Totemmap

Page 1


TOTEMMAP

COLOFON

© 2015 – 2016

Redactie Scouts en Gidsen Vlaanderen en FOS Open Scouting:

- Carolien Leysen – Energieke Bergbever

- Dries Van Eyck – Pistachegele Enthousiaste Schroefhoorngeit

- Eva Bens – Zachtmoedige Zeehond

- Ger-Jan Bruins – Vertrouwelijke Sneeuwhoen

- Jan Vansantvoet – Enthousiaste Raksja

- Jenthe Franck – Zelfstandige Wolf

- Kevin De Wael – Aanhankelijk Stokstaartje

- Klaas De Jaegher – Hulpvaardige Moeflon

- Mathias Algoet – Speelse Ara

- Sander Heynderickx – Doelgerichte Serval

- Tim Tuerlinckx – Grizzly

- Tine Smits – Passionele Mus

- Wim Buysse – Zorgzame Patrijs

Hoofdredactie:

- Pieter Vyncke – Scoutikoosgroene Zachtaardige Spitssnuitdolfijn

Eindredactie:

- Jozefien Van Huffel – Eigenzinnige Marter

Fotografie: Totem – de film, Pieter Vyncke, Tine Smits, Silke Nelis, Christophe Lambrechts, Roel Velkeneers, Thomas De Wulf, Jan De Wilde, Jasna Schramme, Jona Suys, Kaatje Populier, Floor Bruggeman, Wouter Van Espen

Productie:

- An Laenen – Origineel Winterkoninkje

Een publicatie van:

- Ploeg Zingeving, ploeg Jonggivers en ploeg Givers Scouts en Gidsen Vlaanderen

- Ploeg Visie FOS Open Scouting

Met dank aan:

- De Pedagogische Commissie Scouts en Gidsen Vlaanderen

- Beleidscommissie FOS Open Scouting

- De auteurs van Het achtste vuur

Vormgeving: Madam Hert

Verantwoordelijke uitgever:

- Christophe Lambrechts – Enthousiaste Wasbeer Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw, Wilrijkstraat 45, 2140 Antwerpen

- Pieter Monsart – Vindingrijke Mangoest, FOS Open Scouting vzw, Kortrijksesteenweg 639, 9000 Gent

Bronnen

Boeken

- Scouting for boys, Baden-Powell

- Indianen verhalen, Marita De Sterck, NCOS Averbode

- Het ritme van de Grote Manitoe, Jan Van Reusel

- Zin in scouting?!

- Het achtste vuur

- Jonsson L., Vogels van Europa, Noord-Afrika en MiddenOosten, Uitgeverij Tirion, 1993, 560 p.

Sites

- www.worldexplorer.be

- www.wwf.be

- en.wiktionary.org

- www.soortenbank.nl

- www.vogelwachtuden.nl

- animaldiversity.org

- species.wikimedia.org

- en.wikipedia.org

VOOR JE BEGINT

TE LEZEN…

Deze publicatie is een gezamenlijk initiatief van FOS Open Scouting en Scouts en Gidsen Vlaanderen. Om te vermijden dat benamingen eigen aan een van beide bewegingen of aan een bepaalde regio voor een gebrek aan herkenbaarheid zorgen, maakten we enkele afspraken.

Groep/eenheid

FOS Open Scouting en Scouts en Gidsen Vlaanderen gebruiken andere benamingen. Een lokale afdeling heet bij FOS Open Scouting een eenheid, bij Scouts en Gidsen Vlaanderen een groep. De seascouts van FOS Open Scouting zijn zeescouts bij Scouts en Gidsen Vlaanderen, de seniors heten jins enzovoort. Deze publicatie gebruikt de termen door elkaar. Vaak staat er groep/eenheid, maar niet altijd, want dat zou de tekst te druk maken.

kapoenen zeehondjes bevers zeehonden kabouters (zee-)welpen welpen jonggidsen jongverkenners jonggivers scheepsmakkers

gidsen verkenners givers zeeverkenners

jongverkenners jonggidsen aspiranten

verkenners gidsen juniors

jins loodsen seniors

Geven en krijgen

Voor de verschillende betrokkenen bij een totemisatie bestaan veel termen. Deze map kiest voor ‘totemisant’ voor de persoon die getotemiseerd wordt en dus de totem ontvangt en voor ‘totemisator’ voor de partij die de totem geeft. De totemisator kan één persoon zijn, een (leidings)ploeg, een deel van een tak of een hele tak (gids-, verkenner-, jin- of senior-).

Totemraad

Sommige groepen of eenheden gebruiken daarnaast ook de term ‘totemraad’. Deze raad bestaat uit alle leden en leiding met een totemnaam. In sommige groepen beslist de volledige totemraad mee over elk aspect van de totemisatie. In andere groepen beslist zij enkel over een deelaspect, zoals het al dan niet geslaagd verklaren van een opdracht.

Gender

Deze map is bedoeld voor scouts en gidsen met eender welk gender, maar verwijst voor het gemak meestal naar een persoon met ‘hij’ en niet met ‘hij of zij’. Uiteraard gaat het dan over personen met eender welk gender, tenzij expliciet vermeld is dat dat niet zo is.

Indianenwoorden

Hoe scouts het totemgebeuren invullen, varieert enorm. Veel groepen gebruiken indianentermen, zoals Manitoe, Papoose en Sachem, maar het kan uiteraard ook zonder. Deze publicatie gebruikt ze daarom niet de hele tijd, maar dat hoeft geen invloed te hebben op de tradities in je groep/eenheid. In voorbeelden gaat het wel vaak over de ‘grote Manitoe’.

Bij grote groepen van de Noord-Amerikaanse indianen stond het woord Manitoe voor ‘geest’, maar ook wel voor ‘essentie’. De grote Manitoe was de belangrijkste geest. Volgens sommige stammen was de Manitoe de schepper die het land aan de indianen gaf. Andere volkeren verbonden de Manitoes aan een ‘verlangen’. Wanneer een persoon iets wilde verkrijgen of bereiken, nam hij contact op met de sjamaan, die bemiddelde tussen de persoon en de Manitoe. Meer informatie over het gebruik van indianenverhalen en tradities vind je op pagina.

Deze publicatie gebruiken

Voor je ligt een lijvige map. Ze lezen vergt veel tijd, terwijl je waarschijnlijk vooral benieuwd bent naar de totems zelf. Toch kan het handig zijn de informatie door te nemen. Heb je weinig tijd, dan is er de totemisatiechecklist op de achterkant.

INHOUD

HOOFDSTUK 1

TOTEMISATIE? 7

1. Wat en waarom 9

1.1. Wat is totemisatie? 9

1.2. Kenmerken en doelstellingen 9

2. Geschiedenis en achtergrond 10

2.1. De oorsprong van de totemisatie 10

2.2. De oorsprong van de totemisatie binnen scouting 11

2.3. De visie van Baden-Powell 12

3. Totemvormen 13

3.1. Totem (of dierennaam) 13

3.2. Voortotem (of adjectief) 13

3.3. Andere vormen van totemisatie 14

4. Traditie 15

HOOFDSTUK 2 HOE TOTEMISEREN? 17

1. Inleiding 19

2. Voor de totemisatie 19

2.1. Een totem kiezen 19

2.2. Wie is er aanwezig bij de totemisatie? 20

2.3. Geheimhouding 20

2.4. Wanneer totemiseren? 20

2.5. Voorbereiding van een kleurentotemisatie 21

3. Bezinning 22

3.1. Persoonlijke bezinning 22

3.2. Een moment om als groep bij stil te staan 22

4. Totemopdrachten 23

4.1. Inleiding 23

4.2. Wat je moet weten als je een totemopdracht geeft 23

4.3. Over opdrachten en dopen 24

4.4. Voorbeelden van goede totemopdrachten 26

5. Het geven van een totem 30

5.1. Een groepsgebeuren 30

5.2. Voor het geven van de totem

5.3. Het geven van een totem met een spottotem

5.4. Het bekendmaken van de totem 31

5.5. Geen totem toekennen 31

5.6. Een totem weigeren 31

5.7. Na het geven 32

5.8. Voorbeelden van aandenkens 32

5.9. Wat als een totem niet meer past 32

6. Inkleding

6.1. Inleiding

6.2. Indianen

6.3. Ridders

6.4. De Kelten – Druïden

6.5. Aboriginals

6.6. Afrikaanse volkeren 36

6.7. Natuur en de vier elementen 37

7. Totemisatie bij Akabe 38

HOOFDSTUK 3

Spanje

Italië

Denemarken

HOOFDSTUK 4

1. WAT EN WAAROM

2. GESCHIEDENIS EN ACHTERGROND

3.

TOTEMVORMEN

4.

TRADITIE

1. WAT EN WAAROM

1.1. Wat is totemisatie?

Totemisatie is een gebruik binnen scouting waarbij leden of leid(st)ers na het afleggen van een of meerdere proeven een totem of (dieren-)naam krijgen. De totem weerspiegelt de eigenschappen, talenten en persoonlijkheid van de persoon in kwestie.

Op die manier erkent en waardeert de totemisatie mensen binnen een groep. Het is ook een kans voor een individu om aan de groep te laten zien wat hij kan verwezenlijken.

1.2. Kenmerken en doelstellingen

Hoewel elke groep de concrete totemisatie anders invult, zijn er toch enkele algemene kenmerken.

GROEPSBEVORDEREND

De uitdagingen die totemisanten samen en alleen aangaan, kunnen een groep dichter naar elkaar doen toegroeien. Bovendien is het ook een krachtig gebaar dat de hele groep tijd maakt voor en aandacht heeft voor dat ene lid en voor die totem die vervolgens de

hele scouts- of gidsencarrière meegaat. De kern van een geslaagde totemisatie is dan ook een goede samenwerking. Niet alleen het samenhorigheidsgevoel binnen een groep groeit zo, maar ook de verbondenheid met andere scouts en gidsen.

TOTEMISATIE: EEN ‘RECHT’ BINNEN SCOUTING

Totemisatie is binnen scouting een ‘recht’ voor allen. Wanneer iemand zijn opdracht niet tot een goed einde brengt, kan een totemisator beslissen om hem toch een totem te geven voor de getoonde inzet. In andere gevallen volgt een tweede kans, meteen na de niet volbrachte opdracht.

Sommige groepen geven na één of meerdere gefaalde opdrachten geen totem. Een totem krijg je natuurlijk niet zomaar, maar wie echt inzet toont, heeft er recht op. Misschien krijgt dezelfde persoon een jaar later opnieuw een eerlijke kans? Ook een lid dat na de totemleeftijd in de groep stapt, moet overigens de kans krijgen om een totem te krijgen.

TALENTWERKING

Een totemisatie is een moment van engagement, erkenning en waardering en bijgevolg een kans om individuele of groepsgebonden talenten van leden en leiding in de kijker te plaatsen. Deze map gaat uit van een positieve totembenadering. Een totem bekrachtigt en bevestigt de waarden van een individu binnen een groep. De totemisant kan uitblinken in een individuele proef of groepsopdracht.

EVEN STILSTAAN BIJ JEZELF

In de meeste totemisaties is er ruimte voor bezinning. De totemisant krijgt tijd om over zichzelf en zijn of haar engagement in de groep na te denken. Een totemisatieopdracht gaat immers niet enkel om grenzen verleggen, maar is ook een kans om de eigen sterktes en zwaktes te ontdekken.

INSPRAAK HEBBEN EN AANVAARD WORDEN

Inspraak is belangrijk bij een totemisatie. Idealiter helpt de hele groep bij de voorbereiding en de ceremonie. Zo kunnen andere leden en leeftijdsgenoten bijvoorbeeld mee brainstormen over namen en eigenschappen, zij kennen de totemisanten op een andere manier dan de leiding. Ook de totemisant zelf krijgt een actieve rol toebedeeld. Hij luistert naar de mening van anderen en legt uit hoe hij zichzelf ziet. Daarnaast mag hij kiezen om de toegewezen totemnaam te aanvaarden of te weigeren.

Als hij aanvaardt, neemt hij tegelijk een nieuw engagement om bij te dragen aan het groepsgebeuren. Onderweg ontdekte hij misschien aangename en minder aangename karaktertrekken. Samen met de totemnaam accepteert de totemisant wie hij is en belooft hij zijn persoonlijkheid verder uit te bouwen.

EEN ÉCHTE ROEPNAAM

Een totemnaam wordt vaak gebruikt als roepnaam. De totemisatie wordt hierdoor extra bijzonder. Het maakt de totemisant trots omdat hij scout is en tot een groep behoort. De totem zelf krijgt ook een belangrijke status. Let wel op dat nog niet getotemiseerde leden zich niet buitengesloten voelen.

SCOUTING DNA: BASISPIJLERS EN FUNDAMENTEN

Zowel Scouts en Gidsen Vlaanderen als FOS Open Scouting hebben een aantal elementen die hun identiteit kort maar krachtig bepalen. Bij Scouts en Gidsen Vlaanderen spreekt men over basispijlers, bij FOS Open Scouting over fundamenten. Totemisatie sluit nauw aan bij de basispijlers en de fundamenten.

2. GESCHIEDENIS

EN ACHTERGROND

2.1. De oorsprong van de totemisatie

Het gebruik van totems kent zijn oorsprong bij natuurvolkeren in Afrika, Amerika, Siberië en Australië. Vaak maakten bevolkingsgroepen een onderscheid tussen collectieve en individuele totems.

Een collectieve totem, meestal een dier of een ander natuurlijk element, behoorde tot de hele groep. Het verbond de clan op spirituele wijze. Deze gezamenlijke identiteit kwam naar voren in de kledingkeuze, wapens, haarsnit… van groepsleden. De totem bestempelde de waarden van de gemeenschap. Sommige volkeren beschouwden de collectieve totem als geestelijke beschermer van de clan. Het patroondier werd gerespecteerd in haar manier van leven, leefomgeving en rustplaats. Soms resulteerde dit in een taboe op het aanraken of eten van het totemdier.

Een individuele totem kregen mensen na een weloverwogen, vastberaden daad. Een jongeman bewees zichzelf bijvoorbeeld door enkele proeven af te leggen. Hij overleefde een tijd in de woestijn of redde zich met eenvoudige middelen uit gevaarlijke omstandigheden. Hij ging op zoek naar de zin van zijn bestaan en wat hij kon betekenen voor zijn stam, die in vaak harde omstandigheden moest overleven. Met de individuele totemnaam erkende de groep nadien de eigenheid van de jongeman en nam ze hem op als individu.

2.2. De oorsprong van de totemisatie binnen scouting

De totemisatie kreeg vorm door elementen van de Woodcraft Indians, de patrouilletotem van Baden-Powell en mythische verhalen.

DE WOODCRAFT INDIANS

In 1902 richtte Ernest Thompson Seton in de Verenigde Staten de Woodcraft Indians op, een organisatie voor jongens en meisjes van alle leeftijden. Hij wilde het buitenleven promoten en legde binnen de beweging de nadruk op kamperen, openluchtleven en handvaardigheden. Inspiratie haalde hij bij de Noord-Amerikaanse indianen.

Vijf jaar na de oprichting van de Woodcraft Indians organiseerde Robert Baden-Powell, stichter van de scouts, een eerste demonstratiekamp. In 1906 contacteerde Seton Baden-Powell. Hij vroeg promotie in Engeland voor de Woodcraftkampen en voor zijn eigen boek, The Birch Bark Roll of the Woodcraft Indians. Baden-Powell, toen op zoek naar een manier om zijn ideeën over scouting op papier te krijgen, reageerde enthousiast. De twee werkten samen en Setons boek beïnvloedde Baden-Powells bestseller Scouting for Boys.

Enkele jaren na hun ontstaan voerden de Woodcraft Indians een groepstotem in. Die werd gegeven door de leiding en symboliseerde per groep haar karakteristieken. De naam kon een dier, boom of plant zijn. In 1910 werd Ernest Seton Chief Scout van de Boy Scouts of America. Hij startte er een ereclan, de Order of the Arrow. Jaarlijks mocht van iedere groep/eenheid na stemming de beste scout toetreden. De initiatie gebeurde door middel van een indiaanse ceremonie.

DE PATROUILLETOTEM VOLGENS BADEN-POWELL

De overeenkomst tussen de totem van Seton en die binnen scouting is niet toevallig. Ook Baden-Powell voerde enkele jaren na het oprichten van de scouts totems in. Aanvankelijk verwees hij met het woord echter louter naar het dier dat zijn naam gaf aan een patrouille, het ging bij hem dus niet over de hele groep.

In de scouts van Baden-Powell identificeerde elke patrouille zich met een dier. De patrouillenaam diende om een nieuweling enthousiast te maken voor het leven en de gewoonten van de groep. Deel uitmaken van zulke patrouille was immers pas mogelijk na het afleggen van een belofte. Na de belofte kreeg het nieuwe lid een schouderlint. De kleuren ervan symboliseerden de patrouille waarvan men lid werd. Zo ontstonden de patrouillelinten. Baden-Powell voerde ook de patrouille- of totemvlag in als symbool van de eenheid van een patrouille.

MYTHISCHE VERHALEN

Ernest Seton en Robert Baden-Powell hanteerden grotendeels dezelfde principes. Op enkele belangrijke vlakken verschilden ze echter van mening. Seton zag zijn Woodcraft Indians louter als recreatie op basis van een goed uitgewerkte filosofie, terwijl de scouting van Baden-Powell ook sociaal geëngageerd was. In 1915 nam Seton daarom ontslag als Chief Scout van de Boy Scouts of America.

In een poging de basisprincipes van scouting duidelijk te maken, zocht Baden-Powell in zijn eerste boeken inspiratie bij verhalen van ridders, Zulu’s en indianen. Initiatieriten, bijvoorbeeld het tot ridder slaan, bouwden mee aan de sfeer van de scouts- en gidsenwerking. In de periode voor 1914 waren romans als The Last of the Mohikans (Fenimoore Cooper) en Old Shatterhand (Karl May) erg populair. Daarin beschreven de auteurs de zeden en gebruiken van de Noord-Amerikaanse indianen. Hoewel de verhalen zeer romantiserend en daarom niet realistisch zijn, inspireerden hun mythische elementen toch in grote mate het totemisatiegebeuren.

2.3. De visie van

Baden-Powell

VERZET TEGEN DE TOTEMISATIE

Na de Eerste Wereldoorlog namen veel mensen de mythes te serieus. Dit kwam onder meer door de tijdsgeest en door Baden-Powells eigen visie. Deze reageerde als volgt: ,,(…) Sommigen beelden zich in dat men met “Woodcraft” bedoelt dat men zich dient te verkleden als indianen, met pluimen, totems, wampuns en andere bijhorigheden. Dit is helemaal niet het geval. Onder “Woodcraft” verstaan wij enkel de kennis en de praktijk van het kamperen, het leven in het woud, de kennis van de natuur…” (Headquarter’s Gazette, nov. 1919). Baden-Powell merkte dat ‘indiaantje spelen’ belangrijker werd dan de kern van scouting. Hij keerde zich tegen personen die het pedagogisch model overschaduwden met indianen- en andere mythes.

Een half jaar later schreef iemand anders in hetzelfde tijdschrift: ,, (…) Ik beweer dat een jongen om een echte scout te worden, volgens het ideaal gesteld door de Chief, hoegenaamd geen naam dient te ontvangen. Het is niet echt onontbeerlijk dat hij zich Blauwe Tijger of Groene Wolf noemt, noch dat hij een indianenkleed draagt in plaats van een scoutshoed. Dromen dat gij verkenner zijt, schijnt mij meer ideaal en romantiek te bevatten en meer praktische toewijding en geluk, dan dromen dat gij Roodhuid zijt…” (Headquarter’s Gazette, maart 1920).

Totemisatie leek niet langer bij te dragen aan het ideaal van scouting en Baden-Powell stapte enigszins af van het totemgebruik.

Deze enge focus op indianen en andere volkeren kwam alleen voor bij mannelijke scouts. Gidsen hadden geen totemgebruiken. Hen hield Baden-Powell verhalen voor over verpleegsters, keukenmeiden en militaire boodschappers.

Intussen groeide totemisatie uit tot een van de belangrijkste pijlers binnen scouting in Vlaanderen. Voor veel groepen en eenheden is het een van de factoren die de identiteit van scouting bepalen. Haar geschiedenis is echter moeilijk te achterhalen. Zo is er weinig geweten over de precieze datum van de overgang van groeps- naar individuele totems. FOS Open Scouting houdt sinds 1928 een Gilwellboek bij. Daarin schrijft elke Gilwellgroep een aandenken.

De eerste totemnaam verschijnt er pas in 1952.
TOT SLOT

3. TOTEMVORMEN

Binnen scouting ontstonden doorheen de jaren verschillende soorten totems. In dit hoofdstuk worden de voornaamste genoemd. Toevoegingen zijn welkom en worden aangemoedigd.

3.1. Totem (of dierennaam)

Wat is het?

De totem is een dier waarvan de eigenschappen gelijken op die van de totemisant.

LEEFTIJD

Totemisatie gebeurt voornamelijk bij de oudere scoutstakken. De totem is definitief en op jonge leeftijd is een karakter nog veranderlijk. Daarom raden zowel FOS Open Scouting als Scouts en Gidsen Vlaanderen aan pas te totemiseren vanaf het einde van de jongverkenners-/jonggidsenwerking, dus ten vroegste vanaf veertien jaar. Ideale leeftijdsgroepen zijn gidsen, verkenners, seniors, jins of loodsen en leiding.

Andere betrokkenen, bijvoorbeeld comitéleden en logistieke helpers, kunnen ook een totem krijgen als erkenning van hun inzet voor de groep/eenheid. Op totemisatie staat geen maximumleeftijd, maar aanpassing aan de doelgroep is aangeraden. Seniors/ jins, leiding en stam- of comitéleden mogen niet gedwongen worden tot zaken die ze als kinderachtig of achterhaald ervaren.

3.2. Voortotem (of adjectief)

Wat is het?

Een adjectief of voortotem is een aanvulling op de totemnaam. De voortotem vertelt iets meer over de totem of de drager ervan.

- Ze zet een bepaalde eigenschap of karaktertrek extra in de verf.

- Ze verzacht een bepaalde eigenschap van de eigenlijke totemnaam.

- Ze vult de totem aan, eventueel om de groei in persoonlijkheid van de totemisant sinds de eerste totemisatie te benadrukken.

- Ze is een versiering die de totem vervolledigt.

HOE GA JE TE WERK?

De voortotem geeft de totemisator veel vrijheid. In deze map staat achteraan een lijst met adjectieven. Dit is een leidraad, elders inspiratie zoeken is zeker mogelijk. Wanneer je al min of meer een idee hebt, is een synoniemenwoordenboek handig. Wil je de totemisant zelf betrekken in de zoektocht naar een voortotem, dan kan je dat doen met bijvoorbeeld het kwaliteitenspel.

Soms spreekt de voortotem voor zich (Vindingrijke Wasbeer), bij andere voortotems gaat het om beeldspraak en is er meer uitleg nodig (Vulkanische Fuut). Belangrijk is dat de totemisant duidelijk jouw interpretatie van het adjectief meekrijgt.

Vermijd motivaties die compleet los staan van de woordenboekdefinitie, alsook negatief geladen adjectieven.

Sommige groepen geven totem en voortotem tezelfdertijd, andere laten er enkele jaren tussen. Beide werkwijzen hebben voordelen:

- Wanneer totem en voortotem tegelijk gegeven worden, is er meer keuzemogelijkheid. Je kan een duidelijkere naam geven.

- Een voortotem op latere leeftijd laat nuanceren toe. Dit is handig als het karakter van de jongere nog verandert. Naarmate je langer samen optrekt, leer je iemand ook beter kennen. Hierdoor wordt de keuze van een voortotem gefundeerder. Het kan ook een meerwaarde hebben om totem en voortotem te laten bepalen door twee verschillende totemisatoren.

SUGGESTIE: EEN TWEEDE VOORTOTEM

Als alternatief voor de kleurentotem (hieronder) of als reflectiemoment na een aantal jaar inzet als leiding kan het interessant zijn om een tweede voortotem te geven. Dit extra adjectief geeft meer diepgang aan een totem. Meestal is de hele tak totemisator en weegt het oordeel van de leiding niet zwaarder dan dat van de leden. De nieuwe voortotem wordt vaak na de eerste voortotem geplaatst (Wilskrachtige Aanhankelijke Eland).

3.3. Andere vormen van totemisatie

3.3.1. KLEURENTOTEM

Wat is het?

Kleurentotemisatie past het best binnen een senior-/jin-/loodsenwerking. De jins/seniors/ loodsen geven de kleurentotem aan elkaar binnen een zelf uitgewerkte ceremonie. De tak spreekt zich uit over de persoonlijkheid van zijn medejins/-seniors en/of jinbegeleiding of moderators.

HOE GA JE TE WERK?

De leden kiezen zelf hoe ze elkaar een kleurentotem geven. Vrijheid en creativiteit zijn de codewoorden. Kleur met je groep gerust buiten de lijntjes en schep een zinvol ritueel naar eigen aanvoelen.

Welke eigenschappen verbonden zijn aan een kleur, beslist elke groep voor zich. Eenzelfde kleur kan in twee groepen dus een totaal verschillende betekenis hebben. Vertrek bij de basiskleuren (rood, bruin, groen, blauw…) en specifieer (vuurrood, kastanjebruin, frisgroen, azuurblauw, snoepjesgeel…). Aangezien de tak de kleuren definieert, is extreme originaliteit mogelijk (ivoorblauw, gloeiendgrijs, sprinkhaanoranje…).

IN KLEINE GROEP

Grotere groepen jins/seniors worden voor de verschillende stappen best opgesplitst. Daardoor is er meer tijd voor het bedenken en uitwerken van een ceremonie.

3.3.2.

STREEFTOTEM

Wat is het?

Een streeftotem is een totem die of een adjectief dat een of meerdere eigenschappen benoemt waar iemand naartoe kan of moet werken. Hij wordt vaak gebruikt in groepen die leden op jonge leeftijd totemiseren. De streeftotem geeft kinderen de motivatie om te groeien.

VOORZICHTIGHEID IS BELANGRIJK

Een streeftotem kan het gevoel geven niet te voldoen aan de verwachtingen van de groep. Dat mag nooit de bedoeling zijn van een totemisatie.

Wat dan wel? Een streeftotem beschuldigt niet, maar nodigt uit om bestaande karaktereigenschappen te ontplooien. De streeftotem moet ook haalbaar zijn voor de totemisant. Iemand die soms hyperactief is, totemiseer je dus niet tot Rustige Koala. Toon bij goede evolutie ook altijd de nodige waardering. Wanneer bijvoorbeeld Geëngageerde Emoe verantwoordelijkheden begint op te nemen of Relativerende Fuut zich minder druk maakt, geef hem of haar dan een schouderklopje.

SUGGESTIE: PERMANENTE EN NIET-PERMANENTE STREEFTOTEMS

Soms is een streeftotem niet-permanent en wordt hij na een tijd vervangen door een definitieve totem of voortotem. In andere gevallen is de streeftotem permanent. Streeftotems worden soms ook enkel binnen een totemisatieceremonie gebruikt om de totemisant hints te geven over zijn of haar uiteindelijke totem.

3.3.3. SPOTTOTEM

Een spottotem is een totem die tijdens de ceremonie als grap gegeven wordt of om de spanning op te bouwen. Het is geen definitieve of officiële totemnaam. Meer info vind je op 30.

3.3.4. MINERAAL-, GEUR-, GROENTE- EN ANDERE GROEPSEIGEN TOTEMS

Deze vormen van totemisatie zijn eerder zeldzaam, maar net zoals kleurentotems geven ze veel vrijheid. Enige voorbereiding is vereist. De groep bepaalt zelf welke eigenschappen ze verbindt aan verschillende mineralen, geuren, groenten...

Wees creatief!

4. TRADITIE

Totemisatie is een belangrijke traditie binnen scouting en gaat binnen elke groep gepaard met specifieke rituelen. Sommige groepen hebben een eigen lied, andere groepen vaste verkleedkledij. De ene groep werkt met spottotems, de andere niet. Het doorgeven van die tradities maakt het gebeuren bijzonder.

Er zijn bijvoorbeeld groepen die steeds een asrest of half verbrande tak van het totemvuur bijhouden. Met deze as of stok wordt dan het volgende jaar het vuur aangestoken.

Wanneer de laatste persoon getotemiseerd is, dooft hij een stuk hout uit het vuur. Hij legt dit in een kist. Alle getotemiseerden fluisteren nu hun naam in de kist. Het volgende jaar wordt het totemvuur aangestoken met dit stuk hout. Zo sterken de voorbije totemisaties die van de komende jaren. De nieuwe getotemiseerden horen er het jaar erop ook bij. Zij krijgen dan de taak om het vuur aan te steken en te onderhouden.

Tradities kunnen echter ook een schaduwzijde hebben. Veel groepen doen dingen “omdat het nu eenmaal al jaren zo gebeurt” en hier en daar leidt net dat tot mistoestanden. Tradities af en toe doorlichten en eventueel aanpassen is goed, het stimuleert de creativiteit.

Daarom kan het zinvol zijn de totemisatie aan te halen tijdens een groeps- of takraad. Discussieer in kleine groepen over verschillende aspecten en probeer het eens te worden. Enkele richtvragen:

- Is de leeftijd waarop we totemiseren oké? Wat zijn de voor- en nadelen? Wat is een alternatief?

- Is het tijdstip waarop we totemiseren oké? Wat zijn de voor- en nadelen? Wat is een alternatief?

- Staat iedereen van de tak of groep achter de manier hoe de ceremonie verloopt?

- Staat iedereen van de tak of groep achter het type totemopdrachten dat we geven?

Houd eventueel eerst een discussieavond om dan later terug te komen op onderwerp. Werk een nieuwe aanpak tijdig af, zodat je niets last minute op kamp moet beslissen. Vraag eventueel raad aan andere groepen/eenheden over hun aanpak of spreek mensen van FOS Open Scouting of Scouts en Gidsen Vlaanderen aan om je te helpen bij het ‘heruitvinden’ van een traditie.

SUGGESTIE

Een aanpassing aan de totemisatie ligt bij veel mensen gevoelig. Denk daar op voorhand goed over na. Groepen die de totemisatie verplaatsen van jongverkenners/jonggidsen/jonggivers naar verkenners/ gidsen/ givers kunnen de eerste twee jaar bijvoorbeeld een alternatief aanbieden aan de leden die verwacht hadden snel een totem te krijgen, maar nu langer moeten wachten.

1.

INLEIDING

2.

VOOR DE TOTEMISATIE

3. DE BEZINNING

4. TOTEMOPDRACHTEN

5.

HET GEVEN VAN EEN TOTEM

6.

INKLEDING

7. TOTEMISATIE BIJ AKABE

1. INLEIDING

Of een totemisatie al dan niet slaagt, hangt grotendeels af van hoe een leidingsploeg haar organiseert. Een goed in elkaar gestoken ceremonie wordt niet snel vergeten. Vier elementen zijn daarbij van belang, meestal in onderstaande volgorde:

- Voorbereiding: de totemisatoren denken na over de opdrachten en de bezinning en kiezen de totems.

- Bezinning: de totemisant denkt na over zichzelf, zijn inzet en engagement. De groep neemt de tijd om stil te staan bij het gebeuren.

- Opdrachten: er zijn zowel doe- als denkopdrachten.

- Toekennen van de totem: de totemnaam wordt gegeven en bekendgemaakt aan de rest van de tak tijdens een sfeervolle ceremonie.

De volgende hoofdstukken behandelen deze onderdelen.

2. VOOR DE TOTEMISATIE

2.1. Een totem kiezen

Een totemisatie begint met het kiezen van de juiste totem. Elke eenheid heeft daarvoor zijn eigen methode. Sommige groepen beginnen bij karaktertrekken, andere lezen de hele totemmap door. Eenmaal de eigenschappen zijn neergeschreven, start de zoektocht naar een totemnaam. Brainstorm over een aantal alternatieve namen voor hetzelfde dier. Zo vermijd je dat twee leden in een tak of groep dezelfde totemnaam hebben.

Het kiezen van een goede totem kost tijd, zeker als er veel totemisanten zijn. Begin er ruim op voorhand mee en geef inspraak aan zoveel mogelijk personen. Misschien kan je tijdens het jaar een spel spelen, los van de totemisatie, waarbij leden eigenschappen aan elkaar geven. De mening van leden is immers erg waardevol. Zij kennen mekaar op een andere manier dan die waarop leiding hen kennen.

Een inspraakmoment hoeft niet per se gekoppeld te worden aan de totemisatie. Onderstaand voorbeeld maakt dat duidelijk:

- In onze groep bestaat de voorbereiding op de totemisatie uit twee delen.

- Voor het eerste deel splitsen we de groep op in eerste-, tweede- en derdejaars. Voor eerstejaars is alles nieuw, derdejaars kennen elkaar langer en beter. We geven eerst informatie over het gebruik van totemnamen. Wat is de oorsprong? Hoe staan scouts en gidsen er tegenover? Hoe gaan wij ermee om?

- In het tweede gedeelte zwijgen de leden, zodat ze zich kunnen concentreren en elkaar niet te veel beïnvloeden. We geven hen kaartjes met adjectieven en een stuk papier. Als ze vinden dat een van de adjectieven past bij een van de derdejaars, noteren ze dat. Zo geven we een hele stapel kaartjes door. Op die manier drukken eerste - en tweedejaars uit hoe zij de derdejaars zien en ervaren.

- Met de derdejaars gaan we een stap verder. Hun notities zijn het startpunt voor een gesprek met en over elkaar. Alle derdejaars komen aan bod. Ze geven eventueel uitleg bij wat ze opschreven, waarna anderen, ook de betrokken personen, reageren. Vaak ontdekt de leiding hierbij zaken die hen niet eerder opgevallen waren.

- Na dit gesprek is het aan de leiding om de impressies en meningen van de leden samen te leggen met eigen ideeën. Zo ontstaat een gefundeerde keuze van een totemnaam, gedragen door de hele groep.

2.2. Wie is er aanwezig bij de totemisatie?

Een totemisatie is groepsbevorderend. De meeste groepen kiezen dan ook voor een ceremonie waarbij de hele tak aanwezig is. Sommige groepen verkiezen echter een gesloten ceremonie met enkel de totemisanten. Een neveneffect hiervan is dat het de groep verdeelt in een geprivilegieerde en een uitgesloten helft. Nog andere groepen houden de totemisatie heel open, zij laten externen of oud-leiding toe. Te veel ‘vreemd’ volk kan echter een groep uit evenwicht halen en totemisanten ongemakkelijk doen voelen.

2.3. Geheimhouding

De sfeer rond een totemisatie is in sommige groepen/eenheden geheimzinnig. Een enkele keer legt de totemisant zelfs op het einde van de ceremonie een eed van geheimhouding af. Het versterkt het groepsgevoel en het mysterie en kan de totemisatie positief beïnvloeden. Bovendien wordt het verdienen van een totem op deze manier een nog grotere uitdaging, wat zeker een meerwaarde is.

GEHEIMHOUDING HEEFT OOK NEGATIEVE ASPECTEN

Het mag niet de bedoeling zijn om bevoorrechte leden of leiding te creëren. Daarnaast is geheimhouding een struikelblok in groepen die de totemisatie willen herdenken. Voor ouders en buitenstaanders zorgt het voor extra vragen. Zij willen, maar mogen niet weten wat er ’s nachts met hun kinderen of vrienden gebeurt. Besef dat een mug snel een olifant wordt als mensen op een muur van mysterie botsen.

Ga daarom zorgvuldig om met geheimhouding en vergeet niet dat het doel van een totemisatie altijd belangrijker is dan de verpakking en de gebruikte methodiek.

2.4. Wanneer totemiseren?

Op welk moment van de dag en het jaar een totemisatie begint, verschilt van groep tot groep. Sommige groepen/eenheden starten vroeg in de ochtend, andere ’s avonds laat, nog andere spreiden het gebeuren over een volledige dag of zelfs meerdere dagen.

Begin in elk geval ruim op voorhand aan de voorbereiding. Tijdsgebrek leidt tot onzorgvuldig gekozen totemnamen en saaie opdrachten en zo tot een weinig geslaagde totemisatie.

2.4.1. OP KAMP?

De meeste groepen totemiseren op kamp. Er zijn heel wat voordelen:

- Tijdens een kamp leer je totemisanten heel goed kennen.

- Er is mogelijkheid tot flexibele omgang met de duur en het tijdstip van de totemisatie. Sommige groepen spreiden het gebeuren over meerdere dagen en sluiten af met de totemisatie, andere plannen de ceremonie midden in de kampweek.

- Een hechte kampsfeer versterkt de sfeer bij de totemceremonie.

- Let er wel op dat alle leden iets te doen hebben tijdens de totemisatie. De dag mag niet alleen om de totemisanten draaien.

Een aantal eenheden of groepen trekken voor de totemisatie op weekend. Ze pikken bijvoorbeeld de totemisanten thuis op, zonder enige aankondiging, om het spannend en bijzonder te maken. Uiteraard licht je als leiding wel de ouders in. Een pluspunt is dat een weekend als dit alle getotemiseerden samenbrengt.

Andere groepen kaderen de start van een totemisatie in een 24-uren activiteit, een paasbivak of een gewoon weekend.

2.4.2. OVERDAG, ’S AVONDS OF ’S NACHTS?

Een totemisatie kan gebeuren op elk moment van de dag. Vaak begint ze voor de totemisanten overdag met een opdracht die ze individueel, samen of zowel alleen als in groep moeten volbrengen. Die (halve)

dag eindigt met de avondceremonie, waarbij de totemisant verslag uitbrengt van zijn opdracht.

De ceremonie kan ook volledig ’s avonds of, indien het leiding betreft, ’s nachts plaatsvinden. Fakkels en/ of een kampvuur creëren een gezellige sfeer. Oudere totemisanten ‘s nachts wakker maken en op pad sturen voor een opdracht is ook een mogelijkheid.

In ieder geval moet een totemisatieceremonie een gebeuren zijn waar alle betrokkenen met goede herinneringen aan terugdenken. Het is niet de bedoeling dat leden de dag erna uitgeput en oververmoeid zijn of de hele dag slapen. De fysieke gezondheid van leden en leiding is een belangrijk aandachtspunt.

2.5. Voorbereiding van een kleurentotemisatie

Voor een kleurentotemisatie is er geen vaste manier of werkwijze om een totem te kiezen. Ter inspiratie geven we hieronder een voorbeeld.

- Scheur een hoop gekleurde pagina’s uit tijdschriften (minstens anderhalve à twee keer het aantal totemisanten). Plak elke uitgescheurde kleur op een grote (witte) flap en hang de flappen aan de muur. De betrokkenen wandelen een tiental minuten rond en schrijven bij elke kleur zijn of haar gevoelens op. Bespreek daarna elke kleur in groep totdat iedereen zich achter een gezamenlijke visie op de kleuren schaart.

- Het zoeken naar kleurentotems kan vervolgens op een van de volgende manieren:

~ Maak voor elke persoon een flap met zijn of haar naam erop en laat iedereen indrukken erbij noteren. Kies daarna per persoon een kleur op basis van de eerder gemaakte associaties.

~ Laat elke jin voor zichzelf een kleur zoeken en hierover met de groep in dialoog gaan.

~ Verdeel de groep in kleine groepen. Laat elke groep voor een andere groep kleuren kiezen uit de opgestelde lijst. Achteraf kunnen de keuzes in de hele groep besproken worden.

- De jins/seniors werken tot slot een leuke ceremonie uit om elkaar hun kleurentotem te geven.

Aan het einde van die ceremonie krijgt ieder lid een kaartje of aandenken met duiding over zijn of haar kleurentotem.

3. BEZINNING

Tijdens een totemisatie wordt de totemisant aangemoedigd om na te denken over zichzelf, zijn inzet en engagement in en buiten de groep. Ook voor andere leden is het een gelegenheid om stil te staan bij hun rol in de groep en terug te blikken op hun eigen totem. Zo wordt een totemisatie meer dan een opnameritueel en iets waar de hele groep sterker uitkomt.

Het bezinnend aspect van totemisatie kan op meerdere manieren worden ingevuld. Een voorbeeld is een (halve)dagopdracht voor elke totemisant, waarbij hij stil staat bij zichzelf, zijn talenten en de groep of, naast een gezamenlijke hoofdopdracht, per totemisant een kleinere persoonlijke opdracht. Tijdens de ceremonie waarbij je de totemnaam geeft, kan je in het begin een kort bezinnend moment inlassen, waarin de totemisanten voor de tak toelichten hoe zij zichzelf zien binnen de groep.

3.1. Persoonlijke bezinning

Zorg voor een sfeer waarin totemisanten zonder afleiding over zichzelf kunnen reflecteren. Geef hen een of meerdere grote of kleine bezinnende opdrachten mee. Zorg voor opdrachten op maat, zodat ze er daadwerkelijk iets aan hebben.

VOORBEELDOPDRACHTEN:

- Stuur de totemisant alleen op tocht of laat hem een kaarsenspoor volgen in een grot of een kerk.

- Laat de totemisant een tijd alleen kamperen, ga als leiding op bezoek. Geef hem een kleine (reflectie-) opdracht mee.

