White Eagle - Biały Orzeł FL&GA edition

April 23, 2021 | Volume XIX | Issue 8

BiałyOrzel24.com

F LO R I DA / G E O RG I A

E D I T I O N

 Andrzej Brach/tygodnikprogram.com

Tragiczna śmierć 28-letniego Polaka wstrząsnęła polonijną społecznością w Chicago

Polonia przeciwko przemocy „STOP przemocy” i „Sprawiedliwość dla Jakuba Marchewki” („Justice for Jakub Marchewka”) – pod takimi hasłami w niedzielę, 18 kwietnia, ulicami Portage Park w Chicago przeszedł marsz pamięci, mający na celu uczczenie zastrzelonego w niedzielę wielkanocną 28-letniego Polaka i zwrócenie uwagi społecznej na problem przemocy, która zatacza coraz szersze kręgi.

W marszu wzięło udział ponad tysiąc osób.

Ciąg dalszy  str. 22-23

Marsz przeszedł ulicami chicagowskiej dzielnicy Portage Park, od miejsca, w którym Jakub został zastrzelony, do kościoła św. Ferdynanda, gdzie zakończył się wspólną modlitwą

2

Reklama April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Reklama Volume XIX, Issue 8

Potrzebna pomoc domowa do opieki nad starszą panią, z zamieszkaniem lub bez.

Lakewood Ranch, SaRaSota tel. 941-210-4409 lub 810-333-0394

April 23, 2021

3

Od redakcji

4

April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

WSTĘP



MARciN BoLec REDAKTOR NACZELNY

Wygląda na to, że po kilku tygodniach zajmowania się sprawami wewnętrznymi Ameryki prezydent Joe Biden wziął się w końcu za politykę zagraniczną. Do 11 września chce wycofać amerykańskich żołnierzy z Afganistanu, gdzie zginęło ich ponad 2 tysiące. Oznacza to de facto koniec długoletniej wojny, bo wraz z Amerykanami wyjadą również wojska NATO. Dla nas, Polaków, ważniejsza jest jednak decyzja o nałożeniu na rosyjskie władze sankcji. Za ingerencję w ubiegłoroczną kampanię wyborczą w USA 32 osoby i 6 firm objęto zamrożeniem aktywów i zakazem wjazdu do Ameryki i amerykańskich terytoriów zależnych. Z kolei za okupację ukraińskiego Krymu na „czarną listę” trafiło osiem osób. Ponadto 10 rosyjskich dyplomatów akredytowanych w Ameryce, podejrzanych o działalność szpiegowską, zostało wydalonych, a Departament Skarbu USA zakazał amerykańskim instytucjom finansowym przeprowadzania transakcji na rynku pierwotnym rosyjskimi obligacjami wyemitowanymi po 14 czerwca 2021 roku.

To sygnał, że Biden nie ma zamiaru bratać się z Władimirem Putinem i utrzyma ostry kurs wobec agresywnej polityki Kremla. Wszyscy dobrze pamiętamy, jakie konsekwencje przyniósł „reset” w wykonaniu Baracka Obamy i wygląda na to, że Biden doskonale zdaje sobie z tego sprawę.

Niemniej jednak prawdziwym sprawdzianem polityki administracji Białego Domu wobec Kremla będzie sprawa dokończenia gazociągu Nord Stream 2. Póki co Biden zdaje się być jego zagorzałym przeciwnikiem, a nie ma co ukrywać, że tylko Amerykanie (bo przecież nie Niemcy) mogą dzisiaj powstrzymać gazowe okrążenie Eu• ropy środkowo-wschodniej.

Nabór wniosków do Anders NAWA Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej rozpoczyna nabór wniosków w programie stypendialnym dla Polonii im. Gen. Wł. Andersa na studia I stopnia i jednolite studia magisterskie oraz studia II stopnia na polskich uczelniach.

Anders NAWA to program stypendialny dedykowany młodzieży polonijnej, która zainteresowana jest podjęciem kształcenia na studiach I stopnia, II stopnia lub jednolitych magisterskich na polskich uczelniach, w trybie stacjonarnym, w języku polskim.

Nowością w tegorocznym naborze jest poszerzenie grupy uprawnionych

Joe Biden Prezydent USA wydał rozporządzenie wykonawcze w sprawie wydalenia z Ameryki 10 rosyjskich dyplomatów. To sankcja za m.in. okupację ukraińskiego Krymu, ataki hakerskie i ingerencję w kampanię wyborczą w USA.

Władimir Putin Władca Rosji po raz kolejny pokazuje swoje prawdziwe oblicze. Czołgami straszy Ukrainę wojną w Donbasie, a na swoim podwórku postanowił po cichu wykończyć swojego największego wroga Aleksieja Nawalnego.

KURSY WALUT: 1 USD = 3.79 PLN  | 1 PLN = 0.26 USD 

Editor-in-Chief & Managing Partner Marcin A. Bolec – editor@whiteeaglenews.com Associate Editor: Joanna Szybiak

www.whiteeaglenews.com

Źródło: Narodowy Bank Polski. Kursy z 2 dni przed datą wydania.

Reporters: Marek Kania, Edward Bolec, Barbara Bilińska Bolec, Agnieszka Granatowska, Robert Strybel, Halina Kossak, Halina Głowacka, o. Tymoteusz Michał Tarnacki, Arkadiusz Rogowski

Advertising: Helena Boczoń

Contributors: Robert Rothstein, Czesław Michałowski, Ryszard Urbaniak, Zofia Braun, Tomasz Moczerniuk, Barbara Szenk, Dominika Heyduk, Bogumiła Gładysz

Graphics: Tomasz Świętoniowski, Zbigniew Czeranowski

Intern & Special Projects Manager: Aleksandra Szynkielewska

Office Manager: Andrea Hardy

Sales & Editorial: (860) 223-1150 Email: info@whiteeaglenews.com

kursem przygotowawczym do studiów w Polsce (również na warunkach stypendialnych). Celem kursu przygotowawczego jest pogłębienie znajomości języka polskiego oraz wiedzy z przedmiotów kierunkowych związanych z tokiem przyszłych studiów.

Udział w programie Anders NAWA dla młodzieży polonijnej jest symbolicznym powrotem do ojczyzny, okazją do poznania kultury i historii Polski.

Podkreślają również, że dzięki wsparciu finansowemu mogą w pełni skupić się na nauce i rozwijaniu swoich zainteresowań.

Więcej informacji  str. 38

PLUS, MINUS

Publisher & Managing Partner Darek Barcikowski – publisher@whiteeaglenews.com

WhITE EAGLE MEDIA, LLC 55 Broad St. Suite 220 New Britain, CT 06053

wnioskodawców. Dotychczas o udział w programie starać się mogły osoby posiadające udokumentowane polskie pochodzenie lub Kartę Polaka. W tym roku w naborze na studia I stopnia lub jednolite studia magisterskie mogą wziąć również osoby posiadające polskie obywatelstwo oraz obywatelstwo innego kraju, które odbywały cały okres kształcenia na poziomie szkoły średniej poza granicami Polski.

W ramach Programu oferowane jest comiesięczne stypendium w wysokości od 1250 zł do 1700 zł w zależności od poziomu kształcenia. Studia mogą być poprzedzone rocznym

www.BialyOrzel24.com

Facebook.com/BialyOrzel24

The White Eagle is a biweekly publication of White Eagle Media LLC. The content of this publication may not be reprinted or re-transmitted in whole or in part without the expressed written consent of the publisher. White Eagle Media assumes no responsibility for advertising content or errors but will reprint whatever part of the advertisement needs corrections if written notice is submitted within a week of the date of publication. Unsolicited photos will not be returned. The newspaper accepts no responsibility for unsolicited manuscripts, photographs or artwork.

The White Eagle welcomes letters from its readers. Letters must be signed and include a daytime telephone number. Letters may be edited for space restrictions. Back issues can be ordered by sending a request specifying the edition and date as well as a processing fee of $5.00 per copy. Some issues may no longer be available. Annual subscriptions are available at the rate of $89. Semiannual subscriptions are available at a rate of $49. All requests, inquiries and unsolicited content should be sent to White Eagle Media LLC P.O. Box 52057, Boston, MA 02205.

Integralną częścią gazety „Biały Orzeł” – „White Eagle” jest dodatek edukacyjno-rozrywkowy dla dzieci i młodzieży pn. Edukacja Polonijna. Projekt jest realizowany we współpracy z Konsulatem Generalnym RP w Nowym Jorku oraz współfinansowany ze środków MSZ.

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

5

6

Wiadomości lokalne April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Drinki na wynos zostaną na stałe W

łaściciele barów i restauracji w Tampa Bay są zachwyceni nową ustawą, zezwalającą na stałe na serwowanie na wynos drinków i innych napojów alkoholowych.

Możliwość tę wprowadzono podczas pandemii, gdy barom i restauracjom nie wolno było przyjmować gości.

Usankcjonowanie tej zmiany na stałe ma pomóc szczególnie dotkniętej przez pandemię branży gastronomicznej i rozrywkowej.

Ustawę uchwalił już florydzki senat, teraz czeka ona na podpis gubernatora. Gdy Ron DeSantis ją podpisze, nowe prawo wejdzie w życie od 1 lipca.

Drinki na wynos to pomysł, który przyjął się nie tylko na Florydzie.

Podczas pandemii 30 stanów zezwoliło na serwowanie koktajli, piwa i wina na wynos, a co najmniej trzy stany (Ohio, Kentucky i Wisconsin) oraz Dystrykt Kolumbia wprowadziły tę opcję na stałe.

•

23-latek z Florydy wygrał 235 mln dolarów w loterii Powerball

Wielka wygrana  Archiwum WEM

 Archiwum WEM

Ta kwota może oszałamiać: 235.4 milionów dolarów – tyle wynosiła wygrana w loterii Powerball, w której szczęśliwą szóstkę skreślił 23-letni mieszkaniec Florydy Thomas Yi z Land O ' Lakes.

Drinki na wynos cieszą się popularnością wśród turystów i mieszkańców, więc ta opcja zostanie nawet gdy już zostaną w pełni zniesione pandemiczne obostrzenia

Thomas Yi zdecydował się na jednorazową wypłatę wygranej, w związku z czym wypłacono mu sumę $160,038,447.27.

Choć takie pieniądze niewątpliwie zmienią jego życie, młody mężczyzna zapowiedział, że nie zamierza podejmować radykalnych decyzji i chce kontynuować edukację na studiach wyższych w dziedzinie biznesu lub medycyny.

Zwycięski los został zakupiony w Publix znajdującym się przy 16560 North Nebraska Avenue w Lutz. Za sprzedaż zwycięskiego biletu Publix otrzyma prowizję w wysokości • $95,000.

Sport kobiet nie dla transpłciowych dziewcząt

Kontrowersyjna ustawa Florydzki parlament uchwalił ustawę zakazującą udziału transpłciowych dziewcząt w sportowej rywalizacji kobiet.

Zwolennicy argumentowali, że przepisy tej ustawy umożliwią zachowanie integralności sportu kobiet, ponieważ transpłciowe dziewczyny mają nieuczciwą przewagę.

Ustawa została uchwalona pomimo sprzeciwu szeregu organizacji sportowych kobiet oraz NCAA, grożącego odwołaniem wszelkich mistrzowskich rozgrywek na Florydzie, co może skutkować stratą dla stanu rzędu 75 milionów dolarów. Debata nad kontrowersyjną ustawą była najgorętszą w całej sesji

parlamentu. Mający przewagę w Izbie Reprezentantów republikanie odrzucili 18 poprawek zaproponowanych przez demokratów, m.in. dotyczących wyłączenia spod obowiązywania ustawy dzieci w szkołach podstawowych i średnich, zakazu kontroli narządów płciowych czy uwzględnienia w prawodawstwie wytycznych Florida High School Athletic Association.

Florida High School Athletic Association od 2013 roku ma wytyczne, które pozwalają transpłciowym uczniom na uczestniczenie w rozgrywkach sportowych zgodnie z ich tożsamością płciową. W tym celu muszą mieć potwierdzenie tożsamości płciowej oraz muszą

udowodnić, iż także w innych aspektach życia żyją zgodnie ze swoją tożsamością płciową, a nie płcią przypisaną przy urodzeniu. Jednak od tego czasu tylko 11 uczniów na Florydzie poprosiło o pozwolenie na uprawianie sportów w rywalizacji różniącej się od płci przypisanej im po urodzeniu.

Republikanie argumentowali, że ustawa jest konieczna, by zapewnić kobietom równe szanse w rywalizacji sportowej. W tym tonie wypowiedziała się m.in. rep. Jenna PersonsMulicka, podkreślając wagę sportu w życiu młodych dziewcząt czy rep. Kaylee Tuck, podnosząca przykład Connecticut, gdzie dwóch transpłciowych sportowców ustanowiło re-

kordy stanu, gdy umożliwiono im rywalizację zgodną z tożsamością płciową a nie płcią biologiczną.

Ustawa wzbudziła wiele emocji po stronie demokratów. Rep. Michele Rayner, jedyna lesbijka (przyznająca się otwarcie do swojej orientacji seksualnej) w izbie niższej parlamentu, nie mogła powstrzymać łez, stwierdzając, że jako prawnik została przeszkolona, aby nie uzewnętrzniać swoich emocji, ale „tu w grę wchodzą dzieci, które nie mogą mówić same za siebie”. Rep. Carlos Guillermo Smith wyraził nadzieję, że ustawa trafi do Sądu Najwyższego, który stwierdzi jej niekonstytu WEM cyjność.

Wiadomości lokalne Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

7

Brazylijska mutacja COVID-19 dotarła na Florydę M

imo ryzyka związanego z brazylijską, groźniejszą i szybciej przenoszącą się mutacją COVID-19, nadal odbywają się codzienne loty na trasie Floryda – Brazylia.

Brazylia ma drugą najwyższą liczbę ofiar śmiertelnych na świecie po Stanach Zjednoczonych. Na COVID-19 zmarło tam już ponad 350,000 osób, w tym około 1,300 dzieci.

Epidemiolodzy twierdzą, że wysoki wskaźnik transmisji w Brazylii zwiększa ryzyko bardziej śmiercionośnych wariantów. Naukowcy z Uniwersytetu w Sao Paulo poinformowali, że wariant koronawirusa P1 w Brazylii mutuje do wersji, która może być odporna na szczepionki.

– Każdy, kto wybiera się do Brazylii, musi zrozumieć, jaka jest sytuacja –

 Archiwum WEM

ostrzega dr Aileen Marty, ekspertka w zakresie chorób zakaźnych z Florida International University. Zaleca też, by nawet osoby w pełni zaszczepione po przylocie z Brazylii na Florydę wykonały test na COVID-19.

Również CDC wzywa ludzi, aby unikać podróży do Brazylii, ostrzegając, że kraj ten znajduje się w grupie wysokiego ryzyka. Według CDC, na Florydzie stwierdzono już 126 zweryfikowanych przypadków wariantu koronawirusa P1.

Administracja prezydenta Joe Bidena ograniczyła już podróże z Brazylii dla każdego, kto nie jest obywatelem USA ani stałym rezydentem. Ponadto Departament Stanu USA wymaga, aby powracający z Brazylii podróżni okazali przed wejściem na pokład samolotu negatywny test na koronawirusa.

•

Zaleca się, by nawet osoby w pełni zaszczepione po przylocie z Brazylii wykonały test na COVID-19

Surowe prawo zapewni publiczny porządek?

„Anty-zamieszkowa” ustawa uchwalona Ustawa zwiększa sankcje karne za napaść na funkcjonariuszy organów ścigania, udział w zamieszkach i akty wandalizmu lub niszczenie mienia publicznego podczas zamieszek. Negatywne konsekwencje przewidziane są również dla lokalnych samorządów, które chciałyby próbować chronić uczestników pro-

testów czy ingerować w pracę organów ścigania, np. poprzez zmniejszenie budżetów na policję.

Ustawa przeszła w Senacie większością 23 do 17 głosów, przy czym jeden z republikańskich senatorów głosował przeciw, razem z demokratami, którzy twierdzą, że ustawa jest sprzeczna z pierwszą poprawką do konstytucji i ogranicza możliwości wyrażania przez obywateli politycznego sprzeciwu. Republikanie natomiast kontrargumentują, że jest to rozwiązanie konieczne, by wzmocnić pozycję policji i zapewnić porządek publiczny  WEM w stanie.

Ustawa zwiększa m.in. sankcje karne za napaść na funkcjonariuszy organów ścigania

 Archiwum WEM

Senat Florydy uchwalił kontrowersyjny projekt ustawy „anty-zamieszkowej”, będącej pokłosiem masowych protestów po śmierci George’a Floyda latem ubiegłego roku. Ustawę przygotowało biuro gubernatora Rona DeSantisa.

8

Wiadomości z Polski April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Prezydent powołał Biuro Polityki Międzynarodowej

Bezpieczeństwo priorytetem 15

kwietnia br. prezydent Andrzej Duda zainaugurował prace Biura Polityki Międzynarodowej. Ma być ono wzmocnieniem organizacyjnym i instytucjonalnym tej części prezydenckiej administracji, która odpowiada za politykę międzynarodową. Szefem BPM został prof. Krzysztof Szczerski.

Biuro będzie wspierać działania prezydenta jako najwyższego przedstawiciela Polski w stosunkach międzynarodowych.

Najważniejszym celem BPM jest „wzmocnienie pozycji i statusu Polski w relacjach międzynarodowych poprzez utrzymanie aktywności prezydenta RP i państwa polskiego, jako znaczących oraz aktywnych aktorów polityki międzynarodowej”.

– Mam nadzieję, że Biuro Polityki Międzynarodowej w sposób znacznie większy, niż do tej pory to było, ukaże i pozwoli realizować ten drugi z najważniejszych obszarów konstytucyjnych działania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, jakim – obok kwestii bezpieczeństwa państwa i

 prezydent.pl

zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi – jest zagadnienie właśnie polityki międzynarodowej – mówił prezydent Duda.

Prof. Szczerski stwierdził, że Biuro będzie zajmować się bezpieczeństwem, Inicjatywą Trójmorza oraz relacjami atlantyckimi i europejskimi. – To wszystko skupia się wokół prezydenta i te sprawy będzie prowadziło Biuro Polityki Międzynarodowej, współdziałając oczywiście z rządem i ministrem spraw zagranicznych – zapowiedział minister.

Obok BPM funkcjonuje Kolegium Polityki Międzynarodowej Prezydenta RP. To forum ekspertów, doradców prezydenta, zajmujących się najważniejszymi wątkami polskiej polityki międzynarodowej.

Jeszcze w kwietniu prezydent Andrzej Duda ma się spotkać w Warszawie z szefową Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). – Będzie to dalsza część rozmowy, którą prezydent odbył z Helgą Schmid telefonicznie w sprawie Polaków na Białorusi – zaznaczył prof.

Szczerski.  oPr. ar

Szefem Biura Polityki Międzynarodowej został prof. Krzysztof Szczerski

Do Igrzysk Olimpijskich w Tokio pozostało już mniej niż 100 dni

Reprezentanci Polski zaszczepieni – Po zaszczepieniu grup najbardziej podatnych na największe ryzyko, postanowiliśmy przeznaczyć część szczepionek na naszą kadrę olimpijską i kadrę narodową reprezentującą nas w mistrzostwach Europy – powiedział premier Mateusz Morawiecki, ogłaszając decyzję o zaszczepieniu przeciw Covid-19 polskich olimpijczyków oraz reprezentacji w piłce nożnej.

Do przyjęcia szczepionki zostało uprawnionych 600 zawodników, którzy są zakwalifikowani na igrzyska lub starają się o kwalifi-

kację, a także około 400 osób ze sztabów.

Przełożone z ubiegłego roku igrzyska w Tokio odbędą się w terminie 23 lipca – 8 sierpnia 2021 roku. Rywalizacja odbywać się będzie w 33 sportach i 339 konkurencjach. Uprawnienia do startu w igrzyskach zdobyło jak dotąd 149 polskich zawodników.

– Wiemy doskonale, z jakim wysiłkiem wiąże się przygotowanie do olimpiady. To czasem długie lata ogromnych wysiłków, ćwiczeń i dyscypliny. Zmarnowanie tego byłoby największym błędem – podkreślił Mateusz Morawiecki.  OPR. AR

Premier Mateusz Morawiecki spotkał się z polskimi olimpijczykami w siedzibie Polskiego Komitetu Olimpijskiego

 premier.gov.pl

Wydarzenia Volume XIX, Issue 8

 w obiektYwie

 ChiCopee, Ma – 19 marca

April 23, 2021

9

 doYLestowN, pa – 28 marca

 Maspeth, NY – 25 marca

 Czestochowa.us

 Archiwum parafii św. Krzyża

 Screenshot

Z okazji dnia św. Józefa na maszt przed ratuszem w Chicopee wciągnięto polską flagę. W ceremonii wziął udział burmistrz miasta John Vieau i grupa Polonii.

Biskup diecezji Brooklyn i zarazem proboszcz polskiej parafii św. Krzyża na Maspeth Witold Mroziewski obchodził 55. urodziny. „Biały Orzeł” składa najlepsze życzenia.

W Niedzielę Palmową w Amerykańskiej Częstochowie odbyło się spotkanie dla kobiet. Spotkanie poprowadzili o. Tadeusz Lizińczyk i Daria Żarczyńska.

 Los aNgeLes, Ca – 28 marca

 MiaMi, FL – 2 kwietnia

 MaNsFieLd, Ct – 6 kwietnia  facebook.com

 AFT

 facebook.com/poloniaCA

Z okazji Niedzieli Palmowej lokalna Polonia przybyła do kościoła Matki Boskiej Jasnogórskiej w Los Angeles w tradycyjnych, ludowych strojach i z pięknymi palmami.

Polska tenisistka Iga Świątek zakończyła rywalizację w Miami, przegrywając trzecią rundę w singlu i docierając do półfinału debla. Wkrótce rozegra kolejne mecze – na kortach w Madrycie.

21-letnia Anna Makurat ogłosiła, że opuszcza drużynę UConn Huskies i wraca do Europy, gdzie będzie grała w zawodowej lidze koszykarskiej. Polka rozegrała w Huskies 48 meczów.

 eLMwood park, iL – 9 kwietnia

 Maspeth, NY – 11 kwietnia

 saLeM, Ma – 11 kwietnia  facebook.com/st.JohnPaulIIofDivineMercy

 facebook.com/FundacjaJanaPawla

 Materiały prasowe Polish American Actors Theatre

Najnowsza sztuka Mariusza K. Kotowskiego „Polski Żigolo” – tragifarsa, której akcja rozgrywa się w Chicago w środowisku polonijnym, spotkała się z wyjątkowo ciepłym przyjęciem widzów.

Poświęcony w kościele św. Krzyża Tryptyk z wizerunkami Matki Boskiej Częstochowskiej, św. Jana Pawła II i św. Faustyny będzie peregrynował po parafiach na wschodnim wybrzeżu USA.

Organizowaliście lub braliście udział w ciekawym wydarzeniu.

Chcecie, aby wiadomość o nim ukazała się w naszym „Obiektywie”?

W dniu przypadającego w pierwszą niedzielę po Wielkanocy Święta Miłosierdzia Bożego mszę św. w Sanktuarium św. Jana Pawła II Bożego Miłosierdzia w Salem odprawił kard. O’Malley.

Prosimy o przesłanie zdjęcia z krótkim opisem wydarzenia oraz informacją, kto jest autorem fotografii na adres: info@whiteeaglenews.com.

10

Reklama April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Z życia Polonii Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

11

W North Port odbył się piknik wiosenny Polsko-Amerykańskiego Stowarzyszenia w Venice

Polonijne spotkanie przy grillu  facebook.com/PolishVenice/

W sobotę, 18 kwietnia, w North Port odbył się piknik wiosenny zorganizowany przez Polsko-Amerykańskiego Stowarzyszenie w Venice.

W programie przewidziane było wspólne biesiadowanie przy grillu, z polskimi przysmakami i przy polskiej muzyce. Był to pierwszy polonijny piknik w tej okolicy po okresie pandemicznych obostrzeń. Imprezę można bez wątpienia zaliczyć do udanych, a frekwencja przeszła najśmielsze oczekiwania  JLS organizatorów.

