Bezoek gratis meer dan 150 duurzame huizen

01-03 09-11 november

Schrijf je in vanaf 18 oktober via www.ecobouwers.be

‘Welkom in ons huis’

Freya Van den Bossche

‘Samen de handen uit de mouwen’ Casa PouBelle

Creatief met afval Gent klimaatneutraal

bouwen aan een duurzame stad

win 3 weekend in een passiefhsui van Bostoen s

hoofdsponsors

sponsors

mediapartners

met de steun van

Co-funded by the Intelligent Energy Europe Programme of the European Union

Bouwplannen ? Hou nu al rekening met de strengere EPB-eisen vanaf 2014.

sen

E 60 50

Bouwaanvraag vanaf 1/1/2014

60 MAX

Waaraan u moet voldoen

maximaal E60 en K40 strengere isolatie-eisen voor daken, muren, vloeren en vensters aandacht voor de luchtdichtheid en een zuinig ventilatiesysteem minimum aandeel hernieuwbare energie

(bijvoorbeeld : zonneboiler, fotovoltaïsche panelen, warmtepomp ...)

Download de folder

‘Meer comfort in uw nieuwbouw met minder energie !’ VEA 2

ecobouwers

via

www.energiesparen.be/publicaties

in dit nummer

welkom in ons huis

Gent klimaatneutraal

Stephan en Bie verbouwden

Tegen 2050 wil de Stad Gent

‘Met wijkgerichte

Interieurarchitect Stefaan

een oude stadswoning tot een

volledig klimaatneutraal zijn.

renovaties maak je

Onghena van Casa pouBelle

duurzame en gezellige stek.

Via het Gents Klimaatverbond

snel grote sprongen én

verbouwde zijn huis met

Tijdens Ecobouwers Open-

dragen burgers, bedrijven en

het is voordeliger voor

afbraakmaterialen en was

deur heten ze je welkom.

organisaties hun steentje bij.

de mensen die er wonen.’

de recyclagerage ver vooruit.

win 3 weekends is in een passiefhu van Bostoen

43 COLOFON

Freya Van den Bossche

MOLENBEEK COLLECTIEVE WONINGEN

SINT-JOOST-TEN-NOODE PRIVÉ-WONING

193 Brusselse Voorbeeldgebouwen © DELICES Architectes

ANDERLECHT COLLECTIEVE WONINGEN

SINT-GILLIS PRIVÉ-WONING

Ecobouwers Opendeur Meer dan 520.000m² duurzame gebouwen

SINT-JOOST-TEN-NOODE KINDERKRIBBE

BRUSSEL KANTOREN

ETTERBEEK APPARTEMENTEN EN KANTOREN

VORST OCMW-KANTOOR

antwerpen

west-vlaanderen

MOLENBEEK COLLECTIEVE WONINGEN

oost-vlaanderen

SCHAARBEEK PRIVÉ-WONING

limburg

vlaams-brabant

brussel

waals-brabant

HAREN COHOUSING-PROJECT

VORST RENOVATIE ART-DECOGEBOUW

Sommigen te ontdekken tijdens Ecobouwers Opendeur

Sinds 2007 selecteerde het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 193 projecten als “Voorbeeldgebouwen”, goed voor 520.000m² duurzame gebouwen. Sommige van deze projecten kunnen

Win p. 43

namen

bezoek gratis meer dan 150 duurzame huizen enin vlaanderen brussel

bezocht worden tijdens de Ecobouwers Opendeur. Met de Voorbeeldgebouwen wil het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het duurzaam bouwen en renoveren aanmoedigen en aantonen dat het mogelijk is zeer goede energie- en milieuprestaties te leveren binnen een haalbaar budget.

Meer informatie op www.leefmilieubrussel.be/voorbeeldgebouwen

S A M E N M A K E N W E V A N B R U S S E L E E N D U U R Z A M E S TA D !

Werkten mee Benjamin Clarysse, Stefan Vanthuyne, Sarah Vandenbroucke, Stef D’Hauwers, Jurgen Naets, Sacha Jacques, Bart De Vliegher, Marlies Nachtergaele Fotografie Sven Everaert, de openstellers Illustratie Ellen Cornelis Reclameregie Sarah Vandenbroucke, sarah.vandenbroucke@bblv.be, 02 282 17 27 Projectcoördinatie Benjamin Clarysse, benjamin.clarysse@bblv.be, 02 282 17 44 Concept & realisatie Stapel Magazinemakers www.stapel.be v.u. Danny Jacobs, Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel

luik

henegouwen

3 weekends in een passiefhuis aan zee

luxemburg

Bezoek gratis meer dan 150 duurzame huizen BE_BATEX_EcoBouwers285Hx210L_2NL.indd 1

01-03 09-11 november

schrijf je in vanaf 18 oktober via www.ecobouwers.be

11/09/13 17:10

bezoek meer dan 100 woningen in wallonië tijdens ecobâtisseurs portes ouvertes schrijf je in op www.ecobatisseurs.be

Bouwen met afval

05 Vooraf 06 Goed om weten 19 Europa 24 Trends 29 energiejacht 44 Ecobouwers Tours 46 Praktisch

Bond Beter Leefmilieu is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties en de publireportages in dit magazine. De organisatie is tevens niet aansprakelijk voor ongevallen op weg naar/van de te bezoeken woningen of tijdens het bezoek aan de woningen in kwestie. De enige verantwoordelijkheid voor dit magazine ligt bij de auteurs. Het reflecteert niet de mening van de Europese Unie. EACI noch de Europese Commissie zijn verantwoordelijk voor het gebruik van informatie in deze publicatie.

Alles kan passief! Bostoen investeert al 40 jaar in onderzoek naar technieken voor passieve nieuwbouw- en energievriendelijke vernieuwbouw. Bostoen is dan ook bij uitstek dĂŠ referentie voor passiefhuizen. Elke woondroom realiseren we vol passie en expertise.

> Op uw of onze grond > Met uw of onze architect > In uw stijl > Binnen uw budget E7

0 E30

4Meer ecobouwers info:

si s a E0 p

09 216 16 16

www.bostoen.be

welkom

Je hoeft niet tot 2021 te wachten om bijna-energieneutraal te bouwen. Dat is vandaag al perfect mogelijk

uropa wil haar CO2-uitstoot tegen 2050

kar. Zo bouwt het Gentse stadsbestuur alleen nog

met 80 tot 95% verlagen: een immen-

passief en ondersteunt het burgers en bedrijven

se uitdaging die alleen kan slagen als

die meebouwen aan een klimaatneutrale stad.

onze gebouwen hun energieverbruik

Het Brussels Gewest gaat nog een stapje verder

en CO2-uitstoot drastisch verminderen. Daarom

en verplicht passief bouwen vanaf 2015.

zijn de lidstaten verplicht om tegen 2021 de ‘bij-

Daarnaast moeten alle bestaande gebouwen

na-energieneutrale standaard’ (BEN) als norm te

tegen 2050 tot passieve of bijna-energieneutrale

hanteren. Bijna-energieneutraal wil zeggen dat

gebouwen worden gerenoveerd. Ecobouwers

een woning nauwelijks energie mag verbruiken.

Opendeur zet tal van verregaande energie-

De weinige energie die nodig is, wordt gehaald uit

renovaties in de kijker, zoals de charmante

hernieuwbare bronnen. Om aan die verplichting

trapgevelwoning van Stephan en Bie. Verder-

te voldoen, stelde Vlaams minister van Energie

op in dit magazine kondigt Vlaams minister

Freya Van den Bossche deze zomer voor om vanaf

van Energie Freya Van den Bossche alvast aan

2021 E30 als energieprestatie

dat ze verdergaande ener-

op te leggen. De huidige E70-

gierenovaties beter wil on-

norm wordt tussen nu en 2021

dersteunen.

stapsgewijs aangescherpt.

Wil je ook de woning van

De verstrenging van de nor-

de toekomst bouwen? Dan

men voor nieuwbouw is een

staan de deuren van onze

goede zaak, maar kan sneller.

Ecobouwers in de week-

De gebouwen van vandaag

ends van 1-3 en 9-11 no-

staan er immers nog in 2050, en

vember wagenwijd voor je

dan mogen ze omzeggens geen

open. Een uitgelezen kans

CO2 meer uitstoten. Ecobou-

om van de bouwheer zelf

wers Opendeur toont aan dat

te horen wat je kan doen

je niet tot 2021 hoeft te wach-

om je woning energiezui-

ten om bijna-energieneutraal

nig te (ver)bouwen.

te bouwen. Energieneutraal bouwen is vandaag al perfect mogelijk. Ook heel wat steden en gemeenten trekken aan de

Sara Van Dyck Beleidsmedewerker energie Bond Beter Leefmilieu

BEDANKT! Bond Beter Leefmilieu dankt alle enthousiaste vrijwilligers die hun woning openstellen. Zonder jullie geen Ecobouwers Opendeur! Speciale dank gaat uit naar Stephan en Bie om onze campagne een gezicht te geven. Dankjewel beste mediapartners beter bouwen & verbouwen, Immoweb en Radio 2. Hartelijk dank sponsors Viessmann, Bostoen, Wienerberger, Xella, VEA, Ecobam, Techcomlight, Knauf, Leefmilieu Brussel, Eurabo om Ecobouwers 2013 mogelijk te maken. Dank ook aan onze partners Stad Gent, VIBE, Passiefhuis-Platform, écoconso en Hout en Groen Wonen, 2dehands.be, ABBLO, Dialoog en de Steunpunten Duurzaam Bouwen.

Met dank aan iedereen die ons hielp woningen te vinden of de campagne mee bekend te maken: Aalst, Bart Bogaert, BAST, Bea vzw, Bostoen, Duffel, Destelbergen, EA+, Eandis, e-architecten, Eeklo, Evergem, Galmaarden, Gent, Henk Van Aelst, Hoogstraten, IOK, Ken Dupont - Dam Architecten, lab15, Leefmilieu Brussel, Lendelede, Linea Trovata, Martijn De Coster, MVC-architecten, Schelle, Stekene, Rumst, Torhout.

goed om weten

Plant je eigen groendak

THE BLUE HOUSE/

Duurzame projecten in de prijzen

Groendaken zijn daken waarvan de bedekking hoofdzakelijk bestaat uit levende plantensoorten die bestand zijn tegen wind, hitte, vorst en uitdroging. Ze leveren een positieve bijdrage tot de waterhuishouding en hebben een lucht- en klimaatzuiverend effect. Sommige gemeenten stellen de aanleg van een groendak zelfs als een voorwaarde bij nieuwbouwprojecten. Maar hoe begin je aan een groendak? Wat zijn de voor- en nadelen?

