Biały Orzeł - White Eagle FL&GA

September 11, 2020 | Volume XVIII | Issue 18

F LO R I DA / G E O RG I A

BiałyOrzel24.com

E D IT I O N

 Archiwum WEM

Zapadła w końcu decyzja w sprawie największego polonijnego wydarzenia na wschodnim wybrzeżu USA

Parada odwołana!

Czytaj  str. 16-17

Od redakcji

2

September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

WSTĘP

J



Marcin Bolec REDAKTOR NACZELNY

eszcze kilka miesięcy temu nikt nie był w stanie przewidzieć, jakie będą gospodarcze rozmiary kryzysu związanego z pandemią koronawirusa. Dziś wiemy już, że będziemy musieli nauczyć się z nią żyć i to być może w większych rozmiarach niż dotychczas. Ale nawet w takim wypadku już chyba żadne państwo nie podejmie decyzji o ponownym lockdownie, czyli zamknięciu gospodarki.

Koszty są bowiem zbyt duże i dotyczą zresztą nie tylko ekonomii, ale też zdrowia, psychiki i relacji społecznych.

Kryzys najbardziej dotknął oczywiście te kraje, które koronawirusa na początku zbagatelizowały. Gospodarka Włoch skurczyła się w II kwartale tego roku – a więc w szczytowym okresie pandemii – o 15 procent, Hiszpanii o 22 proc., Wielkiej Brytanii o 21 proc., a Francji o 19 proc. Niemiecki PKB w tym samym okresie skurczył się o 11.7 proc., a amerykański o 9.5 procent. Na tym tle Polska wypadła bardzo dobrze, bo czerwony pasek nad Wisłą sięgnął „tylko” 8.2 proc. To co prawda największy po 1989 roku spadek, ale bezrobocie wzrosło zaledwie o 0.5%, a to właśnie ten wskaźnik jest w okresie każdego kryzysu najważniejszy. Bo mimo kryzysu ludzie wciąż mają pracę i pieniądze, które utrzymują krajowy popyt, nawet jeśli boją się je wydawać z taką łatwością jak przed pandemią. W Ameryce wygląda to nieco gorzej, ale tutaj przecież pracodawcy łatwiej mogą zwolnić pracownika. Teraz może być już tylko lepiej, tym bardziej, że nauczyliśmy się żyć nie tyle „z”, co obok koronawirusa.

Myślę, że kwestią czasu jest porzucenie przez kolejne rządy pomysłów zamykania przestrzeni powietrznej, które w dużym stopniu hamują gospodarkę, • zwłaszcza w obszarze turystyki.

Nabór wniosków o dofinansowanie na 2021 rok

S

towarzyszenie Wspólnota Polska rozpoczęło nabór wniosków o dofinansowanie na 2021 rok. Wnioski przyjmowane będą do 27 września 2020 roku. Obszary, w których można się ubiegać o dofinansowanie, to: kultura, edukacja, aktywność polonijna, ochrona dziedzictwa narodowego, media, publikacje, pomoc charytatywna i inwestycje (budowa i remont).

Procedura złożenia wniosku składa się z dwóch etapów: uzupełnienia załączników oraz wypełnienia formularza w generatorze. Na każdy projekt należy złożyć oddzielny wniosek.

W pierwszej kolejności należy wybrać obszar wsparcia, następnie pobrać i uzupełnić 2 załączniki: opis organizacji oraz budżet. Załączniki należy dołączyć na końcu formularza elektronicznego w niezmienionym formacie (Excel), a przed załączeniem sprawdzić, czy zmiany w plikach się zapisały. Kiedy załączniki będą gotowe, należy uzupełnić formularz

PLUS, MINUS

Publisher & Managing Partner Darek Barcikowski – publisher@whiteeaglenews.com Editor-in-Chief & Managing Partner Marcin A. Bolec – editor@whiteeaglenews.com Associate Editor: Joanna Szybiak

Sales & Editorial: (860) 223-1150 Email: info@whiteeaglenews.com www.whiteeaglenews.com

Mateusz Morawiecki Dane PKB z II kwartału tego roku jasno pokazują, że Polska jest jednym z tych krajów, w których pandemia koronawirusa nie sparaliżowała gospodarki. Rządowa taktyka walki z Covid-19 okazała się więc skuteczna nie tylko na polu medycznym.

Alaksandr Łukaszenka „Ostatni dyktator Europy” nie zamierza przeprowadzić wolnych i uczciwych wyborów. Zamiast pogodzić się z trudną rzeczywistością i odejść Łukaszenka nadal straszy Białorusinów.

Reporters: Marek Kania, Edward Bolec, Barbara Bilińska Bolec, Agnieszka Granatowska, Robert Strybel, Halina Kossak, Halina Głowacka, o. Tymoteusz Michał Tarnacki, Arkadiusz Rogowski

Advertising: Helena Boczoń

Contributors: Robert Rothstein, Czesław Michałowski, Ryszard Urbaniak, Zofia Braun, Tomasz Moczerniuk, Barbara Szenk, Dominika Heyduk, Bogumiła Gładysz

Graphics: Tomasz Świętoniowski, Zbigniew Czeranowski

Intern & Special Projects Manager: Aleksandra Szynkielewska

Office Manager: Andrea Hardy

WhITE EAGLE MEDIA, LLC 55 Broad St. Suite 220 New Britain, CT 06053

elektroniczny. Organizacje, które składają wniosek po raz pierwszy, zobowiązane są dołączyć do wniosku statut organizacji. Po złożeniu wniosku wysłane zostanie potwierdzenie na adres e-mail organizacji. Należy pamiętać, że nie ma możliwości zapisania formularza i powrotu do częściowo wprowadzonych danych. Trzeba go uzupełnić od początku do końca i wysłać.

Generator wniosków dostępny jest na stronie www.wspolnotapolska.org.pl.

•

www.BialyOrzel24.com

Facebook.com/BialyOrzel24

The White Eagle is a biweekly publication of White Eagle Media LLC. The content of this publication may not be reprinted or re-transmitted in whole or in part without the expressed written consent of the publisher. White Eagle Media assumes no responsibility for advertising content or errors but will reprint whatever part of the advertisement needs corrections if written notice is submitted within a week of the date of publication. Unsolicited photos will not be returned. The newspaper accepts no responsibility for unsolicited manuscripts, photographs or artwork.

The White Eagle welcomes letters from its readers. Letters must be signed and include a daytime telephone number. Letters may be edited for space restrictions. Back issues can be ordered by sending a request specifying the edition and date as well as a processing fee of $5.00 per copy. Some issues may no longer be available. Annual subscriptions are available at the rate of $89. Semiannual subscriptions are available at a rate of $49. All requests, inquiries and unsolicited content should be sent to White Eagle Media LLC P.O. Box 52057, Boston, MA 02205.

Integralną częścią gazety „Biały Orzeł” – „White Eagle” jest dodatek edukacyjno-rozrywkowy dla dzieci i młodzieży pn.

Edukacja Polonijna. Projekt jest współfinansowany ze środków Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polski w Nowym Jorku.

Reklama Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

3

4

Wiadomości z Polski September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

– Władze Warszawy nie podjęły prac zabezpieczających – mówi prezes Wód Polskich

Ponowna awaria „Czajki” w Warszawie 29

 www.facebook.com/rafal.trzaskowski

sierpnia br. doszło do ponownej awarii kolektorów doprowadzających nieczystości do Oczyszczalni Ścieków „Czajka” w Warszawie. Jak podał tamtejszy Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, co sekundę do Wisły trafia prawie 2.5 metra sześciennego ścieków, a po kilku dniach docierają do Bałtyku. Sytuację – podobnie jak przed rokiem – ma uratować ułożony przez wojsko awaryjny rurociąg na moście pontonowym, ale tym razem koszty poniesie miasto.

– Władze Warszawy nie zastosowały się do zaleceń i znów doszło do awarii – powiedział wiceminister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Grzegorz Witkowski. – Wielokrotnie apelowałem o konieczność budowy alternatywnego przesyłu ścieków oraz o niezbędne informacje. Władze Warszawy nie podjęły prac

zabezpieczających – dodał Prezes Wód Polskich Przemysław Daca.

Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Marek Gróbarczyk zapowiedział skierowanie sprawy zrzutu ścieków do prokuratury. Doniesienie do prokuratury zapowiedział też prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, który podejrzewa, że do ponownej awarii doszło wskutek celowych działań.

– Skupiam się na rozwiązaniu problemu odziedziczonego po moich poprzednikach. Chciałbym jednak przypomnieć, że woda w Wiśle jest non stop badana. Wyniki badań jasno pokazują, że 2.5 km od miejsca zrzutu ścieków jakość wody w Wiśle nie odbiega od stanu sprzed awarii. To zasługa mechanicznego oczyszczania i ozonowania, uruchomionego od pierwszych godzin awarii – napisał na Facebooku Trzaskowski.  opr. bo

W rok po awarii kolektora ściekowego w warszawskiej oczyszczalni ścieków „Czajka” doszło do kolejnego uszkodzenia

– To dzięki wam Polska jest wielkim eksporterem żywności – dziękował rolnikom prezydent

Dożynki na Jasnej Górze

– Bezpieczeństwo żywnościowe to jeden z ogromnie ważnych elementów bezpieczeństwa kraju, w tym roku przekonaliśmy się o tym dobitnie. Wszyscy pamiętają ten krótki moment, kiedy na początku pandemii koronawirusa w naszym

kraju w telewizjach pokazywano przez dwa czy trzy dni puste półki sklepowe dlatego, że ludzie obawiali się, co będzie – przypomniał prezydent. – Ale to właśnie wy, waszą pracą, waszym trudem, pokazaliście, że tamte czasy minęły. (...) Te półki w sklepach, które przez chwilę były puste, błyskawicznie zapełniały się na powrót produktami spożywczymi. Jedzenia, żywności nie zabrakło ani na chwilę. Mamy ją i nie tylko wystarcza nam jej spokojnie na własne potrzeby, ale jesteśmy w stanie zabezpieczyć żywnościowo innych. To dzięki wam Polska jest wielkim eksporterem żywności – dodał.  OPR. bO

W Jasnogórskich Dożynkach wzięli udział rolnicy z całej Polski, a także prezydent Andrzej Duda

 prezydent.pl

W niedzielę 6 września na Jasnej Górze w Częstochowie odbyły się uroczystości Ogólnopolskiej Pielgrzymki Rolników i Święta Dziękczynienia za Plony. W Jasnogórskich Dożynkach wzięli udział rolnicy z całej Polski, a także prezydent Andrzej Duda, który dziękował im za „trud, ciężką pracę i zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego”.

Polonia na Florydzie Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

Dożynki w Polskim Centrum w Clearwater odbędą się 20 września

Tradycji stanie się zadość!

Dożynki to jedna z polskich tradycji, która w wyjątkowy sposób łączy lokalną społeczność. I w tym roku również wszystko wskazuje na to, że mimo pandemii uda się zorganizować polonijne dożynki w Polskim Centrum im.

Jana Pawła II w Clearwater.

Impreza zaplanowana jest na niedzielę, 20 września. O godz. 15:30 w audytorium Polskiego Centrum zostanie podany uroczysty obiad, a w godzinach popołudniowo-

wieczornych muzykę do tańca zapewnią Irena, Roxana oraz Alex. Bilety można nabyć w cenach: $35 członkowie PC, $5 dzieci i $40 pozostałe osoby telefonicznie u Buni Przychodzień 727-647-8335 lub w biurze PC 727-298-8609. Bilety ze względu na ograniczenia epidemiologiczne nie będą sprzedawane przy wejściu, więc jeśli ktoś chce uczestniczyć w dożynkach, musi kupić bilet wcześniej.

Więcej informacji można znaleźć na  JLS stronie www.polishcenterfl.org.  Archiwum PC

Dożynki to okazja nie tylko do dobrej zabawy, ale też aby pokazać młodemu pokoleniu polskie zwyczaje i tradycje

5

6

Polonia w Ameryce September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

Działalność Instytutu Piłsudskiego w Ameryce w dobie pandemii

Wyzwania i nowe możliwości

 Archiwum Instytutu Piłsudskiego

W zbiorach Instytutu znajdują się archiwa (ponad milion dokumentów), biblioteka (prawie 18 tysięcy książek), galeria malarstwa, pamiątki historyczne i wiele innych wyjątkowych kolekcji

I

nstytut Piłsudskiego to jedna z najstarszych organizacji polonijnych na wschodnim wybrzeżu. W zbiorach Instytutu znajdują się archiwa (ponad milion dokumentów), biblioteka (prawie 18 tysięcy książek), galeria malarstwa, pamiątki historyczne i wiele innych wyjątkowych kolekcji. Od 76 lat władze Instytutu dbają o zabezpieczenie kolekcji, opracowywanie i udostępnianie zbiorów. W ramach popularyzacji historii Polski i Polonii każdego roku w Instytucie można było uczestniczyć w spotkaniach, promocjach książek, lekcjach historii i

projekcjach filmów dokumentalnych.

Dzieci i młodzież polonijna brały udział w warsztatach edukacyjnych i spotkaniach ze świadkami historii.

Nowy model działania Ostatnie miesiące związane z wybuchem pandemii zakłóciły dotychczasowy porządek pracy Instytutu. Od marca do czerwca pracownicy Instytutu zmuszeni byli podjąć pracę zdalną, gdyż tego wymagały warunki sanitarne. Mimo że 23 czerwca biuro mogło zostać otwarte i pracownicy wrócili na swoje stanowiska,

niestety archiwum i biblioteka pozostają wciąż nieczynne, a spotkania otwarte dla publiczności są zawieszone.

– W tym trudnym dla wszystkich okresie zapraszaliśmy do śledzenia naszej strony internetowej www.pilsudski.org, na której prezentujemy programy: Poznaj Historię online i Polska sztuka w Instytucie. Zamieszczamy tam ciekawe materiały dotyczące naszych kolekcji, przedstawiamy polskich bohaterów narodowych, prezentujemy filmiki o Instytucie i jego zbiorach – informuje dr Iwona Korga, dyrektor Instytutu i dodaje,

Polonia w Ameryce Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

że na okres letni przygotowano dla członków Instytutu i sympatyków historii wydarzenia online, które dostępne są na stronie www.pilsudski.org oraz profilu facebookowym Instytutu.

III edycja Nocy Muzeów Jednym z takich projektów jest III edycja Nocy Muzeów. – Tegoroczna edycja poświęcona jest dynastii Jagiellonów. Inspiracją do tej tematyki jest list królewski Zygmunta I Starego, który Instytut Piłsudskiego otrzymał kilka miesięcy temu w darze od kolekcjonera Alfreda Szebla.

List datowany na 17 października 1513 r. został sporządzony w Wilnie i adresowany jest do Jana Mikołajewicza Radziwiłła, marszałka ziemskiego w księstwie litewskim. List został napisany w języku ruskim – opowiada dr Korga. – Do współpracy w III edycji Nocy Muzeów zaprosiliśmy dr. hab. Wiktora Szymborskiego, wykładowcę Uniwersytetu Jagiellońskiego i znawcę tej epoki, który w prezentacji zatytułowanej „Czasy panowania Zygmunta I” opowiedział o dworze królewskim na Wawelu w Krakowie, kulturze i religii w tamtych czasach. Młodsze pokolenie – dzieci i młodzież – zaprosiliśmy na warsztaty o dawnej sztuce pisania listów i kaligrafii prowadzone przez dr Joannę Kozak, historyka sztuki – dodaje.

Ważne rocznice Kolejna inicjatywa Instytutu Piłsudskiego związana była z obchodami 76. rocznicy Powstania Warszawskiego. Z tej okazji dr Iwona Korga za pomocą filmu przedstawiła zbiory Instytutu dotyczące uczestników i przebiegu Powstania Warszawskiego. W filmie zaprezentowano materiały Zofii i Stefana Koprów, przekazane Instytutowi w 2018 r. przez ich syna Piotra. Zofia była pielęgniarką w Powstaniu, natomiast Stefan, który uratował ją z Getta Warszawskiego, był dziennikarzem związanym z AK. Stefan Koper napisał dziennik z Powstania. Po wojnie wraz z rodziną zamieszkał w USA. W podobny sposób zaakcentowane zostały obchody 100-lecia Bitwy Warszawskiej. W związku z tą rocznicą dr Iwona Korga opowiedziała w kolejnej prezentacji filmowej o zbiorach Instytutu, poświęconych wojnie polsko-bolszewickiej (1919-1921) z kulminacyjnym zwycięstwem w Bitwie Warszawskiej.

Przedstawiła kolekcję nr 3 – Akta Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Tadeusza Rozwadowskiego, zapre-

Prezes Instytutu Piłsudskiego dr Iwona Korga wraz z członkami rady dyrektorów Januszem Skowronem i Jerzym Świątkowskim uczcili 100. rocznicę bitwy Warszawskiej złożeniem symbolicznej wiązanki kwiatów pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego

zentowała wybrane zdjęcia dotyczące tematu oraz opowiedziała o cennych pamiątkach związanych z 7. Eskadrą Myśliwską im. Tadeusza Kościuszki, w której walczyli amerykańscy piloci. W Instytucie przechowywane są odznaczenia jednego z oficerów eskadry – Meriana C. Coopera.

Programy edukacyjne – Z myślą o dzieciach i młodzieży przygotowaliśmy internetowe warsztaty edukacyjne prowadzone przez dr Joannę Kozak: „Jak zostać Indiana Jones? Kurs archiwistyczny dla początkujących”, „Jak wytresować smoka? Rzecz o smokach i legendach w tym o Smoku Wawelskim i Bazyliszku” oraz „Galeria Instytutu Piłsudskiego – historia malarstwa przełomu XIX i XX wieku” – wymienia dyrektor Instytutu.

Iwona Korga dodaje, że w Instytucie realizowane są także ciekawe projekty z dziedziny digitalizacji. – W tym roku pracujemy nad udostępnieniem kolekcji fotografii i kart pocztowych. Koncentrujemy się nad architekturą, życiem, polityką i sportem z okresu II Rzeczypospolitej oraz wizerunkami przedstawiającymi Legiony Polskie 1914-1918 i ich uczestników w trakcie walki, ćwi-

czeń i odpoczynku – mówi, zachęcając do korzystania z materiałów online i odwiedzenia strony www.pilsudski.org.

– Programy Instytutu, na które zapraszaliśmy latem, dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej – podkreśla dr Korga, zapowiadając, że w ciągu najbliższych miesięcy planowane są prace porządkowe w Instytucie, ponadto wykonywane są na bieżąco zdalne kwerendy naukowe i trwają prace nad kolejnymi programami dla publiczności, które dostępne będą online, jeśli sytuacja nie poprawi się na tyle, by możliwe było spotkanie w siedzibie Instytutu.

– Okres pandemii jest z pewnością czasem trudnym dla wszystkich, szczególnie organizacje polonijne, które często jak nasza są instytucjami niedochodowymi, zmagają się z brakiem środków na pokrycie codziennych kosztów utrzymania. Brak spotkań z Polonią oraz niemożność zaproszenia gości doskwiera i staje się realnym problemem, dlatego zwracamy się do wiernych członków Instytutu z prośbą o pamięć o nas. Liczymy też na zaprzyjaźnione instytucje oraz granty polskie i amerykańskie – podsumowuje dr Iwona Korga.  opr. JLS

Więcej informacji o działalności Instytutu Piłsudskiego w Ameryce można znaleźć na stronie www.pilsudski.org. biuro Instytutu czynne jest od poniedziałku do czwartku w godzinach od 10.00 do 17.00.

Można również kontaktować się telefonicznie: 212 505-9077.

7

8

Porady September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

PyTANIA dO AdWOkATA

prAWo NA FLoryDzie  Agnieszka Piasecka

Attorney & Counselor at Law

Mecenas Agnieszka Piasecka odpowiada na wybrane pytania czytelników na tematy prawne. Dla ochrony prywatności, imiona osób i niektóre fakty zostały zmienione.