12

Raport specjalny April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

KRYSIA ZE LWOWA:

Powroty do miejsc utraconych Krystyna Markut, współzałożycielka Amerykańskiego Instytutu Kultury Polskiej na Florydzie i zaangażowana działaczka polonijna, niestrudzenie niesie pomoc rodakom na Ukrainie. Przed czasami pandemii co roku wyruszała w podróż na dawne Kresy Wschodnie, by wesprzeć mieszkających tam Polaków – nie tylko finansowo, ale też dobrym słowem i pamięcią. Później, na łamach „Białego Orła”, dzieliła się z Polonią swoimi relacjami z tych wypraw. W tym roku nie tylko pandemia, ale i stan zdrowia stanął na przeszkodzie kolejnej podróży. Tym bardziej jednak zachęcamy do lektury tego artykułu autorstwa Danuty Skalskiej, prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa i redaktor Lwowskiej Fali Polskiego Radia Katowice oraz jednej z towarzyszek wypraw pani Krystyny, która dzieli się swoimi wspomnieniami i wyjaśnia cel ich – można śmiało użyć tego słowa – misji.

Redakcja „Białego Orła”

I

le to lat razem? Ile kilometrów przejechanych rozklekotaną ładą po kresowych bezdrożach dawnej Rzeczypospolitej; Dzikich Polach, które pamiętają tamtą Polskę? Kiedy zbliżało się lato – wstępowały w nas emocje. Jedziemy. Jedziemy! Jedziemy!!! Kolejny raz.

„Dla nas tam wciąż jest Polska” Dla nas – mieszkających w Polsce – nie stanowiło to większego problemu. Dziś, w dobie pandemii – tak, ale wtedy, kiedy świat funkcjonował normalnie? Nawet tę trudną, a dla mieszkających stale w Ameryce wręcz niepojętą granicę, przekraczałyśmy w miarę znośnie. W miarę, tzn. bez dziesięciogodzinnego stania w kolejce.

Wysyłano mnie na rozmowy z pogranicznikami; mówiłam, że w swoje rodzinne strony jedzie stuletnia mieszkanka dawnych ziem wschodnich i że proszę, aby potraktowano nas priorytetowo. No i z reguły udawało się. Kiedyś usłyszałyśmy w odpowiedzi, że „jak się ma sto lat, to się siedzi w domu, a nie włóczy po świecie” – i pytanie: „Jakie to SWOJE strony?” – w reakcji na określenie obecnej Ukrainy jako niegdysiejszej polskiej ziemi. Ale jak robili wizję lokalną i stwierdzali, że na kontrabandzistki czy agentki obcego wywiadu to my już nie wyglądamy – puszczali nas na ukraińską stronę. Z trudem przychodziło nam wymawianie „ukraiń-

 Archiwum Danuty Skalskiej

ską”, bo dla nas tam ciągle była i jest Polska. Zwłaszcza dla Krystyny Markut i dla mnie, które urodziłyśmy się we Lwowie.

Krystyna rokrocznie wprawia mnie w podziw. Co prawda, to nie ona była tą stulatką (jest nią mjr Armii Krajowej, była dyrektor krajowa Kongresu Polonii Amerykańskiej, pierwsza kobieta – Wielki Marszałek Parady 3-Majowej w Chicago, obecnie 105-letnia Maria Mirecka-Loryś), ale swoje lata i problemy ze zdrowiem miała już wtedy. Przy tym wszystkim jako jedyna z nas, które mieszkamy w Polsce (Dorota Prokop – wróciła do Polski na stałe z Bufallo, Maria Loryś z Chicago; Basia Wyszkowska stale mieszka w Warszawie), Krysia wpierw ma do pokonania trasę z Florydy do Polski, a potem dopiero razem z nami – na Kresy. Co więcej, żeby pojechać w tę podróż i zawieźć trochę grosza na pomoc najbiedniejszym Polakom na Kresach, wpierw z wielkim poświęceniem, tam, na Florydzie, wśród przyjaciół i znajomych musi te pieniądze uzbierać. Wiem, że co roku, już od lutego rozpoczyna to swoje chodzenie „po ludziach” i kwestowanie na ten zbożny cel.

Wyprawy na bezdroża W ubiegłym roku planowałyśmy kolejną, 15. wyprawę, i jak zwykle – już ustalałyśmy marszrutę i cieszyłyśmy się na te niezwykłe spotkania z rodakami, kiedy

Od lewej: Basia Wyszkowska, Maria Mirecka-Loryś, Krystyna Markut, Danuta Skalska

pandemia powiedziała nam: stop. I po radości.

Jeżeli ktoś w tym momencie myśli sobie: cztery starsze panie mają superatrakcyjną wycieczkę, więc jest się z czego cieszyć, to jest w błędzie. Ledwo przekroczymy polsko-ukraińska granicę – na drugi dzień – w trasę. Średnio nabijamy na liczniku ponad 3 tysiące kilometrów w ciągu pięciu dni. Jedziemy w piątkę nie-

wielkim samochodem bez klimatyzacji, ale za to z zaufanym, tym samym od lat kierowcą. Po wertepach i wiejskich dróżkach. Z reguły w upale 25-30 st. C. Z kolanami pod brodą, bo każda z nas, wiedząc do kogo jedziemy, poza gromadzonymi przez cały rok na ten cel własnymi środkami finansowymi, zabiera ze sobą dary rzeczowe: słodycze dla dzieci, kawę, herbatę, jakieś atrakcyjne ubrania, obuwie.

Raport specjalny Volume XIX, Issue 8

Wiadomo: takie od serca – coś , co cieszy kobiece oko i duszę. Ale wszystko to zajmuje miejsce i dlatego dopiero w ostatni dzień podróży można ciut rozprostować kości.

Znajomi, wiedząc jaka trasę robimy, pytają mnie: „O, to pewnie fest sobie podczas tej wyprawy zwiedzacie?”. Słuchają z niedowierzaniem, kiedy odpowiadam zgodnie z prawdą, że nie ma na to czasu i praktycznie to nic nie zwiedzamy, jeśli nie liczyć wejścia do kościołów na modlitwę i spotykania z ludźmi. Nie dowierzają. A potem pytają: „No to jaka w tym atrakcja, tłuc się po takich wertepach po paręset kilometrów dziennie, w kurzu, smrodzie i upale…?”. A my – godzina postoju, rozmowa z Polakami, przekazanie darów, pamiątkowa fotografia, nagranie dla „Lwowskiej Fali” i dalej w trasę…

Wieczorem zmęczenie ścina nas z nóg.

I dobrze, jeśli mamy nocleg w klasztorze, gdzie można w normalnych warunkach przenocować. Gorzej, jeśli trafiamy na biedną plebanię, gdzie ksiądz wegetuje w pionierskich warunkach i nie ma gdzie ułożyć nas do spania. Bywało, że jedyne miejsca sypialne były na materacach, na podłodze, a wygódka – na drugim końcu podwórka. Nie daj Boże w nocy po omacku szukać takiego miejsca „za potrzebą”. Bywało, żeśmy po dwie spały na zdezelowanych, przekazanych księdzu z odzysku wersalkach. I biedny ten Krysiny kręgosłup, bo rano nie była w stanie wykaraskać się z dziury w tym miejscu noclegowym.

Okruchy nadziei Jadamy po drodze co się trafi. W klasztorach można liczyć na nocleg ze skromnym wyżywieniem. Bywało jednak, że poprzestawaliśmy na kartoflach z kwaśnym mlekiem. Ale za to takimi od serca. Bywały też prawdziwe atrakcje. I tu wszyscy Czytelnicy mogą nam szczerze zazdrościć!

Jedziemy obok targowiska w Tarnopolu.

A tam – ser biały, taki prawdziwy, ze wsi, w „plaskankach”, prosto od „baby” i wiejski czarny chleb, prosto z pieca, jeszcze ciepły. Więc każdej na kolana po pół chleba i po gomółce sera i palcami, palcami, palcami… Niebo w gębie, gęba w niebie. Takich chwil się nie zapomina. I pierogi, pierogi, pierogi – na wsi, w Piotrowcach na Bukowinie, w towarzystwie mieszkańców, którzy zeszli się, żeby z nami pogadać, pośpiewać – po prostu razem pobyć. Komary cięły jak opętane, ale była harmoszka i bukowińskie śpiewy i serdeczność, jakiej już nigdzie indziej poza środowiskiem Polaków na Kresach nie uświadczysz. I długie nocne rodaków rozmowy, zwierzenia, opowieści o trudnym codziennym bytowaniu i nieustannych zmaganiach o zachowanie polskości.

I był ktoś, kto przyjeżdżał z daleka specjalnie po to, by tych ludzi wysłuchać. A ta harmoszka! Na przywitanie grała nam: „Jak długo w sercach naszych choć kropla polskiej krwi…”, a kiedy odjeżdżaliśmy

April 23, 2021

Nowy Rozdół – Dni Kultury Polskiej. Od lewej: Krystyna Markut, Barbara Wyszkowska, Danuta Skalska, Mirosława Tomecka (prezes Tow. Kultury Polskiej w Nowym Rozdole), Maria Mirecka-Loryś

nazajutrz – stawali wszyscy i śpiewali: „Jeszcze Polska nie zginęła!”.

Czy muszę dodawać, że dla takich chwil warto żyć? Warto przygotowywać się cały rok, jechać, znosić wszelkie trudy podróży?

Miejsca pełne wspomnień Odwiedzamy zawsze dwa niezwykłe miejsca, dwa cmentarze. Jeden w Hałuszczyńcach, gdzie spoczywa Bronisław Mirecki, brat mjr Mireckiej-Loryś, ksiądz – bohater, który nie poddał się do końca i mimo prześladowań trwał na kresowym posterunku wśród rodaków; drugi w Korościatynie (obecnie Krynycia), gdzie pochowano polskich mieszkańców tej wsi, okrutnie pomordowanych przez Ukraińców – członków band OUN UPA. Spoczywają tam m.in. bliscy ks. Isakowicza-Zaleskiego i Krystyny Markut. Krysia w dzieciństwie spędzała tu wakacje. Towarzyszy jej dziecięcych zabaw banderowcy zarąbali siekierami za to tylko, że byli Polakami. Płakałyśmy wszystkie, słuchając opowieści ostatniej ocalałej z rzezi, sparaliżowanej Polki, której nasza obecność pozwalała wierzyć, że o tym, co tu się stało, Polska nigdy nie zapomni.

Pamięć o tych wydarzeniach towarzyszy Krystynie przez całe życie i jej przypada rola, aby w szczególnym miejscu i równie szczególnych okolicznościach o tym mówić. Podczas dorocznych Światowych Zjazdów i Pielgrzymek Kresowian na Jasną Górę, które poprzedzają nasze kresowe wyprawy, w czasie modlitwy wiernych ona właśnie w naszym imieniu, stając przed wizerunkiem Czarnej Madonny, modli się za dusze pomordowanych rodaków, o zwycięstwo prawdy i o pamięć w narodzie.

Wracając do Lwowa, odwiedzamy miejsca, gdzie nadal bije serce Polski. Basia Wyszkowska modli się w kościele w Kołomyi, skąd pochodził jej ojciec, i w Peczeniżynie, gdzie jest cmentarz, który

własnymi środkami uratowała od zagłady.

Maria Mirecka-Loryś staje przed swoim Uniwersytetem Jana Kazimierza, ja – przed siedzibą Polskiego Radia Lwów na Batorego 6, a Krystyna Markut dotyka lwowskich murów w miejscu, gdzie kiedyś był sklep i warsztat zegarmistrzowski jej ojca…

Z Polską w sercach Przygotowywałyśmy się i w tym roku na jasnogórskie spotkanie i wyjazd na Kresy.

Niestety, dzwoniąc do Krystyny, dowiedziałam się, że stan jej zdrowia nie pozwala na żadne wyjazdy…

No, rozpacz. Jak to tak – nie pojedziemy razem na wschód, do rodaków?

Nie wesprzemy ich w tym jeszcze trudniejszym niż zazwyczaj czasie? Nie odwiedzimy bliskich sercu mogił? Nie staniemy na miejscach uświęconych krwią męczeńską Polaków?

W okresie świąt Bożego Narodzenia co roku organizuję z ramienia organizacji, którą prowadzę, przy antenowym wsparciu Polskiego Radia Katowice i finansowej pomocy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, akcję charytatywną na rzecz Polaków na Kresach. W 2019 roku zawieźliśmy setki paczek: około 2.5 tony żywności, środków czystości, leków, odzieży, zabawek, no i oczywiście – pienią-

13

dze. W 2020 roku – z uwagi na pandemię – mogliśmy przekazać tylko pieniądze.

Było tego ponad 42 tysiące złotych. To niezmiernie ważna pomoc. Ale… Polakom na wschodzie potrzebna jest NASZA OBECNOŚĆ. Kiedy tam mówiłam, że Krystyna przyleciała do nich specjalnie aż z Ameryki, z dalekiej Florydy – nie chcieli wierzyć. Podchodzili do niej, żeby podać rękę, uściskać serdecznie lub chociaż dotknąć tej pani, co taki świat drogi pokonała, by być z nimi. Mówili, że będą mieli o czym wnukom kiedyś opowiadać.

I jak to teraz będzie?

Krystyna wspomniała, że z uwagi na stan zdrowia u siebie na Florydzie przekazała w odpowiednie ręce wszystkie sprawy związane z pomocą Polakom na Kresach i wierzy, że idea pomocy będzie się dalej rozwijała. Ale czy kiedyś znajdzie się ktoś, kto tak jak ona, za własne pieniądze, przyleci do Polski, z własnych środków, tak jak my wszystkie uczestniczki wyprawy, solidarnie pokryje koszty zakwaterowania i wyżywienia, podróży na Kresy i po Kresach? Bo to, co uzbierane wśród przyjaciół i znajomych na Florydzie, jest przeznaczane tylko i wyłącznie na pomoc charytatywną. Krystyna przy tym zawsze dba o skrupulatne rozliczenia i pokwitowania dla darczyńców, a potem z każdej wyprawy zdaje relację – zamieszczając sprawozdania w polonijnej prasie.

Za parę dni Krystyna Markut świętować będzie 86. urodziny. Krysiu kochana!

– Cóż to jest 86 lat dla wiecznie młodej kobiety? I dlatego wierzę w Twój powrót do zdrowia i w to, że kolejne wyprawy ciągle jeszcze są przed nami. Dobrze jednak, że myślimy o następcach. Ty na Florydzie, a ja tu, w Polsce. Takie czasy nadeszły, że w dobie pandemii nikt nie zna dnia ani godziny, ale piszę do Ciebie z dalekiej Polski i wołam na falach eteru w Lwowskiej Fali od siebie i w imieniu przyjaciół: „Żyj nam Krysiu sto lat i dłużej!”.

Lwów ciągle przecież na nas czeka. I ciągle tam za Polską i za Tobą tęsknią nasi rodacy. Czy możemy ich zawieść?  danuta SKalSKa Prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa Redaktor Lwowskiej Fali Polskiego Radia Katowice

Dziękuję wszystkim dotychczasowym Sponsorom i Darczyńcom, ludziom wielkiego serca, którzy wspierają nasze akcje pomocy Polakom na Kresach, i proszę o kontynuację tego dzieła w myśl przesłania, które pozostawił nam święty Jan Paweł II: „Człowiek jest wielki nie przez to, co posiada, lecz przez to, kim jest; nie przez to, co ma, lecz przez to, czym dzieli się z innymi.”

Danuta Skalska

14

Historia April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Eskadra Kościuszkowska, czyli Amerykanie w walce o wolną Polskę

Nienapisany ostatni rozdział  Wikipedia

O

bchodzona niedawno rocznica 100-lecia zwycięstwa nad bolszewicką Rosją w roku 1920 stała się między innymi okazją do przypomnienia niezwykłej historii Eskadry Kościuszkowskiej, utworzonej w 1919 roku przez amerykańskich lotników walczących u boku Polaków w wojnie z bolszewikami.

Amerykanie tworzący Eskadrę Kościuszkowską nie posiadali żadnych polskich korzeni. Chcieli spłacić dług honorowy, jaki ich zdaniem Ameryka zaciągnęła względem Polski w związku z udziałem polskich ochotników, w tym Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego, w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

Ten sam pomysł, na utworzenie eskadry lotniczej powstał w głowach dwóch amerykańskich oficerów: kapitana Meriana C. Coopera oraz majora Cedrica Fauntleroya (Faunt Le Roy). Pomysł ten zmaterializował się w Paryżu, w amerykańskim kasynie wojskowym, w dniu Święta Narodowego Francji 14 lipca 1919 r.

Oczy ówczesnego świata były skierowane na Paryż. Odbywała się tam Konferencja Pokojowa w Wersalu (od 18 stycznia 1919 do 21 stycznia 1920 roku). Był to czas ratyfikacji podpisanego w dniu 28 czerwca 1919 r. Traktatu Pokojowego w Wersalu. W Paryżu znajdowała się wówczas kwatera główna Amerykańskich Sił Ekspedycyjnych w Europie (AEF) pod dowództwem generała Johna Pershinga.

Trwała demobilizacja wojsk USA w Europie i powrót amerykańskich chłopców z Wielkiej Wojny do kraju.

Dowódca Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu generał Tadeusz Rozwadowski, który znał kapitana Coopera ze Lwowa – o czym za chwilę – entuzjastycznie wsparł projekt utworzenia amerykańskiej ochotniczej jednostki lotniczej służącej w Polskiej Armii i na potrzeby organizacyjne udostępnił swoje biuro. Wsparcia udzielił także ówczesny Premier Ignacy Jan Paderewski, który przywitał amerykańskich ochotników w paryskim hotelu Ritz. Amerykanie wystąpili umundurowani w polskie błękitne mundury armii Hallera.

Pierwsi amerykańscy piloci ochotnicy dotarli do Lwowa 17 października 1919 roku, gdzie odbyła się uroczystość przekazania dowództwa przez porucznika Ludomiła Rayskiego nad przebazowaną z Krakowa do Lwowa 7 Eskadrą Lotniczą na rzecz majora Cedrica Fauntleroya. Eskadra

7 Eskadra Myśliwska — pierwsi amerykańscy ochotnicy: Fauntleroy, Cooper, Corsi, Crawford, Shrewsbury, Clark, Rorison, Noble

Merian Cooper i Cedric Fauntleroy

uzyskała wówczas nazwę Eskadry Kościuszkowskiej.

Pierwszym dowódcą Eskadry Kościuszkowskiej został major Cedric Errol Fauntleroy, a kapitan Merian C. Cooper został jego zastępcą. Amerykańscy ochotnicy zachowali stopnie wojskowe z armii amerykańskiej, walczyli jednak w polskich mundurach i otrzymywali żołd polskich oficerów, a różnica była znaczna, ponieważ polski oficer w tamtym czasie otrzymywał żołd około 7$, a amerykański 35$.

 Wikipedia

Merian Cooper i Cedric Fauntleroy Merian Cooper znał Lwów ze swojego wcześniejszego pobytu. Pod koniec Wielkiej Wojny został zestrzelony w czasie akcji bojowej za linią frontu i z poparzonymi rękoma trafił do niemieckiej niewoli. Po powrocie z niewoli zgłosił się do pracy w Amerykańskiej Administracji Pomocy (American Relief Administration), kierowanej przez późniejszego Prezydenta Stanów Zjednoczonych Herberta Hoovera. Z ramienia tej organizacji został skierowany

z transportem pomocy humanitarnej żywności i leków do Lwowa. W takich okolicznościach poznał generała Rozwadowskiego.

We Lwowie trwały wówczas walki i Merian Copper na własne oczy widział bohaterstwo kobiet i dzieci walczących o swoje miasto. Zrobiło to na nim kolosalne wrażenie. Pra-pra-dziad Meriana, pułkownik John Cooper wywiózł z pola walki pod Savannach śmiertelnie rannego Kazimierza Pułaskiego, którego przed śmiercią pielęgnowały córki pułkownika.

Merian Cooper od dzieciństwa znał przekaz rodzinny, że Polacy są dzielni, waleczni, nie odpuszczają, a teraz na własne oczy zobaczył potwierdzenie tego przekazu. Dlatego też postanowił spłacić dług honorowy.

Amerykańscy lotnicy latający w Eskadrze Kościuszkowskiej bili się brawurowo.

W czasie wyprawy kijowskiej podnosili morale żołnierza polskiego, lecąc nisko nad kolumnami wojska polskiego zmierzającymi na wschód. Atakowali dworce, pociągi, zatopili wojskowy transportowiec na Dnieprze. To oni ostrzegli Polski Sztab Generalny przed konnicą Budionnego, zbliżającą się z kierunku, z którego nikt się nie spodziewał, a potem osłaniali odwrót wojsk polskich. Niczym anioły śmierci krążyli nad Armią Konną Budionnego, zadając jej ciężkie straty. Kiedy zabrakło amunicji, kołami samolotów strącali z siodeł mołojców.

Trzeba przy tym pamiętać, że tamte samoloty miały otwarte kabiny, nie miały radiostacji i żeby przekazać meldunek, trzeba było wylądować w pobliżu sztabu i dopiero wtedy przekazać informacje.

Bomby wyrzucało się z kabiny „na oko” po wcześniejszym uzbrojeniu ładunku na własnych kolanach, a kiedy uszkodzeniu uległ mechanizm synchronizacji, karabin maszynowy potrafił odstrzelić końcówki własnego śmigła.

13 lipca 1920 roku Merian Cooper został zestrzelony za linią frontu i trafił do sowieckiej niewoli. Przed rozstrzelaniem na miejscu uratowało go to, że był ubrany w mundur z amerykańskiego demobilu podpisany obcym nazwiskiem, a jego poparzone ręce wyglądały jak ręce robotnika, a nie oficera. Po kilku miesiącach niewoli Merian Cooper uciekł z obozu pod Moskwą w towarzystwie dwóch polskich oficerów i po 900 kilometrach marszu, przez Łotwę wrócił do Warszawy.

Historia Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

Godło dywizjonu zostało namalowane przez porucznika Elliotta Chessa i przedstawia trzynaście pasów i gwiazd amerykańskiej flagi symbolizujących pierwszych trzynaście brytyjskich kolonii, które zbuntowały się wobec Imperium Brytyjskiego i wywalczyły niepodległość, stając się pierwszymi Stanami. W środku na tle flagi została umieszczona rogatywka Tadeusza Kościuszki a pod nią skrzyżowane dwie osadzone na sztorc kosy – broń kościuszkowskich kosynierów.

Godło i tradycje 7 Eskadry Kościuszkowskiej (kontynuowanej jako 111 eskadra myśliwska) po wybuchu II wojny światowej,

7 Eskadra Myśliwska po dekoracji przez Gen. Hallera, 1920

Merian C. Cooper odwiedza dywizjon 303

Wojciech BłASiAK Warszawiak z urodzenia, wrocławianin z wyboru. Absolwent wydziału prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1987-1991. Jest także absolwentem studium podyplomowego Zarządzania Lotnictwem na Akademii Obrony Narodowej. Obecnie adwokat prowadzący Indywidualną Kancelarię Adwokacką we Wrocławiu. Wcześniej wieloletni menadżer, bankowiec. Inspektor nadzoru w Komisji Papierów Wartościowych w Warszawie, dyrektor Oddziału Okręgowego Banku Pocztowego we Wrocławiu, wiceprezes dyrektor ds. handlowych w Porcie Lotniczym w Łodzi, członek zarządu dyrektor ds. finansowych w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym we Wrocławiu.

 Wikipedia

 Wikipedia

W okresie międzywojennym, Merian Cooper był reżyserem i producentem filmowym, a jego największym i najsłynniejszym obrazem był nakręcony w 1933 roku film King Kong w którym osobiście wystąpił zabijając seriami karabinowymi z samolotu wielką małpę na szczycie Empire State Building. Był producentem 62 filmów, między innymi takich jak Rio Grande, Spokojny Człowiek, Nosiła Żółtą Wstążkę, Poszukiwacze. W roku 1953, podczas 25 uroczystości wręczania nagród Akademii, Merian Cooper odebrał honorowego Oskara.