Duurzaam bouwen met advies op maat

Duurzaam bouwen en wonen gaat heel wat verder dan goed isoleren of zonnepanelen installeren. Om dat te bewijzen riep de Stichting voor Toekomstige Generaties samen met haar partners THE BLUE HOUSE/ in het leven, een prijs die architecten, aannemers en bouwheren aanmoedigt om duur-

Hoe ziet je dakopbouw eruit en

Elke provincie heeft een steun-

zaam te bouwen en te renoveren. De

welke gewassen plant je best aan?

punt waar je terechtkunt voor

laureaat van 2012 was L’Espoir, een

Op deze en andere vragen krijg je

duurzaam bouwadvies. Specialisten

project met veertien betaalbare pas-

een deskundig antwoord tijdens de

bekijken er je (ver)bouwproject in

siefhuizen voor gezinnen uit Molen-

infoavond van VIBE en het Ecohuis.

detail. Zij zeggen wat de aandachts-

beek. Met zijn beperkte oppervlakte

punten zijn en wat er beter kan.

middenin de stad is L’Espoir niet

donderdag 31 oktober

Ook zonder plannen ben je meer

alleen een technisch hoogstandje,

19u30 tot 21u30

dan welkom. Het is zelfs beter om

maar ook een antwoord op de woon-

Ecohuis Antwerpen

zo vroeg mogelijk in het (ver)bouw-

crisis in onze steden. Ook de ko-

(www.eha.be)

proces een afspraak te maken. Want

mende jaren wil THE BLUE HOUSE/

Organisatie: VIBE & Ecohuis

hoe vlugger je kiest voor duurzaam

blijven ijveren voor de woning van

Prijs: gratis

bouwen, hoe beter het eindresultaat.

morgen, met innovatie als sleutel.

Inschrijven: Lies.VanDenBruel@

Ook VIBE en het Passiefhuis Platform

stad.Antwerpen.be

verlenen je graag gespecialiseerd

www.bluehouseprize.be

advies. Woon je in de stad Antwerpen? Dan fiets je best even langs het Ecohuis. En uiteraard kun je met je vraag ook altijd op Ecobouwers forum terecht… www.ecobouwers.be/duurzaam-bouwadvies

L’Espoir (Molenbeek) laureaat van THE BLUE HOUSE/ 2012 Architect: Damien Carnoy Aannemer: De Graeve

Themadag warmtepompen: de hype waargemaakt?

Internationale Passiefhuisdagen

Een warmtepomp is een zuinig en milieuvriendelijk alternatief voor de traditionele verwarmings ketel. Ze haalt warmte uit lucht, grond of water en brengt die van een

–Actie–

relatief lage naar een hoge temperatuur. Maar wat zijn de mogelijkheden en beperkingen? Hoe kostenbesparend is de installatie en waar kun

De Internationale Passiefhuis-

je terecht voor subsidies? Tijdens de

dagen vinden plaats van 8 tot 10

themadag van VIBE maken specialis-

november. Ze bieden kandidaat-bou-

ten je wegwijs in de wondere wereld

wers de kans om binnen te kijken

van de warmtepomp. Na de middag

in passieve gebouwen. Bewoners

volgt een bezoek aan de beurs ‘Hout

van passieve woningen, kantoren

en Groen Wonen’ waar je praktische

en scholen genieten van een goede

vragen kan stellen aan installateurs

luchtkwaliteit, aangename tempera-

en bouwprofessionals.

turen en minimale verwarmings-

Krijg tot 700 euro terug

bij aankoop van energiebesparende producten van Viessmann!

kosten. De uitstekende isolatie en

zaterdag 9 november – 10u tot 13u

kierdichting, aangevuld met een

SISA, Cadixstraat 2, Antwerpen

ventilatiesysteem dat de warmte in

Organisatie: VIBE

huis houdt, zorgen voor aangename

Prijs: € 50 (VIBE-leden) – € 75

Viessmann is dé technologische

temperaturen in alle kamers van de

Inschrijven: bit.ly/warmtepompen

gangmaker van de verwarmings-

woning. De Internationale Passief-

branche. Als milieupionier leveren

huisdagen zijn een initiatief van de

zij efficiënte verwarmingssystemen

International Passive House Associa-

op stookolie en gas met een lage

tion (iPHA). In België zijn Passiefhuis

uitstoot van schadelijke stoffen.

Platform en Plate-forme Maison

Ook voor warmtepompen, zonne

Passive de vertegenwoordigers. Ze

collectoren en verwarmingssyste-

werken samen met BBL en écoconso

men voor biologische brandstoffen

om zo veel mogelijk passiefhuizen

is Viessmann voorloper.

open te stellen in het kader van Ecobouwers Opendeur / Ecobâtisseurs

Bij aankoop van Viessmann-

Portes Ouvertes.

producten krijg je nu tot € 700 incl. btw terug met de Viessmann-

www.passivehouse-international.org

voordeelcheque 2013-2014.

www.passiefhuisplatform.be Meer informatie over de geldigheidstermijnen, de deelnemende producten en de actievoorwaarden vind je op www.viessmann.be.

binnenkijken

Bezoek het huis van Stephan en Bie tijdens Ecobouwers Opendeur

ecobouwers

â€˜Hier worden we samen Duurzame renovatie van oudâ€™ achttiende-eeuwse karakterwoning

Achter een karaktervolle trapgevel in het centrum van Gent schuilt een knusse gezinswoning die met veel liefde en respect voor duurzaamheid werd gerenoveerd. Tijdens Ecobouwers Opendeur heten de bewoners je welkom in hun warme nest. 9

binnenkijken

eer dan dertig jaar

Oog op de toekomst

geleden werden

“Even dachten we eraan om el-

Stephan en Bie

ders in de stad een huis te slopen

verliefd op een

en een nieuwbouw te realiseren”,

achttiende-eeuwse trapgevel-

zegt Stephan. “Met het budget

woning op wandelafstand van

dat we ter beschikking hadden,

de Gentse kuip. Het huis was

was dat een haalbare kaart. Het

opgeleefd. In 1989 kreeg het

gebouw kampte met tal van

een eerste opknapbeurt in het

gebreken. Zo was onze voorgevel

vooruitzicht van het gezin dat

langzaam maar zeker aan het

ze er samen wilden stichten.

loskomen. Op termijn zou de

Twee decennia en twee dochters later besloten Stephan en Bie om de zaken grondiger

1 2

vloer op de bovenverdieping gewoon ingezakt zijn. Maar we konden het niet over ons hart krijgen

aan te pakken. Architecte Ida

De keukenkasten werden volledig naar de wensen van de bewoners gemodelleerd.

Lievens kreeg de opdracht om

hebben we hier dertig jaar lief en

het gebouw zo energiezuinig

leed gedeeld, en daar mogen er

mogelijk te renoveren, met res-

nog eens dertig bij. Ook onze kin-

pect voor het oorspronkelijke

deren wilden hier niet weg. We

karakter. Ook Zoë (18) en Gaia

kozen dan ook voor een renovatie

(21) mochten hun zegje doen.

met het oog op de toekomst. Heel

Het resultaat? Een warme en

wat ingrepen houden rekening

Stephan en Bie houden van koken: een degelijk fornuis was dus de investering waard.

gezellige gezinswoning die

met het moment waarop onze

beantwoordt aan alle moderne

fysieke conditie het laat afweten.

comfortbehoeften, met een iso-

Zo vervingen we het trapje in de

latiepeil (K-waarde) van 27.

inkomhal door een hellend vlak,

ecobouwers

om te verhuizen. Uiteindelijk

In dit huis hebben we dertig jaar lief en leed gedeeld, en daar mogen er nog eens dertig bij

verkeerd georiënteerd om zonnepanelen of een zonneboiler te plaatsen, en konden we het dak maar beperkt isoleren omdat het niet boven de trapgevel mocht uitkomen. Een warmtepomp hebben we overwogen, maar dan hadden we heel onze tuin moeten uitgraven, inclusief de oude beerput. Daarvoor ontbrak het ons aan de moed én de centen.”

plaatsten we vaatwas en was-

ook omdat we bewust proberen

machine op armhoogte en werd

te leven. We hebben er ook op

Warmte binnen, koude buiten

het luik naar de oude kelder met

gelet om zoveel mogelijk lokale

Toch lagen de mogelijkheden

springveren uitgerust, zodat ik

producten te gebruiken, met

om het huis energiezuiniger te

me later geen breuk hoef te tillen

aannemers uit de eigen regio: dat

maken voor het rapen. Om te

om het open te krijgen.”

is qua werkafstand en -comfort

beginnen werden de muren en

niet onbelangrijk. Het is gewoon

het dak extra geïsoleerd. “Tijdens

Compromissen sluiten

onze plicht om aandacht voor

de vorige verbouwing hadden

Toekomstgericht is ook de keuze

duurzaamheid te hebben, of de

we maar zes centimeter isolatie

voor duurzame materialen en

wereld gaat eraan. Nu, het is geen

aangebracht”, vertelt Stephan.

technieken. “Daarover waren we

nieuwbouw, dus hier en daar

“Daar is nog eens veertien centi-

het van bij het begin eens”, zegt

moesten we compromissen slui-

meter houtvezel bijgekomen. Ook

Stephan. “Om de kost van onze

ten. Zo was er geen plaats voor

de vloer op het gelijkvloers en

energiefactuur te drukken. Maar

een regenwaterput, lag ons huis

de oorspronkelijke houten vloer

Wonen in de stad Stephan en Bie zijn beiden van Gent afkomstig en zijn aan hun stad verknocht. “Studeren, werken, winkelen… alles ligt hier binnen handbereik”, zegt Stephan. “Verplaatsingen doen we te voet, met de fiets of met het openbaar vervoer. Een auto hebben we niet, wel een abonnement voor autodelen via Cambio. Voor de fietsen huren we een garagebox om de hoek. Daar staan ze veilig en beschut tegen weer en wind.”

ecobouwers

binnenkijken

Tijdens de vorige verbouwing hadden we maar zes centimeter isolatie aangebracht. Daar is nog eens veertien centimeter houtvezel bijgekomen

de woning vond plaats aan de achtergevel, die volledig met hout werd bekleed. De vensters achteraan werden uitgevoerd in hoogrendementsglas en passief schrijnwerk. Vooraan werden de ramen uit 1989 in dubbel glas behouden, met de bedoeling om ze op termijn ook te vervangen. Het slaapkamervenster achteraan geeft uit op een groendak, dat op de tussenverdieping werden

bovenop de uitbouw van de be-

geïsoleerd. Niet om de warmte

nedenverdieping werd aangelegd.

binnen te houden, maar omwille

“Daarvoor kregen we een premie

van de akoestiek. Vroeger hoorde

van de Stad Gent”, zegt Stephan.

je echt elke stap. Vandaag is dat

“Mooi meegenomen en eigenlijk

wel anders.” Isoleren betekent

best tof, met al die vetplantjes.

meteen ook dat je goed moet

We wilden graag een dakterras,

ventileren. Dat gebeurt met een

maar de bouwvoorschriften lieten

balansventilatie, waarbij evenveel

dat niet toe. Uiteindelijk maakten

verse buitenlucht in de woning wordt gebracht als er vervuilde lucht wordt afgevoerd. “We dach-

1 2

we de vensterbank iets groter, met plaats voor één stoel, zodat mijn vrouw toch in de zon kan zitten. Aan mij is dat niet besteed.

maar de architect raadde ons

Geef mij maar de schaduw in ons

dat af, omdat ons huis zo zwaar

stadstuintje achteraan.”

De ruime vensterbank bij het groendak biedt net voldoende ruimte voor een stoel in het zonnetje.

ten eerst aan gewone ventilatie,

geïsoleerd is. En uiteindelijk zijn we zeer tevreden met onze keuze.

Houtwerk op maat

De voorbije winter hebben we de

Binnenin de woning valt dan

vensters niet één keer geopend,

weer het vele houtwerk op dat

en het rook hier altijd even fris.”

het gezin op maat liet maken.

Op de benedenverdieping werd

Op de eerste verdieping hebben beide dochters een dressing in multiplex op maat.