Chciałbym wystawić upoważnienie dla mojej córki, aby mogła mnie reprezentować we wszystkich urzędach, bankach oraz w szpitalu podczas mojego życia, jak również uzyskać dostęp do mojego majątku po śmierci. Jaki dokument powinienem podpisać w tym celu i kto może go przygotować?

Kazimierz z Dunedin, FL Drogi Panie Kazimierzu Aby osiągnąć te wszystkie cele będzie Pan potrzebował podpisać kilka dokumentów: pełnomocnictwo do wszystkich lub określonych czynności prawnych, pełnomocnictwo do spraw medycznych oraz testament lub trust. Aby córka mogła Pana reprezentować w urzędach i bankach, potrzebne będzie pełnomocnictwo, tzw. „Durable Power of Attorney”. Pełnomocnictwo to dokument prawny, w którym osoba udzielająca pełnomocnictwa, czyli mocodawca, tzw. „Principal”, powierza innej osobie, czyli pełnomocnikowi, tzw. „Agent” lub „Attorney in Fact”, prawo do działania w swoim imieniu. Pełnomocnictwo może być do wszystkich lub do wybranych czynności prawnych. To, jakie uprawnienia zostaną udzielone, zależy od treści pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo może być wykorzystane w celu umożliwienia innej osobie sprzedaży nieruchomości w imieniu mocodawcy, uzyskania dostępu do kont bankowych, podpisania

Ta kolumna powstała w celach edukacyjnych i w żadnym wypadku nie może zastępować porady prawnej.

umowy, obsługi transakcji finansowych lub podpisywania dokumentów prawnych w imieniu mocodawcy. Specjalne pełnomocnictwo do spraw medycznych może być również udzielone do podejmowania decyzji dotyczących opieki zdrowotnej. Jest to tzw. „Appointment of Healthcare Surrogate”, które powinno zawierać specjalne zapisy dotyczące udzielenia pełnomocnikowi dostępu do informacji medycznych pacjenta, które są chronione przez prawo jako poufne. Pełnomocnictwo to bardzo poważny dokument prawny, ponieważ upoważnia kogoś do działania w cudzym imieniu bez konieczności uzyskania zgody mocodawcy. Powinien zatem zostać sporządzony przez prawnika, aby uwzględnić szczególne okoliczności danej osoby. Gotowe formularze dostępne do samodzielnego wypełnienia mogą nie zapewnić pożądanej ochrony interesów mocodawcy. Natomiast, aby dać córce dostęp do Pana majątku po Pana śmierci, powinien Pan sporządzić testament lub trust. Trust

umożliwi córce natychmiastowy dostęp do Pana majątku bez konieczności przeprowadzenia postępowania spadkowego i interwencji sądu. Testament wymaga zawsze złożenia go po śmierci w sądzie i ewentualnego przeprowadzenia postępowania spadkowego, jeżeli zmarły pozostawił po sobie majątek spadkowy. W tych dokumentach może Pan wyznaczyć córkę zarówno w roli zarządcy spadku, jak również w roli spadkobierczyni.

Testament, a zwłaszcza trust to skomplikowane dokumenty prawne, które powinny być przygotowane przez prawnika. Osoby nie posiadające licencji do praktykowania prawa nie mogą legalnie sporządzać trustów. Wszystkie wymienione powyżej dokumenty muszą być podpisane w obecności notariusza i dwóch świadków, którzy muszą spełnić określone wymogi prawne. Aby dowiedzieć się, kto może występować w roli świadka do określonych dokumentów, zalecam konsultację z ad• wokatem.

Agnieszka Piasecka jest polskim adwokatem w Clearwater na Florydzie. Urodziła się i wychowała w Polsce. Uzyskała swój pierwszy dyplom prawa z wyróżnieniem na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Na Florydzie uzyskała doktorat prawa z wyróżnieniem na Stetson University College of Law. Mówi biegle po polsku i oferuje bezpłatną pierwszą konsultację prawną.

Adres biura: 13575 58th Str. N., Clearwater, FL 33760, tel. 727-538-4171 lub 813-786-3911.

Więcej informacji na powyższy temat można znaleźć na stronie: www.PolishAttorneyClearwater.com.

Czekamy na Wasze pytania! Mecenas Agnieszka Piasecka odpowie na wybrane pytania Czytelników na łamach„białego Orła”.

Reklama Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

9

10

Wydarzenia September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

11 września 2020 r. przypada 19. rocznica zamachu na World Trade Center

„Nigdy nie zapomnimy!”

 Archiwum WEM

11 września 2001 r. – ta data wyryła się w sercach i pamięci nie tylko nowojorczyków, ale chyba wszystkich Amerykanów.

Rankiem tego dnia wraz z 110-piętrowymi nowojorskimi drapaczami chmur legło w gruzach przekonanie Amerykanów o niezwyciężonej potędze tego kraju, a także bezpieczeństwie i nietykalności terytorium USA. Przeprowadzone 19 lat temu zamachy były najtragiczniejszymi w historii Stanów Zjednoczonych. Zginęło w nich prawie 3 tys. osób, drugie tyle zostało rannych. Wśród ofiar byli także Polacy.

Dwie wieże Stojące na Manhattanie dwie bliźniacze wieże kompleksu World Trade Center, zwane Twin Towers, były – obok Statuy Wolności – symbolem nie tylko Nowego Jorku, ale i Stanów Zjednoczonych Ameryki. Po zakończeniu budowy przez dwa lata oba wieżowce dzierżyły palmę pierwszeństwa najwyższych budynków na świecie. Na szczycie pierwszego z nich mieściła się luksusowa restauracja, z której rozciągał się widok na panoramę Manhattanu. Z kolei na tej samej wysokości południowej wieży znajdował się taras widokowy. Obie wieże liczyły sobie imponujące 110 pięter. Większość z nich była przeznaczona na biura na wynajem, w których na co dzień pracowało kilkanaście tysięcy ludzi.

To właśnie ten symboliczny wymiar oraz duża ilość potencjalnych ofiar sprawiły, że WTC znalazło się na celowniku terrorystów. Wrześniowych zamachów dokonało w sumie 19 porywaczy, którzy kupili bilety na cztery loty krajowe amerykańskich linii. Po przejęciu kontroli nad samolotami dwa z nich skierowali w kompleks World Trade Center w Nowym Jorku.

Pierwszy z porwanych boeingów uderzył w północną wieżę World Trade Center o godz. 8.46 czasu lokalnego. Na jego pokładzie wraz z porywaczami przebywało

92 osób. Po siedemnastu minutach w południową wieżę trafił drugi boeing 767, którym leciało 65 osób. Dramat ludzi uwięzionych w płonących budynkach za sprawą telewizji, rozgrywał się na oczach widzów na całym świecie. Trzeci samolot zniszczył część Pentagonu, a czwarty nie dotarł do celu, jakim był prawdopodobnie Biały Dom. Rozbił się na terenie Pensylwanii ok. 15 min. lotu od Waszyngtonu.

Winą za zamachy obarczono organizację Al-Kaida dowodzoną przez Osamę bin Ladena.

W zamachu życie straciło prawie 3,000 osób. Ponad 6,000 zostało rannych. 26 osób nadal uznawanych jest za zaginionych. Bardzo duże straty poniosły służby miejskie, głównie straż pożarna i policja – w trakcie akcji ratunkowej zginęło ponad 300 funkcjonariuszy. Ci, którzy przeżyli, do dziś zmagają się ze skutkami zdrowotnymi. W wyniku zburzenia i spalenia WTC nastąpiło uwolnienie do atmosfery mieszaniny drażniących pyłów, gazów i dymów. Chmura pyłowa nad Manhattanem zawierała też rakotwórcze substancje…

Polskie historie W zamachach na WTC życie stracili także Polacy: Dorota Kopiczko z Augustowa, Łukasz Milewski z Suwałk, Norbert Szur-

Zamach na World Trade Center jest jednym z najtragiczniejszych momentów w historii Ameryki

kowski z Wrocławia, Anna De Bin z domu Pietkiewicz z Ełku, Jan Maciejewski ze Zduńskiej Woli i Maria Jakubiak z opolskiej wsi Błota. Ich sylwetki zostały w 2001 r. przedstawione na łamach New York Timesa.

Rodzina 26-letniej Doroty Kopiczko z Augustowa wyjechała do USA, gdy Polka była w liceum. Na studiach dostała stypendium, była w gronie najlepszych studentów.

Została księgową w Marsh & McLennan, firma mieściła się na setnym piętrze pierwszej wieży WTC. W wieku 25 lat kupiła dom w Nutley w New Jersey. Była bardzo ambitna, to dlatego mimo tego, że źle się czuła, przyszła 11 września do pracy…

Pochodzący z Podlasia Łukasz Tomasz Milewski w chwili śmierci miał zaledwie 22 lata. Pracował na stołówce banku Cantor Fitzgerald. Był tam jedynym Polakiem.

Do Stanów przyjechał z siostrą. Dołączyli do rodziców, którzy wyjechali rok wcześniej. W ojczyźnie została jego dziewczyna.

Do trumny zamiast ciała rodzina włożyła jego ulubione płyty, listy, t-shirty i zdjęcia.

Norbert Szurkowski zginął w wieku 31 lat. Mieszkał z żoną Ursulą w Bensonhurst. Oczekiwali narodzin drugiego dziecka, a Norbert zatrudnił się dodatkowej pracy przy tapetowaniu biura Cantor Fitzgerald. Zmianę kończył zazwyczaj po

Wydarzenia Volume XVIII, Issue 18

godzinie 9. 11 września już nie wyszedł z budynku.

Anna De Bin urodziła się w 1971 roku w Ełku. Do Stanów wyjechała jako nastolatka z rodziną. Skończyła tu studia i znalazła pracę asystentki prawnej w Cantor Fitzgerald. W 1999 roku wyszła za mąż, a niedługo potem urodziła syna Timothy'ego Josepha. W chwili śmierci miała 30 lat.

Jan Maciejewski marzył o zostaniu trenerem piłki nożnej, chciał jednak też skończyć studia w Stanach Zjednoczonych. Wizę otrzymał w 1990 roku, sześć lat później ożenił się. Pracował w restauracji Windows on the World w WTC oraz jako konsultant komputerowy. 11 września miał mieć wolne, ale skrócił urlop, gdy kolega poprosił, by zastąpił go w pracy…

Maria Jakubiak mieszkała z mężem Kazimierzem oraz trojgiem dzieci: 17-letnią Joanną, 15-letnim Pawłem i 10-letnim Chrisem w Queens. Do USA wyemigrowali pod koniec lat 80. Pani Maria skończyła w Ameryce studia i znalazła pracę jako księgowa w Marsh & McLennan. Lubiła to co robi, a dla współpracowników była jak mama. Feralnego dnia wjechała na 93. piętro, gdzie mieściła się firma Marsh&McLennan, w której była księgową. Miała tu drugie biurko od okna po północnej stronie wieży.

Porwany samolot nadleciał właśnie z północnej strony, a strefa uderzenia zaczynała się od 93. piętra...

Do listy polskich ofiar dolicza się również Józefa Piskadło, który urodził się w Żaganiu, ale jako dziecko wyjechał z rodziną do Stanów Zjednoczonych. Pracował jako stolarz w ABM Industries w WTC. Zginął w wieku 48 lat, osierocając troje dzieci.

Symbol pamięci Co roku cała Ameryka oddaje hołd ofiarom zamachu z 11 września.

September 11, 2020

Obchody szczególnie doniosłą formę przybierają na miejscu, gdzie niegdyś stały dwie bliźniacze wieże, a gdzie dziś znajduje się m.in. pomnik pamięci ofiar oraz Muzeum 9/11. Nieodłączną częścią tych obchodów od 202 roku są dwa słupy światła, nazwane „Tribute in Light”. Błękitne, skierowane w niebo, widoczne z odległości prawie 100 km, symbolizują dwie wieże World Trade Center, które zniszczono w ataku terrorystycznym.

Tegoroczne obchody jednak, ze względu na pandemię koronawirusa, stały pod znakiem zapytania.

Na początku sierpnia władze Muzeum 9/11 poinformowały, że ze względu na dużą ilość osób potrzebną do obsługi świetlnego spektaklu nie będzie możliwe jego zrealizowanie. Informacja ta odbiła się szerokim echem w lokalnej prasie i wzburzyła nowojorczyków, dla których błękitne światło skierowane tego dnia ku niebu jest nie tylko symbolem pamięci o ofiarach, ale też wyrazem nadziei, jakże potrzebnej zwłaszcza w dzisiejszych czasach. Dostrzegł to gubernator stanu Nowy Jork Andrew Cuomo, który zapowiedział, że władze stanowe pomogą Muzeum w bezpiecznej realizacji przedsięwzięcia, tak, aby tradycyjny Tribute In Light mógł mieć miejsce. „Ten rok jest dla nas wyjątkowy.

Nowy Jork został szczególnie dotkliwie dotknięty przez epidemię.

Wszyscy chcemy wyrazić nasz hołd tym, którzy życie stracili i tym, którzy tak bohatersko je ratowali – wtedy, 11 września, i teraz, walcząc z pandemią” – napisał w oświadczeniu Andrew Cuomo, dodając, że stan pomoże Muzeum w kwestii personelu i procedur sanitarnych. „Nigdy nie zapomnimy” – zakończył swój wpis.  opr. JLS

11

12

Promocja September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18  Arrow Trans Corp

ARROW TRANS CORP:

Kierunek sukces!

M

inęło już 10 lat od założenia Arrow Trans Corp, jednej z najlepszych firm transportowych w Illinois. Dla firmy to była trudna, lecz satysfakcjonująca dekada, udowadniająca, że „amerykański sen” można spełnić, wkładając ogromną determinację w osiągnięcie założonego celu.

Rynek usług transportowych w USA jest zatłoczony i bardzo wymagający, a źródeł sukcesu Arrow Trans Corp należy poszukiwać przede wszystkim w nowoczesnym podejściu do zarządzania personelem i dbaniu o rodzinną atmosferę pracy. To głównie dzięki temu, firma nadal rozwija się bardzo prężnie.

– Przez 10 lat poświęcałem praktycznie każdą chwilę by usprawniać funkcjonowanie firmy, ciągle ją ulepszać i wprowadzać coraz to wyższe standardy, które, jak się okazało, teraz konkurencja musi nadganiać. Doskonale wiedzą o tym moi najbliżsi, bez których wsparcia nie dałbym rady. Myślę, że to jest dobry moment, aby publicznie podziękować mojej rodzinie za to, jacy byli wyrozumiali, kiedy pojawiały się chwile, gdy życie osobiste musiałem poświęcać na rzecz zarządzania biznesem. Firma funkcjonuje doskonale dzięki jednej zasadzie: u nas pracow-

Piotr Klich, CEO Arrow Trans Corp

nik jest na pierwszym miejscu.

To jest właśnie kierunek, który obraliśmy już na samym początku działalności. Pracujemy zgodnie z zasadą „Żyj i daj żyć innym”. Każdy potrzebuje szacunku innego człowieka, czy to w życiu prywatnym, czy zawodowym. My kształtujemy pozytywną kulturę opartą na współpracy i pomocy. Tu nikt nie jest sam ze swoimi problemami. Jeśli takie się pojawiają, wspólnie je rozwiązujemy. Dzięki temu

zainteresowanie pracą u nas jest wysokie, a zatrudniamy tylko najlepszych w branży – mówi Piotr Klich, CEO Arrow Trans Arrow Trans Corp jest doceniany dzięki profesjonalizmowi kadry zarządczej, pracowników i kierowców. Klienci doceniają ich nowoczesną flotę i terminowość dostaw. Ich ciężarówki zostały również wielokrotnie wyróżnione za najlepszy custom design na wystawie The Truckers Jamboree.

Ale to nie wszystko. Czy znacie popularny serial „Ciężarówką przez Stany”? Jest on realizowany właśnie przy współpracy z Arrow Trans Corp z Elk Grove Village!

To losy głównego bohatera, Dawida Andresa, kierowcy zatrudnionego w Arrow Trans Corp z fascynacją śledzą miliony widzów Discovery Channel i TVN. To właśnie dzięki tej roli Dawid stał się ikoną amerykańskiego truckera.

– Projekt „Ciężarówką przez Stany” był przełomowym momentem w historii budowania pozytywnego wizerunku naszej firmy. Jest to też mój osobisty sukces, że telewizja TVN wybrała właśnie Arrow Trans Corp jako partnera przy produkcji serialu. Cieszymy się, że możemy pokazać widzom w Polsce i USA piękne krajobrazy i niesamowite miejsca, często odlegle od utartych szlaków. I to dzięki naszej

ciężarówce docieramy wszędzie tam i odkrywamy nieznane oblicza Ameryki. Jest to też znakomita okazja do pokazania życia „ludzi drogi” takim, jakie ono jest naprawdę. Jest to zawód satysfakcjonujący, lecz jednocześnie wymagający skupienia i zaangażowania, a tacy ludzie jak Dawid Andres udowadniają, że ta praca jest też sposobem na ciekawe życie – mówi Piotr Klich.

I tu kolejna dobra informacja – na początku przyszłego roku producenci z TVN ponownie zawitają do Chicago, by rozpocząć zdjęcia do kolejnego sezonu „Ciężarówką przez Stany”.

W tym miejscu należy też dodać, że Arrow Trans Corp również uczestniczył w produkcji serialu „Truckerki” pokazującego na antenie Discovery Channel i TVN pracę kierowcy ciężarówki z punktu widzenia • kobiety za kierownicą.

Więcej informacji o tej dynamicznie rozwijającej się polonijnej firmie transportowej można znaleźć na ich nowej stronie internetowej: www.arrowtrans.net.

A jeśli szukasz pracy w stabilnej, dużej i dynamicznie rozwijającej się firmie, napisz do nich już dziś: acc@arrowtrans.net lub zadzwoń: 773-954-5787 dowiedz się więcej o pracy w oddziale arrow Trans corp w Harrisburg, Pa.

Reklama Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

13

14

Polonia w Ameryce September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

parada odwołana!

O

d kilku miesięcy w redakcji „Białego Orła”, podobnie jak spora część Polonii, z dużym niepokojem, ale i sporą dawką nadziei, obserwowaliśmy przygotowania do Parady Pułaskiego, która niewątpliwie jest największym polonijnym wydarzeniem na wschodnim wybrzeżu USA. Co roku bierze w niej udział kilkanaście, a czasem kilkadziesiąt, tysięcy osób, reprezentujących kilkaset polonijnych organizacji z kilku stanów, m.in. Nowego Jorku, New Jersey, Pensylwanii i Connecticut.

Każdego roku, od ponad 80 lat, w pierwszą niedzielę października biało-czerwony pochód przechodzi sercem Manhattanu, a krocząca w nim Polonia z dumą i radością manifestuje swoją przynależność do polskiego narodu. Niestety, to już oficjalne: w tym roku to wielkie święto Polonii ze względu na pandemię Covid-19 się nie odbędzie.

Smutna wiadomość Wybuch pandemii Covid-19 sprawił, że świat się zatrzymał – dosłownie, bowiem wstrzymany został ruch międzynarodowy, przestały działać biznesy i restauracje, a szkoła i praca przeniosły się do wirtualnego świata. Ograniczenia wprowadzone w związku z epidemią, mające na celu zmniejszyć ilość zachorowań, spowodowały, że niemożliwym stała się organizacja jakichkolwiek imprez przewidujących większą liczbę uczestników.

