.ź .-.-.-

-4

|

- V|l -VJE

ft/**ko [t[Itolłt rublt rrą *J"roYh}łśil

a

o Pls.ĄNlU ll ll ll ll ll łl ll

tt tl

KRoNIK

lt ll ll ll ll ll lt tl ll tr il

!|

ll ll n l, ll ll l! tl ll

zapis zdatzeń przemljaJącego c"a,su. Zepis wiarogodny, uczyniony bovriern w czasi-e oplsyllanych zdarzeń, 1ub w l<rótce po tych 'łyriarzeniach. iĘją 1{ naszym Kraju kronik1, juz ponad tysią:letnią metri,kę i doku:rcntują rozvrój naszej państwowoŚcl od sanego zarania. .Ą ca!_1 Anoniln, pTz.y'puszczalnj_e przybys: z dalel<j.ch ltra.i,n zachodu, niewiadome6o lrrr,,et ihi_en:',c, , zostavill dl-a potolnoŚcl Krcnittę Polsl<l. r to był początel§ pisanych dzie.iclw nabzego narodu. Z czasem Czlejopisarstvlo - kroniki zblizyły się do malych nia steczek i vls1. Zaczęcto pisaĆ kroniki organlzacji społeczny*ch. il kazCyir Frzyilrl']ill nisnnie },rlnilt jest niezlłl,kle vraznl.m dzialaniem kulturotwórczym, 1są one, kroniki cennyn rlokr: mcnte:n nrzemj.an cyvlilizacyjnych. Utrwala bowlern dokonania, ciokumentuje to co najb1 izsze środor^łlskodo Jtttltllry tłnosi. llie utrwalone rł zapisie wydarzenle, nieTaz rvażne vł'życiuwsi czy gmlny, mogą stać się óTzyczwn nielorozumleń. Zanlsane zaśw kronlce wydarzenie, Jest strłierdzeniem którep;o autentyczność jest nienodvrazalna. .Iest reguła już, że kroniki orowadzi się w niejcowościach i środ,olłiskach o d,użej aktvrlneoŚc1 Ęosnoriarczej, spo}ecznej 1 kulturalnej.1,I naszeJ ws1, w Jarosławcu, pierwsze kronikarskie zarisy rozoocz,?to w 1atach 1924 - 1929l kiedy zaczęly na wsl dzlałaĆ organizacje m}-odziezowe, OSP, i(oło Gosoodyń, KÓłło Rolnicze, Związek Strzelecki oraz ukraińska t'Ridna Chatalj Niema1 kazda z tych organizacji prowadzila kronike. lrllększośćz nich zaginę?a, pozostała jednak, z pewnością najcenniejsza z nich - l(oła |ĘŁodzleży'fllejsklej l|SielłT Dziękl nlej rnozerny wiedzieć, jaki był w t1;6 czasie rozlttlit dzla},alnoŚci soołeczneJ i kulturalnej w Jaroslawcu. ',flęc czynna by}a Czytelnia czasopism'I(oła ilłodzieży i Biblioteka. Chór Ludowy, Amatorski ZespóĘeatralny i Orkiestra Dęta. Działały_Zespoły 5arno}<ształcelr].orvy l Przysposobienia Rolnlczego. tłI następnych numerach ltSkarbca'| przedstawirry najciekawsze zapisy z tej kroniki oraz kronikarstrvo Jarosławca lat powoJennych. Kroni]<a

ni.ezr,..ykle cenny

E( utiKls

Ten

jest najszczęśli\lszy z 1udzi, nic zapa}u rio ksiąg nie ostudzi.

