Bladerbare versie Tribune 2 - 2013

#2 2013 www.wienerberger.nl

Wienerberger nieuwsmagazine

02 | inhoud

02 03 04 05 06 08 10 10 11

Actueel Bouw Compleet

IJZERSTERKE GEVELBAKSTENEN Introductie Metaal-serie

KERAMISCH RENOVEREN EN OPTOPPEN Porotherm Poriso Lijmsysteem

KLEURRIJKE MIXEN GEVELBAKSTENEN Introductie Cocktail-serie

HULP BIJ BEREKENING VERANKERING Nieuwe online verankeringstool

04

DUURZAME AANPAK 4-tal ontplooide initiatieven

Online module geluidsdetails Een nieuwe tool voor principedetails voor de bouw

Nieuwe monsterdoos Monsterdoos is beter en makkelijker te gebruiken

KERAMISCH MONOLITISCH BOUWEN Porotherm PLI Lijmsysteem

08

Bouw Compleet Hardenberg Een goede vakbeurs en een trefpunt voor ondernemers en relaties uit de bouw. Welkom, Wienerberger is er ook. Met alle innovaties waarover u in deze Tribune kunt lezen. Wetende dat er niets boven ‘zien, aanraken en voelen’ gaat.

We ontmoeten u graag op 8, 9 of 10 oktober in Hardenberg.

BouwCompleet Evenementenhal Hardenberg 8 t/m 10 oktober 2013 Stand Wienerberger: 118 www.bouwcompleethardenberg.nl

11

gevel | INTRODUCTIE Metaal-serie | 03

Metaal-serie. Sterker door gebundelde krachten

Vanaf dit najaar is de nieuwe Metaalserie beschikbaar. Een ijzersterke toevoeging aan het assortiment Terca gevelbakstenen. Een krachtige serie met een uitgebreid palet grijzige metaaltinten, in diverse gradaties en kleurnuanceringen. Opvallend zijn vooral de grijsgroene sorteringen die zich onderscheiden door hun unieke kleurenbeeld.

Naast het bijzondere kleurenspectrum wordt de Metaal-serie versterkt door de brede keuze in texturen; de bakstenen zijn zowel in handvorm, wasserstrich, vormbak, handstrich en strengpers beschikbaar. De Metaal-bakstenen zijn geen alledaagse oplossing; Wienerberger produceert deze op aanvraag/projectbasis.

Unieke kleurenbeelden Door de benodigde nabewerking krijgt het keramiek de bijzondere, grijze nuancering.

Wienerberger beheerst deze productietechniek als geen ander, de techniek wordt ook gebruikt voor straatbakstenen, keramische dakpannen en raamdorpels. Onze waardecreatie voor de gevel komt daarnaast tot uitdrukking via een gedegen morteladvies.

1

2

3

4

5

6

7

7

8

9

10

10

11

11

12

13

15

16

14

Wilt u de krachtige look van de Metaalserie zelf ervaren? Vraag monsters aan bij uw contactpersoon.

Of kijk op www.wienerberger.nl en bekijk de presentatie en producten online.

U kunt ook de brochure aanvragen via info.nl@wienerberger.com

1 titaan 2 rhodium 3 zilver 4 staal 5 Alpaca 6 platina 7 Iridium 8 Ruthenium

9 zirkonium 10 Goud 11 koper 12 messing 13 osMium 14 nobium 15 hafnium 16 palladium

04 | Binnenmuur | Porotherm Poriso Lijmsysteem

Keramisch renoveren en optoppen

De wijk 110-Morgen in Rotterdam Schiebroek ondergaat een metamorfose.

Circa eenderde van het bezit wordt gerenoveerd, tweederde wordt vervangen door nieuwbouw. In dit artikel beschrijven we de renovatie van drie verouderde jaren 70 flats aan de Orionstraat. Nieuwbouw was hier economisch en ruimtetechnisch onhaalbaar.