Vensterbank in de zon

de indrukwekkende collectie

De meest ingrijpende veran-

boeken en cd’s van Stephan en

dering aan de buitenkant van

Bie in een immens boekenrek

binnenkijken

Vaak was het zoeken naar een compromis tussen duurzaamheid, betaalbaarheid en esthetiek. Uiteindelijk volgden we vooral ons hart

ondergebracht. Ook de keuken

en het grote ruimtegevoel

werd volledig naar hun wensen

oogt het interieur opvallend

gemodelleerd, met twee werk-

modern, maar tegelijk werden

bladen op verschillende hoogtes,

de authentieke elementen

aangezien het koppel nogal in

– houten balken, bakstenen

lengte verschilt. Eén verdieping

muren – zoveel mogelijk in hun

hoger – in de gang die naar de

waarde gelaten. “Ook al gingen

badkamer leidt – prijkt een

we daarbij niet tot het uiterste”,

indrukwekkende dressing voor

besluit Stephan. “Er zitten een

de beide dochters. “Zowel de

aantal nieuwe balken in het pla-

dressing, de keuken als het

fond, en die laten we ook zien.

boekenrek werden uitgevoerd

We hadden naar oude balken

in multiplex”, legt Stephan uit.

kunnen zoeken die passen bij

“Bij de keuze van de houtsoort –

de rest, maar dat is toch een

spruce – lieten we ons adviseren

beetje fake. Dit huis heeft een

door de meubelmaker. Ook hier

geschiedenis, en daar maakt

was het zoeken naar een com-

deze renovatie evengoed deel van uit als de oude trapgevel

promis tussen duurzaamheid, betaalbaarheid en esthetiek.

En uiteindelijk volgden we voor-

vooraan. Of we bepaalde zaken

De lijmen die gebruikt werden

al ons hart.”

achteraf bekeken anders zouden aanpakken? Ik denk het

bij de productie zijn niet ecolo-

gisch, de vernis is dat wel. Dat

Extra stopcontact

niet. Misschien een extra stop-

maakt een renovatieproject als

Dat er veel liefde kroop in de

contact, hier en daar. Maar daar

dit zo boeiend. Het was niet

renovatie van de oude stadswo-

blijft het ook bij. We wilden een

altijd makkelijk kiezen, maar we

ning, voel je op elke vierkante

huis om samen oud in te wor-

hebben er wel veel uit geleerd.

meter. Door het vele houtwerk

den, en dat is aardig gelukt.”

ecobouwers

Bezoek het huis van Stephan en Bie tijdens Ecobouwers Opendeur op vrijdag 1 november om 10u en 14u. Schrijf je in voor een bezoek via www.ecobouwers.be Code: Gent OV9000/19

BIO-ECOLOGISCHE BOUWMATERIALEN GENT - RONSE www.eurabo.be info@eurabo.be tel +32 (0)55 23 51 40 levering in gans Vlaanderen

Een totaaloplossing voor uw renovatie- of houtskeletbouwproject met plaatsingsadvies voor bouwprofessionals en zelfbouwers: •

natuurlijke isolatiematerialen

•

I-liggers en LVL-balken (FSC®, Steico)

(FSC®, Steico, Isofloc, Isovlas)

•

gipsvezelplaten (Fermacell)

•

lucht- en winddichting (Pro Clima)

•

plankenvloeren en parketten

•

isolerende onderdakplaten

•

(FSC®, Berg&Berg)

(FSC®, Steico, Celit)

•

houten gevelbekleding (FSC®, Plato)

constructiehout en platen

•

energiezuinige dakvlakramen

(FSC®, Smartply)

(FSC®, Fakro)

***

2012 bio-ecologische bouwpartner

Ontdek de basis voor elke bouwstijl Xella heeft de beste troeven in huis

Ecologisch

De Xella bouwmaterialen beantwoorden perfect aan de noden van de moderne bouwer. Ze zorgen dat de woning duurzaam, energie-efﬁciënt en aangenaam om wonen is. Elke uitstraling is mogelijk: gedurfd modern met een afwerking in pleister, hout, metaal, ... of traditioneel met gevelsteen. De uitstekende thermische en kostenbesparende eigenschappen van de Ytong, Silka of Hebel ruwbouw garanderen een optimaal wooncomfort het hele jaar door.

Volg Xella België op

Bezoek onze gratis infodagen!

Inschrijven via www.xella.be

Passief Luchtdicht Economisch Thermisch comfort

www.xella-mobile.be

Xella BE nv/sa • Kruibeeksesteenweg 24 • 2070 Burcht • T 03 250 47 00 • F 03 250 47 06 • ytong-be@xella.com

en in gent…

Elk ste te

Gent klimaatneutraal tegen 2050 Wereldwijd zijn steden goed voor tachtig procent van de CO2-uitstoot. In Vlaanderen neemt Gent het voortouw om daar iets aan te doen. Tegen 2050 wil de stad volledig klimaatneutraal zijn, en dat is niet alleen een uitdaging voor het stadsbestuur. Via het Gents Klimaatverbond dragen ook burgers, bedrijven en organisaties hun steentje bij. Een greep uit de initiatieven…

STAD

Passief huis voor actieve buurt

In 2011 koos het Gentse stadsbestuur resoluut voor passiefbouw. Sindsdien moeten alle eigen nieuwbouwprojecten aan de strengste energienormen voldoen. “Daarmee zijn we de Vlaamse en Europese regelgeving een paar stappen voor”, zegt milieuschepen Tine Heyse. “Het nieuwe buurtcentrum in de wijk Rooigem is een mooie illustratie van de norm die we onszelf hebben opgelegd. Een groendak

Iedereen doet mee

Premie paraat

dient als regenwaterbuffer en draagt bij tot de passieve

Het Gents Klimaatverbond werd opgericht in 2009. Burgers, bedrijven en organisaties kunnen lid worden door een charter te ondertekenen met concrete engagementen om de transitie naar CO2-neutraliteit te maken en mee te denken over het Gent van morgen. Iedereen is immers betrokken partij.

Je hoeft uiteraard niet in Gent te wonen om duurzaam te bouwen of verbouwen. In heel wat steden of gemeenten kunnen inwoners bij het lokale bestuur terecht voor een klimaatvriendelijke premie. Meer info bij de provinciale Steunpunten Duurzaam Bouwen.

te overbruggen. Gekoppeld aan vloerverwarming op het

www.ecobouwers.be/duurzaam-bouwadvies

Bezoek buurtcentrum Rooigem op zaterdag 9 november om 14u.

www.premiezoeker.be

Schrijf je in via www.ecobouwers.be Code: Gent OV9000/22

www.gentsklimaatverbond.be

ecobouwers

koeling tijdens de zomermaanden. Met behulp van een warmtepomp slaan we overtollige warmte tijdens de zomermaanden op in de grond om er nadien de winter mee gelijkvloers, een ventilatiesysteem met warmterecuperatie en een doorgedreven isolatie konden we de energiebehoefte drastisch reduceren. De energie die we toch nodig hebben, produceren we zelf met behulp van zonnepanelen. Daardoor is het gebouw volledig CO2-neutraal in exploitatie.”

ke een elt! BURGERs

Steuntje in de rug

bezoek tijdens Ecobouwers Opendeur

30 huizen in Gent!

BEDRIJVEN

Expertise delen

VERENIGINGEN

gratis advies

Op de website van het Gents Klimaatverbond

Ook tal van Gentse bedrijven hebben

Gent dankt zijn reputatie van bruisende

kunnen Gentenaars een charter ondertekenen

het charter van het Gents Klimaatver-

stad niet in het minst aan de talrijke vereni-

waarin ze aangeven dat ze mee willen bouwen

bond mee ondertekend. Zo engageren

gingen die er actief zijn. En ook die dragen

aan een klimaatneutrale stad. Dat kan onder

ze zich om hun CO2-uitstoot de komen-

hun steentje bij tot het klimaatbeleid van

meer door hun dak beter te isoleren. In de winter

de jaren aanzienlijk te verminderen. Op

de Stad. Sommige organisaties maakten

van 2011 liet de Stad Gent met een vliegtuigje

de website vinden ze tal van business

er zelfs een strijdpunt van, zoals het Gents

en een infraroodcamera een warmtefoto maken

cases, nieuwsberichten en good prac-

Milieufront. Een van de initiatieven van het

van alle Gentse daken. Daarop kunnen inwoners

tices om inspiratie op te doen voor een

Gents Milieufront is de Milieuadvieswinkel

zien hoe het gesteld is met de dakisolatie van

klimaatneutrale bedrijfsvoering. Con-

(MAW), waar bouwers en verbouwers gratis

hun woning. Dankzij de premie voor dakisolatie

creet kunnen bedrijven onder bepaalde

advies kunnen inwinnen over milieuvrien-

en onderdaken van de Stad wordt de kostprijs

voorwaarden een begeleidingstraject

delijk leven en wonen. Zelfs voor een kleine

van de werken sterk verlaagd. Het is slechts een

energiemanagement van de Stad krij-

verbouwing loont een e-mail, een telefoontje

van de vele Gentse premies voor milieubewuste

gen. Daarnaast worden ze uitgenodigd

of een bezoek de moeite. Als Gentenaar

ingrepen: groendaken, infiltratievoorzieningen,

om mee na te denken over specifieke

krijg je van de Stad trouwens drie uur gratis

hemelwaterinstallaties… Bij vzw REGent kunnen

thema’s in klimaatwerkgroepen: denk-

bouwadvies. De medewerkers van de MAW

verbouwers terecht voor een energiescan van

tanks waar mensen samenkomen die

zijn experts in duurzaam bouwen en geven

hun woning, trajectbegeleiding of een goedkope

de nodige hefbomen in handen hebben

je concrete tips om je woning energiezuini-

lening voor energiebesparende verbouwingen.

om een transitie in beweging te zetten.

ger en duurzamer te maken.

warmtefoto.gent.be | www.gentsklimaatverbond.be

www.milieuadvieswinkel.be

– P u bl i r e p o r t a g e –

Een opvallend pioniersproject zet de standaard voor duurzaam wonen. Met ‘De Duurzame Wijk’ wordt een opvallend pioniersproject gelanceerd: een wijk die volledig vanuit een duurzame invalshoek wordt aangepakt, en dit zowel op ecologisch, economisch als sociaal vlak. Concreet: ecologische materialen en oplossingen, energiezuinig wonen, betaalbaarheid en een goed nabuurschap vormen een harmonieus geheel. En dit gesteund op een toekomstgerichte visie én met respect voor de Belgische bouwtraditie.

