Hoe kies je de optimale werkhandschoen?

Hoe kies je de optimale werkhandschoen?

1

EĂŠn van de meest complexe beschermingsmiddelen is de werkhandschoen.

Waar moet je aan denken om je werknemers de meest optimale handbescherming te bieden? Lees deze whitepaper voor tips en advies.

Het is de grootste nachtmerrie van veel w ­ erkgevers; een bedrijfsongeval op de eigen werkvloer. Z ­ eker als een medewerker hierdoor blijvend letsel overhoudt of – nog erger – als het letsel fataal is. De meeste bedrijfsonge­ vallen kunnen worden voorkomen door het gebruik van de juiste persoonlijke ­beschermingsmiddelen. Eén van de meest complexe beschermingsmiddelen is de werkhand­ schoen. Vooral omdat het aanbod zo enorm en divers is.

Om door de bomen het bos nog te kunnen zien, biedt deze whitepaper nuttige informatie die goed van pas komt bij de keuze voor de juiste hand­schoenen voor de juiste werkzaamheden en tegen de risico’s op handletsel.

Les één: er is geen enkele werkhandschoen die bestand is tegen alle risico’s!

In deze whitepaper onder meer: • Handletsel meest voorkomende letsel

• Vier categorieën risico’s

2

pag. 3 pag. 3

• Aandachtspunten bij aanschaf

pag. 4

• Handschoenenplan

pag. 8

Handletsel meest voorkomende letsel Handletsel staat op de eerste plaats in de top 5 van bedrijfsongevallen en veroorzaakt maar liefst 35% van het ziekteverzuim. Besparen op werkhandschoenen kan uiteindelijk dus een hele dure verrassing worden.

Een recent voorbeeld hiervan is de inmiddels beruchte ‘handschoenenzaak’. Een medewerker van een sloopbedrijf raakte gewond aan een hand. Dat leidde later zelfs tot blijvende invaliditeit. Het Gerechtshof in ’s-Hertogenbosch oordeelde begin 2016 dat de werkgever verzuimd had de juiste en meest beschermende werkhandschoenen beschikbaar te stellen. De werk­ gever werd aansprakelijk gesteld.

heid en het voorkomen van klamme handen. Daarnaast moeten alle werkhandschoenen ook nog eens voldoen aan de Europese normeringen (EN420). Dit alles maakt de keuze voor de juiste handschoenen niet altijd even makkelijk. De wereld van werkhandschoenen is ­continue in beweging. Ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op. Een handschoen van gisteren kan mogelijk vandaag al niet meer aan de huidige eisen en normeringen voldoen. Een goede zaak, want het gaat tenslotte om veiligheid.

2. Chemisch Contact met vaste, vloeibare of gasvormige chemische stoffen (zoals zuren, logen, oliën, vetten, bestrijdingsmiddelen, oplosmiddelen, kunstmest of cement) kan leiden tot brandwonden, aantasting van en/of opname door de huid of overgevoeligheidsreacties.

3. Thermisch Thermische risico’s worden veroorzaakt door (extreme) koude of hitte (contacthitte en stralingshitte).

3

>

Vier categorieën risico’s Handschoenen die tegen alle gevaren ­beschermen bestaan niet. Verschillende werkzaamheden en ­branches Bescherming én comfort brengen verschillende risico’s op ­handletsel met zich Natuurlijk moet een werkhandschoen in de eerste plaats mee. Deze risico’s zijn in te delen in vier c­ ategorieën: bescherming bieden tegen de risico’s van de werkzaamheden waarbij de handschoen gebruikt wordt. Maar 1. Mechanisch het draagcomfort is minstens zo belangrijk. Die wordt Mechanische verwondingen zoals snij- en steekwonden, bepaald door een goede grip, goede vingergevoeligontvelling, breuken en amputatie. Deze verwondingen worden veroorzaakt door gevaren van buitenaf, zoals snijden, schuren, stoten en pletten of bij het werken met scherpe, zware, gekartelde, puntige en/of ruwe voorwerpen, werktuigen of gereedschappen.

het draag­ comfort is minstens zo belangrijk

4. Elektrisch Het risico van in contact komen met onder spanning staande materialen. De effecten - afhankelijk van de stroomsterkte en het spanningsverschil - variëren van een schrikreactie tot het intreden van de dood. Hierbij moet het effect van de schrikreactie niet onderschat worden; het kan leiden tot een val of andere verwon­ dingen. Een ander effect is verbranding.

