Bialy Orzel

March 27, 2020 | Volume XVIII | issue 6

BiałyOrzel24.com

cO n n e c t i c u t

e D i t i O n

 Archiwum WEM

Świat w obliczu pandemii Nowy typ koronawirusa dotarł już do większości miejsc na świecie, całkowicie dezorganizując działalność zarówno całych państw, jak i życie ludzi. Wirus przekracza kolejne granice wraz z podróżnymi, którzy cały czas przemieszczają się po świecie, a w ciągu ostatnich 15 lat roku częstotliwość podróży lotniczych w skali globalnej wzrosła ponad dziesięciokrotnie. To dlatego epidemię tak trudno zatrzymać. W poprzednim wydaniu pisaliśmy co można zrobić, by starać się uchronić przed wirusem i jak odróżnić prawdziwe informacje od fake newsów pojawiających się w sieci, w tym przeczytacie m.in. o restrykcjach w podróżowaniu i na czym polega akcja #LOTdoDomu.

Czytaj  str. 46-47

56

Od redakcji

2

March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

WSTĘP

L



Marcin Bolec REDAkTOR NACZELNY

udzie nie wychodzą z domów, Unia Europejska zamyka granice, a Stany Zjednoczone wprowadzają zakaz przylotów – jeszcze kilka miesięcy temu wydawało się, że taki scenariusz możliwy jest tylko w przypadku wojny. Pandemia koronawirusa to jednak w pewnym wymiarze wojna, w której najskuteczniejszą bronią jest profilaktyka i stosowanie się do zasad. W większości krajów życie na ulicach zamarło albo dopiero zamiera. Polska radzi sobie – na tle innych krajów – całkiem dobrze, w czym największy wkład mają sami Polacy. Życie towarzyskie nad Wisłą zamarło, pozamykano szkoły, uniwersytety i większość urzędów, w sklepach i w miejscach pracy wprowadzono procedury sanitarne, w zasadzie stanęły też pociągi, autobusy i samoloty.

Polacy zachowują się odpowiedzialnie, a wyjątki od tej reguły zdarzają się bardzo rzadko i – co ważne – natychmiast są mocno piętnowane. Na ocenę działania władz jest chyba jeszcze za wcześnie, ale wydaje się, że rozprzestrzenianie się koronawirusa w Polsce jest pod kontrolą. Gdy piszę te słowa, ofiar śmiertelnych jest 5. Aż 5 i tylko 5, bo przecież statystyki z Włoch, Hiszpanii czy Francji wyglądają przerażająco. Tam koronawirusa po prostu zlekceważono – zarówno na poziomie społeczeństwa, jak i władz, które dość długo czekały z zamknięciem instytucji publicznych.

Wszyscy w tych dniach zdajemy egzamin z odpowiedzialności – za siebie, ale przede wszystkim za innych, zwłaszcza starszych, dla których koronawirus może oznaczać wyrok śmierci. Nikt nie wie, jak długo ten egzamin potrwa, ale przykład z Chin pokazuje, że można go zdać. A to właśnie Chińczycy mieli najtrudniej, bo nie mieli się na kim wzorować.

•

Czym jest koronawirus?

Nowy koronawirus SARS-Cov-2 wywołuje chorobę o nazwie COVID-19.

Choroba objawia się najczęściej gorączką, kaszlem, dusznościami, bólami mięśni, zmęczeniem. Ciężki przebieg choroby obserwuje się u ok. 15-20% osób. Do zgonów dochodzi u 2-3% osób chorych. Prawdopodobnie dane te są zawyżone, gdyż u wielu osób z lekkim przebiegiem zakażenia nie dokonano potwierdzenia laboratoryjnego.

N

ajbardziej narażone na rozwinięcie ciężkiej postaci choroby i zgon są osoby starsze, z obniżoną odpornością, którym towarzyszą inne choroby, w szczególności przewlekłe.

Wirus przenosi się drogą kropelkową. Aktualnie nie ma szczepionki przeciw nowemu koronawirusowi. Można natomiast stosować inne metody zapobiegania zakażeniu, zaprezentowane poniżej. Me-

editor-in-chief & Managing Partner Marcin A. Bolec – editor@whiteeaglenews.com associate editor: Joanna Szybiak

www.whiteeaglenews.com

ŁUKASZ SZUMOWSKI Od kilkunastu dni minister zdrowia w rządzie Mateusza Morawieckiego podejmuje najważniejsze decyzje dotyczące walki z pandemią koronawirusa. To m.in. dzięki jego szybkim działaniom Polska uniknie tzw. scenariusza włoskiego.

TOMASZ GRODZKI Trudno w to uwierzyć, ale marszałek Senatu, który jest z zawodu lekarzem, pojechał na odpoczynek do... Włoch, czyli kraju, w którym koronawirus zbiera największe żniwo. Z kolei po powrocie do kraju nie chciał wypełnić na lotnisku obowiązkowej tzw. karty lokalizacyjnej.

Reporters: Marek kania, Edward Bolec, Marcin kalita, Barbara Bilińska Bolec, Agnieszka Granatowska, Robert Strybel, Halina kossak, Halina Głowacka, o. Tymoteusz Michał Tarnacki, Arkadiusz Rogowski

advertising: Helena Boczoń

contributors: Robert Rothstein, Czesław Michałowski, Ryszard Urbaniak, Zofia Braun, Tomasz Moczerniuk, Barbara Szenk, Dominika Heyduk, Bogumiła Gładysz

graphics: Tomasz Świętoniowski, Zbigniew Czeranowski

intern & Special Projects Manager: Aleksandra Szynkielewska

Office Manager: Andrea Hardy

Sales & Editorial: (860) 223-1150 Email: info@whiteeaglenews.com

kach. Podczas kaszlu i kichania trzeba zakrywać usta i nos zgiętym łokciem lub chusteczką. Należy też zachowywać co najmniej 1 metr odległości między sobą a innymi ludźmi, szczególnie tymi, którzy kaszlą, kichają i mają gorączkę.

Eksperci zalecają unikanie dotykania oczu, nosa i ust, ponieważ dłonie dotykają wielu powierzchni, które mogą być skażone wirusem.

W ten sposób można przenieść wirusa z powierzchni na siebie.

•

PLUS, MINUS

Publisher & Managing Partner Darek Barcikowski – publisher@whiteeaglenews.com

White eagle MeDia, llc 55 Broad St. Suite 220 New Britain, CT 06053

tody te stosuje się również w przypadku zapobiegania innym chorobom przenoszonym drogą kropelkową np. grypie sezonowej (w przypadku której, szczyt zachorowań przypada w okresie od stycznia do marca każdego roku).

Aby chronić się przed nowym wirusem, należy często myć ręce, używając mydła i wody, albo używać płynów/żeli na bazie alkoholu (min. 60%). Mycie rąk zabija wirusa, jeśli znajduje się on na rę-

www.BialyOrzel24.com

Facebook.com/BialyOrzel24

The White Eagle is a biweekly publication of White Eagle Media LLC. The content of this publication may not be reprinted or re-transmitted in whole or in part without the expressed written consent of the publisher. White Eagle Media assumes no responsibility for advertising content or errors but will reprint whatever part of the advertisement needs corrections if written notice is submitted within a week of the date of publication. Unsolicited photos will not be returned. The newspaper accepts no responsibility for unsolicited manuscripts, photographs or artwork.

The White Eagle welcomes letters from its readers. Letters must be signed and include a daytime telephone number. Letters may be edited for space restrictions. Back issues can be ordered by sending a request specifying the edition and date as well as a processing fee of $5.00 per copy. Some issues may no longer be available. Annual subscriptions are available at the rate of $89. Semiannual subscriptions are available at a rate of $49. All requests, inquiries and unsolicited content should be sent to White Eagle Media LLC P.O. Box 52057, Boston, MA 02205.

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

3

4

Wiadomości z Polski March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

Państwo pokryje 40 proc. pensji pracowników

212 mld zł na wsparcie gospodarki C

hcemy zmniejszyć negatywnie skutki koronawirusa poprzez odpowiednie działania inwestycyjne i gospodarcze – mówił 18 marca br. premier Mateusz Morawiecki, ogłaszając wraz z prezydentem Andrzejem Dudą pakiet pomocowy dla polskiej gospodarki. Wartość tzw. tarczy antykryzysowej ma wynieść 212 mld zł, czyli 9,2 proc. PKB. Z kolei Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe do najniższego w historii poziomu.

Projekt „Gospodarcza i społeczna tarcza antykryzysowa dla bezpieczeństwa przedsiębiorców i pracowników w związku z pandemią wirusa SARS-Cov2” obejmie 5 filarów: bezpieczeństwo pracowników, finansowanie przedsiębiorstw, ochronę zdrowia, wzmocnienie systemu finansowego i program inwestycji publicznych.

Państwo pokryje 40 proc. wynagrodzenia do wysokości przeciętnego wynagrodzenia w Polsce, które wynosi ok. 5 tys. zł brutto. Kolejne 40 proc. weźmie na siebie pracodawca, a pozostałe 20 proc. pracow-

nik. – Jestem przekonany, że dzięki temu parę milionów osób, może nawet 3-4 mln osób, będzie bezpieczniejsze na rynku pracy – powiedział premier.

Z kolei osoby na umowach cywilnoprawnych (np. umowa o dzieło czy zlecenie) i samozatrudnione dostaną 2 tys. zł brutto. To pierwszy po 1989 roku przypadek, w którym na pomoc państwa mogą liczyć osoby nie odprowadzające składek na ubezpieczenie społeczne.

Przedsiębiorcy będą mogli liczyć m.in. na gwarancje kredytowe, finansowanie leasingu dla firm transportowych, mikropożyczki do 5 tys. zł, odsunięcie płatności ZUS czy rozłożenie składek na ZUS na raty.

7,5 mld zł otrzyma służba zdrowia. – Na jednoimienne szpitale zakaźne, sprzęty ochronne, aparaturę medyczną niezbędną do modernizacji bazy szpitalnej i walki z koronawirusem – wyliczał Mateusz Morawiecki.

Ostatnim filarem pakietu są inwestycje publiczne. – Chcemy zastosować klasyczny impuls inwestycyjny po stronie

 prezydent.pl

Tarcza antykryzysowa to wspólne dzieło prezydenta andrzeja Dudy i premiera Mateusza Morawieckiego

państwa i budujemy fundusz co najmniej 30 mld zł na drogi samorządowe, cyfryzację, ochronę środowiska, modernizację szkół i szpitali – tłumaczył szef rządu.

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopę referencyjną (główna stopa NBP) z 1,5 do

1 proc. Dzięki temu obniżą się raty kredytobiorców. Z kolei banki zyskają na obniżce z 3,5 do 0,5 proc. stopy rezerw obowiązkowych oraz podniesieniu ich oprocentowania z 0,5 do 1 proc.  OpR. bO

KoronawiruS w PolSCE

Czy działania prewencyjne przyniosą efekt?

 Ministerstwo Zdrowia

– Mamy wybór: ograniczenie aktywności społecznej do minimum albo dziesiątki tysięcy chorych, a do tego setki zmarłych – o takiej alternatywie wprost mówi minister zdrowia Łukasz Szumowski. Polacy tę sytuację zdają się doskonale rozumieć. Zdecydowana większość społeczeństwa nie wychodzi bez potrzeby z domu, dzięki czemu epidemia koronawirusa nad wisłą nie przybiera takich rozmiarów jak we włoszech czy Hiszpanii.

Na dzień 20 marca br. ofiar koronawirusa w Polsce było 6, zaś zarażonych niespełna 400 osób. Wśród za-

każonych są m.in. minister środowiska Michał Woś, europoseł Adam Jarubas, radny Szczecina Dariusz Matecki czy muzyk krzysztof Drabikowski. W kwarantannie domowej pozostawało prawie 30 tysięcy, a pod nadzorem epidemiologicznym prawie 50 tysięcy osób.

W rozmowie z dziennikarzami minister zdrowia nie ukrywa, że liczba przypadków koronawirusa w Polsce może wkrótce przekroczyć tysiąc. – Liczymy jednak, że za tydzień, może dwa tygodnie efekt przyniosą nasze działania prewencyjne, jak zamknięcie szkół, przedszkoli czy galerii handlowych i liczba nowych zakażeń wyha-

muje – powiedział w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”.

Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się nowego wirusa, produkcję przestawiło wiele firm, w tym spółki Skarbu Państwa. Wiele szwalni rozpoczęło szycie maseczek, zaś Orlen i kGHM rozpoczęły produkcję płynu do dezynfekcji rąk. – W bardzo szybkim tempie udało nam się dostosować produkcję tak, aby aktywnie włączyć się w działania rządu związane ze wzmocnieniem bezpieczeństwa sanitarnego kraju – mówił w zakładzie w Jedliczu na Podkarpaciu prezes Orlenu Daniel Obajtek.  oPr. bo

Minister zdrowia Łukasz Szumowski (z prawej) nie ukrywa, że liczba przypadków koronawirusa w Polsce może się znacząco zwiększyć

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

5

6

Wiadomości sportowe March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6  laczynaspilka.plWEM

Euro 2020 przełożone.

Co z olimpiadą?

N

apięta sytuacja związana z rozprzestrzenianiem się koronawirusa sprawa, że coraz częściej padają pytania o możliwość przeprowadzenia wielkich imprez sportowych. W tym roku zaplanowane były między innymi mistrzostwa Europy w piłce nożnej oraz igrzyska olimpijskie w Tokio. Już wiadomo, że ten pierwszy turniej zostanie przełożony.

Mistrzostwa Europy, na których zagra także reprezentacja Polski, zaplanowane były od 12 czerwca do 12 lipca br. Miały się odbyć według zupełnie nowej formuły – nie w jednym czy w dwóch krajach jak dotychczas, ale w kilkunastu miastach Europy. To w jeszcze większym stopniu naraziłoby kibiców, działaczy, jak i samych piłkarzy na zarażenie się koronawirusem.

Dlatego 17 marca br. UEFA – po konsultacjach z organizacjami krajowymi –

ogłosiła przełożenie EURO 2020 na rok 2021 (11 czerwca – 11 lipca). Ten ruch pomoże wszystkim krajom na dokończenie własnych rozgrywek ligowych, które zostały wstrzymane z powodu zagrożenia epidemią wirusa COVID-19. Wcześniej UEFA zdecydowała się zawiesić rozgrywki Ligi Mistrzów i Ligi Europy.

Już teraz nowym wirusem zarażonych jest wielu piłkarzy, głównie z Włoch i Hiszpanii. Jednym z nich jest reprezentant Polski Bartosz Bereszyński, który na co dzień występuje w Serie A w barwach Sampdorii Genua. „Czuję się dobrze. Pomimo zachowania odpowiednich środków ostrożności w ostatnim czasie, nie udało mi się uniknąć zakażenia wirusem. Dlatego proszę, abyście byli odpowiedzialni i w miarę możliwości pozostali w domu” – napisał na swoim koncie na facebooku Bereszyński.

O to samo zaapelowali inni piłkarze, m.in. Robert Lewandowski i Kamil Glik. „Zostańcie w domach, oglądajcie mecze w telewizji, a nie spotykajcie się pod stadionami. Tylko w ten sposób wykażecie się odpowiedzialnością i nie będziecie narażać siebie ani innych na niebezpieczeństwo. A normalna piłka wróci. Jak szybko?