Oczywiście przysporzyło to sporo zmartwień polonijnym organizacjom, bo przecież właśnie zaczynał się sezon letnich pikników i festiwali. Większość z nich została odwołana, jednak wiosną wszyscy mieli nadzieję, że po kilku tygodniach, najwyżej miesiącach, sytuacja wróci do normy. Gdy w pierwszej połowie roku rozmowy dotyczyły przygotowań do Parady Pułaskiego, która miała się odbyć w październiku, wszyscy raczej byli dobrej myśli. Potem zaczęły się pojawiać pierwsze wątpliwości, odnoszące się choćby do procedur sanitarnych – czy pójdziemy w Paradzie w maseczkach? Czy trzeba będzie zachować dystans? Czy będzie wprowadzony limit uczestników? Te zmartwienia są już nieaktualne.

Już jakiś czas temu Komitet Główny Parady Pułaskiego poinformował o odwołaniu tradycyjnego śniadania przed Paradą oraz o przeniesieniu Balu Marszałkowskiego poprzedzającego Paradę na przyszły rok (dokładnie na 25 września 2021 roku). Informacja o odwołaniu samej Pa-

 Archiwum WEM

Parada Pułaskiego w Nowym Jorku to największe polonijne wydarzenie na Wschodnim Wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Co roku gromadzi na 5.

Alei tysiące osób – uczestników i widzów

rady wydawała się więc tylko kwestią czasu i faktycznie, pod koniec sierpnia prezes Komitetu Głównego Parady Pułaskiego Richard Zawisny poinformował oficjalnie, że Parada Pułaskiego zaplanowana na 2020 rok nie odbędzie się z powodu obostrzeń wprowadzonych przez władze w związku z pandemią koronawirusa.

To wyjątkowo smutna wiadomość dla tych, dla których coroczne uczestnictwo w Paradzie stało się już tradycją, oraz dla całej Polonii – bo nawet jeśli ktoś nie mógł być tego dnia na nowojorskiej 5. Alei, to sam widok w telewizji czy w mediach społecznościowych tego biało-czerwonego śpiewającego, tańczącego i wymachującego chorągiewkami tłumu napełniał radością serca każdego Polaka. Przeniesienie Parady na przyszły rok stawia też nowe wzywania przed organizatorami – Komitetem Głównym oraz lokalnymi komitetami.

Marszałkowie zachowają szarfy W tym roku w dniu, w którym miała się odbyć Parada, odprawiona zostanie prawdopodobnie tradycyjna msza św. w Katedrze św. Patryka na Manhattanie. Jednak 83. Parada Pułaskiego przeniesiona została na 3 października 2021 r. Funkcję Głównego Marszałka tej parady będzie piastować Jadzia Heidi Kopala, która wybrana została na Głównego Marszałka Parady 2020. Jak podał Richard Zawisny, w tym roku nie zostanie wydrukowana tradycyjna księga pamiątkowa, która rozdawana jest w trakcie bankietu. Co jednak

ważne, wszystkie do tej pory złożone wpisy zostaną wydrukowane w wersji przygotowywanej na za rok, a każdy, kto chce umieścić jeszcze swój wpis, będzie mógł dokonać tego do września 2021 r.

Jadzia Kopala przypomina, że w tej właśnie księdze pamiątkowej można umieszczać wpisy z dedykacjami poświęconymi spotkaniom z Ojcem Świętym Janem Pawłem II oraz zapewnia, że temat Parady, choć odbędzie się ona za rok, pozostaje niezmienny – Parada poświęcona będzie 100. rocznicy urodzin św. Jana Pawła II. Aktualne pozostają także mianowania lokalnych marszałków i Miss Polonia. Do tej pory odbyło się kilka takich uroczystości, wybrany został m.in. marszałek i Miss Polonia Stamford, CT, a w Nowym Jorku reprezentacja dzielnic Copiague oraz Williamsburga. Niektóre lokalne kontyngenty zastanawiają się nad wyborem podwójnej reprezentacji – za rok 2020 i 2021. Jak zapewniają organizatorzy, przygotowania do Parady trwają nieprzerwanie. Zarówno Głowna Marszałek, jak i lokalni działacze, wyrażają też nadzieję, że w przyszłorocznej Paradzie frekwencja dopisze i będzie może nawet większa, niż zazwyczaj.

„Znów będziemy maszerować!”

– Przyznam się, że w tym roku trochę się martwiłam, jak miałaby ta Parada wyglądać, jeśli chodzi o organizację choćby wyjazdu autokarami do Nowego Jorku i czy ludzie nie baliby się jechać. Mam nadzieję, że w przyszłym roku epidemia będzie już tylko złym wspomnieniem i życie wróci do normy. Myślę też, że ta roczna przerwa

sprawi, że zatęsknimy za sobą, za byciem razem i dlatego w przyszłym roku z jeszcze większym entuzjazmem będziemy chcieli zamanifestować swoją polskość – mówi Halina Szeligowski, przewodnicząca Komitetu Parady Pułaskiego w Stamford, CT. Rok temu stan Connecticut pierwszy raz w historii miał okazję maszerować na czele Parady, co było dla lokalnej Polonii historycznym wydarzeniem. Pani Halina ma nadzieję, że za rok frekwencja dopisze co najmniej tak samo, a może nawet bardziej.

Tę nadzieję podziela również Jadzia Kopala. Pytana, czy brana jest pod uwagę możliwość, że pandemia się przeciągnie i w przyszłym roku Parada również nie będzie mogła się odbyć, odpowiada bez wahania, że „absolutnie nie bierzemy pod uwagę takiej możliwości!”. – Myślę, że będzie większa frekwencja, bo po prostu my, jako Polonia, będziemy tego potrzebować. Wszyscy mamy potrzebę, żeby wyjść z domów, być razem, poczuć się częścią wspólnoty, pokazać swoją polskość. Obecnie pracujemy nad przygotowaniem jakiegoś wydarzenia online, które przypominałoby poprzednie Parady i stanowiło choćby namiastkę tego wydarzenia. A za rok wierzę głęboko w to, że znów będziemy wszyscy razem dumnie maszerować 5. Aleją! – kończy.

My, jako redakcja „Białego Orła”, również w to wierzymy, choć aby doczekać tego widoku, trzeba uzbroić się w cierpliwość. Zatem do zobaczenia na 5. Alei – za rok!  JoANNA SzybiAk

Polonia w Ameryce Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

15

 Archiwum rodzinne, PNA Grupa 525

Stefan chce jak najdłużej cieszyć się chwilami spędzonymi z rodziną.

Przeszedł operację, po której czeka go chemioterapia. Choroba zmieniła życie jego rodziny, a koszty leczenia są bardzo duże – dlatego potrzebna im pomoc

Stefan (drugi od lewej) może liczyć nawsparcie swojej siostry Sabiny (pierwsza od lewej) oraz rodziców Ireny i Ryszarda

Kiedyś oni pomagali, dziś muszą liczyć na pomoc innych. Czy dobro wróci? Na zdj. Stefan z żoną Caitlin sprzedają losy na loterię podczas zorganizowanej w Parku Piłsudskiego w Holyoke, MA imprezy charytatywnej na rzecz wówczas 9-letniej, walczącej z rakiem Kingi, jesień 2016 r.

Nawet mały gest solidarności ma znaczenie!

PoloNia dla StefaNa J

ak często życzymy sobie zdrowia, zwłaszcza w ostatnich czasach?

Niestety, nie wszystkim dane jest nim się cieszyć. Doświadczenie to dotknęło niedawno także rodzinę Gadecki z zachodniego Massachusetts.

Irena i Ryszard Gadeccy od wielu lat uczestniczą w życiu lokalnej Polonii, udzielając się w różnych organizacjach (m.in. PNA Lodge 525 czy konkurs Miss Polonia Massachusetts), biorąc udział w polonijnych wydarzeniach i samemu je współorganizując – w tym również imprezy charytatywne i zbiórki na rzecz osób potrzebujących pomocy. Dziś pomocy potrzebuje ich syn, Stefan, oraz jego rodzina.

23 lipca br. u syna Ireny i Ryszarda, Stefana, została zdiagnozowana najbardziej agresywna forma nowotworu mózgu – glejak wielopostaciowy IV stopnia (Grande lV Glioblastoma). Stefan przeszedł już operację, podczas której znaczna część guza została usunięta i wkrótce rozpocznie chemioterapię.

W wyniku nacisku masy guza na nerw wzrokowy Stefan w znacznej mierze stracił wzrok, a w związku z tym możliwość prowadzenia samochodu i zdolność do pracy. Obecnie on, jego żona i dwie córeczki stoją w obliczu nie tylko konieczności walki z chorobą, ale także zupełnej reorganizacji życia codziennego i konieczności ponoszenia znacznych kosztów finansowych związanych z leczeniem.

– W związku z obecną sytuacją spowodowaną przez COVID-19 i ze względów bezpieczeństwa nie jest możliwe zorganizowanie typowej akcji charytatywnej przez PNA Grupę 525, jednak gorąco apelujemy do Polonii o pomoc. Irena i Ryszard zawsze angażowali się w działalność na rzecz Polonii, zawsze byli skłonni do pomocy, nie szczędzili swojego czasu ani pracy i teraz jest czas byśmy jako Polonia to odwzajemnili – apeluje Dorota Wolański, prezes PNA Grupy 525 w Holyoke, MA. Jako redakcja „Białego Orła” dołączamy się do tego apelu i zachęcamy Czytelników oraz całą Polonię, by wesprzeć w miarę swych możliwości Stefana i jego rodzinę. Każdy, nawet mały gest solidarności, ma znaczenie!  WeM

Stefan ma zaledwie 43 lata. W lipcu br. zdiagnozowano u niego najbardziej agresywną formę raka mózgu – glejaka wielopostaciowego IV stopnia. Na zdj. z żoną Caitlin i córeczkami: 8-letnią brynn i 5-letnią Anniką

Rodzina Gadecki będzie wdzięczna za wsparcie duchowe i modlitwę w tych ciężkich chwilach. Jeśli ktoś ma możliwość okazania wsparcia również finansowego, może to zrobić poprzez: 1) wpłatę na stronie GoFundMe w zbiórce „Miracle for My Brother” założonej przez siostrę Stefana, Sabinę: www.gofundme.com/f/amiracleformybrother 2) wpłatę na konto w PNCU dla Stefan i Caitlin Gadecki 3) przesyłkę na adres: Stefan Gadecki, PO box 1037, 653College Hwy, Southwick, MA 01077-9998

16

Promocja September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

Antyoksydanty – dlaczego są ważne dla zdrowia i jak sobie pomóc za pomocą Protandim NRF2

KąCIK ZDROWIA

Tlenie, ty zdrajco!

N

ie wyobrażamy sobie życia bez tlenu. Z każdym oddechem dostarczamy ten cenny pierwiastek wszystkim naszym komórkom, które nieustannie go potrzebują, aby mogły zachodzić procesy przemiany materii. Bez tlenu życie nie byłoby możliwe. Niewiele jednak osób zdaje sobie sprawę, że ten sam tlen, który jest nam niezbędny do życia, może okazać się zdradliwy dla nas. W trakcje przetwarzania tlenu na energię pewna jego ilość (około 2%) nie jest przetwarzana do końca i uwalnia się, co skutkuje powstawaniem reaktywnych form tlenu. Te reaktywne formy tlenu zwane są wolnymi rodnikami, utleniaczami lub oksydantami i są to atomy lub cząsteczki chemiczne, które mają jeden wolny, niesparowany elektron.

Co za dużo, to nie zdrowo!

Niewielka ilość wolnych rodników w organizmie to norma i nawet w niektórych przypadkach mają one także korzystny wpływ na nasz organizm. Problem pojawia się wtedy, kiedy dochodzi do nadmiernej produkcji wolnych rodników, których reakcje ich powstawania nasilają czynniki zewnętrzne jak zatrute, toksyczne środowisko, przetworzona żywność, pole elektromagnetyczne, stres i wiele, wiele innych. Organizm bowiem nie nadąża wtedy z detoksykacją tych wolnych rodników i pojawia się bardzo niebezpieczny stan, zwany stresem oksydacyjnym.

Obciążenie tlenowe zmorą ludzkości!

Stres oksydacyjny to stan zakłóconej równowagi między wolnymi rodnikami a antyoksydantami. Może on doprowadzić do rozwoju wielu chorób, w tym nowotworów, a także przedwczesnego starzenia się organizmu. Nadmierna bowiem ilość utleniaczy niszczy błony komórkowe, mitochondrialne, jądrowe, uszkadzając strukturę białek, a nawet DNA komórek, i doprowadzając do mutacji. W skrajnych przypadkach mogą nawet przyczynić się do śmierci komórki.

 Archiwum WEM

Antyoksydanty – to nasza broń Naszą obroną na stres oksydacyjny są antyoksydanty, zwane również przeciwutleniaczami. One to neutralizują wolne rodniki oddając im swój wolny elektron, a tym samym, usuwają ich nadmierną ilość w organizmie. Przyczyniają się więc również do hamowania uszkodzenia komórek, degradacji DNA, spowalniają starzenie się organizmu i poprawiają ogólny stan zdrowia.

Jakie antyoksydanty są najlepsze?

Możemy dostarczyć naszemu organizmowi antyoksydantów z różnych źródeł, a każde źródło dostarcza innego rodzaju tych przeciwutleniaczy.

Jednym z tych źródeł jest suplementacja w formie syntetycznych witamin A, E czy C, które niestety w większości przypadków są mało przyswajalne przez organizm i przyjmowane w dużych dawkach mogą w rzeczywistości zakłócić delikatną równowagę organizmu pomiędzy wolnymi rodnikami i przeciwutleniaczami. Drugim źródłem przeciwutleniaczy jest odpowiednia dieta, bogata w owoce i warzywa. Im bardziej kolorowo na naszym talerzu, tym lepiej. Trzecie źródło to antyoksydanty produkowane przez nasz własny organizm, tzw. antyoksydanty endogenne, czyli wewnętrzne.

One to są znacznie silniejsze od dietetycznych przeciwutleniaczy w stabilizowaniu wolnych rodników, jak również są wielokrotnego użytku – organizm może je wielokrotnie wykorzystywać do obrony przed cząsteczkami wolnych rodników.

Dla porównania zażywanie 2,000 mg witaminy C dziennie jest w stanie wytworzyć 0.01 molekuły antyoksydacyjnej. To bardzo mały procent, ponieważ aby zneutralizować tylko jedną toksynę, potrzebujemy jedną całą molekułę antyoksydacyjną.

Natomiast, jeżeli zwiększysz produkcję enzymu antyoksydacyjnego wytwarzanego przez twój własny organizm, takiego jak dysmutaza ponadtlenkowa o 2,000 mg dziennie, to twój organizm wyprodukuje 5,270,000 molekuł anty-

Jednym ze źródeł antyoksydantów oprócz odpowiedniej diety jest suplementacja w formie syntetycznych witamin A, E czy C

oksydacyjnych i zneutralizuje tyle samo toksyn, używając tych enzymów wielokrotnie!

Oznacza to, że jeśli naprawdę chcesz pozbyć się wolnych rodników, które przyspieszają proces starzenia się w twoim ciele i zmniejszyć ryzyko zachorowań, musisz dowiedzieć się, jak pobudzić organizm do produkcji większej ilości enzymów antyoksydacyjnych.

który „mówi” twojemu organizmowi, aby zaczął wytwarzać setki różnych cząsteczek ochronnych, w tym enzymów antyoksydacyjnych. Synergistyczne działanie pięciu ziół w Protandim NRF2 uruchamia w naszym organizmie ścieżkę sygnalizacyjną NRF2, a tym samym jest w stanie obniżyć nasz stres oksydacyjny o średnio 40% w przeciągu 30 dni, co jest naukowo udowodnione!

Jak to zrobić?

Oto pięć pomocnych wskazówek: 1. Przestań brać duże dawki suplementów, które mogą Ci zaszkodzić; 2. Bądź regularnie aktywny fizycznie; 3. Spróbuj raz w miesiącu chociaż przez jedną dobę „głodować” i pić tylko wodę; 4. Stosuj zbilansowaną i różnorodną dietę, bogatą w kolorowe warzywa i owoce; 5. Zacznij oczyszczać swój organizm z toksyn w najbardziej efektywny sposób – poprzez aktywację białka NRF2, którą możesz uzyskać dzięki przyjmowaniu produktu Protandim NFR2.

•

Do niedawna uważano, że nie mamy zbyt dużego wpływu na podniesienie poziomu naszych własnych antyoksydantów i ich wytwarzanie zmniejsza się wraz z wiekiem. Dzięki długoletnim badaniom udało się znaleźć sposób jak efektywnie pobudzić nasze własne enzymy antyoksydacyjne, jak je stymulować. Za produkcję naszych własnych antyoksydantów jest odpowiedzialne białko NRF2, które pobudzone do pracy zwalcza 1,000,000 wolnych rodników na sekundę.

I tak powstał nowy, potężny produkt o nazwie Protandim NRF2. To synergizer ,

Po więcej informacji skontaktuj się z Agnieszką – tel. (203) 464-9678 lub Magdaleną – tel. (860) 997-2366

Reklama Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

17

18

Reklama September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

Reklama Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

19

20

Wywiad September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

Konsul Generalny RP w Nowym Jorku ADRIAN KUbICKI: „Pracujemy ze zdwojoną siłą”

Paszport w czasach pandemii Dlaczego najbliższy wolny termin na wizytę paszportową w nowojorskim konsulacie wypada na marzec 2021? Co zrobić w sytuacji awaryjnej i jak w odpowiedni sposób uzasadnić swój wniosek o wyrobienie paszportu w sytuacji nagłej? Jakie dokumenty upoważniają do wlotu do Polski liniami lotniczymi LOT i czy akceptowane są nieważne polskie paszporty? Oraz o czym wiedzieć muszą rodzice, których dzieci posiadają tylko paszporty amerykańskie? Na te i inne pytania w rozmowie z Radiem Rampa odpowiadał Konsul Generalny RP w Nowym Jorku Adrian Kubicki.

Główne pytanie dotyczy pracy Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku.

Zacznijmy może od ogółu – konsulat dalej funkcjonuje?

Konsul Generalny RP w Nowym Jorku Adrian Kubicki: Rozumiem, że jest w tym odrobina ironii i jest to nieco szorstka ocena pracy konsulatu w związku z tym, że trzeba oczekiwać dłużej niż zwykle na załatwienie swojej sprawy, głównie mówimy tu o wnioskach paszportowych. Odpowiadając na pytanie: tak, konsulat pracuje, nawet ze zdwojoną siłą. Obecnie w załatwianie spraw paszportowych zaangażowany jest nie tylko sam wydział ds. paszportowych, ale właściwie wszyscy konsulowie ze mną włącznie, po to, żeby przyśpieszyć tę procedurę i umożliwić naszym obywatelom składanie wniosków paszportowych jak najwcześniej, co nie zmienia faktu, że te kolejki i tak są ogromne, a przyczyna tego jest dość prozaiczna. Obywatele, którzy nie mieli ciągłości paszportowej i mają nieważne paszporty od 10 czy nawet 20 lat dzisiaj potrzebują tych paszportów, żeby móc dostać się do Polski, dlatego, że w związku z pandemią Covid-19 obowiązują restrykcje i żeby przylecieć do Polski trzeba legitymować się polskim paszportem. Te osoby chcą te zaległości nadrobić i chcą sobie paszporty wyrobić i w związku z tym zajmują wszelkie terminy, które tylko są udostępniane. W tej chwili mamy około 2,000 osób oczekujących na złożenie swojego wniosku paszportowego, do tego trzeba doliczyć osoby, które już złożyły

wnioski i czekają na swój dokument paszportowy. Mimo że wszystkie miejsca, jakie tylko mogą być udostępniane są udostępniane przez naszą platformę e-konsulat od razu, to zapełniają się one błyskawicznie. Na każdy miesiąc, na który terminy są obecnie „otwierane”, terminy te wyczerpują się praktycznie po 2-4 dniach.

