Shikar16

‫ھونەری وێنا کردن‪ ،‬بە سێ خەسڵەتی سەرەکی پێکەوە گرێدان و رێکخستنی ھونەری‬ ‫وشــە دایدەنا و بڕوای وا بوو کە دەبێت نووسەر گرنگی بەم الیەنانە بدات‪ ٠٠‬ھتد ‬ ‫ئەمەیان لە الیەنی ھونەرییەوە‪ ،‬کەچی (لونگینۆس) لە بەرھەمە ئەدەبییەکانی رابردوودا‬ ‫بە دوای شێوازی دەربڕینێکی ئاست بەرزدا دەگەڕێت و لە ھەر شوێنێک (وشەیەکی‬ ‫جوان و گونجاو) بدۆزێتەوە ستایشی دکات‪)٤٧(* ٠‬‬

‫ئــەنجــام‬ ‫ــــــــــــــــــــــ‬ ‫ئەو بابەتەی خستومەتە بەر دەست سەبارەت بەو وشانەی کە رۆڵی کاریگەریان ھەیە لە‬ ‫نێو بابەتێکی ئەدەبی بە گشتی و شیعر بە تایبەتی و نمونەی پێویستیش کەم تەرخەم‬ ‫نەبووە لەم لێکۆلینەوەیەدا وەک پێویست ئەویش ھەر لە مەڕ (ئەو وشانەی ھێزدار‬ ‫و چاالک و پڕ لە جولە و فرە مانا (سێمانتیکی) و جوانی و ڕەونەق و رووناکدارە‪،‬‬ ‫ئەو وشانەن رۆحی جناس و روانبێژی و مجاز و راڤە و تەئویل و رامان و لیکدانەوە و‬ ‫گێڕانەوەی تیایە‪ ،‬وشەیەکن دەوڵەمەند بە سیمبۆل و ئەفسانە و ناو و کەسایەتیە نەمرە‬ ‫مێژووییەکان‪ ،‬وشەیەکن ھەڵـگری دال و مەدلوول کە توانست و بایەخی خۆی ھەبێت‪٠٠‬‬ ‫بە پێچەوانەی ئەو وشانەی سادە و ئاخاوتنی رۆژانەن سواو و تقلیدین‪ ،‬یان وشەی‬ ‫زانستی و پەروەردەیی و بازرگانی و کۆمەالیەتین کە وشک و برینگن بۆ رۆحی شیعر زۆر‬ ‫کەم لە شیعردا درەوشانەوەیان ھەیە چونکە وشەی شفاف و ناسک و ئێستاتیکایی نین‬ ‫یان بلێین وشەی شیعری نین‪ ،‬بۆیە ئێمە لە بەکار ھێنانی وشە و تەوزیف کردنیان لە نێو‬ ‫دێڕە شیعرەکاندا پێویستە بە دوای وشەی کارا و دانسقە بگەڕێین نەک تەنیا قاوغ بەلکو‬ ‫بە ناوەڕۆک دەولەمەند وپڕ بێت بۆ بە مانا کردنی تێکست‪ ،‬ھەر وەک (ســتیفن ئۆلمان)‬ ‫باس لە وشە دەکات کە لە دوتوێی بابەتەکەشمدا ئاماژەم پێکردووە دەڵێت (رۆلی وشە‬ ‫گرنگە لە بەھیز کردنی رستە و دێڕی دەربڕدراو بە تایبەتی ئەگەر وشــەکان جەوھەردار‬ ‫و مانادار بن) ھەروەھا (بۆل ریکۆر) وای لێکدەداتەوە کە (ئەو وشانەی مانادارن بە‬ ‫کارھێنانیان چێژێک دەبەخشن بەو پێیەی سەرکەوتن وەدەست دەھێنن کە زمانی خەون‬ ‫و زمانی شیعرین جوانیەکی تایبەتی لە نێو چاوی ئەو وشانەدا دەبینین)‬ ‫بـەڵـێ‪ ٠٠‬دوو جورە وشە لە ئاخاوتنی رۆژانەمان و لە فەرھەنگەکان و داب و دەستورەکانی‬ ‫زمانەوانی و شێوە زاراوەکاندا ھەیە ئەویش ئەو وشانەن کە وشەیەکیان‪ ،‬رووت و ئاسایی‬ ‫و سادەیە‪ ،‬دووەمیان (بە جولە و واتادار و ھێما بەخش و دەنگ و جوانی و تەڕێتی و‬ ‫خرۆشان و درەوشانەوەی تیایە‪ ،‬شیاوە بۆ بە کار ھێنانی لە ھەر پارچەیەکی کیشوەری‬ ‫شیعردا بایەخ و نرخی خۆی ھەیە)‪٠‬‬ ‫کەسێک ناتوانێ نکولی لەوە بکات کە وشـــەی (رووبــار) وشــەیەکە زیندوو‪ ٠٠‬ناخەوێ‪،‬‬ ‫لە ڕۆیشتن و کەفچڕین و شەپۆلدان و ھەڵبەز و دابەز ناکەوێ‪ ،‬سەرچاوەی ژیانە و جوانی‬ ‫و رۆشنایی خۆی ھەیە‪ ،‬خوڕە و مۆسیقا و ھاڕمۆنی ناوەوە و دەرەوەی بەخشندەیە و‬ ‫ساڵی چواره‌م‬

‫‪16‬‬

‫ ‪253‬‬