l{tóremu

[Ąt()lElĄ[lDlZKIE, i}IBufiEKl Pun[clNB !1J

Jan K8spror./icz

-ąR'

sdpoś?d?6pę

ąył:edreovcrupct]coą}

fu §uirn

fłg n

-2-

#J/Ęi "i§r,

*

Jł

...RuszYł więc na srvój bój ostatnl "*r stary kslążę Andrzej O1glerciowicz poŁcclti. 1 legł \,łraz z całą svlo ją chorągwlą, rłyclętą w: p j.eń. Ruszył ksiązę Dymitr 61giertlowicz Starszy wraz z pasl,erbem Andrzejem 1 śmterćchwalebna była ich u działern. Padł walczący do ostatka, sławny kslążę wołyński Dymltr Koriatowlcz'Bobrok, zginął Michał Jawnutowlcz kslązę zasławski, poregri też : Ilvan Dymi trotłicz, k-siążę druckl, zwany Klndyr, i ksiązę Twan Jewłaszkowicz, i ksiąze Iwan Borysowicz kijowski, i kslążę Hleb Światosławorvlcz smoleiislii, i lisiqziŁa podolscy : Lew oraz Semen Koriatowiczer1 ksiązę Jamont, namj_estnik smoleliski, i nieorzeliczone szeregi innych kniaziów 1 bojarów. ' 1'I straszlivryrn zamieszanlu 1{itold i torvarzyszący mu Świdryglełł_o, osłaniani przez vłalczącą rozpaczliwle chorągiew trocką, z trudem dotarli do broniących się zajadle ]Krzyżaków. Trocką chorągiew Tatarzy roznieśli na szablach na .oczach wielkiego kslęcla, lecz dwaj ocalenl przez nią książęta i chorąz1, troclt: Przedostall się między Ścieśnlonymi. szeregam1 1udzl l"larkv/arda von Salzbach rio środka stalorłego klina 1 chwilę mogli tresżcie od,etchnąĆ. - PrzebijaĆ się do obozu ! - krzyknął rvlelkl kslążę d,opadiszy komtura. I,lar}l _ tłarC t'on Salzbach sklnął 8ło1,Ią. - JeŚli zdołany - rzekł i rzucj.wszy kilka krótkich rozkazóL., przy PcnoCY Konrada von 1l'j,nde]lhein sklerolvał sr.rych 1udzi w pożądanym kierunku. Qk:.z- b'lł t:ierirlelto, ale rnlęrizy jego wałaml a przerąbyrvującymi się ku niemu resztkami wojsl{ lii bcl,'.J:r ll1 .bi}y .ji.: tl,siące or,ly_icóvr... Stefan !,T. KuczyńskL - Za,łisza Czarny Powieśćhistoryczna ltlltll|tltlxtltrllllllllillltlllllilltllllllllllltilltlltrlllrlllllllllllllltllllllltlllllllllllllllllllllllll||lllllllrll

,-

|,

L :)

o vr.rro.rllych dzieciach. .. (

ltlrnllnllrlllllllllllllllllllllllllllllltltlllllrlrtrllllllllllllllllilll!|ll

za!:o:iczelrie

)

jikc 'droqa ż],ttdj ś!ęproszę, l]ł,r] srvej ltoc},:anej matki starośclą, ir::vjln rnnje riec}r życie za.kończę swoje lI clebie eórko r^r clomu sooko jnem, Ą cÓ::l<a gnieven sllrem rozszalona,

,|łch ,c

Za rękę natke staruszkę ponrała, l/3.nrovraCziła natl<ę za rvrota, 7,ł_ościa.się dławl zębami zgrzyta. starrrsz'lta prarvie na ręół już martwa, i znrni sir: zal.ała pcd wrota uoadła, 'l'i.lr3r]na; córki slrrucha nie zdjęła, lJarj chere nat!<a ]ętóra płallała. Tyl.ko s:rsiadka si.ę zlj_towała, T starl]szkę do dcmu-zabrała, fylko do domu_orzyprcwadziła, Zaraz starttszka zycie zakoi,czyŁa" 31laiczyła zlrcie starusżka uboga, lla dzieci s:arlła kara orl Boga, Tyl 1<o staru,szlt: biedna pochowali, |atrzr, a cćrl<i, mleszkanie się pali. li'szystlto slę spal ilo co tylko by}o, ,re J, ratrlnku żadnego nie było, "|eraz noznąła z.a co ttkarana, Pad}a nrzcd matk1. grobem na kolana. łch mrt]to rlroga claruJ dzlectom svloim, Tlc n i e w j ed: ie] i. co czyrrlJ.1 , |,.oez, że ni.e t<onlec .Jeszcze na ten by}o, Bo,,*ezystlrie dziec1 ukarane by1 1.