To zależy właśnie od nas samych” – napisał Glik.

Nie zapadła natomiast decyzja w sprawie przełożenia letnich igrzysk olimpijskich, które mają rozpocząć się w Tokio 24 lipca br. – Międzynarodowy Komitet Olimpijski oraz komitet organizacyjny nie rozważają odwołania lub przełożenia igrzysk. – Absolutnie nie – odpowiada Seiko Hashimoto, minister ds. organizacji imprezy. Warto dodać, że w samej Japonii odnotowano dotychczas ponad 1300 przypadków koronawirusa.  OpR. bO

„Pomimo zachowania odpowiednich środków ostrożności w ostatnim czasie, nie udało mi się uniknąć zakażenia wirusem” – napisał bartosz bereszyński

Puchar Świata w skokach narciarskich zakończony

Koniec sezonu dla skoczków  facebook

12 marca br. szef Międzynarodowej Federacji narciarskiej (FiS) walter Hofer ogłosił, że zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich w norweskim Trondheim i Vikersund zostały odwołane.

Tym samym zakończono przedwcześnie sezon Pucharu Świata 2019/2020. Zwycięzcą klasyfikacji generalnej został austriak Stefan Kraft, a tuż za podium znaleźli się dwaj Polacy.

Zdobywca Pucharu Świata Stefan kraft zebrał 1659 pkt i powtórzył swój sukces sprzed 3 lat. Drugi w klasyfikacji Niemiec karl Geiger zdobył 1519 pkt, czyli o 147 mniej od Austriaka. Na ostatnim stopniu podium stanął Japończyk Ryoyu kobayashi. Zdobył 1178 pkt, wyprzedzając czwartego Dawida kubackiego o zaledwie... 9 punktów! Piąte miejsce przypadło kamilowi Stochowi, który zanotował 1031 pkt. Do udanych sezon może zaliczyć również Piotr Żyła, który zdobył 617 pkt i zajął 11. miejsce w klasyfikacji Pucharu Świata.

Pozostali Polacy znaleźli się poza najlepszą 30-ką. Jakub Wolny na 38. miejscu (58 pkt),

Do kraju nasza kadra skoczków wróciła specjalnym samolotem z Trondheim do Krakowa, zorganizowanym na prośbę prezydenta andrzeja Dudy

Maciej kot na 42. (40 pkt), Stefan Hula na 46. (31 pkt), Aleksander Zniszczoł (18 pkt), zaś klemens Murańka na 61. (8 pkt).

Do kraju nasza kadra skoczków wróciła specjalnym samolotem z Trondheim do krakowa, zorganizowanym na prośbę prezydenta

Andrzeja Dudy. W świetle zagrożenia rozprzestrzenianiem się koronawirusa był to najszybszy i najbardziej bezpieczny sposób powrotu polskiej drużyny do domu. Cała ekipa po dotarciu do Polski poddała się 2-tygodniowej kwarantannie, pozostając w swoich domach.

W tym sezonie najwięcej emocji przyniosły polskim kibicom skoki Dawida kubackiego, który nie tylko wygrał Turniej Czterech Skoczni, ale przez 10 konkursów z rzędu stawał na podium. Zaczęło się pod koniec grudnia, a poza podium Polak wypadł dopiero w Sapporo 2 lutego br., gdzie zajął 6. miejsce.

Dłuższe serie w historii tego sportu mieli jedynie Fin Janne Ahonen (13 razy z rzędu) oraz Słoweniec Peter Prevc (12 razy).

Decyzją Międzynarodowej Federacji Narciarskiej mistrzostwa świata w lotach narciarskich, które miały odbyć się w marcu w słoweńskiej Planicy, zostaną przełożone na kolejny sezon. FIS będzie już wtedy kierował Włoch Sandro Pertile, który zastąpi Hofera.  oPr. bo

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

7

8

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

Sprzedam

3 akordeony z wyposażeniem Roland FR-4x.

Module E manual (czarny), digital piano (czerwony), digital piano (biały).

Tel. Janina 727-733-2104 lub Bożena 718-997-0581

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

9

10

Polonia w Connecticut March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

Polka ze Stratford pobiła halowy rekord Polski na 1500 metrów

Zofia Więciorkowska podwójną mistrzynią Polski!

D

wa złote medale przywiozła z 29.

Halowych Mistrzostw Polski w Lekkiej Atletyce Masters w Toruniu Zofia Więciorkowska.

Mieszkanka Stratford w stanie Connecticut wygrała rywalizację na 400 oraz 1500 metrów w kategorii kobiet powyżej 55 lat.

Na tym drugim dystansie pobiła nawet rekord Polski, pokonując go w czasie 5:50,32.

29. Halowe Mistrzostwa Polski w Lekkiej Atletyce Masters odbyły się w Toruniu 22 lutego 2020 roku. Do udziału zgłosiło się aż 525 sportowców, z czego do rywalizacji ostatecznie stanęło 488. Gościnnie wystąpili też zawodnicy m.in. z Białorusi, Ukrainy, Turcji, Grecji i Szkocji. Jak dotychczas żadna z wcześniejszych edycji mistrzostw Polski weteranów, także w wydaniu letnim, nie miała aż tak wysokiej frekwencji.

W biegu na 1500 metrów pani Zofia zostawiła rywalki daleko z tyłu. Drugą na mecie Tatianę Dzialendziak z Mińska wyprzedziła o minutę i 23 sekundy, a młodsze o 3 lata Jolantę Stelmach-Chylińską i Joannę Suleję o minutę i 40 sekund. Tak

 facebook.pl

duża różnica to po prostu nokaut! Z kolei na 400 metrów Więciorkowska wygrała z czasem 1:15,15.

– Nie mam dużo czasu na trening, ale staram się codziennie, czy przynajmniej 5-6 razy w tygodniu wychodzić na zewnątrz i trenować – mniej lub bardziej aktywnie, w zależności od tego, jak się organizm czuje – mówi w rozmowie z „Białym Orłem” pani Zofia. – Wiadomo, że jest to już inna aktywność niż jeszcze w wieku 40 lat. Ale jestem optymistycznie nastawiona, bo wiem, że jeśli się wykonuje jakąś pracę systematycznie, może nawet z mniejszym obciążeniem, to daje ona efekty – dodaje.

Więciorkowska startuje na wielu dystansach, m.in. na 800 m, 1500 m, 400 m, 300 m przez płotki. Biegała też maratony.

– Mój najbardziej ulubiony dystans to 800 metrów, a obecnie moje najdłuższe dystanse to 1500 i czasami 3000 metrów, a gdy zawody rozgrywane są na zewnątrz, startuję na 2000 metrów z przeszkodami, np. na mistrzostwach Europy albo mistrzostwach świata – mówi lekkoatletka.

W Toruniu wzięła też udział w gali z

Przez 13 lat startów w zawodach Masters Zofia więciorkowska zdobyła na bieżni aż 34 medale

Podczas gali z okazji 30-lecia powstania Polskiego Związku lekkiej atletyki Masters pani Zofia została uznana najlepszą zawodniczką w kategorii kobiet

okazji 30-lecia powstania Polskiego Związku Lekkiej Atletyki Masters, który zrzesza polskich weteranów lekkoatletyki (powstał 26 lutego 1990 roku). Była to okazja do wyróżnienia najbardziej utytułowanych sportowców w kategorii Masters. Zofia Więciorkowska została uznana najlepszą zawodniczką w kategorii kobiet w ciągu całych tych 30 lat! Stało się tak pomimo tego, że swoje występy w kategorii Masters rozpoczęła dopiero w wieku 44 lat. Przez 13 lat startów zdobyła na bieżni aż 34 (!) medale – 18 złotych, 9 srebrnych i 7 brązowych – bijąc przy okazji 40 razy (!) rekordy Polski.

Kolejne miała zdobyć w marcu br., ale zaplanowane w Pradze Mistrzostwa Europy Masters zostały odwołane z uwagi na epidemię koronawirusa. Odbędą się w styczniu następnego roku.

– Żeby myśleć o utrzymaniu formy, należy trenować i pracować. Obecnie ta atmosfera nie jest do tego może zbyt pogodna, ale mimo tego wychodzę i jestem aktywna. Mam nadzieję, że jeszcze w tym roku odbędą się w Toronto mistrzostwa świata i że cały następny rok będzie już lepszy – mówi z nadzieją na kolejne sukcesy Zofia Więciorkowska.  OpR. AR

Polonia w Connecticut

 info@Whiteeaglenews.com Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

11

w Viii edycji akcji organizowanej przez Polską Szkołę w Derby wzięło udział ponad 250 osób

bo lubię język polski!

7

marca odbyła się VIII edycja akcji „Bo lubię język polski”. W tym roku w wydarzeniu uczestniczyło pięć polonijnych szkół, w tym cztery z Connecticut: Polska Szkoła Sobotnia im. A. Mickiewicza ze Stamford, Szkoła Kultury i Języka Polskiego im. św.

Jana Pawła II z Bridgeport, Szkoła Języka Polskiego im. św. Jana Pawła II z New Britain oraz Polska Szkoła Sobotnia im. bł. ks. J. Popiełuszki w Derby – inicjator i gospodarz całej akcji, a także Szkoła Języka Polskiego im. Marii Konopnickiej w Poughkeepsie w stanie Nowy Jork. W sumie w akcji wzięło udział 256 uczestników.

Tematem przewodnim tegorocznego międzyszkolnego spotkania był ,, Zaczarowany ołówek”. Jak zwykle odbyły się liczne konkursy: konkurs plastyczny, dyktanda dla dzieci i dorosłych i konkurs „Mistrz Lektury”, w którym rywalizowali uczniowie podzieleni ze względu na wiek na trzy kategorie: kl. 1-3 „Cudaczek wy-

śmiewaczek”, kl. 4-5 ,,Chłopiec z Lampadusy”, kl. 6-8 ,,Maliny zza żelaznej kurtyny”. Każdy uczestnik otrzymał dyplom miłośnika języka polskiego, list od Rafała Witka i czekoladę. Laureaci ponadto otrzymali nagrody książkowe. – Wszyscy jak co roku otrzymali też pamiątkowe koszulki – relacjonuje Wioletta Jusińska, dyrektor Polskiej Szkoły Sobotniej im. bł. ks. J. Popiełuszki w Derby.

Na miłośników języka ojczystego czekały oprócz tradycyjnych konkursów krainy: Piłki Zmyłki, Lisa Witalisa, Sroczki Złodziejki, Sokole Oko, Zaczarowanego Lustra, Znaleziska Wykopaliska, Magicznego Kufra, Dobrych Manier i Zaczarowanego Ołówka. Dzieci wędrowały po krainach z paszportami i zbierały w nich pieczątki, rozwiązując w poszczególnych krainach zadania.

Emocji i dobrej zabawy nie brakowało, a organizatorzy już zapraszają do udziału w kolejnej edycji akcji za rok!  OpR. JLS

w tegorocznej akcji udział wzięli uczniowie z pięciu polonijnych szkół

 Archiwum PSS Derby

12

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

13

14

Promocja March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

aCCESS HEalTH CT ZE wZglęDu na EPiDEMię KoronawiruSa oTwiEra PonowniE MożliwoŚć ZaPiSania Się na ubEZPiECZEniE

NIe ZWLeKAJ, UbeZpIecZ SIę!

 Archiwum WEM

Ze względu na wyjątkowe okoliczności związane z rozprzestrzenianiem się koronowirusa (CoViD19), access Health CT (aHCT) ogłosiła 18 marca br., że dla nieubezpieczonych mieszkańców Connecticut otworzy się możliwość zapisania się na ubezpieczenie zdrowotne oferowane przez jednego z dwóch ubezpieczycieli w ramach aHCT.

N

owy specjalny okres rejestracji rozpoczął się w czwartek, 19 marca, i skończy się w czwartek, 2 kwietnia 2020 r. Skorzystać z okienka zapisowego mogą tylko mieszkańcy Connecticut przybywający w USA legalnie. Ubezpieczenie dla osób, które zarejestrują się w tym nowym specjalnym okresie rejestracji, rozpocznie się 1 kwietnia 2020 roku.

– Żaden mieszkaniec Connecticut nie powinien się martwić, że wykonanie testu na koronawirus lub leczenie zakażenia zagrozi jego bezpieczeństwu finansowemu. Dziękuję obu ubezpieczycielom: Anthem i ConnectiCare, oferującym obecnie ubezpieczenia w ramach Access Health CT, oraz dyrektorowi AHCT Jamesowi Michelowi, że dzięki ich zaangażowaniu i współpracy z naszą administracją ponowne otwarcie

zapisów na ubezpieczenie zdrowotne stało się możliwe – powiedział gubernator Connecticut Ned Lamont. – Dziękuję komisarzowi Mais i jego zespołowi w Departamencie Ubezpieczeń za ich kierownictwo we współpracy z naszymi partnerami w branży ubezpieczeń zdrowotnych, aby mieć pewność, że robimy wszystko, co w naszej mocy, aby zapewnić wszystkim dostęp do ubezpieczenia zdrowotnego – dodał.

– Doświadczamy chwili w historii, która wymaga elastyczności i innowacyjnych sposobów dostępu do opieki zdrowotnej – stwierdził Dyrektor Generalny Access Health CT James Michel. – Od samego początku Access Health CT oferuje całoroczne możliwości rejestracji poprzez specjalne zapisy dla osób, które doświadczają kwalifikującego się wydarzenia życiowego, takiego jak np. Utrata

okienko zapisowe trwa od czwartku 19 marca do czwartku 2 kwietnia 2020 r. wykupione w tym czasie ubezpieczenie będzie aktywne od 1 kwietnia 2020 r.

Zapisać się można tylko i wyłącznie telefonicznie, dzwoniąc na numer: 855-365-2428 Osoby, które podlegają pod tzw. Qualifying Life Event (czyli np. utrata ubezpieczenia w związku ze zmianą lub strata pracy) lub kwalifikują się do programu Medicaid/Children’s Health Program (CHIP) mogą zapisać się na ubezpieczenie w każdym czasie, osobiście lub drogą telefoniczną, a wszelka pomoc w zapisach świadczona jest im bezpłatnie.

ubezpieczenia obejmą testy oraz ewentualne leczenie na koronawirusa

ubezpieczenia z powodu zmiany pracy.

Wdrażając tę nową specjalną rejestrację, skupiamy się na nieubezpieczonych, aby mogli uzyskać ubezpieczenie i zachować zdrowie – wyjaśniał.

– Celem jest spowolnienie rozprzestrzeniania się wirusa i zmniejszenie jego kosztów dla wszystkich mieszkańców Connecticut. Oznacza to, że każdy, kto tego potrzebuje, powinien uzyskać dostęp do usług objętych ubezpieczeniem oraz w razie potrzeby zostać poddany testowi na obecność wirusa i odpowiedniemu leczeniu – powiedział komisarz ds. Ubezpieczeń Andrew N. Mais. – Ubezpieczenie pomoże to umożliwić. Pomoże to również tym, którzy potrzebują leczenia, uniknąć uciążliwych rachunków medycznych – dodał.

– ConnectiCare kontynuuje swoją misję służenia mieszkańcom Connecticut – powiedział Eric Galvin, prezes ConnectiCare. – Jest to okazja dla Connecticut, aby stać się przykładem dla innych stanów i inspiracją do tego, by wspólnie

pracować nad takim systemem ochrony zdrowia, który byłby najlepszy dla wszystkich – podsumował.

