Geef je partner een kans

WAT ALS VADERS (MEER) WILLEN VADEREN MAAR MOEDERS BLIJVEN MOEDEREN

Het ziet er goed uit voor aanstaande moeders. Meer hulp is onderweg! Steeds meer vaders willen (best) minder werken en meer zorgen. En het aanvullend geboorteverlof van vijf weken per 1 juli 2020 is daar een welkome extra stimulans voor. Maar de vraag is: willen moeders hun leiderschapsrol thuis wel loslaten?

Pas toen ik zelf moeder werd, ontdekte ik het. Moeder worden is iets heel anders dan vader worden. Zag ik vrouwen eerst net als mannen studeren en werken, nu bleken het nog steeds vooral de moeders die hun leven compleet omgooien en de vaders (bijna) niet. Werd dit ook van mij verwacht? Het verbaasde me zo dat ik er een journalistiek project van maakte. Hoe kon dit?

OP ZOEK NAAR ANTWOORDEN, ontmoette ik mijn vriendin Roos Wouters bij een van de vele bijeenkomsten over vrouwen-emancipatie die ik bezocht. Ook zij was niet bereid de verschillen tussen man en vrouw in het dagelijks leven zo maar te accepteren. Zij vatte het in haar boek Fuck, ik ben een feminist! simpel samen: ‘Wie het kind krijgt, mag het houden.’ Verlangend naar verandering interviewde ik talloze topvrouwen en vroeg ze hoe het hen wel lukte; carrière maken én moeder zijn. Meer dan eens drukten zij me vanuit hun eigen bevoorrechte positie op het hart: ‘Neem een au pair!’ Tja, als het zo makkelijk was.

NA JAREN OP VROUWEN GEFOCUST TE ZIJN, kreeg ik een brainwave. En de vaders dan? Doen zij na de bevalling gewoon wat ze daarvoor ook deden, omdat ze nou eenmaal zo gebakken zijn? Wat willen zíj eigenlijk? Die brainwave kwam niet zomaar. In mijn werk ontmoette ik steeds meer jonge vaders. Net als ikzelf tien jaar eerder mijn rol als werkende moeder bevroeg, wilden deze millenial dads weten waarom zij geen zorgende vader kunnen zijn. Nergens in de maatschappij worden vaders die minder willen werken om meer te zorgen nog echt als ‘normaal’ gezien, vinden zij. Maar zij willen én/én en spreken zich steeds meer uit.

DAT KLINKT ALS EEN ZEGEN VOOR MILLENIAL MOMS. Hulp is onderweg, zeker nu de overheid vaders eindelijk ook een beetje serieus neemt en per 1 juli 2020 een aanvullend geboorteverlof voor partners heeft geregeld (zie kader). Maar zo simpel is het niet, vertellen verschillende vaders mij. Aan de keukentafel wordt hen simpelweg meegedeeld dat zij wel parttime gaat werken, zodat hij lekker kan blijven knallen op z’n werk. Deze vaders ervaren de volstrekte vanzelfsprekendheid waarmee hun vrouw nog altijd de leiderschapsrol thuis opeist als een duidelijke boodschap aan hem: keep out!

NATUURLIJK ZIJN NIET ALLE MANNEN EN VROUWEN HETZELFDE, maar uit onderzoek blijkt dat nog altijd meer dan 50% van de Nederlanders helemaal geen gelijke verdeling wil. Sterker nog, had ik zelf als ambitieuze vrouw ook niet net iets te makkelijk mijn ambities een beetje weggestopt in een freelance (lees: flexibel) bestaan toen ik moeder werd?! Een oplossing die de vaste lasten nooit ging dekken, maar me wel in staat stelde er veel voor de kinderen te zijn (en te bepalen wat wel/niet goed voor hen was). Voordat ik zwanger werd, wilde ik nog topvrouw worden en zag mijn man zichzelf best als toekomstig huisman. Kon hij lekker blijven sporten. Maar nam ik die optie ooit echt serieus? HET WERD ME STEEDS DUIDELIJKER. Net als moeders die willen werken, moeten vaders die willen zorgen tegen de stroom in roeien. Niet alleen buiten op de voetbalclub waar hun teamgenoten kots bewegingen maken als het woord ‘papadag’ valt, of op het werk waar ouderschapsverlof wordt gezien als een gebrek aan ballen. Ook binnen, aan de keukentafel, wordt hun wens niet altijd even serieus genomen. Misschien willen we de zorg toch niet zo graag delen als ik altijd dacht!?

NAAST DE GROTE KEUZES OVER WIE DOET WAT, zijn er bovendien de dagelijkse beslommeringen thuis waar vrouwen de scepter zwaaien. Daar bepalen wij alles: wat we eten, met wie we eten en wanneer. Onderling klagen we graag dat manlief het gewoon allemaal niet bedenkt, eigenlijk best lui is of liever sport met vrienden dan een boekje leest met zijn kroost. Natuurlijk kunnen we ze opdrachten geven, maar ja, dat is zoveel gedoe. Dan doen we het liever zelf. Want eerlijk is eerlijk: wij kunnen het toch ook gewoon beter?

