Klassieke Zaken oktober 2011 nr. 5

Uitgave van de vereniging klassieke zaken 31ste jaargang oktober 2011 nr. 5

Een tijdschrift voor liefhebbers van klassieke muziek

INCLUSIEF

16 Pag

‘Jong zijn is onze kracht’ Lucas & arthur Jussen

GesiGnaleerd

N

‘Nederland gaat klassiek’ is het motto van de talentenjacht die wordt gehouden voorafgaand aan de Week van de Klassieke Muziek, van 19 tot en met 26 november in de klassieke speciaalzaken. Iedereen die actief is op het gebied van de klassieke muziek kan meedoen. Stuur een filmpje van vier minuten op via de website www.weekvandeklassiekemuziek.nl en je bent van de partij. De opnamen worden op YouTube gezet en uit de inzendingen kiest een deskundige jury drie prijswinnaars. Zij krijgen

2

oktober 2011

de gelegenheid een dag lang in een professionele studio een cd op te nemen (eerste prijs), een optreden in een radioprogramma op Classic FM en de Concertzender (tweede prijs) en €250,- aan entertainment cards te winnen. Die kunnen worden besteed bij de speciaalzaken in Nederland.

Bovendien worden in de Klassieke Zaken speciaalzaken top-cd’s aangeboden voor €10,- en krijgen clubleden van de Vereniging Klassieke Zaken €5,- op hun clubledenpas gestort. Dat

bedrag wordt in korting gebracht bij aankoop van cd’s of dvd’s ter waarde van €25,- of meer.

Daarnaast komt bij het volgende nummer van Klassieke Zaken de traditioneleVerrassings-cd, plus een kortingsbon ter waarde van €2,50 die tot het einde van het jaar kan worden verzilverd bij aankoop van cd’s of dvd’s van €25,- of meer.

Alle reden om in de Week van de Klassieke Muziek een bezoek te brengen aan de Klassieke Zaken specialist! www.weekvandeklassiekemuziek.nl

exClusieVe bOxaanbiedinG

OverblOezende kamermuziek van Gabriel Fauré Gulle harmonieën met royaal overbloezende zanglijnen in fijne kleurschakeringen: Claude Debussy vergeleek de kamermuziek van Gabriel Fauré (1845-1924) terecht met een ‘geste de jolie femme’. Quatuor Ébène, de Franse broers Gautier en Renaud Capuçon, Michel Dalberto, Nicholas Angelich en Gérard Caussé hebben losse onderdelen van Faurés oeuvre eerder al met veel succes gelanceerd. Virgin Classics brengt nu de integrale kamermuziek voor strijkers en piano van de Fransman samen in één stijlvol vormgegeven 5cd-box die een prominente plek verdient in elke cd-collectie.

Voor cLubLEdESn SLEcht

24,95

95 29,

KLASSIEKEZaKen adviesprijs*

5Cd’S nu SleCHTS

Gabriel Fauré CoMplete ChAMbeR MusiC FoR stRiNGs AND piANo

Renaud Capuçon, Gautier Capuçon, Nicholas Angelich, Michel Dalberto, Gérard Caussé, Quatuor Ébène VirGin ClassiCs 5099907 087523 (5 Cd’s) / VKZ 115 559

Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 74. *Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 18 november 2011.

OLOFON klassieke zaken

31e jaargang, nummer 5 - oktober 2011 Winkelprijs € 3,25

Dit tijdschrift wordt geproduceerd door BCM b.v. te Eindhoven in opdracht van de uitgever Vereniging Klassieke Zaken, onder verantwoordelijkheid van Henriëtte Zrour, Soestdijkerstraatweg 21, 1213 VP Hilversum (tevens redactieadres), tel. 035-6229370, e-mail: info@klassiekezaken.nl

deze maand

Hoofdredacteur

Biëlla Luttmer Lavinia Meijer, gast-hoofdredacteur

de jongens van jussen verrassen Met scHubert

6

eindredactie

bacH volgens Quirine viersen

Guido van Oorschot vorMgeving

16

foto jason bell

Patrick Hoogduin cover

Lucas en Arthur Jussen (foto: Alek)

KLASSIEKE ZAKEN verschijnt tweemaandelijks in een oplage van 50.000 stuks.

Het tijdschrift wordt verspreid via de dealers van de Vereniging Klassieke Zaken en aan de Klassieke Zaken Clubleden. ledenadMinistratie

BCM abonnementenservice, Postbus 1392, 5602 BJ Eindhoven.Tel 0900-2022708 (€ 0,10 per minuut) www.bcm.nl

19

tijl beckands klassieke vuur

20

stopzetten abonneMent

Opzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend schriftelijk en dient ten minste acht weken voor het verstrijken van de jaarlijkse termijn te geschieden. Prijswijzigingen lidmaatschap voorbehouden.

De in dit magazine gerecenseerde cd’s zijn uitsluitend geselecteerd op kwaliteit.

Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. ©2011 Vereniging Klassieke Zaken.

Het volgende magazine verschijnt: 18 november 2011

4

oktober 2011

eva-Maria als tragiscHe seksboM

foto merlijn doomernik

Zoveel mogelijk is getracht rechthebbenden van foto’s te achterhalen. Zij die in verband hiermee niet zijn benaderd kunnen contact opnemen met de uitgever.

vittorio grigolo, uoMo bello

Hannes Minnaars eerste cd

27

foto roH covent garden

Frederike Berntsen, Marcel Bijlo, Arjan van Dijk, Hein van Eekert, Hans Heg, Frans Jansen, Paul Janssen, Basia Jaworski, Doron Nagan, Andrew van Parijs, Jan Peter Raat,Wenneke Savenije, Gerard Scheltens, Oswin Schneeweisz, Jurjen Vis, Jos van der Zanden

foto alek

aan deze aflevering werkten Mee

Foto: carin verbruggen & Ferry drenthem SoeSman

en verder exclusieve boxaanbieding 3

gabriel fauré kamermuziek door topmusici

klassieke zaken aanraders 10 10

monteverdi madrigalen door Figueras en Savall Sainte-colombe virtuoos op de viola da gamba

exclusieve boxaanbieding 11

SchubertS S koormuziek in legendarische opname

exclusieve boxaanbieding 76

riccardo chailly Italiaanse kijk op Beethoven

artikelen 8 13 22 28 29 47 50 53 54

l lavinia meijer is harpiste én ambassadrice michael geeS improviseert met Satie fliegende holländerWagnerproject PentaTone park tad limburg zet het zuiden in bloei parkS jean-guihen queyraS cellist zonder grenzen elektra volgenS S decker in reprise bij DNO muziekgebouw aan ‘t ij méér dan modern polyfone helden Ricercar biedt fraai overzicht alexandre tharaud speelt een scheve Bach

extra bijlage 31

aangenaam...klaSSiek iek 16 pagina’s actie-cd’s

rubrieken 4 5 15 57 72 73 74

colofon van de redactie berichten de beSte klaSSieke cd’S hanS S hegS column puzzel klaSSieke zaken SpecialiSten

Op vertoon van de clubledenpas krijgen clubleden extra korting. www.klassiekezaken.nl

van de redactie

Persoonlijk extraatje Er staat een bijzondere aflevering van de actie Aangenaam...

Klassiek op stapel. Daarin speelt harpmuze Lavinia Meijer muzikaal én achter de schermen een prominente rol. Met plezier sta ik mijn vaste plek in dit blad eenmalig af om haar als gast-hoofdredacteur aan u voor te stellen.

H

Biëlla Luttmer, hoofdredacteur Klassieke Zaken

Het opstarten na de zomer brengt een bitterzoet gevoel met zich mee. Bij mij heeft terugkeren in het studieritme in elk geval even tijd nodig. Tegelijkertijd zie ik reikhalzend uit naar een spannend project: het ambassadeurschap van Aangenaam...Klassiek 2011.

Ik mag deze editie voor het eerst een persoonlijk tintje geven. Daar ben ik erg enthousiast over, want Aangenaam...Klassiek brengt klassieke muziek onder de aandacht van een breed publiek. En dat loopt parallel aan mijn eigen doelstelling: het promoten van de veelzijdigheid van de harp.

Aan de editie 2011 van Aangenaam...Klassiek mag ik een persoonlijk extraatje toevoegen: een opname van Metamorphosis van Philip Glass - op harp! Hoe mijn ontmoeting met de componist verliep, leest u verderop.

U hoef ik waarschijnlijk niet te overtuigen van de rijkdom van klassieke muziek. Maar soms is het lastig om overzicht te krijgen.Via Aangenaam...Klassiek kunt u op een fijne manier kennismaken met de nieuwste releases. Ik vond het in elk geval een genot. Sommige stukken kende ik niet, zoals O quam tu pulchra es van Grandi, of het Pianoconcert van Röntgen. Een avontuur!

Hoe ik mijn rol als ambassadeur verder invul, zult u de komende tijd horen, zien en lezen. Ik voel me vereerd dat ik zoveel fantastische musici mag vertegenwoordigen. Laat u zich aangenaam verrassen door de swingende barokmuziek van Rameau, de tijdloze schoonheid van Mozart en de meeslepende melodieën van Puccini!

Aangenaam...

Klassiek 2011: een avontuur !

Lavinia Meijer, gast-hoofdredacteur oktober 2011

5

intieme De pianobroers Lucas en Arthur Jussen ruimen hun tweede cd in voor Franz Schubert. Ze spelen zijn muziek al van kinds af aan.

“Soms gaat hij de grenzen te buiten en ontstaan de mooiste stukken.”

J

Jullie eerste cd met werken van Beethoven kreeg vorig jaar in een mum van tijd platina.

Daarna wonnen jullie de Edison Publieksprijs. Heeft het succes jullie veranderd?

Arthur (15): “We wisten vantevoren natuurlijk niet dat het zo zou lopen. Juist omdat ik zonder verwachtingen die eerste cd heb gemaakt, heb ik er veel plezier aan beleefd. En als het dan zo uitpakt is dat leuk. Maar ik ben er niet harder door gaan werken, dat deed ik altijd al.”

Lucas (18): “Onze bekendheid is inderdaad toegenomen.We worden voor nog meer fantastische concerten gevraagd, zelfs in het buitenland. Maar ons doel is nog steeds de muziek zélf.”

foto’s: Alek

Sommige critici vonden dat die Beethovenopname te vroeg is gemaakt. Wat denken jullie zelf?

Arthur: ‘Natuurlijk zijn er mensen die vinden dat we te jong waren. En misschien hebben ze ook wel gelijk. Maar tegelijkertijd is dat nu juist onze kracht.”

Lucas: “Het heeft bovendien als voordeel dat we nieuw publiek aanspreken. Later zullen we misschien nog eens terugluisteren en zeggen: Goh, dat zou ik nu nooit meer zo spelen. Maar dat gebeurt toch ook met cd’s die je opneemt op je veertigste?”

6

oktober 2011

IntervIew

schubert Lucas en Arthur Jussen presenteren hun tweede cd

kan houden. Bij Schubert ontbreekt dat soms, waardoor het juist zo geniaal en tegelijkertijd ook kwetsbaarder is.”

Hebben jullie kop of munt gedaan wie welke solostukken mocht spelen?

Lucas: “Ik vond het leuker om de Impromptu’s opus 142 te spelen, die kende ik minder goed.”

Arthur: “En ik had juist de Impromptu’s opus 90 relatief minder gespeeld. Bovendien vind ik dat je voor opus 142 net iets volwassener moet zijn dan voor opus 90.”

Jullie nieuwe dubbel-cd is gewijd aan Franz Schubert.

Arthur: “We kennen zijn muziek al van kinds af aan.We hebben hem veel gespeeld toen we een jaar bij Maria João Pires heben gewoond.”

Lucas: “Schubert is een prachtige componist.

Soms gaat hij de grenzen van wat muzikaal aanvaardbaar is te buiten en juist daardoor ontstaan de mooiste stukken.”

Benaderen jullie Schubert anders dan Beethoven?

Lucas: “Schubert is natuurlijk compleet anders.Terwijl Beethoven een beroemdheid was die zich bewust was van de eeuwigheidswaarde van zijn muziek, componeerde Schubert vooral voor zichzelf en voor vrienden. Die intimiteit is in al zijn muziek terug te horen.”

Arthur: “In de muziek van Beethoven zit meestal een bepaalde structuur waar je je aan

De Polonaises hebben bij jullie wel iets weg van vrolijke uitsmijters.

Lucas: “We houden er rekening mee dat we straks weer stukjes op tv moeten spelen. Een impromptu is dan te lang, laat staan de vierhandige Fantasie.”

Arthur: “Bovendien zijn Schuberts Polonaises redelijk onbekend. We hadden ook de Marche militaire op kunnen nemen, maar die kennen de meeste mensen al en dat is dan zo makkelijk.”

Wat leren jullie van Maria João Pires?

Lucas: “Vooral om nooit als een machine te spelen.”

Arthur: “Als ze in Nederland of in de buurt speelt, logeert ze altijd bij ons thuis. Terwijl zij kookt en wij studeren luistert ze en corrigeert ze ons waar nodig. Echte lessen van bijvoorbeeld een uur maken we niet meer zo veel mee.”

Lucas: “We hebben bovendien wekelijks les van Jan Wijn en gaan af en toe naar Ton Hartsuiker. Juist die combinatie levert een goede balans op. Naar Ton gaan we vooral voor het moderne repertoire.We hebben

veel Nederlandse muziek gedaan, zoals Schat en Pijper, Ketting en Badings.”

Blijven jullie ook in de toekomst samen optreden?

Lucas: “Ik denk het wel. Maar niet noodzakelijkerwijs als vast duo.”

Arthur: “Voorlopig gaan we het combineren: de ene keer samen, de andere keer solo.”

Lucas heeft onlangs z’n gymnasiumdiploma gehaald. Wat nu?

“In januari 2012 ga ik naar Bloomington in de Verenigde Staten. Daar ga ik studeren bij Menahem Pressler, een van de oprichters van het Beaux Arts Trio.”

Wat is jullie ambitie?

Lucas: “Het belangrijkste blijft onze ontwikkeling op de piano. Concerten geven en cd’s opnemen en alles wat daarbij komt kijken is natuurlijk fantastisch. Maar onze studie heeft de hoogste prioriteit.”

Arthur: “Ik vind het allerbelangrijkste dat ik elke keer weer goed speel en tegen mezelf kan zeggen dat ik er alles aan heb gedaan.” wenneke SavenIje

usieF eXcl baar riJG Verk S DE

“We gaan het combineren: de ene keer samen, de andere keer solo”

www.klassiekezaken.nl

N ..

TIJDEENAAM. g K N E A I A LASS K PAgNE CAM

Franz Schubert IMProMPTu’S, FANTASIE, PoLoNAISES

Lucas en Arthur Jussen (piano)

DeutSche Grammophon 00289 4805645 (2 cD’S)

oktober 2011

7

Maak kennis met de ambassadrice van Aangenaam...Klassiek 2011

Harpiste Lavinia Meijer

Lavinia Meijer wil klassieke muziek toegankelijk maken voor een brede groep luisteraars. De harpiste treedt dan ook van harte op als de eerste ambassadrice van de actie Aangenaam...Klassiek. Ambities heeft deze rasmuzikante genoeg. “Ik zou graag een videoclip opnemen, zoals dat in de pop normaal is.�

J

interview

Alle titels vAn de Actie AAngenAAm..klAssiek 2011 vindt u in de speciAle BiJsluiter vAn 16 pAginA’s in dit mAgAzine (pp. 31 - 46) en op de weBsite www.AAngenAAmklAssiek.nl

“Je hebt je huiswerk goed gedaan”, zei Philip Glass tegen harpiste Lavinia Meijer, toen ze een lastige passage uit zijn Metamorphosis aan hem voor had gespeeld. Meijer is gefascineerd door de muziek van de Amerikaan en deelde afgelopen mei met hem het podium van de Melkweg in Amsterdam. Nu staat Metamorphosis op cd: een bonusexemplaar zit bij het promotiealbum Aangenaam...Klassiek 2011.

“Voor mij is het belangrijk om met levende componisten samen te werken”, zegt de harpiste. “De uitwisseling van ideeën verrijkt een stuk. Soms denk je dat je iets goed kent, en dan blijkt dat de maker er toch net iets anders tegenaan kijkt. In dit geval was het helemáál spannend, want Metamorphosis is oorspronkelijk voor piano. Het krachtige van Glass is dat hij met weinig middelen sterke emoties weet te bewerkstelligen. Je begeeft je in een compleet andere wereld als je zijn stukken hoort. Hij interpreteert zijn eigen werk tamelijk vrij. Ik heb er goed over nagedacht of ik dat ook zo wil, maar mijn benadering is wat puurder, wat strakker. Daar was Glass erg over te spreken.

Zelf wil hij overigens niets weten van de term minimal music, hij heeft het over repeterende structuren en benadrukt het theatrale.”

BiJ AAnkoop vAn de duBBel-cd AAngenAAm..klAssiek 2011 ontvAngt u een AAntrekkeliJk cAdeAu: de nieuwe cd vAn hArpiste lAviniA meiJer met werken vAn philip glAss.

Lavinia Meijer (Zuid-Korea, 1983) is altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen. Een ontmoeting met Philip Glass stond al een tijd op haar verlanglijstje. “Het was een unieke ervaring om met hem samen te werken. Hij is een heel aardse en toegankelijke man.” Uiteraard vroeg ze de meester naar de mogelijkheden van een nieuw stuk voor haar instrument. Dat moet nog even uitgesteld worden vanwege de drukke componeeragenda van de zeventigplusser. “Hij had er wel oren naar, tijdens de repetitie in de Melkweg had hij al meteen een paar plannetjes”, zegt Meijer met een brede lach, thuis op de bank in Hilversum.

Het imago van de harp – zacht, lieflijk en romantisch – wil Meijer best wat hipper maken.

Ze ziet zichzelf als ambassadrice van het instrument, en wenst vooral de kracht en veelzijdigheid ervan te laten horen. “Ik wil me niet binden aan een bepaalde stijl, maar, zoals nu ook met Philip Glass, mijn eigen nieuwsgierigheid

Het imago van de Harp wil ze best wat Hipper maken

en die van het publiek blijven voeden vanuit verschillende invalshoeken. Dat houdt het musiceren boeiend. Een harp is misschien niet het spannendste instrument, daarom kan het goed zijn de persoon erachter te leren kennen. Ik zou graag een videoclip opnemen, zoals dat in de pop heel normaal is. In mijn vrije tijd luister ik veel naar popmuziek, die is in zekere zin toegankelijker omdat het publiek zich makkelijker met de artiest kan identificeren.”

Dit jaar is Lavinia Meijer ambassadrice van Aangenaam...Klassiek, de campagne waarbij de luisteraar voor €9,99 een dubbel-cd kan aanschaffen met daarop een glimp van de nieuwste cd’s die met korting in de winkel liggen. Ook in deze rol benadrukt ze de persoonlijke kant door bij de deelnemende artiesten langs te gaan en te praten over hun nieuwe album. De filmpjes hiervan staan op www.aangenaamklassiek.nl. “Zo gaat klassieke muziek hopelijk meer leven voor een bredere groep luisteraars – vooral ook de jonge generatie.”

Frederike Berntsen

USIEF EXCL BAAR RIJG VERK S DE

Foto’s: leo vAn velzen

N .. tIJDEENAAM. G K N E A I A LASS K PAGNE cAM

AAngenAAm klAssiek... 2011 step 2012 012 (2cd), € 9,99

oktober 2011

9

aanRadeRs

exclusieve aanbieding

liefde en Strijd in monteverdi’S madrigalen Zuchten, zoete kwellingen en gestamelde woorden: op Jordi Savalls cd met Arie e Lamenti van Monteverdi (1567-1643) wordt wat af geleden. Montserrat Figueras zorgt er met haar pure, heldere stem voor dat ze precies zoveel afstand houdt dat klacht en kunst mooi met elkaar in balans blijven. Op de andere cd van deze voorbeeldig uitgevoerde productie gaat het er heel anders toe. In Madrigali Guerrieri et Amorosi (achtste boek) eist Savalls ensemble La Capella Reial de Catalunya een grotere rol op en voegen zich andere zangers bij Figueras. Mooi, die verscheidenheid!