– W naszej społeczności są wdrażane środki zapobiegające rozprzestrzenianiu się COVID-19 i mające na celu troskę o osoby dotknięte tą chorobą.

Dlatego nadal angażujemy się w zapewnienie większego dostępu do opieki zdrowotnej jak największej liczbie osób w Connecticut. Bardzo ważne jest, aby ci, którzy nie są ubezpieczeni, skorzystali z tego specjalnego okresu rejestracji. Posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego będzie ważne podczas leczenia tego wirusa – powiedział Jill Hummel, prezes Anthem Blue Cross i Blue Shield w Connecticut. – Będziemy nadal partnerami państwa i urzędników publicznych, pracując razem w celu ochrony zdrowia publicznego i starając się zapewnić zarówno dostęp do opieki medycznej, jak i spokój o swoje bezpieczeństwo finansowe dla mieszkańców Connecticut – dodał.

•

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

15

16

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

17

18

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

19

20

Polonia w Connecticut March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

liST Do rEDaKCji: Twoja wolnoŚć jaKo roDZiCa jEST aTaKowana

Będziesz przymusowo szczepił swoje dzieci!  Archiwum WEM

ustawa pod nazwą Hb 5044 jest ingerencją w prawa obywatelskie.

Zmusi wszystkich rodziców, nawet tych, którzy do tej pory szczepili dzieci wg kalendarza szczepień do podawania każdej kolejnej, wprowadzonej na rynek medyczny, szczepionki.

W

arto przypomnieć, że w kalendarzu obowiązujących szczepień wg CDC (Centrel for Control Disease) od 2018 roku do dzisiaj jest 72 doz szczepionek przeznaczonych dla dzieci od momentu przyjścia na świat do 18. roku życia. Dla porównania: w 1960 roku kalendarz szczepień przewidywał 3 dozy szczepionek, a w 1983 roku – 24 dozy szczepionek. Dziś jest ich 72!

Ustawa HB 5044 usiłuje pozbawić rodziców prawa i wolności religijnej przez zmuszanie ich do podania każdej dozy szczepionek (72 dozy szczepionek) obowiązujących i zalecanych przez lekarzy oraz co roku nowo powstających szczepionek, chociażby na grypę czy HPV (brodawczak ludzki) pod groźbą niedopuszczenia dzieci do szkół publicznych, prywatnych, pozalekcyjnych zajęć edukacyjnych, letnich kolonii, religii.

Ustawa ta również: - dotyka dzieci z upośledzeniami i zaburzeniami odporności, - daje pełne prawo członkom Departamentu Zdrowia do dodawania kolejnych szczepionek w przyszłości bez procesu legislacyjnego.

Ustawa 5044 narusza prawa Konstytucji Stanów Zjednoczonych oraz Konstytucji Stanu Connecticut; konstytucjonalne prawa: wolności religijnej, praw rodzicielskich i prawa do wolnej edukacji (naruszenie artykułu VIII, paragraf 1; artykułu 1, paragraf 20).

Przypomnieć warto, że od 1959 roku w USA istnieje prawo tzw. zwolnienia religijnego od obowiązkowego szczepienia. Tak walczą o zdrowie swoich dzieci świadomi zagrożeń rodzice!

W dniach 18, 19, 20, 21 i 24 lutego 2020 roku w budynku rządowym Kapitol w Hartford miały miejsce spotkania, konferencje i przesłuchania w tej sprawie.

19 lutego 2020 r. przeszedł do historii pod względem najdłuższego przesłuchania publicznego. Tysiące ludzi: obywatele Stanów Zjednoczonych i mieszkańcy stanu

grupa polonijnych rodziców jest zdecydowanie przeciwna przepisom wprowadzającym obowiązkowe szczepienia

Connecticut: rodzice, nauczyciele, lekarze, naukowcy, prawnicy... zgromadzili się w budynku stanowym Capitol, aby w 22-godzinnym przesłuchaniu przedstawić swój własny punkt widzenia na temat szczepionek i zagrożenia ustawy HB 50 44 oraz opowiedzieć o przykrych doświadczeniach i urazach poszczepiennych swoich dzieci, współmałżonków i pacjentów.

Choć koncerny zaprzeczają istnieniu związku między szczepieniami a chorobami, coraz więcej przypadków powikłań wymusiło powołanie instytucji badających tę zależność. W USA powstał VAERS: System Doniesień o Efektach Ubocznych Szczepień. Powstała organizacja pozarządowa, która zbiera informacje o powikłaniach poszczepiennych (NVIC: Narodowe Centrum Informacji o Szczepionkach). Każdego roku instytucje te otrzymują tysiące raportów o skutkach ubocznych szczepień.

I kolejny warty uwagi fakt: w 1986 roku firmy farmaceutyczne otrzymały zapewnienie federalne w postaci prawa, które chroni ich od jakichkolwiek procesów sądowych wystosowanych w kierunku ich samych przez osoby poszkodowane przez szczepionki.

Zastanówmy się więc: jeśli twierdzi się, że szczepionki są bezpieczne, dlaczego koncerny farmaceutyczne potrzebują prawa chroniącego ich od takich rozpraw sądowych. Prace trwają nad kolejnymi 300 szczepionkami, które będą obowiązkowe dla dzieci i dorosłych!

Nie dajmy się ogłupić urzędnikom zdrowia publicznego, politykom czy lobbystom przemysłu farmaceutycznego, którzy podają do publicznej konsumpcji uproszczoną i propagandową mantrę, że szczepionki są „bezpieczne i skuteczne”.

Sami profesjonaliści: kierownicy programu szczepień, organy regulacyjne, służby bezpieczeństwa leków oraz przedstawiciele organizacji ONZ, instytucji aka-

demickich, organizacji patronackich firm farmaceutycznych, przedstawiciele przemysłu i agencji farmaceutycznych, zebrawszy się na początku grudnia 2019 roku na dwudniowym Globalnym Szczycie Bezpieczeństwa Szczepień Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), przyznali jednym głosem, że szczepionki mogą być śmiertelne, badania bezpieczeństwa nad szczepionkami zaprojektowane są w sposób utrudniający dostrzeżenie problemów, monitoring bezpieczeństwa szczepionek jest nieadekwatny, a adiuwanty szczepionkowe zwiększają ryzyko. Tam gdzie jest ryzyko, tam musi być wybór!

Co roku jesteśmy zachęcani przez lekarzy do szczepienia się przeciwko grypie. Dziś szczepionka ta jest dobrowolna. Po przegłosowaniu ustawy HB 5044 będzie ona obowiązkowa!

Największym zagrożeniem jest szczepionka Gardasil przeciw HPV (w języku polskim: wirus brodawczaka ludzkiego, przenoszony drogą płciową, który może spowodować nowotwór szyjki macicy). Wbrew temu, co mówią eksperci, szczepionka Gardasil przeciw HPV (wprowadzona na rynek w 2006 roku) nie zmniejsza, ale zwiększa ryzyko raka szyjki macicy. W oczekiwaniu na obiecany dowód przydatności szczepionki, producenci szczepionek próbują narzucić szczepienie populacji całego świata. Ich propaganda i lobbing na najwyższym szczeblu administracyjnym i politycznym pozwoliły im już sprzedać tą eksperymentalną (ponieważ nie wykazano jej skuteczności wobec oficjalnego wskazania) szczepionkę za prawie 100 miliardów dolarów. Szczepionka będzie obowiązkowa dla dziewczynek i chłopców w wieku 11-13 lat. Należy przypomnieć, że w Stanach Zjednoczonych kwota odszkodowania za powikłania Gardasilu przekracza kwotę odszkodowań za wszystkie inne szczepienia i że może to być dopiero początek, ponieważ niedawny wyrok przyznał bezpośredni związek między tym szczepieniem a śmiercią młodej kobiety.

Jeśli ustawa HB 5044 przejdzie większością głosów, będziesz jako rodzic zmuszony zaszczepić swoje dziecko szczepionką Gardasil przeciw HPV! Dzieci są nasze, nie państwowe! Rodzice obudźcie się! Nie ufajcie ślepo lekarzom! Jesteście wyedukowanymi, odpowiedzialnymi ludźmi! Nasze dzieci mogą być zdrowe bez szczepionek! Piszcie i dzwońcie do wszystkich reprezentantów senatu w stanie CT, którzy są za pozbawieniem prawa rodziców do wolnego wyboru w kwestii szczepień i wykluczeniem dzieci ze szkół w przypadku odmowy zaszczepienia.

NIE dla HB5044 !!!

Moje dzieci, moja decyzja!  KINGA JASTRZębSKA-KRZeMIeŃ

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

21

22

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

23

24

Promocja March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6  P. Wojtyczka

Szlakiem polskich winnic P

óźna wiosna i lato to wymarzona okazja, żeby spakować kosz pełen smakołyków i urządzić piknik w jakimś ładnym miejscu. Niezastąpiona będzie przy tym butelka dobrego wina. A gdyby tak połączyć jedno z drugim i wybrać się na wycieczkę od winnicy do winnicy? Wcale nie trzeba w tym celu wyjeżdżać do Włoch, Francji czy Kalifornii. W Polsce można to zrobić taniej i smaczniej.

Zielone wzgórza, renesansowe miasteczka, równe rządki winorośli pnące się po nasłonecznionych zboczach – to nie Toskania, tylko okolice Małopolskiego Przełomu Wisły. Nadwiślańskie tereny między Sandomierzem a Kazimierzem Dolnym charakteryzuje wyjątkowy w Polsce mikroklimat, pozwalający na uprawę winorośli. To jeszcze jeden powód, żeby odwiedzić te urokliwe miejscowości, a przy okazji lepiej poznać ich otoczenie. Łagodne temperatury i liczne wzniesienia, z których szybko spływa wilgoć, sprawiają, że już w średniowieczu rozkwitła tutaj tradycja winiarska. W 1585 r. wspominał o niej historyk Stanisław Sarnicki, tak opisując Sandomierz: „Miejscowość ta jest nadzwyczajnie piękna i przyjemna.

Są tam uprawiane winnice. Wszędzie rozciągają się sady, tak iż sądziłbyś, że zewsząd lasy otaczają miasto. Znajduje się tam wielka ilość najwyborniejszych owoców. Dlatego też Kazimierz Wielki i inni królowie przybywali, aby zażyć powietrza i uciechy. Powaby miejsca zwiększa ogłada obywateli, a także inne przyjemności. Znajdziesz tam bowiem znakomitych medyków, muzyków, różne gatunki napojów, wesołe duchowieństwo, niewiarygodną obfitość ryb, miodu, łososi, dziczyzny, zboża oraz innych specjałów”.

Ten fragment można przeczytać na ścianie Podziemnej Trasy Turystycznej, biegnącej pod sandomierską starówką. Pełno tu mrocznych piwnic, w których temperatura spada do około 15 stopni. Idealne warunki do przechowywania wina, produkowanego w okolicy od 400 lat.

Dziś historia zatacza koło i nad Wisłą jedna po drugiej ponownie wyrastają winnice, które nie tylko urozmaicają tutejszy krajobraz, ale oferują coraz lepszej jakości wino, nagradzane w międzynarodowych konkursach.

Od kilku lat dzielą życie między pracę w Kielcach a uprawę winorośli, która domaga się coraz więcej uwagi. Wszystko robione jest ręcznie: od zbiorów, przez butelkowanie, korkowanie po etykietowanie. Winnica na Jarem znajduje się na liście Dziedzictwa Kulinarnego Świętokrzyskiego w ramach Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego, która promuje regionalne produkty. Rosną tu odmiany białe: bianca, muskat, hibernal i czerwone: regent, rondo i zweigelt. Właściciele chętnie oprowadzają gości, opowiadając o procesie produkcji wina i zapraszają na degustacje z lokalnymi serami, domowej roboty wędlinami i ciastami.

winnica Sandomierska Właściciele winnic z okolic Sandomierza założyli Sandomierskie Stowarzyszenie Winiarzy, w ramach którego wspólnymi siłami promują winiarstwo i uprawy winorośli. Należy do niego Winnica Sandomierska, której początki sięgają 1937 r. Widok jest piękny: łagodnie opadające rzędy sadzonek rozciągają się u podnóża wapiennego urwiska. Po spacerze właściciele Monika i Marceli zapraszają do obejrzenia części produkcyjnej, a na końcu do piwniczki na degustacje. Chętnie dzielą się wiedzą i uczą, jak poprawnie smakować wino.

Degustacja to celebracja: pierwszy nos, przechylanie kieliszka, kołysanie i napowietrzanie, ocena, jak wino spływa po jego ściankach, wreszcie nabieranie odrobiny trunku w usta.

Drugi nos i powtarzamy. To może potrwać, bo w Winnicy Sandomierskiej powstaje wiele rodzajów win wytrawnych i półsłodkich. Dostępne gatunki zmieniają się w zależności od pory roku. Spodobają się amatorom mocniejszych, wyrazistych smaków, bo wszystkie odmiany cechuje dość wysoka, charakterystyczna dla upraw w polskiej szerokości geograficznej kwasowość, która sprawia, że wina zachowują bardziej zdecydowany aromat.

W smaku wyczuć można nutki wanilii, śliwki, orzechów i całą gamę innych smaków, które zależą od fantazji właścicieli. Na szczęście podczas degustacji nie trzeba się spieszyć – przy winnicy można wynająć nocleg.

wzgórza, malownicze miasteczka i winnice – to nie Toskania, to Polska

z dobrodziejstw urodzajnych gleb lessowych, doskonale magazynujących wodę i nie wymagających nawożenia. Ceną za żyzne ziemie często jest utrudniony dojazd – żeby dostać się do winnic trzeba nieraz pokonać wąskie kamieniste dróżki prowadzące przez wyboiste pola i strome wąwozy. Tak zaczęła się winiarska przygoda pana Rafała. Podczas wycieczki wokół Kazimierza spadł z roweru, skręcając koło i kostkę. Wypadek zmusił go do przystanku na wzgórzu, w miejscu starego siedliska pośrodku wiśniowego sadu. Nie wiadomo, co bardziej unieruchomiło pechowego rowerzystę – boląca noga czy hipnotyzujący widok, jaki rozciągał się ze szczytu wniesienia.

Pan Rafał nigdzie się już stamtąd nie ruszył – kupił ziemię i założył winnicę Rzeczyca.

Dziś uprawia tu między innymi polską jutrzenkę, hibernal, rondo, odmiany owocowe oraz próbkę vinifer: dornfelder i ehrenfelser.

Podczas degustacji przy drewnianym stole ustawionym w sadzie z pasją opowiada o ostatnich zbiorach z udanych kupażach. Pojawia się tylko jeden problem – które wino kupić.

Wszystkie znakomite!

winnica rzeczyca winnica nad jarem Kim są sandomierscy winiarze? To ludzie z pasją i wykształceniem ogrodniczym, którzy wiedzę o uprawie winorośli zdobyli na studiach oraz licznych konferencjach i warsztatach. Wybrali życie blisko przyrody i przystosowali kupione lub odziedziczone działki, jak właściciele przepięknie położonej Winnicy nad Jarem. Pani Sylwia i pan Mateusz dostali w spadku ziemię na wzgórzu z oszałamiającym widokiem na całą okolicę. Jak okiem sięgnąć – sady wiśni, jabłek i moreli. Wybór był oczywisty: nie sprzedajemy. Zakładamy winnicę.