De flats kregen een extra bouwlaag en een nieuw uiterlijk. Waar mogelijk werden bestaande materialen opnieuw gebruikt. Bijzonder in bouwkundig opzicht was de toepassing van het Porotherm Poriso Lijmsysteem voor het optoppen en grootschalig renoveren. Een rondgang langs de betrokkenen, op zoek naar de beweegredenen en ervaringen.

Van links naar rechts: Peter Couwenbergh MSc, architect ConsortArchitects Dennis Budding, Van Neerbos, Dordrecht R.W. Winkelman, Bouwservice Buskoop, Rotterdam Peter Kapteijn, Bouwservice Buskoop, Rotterdam Jaco van Milligen, MILLPRO Hardinxveld-Giessendam Pleun de Raat, Bouwservice Buskoop, Rotterdam

Binnenmuur | Porotherm Poriso Lijmsysteem | 05

Gezien de omvang en de vele meters rechte wanden vonden we een oplossing met het Porotherm Poriso Lijmsysteem.

“Licht in gewicht” “De flats moesten met een verdieping worden opgetopt. Dan moet je serieus rekening houden met de al bestaande fundering. De constructeur (Willem Klaverveld, bouwkundig adviesbureau ABT, red.) deed uiteindelijk de finale materiaalkeuze. De keuze voor de Porotherm Poriso blokken is met name geweest vanwege het lichte gewicht en de goede constructieve eigenschappen.”

“Natuurlijke, duurzame materiaalkeuze” Peter Couwenbergh MSc, architect ConsortArchitects: “Renoveren, uitbouwen en optoppen van drie woonblokken. Om zo’n project tot in het DNA op te waarderen, neem je duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid mee. Met de extra bouwlaag steeg het aantal woningen van 36 naar 48. De appartementen hebben een nette, mooie uitstraling gekregen. Gebruikmakend van natuurlijke materialen als baksteen, keramische blokken en houtelementen. We hebben dit project prominent op onze website geplaatst, dit is een mooie referentie.”

“Nieuwe oplossing” Louis van Driel, productmanager Binnenmuur Wienerberger: “De bouwmaterialenhandelaar bood in eerste instantie Poriso metselblokken aan, omdat dit de vraag was. We hebben toen, gezien de omvang en de vele meters rechte wanden, een oplossing geboden met het nieuwe Porotherm Poriso Lijmsysteem. We hebben dit met de handel en de verwerker geconcretiseerd. Van Neerbos heeft de logistiek goed geregeld, steeds just in time.” ”Onderscheidend met lijmsysteem” Jaco van Milligen, onderaannemer MILLPRO: “We begonnen met het vermetselen van Poriso. In eerste instantie zouden alleen de woningscheidende wanden van de vierde bouwlaag van flat één worden gelijmd. Dit lijmen beviel zeer goed, we wilden het op het gehele project toepassen. Daarover overlegd met de bouwmaterialenhandelaar en Wienerberger. Het is een nieuwe werkwijze, daar ben ik gevoelig voor: ik moet me als specialist blijven onderscheiden. Het lijmsysteem zorgt voor een razendsnelle verwerking. Mits goed gedetailleerd, zijn de binnenmuren gegarandeerd krimp- en scheurvrij. Met meer comfort voor de eindgebruikers. Ik zeg regelmatig tegen mijn klanten: ‘U kunt óók een binnenmuur van keramiek krijgen’.”

“Behartiging van bewoners” Bewonersorganisatie 110-Morgen: “Als je door de Orionstraat rijdt, dan zie je dat de tweede fase is begonnen. Nu gaan we een fase in dat woningen gestript worden, waarbij de muren blijven staan en vanaf dat moment worden de woningen weer opgebouwd naar de normen van deze tijd. Tevredenheid en waardering. De inzet van afgelopen jaren om de belangen van de bewoners te behartigen in de herstructurering kwam hierin wel naar voren. De goede samenwerking geeft aan dat we het met elkaar doen. Wij wensen de firma Buskoop en Bouwvereniging Onze Woning de komende jaren veel succes met het vernieuwen van ons 110-Morgen.”