Nienapisany Ostatni Rozdział Merian C. Cooper zmarł w roku 1973 mając 79 lat. Jego prochy zostały rozsypane nad oceanem. Do końca długiego i barwnego życia pozostał przyjacielem Polski i Polaków. Po powrocie do USA Cedric E. Fauntleroy współpracował na rzecz Polski z

Ignacym Paderewskim i środowiskami polonijnymi. Należał między innymi do założycieli Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. Zmarł w roku 1963 i spoczywa na cmentarzu Kościoła Prezbiterialnego w Pine Ridge, Mississippi, USA. Poniżej przedstawiam zdjęcie grobu dowódcy Eskadry Kościuszkowskiej z wojny 1920 roku z bolszewikami. Zdjęcie wykonano we wrześniu 2020 r. To grób najmniejszy, pierwszy od prawej strony.

Na dużym zbliżeniu widać biało-czerwoną wstążkę z kwiatów.

Patrząc na nędzę i zaniedbanie grobu Cedrica Fauntleroya uważam, że pierwszy dowódca Eskadry Kościuszkowskiej z roku 1920 zasługuje na wiele więcej.

Moim zdaniem teraz My Polacy mamy dług honorowy wobec tego bohatera wojennego.

Próbowałem samodzielnie przeprowadzić zbiórkę na pomnik na grób pułkownika Wojska Polskiego Cedrica E. Fauntleroya na portalu zrzutka.pl, ale to chyba tak nie działa, bo efekt jest mizerny. Bez medialnego wsparcia słabe szanse na sukces.

A teraz popuśćmy wodze fantazji i zadajmy sobie kilka pytań:  Czy to jest problem zebrać pieniądze na ufundowanie pomnika Cedrica Fauntleroya – albo na grobie albo na cmentarzu w Pine Ridge? Wydaje się, że żaden.

15

 Wikipedia

Godła 7 eskadry myśliwskiej oraz dywizjonu 303

przejął najsłynniejszy polski 303 Warszawski Dywizjon Myśliwski im. Tadeusza Kościuszki.

Merian Cooper odwiedził Dywizjon 303 w dniu 14 marca 1941 roku.

 Czy to jest problem, żeby jakaś organi-

zacja polonijna wystąpiła do Prezydenta RP o nadanie Cedricowi E. Fauntleroyowi pośmiertnie stopnia generalskiego ? Również nie widzę powodów, dla których mogłoby się to nie udać.  Czy jest możliwe, żeby ufundować pomnik dla dwóch dowódców Eskadry Kościuszkowskiej z roku 1920 (Coopera i Fauntleroya) albo w West Point albo w Akademii Lotnictwa Stanów Zjednoczonych? Wymagałoby to współdziałania organizacji polonijnych, Rządu RP i Ambasady RP w USA – ale nie jest to rzecz nierealna.

A czy możliwe jest, by Rzeczpospolita Polska ufundowała poważny pomnik dla wszystkich amerykańskich lotników Eskadry Kościuszkowskiej z roku 1920 na Cmentarzu Arlington? Nie będzie to takie proste, ale Amerykanie – o ile mi wiadomo – bardzo cenią sobie, gdy inne nacje okazują szacunek i wdzięczność dla amerykańskich chłopców. Jest szansa, że taka akcja może zakończyć się sukcesem.

A kiedy taki pomnik już stanie, to sami Amerykanie nie będą mieli wątpliwości, że istnieje wielowiekowy sojusz polskoamerykański. Ponieważ idą czasy trudne wolałbym, żeby mocarstwo w taki sojusz głęboko i szczerze wierzyło.  WoJciech BłaSiaK  Archiwum autora

16

Reklama April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

17

18

Wydarzenia April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Rocznica narodowych tragedii: Katyń 1940 – Smoleńsk 2010

Polonia Pamięta

 T. Antoniak

81. rocznicę mordu katyńskiego oraz na stałe związaną z nią 11. rocznicę katastrofy samolotu rządowego TU-154M upamiętnili licznie zgromadzeni rodacy zamieszkujący wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych.

Centralne uroczystości odbyły się w Duchowej Stolicy Polonii, tj. Narodowym Sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej w Doylestown, PA.

W uroczystościach wziął udział konsul Mateusz Gmura oraz przedstawiciele polonijnych organizacji, m.in. SWAP, PSFCU, CPSD, KPA, Klubów GP, Sokolnictwa, ZNP i Główna Marszałek Parady Pułaskiego Jadwiga Kopala

W

śród zaproszonych gości przybyli: konsul RP w Nowym Jorku Mateusz Gmura, przedstawiciele Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej: Bogdan Chmielewski – dyrektor wykonawczy i członek Rady Dyrektorów, Ryszard Bąk, Główna Marszałek Parady Pułaskiego Jadwiga Kopala, prezes Coalition of Polish American dr Stanisław Śliwowski, prezes Związku Narodowego Polskiego Katarzyna Kołek, Anna Tracz – wiceszefowa Centrali Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce, Wiesław Wierzbowski – przewodniczący Klubu GP w Bostonie i prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej we wschodnim Massachusetts, Paweł Grzegorczyk – wiceprezes Gniazda Sokołów nr 17.

Modlitwę za dusze zamordowanych polskich oficerów przez radzieckie NKWD oraz 96 ofiar katastrofy samolotowej poprowadził paulin o. Bartłomiej Marciniak – kapelan ZHP. Konsul RP Mateusz Gmura odczytał listy skierowane do Polonii z Kancelarii Prezydenta RP, a podpisane przez min.

Adama Kwiatkowskiego oraz konsula ge-

neralnego w Nowym Jorku Adriana Kubickiego. W obu listach zawarte zostały ogromne podziękowania dla Komitetu Smoleńsko-Katyńskiego, Klubów Gazety Polskiej, Przyjaciół Rodzin Radia Maryja, Reduty Dobrego Imienia RP oraz całej zaangażowanej w przedsięwzięcia rocznicowe Polonii.

Przewodniczący Komitetu SmoleńskoKatyńskiego Tadeusz Antoniak przekazał pozdrowienia i podziękowania od min.

Jana Dziedziczaka, skierowane do uczestników i organizatorów uroczystości. W dalszej kolejności odczytał list od Marszałka Seniora Antoniego Macierewicza, skierowany do rodaków mieszkających w Ameryce. W liście wyraźnie podkreślił on, iż polska elita z 1940 roku została zamordowana tylko dlatego, że była przedstawicielami państwa polskiego. Ten fenomen polskości był zagrożeniem dla państwa sowieckiego. Podobnie nam współczesnym wydaje się nieprawdopodobne, wręcz nierzeczywiste, że ktoś śmiał podnieść rękę na prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego, jego małżonkę Marię, byłego prezydenta na uchodźctwie oraz pozostałe 93 osoby, które poniosły

razem z nimi śmierć nad Smoleńskiem. „Ta tragedia ukazuje skalę zagrożenia dla całego współczesnego świata” – napisał Marszałek Senior, a zarazem przewodniczący podkomisji do ponownego zbadania katastrofy nad Smoleńskiem, który zwraca się do Polonii, zadając pytania: „Czy można przejść do porządku dziennego nad taką tragedią? Czy można się pogodzić z tym, iż na oczach całego świata wysadza się w powietrze samolot wiozący polską elitę narodową? Czy można milczeć w obliczu kłamstwa smoleńskiego, które zrzuca odpowiedzialność za tę zbrodnię na polskich pilotów, prezydenta Kaczyńskiego, generała Andrzeja Błasika?”. Antoni Macierewicz kończy konkluzją: „Naród, który by to przyjął, na zawsze utraciłby godność, a opinia międzynarodowa, która by się z tym pogodziła, przestałaby być wiarygodna, świat, który by to przemilczał, stałby się miejscem aprobującym bezprawie i zbrodnię.

Dlatego przez 11 ubiegłych lat ciężko pracowaliśmy nad dojściem do prawdy o tym, co stało się nad Smoleńskiem, jak doszło do tej tragedii i kto jest za nią odpowiedzialny. Opublikowany ostatnio przez pol-

Wydarzenia Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021  W. Wierzbowski

 W. Wierzbowski

Bostońską Polonię reprezentowali Wiesław Wierzbowski oraz Tadeusz Walkowiak

ską telewizję publiczną raport relacjonujący wyniki prac komisji badającej katastrofę smoleńską przedstawia jednoznaczne dowody pokazujące rosyjską odpowiedzialność za śmierć polskiej elity politycznej nad Smoleńskiem”. W końcowych słowach listu pogratulował inicjatywy, z jaką wystąpił przewodniczący Komitetu Smoleńsko-Katyńskiego Tadeusz Antoniak wraz z koordynatorem Klubów Gazety Polskiej na Amerykę i Kanadę Maciejem Rusińskim, dotyczącej skierowania listu do obecnego prezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena w celu wsparcia działań podkomisji dotyczących zwrotu zawłaszczonych dowodów po katastrofie, w tym wraku samolotu.

Tadeusz Antoniak gorąco zachęcał zebranych do zapoznania się z „raportem podkomisji” badającej przyczyny katastrofy samolotu rządowego TU-154M, zamieszczonym na stronie Komitetu Smoleńsko-Katyńskiego pod adresem https://www.sdcc-usa.org/ (multimedia).

Przypomniał też, że ten materiał był wyemitowany przez TVP w sobotę 10 kwietnia br.

Następnie apel pamięci poświęcony ponad 20 tysiącom polskich oficerów zamordowanych w 1940 roku odczytał Jacek Szklarski – przedstawiciel Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce.

Upamiętniając katastrofę samolotową nad Smoleńskiem reprezentanci Klubów Gazety Polskiej z New Jersey i Filadelfii odczytali nazwiska 96 ofiar tego tragicznego w skutkach lotu.

Ceremonie rocznicowe zakończyło złożenie wieńców pod pomnikiem „Husarza” dłuta śp. mistrza Andrzeja Pityńskiego oraz monumentem upamiętniającym katastrofę lotniczą z 10 kwietnia 2010 roku.

Po zakończeniu obchodów wszyscy zebrani udali się na mszę świętą odprawioną w Narodowym Sanktuarium Maryjnym w Doylestown, PA.

Mszę św. w niedzielę Miłosierdzia Bożego odprawił w koncelebrze o. Bartłomiej Marciniak, który na wstępie przywitał gości honorowych i podziękował organizatorom za przygotowanie uroczystości na cmentarzu. W swojej homilii wspomniał postać świętej Faustyny i jej niezwykłe posłuszeństwo wobec Jezusa oraz postać świętego Jana Pawła II, który ogłosił światu fenomen świętej Faustyny. Na koniec kazania jeszcze raz przywołał pamięć ofiar ludobójstwa katyńskiego i dramatu smoleńskiego, powiedział: „nie mam wątpliwości co to tego, że ich śmierć była ofiarą dla wolnej i niepodległej Polski”.  małgorzata BoJKo  T. Antoniak

Uroczystości rocznicowe odbyły się w Amerykańskiej Częstochowie

19

20

Reklama April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

21

22

Wydarzenia April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Polonia przeciwko przemocy  Andrzej Brach/tygodnikprogram.com

Dokończenie  ze str. 1 Jakub Marchewka pochodził z Radomia. Jako dziecko wraz z rodziną wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, zamieszkali w Chicago, tu skończył szkołę i podjął pracę. Feralnego dnia wracał z wielkanocnego spotkania z rodziną. Postanowił zrobić po drodze zakupy, więc podjechał do lokalnego marketu. Z ustaleń wynika, że po zaparkowaniu został oskarżony przez kobietę siedzącą w samochodzie obok o jego uszkodzenie. Kobieta zadzwoniła po swojego towarzysza, który był w sklepie. Gdy wyszedł, między nim a Polakiem wywiązała się kłótnia, która przerodziła się w bójkę. W pewnym momencie mężczyzna wyciągnął broń i oddał w kierunku Polaka dwa strzały, jak się okazało – śmiertelne. Jakub Marchewka został zabrany do Loyola University Medical Center w Maywood, gdzie stwierdzono jego zgon. Jego zabójca, wraz z towarzyszącą mu kobietą, uciekł i na dzień oddania tego wydania „Białego Orła” do druku wciąż jest poszukiwany przez policję. Do tej pory nieustalona jest też jego tożsamość. Upublicznione zostało nagranie z kamer monitoringu, pokazujące całe zajście, a rodzina zabitego Polaka apeluje o pomoc w zidentyfikowaniu i ujęciu sprawcy. Śledztwo w sprawie morderstwa nadzorują detektywi z okręgu piątego.

Tragiczna śmierć Polaka wstrząsnęła polonijną społecznością w Chicago. Zarówno jego młody wiek – w chwili śmierci miał zaledwie 28 lat i całe życie przed sobą, jak i okoliczności zdarzenia sprawiają, że nie można przejść obok tej sprawy obojętnie. W niedzielny poranek zasiadł wraz z rodziną do wielkanocnego śniadania, a tego samego dnia po południu już nie żył i w zasadzie trudno pojąć dlaczego? Bo źle zaparkował? Na zdarzenie, które w najgorszym razie powinno się skończyć wymianą paru ostrych słów, zabójca Jakuba odpowiedział… ostrą amunicją. Ta niewspółmierna reakcja znów rozpaliła dyskusję, która w Ameryce toczy się od dawna – o wszechobecnej przemocy, która według niektórych przybiera

Znajomi, bliscy, ale też inni, którzy nie znali Jakuba, ale którymi wstrząsnęła jego przedwczesna śmierć, odwiedzają miejsce, w którym zginął, by spędzić chwilę na modlitwie i refleksji oraz wyrazić poprzez swoją obecność solidarność z ofiarami przemocy

Liczny udział chicagowskiej Polonii w inicjatywach mających na celu upamiętnienie zmarłego rodaka jest dowodem na to, że polonijna społeczność potrafi się zjednoczyć wokół naprawdę ważnych spraw

rozmiary prawdziwej epidemii, o powszechnym dostępie do broni i o tym, dlaczego dziś nikt na ulicy nie może czuć się bezpiecznie. I dotyczy to nie tylko Chicago, ale praktycznie każdego większego miasta.

Jednak nawet skupiając się tylko na Chicago, liczby mówią same za siebie. „W Chicago w ciągu dwudziestu lat, od 1990 do 2010 roku, z broni palnej zabito czternaście tysięcy trzydzieści trzy osoby, a raniono około sześćdziesięciu tysięcy. (…)

Ta liczba ofiar znacznie przewyższa liczbę żołnierzy amerykańskich zabitych w walkach w Afganistanie i Iraku. Łącznie” – pisze w książce „An American Summer: Love and Death in Chicago” dziennikarz Alex Kotlowitz, powołując się na dane z policyjnych raportów. „W dobrym roku w Chicago rany postrzałowe odnosi około dwóch tysięcy osób, czyli jakieś pięć osób dziennie. W niektórych latach ta liczba przekracza nawet cztery tysiące, co oznacza rannego co dwie godziny” – dodaje. I choć ci, którzy bacznie śledzą kryminalne statystyki, zauważają, że obecnie liczba zabójstw jest niższa, niż to miało miejsce na przykład w latach 90., to prawdziwy niepokój budzi coś innego – powszechność przemocy. Dawniej broni używano głównie w wojnach gangów, więc przemoc wymierzona była w uzbrojonych konkurentów; dziś strzelaniny wybuchają wszędzie – w parkach, szkołach, na stacji benzynowej czy w sklepie – i z błahych powodów. Przemoc jest bardziej arbitralna, a jej ofiarą może paść każdy – znajdując się przez przypadek w złym miejscu i czasie czy trafiając na gorszy dzień kogoś, kto akurat ma przy sobie broń.

Właśnie na ten problem społeczny starała się zwrócić uwagę władz miasta i reszty społeczeństwa Polonia maszerująca w niedzielę chicagowską dzielnicą Portage Park. Pochód, zabezpieczany przez służby mundurowe, przeszedł od miejsca tragedii w okolicy 3500 N. Austin do kościoła św.

Ferdynanda w rejonie ulic Belmont i Barry. Za maszerującymi w pochodzie ludźmi jechali zmotoryzowani uczestnicy manifestacji. Wiele pojazdów ozdobionych

Felieton Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

23

NaWIaSeM MóWIąc

Słowa i konsekwencje

 Darek Barcikowski Wydawca „Białego Orła” publisher@whiteeaglenews.com

Jakub Marchewka miał zaledwie 28 lat i całe życie przed sobą. Nieopodal miejsca, w którym zginął, ludzie ustawiają znicze i wieszają apele o pamięć i sprawiedliwość dla zabitego

było polskimi i amerykańskimi flagami.

Manifestację zakończyła wspólna modlitwa przed kościołem św. Ferdynanda.

Przy skrzyżowaniu ulic Addison i Austin, gdzie znajduje się sklep, na parkingu którego rozegrała się tragedia, ustawiony został krzyż, płoną znicze, a znajomi, bliscy, a także, ci którzy nie znali Jakuba, ale jego śmierć nimi wstrząsnęła, odwiedzają to miejsce. Również w tym miejscu ustawione zostały plakaty i zdjęcia Jakuba z apelem o pamięć i sprawiedliwość. Jed-

10 kwietnia w kościele św. Ferdynanda odbyło się nabożeństwo żałobne

nak warto pamiętać, że „Sprawiedliwość dla Jakuba Marchewki” oznacza nie tylko ujęcie i ukaranie jego zabójcy, ale również podjęcie konkretnych działań, które miejmy nadzieję doprowadzą do tego, że w końcu na ulicach i ogólnie w przestrzeni publicznej będzie można czuć się względnie bezpiecznie.

W tej niewątpliwie smutnej historii na podkreślenie i uznanie zasługuje jednak postawa lokalnej Polonii, która nie pozostała obojętna wobec tragicznej śmierci rodaka i okazała wyjątkową solidarność.

Na portalu gofundme.com przyjaciółka Jakuba założyła zbiórkę, żeby pomóc jego rodzinie w poniesieniu kosztów pochówku. Akcja wywołała bardzo duży odzew wśród chicagowskiej Polonii i nie tylko, na koncie zebrano ponad 30 tys. dolarów. Liczny udział we wspomnianym marszu oraz innych spotkaniach mających na celu upamiętnienie zmarłego oraz wsparcie, zarówno materialne jak i duchowe, okazywane bliskim Jakuba, jest budującym przykładem tego, że gdy chodzi o rzeczy najważniejsze, Polacy potrafią stanąć ramię w ramię i pokazać jedność.

Jakub Marchewka zostanie pochowany w rodzinnym Radomiu. Miejmy nadzieję, że otrzyma sprawiedliwość, na jaką zasługuje.  Joanna SzyBiaK

Artykuł powstał częściowo w oparciu o relacje zamieszczone na stronie www.tygodnikprogram.com oraz na facebook.com/polishweeklyprogram. Dziękujemy za udostępnienie materiałów.

Felietony publikowane na łamach „Białego Orła” odzwierciedlają wyłącznie poglądy ich autorów.

P

ełnienie obowiązku zwanego „jury duty” – czyli dyżuru w ławie przysięgłych, który przypada każdej dorosłej osobie raz na kilka lat – jest w Ameryce niemalże rzeczą świętą. Prawo do rozprawy przed 12 przysięgłymi jest gwarantowane w amerykańskiej konstytucji i stanowi podstawę amerykańskiego systemu prawnego. W dniu oddania do druku obecnego wydania „Białego Orła” 12 przysięgłych w Minnesocie debatuje po trzytygodniowej rozprawie nad tym, czy były policjant Derek Chauvin jest odpowiedzialny za zamordowanie George’a Floyda w maju 2020 roku. Jest to jedna z najgłośniejszych i potencjalnie najbardziej kontrowersyjnych rozpraw w ostatnich latach w tym kraju.

Wybór przysięgłych sam w sobie jest delikatnym i kompleksowym zadaniem. Przysięgli powinni być neutralni: bez doświadczeń bądź opinii, które mogą przeszkodzić w obiektywnej interpretacji faktów w danej sprawie. Od momentu powołania przysięgli mają zakaz oglądania wiadomości, czytania gazet oraz wszelkich dyskusji na temat sprawy, w której mają wydać wyrok. W medialnie głośnych sprawach, takich jak śmierć George’a Floyda, przysięgli żyją praktycznie zamknięci w hotelu, pozbawieni kontaktu ze światem.

To właśnie dlatego komentarze kongresmanki Maxine Waters, demokratki z Kalifornii, wywołały tak wielką burzę, kiedy w sobotę, 17 kwietnia, podczas protestów w Brooklyn Center, również w Minnesocie, polityk nakłaniała protestujących, aby „pozostali na ulicach” i byli jeszcze „bardziej konfrontacyjni”, jeżeli były policjant Derek Chauvin zostanie uznany za niewinnego. „Musimy zostać na ulicach i domagać się sprawiedliwości” – mówiła do protestujących kongresmanka, dodając, że werdykt w toczącej się sprawie musi brzmieć: „winny”, a jeżeli będzie inny, to: „musimy zostać na ulicach i walczyć o sprawiedliwość” – apelowała.

Komentarze 82-letniej Maxine Waters spotkały się z falą krytyki nie tylko w mediach, ale również ze strony republikanów i samego sędziego prowadzącego rozprawę. Obejmując funkcję w amerykańskim kongresie, Waters złożyła przysięgę, że będzie przestrzegać i bronić amerykańskiej konstytucji, która nie tylko stanowi, że w takiej sprawie werdykt wydają członkowie ławy przysięgłych, ale również nie bez przyczyny ustanawia trójpodział władzy. Publiczne orzeczenie winy przed zakończeniem procesu, ingerowanie w niezależnie działania wymiaru sprawiedliwości oraz nakłanianie społeczności do protestów i przemocy przez osobę pełniącą tak wysoką funkcję powinno nieść ze sobą poważne konsekwencje.

Póki co, wypowiedzi kongresmanki Waters mocno skrytykowali republikanie, sugerując nawet, że są podstawą do jej odwołania.

W odpowiedzi na reakcje republikanów Waters oznajmiła, że nie pozwoli się przez nich terroryzować. Jej wypowiedzi ostro skrytykował też sędzia Peter Cahill, czuwający nad prawidłowością rozprawy w Minnesocie, sugerując, że mogą one być wykorzystane do wniesienia odwołania przez obrońcę bądź nawet do unieważnienia całej rozprawy. Waters oświadczyła, że nie zgadza się z jego stwierdzeniami.

Maxine Waters nie tylko postawiła całą rozprawę i wymiar amerykańskiej sprawiedliwości pod znakiem zapytania, ale sprawiła również, że w trudnym miejscu znalazła się cała rządząca w Kongresie partia demokratyczna, która do dziś domaga się postawienia kryminalnych zarzutów byłemu prezydentowi Donaldowi Trumpowi za podobne komentarze 6 stycznia, kiedy przed zamieszkami na amerykańskim Kapitolu nakłaniał swoich sympatyków, by maszerowali w stronę budynku walczyć o „swoją” sprawiedliwość. Oby protestujący w Minnesocie również nie uznali, że dzięki wypowiedziom Waters mają zielone światło do organizowania zamieszek.

•

24

Reklama April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

25

26

Wydarzenia April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Ostatnie pożegnanie Kapitana Antoniego Chrościelewskiego

Polonia w żałobie W

dniach 16-17 kwietnia 2021 r. odbyły się uroczystości pogrzebowe jednego z najbardziej zasłużonych Polaków zamieszkałych w USA po II wojnie – komendanta Antoniego Chrościelewskiego.