HET IDEE DAT MANNEN SLECHTER KUNNEN ZORGEN DAN VROUWEN is inderdaad nog altijd een hardnekkig vooroordeel, aldus psycholoog Jeannette Bolck die ik om raad vraag. “Maar het klopt niet! Rondom het krijgen van kinderen is alles zo scheef. Het dragen, het baren, het voeden, verlof, alles draait logischerwijs om de moeder. En de vader hangt er toch maar een beetje bij. Maar

‘Want eerlijk is eerlijk: wij kunnen het toch ook gewoon beter?’

een goede ouder worden, is wat mij betreft echt een kwestie van scholing en die krijgen moeders in het begin veel meer dan vaders. Juist door vaders er meer bij te betrekken, verandert er ook hormonaal iets en komt hun zachte, kwetsbare kant naar boven. Soms voor het eerst in hun leven. Wat dat betreft is het aanvullende geboorteverlof echt een zegen.”

OF JE NOU CARRIÈREMOEDER, THUISBLIJFMOEDER OF IETS ERTUSSEN IN BENT, voor alle moeders is het best moeilijk om de vader zijn rol te gunnen, om los te laten, aldus Jeannette die veel ouders door de tropenjaren coacht. Dat heeft vooral te maken met het bekende schuldgevoel. Ben ik er wel genoeg? Doe ik het wel goed genoeg? Jeanette: “Het is het beeld van een moeder die na een dag hard werken thuis komt, man en kinderen rond een schaal friet aantreft en verwijtend roept: ‘Had je niet even iets gezonds kunnen koken?’” Ik zie het mezelf doen, geef ik toe. “In plaats van je eigen schuldgevoel en perfectionisme te vertalen naar verwijten, kan je ook bedenken hoe fijn het is dat hij er vandaag was - en jij dus niet nodig was - en blijmoedig kunt aanschuiven.”

MANNEN KUNNEN HUN VROUW OOK HELPEN bij het loslaten, vindt Jeanette. “Zeker het eerste jaar verandert er zoveel, dat angst bij vrouwen een grote rol speelt. Angst het niet goed te doen. Angst dat er iets gebeurt met de baby. Alles zelf willen doen, is een manier om die angst te bezweren.” Tel daarbij op dat zorgen voor een jong kind feitelijk topsport is zonder al teveel ontspanning en ik begrijp dat stress en angst in zo’n situatie alleen maar toenemen. Hoe zorg je er als man in zo’n geval dan voor dat je niet buiten spel wordt gezet? “Blijf zoveel mogelijk weg van strijd, zelfs als je het verwijt krijgt het niet goed te doen en dat je kwetst. Vraag haar welke angsten zij heeft zodat je haar daarin gerust kunt stellen. Geef aan dat je haar wilt helpen zodat zij lekker kan blijven werken of ontspannen en dat jij ook graag tijd met je kind doorbrengt.”

VADERS DIE MEER WILLEN VADEREN EN MOEDERS DIE MOETEN LOSLATEN, het gaat feitelijk over het doorbreken van behoorlijk vastgeroeste rolpatronen. In die zin is het logisch dat deze verandering niet zo maar tot stand komt. Na de komst van mijn tweede kind had ik bedacht mijn tijd alleen nog te verdelen tussen kinderen en werk. Tijd voor mezelf, bijvoorbeeld om te sporten, schrapte ik. Ik deelde deze wijsheid met mijn vriendinnen. Moet je ook doen! Dan kan het wél! Niet lang daarna stortte ik lichamelijk in, wat best voorspelbaar was. Mijn man moest me met alles uit de brand helpen, want ik zat (bijna) opgebrand op de bank. Met andere woorden: pas toen het bijna écht fout ging, leerde ik te accepteren dat ik het niet allemaal alleen kan. Dus (aanstaande) moeders: tel je zegeningen, leer los te laten en geniet van alle hulp die je kunt krijgen. Zelfs als dat betekent dat de broccoli ontbreekt.

Meer verlof voor vaders Per 1 juli 2020 kan je tot vijf weken aanvullend geboorteverlofopnemen bovenop de vijf dagen geboorteverlof. Dit wordt betaald door de overheid die graag wil dat vaders dit recht ook gebruiken. Het advies is dit verlof op te nemen zodra de moeder weer aan het werk gaat, zodat de vader een vergelijkbare leercurve doormaakt. Solocare heet dat. Tijdens dit verlof krijg je 70% van je salaris doorbetaald. Je moet het verlof opnemen binnen zes maanden na de geboorte van het kind. In overleg met de werkgever kun je het aanvullend verlof over een langere periode dan vijf weken spreiden. Je kan ook minder opnemen. ZZP-ers hebben helaas geen recht op geboorteverlof. Kijk voor meer informatie op wij.nl/geboorteverlof.

‘Alles zelf willen doen, is een manier om angst te bezweren’