Na dzień tego wywiadu pierwsze terminy dostępne są na marzec 2021 roku. To dłuższy niż przeciętnie czas oczekiwania. Jak to wygląda w takim normalnym czasie – żebyśmy mieli porównanie?

Nie ma nigdy takiego „normalnego” czasu, bo to się zmienia i potrzeby są różne, co roku mamy do czynienia z pewną sezonowością, czyli rośnie zainteresowanie paszportami przed wakacjami, po wakacjach słabnie, być może teraz też mamy z tym do czynienia. Jednak wcześniej czas oczekiwania na wizytę paszportową w czasach, które można by określić „trudnymi”, wynosił dwa, czasem trzy miesiące. Teraz ten czas się wydłuża, ale też przybywa nam w sposób drastyczny osób z polskimi paszportami, i te osoby, które wcześniej nie były zainteresowane posiadaniem polskiego paszportu, teraz chcą sobie ten paszport wyrobić.

Życzyłby sobie Pan, żeby placówka w Nowym Jorku mogła poszerzyć kadrę pracowników? Czy gdyby było w konsulacie więcej pracowników, to ten problem można by rozwiązać szybciej?

Przede wszystkim mamy do czynienia z sytuacją wyjątkową. Pandemia i te restrykcje to coś, czego nikt nie mógł się spodziewać. Ograniczenia, które mają w pewien sposób trzymać w ryzach koronawirusa, wprowadzane w Polsce, powodują pewne problemy dla obywateli, którzy chcą z różnych krajów do Polski przylecieć. Ja bym z chęcią przyjął każdą liczbę nowych pracowników, ale tu nie o to chodzi, bo jednak jest to sytuacja wyjątkowa i liczymy, że za kilka tygodni, może miesięcy dojdziemy do sytuacji, w której będzie można mówić o pewnym nasyceniu – czyli liczba osób z nieważnymi paszportami zainteresowanych uzyskaniem polskiego paszportu też się w pewnym momencie wyczerpie, i sytuacja wróci do normy. Życzyłbym sobie, żeby ta sytuacja była dla wszystkich lekcją, że jednak warto ten polski paszport mieć i odnawiać na bieżąco, bo nigdy nie wiadomo, kiedy dojdzie do takiej sytuacji nadzwyczajnej. To spiętrzenie wynika poniekąd z tego, że obywatele nadrabiają zaległości w wyrabianiu polskich paszportów. Jeśli w przyszłości będzie to robione na bieżąco, to taki problem nie powinien się powtórzyć.

Jeśli chodzi o kadry, to pracujemy nad tym, żeby tymczasowo te kadry wzmocnić i móc zwiększyć ilość przyjmowanych osób, choć obecnie przyjmujemy po 6070 osób dziennie. Chciałbym oczywiście zwiększyć te kadry, ale trzeba wziąć pod uwagę różne względy. Nie jest tak łatwo obecnie sprowadzić pomocników konsu-

larnych z Polski do Stanów Zjednoczonych, bo obowiązują restrykcje, które działają w dwie strony. A ponadto każdy konsul musi mieć pewne uprawnienia, zdobywanie tych uprawnień trwa, nie jest to proces, który może zakończyć się szybko. Ale oczywiście działamy, i chcemy w najbliższym czasie wprowadzić kilka zmian, które być może zwiększą efektywność tego urzędu, ale chciałbym podkreślić, że te działania nie spowodują, że ta kolejka się diametralnie skróci.

Jakie rozwiązania w takim razie proponujecie? Obecnie nawet osoba, która jeszcze pół roku ma ważny paszport, może mieć problem z jego odnowieniem przed upływem terminu ważności. I jak skontaktować się z konsulatem, bo docierają liczne skargi na niemożność skontaktowania się ani telefonicznie, ani meilowo.

Jako konsul chciałbym zaopiekować się przede wszystkim tymi osobami, które dbają o to, by ich paszporty były na czas odnawiane, a teraz są po prostu zaskoczone długim czasem oczekiwania. Chcielibyśmy, żeby takie osoby zachowały ciągłość dokumentów paszportowych. My odpowiadamy na wiadomości, przyśpieszamy wizyty tym osobom, które mają taką potrzebę, ale proszę zwrócić uwagę na to, że wśród tych wszystkich osób, które czekają aż do marca na wizytę paszportową, jest wiele osób w takiej sytuacji.

Wśród osób chcących wyrobić paszport wiele jest takich, które nie chciałyby teraz

Felieton Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

lecieć do Polski, gdyby nie jakaś nagła sytuacja związana z pandemią. Jest ich tak dużo, że dla nas taka sytuacja nagła stała się poniekąd sytuacją codzienną, i to powoduje to spiętrzenie. Nasi pracownicy jednak zapoznają się z tą korespondencją i nawet jeśli nie prowadzimy takiej kurtuazyjnej wymiany meili i nie potwierdzamy czasem otrzymania wiadomości, to zapoznajemy się z nimi w kolejności wpływu i odpowiadamy osobom, które się do nas zwracają i są w stanie udokumentować tą swoją sytuację nagłą w sposób jak najbardziej szczegółowy. Jeśli ktoś ma sytuację nagłą, to bardzo proszę, by od razu przesyłać dokumentację, która to potwierdza. My oczywiście wierzymy wszystkim, którzy się zgłaszają, ale musimy mieć jakieś kryteria pozwalające takie wnioski przyśpieszać. Wszystkie adresy e-mail znajdują się na stronie internetowej naszej placówki, tam też są informacje, w jaki sposób można się z nami alternatywnie skontaktować. Ale mam prośbę, by te wiadomości były kompletne, by były załączone dokumenty – to nam pomoże i usprawni cały proces.

Czy warto po prostu przyjechać do konsulatu, jak ktoś nie może się dodzwonić?

Zdecydowanie nie, bo obecnie ze względów bezpieczeństwa i ograniczeń epidemicznych do konsulatu wpuszczane są tylko te osoby, które mają umówioną wizytę. Naprawdę, chciałbym zapewnić, że wszystkie ręce są w tym momencie na pokładzie i robimy co w naszej mocy, by te sprawy paszportowe były załatwiane jak najszybciej i by ta kolejka się skróciła.

Czyli podsumowując – pisać, dzwonić do skutku, ale nie przyjeżdżać?

Jeśli chodzi jeszcze o tę korespondencję meilową, bardzo często docierają do na wiadomości o treści np. „chciałbym pojechać do Polski, bo mam chorą matkę”, albo „muszę pojechać do Polski ze względu na pilną sprawę”. Bardzo prosimy, by jednak od razu załączać dokumenty, które dokumentują tę nagłość, byśmy mogli z czystym sumieniem załatwić tę sprawę szybciej, kosztem tych spraw, które zostaną załatwione później.

Kolejne pytanie dotyczy lotów do Polski realizowanych w formie specjalnych rejsów czarterowych. Czy aby dostać się na taki lot koniecznie trzeba mieć ważny polski paszport?

To jest trochę w gestii przewoźnika.

Dużo zależy od niuansów i tego, czy mówimy o paszporcie, który stracił ważność miesiąc temu czy 10 lat temu. Linie lotnicze muszą mieć jakiś sposób uprawdopodobnienia, że dana osoba jest oby-

watelem Polski, bo tylko obywatele mogą wjeżdżać do Polski w czasie pandemii.

Natomiast wiemy, że osoby, które uprawdopodobnią w jakiś sposób swoje obywatelstwo, są wpuszczane na pokład samolotu i do Polski mimo nieważnego paszportu, ale po wylądowaniu w Polsce ten nieważny paszport jest przez Straż Graniczną zabierany. Wówczas, by z powrotem wylecieć z Polski, musimy się umówić na wizytę paszportową i wyrobić sobie nowy dokument. Osoby, które planują dłuższy pobyt, mogą to zrobić, dla tych, którzy chcą np. za tydzień wracać, to może być problemem i trzeba to wziąć pod uwagę.

MIĘdZy WIERSZAMI

Lekcja wolności słowa  arkadiusz rogowski Dziennikarz whiteeaglenews@gmail.com

A jeśli chodzi o dzieci obywateli polskich, które często mają tylko amerykańskie paszporty – czy takie dzieci zostaną wpuszczone z polskim rodzicem na pokład samolotu?

Dzieci, które nie ukończyły 18 roku życia, w myśl przepisów Unii Europejskiej i Strefy Schengen jako członkowie rodzin obywateli UE mogą z taką osobę podróżować, są włączone w krąg osób mogących podróżować do Polski.

Czy i kiedy, w Pana ocenie, jest szansa na przywrócenie w miarę normalnych połączeń między USA a Polską? bo na razie zakazy lotów są ciągle przedłużane i realizowane są tylko te specjalne rejsy czarterowe.

Rozporządzenie, które wprowadza ograniczenia w ruchu lotniczych, zostało przedłużone, i wydaje mi się, że na dziś nie ma takiej osoby, która byłaby w stanie przewidzieć, w jaką stronę sytuacja ta będzie zmierzała, bo wszystko zależy od danych dotyczących przebiegu tej pandemii. Trzeba uzbroić się w cierpliwość. Myślę, że pozytywne w tym wszystkim jest to, mimo wszystko ta komunikacja jest utrzymana i mimo pandemii w każdym tygodniu średnio te trzy loty z Nowego Jorku do Polski się odbywają. Myślę, że wszyscy czekamy na ten monet, kiedy sytuacja się ustabilizuje, ale najważniejsze jest bezpieczeństwo i zdrowie, i to w wymiarze ponad krajowym.

Czy jest jeszcze coś, o czym powinniśmy wiedzieć?

Chciałbym zwrócić się do Państwa z prośbą o cierpliwość, jednocześnie rozumiem i jest nam ogromnie przykro, że jest taki dyskomfort. I chciałbym jeszcze raz zapewnić, że choć ktoś może mieć inne wrażenie, to ze zdwojoną siłą pracujemy, żeby móc obsługiwać wyjątkowe natężenie potrzeb związanych z wyjazdami do Polski.

Rozmawiała MoNikA ADAMSki, rADio rAMpA

Wywiad zarejestrowany został 21 sierpnia br.

21

Treści publikowane w niniejszej rubryce są prywatną opinią felietonisty, nie stanowią odzwierciedlenia poglądów redakcji.

Czytelnicy, którzy chcieliby się podzielić z nami swoimi opiniami, proszeni są o ich nadsyłanie na adres info@whiteeaglenews.com

W

czasie, gdy wszystkie oczy zwrócone są na protestującą Białoruś, na Słowacji wydarzyło się coś, co dobitnie pokazuje, jak daleko temu krajowi do demokratycznych standardów Zachodu. Chodzi o wyrok w sprawie głośnego zabójstwa Jana Kucaka i jego narzeczonej Martiny Kusznirovej. Karę 25 lat więzienia dostał Tomasz Szabo, który współpracował z mordercą Miroslavem Marczekiem (ten już wcześniej przyznał się do winy i został skazany prawomocnym wyrokiem). Uniewinnieni zostali natomiast biznesmen Marian Koczner i jego znajoma Alena Zsuzsova, których przestępcze machinacje biznesowe ujawnił w swoich artykułach właśnie 28-letni Kucak. Sąd stwierdził po prostu, że podczas postępowania nie udowodniono zawartych w akcie oskarżenia zarzutów, że to oni zlecili i sfinansowali morderstwo dziennikarza. Co ciekawe, wyrok nie zapadł jednomyślnie, a dwóch sędziów przegłosowało przewodniczącą składu.

Krótko mówiąc rodzinie zamordowanych, ale i wszystkim Słowakom, splunięto w twarz, dając tym samym jasny sygnał dziennikarzom – nie piszcie za dużo, bo skończycie jak Kucak. Czytając uzasadnienie wyroku sądu w Pezinoku koło Bratysławy można odnieść wrażenie, że na Słowacji istnieją ludzie nietykalni, którzy zachowując procesową ostrożność mogą robić, co tylko chcą, w tym likwidować niewygodne sobie osoby.

Sprawa Kucaka do złudzenia przypomina morderstwo polskiego dziennikarza Jarosława Ziętary. 1 września 1992 roku 24-letni wówczas dziennikarz wyszedł rano do pracy, ale nigdy nie dotarł do redakcji „Gazety Poznańskiej”. Z relacji świadków wynika, że jego zabójstwo zostało zlecone przez jednego z najbogatszych Polaków, o którego interesach pisał Ziętara. Śledztwo przez wiele lat stało w miejscu, nikt nie został skazany i dopiero w ostatnich kilku latach znalazły się osoby, które nagle przypomniały sobie, co się stało. Czy prawie 30 lat po zabójstwie rodzina zmarłego doczeka się sprawiedliwości? A może polscy sędziowie – podobnie jak ci ze Słowacji – będą przekonywać, że na podstawie „poszlak” nie można skazać wpływowych i bogatych osób?

Historie Kucaka i Ziętary, ale i wiele innych, pokazują, że wolność słowa w krajach Europy środkowo-wschodniej wciąż pozostawia wiele do życzenia. Do standardów należy tu natomiast terroryzowanie dziennikarzy i publicystów pozwami sądowymi, które mają na celu de facto zamknięcie ust i zablokowanie dalszych niewygodnych publikacji.

Niestety w większości tych krajów nadal funkcjonuje prawo, które na to pozwala. W Polsce na przykład jest to słynny już artykuł 212 o „zniesławieniu”, za który wielu dziennikarzy dostało większe kary niż bandyci okradający państwo na wielomilionowe kwoty. Sam zresztą znam dziennikarza, który przed zemstą sędziów i prokuratorów musiał uciekać za granicę.

Wyrok w sprawie Kucaka hańbi słowacki wymiar sprawiedliwości, pokazuje niewidoczną dla obserwatorów z zewnątrz kastowość tamtejszego społeczeństwa i udowadnia, że zagwarantowana w teorii wolność słowa wcale nie przekłada się na praktykę. Jest również dowodem i lekcją dla innych narodów, że samo obalenie komunistycznego systemu nie wystarczy do zbudowania uczciwego i sprawiedliwego państwa.

•

22

Polonia w Ameryce September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

Polonia ze wschodniego wybrzeża USA uczciła w Newark, NJ rocznice wybuchu II wojny światowej i 40-lecia „Solidarności”

Uroczyste obchody P

rzełom sierpnia i września łączy ze sobą dwa ważne wydarzenia z historii XX wieku. 1 września 1939 r. to moment, gdy nie tak dawno odzyskana niepodległość Polski ponownie została zdeptana przez niespodziewany atak wojsk niemieckich, a w ponad dwa tygodnie później armii radzieckiej. Skutkiem tych działań była utrata suwerenności państwa polskiego po wprowadzeniu podziału świata zgodnie z układem jałtańskim, a tym samym pozostawienie Polski pod wpływami Związku Radzieckiego. W 35 lat po tych wydarzeniach w Gdańsku 31 sierpnia 1980 r. zostaje podpisane porozumienie między komisją rządową ówczesnych PRL-owskich władz Polski a komitetem strajkowym. W tym czasie powołano Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, w skład którego weszli przybyli do Stoczni Gdańskiej delegaci z innych strajkujących zakładów. Rozpoczął się „karnawał Solidarności”, a powstanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „ Solidarność” dało początek zmianom następującym po 1989 roku w Polsce i w całej wschodniej Europie.

81. rocznicę wybuchu II wojny światowej oraz 40-lecie utworzenia NSZZ „Solidarność” uczciła Polonia ze wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych Ameryki. Obchody odbyły się z inicjatywy Komitetu Smoleńsko-Katyńskiego, Klubów Gazety Polskiej ze Wschodniego Wybrzeża USA oraz Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce.

 Archiwum T. Antoniaka

Główne uroczystości miały miejsce 30 sierpnia br. w kościele pod wezwaniem św. Kazimierza w Newark, NJ. Uroczystą mszę św. odprawił proboszcz parafii ksiądz dr Andrzej Ostaszewski przy koncelebrze z innymi czterema kapłanami.

Na początku mszy świętej ks. Ostaszewski przywitał przybyłych gości: Mateusza Gmurę – konsula RP w Nowym Jorku, Bogdana Chmielewskiego – dyrektora wykonawczego Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej, Ryszarda Bąka i Franciszka Piwowarczyka – przedstawicieli Rady Dyrektorów PSFUK oraz przybyłych byłych członków i działaczy NSZZ „Solidarność” represjonowanych w PRL, a obecnie mieszkających w Stanach Zjednoczonych.

Kierując do zgromadzonych słowo wstępne, powiedział: „Nie można oderwać Polski i Polaków od Boga i wiary.

Dowodem na to jesteśmy my wszyscy, którzy dzisiaj tu przybyliśmy i pamiętamy.

Człowiek bez Boga nie istnieje – jak mówił do nas nasz rodak Jan Paweł II”. W swojej homilii rozszerzył myśl, którą rozpoczął mszę św., mówiąc: „Polska i Polacy muszą zachować wartości chrześcijańskie, bo tylko wtedy są wolni. Słowa „Bóg, Honor i Ojczyzna” są gwarantem utrzymania jedności w naszym narodzie. Polacy obecnie stają przed wyzwaniem obrony dziedzictwa tych słów, próby oderwania Polski od chrześcijaństwa są realnym zagrożeniem, ale to się nie powiedzie, jestem o tym przekonany”. Przypomniał ofiarną

Żołnierze SWAP z Jersey City i goście przed ołtarzem, od lewej: Franciszek Piwowarczyk, Ryszard bą̨k, bogdan Chmielewski i konsul Mateusz Gmura

Polonia ze wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych Ameryki uczciła 81. rocznicę wybuchu II wojny światowej oraz 40-lecie utworzenia NSZZ „Solidarność”

walkę Polskich żołnierzy z oprawcą niemieckim, a potem sowieckim w 1939 roku.

Odniósł się do Ruchu Solidarności utworzonego z buntu przeciw PRL-owskim działaniom wobec Polaków.

Po odprawionym nabożeństwie zabrał głos konsul Mateusz Gmura, który odczytał listy skierowane do Polonii od konsula generalnego RP w Nowym Jorku Adriana Kubickiego oraz Jana Dziedziczaka – sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa RM i pełnomocnika rządu ds. Polonii i Polaków za granicą. W imieniu organizatorów uroczystości głos zabrał Tadeusz Antoniak p/o komendanta naczelnego SWAP oraz przewodniczący Komitetu SmoleńskoKatyńskiego. Przeczytał list przesłany od Marszałka Seniora Sejmu RP Antoniego Macierewicza. W swoim imieniu podsumował: „40. rocznica porozumień sierpniowych, 81. rocznica wybuchu II wojny światowej oraz 100. rocznica „Cudu nad Wisłą”, 76. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego i 610. rocznica bitwy pod Grunwaldem spinają się w jedno hasło – niepodległość, która ma jeden kształt, ale nie jest nam dana na zawsze”.

Po odśpiewaniu „Boże, coś Polskę” zgromadzeni w kościele goście i uczestnicy obchodów udali się pod monument upamiętniający polskich żołnierzy walczących w II wojnie światowej. Na uwagę zasługuje bardzo skromna forma pomnika, który jest umiejscowiony nieopodal wejścia do ko-

ścioła. Historia powstania monumentu jest ściśle związana z wiernymi z parafii św.

Kazimierza, ponieważ 1732 młodych mężczyzn parafian walczyło w polskich jednostkach na różnych frontach II wojny światowej. Sześćdziesięciu dwóch z nich poległo na froncie i to właśnie tym żołnierzom dedykowany jest pomnik. Wieńce i kwiaty pod monumentem złożyli: konsul Mateusz Gmura, przedstawiciele SWAP, byli członkowie Solidarności, przedstawiciele Centrali Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce, Komitetu SmoleńskoKatyńskiego i Klubów Gazety Polskiej oraz reprezentacja harcerzy.