Żołnierski los Antoni Chrościelewski urodził się 4 września 1924 r. w Augustowie. Jego ojciec, również Antoni, przedwojenny policjant, po wkroczeniu sowietów na tamte ziemie musiał się ukrywać przed NKWD w obawie przed aresztowaniem. Konsekwencją przedwojennej działalności ojca było deportowanie całej rodziny przez okupantów sowieckich w głąb Rosji – do Kazachstanu. Na nieludzkiej ziemi cała rodzina doznała wiele trudów i upokorzeń ze strony okupantów, tak zresztą jak wszystkie polskie rodziny zesłane w różne zakątki w głąb Rosji. W 1942 roku pojawił się przebłysk nadziei i po wielu trudach udało się młodemu, bo 18-letniemu wówczas Antoniemu dołączyć do formującej się wtedy Armii Polskiej pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Z tą armią przeszedł cały szlak: od Persji, Iraku, Palestyny, Kanału Sueskiego, Syrii, Libanu aż do Kampanii Włoskiej, gdzie już jako żołnierz 2 Korpusu wziął udział w walce o Anconę, Loretto, Rimini, aż po udział w bitwie pod Monte Casino. Przez cały ten czas służył w 3. Karpackim Pułku Artylerii Przeciwlotniczej Lekkiej.

Po zakończeniu wojny i zdaniu matury Antoni Chrościelewski w szeregach 2 Korpusu Polskiego uczestniczył w okupacji Włoch. Po wojnie postanowił nie wracać do Polski, która w ramach Paktu Jałtańskiego znalazła się w strefie sowieckich wpływów. Wraz z 2 Korpusem wyjeżdża do Anglii, gdzie zostaje zdemobilizowany.

W Anglii kończy studia inżyniersko – elektryczne. W 1952 roku postanawia przenieść się do USA. Zamieszkał w Nowym Jorku, gdzie również podjął pracę zawodową. Niemal równocześnie włącza się w działalność społeczną w organizacjach polonijnych. W 1954 roku wstępuje w związek małżeński z Walerią (zwaną Lunią), z domu Kościółek, również Sybiraczką. Doczekali się dwoje dzieci, syna Marka i córki Julii Bożeny. Jako działacz polonijny daje się poznać jako mądry, wymagający i odpowiedzialny manager. To on doprowadził do świetności Polski Dom Narodowy na Greenpoincie i Dom Weterana na Manhattanie. W 2001 r. został wybrany na adiutanta finansowego Zarządu Głównego Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej (SWAP) a w 2002 r. został Komendantem 2 Okręgu SWAP. To w dużej mierze dzięki niemu w Domu Weterana zostaje utworzone muzeum poświęcone Czynowi Zbrojnemu Wychodźstwa Polonii Amerykańskiej. W tym samym budynku ma również siedzibę Zarząd Główny SWAP, którym znakomicie zawiaduje 2 Okręg, według wzorów zaszczepionych przez Pana Antoniego. Okręg 2. podczas

Msza św. pogrzebowa odbyła się w sobotę, 18 kwietnia, w kościele św. Stanisława Kostki na Greenpoincie

 Archiwum T. Antoniaka

W piątek, 16 kwietnia, do Domu Pogrzebowego Arthur’s Funeral Chapels na Brooklynie przybyli przedstawiciele władz, polonijnych organizacji oraz przyjaciele i znajomi, którzy chcieli mieć szansę na pożegnanie z śp. Antonim Chrościelewskim

jego zarządzania wspierał finansowo wiele organizacji weterańskich oraz ciekawych projektów mających na celu pielęgnowanie polskich tradycji patriotyczno-niepodległościowych, m.in. sfinansowanie pomników autorstwa Mistrza Andrzeja Pityńskiego. Wspierał też szereg polonijnych organizacji, szczególnie harcerstwo i szkoły polonijne.

Ostatnie pożegnanie Uroczystości pogrzebowe śp. Antoniego Chrościelewskiego rozpoczęły się w piątek, 16 kwietnia, w Domu Pogrzebowym Arthur’s Funeral Chapels na Brooklynie.

Hołd zmarłemu oddali przedstawiciele władz RP – Attache Obrony RP w Waszyngtonie gen. Cezary Wiśniewski, Konsul Generalny RP w Nowym Jorku Adrian Kubicki, dyr. wykonawczy Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej Bogdan Chmielewski, harcerze, młodzież polonijna oraz członkowie SWAP z różnych placówek i Okręgów. Obecni byli komendanci placówek podległych komendantowi 2 Okręgu: kom. Pl. 123 - Zygmunt Bielski, kom. Pl. 51/90 - Stanisław Jarząbek, kom. Pl. 21/ 201 – Krzysztof Mazur oraz kom. Pl. 36 kom. - Grzegorz Głowacz, również w imieniu Korpusu Pomocniczego Pań z podległej mu placówki. Tłumnie przybyli również przedstawiciele wielu organizacji polonijnych, a także amerykańscy przyjaciele i znajomi. O 9.00 pm rozpoczął się wieczór wspomnień zorga-

nizowany przez rodzinę oraz zarząd Okręgu 2. SWAP. Dalsza część uroczystości pogrzebowych odbyła się w sobotę, 17 kwietnia, o 9.30 am w kościele parafialnym pod wezwaniem Św. Stanisława Kostki na Greenpoincie w Nowym Jorku. Msza św. żałobna, której w koncelebrze przewodniczył proboszcz - ksiądz Marek Sobczak razem z kapelanem SWAP księdzem dr Andrzejem Ostaszewskim oraz księdzem Józefem Szpilskim, miała bardzo uroczysty i podniosły charakter, uświetniony występem chóru „Angelus” pod dyrekcją Izabeli Grajner-Partyki, którego założycielami ponad 20 lat temu byli pp. Chrościelewscy.

W kazaniu ksiądz Marek Sobczak podkreślił, między innymi, wielki szacunek i pokorę zmarłego do Boga oraz całego kościoła katolickiego i księży.

Bóg, Honor, Ojczyzna Po mszy św. odbyła się część oficjalna.

Odczytane zostały listy pożegnalne od Prezydenta RP Andrzeja Dudy - odczytany przez Konsula RP Adriana Kubickiego, od Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka – odczytany przez gen. Cezarego Wiśniewskiego - Attache Obrony RP w Waszyngtonie, od min. Jana Dziedziczaka i ambasador RP w Włoszech Anny Marii Anders - odczytane przez wicekonsula Mateusza Gmurę, oraz list od Marszałka Seniora Sejmu RP Antoniego Macierewicza – odczytany przez Tadeusza

Wydarzenia Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

Żałobnemu nabożeństwu przewodniczył ks. Marek Sobczak w koncelebrze z kapelanem SWAP ks. dr. Andrzejem Ostaszewskim oraz ks. Józefem Szpilskim

Antoniaka – p.o. Naczelnego Komendanta SWAP, który pożegnał również zmarłego w imieniu wszystkich placówek, okręgów SWAP i podmiotów podległych pod Zarząd Główny SWAP, tj. Korpusu Pomocniczego Pań i Fundacji SWAP. Tadeusz Antoniak pożegnał również śp.

Komendanta w imieniu innych organizacji, z którymi pan Antoni współpracował: Komitet Smoleńsko-Katyńskiego (jako członek Komitetu Honorowego), Klubów Gazety Polskiej, Stowarzyszenia Pamięć, Reduty Dobrego Imienia, Rodzin Radia Maryja i Fundacji „Dziękuję za służbę por.

Karola Cierpicy”, a także dyr. Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr. Karola Nawrockiego. Tadeusz Antoniak zakończył swoje wystąpienie uroczystą obietnicą, że jako p.o. komendanta wraz ze wszystkimi członkami SWAP z USA i Kanady będą kontynuować dzieło pana Komendanta pod hasłami: „Budujmy Wspólny Front Patriotyczny – Polonia Semper Fidelis – Bóg Honor Ojczyzna”.

We wszystkich listach oraz przemówieniach pożegnalnych przewijało się

wspomnienie człowieka, który przez całe swoje życie myślał o wolnej Polsce. Myślał i robił wszystko, żeby była oczyszczona z agentury i wpływów sowieckich oraz postsowieckich, żeby była niepodległa i bezpieczna. O tym napisali w swoich listach pan Prezydent oraz Marszałek Senior.

Wspominali o roli pana Antoniego w pracach na rzecz wejścia Polski w struktury NATO. Generał Wiśniewski wspominał, że w sierpniu 2019 w Święto Żołnierza, miał zaszczyt przekazać awans na stopień kapitana w imieniu min. Mariusza Błaszczaka. Natomiast konsul Adrian Kubicki przypomniał, że razem z konsulem Mateuszem Gmurą w 2020 r. mieli zaszczyt udekorować pana komendanta Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski w imieniu prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Dzieło życia Na koniec głos zabrał wicekomendant 2.

Okręgu Marek Chrościelewski – syn zmarłego, który podziękował wszystkim przybyłym. Wspomniał też kilka epizodów

Zwieńczeniem uroczystości pogrzebowych była ceremonia na cmentarzu weterańskim w Amerykańskiej Częstochowie, gdzie złożone zostały doczesne szczątki śp. Antoniego Chrościelewskiego

27

Przedstawiciele środowiska weterańskiego licznie przybyli, by pożegnać wieloletniego Komendanta 2. Okręgu Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce

z życia rodzinnego oraz organizacji, w których pan Antoni pracował. Powiedział, że ojciec zawsze patrzył w przyszłość, nie zapominając o przeszłości. Był wizjonerem i wiedział, jaką strategię przyjąć, żeby była dobra dla rozwoju organizacji. To on w dużej mierze opracował statut Fundacji SWAP, co usankcjonowało działalność Stowarzyszenia na 50 lat do przodu.

W kościele wśród żałobników można było zauważyć redaktor Ritę Cosby razem z mężem Tomaczkiem Bednarkiem i Grzegorza Fryca z Pangea Network – USA, który przygotował specjalny plakat ku pamięci Antoniego Chrościelewskiego. Był również obecny pułkownik Jaroslaw Oleśkiewicz, przedstawiciel rządu RP przy ONZ. Po uroczystościach w kościele Kondukt Żałobny udał się Duchowej Stolicy Polonii - Amerykańskiej Częstochowy, na cmentarz weterański.

Ceremonię pogrzebową poprowadzili paulini o. Jan Michalak, który również w sposób bardzo osobisty pożegnał swojego długoletniego przyjaciela, kapelan ZHP o.

Bartłomiej Marciniak oraz ksiądz Bogusław Chruściel.

Głos zabrał red. naczelny „Weterana” dr Teofil Lachowicz, który powiedział między innymi, że śp. Komendant wyznaczał wysokie standardy oraz normy moralne w pracy i że był dla niego osobiście nauczycielem i przewodnikiem w działalności społecznej, był surowy i wymagający dla wszystkich współpracowników, ale również dla siebie. Po pożegnaniu dr Teofil Lachowicz odczytał list od ks.

Stanisława Wysockiego, prezesa Związku Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej 1945 Roku. Ksiądz dziękował panu Antoniemu za ogromną pomoc wykazaną przy budowie pomnika poświęconemu temu tragicznemu wydarzeniu, a także nazwał szczęściem, że mógł przyjaźnić się z państwem Chrościelewskimi. Kolejno pożegnał komendanta dyr. wykonawczy Fundacji SWAP Andrzej Maciejewicz oraz dr Janusz Romański, który pożegnał kapitana

Antoniego w imieniu Okręgu 10 SWAP (Pl. 12 – Filadelfia i Pl. 81 – Trenton ).

Ostatnim żegnającym był Jacek Szklarski, który wspomniał, że miał zaszczyt pracować przy notacji filmowej o życiu państwa Chrościelewskich, nagrywanej dla Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Jacek Szklarski wspomniał, że dla niego był to wywiad, który zostanie do końca w jego pamięci, bo ze względu na emocje i wzruszenie musieli kilka razy przerywać nagranie. Po przemówieniach nastąpiła salwa honorowa pod dowództwem kom.

Pl. 51/90 Stanisława Jarząbka i odegrana został na trąbce „Cisza”. Pochówek na cmentarzu uświetnili: Chór Angelus oraz Paweł Raczkowski, którzy przygotowali program artystyczny składający się z pieśni i utworów, które zobrazowały życie komendanta Antoniego Chrościelewskiego – od pieśni Sybiraków do „Czerwonych Maków na Monte Cassino”.

Wśród przybyłych do Amerykańskiej Częstochowy żałobników był również prof. Marek Jan Chodakiewicz z IWP z Waszyngtonu, Anna Welisz-Chodakiewicz, Jadwiga Kopala – Główna Marszałek Parady Pułaskiego, wdowa po śp. Mistrzu Andrzeju Pityńskim z synem oraz przedstawiciele Koalicji Polaków w Ameryce oraz Kongresu Polonii Amerykańskiej.

Na koniec ceremonii kom. Antoniak, dziękując wszystkim za przybycie, zauważył jak bardzo symboliczne jest miejsce pochowku zmarłego, który spocznie na największym poza granicami Polski polskim cmentarzu weterańskim, u boku swojej żony, obok Husarza, pomnika poświęconego Ludobójstwu Katyńskiemu, blisko popiersia gen. Władysława Andersa, obu rzeźb dłuta śp. mistrza Pityńskiego, a także w pobliżu Pomnika Żołnierzy Niezłomnych dłuta pp. Praszczyków oraz Monumentu Smoleńskiego. Antoniak powiedział, że do powstania wszystkich tych pomników przyczynił się pan Chrościelewski.  aneta antoniaK & macieJ ruSińSKi

28

Reklama April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

29

30

Polonia w ameryce April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

– Wzywamy reżim Łukaszenki do uwolnienia niesprawiedliwie aresztowanych – apeluje Kongres Polonii Amerykańskiej

Polonia solidarna z Polakami na Białorusi  SWP

P

rześladowania mniejszości polskiej na Białorusi są niedopuszczalne – to fragment oświadczenia Kongresu Polonii Amerykańskiej w sprawie represji, jakie reżim Aleksandra Łukaszenki zastosował wobec działaczy prodemokratycznych: Andżeliki Borys, Andrzeja Poczobuta i Anny Paniszewa. Solidarna z Polakami na Białorusi jest niemal cała światowa Polonia.

Represje wobec Polaków białoruski reżim rozpoczął 12 marca br. Tego dnia zatrzymana została Anna Paniszewa – koordynatorka Forum Polskich Inicjatyw Lokalnych Brześcia i Obwodu Brzeskiego.

Powodem były szkolne obchody... Dnia Żołnierzy Wyklętych. Aresztowani zostali również działacze Związku Polaków na Białorusi (ZPB) – największej w tym kraju organizacji mniejszości polskiej. Pretekstem do zatrzymania Andrzeja Poczobuta – dziennikarza i członka Zarządu Głównego ZPB, a także Ireny Biernackiej (szefowa oddziału ZPB w Lidzie) i Marii Tieszkowskiej (szefowa ZPB w Wołkowysku) była sprawa karna o „podżeganie do nienawiści”. Z kolei prezes ZPB Andżelika Borys została aresztowana za „organizację nielegalnej imprezy masowej”, którą według reżimu Łukaszenki był doroczny jarmark Grodzieńskie Kaziuki.

– Oczekujemy, że Białoruś dotrzyma swoich międzynarodowych zobowiązań w zakresie ochrony mniejszości narodowych oraz poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności. Wzywamy białoruskie władze do natychmiastowego uwolnienia pani Borys i pana Poczobuta – poinformowała Komisja Europejska. Z kolei szef europejskiej dyplomacji Josep Borrell stwierdził, że władze w Mińsku „wzięły na celownik Związek Polaków na Białorusi”.

Zakładnicy

Stanowcze „nie”

Dla wszystkich było jasne, że takie działania reżimu to represje za działalność na rzecz prodemokratycznych zmian na Białorusi. Symboliczny był dzień zatrzymania Poczobuta – w 103. rocznicę powstania niezależnej Białoruskiej Republiki Ludowej. Dzień ten uznawany jest przez prodemokratyczną białoruską opozycję za święto niepodległości, którego z kolei nie uznaje reżim Aleksandra Łukaszenki.

– Nie zgadzamy się na takie traktowanie Polaków. Apelujemy do władz białoruskich, ażeby przestały szykanować Polaków, żeby przestały traktować Polaków jak zakładników – oświadczył premier Mateusz Morawiecki, wzywając do zajęcia się tą sprawą przez Unię Europejską.

W podobnym tonie bardzo szybko wypowiedziały się liczne środowiska polonijne na całym świecie, w tym w Stanach Zjednoczonych. W specjalnym oświadczeniu Kongres Polonii Amerykańskiej potępił i wyraził ubolewanie z powodu aresztowania polskich działaczy. „Stanowczo wzywamy reżim Łukaszenki do uwolnienia niesprawiedliwie aresztowanych Polaków. Kongres Polonii Amerykańskiej solidaryzuje się z polskimi więźniami oraz wszystkimi innymi miłującymi wolność Białorusinami, niesprawiedliwie więzionymi i prześladowanymi za działalność na rzecz wolności i demokracji na Białorusi” – napisał prezes KPA Frank J. Spula.

ochronie mniejszości”. „Apelujemy do władz białoruskich o zaprzestanie represji i uwolnienie aresztowanych” – dodano.

Polonijna Solidarność

Andżelika Borys i Andrzej Poczobut to liderzy Polaków na Białorusi. Obydwoje zostali aresztowani przez tamtejszy reżim

Podobny apel do białoruskich władz, w tym do ambasadora i konsula generalnego Białorusi w USA, wystosowała Centrala Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce. „Apelujemy o zaprzestanie prześladowań i szykan wobec przedstawicieli mniejszości polskiej. Apelujemy o poszanowanie tradycji i praw mniejszości narodowych. Apelujemy o zaprzestanie represji wobec Polaków mieszkających na Białorusi. Działalność internowanych osób dotyczy przede wszystkim działalności oświatowej, podtrzymuje polskie tradycje, dziedzictwo historyczne i język przodków.

Wychowuje w duchu tolerancji i wielokulturowości. Mniejszości, a w tym mniejszość polska, zasługują na traktowanie z szacunkiem. Ich działanie jest dobrem narodowym, które wzbogaca kraj i jego kulturę. Grupy etniczne wzbogacają kultury państw na całym świecie. Szykanowanie mniejszości polskiej jest pogwałceniem norm międzynarodowych” – czytamy w Polonijnym Apelu Nauczycieli Wschodniego Wybrzeża USA. Zarząd CPSD napisał również, że aresztowanie przedstawicieli mniejszości polskiej „jest bardzo niepokojące i wskazuje na reżim wobec mniejszości i naruszenie międzynarodowych zobowiązań o

Działania wymierzone w lidera Związku Polaków na Białorusi Andżelikę Borys oraz polską mniejszość na Białorusi potępiło również Stowarzyszenie Wspólnota Polska. „Aresztowanie, a późniejsze skazanie, Pani Andżeliki Borys, wybranej 20 marca 2021 r. po raz kolejny na prezesa Związku Polaków na Białorusi, są wymierzone w społeczność polską” – czytamy w oświadczeniu Zarządu Krajowego SWP. „Prosimy Polaków i Polonię z całego świata o solidarność z Panią Prezes Związku Polaków na Białorusi Andżeliką Borys i polską mniejszością na Białorusi.

Wyrazy tej solidarności spłynęły z całego świata. Rada Polonii Świata zrzeszająca 40 organizacji polskich i polonijnych z całego świata pragnie wyrazić swoją solidarność z Andżeliką Borys, Prezes Związku Polaków na Białorusi. Jesteśmy pełni podziwu dla jej uzasadnionej determinacji i braku zgody na to, co oferuje obecna władza. Każdy człowiek ma prawo do uczciwego i sprawiedliwego procesu.

Wierzymy, że Andżelika Borys niedługo będzie uwolniona przez władze Białorusi.

Wyrażamy nasze poparcie i ślemy słowa otuchy dla Pani Andżeliki Borys” – czytamy w oświadczeniu Prezydium Rady Polonii Świata, wystosowanym w Toronto 25 marca br.

Oburzenie decyzją rządu białoruskiego wymierzoną w mniejszość polską na Białorusi wyraziły też inne polonijne organizacje, m.in. Związek Polaków Ukrainy, Federacja Organizacji Polskich na Ukrainie, Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy, Konwent Organizacji Polskich w Niemczech, Kongres Polaków w Republice Czeskiej, Wspólnota Polskich Organizacji w Austrii „Forum Polonii”, Związek Polaków w Armenii, Kongres Polonii Kanadyjskiej, Rada Naczelna Polonii Australijskiej czy Polonia w São Paulo.  arKadiuSz rogoWSKi

POCZYTAJMY RAZEM

SŁOWEM MALOWANE

Nina Opic

Czesław Piotr Kondraciuk

Kwietniowy spacer

Roztrzepany Kwiecień

Pewnego dnia Zuzia wybrała się z mamą na spacer nad rzekę. Słoneczko pięknie świeciło, wiał przyjemny wiaterek, a w górze śpiewały ptaszki.

Po bezdrożach biega Kwiecień

– Wiesz, mamusiu, jestem bardzo ciekawa, o czym te ptaszki tak śpiewają –

z rozwichrzoną głową,

powiedziała Zuzia, przyglądając się ma-

coś tam mruczy, coś tam plecie,

łym wesołym wróblom.

– Cała przyroda mówi swoim języ Archiwum WEM

kiem, tylko my ludzie nie chcemy wsłuchać się w jej głos, a to bardzo ważne – powiedziała spokojnie mama Zuzi.

– A dlaczego to takie ważne? – nie dawała za wygraną dziewczynka.

– Widzisz, 22 kwietnia jest Międzynarodowy Dzień Ziemi, czyli święto całej

– Już wiem! Napiszę listę życzeń Ziemi

naszej planety. A jak jest czyjeś święto,

i razem z dziećmi z klasy głośno ją prze-

to życzymy czegoś, z czego słuchający

czytamy, zapamiętamy i będziemy tego

życzenia byłby zadowolony.

przestrzegać.

– A skąd wiemy, czego życzyć Ziemi?

– Bardzo dobry pomysł – przyklasnęła

– Gdzie ptaszki mają swoje gniaz-

mama. I tak powstała lista życzeń Ziemi.

deczka?

– Najczęściej na drzewach albo, jak tu, w zaroślach – powiedziała roztropnie Zuzia.

– Właśnie. Jeśli ludzie bezmyślnie wytną drzewa, zniszczą zarośla, to ptaszki nie będą miały gdzie zamieszkać. Jeśli będą zatruwane rzeki, to wyginą rybki, rośliny, piękne owady, jak ta lecąca tam ważka – powiedziała mama, która jest biologiem i pracuje w dużym laboratorium.

Warto, żeby je wszyscy znali i przestrzegali!

On bez przerwy wciąż przeplata wszystkie swoje dzionki: trochę zimy, trochę lata – wypuszcza skowronki.

Rok jest bardzo zaskoczony, nie popiera chwata, a on wciąż nieposkromiony,

1. Nie niszcz środowiska naturalnego.

2. Nie śmieć, bo ziemia musi oddychać.

3. Pamiętaj – śmieci dawaj do wyznaczonych pojemników.

4. Przyroda ma swoje dźwięki – ty masz ich słuchać, a nie hałasować.

5. Szanuj wszystkie zwierzęta, bo one chcą żyć tak samo jak ty.

by było wesoło.

•

jak szalony lata.

Biega po lesie, chce wszystko schwytać, co echo niesie.

32

Biały Orzeł Junior April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

KąCIK MŁODEGO LITERATA

REBUS

Lia Hołowęczek „Smutek nie wygląda dobrze na tobie Uśmiechnij się i może trochę makijażu” Dlaczego muszę się dla ciebie zmienić?

Pozwól mi odetchnąć, zanim zmienię się bardziej (werset) „Wszystko jest w twojej głowie” Oczywiście, gdzie indziej byłaby depresja?

Więzy, z których nie możesz się uwolnić Coś, czego nie możesz zobaczyć Więc oczywiście to jest w mojej głowie (chór) „Smutek nie wygląda dobrze na tobie Pociesz się i przełknij swoją dumę Nie bądź swoim największym wrogiem Depresja nie jest prawdziwa To jest po prostu wykonane samodzielnie”

SŁ = T + J

B=J

K

MO

S=J

+ N ŁO

ROZWIąZANIE:

LABIRYNT

„Smutek nie wygląda dobrze na tobie Uśmiechnij się i może jakiś makijaż powinien ci dobrze zrobić ” Dlaczego muszę się dla ciebie zmienić?