Voor cLubLEdESn SLEcht

11,95

Savall en KuijKen eren de gambiSt Sainte-colombe Sieur de Sainte-Colombe heet de dubbel-cd van de gambaspelers Wieland Kuijken en Jordi Savall, naar de bijnaam van een wat raadselachtige componist. Door zijn leerling Marin Marais werd hij geëerd met een prachtige ‘Tombeau pour Monsieur de Sainte-Colombe’; Kuijken en Savall geven nu hun eigen eerbetoon. Ze bespelen beiden een viola da gamba met zeven snaren, waarmee Sainte-Colombe experimenteerde om de toonomvang van het gewoonlijk zessnarige instrument uit te breiden.

Hij schreef een grote hoeveelheid Concerts à deux violes esgales.

Uit de selectie die Kuijken en Savall hier laten horen blijkt de avontuurlijke geest van deze meester. Sympathiek: de opbrengst van de cd gaat naar de slachtoffers van de natuurramp in Japan.

Voor cLubLEdESn SLEcht

11,95

claudio monteveRdi

sieuR de sainte-colombe

aRIe e LaMenTI peR vOCe SOLa, MaDRIgaLI gUeRRIeRI eT aMOROSI (LIbRO OTTavO)

COnCeRTS à DeUx vIOLeS eSgaLeS,TOMe 1 en TOMe 2

aliavox asva 9884 a+b (2 sacd’s) / vKZ 115 556

aliavox asva 9885 a+b (2 sacd’s) / vKZ 115 555

Montserrat Figueras, La Capella Reial de Catalunya o.l.v. Jordi Savall

Wieland Kuijken en Jordi Savall (viola da gamba)

KLASSIEKEZaKen adviesprijs*

KLASSIEKEZaKen adviesprijs*

2 Sacd nu SlecHtS

2 Sacd nu SlecHtS

95 14,

95 14,

Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 74. *Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang oktober 2009 de voorraad strekt of tot 18 november 2011.

exclusieve speciale aanbieding boxaanbieding

Voor L c ubLEdESn SLEcht

29,95

Legendarische uitvoering van schuberts koormuziek Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig werd bij EMI alles uit de kast gehaald om de koorwerken van Schubert op de best denkbare manier op de plaat te zetten. Het was voor het eerst dat de rijkdom van de werken in een complete editie werd gepresenteerd. Stersolisten als Dietrich Fischer-Dieskau, Lucia Popp, Peter Schreier, Brigitte Fassbaender en Helen Donath verzamelden zich bij de Beierse radio om met het Symfonieorkest en het Koor van de omroep een serie opnames te maken die nauwelijks te overtreffen is. De dirigent die dat alles in gang zette was Wolfgang Sawallisch - het resultaat van zijn inspanningen ontroert anno 2011 niet minder dan destijds.

95 34,

KLASSIEKEzaken adviesprijs*

11 cd’s nu sLechts

Franz schubert DaS gEIStLIcHE & WELtLIcHE cHorWErK

Lucia Popp, Brigitte Fassbaender, Peter Schreier, Hildegard Behrens, Helen Donath, Dietrich Fischer-Dieskau e.a., Chor en Symphonie-Orchester des Bayerischen Rundfunks o.l.v.Wolfgang Sawallisch eMi classics 50999 0 28474 2 (11 cd’s) / vkz 115 557

Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 74. *Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 18 november 2011. oktober 2009

Michael Gees verrast Met erik satie

ImproviSatie Pianist Michael Gees beheerst de kunst van de iMProvisatie tot in z’n vinGertoPPen. Met erik saties beroeMde Pianostukjes als uitGanGsPunt koMt hij tot verrassende resultaten. “ik wil GeïnsPireerd raken door het MoMent.”

E

Erik Alfred Leslie Satie, schepper van een ongelooflijk piano-oeuvre, zei eens dat zijn muziek bedoeld was “om er doorheen te praten”. In deze musique d’ameublement kon je gaan zitten als in een fauteuil.

Dat had de componist misschien beter niet kunnen zeggen, want daarmee was een misverstand geboren.

Saties pianostukken, soms met absurdistische titels als 3 morceaux en forme de poire, zijn de laatste decennia populair geworden als gebruiksmuziek voor de mensmet-smaak, als omlijsting van een gezellig gesprek bij een goed glas wijn.Talloos zijn de televisiedocumentaires die met Saties pianoflarden van ‘sfeer’ worden voorzien.

Je kunt je afvragen of gewetensvolle pioniers als Aldo Ciccolini en Reinbert de Leeuw dat eigenlijk wel bedoelden toen ze zijn muziek onder het stof vandaan haalden. Saties muziek, ooit bijna vergeten, is mede dankzij hen een begrip geworden.

Je neuriet zijn stukjes gedachteloos mee zonder stil te staan bij alle subtiliteiten. Satie was pretentieloos, maar niet vrijblijvend. Deze muziek lijkt elke ontwikkeling welbewust uit de weg te gaan, maar opent tegelijkertijd ruimte voor ontwikkeling in ons hoofd. Satie legt de kiem en als luisteraar of interpreet ga je daarmee verder. En dat heeft Michael Gees gedaan toen hij Saties pianostukken koos als uitgangspunt voor zijn reeks improvisaties.

Woordspelige titel van zijn cd: ImproviSatie.

Het voormalige wonderkind Michael Gees (1953) kennen we onder meer als begeleider van de tenor Christoph Prégardien. Van Schuberts Die Schöne Müllerin maakten ze een prachtige opname en hun jongste project B e t we e n L i f e A n d D e at h b r e n g t e e n doordachte verzameling liederen en aria’s bij elkaar. Maar pianist Gees is ook componist en bovendien een groot improvisator.

Daarover zegt hij: “De verwachting dat een muziekstuk precies moet klinken zoals het is geschreven, heb ik altijd raar gevonden. Ik ben juist geïnteresseerd in de ontwikkelingsmogelijkheden van de idee van een componist, niet alleen in de weergave van een stuk dat van a tot z vastligt. Ik wil geïnspireerd raken door het moment van déze uitvoering, in déze ruimte, op déze piano, tegenover déze toehoorders. Dat leidt tot spontane variaties en onverwachte luisteravonturen. De compositie komt nú tot stand, op dit moment”.

Verrassing, VerVreemding en Verontrusting nemen de oVerhand

12 oktober 2011

Je kunt je natuurlijk afvragen waarom deze half-geïmproviseerde muziek voor de eeuwigheid moet worden vastgelegd op cd.

Toch mogen we blij zijn met deze tegenstrijdigheid, het resultaat zou ik in elk geval niet graag willen missen. Bij Gees is namelijk geen sprake van de vrijblijvendheid waarmee Satie vaak is behandeld.

Als hij begint aan een vertrouwde Gnossiene of Gymnopédie kun je niet behaaglijk in de fauteuil blijven zitten. Verrassing, vervreemding en verontrusting nemen de overhand bij harmonische en ritmische vondsten die het vertrouwde beeld verstoren. En toch wordt Satie nergens geweld aangedaan: per slot van rekening was hij het zelf die de ruimte openzette. De dertiende en laatste improvisatie van Gees zelf, Die Nachtigall, sluit er naadloos bij aan.

Gerard ScheltenS

erik Satie / Michael GeeS IMPRoVISATIE

Michael Gees (piano) challenGe claSSicS cc72512

SPECIAL

Foto: HErmAnn und CL채rCHEn BAuS

KLASSIEKE ZAKEN CLUB

BENT U NOG GEEN LID VAN DE KLASSIEKE ZAKEN CLUB?

GRATIS NAAR KEUZE EEN WELKOMSTCD T.W.V. € 14,95

Janet Baker vertolkt Berlioz Les Nuit d’été De befaamde Engelse mezzosopraan,Janet

Dan mag u als klassieke-muziekliefhebber deze aanbieding niet missen, want als lid heeft u een streepje voor!

Eerste cd opname van Gran Partita door het Nederlands Blazersensemble

Baker zowel in operatheater als in liedrecitals

De beroemde Serenade nr.10 in Bes,KV 361

fenomenaal,gaf zelf de voorkeur aan het lied.

“Gran Partita” door het Nederlands Blazers-

Haar grandioze opname van Berlioz’Les Nuit

ensemble,destijds in de Dutch Masters serie

d’été isvaneenschoonheidmet eenenorme

van Philips uitgebracht. Een opname die in

verbeeldingskracht die tot de beste opname

elke muziek collectie thuishoort.

van jaren gerekend mag worden.

52 257 VKZ

VOOR SLECHTS € 12,95 BENT U VOOR 1 JAAR LID VAN DE KLASSIEKE ZAKEN CLUB!

KLASSIEKEZAKEN

CLUB

71 351 VKZ

 ❏ Ja,ik word voor 712,95 per jaar lid van de Klassieke Zaken Club.

NAAM

❏ ❏ M

V

WAT KUNT U VAN HET LIDMAATSCHAP 21-12-09 VERWACHTEN:

clubledenpas3.indd 1

GEBOORTEDATUM

* 6 X PER JAAR EEN MAGAZINE boordevol informatie over klassieke muziek * GRATIS naar keuze een WELKOMSTCD t.w.v. € 14,95 * EEN CLUBLEDENPAS voor extra korting op concerten, reizen, boeken en meer * KORTING op speciaal geselecteerde cd’s uit het magazine * CLUBLEDENPAS wordt ook spaarkaart

ADRES

POSTCODE

WOONPLAATS

TELEFOON

EMAIL IK MACHTIG BCM ABONNEMENTENADMINISTRATIE, NAMENS DE VERENIGING KLASSIEKE ZAKEN, OM TOT WEDEROPZEGGING HET LIDMAATSCHAPSGELD 1 X PER JAAR TE INCASSEREN. BANK/GIRO REKENING

Direct uw welkomstgeschenk en clubledenpas in ontvangst nemen,ga dan NU naar de winkel en vul de inschrijfkaart in.Vraag de winkelier naar de mogelijkheden.

HANDTEKENING

PLAATS

DEZE BON KUNT U OPSTUREN NAAR : BCM ABONNEMENTENADMINISTRATIE, POSTBUS 1392, 5602 BJ EINDHOVEN.

BON UIT VKZ BLAD.

MIJN KLASSIEKE ZAKEN SPECIALIST

Voor verkoopadressen en meer informatie www.klassiekezaken.nl of 035-6229370

12:

BERICHTEn Radio 4 ConCeRthuis Ook wie niet in de buurt van Amsterdam of Utrecht woont, kan genieten van alle concerten van de NTR ZaterdagMatinee, de Donderdagavondserie in het Muziekgebouw aan ‘t IJ en de Vrijdag van Vredenburg. De programma’s van deze parels van het Nederlandse muziekleven zijn te beluisteren via radio4.nl/ concerthuis. Daarnaast staan er ruim honderd concerten online waaruit ieder zijn eigen concertprogramma kan samenstellen.

Of u nu houdt van Iannis Xenakis, van Josquin Desprez of van Joseph Haydn, u wordt op uw wenken bediend! www.concerthuis.radio4.nl

www.klassiekezaken.nl

klassieke Muziek agenda De Klassieke Muziek Agenda 2012 ligt weer klaar, boordevol actuele onderwerpen, concertinformatie en achtergronden. Als u hem aanschaft bij uw klassieke speciaalzaak krijgt u als Klassieke Zaken Clublid een aantrekkelijke korting van €3,-.

Normale adviesprijs €12,95

R vooeden l CluebChts sl

9,

95

oktober 2011 15

Quirine Viersen gaat op tournee met de

Ontzag vOOr

Q

Foto: tessa Posthuma de Boer

Op haar negende rook Quirine Viersen aan de Eerste cellosuite van Bach.

Inmiddels speelt de soliste ze alle zes.

Volgens haar kennen de stukken bij uitstek een spirituele dimensie. “Bachs leven was doortrokken van ontzag voor God.�

IntervIew

cellosuites van Bach

het hOgere

Q Quirine Viersen heeft een heilige missie. Op haar Joseph Guarnerius Filius Andreae-cello uit 1715 voert ze de zes Suites voor cello solo van Bach bij voorkeur uit in kerkjes, die van zichzelf al het ontzag afdwingen waarop deze muziek recht heeft. Want de suites zijn volgens haar niet geschreven voor het vermaak, maar ter verheffing van de ziel.

“Bachs cellosuites drukken het ‘hogere’ uit.

En dat heeft niets met ‘Amen’ of ‘Allah hu akbar’ te maken. Voor mijn gevoel zijn wij mensen zo naast de kern van ons wezen gaan staan. We zijn onszelf in veel opzichten misschien wel een beetje onwaardig geworden.

We zijn behoorlijk ‘losgeslagen’ en helemaal vergeten dat dingen vaak een diepere betekenis hebben, in een groter verband staan.

Voor Bach was dat vanzelfsprekend. Zijn leven en werken waren doordrongen van ontzag voor het hogere, voor God.”

voor me open. Je had er geen piano, orkest of andere cello bij nodig. Het was gewoon jij met je cello en de muziek. Dat was spannend en mooi. Daarna werkte ik me stapsgewijs door alle zes suites heen, totdat ik op mijn vijftiende was aangeland bij de laatste. Als je het hele traject hebt doorlopen, begrijp je pas goed dat er een enorme opbouw in zit, de moeilijkheidsgraad wordt steeds hoger opgeschroefd. In de Zesde suite heeft Bach wat betreft polyfonie en klankkleuren het absolute hoogtepunt bereikt.’

De cellosuites ontstonden aan het hof van Köthen, waar Bach van 1717 tot 1723 kapelmeester was van de muzikale vorst Leopold van Anhalt-Köthen. Volgens Pablo Casals, die de suites in 1890, als jongetje van twaalf, herontdekte in een tweedehands boekwinkeltje in Barcelona en er vervolgens twaalf jaar op studeerde voordat hij ze in het openbaar uitvoerde, gaat het bij het spelen van de suites uiteindelijk niet om de noten, maar om de betekenis van de noten.

Hoe vind je de gulden middenweg tussen authentieke regels en bezielde intuïtie?

Quirine Viersen: “In de Duitse taal maakt men een fraai onderscheid in mensensoorten: Kopfmensch en Bauchmensch. Ik behoor tot de buikmensen, maar ik baseer me wel op de laatste Bärenreiter, een fantastische editie die vier manuscripten van de suites samenvoegt, waaronder het handschrift van Anna Magdalena, Bachs tweede echtgenote. Het originele handschrift is helaas spoorloos verdwenen. Als je al die manuscripten nauwge-

De cellosuites vormen een universum vol verhalen, emoties, kleuren en geuren

Viersen nam de cellosuites dan ook op in een kerkje. Het fraaie resultaat maakt al meteen duidelijk hoe intens ze zich met deze muziek verbonden voelt. Ze speelt de eerste Prelude met een gouden toon en de sierlijke beweeglijkheid van een zwaluw.

“Mijn liefde voor Bach is begonnen toen ik als meisje van negen de Eerste cellosuite mocht gaan studeren. Er ging een wereld www.klassiekezaken.nl

zet volgt kom je tot de ontdekking dat er zoveel tegendraadse streken en aanwijzingen in staan, dat er voor elke frase meerdere mogelijkheden zijn. Dat gaf me een enorm besef van vrijheid. Uiteindelijk kwam ik tot de conclusie dat ik veel regels uit Bachs tijd altijd al intuïtief had toegepast. Dwalen door de cellosuites van Bach is dwalen door een universum vol verhalen, emoties, kleuren en geuren. Daar moet je niet dogmatisch een stempel op willen drukken. Omdat alle suites gebaseerd zijn op oude dansvormen, ga ik trouwens wél altijd uit van het ritme en de beweging van de dans.” wenneke SavenIje

QuIrIne vIerSen Speelt bachS celloSuIteS o.a. In kollum (24/9), Scheemda (25/9), utrecht (29/9) en ooSterbeek (2/10).

Info: depuurheIdvanbach.nl

UsieF eXCl Baar riJg verk S DE

n .. tIJDEEnAAM. G K n E A I A LASS K PAGnE CAM

johann SebaStIan bach CELLOSUItES nrS. 1 - 6

QuirineViersen (cello) Globe Glo 5244 (2 Sacd’S)

oktober 2011 17

2CD

JUSSEN SCHUBERT

ARTHUR LUCAS

Het tweede album van Arthur en Lucas Jussen op Deutsche Grammophon is gewijd aan Schubert.

Deze deluxe editie bevat naast de Impromptus ook werken voor piano vierhandig: de Fantasie in f en Vier Polonaises op.75.

en 4 oktober 2011 Amsterdam CONCERTEN 3Concertgebouw www.arthurjussen.nl www.lucasjussen.nl

IntervIew

Tijls Tiende

‘De TienDe van Tijl’ heeT heT programma DaT sinDs korT bij De avro Te zien is. presenTaTor Tijl beckanD, onDer meer bekenD van De lama’s, maakT De kijker DeelgenooT van zijn passie voor klassieke muziek. “ongelofelijk, op prime Time!”

V

Voor cabaretier en televisiepresentator Tijl Beckand begon de liefde voor klassieke muziek met Michael Jackson. “Ik was een jaar of vijftien toen ik het album Bad van Michael Jackson wilde opnemen. Ik had een cassettebandje gekregen van mijn vader waar nog wat klassieke muziek op stond met als gevolg dat het laatste nummer van Bad opeens overging in een Hongaarse dans van Brahms.

Ik dacht: wat is dit? Die muziek kwam echt binnen. Het had passie, het had peper. Er stonden nog een paar ijzersterke klassiekers op dat bandje en die heb ik allemaal afgeluisterd. Zo begon mijn zoektocht in de wereld van de klassieke muziek.”

Vorig jaar maakt Beckand (bekend van onder meer De Lama’s) een pilot voor de AVRO van het televisieprogramma De Tiende van Tijl. Sinds kort presenteert hij een www.klassiekezaken.nl

zesdelige serie bij de AVRO, aansluitend op DeWereld Draait Door. “Het is ongelofelijk”, zegt Beckand. “Een programma over klassieke muziek op prime time!” En Beckand is er niet eens voor gevraagd. Hij wilde het namelijk zelf en stapte met het idee naar de omroep. “Ik gebruikte al veel klassieke muziek in mijn theatershows. Dit programma komt echt voort uit mijn wens om meer mensen deelgenoot te maken van mijn passie. Klassieke muziek is zo ontzettend mooi, maar veel mensen komen er gewoon niet mee in aanraking. Daar wilde ik iets aan doen.”

In De Tiende van Tijl presenteert Beckand klassieke muziek in een modern jasje. Hij laat de mooiste klassieke werken horen en gaat op zijn eigen ‘improvisatorische’ wijze in gesprek met het publiek. Ook brengt hij

muziek op plaatsen waar die normaliter niet komt. Beckand: “We laten bijvoorbeeld klassieke muziek horen op straat of op een bouwplaats waar normaal alleen Radio 538 aanstaat. Vervolgens ga ik daar met de mensen in gesprek. Dan krijg je de mooiste reacties. Dan blijkt dat heel veel mensen klassieke muziek eigenlijk best mooi vinden, maar het gewoon niet kennen.”

Een ontroerend moment vond plaats in een ziekenhuis waar een concer tje werd georganiseerd voor terminale patiënten.

Beckand: “Ik kwam in gesprek met een mevrouw die al jaren geen klassieke muziek meer had gehoord. Ze vond het zo mooi dat ze op dat moment besloot dat een Prelude van Rachmaninov op haar begrafenis moest worden gedraaid.”

Gelijktijdig met de televisie-uitzendingen verschijnt de cd Tijl Klassiek, waarvoor Tijl Beckand de werken heeft geselecteerd.

Beckand: “Het betreft repertoire van 1700 tot ongeveer 1930 en de box bestaat uit twee cd’s. Op de eerste cd kan de luisteraar de muziek integraal beluisteren, op de tweede cd praat ik er doorheen en geef informatie en commentaar op de werken. Wat de rode draad is tussen deze projecten? Ik denk dat veel mensen behoefte hebben om op een leuke manier aan de hand te worden genomen in een wereld die ze niet goed kennen. Als je wilt kokkerellen heb je kookprogramma’s, als je wilt klussen heb je woonprogramma’s en wie iets meer wil weten van klassieke muziek moet gewoon naar De Tiende van Tijl kijken.”