Werkhandschoenen moeten aan de algemene Europese normen (EN 420-2003) voldoen. Daarnaast zijn er aparte normeringen voor handschoenen die bescherming moeten bieden tegen de hierboven genoemde veiligheidsrisico’s. Een actueel overzicht van deze norme­ ringen vind je op ARBO Vakbase.

4

Andersom kan helaas ook voorkomen. Terwijl u het idee heeft een snijbestendige handschoen van de hoogste klasse 5 te gebruiken blijkt bij testen conform EN13997 dat deze bij een kracht van 8,7 Newton al het loodje legt. Voor de optimale snijbestendigheid van handschoenen is het dus aan te bevelen om naar deze ISOnormering te kijken deze geeft een nauwkeuriger beeld van de werkelijke snijbestendigheid. Overigens komt er binnenkort een nieuwe EN388-normering, waar ook de testresultaten van ISO13997 in meegenomen worden.

Hoe dan ook, bovenstaand voorbeeld geeft aan dat het belangrijk is om je goed te laten informeren door de leverancier, de fabrikant of een specialist.

De nieuwe EN388 bevat 6 prestatieniveaus waarvan 2 scores voor snijbestendigheid (A t/m F) en een aan­­-

>

Aandachtspunten bij aanschaf Snijbestendigheid: hier moet je op letten Het is wel belangrijk om te weten dat alleen de EN-­ normering niet voldoende is om alle risico’s uit te slui­ten. Dat laat dit voorbeeld zien: Je zoekt een snij­ bestendige handschoen die de allerhoogste bescher­ ming biedt tegen snijwonden. Deze verwondingen ­vallen in de categorie ‘mechanische risico’s’. Hand­ schoenen die bescherming bieden tegen mecha­nische risico’s moeten voldoen aan de Europese EN388-­ normering. Bedenk hierbij wel dat testen volgens deze normering in laboratoriumomstandigheden hebben plaatsgevonden. Deze komen lang niet altijd overeen met de daadwerkelijke gebruiksomstandigheden.

De EN388-normering verdeelt snijbestendige hand­ schoenen in vijf klassen, waarbij klasse 5 de meest ­snijbestendige handschoen zou moeten zijn. Zou ­moeten, want de praktijk wijst vaak heel anders uit.

Neem een snijbestendige handschoen waarin staaldraad verwerkt is. Die valt volgens de EN388-normering

in snijklasse 3 omdat bij contact met het staal de coup­ test direct stopt. Terwijl bij de ISO1397 testen een kracht van meer dan 20 Newton nodig is om de handschoen door te snijden.

Chemische risico’s kunnen ook een valkuil vormen in de zoektocht naar de juiste handschoen

dui­ding tegen stoten en schokken, impact aangeduid met Pass of Fail. De oude normering testte 4 prestatie­ niveaus waarvan 1 score voor snijbestendigheid (A t/m E).

A= weerstand tegen schuren (0 tot 4) B= couptestresultaat tegen snijden (0 tot 5) uitgedrukt in het aantal cycli C= weerstand tegen scheuren (0 tot 4) D= weerstand tegen perforatie (0 tot 4) In de nieuwe normering worden de volgende prestatieniveaus toegevoegd: E = ISO13997 TDM test tegen snijden uitgedrukt in Newton A tot F * Prestatieniveau Newton

A 2

B 5

C 10

D 15

E 22

F 30

F= impactbescherming aangeduid in geslaagd of niet geslaagd. Bij een geslaagde test wordt de letter P gebruikt en bij een niet geslaagde test de letter P. Chemische risico’s: er loert verborgen gevaar Chemische risico’s kunnen ook een valkuil vormen in de zoektocht naar de juiste handschoenen. Chemische stoffen, zoals zuren, kunnen direct schade (brandwonden of ontstekingen) aanrichten als ze in contact komen met de huid. Er is echter ook een sluipend gevaar. Veel oplosmiddelen veroorzaken niet direct zichtbare schade bij contact met de huid, maar worden wel makkelijk door de huid opgenomen. Hierdoor komen de ­stoffen in de bloedbaan terecht waar ze op termijn schade ­kunnen toebrengen aan het centrale zenuwstelsel.