W górę Wisły, w okolicach Kazimierza Dolnego, wyrosło drugie winiarskie zagłębie. Tu gospodarstw produkujących wino jest już około czterdziestu, wiele z nich prowadzi sprzedaż i chętnie otwiera swoje podwoje dla odwiedzających, oferując degustacje i nocleg w agroturystykach. Miejscowe winnice czerpią

winnica las Stocki Na winiarskim szlaku lepiej nie ufać nawigacji, bardziej wiarygodne będą instrukcje miejscowych: „za kapliczką ostro pod górę” lub „tam, gdzie wydaje się, że już nic nie ma, to właśnie tu”. Warto podjąć wysiłek, zwłaszcza w przypadku małych, rodzinnych gospodarstw

położonych z dala od głównych szlaków. Trud zwraca się z nawiązką – nie tylko w postaci zachwycających widoków i smaku dobrego wina, ale i możliwości poznania historii wyjątkowych ludzi, którzy odważyli się poświęcić życie swojej pasji.

Jednym z nich jest pan Mariusz, założyciel winnicy Las Stocki. Docieramy do niej na końcu. Właścicielom została już tylko jedna, ostatnia butelka wina, którą wyjmują dla nas z własnej lodówki. Na otarcie łez częstują świeżo upieczonym ciastem w przydomowym ogrodzie. Pan Mariusz to jeden z wielu uciekinierów z Warszawy, którzy postanowili osiedlić się w malowniczych okolicach Kazimierza Dolnego. Oczarowany urokami Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, kupił działkę na słonecznym stoku wśród różanych pól. Nachylenie gruntu to ważny element uprawy winorośli, zwłaszcza w kraju nierozpieszczanym ciepłym klimatem. Najwięcej ciepła zapewnia stok południowo-zachodni.

– Winorośl jest jak stary człowiek. Lubi, jak słońce grzeje mu w plecy – wyjaśnia pan Mariusz. Dzięki tej wiedzy w Lesie Stockim z powodzeniem przyjęło się sporo odmian: białe – seyval blanc, bianca, johanniter i solaris oraz czerwone regent i zweigelt. Uprawa winorośli w Polsce to ciągłe eksperymentowanie. Która odmiana się przyjmie, która wyda najlepsze owoce i da najciekawszy smak? Dreszczyk emocji towarzyszący nowym odkryciom uzależnia bardziej niż samo wino.

•

więcej informacji: www.polska.travel, www.poland.travel

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

25

26

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

Co robić w domu w czasie kwarantanny?

T

akie pytanie zadaje sobie coraz więcej osób.

Kwarantanna (definicja za Wikipedia) to przymusowe czasowe odosobnienie (z łac. quarantena) ludzi, zwierząt, roślin lub towarów, co do których istnieje podejrzenie, że mogą być roznosicielami chorób zakaźnych. Wszystko to za sprawą rozprzestrzeniającej się pandemii koronawirusa, a wraz z nią zalecenia, aby przez najbliższe dni albo tygodnie nie wychodzić z domu. Mam dla was kilka pomysłów jak przetrwać kwarantannę i nie zwariować.

Domowe obowiązki

Często narzekaliśmy na brak czasu. Nie wystarczało go nam na domowe obowiązki, a teraz jest idealna okazja, by się nimi zająć. Mamy czas, by porządnie wysprzątać mieszkanie, zrobić generalne porządki czy uporządkować dokumenty.

relaks

Możemy ten czas potraktować również jako czas na odpoczynek od pracy i obowiązków codziennego życia.

Mamy czas na rozrywkę, możemy nadrobić wszystkie sezony ulubionych seriali, których normalnie nie mieliśmy czasu obejrzeć lub odprężyć się, czytając książki w domowym zaciszu.

umacnianie więzi

Pozostanie w domu wiąże się również z tym, że dużo czasu spędzimy w gronie najbliższych nam osób. Warto przeznaczyć ten czas na umacnianie więzi rodzinnych, poświęcenie odpowiedniej ilości czasu dzieciom. To z pewnością w znacznym stopniu przyczyni się do podtrzymania ,,domowego ogniska’’.

Zdrowie

W tak trudnym okresie ważne jest zadbanie o swoje zdrowie. Wzmocnienie odporności powinno być jednym z naszych celów podczas planowania wolnego czasu. Dla wzmocnienia naszego systemu immunologicznego ważne jest zdrowe odżywianie, wysypianie się oraz aktywność fizyczna. Jednak ostatni czynnik należy potraktować z uwagą, ponieważ warto poćwiczyć w domu lub spędzić czas na przykład w swoim ogrodzie.

Ale kwarantannę warto też wykorzystać m.in. na: • kursy online • wirtualne zwiedzanie muzeów • naukę języków obcych online • oddanie się własnym pasjom • czytanie książek

Co czytać z dzieckiem podczas kwarantanny?

Polecam książeczkę Małgorzaty Strzałkowskiej pt. „Mydło”: Podczas kąpieli król żali się na swych poddanych, którzy nie lubią się myć. Słysząc to, uczynne mydło daje nogę z pałacowej łazienki, królewska świta rzuca się za

mydłem w pogoń, a czytelnik śledzi jego poczynania w królestwie – najpierw musi wyszukać na ilustracjach wymienione w wierszyku przedmioty, które mydło po drodze mydli, a kiedy spadnie deszcz – odnaleźć te same rzeczy pod grubą warstwą piany.

Książeczka ćwiczy spostrzegawczość i pamięć, a dowcipna historyjka uczy, że: „Wiedzą starzy oraz młodzi – życie w brudzie zdrowiu szkodzi. Aby miło, zdrowo żyć, trzeba się po prostu myć!” (arc/materiały wydawców) „Mali odkrywcy. Moje ciało” to kolejna pozycja, do której zachęcam zajrzeć. Książka z okienkami prezentującymi tajniki ludzkiego ciała. Nowoczesna grafika i przejrzysty układ wspomagają naukę.

jak rozmawiać z dziećmi o koronawirusie?

Sytuacja jest trudna i zmienia się dynamicznie. Z dnia na dzień pojawiają się nowe doniesienia na temat rozprzestrzeniania się wirusa. Jak rozmawiać o tym z dzieckiem? Z pomocą rodzicom przychodzi kolumbijska psycholog Manuela Molina Cruz, autorka krótkiego ilustrowanego opowiadania o koronawirusie. Właśnie powstała jego polska wersja.

– Dzieci są szalenie spostrzegawcze. Zauważają więcej niż nam, dorosłym, się wydaje. Szybko wyczuwają i łatwo przejmują nasze emocje. Dlatego tak ważna jest szczera rozmowa z malcem na temat tego, co się dzieje wokół nas. Trudne tematy należy podejmować – mówi Joanna Studzińska z kolektywu MamyProjekt, autorka przekładu. To ona w poszukiwaniu wartościowych materiałów natrafiła w internecie na opracowanie Manueli

Moliny Cruz i zaproponowała jej współpracę nad stworzeniem polskiej wersji. – Dzięki rozmowie i tłumaczeniu dziecięcy strach przed nieznanym może się zmniejszyć i zostać oswojony. Historyjka o wirusie, którą przetłumaczyłyśmy jest wspaniałą pomocą dla rodziców – dodaje.

Opowiadanie stworzone przez kolumbijską psycholog to krótka historia podróżującego po całym świecie wirusa, przywierającego do ludzi. Ilustracje zostały zaprojektowane tak, by dziecko samo mogło opowiedzieć o tym, jak się czuje słysząc o wirusie. – Nie ma jednej recepty na to, jak rozmawiać z dzieckiem o trudnych sprawach. Ale ta książeczka podpowiada, jak to zrobić. Pokazuje rodzicom pewien kierunek myślenia – wyjaśnia Małgorzata Żmijska z MamyProjekt.

Internetowa publikacja ma wesprzeć rodziców w rozmowie z dzieckiem i wyjaśnieniu, na czym polega zagrożenie. Autorka radzi, żeby podkreślać rolę samego dziecka w zachowaniu bezpieczeństwa. Dzięki temu maluch może poczuć, że sam przyczynia się do poprawy sytuacji, staje się spokojniejszy. Psycholog zachęca też do wielokrotnego czytania opowiastki z maluchem. – Z emocjami pracuje się poprzez powtarzalną zabawę i historyjki czytane wiele razy – podkreśla.

Opowiadanie zostało przetłumaczone na kilka języków, w tym polski. Treść jest dostępna bezpłatnie na www.mamyprojekt.pl oraz na stronie www.mindheart.co/descargables (Źródło: inf. pras.)  SyLWIA WADAch KLOcZKOWSKA

28

Edukacja polonijna March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

SŁowEM MalowanE

PoCZyTajMy raZEM nina opic

KSiążKoWy DuSZEK Gdy za oknem szaroburo, to najchętniej biorę książkę do ręki, a ta przenosi mnie zupełnie gdzie indziej.

– I bardzo dobrze robisz!

– Kto to powiedział? – zapytałam bardzo, ale to bardzo zaskoczona czyjąś obecnością w moim pokoju.

– To ja, Literek, książkowy duszek.

– To ty znasz ludzki język?

– Ojej, taka duża jesteś, a nie wiesz, że książkowe duszki doskonale znają wszystkie ludzkie języki. W końcu mieszkamy wśród książek – powiedział książkowy duszek. Dopiero wtedy zobaczyłam, że cały czas siedział sobie na mojej książce. Był maleńki jak biedronka, tylko nie miał skrzydełek. Taki tyci, tyciuni maleńki chłopczyk z dużymi niebieskimi oczami i tęczowymi kręconymi włosami, ubrany w kubraczek i spodenki na szelkach, a cały jego strój miał jakieś napisy. W końcu nazywał się Literek.

– No tak, powinnam domyślić się, że skoro jesteś książkowym duszkiem, to znasz wszystkie ziemskie języki i chyba znasz baaardzo dużo książek.

– Tak, masz zupełną rację. Jak chcesz, to mogę cię wziąć do książkowej krainy.

– Naprawdę? Ale jak to zrobisz, przecież ja jestem taka duża?

– Zamknij oczy, a jak otworzysz, będziesz już gotowa do bajkowej podróży za mną...

– Dzień dobry Kubusiu Puchatku! Czy możemy trochę pospacerować po Stumilowym Lesie?

– O, witaj Literek! Widzę, że jest z tobą jakaś dziewczynka! Ale my się chyba nie znamy?

– Dzień dobry! Mam na imię Ninelka i jestem tu na zaproszenie Literka.

– Bardzo się cieszę, chętnie pokażę wam nasz niezwykły las.

– My też chcemy, my też – zawołały Świnki Trzy, które nie wiadomo skąd się wzięły.

–To ja zaprowadzę was do chatki znajomych Siedmiu Krasnoludków –powiedziała Królewna Śnieżka.

– Poszłabym z wami, ale muszę iść do chorej babci, a w lesie jest zły wilk.

– Ależ Czerwony Kapturku, nie widzę problemu. Wsiadaj na mój latający dywan i zaraz będziesz poza lasem.

– Dziękuję, bardzo dziękuję, Alladynie!

– A czy ja też się zmieszczę na twoim dywanie? Tak bardzo się śpieszę, żeby odnaleźć Kaja.

– Bardzo proszę, wsiadajcie!

Popatrzyłam na Literka, który uśmiechał się do mnie i powiedział: – Złap mnie za rękę Ninelko i pobiegniemy szybko do lokomotywy.

– Do lokomotywy? Tu, w lesie? – ale mocno złapana za rękę już niczemu się nie dziwiłam. Wśród drzew stała ogromna lokomotywa z wagonami zapełnionymi do ostatniego miejsca. Stała, sapała, para z jej rozgrzanego buchała brzucha, a ona patrzyła na przypięte do niej wagony. Co tam nie było: szafy, kufry, żyrafy, Konik Garbusek, Smok Wawelski, szpieg z Krainy Deszczowców, księżniczka na ziarnku grochu wesoło rozmawiająca z Sierotką Marysią, kot Filemon i Bonifacy, Żwirek i Muchomorek, cala rodzina Rumcajsa z Rzaholeckiego Lasu, Koziołek Matołek, dzieci z Bullerbyn, Tomek Sawyer, Pinokio, Król Lew, Złota Rybka, Miś Uszatek, Guliwer, Tomcio Paluch i wiele, wiele innych przeróżnych książkowych postaci. Pan Twardowski z księżycowego rogala machał do nas ręką, a Murzynek Bambo zapraszał na afrykańską polanę.

Aż nie chciało się nigdzie stamtąd iść...

Ale przecież ta niezwykła kraina istnieje, daję wam na to swoje słowo. Każdy może do niej trafić – nazywa się BIBLIOTEKA i zawsze jest tam jakiś książkowy duszek, który bardzo chętnie oprowadzi was po tej niezwykłej i bardzo ciekawej • krainie.

Czesław Piotr Kondraciuk

Pan Zegar Jestem Pan Zegar i głośno tykam, pragnę dogonić czas, co umyka.

Tykam niezmiennie przez całą dobę, czasu niestety złapać nie mogę.

Ciągle ucieka – wyznam to szczerze – mogę go tylko dokładnie mierzyć...

rys. janek Pilch, kl. 1c Szkoły Podstawowej nr 25 w rzeszowie pod kierunkiem wychowawczyni jadwigi Kawy

Edukacja polonijna

 info@Whiteeaglenews.com Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

29

 pixabay.com

nauKa PrZEZ Zabawę

PoDPowiaDa ala

Co zrobimy z wierszykiem?

Alicja Ungeheuer-Gołąb

WIOSENNy KONCERT Wróbel ćwierka ćwir, ćwir, ćwir, a sikorka tir, tir, tir, wrona kracze kra, kra, kra i orkiestra gra, gra, gra.

Inne ptaszki tirli, tirli, popiskują pirli, pirli, a Małgosia mała ta, śpiewa wszystkim tra, la, la.

 Angelika Tondera, lat 8 (SP1 Rzeszów)

P

roponowane tu zajęcia z wierszem przygotowałam dla wychowawczyń przedszkoli i szkół, jednak nadają się one także do wykorzystania przez rodziców, babcie, dziadków i innych opiekunów małych dzieci. Wystarczy znaleźć chwilę czasu i wejść w rolę pośrednika lektury.

Wszystkim chętnym życzę powodzenia we wprowadzaniu dzieci w świat literatury.

Pomoce: grzechotka, klekotki, trójkąty i inne instrumenty perkusyjne.

Prowadzący: Dzisiaj zabawimy się w wiosenną, ptasią orkiestrę. Posłuchajcie wiersza.

Prezentacja wiersza Ekspresja werbalna Prowadzący zajęcia wybiera z grupy dzieci: wróbla, sikorkę, wronę i Małgosię. Wróbel dostaje grzechotkę, sikorka i wrona klekotki, pozostałe dzieci otrzymują trójkąty i inne instrumenty według uznania nauczycielki.

Grupa dzieci wypowiada kolejno słowa narracji: wróbel ćwierka…, a sikorka…, wrona kracze…, i orkiestra…, inne ptaki…, popiskują…, a Małgosia mała ta śpiewa wszystkim…, natomiast wybrane dzieci-ptaszki odpowiadają głosami ptaków: ćwir, ćwir, ćwir: tir, tir, tir itd. Małgosia woła tra, la, la. Zabawę należy

prowadzić zgodnie z tekstem i rytmem wiersza.