OswIn schneeweIsz

UsieF eXCl BaaR RijG VeRk S DE

n ..

TIJDEEnAAM. G K n E A I A LASS K PAGnE cAM

tIjl klassIek DE SLEuTEL TOT DE ScHATKAMER VAn DE KLASSIEKE MuZIEK

Bach, Brahms, Grieg e.a.

DG 00289 4805673 (2 cD’s)

oktober 2011 19

Tenor Vittorio Grigolo klinkt op zijn tweede

foto’s: Jason Bell

Prachtige stem en een aantrekkelijk uiterlijk: voor Vittorio Grigolo ligt de wereld open. Op zijn tweede cd brengt de tenor serieuze aria’s en het Italiaanse levenslied samen. Bestaat er trouwens een operaengeltje dat op hem wil passen?

GesiGnaleerd

album warm, zonnig en smachtend

zondagskind

V

Vittoro Grigolo heeft een nieuwe cd opgenomen. En nu hoor ik mensen meteen al mompelen: zijn carrière is nog maar net begonnen en nu is de Italiaanse tenor al toe aan zijn tweede soloalbum?

Het ligt iets genuanceerder. Grigolo is inderdaad betrekkelijk jong. Wat heet: met zijn 34 jaar is hij van de vocale wereldsterren zelfs een van de jongste. En tegelijkertijd loopt hij alweer heel wat jaartjes mee. Als kind trad Grigolo namelijk al op. Op z’n dertiende zong hij het herdertje in Tosca, met niemand minder dan Luciano Pavarotti tegenover zich. Later werd Grigolo aangenomen als ensemblelid van de Opera in Zürich, waar men trouwens een perfecte neus heeft voor tenoren, want ook Jonas Kaufmann en Piotr Beczala zijn er hun carrière begonnen (en zingen er nog steeds).

VIrrotio Grigolo brak door met zijn rol van Alfredo in Verdi’s La Traviata. Via de cultuurzender Arte viel hij in miljoenen huiskamers te zien. Later stond hij naast Anna Netrebko in Massenets Manon in het Londense Covent Garden. Volgens de kritieken stal hij daar de show. En een tijdje geleden zong hij Duca in de wereldwijd live uitgezonden Rigoletto uit Mantua, met Plácido Domingo in de hoofdrol.

Als klap op de vuurpijl sleepte hij een exclusief contract bij een grote platenmaatschappij in de wacht, wat tegenwoordig nog maar wei-

voor Il Duca d’Alba van Donizetti tegenover.

En in de Italiaanse liedjes raakt Grigolo zelfs voortreffelijk op dreef. Daar klinkt zijn stem warm, zonnig en smachtend. Heerlijk, ik kan er geen genoeg van krijgen! Vooral met hetlied Core ’ngrato (‘ondankbaar hart’) van Salvatore Cardillo - uiteraard over een geliefde die het heeft uitgemaakt - treft hij mij recht in het hart. Ach, was ik maar die toegezongen Catari, ik wist wel beter!

nigen overkomt. Hij dankt het succes niet alleen aan zijn werkelijk prachtige stem (die sterk aan de jonge Pavarotti doet denken), maar ook aan zijn aantrekkelijke uiterlijk. En natuurlijk had hij ook het geluk dat hij op het juiste moment op de juiste plek was.

In de ItalIaanse lIedjes raakt hIj VoortreffelIjk op dreef

www.klassiekezaken.nl

Grigolo’s geliefde uitspraak: “Het leven is als een doos chocolaatjes, je weet nooit welke je krijgt. Maar wat je ook pakt: het is altijd lekker.” In die geest - ‘van alles wat’- lijkt hij ook het repertoire van zijn tweede cd te hebben gekozen. Met een beetje kwade wil kun je het een ratjetoe noemen, vooral bij een serie aria’s waarvan sommige voor zijn stem misschien nog wat prematuur zijn. Maar daar staat de verrassende en veelbelovende keuze

Prachtig ook Voglio vivere così (‘zo wil ik leven’), waarin Grigolo bekent dat het enige wat hij wil is: zingen, vrolijk zijn en de zon voelen op zijn gezicht. Maar het mooist vind ik Non ti scordar di me (‘vergeet mij niet’). Een tip: draai dit lied niet vlak voor het slapen gaan, want het spookt de hele nacht door je hoofd. Het album draagt de veelzeggende titel Arrivederci, wat geen ‘afscheid’ betekent maar ‘tot ziens’. Daar hopen we dan ook op.

Bestaat er ergens een operaengeltje dat op Grigolo kan passen? Zo’n talent willen we namelijk niet voortijdig missen!

Basia Jaworski

ArrIVEDErCI ArIA’S EN LIEDErEN VAN O.A. DONIZEttI, VErDI, PuCCINI, DE CurtIS

Vittorio Grigolo (tenor) Koor en orkest Teatro Regio di Parma o.l.v. Pier Giorgio Morandi sony 7911342

oktober 2011 21

special

PentaTone lanceert groot Wagnerproject

het ruime sop

Met het Wagnerjaar 2013 in zicht begint het Nederlandse label PentaTone aan een mammoetproject rond de opera’s. Dirigent Marek Janowski trapt fris en energiek af met ‘Der fliegende Holländer’.

V

Vaak geïmiteerd in films over zee en schepen, maar nooit overtroffen: het begin vanWagners Der Fliegende Holländer met die striemende violen en dat spannend tetterende koper.Tijdens die eerste maten jonast de componist ons direct het ruime sop in. Het tienjarige Nederlandse label PentaTone presenteert een nieuwe opname van de opera, waarbij die omineuze klanken meer aankondigen dan alleen dit werk: PentaTone gaat met Marek Janowski in zee om de tien rijpe Wagneropera’s in concertante uitvoeringen op cd uit te brengen.

In 2013 wordtWagner tweehonderd jaar en dat is een goede reden om aan zo’n mammoetproject te beginnen. De eerste aflevering is meteen

een visitekaartje: in een mooi, ruim klankbeeld geven het Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin en het bijbehorende Rundfunkchor op indrukwekkende wijze acte de présence, in een live concertuitvoering waar je de aanwezigheid van het publiek voelt zonder dat je er thuis bij je stereo- of surroundspeler last van hebt.

Marek Janowski dirigeert een vroege Wagner en laat dat merken: vaak voel je de link naar Weber en lortzing. Janowski gooit geen donderende Götterdämmerung-effecten over de muziek heen: energiek en fris lopen de Noorse zeelieden tussen de fjorden, de klank wordt nergens zwaar of onwrikbaar. Hier vinden we veteraan Matti Salminen als de geldbeluste Daland. Hij zet de manipulerende papa in treffende tonen

Tien rijpe Wagneropera’s concerTanT op cd

22 oktober 2011

neer. Met Steve Davislim is een sterke vocalist in huis gehaald voor de Steuermann.

Albert Dohmen brengt ons de Holländer met aandacht voor de ruigheid, de frustraties en de verbetenheid van de man. Als zijn ideale vrouw in beeld komt, weet hij echter ook hoe hij het ijs rond het hart van zijn personage moet laten smelten. Zijn liefdesobject is Ricarda Merbeth, groots en meeslepend als de geobsedeerde Senta en ook een beetje stug, wat goed past bij een karakter dat moet overleven tussen de speels spinnende kwettermeisjes en de strakke en verbeten Mary van de sappig zingende Silvia Hablowetz. Aan Robert Dean Smith horen we dat hij wel wat zwaardere Wagnerpartijen gewend is, maar ook dat Senta’s eerste vriendje Erik een stoere jager is en geen zijige zondagsdichter.

Koor en orkest en de meeste uitvoerenden zullen met de dirigent de constante vormen in dezeWagnerreeks. Een inlegvelletje belooft ons Die Meistersinger von Nürnberg als tweede aflevering. Bij elk deel zit overigens een coupon.

Negen coupons geven recht op een korting van 50% op Götterdämmerung, het laatste deel. Je kunt ook kiezen voor een gratis luxe box waar alle tien uitgaven in kunnen.

Hein van eekert

ricHard Wagner DER FlIEgENDE HolläNDER

Solisten, Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin, Rundfunkchor o.l.v. Marek Janowski pentatone ptc5186400

IntervIew

PIanIst Hannes MInnaar over zIjn eerste cd

Hartstikke blij

H

derde oP de KonIngIn elIzabetHwedstrIjd In brussel. wInnaar van de borlettI-buItonI trust FellowsHIP. genoMIneerd voor de gracHtenFestIvalPrIjs. en dan lIgt bInnenKort ooK nog Het debuutalbuM van PIanIst Hannes MInnaar In de scHaPPen.“dIe cd Moest er KoMen.” Hannes Minnaar loopt al sinds zijn afstuderen rond met het idee een cd op te nemen. Alleen: de Koningin Elizabethwedstrijd in Brussel fietste ertussendoor. Met het prijzengeld van de prestigieuze Borletti-Buitoni Trust Award had hij wel alvast de middelen. “Ik wilde een cd op de markt brengen die iets toevoegt”, zegt Minnaar (Goes, 1984). “Niet nog meer Chopin of andere muziek waar al zoveel opnamen van zijn.”

Hij koos dan ook voor de Eerste pianosonate van Rachmaninov en Miroirs van Ravel. “Rachmaninovs sonate is een weids stuk van enorme afmetingen met veel drama, bijna symfonisch. En Miroirs: dat werk is gewoon perfect!

Je kunt er eeuwig op blijven studeren, iedere keer ontdek je weer iets nieuws: een effect, een ritme dat toch nog anders moet. Het is onmogelijk om Miroirs zó volmaakt te spelen als het gecomponeerd is.”

Om lucht in het geheel te kloppen wordt de uitgave gecompleteerd met de Sonatine van

Ravel. Een volgende cd is trouwens ook al in aantocht, met het Van Baerle Trio waarmee Minnaar samenspeelt. Het gezelschap won in mei de Vriendenkrans van het Amsterdamse Concertgebouw en werd uitgeroepen tot Radio 4 Talent van het jaar.

Deze zomer volgde Minnaar in Verbier een aantal masterclasses, bij Alfred Brendel en Ferenc Rados. “Geweldig!Van Rados had ik al eerder les gehad. Als hij zit te spelen: net een natuurverschijnsel. Hij is één met wat hij doet. De liefde voor de noten die zijn spel uitstraalt, probeer ik ook na te streven. Mijn interpretatie moet dienstbaar zijn aan de muziek, en niet andersom. Natuurlijk moet je de kern vinden, en dat kan niet zonder persoonlijk te zijn, maar het gaat me niet om zelfexpressie.”

Dit interview kan trouwens nog maar net plaatsvinden, want over een paar uur neemt de pianist het vliegtuig naar Boedapest om een aantal dagen uit te rusten voordat het nieuwe seizoen begint. De vakantiestemming zit er al in, of is hij

“Mijn interpretatie Moet dienstbaar zijn aan de Muziek”

www.klassiekezaken.nl

altijd zo relaxed? “Nou, ik ben niet permanent zo ontspannen als ik overkom, maar ik maak me ook niet snel druk. De komende tijd ziet er anders uit dan voorgaande jaren; er komen belangrijke concerten aan. Ik ben benieuwd of ik dat relaxte kan blijven vasthouden.”

Eind september staat BeethovensVijfde pianoconcert op de agenda met het Radio Filharmonisch Orkest tijdens deVrijdag vanVredenburg en in Keulen. “Als ik die orkestinleiding hoor, word ik al blij. Dit concert vormt een terugkerend motief in mijn leven.”

“En dat leven is fantastisch”, Hannes Minnaar wordt niet moe het te herhalen. “Ik ben hartstikke blij met de concerten die ik mag spelen, ik had er vroeger nooit van gedroomd om als pianosolist op het podium te zitten. En nu ook nog deze cd. Die durf ik wel aan de man te brengen. Hoewel je tekortkomingen op zo’n opname natuurlijk ook worden gevangen, heb ik er een heel goed gevoel over.”

FrederIke Berntsen

‘Une BarqUe sUr l’océan’ UIt Miroirs van ravel, gespeeld door hannes mInnaar, staat op het promotIealBUm van de actIe aangenaam...klassIek 2011.

UsieF eXCl baar rijG Verk S DE

N ..

TIJDEENAAM. G K N AA lASSIE E K pAGN CAM

rachmanInov / ravel EERSTE pIANOSONATE / MIROIRS, SONATINE

Hannes Minnaar (piano) etcetera ktc 1432

oktober 2011 27

SPECIAL

Parkstad Limburg zet het zuiden in bloei

Krachtbron cultuur Heerlen lokt grote namen naar de riante akoestiek van zijn gerenoveerde concertzaal. Het Concertgebouworkest, Jaap van Zweden, pianist Menahem Pressler: in Zuid-Limburg gaat het dit seizoen gisten.

E

Een ‘Nieuwe Lente’ noemen ze het, een cultureel reveil. Theaters, zalen, bibliotheken, festivals, educatieve instellingen: ze werken allemaal samen onder de naam Parkstad Limburg.

Vooral in Heerlen zetten ze er enthousiast de schouders onder. Ook klassieke muziek krijgt een stevige impuls. Sinds in 2007 de gerenoveerde Grote Zaal vanTheater Heerlen de deuren opende, stegen de bezoekersaantallen fors.

Hoe kan het ook anders met zo’n infrastructuur. Heb je juist dat geweldige Romeinenmuseum bezocht, pal boven ruïnes van de oorspronkelijke thermen, word je een straat verderop al verwelkomd met wereldklassiekers, in het ‘Concertpodium van het Zuiden’.

Om een misverstand weg te nemen: in de prestigieuze concertreeksen die artistiek leider Jos Roeden ontwikkelt, draven geen ensembles op van de tweede garnituur. Het Koninklijk Concertgebouworkest, het Rot-

28 oktober 2011

terdams Philharmonisch, het Residentie Orkest, het Freiburger Barockorchester, Combattimento Consort - warempel geen musici van de straat.

Heerlen moet een internationale trekpleister worden, een pendant van wat de Randstad biedt aan cultuur. Als je de namen ziet die dit seizoen voorbijkomen (Jaap van Zweden, Iván Fischer, Renaud Capuçon, Menahem Pressler, Lucas en Arthur Jussen) lijkt die doelstelling te worden gehaald.

In Heerlen vormt cultuur een bruisende krachtbron. Particulier initiatief is minstens zo belangrijk als overheidsbijdragen.

Wat muziek betreft is daarom de ‘Top Klassiek Zuid-Limburg’ in het leven geroepen, waarbij bedrijven zich kunnen aansluiten. Die dan natuurlijk ook bijzondere faciliteiten krijgen. Heerlen beseft dat bij het unieke Romeinse en middeleeuwse erfgoed een weelderig aanbod aan klassieke muziek hoort. ‘Met name de Internationale Gastorkestenserie’, zegt directeur Bas Schoonderwoerd van Parkstad Limburg Theaters, ‘draagt bij aan de internationale profilering van ons theater en daarmee van de hele streek.’

Alles staat of valt met de theater- en concertzaal van Heerlen, de grootste van Zuid-Nederland. Die is multifunctioneel, geschikt voor

zowel opera, toneel en musical als voor allerlei instrumentale ensembles, tot en met uitgebreid symfonieorkest. ‘De zaal heeft een soort standaardgeraamte dat kan worden aangepast aan de muzikale eisen’, zegt artistiek leider Roeden. Altijd weer is er die prachtige, natuurlijke akoestiek en dat trekt aan. ‘Een ideale zaal, ik ben er verliefd op geraakt’, oordeelt artist in residence Bart Schneemann. Ook Ton Koopman en Jaap van Zweden beamen dat een dirigent in Heerlen wordt verwend.

Van Zweden zal op 3 maart 2012 van de partij zijn met het Rotterdams Philharmonisch en MahlersVijfde symfonie. De aftrap van het seizoen verricht echter Jan Willem de Vriend, die met zijn Combattimento Consort Bachs Musikalisches Opfer brengt (23 september).

Je mag het niet hardop zeggen, maar diep in hun hart dragen de Heerlense cultuurdragers een geheim. Ze dromen van ‘Heerlen Culturele Hoofdstad 2018 van de Euregio’. Met dit niveau gaat het ze vast lukken.

“EEn idEalE zaal, ik bEn Er vErliEfd op gEraakt”

JoS vAn dEr ZAndEn

Info ovEr ALLE ConCErtEn oP www.PArkStAdLImburgthEAtErS.nL

interview Jean-Guihen Queyras leerde de muziek van antonio vivaldi pas Goed kennen toen hiJ biJ anner biJlsma aan de keukentafel zat. nu werpt hiJ zich met de befaamde akademie für alte musik berlin op de celloconcerten. “ze willen muziek niet per se mooi laten klinken, maar kiezen voor een rauwere interpretatie.”

cellist Jean-Guihen Queyras duikt in de barok

GewaaGde ViValdi

K

Klassiek? Liever barok? Of toch hedendaags?

Het maakt de Franse cellist Jean-Guihen Queyras niet uit. Hij is een omnivoor en leeft bij de gratie van diversiteit. Queyras (44) maakte lang deel uit van het vermaarde Ensemble Intercontemporain, draait zijn hand niet om voor alle zes Bachsuites op één avond en speelt mediterrane muziek met de broers Chemirani uit Iran. Ondertussen groeit zijn discografie bij Harmonia Mundi gestaag. Jongste aanwinst: een trits celloconcerten vanVivaldi, gelardeerd met onder meer Sinfonia’s van Caldara.

Als je hem vraagt naar muziek van de ‘rode priester’, komen bij Queyras direct herinneringen bovendrijven aanVenetië, waar hij als elfjarige met zijn ouders kwam. “Een schok!” zegt de cellist. “Iedere stap die ik in deze magische stad zette kan ik me helder voor de geest halen.

Er is geen plaats op aarde waar elke steen zoveel geschiedenis en kunst ademt als Venetië.”

Ook naar Vivaldi’s muziek luistert Queyras al van kindsbeen af. “De eerste opnamen die ik hoorde waren van Anner Bijlsma: er is geen grotere meester omVivaldi uit te voeren. Als je met hem over de componist praat, komt die voor je neus tot leven. Antonio Bijlsma, Anner Vivaldi. We hebben ernaar geluisterd, aan de keukentafel in Amsterdam. ‘Luister goed, hier is een maat toegevoegd, en hoor je die fagotklank?!’ Hij is zo knap in het combineren van het bronnenmateriaal met zijn eigen ontdekwww.klassiekezaken.nl

king van de kracht achter de muziek.” Queyras ging met een stapel geannoteerde partituren naar huis.

Hij nam Vivaldi’s concerten op met de Akademie für Alte Musik Berlin, zijn eerste samenwerking met dit gezelschap. “Dat was een elektriserende belevenis. Als deze musici serieus bezig zijn met articulatie, streek en dynamiek, dan zijn ze compromisloos: een geweldige kwaliteit. Ze willen muziek niet per se mooi laten klinken, maar kiezen voor een rauwere interpretatie, zonder filter. Zeer stimulerend. De werkwijze van zo’n gespecialiseerd barokensemble wijkt niet zoveel af van de mijne. We hebben een andere achtergrond, maar zijn steeds op zoek geweest naar wat er achter de aanwijzingen op het muziekpapier schuilgaat.

En dat is nodig om een stuk tot leven te wekken, of het nu om werk van een dode of levende componist gaat.”

Waar de Akademie een barokinstrumentarium hanteert, sjoemelde Queyras weloverwogen met omwonden darmsnaren op zijn eind17de-eeuwse Gioffredo Cappa, en een klassieke strijkstok. “Als ik voor honderd procent authentiek was gegaan, zou er een vioolbouwer twee maanden werk hebben gehad aan mijn cello. Dat gaat verder dan de kam en snaren, dan heb je het bijvoorbeeld ook over de hoek van de toets. Snaren en stok maken het grootste verschil. En, zoals Nikolaus Harnoncourt al zei, uiteindelijk gaat het niet om het instrument

waarop je speelt, maar om de projectie van hoe je wilt dat het klinkt, van wat je in je hoofd hebt.