- Laat de totemisanten elk een deel van de nacht bij het kampvuur waken en het vuur brandend houden.

- Laat hen hun eigen plaats in de groep uitdrukken aan de hand van een tekening of collage.

- Stuur de totemisant met een camera op stap om een foto te maken die de groep voorstelt: een kudde koeien, een bos waarvan de ene boom boven de andere uitsteekt, een mierennest vol krioelende beestjes… Hij duidt zichzelf aan op de foto en legt uit waarom.

- Span een lange draad door het bos, langs een reeks hindernissen. De totemisant krijgt een rauw ei mee als presentatie van de groep. Hij krijgt hierbij de opdracht het ongeschonden te houden terwijl hij de draad volgt. Op welke manier draagt hij of zij zorg voor de groep en zijn leden?

- Laat de totemisant karaktereigenschappen van zichzelf benoemen die beginnen met de verschillende letters van zijn naam. Bespreek die eigenschappen samen met de totemisanten en ga op zoek naar een totem.

Een warme ontvangst na een bezinnende tocht bevordert een zachte landing. Bestook de totemisant niet meteen met diepzinnige vragen. Geef hem de tijd om weer te wennen aan de groep. Vraag bijvoorbeeld pas na een maaltijd hoe hij de opdrachten heeft ervaren.

De bezinningsopdrachten zijn louter een poging tot reflectie, falen kan niet. Het is immers niet voor iedereen even gemakkelijk om gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. Laat de totemisant zelf kiezen wat hij of zij kwijt wil over zijn ervaringen onderweg.

De bezinningsopdrachten zijn louter een poging tot

reflectie, falen kan niet

3.2. Een moment om als groep bij stil te staan

Een totemisatieceremonie is ook de uitgelezen kans voor een bezinning in de hele tak. Wat is scouting? Hoe beleven we het kamp? Wat waren leuke of moeilijke momenten? Wanneer respecteerde ik een medelid niet? Wanneer werkten we goed samen in de patrouille? Door voor het toekennen van de totems stil te staan bij de groep geef je de avond een extra dimensie. Maak ook tijd om aan de leden uit te leggen wat totemisatie is en waarom we totemiseren. Zo begrijpen de leden dat het over meer gaat dan ‘ een dierennaam krijgen’.

4. TOTEMOPDRACHTEN

4.1. Inleiding

Bij zo goed als elke totemisatie horen opdrachten: ludieke spelletjes, denkopdrachten, doe-opdrachten. Je kan de nadruk leggen op een goede samenwerking, opdrachten kiezen die bij elke totemisant passen of beide combineren.

Groepsopdrachten laten alle groepsleden samenwerken en doen hen stilstaan bij het functioneren van de groep in zijn geheel. Let er wel op dat iedereen de kans krijgt om iets in te brengen. Je kan ook een aantal personen gericht laten samenwerken, bijvoorbeeld omdat ze elkaar goed aanvullen.

Bij persoonlijke opdrachten zijn de totemisanten op zichzelf aangewezen om, eventueel met hulp van buitenaf, iets te verwezenlijken. Voorbeelden zijn opdrachten zijn waarbij de totemisanten hun talenten volledig kunnen benutten of waarbij ze in een veilige sfeer persoonlijke grenzen verkennen of verleggen. Naast de ‘echte’ individuele opdracht kan je voor bij het kampvuur ook een ludieke opdracht geven. De echte opdracht hoeft niet altijd of volledig in het bijzijn van de hele groep uitgevoerd worden. Probeer goed in te schatten in welke mate leden om kunnen met aandacht en met eventueel falen in het bijzijn van anderen.

4.2. Wat je moet weten als je een totemopdracht geeft

Investeer tijd in goede totemopdrachten. Herhaal nooit zomaar de opdrachten van een eerdere editie, maar zoek een aangepaste opdracht voor elke totemisant.

4.2.1.

ZINVOL?

Een opdracht is zinvol als hij aan minstens een van de volgende criteria beantwoordt:

- De totemisant ontdekt en herkent zichzelf (talenten, karakter, grenzen).

- De totemisant leert iets nieuws of verlegt grenzen.

- De totemisant kan zijn talenten laten zien (aan zichzelf maar ook aan anderen).

- De opdracht heeft een concreet resultaat (anderen helpen, iets gemaakt hebben, een aandenken hebben…).

Het is meestal geen goed idee om de keuze van opdrachten volledig van de traditie te laten afhangen. Het iemand lastig maken of iemand vernederen enkel en alleen omdat dat traditie is, biedt geen meerwaarde. Neem de tradities in je groep/eenheid dus af en toe kritisch onder de loep en maak het onderscheid tussen waardevolle en andere gewoonten.

4.2.2. OP MAAT VAN HET INDIVIDU EN DE GROEP

Een groepsopdracht moet aan alle totemisanten de mogelijkheid bieden om iets bij te dragen. Ga dus na of je werkelijk aan iedereen gedacht hebt en voeg eventueel elementen toe om een extra eigenschap of talent van bepaalde totemisanten aan te spreken.

4.2.3. HAALBAAR?

Kies opdrachten waarvan je denkt dat de totemisant ze binnen de gegeven tijd tot een goed einde kan brengen. Een succeservaring bevordert de groepssfeer. Nog belangrijker is dat de totemisant iets leert of zich kan bewijzen en met voldoening kan terugblikken. Merk je gedurende de totemisatie dat je een opdracht hebt onderschat, pas de vereisten dan aan.

4.2.4. FYSIEKE EN EMOTIONELE VEILIGHEID

Een lid mag tijdens een totemisatie nooit in gevaar komen. Alle richtlijnen en regels voor een normale activiteit blijven gelden en er is geen reden om plots op een andere manier om te gaan met water, vuur of het verkeer.

Naast fysieke is ook emotionele veiligheid van belang. Het is niet de bedoeling dat leden worden vernederd of belachelijk worden gemaakt. Een lid moet ten allen tijde de leiding kunnen aanspreken. Eventueel kan een peter of meter worden aangeduid.

Comfort-, stretch- en paniekzones zijn een leidraad:

- In het normale leven bevinden mensen zich in de comfortzone. Ze ervaren alles als veilig en normaal.

- Wanneer iets mensen positief uitdaagt, komen ze in de stretchzone.

- Wanneer mensen in een situatie komen waarbij ze blokkeren omdat ze bang zijn, bereiken ze de paniekzone.

De grenzen tussen de verschillende zones liggen voor iedereen anders. Een persoon kan op een ladder klimmen en zich volledig comfortabel voelen, terwijl een ander dit als een paniekmoment ervaart. Een goede totemopdracht haalt een totemisant uit de comfortzone, maar duwt hem nooit uit de stretchzone de paniekzone in.

4.3. Over opdrachten en dopen

Het is niet eenvoudig om een goede totemopdracht te bedenken. Of opdrachten gepast zijn of niet hangt af van inhoud en context. Welk doel heeft de opdracht en vooral, wat is het effect ervan bij zowel opdrachtgever als uitvoerder?

Stel dat jonggiver Thomas bij zijn eerste opdracht via een apenbrug de beek in klautert. Hij haalt de overkant, glijdt toch nog uit en belandt in de modder. Natte voeten of vuile knieën waren echter niet het doel van de opdracht – dat was om de overkant te bereiken, het evenwicht te bewaren en niet te vallen. Jonggivers die met Thomas lachen, kan je rustig terechtwijzen, terwijl je Thomas zelf een stevige schouderklop geeft. Hij is er toch maar mooi geraakt.

Stel dat diezelfde Thomas als overgangsopdracht een vieze brij moet opeten. Als hij slaagt, bereikt hij weinig. Het is onduidelijk wat het doel is van een dergelijke opdracht, anders dan iemand voor het plezier vernederen. Weten of Thomas zich al dan niet sterk houdt wanneer hij de opdracht uitvoert, heeft voor niemand een meerwaarde.

Kortom, een goede opdracht…

- heeft een uitdagend, leuk of spannend doel voor leden, waar ze iets van opsteken.

- heeft niets te maken met vernederen, spotten of uitlachen.

- wordt door leiding met gezond verstand geleid en begeleid.

Hou bij het voorbereiden van je opdrachten rekening met lokale gebruiken en wetten, zeker in het buitenland.

VOLGENDE TREFWOORDEN HELPEN JE

ALS LEIDING OM OPDRACHTEN VERANTWOORD TE LATEN VERLOPEN:

Toestemming

Forceert een opdracht de totemisanten niet of zet het hen niet te sterk onder druk? Durf groepsdruk aan te pakken en stimuleer leden om verder te denken dan dwaze of vuile voorstellen en om opdrachten te zoeken die ze zelf ook zouden willen en durven uitvoeren. Als een totemisant een opdracht echt niet wil doen en hij dus geen toestemming verleent, ga je met hem of haar in gesprek en zoek je samen naar een alternatief of middenweg.

Context

Past een opdracht bij de plaats, het moment, de sfeer… ? Overdag of in het donker? Grappig of serieus? Bij een totemisatie sta je stil bij wie je bent en toon je jezelf aan de groep. Enkel in een emotioneel veilige omgeving kunnen leden zichzelf zijn en zich kwetsbaar opstellen. Een totemisatie wordt gemaakt of gekraakt door de sfeer.

Niet elke opdracht past ook in een bos, een stad of een begraafplaats. Als voorbijgangers of ouders aanstoot nemen aan het gebeuren, is het voor de totemisant moeilijk om er helemaal voor te gaan of er positief op terug te kijken.

Doelgroep

Stel jezelf de vraag of opdrachten passen bij de tak waarvoor ze bedoeld zijn. Enerzijds is het fijn als een proef aansluit bij de leefwereld van je leden, anderzijds mag een totemisatie best origineel en bijzonder zijn.

Ontwikkeling

De ene jongere is de andere niet, ook al hebben ze dezelfde leeftijd. Pas opdrachten aan aan wat een lid al dan niet durft of kan vanwege gestalte, kracht of vindingrijkheid. Iedereen heeft zijn talent. Een totemopdracht hoeft niet per se voor iedereen gemakkelijk haalbaar zijn, maar moet wel op maat zijn van de totemisant.

Respect

Respecteer de totemisant. Wat telt is dat hij een doel probeert te bereiken, iets bijleert of een eerlijke grens verlegt. Leden die zeer vuile opdrachten bedenken, rem je niet alleen af, maar leg je ook uit waarom die niet thuishoren in scouting.

Respecteer bovendien de natuur en materiaal. Dieren doden of dingen kapot maken is nutteloos, schaadt ons imago en hoort absoluut niet thuis in scouting.

4.4. Voorbeelden van goede totemopdrachten

4.4.1. GROEPSOPDRACHTEN

- Maak een radiospot en zorg er voor dat ze de volgende dag op een lokale/vrije radio gedraaid wordt. Schrijf-, acteer-, musiceer- en zangtalent komen hier sowieso aan bod, maar ook technische knobbels en vlotte jongens zijn nodig om de spot in de ether te krijgen.

- Geef de totemisanten een lijst van kleine en grotere opdrachten, eventueel met een rode draad, die ze gedurende de dag of namiddag moeten uitvoeren. Bouw elementen in die specifieke talenten van je leden aanspreken. Vermijd clichés zoals balpennen leegschrijven of rondjes lopen.

- Organiseer een 24-urenspel. De totemisanten moeten in de 24 uur voorafgaand aan de ceremonie aan de hand van moeilijke tips een aantal voorwerpen (een tamtam, water, een bijl, amuletten…) vinden, in een straal van een aantal kilometer rond het kamp. Ze moeten ze bovendien sneller te pakken zien te krijgen dan de leiding en de foeriers, die ook nog eens auto’s en gsm’s ter beschikking hebben. De tegenstanders kunnen elkaar bijvoorbeeld uitschakelen door elkaars hoofddoek af te pakken. Als apotheose is er de confrontatie: gedurende een halfuur moeten de totemisanten hun kamp verdedigen tegen leiding of leden.

- Laat de totemisanten binnen een afgesproken tijd een vuur maken dat een touwtje dat op 50 cm hoogte hangt doorbrandt, zonder daarbij lucifers of aanstekers te gebruiken.

- Koppel een extra dimensie aan een nachtwake. De leden moeten gedurende de avond of nacht een vuur brandend houden terwijl de leiding het vuur probeert te doven met waterballonnen.

- Kies voor een uitdagende opdracht:

~ Overbrug met twee balken en zes steunpunten een rivier en zorg dat de hele groep droog de overkant bereikt.

~ Bak een omelet op twee meter hoog.

~ Maak een dragend vuur …

4.4.2. VERTROUWENSSPELEN

De nadruk ligt bij deze spelen op vertrouwen. Voer ze in alle rust uit en gebruik je verstand.

- De erehaag: stel alle leden in twee rijen tegenover elkaar op, armen gestrekt naar de andere rij. De totemisant loopt tegen hoge snelheid door de gang, iedereen in de rij trekt op tijd zijn armen terug.

- Rots in de branding: de totemisant legt geblinddoekt een korte afstand af zonder de grond te raken. Onderweg komt hij hindernissen tegen, gevormd door de lichamen van de andere leden van de groep. Ze vormen bijvoorbeeld een rots die de totemisant trapsgewijs beklimt of een grot waar hij doorheen kruipt. Minstens twee leden van de groep geven aanwijzingen, ondersteunen en begeleiden.

- De plank: de totemisant staat geblinddoekt in het midden van de cirkel van de totemraad. Hij laat zich als een plank vallen, de persoon achter hem vangt hem op, duwt hem voort naar de andere kant van de cirkel, enzovoort.

- Vrije vlucht: de totemraad vormt twee rijen naast elkaar, dicht bijeen en met de handen in de lucht. De totemisant wordt op de klaarliggende handen gelegd en doorgegeven tot het einde van de rij.

4.4.3. INDIVIDUELE (DAG-)OPDRACHTEN

In wat volgt staan acht voorbeelden van totemopdrachten uit groepen of eenheden. Laat je inspireren, maar denk vooral creatief verder.

VOORBEELD 1

Wie? Tine gaat graag op tocht. De tweedaagse is voor haar het hoogtepunt van het kamp. Tine is een actieve en enthousiaste jonggiver die commentaar durft geven op anderen.

Opdracht? Tine krijgt een stafkaart waarop enkele stukken ontbreken. Zij moet naar de verschillende plaatsen stappen, de stukken land observeren en de kaart aanvullen met de juiste kaartsymbolen, kleuren…

Onderweg maakt ze een kruiswoordraadsel dat aan de volgende criteria voldoet: horizontaal zoekt zij voor elke jonggiver en leiding op kamp één woord, een positieve eigenschap van de jonggiver of leid(st)er in kwestie. Deze woorden moet ze zo onder elkaar zetten dat verticaal, in een centrale as, vier woorden verschijnen die haarzelf typeren: twee goede eigenschappen en twee eigenschappen waar zij aan wil werken.

VOORBEELD 2

Wie? Christophe is een positieve, rustige giver die graag dingen in elkaar knutselt, sjort en bouwt. Fietsen is zijn hobby. Je kan op hem rekenen in de patrouille. Bij zijn vrienden voelt hij zich op zijn gemak en laat hij zich horen, naar buitenstaanders is hij eerder terughoudend.

Opdracht? Christophe krijgt een fietskader. Vertrekkende hiervan gaat hij in de omliggende dorpen op zoek naar verschillende onderdelen om de fiets verder in elkaar te steken. Vervolgens moet hij op het kampterrein een fietsbehendigheidsparcours maken. Dit legt hij in de vooravond af met zijn zelf samengestelde fiets.

VOORBEELD 3

Wie? Arnaud is een enthousiaste en vooral muzikale en creatieve verkenner. Sjorren, stappen en tenten opzetten laat hij liever aan anderen over. Hij vrolijkt de boel wel op met een liedje of een verhaal.

Opdracht? Arnaud krijgt de opdracht een kindervakantieboek van minimaal vijftien pagina’s te maken met kleurprenten, raadseltjes, moppen, een strip, een verhaal en rekenoefeningen. Doorheen het boek schetst hij aan de hand van die tekeningen, strip, prenten… zijn persoonlijke leefwereld (hobby’s, familie, school…) en zijn vaardigheden (hoe is hij in een groep, wat kan hij goed, goede en minder goede eigenschappen…). De uitkomsten van de rekensommen die in het boek staan, zijn voor hem betekenisvolle cijfers: zijn geboortedatum, telefoonnummer, huisnummer, schoolresultaten…

Daarnaast moet hij naar een plaats stappen en daar het straatbeeld van de hoofdstraat natekenen. Ook dit wordt verwerkt in het kindervakantieboek. Hij zoekt er ook enkele kleine stukken speelgoed, waarmee hij een willekeurig verhaal maakt van twee minuten. De speelgoedjes steekt hij samen met zijn kindervakantieboek in een grote speelbox die hij ’s avonds afgeeft.

VOORBEELD 4

Wie? Maurits zit nog maar twee jaar in de scouts. Voordien zat hij in een andere jeugdbeweging. Maurits heeft een grote verantwoordelijkheidszin en neemt zijn taak als patrouilleleider ernstig. Hij is enthousiast en steekt graag de handen uit de mouwen.

Opdracht? Maurits moet in de buurt van het kampvuur een podium sjorren met daarnaast de vitrinekasten, toonbank... van een scoutsmuseum. In dit museum stelt hij verschillende scoutselementen tentoon. Als een echte toeristische gids legt hij de betekenis van de scoutsvlag en scoutshand, het werken met kaart en kompas, het gebruik van gamel en van de tekens, de vereisten voor stevige stapschoenen… uit.

Het scoutsmuseum mag verder knus en gezellig ingericht worden. Via een facebookpagina brengt hij alle leiding op de hoogte. In de vooravond komen zij op bezoek in het scoutsmuseum. Op dat moment gaat hij op zijn podium staan en zingt hij het beloftelied en het avondlied (dat hij in de loop van de dag indien nodig uit het hoofd heeft geleerd). Daarna gidst hij hen door het scoutsmuseum.

VOORBEELD 5

Wie? Sarah is een rustig, sociaal meisje en bovenal een muzikant in hart en nieren. Hoewel zij er altijd bij is, hoor je haar niet altijd. Zij is steeds enthousiast voor de scoutsactiviteiten en de patrouille kan op haar rekenen.

Opdracht? Sarah moet zich verkleden in een Middeleeuwse troubadour. Ze brengt vijf muziekinstrumenten samen, waarvan minstens drie zelfgemaakt zijn en ook een echt geluid voortbrengen. De rest verzamelt ze bijvoorbeeld in het dorp. Sarah gaat ook op zoek naar vijf plaatselijke liedjes. Zij schrijft de teksten op en leert deze van buiten. In de vooravond voert zij deze vijf liedjes samen met haar muziekinstrumenten in haar verkleedkleren op.

VOORBEELD 6

Wie? Kevin is een stevige jin. Hij is een creatieve geest die altijd knutselt. Hij is erg enthousiast en een echte durver. Eva lijkt op het eerste zicht zwijgzaam. Ze is heel behulpzaam en attent naar haar medejinners toe. Ze houdt wel van een uitdaging.

Opdracht? Kevin wordt als eerste op de hoogte gebracht van zijn opdracht. Hij krijgt drie lucifers mee. Hij heeft een hele dag de tijd om een vlot te maken. ’s Avonds zal de groep langskomen. Dan moet hij naar een eiland varen, waar hij met de drie lucifers een vuur aansteekt. Dit vuur brengt hij veilig naar de andere jins op de oever. Zonder Kevins medeweten krijgt ook Eva een opdracht. Zij moet overdag ongezien op het eiland geraken en er zich verstoppen voor Kevin. Wanneer Kevins vuur brandt, dooft ze dit zo snel mogelijk.

VOORBEELD 7

Wie? Felix wil de hele tijd voetballen. De kookwedstrijd op kamp is zijn lievelingsactiviteit. Felix is een vrolijke, enthousiaste jongverkenner.

Opdracht? Felix richt twee shelters in. Van een shelter maakt hij een restaurant. Hij moet hiervoor dus een tafel sjorren en werken met accessoires die de plek nuttig, comfortabel en gezellig maken. In de tweede shelter maakt hij een keuken voor zichzelf. Daarin komt minstens een echt aanrecht. Felix gaat op zoek naar koks- en oberkledij en doet deze aan. Vervolgens moet Felix in zijn keuken een vijfgangenmenu klaarmaken. De ingrediënten voor dit menu (bv. brandnetelsoep) zoekt hij zelf. Felix mag geen gasvuren gebruiken en zal dus zelf een putvuur moeten maken, hout zoeken… om de gerechten klaar te maken.

Elke gang van dit menu weerspiegelt bovendien een deel van zijn leven, zijn leefwereld (vaardigheden, hobby’s…). De uitleg erover is terug te vinden op de menukaart. In de vooravond presenteert hij in zijn restaurant zijn vijfgangenmenu en vertelt hij het verhaal achter ieder gerecht.

VOORBEELD 8

Wie? Soraya is een verstandige, rustige jonggids die graag wordt uitgedaagd. Zij is een scout in hart en nieren: sjorren, tenten opzetten, op tocht gaan… zijn voor haar de hoogtepunten van het kamp. Ze is een enthousiaste en verantwoordelijke patrouilleleidster.

Opdracht? De totemopdracht van Soraya draait om de vier natuurelementen. Eerst maakt ze een vuur op water (een beek, een vijver…). Het minikampvuur moet minimaal vijf minuten blijven branden op een drijvende constructie.

Vervolgens maakt ze een vlieger die echt kan opstijgen. Op deze vlieger staat een woord dat haar typeert en leesbaar is vanop de grond wanneer de vlieger in de lucht is. Het derde deel draait rond aarde. Aan de hand van klei stelt zij haar eigen patrouille voor.

Met zeven kleifiguren vertelt ze een kort verhaal waarin het kampleven, haar visie op elk patrouillelid en op zichzelf als derdejaar aan bod komen. Voor de figuren sjort ze een kleine tafel, die vastzit aan een grote stoel, naast het kampvuur. Vanuit deze stoel vertelt ze haar kortverhaal. De rest van de tijd mag de Manitoe of degene die de totemceremonie leidt in de stoel zitten.

4.4.4. NAZORG

Pols na de opdracht bij de totemisant hoe hij of zij de opdracht heeft ervaren. Laat hem of haar fier zijn als een opdracht geslaagd is. Het is mogelijk dat een lid deze opdracht als moeilijk, beangstigend of erg ervoer. Steek in dit geval hem of haar een hart onder de riem. De opdracht op zich is niet het belangrijkst.

4.4.5. KLEINE OPDRACHTEN AAN HET KAMPVUUR

De grote opdrachten kunnen aangevuld worden met een kleine opdracht aan het kampvuur. Dit is ook een prima manier om dode momenten te vermijden.

- De totemisant maakt vijf pannenkoeken uit zelfgemaakt deeg op het kampvuur. Hij krijgt de ingrediënten, maar niet de verhoudingen. De verhoudingen vragen is mogelijk, maar dan moet hij vijf extra pannenkoeken maken.

- De totemisant boetseert zijn eigen gebit in klei bakt dit in het kampvuur.

- Twee totemisanten bereiden een komische sketch voor en voeren die, eventueel verkleed, op aan het kampvuur.

- De totemisant maakt een lied van tien regels die elk uit een bekend lied komen. Het resultaat voert hij uit in vier stijlen, telkens in aangepaste kledij.

5. HET GEVEN VAN EEN TOTEM

Het geven van een totemnaam gebeurt meestal met een ritueel en tradities.

Inkleding is onontbeerlijk. Belangrijk is dat de totemisant zich vrij moet kunnen uitspreken over de voorgestelde totem en de gelegenheid moet krijgen de totem te aanvaarden of te weigeren. Hij toont zich formeel akkoord of niet. Bedenk dus op voorhand een alternatief.

Na het gebeuren krijgt de totemisant vaak een aandenken met bijvoorbeeld een afbeelding of de karaktereigenschappen van het toegewezen dier.

5.1. Een groepsgebeuren

Het geven van een totemnaam is een uiting van verbondenheid en van respect van de groep voor het individu. De ceremonie is dan ook idealiter een groepsgebeuren. Leden of medeleiding worden aangemoedigd aanwezig te zijn. Hun applaus en bemoedigingen bevestigen dat een totemisant opgenomen wordt in de groep.

Laat de totemisant eventueel voor de hele groep verslag uitbrengen over zijn opdracht, ook als die al jaren vaststaan. Elke ervaring is immers verschillend en persoonlijk.

5.2. Voor het geven van de totem

Vlak voor het geven van de totemnaam, kan je kiezen voor een klein ritueel:

- Als laatste proef schrijven de totemisatoren de totemnaam op de rug van de totemisant. Die moet zijn totemnaam ontdekken met behulp van een spiegel en een kaars.

- De totemisant gooit een voorwerp dat zijn ‘oude ik’ vertegenwoordigt, bijvoorbeeld een zelfgemaakt poppetje of een papiertje met zijn naam, in het kampvuur voor hij de totemnaam ontvangt.

- De totemisatoren sommen de eigenschappen van het totemdier op voor ze de totem toekennen.

- De totemisatoren geven hints over de totemnaam door de totemisant bepaalde acties van het totemdier te laten uitbeelden: vliegen als een vogel, huilen als een wolf... Zorg ervoor dat de totemisant niet belachelijk gemaakt wordt.

5.3. Het geven van een totem met een spottotem

Een spottotem wordt enkel gebruikt binnen een ceremonie, nooit als definitieve totemnaam of adjectief. Spottotems drukken met een knipoog een aantal negatieve en positieve karaktertrekken van de totemisant uit. Het is nooit de bedoeling om iemand daadwerkelijk een bespottelijke totem te geven of hem of haar hiermee te kwetsen.

Een aantal scoutsgroepen geven voor de eigenlijke totemnaam een aantal spottotems in een soort van dialoog. De Grote Manitoe vraagt: ,,Is uw totem … (Tomaatachtige Blobvis, Drijvend Soepoog, Plakkerige Kwal, Afwasmachine-bij-gebrek-aan-beter, Gele Plakslak)?”

De groep antwoordt: ,,Neen, veel beter.” Eventueel kan deze stap een keer of twee herhaald worden. Dan geeft de Grote Manitoe de echte totem: ,,Uw totem is … (echte totem)”. De groep antwoordt: ,,Ja, die is goed”.

5.4. Het bekendmaken van de totem

Een totem krijgen is een belangrijk moment. Vaak wordt de totemnaam of voortotem plechtig voorgelezen door de leiding of de Grote Manitoe. Het kan ook creatiever:

- De totemisant krijgt de totem gegraveerd op een houten blokje en ingepakt in een stuk oud papier. Op het papier staat de voornaam van de totemisant. Als de totemisant de totem accepteert, gooit hij het papier met zijn voornaam in het vuur. Accepteert hij de totem niet, dan gooit hij het houten blokje in het vuur.

- Alle totemisanten krijgen een fakkel. In het handvat steekt een papiertje met daarop de totem of voortotem. Een voor een mogen de totemisanten de naam lezen en, indien zij de keuze accepteren, de totem uitspreken voor de hele groep.

- Alle aanwezigen beginnen de totem te fluisteren. Ze verhogen het volume totdat de totemisant het totemdier verstaat.

- De totemisant krijgt tijdens de opdracht zijn totem mee in een verzegelde koker of brief. Na voltooiing mag hij de totem lezen. De koker of brief is meteen een mooi aandenken.

Een totem krijgen is een belangrijk moment.

5.5. Geen totem toekennen

Bij veel groepen hangt het verwerven van een totem samen met het voltooien van een totemopdracht. Oordeel echter niet te snel bij een mislukte opdracht. Evalueer allereerst of de opdracht wel degelijk goed en haalbaar was, eventueel aan de hand van de checklist op de rug van deze kaft. Kijk ook naar de inzet van de totemisant. Wanneer een totemisant echt zijn best deed, maar niet of niet volledig is geslaagd in zijn opdracht, kan je het proces en/of de inzet belonen in plaats van het eindproduct.

Beslis je desondanks om geen totem toe te kennen, leg de totemisant dan eerst en vooral zeer goed uit waarom hij nog geen totem krijgt. Leg snel een moment in de nabije toekomst vast voor een herkansing. Dit kan meteen nadien, de volgende dag, op een weekend in het komende scoutsjaar, op een hiervoor speciaal ingericht moment of (ten laatste) met de totemisanten van het komende jaar. Overleg goed met alle betrokkenen: de totemisant zelf, de medetotemisanten, de andere leden en eventueel de leidingsploeg en de ouders van de totemisant. Waak erover dat de totemisant niet enkel een slecht gevoel overhoudt aan de totemisatie, want dat kan een reden zijn om de scouts de rug toe te keren.

5.6. Een totem weigeren

Na het voorlezen van de totem aan de totemisant wordt meestal gevraagd of hij de totem aanvaardt. Een totemisant heeft het recht zijn totem te weigeren. Besef dat dit veel moed kost en een veilig gevoel vereist.

Het weigeren van een totem is een moeilijk moment, zowel voor de totemisatoren als de totemisanten. Vermijd echter impulsieve reacties. Richt afhankelijk van de situatie meteen een nieuw totemisatiemoment in of stel het totemiseren even uit. Vaak werden in het proces verschillende totems overwogen. Je kan een van deze opties als nieuwe totem gebruiken.

Denk in elk geval goed na over de reden van de weigering en ga in dialoog met de totemisant. Vraag waaraan hij zich stoort. Is het de naam of gaat het om de eigenschappen van het dier? Eventueel kan je ook in dialoog gaan met de andere leden. Vinden zij dat de totem bij de totemisant past?

5.7. Na het geven

Na het geven van de totem is er vaak een moment van erkenning of bevestiging. Zo is het in veel scoutsgroepen de gewoonte dat de totemisant zijn nieuwe naam in de vier windrichtingen roept. In sommige groepen of eenheden wordt de totem vanaf dan een roepnaam. Andere rituelen zijn ook mogelijk:

- Na de totemisatie organiseren de totemisatoren een rustige en stille tocht door de velden. De aanwezigen dragen een persoonlijke fakkel. Op het einde van de tocht wordt hiermee een groot vuur ontstoken. Wanneer alle betrokkenen rond het vuur staan, zetten de totemisanten een stap naar voren en spreken hun (voor)totem uit.

- Na de totemisatie worden de totemisanten in een kring verwelkomd. Daar krijgen ze een handdruk van alle getotemiseerden.

- Na de totemisatie wordt de totemnaam tijdens de groepsinformatie aan de hele groep gepresenteerd.

- De naam van de totemisant wordt bijgeschreven in een zilveren boek waarin alle totemnamen van de groep/eenheid staan. Publicatie in het groepstijdschrift kan ook.

5.8. Voorbeelden van aandenkens

Een aandenken rondt de totemisatie af en bevestigt de toegewezen totems. Mogelijke aandenkens zijn de volgende:

- Bezorg elke totemisant bij de start van de totemisatie een halsketting met een grote en een reeks kleine houten kralen. Op elke kraal staat de totemnaam van de totemisant en het jaar van de totemisatie. Volgens de indianentraditie mag de totemisant de halsketting tijdens de ceremonie niet afnemen, aanraken of bekijken. Zo kan hij de totemnaam nog niet zien. Op het einde van de totemisatie geeft de totemisant een kleine kraal van zijn ketting aan elk lid van de totemraad. Zij rijgen die kraal aan hun eigen halsketting als symbool van samenhorigheid en bevestiging in de groep. De totemisant mag de halsketting met de grote kraal houden en kan hem aanvullen met de kralen van de totemisaties waar hij aan deelneemt.

- Een dasring met totemnaam.

- Je kan je totem op je hemd of das schrijven, borduren of tekenen.

- Een kralenketting met evenveel kralen als er leden van de groep/eenheid zijn.

- De totemtekst op een spiegel. De totemisant ziet zichzelf en zijn totem wanneer hij in de spiegel kijkt.

- Een gipsafgietsel van bijvoorbeeld een indianenhoofd met daarop de totemnaam.

- Een boekje met uitleg over totemisatie met daarin de totem en een foto of prent van het totemdier.

- Een badge met tekening en naam van het totemdier.

- T-shirts of sweaters met de totemnamen.

5.9. Wat als een totem niet meer past

Soms is een lid na verloop van tijd niet meer tevreden met zijn totemnaam. Zoek in dat geval de totem op of vraag om raad bij de totemisatoren van destijds. Zij kunnen meer uitleg geven bij de betekenis van de totem, nuanceren of verduidelijken waarom de naam gekozen werd. In sommige gevallen is het mogelijk een nieuwe totemisatie te organiseren. Dit gebeurt in samenspraak met de totemisant en na degelijke argumentatie.

6. INKLEDING

6.1. Inleiding

Gepaste inkleding maakt een totemisatie onvergetelijk. Ze zorgt ervoor dat het ritueel zowel door de totemisanten als door de rest van de groep naar waarde geschat wordt, versterkt de betrokkenheid van de leden en geeft het gevoel een uniek moment van verbondenheid mee te maken. Ze helpt ook om los te komen van het alledaagse. Geblinddoekt en op tromgeroffel naar een kampvuurgrond geleid worden maakt indruk.

De sfeer bij een totemisatie kan vertrekken vanuit een verhaal, een volk, een plaats... Verhalen en rituelen van en over de Noord-Amerikaanse indianen worden vaak gebruikt, maar er zijn genoeg andere mogelijkheden. Je kan werken met de natuurelementen, met ridders en hofdames of met de symboliek van de Aboriginals. Zoek in de bibliotheek of op internet naar originele invalshoeken. Hoe meer je te weten komt, hoe sterker de inkleding.

In de volgende paragrafen staan enkele voorbeelden. Houd in het achterhoofd dat dit slechts voorbeelden zijn, eigen ideeën samen uitwerken maakt het geheel nog unieker. Interesse in de Azteken? De oude Grieken? Elementen van allerlei culturen kunnen een plaats hebben binnen je totemritueel.

6.2. Indianen

6.2.1. INDIANEN

De oorspronkelijke bewoners van Amerika worden bij ons vaak ‘indianen’ genoemd. De term is verwarrend, het is een benaming voor verschillende etnische groepen die op het hele Amerikaanse continent voorkwamen. Ze noemen zichzelf The first Nation People.

In Vlaanderen ontstond een hele beeldvorming rond (cowboys en) indianen. Een aantal elementen komen vaak terug:

- Grote Manitoe: bij grote groepen van de NoordAmerikaanse indianen was een ‘Manitoe’ een geest of essentie. De Grote Manitoe was de belangrijkste geest. Deze rol kan opgenomen worden door de groeps- of takleider.

- Papoose: indiaans voor ‘kind’, hij of zij die nog niet bewezen heeft tot de stam te mogen behoren. Dit zijn de totemisanten.

- (Grote) Sachem: de verzameling van alle leden van de groep met een totemnaam. Kan ook enkel het hoofd van de totemraad zijn of de aanwezige leiding.

- (Grote) speerman of opperhoofd: leider van de ceremonie.

6.2.2. HONDERDEN TALEN

Noord-Amerika kende ooit meer dan vierhonderd indiaanse talen. Zo is voor de Navajo-indianen alles voortdurend in beweging. Hun taal bestaat dan ook vooral uit werkwoorden.

DOE-TIP

Fantaseer met je leden een eigen taal bij elkaar die je kan gebruiken tijdens het kamp of het totemritueel of laat de leden hun totemnaam in een zelf ontwikkelde symbooltaal schrijven.

6.2.3. SCHILDERKUNST

Van oudsher schilderden de indianen op bewerkt en onbewerkt leder, op bizonhuiden, op hout. Ze beschilderden hun totems, maskers en houten huizen en hun gebruiksvoorwerpen van hout, boombast en leer.

DOE-TIP

Verzamel bij de schoenmaker of lederfabrikant wat leerafval. Een afgedankte leren riem kan je bewerken met een mes en textielstiften.

6.2.4. BEELDHOUWKUNST

Indiaanse maskers werden als heilige voorwerpen beschouwd en nooit zomaar voor het plezier gebruikt. Ze hoorden bij rituelen en stelden vaak mythische figuren voor. Maskerdragende indianen spraken tijdens een ceremonie nooit, de maskers droegen immers de macht van mytische wezens in zich.

Figuren op de totempalen van de indianen van de noordwestkust tonen mytische wezens en voorouders in dierlijke gedaante. Bepaalde kenmerken worden beklemtoond: de snavel van de dondervogel of de raaf, de tanden van de bever, de rugvin van de orka…

DOE-TIP

Laat de leden individueel of per patrouille maskers van papier-maché, gips, brooddeeg of grote stukken schors maken. Inspiratie vinden ze bij hun eigen totemdier of een beeltenis naar keuze. Een kleine totempaal in elkaar knutselen kan ook.

6.2.5. TEXTIELBEWERKING & SIERADEN

De indianen maakten tassen, buidels, gordels, sjerpen en medicijntasjes in prachtige patronen, versierd met pennen, kralen, metaal of linten.

Aanvankelijk weefden ze met plantaardige vezels als maïsstro, daarna met stug dierenhaar en nog later met wol die door vrouwen met plantenextracten gekleurd was. Van schelpen, klei, been, hout, dierentanden en klauwen maakten ze sieraden.

DOE-TIP

Maak een totemketting. Elke totemisant kerft een kraal uit hout.

6.2.6. LICHAAMSVERSIERING

Met vingers, borstels of stokjes beschilderden de indianen de huid. Sommige stammen maakten tatoeages door houtskool, roet of plantaardige vetstoffen op het lichaam te wrijven.

DOE-TIP

Bodypainting, hennatatoo’s, een hand met verf in een bepaalde kleur in het gezicht van de getotemiseerden en in een andere kleur voor de totemisanten.

6.2.7. BOUWKUNST

Tipi’s of verplaatsbare kegelvormige tenten werden gemaakt van hoge palen en dierenhuiden en waren afgestemd op het nomadenleven. Wie een tipi binnenkwam, moest zich volgens bepaalde regels bewegen, telkens in de richting van de zon.

DOE-TIP

Bouw een zweethut van natuurlijke materialen. Een geraamte van stevige sjorbalken en paletten, opgevuld met gras en leem, of een echte tipi. vormen het geraamte. In deze constructie kunnen de totemisanten ‘gezuiverd’ worden of nadenken over hun kwaliteiten en hun werkpunten.

De indianen gebruikten zowel vocale als instrumentale muziek om in contact te komen met hogere krachten of om te genezen. Soms is het moeilijk te bepalen of een voorwerp als muziekinstrument of ritueel werktuig gebruikt werd. Ratels waren echte genezingswerktuigen. Men maakte ze van kalebassen, het schild van een schildpad, hoeven of huiden van dieren... Trommels werden gemaakt van uitgeholde boomstammen. Powwowtrommels waren erg groot en indrukwekkend. Errond konden verschillende zangers zitten.

Scouts en Gidsen Vlaanderen kennen verschillende totemliederen. Veel groepen hebben een eigen lied. Een specifiek lied komt echter bij een heel aantal groepen terug. Het wordt wel steeds op andere wijze gezongen.

 Wie vieren de totem van de Manitoe

Gepland door de Sachem van de Ka-Wa-Hoe

Oe-oe, oe-oe, oe-oe 

Een ander totemlied is:

 Bij de Grote Manitoe, de machtige Sachem, krijg je voor altijd een prachtige totem.

‘t Is groter dan een beer... ‘ t Is kleiner dan beer... ‘ t Is... ‘t Is... ‘t Is… 

Dit lied wordt enkele keren herhaald. Wanneer de Grote Manitoe het tijd acht om de totemnaam bekend te maken, roept hij de totemnaam uit nadat de aanwezigen minstens drie keer ,,’t Is...” gezegd hebben.

DOE-TIP

Maak een powwow door een olievat ondersteboven te draaien. Voor de stokken zaag je oude bezemstelen op dezelfde lengte. Natuurlijk kun je ook trommels maken met een echt vel dat je spant over een ton of een groot blik.

6.3. Ridders

In de verhalen over Koning Arthur en de ridders van de Ronde Tafel werden schildknapen na een lange opleiding in een ceremonie tot ridder geslagen. Op de vooravond van het gebeuren nam de jongeman een ritueel bad om zich te zuiveren van alle zonden. Daarna legde hij zijn nieuwe zwaard en wapenuitrusting op het altaar van de kapel, waar hij de hele nacht bleef bidden. Dit noemde men de nachtwake. ‘s Morgens werd hij in een fraai fluwelen gewaad gekleed en kreeg hij zijn gouden sporen, zijn riddergordel en zijn zwaard. Na het plechtig uitspreken van de ridderlijke voornemens werd hij door de heer met een lichte slag van een hand of het plat van een zwaard tot ridder geslagen. Daarna volgde een groot feest.

DOE-TIP

Laat een lid of leiding die reeds een totem heeft de totemisant voorbrengen voor de edelman (de groep).

Laat de totemisant zich na het uitspreken van zijn werkpunten wassen met water uit een schaal die klaarstaat. Zo reinigt hij zich van zijn zonden.

Laat de totemisant een eed voorbereiden en voor zijn edelman (de groep) uitspreken.

Geef de totem zoals men vroeger iemand tot ridder sloeg. De totemisant knielt voor de edelman. Laatstgenoemde tikt hem driemaal zachtjes aan (twee keer op de schouders, een keer op het hoofd) met de brede kant van het zwaard.