Ekspresja ruchowa i muzyczna Tekst początkowo należy recytować, ale wraz z dziećmi prowadzący może stworzyć prostą melodię, do której dzieci mogą śpiewać utwór.

Gdy dzieci opanują wiersz pamię-

ciowo, wskazana jest ekspresja ruchowa. Najlepiej w postaci swobodnych zachowań ruchowych w przestrzeni sali, w rytm słów, melodii wymyślonej przez dzieci oraz „Wiosny” A. Vivaldiego.Następnego dnia czytamy lub mówimy dzieciom wiersz Juliana Tuwima „Ptasie radio”.

•

Wykorzystano metodę ekspresywnego wykonania utworów poetyckich opisaną w: A. Ungeheuer-Gołąb, „Poezja dzieciństwa czyli droga ku wrażliwości”, Rzeszów 1999.

KrZyżówKa

1. Święcimy ją w Palmową Niedzielę 2. kwiat, który zwiastuje wiosnę 3. W nim przynosimy do kościoła święconkę 4. Nie może go zabraknąć na wielkanocnym stole 5. Lany Poniedziałek to inaczej Śmigus-....

6. Msza święta odprawiana w wielkanocny poranek 7. Jeden z symboli Wielkanocy

Hasło: ...................................

jeśli nie znasz jakiegoś hasła, zapytaj rodziców lub dziadków – na pewno będą znać odpowiedź!

30

Edukacja polonijna March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

PoPrawna PolSZCZyZna

PoZnaj PolSKę!

Wielkanocne jarmarki

 Archiwum WEM

G

dzie kupić ręcznie zdobione pisanki, kolorowe palemki, zajączki z porcelany i regionalne przysmaki na świąteczny stół? Odpowiedzią na to jest jarmark. Wielkanocne jarmarki odbywają się w większości większych miast Polski i rozpoczynają się na ogół kilka tygodni przed Wielkanocą.

Na jarmarkach swoje wyroby prezentują przede wszystkim lokalni rzemieślnicy i artyści, ale można też spotkać wystawców z zagranicy, m.in. z Litwy, Ukrainy, Wielkiej Brytanii i Węgier. Jarmarkom często towarzyszą wydarzenia kulturalne – koncerty, pokazy palm i obrzędów wielkanocnych, występy regionalnych zespołów oraz pokazy twórczości i rękodzieła ludowego. Najsłynniejsze jarmarki wielkanocne w Polsce odbywają się na Rynku Głównym w Krakowie, na poznańskim Starym Rynku, a także w Katowicach i na ul. Piotrkowskiej w Łodzi.

•

Nieprzetłumaczalne w każdym języku można znaleźć słowa lub wyrażenia, które trudno przetłumaczyć wprost na inny język. wynika to częściowo z samej istoty języków – nie wszystkie słowa istnieją we wszystkich językach, ale również w dużej mierze ze znaczenia historycznego i kulturowego, jakim dane słowa lub wyrażenie jest nasycone. jakie z pozoru proste polskie słowa mogą sprawiać trudność przy próbie przetłumaczenia ich na język angielski?

Pogodnie „Pogodny dziś dzień”, „jest pogodnie” – tego słowa używamy w języku polskim dość często, a w angielskim? „Weatherly” brzmi dziwnie, a choć wybór przymiotników typu „fine”, „good” czy „nice” jest szeroki, nie do końca oddają one znaczenie polskiego „pogodnie”.

Kilkanaście Słówko bardzo specyficzne w swej nieokreśloności, bowiem oznacza wartość między 11 a 19. Żadne znane angielskie słówko tego nie potrafi. „Several”? To za mało. „A dozen or so”? Za bardzo oscyluje wokół liczby 12. „Many”? Za dużo!

na jarmarkach swoje wyroby prezentują przede wszystkim lokalni rzemieślnicy i artyści

Co Kraj, To obyCZaj

labirynT

Zmiana czasu

Pomóż kurce znaleźć drogę do piskląt

wiśnia/czereśnia Słowo „cherry” znamy chyba wszyscy… ale w tłumaczeniu może oznaczać zarówno wiśnię, jak i czereśnię. Jak więc odróżnić, o który owoc chodzi? Mówiąc po angielsku, trzeba doprecyzować i wiśnia przetłumaczyć jako „a sour cherry”, a czereśnia jako „a sweet cherry”.

w Polsce zmiana czasu następuje dwa razy w roku. w ostatnią niedzielę marca przechodzimy z czasu zimowego na letni i wówczas przestawiamy wskazówki zegarów z 2:00 na 3:00. natomiast w ostatnią niedzielę października następuje zmiana czasu z letniego na zimowy (cofamy zegarki z 3:00 na 2:00). Czas zimowy obowiązuje w Polsce przez 5 miesięcy, natomiast czas letni 7 miesięcy.

Czasy PRL-u, kiedy wiele rzeczy, które dziś wydają nam się oczywiste, trzeba było zdobywać nieoficjalnymi kanałami, po znajomości, naginając reguły, nadały tym słowom specyficzne znaczenie. Jak to przetłumaczyć? „To handle”, „to arrange”, „to combine”? Niestety, żadne z nich nie oddaje złożoności i historyczno-kulturowej głębi tych słów, zrozumiałych tylko dla osób, które znają historię i doświadczenia krajów z byłego bloku komunistycznego.

Fucha

 Archiwum WEM

• czas zimowy – to inaczej czas środkowoeuropejski (obowiązuje od końca października do końca marca) • czas letni – to czas środkowoeuropejski letni (obowiązuje od końca marca do końca października) W tym roku Polacy przestawią swoje zegarki w nocy 29 marca (z 2:00 na 3:00), przechodząc z czasu zimowego na letni. kolejna zmiana wypadnie 25 października, kiedy to czas zostanie przesunięty o godzinę do tyłu. Również w USA dwa razy w roku zmieniamy czas. W tym roku zmiana czasu z zimowego na letni miała miejsce w niedzielę, 8 marca, natomiast z powrotem na czas zimowy zegarki zostaną przesunięte w niedzielę, 1 listopada.

•

Załatwić i kombinować

To słowo nawet w języku polskim ma skomplikowane znaczenie. Z jednej strony mówimy „ktoś zdobył niezłą fuchę”, mając na myśli wyjątkowo dobrą/opłacalną pracę, ale z drugiej słownik języka polskiego podaje, że fucha to „praca nielegalna” i „coś wykonanego źle”. Na angielski tłumaczy się czasem jako „odd jobs” czy „sideline”, ale to jednak jest coś trochę innego.

•

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

31

32

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

33

34

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

35

36

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

 info@Whiteeaglenews.com Volume XVIII, Issue 6

Polonia w Ameryce March 27, 2020

37

 Robert Szczechowiak / Instagram @robert.szczechowiak

KAMIL beDNAReK W NOWyM JORKU D

la Kamila Bednarka była to już czwarta trasa koncertowa w Ameryce, która tym razem obejmowała aż pięć miast USA i Kanady. Laureat MTV Music Award, wokalista, kompozytor, autor tekstów, multiinstrumentalista i zarazem jeden z najpopularniejszych artystów polskiej sceny muzycznej wystąpił w Nowym Jorku w sobotę, 7 marca, prezentując publiczności w Nowym Jorku swój najnowszy projekt zatytułowany „Bednarek – Inaczej”. Koncert poprzedzała walka Adama Kownackiego z Robertem Heleniusem, transmitowana na telebimach w Mellrose Ballroom.

Polski pięściarz niestety starcie przegrał, ale dzięki wyjątkowemu koncertowi, który na pewno na długo pozostanie w pamięci uczestników, Polską Noc można zaliczyć do udanych.  JLS

38

Polonia w Ameryce March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

anna walentynowicz wśród 100 najważniejszych kobiet stulecia

Legenda „Solidarności” w magazynie „Time” D

okładkę „Time” z anną walentynowicz zaprojektowała agata nowicka

ziałaczka Wolnych Związków Zawodowych i legenda „Solidarności” Anna Walentynowicz została uznana przez amerykański tygodnik „Time” za jedną ze 100 kobiet, które miały największy wpływ na ostatnie stulecie oraz za najważniejszą kobietę 1980 roku.

Przedstawiając z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet portrety stu wyjątkowych kobiet tygodnik podkreślił, że jest to wyjątkowy projekt, mający na celu uhonorowanie kobiet, które mimo ogromnego wpływu, jaki wywierały na historię, często pozostawały w cieniu mężczyzn. „Time” przypomniał, że na początku przyznawany był tytuł „Man of the year”, który dopiero w 1999 roku został zamieniony na „Person of the year”. „Chociaż nazwa słusznie się zmieniła, zbyt często wybór był taki sam” – napisano na stronie projektu wykazując, że na przestrzeni lat w większości tytuł ten otrzymywali mężczyźni: politycy lub biznesmeni. „Time” określił Walentynowicz jako matkę polskiej niepodległości, przypomi-

 Wikipedia.org

nając, że to jej zwolnienie ze Stoczni Gdańskiej (wówczas im. Włodzimierza Lenina) było bezpośrednim powodem mającego dziejowe konsekwencje sierpniowego strajku w 1980 roku. „Jej koledzy strajkowali i wywołali masowy opór, którego kulminacją było porozumienie gdańskie. To pozwoliło stworzyć pierwszy wolny związek zawodowy w komunistycznej Europie wschodniej. W ciągu roku „Solidarność” liczyła już prawie 10 mln członków, a Anna Walentynowicz stała się jednym z jego liderów. Triumf w Gdańsku przyspieszył też upadek komunizmu w Polsce” – napisał Simon Shuster w zakładce argumentującej wybór Polki. Okładkę „Time” z Anną Walentynowicz zaprojektowała Agata Nowicka.

Poza Anną Walentynowicz w rankingu znalazły się także m.in. Coco Chanel (1924), Eleonora Roosvelt (1948), Marilyn Monroe (1954), Jacqueline Kennedy (1962), Indira Ghandi (1976), księżna Diana (1987), Madonna (1989) czy J.K. Rowling (1999). Z całą listą można się zapoznać tutaj: www.time.com/100-women-of-the-year.  OpR. JLS

„Time” określił annę walentynowicz jako matkę polskiej niepodległości

 info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

39

Jeżeli jesteś kulturalnym wdowcem koło siedemdziesiątki, bez nałogów, i chciałbyś poznać energiczną emerytkę czasowo mieszkającą w Polsce, zadzwoń – uwzględniając 6-godzinną różnicę czasu.

Tel. 011 48 124-10-5361

40

Polonia w Ameryce March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

Motocykl „nowy jork – rzeszów” polskiej firmy game over Cycles zdobył nagrodę na tegorocznym zlocie Daytona bike week na Florydzie

polski motocykl wyróżniony  GOC

Zbudowany na Podkarpaciu motocykl zajął pierwsze miejsce w kategorii custom o pojemności silnika powyżej 1000 cm3

I

mpreza odbyła się w dniach 15-18 marca, a zbudowany na Podkarpaciu motocykl zajął pierwsze miejsce w konkursie Rat’s Hole Custom Bike Show w kategorii custom o pojemności silnika powyżej 1000 cm3.

Daytona Bike Week 2020 to jedna z największych imprez motocyklowych na świecie. Co roku bierze w niej udział około 500 tysięcy osób. Rats Hole to bardzo prestiżowy i najdłużej, bo od 1952 roku, organizowany konkurs motocykli customowych na świecie. Nagrodę przyznaną polskiej maszynie odebrali Bobbi oraz Lucy Wawrzaszek – Polacy mieszkający w USA, którzy są właścicielami motocykla i na których zamówienie Game Over Cycles wykonało pojazd.

Motocykl Nowy Jork – Rzeszów (tak brzmi jego pełna nazwa) to unikatowy

Harley-Davidson Street Bob typu custom inspirowany Nowym Jorkiem oraz Rzeszowem. Motor wyraża patriotyzm lokalny obydwu małych ojczyzn właścicieli pojazdu. Objawia się to unikatowym wykonaniem motocykla, którego konstrukcja zawiera cechy charakterystyczne architektury danego miasta, lecz są one nie tylko elementami ornamentyki, ale także w pełni funkcjonalnymi częściami motocykla. Wszystkie elementy konstrukcyjne są wykonane z mosiądzu, stali oraz aluminium, a koła, wydech pokrywa sprzęgła, pokrywa rozrządu, uchwyt hamulca przedniego i piasty kół są dodatkowo pozłacane. Uroczysta premiera motocykla odbyła się w maju 2019 r. w Nowym Jorku w salonie Harley-Davidson of New york City.  OpR. bO

 info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

8 /"+536%/*&+4;:$) $)8*8 /"+536%/*&+4;:$) $)8*-"$) $) $)8*-"$) "$) .0Ř&4; /" /"4 -*$;:Ķ .

0Ř&4; /" /"4 -*$;:Ķ /&8 #3*5"*/ .&.03*"- 4"("3*/0 '6/&3"- )0.& /&8 #3*5 "*/ .&.03*"- 4"("3*/0 '6/&3"- )0.&

$QQ 7DUJRQVNL $QQ 7 DUJRQVNL

7HO 7 HO ZZZ QHZEULWDLQVDJDULQR FRP ZZZ QHZEULWDLQVDJDULQR FRP

%DUEDUD 7KRPSVRQ

2G SRQDG ODW SRPDJDP\ URG]LQRP 2G SRQDG ODW SRPDJDP\ URG]LQRP ]DSODQRZDþ XURF]\VWRĤFL SRJU]HERZH ]DSODQRZDþ XURF]\VWRĤFL SRJU]HERZH 2G WUDG\F\MQ\FK SRJU]HEyZ SR NUHPDFMH 2G WUDG\F\MQ\FK SRJU]HE yZ SR NUHPDFMH QDJURENL RUD] VW\S\ WURVNOLZLH ]DMPXMHP\ VLč QDJURENL RUD] VW\S\ WURVNOLZLH ]DMPXMHP\ VLč NDİG\P GHWDOHP 3U]HNRQDM VLč GODF]HJR Z FLč]NLFK FKZLODFK NDİG\P GHWDOHP 3U]HNRQDM VLč GODF]HJR Z FLč]NLFK FKZLODFK PRİHV] ]DZV]H QD QDV OLF]\þ PRİHV] ]DZV]H QD QDV OLF]\þ

41

42

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

Zdrowie i uroda

 info@Whiteeaglenews.com Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

43

Slow jogging – trucht po zdrowie A

 Archiwum WEM

by poprawić odporność i sprawność organizmu, coraz więcej osób biega. Jednak nie każdy lubi tę formę aktywności. Wielu skarży się na zadyszkę, kolkę i nie chce wylewać potów. Alternatywą jest slow jogging, oceniany jako spokojny, amatorski sport z dużą przyszłością. Slow jogging to japońska metoda leczenia skutków chorób cywilizacyjnych. Ma wszystkie zdrowotne zalety biegania, ale nie posiada jego wad – nie powoduje kontuzji, nie męczy, może być uprawiany przez każdego.

od ćwiczeń. Wyniki eksperymentu wypadły pomyślnie. Poprawiła się kondycja i stan zdrowia testujących slow jogging.