Pozwól mi odetchnąć, zanim zmienię się bardziej

LIA HOŁOWęCZEK Lia Hołowęczek urodziła się 16 września 2006 roku. Jest uczennicą Szkoły Języka Polskiego im. św. Jana Pawła II w Bostonie. W szkole amerykańskiej jej ulubione przedmioty to język angielski i sztuka. Lia również śpiewa acapella i w chórze, a także interesuje się sportem – uprawia brazylijskie jiu-jitsu i gimnastykę. Lubi też spędzać czas z przyjaciółmi, podróżować, biegać i pływać. Jej hobby to pisanie na różne tematy. Poszła za przykładem swojej najlepszej koleżanki, która napisała tekst piosenki i Lia postanowiła również spróbować. Najlepiej czuje się w poezji, gdyż w wierszach może wyrazić swoje uczucia o wszystkim.

OPR. LIDIA BOLEC

Zaprowadź dżdżownicę do listka

Biały Orzeł Junior Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

33

CZY WIESZ, ŻE…?

KRZYŻóWKA

Zapomniane słowa

1. Pracuje w kopalni Jeśli nie znasz 2. Wyrabia meble jakiegoś hasła, 3. Roznosi listy zapytaj rodziców lub dziadków 4. Reperuje buty – na pewno 5. Naprawia zegarki będą znać odpowiedź!

6. Uczy w szkole 7. Leczy zwierzęta 8. Sprzedaje i naprawia biżuterię 9. Projektuje domy 10. Robi sztuczki, występuje przed publicznością 11. Rozstrzyga spory w sądzie

BanialuKi Można by zacząć jak w bajce: „Dawno, dawno temu za górami, za lasami żyła sobie piękna królewna”... O takiej właśnie królewnie o wdzięcznym imieniu Banialuka opowiada XVII-wieczna „Historyja ucieszna o zacnej królewnie Banialuce ze wschodniej krainy”.

Za autora baśni uważa się Hieronima Morsztyna. Ponieważ ciesząca się sporą popularnością Morsztynowa baśń biła na głowę wszystkie swoje poprzedniczki pod względem nagromadzenia elementów baśniowych, magicznych i fantastycznych, słowo BANIALUKA zaczęło być używane jako zwykły rzeczownik, najpierw o znaczeniu ‘niewiarygodne opowieści, niestworzone historie’, a w końcu ‘głupstwa, wymysły, brednie’. Skąd Morsztyn wziął imię dla swojej bohaterki? Najczęściej przywoływana hipoteza wiąże jej imię z nazwą bośniackiego miasta BANJA LUKA. W XVI i XVII w. BANJA LUKA należała do imperium osmańskiego – Morsztyn mógł zasłyszeć nazwę od wędrownego bajarza (może grającego na serbach – serbskich gęślach?), a miłe i orientalne brzmienie nazwy mogło skłonić go do nazwania tym imieniem królewny. Sama nazwa miasta BANJA LUKA nic baśniowego w sobie nie ma: luka to po prostu ‘łąka’, a bania /

banja w językach południowosłowiańskich oznacza przede wszystkim ‘łaźnia’. Ponieważ łaźnie były zwykle okrągłe, kryte kopułami, samo słowo zaczęło także oznaczać ‘kopuła’, a z czasem również ‘kopalnia’ (bo kopalnie miały nad wejściem kopulaste zadaszenia). Do języków zachodniosłowiańskich przeszło już tylko znaczenie ‘coś okrągłego, kulistego’.  NCK.PL

ZADANIE

HASŁO: ..................................................

HISTORIA W PIGUŁCE

Kalendarium

Majowe święta 1 2

ZNAJDŹ 9 RóŻNIC

maja – Międzynarodowe Święto Pracy maja – Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Dzień Polonii i Polaków za Granicą  3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja oraz uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski

34

Biały Orzeł Junior April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

KąCIK RODZICA

KRóTKA LEKCJA HISTORII

„Wiwat Maj, Trzeci Maj”

 Archiwum WEM

Wydawać by się mogło, że dzieci urodzone w XXI wieku interesuje głównie nowoczesny świat cyfrowych mediów. Ale to złudzenie. Współcześni uczniowie, podobnie jak poprzednie pokolenia, z zapałem uczą się historii, jeśli tylko trafią na dobre źródło wiedzy. Ciekawie podana wiedza historyczna ułatwia dziecku rozumienie ważnych wartości. Poznając losy bohaterów sprzed lat, młody człowiek ma okazję zastanowić się jak warto w życiu postępować i jakimi zasadami sie kierować.

Z

bliżają się święta majowe. To bardzo dobry czas, aby zaznajomić dzieci z takimi pojęciami jak konstytucja, symbole narodowe czy patriotyzm. Święto Konstytucji jest tradycyjnie dniem wolnym od pracy. Ale co to właściwie jest konstytucja?

Konstytucja to najważniejszy dokument w państwie. Dzięki niemu system władzy, jej kontroli i wybierania jest unormowany. Obywatele mają prawa i wolności wynikające z konstytucji i mogą dochodzić swoich praw w sądach. Pierwsza polska konstytucja powstała 3 maja 1791 roku i była pierwszą konstytucją w Europie, a drugą na świecie. Jej autorami byli Hugo Kołłątaj, Ignacy Potocki oraz król Stanisław August Poniatowski. Już kilka dni po uchwaleniu konstytucji przez Sejm Wielki dzień 3 maja został uznany za święto narodowe. W całej Polsce odbywają się wtedy uroczystości, w których uczestniczą najwyżsi przedstawiciele władzy państwowej. W Warszawie główne

obchody odbywają się na placu Zamkowym, poprzedza je uroczysta msza święta. Warszawiacy biorą także udział w Biegu Konstytucji i innych imprezach dla mieszkańców. W tym roku z powodu pandemii można spodziewać się wielu obostrzeń podczas obchodów tego święta.

Dzieci mieszkające na emigracji też warto zaznajomić z tematem świąt majowych. Dziś, jak bodaj nigdy wcześniej, mamy mnóstwo okazji, by zainteresować dzieci nauką historii. Powstają wspaniałe książki, biografie, antologie, encyklopedie, powieści i komiksy oparte na faktach.

Dużo jest historycznych filmów i programów popularnonaukowych. Ja chętnie polecę wam kilka pozycji, na przykład książeczkę do kolorowania pt. „Konstytucja 3 Maja”.

„My polskie dzieci” Jakże jesteśmy szczęśliwe dziś, my polskie dzieci, w wolnym urodzone kraju!

Jakże jasno dziś nam Biały Orzeł świeci w dniu Trzeciego Maja!

Dziś w wolnej Polsce naród cały święci, ten dzień radosny, dzień wolności i chwały, święto wiosny.

Janina Majewska

Książeczka niezwykle wartościowa i warta zakupu. Bardzo dokładnie omawia temat i okoliczności oraz tło historyczne uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Uważam, że jest świetna. Po pierwsze oma-

W zeszłym roku uczniowie mogli dać wyraz swojemu patriotyzmowi i przywiązaniu do Polski w ramach akcji „Pokaż swoją polskość”, zainicjowanej przez Centralę Polskich Szkół Dokształcających w związku z majowymi świętami

wia wiele zagadnień, jak np. szkoła rycerska, konfederacja barska czy wolna elekcja. Po drugie czyta się ją w przyjemny sposób. Każdemu tematowi towarzyszą ilustracje, co sprawia, że przekazanie wiedzy jest dużo atrakcyjniejsze dla dziecka. Po lekturze tej książki dzieci nie tylko będą miały podstawowe informacje na temat samej konstytucji, ale również poznają epokę, kontekst, szersze omówienie tematu – głównie na podstawie rysunków oraz krótkich, jednak treściwych, podpisów.

Jest to pozycja, która może konkurować z podręcznikami do historii w tym wątku. Gorąco polecam – jeżeli chcecie przekazać dzieciom dokładniejsze informacje związane z historią uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

Kolejnym ciekawym sposobem zainteresowania dzieci historią są słuchowiska dla dzieci, które bardzo Wam polecam.

Godne uwagi są tutaj przede wszystkim dwie serie. Pierwsza to absolutnie genialna „Historia dla dzieci”, drugą natomiast jest cykl audycji w Polskim Radio Dzieciom „Dawno, dawno temu”. Temat Konstytucji 3 Maja poruszają różne nagrania, ja szczególnie polecam słuchowisko „Jak kruki opanowały miasto”.

Można powiedzieć, że historia to nauka, która nie tylko sama wchodzi do głowy, ale także poszerza zasoby pamięci.

Pokażmy dzieciom, że od słów „Dawno, dawno temu…” zaczynają się nie tylko baśnie, ale także solidna wiedza o świecie.  SylWia Wadach KloczKoWSKa

Bibliografia: https://dzieciakiwdomu.pl/2018/05/konstytucja-3-maja-materialy-dla-dzieci.html https://www.nowaera.pl/wspieraj-i-inspiruj/co-daje-dziecku-nauka-historii

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

35

36

Felieton April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

MIĘDZY WIeRSZaMI

Nowa linia podziału  Arkadiusz Rogowski Dziennikarz whiteeaglenews@gmail.com

Felietony publikowane na łamach „Białego Orła” odzwierciedlają wyłącznie poglądy ich autorów.

S

potkanie premiera Mateusza Morawieckiego, premiera Węgier Viktora Orbana i przewodniczącego włoskiej Ligi Matteo Salviniego wywołało lawinę komentarzy. Z jednej strony słychać głosy, że nowa konserwatywna frakcja w Parlamencie Europejskim nie ma większych szans na powodzenie, z drugiej jednak europejski medialno-polityczny establishment jeszcze przed ich spotkaniem rozpętał nagonkę, która miała na celu ośmieszenie pomysłu, do czego najczęściej używano słowa „nacjonaliści”.

Tymczasem, jeśli spojrzymy na obecny kształt Parlamentu Europejskiego, zdecydowanie dominują w nim socjaliści, liberałowie, zieloni i chadecy. W 705-osobowym parlamencie te 4 grupy mają dziś prawie 500 swoich europosłów, co sprowadza konserwatystów do roli kontestującej opozycji. I choć koalicja socjalistów, liberałów, zielonych i chadeków nie jest formalna i czasami grupy te nie głosują tak samo, to w praktyce łączy ich jedna idee fixe – federalizacja Unii Europejskiej, czyli przekazywanie w ręce Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jak najwięcej kompetencji kosztem rządów i sądów państw członkowskich.

Taki podział od 2009 roku sztywno i dość precyzyjnie wyznacza obowiązujący traktat lizboński, ale – co najlepiej pokazuje przykład Polski – Bruksela chce dziś decydować niemal o wszystkim. W praktyce oznacza to polityczny kurs omijania nie tylko traktatu, ale też konstytucji członków Unii, które w zdecydowanej większości podkreślają swoją nadrzędność wobec wszystkich umów międzynarodowych, a taką właśnie jest traktat lizboński. Dobrze wiedzą już o tym Węgrzy i Polacy, a wkrótce mogą się o tym przekonać inne narody, bo właśnie po to unijny establishment domaga się powiązania wypłat z nowego unijnego budżetu z tzw. praworządnością.

A przeciwni takim rozwiązaniom, które de facto odbierają olbrzymią część suwerenności państwom członkowskim, są nie tylko przywódcy Węgier i Polski, ale także wielu wpływowych w swoich krajach polityków, jak choćby Salvini czy liderzy będącej na fali hiszpańskiej partii Vox. Zainteresowanych powstrzymaniem Unii przed federalizacją jest zresztą nie tylko wielu polityków, ale przede wszystkim miliony Europejczyków, zwłaszcza tych, których poglądy i interesy nie są w Brukseli dostatecznie reprezentowane.

I właśnie z tego punktu widzenia stworzenie nowej frakcji w Parlamencie Europejskim przez Morawieckiego, Orbana i Salviniego jest uzasadnione. To może być mocny rdzeń nowego ruchu politycznego, który scali nie tylko zwolenników Europy ojczyzn, ale też przeciwników superpaństwa ze stolicą w Brukseli. Im bardziej unijne elity będą bezczelne w podporządkowywaniu sobie europejskich stolic, tym szerszy i mocniejszy stawać się będzie europejski konserwatywny ruch antyfederacyjny.

A faktyczną stawką w tej grze jest to, czy Polacy, Słowacy czy Hiszpanie sami będą wybierać co kilka lat ludzi, którzy nimi rządzą, czy też faktyczną władzę będą sprawować wybierani w zagmatwanym, niejasnym i niedemokratycznym procesie komisarze. Narody Europy środkowo-wschodniej dokładnie pamiętają z niedalekiej • przeszłości na czym polega taka „integracja”.

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

37

38

Polonia w ameryce April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Czy uda się zebrać fundusze na popiersie gen.

Władysława Andersa w National Army Museum w Londynie, by uhonorować bohaterskiego generała?

Szlachetna inicjatywa

– piszą pomysłodawcy.

Popiersie gen. Władysława Andersa docelowo ma znaleźć się w prestiżowym londyńskim National Army Museum, czyli głównym muzeum brytyjskiej armii. Dyrektor placówki Justin Maciejewski – mający polskie korzenie – pragnie zorganizować przestrzeń w muzeum poświęconą kampanii włoskiej w trakcie II wojny światowej. Kierownictwo Muzeum jest zdeterminowane, aby poprzez zgromadzone dotychczas zbiory wyróżnić kluczową rolę gen. Władysława Andersa i II Korpusu Polskiego w ramach 8. Armii Zjednoczonego Królestwa. Popiersie generała ma stanowić centralną część wystawy, dzięki czemu setki tysięcy turystów z całego świata będą mogły dowiedzieć się o jego życiu i działalności, a także o heroicznej postawie żołnierzy II Korpusu Polskiego.

Aby tak się mogło stać, potrzebne są fundusze na wykonanie i odlew popiersia, jego zabezpieczenie oraz transport do Wielkiej Brytanii ze Stanów Zjednoczonych.

Koszt całego przedsięwzięcia to ok. 65 tysięcy złotych (czyli ok. 18 tys. dolarów). „Jesteśmy przekonani, że ta obywatelska i społeczna inicjatywa na rzecz zaprezentowania naszej polskiej narracji historycznej w przestrzeni międzynarodowej to istotny krok na rzecz pozytywnej promocji Polski i naszego dziedzictwa na świecie” – piszą inicjatorzy przedsięwzięcia, apelując do wszystkich, którym droga jest postać generała Andersa, a także historia niepodległej Rzeczpospolitej, aby zechcieli wesprzeć realizację tego szlachetnego celu.

Więcej informacji można znaleźć na stronie www.pomnik-andersa.pl. Wpłat, również w dolarach, można dokonać poprzez stronę: pomnik-andersa.pl/darowizna/.  oPr. JlS  pomnik-andersa.pl

W

ładysław Anders był polskim wojskowym i politykiem. Generał dywizji Polskich Sił Zbrojnych, dowódca Armii Polskiej w ZSRR oraz 2. Korpusu Polskiego. Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych, następca prezydenta RP na uchodźstwie w latach 1950–1954, w 1954 roku mianowany przez władze emigracyjne generałem broni. Jego sylwetki nie trzeba przestawiać – w historii zapisał się nie tylko jako dowódca wojskowy, ale przede wszystkim jako ten, który ku wolności wyprowadził z Syberii tysiące polskich zesłańców. Niektórzy z nich oraz ich potomkowie do dziś żyją w Stanach Zjednoczonych. W zeszłym roku przypadała 50. rocznica śmierci gen. Władysława Andersa. W celu uhonorowania generała w 50. rocznicę jego śmierci z inicjatywy Ambasador RP we Włoszech Anny Marii Anders – córki generała, Ambasadora RP w Wielkiej Brytanii Arkadego Rzegockiego oraz portalu „British Poles” – Instytutu im. gen. Władysława Andersa oraz Fundacji Skarbowości im. Jana Pawła II ogłoszono niezwykłe przedsięwzięcie.

Inicjatorzy akcji chcą ufundować wykonanie popiersia gen. Władysława Andersa, aby mogło na stałe prezentować się w National Army Museum w Londynie, czyli w głównym muzeum brytyjskiej armii. „Pragniemy wspólnymi siłami naszych rodaków w kraju i na emigracji ufundować popiersie generała autorstwa śp. mistrza Andrzeja Pityńskiego – niedawno zmarłego polskiego rzeźbiarza mieszkającego przez większość życia w Stanach Zjednoczonych, Kawalera Orderu Orła Białego, członka Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, znanego przede wszystkim jako autora słynnego pomnika Katyńskiego w Jersey City”

Program stypendialny dla polonijnej młodzieży im. gen. Władysława Andersa

Szansa na studia w Polsce Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej rozpoczęła nabór wniosków w programie stypendialnym dla Polonii im. Gen. Władysława Andersa na studia I stopnia i jednolite studia magisterskie oraz studia II stopnia na polskich uczelniach.

Kto może skorzystać z programu?

Anders NAWA to program stypendialny skierowany do młodzieży polonijnej, która zainteresowana jest podjęciem kształcenia na polskich uczelniach, w trybie stacjonarnym, w języku polskim.

Nowością w tegorocznym naborze jest poszerzenie grupy uprawnionych wnioskodawców. Dotychczas o udział w programie mogły się starać osoby posiadające udokumentowane polskie pochodzenie lub Kartę Polaka.

W tym roku w naborze na studia I stopnia lub jednolite studia magisterskie mogą wziąć udział również osoby posiadające polskie obywatelstwo oraz obywatelstwo innego kraju, które cały okres kształcenia odbywały na poziomie szkoły średniej poza granicami Polski.

Co oferuje program Anders NAWA? W ramach Programu oferowane jest comiesięczne stypendium w wysokości od 1250 zł do 1700 zł w zależności od poziomu kształcenia. Studia mogą być poprzedzone rocznym kursem przygotowawczym do studiów w Polsce (również na warunkach stypendialnych). Celem kursu przygotowawczego jest pogłębienie znajomości języka polskiego oraz wiedzy z przedmiotów kierunkowych związanych z tokiem przyszłych studiów.

Udział w programie Anders NAWA dla młodzieży polonijnej jest symbolicz-

nym powrotem do ojczyzny, okazją do poznania kultury i historii Polski.

Opinie stypendystów – Stypendium w ramach Programu im. Gen. Andersa pozwala mi się w pełni skupić na nauce oraz na rozwoju poza programem zajęć. Nie muszę dzielić czasu pomiędzy studia i pracę, dzięki czemu mogę zgłębiać moje zainteresowania, doskonalić wybrane kompetencje lub brać udział w różnego rodzaju wolontariacie. Nie muszę również martwić się o podstawowe środki do życia, co daje po prostu duży komfort psychiczny – tak udział w programie komentuje stypendystka z Litwy Marta Faustyna Chmielewska.

Youliya Zhitukhina na miejsce do studiów wybrała Uniwersytet Jagielloński. Pochodzi z Kazachstanu i uważa, że „dzięki programowi im. Gen. Andersa, Polacy z całego świata mają szansę wrócić do ojczyzny. Studiować, pracować, podróżować, spełniać marzenia. I to wszystko u siebie w domu, w Polsce!”.

Dla Janainy Faganello z Brazylii udział w programie był rodzinną tradycją, inspiracją do aplikowania na studia w Polsce. Z programu skorzystało również jej rodzeństwo: „Moja siostra i brat, którzy studiowali i zdobyli tytuł magistra w ramach tego samego programu, byli i są moimi największymi zwolennikami.

Polska zapewniła im nie tylko zdobycie wyższego wykształcenia, ale także możliwości pracy w celu zbudowania udanej kariery zawodowej. Są dla mnie wielką inspiracją i tak jak oni podążam tą wspaniałą i cudowną drogą dzięki możliwości, jaką Polska nam dała przez program im. Gen. Andersa”.  OPR. JLS

Wioski w tegorocznym naborze można składać do 18 maja 2021 r. w systemie teleinformatyczny NAWA. Szczegóły można znaleźć na stronie internetowej: www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/nabor-wnioskow-do-programu-anders-nawa-juz-otwarty

Wiadomości sportowe Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

Huber Hurkacz odniósł na Florydzie swój największy sportowy sukces

Polak zwycięzcą turnieju w Miami D

zięki temu mam większą motywację do dalszej pracy – powiedział po wygranej w turnieju ATP rangi Masters 1000 na kortach twardych w Miami Hubert Hurkacz. To największy sukces w karierze 24-letniego tenisisty, który awansował z 37. na 16. miejsce w rankingu ATP. Był to już trzeci tytuł Polaka w głównym cyklu i drugi wywalczony na Florydzie (w Winston-Salem oraz w Delray Beach).

W drodze do finału Hubert Hurkacz pokonał czterech wyżej notowanych tenisistów: Denisa Kudlę (7:6, 6:4), Denisa Shapovalova (6:3, 7:6), Milosa Raonica (4:6, 6:3, 7:6), Stefanosa Tsitsipasa (2:6, 6:3, 6:4) oraz Andrieja Rublowa (6:3, 6:4).

W finale Polak pokonał w dwóch setach (7:6, 6:4) Włocha Jannika Sinnera.

Był to ich pierwszy wspólny pojedynek. Hurkacz i Sinner prywatnie się przyjaźnią i występują wspólnie w zawodach deblowych. W pierwszym secie Polak wyszedł na prowadzenie 3:0, ale Włoch wyrównał na 3:3. Wyrównana

Hubert Hurkacz z okazałym trofeum za zwycięstwo w turnieju ATP Masters w Miami

 facebook.com/huberthurkacz.official

gra doprowadziła do tie-breaka, którego Hurkacz wygrał 7-4 i objął prowadzenie w meczu.

W drugim secie wrocławianin wygrał dwa pierwsze gemy przy podaniu rywala, jak również przy swoich serwisach, co dało mu prowadzenie 4:0. 19-letni Sinner doprowadził jednak do wyniku 4:3, ale końcówka należała do Hurkacza, który zakończył pojedynek już przy pierwszej piłce meczowej.

– To niesamowite wrażenie, nawet nie wiem do końca, co powiedzieć. W drugim secie miałem szansę na prowadzenie 5:0, ale sprawy się nieco skomplikowały.

Najważniejsze, że udało mi się zamknąć ten mecz. Chcę bardzo podziękować mojemu sztabowi – powiedział bezpośrednio na korcie Polak. – Spędziłem tutaj prawie pół roku, zarówno wiosną, jak i latem. Doświadczyłem trudnej pogody. W niedzielę były trudne warunki, ponieważ przeszkadzał nam szalejący wiatr – dodał Hurkacz, który za triumf w imprezie tej rangi zarobił 300 tysięcy dolarów.  oPr. ar

39

Na boisku zabrakło kontuzjowanego Roberta Lewandowskiego

Bayern odpadł z Ligi Mistrzów – Jestem przekonany, że Hansi Flick nie będzie już trenerem Bayernu po zakończeniu tego sezonu – powiedział legendarny Lothar Matthaeus po przegranym dwumeczu klubu Roberta Lewandowskiego z Paris Saint Germain w ćwierćfinale Lidze Mistrzów. Mimo zwycięstwa 1:0 na wyjeździe, Bayern odpadł, bo na własnym boisku przegrał 2:3.

Oznacza to, że Bawarczycy nie obronią tytułu najlepszego klubu w Europie. W obydwu meczach z PSG nie zagrał Robert Lewandowski, który w meczu reprezentacji Polski z Andorą w ramach eliminacji mistrzostw świata 2022 doznał kontuzji. Polak trenuje już z drużyną, ale nie wiadomo, kiedy wróci na murawę.  OPR. AR  www.facebook.com/fcbayern.en

Reprezentacja Polski zagra w Dublinie i w Bilbao

euro 2020 z kibicami 16 kwietnia br. UEFA poinformowała, że tegoroczne mistrzostwa Europy w piłce nożnej odbędą się z kibicami na trybunach. Osiem miast-gospodarzy potwierdziło już gotowość ich przyjęcia w liczbie odpowiadającej co najmniej 25 procent pojemności stadionów. „UEFA z przyjemnością informuje, że nastąpi powrót kibiców na EURO 2020 i prag-

nie wyrazić uznanie dla swoich związków członkowskich oraz władz krajowych i lokalnych, które ściśle współpracują przy zapewnieniu bezpiecznego powrotu kibiców na stadiony” – czytamy w oficjalnym komunikacie federacji.

