70 jaar vrijheid Een speciale uitgave bij De Schakel MiddenDelfland ter gelegenheid van 70 jaar bevrijding vrijdag 1 mei 2015
Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst Het Nationaal comité 4 en 5 mei heeft dit jaar - 2015 - bijzondere aandacht aan de viering van de bevrijding besteed: het is immers 70 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd van de Duitse bezetting. Een goede reden om extra bij stil te staan, niet alleen landelijk maar ook bij ons in Midden-Delfland. Onze inwoners, jong en oud, zijn in de weer geweest om van 2015 een herinneringsjaar te maken dat nog lang in ons geheugen zal blijven hangen. Vrijheid geef je door Deze bevrijdingskrant, helpt bij het levend houden van herinneringen. Het is een krant om later nog eens op te pakken en aan nieuwe generaties te laten lezen. ‘Vrijheid geef je door’ is niet voor niets het meerjarenthema van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Voor 2015 heeft men gekozen voor: ‘Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst’. Dit sluit prachtig aan op de onderwerpen die voor deze bevrijdingskrant gekozen zijn. Verleden en toekomst Want u vindt er verleden (onze ouderen) én toekomst (onze jeugd) in terug. Een gesprek met ouderen en een jonge veteraan, het traditionele moment op Bevrijdingsdag, de senioren uit onze gemeente die bij elkaar komen om samen een ouderwets lekkere borrel op de vrijheid te drinken. Maar ook de betrokkenheid van de jeugd komt aan bod, de bloemenhulde van de kinderen bij het monument op de begraafplaats. U leest over hun reacties op het oorlogsdagboek waarvan elke school in Midden-Delfland een exemplaar heeft gekregen. En over het spel van de Anne Frank Stichting dat de basisscholen hebben gekregen van de uitgever van de Schakel MiddenDelfland. Een spel waar belevenissen in voorkomen uit het oorlogsdagboek van de vader van Gemma van Winden-Tetteroo, verslaggever bij de Schakel. Ik zou zeggen speelt u allemaal het spel en neem er veel van mee. Eens kijken of ik kan winnen van de schoolkinderen uit onze gemeente! Kortom: deze bevrijdingskrant is een echte Midden-Delflandkrant, lees hem goed, bewaar hem en kijk er over 5 jaar nog eens in. Dan zul je zien dat herdenken van slachtoffers op 4 mei en het vieren van de bevrijding op 5 mei nog steeds nodig is. Arnoud Rodenburg, burgemeester van Midden-Delfland
De Schakel
Oorlog en Bevrijding in Midden-Delfland Oorlog en Bevrijding liggen zo dicht bij elkaar. In onze geschiedenis zelfs onlosmakelijk met elkaar verbonden. In deze special kijken we met een aantal inwoners van onze gemeente terug naar de jaren van onderdrukking en bezetting. Maar we blikken ook vooruit! En natuurlijk zijn er verhalen over de Bevrijding van 5 mei 1945. Rien Alsemgeest, Freek de Vos en Henk Zegwaard uit Maasland herinneren zich nog de polders die rondom Maasland onder water gezet werden. De school die door de Duitsers gevorderd werd, de schaarste, maar ook die laatste dagen en vervolgens de Bevrijding. “Aan het eind van de oorlog werden er blikken voedsel uit de vliegtuigen geworpen. Iedereen rende de polders in om zo’n blik te bemachtigen. Er was wel honger maar door contact met de boeren was er nog wel aan eten te komen. Ik herinner me dat er mensen uit de stad aan onze deur kwamen om eten te vragen,” zo vertellen zij. Henk: “Wij waren thuis weliswaar met zijn zes-
De brandende kerktoren van Maasland.
De zuidelijke ingang van Maasland was bij de oude veiling geblokkeerd door grote blokken beton. tienen maar we hadden een tuinderij dus dat was ons geluk.” KOFFIEMOLEN Rien herinnert zich dat ze haver pikten bij de Duitsers die paarden hadden gestald bij de kluiswoning. “We hadden moeder speciaal gevraagd onze zakken groter te maken zodat er meer in kon. Met het malen van die haver hebben we nog onze koffiemolen verziekt.” Ook in Maasland werden jongedames kaal geknipt die te veel contact met de Duitsers hadden gehad. Henk: “Tijdens de intocht van de Canadezen op 8 mei kwamen die militairen met zulk groot materieel binnen, dat ze een stuk uit de gevel van het hoekhuis aan de ‘s-Herenstraat reden!” KERKBRAND Op 18 juni 1945 zette tijdens feestelijkheden een verdwaalde lichtkogel de Nederlands Hervormde Kerk in brand. Brandweerkorpsen uit de regio konden het middeleeuwse
kerkgebouw niet redden. Rien Alsemgeest: “Mijn vader was koster van de katholieke kerk. Ik werd uit bed gehaald om de omwonenden te kunnen helpen evacueren als dat nodig was.” Henk Zegwaard: “De brandweer kon het niet aan dus er werden emmers water aangevoerd en omhoog gesjouwd. Onbegonnen werk maar je moest wat!” De noord-
NH Kerk binnenzijde noordbeuk.
Stilstaan bij 70 jaar vrijheid Jaarlijks op 4 en 5 mei herdenken we de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog en vieren we onze vrijheid. Dit jaar doen we dat al voor de 70e keer. Reden om er extra bij stil te staan, vinden we. Wat betekent het om te leven in vrijheid? En kunnen we ons nog wel een voorstelling maken hoe het is om in onderdrukking te leven? Het is immers al zo lang geleden. Gelukkig zijn er nog mensen die de verhalen kunnen doorgeven. Nog wel.
Als uitgeverij vinden we het belangrijk om die verhalen niet verloren te laten gaan. In deze krant hebben we een aantal van de vele oorlogsverhalen verzameld. Daarnaast is er aandacht voor de activiteiten die rond 4 en 5 mei plaatsvinden in onze gemeente. Want de oorlog moeten we blijven herdenken en onze vrijheid blijven vieren. Sandra Vlielander, Hoofdredactie Uitgeverij West Media bv.
beuk is blijven staan en de gelovigen hebben daar tijdens de restauratie jaren gekerkt. Pas op 18 juni 1954 kon het kerkgebouw weer volledig in gebruik genomen worden. Met dank aan o.a. Museum De Schilpen, ‘Maasland 1900-2000’ en ‘Maasland en Maassluis in de Tweede Wereldoorlog’.