De Duurzame Wijk is gebaseerd op 8 pijlers:

Een doordachte inplanting

Meer mobiliteit = meer levenskwaliteit

Aandacht voor biodiversiteit

Zelfbedruipend met water

ENERGY ENER NE GY GY

Low-impact materialen

Energiezuiniger dan ooit

Comfortabel en gezond binnenklimaat

Kostenoptimaal ontwerp

www.deduurzamewijk.be 18

ecobouwers

Een project van Wienerberger in samenwerking met Eribo // Fris in het Landschap Wielfaert Architecten // 3E

europa

Open grenzen Ecobouwers Opendeur gaat Europees

Soyez les bienvenus! Ecobouwers Opendeur keek al jaren over de taalgrens met enkele knappe woningen in Brussel en Wallonië. In 2013 pakt onze Waalse partner écoconso voor het eerst uit met een volwaardige opendeurcampagne. Van 1 tot 11 november kan je tijdens Portes Ouvertes Ecobâtisseurs in Wallonië meer dan honderd woningen bezoeken. Samen presenteren BBL en écoconso bovendien meer dan veertig Brusselse pareltjes. Keuze genoeg … Schrijf je in voor meer dan honderd duurzame woningen in Wallonië: www.ecobatisseurs.be

du conseil à l’action

Al zestien jaar lang zet Ecobouwers Opendeur duurzame en energiezuinige bouwprojecten in de kijker. Dit en volgend jaar wordt de succesformule ook in negen andere Europese landen gelanceerd. Een vijfhonderdtal bijnaenergie-neutrale gebouwen gooit de deuren open.

n 2009 legde de EU ambitieuze klimaatdoelstellingen vast. Tegen 2020 moet de emissie van broeikasgassen met 20% dalen (ten opzichte van 1990). Daarbij moet 20% van de energieproductie

komen van hernieuwbare bronnen, terwijl energie-efficiënte ingrepen het primaire energieverbruik met 20% moeten reduceren. Vanaf 2021 moet elke nieuwbouw in Europa aan de bijna-energieneutrale standaard voldoen. Nieuwe woningen zullen nauwelijks nog energie mogen verbruiken. Ook renovaties zullen in de toekomst aan strengere

opgebouwd. In november wordt de campag-

energie-eisen moeten beantwoorden.

ne ook in negen andere landen gelanceerd: Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, Zweden,

Open Doors Days

Hongarije, Slovenië, Malta, Ierland en Polen.

Ecobouwers Opendeur bewijst dat de

Tijdens de Nearly Zero Energy Buildings Open

Europese streefdoelen haalbaar zijn met de

Doors Days kan je zo’n vijfhonderd bouwpro-

technische mogelijkheden die we vandaag

jecten bezoeken die aan de de bijna-energie-

ter beschikking hebben. Met meer dan 33.000

neutrale standaard voldoen.

bezoekers sinds 1998 heeft het jaarlijkse evenement in Vlaanderen een stevige reputatie

www.nzebopendoorsdays.eu

Bijnaenergieneutraal bouwen? Bijna-energieneutraal wil zeggen dat een woning nauwelijks energie mag verbruiken. De weinige energie die nodig is, wordt gehaald uit hernieuwbare bronnen. Hoeveel energie zo’n bijna-energieneutrale woning mag verbruiken, welke hernieuwbare energie in aanmerking komt en hoe dicht die bij het gebouw moet worden opgewekt, is nog voer voor discussie. Wel staat vast dat we de technieken in handen hebben om bijna-energieneutraal te bouwen. In Vlaanderen wordt nu al volop passief gebouwd. Sommigen gaan zelfs voor plusenergie. Maar je kan ook perfect voldoen aan de bijna-energieneutrale norm door minder dan passief te isoleren en de extra energievraag te compenseren met hernieuwbare energie.

Co-funded by the Intelligent Energy Europe Programme of the European Union

interview

Vlaams energieminister Freya Van den Bossche pleit voor meer diepgaande renovaties

â€˜we moeten durven om zelf de handen uit de mouwen te stekenâ€™ In Vlaanderen wordt 37% van de uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt door gebouwen. Daarom is het belangrijk dat niet alleen nieuwe, maar ook bestaande woningen energiezuinig worden gemaakt. Vlaams minister van Energie Freya Van den Bossche legt uit hoe het beleid daarop inspeelt.

ecobouwers

ind 2011 schafte de federale regering het fiscale voordeel voor passiefbouw af. Komt er iets in de plaats op Vlaams niveau?

zodat die alleen nog ten goede

om te renoveren. Sommige hui-

komt van wie de basiskwaliteit

zen in de 19e-eeuwse stadsgordels

en de energiezuinigheid van zijn

zijn in een dermate slechte staat

woning verbetert. Verder pasten

dat je die niet meer gezond kunt

“We hebben inderdaad een deel

we een aantal premies aan omdat

krijgen. Via een sloopfonds of een

van die fiscale aftrek gecompen-

ze verschilden naargelang het

slooppremie zouden we sloop en

seerd. Allereerst door een premie

netgebied. Sommige premies

wederopbouw kunnen stimule-

te voorzien voor mensen die

– muurisolatie, vloerisolatie –

ren. We moeten ook durven om

beter scoren dan de norm. Hoe

hebben we versterkt, omdat we

zelf de handen uit de mouwen

beter de prestaties, hoe hoger de

vonden dat er meer incentives

te steken. In Antwerpen koopt

premie. Daarnaast verminderen

nodig waren. De premie van 125

het stadsontwikkelingsbedrijf

we gedurende vijf jaar de onroe-

euro voor een condensatieketel

lamentabele woningen op om ze

rende voorheffing geheel of ge-

werd zelfs opgetrokken naar 800

te renoveren en opnieuw aan de

deeltelijk naarmate de bouwheer

euro voor kwetsbare doelgroepen.

man te brengen. Daar kunnen we

energiezuinige inspanningen

We hebben gewoon een aantal

veel uit leren.”

levert. Het voordeel van premies

duidelijke keuzes gemaakt. Wat de

is dat je sneller kan terugbetalen.

energienormen betreft, ligt er een

Terwijl een belastingvoordeel

duidelijk langetermijnpad vast

Hoe overtuigt u een verhuurder om met energierenovatie te starten?

alleen interessant is voor wie

richting 2020. Op die manier kan

“Wij bieden verhuurders dakiso-

langer op zijn geld kan wachten.”

de bouwsector zich voorbereiden

latie aan die zo goed als gratis is

en weten bouwers die willen voor-

wanneer de huurder tot een so-

lopen in welke richting we gaan.”

ciale doelgroep behoort. Vreemd

Wat gebeurt er met de mensen die in 2011 gestart zijn met passiefbouw en het belastingvoordeel aan hun neus zagen passeren?

genoeg bleef het aantal aanvragen beperkt, terwijl het een antwoord

door die plotse beslissing van de

Toch blijft u vooral inzetten op individuele maatregelen. Moeten we niet veeleer streven naar een totaalpremie voor diepgaande renovaties op grote schaal?

federale regering. Die is trouwens

“We moeten inderdaad meer

profiteert. Daarom besloten we

vernietigd door het grondwette-

inzetten op meer diepgaande

om de premie ook ter beschikking

lijk hof. De federale regering moet

renovaties. Het Vlaams Klimaat-

te stellen voor woningen die wor-

dus met een nieuwe regeling ko-

plan voorziet in een premie voor

den verhuurd aan een bescheiden

men. Wie toen gedupeerd was, zal

mensen die gecombineerde wer-

huurprijs. Nu, er komt een wette-

wellicht toch een fiscaal voordeel

ken uitvoeren. Bovendien zijn de

lijke verplichting aan. De Vlaamse

genieten. Maar hoe dat zal gebeu-

maatregelen op het vlak van een

Wooncode schrijft voor dat elk

ren, is nog niet duidelijk.”

laag E-peil voortaan ook toegan-

huis een geïsoleerd dak moet heb-

kelijk voor wie grondig en ener-

ben. Tegen 2020 wordt een huis

Er heerst veel onduidelijkheid bij bouwers en verbouwers over premies en energienormen. Ontbreekt het niet aan een langetermijnvisie?

giezuinig renoveert. Maar tegelijk

zonder dakisolatie onverhuurbaar.

blijft het belangrijk om ook klei-

Je moet als verhuurder dus bijna

nere ingrepen te ondersteunen.

gek zijn om nu geen gebruik te

Het feit dat 70.000 gezinnen per

maken van die premie.”

“Op Vlaams niveau is er niet

jaar de premie voor dakisolatie

zoveel veranderd op het vlak van

aanvragen, zegt genoeg over het

premies. Bij het begin van de

nut ervan. Ik ben er overigens van

legislatuur hebben we de reno-

overtuigd dat niet elke woning in

vatiepremie op scherp gesteld,

Vlaanderen de moeite waard is

“Ik kan me inbeelden dat heel wat mensen geschrokken zijn

biedt op het gesplitste voordeel dat vandaag bestaat, doordat de verhuurder betaalt en de huurder

Als Vlaanderen de uitstoot van broeikasgassen tegen 2050 met 80 tot 95% wil reduceren, dan vergt dat vooral veel diepgaande renovaties. Is zoiets haalbaar?

Radio 2 komt buurten bij Ecobouwers Opendeur!

de grootste familie

SMARTLED: OVERDAGLICHT EN ’S AVONDS LEDS Dé lichtoplossing voor gebouwen als scholen, kantoren, ziekenhuizen en winkelcentra. Solatube® SmartLED is de unieke combinatie van kosteloos daglicht & ultrazuinige leds. De Solatube® vangt het buitenlicht op met een koepel en geleidt het daglicht via een zeer reflecterende buis naar vrijwel elke ruimte. Maar overdaglicht stopt ’s avonds... Dan schakelt SmartLED automatisch over op de ingebouwde ledverlichting: duurzaam en zeer voordelig. Lichtbeheer op afstand d.m.v. DALI is geen probleem. Dus wilt u dat uw licht altijd zeer zuinig brandt, kies dan voor SmartLED. Voor meer informatie kijk op www.solatube.be Overdaglicht gaat vanzelf over op leds: SmartLED!

Scan deze pagina met uw smartphone

ecobouwers D E D A g L I c h t p r O f E S S I On A L

interview

“Uiteraard geloven wij dat het

de Reductie van de Globale Ener-

haalbaar is. We zetten ook con-

giekost (FRGE) biedt voordelige

Is de bouwsector volgens u klaar voor energieneutraal bouwen?

crete stappen. Zo hebben we voor

leningen aan voor wie investereert

“Om de twee jaar wordt de norm

het eerst de energietoestand van

in energiezuinigheid. Daarnaast

voor woningen iets energiezui-

onze sociale woningen geïnventa-

geven we als overheid ook pre-

niger. Telkens zien we dat de

riseerd. De resultaten zijn allesbe-

mies. Wij hebben daarvoor vijftig

bouwsector voorop loopt en dat

halve fraai. De komende vijf jaar

miljoen euro uit de begroting

veel bouwers het – een stuk –

zullen we daarom 500 miljoen euro

voorzien. Vroeger werden premies

beter doen dan de norm. Maar we

extra aan de renovatie van sociale

voor energiezuinig bouwen en

moeten aannemers en architecten

woningen besteden. Daarbij staat

verbouwen vertaald in hogere

wel de kans geven om die nieuwe

energiezuinigheid hoog op de pri-

energietarieven. Daar willen we

technieken en manieren van

oriteitenlijst. Daar maken we dus

graag vanaf. Het gaat niet op om

bouwen in de vingers te krijgen.

een grote inhaalbeweging. Voor de

die kost af te wentelen op wie

Als we plots een te grote sprong

grondige renovatie van woningen

onvoldoende middelen heeft om

zouden maken, wordt het voor de

wordt in de toekomst ook een

in energiezuinigheid te investeren.

bouwsector wellicht moeilijk om

E-peil berekend en zullen dezelfde

Daarnaast gaan we ook op zoek

te volgen. De grootste uitdaging

ondersteuningsmaatregelen (REG

naar creatieve oplossingen. Via een

ligt op het vlak van onderwijs en

premie, verminderde onroerende

warmteplan gaan we bijvoorbeeld

vorming. De scholing van mensen

voorheffing) van toepassing zijn

de restwarmte van bedrijven recu-

is verschrikkelijk belangrijk.”

als bij nieuwbouw. Intussen werkt

pereren om woningen en wijken te

het Agentschap voor Innovatie

verwarmen. Dat gebeurt al in Roe-

door Wetenschap en Techniek aan

selare, waar honderd woningen de

een innovatieprogramma voor

restwarmte van een nabijgelegen

U bent ook gemeenteraadslid in Gent. Hebt u het charter van het Gents Klimaatverbond ondertekend?

diepgaande renovaties op wijk

verbrandingsoven benutten.”