nĘnnttnlttltlllllllllltl|tllltlllttlltlltltlllttltlr.l|lll||rt|t||||||lttllllltlll,,,,,,,r,Ę

:: !

i ,: ;,: i:

Zamieścillśnyobok ostatnl odcinek wiersza ''Opls o ulrodnych dzieclach...lt Zaintereso_ wał wielu Czytelnlków ttSkarbca|l Podajemy, że w następnym nr. pisemka będ,zie następny wiersz z pamlątkoweJ już 1iteratury oapusto_ Wej.

t'titlnntlltttnlttltlt|rtlllltllitllllllllnlrllllrrlrltlllllltltlllllrrllrlllltlllllittnlr,llńr

i : :=

i =

ExLIBnIs

A n cIIr\f,rIIlYI LITE RATURY

LuDotJsEJ

Więc bracia siostry dla nas nauka, Niech nlkt z nas gniewu Bosklego nie szuita" CzclJ ojca matkę rodziców swoich, Gdy chcą pomocy w starości swojej.

sylliETl{l

l,iyBTTIlycIJ ttąuCżfc jelf

-

spóinCżŃ

iilóvl,ł

.lłnosł,łt,;cu

ll|ltr!lllxtrl|!lllllillttllltllltltltlllllllilniln!lttllllllnlllllltlntltltrllnnlltrtllttrlttlttlitllllttrrntlrnlt

Jarosławlec w srvojej historii, naJpiękniejsze karty zawdzięcza Tvrórcv Rolniczego, 1r/sólnego ratowanla slę w nieszczęścj.achi jeclnocześ,Towarzystlva nie wYbitnemu działaczowi oświatowemu,organizatorowl systenru szkół elenentarnYch - Stanisławowi Staszicowi. !,/łaśnieStanj.sław Staszic no.stanowił otworzYĆ w Jaroslawcu szkołę elementarną i osobiście sprowad.ził nauczyciela JÓzefa B?zozę. Z oo1ecenla St. Staszica vrybudowano szkołę (uył to niewie}ki dom drewniany ookryty strzechą) oraz dom dla nauczyciela. i//g srrawdzonych danych nauczycieJ JÓzef Brzoza mia} w tym czasle 20 1at 1 był absolrventern szkoły kształcacej nauczycieli szkół elementarnych. Dożył nauczyciel Józef Brzoza w Jarosławcu rłleku bardzo sędziwego, bo zmarł maja 1at 90. Z dzia łalnościoświatowejJózefa Erzozy zachorvały się rvspomnieni-a, ze nowy roil szi<o1ny zaczynaŁ od opowiadania dzieciom o St. Staszicu, który szkcłę naltazał w Janosławcu wybud,owaĆ, aby zapewnlć dzieciorn rviejśkimdostęp do ośrviat1.. Foza lłflł}cilku faktani dot. Plćrwszego nauczyciela w Jaros}atłcu, nie vrierny dos}o1,mie ric. 'riieriząc jednak, że był pierwszym historycznie nauczycielem w ńaszej wsi, i to sprotvadzo_ a}':l Dr?]ez sale8o Dobroczyńcę Stanis}awa Staszica, wspomnieĆ o Nlm i upaniętnić nalezy. Dodaje się tu jeszcze, Że',inllczl<a naucżyciela, Brtzórtna mieszkała w wymienionym vlyżej y postarłionyrr z polecenia St. Staszjca rlcni<u jesz-cze do o1r. r. 1950. Później, po jej Śmiercl dom rozebrano. Upamiętniła sie wnucz]ła l]r'zol,Ór,rna',,l historii wsi, wyszyłając oamiątkovry sztandar szltolny, o czyn rv jecjnyn z następnych nunerów |lSkarbca zamieścimy.