Londyn zadeklarował gotowość na przyjęcie minimalnej liczby – 25 procent. Amsterdam, Bukareszt, Kopenhaga oraz Glasgow udostępnią od 25 do 33 procent

miejsc, z kolei Sankt Petersburg oraz Baku – 50 procent. Jedynie Budapeszt udostępni 100 procent miejsc dla fanów.

Na EURO 2021 zagrają również białoczerwoni. W Dublinie zmierzą się 14 czerwca ze Słowacją oraz 23 czerwca ze Szwecją, a w Bilbao 19 czerwca zagrają z Hiszpanią.  OPR. AR

Pomimo wygranej w Paryżu, Bayern (czerwone stroje) odpadł z Ligi Mistrzów, bo na wyjeździe strzelił mniej goli niż Francuzi w Monachium

40

Opowiadanie April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

WIESŁAW HOP

Demokracja lokalna B

ogusław Milczanowski był młodym sołtysem. Tego dnia pierwszy raz uczestniczył w spotkaniu Rady Gminy Chlewiska Małe i był bardzo podekscytowany. Z tego powodu nie zauważył nawet, że radni, na czele z wójtem Głogowskim i przewodniczącym rady Polkowskim, siedzieli przy stołach ustawionych w kwadracie, twarzami zwróceni do siebie, a sołtysi, dyrektorzy szkół i inni zaproszeni goście, jakby trochę mniej ważni, jakoś niezręcznie, zostali posadzeni za ich plecami przy wejściu. Ponieważ nie miał zamiaru nic mówić, nie przeszkadzało mu także to, że wójt i radni dysponowali bezprzewodowym mikrofonem, aby nie zdzierać gardeł, który uprzejmie podawali sobie z ręki do ręki, gdy któryś z nich chciał coś powiedzieć. Pozostali uczestnicy posiedzenia, zabierając głos, musieli krzyczeć, ale pomimo to, i tak trudno było zrozumieć, co mówią. Zresztą może o to chodziło, aby zniechęcić ich do niepotrzebnego gardłowania i przedłużania spotkania.

Sołtys Milczanowski, jak już wcześnie postanowił, nie zabierał głosu, siedział, rozglądał się, przysłuchiwał, popijał kawę i przegryzał paluszki i ciastka, które postawiły przed zebranymi dziewczyny z gminnego ośrodka kultury obsługujące zebranie, i myślał, że dobrze jest być radnym.

Wiesław hop – pisarz i publicysta związany z Podkarpaciem (Rzeszowski Oddział Związku Literatów Polskich).

Urodził się w roku 1963 w Birczy, w powiecie przemyskim, gdzie mieszka. Jest żonaty, ma troje dzieci. Był nauczycielem, a w latach 1989–2010 policjantem. Przez trzynaście lat służby pełnił funkcję Komendanta Komisariatu Policji w Birczy. Od trzydziestu lat pisze opowiadania oraz powieści o tematyce sensacyjno-kryminalnej i obyczajowej. Wydane powieści: „Spacer ze śmiercią” – Wydawnictwo Pi, Warszawa 2012, „Wbrew woli” – WFW, Warszawa 2013, „Poranek pełen nadziei” – Rozpisani.pl, Warszawa 2015, „Przed wyrokiem” – LSW, Warszawa 2016, „O północy w Bieszczadach” – LSW, Warszawa 2019, „Długa noc” – Wydawnictwo CM, Warszawa 2020, wydana także w formie audiobooka przez Wyd. Lind & Co.

– Wysoka Rado – mówił radny ze Starych Brzezinek. Milczanowskiego uderzyło to sformułowanie i przez chwilę poczuł się tak, jakby w telewizji oglądał obrady Sejmu.

– Musimy zrobić coś z tymi samochodami ciężarowymi wywożącymi kloce ze składów, które dewastują nam drogi gminne i powiatowe, bo jak tak dalej będzie, to niedługo autobusy po dzieci do szkół nie przejadą.

– Tak, jest to bardzo ważny problem, któremu trzeba wyjść naprzeciw – zgodził się wójt gminy. – Wystosujemy pismo do komendanta komisariatu policji, niech robi coś w tej sprawie.

– Pismo wystosować można – przytaknął przewodniczący rady. – Dobrze byłoby także wezwać go tutaj i profilaktycznie, że tak powiem, zmobilizować do działania, bo przecież to jego działka... Ale on, jak zwykle, będzie tłumaczył się, że ma tylko pięciu ludzi. Z drugiej strony należy chłopa zrozumieć, że policjanta na każdej drodze nie może postawić. Dlatego ja, widzę tutaj szczególną rolę dla sołtysów – kontynuował. – Wy, panowie, stale jesteście na miejscu. Musicie dzwonić na policję. Niech przyjeżdżają i karzą. Zapisujcie także numery rejestracyjne pojazdów, aby później można było sprawdzić, jakie konsekwencje wyciągnięto w stosunku do kierowców, i

Drogie Czytelniczki, Drodzy Czytelnicy Autor opowiadania „Demokracja lokalna” jest Wam już dobrze znany. To Wiesław Hop – pisarz z Bieszczadów. W tym tekście dowiadujemy się, jak politycy na poziomie gminy mogą być powiązani z lokalnym biznesem i do czego prowadzą takie relacje.

Nadal też czekamy na Wasze opowiadania, które chętnie opublikujemy na naszych łamach.

Jedynym ograniczeniem, jakie proponujemy, jest objętość tekstu, która nie powinna przekraczać 6 tys. znaków. Przysyłajcie swoje utwory na e-mail: jw0226@gmail.com.

Edward Bolec

który z nich nagminnie niszczy nasze drogi.

Sołtysowi Milczanowskiemu podobały się te słowa, a nawet doznał lekkiego uczucia dumy, ponieważ przewodniczący rady gminy urodził się i mieszkał w tej samej wsi, co on. Ponadto, osobiście, przekonał się, że – pomimo braku wykształcenia – co zarzucano przewodniczącemu wielokrotnie w kampaniach wyborczych, jest to mądry facet.

Po dwóch godzinach porządek obrad został wyczerpany. Milczanowski, razem z innymi sołtysami i radnymi, zgłosił się do kasy gminnej, gdzie otrzymał pięćdziesiąt złotych – połowę sumy, którą za ten sam czas otrzymywali radni. W restauracji przy rynku, w towarzystwie innych uczestników debaty, zjadł obiad i wypił dwa piwa, po czym z uczuciem sytości i zadowolenia wracał do domu. W kieszeni szeleściło mu jeszcze trzydzieści złotych, co dodatkowo poprawiało mu nastrój, nie mógł jednak pozbyć się wrażenia, że są to najłatwiej zarobione pieniądze w jego dotychczasowej pracy zarobkowej. Przejął się trochę wypowiedzią przewodniczącego i postanowił – skoro już ludzie mu zaufali i został wybrany sołtysem – zrobić coś pożytecznego dla wsi. „Na początek zajmę się ochroną drogi” – pomyślał.

I jak do tej pory nigdy nie zwracał uwagi na przejeżdżające samochody, tak teraz drażnił go każdy pojazd ciężarowy, przekraczający wizualnie dopuszczalną granicę dziesięciu ton masy całkowitej. Za każdym razem telefonował na policję i kategorycznie domagał się ukarania sprawcy. Skwapliwie zapisywał także numery rejestracyjne, które zdążył zapamiętać.

Tak było przez dwa dni.

Trzeciego dnia rano na podwórko sołtysa zajechał służbowy polonez gminny, z którego wysiedli, wyglądający jak dwie chmury

gradowe, wójt i przewodniczący rady gminy.

Obaj już od początku byli jacyś zdenerwowani, i – jakby niechętnie - przywitali się z Milczanowskim.

– Co ty, kurwa, Boguś wyprawiasz? – zaczął bez zbędnych ceregieli przewodniczący. – Całymi dniami siedzisz dupą przy oknie, obserwujesz drogę, dzwonisz na policję i każesz im mandaty wypisywać. Ja już, przez ciebie, tylko w czasie dwóch dni, trzeci mandat kierowcom refunduję. Chcesz mi, kurwa, interes zlikwidować.

– Przecież sam pan mówił na zebraniu rady, aby zapisywać numery i dzwonić na policję – obruszył się sołtys.

– Tak, mówiłem, mówiłem, a ty mi tutaj głupa nie strugaj. Dobrze wiesz, tak jak i wójt, że chodziło mi o obcych, a nie o swoich.

Nie będziemy przecież podcinać gałęzi, na której sami siedzimy.

Po tej krótkiej rozmowie obaj wrócili do samochodu, pozostawiając na podwórku zmieszanego sołtysa.

– A komendanta komisariatu, to ja, jeszcze dzisiaj porządnie opierdolę. Niech zna swoje miejsce w szeregu i nie myśli, że z nami nie musi się liczyć – rzucił przewodniczący i przekręcił klucz w stacyjce. Gdy opuszczali posesję Milczanowskiego, wójt odezwał się: – On dobrze wie, że te samochody wożą drewno do twojego tartaku, a mimo to, taki był stanowczy, że aż trzy mandaty kazał wypisać. Niech się lepiej zajmie ściganiem przemytników papierosów i alkoholu, bo przez ich działalność, w moich sklepach całkiem obroty siadają.

Po ujechaniu kilku kilometrów obaj włodarze uspokoili się i zaczęli myśleć o przyjemniejszych sprawach. Bowiem zapowiadał się pogodny dzień, który miał się, dla nich, zakończyć mocno zakrapianym bankietem z samorządowcami z zaprzyjaźnionego regionu sąsiedniej Słowacji.

•

ciekawostki April 23, 2021

Bocianie wioski  Archiwum WEM

W

iosna w pełni, a więc w polskim krajobrazie nie może zabraknąć bocianów. Przemierzą tysiące kilometrów, aby tu spędzić sezon. Podobno co czwarty bocian pomieszkuje w Polsce. Niektóre rejony są uprzywilejowane, zwłaszcza północno-wschodnia część kraju. W pewnych wioskach tych ptaków jest więcej niż ludzi. Żywkowo leży przy granicy z Rosją. Pewnie poza okolicą mało kto słyszałby o takim zakamarku kraju, gdyby nie bociany. Jest tam największa kolonia bociana białego w Polsce. Sprzyjają im warunki: rozległe podmokłe łąki, grądy i łęgi, dzika przyroda w sam raz na spokojne bytowanie i żerowiska.

Obok ludzi Bocianom obojętna pobliska granica, przekraczają ją kiedy chcą. Miejscowi ludzie są przyjaźnie nastawieni do tych długonogich, wielkich ptaków. Nawet pomagają im budować gniazda i dokarmiają je. Dużo bocianów jest też w innych miejscowościach przygranicznych: w Szczurkowie, Toprzynach, Lwowcu.

Innym bardzo bocianim miejscem jest okolica Tykocina, zwłaszcza Dwór Pentowo na Podlasiu (blisko Białegostoku).

Ochrona siedlisk W Żywkowie Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Przyrody realizuje

temperatura. W Afryce w czasie zimy mają dostatecznie dużo pokarmu. Są tam tylko około 2 miesięcy. Nie zostają na stałe, bo latem panują susze, wskutek których występuje niedobór pożywienia. Bociany nie zdołają odchować tam młodych, dlatego co roku wracają do swoich miejsc lęgowych.

Ten rodzaj lęku jest bardzo powszechny, dotyka co najmniej 1 na 10 osób, także silnych mężczyzn. U niektórych strach przed igłami i zastrzykami wynika ze złych wspomnień. omdlenie lub panika Doświadczanie zastrzyku, a nawet sam widok przygotowanej igły może prowadzić do omdlenia lub uczucia zagrożenia nim.

Dzieje się tak, bo kiedy pojawia się strach, zwiększa się tętno oraz ciśnienie krwi (do-

Książkowe rekordy

Potężny, nieśpiewny Podobno co czwarty bocian pomieszkuje w Polsce

projekt „Bociania wieś”. Celem tego projektu jest wypracowanie skutecznych metod ochrony siedlisk i żerowisk bocianów. Pod gniazda robione są podstawy dające bezpieczeństwo. Montaż ich jest możliwy w okresie od września do marca, kiedy gniazda są puste. W Żywkowie powstała też infrastruktura pozwalająca na bezpieczne oglądanie życia ptaków. Jest platforma widokowa, ścieżka edukacyjna i małe muzeum.

Sekret wędrówek Odloty bocianów do Afryki mają związek z zimowym brakiem pokarmu w Polsce. Zmrożona czy pokryta śniegiem ziemia jest dla nich gorsza niż niska

Bocian może mieć do 120 cm wzrostu, a rozpiętość jego skrzydeł nierzadko przekracza dwa metry. Jego gniazda są ogromne i ciężkie – z roku na rok rozbudowywane przez ptaki mogą osiągnąć wagę nawet dwóch ton i szerokość dwóch metrów. Bocian jest ptakiem mięsożernym i „małomównym”. Odgłosem, jaki wydaje, jest klekot, który powstaje przez kłapanie dziobem. Pisklęta mają inne odgłosy: od syczenia, przez pisk aż po „miauczenie”. Ich dzioby są za miękkie na klekot.

tyczy to też lęków z innych przyczyn), a potem gwałtownie się obniża. Inni z kolei doświadczają paniki. Towarzyszą temu potliwość, drżenie i inne objawy somatyczne.

Strach przed ostrymi przedmiotami, czyli aichmofobia, bywa nieuzasadniony – podobnie, jak w przypadku każdej innej fobii.

Borykający się z nim wie, że obawy są bezpodstawne, jednak ma trudność w przezwyciężeniu swojego lęku, a reakcja w zetknięciu z ostrym przedmiotem jest poza jego kontrolą. W przypadku pobierania krwi, leku w zastrzyku czy szczepienia należy uprzedzić o tym personel medyczny.

Pokonać problem By pokonać ten paraliżujący lęk, warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty. Fobie

Choć w literaturze nie o wyczyny chodzi, zwłaszcza materialne, trudno na nie nie zwrócić uwagi, gdy wprawiają w osłupienie. Twórcy nietypowych książek nie mieliby szans na zainteresowanie standardowych bibliotek, ze względów czysto praktycznych…

Gatunek zagrożony Bocian biały jest gatunkiem chronionym na mocy Ustawy o Ochronie Przyrody. Ptak ten jest narażony na wiele zagrożeń powodowanych przez człowieka i jego działalność. Należą do nich m.in.: obniżenie poziomu wód gruntowych, melioracje odwadniające, duża ilość urządzeń energetycznych.  hK

Strach przed igłami Czas masowych szczepień u wielu wywołuje dylematy i obawy, ale niektóre z nich mają inne przyczyny niż tylko działanie nowych preparatów. Mało znanym i rzadko nagłaśnianym problemem niektórych osób jest strach przed igłą.

41

 Archiwum WEM

Volume XIX, Issue 8

specyficzne (w tym aichmiofobia) najczęściej leczone są w nurcie terapii poznawczo-behawioralnej, która w takim przypadku obejmuje:  psychoedukację, czyli pogłębianie wiedzy chorego na temat przyczyn i mechanizmów rządzących lękiem,  desensytyzację (stopniowe odwrażliwianie na przedmioty wywołujące lęk) lub terapię implozywną (gwałtowne „zanurzanie się” w doświadczeniach kontaktu z obiektem fobii) w bezpiecznych warunkach terapii,  opanowywanie metod radzenia sobie z wegetatywnymi symptomami lęku, np. technik relaksacji, ćwiczeń oddechowych.  HK

Najmniejsze książki świata Są niczym ucho cienkiej igły. Jedna z nich nosi tytuł „Shiki no Kusabana” (z jap. kwiaty i pory roku). To mikroksiążka z drukarni w Tokio – Toppan Printing.

Bez lupy nie zgłębi jej nawet sokole oko. Konieczna jest też igła do przewracania stron. Karty mają 0.75 milimetra długości, a szerokość liter nie przekracza 0.01 milimetra. Innym książkowym krasnalem jest „Stary król Cole” o wymiarach 1 mm na 1 mm wydany w 85 egzemplarzach w 1985 roku w Szkocji.

Najgrubsze książki Rekord w tej dziedzinie pobił zbiór historii o Pannie Marple autorstwa Agaty Christie. W limitowanej edycji w 2009 roku ukazało się 500 egzemplarzy tego zbioru. Każdy ma grubość 32.2 cm i wagę 8.04 kg.

Ilość stron – 4,032, jest na nich 12 powieści i 20 opowiadań. Jeśli chodzi o treść, doliczono się tam 68 zbrodni. Wszystko to gaśnie jednak przy pełnym niewinności rekordziście „Das dickste Buch des Universums” (z niem. najgrubsza książka wszechświata). Ma on 4,08 metra grubości, liczy 5,560 stron i waży 220 kg. Taki gigant zaprezentowano go na targach książki we Frankfurcie w 2010 r. Obejmuje on rysunki i teksty ponad 40 tysięcy dzieci, przysłane na konkurs o bezpieczeństwie maluchów na drogach.

Największe formaty Jeśli chodzi o rozmiary stron, rekordy bije indyjska książka mająca 7.5 metra wysokości i ponad 5 metrów szerokości. Choć liczy tylko 20 stron, na jej wyprodukowanie potrzeba było 800 metrów kwadratowych materiału i 40 litrów farby. Księga ma charakter religijny. Znajdują się w niej fragmenty kazań.  HK

42

Publicystyka April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

CZY ZNACZENIE POLSKI W PAKCIE PóŁNOCNOATLANTYCKIM W NAJBLIŻSZYM CZASIE MA SZANSę WZROSNąć?

Polska, amerykańska Polonia i sojusz NATO  Wikipedia

Media coraz częściej informują nas o historii i znaczeniu Sojuszu NATO. Być może miejsce Polski w Sojuszu również zyska na uwadze. Zobaczymy! Przypomnijmy, co to jest NATO i w jakich okolicznościach Polska została jego członkiem.

Szczyt NATO w 1999 roku

W

krótce po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 r., upadł wielki sojusz antyhitlerowski. W następstwie powstała nowa „zimna wojna”, w której komunistyczny Związek Radziecki walczył ze Stanami Zjednoczonymi i wolnym światem. Po ustaleniach „wielkiej trójki” na konferencji w Jałcie Stalin narzucił dyktatury w Polsce, na Węgrzech, w Czechosłowacji, Bułgarii, Rumunii, Jugosławii i Albanii oraz oddzielił zdewastowane wojną państwa „żelazną kurtyną” biegnącą z północy na południe przez środek Europy. Co gorsza, ZSRR dokonywał posunięć zagrażających wolności krajów poza jego wpływami. W odpowiedzi w 1947 roku Stany Zjednoczone wsparły Grecję i Turcję, nie pozwalając w ten sposób na ich przejęcie przez wspieranych przez Sowietów rewolucjonistów. Zatwierdzony Plan Marshalla zapewniał setki milionów dolarów pomocy gospodarczej na odbudowę rozdartej wojną Europy. Polska z tego planu skorzystać nie mogła. W 1949 r. obawy przed agresją sowiecką doprowadziły do powstania nowego wieloosobowego sojuszu obronnego

– Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). Misja NATO została określona w artykule 5 Traktatu, w którym wszyscy członkowie zobowiązali się do przestrzegania zasady „zbiorowej samoobrony”. Mówiąc po prostu: atak wroga na któregokolwiek członka był atakiem na wszystkich członków i wszyscy byli zobowiązani do obrony przed takim atakiem.

Początkowo Sojusz obejmował 12 państw: Wielką Brytanię, Francję, Włochy, Holandię, Belgię, Luksemburg, Portugalię, Islandię, Danię, Norwegię, Kanadę i USA. W latach pięćdziesiątych do Hiszpanii dołączyły Grecja, Turcja i RFN. Czas wskazywał, że Sojusz zapobiegł ekspansji ZSRR. Ponadto jedność celów sprawiła, że NATO stało się nieocenioną polisą ubezpieczeniową, która doprowadziła do zwiększenia dobrobytu i stabilności społecznej w całej Europie zachodniej.

W 1989 roku Polska, Czechosłowacja i Węgry wiodły prym w zakończeniu rządów komunistycznych i zapewnieniu wolności i niezależności swoim obywatelom.

Aby umocnić swoje wysiłki w zakresie bezpieczeństwa narodowego i odbudowy gospodarczej, nowe państwa z Europy

środkowej starały się wejść do NATO i Unii Europejskiej, kluczowych wielonarodowych organizacji wspólnoty demokratycznej. Polscy przywódcy przejęli inicjatywę w naciskaniu na przyjęcie do obu sojuszy, które uważali za kluczowe dla przyszłości swojego kraju. Niestety, Polska i jej sąsiedzi napotkali poważne przeszkody w uzyskaniu członkowska zarówno w Unii Europejskiej, jak i NATO. Biorąc pod uwagę ponurą spuściznę gospodarczą pozostawioną przez złe rządy komunistyczne, UE odmówiła rozważenia jakiejkolwiek wcześniejszej ekspansji na wschód. Jeśli chodzi o przystąpienie do NATO, trzeba było pokonać różne wysokie przeszkody. Początkowo niektórzy przywódcy NATO argumentowali, że wraz z upadkiem Związku Radzieckiego i końcem zimnej wojny w 1991 r. nadszedł czas, aby rozwiązać Sojusz.

Chociaż ten pogląd został odrzucony, inne wpływowe osobistości rządowe sprzeciwiały się dalszej ekspansji NATO. Zamiast tego zaproponowali, aby kraje aspirujące do członkostwa były „partnerami dla pokoju”, mimo że „partnerstwo” nie obejmowało podstawowego zobowiązania za-

wartego w artykule 5, które określało misję NATO. Polska sprzeciwiała się „partnerstwu dla pokoju” i przewodziła wysiłkom Europy środkowo-wschodniej w dążeniu do pełnego członkostwa w NATO. W Stanach Zjednoczonych Polonia i jej główny organ – Kongres Polonii Amerykańskiej (PAC) – zdecydowanie poparły członkostwo Polski w NATO, wierząc, że jego rozszerzenie leży w najlepszym interesie narodowym Stanów Zjednoczonych, ich sojuszników i rosnącej demokracji w Europie środkowo-wschodniej.

Powołany pod koniec II wojny światowej PAC zobowiązał się do zapewnienia wolnej, niepodległej Polski i bezpieczeństwa narodowego Ameryki. Ponadto miał aktywnych członków i kapituły w całych Stanach Zjednoczonych.

W grudniu 1993 roku PAC rozpoczął masową kampanię na rzecz członkostwa Polski w NATO. Do Białego Domu słano setki telegramów, listów, telefonów i emaili w celu wsparcia rozszerzenia NATO. Ten wysiłek się opłacił. W styczniu 1994 roku prezydent Clinton postanowił spotkać się z przedstawicielami społeczności polskiej, czeskiej, słowackiej i węgierskiej w Ameryce, aby wysłuchać ich opinii na temat rozszerzenia NATO. Spotkanie to odbyło się w Milwaukee w stanie Wisconsin, a w marcu tegoż roku miało miejsce drugie spotkanie z prezydentem w Białym Domu.

W Milwaukee prezes PAC Edward Moskal przedstawił mocny argument za rozszerzeniem NATO. Kiedy ta sama grupa spotkała się w marcu, prezydent Clinton zadeklarował poparcie dla rozszerzenia NATO. Jak to ujął: „Drzwi do ekspansji NATO są otwarte”.

Brałem udział w obu tych spotkaniach, a także w trzecim w Buffalo w stanie Nowy Jork w grudniu 1994 r. Tam spotkaliśmy się z ambasador ONZ Madeleine Albright. To, czego byłem świadkiem podczas tych sesji, było niesamowite. To tam zmieniła się polityka Stanów Zjednoczonych (opisałem swoje doświadczenie jako „świadka historii”.)

ciekawostki Volume XIX, Issue 8

Oczywiście coś tak ważnego jak rozszerzenie NATO nie wydarzyło się z dnia na dzień! Trzeba było rozwiązać różnego rodzaju problemy. Wszystkie 16 państw NATO również musiało zatwierdzić wejście nowych członków.