“Uiteraard! Wij proberen de inwoners zoveel mogelijk te sensibilise-

niveau. Vanuit het Stedenbeleid

ren om tegen 2050 een klimaat-

is ook voordeliger, omdat groeps-

Belfius en Triodos gaan voordelige leningen toekennen voor de renovatie en de bouw van energiezuinige woningen. Zullen andere banken volgen?

aankopen van bouwmaterialen

“Ik hoop het. Sinds de crisis zijn

hoeveel mensen de warmtefoto

mogelijk worden.”

banken zeer terughoudend om

hebben bekeken om te zien hoe

nieuwe engagementen aan te

het met hun dakisolatie is gesteld,

Zelfs dan blijft renoveren een zware financiële dobber. Waar moet het geld vandaan komen voor renoveren op grote schaal?

gaan. Maar volgens Triodos en

dan weet je dat we op het goede

Belfius is de interesse groot. En

spoor zitten. Veel mensen besef-

eigenlijk is het de logica zelf.

fen dat hun levenskwaliteit erop

We moeten er door een slim beleid

Energiezuinig bouwen kost meer,

vooruit kan gaan door bewuster

voor zorgen dat investeringen in

maar als dat later gecompenseerd

te leven. Gent heeft zeker nog een

energiebesparing zichzelf terug-

wordt door een lagere energiefac-

weg te gaan, maar de goesting is er

verdienen. Dat kunnen we doen

tuur, dan is de terugbetaalcapaci-

om de nodige stappen te zetten.

door banken aan te moedigen

teit groter. Meer banken zouden

Als de stad die ambitie heeft en de

om gunstige leningsvoorwaarden

zo moeten redeneren. Wij probe-

mensen zijn enthousiast, dan is

aan te bieden. Ook het Fonds voor

ren hen daarvan te overtuigen.”

alles mogelijk.”

willen we ook ervaring opdoen met een wijkgerichte aanpak. Zo maak je snel grote sprongen en het

neutrale stad te worden. Iedereen krijgt de kans om mee die doelstelling waar te maken. Als je ziet

trends

Een natuurlijke keuze

Hernieuwbare energiebronnen

ecobouwers

Hernieuwbare energiebronnen zijn onuitputtelijk. Tal van Ecobouwers maken al gebruik van nieuwe technieken om hun woning of hun sanitair water op een duurzame manier te verwarmen. Voor elke woning is er wel een geschikte toepassing.

1 zonnepanelen

2 zonneboiler

In fotovoltaïsche zonnepanelen

Een zonneboiler zet daglicht om in

wordt licht rechtstreeks omge-

warmte voor het verwarmen van

zet in elektriciteit. Doordat je

sanitair water. Een zonnecollector

elektriciteitsmeter terugdraait

op het dak vangt het zonlicht op. De

tijdens zonnig weer, kan je je

zonnewarmte wordt opgeslagen in de

elektriciteitsfactuur bijna tot nul

boiler en blijft beschikbaar. Sommige

herleiden. Ondanks het feit dat

systemen ondersteunen zelfs de

de subsidiestromen opgedroogd

verwarming van je woning. Je kan

zijn, leveren zonnepanelen nog

makkelijk 150 tot 300 euro per jaar

altijd 5% financieel rendement

besparen op je energiefactuur. Door

op. Dat is flink meer dan een

de gunstige subsidies krijg je ook tot

spaarboekje.

2.750 euro steun per installatie.

3 houtpellets

4 MASSA-oven

van houtafval. Momenteel zijn ze

de warmte-accumulerende massa-

erg populair als bijverwarming

ovens. Na enkele uren branden heeft

in een pelletkachel. Maar hout-

de massa-oven voldoende warmte

pellets kunnen ook als centrale

opgeslagen om die nadien lang-

verwarming worden gebruikt. Een

zaam af te geven en zo de ruimte

centrale verwarming op pellets zal

gedurende lange tijd gelijkmatig te

warm water produceren voor de

verwarmen. Massa-ovens heb je in

radiatoren of de vloerverwarming

alle vormen en maten. Ze kunnen

in de woning en eventueel ook

opgebouwd zijn uit speksteen, leem,

voor de sanitaire voorzieningen.

vuurvaste steen …

Houtpellets zijn korrels gemaakt

5 warmtepomp

Erg populair bij de Ecobouwers zijn

Kies correct

Een warmtepomp onttrekt warmte

Bij de aankoop van nieuwe produc-

aan water, grond of lucht en

ten is het niet altijd eenvoudig om in

geeft die warmte op een hogere

te schatten wat de meest energiezui-

temperatuur af aan het verwar-

nige optie is. De website topten.be

mingssysteem. Een warmtepomp

houdt voor jou de vinger aan de pols

gebruikt wel elektriciteit, maar

en vergelijkt de meest gangbare

De Greenpeace ranking van alle

is veel efficiënter dan elektrische

merken en modellen binnen tal van

Belgische energieleveranciers

verwarming (tot 80%). Voor een opti-

productcategorieën. Van huishoud-

maakt duidelijk wie echt

maal rendement moet je wel een

toestellen tot auto’s. De kortste weg

groene stroom aanbiedt.

goed geïsoleerde woning hebben en

naar een weloverwogen keuze…

kies voor Groene stroom

een lage temperatuursafgifte zoals www.greenpeace.org/belgium/nl/groene-stroom

vloer- of wandverwarming.

www.topten.be

reportage

Oud word Interieurarchitect Stefaan Onghena

ijn eerste wapenfeit is een kastje dat ik in 1992 maakte met oude fruitkisten”,

zegt Stefaan Onghena. “Toen vonden mensen dat een beetje marginaal, alsof ik me geen nieuwe kast kon permitteren. Terwijl

Recycleren is hip. Steeds meer mensen geven oude materialen een nieuwe bestemming of leren hoe ze zelf elektrische apparaten kunnen herstellen. De Gentse binnenhuisarchitect Stefaan Onghena doet het al meer dan twintig jaar.

ik een vuist wou maken tegen de

ten meteen instapklaar zijn. En dus kijken we neer op alles wat arbeidsintensief is. Materialen die iets meer tijd kosten om te verwerken, gooien we weg. Vaak kost het meer om een elektrisch apparaat te herstellen dan om het te vervangen. Dat is toch absurd? Het gevolg is dat we een

wegwerpcultuur. Wat mensen al-

met behulp van bouwafval. “Niet

heb ik één voor één in de wanden

gigantische afvalberg creëren,

lemaal weggooien heeft me altijd

dat ik afkerig ben van nieuwe

geïntegreerd: een intensieve klus,

terwijl de grondstoffen schaarser

al gefascineerd. En uiteindelijk

technologieën”, zegt hij zelf. “Er

maar ik ben daar niet dag in, dag

worden. We zijn nu met zeven

heb ik er met Casa pouBelle deels

liggen wel degelijk zonnepanelen

uit mee bezig. Ik wist op voor-

miljard mensen op de wereld.

mijn beroep van gemaakt.”

op het dak. Maar binnenin is het

hand dat dit huis een verhaal van

De komende tweeëntwintig jaar

merendeel gerecupereerd, van

lange adem zou worden.”

zal dat aantal met dertig procent

Wijnkurken

oude leistenen en schelpen uit

Andere meubelstukken uit

Bretagne als muurbekleding op

Afvalberg

standaard willen aanhouden,

verpakkingsmaterialen volgden,

het dakterras tot de vloertegels op

Het doel is allereerst een state-

dan zullen we ons materialen-

maar Stefaan wou meer. Toen

het gelijkvloers en de bakstenen

ment maken tegen de zinloze

verbruik drastisch moeten terug-

hij in 2000 een eigen huis kocht

in de woonkamer. Het huis is ge-

verkwisting van materialen. “Het

schroeven. Terwijl we net de nei-

in de Gentse wijk Brugse Poort,

ïsoleerd met 1,2 miljoen wijnkur-

probleem is dat we onze handen

ging hebben om het omgekeerde

besloot hij om dat zo energie-

ken die ik in restaurants en cafés

niet langer vuil willen maken”,

te doen. En daar doe ik niet aan

zuinig mogelijk te verbouwen

en bij vrienden ging ophalen. Die

zucht Stefaan. “Woningen moe-

mee. Ik denk liever vooruit. En ik

ecobouwers

toenemen. Als we onze levens-

dt nieuw

renoveert met afbraakmaterialen heb het gevoel dat we stilaan op

meer voldoening uit. Niets zo

Spiritueel comfort

belasten. Ook dat is comfort, zij

een keerpunt zitten. De mensen

prettig als een eerste bad nemen

Toch hoeft Stefaan niet in te boe-

het op een spiritueler niveau. Veel

worden alerter voor hergebruik.

in een badkamer die je zelf hebt

ten op comfort. “Het hangt er maar

mensen hebben de voorbije jaren

Uit ecologische, maar ook uit

betegeld. Daarnaast besteed ik

van af wat je daaronder verstaat”,

zonnepanelen gelegd omwille

economische motieven.”

veel aandacht aan het energie-

beweert bij zelf. “Ik heb geen

van de subsidies. Maar als ze de

zuinig maken van woningen. Zelf

regendouche, geen jacuzzi, geen

winst die ze daarmee opstrijken

zelfbouwers

heb ik mijn energiefactuur het

sauna… Maar ik woon wel in een

gebruiken om een extra citytrip

Dat recycleren milieuvriendelijk

voorbije jaar afgeklokt op 13 euro

huis dat ik zelf heb gerenoveerd,

te boeken, dan is de ecologische

is, spreekt voor zich. De materia-

per maand.”

zonder de natuur al te veel te

winst nihil. Zelfs passiefbouw is op

len die Stefaan gebruikt, hoeven

termijn niet zaligmakend. Er zijn

niet opnieuw te worden geprodu-

gewoon niet voldoende grondstof-

ceerd of verscheept. Maar valt de eindfactuur ook voordeliger uit als er zoveel werk bij komt kijken? “Als ik al mijn projecten volledig zelf zou afhandelen, dan is dat voor de doorsnee verbouwer onbetaalbaar”, geeft Stefaan toe. “Daarom werk ik vooral met zelfbouwers: mensen die graag zelf de handen uit de mouwen steken. Die help ik op weg. Uiteindelijk halen ze daar

recyclage in de lift Steeds meer mensen zijn op zoek naar tweedehandse bouwmaterialen, zo blijkt uit de cijfers van zoekertjessite 2dehands.be. De sectie ‘Bouw’ telde het voorbije jaar bijna twaalf miljoen bezoekers, een stijging van zestien procent ten opzicht van het jaar voordien. Het populairst zijn deuren, raamkozijnen, schuifpuien, klinkers, houtmateriaal en

machines voor houtbewerking. Ook het aanbod aan tweedehandsmateriaal is groot, met meer dan 92.000 zoekertjes die continu online staan. Alle bezoekers van 2dehands.be bekeken alles samen bijna 100 miljoen bouwartikelen op de site. Daarmee staat ‘Bouw’ op de vierde plaats van de meest bezochte onderdelen.

fen om voor iedereen een passief huis neer te poten. Ik geloof in een geleidelijke overgang, waarbij we het bestaande patrimonium opwaarderen met wat er voorhanden is. Als er ooit een dag komt waarop er geen afbraakmateriaal meer te vinden is, dan ben ik in mijn opzet geslaagd. Dan wil dat zeggen dat er iets is veranderd.”

www.2dehands.be www.casapoubelle.be

Glaswolisolatie voor het dak:

-10 %

LDS en damp toe sc beh her ore m n

Multifit, multi-winst!