,Ń-§,,ffiffiffiffiffiffiffiffiffiffiffi ;,,,, :,,

j,,

:,, |,,

Bibl.iofilstrvo (bibliofilia

j,,:,,

l,, i,, |,, i,, T,,]],,l,,

;

- biblios - książka, phileo = koclram), rnilośnictwo, znawstwo i zbleractwo kslążek, uwzględniaJące w starannyn i przenyślanyn ich doborze zarówno element treścl np. dzie-l }a w-rrhpąpy"ir autoróvr, utrłory. określonego gatunku 1iterackiego, ksiązkl dotyczące ,,v-ybitnych czy ulublonych postaci, wyd,arzeń historycznych, pewnych dziedzin wiedzy ltd.), jak tez cechy bibliograficzno-forrnalne (np. tr,voosaźenle tyoograflczne, poprawnośćed.llcji, rodzaj i wartośćoprawy, rzarillośćrizie}a, clekatva prowenielrcja (łac.) =.provenio = pochodzę pochodzenie, rodowt5ri książl<l, kolejnośó wydanla. Bibltofllstwo w szerszym rozumieni,u oznacza poszanowanle l<siązk1 w ogóle i obejmuje rórv nież tl,osk; o właśclwysposób jeJ wytwarzania, zabezpleczenia i wykorzyst-v,,vanla. Ternlnu bib}lofilstwo użyl po raz pierwszy kardyna} Ri charti de Bury w dzlele ''Ph1lobiblon|| t, 1344. Druk '1473. ;

grecl<le

niłoścldo ksiąg to jest Phllobiblon ......O llllltlllllllllttllltllltllltl|r|lltltllrltrlllrllt?llnlltlntllltrrlllttltllll|lrlt

HENRYx^

n e D'

:) (...) Jaka dogodnośćdla wledzy, jaka przl,stępna 1 taJenna nar-rka rlleścl slę w kslęgach 1 ż j"ką pewnośclą od,krywamy, bez za,łstydzeń § ,% słabośclnaszeJ nlewledzy ! One są nauczycielaml bez kiJa i rózg1, }\. bez krzyku i gniewu, bez stroJu i bóz plenlędzy. Przycnodząc do ni al ^ll, nle zastaJemy lch ntgdy śpla-cymli gdy slę lch pytaszl n],śli svlej "§ nle ukrywaJą ; nle łaJą, Jeśli slę myllsz, nie szyclzą z clebie, c) Jeśli okażesz slę nleukien. o kslęgl, wy, co same Jedne poslacacie ^ swobode, same pozwalacie nam z swobód korzystać, co dajecle vłszyst § -* kim to, czego od vas ządaJą i oswabadzacle wszystkich, lviernie pośwlęcających sl,ę vraszeJ służoie(... ) * Ryszard, de Bury ą Antologia _ Kto nlłuJe Księg1 ,|) ;t!J

,Ę

lt

ll ll

It lI tl

-blłłS1 KULTURALNEGO CTA Z tl ŻY tl ll ll ll tl ll ll tt ll lt ll tl ll ll ll ll ll ll tl lr lI ll Il ll ll ll l! ll ir ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ti ll ll ll ll

tt

tt

tt

ll lt li

1,i riniu 8 maja urządzono tradycyjnie Już organlzowaną corocznie vLTaro sławcu uroczystośĆ Staszlcowską. l,i odróznieniu od davłniej urząclzanych w g nie mieszkańców wsi, jako tzw. ''Obchody Staszicowskie|l tegoroozne ul,oczy sLośclskupiły społecznośćinnych wiosek staszicorvskich i były ornanizo,ła.,e'( przez |tKomitet Staszicoviski'j W roku bieżącym jak i w ubiegiym, rłierice zło - J, .]