6.4.

De Kelten – Druïden

Een druïde had een belangrijke positie in de Keltische gemeenschap. Volgens de Romeinse auteur Plinius mocht de druïde als enige de maretak, een plant die in eiken groeit, verzamelen. Die diende onder meer als antiserum tegen vergif. Plinius beschreef ook zijn kleding en vaste attributen: een snoeimes, een koperen ketel en een wit gewaad (de andere bewoners droegen een broek). Een druïde bezat alle kennis die voor een stam van belang was. Door jarenlange vorming wist hij alles over godsdienst, natuurkundige verschijnselen en de Keltische wetten.

DOE-TIP

De druïde leidt de totemceremonie. Het gebeuren verloopt geheimzinnig. Bovenal moet de natuur in al haar elementen (vuur, wind, aarde en water) behouden blijven. Laat de totemisanten een opdracht doen die te maken heeft met de vier elementen (zie ook paragraaf 6.7.).

Vraag aan de totemisanten om samen totemwetten op te stellen waar ze zich aan willen houden: een soort belofte om aan zichzelf te werken, de ander te aanvaarden…

6.5. Aboriginals

Het scheppingsverhaal van de Aboriginals is inspirerend. Ze geloven in een droomtijd, duizenden jaren geleden, waarin goden de toen nog kale aarde bewoonden. De godheden droomden van een wereld met bergen, bomen, water, een zon, sterren en mensen en dieren. Daarom boetseerde de god Wanjina een man en een vrouw zoals die in zijn droom voorkwamen. Hij gaf ze leven en de andere goden creëerden de rest van de aarde. Toen de wereld er voldoende wenselijk uitzag, trokken de goden zich terug.

Bij de Aboriginals heeft elke stam een totemdier of -plant die ze beschouwen als hun voorouders. Ze mogen hun totemdier of -plant nooit doden of opeten. Eén keer in het jaar wordt dit taboe verbroken tijdens een totemceremonie.

Tekeningen van Aboriginals herken je meteen. Het zijn schilderijen van kangoeroes of zeekoeien of de belangrijkste organen en wervelkolom van die dieren.

Aboriginals gebruiken deze ‘röntgenstijl’ omdat ze geloven dat niet alleen mensen, dieren en geesten, maar ook andere voorwerpen er van binnen helemaal anders uitzien dan van buiten. Pas na verloop van tijd ontdek je de echte kern.

DOE-TIP

Knutsel enkele typische elementen om de totemisatie in te kleden: didgeridoo’s, vogelbekdieren, stippel-body-painting, boemerangs, koala’s… De Aboriginalcultuur is een rijke bron van inspiratie. Je kan de totemisanten ook tijdens hun tocht elementen uit de natuur laten verzamelen. Hiermee maken ze dan later een dromenvanger.

Stippel de totem of een afbeelding van het totemdier met verf op de rug van de totemisant, alvorens hij zijn totem te weten komt.

Ook het idee van de ‘echte kern’ kan je in de toteminkleding verwerken. Na elke opdracht of doorheen de dagen ontdekken de totemisanten een stukje van hun totemtekst (de echte kern). Pas tijdens de ceremonie komen ze te weten welk dier hun totemdier is.

6.6. Afrikaanse volkeren

Veel Afrikaanse volkeren kennen totemisatie op heel verschillende manieren. De Dogon uit Mali laten totemkrijgers een voor een van de heuvels afdalen, het lichaam bewegend op maat van gedempt tromgeroffel. De totemkrijgers dragen een masker dat de Dogon leefwereld symboliseert. De maskers zijn net als bij de indianen heilige voorwerpen, ze stellen vaak mythische figuren voor. Het tromgeroffel gaat door tijdens de ceremonie en stopt pas bij zonsondergang.

DOE-TIP

Maak zelf slaginstrumenten waarmee je de totemceremonie ritmisch kan begeleiden.

Maak een totemmasker waarop je de kop van het dier of verschillende symbolen die naar het totemdier verwijzen afbeeldt. De totemisant moet het masker dragen naar aanloop van de bekendmaking van zijn totem.

6.7. Natuur en de vier elementen

Totemisatie was en is sterk verweven met de natuur en de oerelementen (water, aarde, lucht en vuur). Mogelijke invalshoeken vind je hieronder.

6.7.1. VUUR

Vuur symboliseert de zon. Die wordt uitgedaagd om overvloedig te schijnen en voor een rijke oogst te zorgen. In oude culturen werden bij offervuren veldvruchten verbrand en zo aan de goden geofferd.

Totemisaties vinden vaak plaats rond een kampvuur. Het is intiemer en brengt de groep vanzelf dicht bij elkaar.

DOE-TIP

Laat de totemisant een stuk papier met zijn eigen naam in het vuur gooien. Dit is een teken van vernieuwing: de totemnaam vervangt de oude naam. Een nota met werkpunten of slechte gewoontes laten opbranden zorgt voor zuivering. Spectaculaire effecten kunnen bekomen worden door een handvol bloem of magnesiumpoeder in de vlammen te werpen. Wees uiteraard voorzichtig en probeer het op voorhand voldoende uit.

6.7.2. WATER

Water doet denken aan leven, gedachten, emoties en zuiverheid. Alle leven is ontstaan uit water en bijna alle organismen nemen water tot zich om in leven te blijven. Water is tegelijkertijd heel helder en ondoorgrondelijk, net zoals onze gedachten en emoties: soms zichtbaar en duidelijk, soms onzichtbaar en kronkelend.

DOE-TIP

Gebruik water om je te wassen voor het totemritueel, bij wijze van zuivering.

6.7.3. AARDE

Aarde staat symbool voor betrouwbaarheid en stabiliteit: een rots om op te bouwen, iets wat niet zomaar vergaat. In een tijdspanne van miljoenen jaren verandert de aarde slechts traag.

DOE-TIP

Als teken voor stabiliteit en betrouwbaarheid kan elke totemisant een steentje aanbrengen, eventueel met zijn of haar totem erop, om samen een steenman te maken. Deze toont aan voorbijgangers de plaats van totemisatie. Indien goed gebouwd kan hij de eeuwigheid trotseren.

6.7.4.

LUCHT

Lucht symboliseert verandering, flexibiliteit en verbondenheid. Lucht laat ons toe te communiceren met elkaar en de wind draait naar alle richtingen van de planeet.

DOE-TIP

Schreeuw je nieuwe totemnaam naar de vier windrichtingen om je naamsverandering duidelijk te maken voor de hele wereld.

7. TOTEMISATIE

BIJ AKABE

Scouts- en gidsengroepen vind je overal en in alle soorten. Akabe is het scouts- en gidsenwerk dat zich specifiek richt tot kinderen en jongeren met een beperking. Ook deze groepen bezitten bijzondere vaardigheden en talenten. Het doel van Akabe is inclusie: elke persoon, ongeacht zijn of haar beperkingen, moet kansen en mogelijkheden krijgen om deel uit te maken van de samenleving en van scouting.

Ook bij Akabe is totemisatie een traditie om fier op te zijn. De dierennamen vormen bij Akabe een begrip en heel wat oudere leden lopen te pronken met een voortotem. Een goede totemisatie daagt de leden uit om stil te staan bij zichzelf en om op een prikkelende manier de eigen grenzen af te tasten. Uiteraard is dit ook mogelijk bij Akabe.

Ruben is een enthousiaste giver met een verstandelijke beperking. Hij is ieders vriend en kent zijn medegivers door en door. Zijn grote droom is om hulpleiding te worden bij zijn groep, via het leden-in-leidingproject. Hij spreekt de giverleiding hier vaak over aan en uit dan de bezorgdheid dat hij zijn mannetje niet zou kunnen staan. Op kamp krijgt Ruben zijn

totem samen met drie andere givers. De leiding heeft hiervoor een leuke opdracht uitgewerkt, rekening houdend met kwaliteiten en groeikansen. Ze geven eerst uitleg over de betekenis van een totem en welke rituelen eigen zijn aan de groep.

De opdracht van Ruben bestaat erin om op een grasveld een tekening van een huis na te maken met voorwerpen die kunnen dienen als muren, ramen, deuren… Ruben mag niets aanraken en mag als enige de tekening van het huis bekijken. Hij kan rekenen op de hulp van medegivers, aan wie hij taken mag toewijzen. Dit is voor Ruben, die zijn groepsgenoten erg goed kent, een veilige opdracht. De taak daagt Ruben ook uit om de leiding op zich te nemen. Het is een mooie kans om zich te bewijzen en om verborgen talenten te prikkelen. De leiding houdt een oogje in het zeil. Zo kan Ruben zijn totemopdracht vol goede moed starten.

Een goede totemisatie daagt de leden uit om stil te staan bij zichzelf

’s Avonds bij het kampvuur leggen alle givers hun opdracht uit aan de rest van de tak. Iedereen is in uniform. De totemisanten delen een beker water met hun leiding en begraven een stuk papier met een minder mooie eigenschap van zichzelf in de aarde. Nadat ze akkoord zijn gegaan met hun totem, roepen ze hun totem in de vier windrichtingen.

TIPS VOOR TOTEMISATIE

BIJ AKABE:

- Veel Akabeleiding hebben geen scoutsverleden, waardoor sommige groepen of takken geen ervaring hebben met het geven van totems. Het scouteske gevoel in de groep brengen kan door totemisatie in te voeren bij de leiding. Nadien kan je verderbouwen aan totemisatie voor leden.

- Geef voldoende uitleg over de rituelen en de betekenis van een totem. Vooral autistische Akabeleden raken gemakkelijk verward door de beeldspraak van de dierennaam. Leg ook duidelijk uit dat de eigenschappen van een bepaalde totem niet overeen hoeven te komen met het stereotiepe (soms negatieve) beeld van het dier, bijvoorbeeld de koppigheid van een ezel.

- Maak de totemopdracht uitdagend. Kijk verder dan de beperking en maak de opdrachten niet makkelijker omwille van die beperking.

- Stem de totemopdrachten individueel af op elk Akabelid en zorg dat er steeds iemand van de leiding bij hem of haar in de buurt blijft. Als extratje kan je een groepsopdracht bedenken voor alle totemisanten.

BIJ DE BUREN

totemisatie zit stevig in onze scoutscultuur ingebakken. toch zijn er wereldwijd slechts een handvol landen die met totems werken. de meeste landen hebben nog nooit van totemisatie gehoord. We selecteerden enkele opvallende persoonlijke verhalen.

1. WALLONI

De Waalse scouts hebben een gelijkaardig systeem voor totemisatie als de Vlaamse. Ze worden na hun eerste jaar gids of verkenner ingewijd in de groep. Na een jaar krijgen de ‘nieuwelingen’ hun totem van de leiding en de getotemiseerde leden.

Vincent – Les Scouts

Nilgaut Force Tranquille (Stille kracht NijlgauBoselaphus tragocamelus)

Mijn totem kreeg ik als eerstejaarsgiver. Samen met de andere eerstejaars legden we een parcours vol hindernissen af, waarbij we elkaar hielpen. Ook van de oudere leden kregen we hulp. Het daaropvolgende ritueel was gebaseerd op de verhalen van de indianen. Bloot bovenlichaam, schmink… Ik moest mijn naam in hout snijden en vervolgens in het vuur werpen. Vanaf dan kon ik verder leven onder mijn scoutsnaam… Het was een intens moment. Totems worden bij ons gebaseerd op fysieke eigenschappen, de voortotem gaat over ons karakter.

Sarah Koval

Barzoï – Il est libre max (Soort hond en de titel van een liedje als voortotem)

Mijn totem kreeg ik als lid. Mijn voortotem kreeg ik pas toen ik al 21 was. De opdracht was toen helemaal anders. Ik moest een reflectie maken over mezelf en over de anderen die op dat moment hun voortotem zouden krijgen. Nu ik er op terugkijk, was dat een heel waardevolle opdracht. Mijn medeleiding en de patrouilleleiders kozen mijn voortotem. Daarbij was het vooral belangrijk dat de voortotem andere kwaliteiten benadrukte dan mijn eigenlijke totem.

2. FRANKRIJK

Franse scouts gaven lange tijd totems, maar stellen het systeem de jongste jaren in vraag. Leden kregen een dierennaam, gebaseerd op hun uiterlijk, en een voortotem die te maken heeft met hun karakter. Het systeem staat ter discussie omdat velen het geen meerwaarde vinden binnen scouting. Slechts tien tot vijftien procent van de Franse scoutsgroepen geeft nog totems.

Adèle Reboul Hardnekkige Buizerd

Ikzelf kreeg nog een totem, toen ik 12 was. Dat was niet meer dan een leuke gebeurtenis. Een totem krijgen veranderde niets voor mij. We spreken elkaar niet aan met onze totems, dus ze hebben ook niet zoveel betekenis. Mijn associatie ermee stopte intussen ook. Het gebeurde af en toe dat mensen vernederd werden. Dat hoort helemaal niet thuis in de scouts. Persoonlijk ben ik wel voor totemiseren, op voorwaarde dat het iemands sterke punten onder de aandacht brengt.

3. ZWITSERLAND

In Zwitserland is een totem meer een bijnaam. Men spreekt men soms ook wel van een doopnaam, maar een link met het christendom is er niet.

Op de website van de Zwitserse scouts zijn al meer dan 6000 namen verzameld. Dit zijn niet allemaal dieren. De namen kunnen te maken hebben met zowel karaktereigenschappen als uiterlijk, hobby’s…

4. SPANJE

Niet alle Spaanse groepen geven totemnamen, de keuze ligt bij de groep zelf. Als er getotemiseerd wordt, is het om de traditie in ere te houden.

Elías Py

Vliegende Adelaar

In mijn groep krijg je je totemnaam niet, je kiest zelf een dier met wiens karakter je je kan identificeren. Daarom hoef je er ook geen opdrachten voor te doen. De avond voor je je belofte doet, kies je je naam. Aan het kampvuur spreken eerst alle scouts hun totem uit. Daarna is het de beurt aan de nieuwkomer. Je legt uit welke naam je gekozen hebt en waarom. We zingen

Ani-Kuni en intussen gooi je een stuk hout in het vuur waarop je totem en de datum staan. De assen van dat vuur gaan vervolgens in een grote glazen kruik. Het is in onze groep een belangrijk voorwerp, omdat de assen van elk vuur sinds de allereerste totemisatie in onze groep erin bewaard worden.

5. ITALI

In Italië heeft elke groep zijn eigen traditie. Hoewel niet elke groep totems geeft, gaat het er in de groepen die dit wel doen een beetje aan toe zoals in België.

Je krijgt je totem als verkenner of gids op kamp. Het hele gebeuren is strikt geheim en de totemproeven gebeuren ‘s nachts. De totem is meestal een dierennaam die verwijst naar je uiterlijk. De voortotem is een adjectief dat je karakter beschrijft. Het wordt in het Italiaans achter het substantief, de totem, geplakt (Lupo (wolf) Generoso (vrijgevig)). Hoewel totemisatie zo’n 25 jaar geleden niet echt gebruikelijk meer was, wint de traditie terug meer terrein.

6. DENEMARKEN

Deense scouts kennen totems, maar de tradities en gebruiken verschillen erg van groep tot groep. In sommige groepen krijg je je totem op elfjarige leeftijd, in andere tijdens je eerste grote groepshike. De namen variëren van Junglebooknamen over bijnamen tot totems zoals wij ze kennen.

Katinka Emilie Puls Vlok (Zoals in sneeuwvlok)

Ik was altijd heel klein en tenger en had een erg lichte haarkleur. Volgens mij inspireerde dat mijn leiders in hun totemkeuze. Ik vind het niet erg, ik ben er heel blij mee. Iedereen in mijn groep heeft een scoutsnaam.

Het ritueel in mijn groep gaat als volgt. Tijdens mijn eerste scoutskamp werd ik in het midden van een donkere kamer geplaatst. Rond mij stonden kaarsen en mijn medescouts. Het voelde heel ceremonieel en ik was erg zenuwachtig. De scoutswet en belofte werden opgezegd, ik moest mijn leider nazeggen. Ik beloofde mijn best te doen, daarna kreeg ik mijn scoutsnaam. De anderen klapten en wensten me proficiat.

DIEREN

A1. Aalscholver - Comorant:

Deze zeevogel duikt al zwemmend. Op die manier voorziet hij zich behendig van vis. De Aalscholver is sociaal en nestelt in kolonies op kliffen of in hoge bomen in het binnenland. Hij werkt goed en efficiënt samen met zijn soortgenoten. Na het vissen lijkt hij in alle rust van de zon te genieten. De Aalscholver is stil van aard, maar laat wel van zich horen als hij in groep is

2. Aap - Simia:

De Aap is verstandig, maar laat zich toch dikwijls beetnemen. Hij is zeer levendig en enorm beweeglijk. De Aap is potsierlijk en vrolijk. Hij is moedig. Een vrouwelijke Aap zorgt goed voor haar jong.

3. Aardeekhoorn - Boeroendoek:

De Aardeekhoorn is overdag actief. Hij is een goede klimmer, maar blijft meestal liever op de grond. De Aardeekhoorn maakt een ingewikkeld ondergronds gangenstelsel. Hij is populair. De Aardeekhoorn is kieskeurig en een zeer bedreven hamsteraar.

4. Adder - Aspisadder, Pofadder:

De Adder is een dikke slang met harde schubben die bestand is tegen leven in koude streken. Hij heeft een vast woongebied en leeft solitair. Hij is een inventieve jager en erg doelmatig. De Adder is niet agressief, maar bij gevaar kan hij dreigend overkomen

5. Agame - Bergduivel, Hardoen, Kraaghagedis:

Deze hagedis is een schrokop. Hij is grappig, ondeugend, nieuwsgierig en uitdagend. De Agame past zich vlot aan. Hij is erg snel, soms merkwaardig, maar ongevaarlijk. De Agame is verzot op zon en warmte. Hij imiteert zijn vijanden door grootdoenerij.

6. Agoeti - Goudhaas, Boskonijn:

Dit slanke knaagdier is grappig en bedrijvig. Het is onvermoeibaar. Deze brutale rakker is helemaal niet bang. Onder soortgenoten kan de Agoeti soms onverdraagzaam zijn.

7. Albatros - Grootmalmok:

De Albatros is een prachtige, statige en krachtig gebouwde zeevogel. Hij beweegt sierlijk en schijnt geen rust nodig te hebben. Een combinatie van doorzettingsvermogen, uithoudingsvermogen en een slimme manier om gebruikt te maken van de wind stellen hem in staat grote afstanden af te leggen. De Albatros is een trouw dier dat broedt in grote groepen.

8. Alk - Kittlitz’ alk, Xantus:

Deze zeevogel met zwarte kop zwemt en duikt gemakkelijk. De Alk houdt het bij een korte vlucht, want in de lucht lijkt hij wat onhandig. De Alk leeft en broedt in grote groepen. De Alk is zorgzaam voor zijn jongen.

9. Alpaca - Paco:

De Alpaca is een koppig en trots dier. Als hij ergens zijn zinnen op zet, is hij daar niet van af te brengen en volhardt hij hardnekkig. De Alpaca is kieskeurig wat zijn voedsel betreft. De Alpaca leeft in een goede verstandhouding met soortgenoten.

10. Alpenhond - Aziatische wilde hond, Dhole, Adjak, Rode hond:

Deze wilde hond heeft een groot aanpassingsvermogen. Hij is slank, snel en heeft een groot uithoudingsvermogen. Vooral zijn reukzin en gehoor zijn sterk ontwikkeld. De Alpenhond leidt een hecht gemeenschapsleven en is erg sociaal, maar hij kan fel reageren op vreemden.

11. Amerikaanse zeearend - Witkopzeearend:

De Amerikaanse zeearend eet voornamelijk vis. Hij is heel flexibel en past zijn jachtmethodes aan aan de omstandigheden. De Amerikaanse zeearend kan lange tijd doodstil blijven zitten, waarbij geen enkele beweging in de omgeving hem ontgaat. De Amerikaanse Zeearend is trouw aan zijn partner en gehecht aan zijn horst.

12. Anaconda - Waterboa :

Deze waterminnende reuzenslang brengt het grootste deel van zijn tijd door in een rivier en voedt zich met landdieren die komen drinken. Na het eten geniet hij voldaan van de zon. De Anaconda is uniek en zeer gevoelig voor trillingen van de grond of het water. Hij is snel en listig, maar toch behoedzaam.

13. Ani - Koeroeba, Melkobo:

Deze koekoek behoort tot de meest ongewone vogels ter wereld. De Ani is buitengewoon sociaal. Hij leeft in groepen die zich gedragen als een hechte familie. De Ani blijft steeds dicht in de buurt van de groep. Hij werkt samen om het gemeenschappelijk territorium te verdedigen. Als één van de vogels gewond is, beschermen de andere vogels hem vol medelijden.

14. Antilope - Addax, Bongo, Nyala, Oryx, Tiang:

De Antilope is een groot hert dat in groep leeft. De Antilope is geduldig, slank, snel, voorzichtig en elegant. Zijn zintuigen zijn sterk ontwikkeld, zodat hij alles opmerkt. De Antilope leeft in vrede met andere verwante dieren. De Antilope is levendig, behendig en lieftallig. Hij is intelligent en leert uit ervaring.

15. Ara - Geelvleugelara, Ara macao, Ara arakanga, Bokraaf:

In vergelijking met andere papegaaien is de Ara rustig en ernstig. Hij went snel aan een nieuwe omgeving en is volgzaam en trouw als hij goed behandeld wordt. Deze intelligente vogel is nieuwsgierig van aard. De Ara leeft op goede voet met soortgenoten maar kan nukkig zijn tegenover vreemden.

16. Arassari - Halsbandarassari:

Deze kleine Toekan is een brutale grapjas. Hij ziet er slordig uit, maar is het niet. Hij is opgewekt en monter. Druk bezig zijn is zijn lust en zijn leven. De Arassari is een echte speelvogel. Hij is plagerig. Hij valt niet meteen op. De Arassari leeft in troepen. Bij gevaar gaat hij niet op de vlucht, maar helpt hij zijn soortgenoten.

17. Arend - Adelaar:

Deze imponerende, koninklijke roofvogel is moedig en sluw. Hij heeft een grenzeloos geduld. De Arend is goed ontwikkeld, zowel op lichamelijk als geestelijk vlak. Hij heeft een fiere en kalme aard. De Arend is gevoelig en zal steeds duidelijk zijn ongenoegen laten blijken. Hij volhardt hardnekkig in een eens opgevat plan. Zelfs door tegenstand laat hij zich niet van zijn voornemen afbrengen. De Arend is leergierig, trots en waardig.

B18. Baardkoekoek - Coua:

Deze vogel heeft een los donsachtig verenkleed. Hij is geduldig, maar ook roekeloos. De Baardkoekoek blijft lang stilzitten tot een prooi voorbijkomt en reageert dan snel en behendig. Niets ontgaat hem. De Baardkoekoek is trouw aan zijn uitkijkpost: als iets hem doet opschrikken, vliegt hij er nooit ver vandaan.

19. Banteng:

Dit wild hoefdier is roodbruin tot bruinzwart met zijwaarts omhoog gebogen hoorns. De Banteng is een sterke en taaie klimmer. Hij is gehard, zelfzeker en steeds op zijn hoede. Hij heeft een groot uithoudingsvermogen en leeft in kudden. De Banteng is veelzijdig en nuttig.

20. Baviaan - Anubis, Hamadryas:

Deze op de grond levende aap is stevig gebouwd en leeft in hechte groepen waarbinnen een strenge rangorde heerst. De Baviaan is bezorgd, moedig en heeft een groot aanpassingsvermogen. Hij kan soms opvliegend reageren. De Baviaan is vooruitziend en een goede na-aper.

21. Beensnoek - Kaaimansnoek:

Deze grote zoetwatervis verkiest rustige, ondiepe waters. Hoewel hij een roofvis is, is hij vreedzaam van aard en niet agressief. Hij leeft in kleine groepen. De Beensnoek is opportunistisch en een opmerkzame speurder. Hij kan bewegingsloos genieten in het water, maar kan ook razendsnel zijn.

22. Beer - Bruine beer, Baloe, Geestbeer:

De Beer is een groot en sterk dier. Hij is niet zo vinnig, maar compenseert dit met een fantastisch uithoudingsvermogen. Hij zwemt en klimt goed. De Beer is intelligent en heeft een groot aanpassingsvermogen en improvisatietalent. De Beer is gemoedelijk en gezellig, maar ook onberekenbaar, waardoor hij gevaarlijk kan zijn.

23. Beermarter - Bintoerong, Beerkat:

De Beermarter heeft een unieke gespierde grijpstaart. Hij is trouw en volgzaam. De beermarter leidt een kalm en gezapig leven. Wanneer hij actief is, laat hij van zich horen. Hij is lief en zachtaardig en lijkt iedereen graag te mogen. De Beermarter is rustig en speels, maar hij kan soms agressief zijn als hij in het nauw wordt gedreven.

24. Beloega - Witte dolfijn, Witte walvis:

Deze witte dolfijn heeft een krachtig lichaam met daarop een kleine afgeronde kop. De Beloega is communicatief en soms luidruchtig. Hij is een goede zwemmer met een groot uithoudingsvermogen. De Beloega leeft in groep en leidt een zwervend bestaan. Hij is snel en speels.

25. Beo - Mina:

Deze koddige, sprekende vogel voelt zich op alle terreinen thuis. Hij leeft in groepjes. De Beo is nieuwsgierig, erg actief, rumoerig, maar soms ook schuw. Hij is aanhalig, vriendelijk en steeds snel geïnteresseerd. De Beo is een goede imitator.

26. Bergbever - Stompstaarteekhoorn:

Dit actieve knaagdier waagt zich nooit ver van zijn hol. Het is ordelijk en vlijtig. Het duldt zowat alle dieren in zijn territorium, zolang ze geen kwade bedoelingen hebben. Als de Bergbever moeilijkheden ondervindt, is hij standvastig en inventief. Hij geeft zelden op voor hij een oplossing heeft gevonden. In een vertrouwde omgeving is de Bergbever rustig.

27. Berglemming - Lemmus, Lemo:

Dit kleine knaagdier leeft op de toendra en op bergweiden. Het is gehard en is zowel overdag als ‘s nachts actief. Bij gevaar laat de Berglemming zijn soortgenoten niet in de steek. Hij is sociaal en past zich gemakkelijk aan. De Berglemming is avontuurlijk en wat roekeloos.

28. Berner sennenhond:

De Berner sennenhond is een grote, krachtig gebouwde berghond. Hij is graag buiten en houdt van vrij rondlopen. Hij is leergierig, gehoorzaam, waakzaam en opmerkzaam. De Berner sennenhond is zachtmoedig, verdraagzaam en past zich gemakkelijk aan. Hij is zelfstandig, maar daardoor soms ook wat eigenwijs. De Berner sennenhond heeft een goede inborst. Tegenover bekenden is hij aanhankelijk.

29. Bever - Castor:

De Bever is een werkzaam, vooruitziend en voorzichtig knaagdier. Deze goede zwemmer en duiker leeft in kolonies. Hij verzet zich tegen dwang. De Bever is sociaal, maar eerder zwijgzaam en kent weinig vijanden. Hij is ingenieus en heeft een enorme bouwlust. De Bever is trouw en blijft zijn hele leven bij zijn partner.

30. Bij - Dar:

De Bij is een sociaal insect. Hij werkt hard en is altijd bezig. Bijen hebben hierbij een duidelijke taakverdeling. De Bij pikt snel zaken op door ouderen te observeren en leert al doende. Hij is altruïstisch. Wat hij ook doet, het is steeds gericht op het welzijn van anderen. Een Bij is toekomstgericht.

31. Bizon - Wisent:

De Bizon is goedaardig en vreesachtig. Hij wordt onrustig en onvoorzichtig als iets of iemand hem ergert. De Bizon leeft in kuddes met een duidelijke hiërarchie. In die kuddes worden de zwakkeren beschermd. De Bizon is ontvankelijk voor vriendschap en leert graag.

32. Blauwe reiger - Garza, Hoko:

Deze vogel heeft een lange sterke snavel en een zwarte band door het oog die doorloopt in de kuif. Hij is voorzichtig en eerder schuw. De Blauwe reiger is heel geduldig en niet kieskeurig. Zijn bewegingen zijn sierlijk, bedaard, langzaam en bedachtzaam. De Blauwe reiger leeft in kolonies gedurende het broedseizoen, maar meestal in kleine groepen of alleen tijdens de rest van het jaar.

33. Blauwe vinvis:

Dit zeezoogdier is het grootste dier dat ooit op aarde leefde. Ondanks zijn omvang heeft het een elegant voorkomen. De Blauwe vinvis is een doorzetter en legt trektochten van duizenden kilometers af. Hij is vreedzaam en heeft geen natuurlijke vijanden. De Blauwe vinvis leeft vaak alleen, maar ook in paren of kleine groepen en soms in grote groepen. Hij is zeer communicatief en staat bekend om zijn gezang.

34. Blauwe zeeslak - Zee-Zwaluw, Blauwe-Draak, Blauwe-Engel:

De Blauwe zeeslak is een unieke bewoner van de tropische oceanen. Hij is volgzaam en drijft mee met de stroming. Wanneer hij zijn doel in zicht krijgt, werkt hij er rustig naartoe. De Blauwe zeeslak is nieuwsgierig en leert al doende nieuwe dingen. Hij is kieskeurig en veelzijdig.

35. Boomklever - Sitta:

Deze vogel doet niemand kwaad en heeft geen vijanden. Hij is afhankelijk en laat zich dikwijls sneller horen dan zien. De Boomklever is actief en altijd druk in de weer. Soms kan hij op de meest ongelegen tijdstippen koppige momenten hebben, maar in het algemeen is de Boomklever gezellig. Hij houdt eerder van kleine groepen.

36. Bosbok - Pongo, Kulungu:

Deze kleine antilope heeft sterk ontwikkelde zintuigen en kan hele grote sprongen maken. Hij leeft alleen, in paren of kleine familiegroepjes. De Bosbok is actief en kan zich goed aanpassen aan veranderende omstandigheden. Hij is verdraagzaam tegenover soortgenoten. De Bosbok is wat schuchter, maar ook dapper. Aangezien hij hevig weerstand biedt, vinden aanvallers in hem geen gemakkelijke prooi.

37. Bosduiker - Tuba, Phuti:

Deze kleine antilope is een snel en schuw dier dat bij het minste gevaar het bos induikt. Hij weet zich tussen hindernissen snel en behendig voort te bewegen. Hij heeft een grote overlevingsdrang, ook in moeilijke tijden weet hij zichzelf te redden. Een koppel deelt alles met elkaar en wijkt zelden van elkaars zijde. De Bosduiker is gehecht aan zijn leefgebied en blijft het liefst binnen zijn comfortzone.

38. Boxer:

Deze hond is blijmoedig, goedmoedig en vrijmoedig. De Boxer is trouw en aangenaam. Hij is makkelijk te temmen. De Boxer is erg beweeglijk en heeft een speels karakter. Hij waakt streng over zijn territorium en is een dapper dier.

39. Brulaap - Caraya, Aloeatta:

Wanneer de Brulaap ‘s morgens ontwaakt, markeert hij meestal meteen zijn territorium met zijn karakteristieke gebrul. Hij leeft in groep en beweegt zich langzaam en bedaard voort, behalve wanneer hij speelt of opgewonden is. De Brulaap heeft nauwelijks vijanden. Hij is soms lichtgeraakt maar ook verrassend gevoelig, braaf en lief.

40. Buffel - Anoa, Arni, Karbouw:

Dit tamme dier is gezellig van aard, maar het wordt vaak verkeerd beoordeeld. De Buffel is zelden luidruchtig. Hij leeft zeer hecht met de rest van de kudde. De Buffel is zeer zorgzaam en werkt goed samen. De Buffel verdedigt andere groepsleden verdedigen als ze in gevaar zijn. Een kudde heeft geen echte leider. Buffels besluiten samen of om de beurt waar ze heen gaan.

41. Buizerd - Buteo, Agoeja:

Deze roofvogel is een langzame vlieger, maar kan plots razendsnelle duikvluchten maken. De Buizerd handelt doordacht en gebruikt de opstijgende warme lucht om zonder veel energie te zweven. Hij heeft vaak een afwachtende houding en zit dan op de uitkijk. De Buizerd is flexibel en heeft een goed aanpassingsvermogen. De Buizerd verzorgt zijn jongen goed en geeft ze lang onderricht.

42. Bultrug - Kohola, Langarmvinvis:

Deze indrukwekkende walvis is zowel een mysterie als een bron van fascinatie. Zijn afmeting en acrobatisch gedrag maken hem populair. Hij is zeer communicatief en zingt complexe, betoverende liederen. Hij is sociaal en nieuwsgierig. De Bultrug is actief en werkt samen om te jagen.

43. Bunzing - Grison, Zorilla:

De Bunzing is behendig, vlug en listig. Hij is behoedzaam, scherpzinnig en moedig. De Bunzing is onverschillig voor pijn of ongemak. Hij kan zich goed aanpassen aan zijn omgeving. Hij is vooral ‘s nachts actief. De Bunzing is vooruitziend: hij legt voedselvoorraden aan.

C44. Caracara - Carancho:

Deze parmantige vogel is een aaseter en is erg nieuwsgierig. Hij is heel sociaal en intelligent. De Caracara durft veel. Hij is snel en weet steeds aan een bedreiging te ontkomen. Hij heeft een groot aanpassingsvermogen, waardoor hij in staat is bij uitdagingen de gemakkelijkste oplossing te kiezen. De Caracara laat zich zelden afschrikken.

45. Cavia - Cobaye, Guinees biggetje:

Dit kleine en grappige knaagdier leeft op grasvlaktes en slaapt in zelfgemaakte holen. Het is intelligent en zelfstandig. Het is gezellig, vriendelijk en zachtaardig. De Cavia is een uitgesproken groepsdier en is voortdurend in gesprek met soortgenoten.

46. Chimpansee - Akatia:

De Chimpansee is een grote, sterke mensaap. Net als alle apen is hij verstandig te noemen… en toch laat hij zich soms op een onnozele manier verschalken. Hij is het meest levendige en meest beweeglijke zoogdier. Hij is een potsierlijke en vrolijke kwast. De Chimpansee is moedig en de moeder-aap zorgt goed voor haar jongen.

47. Chinchilla:

Dit bevallige knaagdier is argeloos en nieuwsgierig. Het is beminnelijk, monter en verstandig. Het ligt graag te genieten in de zon. De Chinchilla is een groepsdier dat een groot medeleven voelt ten opzichte van soortgenoten en hen waar nodig uit de nood helpt.

De Chinchilla gaat af op zijn buikgevoel.

48. Civetkat - Loewak, Moesang:

De kleine en slanke Civetkat zoekt steeds gezelschap. Hij vertrouwt anderen snel en is kalm, maar kan lawaaierig worden. De Civetkat is behendig, houdt in alle omstandigheden zijn evenwicht en heeft een krachtig lichaam. Dit nachtdier is een doordachte en listige jager.

49. Cobra - Brilslang, Koningscobra:

Deze slang is bekend om zijn typische dreighouding, waarbij hij zich tot een meter opricht. De Cobra went snel aan een nieuwe omgeving. Op zich is hij niet agressief, maar als het moet verdedigt hij zich heftig. De Cobra doet niet aan broedverzorging maar hij blijft wel in de buurt om over het nest te waken.

50. Collie - Lassie:

Deze slanke hond met zijn spitse snuit heeft een sympathiek voorkomen. Hij is joviaal, trouw, verstandig, toegewijd en bedachtzaam. De Collie heeft een goed geheugen en is dankbaar van aard. Soms is hij jaloers.

51. Comorenwever - Fodi, Foudia, Wever:

De Fodi is een felgekleurde en opvallende zangvogel. Hij is verdraagzaam, trouw en weinig schuw. Hij geeft een erg rustige indruk maar is innerlijk zeer levendig. Meestal bouwt de Fodi een nest met een ingewikkelde structuur, maar soms maakt hij er zich gemakkelijk van af.

52. Coscoroba:

Deze kleine zwaan heeft zijn naam te danken aan het geluid dat hij maakt. Het is een tere en zachte vogel, die niet zo opvallend is omdat de hij zich goed aanpast aan de omgeving. De Coscoroba leeft nauw samen met zijn soortgenoten. Hij zorgt goed voor zijn jongen en beschermt soortgenoten. De Coscoroba blijft voortdurend in contact met de anderen.

53. Coyote - Prairiewolf:

Deze hondachtige haalt bij het jagen hoge snelheden. De Coyote is communicatief, intelligent en flexibel. Hij werkt goed samen met zijn soortgenoten. De Coyote is een groepsdier, maar is ook graag alleen. De Coyote blijft zijn hele leven trouw aan zijn partner. Een paar gaat samen op stap om de jongen te leren jagen.

D54. Dagpauwoog:

De Dagpauwoog is een enorm geliefde vlinder. Hij valt dan ook op met zijn levendige kleur. Toch kan de Dagpauwoog zich ook verbazingwekkend goed camoufleren. Deze flexibele vlinder is trouw aan zijn omgeving, maar past zich snel aan op nieuw terrein en aan onvoorziene omstandigheden.

55. Damhert - Dama, Damao, Daino:

Het Damhert is klein, ongedurig en onrustig. Het leeft in grote groepen, tenminste als de omstandigheden het toelaten. Het merendeel van de tijd leeft het Damhert in roedels. Het stelt zich dan verdraagzaam op ten opzichte van soortgenoten. Het Damhert is speels en vrolijk, maar niet zo schuw en voorzichtig als andere herten.

56. Das - Meles:

De Das leeft in zijn hol, dat hij goed onderhoudt. Dit grote hol gaat vaak ook meerdere generaties mee. Hij leeft intens samen met zijn familieleden en is zorgzaam voor zijn familie. De Das wil boven alles zijn zelfstandigheid bewaren. Hij beweegt traag en behoedzaam. Bij gevaar trekt de Das zich terug.

57. Dikdik - Madoqua:

De naam van deze kleine antilope verwijst naar de alarmroep waarmee hij andere dieren waarschuwt voor dreigend gevaar. De Dikdik is snel, actief en werkt goed samen. De Dikdik is vreedzaam en leeft in kleine groepjes. Partners zijn trouw aan elkaar.

58. Dikhoornschaap - Bergschaap, Bighorn:

Dit wilde schaap is gekend om zijn grote horens. Het is behendig en kan de meest steile rotshellingen beklimmen. Het is een groepsdier en het is verdraagzaam voor andere kuddes. Overdag is het doorgaans actief. In de zomer gaat het Dikhoornschaap het liefst genieten op een zonnig plekje.

59. Diksnavelmees - Picoloro:

Deze meesachtige zangvogel is een behendige acrobaat die vaak klautert in bamboestengels en takken. De Diksnavelmees is een groepsdier. Door zijn constante gekwetter verraadt hij zijn aanwezigheid. De Diksnavelmees leeft liefdevol samen met anderen.

60. Dingo:

Deze wilde Australische hond blaft niet, maar communiceert via een wolfachtig gehuil. De Dingo is intelligent en zeer zelfstandig en daardoor moeilijk tembaar. Hij leeft in kleine, hechte families. Hij is een doorzetter bij het jagen. De Dingo is afwisselend actief en rustig.

61. Distelvink - Putter:

Deze bekoorlijke zangvogel is bekend om zijn magische combinatie van rijke kleuren, klaterende, tinkelende zang en dansende vlucht. De Distelvink is verstandig, behendig, ijverig en onrustig. Hij is een sociale en praatgrage vogel die vrijwel altijd in groepen leeft en gezellig met elkaar kwettert.

62. Dolfijn - Tuimelaar:

De Dolfijn is gezellig, dartel, vrolijk en heel beweeglijk. Hij is een knappe imitator en ondeugend maar vriendelijk. Door de gebogen lijnen van zijn bek lijkt de Dolfijn te glimlachen.

63. Doornkruiper:

De Doornkruiper is een zeer zeldzame zangvogel die leeft in het struikgewas. Hij heeft een bruin, onopvallend verenkleed, maar laat zich geregeld duidelijk horen. Hij loopt snel en is een knappe imitator. Hij bouwt een degelijk nest en is zorgzaam voor zijn jongen.

64. Doornsnavel - Acanthiza:

Deze zangvogel leeft bij voorkeur in dichte bossen. Hij leeft in groepen en houdt door zacht te kwetteren voortdurend contact met zijn soortgenoten. De Doornsnavel kan geluiden bijzonder goed imiteren. Hij is acrobatisch. Hij is erg bouwlustig en heeft vaak twee nesten.

65. Draaihals - Jynx:

Deze kleine specht legt grote afstanden af. De Draaihals dankt zijn naam aan zijn lenige hals. Deze wendbaarheid gebruikt hij vooral in nood. Hij is doordacht en onderhoudt het nest heel plichtsgetrouw. De Draaihals is een volhardende vogel die voor niets of niemand wijkt.