Met de Akademie zat ik op één golflengte: we hadden hetzelfde idee over hoe de muziek moest spreken.”

Queyras flitst en betovert met op en top verzorgd, maar ook gewaagd spel. “Vroeger was ik veel geremder. Ik durf nu meer risico’s te nemen.”

Frederike Berntsen

Jean-GuiHen Queyras speelt Het vivaldiproGramma op 27, 29 en 30 oktoBer in respeCtieveliJk tilBurG, utreCHt en amsterdam.

vivaldi en Caldara

Concerten, celloconcerten, sinfonia’s Jean-Guihen Queyras (cello), Akademie für Alte Musik Berlin Harmonia mundi HmC 902095

oktober 2011 29

GesiGnaleerd

De klassieke pop van

Tori Amos

E

Eigenlijk is het minder gek dan het lijkt datTori Amos voor het eerst een cd uitbrengt op het chique label Deutsche Grammophon en dat haar werk op Night of Hunters meteen maar een 21ste-eeuwse liedcyclus naar klassieke snit wordt genoemd.Tori Amos grossierde in haar rijke muzikale levens immers in cd’s met een verhaal, zoals Little Earthquakes, The Beekeeper en Abnormally attracted to sin. Bovendien begon ze haar muzikale leven ooit als veelbelovend pianiste en belandde ze al jong op het conservatorium, voorbestemd om een concertpianiste te worden.

Wat haar op dat pad in de weg stond was haar eigenzinnigheid. Beethoven, Mozart, Prokofjev, Bartók, uitstekende componisten, en leuk om te spelen, maar wel op haar manier.Vandaar dat Amos besloot om haar eigen weg te gaan.

Daarbij speelde de piano meestal een grote rol en ook haar liefde voor de klassieke componisten en de klassieke piano verdween nooit helemaal. Niet alleen toert ze regelmatig met haar eigen Bösendorfer, ook schrijft ze veel muziek waarin de invloed van klassieke componisten onmiskenbaar aanwezig is. Wat dat aangaat is de complete ‘unplugged’ opgenomen Night of Hunters een vorm van kleur bekennen. Bach, Bartók, Prokofjev, Rachmaninov, Satie, ze zijn niet ver weg in deze natuurlijke fusie tussen klassiek en pop.

Night of Hunters is wat men in de popmuziek zo mooi een conceptalbum noemt. De veertien liederen zijn thematisch met elkaar verbonden en vertellen samen een verhaal. In dit geval een verhaal met mythische trekjes ingegeven door de Ierse (Keltische) wortels

30 oktober 2011

van de Amerikaanse singer/songwriter - over liefde, relatie en zelfkennis.

De kamermuzikale kleur van de plaat sprrekt voor zich wanneer je de instrumentale bezetting bekijkt. Piano, strijkkwartet, fluit, hobo, althobo, klarinet, fagot en contrafagot met naast Amos, die zingt en de pianopartij voor haar rekening neemt, ook gerespecteerde klassieke musici als het strijkkwartet Apollon Musagète en fluitist Andreas Ottensamer, de eerste fluitist van de Berliner Philharmoniker.

Wat Amos met deze instrumenten teweeg brengt is wonderschoon en vertelt vooral dat termen als klassiek, pop en rock onhandige kamerschermen zijn voor iemand die zich vrij en onafhankelijk wil bewegen.

Natuurlijk, wie niet van het soms wat kinderlijke timbre vanTori Amos houdt heeft een barrière te overwinnen, maar verder is deze cd wat het zegt te zijn: een moderne liedcyclus. Muziek van vandaag zoals Schubert het misschien zou hebben geschreven. Muziek die een verhaal vertelt en die zeker met songs - liederen zo u wilt - als Battle of trees, het prachtig geïnstrumenteerde Fearlessness en het negen minuten durende StarWhisperer direct beklijft en bij herhaald luisteren alleen maar mooier wordt.

Paul Janssen

Tori amos niGhT of hunTers dG 477 9791

Maak kennis met...

Aangenaam‌Klassiek presenteert nieuwe toptitels van klassieke wereldsterren met veel voordeel.

Nu verkrijgbaar bij uw cd-speciaalzaak aangenaamklassiek.nl

3CD

ˆ 9,99

* Consumentenadviesprijs

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 1

07-09-11 12:48

Lavinia Meijer, Candy Dulfer en Sylvana Simons geven gezicht aan Aangenaam... campagnes 2011 Harpiste Lavinia Meijer, saxofoniste Candy Dulfer en presentatrice Sylvana Simons zijn ambassadrices van de Aangenaam...campagnes 2011. Lavinia is het gezicht van Aangenaam...Klassiek, Candy van Aangenaam...Jazz en Sylvana van Aangenaam...

Soul. Vanaf 29 september worden de jaarlijks uitgebrachte promotiealbums van de Stichting Entertainmentretail Promotion (STEP) gepresenteerd in entertainmentwinkels in het hele land.

De Aangenaam promotiealbums bevatten ieder een verzameling bekende en nieuwe tracks, die de luisteraar in staat stelt kennis te maken met respectievelijk klassieke muziek, jazz en soul. Daarnaast bevatten de albums een aantal kortingsbonnen, waarmee de muziekliefhebber op een zeer voordelige manier kennis kan maken met een brede selectie nieuwe muziek, uiteenlopend van klassieke meesterwerken tot albums van nationale en internationale jazz- en soulartiesten. De actie-CD’s in de Aangenaam…serie zijn t/m 31 januari 2012 met korting aan te schaffen.

Aangenaam…Klassiek 2011 (2CD + bonus CD, € 9,99) bevat tracks van de 25 belangrijkste klassieke CD-releases van dit najaar, uitgevoerd door diverse nationale en internationale topmusici als Jordi Savall, Ton Koopman, Quirine Viersen, Anne-Sophie von Otter, Hannes Minnaar en Véronique Gens. Tevens kunt u 10 nummers beluisteren van bestaande klassieke juweeltjes. Daarnaast ontvangt u een bijzonder cadeau: een CD in gelimiteerde oplage van ambassadrice Lavinia Meijer. Op ‘Lavinia Meijer speelt Philip Glass’ speelt de harpiste een bewerking van Glass’ beroemde compositie ‘Metamorphosis’. Dit in het kader van Philip Glass’ 75ste verjaardag in januari 2012. Eerder dit jaar speelden Meijer en Glass nog samen in de Melkweg in Amsterdam. In het boekje dat is bijgesloten in Aangenaam…Klassiek, vindt u tevens elf aanbiedingen voor klassieke dvd’s. Dit jaar biedt Aangenaam…Klassiek u twee exclusieve topproducten aan: het nieuwe album van Arthur & Lucas Jussen en de nieuwe dvd met Eva-Maria Westbroek.

3CD

ˆ 9,99

3CD

ˆ 7,99

Aangenaam…Jazz 2011 (2CD + mini-album, € 7,99) bestaat uit 24 jazz tracks van de crème de la crème op jazzgebied in binnen- en buitenland. Klinkende namen als Trijntje Oosterhuis, Ruben Hein, Rumer, Diana Krall en Pat Metheny laten horen dat jazz populairder is dan ooit. Met spiksplinternieuwe tracks van o.a. Michiel Borstlap, fDELUXE en Vince Mendoza. De dubbelaar komt met een speciaal mini-album van Candy Dulfer, waarop twee tracks te vinden zijn van haar gloednieuwe CD ‘Crazy’, dat vanaf 1 oktober 2011 in de winkels ligt. Daarnaast bevat het mini-album twee bijzondere bonustracks, die de saxofoniste samen opnam met DJ Roog.

Aangenaam…Soul 2011 (2CD, € 7,99) brengt nationale en internationale soulsterren als Ben L’Oncle Soul, Giovanca, Rahsaan Patterson, Sabrina Starke, Jonathan Jeremiah, Beverley Knight en Angela Johnson samen op een sfeervolle, swingende dubbel-CD. Evenals bij Aangenaam...Klassiek en Aangenaam...

Jazz kunnen eerder uitgebrachte en gloednieuwe albums van deze artiesten door de liefhebber worden aangeschaft met de bijgesloten kortingsbonnen.

2CD

ˆ 7,99

Blijf op de hoogte!

Wilt u op de hoogte blijven van Aangenaam…Klassiek, Jazz of Soul?

Meldt u zich dan aan via onze websites en ontvang maximaal 6 keer per jaar ons informatiebulletin per email. Schrijf u nu in voor onze nieuwsbrief op www.aangenaamklassiek.nl, www.aangenaamjazz.nl of www.aangenaamsoul.nl en maak kans op een Nationale EntertainmentCard t.w.v. € 50,-

* Consumentenadviesprijs

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 2

07-09-11 12:48

TOPITEM Zolang de voorraad strekt!

ˆ 19,99

(consumentenadviesprijs)

Exclu verkrijgsief ba tijdens ar de Aang ena Klassiekam… campag ne

Arthur & Lucas Jussen Franz Schubert - Impromptus op. 90 & 142, Fantasie in f & 4 Polonaises Deluxe 2CD editie Arthur & Lucas Jussen - piano Universal – Deutsche Grammophon – 00289 4805645 Een exclusief cd-contract, een eerste album dat inmiddels platina is, een bejubeld debuut in de Verenigde Staten, de Concertgebouw Young Talent Award, de Edison Publieksprijs. De carrière van de broers Arthur en Lucas Jussen heeft de afgelopen twee jaar een grote vlucht genomen. Na het succes van het Beethoven album, buigen de pianotieners zich nu op maar liefst twee cd’s, zowel gezamenlijk als ieder afzonderlijk, over Schuberts meesterlijke ‘Fantasie in f’ en zijn ‘Impromptus’. Onbevangen jeugdigheid gekoppeld aan wonderlijk diepe wijsheid.

2CD

TOPITEM Zolang de voorraad strekt!

ˆ 19,99

(consumentenadviesprijs)

Mark-Anthony Turnage Anna Nicole

Exclu verkrijgsief ba tijdens ar de Aang ena Klassiekam… campag ne

Eva-Maria Westbroek - sopraan, Susan Bickley - mezzosopraan, Alan Oke - tenor, Gerald Finley - bariton The Royal Opera House, Covent Garden / Antonio Pappano Codaex - Opus Arte - OA1054 “Troep!”, zo noemde de ex-vriend van Anna Nicole Smith de opera, die de Engelse componist Mark-Anthony Turnage in opdracht van het Royal Opera House schreef, over het tragische leven van de voormalige playgirl.

Hij stond alleen. The New York Times sprak bijvoorbeeld van een “engrossing, outrageous, entertaining and ultimately deeply moving opera”. Dat had veel te maken met de aanstekelijke muziek en de glansrol van de Nederlandse sopraan Eva-Maria Westbroek. Voor iedereen, die het uur U van Westbroek gemist heeft, is er nu de dvd.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 3

DVD

07-09-11 12:49

NIEUWE RELEASES

€14,99 2CD

Jean-Philippe Rameau l’Orchestre de Louis XV (2CD)

€14,99 Hector Berlioz Berlioz in Italy

Le Concert des Nations / Jordi Savall

Anne Sofie von Otter - mezzosopraan, Antoine Tamestit - altviool Les Musiciens du Louvre-Grenoble / Marc Minkowski

AMG Records - Alia Vox - AVSA9882

AMG Records – Naïve – V5266

Wat Jean-Baptiste Lully voor de muziek aan het Franse hof van Lodwijk XIV betekende, deed Jean-Philippe Rameau voor de hofhouding van Lodewijk XV nog eens dunnetjes over. Hij gaf het ballet een logische plek in zijn vele opera’s en hij blonk uit in rijke instrumentale dansmuziek. Met ‘l’Orchestre de Louis XV’ geven Jordi Savall en Le Concert des Nations juist deze onderbelichte kant van Rameau alle ruimte om te stralen. Franse barok op zijn allerbest.

Mezzosopraan Anne Sofie von Otter en dirigent Marc Minkowski staan al jaren garant voor spectaculaire opnamen. Handel’s opera’s als ‘Ariodante’ en ‘Giulio Cesare’, werk van Offenbach, ze verdienen allen het predicaat memorabel. Na een prachtige opname van de ‘Symphonie fantastique’, heeft Minkowski de Zweedse zangeres ingelijfd voor een ‘Les Nuits d’été’, die een mens lang bijblijft. En mede dankzij altviolist Antoine Tamestit werkt de koppeling met het meeslepende, voor Paganini geschreven, ‘Harold en Italie’ buitengewoon verdiepend.

€14,99 Francis Poulenc Figure Humaine, Mass in G, Un Soir de Neige & Sept Chansons

€14,99 Christoph Prégardien & Ensemble Kontraste Wanderer

Swedish Radio Choir / Peter Dijkstra

Songs by Schumann, Kilmayer & Mahler Christoph Prégardien – tenor, Ensemble Kontraste

Codaex - Channel Classics – CCS 31411

Challenge – Challenge Classics – CC 72518

‘La Figure Humaine’ is een groots meesterwerk. Poulenc schreef het tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is een toonzetting van gedichten van Paul Eluard, geschreven tijdens de Eerste Wereldoorlog. Eén van deze composities, ‘Liberté!’, werd Frankrijk uitgesmokkeld en in grote hoeveelheden door de RAF boven Frankrijk verstrooid. ‘La Figure Humaine’ is een indringende aanklacht tegen elke vorm van tirannie. Peter Dijkstra is sinds kort chef-dirigent van zowel het Zweeds Radio Koor als het Koor van de Bayerische Rundfunk en wordt internationaal gezien als de meest in het oog en oor springende dirigent van zijn generatie.

Der Wanderer, de reizende mens, de dolende ziel. Het is het symbool van de Romantiek.

De zoektocht naar de zin van het leven is goed voor vele meeslepende liederen.

Schumann kon er wat van en ook Mahler liet zich niet onbetuigd met zijn ‘Lieder eines fahrende Gesellen’. De lyrische tenor Christoph Prégardien vertolkt deze liederen in een verrassende bewerking voor kamerensemble en voegt er met de ‘Hölderinlieder’ van Kilmayer een even mooi stukje twintigste-eeuwse romantiek aan toe.

€14,99 Antonín Dvoˇrák / George Gershwin Violin Concerto & An American In Paris

€14,99 Johann Sebastian Bach Rian de Waal speelt Bach Transcripties

Liza Ferschtman - viool Netherlands Philharmonic Orchestra / Mario Venzago

Transcripties door Liszt, Busoni, Brahms & Hess Rian de Waal - piano

Challenge – Challenge Classics – CC 72530

The Valthermond Recordings – VKZ 115554

Dvoˇrák’s ‘Vioolconcert’ en Gershwin’s swingende ‘An American in Paris’. Eigenlijk is het een logische combinatie. Dvoˇrák was immers aan het einde van de negentiende eeuw de motor achter de ontwikkeling van de echte Amerikaanse muziek. Daarnaast was hij natuurlijk de grote Tsjechische componist. Zijn Oost-Europese melancholie is koren op de molen van de Nederlandse violiste Liza Ferschtman. “Wat een bezonkenheid, wat een elegantie, wat een natuurlijke adel en wat een muzikaliteit”, zo luidde de aanbeveling in het Parool al eens.

Deze cd is de eerste uit een hele reeks van opnames, die Rian de Waal in zijn Concertboerderij in Valthermond opnam. De cd verenigt Bach transcripties, gemaakt door componisten als Liszt, Busoni, Brahms en Hess. Het gegeven van de transcriptie is doordrongen van historisch besef en nieuwe inspiratie. Werken voor orgel, koor en viool vinden hun weg naar de piano. Niet als suggoraat, maar als een nieuwe autonome verschijningsvorm. Een briljante opname van de pianist, die 25 mei jl. overleed na een lange ziekteperiode.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 4

07-09-11 12:49

€ 19,99 2CD DVD

+

€14,99 Hannes Minnaar Piano Sonata No.1, Sonatine & Miroirs

Maria Callas The Callas Effect (2CD+DVD)

Maria Callas - sopraan

Hannes Minnaar - piano

EMI - EMI Classics - 0843562

Codaex – Etcetera – KTC 1432

Maria Kalogeropoulos groeide onder de naam Maria Callas uit tot een legende. En dat is ze gebleven. Meer dan dertig jaar geleden sloot ze voorgoed haar ogen en nog steeds ontdekken nieuwe generaties muziekliefhebbers haar hypnotiserende sopraanstem.

Voor iedereen die er maar niet genoeg van kan krijgen is er nu ‘The Callas Effect’.

Twee cd’s met het beste van ‘la divina’ én een dvd met een splinternieuwe documentaire over haar kunst en leven. Een pakket pure emotie.

In 2010 leverde pianist Hannes Minnaar een unieke prestatie door derde te worden tijdens de prestigieuze Koningin Elizabeth-wedstrijd in België, de hoogste onderscheiding ooit door een Nederlandse pianist behaald. “Een meester in glasheldere articulatie en fijnzinnigheid”, noemde de Belgische Standaard hem. Het zijn kwaliteiten die uitstekend van pas komen op dit debuutalbum. De ‘Eerste Sonate’ van Rachmaninov wordt zelden opgenomen en vormt met zijn weerbarstig karakter en technische moeilijkheidsgraad een grote uitdaging. Een prachtig contrast met het genuanceerde en kleurrijke palet van de ‘Miroirs’ van Ravel.

€14,99

€14,99

Véronique Gens Les Héroïnes Romantiques Tragédiennes 3

Johann Christian Bach Missa da Requiem

Véronique Gens – sopraan Les Talens Lyriques / Christophe Rousset

Lenneke Ruiten - sopraan, Ruth Sandhoff - mezzosopraan, Colin Balzer - tenor, Thomas Bauer - bariton, RIAS Kammerchor, Akademie für Alte Musik Berlin / Hans-Christoph Rademann

EMI – Virgin Classics - 0709272

harmonia mundi – HMC 902098

De Franse sopraan Véronique Gens heeft met haar klinkende geschiedenis van de tragische heldinnen in de Franse opera in de roos geschoten. De eerste cd kreeg een Echo- en een Gramophone Award en ook volume 2 werd enthousiast ontvangen.

“De grote kracht van Gens is dat ze de verschillende tragische heldinnen duidelijk weet te onderscheiden en ieder dramatisch het volle pond geeft”, zo schreef Gramophone.

Met volume 3, wederom met Christophe Rousset aan het roer, is het niet anders.

“Ik hou van hem met heel mijn hart en ik heb diep respect voor hem”, schreef Mozart in 1778 naar zijn vader, nadat hij zijn goede vriend Johann Christian Bach weer ontmoette. De twintig jaar oudere “Engelse” Bach – hij werkte voornamelijk in Londen – had een grote invloed op Mozart en dat is te horen. Daarom doet deze mooie opname met een grote rol voor de Nederlandse sopraan Lenneke Ruiten ons vooral afvragen waarom we deze J.C. niet vaker horen.

€14,99 Bejun Mehta Down By The Salley Gardens

€19,99 2 SACD

19e en 20ste-eeuwse Engelse liederen

Bejun Mehta - countertenor, Julius Drake - piano

Johann Sebastian Bach Complete Cello Suites (2SACD)

Quirine Viersen – cello

harmonia mundi – HMC 902093

Codaex – Globe – GLO 5244

Ooit maakte hij een cd als jongenssopraan, vervolgens werd hij straatarm en kon hij als bariton maar niet aan de bak komen. Vanaf het moment dat Bejun Mehta, neef van de beroemde dirigent, zijn countertenor ontdekte was het hek van de dam. Met zijn zeer natuurlijk klinkende stemgeluid wil hij de hoge mannenstem in al zijn facetten neerzetten. En daar horen ook de sfeervolle Engelse (volks-)liederen uit de negentiende en twintigste eeuw bij. Haardvuur, whisky, ogen dicht en onbekommerd genieten.