Truchtali 4-5 razy w tygodniu po 30 minut. Zaczęło obniżać się ich ciśnienie, poprawiał poziom cholesterolu, spadało też stężenie cukru we krwi, a tym samym malało zagrożenie cukrzycą. Slow jogging ma również dobroczynny wpływ na kondycję umysłową. Profesor odczarował spokojnym bieganiem rzesze ludzi w wielu krajach.

Dozowanie

Prof. Hiroaki Tanakę, który był doktorem nauk medycznych na Wydziale Nauk o Sporcie Uniwersytetu Fukuoka w Japonii, opracował nowy sposób dochodzenia do świetnej formy. Naukowiec przyznawał się, że mimo wiedzy o zdrowiu i sporcie sam siebie przeraził w pewnym momencie formą – tyciem i zadyszką dopadającą już po wejściu na pierwsze piętro. Wiedział, że padł ofiarą zmian cywilizacyjnych. A że nie lubił biegać, wpadł na pomysł aktywności fizycznej lżejszej niż zwykłe bieganie, a dającej wiele korzyści.

To był właśnie slow jogging, czyli bieganie w wolnym tempem, podczas którego nie przemęcza się, a zużywa więcej energii niż podczas chodzenia z tą samą prędkością i na tym samym dystansie.

Trzeba stosownie do samopoczucia dawkować czas i intensywność biegania.

Slow jogging to rodzaj treningu, w którym truchtanie może być nawet wolniejsze niż chodzenie. To poruszanie się z prędkością 4-6 km na godzinę. Jak sprawdzić, czy truchta się we właściwym tempie? Rozpoznamy to po tym, że nie ma zadyszki i w trakcie truchtania da się uśmiechać, rozmawiać czy nucić.

Fanów slow joggingu można już spotkać w wielu krajach, w parkach i przy ulicach (nierzadko w maseczkach chroniących przed smogiem). Ludzie przekonani do tej formy aktywności i otwarci na świat nie wstydzą się, że wyprzedzają ich czasem spacerowicze. Spacerujący, nawet jeśli są szybsi, wykorzystują mniej mięśni i spalają mniej kalorii.

Eksperyment

Zwolennicy

Pomysłodawca

Po trzech miesiącach codziennego, powolnego biegania prof. Tanaka schudł blisko 10 kg. Swój program przetestował na grupie wiekowych Japończyków, wśród których byli nawet nadciśnieniowcy, ludzie przyjmujący leki i ogólnie stroniący

Slow jogging jest świetnym rozwiązaniem dla tych, którzy nie chcą wylewać potów na siłowni i podczas codziennych biegów, a pragną poprawić formę. Ta forma aktywności nic nie kosztuje ani nie wymaga specjalnego przygotowania. Trzeba tylko

Slow jogging to japońska metoda biegania, zalecana osobom w każdym wieku

chcieć wstać z kanapy. Z rodzicami mogą truchtać dzieci w wieku szkolnym. Dla młodzieży i ludzi w przedziale 20-30 lat ta aktywność może wydać się nieco monotonna, ale ich z racji wieku i sił stać na wybór innych dyscyplin sportu. Slow jogging polubią najbardziej ludzie z marną kondycją, osoby wchodzące w dojrzałość i seniorzy. Prognozuje się, że będzie to aktywność tak popularna jak marsz z kijkami, do którego długo przełamywano opory. Podczas slow joggingu pracują przede wszystkie mięśnie dolnych partii ciała. Kto nie ma przeciwwskazań do chodzenia, nie ma też przeciwwskazań do slow joggingu.

Technika

Truchtanie – niby rzecz oczywista, ale jak się okazuje i przy czynności stąpania

niektórzy popełniają błędy. W slow joggingu powinno się lądować na śródstopiu, miękko, wykorzystując naturalne amortyzatory stóp. Gdy lądujemy na pięcie, wstrząsy przenoszą się na kolana, biodra, lędźwie, narażając na kontuzje. Testowo, można wykonać w miejscu kilka podskoków, bez butów. Lądując na pięcie, czuje się ból i cała podłoga się trzęsie. Lądowanie na śródstopiu (nie mylić z palcami), jest łagodne i ciche. W slow joggingu wskazana jest wyprostowana sylwetka. Warto truchtać 30-60 min. dziennie, zaczynając choćby od kwadransa. Początkowo można też przeplatać 1 minutę slow joggingu z 30 sekundami marszu. Warto ćwiczyć codziennie, ponieważ slow jogging nie jest męczący i nie są w nim wymagane przerwy na regenerację organizmu.  hK

 Archiwum WEM

Z apteczki babci Jadzi niektóre dobrze nam znane pokarmy mają lecznicze właściwości, o czym wiedziała od dawna medycyna ludowa.

oliwa z oliwek Babcie słusznie uznawały ten tłuszcz roślinny za lek na wiele dolegliwości. To pomoc m.in. przy zaparciach, owrzodzeniu żołądka, kamicy nerkowej i cukrzycy. Oliwa z oliwek bardzo służy też skórze i sercu. Może stanowić ratunek przy bólu w uszach – babcie twierdziły, że wystarczy zaaplikować kroplę ciepłej oliwy do ucha, zatkać ucho wacikiem i odczekać aż ból przejdzie.

Kit pszczeli

Soda oczyszczona

Propolis w medycynie ludowej od dawna był używany do regeneracji skóry i do miejscowych znieczuleń. Dzisiaj właściwości propolisu nadal są wykorzystywane. kit pszczeli posiada mnóstwo związków chemicznych, w tym m.in.: flawonoidy, kwasy fenolowe, kwasy tłuszczowe, kwasy aromatyczne, estry oraz sterole, terpeny i kumaryny. Te substancje sprawiają, że propolis ma zdolność niszczenia i blokowania różnych bakterii, grzybów, wirusów oraz pierwotniaków. Dzięki witaminom A, E, B1, B2, B5, B6 i D zapewnia skórze i włosom lepszą kondycję.

Od bardzo dawna była pomocna nie tylko w pracach kulinarnych. Ułatwiała też porządki, oczyszczając łatwo przedmioty bez detergentów, a oprócz tego ułatwiała higienę. Babcie mawiały, że soda pomaga pozbyć się nieświeżego oddechu, zapachu cebuli czy czosnku z rąk. Odkryto, że może nie tylko pomóc pozbyć się przykrego zapachu z ust, lecz także z... gipsu. W tym celu wystarczy ponoć wsypać odrobinę sody oczyszczonej do wnętrza opatrunku gipsowego, a następnie usunąć proszek.  HK

babcie słusznie uznawały oliwę z oliwek za lek na wiele dolegliwości

44

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

ïƒ info@Whiteeaglenews.com

Reklama

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

45

46

Raport specjalny March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6  LOT

Tysiące Polaków w wyniku pandemii koronawirusa i wprowadzonych w związku z tym restrykcji w podróżowaniu utknęło poza ojczyzną. na czym polega i jak wygląda akcja #loTdoDomu?

LoT-em do Domu?

S

zacuje się, że około półtora miliona Polaków wskazujących Polskę jako swoje miejsce zamieszkania przebywa czasowo za granicami kraju.

Część z nich odwiedza rodzinę, inni wyjechali w celach edukacyjnych lub turystycznych, jeszcze inni pracują za granicą.

Dla wielu z nich pobyt w innym kraju zaplanowany był w ścisłych ramach czasowych – miesiąc, trzy miesiące, pół roku…

Niestety, w związku z pandemią koronawirusa w wielu przypadkach plany te musiały ulec zmianie. Jeszcze kilka tygodni temu nikt nie wyobrażał sobie, że opustoszeją największe lotniska, a po głównych arteriach wielu miast, tak zwykle tętniących życiem, będzie hulał tylko wiatr. Tymczasem kolejne kraje wprowadzają daleko idące obostrzenia w podróżowaniu. Cel jest oczywisty: zwolnienie tempa, w jakim rozprzestrzenia się na świecie koronawirus. Nie zmienia to jednak faktu, że wskutek tych zmian – bardzo dynamicznych, ogłaszanych praktycznie z dnia na dzień – sytuacja wielu Polaków się skomplikowała i tysiące rodaków utknęło w różnych częściach globu.

A jak wygląda sytuacja Polaków, którzy „utknęli” w USA? Ci, którzy zdecydowani są na jak najszybszy powrót do Polski, powinni na bieżąco śledzić komunikaty odnosząc się do ewentualnych zakazów podróży – zarówno tych ogłaszanych przez władze amerykańskie, jak i polskie oraz unijne, ponieważ ma to bezpośrednie przełożenie na organizację lotniczych połączeń międzynarodowych. W Polsce obowiązuje rozporządzenie wprowadzające zakaz lądowania w portach lotniczych RP międzynarodowych lotów przewożących pasażerów. Wyjątkiem są samoloty przewożące obywateli polskich powracających do kraju samolotami wyczarterowanymi na zlecenie prezesa Rady Ministrów. Na razie nie wiadomo, jak długo zakaz ten będzie obowiązywał. O zamknięciu granic zewnętrznych decyzję podjęła także Unia Europejska. W przypadku USA dodatkowe obawy przebywających tu Polaków wzbudza potencjalna możliwość upływu terminu, na jaki została dla nich wydana wiza lub przekroczenie wskutek niemożności powrotu do ojczyzny 90 dni, które są dozwolone w ramach systemu ESTA. Polski rząd we współpracy z Polskimi Liniami Lotniczymi LOT zorganizował

akcję LOT do Domu, mającą na celu pomoc obywatelom, którzy chcą wrócić do kraju po zamknięciu granic. W ramach operacji LOT do Domu organizowane są specjalne rejsy czarterowe w różne regiony świata, aby umożliwić powrót do domu polskim obywatelom i uprawnionym do tego cudzoziemcom. Aktualna lista rejsów i link do rezerwacji dostępne są na: https://www.lot.com/pl/pl/lot-dodomu. Lista dostępnych połączeń jest sukcesywnie uzupełniana.

Ważną informacją dla osób planujących skorzystać z powrotu do Polski w ramach tej operacji jest to, że odprawa na specjalne rejsy czarterowe jest możliwa wyłącznie na lotnisku, nie ma możliwości dokonania odprawy online. Wyjątkiem objęte są tylko rejsy z Londynu. Pozostali pasażerowie proszeni są o korzystanie z odprawy na lotnisku. Trzeba zatem uwzględnić te zmiany w swoim planie podróży i przybyć na lotnisko z dużym wyprzedzeniem czasowym.

– Akcja LOT do Domu nie ma terminu zakończenia, jest prowadzona do odwołania, póki będzie potrzeba ułatwienia Polakom powrotu do domu. Będzie trwała do czasu, gdy ustaną warunki utrudniające powrót lub nie będzie osób, które będą wymagały ewakuacji – zapowiedział wiceszef MSZ Marcin Przydacz. Podkreślił jednak, że sytuacja jest zmienna, dlatego informacje o połączeniach osoby zainteresowane powinny śledzić na bieżąco.

Za powrót do Polski specjalnymi lotami organizowanym przez LOT podróżujący zapłacą zryczałtowaną stawkę. Jej wysokość zależy od kierunku, z którego realizowany jest przelot: 400–800 PLN w granicach Europy i 1600–2400 PLN za przelot dalekiego zasięgu. Pozostałą kwotę dopłaci polski rząd. Niektórzy jednak zarzucają, że stawki te są zbyt wysokie, w porównaniu do zwykłych cen biletów na tych samych trasach. Ponadto pojawiły się informacje o wielu sytuacjach, gdy w systemie rezerwacyjnym w ramach LOTu do Domu osoby próbujące zarezerwować bilet ujrzały o wiele wyższe niż zapowiadane stawki, wynoszące nawet po kilka tysięcy złotych. Faktycznie, w pierwszych dniach akcji była to kwestia klas rezerwacyjnych: ekonomicznej, premium i biznes. Jeśli ktoś nie załapał się na tańszy bilet, siłą rzeczy przechodził do puli droższych. Po fali krytyki PLL LOT wprowadziły zmianę w systemie. – Chcąc zapew-

nić możliwość powrotu jak największej liczbie osób, postanowiliśmy zdjąć klasy rezerwacyjne. Nie będzie dodatkowych opłat za np. przebywanie w klasie biznes.

Wszystkie klasy będą zrównane – zapowiedział rzecznik PLL LOT Michał Czernicki. Jak dodał, obecnie o tym, kto poleci na miejscach w klasie biznes, a kto w premium czy w klasie ekonomicznej, decyduje system rezerwacyjny i kolejność zakupionych biletów. LOT zapewnia, że zwróci pasażerom, którzy wykupili droższe miejsca, różnicę w cenie. Chętni mogą składać reklamacje w ramach uproszczonej procedury. LOT proponuje też vouchery o wartości 120 procent różnicy w cenie biletów, które będą ważne przez rok od daty wystawienia. Uprzedza też, że ze względu na dużą liczbę zgłoszeń reklamacyjnych czas rozpatrywania wniosku może być wydłużony. Odnośnie stawek za bilety głos zabrał także wiceszef MSZ, który wyjaśnia, że należy pamiętać o tym, że samoloty LOT na ogół odbywają w tej cenie dwa kursy – pierwszy „pusty” do kraju, z którego należy zabrać Polaków i z powrotem. Poza tym, jak zauważył, nie można porównywać planowanych wcześniej lotów z tymi nadzwyczajnymi, gdy obowiązują np. zupełnie inne opłaty lotniskowe i koszty operacyjne.

Jednak nie tylko koszt jest problemem dla Polaków chcących wrócić do ojczyzny.

Ilość rejsów jest ograniczona – co oczywiście jest zrozumiałe, choćby ze względu na ograniczone zasoby ludzkie i sprzętowe polskiego przewoźnika, jak również wprowadzone coraz bardziej rygorystyczne obostrzenia odnośnie przelotów międzynarodowych. Tymczasem już w poniedziałek, 16 marca, dzień po uruchomieniu akcji, chęć powrotu do Polski zadeklarowało na stronie lotdodomu.com ponad 30 tysięcy osób. W ciągu tygodnia wykonanych zostało kilkadziesiąt połączeń (w tym także z Nowego Jorku, Miami i Chicago), a do Polski w ramach akcji wróciło ponad 12 tysięcy osób.

A co po powrocie? Loty czarterowe realizowane są na lotnisko Chopina w Warszawie. Następnie, jak informuje Janusz Kowalski, wiceminister aktywów państwowych, „8 stałych linii Polonus rozwiezie Polaków wracających z #LOTdoDomu po całej Polsce”. Polacy wracający do kraju mogą też skorzystać z usług PKP Intercity. Spółka uruchomiła cztery pociągi specjalne z Lotniska Chopina w

Warszawie: do Przemyśla, Bielska-Białej, Wrocławia i Kołobrzegu, zatrzymujące się również na wyznaczonych stacjach pośrednich. Warto wiedzieć, że zgodnie z zarządzeniem Głównego Inspektoratu Sanitarnego wszyscy wracający do Polski poddawani są obowiązkowemu pomiarowi temperatury ciała oraz otrzymują do wypełnienia Karty Lokalizacji Pasażera.

Zobowiązani są także do odbycia 14-dniowej kwarantanny. Kwarantannę można odbyć w miejscu zamieszkania, a jeśli ktoś nie ma takiej możliwości, w poszczególnych województwach są przygotowane specjalnie wyznaczone lokalizacje.

A co, jeśli z różnych powodów, m.in. niemożności skorzystania z przelotu w ramach akcji Lot do Domu, ktoś musi zostać w USA dłużej niż przewiduje to jego wiza?