66. Drongo - Kuifdrongo:

De Drongo is een mooie, opvallende zangvogel die vooral in dichte bossen leeft. Hij is actief en nieuwsgierig. Hij valt dikwijls op door zijn aantrekkelijk gezang. Hij is luidruchtig en een goede imitator. De Drongo verdedigt zijn nest onverschrokken en fel, ook tegen indringers die veel groter zijn, zoals roofvogels.

67. Duif - Tortel, Columba, Nicobar:

De Duif is sierlijk in haar bewegingen. Deze vriendelijke vogel heeft een bevallige houding. Hij vliegt snel en heeft een grote uithouding en een sterk oriëntatievermogen. De Duif steekt weinig energie in de bouw van haar nest. Hij is dan ook snel tevreden.

68. Dwerghert - Kantjil, Meminna, Muishert:

Dit grappige hert is erg bedrijvig en speels. het is een zeer goede zwemmer en duiker. Meestal leeft het Dwerghert eerder teruggetrokken, maar tijdens de bronsttijd leeft het met soortgenoten. het is behoedzaam en verstandig. Overdag is het Dwerghert eerder rustig, ’s avonds en ’s nachts is het actief.

69. Dwergmuis - Oogstmuis:

Deze kleine muis leeft in dichtbegroeide graslanden. Hij is actief en behendig. Als er iets verdachts gebeurt, verstart hij en speurt hij de omgeving af. De Dwergmuis gedraagt zich erg territoriaal, behalve in de winter want dan werkt hij goed samen om te overleven.

70. Dziggetai - Khulan:

Deze Mongoolse wilde ezel is verstandelijk erg begaafd en is gezellig van aard. Hij is levendig, wakker, beweeglijk en schrander. Hij is alert en opmerkzaam. De Dziggetai heeft een sterk uithoudingsvermogen. Hij leeft in groepen en trekt doorgaans langs vaste routes rond.

71. Edelhert - Elnias:

Het Edelhert heeft een imposante verschijning. Het is de hele dag door actief. Toch is het over het algemeen rustig en voorzichtig. Tijdens de bronsttijd verandert zijn gedrag echter volledig. De roedel van een Edelhert kent een sterke hiërarchie.

72. Eekhoorn - Perri, Xerus:

De Eekhoorn is een slim, listig en pijlsnel knaagdier. Als hij jong is, is hij vrolijk en dartel. Hij houdt ervan om geliefkoosd te worden. Hij is altijd bedrijvig en zich altijd bewust van zijn eigen kunnen. De Eekhoorn staat vooral bekend als volleerd acrobaat die sierlijk van boom tot boom springt. Meestal reageert de Eekhoorn erg uitdagend op een indringer, waarna hij achter een boom of tak verdwijnt.

73. Egel - Epelrus:

De Egel gaat vooral ‘s nachts op zoek naar voedsel. Hij is niet veeleisend. Hij is bedrijvig, oplettend en waakzaam. De Egel is niet territoriaal en duldt soortgenoten in zijn territorium. De Egel neemt snel een verdedigingshouding aan als er gevaar dreigt.

74. Eidereend - Eider:

Deze forse zee-eend kan opmerkelijk snel vliegen en heel goed duiken. Hij is gehard en goed aangepast aan het leven aan de noordpool. Hij is gezellig, verdraagzaam en sociaal. De Eidereend leeft samen in zwermen van duizenden vogels. Hij werkt graag en goed samen en heeft een sterke band met zijn soortgenoten. De Eidereend keert steeds terug naar zijn geboorteplek om een nest te bouwen.

75. Ekster - Pica:

De Ekster staat bekend om de gewoonte om glinsterende voorwerpen te verbergen. Hij is zelfverzekerd, intelligent en zeer nieuwsgierig. Als hij merkt dat hij wordt aanvaard, wordt de Ekster vlug vriendschappelijk en soms opdringerig. Hij heeft een sterk gemeenschapsgevoel. Deze nuttige vogel is vaak erg opgewonden. De Ekster babbelt onafgebroken met een verbazingwekkende rijkdom aan klanken.

76. Eland - Alces:

Dit majestueuze hert is het grootste hert ter wereld. Het leeft in moerassen en bossen in koude streken. Deze rustzoeker leeft meestal solitair en straalt innerlijke rust uit. Wanneer het erop aan komt, is hij wel een groepsdier en leeft hij samen. De Eland verdedigt zich goed. Hij is sterk, snel en moedig.

77. Emoe - Karlaya:

Deze Australische vogel kan niet vliegen. Hij trekt hele streken door en is zeer actief. Op hete zomerdagen is de Emoe vaak het enige actieve dier. Hij kan dankzij zijn groot uithoudingsvermogen een lange periode lopen. Hij kan als dat nodig is ook een explosieve snelheid halen. De Emoe is zeer nieuwsgierig en zelden agressief.

78. Ever - Everzwijn, Pongan:

De Ever past zich snel aan elk terrein aan. Hij beweegt vlug en kan goed zwemmen. Met zijn gevoelige snuit doorzoekt hij de bodem naar kleine kostbaarheden van de natuur. De Ever stelt zich verdedigend op wanneer hij gewond is en beschermt zijn jongen zeer heftig. De Ever leeft in kleine groepen, is krachtig en hulpvaardig.

79. Ezel - Kiang, Onager, Ghorkhar, Khur, Emippo:

De Ezel wordt vaak geassocieerd met domheid, maar dat is onterecht. Hij is bijzonder intelligent en voorzichtig. De Ezel is eigenzinnig: hij doet niets wat hij niet wil doen. Is echter eenmaal zijn vertrouwen gewonnen, dan is hij vriendelijk en volgzaam en sluit hij soms vriendschappen voor het leven. De Ezel maakt zich graag nuttig. Hij is erg sterk en heeft een goed uithoudingsvermogen. Hij leeft in groep en is vaak erg actief en levendig.

F80. Fazant - Phasianus, Goudfazant, Chigi:

De Fazant is een rustige en statige vogel die de kunst verstaat om zijn schoonheid voordelig te doen uitkomen. De Fazant is snel onafhankelijk en zelfstandig. De fazant kan zeer goed imiteren en toneel spelen. Hij is een bevreesd dier dat wanneer een vijand nadert, doet alsof hij gewond is.

81. Fennek - Woestijnvos:

De Fennek is een kleine vos met grote oren. Hij leeft vooral in woestijnen. De Fennek is sluw, opmerkzaam en heeft gevoelige zintuigen. Dit holendier komt vooral ‘s nachts uit zijn hol. De Fennek is erg actief en speels.

82. Fitis - Fitiso, Timba:

Deze levendige zangvogel vrolijkt de wouden op, maar duldt geen soortgenoten in het broedgebied. Zijn bewegingen tonen een grenzeloze blijmoedigheid. De Fitis is steeds in beweging en zijn zang is aantrekkelijk.

83. Flamingo - Sorewilka:

Deze opvallende vogel lijkt teer en fragiel, maar hij overleeft goed in zelfs de moeilijkste omstandigheden. Hij is sociaal en leeft in grote gemeenschappen. De verschijning van een indringer is voldoende om opschudding ter veroorzaken in de hele kolonie. De Flamingo is gevoelig. Hij is herkenbaar aan zijn voortdurende grappige gesnater.

84. Fluithaas - Pika:

Deze haasachtige heeft korte poten en korte en brede oren. Hij is behendig en kan zich zeer snel over gladde rotsen verplaatsen. De Fluithaas is erg communicatief. Hij gebruikt zowel een roep als een zang om met soortgenoten te communiceren. De Fluithaas is zeer bedrijvig en sociaal. Hij is overdag actief, maar doet graag eens een dutje.

85. Forel - Trota, Taimen:

De Forel is een voorzichtige en pijlsnelle roofvis. Zijn kleurverscheidenheid is afhankelijk van plaats, humeur en leeftijd. Deze krachtige gebouwde vis kan tegen de stroom in zwemmen. De Forel is een actieve zwemmer die moeilijk stil kan zijn. Hij let steeds goed op zijn omgeving.

86. Franjeaap - Guereza, Colobini, Colobus:

Deze langharige aap is een boombewoner, die zelden op de grond komt. De Franjeaap leeft sociaal in groepen die elk hun leider hebben, maar waarin alle dieren gelijkwaardig zijn. Hij is ontspannen en vriendelijk. Hij gaat respectvol om met de anderen.

87. Franjepoot - Falaropo:

De Franjepoot is zowel een steltloper als een goede zwemmer. Deze vogel komt rusteloos over door zijn unieke manier om voedsel te zoeken. De Franjepoot is over het algemeen zorgzaam voor zijn kroost en kan die heftig verdedigen tegen indringers.

88. Frankolijn:

Deze fazantachtige leeft op graslanden en in het struikgewas. Deze vogel past zich aan alle levensomstandigheden aan. De Frankolijn is stil, maar hij kan verrassen met zijn drukke roep. Hij is trouw en zorgzaam voor zijn kroost.

89. Franse bulldog:

Deze hond is rustig en blaft niet als dat niet nodig is. De Franse bulldog is intelligent, moedig en evenwichtig. Hij is aanhankelijk en toegewijd en heeft veel genegenheid nodig. Hij is erg gesteld op gezelschap.

90. Fregatvogel - Fregata:

De grote zeevogel is uniek door zijn opvallende rode keelzak. Hij deelt een tak met soortgenoten om zijn nest te bouwen. De Fregatvogel heeft een groot uithoudingsvermogen en kan uren in de lucht blijven. Hij is een goede, snelle en behendige vlieger met een krachtige vlucht. Soms ontfutselt hij andere jagers hun prooi.

91. Fret - Fura, Fretka:

De Fret is een gedomesticeerde bunzing. Hij is een verwoede jager die zich graag nuttig maakt bij het vangen van konijnen. Hij is komiek, speels en beweeglijk. Hij is gezellig en heeft gezelschap nodig. De Fret is betrouwbaar en verdraagzaam. Hij past zich vlug aan.

92. Fuut - Dodaars:

Deze steltloper heeft lange poten en een korte staart. Hij leeft in trouwe paren in een territorium waar hij zelden uitkomt. De Fuut is eerder onhandig op het vasteland en waagt zich er daarom weinig. Hij is een strenge ouder en een goede opvoeder. De Fuut is een volhardende, voorzichtige, beweeglijke en sierlijke vogel.

93. Fuutkoet - Watertrapper:

De Fuutkoet is een goede en snelle renner. Deze geheimzinnige vogel leidt een teruggetrokken bestaan, slechts zelden krijgt men hem te zien. De Fuutkoet vlucht dan snel half vliegend en half zwemmend het struikgewas terug in. Deze krachtige vogel draagt zijn jongeren mee op zijn rug.

94. Gaai - Vlaamse Gaai, Meerkol:

Deze intelligente spotvogel is een geslepen, onrustige en levendige rover. Hij kan allerlei geluiden natuurgetrouw nabootsen. De Gaai is begaafd en onderhoudend. Hij past zich gemakkelijk aan.

95. Gaffelbok - Gaffelantilope, Pronghorn:

De Gaffelbok is één van de snelste landdieren ter wereld. Hij leidt een zwervend bestaan. Hij is de hele dag actief en legt grote afstanden af in groep. De Gaffelbok is erg nieuwsgierig. Hij komt graag een kijkje nemen, totdat hij opgeschrikt wordt door een plotse beweging. Hij is gehard tegen de koude. De Gaffelbok is erg scherpzinnig: zowel zijn reuk als zicht zijn goed ontwikkeld.

96. Galago - Komba:

Deze kleine, nachtactieve aap heeft een apart voorkomen. Hij heeft een ronde kop, grote ogen en een lange pluimstaart. Hij leeft in groep en is verdraagzaam. De Galago kruipt behendig en met sprongen door de bomen. De Galago is niet kieskeurig. Hij roept met een luide stem naar soortgenoten.

97. Gaur - Gayal, Kouprey:

Dit grote wilde rund leeft in een kudde geleid door een stier. Ondanks zijn grootte en kracht en zijn gevaarlijke horens leeft de Gaur in harmonie met andere dieren en kan hij timide overkomen. Soms zal de Gaur imponeren met zijn kracht. De Gaur werkt goed samen met soortgenoten.

98. Gaviaal - Gavialo:

Deze lange krokodil heeft een lange, smalle snuit. Hij leeft meer in het water dan andere krokodillen. De Gaviaal ligt vaak te genieten in de zon, net onder het wateroppervlak. Hij is erg vredelievend en valt zelden of nooit aan. Deze geduldige jager eet vooral kleine visjes. De Gaviaal leeft in kleine groepen en is beschermend voor zijn familie.

99. Gazelle - Boloko, Lamagazelle, Dibatag:

De Gazelle is intelligent, erg vlug, levendig, behendig en gracieus. Hij is schrander, sluw en zeer voorzichtig. De Gazelle is lieftallig en leeft in vrede met andere verwante dieren. Hij kan hoge snelheden ontwikkelen, maar doet dit slechts zelden, om aan een belager te ontkomen.

100. Geep - Belone:

De Geep is een makreelachtige vis met sterk verlengde kaken. Hij is flexibel en staat vooral bekend om de gewoonte om uit het water te springen en vervolgens langs het wateroppervlak te scheren. De Geep is erg snel en leeft altijd in scholen. Hij vertoont een zekere speelsheid wanneer hij zijn acrobatische sprongen maakt.

101. Geit - Bezoar, Thar:

De Geit leeft in kleine groepjes in onherbergzame, rotsachtige streken. Hij is een behendige klimmer. De Geit is onrustig, levendig en speels. Hij is nieuwsgierig en onderzoekend. Hoewel hij overal aan knaagt en alles lust, is hij kieskeurig in wat hij eet. De Geit heeft een goed aanpassingsvermogen.

102. Gekko - Tokkeh:

Deze schubhagedis is een nachtdier. Hij beweegt zich snel en verrassend, maar onzeker voort. De Gekko houdt niet altijd van vrede en rust, maar is huiselijk en stelt gezelligheid wel op prijs. Als deze goede klimmer onverwachts valt, komt hij steeds op zijn pootjes terecht.

103. Gems - Goral:

Met zijn veerkrachtige voetzolen en flexibele poten is hij een ijverige en behendige klimmer. De zintuigen zijn erg gevoelig. De Gems is heel gezellig. Hij leert de jongen geduldig klauteren en springen. De Gems is taai en eet zowat alles. Er kan een sterke rivaliteit optreden tussen Gemzen.

104. Genetkat - Genoto:

Dit roofdier is een goede klimmer. Hij is vooral ‘s nachts actief en jaagt dan intelligent en doordacht. Hij beweegt zich sierlijk, snel en behendig voort en houdt tijdens het lopen het lichaam dicht bij de grond. De Genetkat is nieuwsgierig en houdt vanuit hoge bomen zijn omgeving in het oog.

105. Gibbon - Lar, Siamang, Wau-wau, Oenka, Hoelok:

De Gibbon is een intelligente aap. Hij is behendig, snel en lawaaierig. Hij is sociaal, speels en zachtmoedig en over het algemeen heeft hij weinig vijanden. De Gibbon staat bekend om zijn lenigheid.

106. Gier - Condor:

De Gier heeft een enorme vleugelspanwijdte en lijkt langzaam te vliegen. Hij is sociaal en weinig voorzichtig. Hij is gezellig en hij werkt goed samen om voedsel te vergaren. De Gier deelt het voedsel met zijn soortgenoten. Hij heeft een groot uithoudingsvermogen en doorzettingsvermogen en een eindeloos geduld. De Gier leeft in groepen met een strenge discipline en rangorde.

107. Giraf - Yoma, Twiga:

Dit vreemde dier beweegt zich gracieus en lieftallig voort. De Giraf is schrander en verstandig. Ondanks zijn grootte is hij zachtmoedig en vredelievend. Enkel wanneer hij lastig gevallen wordt, verdedigt de Giraf zich met zijn krachtig gespierde poten.

108. Gnoe - Wildebeest:

De Gnoe is een onstuimige, vrolijke buffel met gevoel voor humor. Hij maakt uitgelaten bokkensprongen en toont zijn strijdlust door met zijn polsen in de grond te wroeten. De Gnoe is een kuddebeest dat grote afstanden aflegt. De Gnoe is fier en temperamentvol. Als hij schrikt, rent hij plotseling weg.

109. Goendi - Kamvinger:

Dit knaagdier leeft in de woestijn tussen de rotsen. De Goendi is behendig en kan zich snel voortbewegen. Naar de buitenwereld toe is zijn gedrag eerder onopvallend: hij verraadt zich alleen maar als hij zich beweegt. Bij soortgenoten is de Goendi erg communicatief en bevordert hij zo de groepssfeer. Hij kan enorm genieten van de zon.

110. Golden retriever - Labrador:

Deze Labrador is sociaal en van nature vriendelijk en open. Hij is geduldig, tolerant en evenwichtig van aard. Hij is energiek, werklustig en erg hulpvaardig. De Golden retriever is intelligent en leergierig. Hij onthoudt gemakkelijk wat hem wordt aangeleerd. Hij is steeds trouw en gehoorzaam. Omdat de Golden retriever volgzaam is, is hij een goede gids langs bestaande paden.

111. Gorilla:

De Gorilla is een grote indrukwekkende mensaap. Hij is eerder schuw, ondanks zijn intimiderende uiterlijk. De Gorilla is intelligent, maar wordt laat zelfstandig. Hij heeft een expressief uiterlijk. Hij is niet erg strijdlustig, maar vredelievend. De Gorilla leeft in kleine families.

112. Goudhaan - Goudhaantje:

Deze zangvogel is Europa’s kleinste vogeltje. Actief en vlug fladdert deze rusteloze vogel van boom naar boom. Hoewel het Goudhaantje klein is, is dit geharde dier in staat tot grote prestaties. Tijdens de trek legt hij vaak enorme afstanden af. Het vindingrijke Goudhaantje is steeds op jacht naar insecten.

113. Goudplevier - Wilster:

Deze waterminnende steltloper wandelt met snelle trippelpassen en stopt geregeld. De Goudplevier is bijzonder waakzaam. Hij beweegt zich behendig en sierlijk voort. Zijn kuif en verenkleed zijn opvallend. Hij verdedigt moedig zijn broedplaats. De Goudplevier is sociaal. Hij maakt een melodieus geluid, waarbij hij zijn kop omhoog houdt alsof hij voortdurend luistert.

114. Goudvink - Gimpel, Pirolo:

Ondanks zijn opvallende uiterlijk wordt de Goudvink vaak over het hoofd gezien. Hij is vlijtig en levendig. De Goudvink is voorzichtig en zorgzaam en besteedt veel zorg aan zijn nest. In de broedtijd geraken twee mannetjes wel eens verwikkeld in een gevecht, waarbij ze doof en blind worden voor alle gevaar.

115. Grauwe gans - Anser, Hansa:

Deze grote grijze watervogel is altijd erg op zijn hoede en verdedigt zijn kroost voortdurend. Hij kan goed zwemmen en vliegen. De Grauwe gans is erg trouw en smeedt sterke sociale banden. Hij blijft levenslang bij zijn partner. De Grauwe gans heeft een grote eetlust.

116. Griel - Burhinus:

Deze steltloper verkiest rustige broed- en jaaggronden. Hij is een onopvallende vogel, behalve in zijn krachtige vlucht. In die vlucht hebben de vleugels een opvallend patroon. Hij leeft in groep en is ‘s nachts actief. Overdag is hij stil, maar ‘s nachts zingt hij. De Griel is erg waakzaam en opmerkzaam en slaat bij het minste gerucht alarm.

117. Griend - Calderon:

Deze grote dolfijnachtige leeft in grote groepen. Hij is zeer sociaal, ook met andere diersoorten. Hij is erg volgzaam en leeft hecht met zijn soortgenoten samen. De Griend is actief en speels. Hij voert een schouwspel op met acrobatische sprongen.

118. Grijs bokje - Caprinae:

Het charmante Grijs bokje heeft fijn ontwikkelde zintuigen. Het zoekt niet vaak gezelschap op, maar is niet vijandig tegenover anderen. Het is voorzichtig, schrander en leergierig. Bij gevaar maakt het Grijs bokje zich bijna onzichtbaar voor belagers. Het is lenig en behendig. Het Grijs bokje is zorgzaam en beschermt jongere en zwakkere dieren. Het is opofferingsgezind en volhardend.

119. Grizzlybeer - Grizzly:

De Grizzlybeer is een imposante beer met een lange snuit. Deze uitstekende zwemmer leeft graag alleen. Hij is actief, maar geniet ook van een lange winterslaap. De Grizzlybeer is intelligent, nieuwsgierig en speels. Hij is gemoedelijk en gezellig, maar blijft onberekenbaar en kan daardoor gevaarlijk zijn.

120. Groenling - Groenvink, Groninger:

De Groenling is een kleurrijke zangvogel. Met zijn opmerkelijke zang communiceert hij vanuit hoge boomtoppen met zijn soortgenoten. Deze levendige en vrolijke vogel is een goede imitator en is erg sociaal ingesteld. De Groenling leeft in grote groepen en houdt van het gezelschap van andere vogels. Tijdens het broedseizoen maakt hij vaak acrobatische duikelingen.

121. Grondeekhoorn - Soeslik, Ziesel:

De Grondeekhoorn leeft alleen of in kleine groepjes. Hij is heel actief, maar houdt niet van slecht weer. De Grondeekhoorn is behoedzaam en waakzaam. Niets ontgaat hem en bij gevaar waarschuwt hij de andere dieren. De Grondeekhoorn bereidt zich goed voor op zijn winterslaap en hamstert zijn voedsel.

122. Grondel - Gobio, Goujon, Geuvie:

De Grondel is een kleine, sterke en erg energieke vis. Hij leeft op de bodem in zout of brak water, vaak onder of tussen stenen, en is goed in camouflage. Hij is een groepsdier en leeft in scholen van minstens zes dieren. De Grondel is erg tolerant en leeft vaak in harmonie samen met andere diersoorten.

123. Guppy - Regenboogvis, Miljoenenvisje, Missionarisvisje:

Deze kleine, pretentieloze vis heeft felle kleuren die constant veranderen in het licht. De Guppy is geliefd. Hij is vreedzaam en bij uitstek een groepsdier dat niet graag alleen leeft. De Guppy is flamboyant en pronkt met zijn grote waaierstaart. Hij heeft een groot aanpassingsvermogen: als zoetwatervis kan hij ook wennen aan zeewater.

H124. Haai - Selachi:

Deze roofvis is een vlugge zwemmer. De Haai zwemt zijn prooi voorbij en keert zich dan plots om, zodat hij beter en bij verrassing kan toehappen. Hij heeft krachtige zintuigen en is nieuwsgierig, oplettend en speels. De Haai heeft een uitgesproken persoonlijkheid. Slechts enkele haaiensoorten zijn gevaarlijk.

125. Haan:

De Haan is niet altijd even doordacht. Toch heeft hij een goed geheugen. Hij is lawaaierig en erg hartstochtelijk. De Haan is territoriaal en zal zijn gebied fel verdedigen. De Haan is vooral in de paartijd erg pronkerig.

126. Haas - Graheri, Rusakko:

De Haas is vrolijk en slim. Door verschillende sprongen af te wisselen houdt hij zijn achtervolgers voor de gek. De Haas gaat nooit recht naar zijn leger, hij gebruikt omwegen en listen om zijn doel te bereiken. Hij is voorzichtig, oplettend en honkvast. De Haas is niet territoriaal en is verdraagzaam naar soortgenoten.

127. Hagedis - Tjitjak, Tuarta, Varaan:

Dit kleine en slanke reptiel is vlug. Het is een goede plantrekker en al van jongs af aan zoekt het zijn eigen voedsel. De Hagedis is doelgericht en perfect aangepast aan zijn omgeving. Hij kan erg genieten van de zon.

128. Hamster - Woelmuis:

Het grappige uiterlijk van de Hamster kan misleidend zijn, want hij gedraagt zich territoriaal. Hij is energiek en nieuwsgierig. Een Hamster is vlug zelfstandig en leeft solitair. Hij is netjes en houdt van orde. De Hamster legt grote voorraden aan. Hij is dus vooruitziend en goed georganiseerd.

129. Havik - Astur:

De Havik is een middelgrote roofvogel die zijn nest jarenlang blijft onderhouden. Hij is wat terughoudend en honkvast. De Havik ontwijkt obstakels op zijn weg als geen ander. Hij is moedig, krachtig en buitengewoon vlug. De Havik is fel en onstuimig.

130. Hazelmuis - Arganaz:

De Hazelmuis leeft in loofbos of struikgewas en houdt een winterslaap. Hij is een goede klimmer.’s Nachts is hij zeer actief en beweeglijk. De Hazelmuis heeft een goed gehoor en reukzin, maar een nog betere tastzin. Hij is trouw aan zijn familie en omgeving.

131. Hazewind - Windhond, Galgo, Maneto, Podenco, Saluki:

Deze sierlijke en lenige hond is erg opmerkzaam. Hij is snel zeer enthousiast, maar kan ook zeer rustig zijn. De Hazewind is gevoelig, gehoorzaam, aanhankelijk en betrouwbaar. Hij is niet erg kieskeurig.

132. Herdershond:

Deze gehoorzame hond voelt zich goed in groep, maar kan ook alleen zijn plan trekken. Deze sportieve doorzetter geeft graag het goede voorbeeld en zal daarom niet snel klagen. De Herdershond is leergierig, impulsief en daarom soms snel op zijn tenen getrapt.

133. Hermelijn - Mink, Amerikaanse nerts:

Dit slanke dier heeft een fraaie pels. Hij weet wat hij wil en zal zijn doel hoe dan ook bereiken. De Hermelijn is behendig, snel, familiaal ingesteld en vrijheidslievend.

134. Hert - Hinde, Axis, Muntjak, Poedoe, Sambar, Wapiti:

Alle bewegingen van het Hert zijn sierlijk, fier en waardig. Het Hert is voorzichtig. Wanneer het zich veilig voelt, geeft het zijn vertrouwen. Het heeft uitstekend ontwikkelde zintuigen. In de bronsttijd wordt het Hert dikwijls voor de geringste kleinigheid driftig en boos. Het Hert is gevoelig en sociaal, maar onderling strijdlustig. De Hinde is vlug, waakzaam en onafscheidelijk van haar jongen.

135. Hoenderkoet - Anioema:

De Hoenderkoet is een grote, struis gebouwde vogel. Deze uitzonderlijke vogel leeft in groep en verkiest water boven land. Wanneer hij iets nieuw leert kennen of iets potentieel gevaarlijk opmerkt, laat hij zich opmerken door zijn luid geroep. De Hoenderkoet kan zich uitstekend verdedigen.

136. Hokko - Cracida, Sjakohoender:

Deze hoenderachtige bosvogel heeft met zijn ongewone kuif op de kop een opvallend uiterlijk. De Hokko leeft diep in het woud, ver van de bewoonde wereld. Wanneer hij vliegt is de vlucht zwaar maar snel en effectief. Tijdens het broedseizoen is de Hokko lawaaierig. Hij draagt lang zorg voor zijn jongen.

137. Hond:

Naast zijn intelligentie en zijn uithoudingsvermogen staat de Hond bekend om zijn sociale aard. Hij hecht zich vlug aan één persoon, waarmee hij snel en goed samenwerkt. Soms gaat de Hond gebukt onder eenzaamheid. Hij heeft een soepel karakter en vooral als hij jong is, is hij erg speels. De Hond is een betrouwbaar dier.

138. Hop - Barao:

Deze vogel heeft een roodbruin verenkleed met een lange, gepunte zwarte kuif. Hij is een vrolijke zangvogel die veel en graag zingt. Hij is tamelijk fier, maar slordig in het onderhouden van zijn nest. De Hop is voorzichtig, vreesachtig en steeds trouw aan zijn familie. Hij zoekt alleen gezelschap voor de trek.

139. Houtduif - Palumbo:

De Houtduif zoekt graag gezelschap op. Hij heeft een groot aanpassingsvermogen en komt dus ook voor in steden. In het open veld blijft hij eerder schuw. Bij de geringste verstoring vliegt hij luid weg. Op de grond stapt de Duif parmantig rond en drinkt hij met gulzige slokken. De Duif kan zowel genieten van een waterpoel als van de zon. Eenmaal hij een territorium heeft afgebakend, verdedigt hij dit soms door een aggressieve houding aan te nemen.

140. Hyena - Aardwolf, Strandwolf, Impeesa:

De Hyena leeft en jaagt in grote groepen. Hij is zwijgzaam, maar heeft een kenmerkende lach. De Hyena is behoedzaam, aanhankelijk en trouw. De Hyena is listig en meedogenloos. Hij heeft een groot uithoudingsvermogen en is sterk.

I141. Ibis - Corocoro:

Deze watervogel heeft een opmerkelijk lange snavel. Over het algemeen is het geen schuwe vogel. Hij leeft in grote kolonies en heeft niet veel vijanden. De Ibis is verstandig en heeft een rustige en waardige manier van doen.

142. IJsbeer - Poolbeer:

De IJsbeer zwerft alleen of in kleine familiegroepen. Als hij in groep leeft, is hij vrij tolerant tegenover de anderen. Hij zwemt uitstekend maar traag en is zowel overdag als ’s nachts actief. De IJsbeer is over het algemeen ongevaarlijk, maar is onvoorspelbaar als hij hongerig is. Hij is een opportunistische jager.

143. IJsduiker - Himbrimi:

Deze vogel kan tot op grote diepte duiken en zo ontsnappen als hij belaagd wordt. De IJsduiker heeft zich aangepast aan het leven op het water. Hij is echter onbeholpen in nieuwe omgevingen, waar hij zich enkel begeeft uit noodzaak. De IJsduiker leeft in kleine troepen. Hij heeft een luide roep. De jongen liften af en toe mee op de rug van volwassen dieren.

144. IJsvogel - Smyrna:

Deze krachtige en actieve vogel heeft een kleurig verenkleed en een fiere houding. De IJsvogel is steeds op zijn hoede. Hij is erg gehecht aan zijn jongen. De IJsvogel is volhardend.

145. Impala - Rooibok:

Deze antilopesoort leeft op open vlakten en in licht beboste gebieden, in de nabijheid van water. De Impala heeft een natuurlijke elegantie. Hij is slank, wendbaar en lenig. Hij is evenwichtig en zachtaardig. De Impala heeft goede zintuigen. Hij is snel en voorzichtig. Hij leeft in kuddeverband.

146. Jabiroe - Reuzenooievaar:

Deze ooievaar leeft in grote groep langs moerassen en rivieren. Hij draagt zorg voor zijn nest en gebruikt het meerdere jaren. De Jabiroe is voorzichtig en verdraagzaam. Wanneer hij vriendelijk behandeld wordt, is hij trouw en dankbaar.

147. Jacana - Kamparra, Lelieloper:

Deze langhalzige moerasvogel is een goede zwemmer en hij loopt heel sierlijk. Hij leeft in grote groepen. De Jacana is meestal zwijgzaam, maar hij kan zich duidelijk laten gelden. Hij besteedt niet veel aandacht aan zijn nest. De Jacana beschermt de kroost erg zorgvuldig.

148. Jachtluipaard - Cheeta:

Het Jachtluipaard leeft alleen, maar jaagt soms samen. Hij is aanhankelijk en speels. Het Jachtluipaard is fraai en verstandig. Hij is het snelste landdier ter wereld. Hij besluipt zijn prooi sluw en sprint er dan razendsnel achteraan. Als de prooi voldoende voorsprong heeft, geeft het Jachtluipaard op, uitgeput door de plotse uitbarsting van energie.

149. Jaguar:

Dit roofdier is de sterkste van de katachtigen. Niets houdt een Jaguar tegen. Wanneer hij jaagt, is hij uiterst voorzichtig en geduldig. Hij is sterk en heeft goed ontwikkelde zintuigen. De Jaguar is niet kieskeurig en is flexibel: als hij geen prooi vindt, verhuist hij. Hij is vooruitziend: soms verbergt hij zijn prooi voor later. De Jaguar houdt van water en is een goede zwemmer.

150. Jaguarundi - Wezelkat, Waterjaguar:

Deze katachtige leeft het liefst aan de rand van het bos, nabij het water. De Jaguarundi is een goede zwemmer. Hij is actief en voorzichtig. De Jaguarundi is gezellig en heeft een levendig temperament, maar is niet agressief. Hij leeft vaak alleen, maar ook in paren of in kleine groepen.

151. Jak - Bromrund:

Dit grote, wilde hoefdier heeft een zware dikke vacht en een ruig uiterlijk. Het is een sterke en taaie klimmer. De Jak is gehard, zelfzeker en moedig. Hij leeft in kudden. Dit veelzijdig dier heeft een groot uithoudingsvermogen.

152. Jakhals:

De Jakhals is een slanke hondachtige met een sierlijke houding. Hij leeft in groep en heeft een goed gemeenschapsleven. Hij is snel en levendig en is vooral ‘s nachts actief. De Jakhals heeft een groot uithoudingsvermogen. De Jakhals is niet kieskeurig in wat hij eet.

153. Jako - Grijze roodstaartpapegaai:

Deze papegaai is een typische boomvogel. Als het begint te schemeren, gaat de Jako in grote groep op zoek naar voedsel. Hij is de meest geliefde onder de papegaaien. De Jako is zachtmoedig en vrolijk. Hij is leerzaam, uitermate intelligent, voorzichtig en gevoelig.

154. Jan-van-gent - Rotspelikaan:

De Jan-van-gent is een typische zeevogel. Hij maakt indrukwekkende zweefvluchten en is een goede vlieger. Hij is even zachtmoedig als verstandig. De Jan-van-gent is buitengewoon sociaal, zolang hij niet lastig gevallen wordt. Hij is zorgzaam en houdt veel van zijn jongen. Hij nestelt in grote kolonies.

K155. Kaaiman - Caimao:

Deze krokodilachtige kan zich op het droge over korte afstanden verbazend snel verplaatsen. In het water is hij actief en vlug. Er zijn weinig dieren die hem kunnen aanvallen. De Kaaiman heeft een groot territorium dat hij niet actief verdedigt. Hij jaagt listig. De Kaaiman is zorgzaam voor zijn jongen en leert ze jagen.

156. Kaketoe - Galah:

De Kaketoe is schrander, verstandig, ernstig, zachtmoedig en zeer erkentelijk. Hij is nieuwsgierig en heeft een goed geheugen. De Kaketoe sluit graag vriendschap. Hij wordt onvriendelijk als hij slecht behandeld wordt en hij zal dit niet snel vergeten.

157. Kameel - Dromedaris, Bukht, Gamal, Tulu:

In normale omstandigheden is de Kameel goedaardig en volgzaam. Hij is erg zelfstandig en trekt zich goed uit de slag. De Kameel is taai en heeft een groot uithoudingsvermogen. Hij leeft sober. De Kameel heeft een fiere houding en een sierlijke gang.

158. Kameleon - Calumma, Furcifer:

Deze hagedis is heel bedachtzaam. Zijn ogen bewegen afzonderlijk van elkaar. Met de verandering van kleur van zijn huid – een uitstekende camouflage – drukt hij ook zijn humeur uit. De Kameleon is gemoedelijk, rustig en traag, maar kan soms explosief uit de hoek komen.

159. Kanarie - Canarino:

De Kanarie is een kleine zangvogel. Hij is vlijtig en levendig en over het algemeen niet schuw, maar wel voorzichtig. Hij besteedt veel zorg aan de bouw van zijn nest. De Kanarie is een goede imitator. Hij kan de zang van andere vogels leren.

160. Kangoeroe - Wallaroe, Quokka, Forester:

De Kangoeroe is een merkwaardig dier. Hij is sociaal en hecht zich doorgaans aan één persoon. Hij is beschermend ten opzichte van zijn familie en van de zwakkeren in de groep. Bij het minste gerucht reageert de Kangeroe angstig of juist roekeloos. Hij heeft een groot aanpassingsvermogen.

161. Kapucijnaap - Kesi-kesi, Apella:

Dit aapje hadden de orgeldraaiers vroeger bij zich om geld op te halen. De Kapucijnaap leeft in groep. Hij is heel intelligent en probeert problemen op te lossen door na te denken. Hij vindt het leuk om met iets bezig te zijn, vooral omdat hij graag iets moois maakt. De Kapucijnaap is snel volwassen en heeft weinig vijanden.

162. Karekiet - Kucha:

Met zijn voortdurend gebabbel is deze zangvogel gezellig en vrolijk. Hij maakt een kunstig nest. De jongen verlaten het nest voor ze kunnen vliegen en klimmen dan wat rond in de rietkragen. De Karekiet zorgt goed voor zijn jongen en volgt ze nog lang na het uitvliegen. Hij is behendig en actief.

163. Karper - Kroeskarper, Goudkarper, Hi-Goi:

Deze bekende vis heeft twee baarddraden onder zijn bek. Hij houdt ervan rond te trekken, maar is toch honkvast. In de winter keert de Karper terug naar diep water, waar hij in grote scholen overwintert. Hij is een echt groepsdier. De Karper is gehard en taai. Sommige karpers graven zich in om te overleven.

164. Kat - Felis:

De Kat is onafhankelijk van aard en verwildert snel. Hij is zelfstandig en vrijheidslievend. De Kat besluipt een prooi met eindeloos geduld. De kat is beweeglijk, speels en een levensgenieter.

165. Katfret - Bassariscus, Cacomistle:

Deze wasbeerachtige is een nachtdier en hij blijft daardoor eerder uit het zicht. Hij is slank en sierlijk gebouwd. De Katfret neemt graag een zonnebad. Hij is behendig en snel. Bij gevaar is de Katfret inventief en bootst hij het geluid van een ander dier na.

166. Kauw - Kavka, Rokur:

Deze kleine kraaiachtige staat bekend om zijn roep “Kauw-kauw”. Hij is levendig, behendig en slim. De Kauw weet onder alle omstandigheden zijn opgewekte humeur te bewaren en zijn omgeving op te vrolijken. Hij heeft een buitengewoon sterke gemeenschapszin en heeft over het algemeen veel vrienden.

167. Kea - Nestor:

Deze papegaai heeft een donkergroen verenkleed. Wanneer hij opvliegt komt zijn kleurenpracht tot uiting. De Kea is nieuwsgierig en heeft een goed geheugen. Hij is erg slim en creatief. De Kea is ernstig, zachtmoedig, goedaardig, grappig en goed geluimd. Hij is zuinig, opvallend en aanhalig.

168. Kemphaan:

Deze steltloper zoekt met zijn gevoelige snavel naar voedsel in vochtig gras of ondiep water. Hij heeft veel zelfvertrouwen en is zeer bedrijvig. De Kemphaan blijft trouw met zijn soortgenoten in groep bijeen. Enkel tijdens de paartijd verandert het gedrag van de Kemphaan: dan kan hij prikkelbaar zijn.

169. Kever - Scarabee:

De Kever verschilt van de andere insecten door zijn bepantserd schild. Hij is een wakker diertje en leeft in groep. De Kever verweert zich hevig: zowel met een passieve (kleur, schild) als een actieve (snel rennen of zwemmen) verdediging. Hij kan inventief zijn: soms doet hij ter verdediging alsof hij dood is.

170. Kievit - Vanelo, Bibic, Quero-Quero:

Deze steltloper is een forse weidevogel. Hij is bijzonder waakzaam. Hij verdedigt de broedplaats heel moedig, zelfs stoutmoedig. Bij gevaar veinst de Kievit een gebroken vleugel en probeert hij zo een naderend roofdier weg te lokken bij het nest. De Kievit is heel sociaal en heeft gemeenschapszin. Hij heeft een langzame vlucht, maar kan ook acrobatische trucjes uithalen in de lucht.

171. Kikker - Rana, Mantella:

De Kikker is gezellig. Hij is doorgaans levendig en monter. De Kikker bezit een goed onderscheidingsvermogen. Deze fantastische springer is voorzichtig, schuw en listig.

172. Kiwi - Snipstruis:

Deze loopvogel rent en springt razendsnel, maar kan niet vliegen. Hij is voorzichtig en geruisloos. Hij kan fel reageren op indringers. De Kiwi heeft een uitstekende reukzin, wat uniek is voor vogels. Hij heeft een uitzonderlijke tastzin op de snavelpunt. Deze nachtvogel leeft in paren en is trouw.

173. Klauwier - Klapekster:

Deze vaak fraai gekleurde zangvogel staat bekend om zijn inventieve jacht. De Klauwier vangt zijn prooi vanuit duikvlucht en is uniek doordat hij zijn prooi spietst op een tak. Hij is een goede zanger en imitator. De Klauwier is actief en energiek. Hij is een echt competitiebeest. De Klauwier is waakzaam en soms territoriaal en hij verdrijft iedere rustverstoorder in de buurt van zijn nest.

174. Klipdas - Dassie, Rotsklipdas:

Dit kleine dier leeft op rotsen of in bomen en eet planten. Hij is een uitstekende klimmer. De Klipdas is een groepsdier en hij hecht veel belang aan een goede verstandhouding in de groep. Hij houdt van zonnebaden. Hij is gehoorzaam, zachtmoedig, geduldig en zelden prikkelbaar. De Klipdas leert al spelend en is erg verstandig.

175. Kluut - Avoceta:

Deze prachtige witte, slanke steltloper heeft een gedeeltelijk zwarte kop en zwarte strepen op de vleugels. Hij leeft in dichte en grote groepen. Deze goede zwemmer beweegt heel sierlijk. De Kluut is bedrijvig en beweeglijk, maar ook moedig en waakzaam. Hij beschermt zijn familie en jongen fel.