De Nederlandse celliste Quirine Viersen speelt Bach’s ‘6 Suites pour Violoncello Solo’ het liefst in een kerk. “Alleen daar kan ik de diepte in, daar komt de volle schoonheid tot haar recht”, zegt ze. Gelukkig laat die schoonheid zich ook vastleggen. De “cellistenbijbel” is voor haar niet alleen “balsem voor de ziel”, maar ook een viering van de dans, de basis van de suites. Het resultaat is een doorleefde, genuanceerde en warme uitvoering van één van de mooiste werken die Bach schreef.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 5

07-09-11 12:49

NIEUWE RELEASES

€14,99 Julius Röntgen Piano Concertos 2 & 4

€14,99 Arnold Schoenberg Orchestral Works

Matthias Kirschnereit – piano NDR RadioPhilharmonie Hannover / David Porcelijn

Berliner Philharmoniker / Sir Simon Rattle

Econa Records – CPO – CPO 777398-2

EMI – EMI Classics - 4578152

Het blijft kwakkelen met de Nederlandse componisten uit de tweede helft van de negentiende eeuw. Iemand als Julius Röntgen is nagenoeg vergeten, terwijl hij een belangrijk aandeel had in de oprichting van het Amsterdams Conservatorium en daarnaast prachtige muziek schreef. Zo liet hij, beïnvloed door Brahms en Grieg, maar liefst zeven pianoconcerten na. Dirigent David Porcelijn bewijst nu met het Duitse NDR RadioPhilharmonie Hannover en de even gerenommeerde pianist Matthias Kirschnereit, dat deze concerten ten onrechte zelden worden uitgevoerd.

Arnold Schoenberg was een groot verdediger van het muzikale erfgoed van Johannes Brahms. Dat was immers de componist die de traditie voortzette en er iets nieuws aan toevoegde. Net als Schoenberg. En eigenlijk is Schoenberg doorgaans traditioneler en romantischer dan men denkt. Dat blijkt uit de meesterlijke koppeling van Schoenberg’s ‘Begleitungsmusik’, een soundtrack bij een imaginaire film, en diens orkestratie van Brahm’s ‘Pianokwintet’. En dat blijkt vooral uit de manier waarop Rattle en zijn orkest deze partituren tot leven wekken.

€14,99 Sol Gabetta Il Progretto Vivaldi 2

€14,99 Manuel de Falla Noches en los Jardines de España

Sol Gabetta – cello Capella Gabetta / Andres Gabetta

Javier Perianes – piano BBC Symphony Orchestra / Josep Pons

Sony Music – Sony Classical - 0886979323025

harmonia mundi – HMC 902099

De, van oorsprong Argentijnse, celliste Sol Gabetta heeft zich inmiddels bewezen als een allround soliste. Zo liet ze in 2007 met ‘Het project Vivaldi’ horen dat ook de barokmuziek voor haar geen geheimen kent. Vivaldi’s ‘Celloconcerten’ klaarden hoorbaar op van haar spel. Het vervolg is er nu met ‘Het project Vivaldi 2’. Met haar eigen Capella Gabetta wekt ze wederom een aantal Vivaldi-concerten energiek tot leven. Bovendien zet ze Vivaldi’s werk in perspectief met concerten van Leo en Platti.

Manuel de Falla wist de volksmuziek van het Spaanse Andalusië te vangen in pianowerken, die sindsdien wereldwijd tot de verbeelding spreken. Ook ‘Noches en los Jardines de España’ begon als een stuk voor pianosolo. Het werd uiteindelijk een impressie voor piano en orkest en één van zijn meest tot de verbeelding sprekende partituren. De jonge Spaanse pianist Javier Perianes en dirigent Josep Pons gingen terug naar het manuscript en leveren een opname waar de Spaanse hitte van af spat.

€14,99 Felix Mendelssohn / Frédéric Chopin Cello Sonatas

€14,99 Les Arts Florissants Lamentazione

Pieter Wispelwey - cello, Paolo Giacometti - piano

Les Arts Florissants / Paul Agnew

Codaex – Onyx – ONYX4078

EMI – Virgin Classics – 0709072

“Indringende muzikale intelligentie.” “De beste interpretatie ooit opgenomen.”

“Eén van de grootste cellisten van dit moment.” De Nederlandse cellist Pieter Wispelwey staat er al jaren goed op bij de internationale pers. En terecht, want iedere keer weet hij te verrassen, zelfs in werken die we goed denken te kennen. Vooral met pianist Paolo Giacometti aan zijn zijde stijgt de cellist tot grote hoogten. Het resultaat is dat de ‘Cellosonates’ van Mendelssohn en Chopin opwindend nieuw klinken.”

Er werd wat afgeklaagd in de late renaissance en de barok. Gelukkig gebeurde dat vooral op muziek. En nog groter geluk: die ‘Lamentaties’, ‘Misereres’ en ‘Stabat Maters’ bieden vaak zulke hemelse muziek, dat zowel de musici als de luisteraars tegenwoordig niets meer te klagen hebben. Vooral niet als Les Arts Florissants zich onder leiding van Paul Agnew over de mooiste religieuze klaagzangen van Leonardo Leo en Domenico Scarlatti buigen. Overweldigend koorgeweld in schitterende harmonieën en zielsnijdende melodieën.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 6

07-09-11 12:49

€14,99 Johann Sebastian Bach Sinfonia

€14,99 Wolfgang Amadeus Mozart Sinfonia concertante & Concerto for flute and harp on C

Accademia Bizantina / Ottavio Dantone

Patrizia Belmondo – harp, Jacques Zoon – fluit, Lucas Macias Navarro hobo, Alessandro Carbonare – klarinet, Guilhaume Santana – fagot, Alessio Allegrini – hoorn, Orchestra Mozart / Claudio Abbado

Universal – Decca – 00289 4782718

Universal – Decca – 00289 4779329

Veel van Johann Sebastian Bach’s meeslepende instrumentale muziek zit verstopt in cantates. Inleidende sinfonias, korte concerti die als intermezzo dienen, het zijn werken die de sfeer van de cantate naar meesterlijke noten vertalen, maar ook stukken die los van de context enorm veel luisterplezier verschaffen. Academia Bizantina, al bijna dertig jaar één van de Italiaanse topensembles als het om barokmuziek gaat, vond dat ook. De mooiste instrumentale delen uit Bachs ‘Cantates’ bijeen in uitvoeringen om erg gelukkig van te worden.

Sinds Claudio Abbado in 2004 het chef-dirigentschap en artistiek leiderschap van het in dat jaar opgerichte Orchestra Mozart accepteerde, heeft hij zich doen gelden als een autoriteit als het om de werken van Mozart gaat. Eerder al verschenen prachtige nieuwe opnamen van de ‘Symfonieën’ en de ‘Vioolconcerten’. Met de ‘Sinfonia concertante’ en het ‘Concert voor fluit en harp’ gaat hij op dezelfde lijn verder. Meesterlijk spel en grote solisten zoals de Nederlandse fluitist Jacques Zoon maken deze cd tot een absolute topper.

€14,99 Antonio Vivaldi Concerti per Fagotto vol. 2

€14,99 Johann Christoph Bach Welt, gute Nacht

Sergio Azzolini - fagot L’Aura Soave

The English Baroque Soloists / Sir John Eliot Gardiner

AMG Records - Naïve - OP30518

harmonia mundi – Soli Deo Gloria – SDG715

“Pure pret met de fagot”, zo kopte de Volkskrant bij de recensie van Vivaldi’s ‘Concerti per Fagotto vol. 1’. De destijds uitgesproken hoop op een vervolg is er nu. En hoe!

De Italiaanse grootmeester van de barokfagot Sergio Azzolini trekt, met L’ Aura Soave, alles uit de kast om te laten horen waarom Antonio Vivaldi de fagot zo’n warm hart toedroeg op een moment dat er nog nauwelijks iemand naar omkeek. Inderdaad: pure pret, gedragen door ultieme schoonheid.

Johann Christoph Bach, de oudere neef van Johann Sebastian Bach, was in zijn tijd een zeer gerespecteerd componist. Johann Sebastian leerde veel van hem, vooral wat betreft de kerkmuziek. Sir John Eliot Gardiner en zijn English Baroque Soloists gaven deze Bach in 2009 de erkenning die hem toekomt, met een concert onder de titel ‘Six Funerals and a Wedding’. Geniet nu van live-opnamen van de verrassend mooie cantates en motetten over verdriet en afscheid verenigd met een vrolijke slotnoot.

€14,99 Jorge Luis Prats Live in Zaragoza

€14,99 Dieterich Buxtehude Opera Omnia XIV – Vocal Works 5

Jorge Luis Prats - piano

Amsterdam Baroque Orchestra / Ton Koopman

Universal – Decca – 00289 4782732

Challenge – Antoine Marchand – CC72253

“Een groot feest”, noemde Trouw het recital dat de Cubaanse pianist Jorge Luis Prats dit jaar gaf in de Serie Meesterpianisten. Daarmee is niets teveel gezegd. Prats weet iedere keer met zijn keuze voor sprankelende Spaanse en Latijns-Amerikaanse stukken een opwindende sfeer neer te zetten. Voor wie het gemist heeft en voor wie er niet genoeg van kan krijgen is er nu een live opname van zo’n concert. Granados, Villa-Lobos en Prats’ landgenoten Cervantes en Lecuona vieren het feestje mee.

“Buxtehude zou trots zijn”, schreef Gramophone al eens over de gigantische onderneming van Ton Koopman om het complete werk van het grote voorbeeld van Johann Sebastian Bach aan de cd toe te vertrouwen. De componist, die vooral bekend staat als vernieuwer van de orgelliteratuur, liet ook een grote hoeveelheid prachtige vocale muziek na. Cantates, oratoria en kortere werken, die zowel Bach als Handel tot inspiratie dienden. En na het horen van Koopman’s lezing is dat volkomen begrijpelijk.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 7

07-09-11 12:49

NIEUWE RELEASE + KLASSIEKE JUWEELTJES

2CD

€14,99 Tijl Beckand Tijl ❤ Klassiek (2CD)

De Sleutel Tot De Schatkamer Van De Klassieke Muziek

€9,99 Janine Jansen Violin Concertos

Vioolconcerten van Beethoven en Britten

Tijl Beckand – presentator

Janine Jansen - viool, Kammerphilharmonie Bremen, London Symphony Orchestra / Paavo Järvi

Universal – Deutsche Grammophon – 00289 4805673

Universal – Decca - 00289 4782111

Tijl Beckand is niet alleen een fantastisch improvisator en tv-persoonlijkheid, hij is ook een groot liefhebber van klassieke muziek. Hij speelt naar eigen zeggen “beroerd piano” en hij heeft zijn vijfduizend cd’s allemaal “zelf gekocht”. Zijn liefde voor klassieke muziek komt tot uiting in het tv-programma ‘De Tiende van Tijl’, waarin hij de geheimen van de klassieke muziek ontsluiert. En op dit dubbelalbum. Als spitse gids leidt hij de luisteraar door meesterwerken, die natuurlijk ook zonder commentaar te beluisteren zijn.

“Haar grote droom” noemde stervioliste Janine Jansen de mogelijkheid om het ‘Vioolconcert’ van Britten op te nemen. Ze koppelde “één van de mooiste concerten die er zijn” aan wat volgens velen het “mooiste concert” is - Beethovens ‘Vioolconcert’ - en ze verzorgde met dirigent Paavo Järvi twee droomuitvoeringen. “Ik hoop dat mensen, die de cd kopen vanwege Beethoven, ook gegrepen worden door het concert van Britten”, zei ze al eens. Een buitenkans voor iedereen die deze cd eerder links heeft laten liggen.

€ 9,99 2CD

Pauline Oostenrijk Oboe Passion (2CD)

Arias & concertos by J.S. Bach & sons

€9,99 Pyotr Ilyich Tchaikovsky / Sergej Rachmaninov Trios

Pauline Oostenrijk – hobo, Nienke Oostenrijk – sopraan Amsterdam Sinfonietta / Jaap ter Linden

Lang Lang - piano, Vadim Repin - viool, Mischa Maisky – cello

Challenge – Challenge Classics – CC 72506

Universal – Deutsche Grammophon – 00289 4778099

Johann Sebastian Bach vertrouwde een groot aantal van zijn mooiste noten aan de hobo toe. Ongetwijfeld omdat het instrument zo mooi mengt met de stem. Deze 2CD is een heruitgave van twee fantastische cd’s. Op de eerste cd speelt Pauline met het Amsterdam Sinfonietta o.l.v. Jaap ter Linden werken van de familie Bach. Tevens brengt het de zusjes Pauline en Nienke Oostenrijk samen op de tweede cd, vol met meesterlijke hobosopraanduo’s van de briljante cantor uit Leipzig. Bach op zijn gevoeligst.

Er is een risico als drie grote solisten besluiten samen te werken. Het zou zomaar een strijd der giganten kunnen worden. Pianist Lang Lang, violist Vadim Repin en cellist Mischa Maisky zijn ieder afzonderlijk al goed voor enorme successen. En misschien daarom bereiken ze op dit kamermuziekdebuut van Lang Lang de ultieme vorm van samenwerking. De pianotrio’s van Rachmaninov en Tchaikovsky krijgen een gedroomde uitvoering en elke solist komt volledig tot zijn recht. Klasse!

€ 9,99 Jordi Savall La Folia 1490-1701

€9,99 Wolfgang Amadeus Mozart

Krönungsmesse, Vesperae Solennes de Confessore, Exsultate Jubilate & Ave Verum Corpus

Jordi Savall – viola da gamba, Rolf Lislevand - luit, Arianna Savall – harp e.a.

Barbara Schlick - sopraan, Elisabeth von Magnus – mezzosopraan, Paul Agnew –tenor & Matthijs Mesdag - bariton, Amsterdam Baroque Orchestra & Choir / Ton Koopman

AMG Records – Alia Vox – AVSA9805

Warner – Erato – 0706301070529

Meer dan vijftig minuten van hetzelfde liedje. Het klinkt saai, maar het is een meesterzet van Jordi Savall. ‘La Folia’ duikt in de vijftiende eeuw op in Spanje en Portugal als een anonieme middeleeuwse dans. De stuwende baslijn (denk aan Bach’s ‘Chaconne’) blijkt een perfect voertuig voor allerhande versierde melodielijnen, variaties en improvisaties.

Savall brengt met zijn ensemble twee eeuwen ‘La Folia’ bijeen. En ondanks, of eerder dankzij, de steeds terugkerende baslijn is het luisteren op het puntje van de stoel.

Ton Koopman zit met zijn orkest midden in het Buxtehude-project. Toch heeft hij dit najaar tijd om enkele uitvoeringen te dirigeren van Mozarts ‘Krönungsmesse’. Een belangwekkende reeks concerten, want zijn registratie uit 1995 behoort nog steeds tot de beste opnamen die er zijn. Vandaar dat deze cd met solisten als Barbara Schlick, Elisabeth von Magnus en Paul Agnew nu voor een nieuwe generatie liefhebbers beschikbaar is. En natuurlijk voor iedereen die deze plaat nog niet in de kast heeft staan.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 8

07-09-11 12:49

€ 9,99 Giovanni Girolamo Kapsberger La Villanella

€9,99 2CD

Philippe Jaroussky Stabat Mater & Un Concert pour Mazarin (2CD)

Christina Pluhar - harp, Johannette Zomer – sopraan, Pino de Vittorio tenor, L’Arpeggiata

Philippe Jaroussky – countertenor, Ensemble Artaserse, Ensemble La Fenice / Jean Tubéry

AMG Records - Alpha - ALPHA012

EMI – Virgin Classics - 0295702

Kort na de oprichting in 2000 bekende L’Arpeggiata, het ensemble onder leiding van Christina Pluhar, kleur met een vrolijk stemmende cd, gewijd aan de villanella’s van Giovanni Girolamo Kapsberger. Deze Italiaan, geboren uit Duitse ouders, liet zich in zijn werk beïnvloeden door de muziek van de straat. Veel plezier, veel improvisatie en een glansrol voor de Nederlandse sopraan Johannette Zomer. Nog steeds is deze plaat exemplarisch voor de enorme virtuositeit en musiceervreugde van L’Arpeggiata.

Kardinaal Mazarin groeide in de zeventiende eeuw uit tot het brein achter de jonge Franse koning Lodewijk XIV. Hij drukte niet alleen politiek, maar ook muzikaal zijn stempel op de hofhouding. Wat Mazarin naar Parijs haalde was vooral zijn geliefde Italiaanse muziek, die nu vol overgave door Ensemble La Fenice vertolkt wordt. In de hoofdrollen schitteren cornetvirtuoos Jean Tubéry en vooral countertenor Philippe Jaroussky. Zijn natuurlijke countertenor maakt de sensatie die de castraten vroeger teweeg brachten geheel begrijpelijk.

€ 9,99

€9,99

2CD

Philip Glass Best Of Philip Glass (2CD)

Wolfgang Amadeus Mozart Arias

Verscheidene artiesten

Lenneke Ruiten – sopraan Concertgebouw Kamerorkest / Ed Spanjaard

Sony Music – Sony Classical - 0886970511926

Codaex - PentaTone - PTC 5186376

The Best of Philip Glass? Vraag naar de mooiste werken van deze revolutionaire medegrondlegger van de minimal music en de antwoorden zullen net zo divers zijn als de ondervraagden. In elk geval zullen ze allen wel een werk noemen uit de periode 1976-1988, de tijd van ‘Einstein on the Beach’, ‘Satyagraha’, ‘Songs of Liquid Days’, ‘Glassworks’ en meer. Fragmenten uit deze meesterwerken staan op de dubbel-cd, die verscheen ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van de componist. Een perfecte Glass-introductie.

In 2002 won de Nederlandse sopraan Lenneke Ruiten zo’n beetje alles wat er te winnen was tijdens het Internationaal Vocalisten Concours in Den Bosch. Vervolgens zong ze in diverse opera’s en vorig jaar verraste ze met een opmerkelijke Mozart-cd.

Ze zingt hels lastige aria’s zoals ‘Vorri spiergarvi’ met groot gemak en nog grotere muzikaliteit. En ze krijgt bovendien de best denkbare ondersteuning van Ed Spanjaard en het Concert-gebouw Kamerorkest. Een must voor iedere muziekliefhebber.

Erik Voermans schreef in het Parool over deze CD: “Allemaal naar de winkel. U moet dit horen.”

€ 9,99 Franz Joseph Haydn Het Paradijs Op Aarde Nederlands Blazers Ensemble, Bart Moeyaert Challenge – NBELIVE – NBECD027 In 2010 kwam het Nederlands Blazers Ensemble met een vervolg op de succesvolle herschepping van ‘De Schepping’. Na Haydn’s ‘Die Schöpfung’ werd nu zijn ‘Die Jahreszeiten’ onder handen genomen. Met een aanstekelijk blazersarrangement en een geestige nieuwe tekst van de Vlaamse auteur Bart Moeyaert kwam er opeens weer vaart in Haydn’s oratorium. Uiteraard kwam deze typische NBE-pret over “twee dissonerende elementen in het Paradijs” op cd. En voor de wantrouwende liefhebbers: Haydn klinkt nog steeds als Haydn.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 9

Extra cadeau bij Aangenaam...

Klassiek 2011

07-09-11 12:49

DVD AANBIEDINGEN

€ 9,99 Plácido Domingo, Anna Netrebko & Rolando Villazón The Berlin Concert

€9,99 Carl Orff Carmina Burana

Live from the ‘Waldbühne’

Anna Netrebko - sopraan, Plácido Domingo - tenor & Rolando Villazón – tenor, Orchester der Deutschen Oper Berlin / Marco Armilliato

Sally Matthews – sopraan, Lawrence Brownlee – tenor, Christian Gerhaher - bariton Berliner Philharmoniker / Sir Simon Rattle

Universal – Deutsche Grammophon – 00440 0734302

Codaex – EuroArts – EA 2053678

In 2006 stond Berlijn in het teken van het Wereldkampioenschap Voetbal. Om het evenement op te luisteren was de Waldbühne, een immens openlucht amfitheater, het decor voor een concert dat het best omschreven kan worden als een doorlopende promotie voor de klassieke muziek. Anna Netrebko, Plácido Domingo en Rolando Villazón zingen de sterren van de hemel met opera- en operetteklassiekers en vertellen, door het enorme plezier dat ze uitstralen, wat ware passie is. Optimaal kijkgenot en een feest voor de oren. Waar een potje voetbal al niet goed voor is.