Mając na względzie panujące obostrzenia związane z pandemią na uroczystości przybyły jedynie delegacje, między innymi reprezentanci poszczególnych Okręgów SWAP oraz delegacje: Korpusu Pomocniczego Pań działającego przy SWAP, Związku Harcerstwa Polskiego, Reduty Dobrego Imienia – Polska Liga przeciw Zniesławieniom w USA, grupa członków Klubów Gazety Polskiej (Boston, New Jersey, Filadelfia, Connecticut), przedstawiciele „Rodzin Radia Maryja” i Komitetu Smoleńsko-Katyńskiego.

Głównym sponsorem obchodów 81. rocznicy wybuchu II wojny światowej i 40. rocznicy podpisania porozumień sierpniowych była Polsko-Słowiańska Federalna Unia Kredytowa.  MAŁGorzATA boJko

Reklama Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

23

24

Polonia w Ameryce September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18  gov.pl

Wywiad ambasadora PIOTRA WILCZKA dla serwisu Voice of America

„Jesteśmy winni pomoc naszym sąsiadom” Sytuacja na białorusi i rola organizacji międzynarodowych była głównym tematem wywiadu, jakiego ambasador rP w Waszyngtonie prof. Piotr Wilczek udzielił pod koniec sierpnia br. serwisowi Voice of America. Poniżej cały zapis rozmowy z tłumaczeniem na język polski.

VOA: Dlaczego białoruś jest ważna?

Prof. Piotr Wilczek (ambasador RP w USA): Białoruś łączy z Polską nie tylko granica, ale także bogate dziedzictwo historyczne i kulturowe. Obydwa kraje mają wspólną historię, były kiedyś częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a później zostały zdominowane przez ZSRR. Polska była także jednym z pierwszych krajów, które uznały niepodległość Białorusi. Nasze relacje przeżywały w ciągu ostatnich 29 lat wzloty i upadki, ale Polska odegrała ważną rolę w zacieśnianiu więzi między Unią Europejską a Białorusią, wprowadzając, wraz ze Szwecją, program Partnerstwa Wschodniego w 2008 roku. To miało wzmocnić więzi łączące Unię i sześć krajów Europy wschodniej, w tym Białoruś. Polska jako sąsiad Białorusi zawsze była najbardziej aktywnym zwolennikiem demokratycznych aspiracji tego kraju.

Obywatele Polski są mocno zainteresowani losem swoich wschodnich sąsiadów, o czym świadczą demonstracje solidarności na ulicach polskich miast z protestującymi Białorusinami.

Jakie są możliwe scenariusze rozwoju obecnej sytuacji w tym kraju?

Mamy nadzieję, że władze tego państwa zgodzą się na otwarcie dialogu z protestującymi. Protesty w Mińsku i innych miastach w całym kraju, strajki generalne w miejscach pracy i odchodzenie z systemu reżimu prominentnych osobistości wskazują, że białoruskie społeczeństwo obywatelskie wyraźnie dojrzało. Masowa obecność biało-czerwono-białych flag na wszystkich protestach wskazuje również, że Białorusini tęsknią za niepodległą i suwerenną Białorusią. Szukanie pokojowych rozwiązań tego kryzysu musi odbywać się w ramach białoruskiej konstytucji. Wybory prezydenckie muszą zostać powtórzone, zgodnie z obowiązującymi procedurami i pod międzynarodową obserwacją. OBWE ODIHR [Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka] powinna zostać poproszona o wysłanie misji eksperckiej, która pomoże w ich przygotowaniu. Rozwiązanie kryzysu stojącego przed Białorusią jest możliwe tylko na samej Białorusi i tylko poprzez autentyczny, konstruktywny dialog.

Następstwem tego wewnątrzbiałoruskiego dialogu powinien być plan transformacji ustrojowej.

Jaką rolę odegrają sankcje ze strony Unii Europejskiej?

14 sierpnia br. państwa UE zgodziły się co do konieczności nałożenia sankcji na osoby odpowiedzialne za przemoc, represje i fałszowanie wyników wyborów, a także wezwały białoruskie władze do zaprzestania nieproporcjonalnej i niedopuszczalnej przemocy wobec demonstrantów oraz do uwolnienia zatrzymanych. W 2016 roku UE podjęła decyzję o zniesieniu sankcji nałożonych na Białoruś w 2011 roku. To był sygnał dla władz Białorusi, że Unia jest gotowa do kolejnego etapu dialogu politycznego. W ciągu ostatnich czterech lat zacieśniła się współpraca między UE a Białorusią, a unijna pomoc dla tego kraju podwoiła się do około 35 milionów dolarów rocznie i poczyniła postępy w liberalizacji podróży Białorusinów do wspólnoty. Szkoda by było, gdyby te osiągnięcia zostały zmarnowane przez lekkomyślne działania Mińska.

Co zatem więcej mogą dziś zrobić Unia Europejska i Stany Zjednoczone?

Powinniśmy zrobić wszystko, aby ułatwić pokojowe negocjacje między wła-

dzami Mińska a demonstrantami, których ostatecznym celem jest plan transformacji ustrojowej. Po pierwsze: wybory prezydenckie należy powtórzyć przy międzynarodowych obserwatorach i zgodnie z demokratycznymi standardami. Polska, wraz z państwami bałtyckimi, zaproponowała mediację, która pomogłaby w nawiązaniu dialogu między władzami Białorusi a społeczeństwem obywatelskim. W pierwszej kolejności jednak powinniśmy promować rozwiązania wielostronne. W tym przypadku OBWE ma najsilniejszy mandat do włączenia się w rozwiązanie kryzysu na Białorusi – członkami organizacji są kraje UE, Rosja i sama Białoruś.

W minionym tygodniu minister spraw zagranicznych RP rozmawiał ze wszystkimi przedstawicielami trójki przewodniczących OBWE (premier Albanii oraz ministrowie spraw zagranicznych Słowacji i Szwecji), deklarując pełne poparcie dla misji OBWE i jego gotowość do zajęcia się tą sprawą. O sytuacji na Białorusi rozmawiano również w Warszawie 15 sierpnia br. podczas spotkania polskiego ministra spraw zagranicznych z sekretarzem stanu USA Michaelem Pompeo. Obydwaj dyplomaci na wspólnej konferencji prasowej

Polonia w Ameryce Volume XVIII, Issue 18

Czy NATO może odegrać jakąś rolę w tym kryzysie?

NATO powinno oczywiście bardzo uważnie monitorować sytuację.

Jednak to inne organizacje wielostronne, takie jak OBWE, mają silniejszy mandat do radzenia sobie z takim kryzysem. Członkami tej organizacji są kraje Unii, Rosja i sama Białoruś.

Jakie czynniki wpływają na prezydenta Rosji Władimira Putina przy podejmowaniu decyzji o wysłaniu sił zbrojnych na białoruś?

Jakie opcje ma Zachód, gdyby do tego rzeczywiście doszło?

Możemy być pewni, że Rosja rozważa różne scenariusze na Białorusi.

Mamy nadzieję, że Moskwa przyłączy się do wysiłków społeczności międzynarodowej na rzecz pokojowego rozwiązania tego kryzysu (w tym procesu OBWE) i nie będzie rozważać jednostronnych działań.

Niemniej jednak długoterminowe

cele Zachodu i Rosji wobec Białorusi są różne. Podczas gdy my (Zachód) dążymy do bardziej demokratycznej Białorusi, priorytetem Rosji pozostaje zapewnienie gwarancji dalszej integracji obu krajów oraz poszanowanie jej własnych długofalowych interesów.

Czego uczą nas ukraińskie doświadczenia, patrząc na to, co dziś dzieje się na białorusi? Czy los Ukrainy jest nieunikniony w przypadku odsunięcia od władzy obecnego prezydenta białorusi?

Obecne białoruskie protesty i Euromajdan miały bezprecedensową skalę i zostały wywołane machinacjami władz. Oba były oznakami nowego przebudzenia w wyłaniających się społeczeństwach obywatelskich i demokratycznych aspiracji. Oba pokazują, że demokracja uliczna i akcja bezpośrednia pozostają jedynymi skutecznymi środkami wpływu obywateli na decyzje władz.

Wydaje się jednak, że podobnie jak na Ukrainie, Białorusini nadal nie mają wyraźnych lub doświadczonych politycznie przywódców, którzy mogliby sformułować jasny plan działania. Widzę jedną zasadniczą różnicę – podczas gdy Ukraińcy domagali się ściślejszej integracji z UE, na Białorusi jakoś tego postulatu nie ma. Ale po obejrzeniu tych pokojowych protestów widać, że Białorusini chcą decydować o kursie własnego kraju – tęsknią za suwerenną i niepodległą Białorusią.

Czy ostatni rozwój wydarzeń z udziałem sił amerykańskich w Niemczech i Polsce ma jakiekolwiek konsekwencje dla sytuacji na białorusi?

Obecność wojskowa USA w Europie zmienia się zgodnie z postrzeganymi interesami i zagrożeniami Waszyngtonu. Polska i państwa wschodniej flanki oraz Niemcy są w stanie wykorzystać tę transformację do utrzymania zarówno jak najsilniejszych więzi europejsko-amerykańskich, jak i udziału Stanów Zjednoczonych w zapewnieniu bezpieczeństwa Europy.

Konieczne jest również rozpoczęcie dyskusji o tym, jak w ramach NATO europejscy sojusznicy powinni dostosować się do transformacji obecności USA w Europie.

Chodzi o to, by zachować wiarygodną politykę obronną i odstraszającą na wschodniej flance. Trzeba też rozmawiać o tym, czy i jak Europa powinna się angażować w kryzysy i konflikty w swoim sąsiedztwie.

Rozmawiała  NATALie LiU

25

Prof. Zbigniew Rau, polityk i naukowiec z bogatym doświadczeniem, nowym ministrem spraw zagranicznych RP

Nowy szef dyplomacji 26 sierpnia 2020 roku prof. Zbigniew Rau został powołany przez prezydenta Andrzeja Dudę na urząd ministra spraw zagranicznych. Zastąpił prof. Jacka Czaputowicza, który objął to stanowisko na początku 2018 roku. Nowy szef MSZ to człowiek do tej pory mało znany, choć jego doświadczenie w polityce i nauce jest ogromne.

Zbigniew Rau urodził się 3 lutego 1955 roku w Łodzi. W 1977 roku ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, a stopień doktora nauk prawnych uzyskał 5 lat później. Był wieloletnim wykładowcą i stypendystą uczelni niemieckich, holenderskich, brytyjskich, amerykańskich i australijskich, m.in.: Universität Trier, Universität Gießen, International Law School, University of Limburg (Maastricht), Trinity College, Cambridge University (Cambridge), Department of Government, University of Texas at Austin, Social Philosophy and Policy Center, Bowling Green State University (Bowling Green), Hoover Institution, Stanford University (Stanford), Murphy Institute of Political Economy, Tulane University (New Orleans), Research School of Social Sciences, Australian National University (Canberra).

Nowy szef polskiej dyplomacji habilitował się w 1996 roku, a tytuł profesora otrzymał w 2005 roku. Jest kierownikiem Katedry Doktryn PolitycznoPrawnych oraz Centrum Myśli Polityczno-Prawnej im. Alexisa de Tocqueville’a Uniwersytetu Łódzkiego.

W 1980 roku Zbigniew Rau wstąpił do NSZZ „Solidarność”. Pełnił funkcję eksperta ds. weryfikacji wyborów Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Ziemi Łódzkiej.

W polityce przełomowym dla Zbigniewa Raua rokiem był 2005. Został wtedy członkiem Honorowego Komitetu Poparcia prof. Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich, zaś w wyborach parlamentarnych uzyskał mandat senatora VI kadencji z ramienia Prawa i Sprawiedliwości w okręgu piotrkowskim. Do 2007 roku był reprezentantem polskiego parlamentu w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy.

W 2008 roku Rau zaczął działać we władzach stowarzyszenia Ziemia Łódzka XXI oraz w radzie ogólnopolskiego ruchu Polska XXI. Po wyborach parlamentarnych w 2015 roku został powołany na stanowisko wojewody łódzkiego, które piastował do 2019 roku, kiedy zdobył mandat posła IX kadencji z okręgu łódzkiego. W Sejmie objął funkcję przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych oraz przewodniczącego Polsko-Brytyjskiej Grupy Parlamentarnej, a w tym roku stanął na czele delegacji polskiego parlamentu w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy.

Jako naukowiec Zbigniew Rau jest autorem wielu publikacji m.in. „Kontraktarianizm kontra holizm” (Lanham 1995), „Od komunizmu do libera-

 gov.pl

negatywnie ocenili przebieg wyborów i wyrazili nadzieję, że wkrótce zostanie znalezione pokojowe rozwiązanie tej sytuacji, przy poszanowaniu niepodległości i suwerenności Republiki Białorusi. Polska i USA zaapelowały do tamtejszych władz o nawiązanie dialogu z opozycją i społeczeństwem obywatelskim.

Powinniśmy być gotowi (tak jak to robiliśmy w 2010 roku) do pomocy narodowi białoruskiemu. Polska przyjęła już pięciopunktowy plan o wartości prawie 20 milionów dolarów na wsparcie Białorusi. Ma on na celu wsparcie represjonowanych, przyznawanie stypendiów dla pracowników naukowych, finansowanie niezależnych mediów, ułatwianie wjazdu na terytorium Polski i wejścia Białorusinów na rynek pracy. Obejmuje on również nowy program dla organizacji pozarządowych. Mamy tutaj również możliwość przywrócenia mechanizmów, które niegdyś powiodły się przy wsparciu Polski i USA – finansowania telewizji Belsat, innych niezależnych mediów i obrońców praw człowieka, a także udzielenie pomocy finansowej i materialnej poszkodowanym przez reżim. Oczywiście, jeśli rozwinie się pozytywny scenariusz i na Białorusi dojdzie do pokojowej i systemowej transformacji, będziemy również gotowi do udzielenia pomocy technicznej i finansowej w modernizacji tego kraju, w celu wzmocnienia jego odporności, suwerenności i niezależności.

Powodem działania Polski jest nasz moralny obowiązek. Po prostu jesteśmy winni pomoc naszym sąsiadom.

September 11, 2020

Prof. Zbigniew Rau ma 65 lat. Wcześniej był m.in. senatorem, posłem i szefem sejmowej komisji spraw zagranicznych

lizmu” (Łódź 1998), „Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku” (Warszawa 2000), „Zapomniana wolność. W poszukiwaniu historycznych podstaw liberalizmu” (Łódź 2004). Za swoją dotychczasową działalność otrzymał m.in. Srebrny Krzyż Zasługi(2001) czy Medal Komisji Edukacji Narodowej (2007).

Doświadczenie i wiedzę prof. Zbigniewa Raua podkreśla premier Mateusz Morawiecki. – Jest profesorem prawa, zajmuje się też tematyką transatlantycką, ale też ma ogromne zainteresowania dot. spraw gospodarczych czy europejskich. Miałem szansę go poznać wiele lat wcześniej, wiem, jakie są jego priorytety, jego cele i one są też zbieżne z tym, co wyznaczyliśmy ministrowi do realizacji na polu zarówno kadrowym, jak i na polu współpracy z różnymi podmiotami i państwami – powiedział 20 sierpnia br. na konferencji prasowej w KPRM premier Morawiecki.

Podczas uroczystości powołania prof. Raua do rządu prezydent Andrzej Duda stwierdził, że obejmuje on „niezwykle ważny urząd w trudnych czasach”. – Pan profesor Zbigniew Rau był senatorem, dzisiaj jest posłem, jest nie tylko szefem Komisji Spraw Zagranicznych, lecz także szefem naszej delegacji na Zgromadzenie Rady Europy. W związku z powyższym to ogromne doświadczenie jest. W międzyczasie był Pan Profesor przecież wojewodą łódzkim, a więc doświadczenie prowadzenia dużego urzędu, w którym mnóstwo spraw prowadzi się na bieżąco, także jest wielkie – dodał.

Pierwszymi służbowymi wyjazdami nowego ministra spraw zagranicznych było nieformalne spotkanie szefów dyplomacji państw członkowskich UE w Berlinie (27-28 sierpnia br.) oraz udział w Forum Strategicznym w Bled w Słowenii (31 sierp OPR. bO nia br.).

26

Polonia w Ameryce September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

Rocznica koronacji Ikony Jasnogórskiej i uroczystość Matki bożej Częstochowskiej w Amerykańskiej Częstochowie

„Jest zakątek na tej ziemi…”  Archiwum WEM

„Madonno, Czarna Madonno, jak dobrze twym dzieckiem być…” – w uroczystość Matki Boskiej Częstochowskiej, obchodzonej w Amerykańskiej Częstochowie w niedzielę, 23 sierpnia, podczas mszy świętej o 12.30, zgromadzeni w Sanktuarium pielgrzymi słowami tej pieśni powitali Matkę Jezusa i ich szczególną Opiekunkę, do której pielgrzymują co roku, niosąc w swych sercach miłość wyrażoną w konkretnych intencjach Jej powierzanych.

P

omimo trwającej od dłuższego czasu pandemii koronawirusa i związanym z nią reżimem sanitarnym, pielgrzymi z Pensylwanii, New Jersey i Nowego Jorku postanowili przybyć i podziękować Maryi za Jej opiekę i matczyną dobroć dla nich oraz ich bliskich i przyjaciół. Towarzyszyli im kapłani, ojcowie paulini przybyli między innymi z Chicago, IL, Rockville, CT, Manhattanu, NY i Kittaning, PA. Eucharystii przewodniczył i homilię wygłosił Jego Ekscelencja ks. Andrzej Zglejszewski, biskup pomocniczy diecezji Rockville Centre.

W wygłoszonym słowie zwrócił uwagę na towarzyszenie i obecność Maryi w Jej jasnogórskim wizerunku, w życiu polskich rodzin, także tu, na emigracji, sam dając przykład tej obecności, gdy po przybyciu

Uroczystości odpustowe trwały na wszystkich mszach świętych niedzielnych, podczas których wierni mogli skorzystać z sakramentu pokuty i pojednania

do USA znalazł w swoich rzeczach obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej, którego, jak twierdził, nie włożył do walizki.

Uroczystości odpustowe trwały na wszystkich mszach świętych niedzielnych, podczas których wierni mogli nie tylko skorzystać z sakramentu pokuty i pojednania, lecz także otrzymać łaskę odpustu zupełnego przypisanego do uroczystości.

Mogli także podziwiać przygotowaną na pierwszą rocznicę Koronacji Ikony Matki Bożej Jasnogórskiej w Amerykańskiej

Częstochowie specjalną wystawę upamiętniającą to wydarzenie, które odbyło się równo rok temu. Wystawa przez kilka następnych tygodni będzie wystawiona do oglądania w budynku Visitor Center.

Widomym znakiem uroczystości Matki Bożej Częstochowskiej stały się również rekolekcje rodzin z polonijnej parafii Wniebowzięcia N.M.P. z Copiague, Long Island. Zgromadziły one piętnaście rodzin, które swoje życie i funkcjonowanie zawierzyły opiece Matki Bożej. Rekolekcje

prowadzili: o. Maciej Karpiński OSPPE i ks. Janusz Mocarski.

To wielka radość widzieć, że doroczna uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej zgromadziła tylu wiernych pielgrzymów, dla których Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown, PA, podobne do ewangelicznej Kany, staje się źródłem pocieszenia i kontaktu z „Matką, która wszystko rozumie, sercem ogarnia każdego z nas. Ona jest z nami w każdy czas…”. o. MArciN ĆWierz oSppe

Homilia J. E. Ks. biskupa Andrzeja Zglejszewskiego https://www.youtube.com/watch?v=rbGaaG9VSvM&t=310s

Reklama Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

27

28

Polonia w Ameryce September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

Dzięki zaangażowaniu Fundacji Kościuszkowskiej oraz hojności Krystyny Piórkowskiej udało się odzyskać kolejne cenne dokumenty historyczne

KróleWSKie liSty WróCą do PolSKi! H

istoria Polski jest wyjątkowo naznaczona tragicznymi wydarzeniami, takimi jak rozbiory czy wojny. Wskutek tych historycznych zawieruch utraconych zostało wiele cennych dzieł sztuki, dokumentów i innych rzeczy, które dziś mogłyby świadczyć o prawdzie historycznej i bogactwie kulturowym Polski.