PROJECTGEGEVENS Opdrachtgever:

Bouwvereniging Onze Woning, Rotterdam

Architect:

Peter Couwenberg Msc, ConsortArchitects, Rotterdam

Aannemer:

Bouwservice Buskoop, Rotterdam

Verwerker:

MILLPRO keramische binnenmuren, Hardinxveld-Giessendam

Leverancier:

Van Neerbos, Dordrecht

Materiaal:

Porotherm Poriso Lijmsysteem

Voor meer informatie over lijmen met het Porotherm Poriso Lijmsysteem: porotherm-lijmen.wienerberger.nl/

06 | Gevel | introductie Cocktail-serie

Cocktail-serie: meer kleur dan ooit Licht en kleuren bepalen mede hoe we ons voelen. De nieuwe Cocktail-serie van Wienerberger brengt meer kleur in het Nederlandse gevelbeeld. Tien sorteringen, tezamen een afgewogen mix van kleuren en texturen. Met nieuwe mogelijkheden voor onderscheidend bouwen.

‘Een cocktail van kleuren en smaken’, het is een goede samenvatting van deze serie. Door het mixen van diverse soorten bakstenen krijgt een sortering een levendige en bijzondere kleurencombinatie. Afhankelijk van de vraag is de sortering subtiel en sober of juist knallend en expressief.

De Cocktail-serie doet een beroep op onze zintuigen.

Uw Cocktail wordt gemixt aangeleverd. De bakstenen zijn met zorg gemengd. Tijdens de bouw ontstaat dus geen ‘vlekvorming’ door een onbedoelde clustering van een individuele baksteenkleur.

Van ingetogen ton sur ton tot pure smaaksensaties Alle sorteringen leverbaar in waalformaat Cosmopolitan

Cuba Libre

Margarita

Mojito

Piña Colada

June Bug

Kir Royal

Mai Tai

Martinez

Punch

Smaakt de Cocktail-serie naar meer? Kijk op www.wienerberger.nl/gevel voor een compleet kleurenoverzicht en meer. Of vraag direct de brochure aan via info.nl@wienerberger.com

Dak | nieuwe tool voor windverankering | 07

Nieuwe verankeringstool dakpannen Het Bouwbesluit van 1 april 2012 benoemt nieuwe eisen voor het bevestigen van (NB) wordt per land naar de lokale situaties gekeken. Bouwwerken waar de bouwverdakpannen. Wienerberger ontwikkelde een nieuwe tool voor windverankering. gunning is afgegeven na 1 april 2012, moeten aan de nieuwe eisen voldoen. De NPR 6708 is in deze zin ook aangepast.

Voor de windbelasting gold, sinds het Bouwbesluit 1992, de NEN 6702. Deze norm is vervangen door de Eurocodes. Hiermee hanteren alle Europese landen dezelfde Ten opzichte van de vorige versie is een aantal belangrijke toevoegingen en wijzigingen methode voor het berekenen van de juiste verankering. Met de Nationale Bijlagen doorgevoerd. Deze vindt u in het overzicht hieronder.

De dakdekker moet zich wegwijs maken met de nieuwe indelingen en patronen voor verankering.

Om het u makkelijk te maken, ontwierp Wienerberger een nieuwe verankeringstool.

Nieuwe ruwheidcategorie: kust Toevoegingen

Toename aantal dakzones Kilgoot als dakzone toegevoegd Nieuwe rekenmethode voor invloed hoogbouw op laagbouw Waarden voor stuwdruk

Wijzigingen

Test voor het bepalen van rekenwaarden van panhaken Berekening gewicht dakpannen per m² Voor aantal daktypes gewijzigde layout dakzones

De tool is te gebruiken via www.wienerberger.nl/dak/online-services. Bij vragen mag u altijd bellen met onze afdeling pre & after sales, telefoon 088 118 51 11.