Het ‘Requiem’ van Mozart is niet alleen omgeven met een tot de verbeelding sprekend verhaal. Hoewel de componist het volgens de legende geschreven zou hebben met de dood op zijn hielen, wist hij ook de meest schitterende muziek uit zijn pen te toveren.

Dat hij het niet helemaal voltooide, doet daar niets aan af. Een paar jaar geleden zette de Nederlandse Bachvereniging het werk op cd. Het is nog steeds “één van de meest plezierige versies”, zoals Gramophone het noemde.

€14,99 2DVD

€16,99 2DVD

Francesco Cavalli Ercole Amante (2DVD)

Wolfgang Amadeus Mozart Idomeneo (2DVD)

Verónica Cangemi - sopraan, Anna Maria Panzarella – sopraan, Luca Pisaroni – bas-bariton , Jeremy Ovenden - tenor, Koor van de Nederlandse Opera, Concerto Köln / Ivor Bolton

Magdalena Kožená – mezzosopraan, Ramón Vargas - tenor Camerata Salzburg / Sir Roger Norrington

Codaex – Opus Arte – OA1020

Universal – Deutsche Grammophon – 00440 0743169

“Het dreamteam van de barokopera”, zo worden dirigent Ivor Bolton en regisseur David Alden genoemd sinds ze bij de Bayerische Staatsoper in München verschillende barokopera’s op de planken brachten. In 2009 liet het tweetal bij De Nederlandse Opera zien en horen dat het een terechte kwalificatie is. Hun ‘Ercole Amante’ van Francesco Cavalli – “de ontbrekende schakel tussen Monteverdi en Handel”, aldus Bolton - was er één van “oogverblindende overdaad, humor en spektakel”. De dubbel-dvd heeft het “barokke operafeestje” perfect gevangen.

Eigenlijk was het een krankzinnig project. Onder de codenaam “M22” brachten de Salzburger Festspiele in de zomer van 2006 alle opera’s van Mozart op de planken.

Dit ter ere van de 250ste verjaardag van de componist. Uiteraard nam Salzburg alleen genoegen met de hoogste kwaliteit. Wat dat aangaat staat deze fascinerende ‘Idomeneo’ model als deel voor het geheel. Een perfecte cast met onder andere Ramón Vargas en Magdalena Kožená, mooie beelden en een aanstekelijk gepassioneerde Norrington.

€14,99 2DVD

€16,99 2DVD

Giacomo Puccini Madama Butterfly (2DVD) Cheryl Barker - sopraan, Catherine Keen - mezzosopraan, Anneleen Bijnen - mezzosopraan, Martin Thompson - tenor, Richard Stilwell – bas-bariton, Nederlands Philharmonisch Orkest, Koor van de Nederlandse Opera / Edo de Waart Codaex – Opus Arte – OA 0936 “Een schrijnende kroniek van een aangekondigde harakiri”, zo typeerde NRC Handelsblad de productie van ‘Madame Butterfly’, die in het seizoen 2002-2003 bij De Nederlandse Opera op de planken stond. Het beeld en de minimalistische enscenering van Robert Wilson, de muzikale topprestatie van Edo de Waart met het Nederlands Philharmonisch Orkest, de solisten met Cheryl Barker als Ci-Cio-San, het koor: alles en iedereen werkte samen voor een onvergetelijke voorstelling. De dvd, die enkele jaren later verscheen, is minstens zo mooi verzorgd.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 10

Cecilia Bartoli Maria (2DVD)

The Barcelona Concert & Malibran Rediscovered Cecilia Bartoli – sopraan, Orchestra La Scintilla & International Chamber Soloists / Adám Fischer Universal – Decca – 00440 0743252 Maria Malibran groeide uit tot de muze van Rossini en was het eerste grote vocale idool van de negentiende eeuw. In 2008 bracht de immer ondernemende Cecilia Bartoli een ode aan haar avontuurlijke voorgangster met een album en trok ze met een mobiel Malibran-museum door Europa. Bovendien maakte ze een filmportret van de zangeres en vertrouwde dat, gecombineerd met een live concert, aan de dvd toe.

Deze dubbel-dvd is met voorsprong het meest waardevolle Malibran-document en daarnaast weer zo’n ongelooflijk hoogstaande Bartoli-show.

07-09-11 12:49

€14,99

€14,99

2DVD

3DVD

Claudio Monteverdi L’Orfeo (2DVD)

Richard Wagner Parsifal (3DVD)

Brigitte Balleys - mezzosopraan, John Mark Ainsley - tenor, Michael Chance - countertenor, David Cordier - countertenor, Mario Luperi - bas, Russell Smythe - bariton, Tragicomedia and Concerto Palatino / Stephen Stubbs

Waltraud Meier – mezzosopraan, Christopher Ventris - tenor, Matti Salminen - bas, Tom Fox - bariton , Thomas Hampson - bariton, Deutsches Symphonie-Orchester Berlin, Festspielchor Baden-Baden / Kent Nagano

Codaex - Opus Arte - OA0928

Codaex – Opus Arte – OA 0915

Wie erbij was, heeft ze in het geheugen gegrift staan, de Monteverdi-ensceneringen van Pierre Audi. Het waren de eerste DNO-producties, waarin de Audi-signatuur optimaal naar voren kwam. Toneelbeeld, licht, spel en muzikale prestaties, alles even mooi en geconcentreerd. ‘L’Orfeo’, de eerste volledig overgeleverde opera van de Westerse muziekgeschiedenis, groeide mede dankzij John Mark Ainsly (Orfeo), Juanita Lascarro (Euridice) en de stuwende directie van Stephen Stubbs uit tot het hoogtepunt van de reeks. En de NPS-registratie is al even schitterend.

Het blijft vaak een kwestie van een beetje geluk hebben, want een ‘Parsifal’ waarbij alle rollen een gedroomde uitvoering krijgen is een zeldzaamheid. Eén van die zeldzaamheden is de productie van de Berlijnse uit 2004 onder leiding van Kent Nagano. Matti Salminen is nog altijd een imposante Gurnemanz, Christopher Ventris brengt ook het dierlijke in Parsifal mooi voor het voetlicht. Waltraud Meier ís Kundry en Thomas Hampson zet een verrassende Amfortas neer. Drie dvd’s lang genieten. Punt.

€ 9,99

€9,99

Gioachino Antonio Rossini Il Viaggio a Reims

Pyotr Ilyich Tchaikovsky Het Zwanenmeer

The Academy of Young Singers of the St. Petersburg Mariinsky Theatre, The St. Petersburg Mariinsky Theatre Orchestra / Valery Gergiev

The St. Petersburg Mariinsky Theatre Orchestra / Valery Gergiev

Codaex – Opus Arte – OA 0967

Universal – Decca – 00440 0743216

Rossini is niet de eerste componist die in beeld komt als de naam Valery Gergiev klinkt.

Maar laat u zich daardoor niet misleiden, want de lichtvoetige Italiaanse tongval van Rossini gedijt in ‘Il Viaggio a Reims’ uitstekend bij het vleugje Russische warmte dat het Mariinski Orkest aan de hand van Gergiev toevoegt. Ook de jonge vocalisten maken van deze coproductie van het Mariinsky Theater en het Parijse Châtelet een klank- en kleurrijk feest waar Rossini’s opera wel bij vaart.

De voorstellingen van ‘Het Zwanenmeer’ in het Mariinsky Theater zijn al meer dan vijftig jaar gebaseerd op een productie uit 1950. Nog altijd steelt deze “klassieke” lezing van het ballet der balletten de harten van de liefhebbers. De enige variabelen zijn de hand van de dirigent en de kracht van de solisten. Precies de vlakken waarop de meest recente registratie, onder leiding van Valery Gergiev, uitblinkt. Noten om bij te zwijmelen en “zwanen” om lief te hebben.

MAAK OOK KENNIS MET... SOUL INCLUSIEF VEEL VOORDEEL OP SOUL CD’S

KIJK OOK OP WWW.AANGENAAMSOUL.NL

Vanaf 1 oktober 2011 verkrijgbaar bij uw CDspeciaalzaak, entertainmentwinkel of warenhuis

2CD

ˆ 7,99

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 11

* Consumentenadviesprijs

07-09-11 12:49

JAZZ AANBIEDINGEN

€ 9,99 Ruben Hein Loose Fit

€12,99 Gretchen Parlato The Lost And Found

EMI Music – Blue Note - 9174742

T2 Entertainment - Obliq Sound – OS113

Je moet ze met een vergrootglas zoeken: talenten die je werkelijk bij het eerste album bij de strot grijpen. Ruben Hein flikt het. De Nederlander lijkt bijna vanuit het niets te komen. Met het album ‘Loose Fit’ komt de zanger/pianist, of andersom, met zevenmijlslaarzen het internationale muziekcircuit binnen denderen. Ruben Hein heeft zo’n beetje alles om een nieuwe held te worden. Visie, uitstraling, prachtige songs, maar vooral talent. Hein, die op deze cd zowel alle songs zingt en fenomenaal piano speelt, laat op een bijna achteloze manier horen wat hij in huis heeft.

Zangeres Gretchen Parlato won in 2004 de “Thelonious Monk International Vocal Jazz Competition”.

In de jaren daarna ontwikkelde zij zich razendsnel tot een grote ster in de wereld van de jazzen wereldmuziek. Op haar album ‘The Lost and Found’ staan vijftien songs, waarvan het merendeel van het materiaal door haar zelf werd gecomponeerd. Daarnaast interpreteert ze ook werk van ondermeer soulzangeres Mary J. Blige, Simply Red en pianist Bill Evans. Deze dame uit het Amerikaanse Albuquerque, en dochter van jazzbassist David Parlato, laat met haar derde album horen dat ze de aansluiting met de wereldtop heeft weten te bewerkstelligen.

€ 9,99 Jamie Cullum Devil May Care

€12,99 Rumer Seasons Of My Soul

Coast to Coast - Candid Records - CCD79351

Warner Music - Atlantic UK - 5052498455225

Het album ‘Devil May Care!’ brengt het oudere werk van Cullum nog eens mooi in beeld.

De songs werden opgenomen met zijn befaamde trio, dat in die succesvolle periode bestond uit bassist Geoff Gascoyne en de Nederlandse drummer Sebastiaan de Krom. De cd laat vooral zijn wat tragere werk horen en brengt ook het compositorisch talent van Gascoyne in beeld.

Daarnaast biedt het prachtige versies van de Brian Wilson nummers ‘God Only Knows’ en ‘Love Won’t Let Me Wait’. Kortom: ‘Devil May Care!’ is een album vol classic-Cullum!

Achter Rumer schuilt de in Pakistan geboren zangeres Sarah Joyce, die tegenwoordig overigens gewoon in een buitenwijk van Londen woont. De naam Rumer ontleende ze van Rumer Godden, haar favoriete schrijver. Haar debuutalbum ‘Seasons Of My Soul’ werd wereldwijd een groot succes.

Terecht ook, want het ingetogen en mierzoete stemgeluid van Rumer vertoont sterke gelijkenissen met de vocalen van de legendarische Karen Carpenter. Maar op haar debuut is de Engelse zangeres toch vooral zichzelf. Het levert een plaatje van een cd op, die weleens zou kunnen uitgroeien tot een ware klassieker.

€ 12,99 Vince Mendoza Nights On Earth Suburban - M.i.G. - MIG80122 Vince Mendoza is in Nederland vooral bekend als dirigent, arrangeur en muzikaal leider van het Metropole Orkest. In zijn eigen land Amerika staat hij echter in de telefoonboekjes van de grootste pop- en jazzsterren van deze wereld. In 1997 bracht Mendoza zijn laatste soloalbum uit. Voor ‘Nights On Earth’ rekruteerde hij een all-star line up met ondermeer drummer Peter Erskine, gitarist John Scofield, organist Larry Goldings en de saxofonisten Joe Lovano en Bob Mintzer. Daarnaast doen er nog tientallen andere grootheden mee. Onder leiding van de meester zelf vertolken zij hier zijn composities op een majestueuze manier.

€ 12,99 Fay Claassen & WDR Big Band Cologne Sing!

Challenge Records Int. - CR73301 Op haar laatste album ‘Sing!’ brengt zangeres Fay Claassen een ode aan de vocalisten die haar inspireerden. Dit deed ze samen met de onvolprezen WDR Big Band Cologne.

Claassen stelde een repertoire van 12 songs samen, dat ze op dit album op een gloed-volle manier vertolkt. Daarbij durft de zangeres absoluut buiten de platgetreden paden te lopen.

De Nederlandse doet ondermeer songs van Bessie Smith en Miriam Makeba, maar ook van popzangeres Björk. De fraai gearrangeerde partijen, van de hand van Michael Abene en gespeeld door de Duitse big band, vloeien prachtig samen met de uit duizenden herkenbare stem van Claassen.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 12

€12,99 Jan Menu & Jasper Soffers Dutch Songbook Dig Diz Music – DDM1001 Saxofonist Jan Menu en pianist Jasper Soffers hebben een hoogst origineel idee getransformeerd tot de cd ‘Dutch Songbook’. Wat de hele jazzwereld al jaren doet met Amerikaanse en Engelse evergreens, dat doet dit duo op deze cd met Nederlandse liedjes. Overbekende tunes, die iedereen bijna als vanzelfsprekend kan meezingen, geeft het duo Menu en Soffers een volstrekt nieuw en super origineel jasje. Het levert een bonte verzameling songs op met welbekende titels zoals ‘Papa Loop Toch Niet Zo Snel’ en ‘Margootje’. Menu en Soffers geven er samen met bassist Clemens van der Feen en drummer Hans van Oosterhout een eigen draai aan en dat levert een hoogst originele jazz-cd van eigen bodem op.

€12,99 Gregory Porter Water Suburban - Motéma Music - MM233170 Soul- en jazzzanger Gregory Porter weet met zijn album ‘Water’ een verbluffende indruk achter te laten. Al vanaf jonge leeftijd krijgt deze Amerikaanse zanger te horen dat zijn stem veel lijkt op die van Nat King Cole. Op ‘Water’ laat hij zich voornamelijk begeleiden door een akoestische band. Er werden tevens blazers aan toegevoegd, waarbij vooral de ervaren saxofonist James Spaulding wat betreft naamsbekendheid opvalt. Maar het is toch vooral de emotionele stem van Porter die van ‘Water’ een vijfsterren album maakt.

Dit is een man die in de nabije toekomst tot grote dingen in staat is.

07-09-11 12:49

€ 9,99 Bebel Gilberto

All In One

Universal Music – Verve – 06025 2716690 Op haar vierde album ‘All In One’ laat Bebel Gilberto zien dat ze het mixen van Braziliaanse muziek en electro volledig onder de knie heeft. Ze heeft haar muzikale horizon duidelijk verbreed en naast jazz vinden we nu ook pop en soul. Maar nergens drijft ze ver af van haar Braziliaanse roots. Naast een groot aantal zelfgeschreven songs pakt ze ondermeer ‘The Sun Is Shining’ van Bob Marley aan. Met behulp van maar liefst zes producers, waaronder Amy Winehouse-producer Mark Ronson en Didi Gutman van de Brazilian Girls, weet Gilberto een volstrekt eigen stijl weg te zetten die naadloos past in deze tijd.

€9,99 Brian Culbertson XII Universal Music – GRP – 06025 2742481 De nog altijd vrij jonge pianist en toetsenman Brian Culbertson is een grote ster in zijn eigen land Amerika. Hij weet daar jong en oud aan te spreken met zijn vlotte jazz, waar hij veel elementen van pop, soul en funk aan weet toe te voegen. Zo ook op deze cd, alweer zijn twaalfde release. Grote sterren zoals Faith Evans, Ray Parker Jr. en Brian McKnight schoven aan met vocale bijdragen. Tekstueel begeeft Culbertson zich zelfs op maatschappelijk en politiek terrein. Maar het is toch vooral diens bijzondere instrumentale benadering dat hem zo’n bijzondere speler binnen de jazz maakt.

€ 9,99 Sergio Mendes Bom Tempo Universal Music – Concord – 08880 7231575 Meer dan op zijn voorgaande albums, keert Sergio Mendes op ‘Bom Tempo’ terug naar zijn Braziliaanse roots. Hij interpreteert songs van ondermeer Antonio Carlos Jobim, Gilberto Gil, Stevie Wonder en Carlinhos Brown. De veteraan doet dat echter weer op een zodanig originele manier, dat de songs haast een nieuw leven krijgen.

Dat hij daarbij de hulp inroept van een dance-pionier zoals Paul Oakenfold, valt alleen maar te prijzen. Het maakt ‘Bom Tempo’ tot een nieuw aantrekkelijk avontuur in de blijkbaar oneindige muzikale reis van Mendes.

€ 9,99 Trijntje Oosterhuis Sundays In New York EMI Music – Blue Note - 0714592 Trijntje Oosterhuis had al heel lang een grote droom om samen te werken met gelouterde arrangeur en jazzbassist John Clayton en zijn Big Band, die al heel wat Grammy Awards in de wacht sleepte. En met ‘Sundays in New York’ is het dan zover. Ze toog naar de befaamde Capitol Studios en coverde een reeks van softe soul- en jazzsongs. Het niveau ligt, zoals we bij Oosterhuis gewend zijn, muzikaal erg hoog. Ze zingt het moeilijke repertoire met speels gemak en de Amerikaanse superprofessionals dienen haar gepast van repliek. Voor de Nederlandse zangeres is dit het zoveelste pareltje die ze aan haar oeuvre kan bijvoegen.

€ 12,99 Pat Metheny What’s It All About Warner Music - Nonesuch Records - 7559796470 Voor de eerste keer in zijn lange carrière nam gitarist Pat Metheny een album op, waar geen enkele originele song van zijn hand op staat. Zijn uitgangspunt was om composities te spelen die hij mooi vindt. De tien songs op ‘What’s It All About’ schieten dan ook alle kanten op. The Beatles komen voorbij, maar ook songs van Simon & Garfunkel en zelfs de Stylistics krijgen een Metheny-behandeling. Het maakt van deze cd een meesterlijke oefening van gitaarlyriek, zoals alleen Metheny dat kan. Dat maakt ’What’s It All About’ tot een intrigerend coveralbum.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 13

€ 12,99 fDELUXE Gaslight Suburban – M.i.G. - MIG80042 Dit kwartet bestaat werkelijk alleen maar uit toppers, die vroeger in de band “The Family” zaten. De meest opvallende naam is die van Susannah Melvoin, die wereldberoemd werd bij Prince. Saxofonist Eric Leeds stond in die periode aan haar zijde bij de poplegende en is nu ook present in fDELUXE. Jellybean Johnson was de muzikaal leider van de funkband “The Times”, terwijl toetsenman Paul Peterson ook bij Prince speelde en tevens in de band van Steve Miller actief was. Kortom: een superband die met hun debuutalbum ‘Gaslight’ de funk- verrassing van 2011 aflevert.

€ 12,99 Ivan Lins Ivan Lins And The Metropole Orchestra T2 Entertainment - Out Of The Blue - T2CD2011012 De Braziliaan Ivan Lins is in eigen land een superster, die al sinds de jaren ‘60 een voorloper is van innovatieve jazzmuziek. Deze zanger en componist schreef talloze klassiekers in de Portugese taal. De laatste jaren is Lins veel in Nederland, ondermeer ook om met het Metropole Orkest te werken. Met dit orkest gaf hij in 2006 zijn eerste concert en daarna bleef hij terugkeren om met hen op te treden. Nu is er dan de cd ‘Ivan Lins And The Metropole Orchestra’. Het is een fraai opgenomen album geworden, waarop Lins voornamelijk eigen composities aan bod laat komen.

€9,99 Melody Gardot My One And Only Thrill Universal Music - Decca - 06025 1796781 Met ‘My One And Only Thrill’ moest zangeres Melody Gardot laten horen dat haar zeer goed ontvangen debuutalbum geen toevalstreffer was. Deze tweede cd is het bewijs dat Gardot van absolute wereldklasse is. Dit vrij sober klinkende album laat horen dat zij in staat is om met minimale middelen het maximale te bereiken. Met haar zachte, maar intense, stem pakt ze iedereen in. Gardot laat op ‘My One And Only Thrill’ ook horen een bijzondere tekstschrijfster te zijn, die weinig woorden nodig heeft om een fantastisch verhaal te vertellen.