Senat USA musiał znowelizować traktat NATO większością co najmniej 2/3 głosów. Kongres Polonii Amerykańskiej kontynuował wielkie dzieło. Kiedy w kwietniu 1998 r. Senat zatwierdził przyjęcie Polski, Węgier i Czech, większością 80 głosów za i 19 przeciw. W tych 12 państwach, w których PAC był najsilniejszy, liczba głosów wynosiła 21 do 3. W czerwcu 1999 r. kierownictwo NATO w 50. rocznicę utworzenia formalnie przyjęło swoich nowych członków do Sojuszu. Od tego czasu przystąpiło do niego bez większych trudności 10 kolejnych państw Europy środkowo-wschodniej.

Po 1999 roku NATO pozostawało cenionym sojuszem obronnym. Wierny swojej misji założycielskiej sojusz NATO przyjął też nowe obowiązki. We wszystkich swoich działaniach Polska była konstruktywnym uczestnikiem sojuszu, który nadal zacieśnia więzi łączące transatlantycką wspólnotę demokratycznych narodów.

Polacy i Kongres Polonii Amerykańskiej mogą być dumni z „wypełnionej misji” o niezwykłym znaczeniu dla pokoju i bezpieczeństwa w strategicznie ważnej części świata.  Prof. donald PienKoS

Prof. Donald Pienkos Donald Edward Pienkos jest emerytowanym profe kuryerpolski.us sorem nauk politycznych Uniwersytetu Wisconsin w Milwaukee. Jest polsko-amerykańskim historykiem specjalizującym się w politologii i historii społeczności polsko-amerykańskiej. W listopadzie 2010 roku otrzymał Oficerski Krzyż Zasługi od prezydenta RP. Jego wybrane publikacje to: Pienkos, Donald E. „Wielokrotne zgłoszenia”. Encyklopedia polsko-amerykańska. Ed. Pula, James, Biskupski, M.B.B., Galush, William E., Jaroszynska-Kirchmann, Anna D., Napierkowski, Thomas J., Pease, Neal, Pienkos, Donald E., Pula, Cheryl i Radzilowski, John.

McFarland Publishers, (2011) i Pienkos, Donald E. „Kongres Polonii Amerykańskiej, Polscy Amerykanie i Polityka Antykomunizmu”. Mniejszości antykomunistyczne w USA wyd.

Zake, Ieva. Palgrave-Macmillan (2009)

April 23, 2021

43

Maszyna pomoże w poszukiwaniu życia na powierzchni planety

Historyczny lot drona na Marsie zakończony sukcesem

 Nasa.gov

Dron NASA Ingenuity stał się pierwszym urządzeniem w historii, które wykonało napędzany, kontrolowany lot na innej planecie. To historyczne wydarzenie i dowód na to, że kontrolowany lot na innej planecie jest możliwy, chociaż powietrze na Marsie nie sprzyja lotom. Dzięki możliwości patrzenia z góry misja może przynieść rewolucyjne rezultaty. – Łazik marsjański jest w stanie pokonać stosunkowo małą odległość. Kiedy towarzyszy mu helikopter, który może bardzo szybko pokonać duże odległości, możemy zbadać dużo większą powierzchnię i zidentyfikować interesujące cele – tłumaczy Paweł Kicman, inżynier systemów AOCS w Centrum Badań Kosmicznych.

W poniedziałek śmigłowiec NASA Ingenuity Mars stał się pierwszym w historii, który wykonał kontrolowany lot na innej planecie. Zespół Ingenuity potwierdził, że lot się powiódł, po otrzymaniu danych z helikoptera za pośrednictwem łazika Perseverance. Dron uniósł się na wysokość 3 m i przez 30 s utrzymywał się w powietrzu. Łącznie lot trwał 39,1 s. Był całkowicie autonomiczny – pilotowany przez pokładowe algorytmy nawigacyjne i sterujące.

Ingenuity to pierwsza tego typu maszyna, która lata na obcej planecie. Pomoże w pracy łazika Perseverance, który ma za zadanie szukać dowodów na istnienie życia oraz badać klimat i geologię Marsa.

– To pierwsze tego typu urządzenie uruchomione poza Ziemią. Łazik marsjański jest w stanie pokonać stosunkowo małą odległość, rzędu kilkudziesięciu kilometrów w trakcie kilku lat trwania misji. Kiedy towarzyszy mu helikopter, który jest w stanie podlecieć i bardzo szybko pokonać duże odległości, jesteśmy w stanie zbadać dużo większą powierzchnię, zidentyfikować interesujące cele, których sam robot nie byłby w stanie znaleźć – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Innowacje Paweł Kicman, inżynier systemów AOCS w Centrum Badań Kosmicznych.

Śmigłowiec NASA Ingenuity Mars stał się pierwszym w historii, który wykonał kontrolowany lot na innej planecie

Helikopter ma 49 cm i nie zawiera żadnych instrumentów naukowych. Dron ma zademonstrować, czy przyszła eksploracja Czerwonej Planety może obejmować perspektywę lotniczą. Pierwszy lot był pełen niewiadomych. Czerwona Planeta ma znacznie niższą grawitację i bardzo cienką atmosferę z zaledwie 1 proc. ciśnienia na powierzchni w porównaniu z Ziemią. Oznacza to, że istnieje stosunkowo niewiele cząsteczek powietrza, z którymi mogą oddziaływać łopaty Ingenuity.

Podczas historycznego kontrolowanego lotu łazik Perseverance działał jako przekaźnik komunikacyjny między helikopterem a Ziemią i rejestrował całą operację za pomocą kamer. Łazik szuka śladów mikroskopijnego życia za pomocą PIXL, kamery zamontowanej na ramieniu robota, która widzi przedmioty wielkości ziarnka soli. Na Ziemi udało się w ten sposób znaleźć mikroskopijne skamienia-

łości bakterii w skałach mających ponad 3,5 mld lat. Narzędziami Perseverance do skanowania życia są spektrometry Ramana, które odczytują odbitą sygnaturę świetlną, a radar RIMFAX jest w stanie wykryć kieszenie wodne do 10 m pod powierzchnią.

– Sam łazik Perseverance ma swoją misję, jednym z jego celów jest dalsze poszukiwanie śladów życia na Marsie. To pierwszy etap długiej, wieloletniej misji, której celem jest zwrócenie próbek ziemi marsjańskiej na Ziemię. Łazik Perseverance ma za zadanie zebranie kilku takich próbek, pozostawienie ich na powierzchni Marsa, za kilka lat przyleci po nie drugi łazik, który je zbierze i przygotuje je do wysłania na orbitę. Trzecia misja zabierze z kolei te próbki z orbity Marsa i przywiezie je na Ziemię – tłumaczy Paweł Kicman.  NEWSERIA

44

Reklama April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

45

46

Porady April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

PYTaNIa DO aDWOkaTa

PraWo na florydzie  agnieszka piasecka

Attorney & Counselor at Law

Mecenas Agnieszka Piasecka odpowiada na wybrane pytania czytelników na tematy prawne. Dla ochrony prywatności, imiona osób i niektóre fakty zostały zmienione.

Chciałbym sponsorować mojego syna na zieloną kartę i mam w związku z tym kilka pytań. Czy jako obywatel Stanów Zjednoczonych mogę sponsorować na zieloną kartę dorosłego syna, który mieszka w Polsce? Jestem emerytem. Czy muszę wykazać, że mam odpowiednio wysokie zarobki, aby zakwalifikować się jako sponsor? Czy mój syn po otrzymaniu zielonej karty będzie musiał się tu przeprowadzić na stałe, czy też może tu przyjeżdżać na parę tygodni dwa razy w roku, tak aby nie przekroczyć okresu 6-miesięcznego za granicą? Syn obecnie studiuje w Polsce, więc będzie mógł tu tylko przyjeżdżać na wakacje i w święta.

Włodzimierz z Pensacola, FL Szanowny Panie Włodzimierzu Jako obywatel Stanów Zjednoczonych może Pan sponsorować dorosłego syna na zieloną kartę. Jeżeli syn mieszka w Polsce, to główną petycję składa się w urzędzie imigracyjnym (USCIS) w USA, a następnie po jej zatwierdzeniu resztę dokumentów składa się internetowo przez proces konsularny. Rozmowa kwalifikacyjna, tzw. „interview”, odbywa się w ambasadzie USA w Warszawie. Generalnie: aby zakwalifikować się jako sponsor, musi Pan

Ta kolumna powstała w celach edukacyjnych i w żadnym wypadku nie może zastępować porady prawnej.

wykazać, że zarabia Pan co najmniej 125% tzw. „povery guidelines”, czyli kwoty, którą publikuje rocznie na swojej stronie USCIS. Ta kwota różni się w zależności od ilości osób, które ma Pan na utrzymaniu oraz które Pan sponsoruje.

W przypadku, gdy ma Pan niewystarczające zarobki, można je uzupełnić majątkiem (własnym, członka Pana gospodarstwa domowego lub osoby sponsorowanej). Musi to być taki majątek, który można łatwo i bez większych strat spieniężyć w ciągu 12 miesięcy, na przy-

kład fundusze na kontach bankowych lub nieruchomości. Można również poszukać dodatkowego sponsora, tzw. „joint sponsor”, czyli drugą osobę, która kwalifikuje się jako sponsor i zgodzi się podpisać umowę o sponsorowaniu imigranta. Po otrzymaniu zielonej karty Pana syn będzie musiał zamieszkać na stałe w Stanach Zjednoczonych, a jego pobyty za granicą nie powinny jednorazowo przekraczać 6 miesięcy. Jeżeli jest to niemożliwe do zrealizowania, wówczas syn powinien wystąpić o pozwolenie na dłuższy pobyt za granicą, tzw. „Advanced Parole”, które wydawane jest na okres do 2 lat. Nie zalecam częstego podróżowania tam i z powrotem, gdy pomimo nieprzekroczenia 6 miesięcy za granicą, suma dni spędzonych za granicą jest większa niż ilość czasu w roku spędzonego w USA. Urzędnicy imigracyjni przeprowadzający inspekcję graniczną osób wjeżdżających mają bowiem wgląd do ich historii podróży i jeżeli zauważą, że posiadacz zielonej karty tak naprawdę nie mieszka na stałe w USA, a jedynie organizuje swoje podróże zagraniczne w taki sposób, aby każdorazowy pobyt za granicą nie przekraczał 6 miesięcy, mogą uznać, że osoba taka porzuciła stałą rezydencję i poprosić o oddanie zielonej karty. Jeżeli posiadacz zielonej karty nie zgodzi się dobrowolnie zrzec stałej rezydencji, urzędnik imigracyjny może wówczas skierować sprawę do sądu imigracyjnego w celu odebrania • zielonej karty.

Agnieszka Piasecka jest polskim adwokatem w Clearwater na Florydzie. Urodziła się i wychowała w Polsce. Uzyskała swój pierwszy dyplom prawa z wyróżnieniem na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Na Florydzie uzyskała doktorat prawa z wyróżnieniem na Stetson University College of Law. Mówi biegle po polsku i oferuje bezpłatną pierwszą konsultację prawną.

Adres biura: 13575 58th Str. N., Clearwater, FL 33760, tel. 727-538-4171 lub 813-786-3911.

Więcej informacji na powyższy temat można znaleźć na stronie: www.PolishAttorneyClearwater.com.

Czekamy na Wasze pytania! Mecenas Agnieszka Piasecka odpowie na wybrane pytania Czytelników na łamach„Białego Orła”.

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

47

48

Historia April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja

Spuścizna na lata niewoli  Domena publiczna, Wikimedia Commons

U

dwóch miejscach. Jest mowa o ludzie roboczym, który stanowi najgłówniejszą część narodu i jest mowa o wojsku narodowym, w skład którego wchodzi cały naród. Cały naród ma obowiązek bronić ojczyzny, czyli także chłopi.

Po drugie, chłopi, którzy wracali do kraju z emigracji, skądkolwiek, uzyskiwali wolność. Wolność osobistą także. Natomiast nie wiemy jak potoczyłyby się te umowy między chłopem a panem, które sejm przewidział. Ale dlaczego miałyby się potoczyć w niekorzystny sposób?

stawa rządowa uchwalona 3 maja 1791 roku przez Sejm Wielki regulowała ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Tzw. Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną, spisaną konstytucją. W tym roku przypada 230. rocznica tego wydarzenia. Z tej okazji publikujemy rozmowę z prof. Zofią Zielińską, znawczynią Polski XVIII-wiecznej, autorką wielu publikacji o okresie Sejmu Wielkiego.

Dlaczego Konstytucja, która żyła nieco ponad rok jest taka ważna?

Przede wszystkim dlatego, że gruntownie odrodziła polskie państwo od strony ustrojowej, w bardzo istotny sposób, i przekonała Polaków, to jest drugie znaczenie, trwalsze w gruncie rzeczy, że w ich spuściźnie ustrojowej były elementy bardzo ustrojowe, które mogły posłużyć za budulec nowej, odrodzonej ustawy zasadniczej.

Nowa konstytucja była koniecznością?

Przez większą część XVIII wieku państwo polskie było niesuwerenne. Rosja we współpracy z Prusami całą swoją uwagę skupiała na tym, aby państwo się nie wzmocniło.

Aby zastarzałe wady ustrojowe nie mogły zostać usunięte. O liberum veto wszyscy wiedzieli, że jest absolutnie nie do utrzymania, skoro niszczy sejmy, podstawowy organ ustawodawczy. O tym, że armia nie może liczyć kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy, armia państwa które ma 800 tys. km kwadratowych przed rozbiorem pierwszym, podczas gdy państwa ościenne mają ponad 200 tys. – też wszyscy rozumieli, że tak być nie może. Ale nad utrzymaniem stanu słabości państwa czuwały państwa ościenne – Rosja przede wszystkim, bo ona była głównym beneficjentem, od niej Polska była zależna. I w 1788 roku zebrał się Sejm, na który Katarzyna II, władczyni Rosji, zgodziła się, aby został skonfederowany.

Nie można go było zerwać. Na sejmie skonfederowanym nie działa liberum veto.

Gdy się zorientowano w Petersburgu, że na tym sejmie wybuchł bunt przeciwko Rosji, za późno było na jego zrywanie. Katarzyna II doszła do wniosku, że najpierw pokona Turcję, z którą od 1797 roku była w stanie wojny, a potem uderzy na Polskę, i że będzie udawać, że to co się dzieje w Polsce ją nie interesuje.

Dzięki temu Sejm Wielki 4 zyskał cztery lata faktycznej suwerenności. To pokazuje też, że w pierwszym momencie, kiedy uzyskaliśmy suwerenność i możliwość

Sejm zyskał większą rangę?

Obraz Jana Matejki, Konstytucja 3 Maja 1791 roku

działań, potrafiliśmy – jak to oni mówią we wstępie do Konstytucji 3 maja – „zastarzałe rządu polskiego wady usunąć” i nadać Polsce kształt ustrojowy, który zarówno budził szacunek w Europie, jak przede wszystkim gwarantował sprawne państwo. Sprawne państwo, w którym Sejm działał niezagrożony przez liberum veto ani inne wady, a władza wykonawcza została bardzo wzmocniona w stosunku do tego, co było wcześniej i mogła prowadzić to państwo w okresie miedzy sesjami.

Faktyczni twórcy Konstytucji...

Autorem pierwotnym jest Stanisław August, do niego się zwrócił przywódca Sejmu, który stracił większość - Ignacy Potocki w grudniu 1790, prosząc aby król napisał konstytucję, bo jemu się tego nie udało uczynić. Stanisław August w ciągu mniej więcej 3 tygodni konstytucję ułożył.

Następnie 2 miesiące toczyły się dyskusje pomiędzy Stanisławem Augustem, który miał przekonania monarchiczne, chciał wzmocnienia władzy wykonawczej z królewską na czele, i Ignacym Potockim, który miał przekonania republikańskie, to znaczy chciał wzmocnienia Sejmu kosztem władzy wykonawczej. Doszli do porozumienia, dzień 3 maja jest tego dowodem.

Jak Konstytucja została przyjęta w polskim społeczeństwie?

Konstytucja została uchwalona w maju 1791, a w lutym 1792 odbyły się sejmiki zwane przez historyków referendum konstytucyjnym. I poza jednym sejmikiem – wołyńskim, wszystkie sejmiki aprobowały konstytucję, większość dziękowała wylewnie królowi za jej przyjęcie i za ratunek

kraju. O ratunku, o poczuciu, że znajdują się w ważnym momencie historycznym i mają szansę uratowania państwa mówili twórcy konstytucji w preambule. Widać poczucie odpowiedzialności jej twórców, przekonanie, że Polska znajduje się w takiej chwili, w której ma szanse się ocalić.

Wyraźnie zyskali mieszczanie to różnica do poprzedniego stanu…

Mieszczanie uzyskali pełny samorząd, miasto zostaje wyjęte spod władzy starostów, co było bardzo dolegliwe dla mieszczan, uzyskali pełny samorząd administracyjny, sądowy znowelizowany, uzyskali Neminem captivabimus nisi iure victum czyli prawo nietykalności majątkowej, możliwość nabywania dóbr ziemskich.

Mieszczanie uzyskali jeszcze dostęp do wszystkich praktycznie urzędów w państwie oraz przewidziano szeroką nobilitację dla najaktywniejszych i pełniących pewne ważne funkcje mieszczan. Wprawdzie nie dostali osobnej izby sejmowej, ale uzyskali wpływ na ustawodawstwo sejmowe, mając prawo wysyłania przedstawicieli swoich do komisji policji, skarbu i asesorii czyli do agend państwowych które rozstrzygały o gospodarce, administracji i sądownictwie szlachecko-miejskim jako sądownictwie apelacyjnym.

Chłopi zyskali najmniej, to był wielki dylemat. Społeczeństwo obywatelskie to jest jeszcze wciąż społeczeństwo szlacheckie, a tu dochodzą mieszczanie. Chodzi o to, żeby nie zrazić szlachty, która obawia się, że jeśli władza nad chłopami zostanie jej odjęta, to ona gospodarczo bardzo straci.

Ale po pierwsze chłopi zostali uznani za pełnoprawnych członków narodu i to w

Do reformy Sejmu, jaką przeprowadzona na Sejmie 4-letnim dodałabym to, że sejm był w tej chwili niekwestionowanym zwierzchnikiem ustawodawczym państwa.

Co sejm zdecydował, to było, to stawało się ustawą. To jest nowość w polskim prawie.

Po drugie zasadniczą zmianą jaką konstytucja wprowadziła to zmiana ustroju w kierunku monarchicznym. Zwiększenia władzy wykonawczej. Potocki z Kołłątajem osłabili ten pierwotny projekt silnej władzy wykonawczej Stanisława Augusta, ale w bardzo niewielkim stopniu.

W konstytucji jest takie zdanie: „Doświadczenie nauczyło, że zaniedbanie tej części rządu – czyli władzy wykonawczej – nieszczęściami napełniło Polskę”. Oni mają świadomość, ze władza wykonawcza będzie jak zawsze w Polsce odpowiedzialna przed władzą ustawodawczą, przed Sejmem, ale zyskuje realną możliwość działania, w szczególności wzmocniona jest władza królewska. Przy tak zdolnym polityku jak Stanisław August to musiało oznaczać znacznie bardziej sprężyste państwo, kierowane przez władcę doświadczonego mającego pod swoją władzą w straży ministeria. To są te elementy, które sprawiają, że możemy mówić, iż Konstytucja 3 maja przyniosła nam monarchizm konstytucyjny.

Szkoda, że na tak krótko…

Konstytucja obowiązywała krótko, ale była bardzo ważna. Po pierwsze obca przemoc, choć na chwilę ustała, a po drugie pokazała, że mamy elity, które wiedzą jak Polskę naprawić i jak umiejętnie to przeprowadzić.

Przywracała szacunek dla państwa i siebie samego. Konstytucja 3 maja stała się ogromnie ważną spuścizną na długie lata niewoli.  muzeum hiStorii PolSKi muzhp.pl

kultura Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

49

TWO WORDS TO THe WISe

Pluto in Warsaw  Robert A. Rothstein University of Massachusetts Amherst  rar@slavic.umass.edu

I

n 1930 Clyde Tombaugh, a twenty-fouryear-old researcher at the Lowell Observatory in Flagstaff, Arizona, discovered what he and others concluded was the long-sought ninth planet in our solar system (układ słoneczny). Tombaugh had spent a year comparing photographs of the night sky until he found evidence of a moving celestial body. The search for the ninth planet had been championed by Percival Lowell, of the Boston Lowells, who had established the Lowell Observatory. A twelve-year-old English girl named Venitia Burney, who was interested in classical mythology, suggested that the newly discovered planet be named “Pluto” after the Roman god of the underworld. Her suggestion made its way to the Lowell Observatory, which had the right to name the new object. The members of the Observatory voted unanimously to approve the name. Venitia Burney lived until 2009 and must have been disappointed when the International Astronomical Union downgraded Pluto to the status of “dwarf planet” in 2006.

The Polish name for Pluto is Pluton, which has two homonyms. Pluton can designate the element plutonium, which follows uranium (uran) and neptunium (neptun) in the periodic table, just as Pluto “follows” the planets Uranus and Neptune (also called uran and neptun, respectively). It can also designate a squad of soldiers, e.g., a firing squad (pluton egzekucyjny). In this latter meaning the word is related to English “platoon” and French peloton (the main group of cyclists in a road race like the Tour de France) and was originally spelled plóton.

What, you may well ask, does this have to do with Warsaw? It turns out that the first professional coffee-roasting establishment (palarnia kawy) in Poland was opened in Warsaw in 1882 by Tadeusz Tarasiewicz (18301910), who named his firm Pluton. In addition to coffee the firm also roasted chicory and coffee surrogates (ersatz coffee such as the grain-based kawa zbożowa). By 1900 Pluton had 170 employees; in 1907 it created a credit union for them (Kasa Pożyczkowo-Oszczędnościowa Pracowników Fabryki Pluton w Warszawie). In 1914 the firm became a joint-stock company (spółka akcyjna) and distributed two hundred shares to its employees. By this time it had seven stores in Warsaw, two in Łódź plus stores in Sosnowiec, Lublin and Kiev (Kijów in Polish), and by 1939 the total had risen to thirty-one.

Competition also grew during the interwar period. Among the other companies dealing in coffee was the firm of Alfred Jurzykowski (1899-1966), who emigrated to the United

States in 1940 and moved to Brazil in 1950.

There he represented Mercedes-Benz and initiated production of Mercedes cars and buses. In 1960 he established the Alfred Jurzykowski Foundation in New York, which awarded fellowships, supported Polish cultural and scholarly organizations such as the Kosciuszko Foundation and endowed a chair for Polish literature at Harvard.

There are two main theories of the origin of the name “coffee.” One claims that it came into English (around 1600) from Arabic qahwah via Turkish kahveh and then Italian caffee. The other suggests the name of the Kaffa region of Ethiopia as its origin. The earliest references in Polish to an oriental beverage called kaffa or kafa date from the seventeenth century. By the eighteenth century the beverage and the name kawa had become widespread, and the institution of the coffee houses (first kafenhauzy or kafehauzy from German Kaffeehaus) had made its appearance.

Writing about Polish customs during the reign of King August III (the years 1733-1763), Jędrzej Kitowicz (1727/28-1804) described coffee replacing tea and even wine as a beverage served with meals. Some ladies, he wrote, would visit ten homes in a day and drink a cup of coffee in each. (He applied the term kawiarka to such female enthusiasts of this social drinking of coffee.)

Kordian Tarasiewicz, the grandson of the founder of Pluton, who died in 2013 at the age of 103, was a prolific historian of the family firm and more generally of coffee in Poland. In one of his articles he cites what is probably the earliest commentary on coffee in Polish literature from a letter written by the poet Jan Andrzej Morsztyn (1621-1693) to his brother.