176. Knobbelzwijn - Wrattenzwijn, Pumba:

Dit opvallende zwijn houdt ervan om zich door de modder te wentelen. Hij is weerbaar en leeft onbevreesd op de savanne. Hij is verstandig, uitgesproken sociaal en heeft een sterke familieband. Het Knobbelzwijn is verdraagzaam wanneer andere families in zijn leefomgeving komen. Hij is zorgzaam voor de jongen en onbaatzuchtig. Het Knobbelzwijn is overdag actief, maar schuilt vaak voor de hitte in holen.

177. Koala - Buidelbeer:

Dit buideldier is rustig. De Koala draagt zorg voor zijn jongen. Hij is grappig, verdraagzaam en aanhankelijk. De Koala hecht zich gemakkelijk.

178. Koedoe - Sitatoenga:

Deze statige draaihoorn-antilope is levendig en behendig. De Koedoe is bijzonder vlug en verstandig. Hij is over het algemeen zeer vredelievend. Soms zijn er wel krachtmetingen tussen dieren om de dominantie.

179. Koekoek - Guira:

Deze trekvogel legt voornamelijk ’s nachts grote afstanden af. Hij is bedrijvig, onrustig en luidruchtig bij soortgenoten. De Koekoek is opportunistisch bij het leggen van zijn eieren, die hij deponeert in het nest van een andere vogel. Hij is inventief: de kleur en afmeting van het koekoeksei zijn aangepast aan die van het gebruikte nest.

180. Koi - Nishikigoi, Brokaatkarper:

Deze zeer kleurrijke karper is een kweekvariant van de gewone karper. Hij is mooi en elegant. De Koi is vriendelijk en geïnteresseerd in de andere. Hij is gehard, actief en zwemt steeds in groep. Hij is veeleisend voor zijn leefomgeving. De ene keer ligt de Koi stil te genieten, de andere keer zwemt hij vol energie rond.

181. Kokako:

Deze zangvogel heeft een opmerkelijke lel onder de snavel. Hij is van ver te horen en heeft een mooi gezang. De Kokako is heel actief, maar vliegt zelden. Hij is dapper. Deze zeldzame vogel werkt goed samen.

182. Kolibrie - Amazilia, Hommelelf:

De Kolibrie kan door zijn zeer snelle vleugelslag in de lucht stil blijven hangen. Hij is uniek: hij kan als enige vogel ook achteruit vliegen. De Kolibrie is rijk en gracieus getooid. hij is snel, behendig en leeft heel intensief. De Kolibrie kan genietend baden en heeft nauwelijks vijanden. Hij is hartstochtelijk, fel, niet bang en laat zich niet doen.

183. Kongoni - Kama, Konzi, Bubale, Hartenbeest:

Deze grote antilope leeft op de savanne. Hij ziet er wat onbeholpen uit maar beweegt sierlijk en snel. De Kongoni leeft in grote groep, is sociaal en kalm van aard. Wanneer hij wordt uitgedaagd, kan hij fel reageren, al is hij niet agressief. De Kongoni verdedigt zijn jongen sterk en waarschuwt zijn soortgenoten bij gevaar.

184. Konijn - Katoenstaart, Kunec, Conejo:

Het Konijn is vooral in de schemering actief en hij leeft in grote groepen. Hij is intelligent, sociaal, aangenaam en gezellig. Het Konijn is levendig, nieuwsgierig en soms wat ondeugend. Hij verzorgt zijn jongen goed. Hij is voorzichtig en hij heeft een groot aanpassingsvermogen.

185. Kookaburra - Lachvogel, Dacelo:

De Kookaburra is de grootste ijsvogelsoort. Zijn roep lijkt erg op een lach. Hij leeft in groep, samen met zijn familie. Hij heeft een goed geheugen en een grote oplettendheid. De Kookaburra is trouw en geduldig. Hij is zorgzaam voor de jongen en behulpzaam voor de eigen familieleden. De Kookaburra verdedigt het nest en de jongen fel.

186. Koolmees - Mees, Meisa:

Het voorkomen, doen en laten van deze zangvogel zijn zeer aantrekkelijk. Hij is veelzijdig begaafd en erg nuttig. De Koolmees is bedrijvig, behendig, vrolijk, opgewekt, nieuwsgierig maar kan ook twistziek zijn. Hij is sociaal en trekt rond in familieverband.

187. Kraai - Cornix, Kraka, Korniko:

Deze zangvogel heeft een overwegend zwart verenkleed. Hij is intelligent en heeft een sterk gemeenschapsgevoel. Hij vertrouwt enkel wie hem welwillend is. De Kraai heeft een groot uithoudingsvermogen en een goed aanpassingsvermogen.

188. Kraanvogel - Sarus:

Deze sierlijk bewegende vogel met zeer lange poten trekt elk jaar over en weer tussen zijn broedgebied en zijn winterverblijf. De Kraanvogel is vriendelijk, gezellig, schrander. Hij toon veel genegenheid naar soortgenoten. Hij is actief en loopt meestal kalm en rustig. De Kraanvogel is voorzichtig en kieskeurig wat zijn gezelschap betreft.

189. Krekel - Grillo, Syrsa:

Dit insect is een verbazingwekkende muzikant, die zich graag laat horen. Hij is ijverig en leeft zorgeloos. De Krekel geniet graag in zonnige graslanden of aan de bosrand. Hij is niet kieskeurig. Soms is de Krekel achterdochtig. Hij leeft graag in groep.

190. Krokodil - Jacala, Baya:

De Krokodil komt enkel aan land om van de zon te genieten en lijkt een constante grijns op de snuit te hebben. Hij is zeer krachtig en taai. De Krokodil is op korte afstanden over het land en in het water zeer snel. Als jager heeft hij snelle reflexen en een goed nachtzicht. De Krokodil is een doorzetter.

191. Kwartel - Codorna:

Deze kleine vogel maakt een typisch snorrend geluid in de vlucht. Vaak wordt hij dan ook eerder gehoord dan gezien. Hij is de hele dag door actief. De Kwartel is creatief en geheimzinnig. De Kwartel is zeer attent voor anderen.

192. Kwartelsnip - Attagis:

De Kwartelsnip heeft korte poten en een korte snavel en is herkenbaar aan zijn snelle zigzagvlucht. Deze sociale steltloper leeft in groep. Hij is onopvallend, onverstoorbaar en zeker niet bang. Bij gevaar is de Kwartelsnip inventief en brengt hij zijn belager in de war.

193. Kwikstaart - Motacilla, Pieper, Petsjora:

Deze zangvogel wipt voortdurend met zijn lange, donkere staart. De Kwikstaart is heel beweeglijk, altijd bezig en opgewekt van aard. Hij houdt van gezelschap, spelen en stoeien. De Kwikstaart is dikwijls onrustig en zijn nest is een tamelijk slordig bouwsel.

L194. Lama - Guanaco:

De Lama leeft met soortgenoten in een goede verstandhouding. Tegenover vreemden kan hij humeurig en prikkelbaar zijn. In het algemeen is de Lama een zachtaardig dier. Hij is ook heel nieuwsgierig, kalm en rustig. De Lama heeft een groot aanpassingsvermogen en kan snel lopen.

195. Lampongaap - Laponderaap:

De Lampongaap leeft in grote groepen. Hij is vrijmoedig en heeft een onbewogen houding. Deze grote aap wordt niet snel onrustig en is heel geduldig, vooral in het gezelschap van zijn soortgenoten.

196. Leeuw - Aslan, Leo,Simba:

Deze zogenoemde koning van de dieren is één van de sterkste en moedigste roofdieren. Hij communiceert met allerlei geluiden en zijn gebrul is indrukwekkend.

De Leeuw is sociaal, trots en edel. Hij rooft enkel in nood en kan lui zijn.

197. Leeuwaapje - Goudkopleeuwaapje:

Deze kleine aap heeft een lange, zijdeachtige vacht met manen op zijn kop. Het Leeuwaapje is gezellig en de hele dag opgewekt en erg levendig. Hij is handig en een snelle klimmer. Het Leeuwaapje leeft in familieverband en hij zorgt goed voor de jongen, ook als het niet zijn eigen jongen zijn.

198. Leeuwerik - Mirafra, Calandrella, Alauda:

De Leeuwerik is levendig van aard. Hij zit zelden stil en is onrustig. De Leeuwerik zingt onophoudelijk en met volharding. Tijdens de paartijd vecht hij moedig, maar zonder veel schade aan te brengen.

199. Lepelaar - Ajaja:

Deze grote witte vogel is herkenbaar aan zijn snavel, die er als een grote lepel uitziet. Hij leeft in kolonies en blijft zijn hele leven trouw aan die kolonie. De Lepelaar apprecieert rust en is verdraagzaam tegenover anderen, maar hij kan er ook van genieten alleen te zijn. Hij houdt van gezelligheid. De Lepelaar is expressief. Hij is zorgzaam voor zijn jongen en leert hen foerageren.

200. Libel - Lantaarntje, Odonata:

De Libel is een sierlijk insect met schitterende vleugels. Hij vangt zijn eten in de vlucht. Hij is een snelle, doortastende en zeer wendbare jager. De Libel merkt alles op en gaat zeer doelgericht te werk. Hij maakt optimaal gebruik van de kansen die zijn omgeving hem bieden.

201. Lieveheersbeestje - Pim-pam-poen, Kapoen, Pieternel, Engelbeestje, Hemelbeestje:

Deze kleine kever met zwarte stipjes weet steeds erg goed wat er rond hem gebeurt. Als hij wordt aangevallen is hij creatief en doet hij alsof hij dood is. Ondanks zijn schattige uiterlijk kan het Lieveheerstbeestje zich goed verdedigen en is het een goede jager. Door zijn kleurenpracht valt het erg op.

202. Lijster - Zanglijster, Pitta:

De middelgrote zangvogel heeft een luide en zeer gevarieerde, levendige zang. De Lijster is begaafd, beweeglijk, behendig, verstandig, vrolijk, onrustig en gezellig. Als hij vriendelijk wordt behandeld, toont hij veel liefde. Wanneer de Lijster begint te zingen, krijgt hij een zekere ijdelheid en wordt hij stoutmoedig.

203. Linsang:

De Linsang is een slank en mooi civetkatachtig roofdier. Hij is opmerkzaam. Deze nachtelijke jager is beweeglijk en klimt behendig en sierlijk. Om de zoveel tijd bouwt hij een nieuwe thuis. Door zijn verborgen levenswijze blijft de Linsang mysterieus.

204. Lori (aap):

Dit nachtactieve aapje eet insecten. Hij is voorzichtig en sluw. De Lori heeft een uitstekend onderscheidingsvermogen en een ongelooflijk geheugen. Hij is zelfbewust, moedig en trots. Hij gedraagt zich trouw, aanhankelijk en dankbaar. De Lori beweegt zich handig, levendig en snel voort. Hij is gezellig en de hele dag opgewekt.

205. Lori (papegaai) - Vini:

Deze kleine felgekleurde papegaai is zeer actief, kan goed vliegen en is erg wendbaar. De Lori is nieuwsgierig. Soms is hij druk en luidruchtig. Met zijn clowneske karakter treedt de Lori graag op de voorgrond.

206. Luiaard - Cholo, Choloepus, Ai, Oenau:

Dit middelgrote nachtzoogdier klimt en hangt het grootste deel van de tijd in bomen en komt amper op de grond. Hij is het liefst alleen en gaat snel zijn eigen weg. De Luiaard is voorzichtig, kalm en rustig en hij trekt zich goed uit de slag. Hij is tactisch in het misleiden van roofdieren.

207. Luipaard - Panter, Irbis, Bagheera:

Dit prachtige, krachtige roofdier is behendig en vlug. Het is een goede zwemmer en klimmer. De Luipaard brengt de dag zonnebadend en rustend. ‘s Nachts trekt hij behoedzaam en zeer alert op jacht. De Luipaard kan zich goed verborgen houden. Hij is verstandig en moedig.

208. Lynx - Los, Bobcat:

Deze fors gebouwde kat heeft duidelijke bakkebaarden en een opvallend korte dikke staart. Hij houdt van zonnebaden overdag. De Lynx is een goede vechter. Hij is sterk, grimmig, waakzaam en leeft doorgaans alleen. Omdat hij vooral ‘s nachts jaagt, heeft hij scherpe ogen. De Lynx rent zelden, maar hij is een onvermoeibare loper.

M209. Maki - Bandro, Bokomboeti, Mongoz, Vari, Waloewie:

Deze halfaap is lenig, behendig en vlug. De Maki leeft in groep en is afwisselend actief en rustig. Soms is hij koppig. De Maki geeft een aangename indruk en hij is gewoonlijk zachtaardig, zorgzaam en vreedzaam.

210. Maleise beer - Biroeang, Honingbeer:

Deze overwegend zwarte, kleine beer is een volleerd klimmer. Hij is lenig en handig. De Maleise beer brengt het grootste deel van de dag rustend in de bomen door en geniet van de zon. ‘s Nachts is hij actief. De Maleise beer is trouw, voorzichtig, intelligent en levenslustig.

211. Mamba - Groene mamba:

De meest gevaarlijke gifslang van Afrika heeft sierlijke bewegingen en is bliksemsnel. Hij zonnebaadt graag. De Mamba kan onstuimig en nerveus zijn, maar valt toch niet zomaar aan en is zelden agressief. Hij zal eerder een dreigende houding aannemen. De Mamba is een behendige klimmer.

212. Mandril - Mandrillo:

Deze grote aap heeft een kenmerkende blauwe, paarse en rode tekening op zijn kop en een feloranje kin. Hij is beweeglijk. De Mandril is sociaal en leeft in groepen waarin een strenge rangorde heerst. Hij is bezorgd, moedig en heeft een groot aanpassingsvermogen. Hij is vooruitziend. De Mandril blijft steeds contact houden met soortgenoten.

213. Manenwolf - Guara:

De Manenwolf is een bruinrode wilde hondachtige met lange poten. Hij wordt door de Indianen ‘vos op stelten’ genoemd. Hij is een opmerkelijke verschijning. Hij is trouw en sociaal. De Manenwolf is beweeglijk, legt grote afstanden af en heeft een groot uithoudingsvermogen. Hij is zorgzaam voor zijn kroost.

214. Mangoest - Ichneumon, Faraorat:

Dit klein katachtig roofdier beweegt zich heel snel voort en kan goed klimmen. De Mangoest is waakzaam, speels en actief. Hij rust graag en is gek op zonnebaden. De Mangoest is vindingrijk en werkt goed samen. Hij beschermt zijn kroost plichtsgetrouw.

215. Manoel - Pallaskat:

Deze katachtige voedt zich met kleine knaagdieren. Hij is intelligent en jaagt door hinderlagen op te zetten. Hij is kieskeurig wat zijn voedsel betreft en zorgvuldig in de verzorging van zijn vacht. De Manoel kan een felle vechter zijn. Hij zorgt goed voor zijn jongen.

216. Manta - Reuzenmanta, Grote Duivelsrog, Adelaarsrog:

De Manta is de grootste bekende rog. Ondanks zijn grootte is hij ongevaarlijk. Hij is traag en sierlijk, maar bij gevaar kan hij razendsnel wegzwemmen. De Manta is een geheimzinnig dier. Hij zwemt doelgericht en in een rechte lijn. In de buurt van land zwemt hij genietend rond.

217. Mara - Patagonische haas, Pampahaas:

Dit cavia-achtige knaagdier staat hoog op zijn poten en heeft grote, rechtopstaande oren. Hij is actief, kan snel rennen, maar geniet ook graag in de zon. De Mara is erg trouw. Deze woestijnbewoner is rustig en vreedzaam. De Mara deelt de verantwoordelijkheid over de zorg voor jongen met zijn soortgenoten.

218. Maraboe - Arum:

Deze grote ooievaar heeft een kale nek en kop en een lange, dikke snavel. Hij is een uitgesproken groepsdier. De Maraboe is eerder stil, maar hij kan zich ook duidelijk laten horen. Hij is goedaardig, verstandig en handig. De Maraboe is verdraagzaam voor andere diersoorten.

219. Margay - Tigrillo:

Deze kleine katachtige is een uitgesproken bosbewoner. De Margay houdt altijd moeiteloos zijn evenwicht. Hij is lenig, behendig en een echte acrobaat. De Margay voert zorgeloos stunts uit in de bomen. Hij is levendig en altijd actief.

220. Marmot - Tarbagan:

Dit knaagdier leeft in de bergen en heeft een compact lichaam en korte poten. Hij is opmerkzaam, voorzichtig en waakzaam. De Marmot is volgzaam en leergierig. De Marmot verzorgt zijn vacht terwijl hij in de zon ligt te genieten. Dit groepsdier is erg communicatief.

221. Marter - Edelmarter, Boommarter, Fluwijn, Steenmarter, Charsas, Simoeng, Tayra:

De Marter is een boomartiest. Hij is vlug en beweeglijk. Hij is schrander, listig en behoedzaam. De Marter is moedig en bloeddorstig, maar lief voor zijn jongen. Hij is gezellig, maar soms liever alleen. Hij is makkelijk te vangen met een lekker hapje of een schitterend voorwerp.

222. Meerkat - Makako:

De Meerkat is een nieuwsgierige aap. Hij is bedrijvig en houdt van de zon. Hij is steeds waakzaam, zeer snel en meestal rustig en sociaal. De Meerkat is zeer beschermend naar jonge soortgenoten toe.

223. Meerkoet - Waterkip:

Deze vogel zwemt op het water en hangt rond langs de graskanten. Wanneer hij duikt is hij doelgericht. De Meerkoet kan grote afstanden afleggen en is een doorzetter. Hij kan zich goed verdedigen en is beschermend naar soortgenoten. De Meerkoet werkt goed samen om aanvallen van roofdieren te vermijden.

224. Meerval - Val, Visduivel, Siluro:

Deze vis is de grootste zoetwatervis in Europa. Hij is sterk, tolerant en flexibel en voelt zich thuis in rivieren met een wisselend waterpeil, maar ook in meren met ondiepe randen. ‘s Nachts is de Meerval actief en gaat hij op jacht. Dit roofdier heeft veel lef en moed, aangezien hij zelfs watervogels en kleine zoogdieren aanvalt.

225. Meeuw - Lachmeeuw, Zilvermeeuw:

De Meeuw is bevallig en komt lieftallig over, maar waar ze dikwijls komt en buit vindt, kan ze brutaal zijn. De houding is edel en verraadt een zekere fierheid. De Meeuw is ijverig. Hij heeft een sterk uithoudingsvermogen. De Meeuw vergeet nooit een betekenisvolle ervaring.

226. Merel - Merula, Merlo:

De Merel is een uitbundige zangvogel en hij zoekt graag gezelschap op. Hij is een dankbare gast, niet kieskeurig op zijn voedsel. De Merel is flexibel in een veranderende leefomgeving. Hij beschikt over een kostelijke en grappige woordenschat en met zijn gezang trekt hij graag de aandacht.

227. Mier - Formica, Meyra, Myra:

De Mier is heel vlug en ijverig. Hij is een stille werker. De Mier is heel sociaal. Hij doet alle werk, ongeacht wat of voor wie het is. Hij is door samenwerking in staat tot grootse bouwwerken. De Mier is zeer sterk voor haar grootte en is in groep zeker een te duchten tegenstander.

228. Miereneter - Tamandua:

De Miereneter is opmerkelijk door zijn lange snuit. Deze zwerver is een goede klimmer en zwemmer. Ondanks zijn schuifelende gang is hij actief en een rusteloze zoeker. Bij gevaar verweert de Miereneter zich heftig. Hij is gesteld op zijn vertrouwde territorium.

229. Mol - Talpa:

De Mol is een ondergrondse graver. Hij heeft een uitstekend gehoor en een goede reuk- en tastzin. De Mol is rusteloos en geeft niet snel op. Hij is snel zelfstandig en leeft volgens een vast schema. Met zijn werkijver is de Mol tot veel in staat. Hij heeft een goed richtingsgevoel. De Mol is erg gehecht aan zijn eigen plek en deelt deze niet graag.

230. Monniksrob - Rob:

De Monniksrob is een moedig en sierlijk zeezoogdier. In nood is hij een snelle en behendige zwemmer. Dit groepsdier zal niemand aanvallen als hij niet lastig wordt gevallen. Hij geniet van zonnebaden op vochtige stranden. In moeilijke situaties biedt hij hevig weerstand.

231. Muis - Huismuis, Bosmuis:

Dit kleine knaagdier is energiek: het springt, klimt en huppelt. De Muis is heel vrolijk, argeloos en verstandig. Hij hoort scherp, ruikt op grote afstand en ziet voortreffelijk. De Muis is rusteloos, begerig en heeft een grote snoeplust.

232. Mus - Huismus, Ringmus:

Deze kleine bruine zangvogel is zeer bedrijvig en slim. De Mus heeft een sociaal karakter, maar soms kan hij brutaal zijn. Wanneer hij goed behandeld wordt, schenkt de Mus snel vertrouwen en kan hij soms wat opdringerig overkomen. Als hij achtervolgd wordt, is hij voorzichtig.

233. Mustang:

Dit wilde prairiepaard is onstuimig, driftig en bruisend van leven. Hij leeft in kudden en toont zich als de leider die door iedereen gevolgd wil worden. Iets dat hem hindert op zijn weg, kan vertrapt worden. De Mustang is heel moedig en bezorgd om het welzijn van de anderen. Hij geeft voor hen zijn leven. Wie zijn vertrouwen kan winnen, mag hem als vriend beschouwen.

N234. Nachtaap - Doeroecoeli, Uilaapje, Grijsneknachtaapje:

Deze luidruchtige aap leeft in de regenwouden. Hij heeft een goed geheugen en is heel handig: bij het zoeken naar voedsel gebruikt hij zijn staart om af te remmen. De Nachtaap is een waardig en loyaal dier. Hij hecht veel belang aan zijn familie.

235. Nachtegaal - Galan, Slavik:

Deze zangvogel beweegt zich op een doordachte manier voort. Zijn houding is waardig en getuigt van een zekere trots. De Nachtegaal is bedaard en eerder stil, maar in de schemering zingt hij adembenemend mooi. Tegenover andere vogels is hij vreedzaam en hij zal zelden ruziën. De Nachtegaal stelt vertrouwen in anderen.

236. Nandoe - Rhea:

Deze loopvogel trekt grazend over grote open vlaktes. De Nandoe is sociaal en verdraagzaam, niet alleen ten opzichte van familie en vrienden, maar ook naar anderen. Hij is rustig en een doorzetter. Als hij gewond is, loopt hij gewoon verder. Hij volgt de troep zolang hij kan. De Nandoe loopt en springt snel, maar beweegt voorzichtig.

237. Narwal - Zee-eenhoorn:

Deze dolfijnsoort is gemakkelijk te herkennen aan de hoorn op het voorhoofd, een uitgegroeide tand. De Narwal is snel, behendig en onschadelijk. Hij leeft sociaal in kleine scholen, maar komt graag samen in grotere groepen. Hij zorgt goed voor zijn jongen. De Narwal heeft een rustige manier van doen. Als hij opgejaagd is, kan hij opmerkelijk snel zijn.

238. Neusbeer - Coati, Pizote:

Deze kleine beer leeft in bosrijke gebieden. Hij is verlekkerd op insecten en weet deze op de meest vindingrijke manieren te verkrijgen. De Neusbeer is komisch en lijkt onverschillig. Toch is hij voorzichtig en aandachtig van aard. De Neusbeer is luidruchtig en kan de meest uiteenlopende geluiden voortbrengen.

239. Neushoorn - Kifaru, Rhino:

Dit grote hoefdier is beweeglijk en snel, maar heeft een beperkt uithoudingsvermogen. De Neushoorn is zowel overdag als ’s nachts actief, maar last af en toe een rustpauze in waarvan hij erg geniet. Hij is alert en heeft een goede reukzin en goed gehoor. De Neushoorn is op verdediging ingesteld. Hij leeft volgens vaste principes, is trouw en voelt zich goed in kleine groepjes.

240. Newfoundlander - Waterhond:

Deze Canadese hond is buitengewoon zachtmoedig. Door zijn leergierigheid, intelligentie en geduld is de Newfoundlander aangenaam gezelschap. Hij is vriendelijk en tolerant. Onder bedreiging toont de Newfoundlander zijn moed en is hij erg waakzaam. Hij komt goed overeen met zijn soortgenoten.

241. Nijlpaard - Hippo, Kiboko:

Met zijn enorme afmetingen en grote muil is het Nijlpaard een uniek en indrukwekkend dier. Hij houdt van zonnebaden in het water en koppelt zo het nuttige aan het aangename. Hij is zorgeloos, leeft graag in gezelschap en zorgt goed voor de eigen kroost. Het Nijlpaard lijkt sloom, maar aan land kan hij snel lopen en is hij erg wendbaar. Het Nijlpaard volgt steeds dezelfde paden en zijn passage is nooit onopgemerkt.

O242. Oeakari - Kortstaartaap:

Deze aap is heel behendig en actief. Op de grond voelt hij zich niet zo op zijn gemak. Hij leeft zowel in kleine als in grote groepen. De Oeakari is heel aanhankelijk, maar houdt van zijn vrijheid. Zijn uiterlijk en zijn dolle streken maken hem tot een populair dier..

243. Oehoe - Bubo, Gufo:

Deze grote uil heeft zijn naam te danken aan zijn roepgeluid. Door zijn imposante verschijning heeft hij weinig vijanden. Hij is waakzaam en als hij onraad ruikt, zal hij elders een rustige plek zoeken. De Oehoe kan urenlang muisstil blijven zitten en dan plots in actie schieten. Hij is een opportunistische jager en vooruitziend. Hij verdedigt zijn jongen hardnekkig en een paartje blijft levenslang bij elkaar.

244. Okapi:

Dit zeldzame en opmerkelijke dier heeft een bruin lichaam, met zwarte en witte strepen op de poten en de achterzijde. De Okapi is schrander en verstandig en buitengewoon lieftallig. Ondanks zijn grootte is hij zachtmoedig en vredelievend. Alleen wanneer de Okapi lastig wordt gevallen, verdedigt hij zich met zijn krachtig gespierde poten.

245. Olifant - Gajah, Hathi, Tembo:

De Olifant is het grootste en zwaarste landdier. Hij leeft in kudden waar het recht van de sterkste geldt. Een Olifant is tam, gewillig, leergierig, hardwerkend, behulpzaam, intelligent en waakzaam. Hij is niet agressief, behalve als je hem kwaad doet. De Olifant is sterk en heeft goed ontwikkelde zintuigen. Hij maakt expressieve bewegingen met zijn slurf. Een Olifant is zachtmoedig, geduldig en heeft een goed geheugen.

246. Ooievaar - Magoeari, Indische gaper, Nimmerzat:

Deze sierlijke vogel houdt van gezelligheid. Hij vliegt doorgaans grote afstanden in groep. De groepsband wordt onderhouden door altruïstisch gedrag. Daarnaast heeft hij ook tijd voor zichzelf nodig. Jongen worden grootgebracht in een goed verzorgd nest. De Ooievaar is geduldig en heeft een snel reactievermogen. Hij drukt zijn humeur uit door het geklepper van zijn snavel.

247. Opossum - Yapok, Cuica:

Deze buidelrat heeft een buitengewoon scherp gehoor en leeft overwegend ‘s nachts. De Opossum is erg weerbaar: slangen kunnen hem niet vergiftigen. Deze alleseter en behendige klimmer handhaaft zich makkelijk onder alle omstandigheden en is verdraagzaam. Hij heeft een goed geheugen en is vindingrijk wanneer hij aangevallen wordt.

248. Orang-oetan - Pongo:

Orang-oetan betekent letterlijk ‘bosmens’. Hij is gevoelig en zachtaardig. De Orang-oetan is vlug onafhankelijk. Hij is goed gehumeurd, speels, nieuwsgierig en op gezelschap gesteld. Op de grond lijkt hij onbeholpen. De Orang-Oetan heeft een mysterieuze blik en bewaart steeds een kalme waardigheid.

249. Oranje passiebloemvlinder:

Deze grote tropische vlinder heeft fel oranje vleugels. De Oranje passiebloemvlinder is dapper en gebruikt zijn charme en inzicht om problemen te vermijden. Zo kan hij veilig voedingstoffen halen uit het oogvocht van de kaaiman. De Oranje passiebloemvlinder komt zweverig over, maar is een echte planmaker.

250. Oribi:

Deze gazelle leeft gewoonlijk in paren en is de hele dag door actief. Hij is een lichte slaper en wekt de anderen met een schrille alarmroep bij gevaar. Hij slaat de situatie liever van op afstand gade. De Oribi is zeer nieuwsgierig en voorzichtig. Hij is erg honkvast en keert steeds terug naar het eigen territorium.

251. Orka - Orcinus, Zwaardwalvis:

De Orka is een imposant waterzoogdier. Hij is een razendsnelle zwemmer, waakzaam en een geduchte jager. De Orka is verstandig, doordacht en een echt groepsdier. Hij werkt vlot samen om het beoogde resultaat te behalen. De Orka leeft in families met een duidelijke leider. Ook met anderen weet de Orka goed samen te leven en hij kan zich aanpassen als dat nodig is.

252. Ornaatelfje:

Deze zangvogel bouwt een overdekt nest van gras en spinrag. Hij is een goede zanger en imitator. Het Ornaatelfje is actief en rusteloos. Hij leeft in groep, is trouw en werkt goed samen. Hij onderhoudt en verdedigt zijn territorium samen met anderen. Het Ornaatelfje kan zich aanpassen aan een veranderende omgeving en leert vlot bij.

253. Oropendola:

Deze felgekleurde zangvogel zingt het hele jaar door. Hij is sociaal en broedt in dicht bevolkte kolonies waarbij de nesten soms tegen elkaar zijn gebouwd. De Oropendola is creatief en bouwlustig en bouwt erg mooie, hangende nesten. Hij maakt zich nuttig als insecteneter en geniet ook graag van lekkers. De Oropendola is meestal zwijgzaam, maar als hij zich laat horen, is hij duidelijk te herkennen.

254. Otter - Zeeotter, Visotter, Sero:

Deze meesterlijke zwemmer en duiker heeft goed ontwikkelde zintuigen. Een Otter is moedig, vrolijk, sterk en intelligent. In het algemeen is hij niet kieskeurig. De Otter is goedaardig. Deze behendige zwerver kan zich goed camoufleren.

P255. Paard - Tarpan, Flicka:

Het Paard is levendig, krachtig, beweeglijk en schrander. Zijn bewegingen zijn bevallig en statig. Als hij goed wordt behandeld, is hij vreedzaam en goedaardig. Hij verdedigt zich met bijten en stampen en heeft een groot uithoudingsvermogen. Hij communiceert met anderen met zijn houding en gezichtsuitdrukking.

256. Paca - Gibnut:

De Paca is een knaagdier dat je herkent aan de strepen op zijn rug. De Paca is snel en behendig en beweegt zich wandelend, klimmend, zwemmend en springend voort. Overdag is hij weinig actief, ‘s avonds des te meer. Hij heeft een groot aanpassingsvermogen en uithoudingsvermogen. De Paca heeft uiterst scherpe zintuigen. Ondanks zijn kleine gestalte kan hij luidruchtig zijn.

257. Pad - Bufo:

Gezelligheid is misschien wel de belangrijkste karaktertrek van de Pad. Hij heeft doorgaans een levendige, montere natuur en hoort zichzelf graag kwaken. Soms gaat hij ook helemaal op in de omgeving en is hij bijna onzichtbaar. Hij is voorzichtig. De Pad is een opportunistische jager die alles pakt wat in zijn bek past. Hij heeft een groot onderscheidingsvermogen en aanpassingsvermogen.

258. Pademelon:

Deze kleine kangoeroe leeft in dichte bosjes en ondoordringbaar struikgewas. Na zonsondergang komt de Pademelon tevoorschijn. Hij roffelt met zijn achterpoten op de grond om anderen voor gevaar te waarschuwen. De Pademelon is behendig, voorzichtig, aangenaam en gezellig. Hij zorgt goed voor zijn jongen.

259. Palmtortel - Lemoenduif, Hamanku:

Deze duif leeft zowel in paren als in groep. In de groep houdt hij van discussie. De Palmtortel vliegt meestal langzaam, maar als hij door een roofvogel achterna gezeten wordt, kan hij zeer hoge snelheden ontwikkelen. De Palmtortel is populair door de combinatie van zijn fraaie uiterlijk, zijn makheid en zijn welluidende roep. Zijn nest ziet er slordig en luchtig uit, maar is toch enorm stevig.

260. Panda - Reuzenpanda, Bamboebeer:

De Panda is heel zeldzaam en daardoor niet zo bekend. Hij leeft ook in ontoegankelijke gebieden. Hij is speels van aard en heeft een ongewoon uiterlijk. Hij is spontaan, vrolijk, behendig en aanhankelijk. Hij past zich snel aan en blijft goed geluimd.

261. Papegaai - Amazonepapegaai:

De Papegaai is de verstandigste onder de vogels, maar ook de meest humeurige. Hij is voorzichtig en sluw. De Papegaai heeft een goed geheugen, is trots, moedig, zelfbewust, schrander en trouw, maar ook opvliegend. De Papegaai is een goede imitator en zorgt voor veel plezier met zijn grappige reacties. De jonge vogels zijn heel sociaal.

262. Papegaaivis:

Deze vis heeft een bek die lijkt op de snavel van een papegaai. Deze sociale diersoort leeft in scholen in het koraalrif. Hij is zeer kleurrijk. De Papegaaivis is een drukke zwemmer. Hij heeft fascinerende gewoonten, waaronder het maken van een beschermende cocon waarin hij elke nacht veilig slaapt. De Papegaaivis is de hele dag in de weer.

263. Paradijsvogel - Wimpeldrager:

Deze schitterende zangvogel heeft een prachtig, kleurrijk verenkleed. Hij is trots, maar loopt niet te koop met zijn talenten, om jaloezie te vermijden. De Paradijsvogel is dapper. Tijdens de paringstijd voert hij ingewikkelde rituelen uit en is er een grote onderlinge wedijver. De Paradijsvogel is zorgzaam voor zijn kroost.

264. Pardelkat - Ocelot, Dwergluipaard:

Deze katachtige heeft lange poten en een prachtig gekleurde vacht. Hij is zeer actief en een uitstekend klimmer. De Pardelkat is zeer behendig en in staat een vogel tijdens zijn vlucht te vangen. Hij is een echt nachtdier. Overdag slaapt hij in de bomen, bijna onopvallend door zijn goede camouflage. Hij verdedigt zich fel. De Pardelkat heeft een groot aanpassingsvermogen en vertoeft in verschillende leefomgevingen.

265. Parelhoen - Zwarte parelhoen, Stipkip:

Deze vogel is gehard en bijzonder goed aangepast aan warme, droge streken. Hij heeft een goed geheugen. De Parelhoen is zeer lawaaierig. Hij is niet schuw, maar wel op zijn hoede. Hij is zeer hartstochtelijk.

266. Parkiet - Grasparkiet, Budgie:

De Parkiet is een kleine papegaaiachtige met een prachtig verenkleed en een lange staart. Dit nachtdier is vrolijk en sociaal. De Parkiet is intelligent en een goede imitator. Hij houdt ervan te kwetteren en kan luidruchtig zijn. De Parkiet is ondernemend. Soms geniet hij van wat rust. Beide ouders zorgen goed voor de jongen.

267. Patrijs - Perdix, Veldhoen:

De Patrijs is een standvastige en rustige akkervogel, slim, verstandig en leerzaam. Deze vogel past zich aan alle levensomstandigheden aan. Hij heeft een goed gemeenschapsgevoel en is vredelievend. Hij is opofferingsgezind en bijzonder teder en trouw tegenover partner en kroost. De Patrijs toont deze eigenschappen alleen bij zijn familie. Hij verlevendigt de omgeving. De Patrijs is kalm, voorzichtig en tevreden.

268. Pauw - Pavo:

De Pauw is een prachtige vogel. Hij is erg nieuwsgierig en heeft een goed geheugen. De Pauw is lawaaierig en je herkent hem vanop afstand aan zijn roep. Hij is erg hartstochtelijk. Deze opgewekte pronker is trots en leidt een regelmatig leven in kleine families.

269. Pekari - Navelzwijn, Napasika:

Deze varkensachtige heeft een donkergrijze of bruine vacht. Hij is sociaal, gezellig en actief. De Pekari is over het algemeen niet agressief, maar kan scherp uit de hoek komen. Hij leeft in kuddes waarvan de leden elkaar beschermen. Wanneer anderen het territorium binnenkomen, werken Pekari’s samen om een muur te vormen. De Pekari houdt van vaste structuur in zijn leven.

270. Pelikaan - Gumbula:

Deze watervogel staat bekend om zijn opvallend uiterlijk en gedrag. De Pelikaan is even zachtmoedig als verstandig. Hij is sociaal en kan het vinden met alle dieren. De Pelikaan is een gracieuze vlieger en ook op het water is hij sierlijk. De Pelikaan heeft een enorm uithoudingsvermogen en werkt bij de jacht goed samen met zijn soortgenoten.

271. Penseelaapje - Oeistiti:

Dit klauwaapje is actief. Het beweegt vaak zelfs het meest wanneer andere dieren in de schaduw liggen te rusten. Tegenover vreemden is hij wantrouwig en prikkelbaar. Over het algemeen is het Penseelaapje eigenzinnig. Hij is behendig en klimt goed. Deze goede imitator is soms vreesachtig van aard. Het Penseelaapje bekommert zich om een zieke kameraad.

272. Pimpelmees - Capellina:

Deze vogel heeft een onvergelijkbaar verenkleed, met blauwige kop, staart en vleugels en een geel lijf. Met zijn sterke klauwen klimt hij erg goed. De Pimpelmees is een slimme, vrolijke, beweeglijke vogel met levendige kleuren. Hij heeft een fijne lokroep.

273. Pinguïn - Keizerspinguïn, Koningspinguïn, Macaronipinguïn, Adéliepinguïn:

Deze vogel gebruikt zijn vleugels om door het water te klieven, zoals andere vogels door de lucht vliegen. Hij is levendig, gezellig, luidruchtig, argeloos en sociaal. De Pinguïn is buitengewoon behendig. Als hij broedt, is hij ijverig en opofferingsgezind. De Pinguïn leidt een regelmatig leven.

274. Plevier:

Deze steltloper houdt van water. Hij is zowel overdag als ’s nachts actief. De Plevier is behendig en sierlijk. Hij maakt een melodieus geluid, heeft een opvallend verenkleed en een groot uithoudingsvermogen. Hij legt enorme afstanden af op weg van en naar het broedgebied. De Plevier beschermt zijn jongen goed en lokt de vijanden van hen weg door te doen alsof hij een gebroken vleugel heeft en dus een makkelijke prooi is.

275. Poedel - Toy, Capitano:

De Poedel is een aanhankelijke en verstandige hond met een haast onfeilbare reukzin. Hij is fijngevoelig en daarom soms kleinzerig. Hij is uiterst opmerkzaam. De Poedel is een van de meest geliefde honden. Hij is erg goedaardig. Hij is niet graag alleen, maar houdt van zijn vrijheid.

276. Poema - Bergleeuw, Zilverleeuw, Cougar, Koegoear:

Deze grote krachtige kat beweegt zich sierlijk en met groot gemak voort. Hij leeft eerder solitair, maar is wel verdraagzaam en niet aggressief tegenover soortgenoten. De Poema toont zijn moed bij gevaar. Hij heeft een grote vitaliteit. Zelfs als hij dodelijk verwond is, vecht hij verwoed door. De Poema is vooruitziend.

277. Pony - Shetlandpony:

Dit kleine paard staat bekend om zijn kracht en uithoudingsvermogen. Hij is levendig, wakker, beweeglijk en schrander. Zijn bewegingen zijn bevallig en statig. De Pony is bijzonder alert en taai en hij kan zich goed verdedigen. Soms is hij een tikje eigenwijs. De Pony is vreedzaam en goedaardig tegenover andere dieren, zolang ze hem geen kwaad doen.

278. Poolvos - Blauwvos, Sneeuwvos:

De Poolvos heeft een mooie, weelderige, witte vacht. Hij leeft in kleine horden en bouwt complexe burchten. Hij is honkvast, gehard, past zich aan de omgeving aan en is tevreden met wat hij daar vindt. De Poolvos is sociaal en verdraagzaam tegenover andere dieren in zijn territorium. De Poolvos is vooruitziend en bewaart overtollig eten voor perioden van schaarste.

279. Potto - Angwatibo, Beermaki:

De Potto is een langzame halfaap met een dichte wollige vacht. Deze boombewoner is een nachtdier. De Potto is zeer sterk en hangt vaak uren na elkaar in hoge takken. Hij heeft een groot doorzettingsvermogen en is nieuwsgierig. In zijn vertrouwde omgeving is de Potto altruïstisch. Hij kan zich vlug bewegen als hij dit wil.