07-09-11 12:49

JAZZ AANBIEDINGEN

€ 12,99

€12,99

Tineke Postma The Dawn Of Light Challenge Records Int. - CR73313 Er lijkt maar geen einde te komen aan de onstuitbare groei van saxofoniste Tineke Postma.

Op haar nieuwe cd ‘The Dawn Of Light’ laat ze zich dit keer niet begeleiden door een Amerikaanse all-star-band, maar door haar eigen kwartet en dat pakt vreselijk goed uit.

Je hoort en voelt de klik tussen Postma en kanjers zoals drummer Martijn Vink, pianist Marc van Roon en bassist Frans van der Hoeven. Zelfgeschreven songs en tunes van haar favoriete componisten lossen hier elkaar in hoog tempo af. Het levert een kleurrijk en verrassend hoorspel op.

Laura Fygi The Best Is Yet To Come T2 Entertainment - Out Of The Blue - PRCD2011001 Voor de opnames van ‘The Best Is Yet To Come’ werkte de Nederlandse zangeres Laura Fygi samen met een Big Band. Voor de bewuste opnames koos ze tracks van ondermeer Frank Sinatra, Tony Bennett en haar heldin Julie London. Het resultaat is een rijk album met weelderige arrangementen. Fygi laat horen dat zij als geen ander in staat is om het nostalgische gevoel van vroeger op te roepen. Jan Menu en Johan Plomp weten als muzikale leiders duidelijke sturing aan dit project te geven. Dat maakt ‘The Best Is Yet To Come’ tot een internationaal klinkende productie.

€ 12,99

€12,99

Gino Vannelli & The Metropole Orchestra The North Sea Jazz Festival 2002

Ruth Jacott & Het Metropole Orkest A Tribute To Billie Holiday

Suburban – M.i.G. - MIG00472 In 2002 liet de Canadese zanger Gino Vannelli na jaren van ogenschijnlijke rust zijn gezicht weer zien op de Nederlandse podia. Hij deed dat onder andere tijdens het North Sea Jazz Festival, waar hij een gedenkwaardig optreden met het Metropole Orkest gaf. Alle grote hits en interessante stukken uit zijn omvangrijke oeuvre werden speciaal bewerkt.

Vannelli stal dat jaar de show in Den Haag. Het is dan ook terecht dat 9 jaar later dit concert alsnog op een cd is verschenen. Voor Aangenaam…Jazz werd de schitterende track ‘Walter Whitman (Where Are You)’ geselecteerd.

CNR Entertainment - V&V Entertainment - VV10002 2 Als iemand in Nederland in de huid van de legendarische Billie Holiday kan en mag kruipen, is dat Ruth Jacott. Haar timbre, uitstraling en bereik passen perfect bij datgene wat de Amerikaanse icoon in de vorige eeuw zo bijzonder maakte. De twaalf klassiekers die ze voor ‘A Tribute To Billie Holiday’ opnam zijn allemaal winners. Al eerder vertolkte ze repertoire van Holiday in de bekroonde musical, maar op deze cd, waarbij ze zich laat begeleiden door het Metropole Orkest, komen haar interpretaties pas echt in volle glorie volledig tot hun recht.

€9,99

€ 12,99 2CD

Diana Krall Quiet Nights

Pee Wee Ellis Tenoration (2CD) Suburban – M.i.G. - MIG80032 Rondom 1960 was saxofonist Pee Wee Ellis de muzikaal leider van de band van James Brown en schreef zelfs mee aan soulclassics zoals ‘Mother Popcorn’ en ‘Cold Sweat’.

Later werkte hij ook samen met o.a. Van Morrison en ontwikkelde tegelijkertijd een hele interessante solocarrière. Dat Ellis nog altijd een innovatieve muzikant is, bewijst hij met het dubbelalbum ‘Tenoration’. Op de eerste cd met de titel ‘From Jazz to Funk…’ hoor je voornamelijk relaxte grooves en een improviserende Ellis, die zoals vanouds prachtig speelt op zijn tenorsax. Dat trekt hij door op de tweede cd met de titel ‘And back to Jazz…’, waarop hij ook een aantal jazzstandards interpreteert.

Universal Music – Verve – 06025 1793110 Met het album ‘Quiet Nights’ toont Diana Krall eindelijk haar voorliefde voor bossa nova aan de wereld. Samen met haar eigen band en percussionist Paulinho Da Costa interpreteert ze bekende songs en minder bekende composities van vooral Braziliaanse songschrijvers. Heel mooi daarbij zijn de arrangementen van de legendarische Claus Ogerman. Krall en bossa nova blijkt hier een volstrekt natuurlijke match te zijn.

En juist daardoor is ‘Quiet Nights’ een verfijnde staalkaart van perfecte cocktailbar muziek van het beste soort.

€14,99

€14,99 2CD

Michiel Borstlap Blue harmonia mundi – GPM – GPM20111506 Het album ‘Blue: Songs From Father To Daughter’ is de opvolger van Michiel Borstlap’s succesvolle album ‘Solo 2010’. De nummers zijn een ode aan zijn dochter Blue. Twee van de tracks zijn opgenomen tijdens het bijzondere optreden in het Concertgebouw in augustus 2011. De tracks zijn meer songs dan improvisaties. Michiel is gegroeid als solo performer en overtreft zichzelf op dit album met gevoelig en contemplatief spel op de vleugel.

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 14

Chris Barber Memories Of My Trip (2CD) Roughtrade - Proper Records – PRPCD073 De Britse Chris Barber speelt al ruim 60 jaar in het jazz- en bluescircuit. Omdat hij onlangs 80 werd, is er een fraai dubbelalbum samengesteld. Daarop valt te horen wat voor een bizar aantal stijlen muziek Barber in zijn leven omarmde. Grootheden, zoals Muddy Waters, Eric Clapton en wijlen Rory Gallagher die in die jaren met hem op het podium stonden, zijn dan ook op ‘Memories of My Trip’ te horen. Overigens werd het jubileumconcert ook op dvd vastgelegd. Dat maakt deze bijzondere uitgave tot een werkelijk historische uitgave, die iedereen met een hart voor goede jazz en blues moet aanschaffen.

07-09-11 12:49

(Advertentie)

Exclu verkrijgsief ba tijdens ar de Aang enaa Jazz m… campag ne

TOPITEM Zolang de voorraad strekt!

ˆ 17,99

(consumentenadviesprijs)

CD DVD

+

Candy Dulfer Crazy (CD + Bonus DVD) Codaex – Etcetera NOW – KTD 6006

Candy Dulfer slaat hard toe met haar nieuwe album ‘Crazy’. Wederom werkte ze op een aantal nummers samen met haar muzikale rechterhand Ulco Bed. Maar muzikaal vaart de Nederlandse saxofoniste toch duidelijk een andere koers. Mede daarvoor verantwoordelijk is de Amerikaanse producer Printz Board. Deze gelouterde alleskunner werkte ondermeer met Amerikaanse supersterren zoals The Black Eyed Peas, Katy Perry en John Legend. De basis voor de songs op ‘Crazy’ werden gelegd met de saxofoonlicks van Candy. De beats, die Printz Board daar aan toevoegde, geven de songs een hoog dansgehalte. Toch is improvisatie op dit klasrijke album het toverwoord.

(Advertentie) (Advertentie)

TIJDENS DE AANGENAAM...

KLASSIEK 2011:

SALZEDO / CAPLET / IBERT

Tijdelijk verkrijgbaar voor slechts:

ˆ 14,99*

(per album)

‘Divertissements’ Lavinia Meijer

TAKEMITSU / BRITTEN / PATTERSON / YUN / BYRNES

SPOHR / FAURÉ / PIERNÉ / SAINT-SAËNS

CCS 28908 SACD / 0723385289081 / Channel Classics “Harp: Tuttig imago? Hoezo? Op deze cd een verbluffend staaltje virtuositeit, muzikaliteit, raffinement, sonoriteit en vooral veel speelplezier. In de gespeelde stukken komt een ongelooflijk arsenaal aan effecten aan bod. - Luister

CCS 29709 SACD / 0723385297093 / Channel Classics “Zij verovert de wereld in snel tempo met haar passie voor de harp en houdt op deze cd een gloedvol en uitdagend betoog voor eigentijdse harpcomponisten.

Fascinerend spel!!” - De Gelderlander

CCS 31711 SACD / 0723385317111 / Channel Classics “Superharpiste Meijer slaat weer toe. De klank van het koninklijke instrument is wederom fantastisch opgenomen, prachtig in het laag, sprankelend in het hoog. Muziek om direct verliefd op te worden, vooral als die zo overrompelend gespeeld wordt als hier. Heerlijke cd!” - Trouw

‘Visions’ Lavinia Meijer

‘Fantasies & Impromptus’ Lavinia Meijer

Deze aanbiedingen van Lavinia Meijer gelden tot en met 31 januari 2012 / *(consumentenadviesprijs)

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 15

07-09-11 12:49

Maak kennis met...

Aangenaam‌Jazz presenteert nieuwe toptitels van Jazz musici met veel voordeel.

Nu verkrijgbaar bij uw cd-speciaalzaak aangenaamjazz.nl

3CD

ˆ 7,99

* Consumentenadviesprijs

A_Klassiek Insert_KZM_2011_WT_v.06.indd 16

07-09-11 12:49

profiel

‘ElEktra’ door dE ogEn van Willy dEckEr

Huiveringwekkend goed

E monica rittershaus

Elektra van Richard Strauss behoort tot de geniaalste opera’s ooit. Samen met zijn vaste librettist, Hugo von Hofmannsthal, schiep de componist een werk dat zijn weerga in de operageschiedenis niet kent. Het duo leidt ons een mythologisch rijk binnen, gezien door de ogen van Sigmund Freud. Het is een wereld vol complexen, fobieën, angsten en dromen, die door hysterische vrouwen wordt bevolkt.

In september 1996 ging bij De Nederlandse Opera (DNO)Willy Deckers visie op Elektra in prèmiere. Decker behoort tot de beste opera-

Marc Albrecht, DNO’s nieuwe chef-dirigent www.klassiekezaken.nl

marco Borggreve

dE nEdErlandsE opEra (dno) hErnEEmt ‘ElEktra’ van richard strauss in dE succEsvollE rEgiE van Willy dEckEr. ZangErs diE hEm kEnnEn omschrijvEn dE duitsEr als EEn supErrEgissEur En bovEndiEn EEn aardig mEns. “hij bEhandElt jE mEt rEspEct.”

regisseurs ter wereld. Zijn vermaardheid dankt hij niet aan ‘concepten’ of al dan niet functioneel bloot. De Duitser kent zijn pappenheimers en hoeft niet zo nodig te shockeren.

Hartmut Haenchen stond in 1996 op de bok en de hoofdrollen werden vertolkt door EvaMaria Bundshuh (Elektra), Anne Gjevang (Klytämnestra) en Inga Nielsen (Chrysothemis). Met vrijwel dezelfde bezetting, maar dan onder leiding van Hans Vonk, werd de productie in april 2000 herhaald. De derde keer, in 2006, was alles anders.

Hans Vonk en Inga Nielsen waren overleden, Hartmut Haenchen werkte inmiddels elders. De kortstondige DNO-chef Ingo Metzmacher leidde een prima cast met Felicity Palmer, Nadine Secunde en Gabrielle Fontana.

Sopraan Ellen van Haaren zong in alle drie de producties de rol vanVierde Maagd. Ze vertelt: “Ik heb vanaf het begin meegemaakt hoe Elektra zich ontwikkelde onder het stokje van Hartmut Haenchen en de superregie van Willy Decker. Huiveringwekkend goed! En zo to the point. Decker is een geweldige regisseur die je veel vrijheid geeft. En daarbij ook nog eens een aardige man.”

Mezzosopraan Corinne Romijn was twee keer van de partij. “Ik vindWilly Decker een uiterst inspirerende man. Na de première bleef hij gewoon aanwezig, steeds zoekend naar nieuwe facetten. Ook voor een reprise stuurde hij geen assistent. Wat ik, behalve zijn enorme talent, ook zo bewonder, is dat hij iedereen met respect behandelt, ook al heb je maar een “kleine” rol.

Decker geeft iedereen het gevoel dat hij iets belangrijks doet. Ook voor de bijrollen bedenkt hij ‘verhaaltjes’ en diept hij het karakter uit.”

Vanaf 6 oktober 2011 wordt Elektra in de visie van Willy Decker bij De Nederlandse Opera hernomen. De cast is veelbelovend en op de bok staat Marc Albrecht. De gerenommeerde Duitser begint met deze voorstelling officieel aan zijn nieuwe baan als chef-dirigent van DNO.

“Decker geeft je het gevoel Dat je iets belangrijks Doet”

Basia Jaworski

‘elektra’ van richard strauss valt in het amsterdamse muziektheater te zien van 6 oktoBer (première) t/m 31 oktoBer. info: dno.nl, kaartJes via 020-6255455.

oktober 2011 47

Scherp, ondeugend, licht scandaleus: Mark-An

de letters “Feiten, Feiten, Feiten, Feiten, la-di-da-di-da-di-daaaaah!”, zingt evaMaria Westbroek als anna nicole sMith. de Weg naar de roeM van dit rondborstige Model, Maar ook haar tuiMeling daarna, Worden door de hedendaagse britse coMponist Mark-anthony turnage in bonte kleuren geschilderd.

E

Een citaat uit het werk van popgroep Sister Sledge; een lofzang op gebraden kip; een duizelingwekkende reeks synoniemen voor het woord ‘borsten’; en een meer dan genereus gebruik van de letters c, f, k en u (niet noodzakelijkerwijs in die volgorde): ruim baan voor Anna Nicole! Deze opera van componist Mark-Anthony Turnage en tekstschrijver Richard Thomas ging, in een jubelende sfeer

van controverse, smaakvrije restyling en verbluffend veel media-aandacht, in februari 2011 in première in het Londense Covent Garden. Eva-Maria Westbroek leende haar grote stem en nog grotere hart aan de vertolking van de titelrol, de… - ja, wat was ze eigenlijk?- de unieke Anna Nicole Smith, een model en actrice die een kunst maakte van het beroemd zijn om het beroemd zijn, en die zichzelf zo weggaf aan de media dat er tenslotte niets meer van haar over was.

En nu is er – voor wie er niet bij kon zijn – de dvd. Gelukkig: de glimmende letters, het stemmig hardroze en de foto van ‘onze’ EvaMaria die haar goldenWinnebagos (we citeren vrijmoedig uit het tekstboek) voor de camera omhoog houdt, zijn veelbelovend. De opera zelf maakt die belofte ruimschoots waar. Het libretto lijkt van start te gaan in de ietwat banale, pseudo-intellectuele Andrew LloydWebber/Tim Rice-stijl van een musical als Evita.

Maar de eerste woorden van Anna Nicole zelf logenstraffen die eerste indruk: Anna Nicole is scherper, ondeugender en ja, op zijn beste momenten ook zelfs een stukje diepgaander dan het werk van het Britse musicalduo.

Eva-Maria Westbroek gaat de oppervlakkigheid en het schrijnende gebrek aan intellectuele vermogens van haar rol niet uit de weg.

Haar komische timing is hilarisch en redelijk genadeloos. Anderzijds zorgt ze ervoor dat we bijna vanaf haar eerste verschijnen een warme sympathie voelen voor het personage.

Westbroeks allersterkste talent, de altijd zo

48 oktober 2011

special

nthony Turnages nieuwe opera ‘Anna Nicole’

c,f,k en u inspirerende interactie met haar medespelers, krijgt alle ruimte binnen het grote ensemble van Covent Garden. Susan Bickley is krachtig als haar door iedereen onbegrepen moeder Virgie. Alan Oke geeft een virtuoze performance als de stokoude geldmagnaat J. Howard Marshall II. En Gerald Finley tilt met zijn ontspannen toneelverschijning en warme stem de ondankbare rol van advocaat Howard Stern naar een hoger plan. Peter Hoare doet een overtuigende Larry King en Grant Doyle maakt veel van het kleine rolletje van Anna Nicoles eerste echtgenoot Billy (met een ‘liefdesduetje’ waarvan de melodie nog dagen in je hoofd blijft hangen).

De hippe muziek van Turnage, met citaten en nabootsingen uit allerlei populaire en eigentijdse stijlen, slaat op donker wanneer het met Anna Nicole radicaal bergafwaarts gaat. Verwacht geen 21ste-eeuwse versie van Alban Bergs Lulu. Het luchtledige beroemdzijn van realitysterren en de totale deconstructie van Anna Nicole zelf worden vol bittere humor neergezet. Wie trouwens oma wil verrassen met een ansicht van een paaldansende Westbroek kan terecht bij de Deluxe Editie van de dvd.

Eva-Maria WEstbroEks tiMing is hilarisch En gEnadEloos

Hein van eekert

usief eXcl Baar riJG Verk S DE

N ..

TIJDEENAAM. G K N E A I A LASS K PAGNE CAM

Mark-antHony turnage ANNA NICOLE

Solisten, koor en orkest van Royal Opera House Covent Garden o.l.v. Antonio Pappano opus arte oa BD7088 D

www.klassiekezaken.nl

oktober 2011 49

Muziekgebouw aan ‘t iJ is een allround concertzaal Met een prachtige akoestiek

Méér dan Mod

I

Muziekgebouw aan ‘t iJ is in zes Jaar uitgegroeid tot een begrip.

Maar niet iedereen beseft dat de zaal veel Meer biedt dan alleen hedendaagse Muziek. een blik op het seizoensprograMMa zegt genoeg. portret van een concertzaal waarin elk genre tot ziJn recht koMt.

50 oktober 2011

In 2005 opende Muziekgebouw aan ‘t IJ zijn deuren als een bolwerk dat vooral werd omarmd door ensembles en musici die actief waren actief op het gebied van de hedendaagse muziek. Het eerste geluid dat er klonk moet trouwens een zucht van verlichting zijn geweest. Bijna twee decennia lang had JanWolff, de directeur van de IJsbreker en de eerste directeur van het Muziekgebouw, geijverd voor een concertzaal die recht deed aan de ontwikkelingen binnen de hedendaagse muziek en

aan de florerende ensemblecultuur. Uiteindelijk kreegWolff veel meer dan hij had verwacht en besteld. Er kwam niet alleen een wonderschoon gebouw, ook de regelbare akoestiek bleek een bijzondere en zeer gewenste toevoeging met grote gevolgen. Het is een fantastische zaal voor alle vormen van hedendaagse muziek, maar hij klinkt ook als een klok bij een intiem pianorecital, een barokensemble of een groots bezet kamerorkest. Dat heeft z’n weerslag op de programmering, die zes jaar na de

podium Hoogtepunten uit Het seizoen 2011/2012 30 september Werner Güra (tenor) & Christoph Berner (piano): Heinrich Heine liederabend 21 oktober anima eterna: liszt & Wagner 1 november Robert Holl (bas) & Rudolf Jansen (piano): schumann, Brahms en moesorgski 16 november nederlands Kamerkoor: Rachmaninov Vespers 10 januari andreas staier en alexander melnikov (piano): preludes & Fuga’s van Bach en sjostakovitsj 5 februari Gidon Kremer & Kremerata Baltica: spelen met Bach 8 februari ian Bostridge (tenor) & Julius drake (piano): schubert, schumann en Britten 14 februari Hannes minnaar (piano): Bach/liszt, Ravel, Chopin, Rachmaninov 28 maart Jean-efflam Bavouzet (piano): debussy en liszt 25 april Ton Koopman & amsterdam Baroque orchestra: Bach klavecimbelconcerten

Jean-Guihen Queyras, Rachel Podger om er maar een paar te noemen. Ook komt er een reeks belangwekkende Nederlandse musici voorbij in de nieuwe educatieve serie Open je Oren! voor kinderen vanaf 8 jaar (én volwassenen). Onder anderen blokfluitist Erik Bosgraaf , harpiste Lavinia Meijer, sopraan Claron McFadden, en pianist Ralph van Raat spelen niet alleen, ze vertellen ook waarom zij zo’n passie hebben voor hun instrument en de muziek van vroeger en van nu.Verder komen vele belangwekkende nationale en internationale ensembles langs op het gebied van de oude muziek, de nieuwste muziek en alles ertussenin.

dern opening nauwelijks een genre overslaat. Het strijkkwartet, piano, vocale recitals, kinderconcerten, oude muziek, romantische muziek en natuurlijk de nieuwe muziek in zijn volle omvang: alles vindt in het seizoen 2011-2012 onderdak.