Z uzyskanych przez nas informacji wynika, że w takiej sytuacji wizę należy przedłużyć. Warto w tym celu skontaktować się z prawnikiem imigracyjnym jak najszybciej, aby mieć pewność, że dopełnione zostaną wszelkie formalności i żadne terminy nie zostaną przekroczone. Podobny problem mogą mieć osoby przebywające na terenie Stanów Zjednoczonych w ramach ruchu bezwizowego. Zezwolenie ESTA dopuszcza maksymalnie 90-dniowy pobyt na terenie USA i co do zasady okres ten nie może zostać przedłużony, jednak ze względu na nadzwyczajną sytuację, jaką mamy obecnie w związku z pandemią koronawirusa, można ubiegać się o 30dniowe przedłużenie ze względu na restrykcje w podróżowaniu. Co ważne, w obu przypadkach o przedłużenie należy wystąpić zanim minie termin dozwolonego pobytu.  JOANNA SZybIAK

ważnE inForMaCjE:  LOT

do Domu: www.lotdodomu.com oraz www.lot.com/pl/pl/lot-do-domu  Departament Stanu USA - informacje dla podróżnych: travel.state.gov/content/travel/en/tra veladvisories/ea/covid-19-information.html  koronawirus w USA: www.cdc.gov/coronavirus/2019ncov/index.html  komunikaty rządu polskiego i informacje placówek konsularnych dla Polaków w USA: www.gov.pl/web/usa

Raport specjalny

 info@Whiteeaglenews.com Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

Zakaz wjazdu wydany został na 30 dni, ale niewykluczone, że potrwa dłużej

uSA i unia zamknęły granice  www.facebook.com/DonaldTrump

w związku z epidemią koronawirusa prezydent Donald Trump wezwał amerykanów do unikania podróży

O

d północy 13 marca obowiązuje 30-dniowy zakaz wszystkich przyjazdów i przylotów z Europy na teren Stanów Zjednoczonych.

Początkowo prezydent Donald Trump wydał go wobec 26 krajów starego kontynentu, w tym Polski, ale już po kilku dniach restrykcje objęły również Wielką Brytanię i Irlandię. Decyzja jest tłumaczona faktem, iż Unia Europejska nie podjęła wystarczających środków ostrożności i ograniczeń podróży do Chin i innych zapalnych miejsc koronawirusa. Swoje granice zewnętrzne zamknęła też Unia.

Zakaz wjazdu do USA nie dotyczy osób, dla których Stany to miejsce stałego pobytu oraz najbliższych członków rodzin obywateli amerykańskich. Restrykcje obejmują natomiast obcokrajowców, którzy w ciągu ostatnich 14 dni (od wydania decyzji) byli w którymkolwiek z 28 europejskich krajów. Z kolei 18 marca USA zamknęły granicę z Kanadą, pozwalając jednak na ruch towarowy. Rozważane jest też wprowadzenie nowych ograniczeń w podróżowaniu wewnątrz Stanów Zjednoczonych.

Decyzje administracji w Waszyngtonie odbiją się na poszkodowanej już wcześniej kryzysem branży lotniczej. Między Europą i USA odbywa się zwykle ponad 3500 lotów tygodniowo.

– Obserwujemy sytuację i dostosowujemy naszą siatkę połączeń do decyzji władz amerykańskich o wstrzymaniu ruchu między Europą a USA. Nasze zespoły obecnie pracują nad rozwiązaniami dopasowanymi do nowych regulacji i naszych możliwości przewozowych – oznajmiły Polskie Linie Lotnicze LOT. Na okres 30 dni zamknięte zostały też zewnętrzne granice Unii Europejskiej.

Przywódcy państw członkowskich podjęli taką decyzję 17 marca. – Żeby ograniczyć rozprzestrzenianie się koronawirusa na świecie, uzgodniliśmy wzmocnienie naszych zewnętrznych granic poprzez wprowadzenie skoordynowanych, tymczasowych ograniczeń dla podróży, które nie są niezbędne – poinformował na konferencji prasowej w Brukseli przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel.

Z kolei na wewnętrznych granicach Unii zamknięto wiele przejść, a na tych pozostawionych wprowadzono kontrole.

Spowodowało to olbrzymie korki na granicach oraz problemy z powrotem obywateli do swoich krajów przez teren innego państwa. Potrzebne były dodatkowe, bilateralne rozmowy na najwyższym szczeblu.  OpR. bO

47

MIĘDZY WIERSZAMI

Sprawdzian z człowieczeństwa  arkadiusz rogowski Dziennikarz whiteeaglenews@gmail.com

W

trudnych czasach, a okres epidemii koronawirusa z pewnością do łatwych nie należy, najlepiej uwydatniają się ludzkie charaktery.

Mówi się nawet, że trudne czasy tworzą silnych ludzi. To porzekadło ma też swoje rozwinięcie: silni ludzie tworzą dobre czasy, dobre czasy tworzą słabych ludzi, słabi ludzie tworzą ciężkie czasy.

Trwający właśnie kryzys to dla nas wszystkich sprawdzian. Zdajemy go codziennie, zarówno indywidualnie, jak i zespołowo – już jako podzielone przywróconymi granicami narody. Albo i nie zdajemy, bo gdy jedni pomagają drugim zrobić zakupy, inni wykupują masowo najbardziej potrzebne do życia produkty. Gdy jedni dzielą się owocami swojej pracy z innymi za darmo, inni z premedytacją i pełną świadomością podnoszą ceny, żeby więcej zarobić.

Gdy jedni w pełni charytatywnie szyją maseczki przeciw koronawirusowi, inni, wykorzystując panikę części społeczeństwa, sprzedają je za horrendalnie wysokie ceny.

Niektórzy tłumaczą takie sytuacje prawem podaży i popytu, ale nie oszukujmy się – takie zachowania są po prostu, mówiąc delikatnie, niegodziwe i nikczemne.

Czas epidemii to czas olbrzymiego poświęcenia pracowników służby zdrowia – od lekarzy, przez pielęgniarki, ratowników medycznych, aż po dyrektorów szpitali. Muszą stawić czoła sytuacji, która zdarza się po raz pierwszy i której skutków nie sposób przewidzieć. Ryzykują nie tylko własnym życiem, ale i swoich najbliższych, co wynika z natury nowego wirusa. A spontaniczne akcje pomocy, np. w postaci zapewnienia im darmowego jedzenia czy zbiórki pieniędzy na dodatkowe wyposażenie szpitali, są dowodem na to, że – cytując klasyka – „ludzi dobrej woli jest więcej”.

Ten trudny okres pokazuje też charaktery poszczególnych narodów. Jeszcze kilka tygodni temu sytuacja Chińczyków wydawała się beznadziejna, a dziś to oni jadą do Europy pomagać innym. Znani z rozrywkowego stylu życia Włosi zlekceważyli koronawirusa i zamiast zostać w domach, doprowadzili swoim postępowaniem do prawdziwej tragedii, bo jak inaczej nazwać tysiące zgonów, których można było uniknąć? Z lekcji włoskiej zupełnie nie wyciągnęli wniosków ani Hiszpanie, ani Brytyjczycy, ani Francuzi, którzy w okresie pandemii nie odwołali nawet wyborów! Jedna z teorii spiskowych mówi, że rządy tych krajów po prostu nie przejmują się starszymi pokoleniami, które już nie pracują na swoje utrzymanie.

Na tym tle Polacy wykazują się jako naród przezorny i odpowiedzialny. Podobnie jak polski rząd, który nie czekał do ostatniej chwili z zamknięciem szkół, uczelni, kin czy urzędów. Wszystko wskazuje na to, że w końcu będziemy mogli powiedzieć: „Polak mądry przed szkodą”.

Dziś trudno przewidzieć, ile ten trudny okres jeszcze potrwa. Chińczycy udowodnili, że z koronawirusem można sobie poradzić, czego niestety nie można powiedzieć o Włochach. Dziś tylko skuteczna i masowa szczepionka może szybko przywrócić świat, do którego przywykliśmy.

Dopóki jej nie ma, trwa nasz sprawdzian z człowieczeństwa, z korzystania z wolności i odpowiedzialności za drugiego człowieka. Wydaje się, że coraz więcej ludzi rozumie, że własny zysk i rozrywka nie są najważniejszymi rzeczami na świecie.

•

48

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

 info@Whiteeaglenews.com

Zwyczaje

Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

49

niedziela pod znakiem palmy

barwna tradycja Niedziela palmowa jest świętem upamiętniającym triumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy. Jak podaje Pismo Święte, Jezus przybył tam z apostołami i był witany przez tłumy mieszkańców, którzy uznali go za Syna Dawidowego. Rzucano mu pod nogi gałązki palmowe i oliwne. Na pamiątkę tego wydarzenia w Niedzielę Palmową urządzane są procesje i święcone gałązki, bukiety i różne inne kompozycje.

 Archiwum WEM

O

brzęd święcenia zielonych gałązek, czyli palm wielkanocnych, wprowadzono do liturgii w XI wieku. Ten zwyczaj kultywowany jest w Polsce do dzisiaj. Gałązki egzotycznych palm często zastępuje się rodzimymi roślinami o symbolicznym znaczeniu.

jakie rośliny?

W polskiej tradycji palmy wielkanocne przygotowuje się z trzciny, wierzby, ziół, kwiatów suszonych i sztucznych. Często jest też używany bukszpan – symbol trwałości życia i nieśmiertelności. Gałązki wierzby są znakiem odrodzenia. Wskazany był też krwawnik i kłujący jałowiec – na pamiątkę cierni, które raniły czoło Chrystusa. W niektórych regionach nie mogło też zabraknąć gałązek malin i porzeczek ścinanych w dniu rozpoczęcia postu. Przechowywano je w naczyniu z wodą, aby puściły pąki na Niedzielę Palmową.

regionalne różnice

W zależności od regionu, palmy różnią się wyglądem i techniką wykonania.

Słynne są:  palma kurpiowska – powstaje ze ściętego drzewka jodły lub świerka, oplecionego na całej długości widłakiem, wrzosem, borówką, zdobionego kwiatami z bibuły i wstążkami. Czub drzewka pozostawia się zielony. Takie okazy często powstają na zamówienie, np. dla uświetnienia procesji;  palma góralska – wykonana jest z pęku witek wierzbowych, wiklinowych lub leszczynowych. Zwieńczona jest czubem z bazi, jedliny, bibułkowych barwnych kwiatów i wstążek. Palmy te spotyka się podczas procesji w Lipnicy Murowanej, Tokarni, Rabce;  palemka wileńska – jest najczęściej spotykaną formą palmy wielkanocnej.

To praktyczna, bo niewielkich rozmiarów wiązanka, misternie upleciona z suszonych kwiatów, mchów i traw.

Choć pochodzi z okolic Wilna i stamtąd przywędrowała do Polski, zyskując popularność, mało kto o tym pamięta.

Konkursy i rekordy

W Polsce odbywa się kilka konkursów palmowych. Do najważniejszych należy rywalizacja organizowana już od ponad 60 lat w Lipnicy Murowanej (woj. małopolskie). Jej uczestnicy ciągle biją nowe rekordy. Największa palma mierzyła 37 metrów i 78 centymetrów. Jednym z wa-

w niedzielę Palmową w wielu miejscach w Polsce odbywają się konkursy na najpiękniejszą lub najdłuższą palmę. jeden z najsłynniejszych konkursów ma miejsce w lipnicy Murowanej k. Krakowa

runków zaliczenia rekordu jest postawienie konstrukcji palmy wyłącznie siłą ludzkich rąk. Praca nad taką palmą trwa tygodniami. Ugruntowało się przekonanie, że wysoka palma przyniesie jej twórcy długie i szczęśliwe życie.

Przydatność po świętach

Dawniej uważano, że żywot palmy nie powinien ograniczać się do niedzieli i paru następnych po niej dni. Z założenia nie ma ona też służyć samym celom dekoracyjnym. Na wsi od wieków poświęcano nią pole (dla większego urodzaju). Z jej sztywniejszych gałązek robiono krzyżyki i zatykano w rolę. Niefarbowane ździebełka dawano zwierzętom. Mniejsze wiązanki, zatknięte za obraz w izbie, miały pomóc w odpędzaniu chmur gradowych.

Co podają etnografowie?

W palmową niedzielę nie wszyscy za-

chowywali wskazaną na czas postu powagę. W „Kalendarzu polskim” Józefa Szczypki czytamy: „Był zwyczaj, że dziewczęta już od świtu nie rozstawały się z wierzbiną, smagając nią każdego, kogo tylko udało się spotkać, i pokrzykując wesoło: „Nie ja biję – wierzba bije!” Dotknięcie palmy miało przekazywać moc, zwłaszcza chłopcom dodawało siły i dzielności, w przypadku dziewczyn sprzyjało urodzie. Wspominając piękno dawnych zwyczajów, a przede wszystkim palm, etnograf stwierdza: „Niewiele z ich świetności pozostało do dzisiaj, czas wyraźnie je ograniczył w mocy i zmniejszył do paru skromnych gałązek. Chociaż w górach...

Lej się łzo, bo dla mnie palma to przede wszystkim potężna, majestatyczna, wysoko furkocząca wstążkami bagnieć góralska, która zdobiła kiedyś moje dziecięce wiosny”.  hK

50

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

Znani i lubiani

 info@Whiteeaglenews.com Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

51  wikipedia.org

U

wielbiana przez rodaków słynna aktorka postanowiła, że nie wróci już do pracy w telewizji. Jej córka, Karolina Wajda, zdradziła powody tej trudnej decyzji. Legenda polskiego kina od kilku lat zmaga się z poważnymi problemami zdrowotnymi.

Aktorka nie czuje się na siłach, by występować przed kamerą. Już wcześniej przeszła rozległy zawał serca. Ma wiele przeciwwskazań do wysiłku i stresu. Pora zadbać o siebie. Długo cieszyła widzów kina swoimi występami.

Rozweselała też telewidzów jako jurorka w „Tańcu z gwiazdami” przez 13 lat.

– Mama nie chce wracać do życia publicznego. Chce od tego odpocząć.

Tak zdecydowała i jest uparta.

Wszystko ma związek z szacunkiem, jakim moja mama darzy swoją publiczność. Ona uważa, że gwiazda zawsze i wszędzie powinna być wzorem, dobrze wyglądać i nie urażać ludzi swoją słabością i gorszym wizerunkiem. Dzisiej-

sze pokolenie ma do tego inny stosunek. Aktorki pokazują się w dresach i bez makijażu, a moja mama zawsze była osobą zadbaną – powiedziała „Super Expressowi” Karolina Wajda.

Największą popularność aktorce przyniosła rola Izabeli Łęckiej w ekranizacji powieści Bolesława Prusa „Lalka”. Wybitna aktorka zwana jest pierwszą damą polskiego kina. Zagrała w ponad stu filmach. Zadebiutowała w filmie jeszcze jako młoda uczennica.

Uczęszczała do szkoły sióstr niepokalanek w Szymanowie. W latach 19571958 studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, następnie podjęła pracę w telewizji jako inspicjentka. W 1973 roku otrzymała bez egzaminu uprawnienia aktorskie z Ministerstwa Kultury i Sztuki. Jest autorką pomysłu i współautorką cyklu programów „Raport w sprawie dzieci niczyich”. Jej wkład w polską kinematografię został nagrodzony wieloma prestiżowymi odznaczeniami i nagrodami.  hK

 wikipedia.org

Beata Tyszkiewicz żegna widzów Maciej Stuhr doktorem Tym razem sukcesem Macieja Stuhra jest nie nowa rola ani nagroda za występ, ale tytuł naukowy – aktor obronił doktorat.