In 1643 Morsztyn had visited the island of Malta, where he had encountered coffee: In Malta, I remember, we tasted kafa, A drink for pashas, Murat, Mustafa, Which is a Turkish drink, but so disgusting, Such an ugly poison That no saliva will allow it past one’s teeth.

May it not defile any Christian mouth!

(W Malcieśmy, pomnę, kosztowali kafy, Trunku dla baszów, Murata, Mustafy, I co jest Turków, ale tak szkarady Napój, tak brzydka trucizna i jady, Co żadnej śliny nie puszcza przez zęby, Niech chrześcijańskiej nie plugawi gęby!)

Coffee gradually became popular in Poland despite warnings from some authors. An anonymous text published in a Warsaw

newspaper in 1785 declared that “the number of places in which coffee is sold has grown so much in Warsaw alone that it almost equals the number of places that serve beer. Drinking coffee has become an addiction…, despite the fact that this drink has bad consequences: it takes away one’s appetite, it deprives one of sleep, it inflames the blood, … cases of paralysis and sterility can often be attributed to it. Coffee lovers have been warned that they risk frequent indisposition of the stomach, a tendency to melancholy, to long-lasting and consumptive fevers, to stubborn and almost always fatal diseases.” (Liczba mieysc, na których przedaie się kawa, tak wzrosła w samey Warszawie, iż prawie wyrównywa liczbie mieysc szynkujących piwo. Z picia kawy uczyniono nałóg […] nie zważając na to, iż napoy ten złe za sobą pociąga skutki: odeymuje apetyt, pozbawia snu, zapala krew, […] można iey częstokroć przypisywać przypadki paraliżowe i niepłodność. Miłośników kawy uświadamiano, że narażają się na ryzyko częstey niedyspozycji żołądka, skłonności do melancholii, do febr wolnotrwałych i suchotnych, do chorób uporczywych i prawie zawsze śmiertelnych.)

Despite such dire warnings coffee drinking became part of the domestic life, at least in higher society. In Pan Tadeusz, which is set in the years 1811-1812, we find an account of the coffee ritual in an aristocratic home, with coffee served in elegant Saxon porcelain cups accompanied by a small jug of cream for each person. “There is no coffee in any country like the coffee in Poland,” the author boasts (Takiej kawy, jak w Polszcze nie ma w żadnym kraju) and goes on to describe the practice of preparing coffee in a respectable home (w porządnym domu): There is a special woman who makes coffee, Called the kawiarka, she brings from town Or from the river boat of a traveling merchant Beans of the best quality, And she knows secret methods for preparing the drink, Which is black as coal and transparent as amber, Has the aroma of mocha and is dense as honey.

(Jest do robienia kawy osobna niewiasta, Nazywa się kawiarka; ta sprowadza z miasta, Lub z wicin bierze ziarna w nalepszym gatunku, I zna tajne sposoby gotowania trunku, Która ma czarność węgla, przejrzystość bursztynu, Zapach moki i gęstość miodowego płynu.)

May your coffee always be as delicious as the brew described by Mickiewicz!

•

50

Promocja April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8  Janusz M. Szlechta

Pijawki medyczne zawitały na Florydę

L

udzie niegdyś mówili: pijawki wypijają złą krew, wypijają chorobę. Taka była w przeszłości ludowa wiedza o pijawkach i to wystarczyło, by korzystać z tego dobrodziejstwa natury. W ostatnich 100 latach badania nad pijawkami pokazały, że działanie pijawek polega na wpuszczaniu do ciała człowieka „śliny”, w której znajduje się ponad 140 bardzo silnych związków chemicznych, które działając na ludzki organizm dokonują tych „cudownych” uzdrowień.

W świecie pijawki były stosowane przez tysiąclecia. W samych Niemczech istnieje ponad 760 gabinetów hirudoterapii, Rosja ma ich bez liku, w Izraelu pijawek używa się w armii narodowej do codziennych problemów zdrowotnych. Polska także masowo używa pijawek. W USA większość dużych szpitali również je stosuje.

Pijawki oczywiście nie są lekarstwem na wszystko, ale rosyjscy i niemieccy naukowcy opracowali protokoły leczenia pijawkami ponad 530 chorób. Tak więc na liście znaleźć można; żylaki, hemoroidy, obrzęki kostek, bolesne kolana, kręgosłup i stawy, dna moczanowa, otwarte rany, torbiele i cysty jajników oraz piersi, wszelkie inne cysty, wysokie ciśnienie krwi, podwyższony cholesterol, cukrzycę, prostatę, problemy układu rozrodczego, problemy z zajściem w ciążę, problemy z erekcją, dolegliwości jelita grubego i cienkiego, bóle nerwu kulszowego, ciężkie i bolące nogi, zaburzenia metabolizmu, brak/nieregularne/bolesne miesiączki, migrenę, vertigo, problemy z zatokami, oczami, uszami, arytmię serca, problemy z wątrobą, nerkami i trzustką, reumatyzm, astmę, zapalenie stawów, bóle głowy, alergie, problemy ze skórą, wypryski, łuszczycę, egzemę i wiele innych chorób skóry, paradontozę, wszelkiego rodzaju infekcje, stres, nadpobudliwość, histerię, depresję, choroby wynikające z zaburzeń systemu autoimmunologicznego – lista jest bardzo długa.

Ignoranci mówią: lekarstwa na wszystko nie ma. To prawda, ale żeby zrozumieć, że pijawka pomaga prawie na wszystko, trzeba wiedzieć, że wszystkie choroby (oprócz wrodzonych oraz wywołanych przez mechaniczne uszkodzenie jak wypadek) są wynikiem zatrucia szkodliwą dla organizmu chemią oraz zainfe-

kowaniem tegoż organizmu drobnoustrojami jak bakterie, wirusy itp.

Chemią są złe kosmetyki, detergenty, ale także zatruta woda i powietrze. Pijawka nie jest magiczną pigułką na wszystko. Pijawka rozpuszcza i usuwa z organizmu toksyczne złogi, które powodują choroby oraz zabija bakterie i wirusy, które są częścią problemu. Oczyszczone ciało samo wraca do zdrowia.

Należy pamiętać, że tak jak dla krowy trawa, a dla lwa mięso, tak dla człowieka najwłaściwszym pożywieniem jest surowa, roślinna dieta bez mąki i cukru, z minimalną ilością mięsa. Kto takiej diety nie przestrzega, zanieczyszcza swój organizm z każdym posiłkiem, przez całe życie. Do tego trzeba dołożyć chemikalia domowe, które przedostają się przez skórę do wątroby. Organizm tak torturowany nie może być zdrowy długo. Tak więc od młodych lat nękają ludzi różne choroby, a lekarze wmawiają im, że tak ma być, że to starość. A wystarczy używając pijawek wyjąć z organizmu tę toksyczną chemię, by ciało samo zaczęło wracać do zdrowia. Dzieje się to w myśl reguły: jeśli drzazga wbita w rękę zostanie usunięta (usunięta przyczyna), to ciało/ręka sama się zagoi. A pijawki właśnie doskonale oczyszczają ciało, co pozwala powrócić mu do zdrowia.

Pan Marek przyszedł do mojego gabinetu w 2013 r. z arytmią serca, miał mieć wstawiony potrójny bypass za dwa tygodnie. Żona poradziła mu spróbować pijawek. Po pierwszych zabiegach arytmia zaczęła się uspokajać. Po oczyszczeniu organizmu pijawkami i przejściu przez protokół oczyszczania serca stan jego zdrowia tak się poprawił, że zaniechano operacji. Dziś, sześć lat później, ostatnio robione testy wykazały, że żyły w sercu są otwarte i serce pracuje normalnie.

Ewelina od blisko dziesięciu lat próbowała zajść w ciążę. Była u wszystkich specjalistów, wydała masę pieniędzy i wreszcie oświadczono jej, że tak ma być, bo ma już 39 lat i jest za stara, by mieć dzieci.

Wtedy właśnie przyszła na pijawki.

Chodziła przez ponad 3 miesiące.

Dziś jej już 2-letni synek cieszy się dobrym zdrowiem. Żylaki, to temat rzeka. Pani Agnieszka jeździła aż 70 mil do NY na każdą wizytę. Kiedy przyjechała

pierwszy raz, jej nogi były pokryte gęstą siecią żylaków. Przyjeżdżała przez ponad rok. Kiedy odwiedziła mnie dwa tygodnie temu, ze zdumieniem stwierdziłem, że ma piękne gładkie nogi. Wyglądała na zdrową, pełną energii kobietę i tak też się czuła.

Był to wynik dobrze przeprowadzonej terapii oczyszczenia organizmu i prawidłowo przeprowadzonego protokołu na żylaki. Powód ostatniej wizyty to jeszcze jeden uparty żylak, który powstał po serii leków hormonalnych wziętych 20 lat temu. Na ulotce było ostrzeżenie, że powoduje on powstawanie żylaków. Jest to bodaj pierwszy lek, gdzie producent dotrzymał słowa – żylaki wyszły, ale lek nie pomógł na to, na co miał pomóc.

Migreny to również temat bez końca. Przez cztery i pół roku p. Marzena przyjmowała bardzo toksyczne leki na migrenę i vertigo, które tylko uśmierzały chwilowo ból. Rozstroiła wątrobę, żołądek i jelita, nie lecząc ani migreny, ani vertigo. Do tego po serii antybiotyków do osłabionego systemu dostała się bakteria żołądkowa. Efekt był taki, że każdy posiłek był bolesnym przeżyciem. Wobec tego p. Marzena jadła mniej i mniej, chudnąc coraz bardziej. Także zanieczyszczone nerki podtrzymywały opuchliznę kostek. Dziś po terapii pijawkami p. Marzena nie bierze żadnych lekarstw, migrena i vertigo zniknęły, bakteria żołądkowa przestała dokuczać, kostki stóp nie są opuchnięte, buzia się zaokrągliła.

Wszystko to dzięki pijawkom.

P. Jan w Polsce był sportowcem.

Całe życie miał bardzo sprawny i silny organizm. Od paru lat zaczęły go boleć kolana. Lekarze orzekli: artretyzm, tak ma być, taki wiek, kolana do wymiany.... ale potem doszedł ból w nogach. Taki sam werdykt i więcej chemii na ból. Gdy nie mógł przejść 200 metrów, by nie odpoczywać kilku razy, zdecydował się na pijawki. W rozmowie okazało się, że problem tkwi w dolnym kręgosłupie – podrażnienie nerwu kulszowego. Seria zabiegów pijawkami sprawiła, że p.

Jan biega, tańczy, cieszy się życiem i zdrowiem. Ta i podobne historie w ostatnich latach są na porządku dziennym. Największy procent problemów, z jakimi przychodzą ludzie, to podrażniony nerw kulszowy (wyżej opisany) i bóle zatok z migrenami i szumami w uszach.

Pijawki mogą być używane lokal-

Hirudoterapeuta Andrzej Pluciński „Czarne perełki” wykorzystuje w codziennej praktyce

nie – „tam gdzie jest ból, tam idą pijawki” lub w miejscach powstania problemu – np. ból nóg związany z nerwem kulszowym usuwa się stawiając pijawki na kręgosłupie. Najlepszym jednak protokołem dla ludzkiego organizmu jest tzw. kompleksowe oczyszczenie organizmu.

Polega to na oczyszczeniu wszystkich organów pijawkami w ustalonej sekwencji. Zaczynamy od wątroby, potem trzustka i śledziona, nerki.... i tak przez cały organizm. W wyniku tego programu wszystkie organy zaczynają pracować na równym pełnym poziomie. Nasze ciało jest jednolitym tworem, mimo że składa się z wielu komponentów i oszustwem jest „leczenie bólu palca” w palcu.

Trzeba dotrzeć do przyczyny bólu, która leży gdzieś w organizmie i ją zlikwidować. Dlatego też oczyszczając cały organizm likwidujemy

wszystkie osłabienia organizmu, jak też punkty zapalne, które mogłyby spowodować „ból palca”. Ciało to jedność. Działajmy na całe ciało.

Wszystkie te ozdrowienia zawdzięczamy małym czarnym perełkom – pijawkom. I proszę mi wierzyć: nie jest ważne, czy są one ładne, czy nie. One zawsze pomagają.

Trzeba tylko dać im szansę. Nie można spodziewać się, że wyleczą poważne, długotrwałe schorzenia w jeden dzień. Terapia pijawkami to skomplikowany proces, gdzie zachodzą reakcje chemiczne w organizmie, a to wymaga czasu i cierpliwości. Pijawki otrzymały miano „najstarszej metody uzdrawiania na świecie”. Takiej wizytówki nie dostaje się łatwo. Na nią trzeba zapracować – kilka milionów lat.  andrzeJ PlucińSKi

Hirudoterapeuta Andrzej Pluciński przyjmuje w nowo otwartym gabinecie w Sarasocie na Florydzie.

Pijawki pochodzą ze specjalnej hodowli i używane są jednorazowo. Więcej informacji i możliwość zamówienia wizyty pod numerem telefonu: 646-460-4212.

Ten artykuł powstał w celach edukacyjnych i w żadnym wypadku nie może zastępować porady medycznej. Treści artykułów promocyjnych nie odzwierciedlają stanowiska redakcji.

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

51

52

Przewodnik polonijny April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

 przewodnik polonijny agenci nieruchomości Bulanda, Agata

Preferred Shore Real Estate 630 S. Orange Ave., Ste 102, Sarasota, FL  941-323-6519  Agatabulanda@msn.com  Agatabulanda.preferredshore.com

Danos, Magdalena

JC Penny Realty 8701 W. Irlo Bronson Hwy., Suite 200, Kissimmee, FL  407-760-9286  Magda@Jcpennyrealty.com  Orlandopropertyflorida.com

Feldman-Cordiero, Danuta

Realty Exchange, LLC 300 Palm Coast Pkwy NE, Palm Coast, FL  443-280-2008  Palmcoastnewhome@gmail.com

Jivitski, Anna

Keller Williams Classic Group 3355 Clark Rd., Suite 103, Sarasota, FL  302-983-1219  Ania.jivitski@yahoo.com

Pisarczyk, Agnieszka

Better Homes and Gardens Real Estate 12000 N Dale Mabry Hwy., Ste 112, Tampa, FL  813-416-8210  Apisarczyk1@gmail.com

Porowska, Anna Maria

Remax Advance Realty  786-354-4710  Porowska.Florida@gmail.com  Globalrealestateworld.com

Rudawski, Grace

Berkshire Hathaway Home Services 2483 Hickman Cir, Clearwater, FL  727-249-4490  Grace@RealtorGrace.com  YouAskGrace.com

Sychowski, Krzysztof

Keller Williams Classic Group 3355 Clark Rd., Suite 103, Sarasota, FL  941-468-1120

Tryndus, Roman

United Realty Group 1200 S. Pine Island Rd., Ste 600, Plantation, FL  754-235-0378  Houseroman@yahoo.com  Myhouseflorida.net

Wasowski, Jolanta

Charles Rutenberg Realty 1545 S. Belcher Rd., Clearwater, FL  727-798-9099  Jolanta@icloud.com

organizacje Polskie Centrum Jana Pawła II

1521 North Saturn Ave., Clearwater, FL  727-298-8609  Polcenterbiuro@gmail.com  Polishcenterfl.org

Wieczorkowski, Andrew

Polish Delicatessen

 352-365-1747  Polish.deli99@gmail.com

 770-277-3377

2474 Sunset Point Rd., Clearwater, FL  727-726-1200  awlawyeradvice@gmail.com  Lawyeradvice.com

Polish Babka

Wysocka, Jovita

transport Atlantic & Express Shipping Inc.

piekarnie Grand Bakery & Café

439 W. Pike St., Lawrenceville, GA

 646-531-6585  kamila@polishbabka.com

 Polishbabka.com

podatki & księgowość Balicka, Anna Sunshine Accounting 3309 Landing Pl., Palm Harbor, FL  727-460-5697  annataxservice@gmail.com

Jamroz, Wieslawa CPA

Kravitz Law Group Brandon, Clearwater, St. Petersburg, Tampa  888-554-9998  Kravitzlawgroup.com

restauracje Cracovia Polish Restaurant 3007 Commercial Way, Spring Hill, FL

 352-515-6177

 Cracoviapolishspringhill.com

2571 N. Toledo Blade Blvd., Suite 1 North Port, FL

sklepy

 Jamroztaxcpa.com

Euro Deli

polskie szkoły Polska Szkoła im. Marie Curie-Skłodowskiej

European Flavors Polish Market

 941-979-0294  Wjamrozcpa@yahoo.com

1521 N. Saturn Ave., Clearwater, FL

 727-798-2649  Polskaszkolac@aol.com

 Szkolaclearwater.com

pożyczki Kobylecki, Stefan

Mortgage 1 – Liberty Branch  248-877-6200  SK@MortgageOne.com  MortgageOne.com

Kozina, Robert Midamerica Lenders

1879 W Hillsboro Blvd., Deerfield Beach, FL  954-425-0200

International Food Store 13201 Tamiami Trail, North Port, FL

 941-429-1239

Kiev Deli 4031 Cattleman Rd., Sarasota, FL

 941-377-7427

 Kievdelisarasota.com

Polsko-Słowiańska Federalna Unia Kredytowa  941-740-3375  Naszaunia.com

M&W European Deli

13575 58th St., N, Clearwater, FL

 Polishattorneyclearwater.com

Slowik, Matthew P.A.

11555 Heron Bay Blvd., Suite 200, Coral Springs, FL  954-603-0063  mslowik@slowiklaw.com  Slowiklaw.com

Ubezpieczenia Smyl, Magdalena

Healthmarket Insurance 2298 Lakeland Hills Blvd., Lakeland, FL  863-940-1161  Smylmagdalena@gmail.com

Wasilewski, Oliwier

Health Insurance Center

 773-620-5258

 Ubezpieczeniamedicare.com

Wazio, Malgorzata

Zakrzewski, Krystyna

116 N. Main Ave., Clearwater, FL  727-442-0637

 954-722-8006

 727-538-4171

 Atlanticexpresscorp.com

European Goodies

Sokolowski, Monika

Piasecka, Agnieszka

3601 NW 60 St., Miami, FL

 954-980-8945

State Farm Insurance 7801 Starkey Rd., Seminole, FL  727-397-1495  Maggie.wazio.leo5@statefarm.com

Krakus Polish Deli

1825 NW Corporate Blvd., Suite 110, Boca Raton, FL  561-609-0199  Richard@bolkolaw.com  Bolkolaw.com

 Homemadekielbasa.com

648 Oakfield Dr., Brandon, FL  773-240-6551  Europeanflavorsmarket@gmail.com

 773-991-3608  Rob@goodadvisors.us

prawnicy Bolko, Ryszard

1322 W N Blvd., Leesburg, FL

7306 Southgate Blvd., North Lauderdale, FL

 Krakus-deli.com 2676 Bayshore Blvd., Suite L, Dunedin, FL  727-738-0679

Old World Polish Deli

AAA Insurance 32050 US 19 North., Palm Harbor, FL  727-347-5595  kzakrzewski@acg.aaa.com

Zdrowie i uroda Cutting Edge Hair Design

38854 US Hwy 19N, Tarpon Springs, FL

 727-277-1346  Magda191@ymail.com

 Cuttingedgehairsalons.com

inne AirMax Refrigeration

2241 Highland Woods Dr., Dunedin, FL

 727-231-9505  Airmaxrefrigeration@gmail.com

 Airmaxrefrigeration.com

1390 S. Federal Hwy., Pompano Beach, FL

Contra Risk Consulting

 Oldworldpolishdeli.com

 941-549-2395  Office@contra-riskconsulting.com

 954-366-1858

Pierogi Inn 6611-6615 Superior Ave., Sarasota, FL  941-929-0101  Polishdelipierogiinn.com

15546 Agua Cir., Port Charlotte, FL

 Contra-riskconsulting.com

Pijawki Medyczne Sarasota, FL

 646-460-4212

Przewodnik polonijny jest alfabetycznym spisem firm oraz organizacji, które ogłaszają się na łamach „Białego Orła”. Więcej informacji na temat poszczególnych firm oraz organizacji znajdą Państwo w reklamach powierzchniowych opublikowanych w obecnym wydaniu.

Chcesz, aby twoja firma była uwzględniona w Przewodniku polonijnym?

Skontaktuj się z nami pod 860-223-1150 bądź publisher@whiteeaglenews.com.

Horoskop Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

horoskop _ BARAN

d WAGA

(21 marca – 20 kwietnia)

(24 września – 23 października)

Jakaś porażka lub czyjeś nieprzychylne słowa mogą zachwiać Twoją wiarą we własne siły. Niech będzie to tylko chwilowa słabość, a nie negatywna seria.

Pokaż swą siłę i wartość. Stać Cię na wiele. Dobra passa wróci.

Pora zwolnić tempo, zmniejszyć poziom stresu. Może przydałoby się kilka dni wolnych od pracy, wycieczka na łono natury, bez internetu i kontaktu z tymi, którzy podsycają wyścig, potrzeby, nerwy.

^ BYK

e SKORPION

(21 kwietnia – 21 maja)

(24 października – 22 listopada)

Zaczniesz za bardzo żyć marzeniami, a te teraz należałoby zamienić na realne plany i działania. To dobry moment do realizowania ważnego życiowo celu. Podejmij wyzwanie, zamiast kulić się.

Nowy sezon da Ci dobrą energię i wiarę w lepsze jutro. Ktoś zainspiruje Cię do innego niż dotychczasowe spojrzenia na świat i działania. Poczujesz ulgę, gdy wyrwiesz się z codziennej rutyny, nie ponosząc strat.

` BLIŹNIęTA (22 maja – 21 czerwca)

Dużo się będzie dziać, oj dużo, zwłaszcza w życiu osobistym. Relacje damsko-męskie przysłonią sprawy zawodowe. Czy to za sprawą wiosennej aury, czy też tłumionych długo emocji, ocenisz sam.

a RAK (22 czerwca – 23 lipca)

Możesz mieć dużo zaległości psujących Ci nastrój i budżet, być może z powodu złego gospodarowania czasem. Gdzie Twój terminarz, kalendarz, ołówek? Spontaniczność dobra, ale na majówce, nie w pracy.

b LEW (24 lipca – 23 sierpnia)

Wydawało Ci się, że masz zamknięty krąg znajomych i żadnych okazji ani potrzeb do poszerzania go, a tymczasem los zaskoczy Cię. Będziesz pod wrażeniem osobowości kogoś, kto stanie na Twojej drodze.

c PANNA (24 sierpnia – 23 września)

Musisz przygotować się na zmianę planów. To, co wydawało się idealnym schematem, runie. Trzeba będzie wykazać dużą elastyczność. Nie bój się zmian i nie odbieraj ich jako katastrofy. To czasem przedsionek sukcesu.

f STRZELEC (23 listopada – 21 grudnia)

Nie zabraknie niespodzianek ze strony znajomych lub rodziny. Drobne gesty zawsze cieszą. Zrewanżuj się czymś równie miłym. Mniejszy nawał pracy pozwoli teraz na spokojniejsze funkcjonowanie.

g KOZIOROŻEC (22 grudnia – 20 stycznia)

Ktoś może bardzo potrzebować Twoje rady lub obecności. Nie przegap tego człowieka i momentu. Skupiając się tylko na swoich dążeniach, możesz bardzo zaniedbać osobę, której wiele zawdzięczasz.

h WODNIK (21 stycznia – 19 lutego)

Czas odnowić stare pasje i zaniedbane talenty. To zastąpi brak podróży czy atrakcji, które chwilowo stały się niemożliwe. Stwórz sobie warunki do rozwijania hobby i dziel się z nim innymi.

Zaimponujesz otoczeniu.

i RYBY (20 lutego – 20 marca)

Inny od wszystkich komplement wprawi Cię w onieśmielenie i da wiele do myślenia. Co z tego wyniknie, pokaże czas.

Zawsze możesz pomóc losowi. Działaj z wyczuciem, aby nie popełniać dużo gaf.

53

54

Reklama April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8

Reklama Volume XIX, Issue 8

April 23, 2021

55

56

Reklama April 23, 2021

Volume XIX, Issue 8