280. Prairiehond - Cynomys:

De Prairiehond is een op en onder de grond levend knaagdier. Een hol huisvest vaak een enorme kolonie. De Prairiehond is sociaal en waakzaam. Hij is bovendien slim en pijlsnel. Als hij jong is, houdt hij ervan geliefkoosd te worden en is hij vrolijk en dartel. De Prairiehond is altijd bezig en is zich bewust van eigen kunnen.

281. Python - Tijgerpython, Koningspython, Kaa, Liasis:

Deze grote wurgslang is zeer gevoelig voor trillingen van de grond. De Python is snel en een goede klimmer, zwemmer en duiker. Hij is rustig, stil en eerder passief, maar kan ook levendig zijn. De Python handelt doordacht en jaagt door hinderlagen op te zetten. Zijn prooi verslindt hij gulzig. De Python beschermt het eigen nest strijdbaar.

R282. Raaf - Corbie, Korako:

De Raaf is de grootste en krachtigste van de kraaiachtigen. Hij is sterk, listig en behendig. Hij voert grappige en dolle streken uit. De Raaf is intelligent en leert gemakkelijk. Hij eet meestal aas en hamstert voedsel.

283. Ree - Capriolo, Karaca:

Dit nachtdier kan zich geruisloos door het dichte struikgewas voortbewegen. De bewegingen van dit kleine hert zijn lieftallig en behendig. Het heeft goed ontwikkelde zintuigen. Het is voorzichtig en zachtmoedig. De Ree is vriendelijk en gezellig.

284. Rendier - Kariboe:

Het Rendier is schrander en heeft een mooi uiterlijk. Het is nuttig en eerder zwijgzaam. Deze taaie trekker heeft een groot uithoudingsvermogen. Het Rendier leeft in kudden en vindt overal zijn weg.

285. Renvogel - Vorkstaartplevier, Temmincks renvogel:

Deze steltloper heeft een opvallende opgerichte houding en relatief lange poten. Hij is energiek en een goede hardloper, die echter ook plots stil kan staan en die niet dikwijls vliegt. De Renvogel is behoedzaam en heeft een groot aanpassingsvermogen.

286. Ringstaartmaki - Katta, Hira:

Deze halfaap heeft een lange pluimstaart. Hij is een lawaaimaker in groepsverband, maar is verder erg aardig, zachtaardig en gracieus. Hij is niet agressief. De Ringstaartmaki is aantrekkelijk en beweegt zich vlug en omzichtig voort.

287. Rivierdolfijn - Baiji, Boto:

De zoetwaterdolfijn houdt zich op in troebel water om zich te verbergen. Door zijn unieke manier van kijken, aan de hand van sonargeluiden, is de Rivierdolfijn zeer zelfredzaam. Hij is zeer intelligent en de jongen zijn leergierig. De Rivierdolfijn heeft weinig vijanden.

288. Rode Lynx - Bobcat:

De Rode Lynx dankt zijn Engelse naam ‘Bobcat’ aan zijn korte staart. Deze kat is een krachtig en onbevreesd roofdier. Hij jaagt vooral ‘s nachts en volgt meestal dezelfde jachtpaden. Toch kan hij ook goed inspelen op verschillende situaties. De Rode Lynx is gesteld op zijn territorium en heeft een groot uithoudingsvermogen.

289. Roek - Graula:

De Roek is een grote zangvogel met een zwart verenkleed met blauwige metaalglans. Hij is nadrukkelijk aanwezig op plaatsen waar hij zich thuis voelt. Op de grond heeft hij een trotse stap. De Roek is vreedzaam en heeft weinig vijanden, omdat hij zich gemakkelijk aansluit bij grote luidruchtige groepen. Hij is niet kieskeurig. De Roek bouwt slordige nesten.

290. Roerdomp - Bito, Balaban:

Deze reigerachtige vogel heeft een perfecte bruine schutkleur. Hoewel hij niet vaak opvalt in het rietland, kan hij zich wel laten gelden met zijn roep. De Roerdomp is vooral actief in de schemering, maar ook overdag is hij op zoek naar kikkers. Hij is veeleisend. De Roerdomp heeft een indrukwekkende houding.

291. Roodborstje - Roodborst, Punarinta:

Deze zangvogel toont zijn vrolijke en opgewekte aard bij iedere gelegenheid. Hij is voorzichtig. In de omgang met anderen toont het Roodborstje soms plagerige neigingen. Zijn zang is melodieus en heeft een melancholieke toon.

S292. Saiga - Saiga antilope:

De snuit van deze antilope doet denken aan een kleine slurf. Hij leeft in grote kudden en is niet graag alleen. De Saiga is sociaal, al kan hij soms vechtlustig zijn. Hij is snel en krachtig en heeft een groot uithoudingsvermogen. De Saiga is een goede trekker. Hij heeft een grote overlevingsdrang. Wanneer er gevaar dreigt, slaat soms de hele kudde in paniek, hoewel ze zich even dikwijls hardnekkig verdedigt.

293. Saki:

Deze aap is heel actief en levendig. Hij zoekt de hele dag naar vruchten. De Saki is niet bang van aard en verkent graag onbekend terrein. Hij is trouw en hij verdedigt zijn soortgenoten fel. Al staat hij wantrouwig en vijandig tegenover andere dieren, hij zal niet snel als eerste tot de aanval overgaan. Wanneer hij een ander dier heeft leren kennen, is hij toegewijd en behulpzaam. De Saki leert veel uit ervaring.

294. Salangaan:

Deze vogel is een levendige en rusteloze acrobaat. Hij is humoristisch, creatief en kunstzinnig. Hij heeft een sterk aanpassings- en oriënteringsvermogen dat hem in staat stelt snel in een nieuwe omgeving te aarden. De Salangaan is een uitgesproken groepsdier, dat in grote kolonies leeft. Omdat hij vlug en verstandig is, ontsnapt hij makkelijk aan zijn belagers.

295. Saterhoen - Tragopaan:

De Saterhoen leeft alleen of in kleine groepjes in de bergwouden. Hij is niet wantrouwig. Wanneer hij zich eenmaal aan een nieuwe situatie heeft aangepast, is hij trouw en aanhankelijk. Hij is geduldig en kalm en reageert zelden impulsief, ook niet als er gevaar dreigt. De Saterhoen heeft een sterke overlevingsdrang en is niet bang van aard.

296. Schaap - Moeflon, Arkal, Argali, Valais zwartneus schaap:

Het Schaap is een uitgesproken groepsdier. Alleen geeft het snel de moed op, maar in groep kan het vele omstandigheden aan. Het reageert dikwijls verstandig. Het Schaap is nieuwsgierig en voorzichtig. Het heeft vooral voor de oudere dieren veel respect en toont zich volgzaam tegenover hen. Zelden is het Schaap opvliegend, meestal is het kalm en mild tegenover soortgenoten.

297. Schaarbek - Rayador:

Deze vogel leeft in kolonies langs kusten en rivieren. Hij is ordelijk en werkt steeds samen met soortgenoten, waarbij ze elkaar aflossen. De Schaarbek is vriendelijk en gedienstig. Hij is eerlijk en gaat behendig te werk, zonder een spoor van luiheid te vertonen. De Schaarbek stelt rust en kalmte op prijs. De kolonie verhuist snel als er onrust of gevaar dreigt om de orde zo vlug mogelijk te herstellen.

298. Schildpad - Trionyx, Testudo:

De Schildpad kan, ondanks zijn zware pantser, aanzienlijke afstanden afleggen. Hij is gehard, een volhouder en tegen veel opgewassen. De Schildpad is speels, maar het grootste deel van dag brengt hij door in rust. Wanneer hij echter in actie schiet, is hij een te duchten tegenstander. De Schildpad is intelligent en hij heeft een goed geheugen. Hij is opmerkzaam door zijn goed zicht en reukvermogen.

299. Schoenbekooievaar - Markoeb, Schoensnavel:

De Schoenbekooievaar is een bijzonder dier. Hij leeft stil en eenzaam, soms in kleine groepjes in voor veel dieren ontoegankelijk gebied. Hij heeft een uitzonderlijk uithoudings- en doorzettingsvermogen. De Schoenbekooievaar is verstandig. Hij is altijd klaar om op gevaar te reageren: voorzichtigheid is zijn tweede natuur. Als hij eenmaal vriendschap heeft gesloten, is hij heel trouw.

300. Scholekster - Bonte piet:

De Scholekster is een waad- en trekvogel. Dit groepsdier is behulpzaam tegenover vrienden. Hij is ordelijk en meestal opgewekt, maar soms plots opvliegend en luidruchtig. Hij is verstandig, soms listig. De Scholekster is territoriaal en zal zijn gebied met een zekere agressiviteit verdedigen.

301. Schorpioen - Sira-sira, Alakdan:

Dit indrukwekkend dier heeft een gekrulde gifstekel. De Schorpioen wordt daarom vaak beschouwd als agressief, maar is dat niet. Hij zal enkel steken wanneer hij in het nauw wordt gedreven. Hij is gehard en bestendig. De Schorpioen is honkvast en voelt zich het best in zijn vertrouwde omgeving. Hij handelt doordacht in tijden van schaarste. Wanneer de Schorpioen zijn pantser verliest, is hij zacht en kwetsbaar.

302. Schrijvertje - Schrijverken, Draaikever:

Deze glanzende blauwzwarte kever leeft in sloten en meren. Het Schrijvertje beweegt zich behendig en sierlijk voort op het wateroppervlak. Het kan goed zwemmen en uitstekend duiken en vliegen. Het voelt zich goed in grote groepen. Hoewel het zeer snel over het water glijdt, botst het nooit met soortgenoten. Het Schrijvertje is altijd bezig en handelt snel. Het is bescheiden en verstopt zich soms onder water.

303. Schroefhoorngeit - Markhoor:

De Schroefhoorngeit voelt zich het meest op zijn gemak in kleine, hechte groepjes. Hij staat niet vijandig tegenover andere dieren, maar zoekt er niet snel contact mee. Hij is fraai, verstandig, nieuwsgierig, voorzichtig en lenig. Hij is gehard door het leven in onherbergzame streken. Een jonge Schroefhoorngeit is snel zelfstandig en gaat graag op onderzoek uit. Hij is opvallend leergierig.

304. Secretarisvogel - Secretario:

De Secretarisvogel is eerder zwijgzaam. Toch kan hij heel enthousiast zijn en dit duidelijk laten merken. Hij is behulpzaam en ijverig en hij beschermt vooral de zwakkere soortgenoten. Deze trotse vogel reageert snel bij gevaar. Hij is verstandig en heeft veel inzicht. De Secretarisvogel is eerder gesloten tegenover vreemden, maar des te vriendelijker tegen bekenden.

305. Seriema - Chunga, Kuifseriema:

Deze bodembewonende vogel heeft lange poten, een lange nek en een lange staart. Hij beweegt meer al rennend dan al vliegend. De Seriema is nieuwsgierig en werklustig: hij is de hele dag druk in de weer. Hij is verstandig en gaat steeds geordend te werk. In de eigen groep zet de Seriema zich erg hard in. Hij kan luidruchtig zijn en gedraagt zich meestal vredelievend.

306. Serval - Wolvenhert:

Deze katachtige is krachtig, lenig en voelt zich thuis in wilde graslanden. Hij is doorgaans opvallend vriendelijk. Als hij wordt aangevallen, verdedigt hij zich echter hardnekkig en meedogenloos. De Serval zoekt niet zo vaak gezelschap op. Hij jaagt volhardend en sluw. Hij gedraagt zich trots. Met zijn voorzichtigheid en kalmte doorstaat de Serval zeer verscheiden leefomstandigheden.

307. Sifaka - Kroonsifaka, Zijdesifaka:

Deze halfaap voelt zich goed in kleine groep. Hij is uiterst vreedzaam en vriendelijk. Hij is gevoelig en heeft fijn ontwikkelde zintuigen. Hij is vreedzaam maar kan zich onverdraagzaam tonen tegenover anderen. De jongen worden door de Sifaka zorgzaam beschermd, soms bijna vertroeteld. Hij is slim en bedachtzaam. Alleen bij gevaar wordt hij snel onzeker en luidruchtig. De Sifaka houdt ervan ondeugende of uitdagende streken uit te halen. Hij is meelevend en eerlijk. Hij is zelden uitermate enthousiast, maar wel behulpzaam en gedienstig.

308. Sijs:

Deze zangvogel heeft een opvallende vlucht. Hij heeft een gele vleugelstreep en een gevorkte zwarte staart. Hij is argeloos en in zekere zin lichtzinnig. De Sijs leert gemakkelijk. Hij is gezellig, vredelievend en vertrouwelijk. De Sijs is vreesachtig.

309. Sikahert - Sika:

Het Sikahert is zeer verstandig en voorzichtig. Het mijdt grote groepen en voelt zich goed in beperkt gezelschap. Het Sikahert is behendig en levendig en het leeft met de meeste verwante dieren in vrede. Het blijft steeds opgewekt en is soms wat rusteloos. Het is volhardend, maar kan op een eerder genomen beslissing terugkomen. Het Sikahert is opofferingsgezind en trots.

310. Sint-Bernard - Barry:

Deze beroemde Sint-Bernardshond staat vooral bekend om zijn speurtochten naar verdwaalde mensen in het gebergte. Hij is bijzonder sterk, scherpzinnig en uitermate trouw. Hij is gezellig. De Sint-Bernard is moedig, goedaardig en heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel.

311. Slaapmuis - Hazelmuis, Bosslaapmuis, Relmuis:

Dit opmerkelijke dier is dapper en onbevreesd, maar wordt soms opgeschrikt door kleinigheden. Hij is beweeglijk, acrobatisch en guitig van aard. De naam verwijst naar de vele rustpauzes die hij nodig heeft, waarbij hij niet graag gestoord wordt. De Slaapmuis is nieuwsgierig en trekt graag op onderzoek uit. Als hij zich concentreert, heeft hij weinig oog voor wat er rond hem gebeurt. De Slaapmuis is verstandig, vindingrijk en steeds bezig.

312. Slangehalsvogel - Anhinga:

Deze grote, sociaal levende watervogel is uiterst behendig, snel en atletisch. Hij gaat doortastend te werk en verkent graag onbekend terrein, maar keert steeds naar vertrouwde plaatsen terug. De Slangehalsvogel is ordelijk, zorgzaam en geduldig. Hij verdedigt zijn territorium fel, maar zwakkere dieren kunnen op zijn hulp rekenen. Hij toont zich dankbaar tegenover degenen die hem helpen. Bij een eerste kennismaking is hij wat afstandelijk, maar als hij iemand beter kent, is hij uiterst trouw.

313. Slankbeer - Olingo, Makibeer, Martilla:

Deze kleine beerachtige heeft een geelbruine vacht en een lange, dik behaarde staart. De Slankbeer is een nachtdier dat in de bomen woont en hij heeft goed ontwikkelde zintuigen. Hij is zeer lenig en kan zijn evenwicht zeer goed behouden. Dit maakt van hem een echte durver. Hij draagt goed zorg voor zichzelf. De Slankbeer heeft een luide roep om over een grote afstand te communiceren met soortgenoten.

314. Slechtvalk:

De Slechtvalk staat bekend om zijn concentratievermogen en zijn nauwkeurigheid. Hij is erg oplettend, waakzaam en vlug. Zijn snelheid en reactievermogen zijn fabelachtig. De Slechtvalk is trouw, werkzaam en rustig van natuur. Alleen als hij zijn jongen wil beschermen, wordt hij onberekenbaar. Hij leert snel. De Slechtvalk is vriendelijk, wijs en volhardend.

315. Smelleken - Merlin:

Het Smelleken is een kleine en onopvallend valk. Hij is dapper en durft ook grotere dieren weerstaan. Hij verdedigt zijn territorium fel, maar laat zich daarbuiten graag benaderen. Hij is geduldig, mild en wijs. Het Smelleken vliegt lenig en snel. Hij gaat steeds doordacht en schrander te werk. Hij is spaarzaam, vreedzaam en zorgzaam van aard. Het Smelleken is tamelijk honkvast, maar past zich niettemin goed aan nieuwe omgevingen aan .

316. Sneeuwhoen - Alpensneeuwhoen, Witstaartsneeuwhoen, Spitsvleugelhoen:

De Sneeuwhoen is erg gehard. Hij groeit op in een eerder vijandelijke omgeving, maar door zijn sterke aanpassingsvermogen slaat hij zich er doorheen. Soms is hij angstig, maar hij blijft waakzaam en beheerst en zal nooit paniekerig doen. De Sneeuwhoen voelt zich het best in kleine groepjes. Hij stelt rust en kalmte op prijs en is opofferingsgezind.

317. Sneeuwstormvogel - Sneeuwpetrel:

Deze elegante vogel is krachtig, snel en lenig. Hij is een schrandere en opmerkzame volhouder. Hij toont zich dankbaar en leeft in vrede met andere dieren.

De werkkracht en inzet van de Sneeuwstormvogel zijn vaak fenomenaal. Hij is geliefd om zijn dappere, vrolijke en opgewekte houding. Als de Sneeuwstormvogel soms boos wordt, onderneemt hij nadien stappen om het goed te maken.

318. Sneeuwuil - Hedwig:

Deze krachtige vogel is sterk en niet snel van zijn stuk te brengen. De Sneeuwuil reageert rustig en bedaard. Hij is zeker niet bang en in staat om zich te verdedigen tegen veel grotere dieren. De Sneeuwuil is niet luidruchtig, lijkt vaak afwezig, maar kan met doordachte ideeën voor de dag komen. Zijn verschijning blijft zelden onopgemerkt.

319. Snip:

Deze steltloper is voorzichtig en erg schrander, scherpzinnig en listig. De Snip is rusteloos en soms koortsachtig op zoek. Hierbij laat hij zich eerder leiden door zijn gevoel dan door weloverwogen beslissingen. Hij kan zich goed verbergen en zal in een groep zelden haantje-de-voorste zijn. Toch kan hij bij gevaar onverwacht sterk reageren. De Snip zal op zo’n ogenblik de leiding nemen.

320. Snoek - Hauki, Waterwolf:

Deze grote zoetwatervis is verstandig en soms brutaal. Hij is een roofvis die met veel energie voor de dag kan komen. Wanneer de Snoek niet bedreigd wordt, is hij rustiger en kalm. Hij is vriendelijk en vreedzaam, maar heeft het moeilijk met concurrentie van soortgenoten. De Snoek is zelfverzekerd en alert. Deze mysterieuze vis is een expert in camouflage en verrassing.

321. Specht - Picus, Dwergspecht, Boomklopper:

De Specht is opgewekt van aard. Hij vrolijkt de omgeving op door zijn lachende roep en zijn innemend gedrag. Hij is schrander en waakzaam. De Specht is zorgzaam voor zijn jongen. Iedereen kent hem omwille van zijn luide tromgeroffel, maar als hij onraad bespeurt houdt hij daar onmiddellijk mee op.

322. Sperwer - Spreeuwenarend, Musket, Klamper, Krahui:

Deze roofvogel heeft een opvallende geel oog. De Sperwer is dapper en soms brutaal. Al schertsend jaagt hij met een verrassingsaanval anderen schrik aan. Hij is krachtig, volhardend en heeft een groot concentratievermogen. De Sperwer bouwt zijn nest slordig. Hij draagt geduldig en waakzaam zorg voor zijn jongen.

323. Spiesbok - Gemsbok, Passan, Beisa:

Deze antilope heeft twee grote hoorns en leeft in een zeer droog klimaat. De Spiesbok is volhardend en rusteloos. Hij leeft in vrede en werkt gemakkelijk met anderen samen. Als hij wordt aangevallen kiest hij meestal de vlucht, maar wanneer hij in het nauw gedreven is, durft hij aan te vallen. De Spiesbok is dan ook een niet te onderschatten tegenstander.

324. Spinaap - Slingeraap, Kwatta, Muriqui:

Deze aap staat bekend om zijn behendigheid. Hij verplaatst zich vlot over alle denkbare terreinen en voelt zich overal thuis. De Spinaap leeft in groep. Rangorde is belangrijk, maar wordt niet streng gehandhaafd. Hij is een echte genieter. De Spinaap is speels, verstandig en snel enthousiast, maar even snel verstrooid.

325. Spitsmuis - Wimperspitsmuis, Suncus, Cokia:

Dit kleine muisachtige dier is een insecteneter. Hij is een geduchte rover die graag en veel eet. De Spitsmuis is buitengewoon actief. Hij is sterk en nerveus en neemt enkel korte rustpauzes. De Spitsmuis is erg beschermend voor zijn territorium en toont zich agressief tegenover indringers. Hij rent snel en trekt zich steeds goed uit de slag.

326. Spitssnuitdolfijn - Butskop, Zifio:

Deze middelgrote, sterke walvisachtige is enorm nieuwsgierig. Alles wat onbekend is, onderzoekt hij. De Spitssnuitdolfijn leert veel uit ervaring en geeft die ervaring door aan anderen. Hij is schuw. De Spitssnuitdolfijn is luisterbereid, geduldig en heeft een sterk verantwoordelijkheidsgevoel. Zieke of gewonde soortgenoten worden niet in de steek gelaten.

327. Spitsvogel - Artamus:

Deze levendige en energieke zangvogel is erg wendbaar. Hij vangt insecten in de lucht. De Spitsvogel is gezellig en hoegenaamd niet egoïstisch. Hij leeft zeer sociaal in grote groepen. Hij is hulpvaardig. De Spitsvogel is vrolijk, ondeugend en pakt problemen luchtig aan. Hij gaat zelden bij de pakken neerzitten.

328. Spoorkoekoek - Centropus, Coucal:

De Spoorkoekoek is een forse grondvogel. Hij bouwt een verzorgd, stevig en goed verborgen nest. Deze stoutmoedige vogel haalt soms gedurfde acties uit om zijn jongen te voeden. Hij is levendig en openhartig, maar zelden uitbundig. De Spoorkoekoek heeft een diepe en verdragende roep.

329. Spotlijster - Katvogel, Sidderspotlijster, Mimus, Zwarte lijster:

Deze zangvogel trekt de aandacht door zijn kwaliteiten als imitator. Hij heeft een vrolijke aard en werkt graag samen. Hij verdedigt zijn territorium fel, maar eens de Spotlijster anderen kent, laat hij hen met rust. Als de Spotlijster aan een taak is begonnen, werkt hij er koortsachtig en rusteloos aan verder. De Spotlijster is ordelijk en tamelijk honkvast.

330. Spreeuw - Star, Starling:

Er bestaat geen meer vrolijke, blijmoedige en opgewekte vogel dan de Spreeuw. Hij beschouwt alle omstandigheden met rust, jovialiteit en een wereldwijze blik. Hij verliest nooit zijn goed humeur. De Spreeuw is bescheiden, slim en speels. Hij leert gemakkelijk iets bij. De Spreeuw heeft een groot aanpassingsvermogen. Hij kent een hecht familieleven en verdedigt zich dapper tegen vijanden.

331. Springbok - Insephe:

De Springbok leeft in grote groepen met een sterke sociale structuur. Hij is zachtmoedig, nieuwsgierig en rustig. Hij is steeds waakzaam, verstandig en vriendelijk. De Springbok leeft in vrede met anderen. Zijn naam verwijst naar de sprong die hij maakt om de kudde te waarschuwen voor dreigend gevaar. De Springbok zal zelden de confrontatie verkiezen. Hij laat een soortgenoot niet in de steek.

332. Springhaas:

Dit kleine knaagdier heeft sterk ontwikkelde achterpoten. Hiermee kan hij in vergelijking met zijn grootte heel ver springen. De Springhaas voelt zich thuis in kleine groepen. De Springhaas leeft in ingenieuze en gecompliceerde holen. Hij is honkvast en blijft steeds in de buurt van zijn veilige hol. Hij is opmerkzaam, snel, behendig en vlijtig.

333. Sprinkhaan - Jilpir, Panzi:

Deze levensgenieter vertoeft graag op zonnige graslanden. Hij heeft lange achterpoten waarmee hij ver kan springen om aan gevaar te ontsnappen. Hij heeft weinig vijanden, is voorzichtig en geduldig. De Sprinkhaan heeft een groot aanpassingsvermogen. Met zijn opvallend gekleurde vleugels maakt de Sprinkhaan een bijzonder geluid.

334. Staartmees:

Deze kleine zwart-wit-roze zangvogel heeft een lange staart. De Staartmees is acrobatisch, zeer actief en rusteloos. Hij laat zich voortdurend horen. Hij is nieuwsgierig en voelt zich overal thuis. De Staartmees is zorgzaam en sociaal. Hij is een meester in het bouwen van nesten.

335. Steenarend - Goudarend:

Deze edele roofvogel heerst fier over zijn territorium. De Steenarend is waakzaam, rustig en verstandig. Tijdens de jacht is hij snel en behendig. De Steenarend heeft een beperkte familie en blijft die zijn hele leven trouw. Hij heeft de naam gevaarlijk te zijn, maar is rustig van aard. Hij zal eerder beschermen dan bedreigen. Enkel wanneer hij rechtstreeks wordt aangevallen zal hij zich fel verdedigen. De Steenarend is een volhouder.

336. Steenbok - Waliasteenbok, Toer:

De Steenbok is vooral bekend om zijn behendigheid en zijn evenwichtsgevoel. Deze bergbewoner leeft in groep en hecht belang aan de rangorde binnen de groep. Hij is vriendelijk en nieuwsgierig, maar soms wat koppig. Hij leert veel van ouderen. De Steenbok is sterk maar zal zijn kracht niet snel tegen anderen gebruiken. Hij is speels, leeft in vrede met zijn omgeving en past zich snel aan.

337. Steenloper:

Zoals wel meer bij trekvogels is vooral het uithoudingsvermogen van de Steenloper opvallend. Hij beschermt zijn jongen hardnekkig. Hij is de hele dag op zoek naar voedsel en soms is hij een beetje hebzuchtig. De Steenloper is snel, verstandig en praktisch aangelegd. Hij heeft organisatietalent en werkkracht.

338. Stekelstaarteekhoorn - Anomalure:

De Stekelstaarteekhoorn leeft in hoge bomen waar hij zich snel, lenig en met grote sprongen verplaatst. Hij kan zich erg goed verschuilen als er gevaar dreigt: zelfs een grote groep is nauwelijks op te merken. Hij is vreedzaam, een beetje nerveus zo nu en dan, levendig en guitig. De Stekelstaarteekhoorn is gevoelig en heeft goed ontwikkelde zintuigen.

339. Stekelstaarteend - Witkopeend:

De Stekelstaarteend is een goede duiker. Hij bouwt zijn nest kunstig en zorgt ervoor dat het goed verscholen ligt. De Stekelstaarteend is leergierig, snel en ordelijk. Als zijn jongen bedreigd worden, kan hij onverwacht agressief worden. De Stekelstaarteend is vrijheidslievend.

340. Stekelstaartzwaluw:

Vooral de snelheid en wendbaarheid van deze zwaluw zijn fenomenaal. Hij heeft een groot aanpassingsvermogen voor nieuwe broedplaatsen. De Stekelstaartzwaluw houdt ervan in grote groepen te leven. Af en toe lijkt hij erg gehaast, doet hij wat zenuwachtig en heeft hij minder aandacht voor zijn omgeving. De Stekelstaartzwaluw is behulpzaam, dankbaar en doorgaans eerlijk en openhartig.

341. Stekelvarken - Coendou, Noko, Landak:

Dit knaagdier is een klein en stil nachtdier dat overdag genietend ligt te zonnebaden voor zijn hol. Het Stekelvarken is standvastig en moeilijk te overhalen, soms een beetje eigenwijs. Zolang hij zich niet bedreigd voelt, is hij vriendelijk en vreedzaam. Als hij zich dan toch aangevallen voelt, verdedigt hij zich fel en hardnekkig. Het Stekelvarken is rustig, zachtmoedig en een goede leermeester. Al maakt hij soms een trage indruk, hij is in staat om zeer snel te reageren.

342. Steltkluut:

Deze vogel is een gracieuze en lieftallige steltloper. Hij heeft een edele houding en is eervol. Hij bouwt een ingenieus en verzorgd nest. De Steltkluut is mild, vrijheidslievend en slim. In een onbekende omgeving neemt hij een afwachtende houding aan. Toch gaat de Steltkluut vaak naar nieuwe verblijfplaatsen op zoek, grotendeels uit nieuwsgierigheid. Hij past zich goed aan.

343. Steltral - Roatelo:

Deze opmerkelijke vogel voelt zich vooral in groep thuis, waarin de verantwoordelijkheid voor jongen en voedsel wordt gedeeld. De Steltral bezit een sterk gevoel voor teamgeest. Hij heeft weinig vijanden. De Steltral is dankbaar, hulpvaardig en gaat steeds doordacht te werk.

344. Steppelemming:

Dit knaagdier heeft een lange dichte vacht. De Steppelemming is vooruitziend en gaat met overleg te werk. Hij is klein, maar zeker niet kwetsbaar. Hij is opgewekt, speels en vrolijk. De Steppelemming vertoont geen agressief gedrag, ook niet tegenover andere dieren. Hij is uitermate nieuwsgierig. Hij is bouwlustig, maar niet altijd werkzaam. De Steppelemming leert snel, vooral door ervaring.

345. Stern - Opaalstern, Elfenstern Lachstern:

Deze zeevogel vliegt vlug en behendig. Hij is zorgeloos en vrolijk. Meestal is de Stern mild en begrijpend, maar als hij voor jongen moet zorgen, kan hij ook wel jaloers en opvliegend zijn. Hij is praatgraag. Een doortocht van een Sternkolonie blijft dan ook zelden onopgemerkt.

346. Steur - Huso, Sterlet:

De Steur is de grootste zoetwatervis ter wereld. Hij is rustig, kalm en waardig. De Steur kan enkel rechtdoor zwemmen en heeft veel ruimte nodig om te bewegen. Met zijn doorzettingsvermogen kan hij de oceaan overzwemmen. De Steur is gevoelig en niet snel bang.

347. Stokstaartje - Timon, Surikato, Meerkat:

Deze energieke graver bouwt een ingewikkeld gangenstelsel. Hij is erg sociaal en vaak aanhankelijk. Hij voelt zich met opvallend gemak overal thuis. Het Stokstaartje handelt zelden instinctief: het leert veel uit ervaring. Het heeft een goed geheugen en is erg schrander. Het Stokstaartje is gezellig, vriendelijk, grappig en speels, maar ook steeds waakzaam en uitermate dapper. Het ligt graag in de zon, maar kan ook plots onstuimig en drukdoend met iets bezig zijn.

348. Stormvogel - Fulmar, Petrel:

Deze kleine, dapper vogel schiet vlak over het water in een grillige, behendige vlucht. Hij heeft een sterk oriënteringsvermogen. De Stormvogel komt zelden aan land en keert steeds naar hetzelfde nest terug. Hij gaat de gevaren niet uit de weg en bedenkt steeds een verstandige oplossing. Al lijkt hij niet altijd vriendelijk, hij is toch erg sociaal. Hij voelt zich thuis in grote groepen. De Stormvogel is waakzaam en edelmoedig.

349. Strandloper:

Deze vogel laat zich niet snel opmerken. De Strandloper is opofferingsgezind en zal voor soortgenoten grote risico’s nemen. De Strandloper is actief en heeft een opvallend uithoudingsvermogen. Hij past zich aan alle leefomstandigheden goed aan.

350. Streepmuis:

De Streepmuis is waakzaam en bedrijvig. Hij heeft scherpe ogen en is een behendig klimmer. Hij is kwetsbaar maar dapper. De Streepmuis is sportief en nieuwsgierig. Hij speelt graag en veel. Hij leeft zorgzaam in kleine en grote groepen. De Streepmuis laat zijn gedrag en stressgevoeligheid beïnvloeden door de groep.

351. Struisvogel - Struto:

De Struisvogel is de snelste loopvogel ter wereld. Hij is sterk, beweegt soepel en heeft een groot uithoudingsvermogen. Hij is zeer opmerkzaam. De Struisvogel is verdraagzaam tegenover andere diersoorten en werkt goed samen in groep. Hij is een genieter. Bij conflict kan de Struisvogel een geduchte tegenstander zijn.

T352. Tagoean - Vliegende eekhoorn, Ljoetaga:

Deze vliegende eekhoorn valt op door zijn rode kleur en grote ogen. De Tagoean is een goede klimmer die fantastische zweefsprongen maakt. Hij is vooruitziend en speurt het luchtruim af alvorens hij zijn vlucht aanvat. Dit nachtdier is moedig. De Tagoean is snel, lenig en levendig.

353. Taipan:

De Taipan is een zeer giftige koraalslang. Hij bijt echter enkel wanneer hij in het nauw wordt gedreven. Dan verdedigt hij zich fel. Hij is sterk en krachtig en heeft een zeer goed zicht. De Taipan is alert en scant de omgeving heel nauwgezet. Bij het jagen is hij erg strategisch. De Taipan heeft een groot aanpassingsvermogen.

354. Tapir - Danta, Anta:

De Tapir is een grote planteneter met een korte slurf. Hij is goedhartig, vreedzaam en nieuwsgierig. Bij gevaar verbergt hij zich in het water. De Tapir is alert. Hij reageert uiterst gevoelig op zijn omgeving.

De Tapir is een gewoontedier dat zijn eten zoekt rond vertrouwde, goed gekende paden.

355. Tarpon - Megalops:

Deze forse, krachtige vis heeft grote, zilverglanzende schubben en grote ogen. De Tarpon zwemt zeer snel en imponeert met spectaculaire sprongen. Deze geharde vis is uniek en soms ongrijpbaar. Hij heeft een groot uithoudingsvermogen. De Tarpon past zich aan de meest moeilijke omstandigheden aan.

356. Termiet - Witte mier:

De Termiet is een sociaal insect dat in grote groepen leeft. De groep kent een duidelijke taakverdeling. De Termiet is een harde werker. Hij kan zeer goed samenwerken om zo prachtige bouwwerken te maken van verscheidene meters hoog. Hij is goed georganiseerd. De Termiet kan zich in groep goed verdedigen.

357. Tijger - Tigris, Bengaalse tijger:

Deze prachtige kat verenigt in zich een verleidelijke schoonheid en een ontembare wildheid. De Tijger is zich goed bewust van zijn kracht. Hij leeft en werkt graag alleen, maar voelt zijn soortgenoten toch zeer goed aan. Hij is vriendschappelijk en deelt zijn voedsel met anderen als hij er teveel heeft. De Tijger vermijdt fysieke conflicten met soortgenoten en zoekt naar andere oplossingen. De Tijger is dapper.

358. Tjiftjaf:

Deze kleine insecteneter en zangvogel heeft een opmerkelijke roep. Die roep gebruikt de Tjiftjaf om aan andere dieren duidelijk te maken dat men zijn territorium betreedt. De Tjiftjaf is blijmoedig. Door zijn constante zoektocht naar eten is hij onrustig en beweeglijk. Zijn nest is mooi onderhouden. De Tjiftjaf is dapper en vreest geen rovers.

359. Toekan - Toco:

De Toekan is een prachtige vogel die vooral bekend is door zijn kleurrijke snavel. Deze snavel gebruikt hij op een inventieve manier. Als deze oerwoudbewoner zijn monotone roep laat klinken, is de Toekan over grote afstanden te horen. Hij is ondernemend en speels. De Toekan is een goede imitator, rusteloos en nonchalant.

360. Toepaja - Boomspitsmuis:

Dit kleine, insectenetende zoogdier met een spitse neus is voortdurend onderweg. Hij is zeer actief, rusteloos en soms nerveus. De Toepaja is doorgaans verdraagzaam, behalve bij voedselschaarste. De Toepaja is vindingrijk en handig.

361. Toerako - Loerie, Bananeneter:

De Toerako is een actieve en fraaigekleurde vogel. Hij kan heel goed klimmen en klauteren. Hij is mooi en snel. Hij past zich goed aan veranderende omstandigheden aan. De Toerako is interessant, nieuwsgierig en zeer sociaal. De Toerako is beschermend en waarschuwt niet alleen zijn soortgenoten maar ook andere dieren bij gevaar.

362. Torenvalk - Gheppio, Valk:

Vanwege zijn gezellige aard en de zorgzaamheid voor zijn jongen krijgt deze vogel veel sympathie. Hij is snel, behendig en niet vlug vermoeid. De Torenvalk gedraagt zich moedig en flink. Hij is een geduchte rover, maar dat vergeet men snel omdat zijn stijl bewondering afdwingt. De Torenvalk heeft een sierlijke vlucht en is een echte acrobaat op dat gebied. Hij is erg opmerkzaam. De Torenvalk is krachtig en moedig.

U363. Uil - Kerkuil, Strigo:

De Uil is een krachtige en actieve jager die ‘s nachts op pad gaat. Hij heeft goed ontwikkelde oren en ogen. De Uil is opmerkzaam: elk moment observeert hij het gebied rondom zich. De Uil is erg goed in camouflage. Hij is stilzwijgend, proper en nuttig. De Uil is moedig en behendig. Hij helpt zwakkere soortgenoten.

V364. Veldmuis:

Dit kleine knaagdier heeft een ruige vacht en korte staart. Het is geweldig snel. Het springt, klimt en huppelt. De Veldmuis is zeer vrolijk, goedhartig, argeloos en verstandig. Hij hoort scherp, ruikt op grote afstand en ziet voortreffelijk. De Veldmuis is vooruitziend en verzamelt voedselvoorraden in zijn nest.

365. Vink - Boekvink, Botvink:

Deze vlijtige en levendige zangvogel is gezellig, vreedzaam en vrolijk. In het algemeen is de Vink niet schuw, maar wel voorzichtig. Hij besteedt veel zorg aan de bouw van het nest en onderhoudt het regelmatig. De Vink is opgewekt en trouw. Hij leert zijn typische zang van de oudere vogels.

366. Vleermuis - Kalong, Yarasa, Kelawar:

Dit nachtdier heeft met echolocatie een heel eigen, goed ontwikkeld zintuig. De Vleermuis is een zeer nuttig dier. Het leeft in grote groepen en verzorgt zijn jongen goed. De Vleermuis is erg beweeglijk en een zeer behendige vlieger. De Vleermuis is een unieke jager en is zeer opmerkzaam.

367. Vlinder - Koolwitje, Citroenvlinder:

De Vlinder heeft een karakteristieke flapperende vlucht en erg opvallende vleugelkleuren. Ondanks zijn kleurenpracht kan hij zich in rustperiodes ook onopvallend gedragen. Hij is een zeer lieflijke vlieger en een echte levensgenieter. De Vlinder ondergaat af en toe een metamorfose. Dit is het moment waarop de Vlinder op zoek gaat naar nieuwe uitdagingen.

368. Vogelbekdier:

Dit kleine zoogdier met een opvallende snavel leeft in het water en is een uitzonderlijke zwemmer. Het Vogelbekdier is zeer uniek: het is een zoogdier dat eieren legt, het enige zoogdier met een snavel en één van de weinige giftige zoogdieren. Het Vogelbekdier is flexibel, verdraagzaam en kent weinig vijanden. Op bepaalde momenten is hij onverstoorbaar. Hij is doordacht en gebruikt meerdere holen om snel te ontkomen bij gevaar.

369. Vos - Vulpes, Gewone Vos, Rode Vos:

De Vos is een slank en sierlijk roofdier. Hij beseft het gevaar wel, maar vreest het niet. Hij is stoutmoedig en sluw. De Vos is verstandig en vindingrijk. Hij is een opportunist. De Vos is in staat om zich constant aan te passen aan een nieuwe situatie en heeft een grote overlevingsdrang.

370. Vuursalamander - Goudsalamander:

Deze zeer grote salamander heeft een opvallend, fel gekleurd vlekkenpatroon. De Vuursalamander is een actief nachtdier. Als hij volwassen is, heeft hij bijna geen vijanden. Hij is trouw en standvastig en keert bijna altijd terug naar zijn woonplaats. Hij heeft een goed oriëntatievermogen. De Vuursalamander is een echte speelvogel.

W371. Walrus - Morsa, Mursu, Walvispaard:

Dit grote, sterke en indrukwekkende zeezoogdier met lange slagtanden leeft in de poolgebieden. De Walrus is een sociaal dagdier en hij is zeer gezellig. Hij verkiest grote groepen, zit graag dicht bij de anderen en heeft weinig vijanden. De Walrus is een genieter. Hij is gevoelig.

372. Wasbeer - Raccoon, Procyon:

Deze kleine boombewoner kan zich goed handhaven in verschillende omgevingen en eet bijna alles. De Wasbeer is intelligent en bevallig. Hij maakt met zijn behendigheid en lenigheid een aangename indruk. Hij is vrolijk, opgewekt en nieuwsgierig. De Wasbeer is plagerig en guitig. In nood is hij moedig en behulpzaam.

373. Wever - Widavink:

Deze zangvogel leeft in grote groepen en is vooral bekend om de speciale manier waarop hij zijn nest zorgvuldig bouwt. De Wever pronkt graag met zijn prestaties. Hij blijft altijd bezig met de bouw van nieuwe nesten. De Wever is slim en scherpzinnig. Hij is altijd aan het kwetteren.

374. Wezel - Muishond:

Deze marterachtige is het kleinste roofzoogdier ter wereld. De Wezel is stoutmoedig, dapper, buitengewoon behendig en gespierd. Hij valt soms prooien aan die vele keren groter zijn dan zichzelf. De Wezel is vooruitziend. Hij jaagt soms op meer dieren dan hij nodig heeft en slaat die dan op als voorraad. De Wezel is familiaal ingesteld en vrijheidslievend.