Co jakiś czas na licytacjach prowadzonych przez domy aukcyjne pojawiają się jednak tego typu historyczne obiekty.

Niedawno, dzięki zaangażowaniu Fundacji Kościuszkowskiej oraz hojności prof. Krystyny Piórkowskiej, udało się odzyskać kolejne cenne dokumenty, które wkrótce zostaną przekazane do Polski.

Fundacja Kościuszkowska od dawna zaangażowana jest w akcję pozyskiwania i przekazywania odzyskanych dokumentów oraz dzieł sztuki do odpowiednich instytucji publicznych w Polsce. Dbanie o polskie dziedzictwo historyczne i kulturowe oraz działanie na rzecz dostępności tego dziedzictwa dla przyszłych pokoleń i badaczy zajmujących się historią Polski jest jedną z misji tej organizacji. W ramach jej realizacji w zeszłym roku, we współpracy z nowojorską Fundacją Rodzinną Blochów na czele z mec. Przemysławem Blochem, udało się zakupić kolekcję rysunków pochodzących ze spalonej podczas II wojny światowej Biblioteki Krasińskich listów generałowej Hauke – Bosak datowanych na lata 1871-1875, teraz – dzięki hojności Krystyny Piórkowskiej - do Biblioteki Narodowej w Warszawie trafią listy królewskie z XVII i XVIII wieku. Właśnie akcja mec. Blocha wzbudziła jej zainteresowanie i postanowiła, o ile potrzeba powstanie, pomóc.

Listy króla Augusta II – Oprócz tego, że jestem prezesem Fundacji Kościuszkowskiej, zasiadam w Radzie Naukowej Biblioteki Narodowej. Jakiś czas temu na aukcji domu aukcyjnego Jac-

 Archiwum FK

kson w stanie Iowa pojawiła się kolekcja kilkunastu dokumentów, w tym list podpisany przez Tadeusza Kościuszkę. Wzbudziły one nasze zainteresowanie. W tym samym czasie o aukcji dowiedziała się pani Krystyna i tak postanowiliśmy działać wspólnie w tej sprawie i spróbować nabyć te dokumenty – opowiada Marek Skulimowski, prezes Fundacji Kościuszkowskiej.

Co prawda listu sygnowanego przez gen. Kościuszkę nie udało się zakupić – bo, wskutek nagłośnienia aukcji w mediach polskich, osiągnął bardzo wysoką cenę kilkunastu tysięcy dolarów, jednak udział w aukcji zaowocował nabyciem sześciu listów królewskich. Są to:  przywilej króla Augusta II dany Leonardowi Szwykowskiemu staroście oniskiemu, Warszawa 3 III 1720,  list przedsejmikowy króla Augusta II do Łukasza [Antoniego] Aleksandrowicza chorążego powiatu lidzkiego, Warszawa 23 VII 1722,  przywilej króla Augusta II dla Adalberta Stanisława Chrościńskiego, sekretarza królewskiego, Kraków 4 X 1697,  konsens króla Augusta II dany Hrehoremu [Józefowi] Kotowiczowi chorążemu grodzieńskiemu na cesję nadanych mu przez wcześniejszych królów polskich dóbr Ostrówek i Słojka w leśnictwie sokólskim,  przywilej króla Augusta II dla Hrehorego Józefa Kotowicza chorążego grodzieńskiego na wieś Ostrówkę w leśnictwie sokólskim po śmierci Jana Kotowicza podstarościego grodzieńskiego,  list Fryderyka Augusta księcia warszawskiego w sprawie zwolnienia ze służby pułkownika 7 regimentu piechoty Skórzewskiego i zastąpienia go na dowództwie pułkownikiem Zielińskim, 27 V 1808 oraz list w języku francuskim króla Augusta III do marszałka wielkiego koronnego Franciszka Bielińskiego, Lipsk 29 X 1743.

Marek Skulimowski, prezes Fundacji Kościuszkowskiej i Krystyna Piórkowska, dzięki hojności której udało się zakupić listy

Według nieoficjalnych informacji pozostałe dokumenty również trafiły do polskich rąk, choć do prywatnych kolekcjonerów.

Historyczne znaczenie – Nie są to dokumenty przełomowe, ale wszystko jest cenne, biorąc pod uwagę wielkość strat doznanych przez Polskę w czasie II wojny światowej i wcześniej.

Każdy dokument, który może coś wnieść do wiedzy o historii Polski, nawet jeśli nie teraz, to dla badaczy w przyszłości, jest cenny. Uważam też, że tego typu dokumenty powinny wrócić do Polski, by być

dostępne dla potomnych – mówi prezes Fundacji Kościuszkowskiej. - Naszą rolą było ich pozyskanie i przekazanie do Polski, a dzięki hojności pani Krystyny to się udało – podsumowuje, dodając, że dokumenty zostaną przekazane, gdy tylko sytuacja epidemiologiczna na to pozwoli.

Krystyna Piórkowska to postać znana nowojorskiej Polonii oraz osobom, którzy interesują się historią, zwłaszcza historią najnowszą. Przez 10 lat była członkiem Rady Dzielnicowej nr 3 na Manhattanie, była też członkiem Rady Instytutu Józefa Piłsudskiego, w której pełniła funkcję skarbnika – było to w okresie, w którym

Polonia w Ameryce Volume XVIII, Issue 16

dyrektorem Instytutu był prof. Janusz Cisek. To właśnie na jego polecenie zajęła się badaniami, które zaowocowały odkryciem dotychczas nieznanych dokumentów dotyczących zbrodni katyńskiej. - Śp. prof.

Janusz Cisek poprosił mnie o przygotowanie broszury w języku angielskim o amerykańskich oficerach, którzy pojechali do Katynia na konferencję prasową. Zaczęłam to badać i okazało się, że po pierwsze nie byli to tylko Amerykanie, ani sami oficerowie, i nie tylko wojskowi, oraz że nie pojechali na konferencję – której, nawiasem mówiąc, nie było – tylko jako jeńcy i internowani, zostali wysłani przymusowo na wyjazd. Zapytałam, co mam robić w tej sytuacji. „Ma pani badać dalej” – padła odpowiedź – wspomina Piórkowska. Efektem tych poszukiwań jest m.in. książka pt. „Anglojęzyczni świadkowie Katynia. Najnowsze badania” (mamy nadzieję, że wkrótce uda nam się przedstawić na łamach „Białego Orła” osobny artykuł o tych niezwykle ciekawych badaniach Piórkowskiej, zwłaszcza, że wiele kwestii związanych z tym zagadnieniem do dziś pozostaje niewyjaśnionych – red.). Za swoje badania Piórkowska została uhonorowana przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej nadaniem jej Oficerskiego Krzyża Zasługi. Krystyna Piórkowska była też zaangażowana w sprawę obrony Pomnika Katyńskiego w Jersey City i tego, aby mógł pozostać w dotychczasowej lokalizacji. Od kilku lat współpracuje z Fundacją Kościuszkowską przy okazji różnych projektów. Współpraca ta nawiązana została w ciekawych okolicznościach, dotyczących wspólnych starań o sprostowanie historycznego kłamstwa…

Owocna współpraca – Na pewnym uniwersytecie publicznym w New Jersey jest profesor, który szerzy kłamstwo katyńskie. Są to materiały niezwiązane z przedmiotem, który wykłada, publikuje je pod własnym nazwiskiem, ale na domenie uniwersytetu. Zwróciłam się w związku z tym do różnych ludzi i instytucji, aby poparli mnie, żeby usunąć powiązanie tych materiałów z domeną uniwersytecką. Niestety, żadna z organizacji polonijnych ani konsulat nie wyrazili zainteresowania takimi działaniami. Dopiero Fundacja Kościuszkowska, kiedy funkcję prezesa objął Marek Skulimowski, zainterweniowała, po czym materiał co prawda w imię „wolności słowa” został, ale opatrzono go informacją, że to prywatne poglądy tej osoby, a nie materiały edukacyjne – relacjonuje Krystyna Piórkowska.

– Współpracujemy przy różnych projektach już od kilku lat. Ponadto w 2017 r. pani Krystyna zwróciła się do Fundacji Kościuszkowskiej z propozycją założenia funduszu stypendialnego imienia jej rodziców, Eugenii i Jerzego Jana Piórkowskich, w celu ułatwienia kształcenia kobiet

September 11, 2020

Listy zakupione na aukcji pochodzą z przełomu XVII i XVIII wieku. Zostaną przekazane do biblioteki Narodowej w Warszawie

w dziedzinach nauk ścisłych – nadmienia Marek Skulimowski. Jak się dowiadujemy, inspiracją do utworzenia funduszu stypendialnego był list Marii SkłodowskiejCurie do założyciela Fundacji Kościuszkowskiej Stefana Mierzwy, w którym polska dwukrotna noblistka zgodziła się, żeby stworzyć fundusz jej imienia, wspierający polskie kobiety studiujące nauki ścisłe. Postać polskiej noblistki jest szczególnie pani Krystynie bliska, a niedawno to zainteresowanie zaowocowało nabyciem dokumentu, który rzuca nowe światło na relacje Marii Skłodowskiej-Curie z amerykańską Polonią i datę zrodzenia się planów utworzenia Polskiego Instytutu Radiologicznego.

– Jest to maszynopis w języku polskim, własnoręcznie podpisany przez nią. Co ciekawe, poszedł za mniej niż formularze, które ona jedynie podpisała dla Instytutu w Paryżu. A dla Polski o wiele ważniejszy i przez to cenny, bowiem datowany na jesień 1921 i skierowany do członka Polonii w Nowym Jorku, który zmienia całkiem daty, kiedy plany na Polski Instytut – dziś Narodowe Centrum Onkologii - zostały ustalone. Na ich stronie internetowej jest napisane, że był to 1923 r., a tymczasem ona już w tym liście, w 1921 r. pisze, że latem była w Polsce i podjęto decyzję oraz

potwierdza, że pieniądze, które adresat listu jej przekazał, jak i wszelkie inne dary od Polonii, zostaną na budowę Instytutu przekazane – opowiada pani Krystyna.

Wcześniej Piórkowska kupiła XVIIwieczny kielich członka rodziny Gnińskich, zasłużonych wielce dla Polski, której członkowie służyli jako ambasadorowie Polski m.in. w Danii, Turcji, oraz towarzyszyła Sobieskiemu w bitwie pod Wiedniem. – Ten kielich może nie ma zbyt wielkiej wartości artystycznej, ale niewątpliwie ma dużą wartość historyczną. Dlatego uznałam, że powinien wrócić do Polski, i wróci, najpierw na dokładne badania w muzeum, a po doprecyzowaniu pewnych szczegółów formalnych zostanie w Polsce – mówi Krystyna Piórkowska.

Materialne dziedzictwo – Mam ogromny szacunek do dokumentów, którego nauczyła mnie praca nad badaniem zbrodni katyńskiej. To mi pokazało, jak nieprawidłowe odczytanie dokumentu lub brak dokumentu może zafałszować historię – twierdzi Piórkowska, wyjaśniając, dlaczego zgodziła się zasponsorować zakup królewskich listów. Z kolei prezes Fundacji Kościuszkowskiej podkreśla, że jego osobiste zainteresowania badaniem historii oraz głęboki zwią-

29

zek z Polską, a także członkostwo w Radzie Naukowej Biblioteki Narodowej pomagają mu w realizacji takich przedsięwzięć. – Będziemy, jako Fundacja Kościuszkowska, nadal w miarę możliwości podejmować takie działania i w ten sposób promować oraz zachowywać nasze dziedzictwo narodowe. Uważam, że jest to rola Fundacji, a dzięki mojej osobistej pasji i zainteresowaniu tą dziedziną jest mi to łatwiej realizować – mówi. Dodaje, że zauważa też zmianę na lepsze w działaniach polskiego rządu – Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, czego przykładem jest wg niego choćby zakup kolekcji Czartoryskich, jak również kwestia restytucji polskiego mienia, która jest realizowana coraz bardziej skutecznie.

Oboje zachęcają wszystkich do większego zainteresowania się historią i większej uważności, jeśli chodzi o historyczne pamiątki czy dokumenty.

– W domach wielu osób wiszą różne obrazy, w szufladach leżą dokumenty, zdjęcia, listy itp. Często takie rzeczy trafiają na śmietnik, bowiem Amerykanie lub czasem osoby polskiego pochodzenia, będące już czwartym lub dalszym pokoleniem, nie wiedzą, co to tak właściwie jest, nie potrafią ocenić wartości takich rzeczy. Dlatego apeluję, aby zanim ktoś wyrzuci zalegające w domu dokumenty czy pamiątki po pradziadkach, dziadkach lub rodzicach, skonsultował to – można się zgłosić do Fundacji Kościuszkowskiej, albo do konsulatu lub nawet bezpośrednio do polskich instytucji jak Biblioteka Narodowa czy Ministerstwo Kultury, które pomogą stwierdzić, czy dany dokument lub obiekt ma wartość historyczną. Bo zdarza się, że bezpowrotnie tracimy cenną wiedzę historyczną wskutek czyjejś nieświadomości – mówi Marek Skulimowski.

Dlatego, kiedy ktoś umiera i porządkujemy rzeczy, które zostały, warto je dokładnie obejrzeć, dać do oceny ekspertowi – bo być może coś, co nam wydaje się tylko zwykłym kawałkiem papieru, jest bezcenną pamiątką. Dla Biblioteki Narodowej mogą być bardzo cenne nawet rzeczy już współczesne – np. listy z czasów komunizmu, pamiątki po znanych współczesnych artystach. Trzeba mieć świadomość, że w każdym domu, w którym mieszkały osoby związane z Polską, mogą się znajdować rzeczy cenne dla przyszłych pokoleń.

– Każda rzecz może być cenna. Dostajemy sporo informacji, nie zawsze wszystkie prowadzą do cennych rzeczy, ale sam fakt, że ludzie dzwonią i mówią: przyjedźcie, sprawdźcie – jest ważny – kończy prezes Fundacji Kościuszkowskiej, zachęcając do kontaktu z Fundacją, jeśli ktoś podejrzewa, że może być w posiadaniu dokumentów lub innych rzeczy o znaczeniu historycznym, a nie jest pewien ich wartości.  MArciN boLec

30

Historia September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

Wybuch II wojny światowej: kampania wrześniowa i IV rozbiór Polski

atak z dwóch stron

 Wikimedia Commons

1 września 1939 r. wojska niemieckie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły o świcie na całej niemal długości granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając tym samym pierwszą kampanię II wojny światowej. Osamotnione w walce Wojsko Polskie nie mogło skutecznie przeciwstawić się agresji Niemiec i sowieckiej inwazji dokonanej 17 września. Konsekwencją tej sytuacji stał się IV rozbiór Polski dokonany przez Hitlera i Stalina.

Hitler: bądźcie bez litości „Zniszczenie Polski jest naszym pierwszym zadaniem. Celem musi być nie dotarcie do jakiejś oznaczonej linii, lecz zniszczenie żywej siły. Nawet gdyby wojna miała wybuchnąć na Zachodzie, zniszczenie Polski musi być pierwszym naszym zadaniem. Decyzja musi być natychmiastowa ze względu na porę roku. Podam dla celów propagandowych jakąś przyczynę wybuchu wojny. Mniejsza z tym, czy będzie ona wiarygodna, czy nie. Zwycięzcy nikt nie pyta, czy powiedział prawdę, czy też nie. W sprawach związanych z rozpoczęciem i prowadzeniem wojny nie decyduje prawo, lecz zwycięstwo. Bądźcie bez litości, bądźcie brutalni” – słowa te wypowiedział Adolf Hitler na naradzie dowódców w przededniu podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow.

Wojska niemieckie rozpoczęły działania zbrojne 1 września 1939 r. o godzinie 4.35 od zbombardowania Wielunia. Atak ten nastąpił na kilka minut przed salwami pancernika „Schleswig-Holstein” oddanymi w kierunku Westerplatte.

Strona niemiecka przystępując do wojny z Polską wystawiła 1850 tys. żołnierzy, 11 tys. dział, 2800 czołgów i 2000 samolotów. Wojsko Polskie dysponowało dwukrotnie mniejszą liczbą żołnierzy (950 tys.), ponad dwukrotnie mniejszą liczbą dział (4,8 tys.), czterokrotnie mniejszą liczbą czołgów (700) i pięciokrotnie mniejszą liczbą samolotów (400). Przewaga niemiecka na głównych kierunkach uderzeń była jeszcze większa.

blitzkrieg Niemiecki plan ataku na Polskę przewidywał wojnę błyskawiczną, której celem miało być przełamanie polskiej obrony, a następnie okrążenie i zniszczenie głównych sił przeciwnika. Wojska niemieckie miały przeprowadzić koncentryczne ude-

rzenie ze Śląska, Prus Wschodnich i Pomorza Zachodniego w kierunku Warszawy. Niemieckie plany zakładały osiągnięcie w ciągu tygodnia linii Narwi, Wisły oraz Sanu i zniszczenia armii polskiej.

Sytuację militarną Polski pogarszała długość granicy z Niemcami, która po zajęciu przez III Rzeszę Moraw i wkroczeniu niemieckich wojsk na Słowację, liczyła ok.

1600 km. Umożliwiało to zaatakowanie Polski z zachodu, północy i południa.

Przygotowując plany obrony dowództwo polskie nie przesunęło wojsk na linię Narwi, Wisły i Sanu, z punktu widzenia wojskowego najkorzystniejszą, ale zgrupowało większe siły w rejonach przygranicznych. Zdecydowano się na takie posunięcie z powodów politycznych. Nie chciano bowiem oddawać bez walki Pomorza i Śląska, obawiając się, że Niemcy po zajęciu tych terenów zakończą działania militarne oświadczając, iż naprawione zostały w ten sposób „krzywdy” wyrządzone przez Traktat Wersalski i zwrócą się następnie o międzynarodową mediację. Obawiano się także tego, że przemarsz niemieckiej armii przez polskie terytorium opuszczone przez Wojsko Polskie bardzo źle wpłynie na morale społeczeństwa i złamie w nim wolę walki.

Wojska niemieckie od samego początku walk odnosiły sukcesy. Luftwaffe po zdobyciu panowania w powietrzu rozpoczęło bombardowanie szlaków komunikacyjnych, zgrupowań polskich wojsk, a także dokonywało nalotów na miasta. Wojska pancerne wspierane przez piechotę przełamywały polskie linie obrony i wychodziły głęboko na tyły. Strona niemiecka miała nie tylko przewagę liczebną, ale dysponowała również nowocześniejszym uzbrojeniem i sprzętem.

Ogólnej sytuacji nie mogły zmienić pojedyncze punkty oporu, takie jak Westerplatte, które trwały w bohaterskiej walce.

Wrzesień 1939 r. Żołnierze niemieccy niszczą szlaban graniczny i godło Polski

Osamotnieni 3 września związane z Polską układami sojuszniczymi Wielka Brytania i Francja przekazały władzom III Rzeszy ultimatum, w którym domagały się od Niemiec natychmiastowego wstrzymania działań wojennych i wycofania swoich wojsk z terytorium Polski.

Po jego odrzuceniu rządy obu państw przystąpiły do wojny z Niemcami. Tym samym Hitlerowi nie udała się izolacja konfliktu polsko-niemieckiego i powtórzenie scenariusza z Monachium.

Pomimo wypowiedzenia wojny Niemcom wojska brytyjskie i francuskie nie podjęły jednak żadnych efektywnych działań militarnych przeciwko III Rzeszy.