JURYBERAAD WIENERBERGER BRICK AWARD 2014

Vera Yanovshtchinsky in jury Wienerberger Brick Award 2014 De internationale architectenjury van de Wienerberger Brick Award 2014 selecteerde begin juni in Wenen de vijf bekroonde projecten voor de Brick Award 2014. Vera Yanovshtchinsky van het gelijknamige Haagse architectenbureau zorgde voor Nederlandse juryinbreng.

brick '14

Met drie andere architecten van internationale faam, waaronder Pritzker prijswinnaar Wang Shu, maakte zij een keuze uit 300 inzendingen. De 50 genomineerden (uit 26 landen) zitten nog een tijd in spanning, want Wienerberger maakt de winnaars pas in het voorjaar van 2014 bekend. De prijs wordt sinds 2004 om de twee jaar toegekend.

De vakjury staat garant voor een objectieve procedure - Wienerberger heeft geen inspraak bij de selectie van de winnende projecten. Criteria zijn onder andere de innovatieve vormgeving, het gebruik van het keramische materiaal, de functionaliteit, de duurzaamheid en de energie-efficiëntie. Yanovshtchinsky: „Baksteen als materiaal is op zich traditioneel en oud, maar het heeft door continue ontwikkeling het eeuwige leven. Het is belangrijk een podium te bieden aan dit materiaal, dat soms zo vanzelfsprekend is. De rijkdom aan toepassingen en eigenschappen verdient de bijzondere aandacht die door de Brick Award wordt gegenereerd.“

Baksteen als materiaal is op zich traditioneel en oud, maar het heeft door continue ontwikkeling het eeuwige leven Inspiratie opdoen vanuit eerdere Brick Awards? Kijk op architectum.com

08 | Duurzaam bouwen en straten

Toekomstige generaties profiteren van Kinderen konden zelf ervaren wat je met klei en bakstenen kan doen tijdens de publieksdag in het kader van

Foto: Twan Teunissen ARK Natuurontwikkeling

Foto: Twan Teunissen ARK Natuurontwikkeling

20 jaar duurzame kleiwinning en natuurherstel in de Millingerwaard.

Bert Jan Koekoek, algemeen directeur Wienerberger BV, nam deel aan de interactieve sessie met natuurorgani-

Foto: Henk Baron

saties, overheden en ontgronders over kansen voor natuurherstel en ruimte voor rivieren tijdens de partnerdag.

Al in 2015 nemen Rijksoverheid, gemeenten, provincies en waterschappen bij 100% van de inkopen duurzaamheid mee als selectiecriterium. Bouwend Nederland voltooit een nieuwe procesaanpak voor duurzaam inkopen - de branche wil intensiever en effectiever werken aan een verantwoorde opzet voor duurzaam bouwen. Wienerberger werkt hard om haar duurzame missie waar te maken. Vier berichten over ons duurzame beleid.

Natuursucces door kleiwinning voor baksteen Zonder klei geen keramiek. Op 8 en 9 september jl. werd uitgebreid stilgestaan bij twintig jaar duurzame kleiwinning en natuurherstel in de Millingerwaard. Dit bijna 400 hectaren grote uiterwaardengebied is, juist door de kleiwinning én de integrale plannen voor natuurherstel, uitgegroeid tot één van de meest gevarieerde en grootste wilde natuurgebieden. Deze transformatie kon ontstaan door de vernieuwende samenwerking tussen ontgronders zoals Wienerberger, overheden en natuurorganisaties. Er kwam niet alleen meer ruimte voor de rivier; natuur en recreatie groeiden hier uit tot een economische motor voor de regio.

Voor meer informatie: www.20jaarmillingerwaard.nl

400 hectare nieuwe natuur en berging van water in tijden van hoog water: het resultaat van 20 jaar duurzame grondstofwinning en natuurherstel in de Millingerwaard, op de oever van de Waal.