(

źyłydelegacJe niemal ze wszystklch ws1 staszicowskich. Byli orzeusti-i;,i cj.ele rvładz gniny oraz org:trizocjl społecznych. l,iystępouałv zesnoły artystyt1 zne wsi Brotlzicł,l, Ji.rosła,teo r SzpikoŁosy. ]

t

upoczY§nxo §ilglcoł§{lcł

XXX}rXXX)frXXxjLr,r^n \,\^^,\,\-,\^MXKXXXXXXXIXXXXXXXXXXXXXXI'XXXX)fiXXXXXXX^

Fraca r"rqi_:tr,;,ska pocchouzącego z naszeJ wsi-, z Jarosławca - l,Jlesława ZŁotko p.t. |lOrnina Uchanie _rv 1atach _l9lE - l9,9tt-.znajuująca się w sprzedaży w Biblio"uekach w tlchaniach i w ,Farosławcu, ;est kupowana przez odwiedza;ąuyuh roozinne strony ria,,lnych mieszkuńców miegocowości gtll.1ny. Autor vl,/vr :rricy magisters]<iej, nle przwuszczaż, że zostanle wydana .iako c^nną ksl.eżeczka popularyzuJąca hlstorię l sprawy gminy. tt||t|tt|lntttr|t|lltltnriltrrtrtttrtr||rtltl|||tt|lll|t|ttltllllllllttlltllltlltltttllllltlrllltttttrllnrlrrlrtln|!!r,,

Il E D A K T o R S

T(

T

7.

^

KŁ T E K

trltxttttltlllilt|ltliltltrllnnnrlilililtrtlllnlllllrxtltlrllllltlltll|lllllllllllrllllllltlltllllltllllllnllltr

kolejny 3 nr. piserrka l'Skarbiec. Takle malutkie, i. jako kwartalnik ! Ale poprawimy się, będzle Jeszcze bogatszy w treści, wewlększeJ obJętośct i częścieJbędzi-e wychodzić. Co soble oraz naszyn Miłyn Czytelnikom RedakcJa życzy. PrezenLuJemy

,lltlltrllttlllrtrtlllllltrrlltlttrllttllrtrlllrllttiltlltltllltttttilllnltllllltlltltllltlllllnltllttltltllntttttlnlllllttt!|1.1rrillt

RedakcJa w składzie i Jarr Czyżewskll Jeresa D:bicka, Ewa Lackowska, Artur Skrzlpa, Treina Zinko. ,

tl

ll lt ll ll ll ll lt ll lt ?l l| ll

't

ll lr r! tl

tt

ll lr tl

tt rt

ll lt tl lt lt l| tl lt ll

t| |l tt

lill u tl ll ll l. r l, ,l lt ll ll ll ll l' ll ll

|| |l

n lr lt ll ll ll ll n ll ll ll ll tr ll

RedakcJa zblera zgłoszenia na statych odbidrcół - czytelników pisemka Zgłoszenla przyjmuJemy 1, Bib1lotece w Jaroslawcu. Cena gazetkJ. w kosztach wydanla, czyli olt. 1O0O zł. nilttiltrltIrllllltllllllt|lltrlnllllilnnrln|lnnlllllrlllllltrllllltl!tllllllillttllr|trlllltl||l|rlt|il!i|lnilllll'llilllll'

oI)D7,1.Ąt-U )l

11,,,,,,

.1..,iif

;\ L)7_1t-Cl

Dtil,

_,,,1BlJ (-7.N.,\ , Io,5

'11g§lD

FĘls

IlEGIONALNEGO;

w

}|RUBIES7-oVYIE

i§oig@s\xhot