Premie

(dikte s:v an1 60 to t 26 0m m)

-10 %

Mul tifit 0 35

(dik tes : 12 0, 1 40 en 1 60 mm )

-15 %

Mu ltifit 032

30 %

Bel ast ing ver min der ing van

PROMO-ACTIE

15-10 tot 15-12-2013

Koop, speel mee en maak kans op

één van de 50 iPad mini

Stuur uw aankoopfactuur van Multifit 032 naar challenge032@knauf.be om uw toegang tot de wedstrijd te bekomen Voor meer informatie, bezoek www.glaswol-isolatie.be

2218_13-Ann Multifit Ecobouwers 210x142,5.indd 2

11/09/13 09:53

HOUT EN GROEN WONEN november 2013

Zaterdag 9 Zondag 10 & Maandag 11

Dé beurs in vlaanderen over: / / / / / +

Ecologisch Bouwen Energiezuinig Wonen Houtbouw Passiefbouw Gezond Wonen Tal van lezingen en workshops

ANTWERPEN

DE WAAGNATIE NABIJ HET MAS

www.houtengroenwonen.be 28

HOUT

EN GR OEN W ONEN

EDITIE

GRATIS TOEGANG VOOR BEZOEKERS

ECOBOUWERS

VAN DE

OPENDEURWEEKENDS

ecobouwers alle ecologische oplossingen voor uw huis

energiejacht

Reken af met

energievreters Wist je dat een gemiddeld gezin per jaar € 3.684 aan energie betaalt? En dat je tot 20% kan besparen als je een aantal tips in acht neemt? De Energiejacht helpt je inzicht te krijgen in je verbruik én bezorgt je tips om te besparen.

Bespaar

€150 op je energiefactuur

e Energiejacht is een jaarlijkse campagne van Bond Beter Leefmilieu die consumenten helpt om minder te verbruiken. Tijdens de vorige editie bespaarden de energiejagers gemiddeld 9,24%, goed voor zo’n € 150. Deelnemen is gratis

en kan via de website www.energiejacht.be. Je kunt

er je meterstanden van gas, elektriciteit en water in-

voeren en zo je verbruik op de voet volgen. Om energie te besparen, hoef je immers geen zware investeringen te doen. Een eerste belangrijke stap is het bijhouden van je verbruik. Zo raak je je al snel bewust van het volume en kweek je een ‘energiereflex’, waardoor je automatisch bespaart. De tips en getuigenissen die je vanaf december wekelijks krijgt aangereikt via de nieuwsbrief of via je energiemeester doen de rest. De unieke rekentool berekent automatisch je besparing in kWh én in euro. Bovendien zie je in één oogopslag hoeveel je verbruikt in verhouding tot het Vlaamse gemiddelde of ten opzichte van een verbruiksperiode uit het verleden.

doe mee! www.energiejacht.be

Neem de vorige afrekening van je energieleverancier bij de hand.

Registreer je gratis op www.energiejacht.be en voer je gegevens in.

Laat je inspireren door de talrijke getuigenissen en tips.

Steek 10% van je energiefactuur op zak en geniet van je besparing.

MOLENBEEK COLLECTIEVE WONINGEN

SINT-JOOST-TEN-NOODE PRIVÉ-WONING

193 Brusselse Voorbeeldgebouwen © DELICES Architectes ANDERLECHT COLLECTIEVE WONINGEN

Meer dan 520.000m² duurzame gebouwen

ETTERBEEK APPARTEMENTEN EN KANTOREN

VORST OCMW-KANTOOR

MOLENBEEK COLLECTIEVE WONINGEN

HAREN COHOUSING-PROJECT

VORST RENOVATIE ART-DECOGEBOUW

SCHAARBEEK PRIVÉ-WONING

Sommigen te ontdekken tijdens Ecobouwers Opendeur

Sinds 2007 selecteerde het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 193 projecten als “Voorbeeldgebouwen”, goed voor 520.000m² duurzame gebouwen. Sommige van deze projecten kunnen bezocht worden tijdens de Ecobouwers Opendeur. Met de Voorbeeldgebouwen wil het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het duurzaam bouwen en renoveren aanmoedigen en aantonen dat het mogelijk is zeer goede energie- en milieuprestaties te leveren binnen een haalbaar budget.

Meer informatie op www.leefmilieubrussel.be/voorbeeldgebouwen

S A M E N M A K E N W E V A N B R U S S E L E E N D U U R Z A M E S TA D !

ecobouwers

Antwerpen

West-vlaanderen

oost-vlaanderen

limburg

Vlaams-brabant

Brussel

Waals-brabant

01-03 09-11 november

luik

henegouwen

Win p. 43

namen

3 weekends in een passiefhuis aan zee

luxemburg

Bezoek gratis meer dan 150 duurzame huizen inenvlaanderen brussel Schrijf je in vanaf 18 oktober via www.ecobouwers.be

Bezoek meer dan 100 woningen in WalloniĂŤ tijdens EcobĂ˘tisseurs Portes Ouvertes Schrijf je in op www.ecobatisseurs.be

case

provincie

antwerpen kalmthout

turnhout

ZELFDRAG

antwerpen zwijndrecht

Europaâ€™s grootste zelfdra-

mortsel

olen

HOVE

GEEL

gende stroboog is acht

balen

meter hoog. Een knap staaltje architectuur. De woning is opgebouwd uit strobalen,

berlaar duffel

geplaatst in een tongewelf, met

putte

een knipoog naar oude Griekse

heist-op-den-berg

orthodoxe kerkjes. De muren uit strobalen van wel een meter

en nogâ€Ś heist-op-den-berg 2 hove kalmthout mortsel 2 olen

putte turnhout zwijndrecht

Bekijk meer huizen en schrijf je in via www.ecobouwers.be 32

ecobouwers

Architect: Dirk Wauters

antwerpen balen berlaar duffel geel

LAGE-ENERGIEWONING

aangepast Zwijndrecht AN2070/01 Bezoek op 1/11 om 10u en 14u; 9/11 en 11/11 om 10u aan rolstoelgebruik

Architect: Henk Van Aelst

PROFIEL bioecologisch bouwen

GENDE STROBOOG dik isoleren heel goed en lopen

ge誰soleerd met argongas. De

gegenereerd door PV-panelen op

naadloos over in het dak. De

afwerking omvat onder meer

het dak. Kers op de taart is een

woning haalt zelfs passieve iso-

wandbezetting met traskalk en

vijver met zuiveringsrietveld in

latiewaarden. De woonruimte is

leem, een eiken parket en een

de tuin. Naast de stroboog zijn

zuidgericht en laat zo veel dag-

groendak met sedumplantjes.

een carport, een berging en een

licht en zonnewarmte binnen.

Frisse lucht is verzekerd dankzij

overdekt terras gebouwd.

De woning is verder heel lucht-

een balansventilatie. Verwar-

dicht gebouwd en alle ramen

men doen de bewoners met een

bevatten driedubbele beglazing,

pelletkachel. Elektriciteit wordt

Architect: Architectenburo Schoonbaert & Partners

Architect: Jessik a De Lannoy

Architect: eprojecten: Johan Fierens & Gert Willemen bvba

Heist-op-den-Berg AN2220/01 Bezoek op 11/11 om 10u

Heist-op-den-Berg Nieuwbouw E-peil: 72 K-waarde: 21

BUDGETVRIENDELIJK wonen

ARCHITECTURALE parel

ruime stadsrenovatie

met hedendaagse vormgeving

Kalmthout AN2920/01 Bezoek op 10/11 om 10u en 11/11 om 10u en 14u

aangenaam en esthetisch

Hove AN2540/01 Bezoek op 3/11 en 10/11 om 10u en 14u

met keuken in bamboe

Antwerpen AN2170/01 Bezoek op 10/11 om 10u en 11/11 om 10u en 14u

case

provincie

limburg hechtel-eksel

beringen dilsen-stokkem lummen

heusden-zolder

DE TELLER Een budgetvriendelijke

herk-de-stad

plusenergiewoning waarin

hasselt

niet enkel aandacht werd besteed aan het energiezuinige aspect, maar ook aan het comfort. De woning werd begin dit jaar uitgeroepen tot meest duurzame woning van Limburg. Het is een

en nog… beringen 2 dilsen-stokkem hasselt

hechtel-eksel herk-de-stad 2 heusden-zolder 2

lummen 2 sint-truiden

Bekijk meer huizen en schrijf je in via www.ecobouwers.be 34

ecobouwers

GERENOVEERDE BUNGALOW met organische structuur

Lummen LI3560/02 Bezoek op 3/11 om 10u en 14u

Architect: Atelier d’ Architecture & Developpement Durable

eenvoudige en compacte wo-

Sint-truiden

Architect: Bjorn Vanoppen

PROFIEL plusenergie woning

DRAAIT ACHTERUIT ning, die niet moet inboeten aan

voorgeconditioneerde lucht,

terwijl in het hele huis continu

ruimtelijkheid. De woning werd

een luchtwaterwarmtepomp

een comforttemperatuur van

opgetrokken in houtskelet met

voor warm sanitair warm water

22°C werd aangehouden. Re-

FSC-label en werd bijna volledig

en vloerverwarming, en foto-

genwater wordt gebruikt voor

door de bewoners zelf afgewerkt

voltaïsche zonnepanelen voor

tuinonderhoud, toiletspoeling en

volgens passiefhuisprincipes.

elektriciteit. Dankzij die duur-

wasmachine.

Een ventilatiesysteem met

zame technieken bedroeg het

warmterecuperatie en bodem-

energieverbruik na één strenge

warmtewisselaar zorgt voor

winter (met vier bewoners) nul,

Architect: Liesbeth Liefsoons

Architecten: Cl aes-Vanoppen

Architect: Architectenbureau Equilibrium

Herk-de-Stad LI3540/03 Bezoek op 10/11 om 10u en 14u

Herk-de-Stad Nieuwbouw E-peil: -11 K-waarde: 17 Jaarlijkse warmtevraag: -22 kWh/m²jaar

NULENERGIEWONING

LAGE-ENERGIERENOVATIE

ECOLOGISCHE PAALWONING

met kantoor, passief gecertificeerd

van een karaktervolle woning uit 1967

plusenergie

Hasselt LI3510/02 bezoek op 3/11 en 4/11 om 14u

Dilsen-Stokkem LI3650/02 bezoek op 2/11 en 9/11 om 14u

Hechtel-Eksel LI3940/01 bezoek op 2/11 om 14u; 3/11om 10u; 9/11 om 14u; 10/11 om 10u

case

provincie

oostvlaanderen assenede maldegem

sint-gillis-waas moerbeke-waas sint-niklaas

evergem lovendegem

aalter

hamme gent

laarne

dendermonde

energiez Een rijwoning uit 1957 wordt grondig gerenoveerd

merelbeke

tot lage-energiewoning met

aalst oosterzele

veel aandacht voor isolatie en luchtdichting. Als technieken kan je er muur- en vloerverwarming

zingem denderleeuw wortegempetegem oudenaarde

met een gascondensatieketel, een zonneboiler en balansventilatiesysteem zien. Met driedubbel glas,

brakel kluisbergen

en nogâ€Ś

ronse

hamme kluisbergen laarne lovendegem maldegem merelbeke 2 Moerbeke-Waas Oosterzele

