Noord
Zuid-Noord
Zuid In de rubriek Zuid-Noord willen we de nadruk leggen op het Zuiden in relatie tot het Noorden. Geen paternalisme hier: er is ook een ‘Noorden’ in het ‘Zuiden’ en omgekeerd. Maar de onderlinge afhankelijkheid ontrafelen kan helpen om het zwart-witverhaal te kleuren.
Landgrabbing
of landjepik Inpikken van grond is een oud zeer. In de koloniale tijd werden de beste gronden in Afrika, Azië en Latijns-Amerika opgeëist voor gewassen die Europa nodig had: suikerriet, cacao, koffie, rubber, … Is het nu zo anders? Ja, nu is het niet alleen meer Europa, maar ook China, India, Japan. Ja, Brazilië doet zelf ook mee in Afrika. Meestal gebeurt de roof in samenwerking met multinationals. Soms onder het mom van ngo’s, om dan nadien voluit als bedrijf zijn gang te kunnen gaan.
Koop Braziliaanse grond voor 0,50 euro/hectare
In de jaren ‘60 kwamen tussenpersonen in België Braziliaanse grond aanbieden aan 20 Belgische frank - een halve euro dus - per hectare. Velen zagen het als een goede belegging en kochten 8000 tot 12.000 hectare. Waarom niet eigenlijk?
22
Wervelkrant
Interessante belegging. Achteraf bleek dat de betreffende grond soms door drie instanties werd opgeëist. Gevolg: eindeloze juridische procedures en dat vanop 9000 km. afstand. Ook bedrijven als Volkswagen bezitten al decennia lang enorme gebieden in Brazilië. De wet die de aankoop van grond door buitenlandse bedrijven bemoeilijkte, werd omzeild door er ‘Volkswagen Brasil’ van te maken.
Brazilianen pikken grond van Brazilianen
De Europese afstammelingen in Brazilië kennen er ook wel wat van. Sinds de Groene Revolutie van de jaren ‘60 trekken de gaúchos van Zuid-Brazilië met Italiaanse, Duitse, Poolse en Oekraïnse namen, hogerop met hun soja. Monocultuur soja in platgegooide, immense gebieden. Tabula rasa
juni 2013
nr 2
© Guido Sterkendries
om ‘ontwikkeling’ te brengen. Sinds enkele jaren zijn ze zo in Zuid-Piauí aangekomen. Vooral in de gemeente ‘Bom Jesus’ (Goede Jezus!) bezetten de Sulistas de hoger gelegen plateaus met hun soja. Wat in lager gelegen, minder bewerkbare terreinen overschiet, is voor de oorspronkelijke boerenlandbouw. Mensen worden geïntimideerd en gedwongen om grond te verkopen. Gronden van de deelstaat en van de federale staat worden stoemelings ingelijfd. Fazendeiros als grileiros, letterlijk sprinkhanen (zie kader). Ik weet niet of de goede Jezus het zou gewild hebben, maar in Bom Jesus staat er een virtuele muur tussen de oorspronkelijke bevolking en de inbrekers uit het zuiden. Ze wonen in condominiums, waar ze zich letterlijk achter muren verschansen. Je ziet ze alleen maar bijwijlen rondrijden met hun dure 4x4’s.