5

Voor het werken met verf, lak, ontvetters en thinners worden chemisch bestendige handschoenen gead­ viseerd. Deze zijn herkenbaar aan icoon EN374-3. Dit wil niet zeggen dat alle handschoenen met dit symbool ook bestand zijn tegen alle chemicaliën. Op basis van de chemische stoffen die gebruikt worden kan een juist type handschoen op materiaalsoort geadviseerd worden. Door de MSDS (veiligheidsbladen) te checken kan een goed advies gegeven worden waarbij ook naar doorbraaktijden (permeatie) gekeken wordt.

Nieuwe situatie EN388:2016

4 5 4 2

D F

schuurbestendigheid snijbestendigheid scheurbestendigheid perforatiebestendigheid Newtonscore impactbescherming

De EN374 bestond uit 3 delen met elk een eigen icoon:

wordt aangeduid met

1. EN374-2 Basis chemische bestendigheid

De score kan dus worden: 4342 DF

2. EN374-2 bescherming tegen micro organismen (oftwel bacteriën en schimmels)

3. EN374-3 specifieke bescherming

P(Pass) of F(Fail)

>

Ook zijn er handschoenen in de markt van materialen die ogenschijnlijk bescherming bieden maar die dit

niet bieden. Schadelijke stoffen kunnen op moleculair niveau (permeatie) door de handschoen gaan terwijl het materiaal niet aangetast en dit dus niet wordt opgemerkt. Dit maakt de keuze voor een geschikte hand­schoen best lastig. Deze risico’s maken dat het belangrijk is om advies in te winnen bij een echte specialist in de zoektocht naar de best beschermende handschoenen. Om tot de juiste keuze te komen is het dus belangrijk om te weten welke chemische middelen gebruikt worden, of er volcontact of spatcontact is, de blootstellingstijd en wat de overige eisen zijn waaraan de handschoen moet voldoen.

Permeatietest: penetratietijd ≼ 30 min voor ten minste drie van de twaalf producten.

Lettercode A B C D E F G H I J K L

Chemische stof & Casnummer Methanol 67-56-1 Aceton 67-64-1 Acetonnitril 75-05-8 Dichloormethaan 75-09-2 Zwavelkoolstof 75-15-0 Tolueen 108-88-3 Diethylamine 109-89-7 Tetrahydroduraan 109-99-9 Ethylacetaat 141-78-6 N-Heptaan 142-85-2 Natrium hydroxide 40% 1310-73-2 Zwavelzuur 96% 7664-93-9

6

Type Eisen Icoon handschoenen Type A Permeatietijd van > 30 min. voor minstens 6 producten uit de nieuwe lijst Type B Permeatietijd van > 30 min. Voor minstens 3 producten uit de nieuwe lijst Type C Permeatietijd > 10 min. Voor minstens 1 product uit de nieuwe lijst

Toevoeging Lettercodes: Lettercode M N O P Q R

Chemische stof & Casnummer Salpeterzuur 65% 7697-37-2 Azijnzuur 99% 64-19-7 Ammonia 25% 1336-21-6 Waterstofperoxide 30% 7722-84-1 Hydrogene Fluoride 40% 7664-39-3 Formaldehyde 37% 50-00-0

Schadelijke stoffen kunnen op moleculair niveau (permeatie) door de handschoen heen gaan

>

De nieuwe normering EN374-1: 2016 hanteert 3 testmethodes: 1. Penetratietest in overeenstemming met norm EN 374-2 : 2014 2. Permeatietest in overeenstemming met norm EN 16523-1 : 2015 die norm EN 374-3 vervangt 3. Afbreekbaarheidsproef in overeenstemming met norm EN 374-4 : 2013

De 3 pictogrammen uit de oude normering worden vervangen door 1 pictogram voor 3 typen chemische handschoenen:

Een getest chemische stof wordt geclassificeerd op basis van de doorbraaktijd (permeatie) uitgedrukt in prestatieniveaus van 1 tot 6.