375. Wielewaal - Oriolo:

Deze fel gele zangvogel met zwarte vleugels leeft in de boomtoppen. Met zijn welluidende zang is hij graag gezien. De Wielewaal kibbelt graag. Hij is onrustig en moedig. Hij maakt een kunstig geweven nest. Hij is zorgzaam voor zijn familie.

376. Wilde eend - Lacha:

De Wilde eend leeft in vijvers, moerassen, meren en sloten. Deze watervogel eet kleine visjes, slakken en wormen, maar is zeer flexibel in zijn voedselkeuze. De Wilde eend is sociaal en gezellig. Hij is verdraagzaam en zeer tolerant. De Wilde eend heeft een groot aanpassingsvermogen. Hij is actief, beweeglijk en voorzichtig.

377. Winterkoninkje - Winterkoning:

Het Winterkoninkje is een opgewekte en blijmoedige zangvogel. Het is erg vitaal, behendig en snel. Het handelt stoutmoedig. Bij gevaar verliest het zijn stoutmoedigheid, maar die keert snel terug. Het Winterkoninkje verliest zelden zijn vrolijke stemming en zelfs in volle winter zingt het alsof het lente is. Het Winterkoninkje hecht veel belang aan een goede verstandhouding met zijn naaste omgeving.

378. Wolf - Raksha, Akela, Lupus, Phao, Phaona:

De roedels van deze sociale hondachtige zijn strikt georganiseerd. Hij communiceert intensief met zijn kenmerkend gehuil, tenminste als de sociale band sterk is. De Wolf is handig, sluw en vindingrijk. Hij handelt trouw tegenover soortgenoten en hecht belang aan een goed gemeenschapsleven. De Wolf heeft een groot uithoudingsvermogen. Hij past zich snel aan een nieuwe situatie aan.

379. Wombat:

Een Wombat is een rustig buideldier. Hij is territoriaal en graaft in zijn leefgebied een ingenieus gangenstelsel. Hij draagt veel zorg voor zijn jong. De Wombat is grappig, verdraagzaam en aanhankelijk. Hij is stevig en gehard voor moeilijke omstandigheden. De Wombat verspilt niets.

380. Wouw - Koningswouw, Chil:

Deze grote roofvogel heeft een groot uithoudingsvermogen. De Wouw is verstandig. Zijn vlucht is erg rustig. De Wouw is in staat om komedie te spelen om zijn prooi te verschalken en is een opportunist. De Wouw is sociaal, trouw en gezellig.

381. Wulp - Zarapito:

Deze snipachtige, grote steltloper is opvallend door zijn lange, gebogen snavel. Hij is voorzichtig en leeft in groep. De Wulp is scherpzinnig en schrander. Hij is gemeenzaam, liefdevol en gehoorzaam. Tijdens de vlucht is de Wulp op het gehoor te volgen door zijn prachtige, mysterieuze, jodelende zang.

Z382. Zalm - Salmo, Salmono:

Deze grote vis heeft een groot uithoudingsvermogen. De Zalm is een doorzetter die honderden kilometers kan afleggen met betrekkelijk weinig voedsel. Hij is fors en krachtig gebouwd, maar toch sierlijk. Hij durft tegen de stroming in te gaan. De Zalm heeft een hoog ontwikkelde reukzin. Hij is fel en energiek.

383. Zebra - Quagga, Zeb:

Dit zeer sociale dier leeft op de uitgestrekte graslanden. De Zebra is levendig, krachtig en de hele dag door actief. Hij heeft een groot uithoudingsvermogen. Hij is schrander en vriendelijk. De Zebra leeft in familiegroep met een strikte hiërarchie. Hij heeft een langdurige, sterke familieband. De Zebra draagt sterk zorg voor de jongere, oudere en zwakkere familieleden.

384. Zebramangoest - Mungo:

De Zebramangoest dankt zijn naam aan de gestreepte tekening op zijn rug. Hij is zeer communicatief, opgewekt en goedaardig. De Zebramangoest leeft in familieverband en jaagt in groep op zijn prooi. De Zebramangoest is alert, vindingrijk en zeer sociaal.

385. Zeeduivel - Staartvis, Lotte:

Met zijn grote stekel lokt deze platte zoutwatervis andere vissen. De Zeeduivel heeft een relaxte levensstijl, maar hij kan ook plots razendsnel in actie treden. Hij is efficiënt en inventief. De Zeeduivel is een meester in de camouflage en blijft vaak op de achtergrond. Toch kan hij zich ook duidelijk laten gelden.

386. Zeehond - Kotick, Phoca, Largha Zeehond:

De Zeehond is een vrij klein waterroofdier. Hij is behendig, een goede zwemmer en duiker die enkel uit het water komt om te rusten of te zonnen. Hij leeft in kleine kudden en is sociaal. De Zeehond is leerzaam, bedrijvig en vinnig. Hij is vriendelijk. De Zeehond kan gevat uit de hoek komen.

387. Zeepaardje - Zeenaald:

Deze schattige en gracieuze zoutwatervis leeft in water met een rijke plantengroei. Hij is de hele dag actief, maar kan ook bewegingloos blijven hangen. Het Zeepaardje beweegt zich steeds rustig voort. Het voelt zich het best in kleine groep en is betrouwbaar. Het Zeepaardje is vriendelijk en waardeert een stevige vriendschapsband. Het verkiest zijn vertrouwde omgeving, maar kan zich aanpassen aan een nieuwe omgeving.

388. Zeeschildpad - Kasa, Penyu, Ponyu:

Dankzij zijn gestroomlijnde schild schiet de krachtige Zeeschildpad aan een hoge snelheid door het water. Deze unieke reiziger legt grote afstanden af en heeft een groot uithoudingsvermogen. De Zeeschildpad is steeds beweeglijk en stopt zelden met zwemmen. Hij keert graag terug naar zijn vertrouwde plek. Hij is vriendelijk en intrigerend.

389. Zeewolf - Beringzeewolf, Merikissa:

De krachtige Zeewolf heeft een opvallend gebit. In tegenstelling tot andere vissen wisselt hij elk jaar zijn tanden. Hij gebruikt zijn lange tanden om schaaldieren te pakken en is daarom uniek of zelfs excentriek. Ondanks zijn uiterlijk en naam is de Zeewolf vriendelijk en betrouwbaar. Een taak voert de Zeewolf steeds moeiteloos uit.

390. Zwaan - Angsa, Wani:

De Zwaan is een grote, statige en sierlijke watervogel. Hij is verstandig en vlug van begrip. De Zwaan getuigt van zelfvertrouwen, maar uit dit niet en is eerder rustig. Hij heeft een groot aanpassingsvermogen. De Zwaan is trouw en teder voor de jongen. Hij verdedigt de kroost fel, maar zal enkel heftig reageren als hij wordt uitgedaagd.

391. Zwaardvis - Kardhal, Todak:

Deze ‘koning der vissen’ heeft een extreem lange bovenkaak in de vorm van een zwaard. De Zwaardvis leeft in kleine groep en heeft weinig vijanden. Hij heeft een groot doorzettingsvermogen. Hij is verdraagzaam. De Zwaardvis is zeer snel en behendig. Zijn sprongen boven het water zijn indrukwekkend.

392. Zwaluw - Huiszwaluw, Boerenzwaluw, Hirundo:

Deze snelle, sierlijke vlieger jaagt tijdens zijn vlucht op insecten. De Zwaluw is behendig en kunstig. Deze zangvogel is hulpvaardig en bedrijvig. De Zwaluw is uitgesproken sociaal, betrouwbaar en leeft nauw samen in grote groepen. Hij is flexibel en weinig kieskeurig. De Zwaluw is beschermend voor zijn jongen.

393. Anemoonvis:

Harlekijnvis,Clownvis,Nemo

PloegZingeving Oktober2025

Dezebekendevishoudtvandegeborgenheidvan hetrif.Hunvrolijkeverschijningweeteeniederte charmeren.Deanemoonvishechtveelbelangaan hunomgevingenfloreertingroepen.Dezekoraalvisiszorgzaamvoorkroostensoortgenoten. Inwarmewaterenisdeanemoonvisintelligent, energiekenvanallemarktenthuis.Wanneer uitgedaagd,reageertditvisjelistigenmeedogenloos.

394. Axolotl:

Wandelvis,Waterdraak

TeruggetrokkenindiepemerenvertoeftdeAxolotl. Dezesalamanderiszachtaardigenweerbaar.Bij eeneerstecontactblijftdeaxolotlwaakzaamen schuw.Meteenscherpobservatievermogenpast dezevindingrijkejagerzichmoeiteloosaande omgevingaan.Deaxolotltoontzichgemoedelijk, maarkanplotsspeelsenenergiekontspringen.

395. Barracuda:

Zeesnoek,Zeetijger,Cuda,Becuna,Rondsnoek

DeBarracudaiseensterkenmoedigroofdierdat opsommigeplekkenmeerwordtgevreesddan haaien.Wiehenkent,weetechterdatditonterecht is.DeBarracudawerkttactischenactiefsamen ingrotescholen.Dejongenzijnweerbaarenzelfredzaam.DeBarracudakanopportunistischuit dehoekkomen.

396. Beerdiertje:

Waterbeer,Tardigraad,Mosbeer

HetBeerdiertjestaatbekendalshetmeest veerkrachtigedieropaarde.Hetisvolhardend, sterkendapper.Levenlustigenvindingrijkpashet Beerdiertjezichaanenoverleefthetinalleomstandighedendoorstromingengeleid,toontditminusculewezenverrassendveelmoed.Ditgroepsdierwerktgraagsamen,maarkanookzwervend eeneigenwegvinden.

397. Cichlide:

Quetzalcichlide,Zebracichlide,Discusvis,Maanvis

DeCichlideisbovenalverzorgendnaardejongen. Deeitjeskrijgenveelliefdeenhetterritoriumwordt felbewaakt.Datkansomsagressiefoverkomen, maarisaltijdinhetbelangvandesoortgenoten.De cichlideissteedsaanhetwerkomhetleefgebied teverbeteren.Ditenergiekdierheefteengrote eetlustenisnietveeleisend.

398. Danio:

Zebradanio,Zebravis

DeDanioisbovenalverstandigenwerktgraag samen.Ditgroepsdierleeftinscholen.Speelsen nieuwsgieriggaathetopverkenning.DeDaniois zachtmoedigenvreedzaamvanaard.Bijgevaar steltditdapperevisjezichbeschermendop.

399. Boomkikker:

Hyla,Roodoogmakikikker

Inhetstruikgewasnabijeenpoelzitdezehuiselijkelevensgenieterverscholen.DeBoomkikker isuitermateexpressiefenkleurtdonkergroentot bruinwanneerhetzichnietgoedvoelt.Ditkoddigamfibieiseengoedeluisteraardieinteresse toontindeander.DeBoomkikkeriscommunicatief sterkenvindtaltijdweleenredenomtelachen.

400. Hondshaai:

Zandhaai,Kathaai

Dezekleine,bevalligeenmystiekejagerleeftop grotediepte.DeHondshaaiiszachterdanhetoog doetvermoeden.Ditdierisoprechtenbetrouwbaar.Vankarakterisdezekrachtigeroofviseerder solitair,maarblijftnooitverwegvansoortgenoten. Dehondshaaiisattentendenktgoednaalvorens actieteondernemen.

401. Kabeljauw:

Beugvis,Bacalao,Gadus

Dezevisleeftingrotegroepenmeteenduidelijkehiërarchie,waarinhetvoedseleerlijkverdeeld wordt.Jaarlijkskeertdekabeljauwterugnaarde geboorteplaats,waarvooreensterkoriëntatievermogennodigis.Tijdensdelangetochtgebruikt dezeroofvishunenergieefficiënt.Dekabeljauwis nietkieskeurig.

402. Kamsalamander:

Grotewatersalamander

DeKamsalamanderisdegrootsteinheemsewatersalamander.Nahunjeugdinhetwater verkiezendezedierengraagderustvanbeschutte gebiedenzoalsbossen,altijdindebuurtvanstille waterplassen.Dekamsalamanderisbehoedzaam enheelhonkvast.Hetiseensterkeensnelle zwemmer.Degeel-oranjeonderkantisvoorelk dieruniekenschriktagressorsaf.Ditindrukwekkendeamfibieisgehard,alertenwendbaar.

403. Karakol: Alikruik,Littorina

DeKarakoliseengeduldig,inheemskustdier. Hetkanookinmoeilijkenatuuromstandigheden afwachtendgedijen.Degekromdeschelpheeft eeneenvoudigeelegantie.Bijhetopgroeienmaakt dekarakoleenwaretransformatiedoor,waarbijdit zeediereerstvrijrondzwemtenzichlateropeen rustigeplekvestigt.Steedsbescheidentoontdeze zeeslakverdraagzaamheid.Dekarakolkanzich enkelvolledigontwikkelenineengeschikteomgeving.

404. Kempvis: Betta,Kroonstaart

Ditgracieusvisjeheeftfelle,kleurrijkevinnendie eenelegantewaaiervormen.Omteverkrijgen watdienodigheeftgaatdeKempvisonbevreesd entactischhetgevechtaanmetsoortgenoten.Bij deeigenkroostkomthetliefdevolleinhennaar boven.Zowordtervoordeeitjeseeningenieus nestgebouwd.DeKempvisisaantrekkelijken toegewijd.

405. Kogelvis: Takifugu,Puffer

DeKogelvisiséénvandemeestexpressieve zeewezens.Ditdiertjebouwtsomsdagenaaneen nest.Hetiseenartistiekmeesterwerkdatgetuigtvaneengrootdoorzettingsvermogenenverantwoordelijkheidszin.Hetgoedgeluimdekarakteren deguitigelachvandekogelviswerkenaanstekelijk. Dekogelvisisgevoeligenopenhartigtegenover vrienden.Hetiseenmoedigevis,maarprobeert grotedreigingentevermijden.

406. Koraalduivel:

Leeuwvis,Schorpioenvis

Metkleurrijkevinnenengiftigestekels,heeftde koraalduiveleensprekendvoorkomen.Dezevis issteedsopzijnhoede,jebenaderthembest voorzichtigengecontroleerd.Dekoraalduivelis vooral'savondsactief,overdaghoudthetzich schuil.Bijuitdagingengaathetsamenwerkingen aan,verderishetgoedopzichzelf.

407. Koraalvlinder:

Pincetvis,Chelmon

Dezesnelleenwendbarezwemmerheefteen kleurrijkvoorkomen.Dekoraalvlinderleeftvoornamelijkinhetkoraalrifenisnietsnelgeneigd omdatteverlaten.Dezetropischevisisonderhoudendendraagtactiefzorgvoorzijnvertrouwde leefomgeving.

408. Krab:

Strandkrab,Uca

Ditschaaldierisnietveeleisend,waardoorhet overalkangedijen.Dekrableeftingrotegroepen dienauwsamenwerkenomdejongentebeschermen.Zowelophetlandalsinhetwaterkandit ingenieuzediertjezichuitstekendoriënteren.

409. Kreeft:

Awwista,Rivierkreeft

Dituitermatebehendigeschaaldierschuwtcomplexeuitdagingenniet.Dekreeftisrustigenverschuiltzichgraag.Wanneerdenachtvalt,wordt dezezelfstandigejageractief.Dezeallesetervoelt zichoveralsnelthuis.Dekreeftheefteenuitgesprokentemperament.

410. Loodsmannetje:

Naucrates,Nfànfaru,Losfisk

Dezesocialevisleeftinscholenenwerktvernuftig samenmetgrotereroofdieren.Hierbijkomthet vriendelijkenvredelievendkaraktervanhetloodsmannetjetotuiting.Hetisopmerkzaamenstelt zichmoedigopbijgevaar.Hetdoorzettingsvermogenvanhetloodsmannetjeisongezien.

411. Makreelhaai:

Mako,Isurus

Demakreelhaaijaagtmetsnelheid,behendigheid enkrachtopprooien.Ditintelligentenwarmbloedigroofdiertoontgeenangstenblijftvoortdurendalert.Meteenglanzendblauwenzilverenlichaamstraaltheteenindrukwekkende schoonheiduit.Desolitaireaard,scherpezintuigenenonvermoeibareingesteldheidmakende makreelhaaitoteenefficiënteensluwejager.

412. Marlijn:

Makaira,Zeilvis

Indedieptenvandeoceaanheerstdezemajestueuzezwemmer,onbevreesdenonvermoeibaar.DeMarlijniseentactischeenscherpzinnigejager.Dezeavontuurlijkeacrobaatblinkt uitinsnelheidenbehendigheid.MetvastberadenheidenmoedbelichaamtdeMarlijndekrachtvan deoceaan.

413. Franjeschildpad:

Matamata

DeFranjeschildpadiserggesteldoprustenruimte voorzichzelf.Hetiseenrasechtelevensgenieter enplantrekker.Doorhetspaarzaamendoordacht plannenvanacties,maaktdeFranjeschildpadeen geduldigeindruk.Meestalhoudtditreptielzich verborgen,omvervolgensophetgekniptemoment hunslagteslaan.

414. Murene:

Moeraal

DeMureneheefthetvermogenomzichaante passenaanzowelzoetalszoutwaterenwerkt graagsamenmetanderesoorten.Dezelistige jagerwachtdeprooiwaakzaamengeduldigopin holtesofrotsspleten.Eenseenprooiinzichtis, gaatdeMureneassertiefenefficiënttewerk.Deze visiszelfstandigenleertuitervaring.

415. Octopus:

Piovra,Polpo

Dezeintelligenteenveelzijdigezeebewonerpast zichmoeiteloosaandeomgevingaan.Hoewel deOctopusgraagalleenvertoeft,vertoontheteen speelsheidininteractiemetobjectenofprooien. Methunflexibeletentakelsbeweegthetzowelsierlijkalsverrassendsnel.DeOctopusmaakteen charmanteimpressie,maarkanooksomsonhandigoverkomen.

416. Paling:

Aal,Angerjas

Ditmysterieuzewezenlegtenormeafstandenaf tijdensdemigratieoverzoetenzoutwater,met destroommeeenertegenin.DePalingiseen meesterinvolhardingeninventiviteit,waardoorhet menigobstakelweetteoverwinnen.Dezevisondervindtdegevolgenvanhunactiesenpasthun gedraghieraanaan.Depalingiseigenzinnig,assertiefentoegewijd.

417. Parelkwal:

Lichtendekwal,Meduse,Pelagia

Dezekleurrijkekwalleeftingrotegroepen,waarbijhetzichvolgzaamopstelt.Deparelkwalis edelmoedig,maarkanfeluitdehoekkomen bijbedreiging.Invertrouwdeomgevingenisde Parelkwalexpressiefentoonthethungevoelens helder.

418. Pauwoogstekelrog:

Zoetwaterrog

StatigensierlijkglijdtdePauwoogstekelrogover dezeebodem.Metwaakzameblikobserveerthet deomgeving,tenallentijdeklaaromgezwindte reagerenopveranderingen.Hoewelditroofdier onbevreesdis,vermijdthetonnodigeconflicten.De Pauwoogstekelrogisgeduldig,maarlaatnooiteen kansonbenut.

419. Penseelkrab: Borstelkrab,Takanoi

Verborgentussenrotsenofbegroeiingleidtde Penseelkrabeenteruggetrokkenbestaan.Deze verzamelaarismonterenkanvoortreffelijkwennenaanveranderendeomstandigheden.De Penseelkrabiselegantenvermijdtconfrontaties.

420. Piranha: Pacu

IntegenstellingtotdevertellingenisdePiranha ontzettendvriendelijk.Dezevredelievendezoetwatervisleefthoofdzakelijkvangevallenfruiten karkassen.DePiranhaheefteengeduchtebeet diehetenkelinnoodgevallenzaletaleren.Hetis eenstillegezeldieallesopmerktensteedsinde bresspringtvoorsoortgenoten.DePiranhaiseen volbloeddoorbijter.

421. Schippertje: Argonauta,Papierboot

Dezenieuwsgierigeenavontuurlijkeinktvisverkent graagonbekendterrein.Omhunkroostte beschermen,maakthetSchippertjeeenstevige schelpvanwatervoorhandenis.Ditmerkwaardige dierissociaalenweetzichaanelkesituatieaante passen.

422. Tijgerhaai:

Galeocerdo

IndetropischediepewaterenheerstdeTijgerhaai metvastberadenheid.Hetiseennieuwsgierigeen eigenzinnigereiziger,diejaarlijksduizendenkilometersaflegt.DeTijgerhaaiisenergiekenondeugend.Dezeintelligentehaaiheeftvoortreffelijkeinstincten.TijdenshetjagenkandeTijgerhaai vertrouwenophunscherpezichtenreukzin.

423. Vampierinktvis:

Kraken

Devampierinktvisisnietveeleisendwaardoorhet kanoverlevenindediepzee.Hoeweldenaamandersdoetvermoeden,isdevampierinktvisteder enkwetsbaar.Tochkandezenachtelijkediepzeeinktvisverrassenduitdehoekkomen.Alshet wordtopgeschriktdooreenroofdier,komthettot inventieveoplossingenomhetgevaaraftewenden. Ditweekdierzwemtsnelenbehendig.

424. Vuurstaartlabeo:

Regenbooghaai,Roodvinhaai

DeVuurstaartlabeofleurtopinsocialekringenmet eengroteverscheidenheidaansoorten,maarduldt geensoortgenoteninhetnauwkeurigafgezetterritorium.VriendenenkleineredierenkunnenrekenenopdebeschermingvandeVuurstaartlabeo.Dit visjeislevendigenactiefvanaard.Devuurstaartlabeoverkentgraagonbekendterrein.

425. Wulk:

Agngágga,Kieuwslak,Noordhoorn

DezehuisjesslakuitdeNoordzeepastzichaanalle omstandighedenaan,maarkomthetmeesttothun rechtinstillewateren.DeWulkschuimtalmiljoenenjarenfieroverdezeebodem.Dezerasechte plantrekkerdraagtbijaaneengezondeomgeving.DeWulkisnuttigengeduldig.Ditweekdiertje schatdesituatievoorzichtigin,alvorenszichvoluit tegeven.

426. Zee-egel:

Zeeappel,Hartegel

Dezezeebewonerisaltijdhardaanhetwerk.De Zee-egelisnauwkeurigenzalnooithalfwerkleveren.Tegenovervreemdentoonthetzichverlegen,maarnaarvriendentoeishetbehulpzaam enuitersttrouw.DeZee-egelisgesteldophunvrijheid.

427. Zee-engel:

Paddehaai,Pakhaai,Schoorhaai,Squatina

Dezegeduldigekraakbeenvisverbergtzichvaakop debodem,wachtendopeenprooi.Eensdienabij is,slaatdezee-engelkrachtigenbehendigtoe. Hungrotegestalteenscherpetandenmakeneen impressionanteverschijning.Dezee-engelgaat rustigenverstandigtewerkenisonmiskenbaar nietagressief.

428. Zeekat:

Sepia

Deinktvandezeinktvisvormtdebasisvoorsepia. DeZeekatisjoviaalengemoedelijkvanaard.Tijdenshetjagendoetdezeeigenzinnigeguitverstoptedierenopschrikkendoormethunmondwaterstraaltjestemaken.Deintelligentieenhet sterkegeheugenvandeZeekatmakenhentoteen geduchtebodembewoner.

429. Zeester: Asterias,Kamster,Zonnester

Opdebodemvandeoceaanschuifeltditcreatieve engrappigedier.Dezeesterisnederigenzalzich nooitopdringen,maarstaatsteedsklaaromte helpenwaarnodig.Alssymbiontgaathetvoortdurendnieuwesamenwerkingenaan.DeZeester heefteenhardehuidenkaninnoodeenarmafstoten,dielaterteruggroeit.Dezegezelligezeebewonerdraagtgoedzorgvoorhunomgeving.

430. Zonnebaars:

Lepomis,Grasbaars

Dezonnebaarsiseenzoetwatervismetlevendige kleuren.Hetgroeitsnelenisgevoeligvoorvervuiling.Dezonnebaarsleeftsociaalinscholen,maar steltzichmetmomententerritoriaalop.Dezevisis nieuwsgierigentochsteedsalertvoorgevaar.Op diemomentenvertoonthetdaadkrachtenstrijdlust.Innieuweomgevingen,legtdeZonnebaars eenzekerebrutaliteitvoordedag.

433. Maskerwimpelvis:

Zanclus

Dezekoraalbewonerleeftveelalsolitair,maaris ookterugtevindeninparenofkleinescholen. Dankzijhungestreeptelichaamenmasker,kande Maskerwimpelviszichgoedcamouflerentussende koraalriffen.Hetzorgzamekaraktervandezevis uitzichvooralinhetgezondhoudenvanhetrif.Bij gevaarsteltdeMaskerwimpelviszichschuwop.

434. Zeeleeuw:

Otaria,Manenrob,Zalophus

431. Zonnevis:

Zeehaan,Spiegelvis,Sint-Pietervis

Dezeedelevisleeftalleenofinkleinegroepen.De zonnevisdankthunnaamaandegoudenschijnin hunschubben.Degrotezwartevlekophunzijkantdoetdienstalsvalsoog,eensluwelistom roofdierenafteschrikken.Dezonnevislegtzich vaaknetbovendezeebodemomuitterustenen eventegenieten.

432. Bladschaap:

Costasiella,Zeeschaap

Hetbladschaapheeftheelwatkleinebladachtige uitsteeksels,waardoorhetopeenwolligschaap lijkt.Heteetdegroenecellenvanalgenop waardoorhetnaastdegroenekleurookfotosynthese kan toepassen.Dezezeeslakkrijgtdusenergiedoortezonnebadenengeeftzelflichtinhet donker.Hierdoorlatenanderenhetbladschaap metrust.Hetbeweegtlangzaamenvoorzichtig. Doordegroeneofbruinekleurkanhetzich gemakkelijkverbergentussenzeegrasenkoraal enkanhetongestoorddeheledageten.

Ditliefdevollezeezoogdierleeftingrotekolonies. Dezeeleeuwisschranderenscherpzinnig.Nahet vissenherkentdezeacrobatischeduikerhunpups doorhungeurenstemgeluid.Tijdensdepaartijd toontdezeeleeuwzichimponerendenassertief.

435. Bruinvis: Phocoena,Zeevarken

Debruinvisisnochbruin,nocheenvis.Dezeenergiekezwemmerleeftdapperenonbevreesdnabij riviermondingenenkustgebieden.Debruinvisis eensociaaldier.Hettoontzichvriendelijkenverdraagzaamnaarzowelsoortgenotenalsanderen. Metbehulpvanhunspatelvormigetandenvangt debeweeglijkebruinvismetveelgemakkleinevisjes.Dezeintelligenteduikerverkentgraagonbekendterrein.Dankzijhunsterkeoriëntatiegevoelen geheugenvindtdebruinvissteedsdewegnaarhun zomer-enwinterverblijven.

436. Pijlinktvis: Loligo,Nautilus

Indediepezeeënendonkereoceanenzwemteen nieuwsgierigegenieter.Depijlinktvisisstandvastig enondeugend.Hetverandertnietenkelvankleur omzichtecamouflerentijdenshetjagen,maarook alsamusementvoorsoortgenoten.Inhachelijke situatiesschiethetinktnaarhuntegenstanderen maakthetzichvlotuitdevoeten.Depijlinktvisis eenrustigevriend,meteenuitdagendkantje.

437. Arapaima:

Pirarucu,Paiche

Ditintelligentegroepsdiergraafteennestin hetzandvoorhunkleintjes,diehetlangetijd beschermt.DeArapaimatoontzichvriendelijk enbehulpzaambijvertrouwdgezelschap,maar schuwtconfrontatiesniet.Hetenemomentkan hetvrolijkenonstuimigrondscharrelen,omvervolgensvolelanvanzichaftebijten.Zoeistdeze robuustekanjerhunplaatsop.Regelmatigzwemt dearapaimanaarhetwatervlakomluchttehappen.Ookvogelsbehorentotbuitvandezenoeste enfierejager.Dearapaimaissteedsklaarvooreen volgendeuitdaging.

438. Marmersalamander:

Marmoratus

Demarmersalamanderstaatgekendalseenechte levensgenieter.Hetdwaaltmetveelenthousiasme vanhetenezonnigeplekjenaarhetandereom zichteverwarmen.Eenmaalophungemakis demarmersalamandersociaal,vriendelijkenaanhankelijk.Bijgevaarwerptditdappereamfibiehun staartaf.Hungoedegeheugenenslimmeaard maakthentoteenbekwamehelper.Achterdeondeugendestrekenvandemarmersalamandergaat eengevoeligekantschuil.

439. Goudvis:

Oranda,Ranchu,Sarasa

Inmenigpoeltjekanjedegoudvislevendigenbehendigzienschitteren.Ditvisjebeweegtnietuit eigenbelang,maaromanderenruimtetegeven. Nieuwsgierignaarelkerimpelingverkentdegoudvisdeomgeving.Dezegezelligeallemansvriend isguitig,sociaalenhulpvaardig.Ongeachtde temperatuurvanhetwaterdwarreltdegoudvis zorgeloosenopgewektrond.

INDEX TOTEMLIJST

- Aalscholver 1

- Aap 2

- Aardeekhoorn 3

- Aardwolf 140

- Acanthiza 64

- Addax 14

- Adder 4

- Adelaar 17

- Adelaarsrog 216

- Adéliepinguïn 273

- Adjak 10

- Agame 5

- Agoeja 41

- Agoeti 6

- Ai 206

- Ajaja 199

- Akatia 46 - Akela 378

- Alakdan 301

- Alauda 198

- Albatros 7

- Alces 76

- Alk 8

- Aloeatta 39

- Alpaca 9

- Alpenhond 10

- Alpensneeuwhoen 316

- Amazilia 182

- Amazonepapegaai 261

- Amerikaanse nerts 133

- Amerikaanse zeearend 11

- Anaconda 12

- Angsa 390

- Angwatibo 279

- Anhinga 312

- Ani 13

- Anioema 135

- Anoa 40

- Anomalure 338

- Anser 115

- Anta 354

- Antilope 14

- Anubis 20 - Apella 161

- Ara arakanga 15

- Ara macao 15

- Ara 15

- Arassari 16

- Arend 17 - Argali 296

- Arganaz 130 - Arkal 296 - Arni 40

- Artamus 327 - Arum 218 - Aslan 196

- Aspisadder 4

- Astur 129

- Attagis 192

- Avoceta 175

- Axis 134

- Aziatische wilde hond 10

- Baardkoekoek 18

- Bagheera 207

- Baiji 287

- Balaban 290

- Baloe 22

- Bamboebeer 260

- Bananeneter 361

- Bandro 209

- Banteng 19

- Barao 138

- Barry 310 - Bassariscus 165

- Baviaan 20

- Baya 190

- Beensnoek 21

- Beer 22

- Beerkat 23

- Beermaki 279

- Beermarter 23

- Beisa 323

- Beloega 24

- Belone 100

- Bengaalse tijger 357

- Beo 25

- Bergbever 26

- Bergduivel 5

- Bergleeuw 276

- Berglemming 27

- Bergschaap 58

- Beringzeewolf 389

- Berner sennenhond 28

- Bever 29

- Bezoar 101

- Bibic 170

- Bighorn 58

- Bij 30

- Bintoerong 23

- Biroeang 210

- Bito 290

- Bizon 31

- Blauwe reiger 32

- Blauwe vinvis 33

- Blauwe zeeslak 34

- Blauwe-Draak 34

- Blauwe-Engel 34

- Blauwvos 278

- Bobcat 208

- Bobcat 288

- Boekvink 365

- Boerenzwaluw 392

- Boeroendoek 3

- Bokomboeti 209

- Bokraaf 15

- Boloko 99

- Bongo 14

- Bonte piet 300

- Boomklever 35

- Boomklopper 321

- Boommarter 221 - Boomspitsmuis 360

- Bosbok 36

- Bosduiker 37

- Boskonijn 6

- Bosmuis 231 - Bosslaapmuis 311 - Boto 287

- Botvink 365 - Boxer 38 - Brilslang 49

- Brokaatkarper 180

- Bromrund 151

- Bruine beer 22 - Brulaap 39

- Bubale 183

- Bubo 243

- Budgie 266 - Buffel 40

- Bufo 257

- Buidelbeer 177

- Buizerd 41

- Bukht 157

- Bultrug 42

- Bunzing 43

- Burhinus 116 - Buteo 41 - Butskop 326

- Cacomistle 165 - Caimao 155 - Calandrella 198 - Calderon 117 - Calumma 158 - Canarino 159 - Capellina 272 - Capitano 275 - Caprinae 118 - Capriolo 283

- Caracara 44 - Carancho 44 - Caraya 39 - Castor 29 - Cavia 45 - Centropus 328

- Charsas 221 - Cheeta 148 - Chigi 80 - Chil 380 - Chimpansee 46 - Chinchilla 47 - Cholo 206 - Choloepus 206 - Chunga 305 - Citroenvlinder 367 - Civetkat 48

- Coati 238 - Cobaye 45

- Cobra 49 - Codorna 191

- Coendou 341 - Cokia 325 - Collie 50 - Colobini 86 - Colobus 86 - Columba 67 - Comorant 1 - Comorenwever 51 - Condor 106 - Conejo 184 - Corbie 282 - Cornix 187 - Corocoro 141 - Coscoroba 52 - Coua 18 - Coucal 328 - Cougar 276 - Coyote 53 - Cracida 136 - Cuica 247 - Cynomys 280 - Dacelo 185 - Dagpauwoog 54 - Daino 55 - Dama 55 - Damao 55 - Damhert 55 - Danta 354 - Dar 30 - Das 56 - Dassie 174 - Dhole 10 - Dibatag 99 - Dikdik 57 - Dikhoornschaap 58 - Diksnavelmees

- Fluithaas 84

- Fluwijn 221

- Fodi 51

- Forel 85

- Forester 160

- Formica 227

- Foudia 51

- Franjeaap 86

- Franjepoot 87

- Frankolijn 88

- Franse bulldog 89

- Fregata 90

- Fregatvogel 90

- Fret 91

- Fretka 91

- Fulmar 348

- Fura 91

- Furcifer 158

- Fuut 92

- Fuutkoet 93

- Gaai 94

- Gaffelantilope 95

- Gaffelbok 95

- Gajah 245

- Galago 96

- Galah 156

- Galan 235

- Galgo 131

- Gamal 157

- Garza 32

- Gaur 97

- Gaviaal 98

- Gavialo 98

- Gayal 97

- Gazelle 99

- Geelvleugelara 15

- Geep 100

- Geestbeer 22

- Geit 101

- Gekko 102

- Gems 103

- Gemsbok 323

- Genetkat 104

- Genoto 104

- Geuvie 122

- Gewone Vos 369

- Gheppio 362

- Ghorkhar 79

- Gibbon 105

- Gibnut 256

- Gier 106

- Gimpel 114

- Giraf 107

- Gnoe 108

- Gobio 122 - Goendi 109

- Golden retriever 110

- Goral 103

- Gorilla 111

- Goudarend 335

- Goudfazant 80

- Goudhaan 112

- Goudhaantje 112

- Goudhaas 6

- Goudkarper 163

- Goudkopleeuwaapje 197

- Goudplevier 113

- Goudsalamander 370

- Goudvink 114

- Goujon 122

- Graheri 126

- Grasparkiet 266

- Graula 289

- Grauwe gans 115

- Griel 116

- Griend 117

- Grijs bokje 118

- Grijsneknachtaapje 234

- Grijze roodstaartpapegaai 153

- Grillo 189

- Grison 43

- Grizzly 119

- Grizzlybeer 119

- Groene mamba 211

- Groenling 120

- Groenvink 120

- Grondeekhoorn 121

- Grondel 122

- Groninger 120

- Grootmalmok 7

- Grote Duivelsrog 216

- Guanaco 194

- Guara 213

- Guereza 86

- Gufo 243

- Guinees biggetje 45

- Guira 179

- Gumbula 270

- Guppy 123

- Haai 124

- Haan 125

- Haas 126

- Hagedis 127

- Halsbandarassari 16

- Hamadryas 20

- Hamanku 259

- Hamster 128

- Hansa 115

- Hardoen 5

- Hartenbeest 183

- Hathi 245

- Hauki 320

- Havik 129

- Hazelmuis 130

- Hazelmuis 311

- Hazewind 131

- Hedwig 318

- Hemelbeestje 201

- Herdershond 132

- Hermelijn 133

- Hert 134

- Hi-Goi 163

- Himbrimi 143

- Hinde 134

- Hippo 241

- Hira 286

- Hirundo 392

- Hoelok 105

- Hoenderkoet 135

- Hokko 136

- Hoko 32

- Hommelelf 182

- Hond 137

- Honingbeer 210

- Hop 138

- Houtduif 139

- Huismuis 231

- Huismus 232

- Huiszwaluw 392

- Huso 346

- Hyena 140

- Ibis 141

- Ichneumon 214

- IJsbeer 142

- IJsduiker 143

- IJsvogel 144

- Impala 145

- Impeesa 140

- Indische gaper 246

- Insephe 331

- Irbis 207

- Jabiroe 146

- Jacala 190

- Jacana 147

- Jachtluipaard 148

- Jaguar 149

- Jaguarundi 150

- Jak 151

- Jakhals 152

- Jako 153

- Jan-van-gent 154

- Jilpir 333

- Jynx 65

- Kaa 281

- Kaaiman 155

- Kaaimansnoek 21

- Kaketoe 156

- Kalong 366

- Kama 183

- Kameel 157

- Kameleon 158

- Kamparra 147

- Kamvinger 109

- Kanarie 159

- Kangoeroe 160

- Kantjil 68

- Kapoen 201

- Kapucijnaap 161

- Karaca 283

- Karbouw 40

- Kardhal 391

- Karekiet 162

- Kariboe 284

- Karlaya 77

- Karper 163

- Kasa 388

- Kat 164

- Katfret 165

- Katoenstaart 184

- Katta 286

- Katvogel 329

- Kauw 166

- Kavka 166

- Kea 167

- Keizerspinguïn 273

- Kelawar 366 - Kemphaan 168

- Kerkuil 363

- Kesi-kesi 161

- Kever 169

- Khulan 70

- Khur 79

- Kiang 79

- Kiboko 241

- Kievit 170

- Kifaru 239

- Kikker 171

- Kittlitz’ alk 8

- Kiwi 172

- Klamper 322

- Klapekster 173

- Klauwier 173

- Klipdas 174

- Kluut 175

- Knobbelzwijn 176

- Koala 177

- Koedoe 178

- Koegoear 276

- Koekoek 179

- Koeroeba 13

- Kohola 42

- Koi 180

- Kokako 181

- Kolibrie 182

- Komba 96

- Kongoni 183

- Konijn 184

- Koningscobra 49

- Koningspinguïn 273

- Koningspython 281

- Koningswouw 380

- Konzi 183

- Kookaburra 185

- Koolmees 186 - Koolwitje 367

- Korako 282

- Korniko 187

- Kortstaartaap 242

- Kotick 386

- Kouprey 97

- Kraaghagedis 5 - Kraai 187

- Kraanvogel 188 - Krahui 322

- Kraka 187 - Krekel 189

- Kroeskarper 163

- Krokodil 190

- Kroonsifaka 307 - Kucha 162

- Kuifdrongo 66

- Kuifseriema 305

- Kulungu 36

- Kunec 184

- Kwartel 191

- Kwartelsnip 192

- Kwatta 324

- Kwikstaart 193

- Labrador 110

- Lacha 376

- Lachmeeuw 225

- Lachstern 345

- Lachvogel 185

- Lama 194

- Lamagazelle 99

- Lampongaap 195

- Landak 341

- Langarmvinvis 42

- Lantaarntje 200

- Laponderaap 195

- Lar 105

- Largha Zeehond 386

- Lassie 50

- Leeuw 196

- Leeuwaapje 197

- Leeuwerik 198

- Lelieloper 147

- Lemmus 27

- Lemo 27

- Lemoenduif 259

- Leo 196

- Lepelaar 199

- Liasis 281

- Libel 200

- Lieveheersbeestje 201

- Lijster 202 - Linsang 203

- Ljoetaga 352

- Loerie 361

- Loewak 48

- Lori (aap) 204

- Lori (papegaai) 205

- Los 208

- Lotte 385

- Luiaard 206

- Luipaard 207

- Lupus 378

- Lynx 208

- Macaronipinguïn 273

- Madoqua 57

- Magoeari 246

- Makako 222

- Maki 209

- Makibeer 313

- Maleise beer 210

- Mamba 211

- Mandril 212

- Mandrillo 212

- Manenwolf 213

- Maneto 131

- Mangoest 214

- Manoel 215

- Manta 216

- Mantella 171

- Mara 217

- Maraboe 218

- Margay 219

- Markhoor 303

- Markoeb 299

- Marmot 220

- Marter 221

- Martilla 313

- Meerkat (aap) 222

- Meerkat (stokstaartje) 347

- Meerkoet 223

- Meerkol 94

- Meerval 224

- Mees 186

- Meeuw 225

- Megalops 355

- Meisa 186

- Meles 56

- Melkobo 13 - Meminna 68

- Merel 226

- Merikissa 389

- Merlin 315 - Merlo 226

- Merula 226 - Meyra 227

- Mier 227

- Miereneter 228

- Miljoenenvisje 123

- Mimus 329

- Mina 25

- Mink 133 - Mirafra 198

- Missionarisvisje 123

- Moeflon 296

- Moesang 48

- Mol 229 - Mongoz 209

- Monniksrob 230

- Morsa 371

- Motacilla 193

- Muis 231

- Muishert 68

- Muishond 374

- Mungo 384

- Muntjak 134

- Muriqui 324

- Mursu 371 - Mus 232

- Musket 322

- Mustang 233 - Myra 227

- Nachtaap 234

- Nachtegaal 235

- Nandoe 236

- Napasika 269

- Narwal 237

- Navelzwijn 269

- Nestor 167

- Neusbeer 238

- Neushoorn 239

- Newfoundlander 240

- Nicobar 67

- Nijlpaard 241

- Nimmerzat 246

- Nishikigoi 180

- Noko 341

- Nyala 14

- Ocelot 264

- Odonata 200

- Oeakari 242 - Oehoe 243

- Oeistiti 271

- Oenau 206 - Oenka 105

- Okapi 244

- Olifant 245

- Olingo 313

- Onager 79

- Oogstmuis 69

- Ooievaar 246

- Opaalstern 345

- Opossum 247

- Orang-oetan 248

- Oranje passiebloemvlinder 249

- Orcinus 251

- Oribi 250

- Oriolo 375

- Orka 251

- Ornaatelfje 252

- Oropendola 253

- Oryx 14

- Otter 254

- Paard 255

- Paca 256

- Paco 9

- Pad 257

- Pademelon 258

- Pallaskat 215

- Palmtortel 259

- Palumbo 139

- Pampahaas 217

- Panda 260

- Panter 207

- Panzi 333

- Papegaai 261

- Papegaaivis 262

- Paradijsvogel 263

- Pardelkat 264

- Parelhoen 265

- Parkiet 266

- Passan 323

- Patagonische haas 217

- Patrijs 267

- Pauw 268

- Pavo 268

- Pekari 269 - Pelikaan 270 - Penseelaapje 271

- Penyu 388

- Perdix 267

- Perri 72

- Petrel 348

- Petsjora 193

- Phao 378

- Phaona 378

- Phasianus 80

- Phoca 386

- Phuti 37

- Pica 75

- Picoloro 59

- Picus 321

- Pieper 193

- Pieternel 201

- Pika 84

- Pim-pam-poen 201

- Pimpelmees 272

- Pinguïn 273

- Pirolo 114

- Pitta 202

- Pizote 238

- Plevier 274 - Podenco 131

- Poedel 275

- Poedoe 134

- Poema 276

- Pofadder 4

- Pongan 78

- Pongo (aap) 248

- Pongo (antilope) 36

- Pony 277 - Ponyu 388

- Poolbeer 142

- Poolvos 278

- Potto 279

- Prairiehond 280

- Prairiewolf 53

- Procyon 372 - Pronghorn 95

- Pumba 176

- Punarinta 291

- Putter 61

- Python 281

- Quagga 383

- Quero-Quero 170 - Quokka 160

- Raaf 282

- Raccoon 372

- Raksha 378

- Rana 171

- Rayador 297

- Ree 283

- Regenboogvis 123

- Relmuis 311

- Rendier 284

- Renvogel 285

- Reuzenmanta 216 - Reuzenooievaar 146

- Reuzenpanda 260

- Rhea 236

- Rhino 239 - Ringmus 232

- Ringstaartmaki 286

- Rivierdolfijn 287

- Roatelo 343 - Rob 230

- Rode hond 10

- Rode Lynx 288

- Rode Vos 369 - Roek 289 - Roerdomp 290

- Rokur 166

- Roodborst 291

- Roodborstje 291 - Rooibok 145

- Rotsklipdas 174

- Rotspelikaan 154

- Rusakko 126 - Saiga antilope 292 - Saiga 292 - Saki 293

- Salangaan 294

- Saluki 131 - Sambar 134

- Sarus 188 - Saterhoen 295 - Scarabee 169 - Schaap 296 - Schaarbek 297 - Schildpad 298