Oudenaarde ronse 2 sint-gillis-waas 2 sint-niklaas 4 wortegem-petegem zingem

Bekijk meer huizen en schrijf je in via www.ecobouwers.be 36

ecobouwers

Architect: Martens Van Caimere Architecten

Aalst aalter assenede brakel denderleeuw dendermonde evergem 2 gent 17

DUURZAME EN PASSIEVE WONING in een arbeiderswijk Sint-Niklaas OV9100/05 Bezoek op 2/11 om 10u en 14u

Architect: Bjorn Vanoppen

PROFIEL wonen in de stad

uinige stadswoning groepen in Gent. Een groot deel

vlakten te beperken en de stad-

van de werken gebeurde in zelf-

en minerale wol in de muren,

stuin te vergroten. Opmerkelijk:

bouw. Het huis is wind- en water-

blijven de bewoners gegarandeerd

de oorspronkelijke garage werd

dicht, maar nog niet afgewerkt. Er

warm in de winter. Regenwater

omgebouwd tot fietsenstalling.

is daardoor nog veel te zien voor

wordt hergebruikt voor toilet en

De auto vliegt de deur uit en de

de geïnteresseerde zelfbouwer.

wasmachine. Waar mogelijk werd

bewoners kiezen resoluut voor

gekozen voor duurzame bouw-

autodelen bij Dégage of een van

materialen. De woning heeft een

de andere particuliere autodeel-

Gent OV9040/06 Bezoek op 9/11 om 10u en 14u en 10/11 en 11/11 om 10u

Gent renovatie K-waarde: 27

Architect: Eric Boddaert

Architect: Mozaiek – Donald Desmet & Els Staessens

compacte vorm om verliesopper-

het dak en 24 centimeter cellulose

Architect: Martens Van Caimere Architecten

30 centimeter papiervlokken in

GERENOVEERDE HOEVE

BIO-ECOLOGISCHE RENOVATIE

PASSIEFHUIS met HOUTSKELET

met Japanse furo-badkamer

met behoud van authentieke elementen

op een boogscheut van Gent-Sint-Pieters

Evergem OV9940/04 Bezoek op 1/11 om 10u of 14u

Zingem OV9750/01 Bezoek op 3/11 en 11/11 om 10u

Gent OV9000/12 Bezoek op 3/11 om 10u of 14u

case

provincie

vlaamsbrabant kapelle-opden-bos

Asse

SAMENHUIZEN

zemst herent lubbeek

De Kaasdroger is een authen-

leuven

tieke vierkantshoeve met een geplaveid binnenplein. Een statig

Boutersem tienen

sint-pieters-leeuw

woonhuis, oude stallen waar je de dieren nog voelt ademen, een schuur waarin een reus zich kan verstoppen, een bouwvallig tot de verbeelding sprekend voorhuisje, een reeks varkensstallen, een

Bekijk meer huizen en schrijf je in via www.ecobouwers.be 38

ecobouwers

en nogâ€Ś

Architect: Atelier Kyoto

Asse boutersem herent 2 kapelle-op-den-bos leuven lubbeek 2 sint-pieters-leeuw Tienen Zemst 2

MASSIEVE NULENERGIEWONING in de dorpskern Leuven VL3012/03 Bezoek op 1/11 om 10u en 14u

PROFIEL

Architect: Peter Vos van Barchi

gemeenschappelijk wonen

SAMENHUIZEN IN EEN VIERKANTSHOEVE oude serre… Eromheen groen,

ten voor wat hij is. De beschermde

kalk-hennep en strobalenbouw in

oude fruitbomen en notelaars.

hoeve wordt verbouwd tot een

de schuur. Verder: zuivering en in-

Achteraan de kabbelende Klein-

ecologisch samenhuisproject

filtratie van regenwater, zonneboi-

beek. Voor de deur de Vlaanderen

van vier woningen en een groot

ler, pelletketel voor verwarming en

fietsroute. Een straat verder een

atelier. De verschillende woningen

warm water. Momenteel is er één

rustgevend wandelgebied. Een

worden elk met hun specifieke ei-

woning en een bovenverdieping

gunstige ligging met de trein en

genheid bio-ecologisch verbouwd

afgewerkt, twee andere woningen

de snelweg vlakbij, maar toch ver

en met respect voor de authenti-

zijn nog in opbouw.

genoeg om de lawaaihinder te la-

citeit van de hoeve. Isolatie met

www.dekaasdroger.be

Boutersem renovatie K-peil: 20

Architect: Karel Beuckel aers

Architect: Kris Van de Voorde

Architect: Jean-Pol Borremans

boutersem VL3370/01 Bezoek op 2/11 en 9/11 om 10u

LAGE-ENERGIEWONING

RENOVATIE AAN DE GANG

RUIME NULENERGIEWONING

hoe minder technieken, hoe zuiniger

kom kijken achter de schermen

Jaarlijkse verwarmingskost 100 euro

Lubbeek VL3211/02 Bezoek op 9/11 en 10/11 om 10u en 14u

Asse VL1730/02 Bezoek op 11/11 om 10u en 14u

Herent VL3020/03 Bezoek op 2/11 en 9/11 om 14u

case

provincie

Westvlaanderen de haan brugge

middelkerke

zedelgem

beernem oostkamp

koksijde

gratis zo Deze rijwoning uit 1961 werd in 2011 gerenoveerd

lo-reninge

tot zeer lage-energiewoning. Het huis ligt op amper een kilometer van de stadskern. De bus stopt op de hoek, maar meestal pakken de bewoners gewoon de fiets. De indeling van de ruimtes

poperinge

werd met zorg bepaald, zodat

kortrijk

zwevegem

en nogâ€Ś kortrijk Lo-Reninge middelkerke oostkamp 2

poperinge zedelgem 1 zwevegem

Bekijk meer huizen en schrijf je in via www.ecobouwers.be 40

ecobouwers

Architect: Bart Van Beversluys

Beernem brugge 5 De Haan koksijde

BOSTOEN PASSIEFHUIS in halfopen bebouwing

Middelkerke WV8434/01 Bezoek op 2/11 om 14u

PROFIEL

Architect: Martijn De Coster

energiezuinige renovatie

onnewarmte het huis heel licht en open

het systeem. De zonneboiler

De bewoners kozen ook bewust

aanvoelt. Een smalle technische

staat niet alleen in voor de

voor duurzame materialen: de

koker loopt door van kelder tot

verwarming van het sanitair

aanbouw werd opgetrokken uit

zolder. Een pelletboiler zorgt

warm water, maar levert ook

FSC-gecertificeerd hout en dak

voor de verwarming van de

gratis verwarming voor het hele

en muren werden geïsoleerd

woning via vloerverwarming.

huis. De balansventilatie met

met papiervlokken.

Bovendien werd er ook een

aardwarmtewisselaar en warm-

zonneboiler met een boilervat

terecuperatie verzekert op elk

van 600 liter aangesloten op

moment frisse lucht in het huis.

NIEUWBOUW OP HET PLATTE- NULENERGIEWONING met pelletboiler LAND met organische elementen Oostkamp WV8020/04 Bezoek op 1/11 en 11/11 om 14u

Architect: Energie en Bouwadvies vormgeving Bart Vandekerckhove

architect: Daniël Reynvoet

Architect: Martijn De Coster

Brugge WV8000/02 Bezoek op 9/11 om 10u en 14u

brugge renovatie K-peil: 20

Brugge WV8310/01 Bezoek op 10/11 om 10u en 14u

KOPPELWONING eigen ontwerp, technieken en coördinatie

Zwevegem WV8550/02 Bezoek op 9/11 om 10u en 14u

case

Brussels hoofdstedelijk gewest

Schaarbeek sint-jans-molenbeek brussel stad

sint-lambrechts-woluwe

Anderlecht

sint-pieters-woluwe

elsene sint-gillis

oudergem ukkel

anderlecht oudergem 2 brussel stad 4 elsene sint-jans-molenbeek 3 sint-gillis 5

watermaal bosvoorde

ukkel 3 sint-lambrechts-woluwe 2 sint-pieters-woluwe 2 schaarbeek 2 watermaal bosvoorde

VOORBEELDRENOVATIE Dit project is een van de

nieuwe woonkamer heeft een

laureaten van de wedstrijd

zuid-oostgevel met veel glas voor

voorbeeldgebouwen van het

maximale zonnewinsten in de

Brussels Gewest. De typisch

winter. Alle ramen en deuren

Brusselse rijwoning werd ge-

werden vervangen door passief

renoveerd tot zeer lage-energie

schrijnwerk. De voorgevel werd

standaard met behoud van de

langs de binnenzijde geïsoleerd.

eigenheid van het gebouw. De

Waar kon werd gekozen voor

achterbouw werd vervangen: de

bio-ecologische materialen:

Architect: D. Dardenne

Architect: Marc Van der Stricht

en nog…

KARAKTERVOLLE RENOVATIE ECOLOGISCHE RENOVATIE van een mooi herenhuis Schaarbeek BR1030/02

Bezoek op 10/11 om 10u en 14u

ecobouwers

Anderlecht BR1070/01 Bezoek op 2/11 en 9/11 om 10u (FR) in het hart van de stad

GEKLASSEERDE WONING

van Sint-Gillis BR1060/02 Bezoek op 1/11 en 2/11 om 14u en 3/11 om 10u (FR)

de hand van Paul Hankar

3 weekends

Win

Architect: Ewoud Saey

PROFIEL batex

in een passiefhuis aan zee

ATIE

schaarbeek renovatie Jaarlijkse warmtevraag: 26 kWh/mÂ˛jaar

Overnacht in ons passiefhuis te Bredene en ontdek zelf alle voordelen van energievriendelijk en passief wonen. In dit passiefhuis maakt u kennis

houtvezelisolatie, cellulose,

10.000 liter voor hergebruik in

met onder meer balansventilatie en drievoudige

leem, FSC-hout, recuperatie-

de toiletten en wasmachine. De

beglazing. Daarbovenop geniet u van een zeer

hout. Een zonneboiler zorgt

fietsen en tandem worden in

hoog wooncomfort en een aangenaam binnen-

voor sanitair warm water, een

de smalle gang aan de muur en

klimaat. Deze woning ligt slechts op anderhalve

gascondensatieketel en radia-

het plafond opgehangen met

kilometer van de zee. Een strandwandeling is dus

toren voor ruimteverwarming.

inventieve fietsophangsystemen

nooit veraf en u kan lekker gaan eten op de dijk.

Een balansventilatie verzekert

en fietstakels.

frisse lucht. Het dakwater wordt

Schaarbeek BR1030/05 Bezoek op 11/11 om 10u en 14u

opgevangen in een tank van

Beleef het comfort van energiezuinig wonen Schrijf je in voor Ecobouwers Opendeur en laat ons weten wat je ervan vond. Vul na je bezoek het online evaluatieformulier in en beantwoord de schiftingsvraag.Â

Architect: G. Villet

Info en voorwaarden: www.ecobouwers.be/voordelen

Bekijk meer huizen en schrijf je in via www.ecobouwers.be

OUDE DROGISTERIjwordt moderne eengezinswoning Sint-Gillis BR1060/01 Bezoek op 10/11 en 11/11 om 10U en 14U (FR)

ecobouwers tours

7x op stap Tijdens Ecobouwers Opendeur nemen tal van organisaties je mee op tocht langs duurzame en energiezuinige bouwen renovatieprojecten.

in en rond Leuven

met een zee van ruimte

met hennep en vlas

Passiefbouw

Compact wonen

Bouw mee

Bezoek vier passiefwoningen

Bezoek samen met VIBE drie

Grow2Build is een project

in Leuven en omstreken on-

verbouwingen in Zuidoost-Vlaan-

waarin verschillende partners

der deskundige begeleiding

deren die elk op hun manier

uit Europa samenwerken

van Passiefhuis Platform.

een verbeterde woonkwali-

rond het gebruik van vlas en

Tijdens een korte rondleiding

teit uitstralen, met focus op

hennep in bouwmaterialen.

krijg je te zien hoe ener-

duurzaamheid en leefbaarheid.

