De stelling Tekst: Paul Q. De Vries
‘Afvalscheiding door huishoudens is zinloos’ Over het nut van afval scheiden door mensen thuis en op het werk wordt openlijk getwijfeld. De ene gemeente doet het wel, de andere niet. Wat is de meest efficiënte manier om ons afval op te halen en te verwerken? Vier kenners geven hun mening.
‘Nascheiding van verpakkingen is beter voor het milieu, de burger en de portemonnee’
‘Afval is geen vies woord. Afval is gewoon handel’
Raymond Gradus Hoogleraar bestuur en economie aan de Vrije Universiteit Amsterdam
‘Afvalscheiding door huishoudens – de zogenaamde bronscheiding – werkt goed voor bijvoorbeeld papier en textiel. Maar als het gaat om PMD-afval –plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankkartons – kun je beter de afvalverwerker laten scheiden. Nascheiding dus. Zowel de kwaliteit als de hoeveelheid van het plastic dat gerecycled wordt, is hoger bij nascheiding dan bij bronscheiding. In Rotterdam leverde bronscheiding jaarlijks anderhalve kilo gescheiden plastic op per persoon. Bij nascheiding was dat tien keer zo veel. Bij bronscheiding worden afvalstromen later in het proces regelmatig machinaal afgekeurd, bijvoorbeeld omdat er nog yoghurtresten op een verpakking zitten. Of omdat er toch verkeerd materiaal tussen zit. Het is ook duurder, omdat gemeentes toch weer een aparte stroom moet ophalen. Die rekening komt, via de afvalstoffenheffing, bij huishoudens terecht. Met afvalbeleid proberen we vaak gedragsverandering teweeg te brengen, maar dat moet je altijd afwegen tegen efficiëntie en opbrengsten. Soms wil je het de burgers ook makkelijk maken. Veel steden zijn overgestapt van bronscheiding naar nascheiding. In OostNederland doen veel gemeenten nog aan bronscheiding, maar ik verwacht dat zij ook overstag gaan. Nascheiding van PMD-afval is beter voor het milieu, de burger en de portemonnee.’
Jan van Hasselt Grondstoffentechnoloog en afvalspecialist bij Waste2Profit Consultancy
‘Afvalscheiding per woning is absoluut niet zinloos. Die 17 miljoen Nederlanders zijn de beste afvalscheiders die je je kunt indenken; beter dan welke machine bij de afvalverwerker dan ook. Scheiden aan de bron – van papier en karton, groente-, fruit- en tuinafval, elektronica, chemische stoffen en kunststof – kan nog beter werken als we de mensen weten uit te leggen waar het goed voor is. Het afvalbeleid in Nederland, of het nu gaat om recycling of de manier van verwerken, kan op allerlei manieren beter. Nu kiest elke gemeente voor wel of niet scheiden aan de bron. Maak je als land een keuze, dan krijg je veel grotere volumes en duidelijkere processen. Dan kunnen afvalverwerkers ook beter investeren. Afval is geen vies woord. Afval is gewoon handel. Dat zou ons Nederlanders toch moeten inspireren om er eens beter naar te kijken. Zo is veel afval ook te voorkomen, door bijvoorbeeld na te denken over verpakkingsmaterialen. Nu zit soms elk theezakje in een eigen papiertje, waar ook nog eens kunststof in zit. De industrie zegt dan dat de consument het zo wil, maar daar geloof ik niets van. Het aanbod creëert de vraag.’
52