DuBokeur op fabrieksniveau Straatbakstenen behoren tot een groep van duurzame producten. Het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) is toonaangevend in onderzoek naar duurzame bouwproducten. Het DUBOkeur is bedoeld om steeds de beste keuze van een product in zijn toepassing op het gebied van milieu- en gezondheidsaspecten te kunnen bepalen. Hiervoor wordt in 7 milieuklassen de milieu impact getoetst in relatie tot vergelijkbare producten. In principe komen uitsluitend producten uit de milieuklassen 1 en 2 in aanmerking voor een DUBOkeur certificaat. De straatbakstenen van de Wienerberger straatsteenfabrieken Kijfwaard West, Kijfwaard Oost, Zennewijnen, Schipperswaard en Heteren dragen zonder uitzondering het DUBOkeur. Het onafhankelijke bewijs dat onze straatbakstenen tot de meest milieuvriendelijke keuze behoort.

Duurzaam bouwen en straten | 09

duurzame aanpak

CO2-Bewust Certificaat Niveau 3 De CO2-Prestatieladder is voor de bouw en infra dé maatstaf voor duurzaam ondernemen. Het is beleid van Wienerberger om van alle geledingen in de organisatie de CO2-footprint in kaart te brengen. De betrouwbaarheid van de cijfers is geverifieerd door PricewaterhouseCoopers Certification B.V. in Amsterdam.

De rapportage CO2 footprint is op aanvraag beschikbaar. U kunt deze aanvragen via info.nl@wienerberger.com

Bevestiging duurzaam beleid door upgrade naar Primestatus C+ Het Duitse analysebureau oekom research AG verleende Wienerberger AG de internationale Primestatus C+ voor duurzame bedrijfsinvesteringen en -prestaties. Hiermee hoort Wienerberger internationaal tot de meest verantwoordelijke bedrijven. Heimo Scheuch, CEO Wienerberger AG: „De upgrade bevestigt niet alleen onze inspanningen op het gebied van duurzaamheid, maar biedt meer mogelijkheden tot samenwerking met een gestaag groeiende groep bedrijven die zoeken naar duurzame investeringen. Architecten, bouwprofessionals, aandeelhouders en eindgebruikers zoeken milieuvriendelijke oplossingen. Wij geven hier gehoor aan. Met onze Primestatus onderstrepen we dat.“

duurzaamheid hoort in het ethische DNA van iedere onderneming.

10 | Binnenmuur | Online module geluidsdetails

Online module geluidsdetails Een nieuwe tool voor het downloaden van principedetails voor de bouw, uiteraard op basis van de actuele regelgeving. De tool is feitelijk een online verdieping van onze brochure ‘Geluidsoplossingen’.

De Porotherm detailgenerator werkt op basis van een keuzemenu.

Drie opties zijn uitgewerkt: 1) woningbouw, eengezinswoning; 2) appartementen, een onderbroken woningscheidende vloer op zowel begane grond als op verdieping; 3) appartementen, een onderbroken woningscheidende vloer op begane grond en op verdieping een doorgaande.

Hierna wordt uw keuze verder uitgewerkt via de opties Bouwbesluit of Bouwbesluit +.

Binnenmuuro Principedeta il 1.3A

plossingen

Verdieping langsg Hechtende afwerkevel vloer

singen

Binnenmuuroplos Principedetail 1.1Ang woningscheidend

Verdiepi afwerkvloer met hechtende Onderbroken vloer

Binnenmuuroplossingen

gen

De tool is te gebruiken op www.wienerberger.nl/wand/online-services De brochure „Geluidsoplossingen“ is te downloaden op www.wienerberger.nl/wand/downloads

plossin muuro Binnen detail Principe 1.2Aing eindgevel r

Binnenmuuroplossingen Principedetail 0.1A - vertand

erkvloe Verdiep nde afw Hechte

Woningscheidend horizontaal

Disclaimer

Dit principed etail is met zorg geen rechten samengesteld. aan worden ontleend. Heeft Echter, er kunnen kingen, neem dan contact u vragen of opmerop met de afdeling Pre & After Sales.

kunnen teld. Echter, er Disclaimer is met zorg samenges u vragen of opmerHeeft Dit principedetail worden ontleend. & After Sales. de afdeling Pre geen rechten aan contact op met kingen, neem dan

Principedetails Project: Wienerberger Tribune Datum: 16-09-2013

en er kunn Echter, opmersteld. en of r Sales. samenge ft u vrag Afte er met zorg end. Hee ling Pre & Disclaim ipedetail is en ontle de afde Dit princ ten aan word act op met dan cont geen rech neem kingen,

Disclaimer Dit principedetail is met zorg samengesteld. Echter, er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Heeft u vragen of opmerkingen, neem dan contact op met de afdeling Pre & After Sales.