- Schoenbekooievaar 299

- Schoensnavel 299 - Scholekster 300

- Schorpioen 301

- Schrijverken 302

- Schrijvertje 302

- Schroefhoorngeit 303

- Secretario 304

- Secretarisvogel 304

- Selachi 124

- Seriema 305

- Sero 254

- Serval 306

- Shetlandpony 277

- Siamang 105

- Sidderspotlijster 329

- Sifaka 307 - Sijs 308 - Sika 309

- Sikahert 309 - Siluro 224 - Simba 196

- Simia 2

- Simoeng 221

- Sint-Bernard 310

- Sira-sira 301

- Sitatoenga 178

- Sitta 35

- Sjakohoender 136

- Slaapmuis 311

- Slangehalsvogel 312

- Slankbeer 313

- Slavik 235

- Slechtvalk 314

- Slingeraap 324

- Smelleken 315

- Smyrna 144

- Sneeuwhoen 316

- Salmo 382 - Salmono 382

- Sneeuwpetrel 317

- Sneeuwstormvogel 317

- Sneeuwuil 318

- Sneeuwvos 278

- Snip 319

- Snipstruis 172

- Snoek 320

- Soeslik 121

- Sorewilka 83

- Specht 321

- Sperwer 322

- Spiesbok 323

- Spinaap 324

- Spitsmuis 325

- Spitssnuitdolfijn 326

- Spitsvleugelhoen 316

- Spitsvogel 327

- Spoorkoekoek 328

- Spotlijster 329

- Spreeuw 330

- Spreeuwenarend 322

- Springbok 331

- Springhaas 332

- Sprinkhaan 333

- Staartmees 334

- Staartvis 385

- Star 330

- Starling 330

- Steenarend 335

- Steenbok 336

- Steenloper 337

- Steenmarter 221

- Stekelstaarteekhoorn 338

- Stekelstaarteend 339

- Stekelstaartzwaluw 340

- Stekelvarken 341

- Steltkluut 342

- Steltral 343

- Steppelemming 344

- Sterlet 346

- Stern 345

- Steur 346

- Stipkip 265

- Stokstaartje 347

- Stompstaarteekhoorn 26

- Stormvogel 348

- Strandloper 349

- Strandwolf 140

- Streepmuis 350

- Strigo 363

- Struisvogel 351

- Struto 351

- Suncus 325

- Surikato 347

- Syrsa 189

- Tagoean 352

- Taimen 85

- Taipan 353

- Talpa 229 - Tamandua 228

- Tapir 354

- Tarbagan 220

- Tarpan 255

- Tarpon 355

- Tayra 221

- Tembo 245

- Temmincks renvogel 285

- Termiet 356 - Testudo 298

- Thar 101

- Tiang 14

- Tigrillo 219 - Tigris 357

- Tijger 357

- Tijgerpython 281

- Timba 82

- Timon 347 - Tjiftjaf 358

- Tjitjak 127 - Toco 359 - Todak 391 - Toekan 359 - Toepaja 360 - Toer 336

- Toerako 361

- Tokkeh 102

- Torenvalk 362

- Tortel 67

- Toy 275 - Tragopaan 295

- Trionyx 298

- Trota 85

- Tuarta 127

- Tuba 37

- Tuimelaar 62

- Tulu 157

- Twiga 107

- Uil 363

- Uilaapje 234

- Val 224

- Valais zwartneus schaap 296

- Valk 362

- Vanelo 170

- Varaan 127

- Vari 209

- Veldhoen 267

- Veldmuis 364

- Vini 205

- Vink 365

- Visduivel 224

- Visotter 254

- Vlaamse Gaai 94

- Vleermuis 366

- Vliegende eekhoorn 352

- Vlinder 367

- Vogelbekdier 368

- Vorkstaartplevier 285

- Vos 369

- Vulpes 369

- Vuursalamander 370

- Waliasteenbok 336

- Wallaroe 160

- Waloewie 209

- Walrus 371

- Walvispaard 371

- Wani 390

- Wapiti 134

- Wasbeer 372

- Waterboa 12

- Waterhond 240

- Waterjaguar 150

- Waterkip 223

- Watertrapper 93

- Waterwolf 320

- Wau-wau 105

- Wever 373

- Wever 51

- Wezel 374

- Wezelkat 150

- Widavink 373

- Wielewaal 375

- Wilde eend 376

- Wildebeest 108

- Wilster 113

- Wimpeldrager 263

- Wimperspitsmuis 325

- Windhond 131

- Winterkoning 377

- Winterkoninkje 377

- Wisent 31

- Witkopeend 339

- Witkopzeearend 11

- Witstaartsneeuwhoen 316

- Witte dolfijn 24

- Witte mier 356

- Witte walvis 24

- Woelmuis 128

- Woestijnvos 81

- Wolf 378

- Wolvenhert: 306

- Wombat 379

- Wouw 380

- Wrattenzwijn 176

- Wulp 381

- Xantus 8

- Xerus 72

- Yapok 247

- Yarasa 366

- Yoma 107

- Zalm 382

- Zanglijster 202

- Zarapito 381

- Zeb 383

- Zebra 383

- Zebramangoest 384

- Zeeduivel 385

- Zee-eenhoorn 237

- Zeehond 386

- Zeenaald 387

- Zeeotter 254

- Zeepaardje 387

- Zeeschildpad 388

- Zeewolf 389

- Zee-Zwaluw 34

- Ziesel 121

- Zifio 326

- Zijdesifaka 307

- Zilverleeuw 276

- Zilvermeeuw 225 - Zorilla 43 - Zwaan 390

- Zwaardvis 391

- Zwaardwalvis 251

- Zwaluw 392

- Zwarte lijster 329

- Zwarte parelhoen 265 -

INDEX

EIGENSCHAPPEN

- Aandachtig: 238

- Aangenaam: 38, 184, 240, 258, 372

- Aangepast: 74, 127, 143, 179, 265, 278, 295

- Aanhalig: 25, 167

- Aanhankelijk: 28, 89, 131, 137, 140, 148, 177, 204, 242, 260, 275, 295, 347, 379

- Aanpassend: 5, 10, 11, 15, 20, 22, 27, 28, 36, 41, 43, 44, 49, 52, 54, 74, 78, 83, 88, 91, 94, 101, 123, 127, 139, 143, 149, 158, 160, 163, 166, 184, 187, 194, 212, 224, 247, 251, 252, 256, 257, 260, 264, 265, 267, 285, 288, 294, 299, 306, 316, 324, 330, 333, 334, 336, 340, 342, 349, 353, 355, 361, 367, 369, 372, 376, 378, 379, 387, 390

- Aantrekkelijk: 66, 82, 186, 286

- Achterdochtig: 187, 189

- Acrobatisch: 42, 59, 64, 72, 100, 117, 120, 170, 219, 294, 311, 334, 362

- Actief: 25, 26, 27, 35, 36, 42, 57, 58, 60, 66, 68, 69, 71, 77, 79, 81, 84, 85, 95, 112, 117, 119, 121, 130, 144, 150, 152, 155, 162, 173, 176, 180, 181, 184, 188, 191, 193, 205, 214, 217, 219, 228, 242, 250, 252, 262, 264, 269, 271, 280, 293, 325, 334, 349, 360, 361, 363, 370, 376, 383

- Afhankelijk: 35

- Afwachtend: 41, 129, 250, 295, 304, 342

- Alert: 70, 207, 239, 277, 320, 353, 354, 384

- Altruïstisch (onbaatzuchtig): 30, 176, 246, 279, 327

- Apart: 96

- Argeloos: 47, 231, 273, 308, 364

- Assertief: 211

- Atletisch: 312

- Attent: 191, 377

- Avontuurlijk: 27, 367

- Bedaard: 32, 39, 235, 318

- Bedachtzaam: 32, 50, 158, 307, 338, 354,

- Bedrijvig: 3, 6, 30, 68, 72, 73, 84, 112, 161, 168, 175, 179, 186, 222, 232, 302, 305, 311, 337, 350, 356, 373, 386, 389, 392

- Begaafd: 14, 70, 94, 186, 202

- Begrijpend: 345

- Behendig: 1, 3, 14, 18, 37, 43, 48, 58, 59, 61, 69, 84, 90, 96, 99, 101, 102, 103, 104, 105, 109, 113, 118, 133, 162, 165, 166, 174, 178, 182, 186, 202, 203, 207, 209, 211, 219, 221, 230, 237, 242, 247, 254, 256, 258, 260, 264, 271, 273, 274, 281, 282, 283, 286, 297, 302, 309, 312, 324, 332, 335, 336, 345, 348, 350, 352, 361, 362, 363, 364, 366, 372, 374, 377, 386, 391, 392

- Behoedzaam: 12, 19, 32, 43, 56, 68, 69, 115, 121, 140, 144, 188, 207, 221, 265, 271, 285, 293, 299

- Behulpzaam: 30, 47, 79, 185, 245, 293, 300, 304, 307, 310, 340, 372

- Beïnvloedbaar: 350

- Bemiddelend: 357

- Bescheiden: 218, 302, 330

- Beschermend: 16, 27, 31, 52, 57, 78, 87, 98, 116, 118, 121, 134, 135, 147, 160, 175, 183, 214, 222, 223, 243, 258, 269, 274, 281, 293, 304, 307, 314, 325, 326, 328, 331, 335, 337, 339, 345, 361, 390, 392

- Betrouwbaar: 91, 131, 137, 387, 389, 392

- Bevallig: 47, 67, 225, 255, 277, 372

- Beweeglijk: 2, 38, 46, 62, 70, 82, 91, 92, 130, 164, 175, 193, 202, 203, 212, 213, 221, 239, 255, 272, 277, 311, 358, 366, 376, 388

- Bezorgd: 20, 212, 233

- Blijmoedig: 38, 82, 330, 358, 377

- Bouwlustig: 3, 29, 63, 64, 159, 253, 278, 332, 334, 339, 344, 347, 356, 373, 379

- Brutaal: 6, 16, 225, 232, 320, 322

- Charmant: 118, 249, 321

- Communicatief: 24, 33, 42, 45, 53, 60, 64, 84, 96, 109, 120, 196, 220, 246, 255, 259, 266, 272, 313, 328, 334, 358, 359, 373, 378, 384

- Competitief: 103, 114, 134, 173, 178, 186, 263, 320

- Creatief: 161, 167, 191, 201, 253, 294

- Dankbaar: 50, 146, 156, 204, 226, 312, 317, 340, 343

- Dapper: 16, 36, 38, 66, 181, 182, 192, 249, 263, 311, 315, 322, 330, 344, 346, 347, 348, 350, 357, 358, 374

- Dartel: 62, 72, 280

- Delend: 37, 106, 357

- Doelgericht: 4, 30, 34, 127, 200, 216, 223

- Doordacht: 41, 48, 65, 104, 125, 235, 251, 281, 301, 315, 318, 343, 368

- Doortastend: 200, 312

- Doorzettend: 7, 43, 60, 77, 85, 106, 132, 190, 223, 229, 236, 276, 279, 292, 295, 299, 346, 369, 382, 391

- Driftig: 134, 233

- Druk: 16

- Durver: 44, 224, 313, 328, 348, 349, 374

- Edel: 196, 225, 335, 342

- Edelmoedig: 348

- Eerlijk: 297, 340

- Eervol: 342

- Eetlustig: 115, 231, 325

- Efficiënt: 1, 136, 385

- Eigenwijs: 28, 277, 341

- Eigenzinnig: 79, 271, 382

- Elegant: 14, 33, 145, 180, 317

- Energiek: 110, 122, 128, 148, 173, 231, 285, 320, 327, 347, 382

- Enthousiast: 131, 304, 307, 324

- Ernstig: 15, 156, 167

- Ervaringsgericht: 14, 30, 34, 293, 326, 344, 347

- Evenwichtig (karakter): 89, 110, 145

- Expressief: 111, 158, 199, 245

- Familiaal: 13, 29, 56, 111, 133, 138, 176, 185, 186, 197, 234, 251, 253, 268, 303, 307, 309, 316, 330, 335, 374, 378, 383, 384

- Fascinerend: 262

- Fel: 129, 182, 215, 382

- Fier: 17, 108, 134, 138, 144, 157, 225, 335

- Fijngevoelig: 275

- Flamboyant: 123

- Flexibel: 11, 15, 41, 53, 54, 100, 103, 137, 149, 224, 226, 309, 351, 368, 376, 392

- Fraai: 133, 148, 173, 259, 303

- Gebalanceerd (evenwicht): 48, 219, 313, 336

- Geconcentreerd: 314, 322

- Geducht: 251, 325, 362

- Geduldig: 11, 14, 17, 18, 32, 98, 103, 106, 110, 149, 164, 174, 185, 195, 240, 243, 246, 295, 312, 315, 322, 326, 333

- Gehard: 4, 19, 27, 74, 95, 112, 151, 163, 180, 265, 298, 301, 303, 316, 355, 379

- Gehecht: 11, 37, 144, 160, 177, 229

- Gehoorzaam: 28, 110, 131, 132, 174, 381

- Geïnteresseerd: 25, 180

- Gemakzuchtig: 51, 196

- Gemeenschapsgevoel: 75, 170, 187, 267

- Gemoedelijk: 22, 119, 158

- Genegen: 89, 91, 188

- Genieter: 1, 5, 12, 21, 47, 58, 84, 98, 109, 119, 127, 139, 165, 174, 180, 182, 189, 190, 207, 208, 210, 211, 216, 217, 220, 230, 238, 239, 241, 253, 324, 341, 347, 351, 371, 386

- Georganiseerd: 128, 328, 305, 356

- Geruisloos: 172

- Gespierd: 23, 374

- Gevat: 386

- Gevoelig: 17, 83, 131, 132, 134, 153, 248, 307, 319, 338, 346, 354, 371

- Gewoontedier: 70, 143, 229, 239, 241, 250, 269, 273, 288, 354

- Gezapig: 23

- Gezellig: 22, 35, 40, 45, 61, 62, 70, 74, 89, 91, 102, 103, 106, 119, 120, 139, 150, 162, 171, 184, 188, 193, 202, 221, 226, 241, 246, 257, 258, 269, 273, 283, 308, 310, 327, 347, 362, 365, 371, 376, 380

- Goed geheugen: 50, 110, 125, 156, 167, 185, 204, 225, 234, 245, 247, 261, 265, 268, 298, 347

- Goed oriëntatiegevoel: 67, 110, 284, 294, 310, 348, 370

- Goedaardig: 31, 38, 157, 167, 218, 254, 255, 275, 277, 310, 354, 364, 384

- Goedgeluimd: 167, 260, 330

- Gracieus: 99, 107, 182, 270, 286, 342, 387

- Grappig: 5, 6, 45, 68, 83, 91, 128, 167, 177, 205, 226, 238, 242, 282, 294, 347, 379

- Grimmig: 208

- Groepsdier: 1, 8, 14, 16, 19, 20, 24, 25, 31, 39, 40, 45, 47, 53, 58, 59, 61, 64, 70, 76, 79, 83, 86, 91, 95, 96, 97, 106, 108, 109, 116, 122, 123, 132, 135, 139, 145, 152, 154, 161, 163, 168, 169, 174, 183, 189, 192, 195, 218, 220, 230, 233, 236, 245, 246, 248, 251, 252, 267, 280, 284, 286, 292, 296, 300, 302, 324, 327, 336, 343, 350, 381

- Groepsdier (grote groep): 7, 55, 100, 117, 120, 140, 141, 146, 147, 151, 153, 175, 184, 340, 348, 356, 366, 371, 392

- Groepsdier (kleine groep): 21, 35, 57, 78, 98, 101, 143, 332, 386, 387, 391

- Guitig: 311, 338, 372

- Gulzig: 5, 139, 281

- Handig: 197, 205, 210, 218, 228, 234, 360, 378, 389

- Hardnekkig: 9, 17

- Hardwerkend: 29, 30, 245

- Hartstochtelijk: 71, 125, 182, 265, 268

- Hebzuchtig : 231, 337

- Hiërarchisch: 20, 31, 71, 106, 212, 324, 331, 336, 383

- Honkvast: 4, 18, 26, 37, 54, 56, 74, 92, 126, 129, 130, 146, 163, 250, 278, 301, 312, 329, 332, 348, 354, 370, 387, 388

- Huiselijk: 102

- Hulpvaardig: 78, 110, 297, 300, 327, 343, 392

- Humeurig: 194, 261

- Humoristisch: 108

- Ijverig: 29, 61, 103, 189, 193, 225, 227, 229, 273, 297, 304, 314, 317

- Imiterend: 5, 20, 25, 62, 63, 64, 66, 80, 94, 120, 159, 165, 173, 252, 261, 266, 271, 329, 359

- Imponerend: 4, 17, 49, 97, 355

- Impulsief: 132

- Indrukwekkend: 42, 71, 111, 119, 154, 196, 216, 241, 243, 251, 290, 301, 371, 391

- Ingenieus: 29, 51, 332, 342, 379

- Instinctief: 47

- Intelligent: 15, 22, 44, 45, 53, 60, 75, 79, 89, 94, 99, 104, 105, 110, 111, 119, 137, 153, 161, 184, 187, 210, 215, 240, 245, 254, 266, 282, 287, 298, 372, 390

- Interessant: 361

- Intrigerend: 388

- Inventief: 4, 22, 26, 41, 54, 80, 124, 163, 165, 169, 170, 173, 179, 192, 274, 259, 380, 385

- Jaloers: 50, 345

- Joviaal: 50, 330

- Kalm: 17, 23, 48, 183, 194, 206, 248, 295, 296, 297, 306, 316, 320, 346

- Kibbelend: 375

- Kieskeurig: 3, 9, 34, 101, 188, 215

- Kleurrijk: 51, 54, 61, 85, 120, 123, 144, 167, 173, 180, 182, 205, 253, 262, 263, 272, 359, 361, 367, 370

- Koddig: 25

- Koppig: 9, 35, 209, 336

- Krachtig: 7, 24, 28, 48, 78, 90, 93, 97, 107, 116, 129, 144, 190, 207, 244, 255, 277, 282, 288, 292, 306, 317, 318, 322, 353, 355, 357, 362, 363, 382, 383

- Kunstig: 162, 339, 375, 392

- Kwetsbaar: 83, 350

- Lachend: 321

- Langzaam: 39

- Leergierig: 14, 17, 28, 30, 31, 110, 118, 132, 153, 220, 240, 245, 252, 267, 282, 287, 303, 308, 314, 330, 336, 339, 365, 386

- Lenig: 65, 105, 118, 131, 145, 200, 209, 210, 219, 303, 306, 313, 315, 317, 338, 352, 372

- Levendig: 2, 14, 46, 51, 70, 79, 82, 94, 99, 101, 114, 120, 150, 152, 159, 166, 171, 178, 184, 197, 198, 202, 205, 219, 233, 255, 257, 273, 276, 277, 293, 294, 309, 327, 328, 338, 352, 365, 377, 383

- Levensgenieter (genieter): 164, 333, 367

- Levenslustig: 210, 352

- Lichtgeraakt: 39

- Liefdevol: 39, 59, 381

- Liefkozend: 72

- Lieftallig: 47, 99, 107, 244, 283, 342, 367

- Listig: 12, 43, 48, 72, 90, 94, 126, 140, 155, 171, 221, 281, 282, 300, 380

- Luidruchtig: 24, 25, 35, 39, 48, 66, 96, 105, 125, 135, 136, 143, 179, 181, 202, 205, 234, 238, 256, 257, 265, 266, 268, 273, 286, 290, 300, 305, 313, 321, 333, 359

- Luisterbereid: 326

- Majestueus: 76

- Meelevend: 13, 47

- Meedogenloos: 140

- Melodieus: 113, 189

- Merkwaardig: 5

- Moedig: 2, 17, 20, 43, 46, 76, 89, 113, 129, 151, 170, 175, 196, 204, 207, 212, 221, 224, 230, 233, 240, 254, 261, 276, 293, 295, 310, 318, 352, 362, 363, 375

- Monter: 16, 47, 171, 257

- Mysterieus: 42, 93, 191, 203, 216, 248, 320, 381

- Nachtelijk: 43, 48, 68, 73, 81, 96, 102, 104, 116, 130, 152, 165, 206, 234, 235, 341, 352, 363, 366, 370

- Naïef: 2, 46

- Nauwkeurig: 314

- Nerveus: 211, 325, 338, 340, 360

- Niet kieskeurig: 32, 96, 103, 131, 149, 152, 189, 226, 247, 254, 278, 289, 372, 376, 392

- Niet veeleisend: 73

- Nieuwsgierig: 5, 15, 25, 34, 42, 44, 47, 66, 75, 77, 95, 101, 104, 119, 124, 128, 156, 167, 184, 186, 194, 205, 222, 248, 250, 268, 279, 293, 296, 303, 305, 311, 326, 331, 334, 336, 342, 344, 350, 354, 361, 372

- Nonchalant: 359

- Nuttig: 19, 79, 91, 179, 363, 366

- Observerend: 363

- Onafhankelijk: 80, 164, 242

- Onberekenbaar: 22, 119, 142

- Onbevreesd: 6, 44, 65, 66, 176, 227, 288, 311, 369

- Onbewogen: 195

- Onderhoudend: 94

- Ondernemend: 262, 266, 359

- Ondersteunend: 143

- Onderzoekend: 101, 326

- Ondeugend: 5, 62, 184, 307, 327

- Ongedurig: 55

- Ongewoon: 13

- Ongrijpbaar: 355

- Onhandig: 8, 92

- Onopvallend: 52, 63, 109, 116, 118, 122, 158, 165, 192, 264, 287, 290, 315, 319, 349, 363, 385

- Onrustig (rusteloos): 31, 55, 61, 87, 94, 101, 179, 193, 198, 202, 358, 375

- Onstuimig: 108, 129, 233

- Ontembaar: 357

- Ontspannen: 86, 385

- Onvermoeibaar: 6, 7

- Onverstoorbaar: 192, 368

- Onvoorzichtig: 31, 106, 125

- Opdringerig: 75, 232

- Openhartig: 110, 328, 340

- Opgewekt: 16, 186, 193, 197, 204, 291, 300, 309, 317, 321, 330, 344, 365, 372, 377, 384

- Opgewonden: 39, 75

- Oplettend: 124, 126, 185, 314, 352, 353

- Opmerkelijk: 213, 237, 244, 249, 311, 343

- Opmerkzaam: 11, 18, 21, 28, 36, 41, 69, 70, 73, 81, 85, 104, 116, 121, 131, 171, 172, 174, 200, 201, 203, 220, 275, 317, 332, 351, 362, 363, 366

- Opofferingsgezind: 118, 233, 267, 273, 309, 316, 349

- Opportunistisch: 21, 142, 179, 200, 243, 257, 369, 380

- Opvallend: 51, 59, 66, 90, 100, 106, 113, 136, 140, 167, 191, 201, 208, 226, 268, 270, 274, 285, 308, 322, 333, 345, 352, 358, 367, 368, 370, 389, 391

- Opvliegend: 20, 345

- Opvrolijkend: 166

- Opvoedend (leermeester): 41, 53, 92, 103, 155, 199, 326, 341

- Ordelijk: 26, 128, 297, 300, 312, 329, 339, 365

- Organisator: 337

- Overleggend: 344

- Parmantig: 44, 80, 139

- Plagerig: 16, 291, 322, 372

- Plantrekker: 127, 132, 157, 325, 327

- Plichtsbewust: 65, 214, 356

- Potsierlijk: 2, 46

- Praatlustig: 61, 75, 83, 84, 162, 259, 345, 373

- Prachtig: 7, 175, 357

- Praktisch: 337

- Pretentieloos: 123

- Prikkelbaar: 168, 194, 271

- Probleemoplossend: 161

- Pronkerig: 80, 123, 125, 202, 268, 373

- Respectvol: 86, 296

- Roekeloos: 18, 27, 160

- Rusteloos: 112, 228, 229, 231, 252, 294, 319, 323, 329, 334, 359, 360

- Rustig: 15, 21, 26, 34, 51, 60, 68, 71, 76, 80, 89, 131, 141, 158, 177, 188, 194, 195, 199, 206, 210, 214, 217, 222, 236, 237, 243, 259, 267, 281, 296, 297, 298, 316, 318, 320, 331, 335, 341, 346, 379, 380, 387, 390

- Rustzoeker: 76, 116

- Samenwerkend (teamspeler): 1, 40, 42, 52, 53, 57, 69, 74, 97, 106, 122, 137, 148, 153, 181, 214, 223, 227, 251, 252, 269, 270, 297, 323, 329, 343, 344, 351, 384

- Schattig: 201, 387

- Scherpzinnig: 10, 12, 14, 36, 43, 78, 81, 95, 103, 118, 124, 130, 134, 145, 149, 190, 204, 208, 229, 231, 239, 245, 247, 254, 256, 257, 275, 281, 283, 287, 298, 307, 310, 313, 319, 338, 350, 353, 363, 364, 366, 373, 381, 382

- Schrander: 70, 99, 107, 118, 156, 188, 221, 244, 255, 277, 284, 317, 319, 321, 347, 381, 383

- Schuw: 25, 32, 36, 37, 111, 171, 174, 326, 338

- Sierlijk: 7, 32, 67, 72, 92, 104, 113, 131, 134, 147, 152, 157, 165, 175, 183, 188, 200, 203, 211, 216, 230, 246, 274, 276, 302, 362, 369, 382, 390, 392

- Slaapgraag: 311

- Slim: 7, 72, 126, 166, 167, 188, 206, 232, 267, 272, 280, 307, 330, 342, 368, 373

- Slordig: 138, 193, 259, 289, 322

- Sluw: 17, 81, 99, 148, 164, 204, 261, 306, 369, 378

- Snel: 5, 10, 12, 14, 18, 21, 24, 37, 44, 53, 57, 63, 67, 72, 74, 76, 77, 78, 84, 85, 90, 93, 95, 99, 100, 102, 104, 105, 109, 113, 129, 133, 136, 145, 148, 152, 155, 165, 172, 178, 182, 183, 190, 194, 197, 200, 211, 214, 217, 222, 230, 236, 237, 239, 243, 246, 256, 259, 279, 280, 287, 286, 292, 304, 312, 315, 317, 325, 332, 335, 337, 338, 339, 340, 341, 351, 352, 355, 361, 362, 364, 377, 385, 388, 391, 392

- Snel tevreden: 67

- Sociaal: 1, 9, 10, 13, 15, 23, 27, 30, 42, 44, 48, 52, 60, 61, 74, 83, 86, 89, 90, 105, 106, 110, 113, 115, 117, 120, 134, 137, 154, 160, 166, 170, 176, 180, 183, 184, 186, 187, 192, 193, 196, 199, 209, 212, 213, 222, 227, 232, 236, 237, 239, 240, 242, 253, 259, 261, 262, 266, 269, 270, 273, 275, 278, 280, 289, 292, 312, 327, 331, 334, 347, 348, 356, 361, 371, 373, 377, 378, 380, 383, 384, 386, 392

- Solidair: 183

- Solitair: 4, 36, 37, 53, 76, 118, 119, 121, 128, 142, 148, 150, 199, 206, 208, 276, 299, 303, 306, 357

- Spaarzaam: 157, 167, 196, 315, 379

- Speels: 16, 23, 24, 38, 39, 55, 61, 68, 81, 91, 100, 101, 105, 117, 119, 124, 137, 148, 164, 174, 193, 214, 248, 260, 298, 324, 330, 336, 344, 347, 350, 359, 370

- Spontaan: 260

- Sportief: 350

- Standvastig: 26, 133, 267, 301, 318, 341, 370

- Statig: 7, 80, 178, 255, 390

- Sterk: 19, 22, 46, 58, 76, 79, 85, 122, 135, 140, 149, 151, 196, 201, 208, 224, 227, 230, 245, 254, 272, 279, 282, 298, 310, 325, 326, 336, 351, 353, 356, 371, 379, 385

- Stil: 1, 88, 227, 283, 284, 299, 341, 363

- Stoutmoedig: 170, 202, 369, 374, 377

- Strijdlustig: 108, 134

- Sympathiek: 50

- Taai: 19, 103, 151, 157, 163, 190, 277, 284

- Tactisch: 206, 353

- Teder: 390

- Temperamentvol: 108, 150, 300, 386

- Territoriaal: 38, 39, 69, 82, 125, 128, 139, 173, 228, 288, 300, 312, 315, 325, 329, 335, 358, 379

- Teruggetrokken: 68, 93, 229

- Terughoudend: 129, 304

- Toegewijd: 50, 89, 293

- Toekomstgericht: 30

- Tolerant: 122, 142, 224, 240, 376

- Traag: 56, 158

- Trots: 9, 17, 196, 204, 235, 261, 263, 268, 289, 304, 306, 309

- Trouw: 7, 11, 15, 23, 29, 37, 38, 50, 51, 53, 57, 88, 92, 110, 115, 130, 138, 140, 146, 168, 172, 185, 199, 204, 210, 213, 217, 234, 239, 243, 252, 261, 267, 293, 295, 299, 310, 314, 335, 365, 370, 378, 380, 390

- Uitbundig: 108, 226

- Uitdagend: 5, 72, 292

- Uithoudend: 7, 10, 19, 22, 24, 65, 67, 70, 77, 79, 90, 106, 108, 112, 127, 137, 140, 151, 152, 157, 187, 208, 213, 223, 225, 255, 256, 270, 274, 277, 284, 288, 292, 299, 337, 349, 351, 355, 362, 378, 380, 382, 383, 388

- Uniek: 12, 23, 34, 77, 87, 90, 135, 182, 355, 366, 368, 388, 389

- Veeleisend: 180, 290

- Veelzijdig: 19, 34, 151, 186

- Verantwoordelijk: 310, 326, 343

- Verdedigend: 4, 10, 23, 36, 40, 49, 66, 73, 76, 78, 87, 107, 113, 115, 125, 135, 139, 169, 170, 172, 175, 182, 183, 185, 201, 228, 239, 252, 264, 292, 300, 301, 306, 319, 323, 329, 330, 341, 351, 353

- Verdraagzaam: 9, 26, 28, 36, 51, 55, 58, 59, 73, 74, 76, 86, 90, 91, 96, 97, 110, 117, 122, 126, 146, 176, 177, 194, 199, 218, 236, 247, 278, 296, 351, 360, 368, 376, 379, 391

- Verlegen: 97

- Verrassend: 88, 102, 124, 128, 158, 216, 320, 322

- Verstandig: 2, 46, 47, 50, 61, 68, 70, 107, 141, 148, 154, 156, 174, 176, 178, 202, 207, 218, 231, 244, 249, 251, 261, 270, 275, 294, 296, 299, 300, 303, 304, 305, 308, 309, 311, 315, 320, 324, 331, 335, 337, 348, 364, 369, 380, 390

- Verstrooid: 324

- Vertrouwend: 48, 75, 79, 134, 232, 235, 308

- Verzamelend: 75

- Verzoenend: 317

- Verzorgd: 56, 128, 129, 159, 215, 220, 313, 342, 358, 363, 365

- Vindingrijk (inventief): 112, 214, 238, 247, 249, 279, 311, 360, 369, 378, 384

- Vlijtig: 26, 63, 114, 159, 332, 365

- Vlug (snel): 43, 112, 127, 134, 207, 209, 221, 227, 314, 345

- Volgzaam: 15, 23, 34, 79, 110, 117, 157, 220, 245, 259, 296

- Volhardend: 9, 17, 26, 33, 36, 65, 92, 118, 144, 198, 298, 306, 309, 314, 317, 322, 323, 327, 335

- Voorbeeldig: 132

- Vooruitziend: 3, 20, 29, 43, 121, 128, 149, 212, 243, 276, 278, 282, 301, 344, 352, 364, 374

- Voorzichtig: 29, 32, 71, 79, 85, 92, 99, 114, 118, 126, 134, 138, 145, 146, 149, 150, 153, 159, 171, 172, 184, 188, 201, 206, 210, 220, 232, 236, 238, 250, 257, 258, 261, 267, 271, 283, 291, 296, 299, 302, 303, 306, 309, 319, 333, 365, 376, 381

- Vredelievend: 98, 107, 111, 178, 305, 308

- Vreedzaam: 14, 21, 33, 35, 57, 77, 99, 118, 123, 209, 217, 235, 244, 255, 267, 276, 277, 289, 307, 309, 317, 323, 331, 336, 338, 341, 344, 354, 365

- Vreesachtig (Schichtig): 31, 37, 56, 69, 80, 83, 93, 95, 138, 139, 160, 292, 308, 311, 316, 325

- Vriendelijk: 25, 45, 62, 67, 79, 86, 110, 180, 188, 240, 283, 297, 304, 306, 307, 314, 320, 331, 336, 341, 347, 383, 386, 387, 388, 389

- Vriendschappelijk: 31, 75, 156, 166, 357, 377, 387

- Vrijgevochten: 28, 29

- Vrijheidlievend: 133, 164, 339, 342, 374

- Vrijmoedig: 38, 195

- Vrolijk: 2, 46, 55, 62, 72, 82, 108, 120, 126, 138, 153, 162, 166, 231, 248, 254, 260, 266, 272, 280, 291, 321, 327, 329, 344, 345, 364, 365, 372, 377

- Waakzaam: 28, 49, 57, 73, 104, 113, 115, 116, 121, 134, 135, 170, 173, 175, 183, 208, 214, 220, 222, 240, 243, 245, 246, 250, 251, 258, 280, 314, 346, 321, 322, 331, 335, 347, 348, 350

- Waardig: 17, 134, 141, 234, 235, 248, 346

- Wakker: 169

- Wantrouwig: 15, 194

- Weerbaar: 176, 247

- Welluidend: 259

- Wendbaar: 65, 129, 145, 200, 241, 327, 340

- Wereldwijs: 330

- Werklustig: 110, 305, 329, 337, 356

- Zachtaardig (mild): 23, 45, 52, 145, 194, 209, 248, 286, 315, 342, 345

- Zachtmoedig: 28, 105, 107, 153, 154, 156, 167, 174, 240, 244, 270, 283, 331, 341

- Zanglustig: 33, 42, 59, 61, 63, 66, 82, 84, 112, 116, 138, 159, 162, 181, 198, 235, 252, 253, 291, 358, 365, 375, 377, 381

- Zelfbewust: 72, 133, 204, 261, 280, 357

- Zelfredzaam: 37, 206, 249, 287

- Zelfstandig: 28, 29, 45, 56, 60, 80, 128, 157, 164, 229, 248, 275, 303

- Zelfzeker: 19, 75, 151, 168, 320, 390

- Zenuwachtig: 340

- Zorgeloos: 189, 241, 327, 345

- Zorgvuldig: 147, 215, 328, 329, 373

- Zorgzaam: 2, 8, 13, 40, 41, 46, 49, 52, 56, 63, 65, 87, 88, 93, 114, 118, 136, 146, 154, 155, 159, 162, 176, 177, 184, 185, 197, 199, 209, 212, 213, 215, 217, 221, 233, 237, 241, 246, 258, 263, 266, 271, 307, 312, 315, 321, 322, 326, 328, 334, 343, 345, 350, 362, 363, 366, 375, 379, 383

- Zwervend: 24, 95, 360

- Zwijgzaam (stil): 29, 40, 140, 147, 304, 363

DE TOTEMISATIE CHECKLIST!

Een totemisatie vergt tijd en inspanning.

Deze checklist leidt je doorheen de totemmap en helpt om niets te vergeten.

Sta even stil bij jullie totemisatie en check of dit overeenstemt met onze lijst.

Voorbereiding

(hoofdstuk 1 en 2)

Sta stil bij:

{ Welke totemvorm?

{ Traditie

{ Een totem kiezen

{ Begin er ruim op voorhand mee

{ Neem er tijd voor

{ Verzamel eigenschappen

{ Zorg voor inspraak

{ Weeg alle opties af

{ Maak een zorgvuldige keuze en bekijk de alternatieve namen

{ Wie is er aanwezig?

{ Waar en wanneer?

{ Inkleding, rituelen

Totemopdrachten

(hoofdstuk 2, p23 e.v.)

{ Individuele opdracht

{ Groepsopdracht

{ Doeopdracht

{ Denkopdracht

De opdracht is…

{ zinvol

{ haalbaar

{ fysiek veilig

{ op maat van het individu en de groep

{ emotioneel veilig?

{ met toestemming van het lid

{ het past in de context

{ het past bij de doelgroep

{ het hoort bij de ontwikkeling van het lid

{ het is met respect voor het lid gegeven

{ het lid behoudt zijn zelfrespect

Geven van een totem

(hoofdstuk 2, p29 e.v.)

Denk aan:

{ Sfeer

{ Intimiteit

{ Ceremonie

{ Ritueel

{ Aandenken

{ Nabespreking / nazorg

Bezinning

(hoofdstuk 2, p32 e.v.)

Individueel:

Totemisant denkt na over…

{ zichzelf

{ zijn inzet

{ zijn engagement

In groep:

{ Stilstaan bij elke totemisant

{ Stilstaan bij zijn rol in de groep

{ Stilstaan bij scouting

TIP

Check ook de leuke voorbeelden en tips in deze map.

VEEL SUCCES!

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.