Chętnie i odważnie wypowiada się też publicznie na temat różnych kontrowersyjnych sytuacji w kraju. Duża jest też jego aktywność, jeśli chodzi o nowe role kinowe. beata Tyszkiewicz nazywana jest pierwszą damą polskiego kina

powrót Katarzyny bosackiej  TVN Style

Przyszła pora na nowy program Katarzyny bosackiej. Tytuł nawiązuje do jej nazwiska i tego, co chce propagować – „Ekobosacka”. gwiazda, która pożegnała się ze stacją TVn Style, przystępuje do pracy nad własnym, niezależnym projektem z dużym zapałem.

48-letnia Bosacka, propagująca od lat zdrowy styl życia, otworzyła własny kanał na YouTubie. Długo należała do największych gwiazd TVN-u. Stacja zerwała z nią kontrakt z uwagi na fakt, że została ambasadorką marki ekologicznych kosmetyków, do czego nie miała wymaganej w umowie zgody telewizji.

Po stracie posady Bosacka miała kilka nowych propozycji współpracy, wybrała jednak stworzenie własnego programu, by czuć niezależność i opowiadać z pasją o prostym, ekologicznym życiu, a także zdrowej żywności. Jest bardzo krytyczna wo-

Katarzyna bosacka propaguje od lat zdrowy styl życia

widzowie kojarzą Macieja Stuhra w dużej mierze z komediami, które cieszyły się wielką oglądalnością, np. „Testosteron” i „listy do M.”

bec tych, którzy trują nas na różne sposoby i nie szanują środowiska. Jest też wymagająca względem siebie. Z zapałem poszerza wiedzę. Jest mamą czworga dzieci i żoną Marcina Bosackiego, dziennikarza, senatora i byłego ambasadora RP w kanadzie.

Chociaż pani kasia prowadzi programy o żywieniu, profilaktyce zdrowotnej i ekologii, z wykształcenia jest polonistką. Ma na koncie różne publikacje. Jej styl jest wyrazisty. Lubi barwność, szalone dodatki. Swego czasu stoczyła walkę z nadmiarem kilogramów. Mówiła o tym publicznie, bo wie, ile osób zmaga się z podobnymi problemami. W wywiadzie dla „Stylu” powiedziała: „Większość telewizyjnych show niczemu nie służy. (...)

Dlatego jestem dumna, że w tym zalewie dziwnych programów stworzyłam coś, co ma realny wpływ na zdrowie telewidzów”.  HK

Syn znanego i cenionego aktora Jerzego Stuhra początkowo nie przejawiał zainteresowania aktorstwem, obierając jako kierunek studiów psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w krakowie. Jeszcze w szkole średniej założył wraz z przyjaciółmi kabaret „Po żarcie”, który występował na wielu przeglądach, choćby krakowskiej „Pace”.

Aktorstwa uczył się w PWST w krakowie.

Debiutował w „Dekalogu X” krzysztofa kieślowskiego rolą Piotrka. Grał w filmowej adaptacji „Przedwiośnia”. Widzowie kojarzą go w dużej mierze z komediami, które cieszyły się wielką oglądalnością, np. „Testosteron”, „Listy do M.” czy „Planeta singli”, ale sprawdził się też w filmach o innych charakterze, np. „Drogówka” czy niedawny „Bad Boy”.

Nie chciał trafić do serialu i tkwić tam 20 lat. Chciał robić różne rzeczy, by się rozwijać i cieszyć widzów, zaskakiwać. Obecnie ma 45 lat i piękną żonę katarzynę Błażejewską. Są szczęśliwym małżeństwem już od czterech lat.

Oboje mają dzieci z poprzednich związków, po dwoje, oraz wspólnego synka Tadzia.

Maciej jako syn słynnego Jerzego Stuhra początkowo musiał radzić sobie z byciem porównywanym do ojca. Z czasem przestał się tym przejmować, a ludzie widząc jego niezależność i świetną grę aktorską, przestali też mówić, że sławę i angaże zawdzięcza ojcu. Praca stała się dla Macieja pasją.  HK

52

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

Rozrywka

 info@Whiteeaglenews.com Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

KRZYŻÓWKA

53

Poznaj kiwano!

W dobrze zaopatrzonych sklepach, gdzie jest odpowiedni wybór owoców i warzyw, od jakiegoś czasu pojawia się zagadkowy jeszcze dla wielu klientów produkt. niektórym kojarzy się z podłużnym najeżonym kasztanem, innym z pomarańczowym ogórkiem, mającym małe kolce. To kiwano, które przywędrowało do europy z afryki.

Skąd pochodzi?

Ojczyzną rośliny jest Afryka. kiwano uwielbia ciepło. To jest też powód, dla którego owoc ten u nas nie rozpowszechnia się szybko. Polska uprawa możliwa byłaby głównie w szklarniach, a póki popyt na produkt jest słaby, mało kto ryzykuje z taką inwestycją. kiwano można kupić w niektórych lepiej zaopatrzonych sklepach w cenie 6-9 zł, czyli podobnie jak mango.

Smak i aromat Smak kiwano jest orzeźwiający, a zapach pokrewny bananom, choć jakby z domieszką ogórka. Z powodu połączeń tych cech niektórzy mają wątpliwości, czy traktować kiwano jak owoc, czy też jak warzywo. Częste jest też skojarzenie z kiwi, które wpłynęło na nazwę kiwano.

Wartości odżywcze Co do minerałów, wykaz ich w kiwano jest imponujący: wapń, fosfor, żelazo, magnez, potas, cynk, miedź i mangan. Owoc ten służy więc osobom mającym nadciśnienie i problemy z sercem.

Wpływa też dobrze na nerki oraz wątrobę, poprawia przemianę materii. Zapewnia kwas foliowy cenny dla wszystkich, szczególnie przyszłych mam. Na zdrowie i urodę przekładają się też skryte w nim witaminy A, C oraz te z grupy B.

CIEKAWOSTKI

Inteligentne lustra Powiedzenie „Zwierciadełko, powiedz przecie...” nabiera nowego znaczenia w dobie zaawansowanych technologii. od lustra można wymagać już znacznie więcej niż tylko odbicia oblicza. na szklanej tafli da się wyświetlić podpowiedź co do makijażu, postawy podczas ćwiczeń, przypomnienie o rachunku, wiadomości ze świata. Kiedyś to były triki z filmów, obecnie w realnej postaci pojawiają się w Polsce.

Lustra wyposażone w system operacyjny oprócz możliwości codziennego przeglądania się, mają pełną funkcjonalność komputera.

W prostszej wersji inteligentne lustra polegają na tym, że za szklaną taflą umieszcza się iPada.

Komputer wbudowany w lustro Na rynku są już dostępne inteligentne lustra

z systemem operacyjnym Android, które mogą pełnić rolę codziennego asystenta. W lustro wbudowany jest komputer, który obsługuje się poprzez panel dotykowy. Przyszłością inteligentnych luster są asystenci głosowi, którzy pozwalają na bezdotykową obsługę urządzeń. Można mieć dwa systemy jednocześnie – sterowania dotykowego i głosowego.

Trening pod kontrolą lustra Lustra mogą być personalnymi trenerami – w tle wyświetlają awatara trenera i odbicie ćwiczącego. Jednocześnie podają informację o liczbie spalonych kalorii czy czasie ćwiczeń.

Wiadomo też, jak partie ciała zyskają na ćwiczeniach. Urządzenie Mirror zaprojektowane przez tancerkę baletową Brynn Putnam służy np. do korygowania postawy podczas ćwiczeń fitness. Wyświetla pozycję, którą powinien przyjąć użytkownik, jednocześnie odbijając jego sylwetkę.

Źródło najnowszych informacji Zaawansowane lustro pomaga w codziennych czynnościach lub służy do rozrywki. Myjąc zęby lub czesząc się, bez pochylania się nad smart fonem, przy odbiciu swojej twarzy widzi się informacje ze świata, prognozę pogody, e-maile i smsy. Lustro wyświetli też przypomnienia o spotkaniach, jednocześnie wyliczy, ile czasu pozostało do wyjścia i wskaże, która trasa do pracy będzie najszybsza.

Uroda z lustrzanym nadzorem Lustro połączone z zaawansowaną stacją kosmetyczną skanuje wygląd skóry i radzi, które kosmetyki należy zastosować. Wizualizuje, jak można wyglądać z nową fryzurą czy makijażem, a w przypadku panów pomaga wypróbować różne style zarostu. Po tego typu urządzenia sięgają coraz częściej hotele i placówki medyczne, galerie handlowe chcące zwiększyć zasięg reklam, a także prywatni użytkownicy, którzy lubią nowinki i stać ich na nie.  HK

Jak jeść kiwano?

Wątpliwości nie ulega, że należy pominąć skórkę. Do spożycia nadaje się miąższ kiwano – na surowo razem z pestkami. To wnętrze wybiera się łyżeczką. Może służyć jako składnik surówek, sałatek, deserów oraz koktajli. Napoje z dodatkiem kiwano znakomicie gaszą pragnienie. Warto zmiksować miąższ kiwano z jogurtem. Owoc ten sprawdza się też jako dodatek do naleśników.  HK

SATYRA – Jak pan widzi, firma jest dobrze wyposażona, stawiamy na innowacje.

Warto z nami podjąć współpracę.

54

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6

Kultura

 info@Whiteeaglenews.com Volume XVIII, Issue 6

March 27, 2020

55

TWO WORDS TO ThE WISE

Jan Zamojski and His Academy  robert a. rothstein University of Massachusetts Amherst  rar@slavic.umass.edu

M

arch 15, 1595 marked the official opening of the Zamojski Academy (Akademia Zamojska), the first private institution of higher education in Poland, established and funded by Great Chancellor of the Crown (Kanclerz wielki koronny) and Grand Crown Hetman (Hetman wielki koronny) Jan Zamojski (1542-1605). The former title designated Zamojski’s role as the head of the royal administration with special responsibility for foreign affairs; the latter title designated his position as the leader of the Polish army (second in command only to the King). In the sixteenth century and later the name of the academy and of its founder was spelled with the letter “y”: Zamoyska, Zamoyski. As late as the early twentieth century linguists, teachers and others were still debating about the use of the letters y/j/i to spell the sound that begins the pronoun ja in Polish or the word “yes” in English. It wasn’t until 1936, for example, that the spelling “Maria” (pronounced in two syllables) officially won out over “Marja” and “Marya,” with the archaic spelling “Maryja” available to designate the trisyllabic pronunciation of the name of Mary, the mother of Jesus. Since the current orthographic rules allow some non-standard spellings for personal names, the original spelling “Zamoyski” is used by some members of the family, such as the American-born British historian Adam Zamoyski and Count Jan Zamoyski, who in 1939 was the largest landowner in Poland and who, during the Nazi occupation of Poland, “provided secret hiding places for resistance fighters, for people on the run from the Nazis (including Stefan Wyszynski, who became a cardinal and the Roman Catholic primate of Poland), and for escaped Allied prisoners and downed airmen,” according to his July 2000 obituary in the New York Times.

The Zamojski Academy was the third institution of higher education in Poland, preceded by two institutions funded by the Crown, the Jagiellonian University (Uniwersytet Jagielloński) in Kraków, which dates from 1364, and the University of Wilno (Uniwersytet Wileński), established by King Stefan Batory in 1578 and

given his name (Uniwersytet Stefana Batorego) when it was reopened after World War I. Some sources cite another early Polish educational institution, the Lubrański Academy in Poznań (Akademia Lubrańskiego), established by Bishop Jan Lubrański in 1519, but it was really more of a secondary school than a college or university.

The reason that Count Jan Zamoyski was the largest landowner in Poland in 1939 was that in 1589 the Polish Parliament (Sejm) and King had granted his ancestor and namesake (imiennik) a so-called “fee tail” (ordynacja). This was a landed estate, not subject to the laws of the Polish Republic (or later, the PolishLithuanian Commonwealth), but with its own statute. Jan Zamoyski was the first ordynat or administrator of the ordynacja, who could add to its territory but not give any of it up or divide it among his children. By statute it had to be inherited by the eldest son of the ordynat.

Other children had no claim on the estate, but daughters were entitled to a dowry (posag) and sons were entitled to an appropriate education.

The Zamoyski estate originally consisted of two towns and 39 villages; at the time of Jan Zamoyski’s death in 1605 it consisted of 23 towns or cities and 816 villages. It was the second such state within the Polish state; the smaller ordynacja of the Radziwiłł family had been established three years earlier. The Polish ordynacje existed until the twentieth century, but were dissolved as part of the land reform (reforma rolna) implemented starting in 1944 by the Polish Committee of National Liberation (Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, PKWN), the provisional government created in Moscow.

The Ordynacja Radziwiłłów was centered in what is present-day Belarus and Ukraine, whereas the Ordynacja Zamoyska was centered in the city of Zamość, which was established

by Jan Zamoyski. There was a village called Zamość, perhaps originally Zamoście (the area “beyond the bridge” – za mostem). A nobleman from Central Poland, Tomasz z Łazina, who settled in the village of Zamość around 1443, took “Zamoyski” as his surname, thereby becoming the first member of that family.

The map below shows the extent of the Or-

dynacja Zamojska at the beginning of the seventeenth century. The surrounding areas are (clockwise from the upper left) Województwo lubelskie, Ziemia chełmska, Województwo belskie, Ziemia przemyska and Województwo sandomierskie.

The English legal term “fee tail” corresponding to Polish ordynacja derives from “fee” as an old term for possessions, originally from a word for “cattle” (cf. contemporary German Vieh with that meaning), and “tail” as part of “entail,” because the ownership rights entailed certain limitations on inheritance. This is in contrast to “fee simple,” which involved no such limitations.

The Polish word ordynacja derives from Latin ordinatio (“putting in order”), the source also for English “ordain” and “ordination.”

Ordynat comes from the medieval Latin term for a rightful heir, ordinatus.

Helena Mniszkówna (1878-1943), the author of extremely popular romance novels about the lives of the upper classes, titled one of her books Ordynat Michorowski. It was a sequel to her most famous novel, The Leper (Trędowata), which had some sixteen printings and two film adaptations between 1909 and 1937, a third film version in 1976 and a television series in 1999. Michorowski was the rich landowner who persisted in his intention to marry Stefcia, the impoverished governess of his niece, despite the prejudices of his family and milieu. (One of his relatives told her that she would never be accepted as his wife, that she would be “treated like a leper.” Spoiler alert: The marriage was not to be; Stefcia died on their wedding day. The sequel was also adapted for the screen (in 1937). The film versions of both novels can be viewed on youTube, and the full text of Trędowata is also available on line.

Let’s return however to the first ordynat of the Ordynacja Zamoyska, Jan Zamoyski. In the founding document of his Academy he wrote: “Republics have generally reflected the mores and education of their citizens” (Takie zwykły być Rzeczypospolite, jakie są obyczaje i wykształcenie obywateli). A thought to be kept in mind by parents, teachers – and legislators. •

56

Reklama March 27, 2020

Volume XVIII, Issue 6