Monstervoorziening

ONLINE BESTELLEN Onze monstervoorziening is op diverse punten geoptimaliseerd. Hierdoor kunnen wij nóg beter en sneller inspelen op uw behoefte. U kunt vanaf nu uw monsters van zowel dakpannen als gevelbakstenen heel gemakkelijk via onze website bestellen.

Via de productpagina’s op www.wienerberger.nl kunt u de gewenste monsters aanvragen.

Binnenmuur | Porotherm PLI Lijmsysteem | 11

“Alles wees me in de richting van keramisch monolitisch bouwen”

Particulier opdrachtgeverschap en monolitisch keramisch bouwen gaan prima samen. Voor “een joekel van een kavel” kreeg Hans Jurgen Rombaut, Wonka Architectuur, carte blanche. “Er was aarzeling om voor monolitische blokken te kiezen. De modus in particuliere woningbouw is nog vaak een spouw met isolatie.”

De wijk is een uitbreiding van Terneuzen, met kavels vanaf 1.500 meter. Rombaut realiseerde er een witte, strakke stucwoning. Twee kubische elementen zijn de basis; één strak gestukadoord en één met houten geveldelen. Een bakstenen muur fungeert als een divider. Op de witte kubus staat een gedraaid houten volume, wat de logeerverdieping is geworden. Voor de bouw koos Rombaut voor keramisch monolitisch: “Ik had al eerder met blokken gewerkt, toen voor een kantooruitbreiding. Nu voor

de eerste keer een complete woning. Alles wees me in de richting van keramisch monolitisch bouwen: het ontwerp, de verkorting van de bouwtijd, de lagere kosten, de isolatiewaarden van het keramiek.”

Primeur Voor het bouwbedrijf was bouwen met Porotherm helemaal een primeur. Rombaut: “Dan is er aarzeling. De modus in particuliere woningbouw is nog vaak een spouw met isolatie. Ik begrijp het wel, bouwen met blokken vraagt in het begin enige aandacht.

Bijvoorbeeld de discipline om de muur bij regen goed af te dekken. En het frezen in steen voor elektra is een handigheidje. Ik weet dat de verwerker een goed project heeft gedraaid. Lange u-schalen zijn gestort, daarna was het bijna prefab. In de voorbereiding al heeft het bouwteam nagedacht over de bevestiging van het kozijnwerk. Mede door de Porotherm blokken is de verwerker met zijn begroting goed uitgekomen.”

Ik probeer zonder opsmuk te bouwen, maar niet te koud. Juist de materialen zijn voor minimalistisch bouwen belangrijk. Dan is van iedere ruimte iets Hans Jurgen Rombaut moois te maken.

PROJECTGEGEVENS Architect:

Hans Jurgen Rombaut, Wonka Architectuur, IJzendijke

Aannemer:

Van Kerckhoven Bouw, Kloosterzande

Materiaal:

Porotherm PLI Lijmsysteem

Leverancier:

BouwCenter Logus-De Hoop, Terneuzen/Breskens

Voor meer informatie over monolitisch bouwen met Porotherm PLI : www.wienerberger.nl/wand

#2 2013 www.wienerberger.nl

Wienerberger B.V. Hogeweg 95 5301 LK Zaltbommel Postbus 144 5300 AC Zaltbommel T 088 - 118 51 11 F 088 - 118 50 05 info.nl@wienerberger.com www.wienerberger.nl