rine ‘s voorkomende scheepstypen. die daarbij ook op verschillende diepten moeten kunnen opereren. te kunnen meten. c: De onderwatergeluidiiveaus moe ten zowel recht onder het schip. het kiel-aspect, als aan beide zijden op 100 meter dwars van het schip, het dwars uit-aspect. worden gemeten. d: Door de grote waterdiepte ter plaat se van de meetbaan is het onderhoud aan hydrofoons alleen mogelijk wan neer zij naar de oppervlakte kunnen worden gehaald.
Meetopstelling Deze vier uitgangspunten zijn ver werkt in een meetopstelling die er als volgt gaat uitzien. Door het Fjord is een denkbeeldige lijn getrokken die, eenmaal aan land aan gekomen. wordt gemarkeerd met een tweetal verlichte bakens. Dit is de zo genaamde ‘lichtenlijn’. Recht voor het meethuis, op410 meter uit de wal en op de ‘lichtenlijn’. wordt op de bodem van het fjord een hydro foon geplaatst. Hiermee wordt in de toekomst het kiel-aspect onderwatergeluidniveau gemeten. Tijdens de me tingen zullen de schepen in de regel langs deze denkbeeldige lijn varen. Het meten van het dwarsuit-aspect on derwatergeluidniveau is door de ver schillende duikdiepten van de onder zeeboten gecompliceerder. Om aan alle randvoorwaarden te voldoen is ge kozen voor een aan de bodem veran kerd, in diepte verstelbaar. opdrijvend meetsysteem.
Op betonbiokken Op 100 meter aan weerszijden van de lichtenlijn trekken een tweetal mar keerbocien. die middels zware op de bodem geplaatste bctonhlokken zijn verankerd, met Kevlar versterkte ka bels omhoog. Om de kabel van de zeebodem te houden zijn verscheidene geleiderollen geplaatst die middels drijflicharnen omhoog worden getrok ken. Ecn naast het meethuis opgestel de her kan de kabel op- en af rollen waardoor de diepte van de beide mar keerboeien kan worden veranderd. Aan het verticale deel van heide Key lar kabels worden op 18 meter en 80 meter onder de markeerboei hydro loons gemonteerd. De kabels gaan MEOBTIEK januari 1994
Het nieuwe meethuis aan het HERDLA-fjord naar een montagedoos die direct onder de markeerboei is geplaatst. Om de positie van de markeerboei te monito ren, zijn in de montagedoos een diep temeter, een clinometer (hoekmeting ten opzichte van de verticale as) en een kompas geplaatst. De meetwaarden van deze sensoren -worden in het meet huis zichtbaar gemaakt. Met het op deze wijze opstellen van het natte deel van de meetbaan wordt voldaan aan de geformuleerde uitgarmgspunten. Door het verplaatsen van de markeerboei kan de diepte van de meethydrofoons worden aangepast op de duikdiepten van de onderzeeboten. Afhankelijk van het type onderzee boot en het vertrouwen dat een com mandant heeft in het plaatsbepahings systeem van de meetbaan en in zijn eigen sensoren zal een onderzeeboot of net hoven de markeerhocien varen of symmetrisch tussen de vier verti caal geplaatste hydrofoons door varen. Bij oppervlakteschepen zullen de mnar keemboeien net hoven water komen io dat het schip tussen de boeien door ,al varen. Tijdens afwezigheid van het meet haanpersoneel worden de markeer boeien naar grote diepte getrokken. waardoor het risico voor de scheep vaart en het verstrikt raken in visnetten wordt uitgesloten. Voor het onder houd aan de liydrotoons wordt de ka bel zodanig uitgevoerd dat de niar— keerboeien en de hydrofoons boven water kunnen komen. Vanaf een boot—
je kunnen ze vervolgens worden schoongemaakt. Naast de hierboven beschreven zoge naamde dynamische meetbaan wordt ook een statische meetbaan ingericht. Hierbij wordt het te meten schip tussen een tweetal meerboeien vastgemaakt. De waterdiepte ter plaatse van deze meethaan is ongeveer 30 meter. Aan beide zijden, op ongeveer 100 meter afstand van het schip en recht onder het schip worden hydrofoons ge plaatst. Bij statische onderwaterge luidmetingen zal aan boord van het te meten schip een minimaal aantal werktuigen bijstaan. Hierdoor is het mogelijk om de bijdrage aan het on derwatergeluidniveau te meten van enige aangewezen werktuigen. Door gaans wordt dit gebruikt om modifica ties aan de werktuiglijke installatie te testen. In een volgend verhaal zal ik ingaan op de inrichting van het meethuis en de mectiechnische aspecten van on derwaiergcluidnietingen., Car’/ ~ an
(Ie! 1l’ijnç’aard
(.
9