Doorbraaktijd >10min. > 30min. >60min. >120min. >240min. > 480min.

permeatie index Klasse 1 Klasse 2 Klasse 3 Klasse 4 Klasse 5 Klasse 6

Verantwoordelijkheid van werkgever én werknemer Er blijven natuurlijk nog wel verantwoordelijkheden voor de werkgever over: zorgen voor de juiste hand­ schoen voor de juiste toepassing. En minstens zo ­belangrijk: de verantwoordelijkheid dat de medewerker de beschikbaar gestelde handschoen ook daadwerkelijk draagt in de juiste maat.

En minstens zo ­belangrijk: de verantwoor­ delijkheid dat de medewerker de ­beschikbaar gestelde ­handschoen ook daadwerkelijk draagt in de juiste maat

>

7

Handschoenenplan Om voor elke afdeling of medewerker, voor alle werkzaamheden en tegen alle risico’s de juiste handschoen in huis te hebben, zou elk bedrijf een handschoenen­ plan moeten hebben. Dit is het ideale hulpmiddel waarin precies beschreven is welke handschoen waarvoor gebruikt wordt. Om tot een gedegen hand­schoenenplan te komen, is het raadzaam een 4-­stappenplan te volgen.

Vierstappenplan 1. Allereerst wordt er op basis van de werkzaamheden en risico’s een speciale Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) voor hand- en armbescherming opgesteld.

2. Op basis van deze RI&E worden geschikte hand­ schoenen geselecteerd en door de medewerkers getest om te kijken of ze aan de gestelde eisen voldoen.

4. De laatste stap is het implementeren, door het ­opstellen van het handschoenenplan.

Kosten Zoals gezegd kan het besparen op werkhandschoenen uiteindelijk verrassend duur worden. Zeker bij bedrijfs­ ongevallen met letsel. Maar de kosten zijn wel degelijk in de hand te houden. Zo is het niet altijd nodig dat een medewerker na elke klus zijn handschoenen ­weggooit.

Om dat in de hand te houden is de aanschaf van een handschoenautomaat het overwegen waard. Of de medewerker levert bij de uitgifte van nieuwe handschoenen de oude, versleten exemplaren in. Ook dat soort zaken kan in het handschoenenplan vastgelegd worden.

Nazorg Heb je als bedrijf dan eindelijk voor iedere medewerker en voor alle werkzaamheden de beste handschoen, vergeet dan ook de nazorg niet. Een goede leverancier levert niet alleen de juiste handschoenen, maar ook een stukje handverzorging. Na het gebruik van bepaalde handschoenen is een verzorgende handreiniger of crème aan te raden. Handen kunnen bijvoorbeeld snel ­uitdrogen door het gebruik van vloeistofdichte ­handschoenen.

8

Veiligheid moet immers altijd up-to-date blijven!

>

3. Zorgvuldig evalueren van de praktijktesten met de gebruikers, via een toolboxmeeting.

Blijf up-to-date En daar houdt het niet mee op, want in de meest ideale situatie houdt degene die binnen het bedrijf verantwoordelijk is voor de PBM nauw contact met de specia­ list. Dit om steeds op de hoogte te blijven van verbeteringen en vernieuwingen in de markt. Zoals nieuwe materialen, weeftechnieken, verbeterde coatings en meerdere beschermingsklassen gecombineerd in één type handschoen. Het blijft dus altijd raadzaam om de handschoenen die in gebruik zijn regelmatig kritisch onder de loep te nemen. Veiligheid moet immers altijd up-to-date blijven!

Kortom

Om er zeker van te zijn dat je iedere medewerker voorziet van de juiste handschoen, die de optimale b ­ escherming én comfort biedt, is het aan te bevelen een specialist te raadplegen. Echte specialisten kunnen door de bomen het bos nog zien, zijn altijd op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en hebben veiligheid op één staan.

Deze whitepaper wordt gratis aangeboden door Wiltec

Meer informatie?

Wilt u een specialist raad­ plegen om de juiste en meest ­beschermende werkhand­ schoenen in huis te halen?

Surf naar www.wiltec.nl/ expertisecentrum Contact: Marleen Peters (Specialist PBM & Veiligheid) Mail: m.peters@wiltec.nl 9