Polska pozostała więc w konflikcie z Niemcami osamotniona.

Niemały wpływ na decyzję Londynu i Paryża miała wiedza na temat treści tajnego protokołu układu Ribbentrop – Mołotow z 23 sierpnia 1939 r., dotyczącego podziału terytorium Polski pomiędzy III Rzeszą a Związkiem Sowieckim. Inną kwestią jest to, iż zarówno Francja, jak i wielka Brytania, nie były przygotowane we wrześniu 1939 r. do wojny z Niemcami.

Odpowiedź na pytanie, jaki byłby efekt podjętej pomimo tego ofensywy przeciwko Niemcom na Zachodzie pozostanie w sferze spekulacji.

Po wygranej bitwie granicznej wojska niemieckie zaczęły coraz bardziej zagrażać stolicy. W nocy z 4 na 5 września rozpoczęto ewakuację urzędów centralnych i rządowych. 6 września Warszawę opuścił

rząd i marszałek Edward Rydz-Śmigły, który przeniósł swoją kwaterę do Brześcia nad Bugiem. Walczące oddziały rozkazem Naczelnego Wodza miały tworzyć linię obrony wzdłuż Narwi, Wisły i Sanu.

8 września pierwsze oddziały niemieckie dotarły pod Warszawę, której obroną kierowali gen. Walerian Czuma i prezydent Stefan Starzyński, pełniący funkcję cywilnego dowódcy obrony stolicy. Uderzenie Niemców na Warszawę zatrzymane zostało na pewien czas dzięki wielodniowej bitwie nad Bzurą (9-18 września), największej w czasie kampanii wrześniowej, w której udział wzięły wycofujące się z Wielkopolski i Kujaw armie „Poznań” i „Pomorze” pod dowództwem gen. Tadeusza Kutrzeby.

Pomimo tego, iż bitwa ta zakończyła się klęską wojsk polskich, to niewątpliwie opóźniła kapitulację Warszawy i wiążąc wojska niemieckie umożliwiła wycofanie się polskich oddziałów do Małopolski Wschodniej.

Agresja sowiecka 17 września, łamiąc obowiązujący polskosowiecki pakt o nieagresji, na teren Rzeczypospolitej wkroczyły oddziały Armii Czerwonej. Niemcy od kilkunastu dni ponaglali już Sowietów, ażeby zajęli obszary uznane w pakcie Ribbentrop-Mołotow za ich strefę interesów. Stalin zwlekał jednak z podjęciem decyzji, czekając na to, jak zachowają się wobec niemieckiej agresji na Polskę Wielka Brytania i Francja, a także przyglądając się temu, jak silny opór Niemcom stawia polskie wojsko.

Historia Volume XVIII, Issue 18

Siły Armii Czerwonej skierowane przeciwko Rzeczypospolitej wynosiły w sumie ok. 1,5 miliona żołnierzy, ponad 6 tys. czołgów i ok. 1800 samolotów.

W reakcji na sowiecką agresję 17 września wieczorem Naczelny Wódz wydał następujący rozkaz: „Sowiety wkroczyły. Nakazuję ogólne wycofanie na Rumunię i Węgry najkrótszymi drogami. Z bolszewikami nie walczyć, chyba w razie natarcia z ich strony albo próby rozbrojenia oddziałów. Zadanie Warszawy i miast, które miały się bronić przed Niemcami – bez zmian. Miasta, do których podejdą bolszewicy, powinny z nimi pertraktować w sprawie wyjścia garnizonów do Węgier lub Rumunii”.

Władze polskie wzywając do unikania walki z Armią Czerwoną nie uznały jej wkroczenia za powód do wypowiedzenia wojny i nie zerwały stosunków dyplomatycznych z Moskwą. Zaistniała sytuacja zadecydowała o tym, iż w nocy z 17 na 18 września prezydent Ignacy Mościcki wraz z rządem polskim i korpusem dyplomatycznym przekroczył granicę rumuńską, planując przedostanie się do Francji. Razem z nimi terytorium polskie opuścił Naczelny Wódz marszałek Edward Rydz-Śmigły.

Ostatnie boje Pomimo wkroczenia wojsk sowieckich do Polski i ewakuacji najwyższych władz Rzeczypospolitej walki trwały nadal.

Od 17 września pod Tomaszowem Lubelskim armie „Kraków” i „Lublin” toczyły bój z Niemcami usiłując przedostać się na tzw. przedmoście rumuńskie. 20 września, po wyczerpaniu amunicji, skapitulowały.

22 września, po wielodniowej walce z Niemcami, dowódca obrony Lwowa gen. Władysław Langner poddał miasto Sowietom.

Do 28 września broniła się Warszawa, a do 2 października załoga Helu.

6 października zakończyła walkę ostatnia duża polska formacja – Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie”, dowodzona przez gen. Franciszka Kleeberga, która przedzierając się w kierunku stolicy toczyła boje i z Wehrmachtem i z Armią Czerwoną.

Władze emigracyjne RP Ogromnie ważną kwestią w obliczu przegranej wojny stawało się zachowanie ciągłości istnienia i działania struktur państwowych.

Dlatego też, wobec internowania przedstawicieli najwyższych władz Rzeczypospolitej w Rumunii, prezydent Ignacy Mościcki na podstawie art.

13 Konstytucji kwietniowej z 1935 r. zdecydował się na ustąpienie ze swego urzędu i wyznaczenie następcy w osobie Władysława Raczkiewicza.

30 września nowy prezydent, przebywający we Francji, powołał rząd na czele którego stanął gen. Władysław Sikorski.

bilans walk Kampania rozpoczęta we wrześniu 1939 r. zakończyła się dla Polski klęską. Samo-

September 11, 2020

Ocena kampanii polskiej 1939 r.

„Stawiając czoło blitzkriegowi przez pięć tygodni w osamotnieniu armia polska spisała się lepiej niż połączone siły brytyjskie i francuskie w roku 1940.

Polacy spełnili swój obowiązek” – prof. Norman Davis

tnie walczące z niemiecką i sowiecką potęgą wojska polskie nie mogły liczyć w niej na zwycięstwo. W tej sytuacji, jak powiedział w jednym z wywiadów prof. Marian Zgórniak, nawet „gdyby na miejscu Rydza-Śmigłego był Aleksander Macedoński, też by tej kampanii nie wygrał”.

Straty po stronie polskiej wynosiły ok.

200 tys., w tym 70 tys. poległych.

Do niemieckiej niewoli wziętych zostało ponad 400 tys. żołnierzy, w tym ponad 10 tys. oficerów. Straty niemieckie wynosiły ok. 45 tys. poległych i rannych żołnierzy. Ponadto armia niemiecka straciła ok. 1000 czołgów i samochodów pancernych oraz blisko 700 samolotów. Były to straty poważne i stanowiły ponad 30% stanu bojowego.

W walkach z Armią Czerwoną zginęło ok. 2,5 tys. polskich żołnierzy, a ok. 20 tys. było rannych i zaginionych. Do niewoli sowieckiej dostało się ok. 200 tys. żołnierzy, w tym ponad 10 tys. oficerów.

Straty sowieckie wynosiły ok. 3 tys. zabitych i 6-7 tys. rannych.

Ok. 70 tys. żołnierzy polskich przekroczyło granicę Rumunii i Węgier, natomiast na Litwę i Łotwę przedostało się ok. 18 tys.

W czasie wrześniowych walk wojska niemieckie postępowały z wyjątkowym okrucieństwem. Lotnictwo atakowało ludność cywilną, a Wehrmacht na zdobytych terenach dokonywał masowych egzekucji.

Przykładem tego typu zbrodniczych działań były wydarzenia w Bydgoszczy, gdzie tylko 9 września rozstrzelano 400 Polaków.

Od początku działań zbrojnych Niemcy rozpoczęli także brutalne prześladowania ludności żydowskiej. W sumie w wyniku niemieckich represji we wrześniu 1939 r. zginęło co najmniej 16 tys. osób.

Wkraczająca na ziemie Rzeczypospolitej Armia Czerwona zachowywała się równie bestialsko. W Grodnie po zajęciu miasta Sowieci wymordowali ponad 300 jego obrońców. Przykładów tego typu morderstw popełnianych na polskich wojskowych, policjantach i cywilach jest wiele, m.in. na Polesiu (150 oficerów) czy w okolicach Augustowa (30 policjantów).

Kampania wrześniowa jest i z pewnością długo jeszcze będzie tematem wielu sporów i dyskusji. Dyskusji, które nie toczą się na temat tego, czy Polska miała szansę na sukces w tym konflikcie, ale dotyczą geopolitycznych przesłanek klęski z 1939 r. i jej militarnych uwarunkowań.

Prof. Marian Zgórniak oceniając działania marszałka Rydza-Śmigłego i ministra spraw zagranicznych Józefa Becka z 1939 r. wyraził następującą opinię: „Nie popełnili błędu, ponieważ w okolicznościach, w jakich przyszło im działać, nie było w zasadzie lepszego wyjścia. Nie byli geniuszami, ale zrobili lepiej lub gorzej to, co do nich należało. Historia obeszła się z nimi okrutnie, ale taki jest już los polityków, którzy przegrali. Oczywistym ich sukcesem stało się to, że wojna Hitlera z Polską nie stała się wojną lokalną. Stała się początkiem wielkiej wojny, w której Zachód walczył również o Polskę. W chwili gdy we wrześniu 1939 roku przegrywała Polska, przegrywała także Europa”.

Historycy zgodni są najczęściej co do tego, iż żołnierz polski walczył dobrze.

Dezercje z pola walki czy niesubordynacja należały do rzadkości. „Stawiając czoło blitzkriegowi przez pięć tygodni w osamotnieniu armia polska spisała się lepiej niż połączone siły brytyjskie i francuskie w roku 1940. Polacy spełnili swój obowiązek” – stwierdzał prof. Norman Davis.

O waleczności Polaków we wrześniu 1939 r. prof. Paweł Piotr Wieczorkiewicz pisał, iż „W ekstremalnie trudnych warunkach były przykłady graniczącego z fanatyzmem bohaterstwa: walka załóg Węgierskiej Górki, Borowej Góry i Wizny, obrona Warszawy, Lwowa i Wybrzeża, postawa Wołyńskiej BK w pierwszych dwóch dniach wojny, szaleńcza odwaga kawalerzystów gen. Abrahama w odwrocie znad Bzury, bitność 11 Karpackiej DP w Lasach Janowskich, odporność 1 DPLeg., zwanej przez Niemców z szacunkiem „żelazną”, odyseja zgrupowania KOP i GO „Polesie” i oczywiście twarda postawa 10 Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej”.

Analizując błędy popełnione w czasie kampanii wrześniowej część historyków zwraca uwagę na zbyt wczesne przeniesienie kwatery Naczelnego Wodza z Warszawy do Brześcia oraz przedwczesne opuszczenie stolicy przez prezydenta i rząd. Niektórzy surowo oceniają działania samego marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, a szczególnie jego decyzję o przekroczeniu granicy rumuńskiej i opuszczeniu walczących wciąż jeszcze wojsk.

Wspomniany już prof. Wieczorkiewicz w artykule „Wrzesień 1939 – próba nowego spojrzenia” zarzucał Naczelnemu Wodzowi m.in. „karygodny wręcz sposób wdrożenia planu wojny w życie”. „Plan wojny nie dość, że ogólnikowy i nierozpracowany w kolejnych stadiach, marszałek co gorsza otoczył niezrozumiałym wręcz nimbem tajemnicy nie tylko wobec

31

własnego sztabu (...) Kolejnym błędem stała się, również wyniesiona z wojny 1920 roku, skrajna wręcz centralizacja dowodzenia (...) Efektem, już w trakcie kampanii, stały się ingerencje RydzaŚmigłego w rozkazodawstwo na poziomie dywizji i brygad, niemal zawsze spóźnione i nieadekwatne do sytuacji. Stało się tak, ponieważ, jak zauważa trafnie płk Porwit, „marszałek wziął na siebie obowiązki ponad siły, i to bez prawidłowej pomocy sztabu”. Co gorsza, czego można było i należało się spodziewać, naczelny wódz, w warunkach rwącej się łączności pozbawiony najdalej po kilku dniach możliwości realnej komunikacji z podwładnymi, utracił praktycznie możliwość kierowania operacjami” – pisał Wieczorkiewicz.

Płk Marian Porwit, jeden z dowódców obrony Warszawy w 1939 r., o kampanii wrześniowej: została przegrana nie na miarę sił zbrojnych państwa o trzydziestopięciomilionowej ludności, zwłaszcza jeśli idzie o charakter i rozmiar walk. Cytowany płk Marian Porwit, jeden z dowódców obrony Warszawy w 1939 r., oceniając kampanię wrześniową stwierdził, iż „została przegrana nie na miarę sił zbrojnych państwa o trzydziestopięciomilionowej ludności, zwłaszcza jeśli idzie o charakter i rozmiar walk”.

Jednym z kluczowych pytań pojawiających się przy rozważaniach na temat 1 września 1939 r. jest pytanie dotyczące tego, czy Polska mogła wówczas uniknąć wojny z Niemcami.

Marszałek Edward Rydz-Śmigły tuż po wrześniowej klęsce odpowiedział nie następująco: „Polska wojny uniknąć nie mogła, jeśli nie chciała skończyć w niesławie. Poniosła i ponosi olbrzymie ofiary, ale dała początek wojnie wyzwoleńczej spod supremacji niemieckiej”.

Naczelny Wódz z 1939 r. nie miał najmniejszych wątpliwości, że przyjęcie pierwszych żądań stawianych przez Hitlera wobec Polski spowodowałoby pojawienie się następnych, dotyczących nie tylko Gdańska czy Pomorza, ale także Śląska i Poznańskiego. Celem tej taktyki było, zdaniem marszałka Rydza-Śmigłego, doprowadzenie do „zupełnego zniszczenie niepodległości Polski i całkowitego podporządkowania jej Niemcom”.

Prof. Marian Zgórniak, wypowiadając się na temat konsekwencji przyjęcia przez Polskę w 1939 r. propozycji Hitlera, wyraził następującą opinię: „Wielokrotnie nad tym się zastanawiałem. Z pewnością Polska poniosłaby mniejsze straty materialne, może mniej ludzi by zginęło. Prawdopodobnie nasz kraj musiałby wziąć udział w wyprawie na ZSRR. Trudno przeceniać siłę polskich 30 dywizji, ale być może miałyby znaczenie przesądzające.

Pytaniem jest, czy w razie zwycięstwa Niemiec hitlerowskich byłoby miejsce dla Polaków w Europie i co stałoby się z polskimi Żydami?”.  DzieJe.pL

September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18  facebook.com/krzysztof.roznicki.92

32

Wiadomości sportowe

III runda okazała się zaporą nie do przejścia dla polskich tenisistów w US Open

Polacy bez sukcesów N

a III rundzie zakończyły swój występ w wielkoszlemowym US Open 2020 Iga Świątek i Magda Linette. Świątek przegrała z wracającą do świetnej formy Białorusinką Wiktorią Azarenką, zaś Linette z Estonką Anett Kontaveit. Wcześniej, bo już w II rundzie turnieju, przegrał Hubert Hurkacz, którego w czterech setach pokonał Hiszpan Alejandro Davidovich Fokina. Świątek (nr 53 w rankingu WTA) wygrała w I rundzie z Rosjanką Weroniką Kudermetową, a w II z Sachią Vickery.

Mecz z Amerykanką kosztował ją dużo sił. W trwającym ponad dwie godziny pojedynku Polka wygrała 6:7(5), 6:3, 6:4.

To odbiło się w kolejnym, przegranym meczu z Azarenką (nr 27 WTA) 4:6, 2:6.

Awans do III rundy to dla Świątek najlepszy wynik z dotychczasowych występów w US Open.

Podobnym osiągnięciem może pochwalić się Linette (nr 37 WTA). Po trzysetowych bojach z Australijką Maddison Inglis i Czarnogórką Danką Kovinić Polka przegrała z nr 21 WTA Anett Kontaveit 6:3, 6:2. Linette jest drugą po Agnieszce Radwańskiej Polką, która awansowała do III rundy wszystkich wielkoszlemowych turniejów.

Hubert Hurkacz po raz drugi w karierze znalazł się w II rundzie US Open, ale podobnie jak w 2018 roku nie wszedł do

 facebook.com/MagdaLinetteOfficial

Magda Linette jest drugą po Agnieszce Radwańskiej Polką, która awansowała do III rundy wszystkich wielkoszlemowych turniejów

Krzysztof Różnicki urodził się w 2003 roku

– Nie możemy pozwolić sobie na utratę takiego talentu – mówi trener młodego lekkoatlety

17-latek mistrzem Polski dalszej gry. Jego mecz z 21-letnim Alejandro Davidovichem trwał prawie trzy godziny. Polak zaserwował aż 17 asów (Hiszpan tylko dwa), wykorzystał dwa z

sześciu break pointów, zdobywając 111 punktów. Davidovich uzyskał ich o 10 więcej, wygrywając całe spotkanie 6:4, 1:6, 6:2, 6:2.  opr. bo

Przyszłość Arkadiusza Milika w Serie A wciąż niejasna

Milik zmieni klub?

Na początku września Aurelio De Laurentiis, prezes SSC Napoli, potwierdził, że z jego klubu odchodzą Kalidou Koulibaly i Arkadiusz Milik. Polak ma trafić do AS Roma lub Fiorentiny. Do rzymskiego klubu ma dołączyć obrońca Legii Warszawa Michał Karbownik.

Młody legionista może kosztować AS Romę nawet 8.5 mln euro (37 mln zł).

Byłby to transferowy rekord polskiej Ekstraklasy (do tej pory najdroższym zawodnikiem był Radosław Majecki, który przeszedł z Legii do AS Monaco za 7 mln euro). 19-letni obrońca rozpoczyna powoli karierę w repre-

zentacji Polski, w czym gra w jednej z najlepszych lig piłkarskich świata bardzo by mu pomogła.

O miejsce w reprezentacji walczy też napastnik Arkadiusz Milik. Z jego transferu do Juventusu nic nie wyszło (trenerem został Andrea Pirlo), ale Polak może pozostać w Serie A. – Przyszłość Milika wciąż się waha.

Polski napastnik był zdecydowany na transfer do Juventusu, gdzie chciał pracować z Maurizio Sarrim. Sarri zawsze podziwiał talent Milika. Jeżeli ten nie trafi do Romy, pozostanie mu jedna opcja – wyjazd do innego kraju – powiedział włoski dziennikarz  OPR. bO Michele Crisciello.

 facebook.com/arekmilik99

Arkadiusz Milik był jednym z najskuteczniejszych zawodników SSC Napoli

– Dziś spełniłem swoje marzenia – powiedział po zdobyciu Mistrzostwa Polski w biegu na 800 metrów 17-letni Krzysztof Różnicki. Z czasem 1:47:73 wyprzedził Michała Rozmysa (1:47.80) oraz Mateusza borkowskiego (1:48.30), sprawiając największą sensację na 96.

Mistrzostwach Polski w Lekkoatletyce w bydgoszczy.

– To wymarzony prezent na siedemnaste urodziny, które wczoraj świętowałem. Dziś spełniłem swoje marzenia, chociaż przez jakiś czas łączyłem bieganie z grą w piłkę.

Start do kariery lekkoatletycznej mam świetny, ale chcę się dalej rozwijać i wiem nad czym muszę jeszcze popracować – przyznał młody zawodnik.

Różnicki pochodzi z Sierakowic na Kaszubach. – Skromny, grzeczny, pokorny. Ale w końcu kto wie, czy nie pójdzie na studia? Niestety znam już wielu, którzy przez to rezygnowali ze sportu. Niech kontynuuje edukację, oczywiście, ale nie możemy pozwolić sobie na utratę takiego talentu – przyznał Krzysztof Król, trener 17-letniego Mistrza Polski.