Het project wil de kwaliteit

giezuinige bouwheren erin

Binnen de muren van een oude

van de grondstof verbeteren

geslaagd zijn betaalbare ge-

staminee is een nieuwe energie-

en door middel van product

certificeerde passiefprojecten

vriendelijke woning in houtskelet

innovatie de performantie

te bouwen die een zeer lage

opgetrokken, een nieuwe doos

van hennep en vlas in bouw-

energiefactuur koppelen aan

in een oude huid. Bij een arbei-

materialen optimaliseren. Als

heerlijk comfort. Op het pro-

derswoning in Gavere werden

Belgische partner organiseert

gramma staan twee nulener-

de koterijen vervangen door een

ZonneWinDT een praktische

giewoningen in massiefbouw,

ruime leefruimte op een beperkte

workshop ‘Bouwen met hen-

een passieve sleutel-op-de-

vloeroppervlakte. In een knap

nep’. Ontdek kalkhennep als

deur houtskelet met bio-eco-

inbreidingsproject verbinden een

bouwmateriaal en werk mee

logische materialen en een

vide, een opengewerkte trap en de

aan een kalkhennepmuur in

ruime vrijstaande nulenergie-

massieve FINkachel de verschil-

een wandbekisting. Trek je

woning.

lende leefruimtes met elkaar.

vuile kleren aan.

Zaterdag 9/11 van 10u tot 16u Afspraak: Martelarenplein Leuven aan het standbeeld Verplaatsing: bus | Prijs: € 20 www.passiefhuisplatform.be

Vrijdag 1/11 en zaterdag 9/11 van 13u30 tot 16u30 Afspraak: 13u30, Trapstraat 10 te Gavere | Prijs: € 5 Verplaatsing: autodelend

Zaterdag 9/11 van 10u tot 12u30 en van 14u tot 16u30 | Afspraak: Pannestraat 142 Veurne (Ingang parking achter VormingPlus) | Prijs: € 5 | Hapje en drankje zijn voorzien | www.zonnewindt.be

ecobouwers

Bio-ecologisch bouwen in het Houtland

Bezoek samen met VIBE een halfopen nieuwbouw in afwerking in Torhout (op zaterdag) of een bijna afgewerkte nieuwbouwrijwoning in Zwevezele (op zondag), gevolgd door een bijna afgewerkte renovatie/uitbreiding in Veldegem. Tot slot bezoeken we het milieuhuis in Zedelgem: een compact gebouw met een educatieve inslag. Alle gebouwen zijn opgetrokken in houtskelet. De gevelafwerkingen zijn overal anders: gevelsteen, tropisch (FSC) of inlands hout, pannen. Er zijn hellende daken, platte daken, groendaken en PV-daken. Bio-ecologisch bouwen: gezond, aangenaam en licht. Zaterdag 9/11 en zondag 10/11 van 13u30 tot 17u | Afspraak: zaterdag om 13u30 in Torhout (Landstraat 15); zondag om 13u30 in Zwevezele (Processiestraat 12a) Prijs: € 10 | Verplaatsing: eigen auto en autodelend | www.vibe.be

Slimme renovatie

Gent Klimaatneutraal Van oud naar nieuw

met gezonde materialen

Fiets mee met de MilieuAdviesWinkel in Gent en kijk hoe Gent Klimaatneu-

Deze bungalow uit de jaren zeventig

ven renovatie van een stadswoning uit de jaren zeventig tot een nulenergie-

onderging een energetische facelift.

woning, een renovatie van een 19e-eeuwse rijwoning tot laag-energieniveau

Het dak kreeg een extra laag isolatie,

en de duurzame wijk Den Draad. Het project ‘Den Draad’ omvat een hele

de buitenmuur werd gestript en

reeks passief- en lage-energiewoningen met doordacht materiaalgebruik en

ingepakt in een jasje cellulose, de

wordt gebouwd in een geïntegreerd park met speelzones voor kinderen.

ramen werden vervangen en de rolluikkasten verwijderd. Het huis

traal kan worden tegen 2050. Je bezoekt drie projecten: een zeer doorgedre-

Zondag 3/11 om 9u30 | Afspraak: Stadshal Gent (Poeljemarkt) | Prijs: 10 euro Picknick meenemen | Verplaatsing: Fiets | www.milieuadvieswinkel.be

werd volledig bekleed met hout en past zo perfect in de groene omgeving. Het gezin wilde ook wat extra ruimte, zonder het volume uit te breiden. Daarom werd de garage omgebouwd tot leefruimte en douchecel en werd in hetzelfde hout naast het huis een carport gebouwd. Zaterdag 2/11 om 10u, 11u, 14u en 15u | Afspraak:

Duurzaam renoveren in de stad Bezoek samen met Dialoog drie duurzaam gerenoveerde woningen in Leu-

Legeweg 264 Sint Andries | Prijs: Gratis

ven. Eén huis werd volledig gesloopt en vervangen door een passiefwoning,

GRATIS BOUWADVIES

en werd een aanbouw in houtskelet gerealiseerd. De architect en/of de

Gedurende de hele dag geeft

bouwheer geven uitleg over de gemaakte keuzes op vlak van materialen en

een deskundige van ZonneWinDT

de gebruikte technieken. Deze huizen zaten ook vorig jaar in de tour, maar

gratis bouwadvies in de woning.

zijn nu verder afgewerkt. ’s Middags voorzien we een gratis broodjeslunch.

apart inschrijven voor het bouwadvies via info@zonnewindt.be of via Sarah op 0477 36 18 53

Zaterdag 9/11 van 9u15 tot 15u | Afspraak: Martelarenlaan, Kessel-lo (Achterkant station Leuven) | Verplaatsing: fiets | Prijs: Gratis | www.dialoog.be

bij de andere twee werd het hoofdgebouw behouden maar gerenoveerd

praktisch

Tijdens Ecobouwers Opendeur kom je alles te weten over (ver)bouwen met aandacht voor energiezuinigheid en duurzame materialen. De focus ligt op de bouwheer: waarom kiezen voor energiezuinig of duurzaam bouwen? Hoe begin

Ecobouwers Opendeur is een initiatief van Bond Beter Leefmilieu, de onafhankelijke federatie die natuur- en milieuverenigingen in Vlaanderen verenigt, versterkt en vertegenwoordigt.

je eraan? En waarop moet je letten?

Echte ervaringen Van 1 tot 3 en van 9 tot 11 november kijk je gratis binnen in meer dan 150 lage-energiewoningen, passiefhuizen en bio-ecologische woningen. De eigenaars verzorgen – soms samen met hun architect of aannemer – de rondleiding. Ze tonen de bezoekers welke technieken tot energiebesparing leiden, hoe ze die zelf hebben toegepast en vanuit welke filosofie. Geen verkoopspraatjes, maar echte ervaringen over duurzaam en energie zuinig (ver)bouwen in de praktijk!

Bezoek gratis meer dan 150 duurzame huizen

Schrijf je in vanaf 18 oktober via www.ecobouwers.be 46

ecobouwers

Hoe neem je deel? Er is altijd een interessant bouwproject in je buurt. Bekijk het aanbod op www.ecobouwers.be, maak je keuze en schrijf je online in vanaf 18 oktober.

Ook in Wallonië kun je meer dan 100 woningen bezoeken tijdens Ecobâtisseurs Portes Ouvertes. Schrijf je in op www.ecobatisseurs.be.

Samen met hen en andere milieubewuste koplopers reiken wij burgers, bedrijven en overheden concrete, haalbare en innovatieve oplossingen aan voor milieubelastende activiteiten. Zo initiëren, stimuleren en versnellen we de transitie naar een duurzame samenleving. Want we willen de dag realiseren waarop iedereen in Vlaanderen woont, werkt, consumeert en zich verplaatst zonder nog te wegen op het milieu, de natuur en onze gezondheid. We laten de stem van actieve burgers en groeperingen luider klinken. Consumenten inspireren en activeren we met informatie en campagnes.

Bedrijven ondersteunen we in het vinden van milieuvriendelijke oplossingen en het creëren van een markt hiervoor. Door overleg, onafhankelijk advies en opinievorming geven we richting aan het beleid van overheden.

Steun ons! Vind jij energiezuinig wonen ook een thema waarop moet worden ingezet? Wil je ons helpen om onafhankelijk te blijven werken voor natuur, landschap en een gezonde woonomgeving? Dat kan op een eenvoudige manier! Stort vandaag nog een bijdrage op BE27-5230801218-73 op naam van Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen vzw. Voor giften vanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest.

Volg ons! www.bondbeterleefmilieu.be www.facebook.com/BondBeterLeefmilieu www.twitter.com/bondbeterleefmilieu

De nummer 1 in België - 32ste jaargang - nr. 292

SEPTEMBER 2013 - € 3,50

Uw partner

Sleutelklaar renoveren Verbouwen zonder kopzorgen

Binnenkijken in de LOFT van Filip Deslee Tips voor een GEZOND BINNENKLIMAAT

HELLENDE DAKEN

Hoe renoveren? Praktisch advies *cov BBV292RV.indd 1

wonen natuur met de

wmdn 67

* herfst 2013

BIJLAGE 48 p.

Ecolonomische woningbouw in Pamel doSSIer gezonde en mIlIeuveranTwoorde maTerIalen waT KIezen: ParKeT oF lamInaaT?

22/08/13 11:38:55

Investeer in méér dan 30 jaar ervaring in zonneboilers Nu extra voordelig dankzij Vlaamse premies

tot € 2.750! Dit 4m²-zonneboilerpakket* aan € 2.550 excl. BTW en plaatsingskosten ■ Ideaal voor gezinnen tot 4 personen (boiler 250 liter) ■ Lagere energiekosten door warmwaterbereiding op basis van zonne-energie ■ Geschikt voor opdakmontage en dakintegratie ■ Te combineren met een gas- of oliecondensatieketel ■ Voor renovatie en nieuwbouw ■ Terugbetaling van € 100 met de Viessmann voordeelcheque 2013-2014 of € 350 bij gelijktijdige aankoop van een condensatieketel uit de 200-reeks. Info

Viessmann Belgium b.v.b.a. · Hermesstraat 14 · 1930 Zaventem (Nossegem)

en voorwaarden zie www.viessmann.be

Vraag uw offerte aan op www.viessmann.be

ecobouwers

* Twee vlakke zonnepanelen Vitosol 200-F, type SVK (2 x 2 m²) en een bivalente warmwaterboiler Vitocell 100-B/-W, type CVBA (250 liter)

Stapel Magazinemakers

Published on Oct 8, 2013

Ecobouwers Opendeur 2013

Campagnemagazine van Bond Beter Leefmilieu

Ecobouwers Opendeur 2013

Published on Oct 8, 2013

Campagnemagazine van Bond Beter Leefmilieu

wijzijnstapel

Go explore