Inną niespodziankę w Bydgoszczy sprawił Bartłomiej Stój. Zawodnik Politechniki Opolskiej wygrał w trudnych warunkach atmosferycznych rzut dyskiem (63.05), pokonując faworyzowanych Roberta Urbanka (62.48) i Piotra Małachowskiego (60.15).  OPR. bO

Reklama Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

33

34

kultura September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

TWO WORdS TO THE WISE

Peas and Cabbage  robert a. rothstein University of Massachusetts Amherst  rar@slavic.umass.edu

I

n a recent column I mentioned that the expression “peas and cabbage” (groch z kapustą), a translation of Latin cicer cum caule, means a miscellany. A similar image is “macédoine,” which in English and French refers literally to a mixed salad and figuratively to a combination of disparate elements.

One theory of its origin derives it from the “incredible variety” of peoples in the ancient empires of Phillip of Macedon and his son, Alexander, known as Alexander the Great. In French it also means “Macedonian,” referring to the former Yugoslav republic of Macedonia, which became independent in 1991. Greece objected to the use of the name since it also designates a region of that country, and it was only in 2008 that a compromise resulted in a change in the name of the country to “Republic of North Macedonia” (in Polish Macedonia Północna). I use the expression here to advise you not to expect one coherent topic in this column.

1) A faithful reader, pan Krzysztof Szemiot, wrote to say that he enjoyed my example of an English word spelled in Polish – the sign Karłosz at the entrance to a Polish mynia samochodów. He offered me an older example of the reverse phenomenon, an attempt to spell a Polish word with English letters. During World War II numerous Polish fighter pilots served in the Royal Air Force. One of them apparently christened his Spitfire Mark I Vc Kukułka (“Cuckoo,” an affectionate but not a very warlike name!) and he or one of his colleagues painted an English rendition of the name – QQWCA – on the fuselage of his plane. If you ever happen to be in the neighborhood of Dayton, Ohio, you can see a Spitfire Mark Vc (which seems however not to have the QQWCA lettering) at the National Museum of the United States Air Force, which is located on the Wright-Patterson Air Force Base. You can also find model airplane kits for the Spitfire. The Spitfires incidentally were probably named after the daughter of the chairman of the manufacturer, who called her “a little spitfire.”

2) From my favorite source for information about Polish and international holidays, the

Polish edition of Wikipedia (pl.wikipedia.org), I learned that September 13 is usually celebrated as Programmer’s Day (Dzień Programisty), but this year the international (and Polish) holiday falls on September 12.

Because of the addition to the calendar in this leap year (rok przestępny) an extra day (February 29 [29 lutego]), the 256th day of the year is the twelfth of September, not the thirteenth. 256 is the eighth power of two (28, 2x2x2x2x2x2x2x2). Programmers deal with bits (bity) and bites (bajty). Bits are chains of ones and zeroes, representations of circuits that are respectively on or off, and bytes are “words” consisting of bits. A byte is a unit of computer storage which contains eight bits and can store 256 different values: 0 to 255, thus the importance of the number 256. And the choice of the 256th day of the year for Programmer’s Day is reminiscent of the choice of dates for Pi Day, March 14 (3/14) in the United States and July 22 (22/7) in Europe, which both represent approximations of the mathematical constant Pi. 3) September 8 marks the seventieth anniversary of the death of perhaps the greatest star of the pre-war Polish cabaret, Hanka Ordonówna. Born in 1902, she made her debut at age sixteen and later toured Europe and the United States. She was married to Count Michał Tyszkiewicz, and both of them were imprisoned by the Soviets at different times during World War II. They ultimately wound up in Beirut, Lebanon, where she died of tuberculosis. Her most famous song was “Love Will Forgive You Everything” (Miłość ci wszystko wybaczy), written by Julian Tuwim with music by Henryk Wars. It begins Love will forgive you everything, She’ll turn your sorrow into laughter.

Love so beautifully explains Betrayal and lies and sin.

Miłość Ci wszystko wybaczy, Smutek zamieni Ci w śmiech.

Miłość tak pięknie tłumaczy: Zdradę i kłamstwo i grzech.

Even if you have cursed her in despair, Because she is cruel and evil, Love will forgive you everything, Because love, my darling, is me.

Choćbyś ją przeklął w rozpaczy, Że jest okrutna i zła, Miłość Ci wszystko wybaczy, Bo miłość, mój miły, to ja.

4) I usually try to end my columns on a light note, but this time I must express my sadness at the death of another Polish singer, who was very different from Ordonówna.

Ewa Demarczyk died last week in her native city of Kraków at the age of 79. I had the good fortune of meeting her there in 1964 and got to spend some time with her after her appearance in Boston some years later.

One critic described her as “one of the most talented and charismatic singers in the history of Polish music.” Her genre was characterized as “poetic (or literary) song” (piosenka poetycka/literacka) or “sung poetry” (poezja śpiewana). Her texts were taken from such major Polish poets as Miron Białoszewski, Julian Tuwim and Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, as well as from Russian poets such as Marina Tsvetaeva, Anna Akhmatova and Osip Mandelstam.

Older readers will remember her renditions of such songs as “Tomaszów,” “Grande Valse Brillante,” “Karuzela z madonnami,” “Rebeka,” “Piosenki wojenne (Wiersze Baczyńskiego),” “Garbus,” “Skrzypek Hercowicz,” “Taki pejzaż,” “Jaki śmieszny” and others. (Most of these can be found by googling “ewa demarczyk piosenki”.) I have a particular fondness for the last of these, the deceptively simple lyrics of which belong to a twentieth-century poet, Wincenty Faber (1936-1980). A survey of YouTube revealed that younger Poles also listen to her recordings despite the fact that she had not performed or recorded for the past twenty years. If you have access to the internet, I recommend that you follow their example.

•

Reklama Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

35

36

Reklama September 11, 2020

Rozrywka Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

CIEkAWOSTkI

ogórek pod Pałacem Sentyment do PRL-u ma siłę. Przed Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie stoją w gotowości legendarne ogórki. Po uiszczeniu odpowiedniej opłaty kierowcy obwiozą zainteresowanych po stolicy.

W

ycieczka ogórkiem (najczęściej na Pragę) uchodzi za doskonały pomysł na prezent, niebanalne spędzenie czasu wolnego z przyjaciółmi, wieczór panieński i kawalerski czy integrację pracowniczą. Projekt „Ogórkiem po Warszawie” to efekt współpracy dwóch pasjonatów. Rafał Dąbrowiecki jest warszawskim przewodnikiem, twórcą portalu „Butem po Wawie” i organiza-

torem popularnych spacerów miejskich.

Rafał Pawełek to właściciel firmy WPT1313, którego charakterystyczne żółte „taksówki” marki Fiat 125p wożą turystów w najciekawsze i nie zawsze oczywiste miejsca stolicy. Zabytkowy Jelcz „ogórek” może mieć też przewodnika, który odkryje przed uczestnikami wycieczki różne tajemnice miasta i tego pojazdu.

Jelcz 043 był kiedyś ważnym pojaz-

dem międzymiastowym. Produkowano go w latach 1959–1986 w przedsiębiorstwie Jelcz w Jelczu (miasteczko w województwie dolnośląskim). Model ten stanowił odmianę czechosłowackiego autobusu Skoda 706RTO. Z powodu swojego zaokrąglonego, podłużnego wyglądu zwany był potocznie ogórkiem. W zielonym kolorze nie występował, zazwyczaj był niebieski albo czerwony.

Ogórek wpisał się na stałe w krajobraz polskich dróg. Miał 51 miejsc siedzących (podwójnych, raczej twardych, z widocznymi stelażami i z tapicerką w pasy brązowo-czarne), udawało się pomieścić i 130 osób. Przeciążony prychał, sapał, ale jechał. Były to czasy, kiedy pasażerowie nie wymagali tak jak dziś komfortu podróżowania i ta siermięga nikogo nie dziwiła. Wspomnienie tego doświadczenia i widok zabytku u starszych budzi sentyment, dla młodych to ciekawa retro-egzotyka.  Hk

Terapeutyczne kąpiele leśne

Shinrin-yoku Gdy z powodu pandemii niebezpieczne i niemożliwe okazały się dalekie wojaże, masowe imprezy i inne atrakcje, zaczęto doceniać prostsze sposoby relaksu.

Dla zestresowanych, znerwicowanych i przemęczonych najlepszą formą wypoczynku jest terapia leśna.

To nie to samo co wypad na grzyby czy spacer między drzewami.

Zagadnieniem terapii leśnej od dawna zajmowali się naukowcy, teraz tym bardziej koncepcja ta przybrała na sile. Bywamy znerwicowani i szukamy miejsc wolnych od wirusa i komercji. Shinrin-yoku wywodzi się z Japonii. To spędzanie czasu wśród drzew i odbiorze naturalnego otoczenia wszystkimi zmysłami. Kąpiele leśne oznaczają zanurzanie się w otoczeniu zieleni i drzew, wchłanianie ich zapachu, widoku, dobiegających

dźwięków, dotykanie kory, mchu, liści.

Trzeba się w zupełności odciąć od innych czynników, które rozpraszają, wykluczony więc aktywny smartfon, rozmowy ze współtowarzyszami, fotografowanie widoków, ponaglanie się. To przeszkadza w terapii. Jeśli chcemy rzeczywiście obniżyć poziom hormonów stresu, mieć korzystniejsze ciśnienie i dobry sen w nocy, musimy stopić się z lasem, stać się jego miłośnikiem i częścią.

Leśny bioklimat cechuje się koncentracją korzystnych dla człowieka jonów ujemnych, oprócz tego roślinność wydziela olejki eteryczne oraz związki aromatyczne, które działają dobroczynnie. Polką, która poświęciła tematowi dużo lat pracy, jest doktor nauk medycznych Katarzyna Simonienko. Pracuje w Klinice Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Dodatkowo jest przewodniczką Białowieskiego Parku Narodowego. Należy do japońskiej organizacji INFOM zajmującej się shinrin-yoku. Twierdzi: „Wiele osób ma obecnie zaburzenia lękowe, nerwicowe, związane z wypaleniem zawodowym, z presją. Wychodzenie do lasu pomaga w klasycznej terapii”. Wielu pacjentów posyła na shinrin-yoku. Las uodparnia, daje oczyszczenie umysłu i płuc. To darmowy lek, terapeuta – ponadsezonowy, jesień też jest dobrą porą, by się o tym przekonać.  JLS

37

Czarne mydło?

Sprzeczności są w różnych dziedzinach. Mydełka na przykład kojarzymy z czystością i jasną pianką, a tymczasem szerzy się moda na… czarne mydła. nie kojarzmy ich z brudem, tylko nurtem eco. Mają wiele zalet.

Po czarne mydło sięga coraz więcej konsumentów stawiających na naturalną pielęgnację ciała. Ten produkt nie ma wyglądu tradycyjnych wyrobów mydlarskich w pastelowej kostce czy pojemniku z dozownikiem, ponieważ z konsystencji przypomina raczej ciągnącą się pastę. Występuje w różnych formach. Da się go uformować na kształt kostki myjącej czy krążka, ale bywa też celowo oferowane w postaci nieforemnej bryłki albo gęstej żelowej pasty w słoiczku.

Kolor rzeczywiście ma ciemny, choć nie smoliście czarny, bo to raczej odcienie ciemnego brązu kojarzące się ze szlachetnym kamieniem. Czasem przybiera nawet barwy bursztynu.

Sto procent natury To w pełni naturalny, niezawierający konserwantów kosmetyk. Można bez wątpliwości nazwać go też perfekcyjnie organicznym.

Jest ręcznie wyrabiany według receptury znanej od pokoleń. Sprawdzi się, gdy zawodzą inne kosmetyki do pielęgnacji skóry problematycznej (np. z egzemą). Choć służy do mycia, to równocześnie odżywia, nawilża, regeneruje, leczy niektóre zmiany dermatologiczne. Niektórzy stosują czarne mydło nawet do mycia włosów, aby pokonać łupież czy łojotok. Działa ono też antybakteryjnie. Co ciekawe, nadaje się nawet do… demakijażu. Przy całej liście zalet pojawia się też wada – dla niektórych jest nią specyficzny zapach produktu.

Rodzaje i pochodzenie  mydła

afrykańskie – wytwarzane są w Ghanie, Nigerii, Maroku (mogą być oferowane pod angielską nazwą Black African Soap);  Dudu-Osun – najdelikatniejsze z czarnych afrykańskich mydeł, odpowiednie do skóry szczególnie wrażliwej, powstaje z masła shea, aloesu, soku z cytryny, miodu gliceryny i popiołu z ziaren kakaowca;  Savon-Noire – mydło z czarnych oliwek oraz oliwy, te dwa składniki gotuje się i odparowuje, dopóki nie powstanie gęsta, żelowa masa (jej siłą jest duża ilość witaminy E);  mydło syberyjskie – tworzone z 37 ekstraktów (m. in. z pokrzywy zwyczajnej, rumianku pospolitego, melisy, owsa, prawoślazu lekarskiego) i olejów roślinnych, ma żelową lekką formułę, toteż można je używać tak jak szampon i żel pod prysznic.  HK

38

Reklama September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18

Znani i lubiani Volume XVIII, Issue 18

September 11, 2020

39

 Archiwum WEM

Macademian Girl zawiedziona  polsat.pl

B

logerka modowa – Tamara Gonzalez Perea – odeszła z „Pytania na śniadanie”, czyli popularnego programu TVP, w atmosferze skandalu. Ujawniła kulisy pracy i powody jej zakończenia. Doskwierała jej presja i wyzysk.

Gonzalez Perea skomentowała swoje odejście w mocnych słowach: „Czułam się terroryzowana. Nie ma mojej zgody i nie tak mnie mama wychowała, że jak ktoś ci pluje na głowę, to trzeba udawać, że pada deszcz”.

Ujawniła, że stacja zażądała od niej przekazania części zarobków na rzecz Impresariatu Telewizji Polskiej. To nowa komórka stacji, której mają podlegać prezenterzy programów. Macademian Girl nie zgodziła się na proponowane jej warunki, o czym poinformowała w opublikowanym na Instagramie nagraniu. Tamara Gonzalez Perea zdradziła także, że ostatnimi czasy jej współpraca z TVP nie układała się pomyślnie. Wraz z menedżerką otrzymywać miały maile z naciskami podpisania nowej umowy pod groźbą odsunięcia Tamary od programu.

Końcem sierpnia odejście prezenterki stało się faktem. Pożegnała się po dwóch latach bycia na wizji i umilania poranków tysiącom Polaków. Tak samo jak Macademian Girl zrobił jej zawo-

Piotr Grabowski podjął się adaptacji scenicznej kultowej „Seksmisji” Juliusza Machulskiego

Piotr Grabowski reżyserem blogerka modowa – Tamara Gonzalez Perea – odeszła z „Pytania na śniadanie”

dowy partner – Robert El Gendy. Zostali oni zastąpieni przez nową parę prowadzących śniadaniowy program.

To Katarzyna Cichopek i Maciej Kurzajewski. Reakcje widzów były mieszane.

Gonzalez Perea, mimo że nie jest profesjonalną prezenterką telewizyjną, stała się ulubienicą wielbicieli programu dzięki elokwentnym wypowiedziom, a także charakterystycznym dla niej, kolorowym kreacjom. Roberta El

Gendy ceniono za błyskotliwość i poczucie humoru. Uwagę przyciągała ich egzotyczna jak na polskie warunki uroda. Influencerka ma ojca Panamczyka, a Robert – Egipcjanina. Nie wykształcenie dziennikarskie, tylko przebojowość i ambicje dały im przepustkę na mały ekran. Ona jest po architekturze, on po ekonomii. Jaką dalej pójdą drogą, czas pokaże.  Hk

Aktorki, często zamieniające się w celebrytki, słyną z drogich kreacji, podczas gdy część z nich wybiera coś przeciwnego. Agnieszka Włodarczyk niedawno poszła na imprezę w sukience za 2 zł. Do grona gwiazd promujących świadome zakupy i wybierających ubrania z drugiej ręki należy też Ada Fijał i Anna Oberc.

Skąd to zamiłowanie do lumpeksów?

Między innymi z ekologii. Przemysł odzieżowy to druga po petrochemii branża najbardziej szkodliwa dla środowiska. Wyprodukowanie jednego białego T-shirta wymaga zużycia prawie 3 tys. litrów wody. To dokładnie tyle samo, ile jeden człowiek wypije przez 900 dni. Warto więc korzystać z ubrań, które już zostały wyprodukowane i którym można dać drugie życie. Noszenie rzeczy z lumpeksu przestało być wstydliwe tak jak dawniej.

 wikimedia commons

Agnieszka Włodarczyk w lumpeksie

Agnieszka Włodarczyk niedawno ujawniła, że na imprezę przyszła w sukience za 2 zł

Nie jest przejawem biedy, tylko bogactwa świadomości. Osoby publiczne coraz częściej mówią o tym, że w szmateksie można się ubrać modnie, tanio i oryginalnie.

Znana aktorka – Agnieszka Włodarczyk – niedawno ujawniła, że na imprezę przyszła w sukience za 2 zł. Już wcześniej wielokrotnie chwaliła się swoimi zdobyczami w sieci. Pewnego razu zrobiła furorę, ponieważ zaprezentowała w mediach społecznościowych przepiękne sukienki.

Potem poinformowała o ich cenie – 2,50 zł za dwie kreacje. Fanki były w szoku. W jednej z nich pojawiła się nawet na Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach. Wyglądała przepięknie. Niepotrzebna jej znana metka, by wejść na czerwony dywan. To w mocno konsumpcyjnym świecie imponujące zjawisko. Brawa za odwagę, dobry przykład i troskę o środowisko!  HK

Znany aktor Piotr Grabowski zmierzy się z nowym wyzwaniem. Wystawi telewizyjną komedię – „Seksmisję” – jako sztukę teatralną na Scenie Relax. Taki pomysł podsunęła aktorka beata Kawka stojąca na czele rady programowej nowo otwartej Sceny Relax w Warszawie.

Mimo początkowego szoku, 52-letni aktor Piotr Grabowski chętnie podjął się adaptacji scenicznej kultowej „Seksmisji” Juliusza Machulskiego. Premiera zapowiadana jest na 2 stycznia 2021 roku, a niebawem zaczną się przesłuchania do głównych ról. Piotr Grabowski zaprosił do współpracy swoją córkę, Aleksandrę, która zajmie się scenografią i kostiumami do spektaklu. To absolwentka kierunku scenografia Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. „Seksmisja” ma już 36 lat, ale jej akcja dzieje się w przyszłości, do której powoli się przybliżamy. Zarys fabuły pokrótce można ująć tak: W roku 2044 zostają odhibernowani dwaj ostatni przedstawiciele płci męskiej, wprowadzając chaos do idealnego świata rządzonego przez Ligę Kobiet. W rolach głównych w komedii grali Jerzy Stuhr i Olgierd Łukaszewicz. Ich teatralni odpowiednicy nie będą mieć łatwych zadań. Choć to inny gatunek artystyczny, porównania są nieuchronne. Komedia Juliusza Machulskiego uchodzi za kultową.

Scena Relax powstała w miejscu wcześniejszego kina o tej samej nazwie. Działa od tego roku, jest przeznaczona na pokazy teatralne, stand-upowe oraz wieczory muzyczne, satyryczne. Będzie to miejsce spotkań, rozmów i kulturalnego życia. Miejsce jest bardzo dogodne – środek miasta, ul. Złota. Kino Relax przestało tam działać w 2006 r. przegrywając z kinem w sąsiednich Złotych Tarasach. Nowe przeznaczenie obiektu może być strzałem w dziesiątkę, a wystawienie „Seksmisji” zwiększy mu rozgłos.  HK

40

Reklama September 11, 2020

Volume XVIII, Issue 18