Zo geeft Muziekgebouw aan ‘t IJ een mooie dwarsdoorsnede van de grote musici en ensembles van deze tijd. Gidon Kremer en zijn ensemble Kremerata Baltica, Ian Bostridge, www.klassiekezaken.nl

Wat ze gemeen hebben, of het nu gaat om klassieke of hedendaagse muziek, is dat ze programma’s brengen die net even anders zijn. Die prikkelen, de muziek in een bredere context zetten en die zelfs de oude muziek een hedendaagse allure geven. Zo duikt Anima Eterna van Jos Van Immerseel op met Franz Liszt. Nota bene op 21 oktober, de dag dat de componist zijn tweehonderdste verjaardag viert. Het ensemble speelt op passende historische instrumenten en Van Immerseel heeft de manuscripten uiteraard tot in de puntjes bestudeerd. Het resultaat is een versie van het bekende Tweede pianoconcert, gespeeld op een Erard uit 1886 die allerhande onvermoede details boven brengt. Ook een symfonisch gedicht als Les préludes zal stralen als nooit tevoren. Bovendien krijgt het werk van Liszt gezelschap van twee even voortvarend van alle stof ontdane werken van zijn schoonzoon Richard Wagner. Het is zo’n concert waar Liszt en ook Wagner opeens vertrouwd klinken, als nieuw en hedendaags.

Ook het optreden van de Akademie für Alte Musik Berlin op zondag 11 december is zo’n concert dat iets nieuws en wezenlijks vertelt over muziek die doorgaans als vanzelfsprekend wordt beschouwd, in dit geval de muziek van Johann Sebastian Bach. De mythe wil immers dat het oeuvre van Bach kort na zijn dood als ouderwets terzijde werd gelegd. De waarheid is anders. De Akademie für Alte Musik Berlin haalde de bewerkingen die Mozart maakte van delen uit hetWohltemperierte Klavier boven water en combineert dit eerbetoon van het jongeWeense genie met twee minder bekende cantates van de Thomascantor, gezongen door de Duitse stersopraan Annette Dasch. Het is typisch zo’n concert dat mythes ontzenuwt, onvermoede relaties legt en bekende muziek een nieuwe betekenis geeft. paul Janssen

meer informatie: www.muziekgebouw.nl of vraag het gratis seizoensprogramma aan!

oktober 2011 51

SOL GABETTA

IL PROGRETTO VIVALDI 2

TIJDELIJK

€

14,99

*

VITTORIO GRIGOLO ARRIVEDERCI

Beroemde en geliefde Italiaanse liederen en aria’s ‘The most exciting young male in opera today’ The Independent

*Adviesprijs

NIGEL KENNEDY THE FOUR ELEMENTS

Four Elements voor viool, orkest, band en vocalen.

Het 21ste eeuwse antwoord op de Vier Jaargetijden door Nigel Kennedy

guitar passions

Sharon Isbin & Friends

‘I am enchanted by the magnificent interpretation of my works’ Joaquín Rodrigo Met special guests: Steve Vai, Stanley Jordan, Nancy Wilson e.a.

Special

SchatkiSt vol parels Goed nieuws voor iedereen die de vocale meesterwerken van de 15de-eeuwse polyfonie onder handbereik wil hebben. in belGië brenGt het label ricercar een 8cd-box uit met muziek van johannes ockeGhem, josquin desprez en andere renaissancehelden.

N

Net als het Orkest van de Achttiende Eeuw en het Amsterdam Baroque Orchestra behoort het Belgische Ricercar Consort tot de harde kern van de oude-muziekbeweging. Er vloeide uit het Consort zelfs een platenlabel voort, Ricercar, dat echter alweer jaren zijn eigen weg gaat. Inmiddels heeft het label, ook met andere ensembles, een archiefkast vol cd’s geproduceerd. Directeur Jerôme Lejeune is druk doende die oude opnames opnieuw uit te geven. Hij zegt: “Het is een schatkist vol muzikale parels. In totaal beschik ik over meer dan 350 opnames van onder meer Capilla Flamenca en Ensemble Organum. Het zou doodzonde zijn om ze te laten verstoffen.”

De nieuwe box is goed voor acht cd’s, tien uur muziek en een tweehonderd pagina’s tellend boekwerk dat deVlaamse polyfonie uit de 15de eeuw toelicht. “Die tijd heeft mij altijd bijzonder geïnteresseerd”, zegt Lejeune. “Hij is me ook met de paplepel ingegoten. Mijn moeder was musicologe, mijn vader een historicus die veel boeken schreef over de schilder Jacob van Eyck.”

Eerder verschenen op het Ricercar-label al twee vergelijkbare cd-boxen. Een was gewijd aan instrumentale composities uit de 15de eeuw, de andere bevatte muziek van de Reformatie en Contrareformatie. Lejeune: “Onze nieuwe box biedt een prachtig overzicht van de Vlaamse vocale polyfonie uit de 15de eeuw. De meerstemmigheid in onze contreien begon bij de componisten van de eerste generatie zoals Dufay, Binchois, De Lantins en Brassart. Via Ockeghem loopt ze door naar de grote meesters van de tweede generatie zoals Josquin en De la Rue. Al hun grote werken komen voorbij, zoals de Missa L’homme armé van Desprez en het Requiem van Ockeghem. Maar er staan ook wereldlijke werken op, zoals de motetten en chansons van Obrecht en Binchois.”

Voor deze gelegenheid werden drie nieuwe opnames aan de Ricercar-catalogus toegevoegd.

Het betreft een werk dat Ockeghem schreef bij de dood van Binchois, de fameuze klaagzang van Josquin bij de dood van Ockeghem, en muziek van Antoine Brumel. Lejeune: “Die werken wilde ik er graag bij hebben omdat ze een mooi beeld van de tijd geven. Ze worden uitgevoerd door het ensemble Vox Luminis.”

Waarom Jerôme Lejeune zo van die stukken houdt? “Het is fascinerende muziek uit een fascinerende periode”, zegt hij. “De muzikale ontwikkelingen gingen snel. De componisten die door de Italianen I Fiamminghi (de Vlamingen) werden genoemd, waren werkzaam in het gebied dat Noord-Frankrijk, Wallonië en Vlaanderen omvat. Ze exporteerden de religieuze muziek naar Noord-Italië, waar op dat vlak nog weinig te beleven was. Lange tijd bepaalden de fiamminghi de muzikale ontwikkelingen in Europa. Het was niet zozeer mijn bedoeling om met deze box een nieuw perspectief op deze tijd werpen, ik wilde gewoon een anthologie maken waarmee je de belangrijkste werken binnen handbereik hebt.”

OSwin SchneeweiSz

The FlemiSh pOlyphOny OCkEgHEM, JOsquIN, BINCHOIs, DE LA RuE E.A.

Cappilla Flamenca, Ensemble Organum Vox Luminis e.a.

RiceRcaR Ric 102 (8 cd’S)

oktober 2011 53

portret

Pianist Alexandre Tharaud voegt een nieuw geluid toe aan de Bachdiscografie

Scheef luisteren

A

foto’s: mArCo borggreve

Alexandre Tharaud heeft zich de laatste jaren in Nederland vooral gemanifesteerd als eminent Satie-vertolker. Denk aan de briljante dubbel-cd Avant-dernières pensées die hij wijdde aan deze excentrieke Fransman. Toch is dat slechts één kant van de minstens zo vreemde Franse pianist. Hoewel hij naar het schijnt nog steeds geen piano in huis heeft en in de periode voor een belangrijke opname bij voorkeur geen piano aanraakt, weet Tharaud om het even welke componist aan het publiek te verkopen.

Rameau, Ravel, Chopin, Satie, Scarlatti, het maakt hem niet uit. Onder zijn handen krijgen ze allemaal een hedendaagse urgentie.Wat weer niet wil zeggen dat Alexandre Tharaud zich niets aantrekt van alles wat er op het gebied van de historische uitvoeringspraktijk gebeurt. Hij doet er alleen het zijne mee.

op 5 en 6 november speelt AlexAndre thArAud in het AmsterdAmse ConCertgebouw

54 oktober 2011

Dat blijkt ook weer op zijn jongste juweeltje, waar hij met het op historische instrumenten spelende ensemble les violons du roi onder leiding van Bernard labadie vijf klavierconcerten van Bach aanpakt. tharaud houdt daarbij vast aan zijn moderne vleugel, maar laat wel in elke noot horen dat hij zijn klavecinisten en historische traktaten kent. Het resultaat is een wonderlijk hybride Bach die je niet zomaar loslaat. Het komt vaker voor dat moderne en historische instrumenten een huwelijk aangaan, maar tharaud en labadie plaatsen het ensemble en de vleugel opmerkelijk scherp tegenover elkaar. Ze dagen uit tot een vorm van ‘scheef luisteren’. Zo komen de veelal bekende Bachconcerten in een nieuw licht te staan en onvermoede details treden op de voorgrond. luister bijvoorbeeld naar het adagio van BWv 1052. of naar de mooi gecontroleerde wijze waarop de vleugel in het eerste allegro van BWv 1054 uit het ensemble opduikt.

Bij Tharaud klinkT Bach even verTrouwd als hedendaags

Bijzonder is ook het concert voor vier klavieren en orkest BWv 1065, dat Bach componeerde naar vivaldi’s concert voor vier violen op. 3 nr.

10. Zonder technische hulpmiddelen kan het live nooit klinken zoals het nu op cd wordt gepresenteerd. tharaud bespeelt namelijk alle vier de partijen zelf en in het eindresultaat is niet hoorbaar dat het hier gaat om een virtueel pianokwartet. Knap werk, vooral in het largo, waar het vooruitstrevende vlechtwerk dat Bach over de piano’s verdeelt overeind blijft en zelfs de allure krijgt van een soort minimal music. een andere aardige toevoeging is het arrangement van Bachs bewerking van het adagio uit het hoboconcert van Benedetto Marcello BWv 974 (tharaud maakte een combinatie van Bachs versie voor klavier solo en de oorspronkelijke Marcello-partituur). Maar het belangrijkste is dat labadie en tharaud erin zijn geslaagd een nieuw geluid toe te voegen aan de Bachdiscografie, een geluid dat even vertrouwd en herkenbaar is als nieuw en hedendaags.

Paul JanSSen www.klassiekezaken.nl

Johann SebaStian bach Klavierconcerten

Alexandre Tharaud (piano), LesViolons du Roi o.l.v. Bernard Labadie Virgin claSSicS 8847027

oktober 2011 55

NIEUW OP CHALLENGE CLASSICS

DRIE UITZONDERLIJKE PIANISTEN De bescheiden meesterpianist

De intuïtieve improvisator

Miroirs

ImproviSatie

Alexei Volodin

CC72508

“..hij verrast onder meer met een toverende linkerhand ..” “..de smachtende onrust van Volodins spel..”

NRC - Floris Don

Michael Gees

CCC72512

“ [hij] improviseert er [...] op los, waarbij hij werkelijk in de huid van de componist kruipt.”

Luister - Paul Janssen

De rijzende ster

Nobuyuki Tsujii

Pictures at an Exhibition

CC72526

Nobuyuki Tsujii won de Van Cliburn competitie in 2009 “There is something magical about Tsujii, who seems physically -- ecstatically -- inhabited by the music” Ruth Eckerd – Tampabay.com

Download de gratis Challenge Classics app via de iTunes downloadstore.

Meer informatie over Challenge Classics? Www.challengerecords.com Schrijf je in voor onze nieuwsbrief via Challengerecords.com // Volg Challenge op Facebook: www.facebook.com/ChallengeRecordsInt

FOR MORE INFORMATION ABOUT CHALLENGERECORDSINT. AND ARTISTS: WWW.CHALLENGERECORDS.COM HOME OF CREATIVE MUSIC

cdbesprekingen orkest

orkest

Liszt, adams

Louis spohr Symfonieën 1 en 6

Symfonisch gedicht ‘Tasso’,Totentanz, pianowerken,The Black Gondola (John Adams)

NDR Radiophilharmonie o.l.v. Howard Griffiths

Claudius Tanski, Beethoven Orchester Bonn o.l.v. Stefan Blunier

CPO 777 179-2 (SACD)

MDG 937 1678-6 (SACD)

Louis Spohr (1784-1859), Beethovens jongere tijdgenoot, was ondanks zijn roem destijds geen Beethoven. Daarvoor miste hij diens originaliteit en drang tot vernieuwing. Toch is zijn muziek de moeite waard, vindt ook de NDR Radiophilharmonie, die met dirigent Howard Griffiths het complete symfonische oeuvre van Spohr uitbrengt. Op deel drie staan de Symfonieën 1 en 6 en een orkestouverture. Het was E.T.A. Hoffmann die naar aanleiding van Spohrs Eerste symfonie (1811) de muziek van deze componist in het juiste perspectief plaatste. Volgens hem kent het stuk eerder een “rustige waardigheid” dan het wilde, stormachtige vuur dat door de werken van Mozart en Beethoven raast.

Spohrs thema´s zijn eerder aangename melodieën dan betekenisvolle gedachten, vond Hoffmann. Dit gezegd hebbende, kan worden geconstateerd dat de Eerste Symfonie inderdaad een prettig werk is om naar te luisteren. Curieus is ook de Zesde Symfonie, bijgenaamd ‘Historische’, die in vier delen vier muzikale stijlen schetst: Bach-Händel, Haydn-Mozart, Beethoven, en de ‘Allernieuwste tijd, 1840’. Het NDR-orkest speelt de werken met smaak – een mooie cd voor wie verder kijkt dan het bekende. doron nagan

In de drie jaar dat Stefan Blunier chef-dirigent is van het Beethoven Orchester Bonn, is het repertoire danig vernieuwd.Traditioneel waren er veel ‘ijzeren’ stukken, zoals dat bij regionale orkesten gewoon is, maar nu worden grenzen opgezocht. Hier in de vorm van John Adams, met diens versie van Liszts La lugubre gondola - een curiositeit uit 1989 die in het Lisztjaar mooi past. Aan alles hoor je dat Blunier in zijn element is. Schitterend hoe hij omgaat met stilte, met gefluister, met harmonische ambiguiteit. In Tasso laat hij eveneens horen dat hij het vertrouwen van het orkest heeft. Verfijnd, zo kun je deze interpretatie omschrijven, net als bij Adams in een opvallend gematigd tempo.

Pianist Claudius Tanski, 52 inmiddels, is zo’n beetje de huispianist van het label MDG. De soepelheid waarmee hij de Totentanz bejegent is knap.

Pianistieke struikelblokken zijn voorbij voordat je er erg in hebt. Tanski is dan ook een echte Liszt-man. In Recueillement en Sursum corda geeft hij de harmonische stoutmoedigheden van de meester een extra accent. Tanski besluit de cd met een piepklein stukje Bach, het koraal Es ist genug - een olijke knipoog.

Jos van der zanden

Louis Spohrs aangename melodieën

orkest

Liszt en Adams, hand in hand

orkest

gustav mahLer

ottorino respighi

London Symphony Orchestra o.l.v. Valery Gergiev

Beethoven Orchester Bonn o.l.v. Stefan Blunier

LSO Live 0668 (SACD)

MDG 937 1677-6 (SACD)

Van superlatieven tot venijnige kritiek - de Mahlerserie van Gergiev met de London Symphony kreeg alle denkbare beoordelingen. Met deze Negende is de reeks op LSO Live compleet. Deze opname is van afgelopen maart, in Barbican Hall in Londen. De Negende nodigt uit tot sentiment, zo niet tot sentimentaliteit. Het is immers een muzikale confrontatie met de dood, die Mahler op de hielen zat in de vorm van een ernstige hartkwaal. Het siert Gergiev dat hij sentiment op afstand houdt.Waar mogelijk althans, want in het hartverscheurende Adagio weet zelfs een no-nonsense dirigent de expressie niet te beteugelen. Ook in het openingsdeel heerst een zekere aangedaanheid, hoewel Gergiev blijkbaar niets moet hebben van een associatie van het bekende zucht-motief met een kloppend hart, zoals Bernstein het interpreteerde.

Sterfelijk of niet, Gergiev blijft met twee benen op de grond. Zijn spreekwoordelijke ‘ruwe’ aanpak van Mahler krijgt hooguit in het tweede en derde deel een kans, met dynamische contrasten en exclamaties. De Ländler (tweede deel) klinkt ironisch en soms koddig. Daar is Gergiev duidelijk in zijn element.

Jos van der zanden

Ottorino Respighi (1879-1936) is vooral beroemd geworden met symfonische gedichten over Romeinse onderwerpen, onder meer de fonteinen en de pijnbomen in en bij de eeuwige stad. Hij had veel opgestoken van de Franse orkesttovenaars Debussy en Ravel en Russen als Rimski-Korsakov. Zelf werd Respighi de meester van het orkest bij uitstek. Zijn symfonische gedichten zijn eigenlijk geen vertellingen maar ansichtkaarten en - wat een wonder - ze vervelen nooit. Dat komt vooral door de mooie dramatische ordening, waarin licht en donker en zwaar elkaar geloofwaardig afwisselen. Mooi als dit soort muziek niet blijft steken in de briljante buitenkant en niet te dik wordt gespeeld. De vertolking door Blunier en het Beethoven Orchest is mooi geciseleerd. Soms is het een feest van herkenning: de tweede overpeinzing naar aanleiding van schilderijen van Botticelli (de aanbidding van de koningen)is gebouwd op het 12deeeuwse kerstlied ‘Veni,Veni, Emmanuel’. Smullen! De drie Bachkoralen kennen we ook van bewerkingen voor piano door die andere begaafde Italiaan: Feruccio Busoni. Respighi’s palet was echter rijker en veelgelaagder. Ook hier het compliment dat de klank nergens dicht slibt. De muziek van Bach en zijn koraalcomponisten beschenen door een mediterrane zon.

JurJen vis

Symfonie nr. 9

Trittico Botticelliano, Pini di Roma

Valery Gergiev beteugelt de Negende van Mahler

www.klassiekezaken.nl

Respighi schijnt als een mediterrane zon

oktober 2011 57

cdBesprekingen concert

orkest

Wolpe, Burian, Martinu, seiBer, Milhaud

adrien-François servais

Ebony Band o.l.v.Werner Herbers

Wen-Sinn Yang, Münchener Rundfunkorchester o.l.v.Terje Mikkelsen

Channel ClassiCs CCs 30611 (saCD)

CPO 777 542-2

De Ebony Band herrijst op cd. Sinds de oprichting in 1990 vormde het ensemble vanWerner Herbers een succesverhaal binnen het Nederlandse muziekleven, waaraan subsidieperikelen helaas een eind hebben gemaakt. Werner Herbers herontdekte veel onbekende werken uit het interbellum. De concerten en cd’s leverden geweldige muziek op van componisten als Graettinger, Schulhoff en Wolpe. Ook nu, met de cd Dancing, zijn verrassing en plezier groot. Herbers en zijn voortreffelijke musici brengen hier muziek uit de jaren twintig van de vorige eeuw gerelateerd aan jazz, maar dan zoals de componisten Wolpe, Burian, Martinu, Seiber en Milhaud jazz zagen. Dus zijn er syncopen, ritmische opwinding, sexy melodische lijnen, maar ook verrassende harmonieën, sensuele, welluidende atonaliteit – kortom, muziek vol lyriek en bijna fysieke opwinding die de tijdgeest illustreert. Wolpes voor ensemble bewerkte pianostukken verraden zijn brede stijl – van tonaal (Tango für Irma), via KurtWeill (Marsch nr. 1) tot een perfect atonale Charleston.

In Burians Suite Americaine is er een hoofdrol voor de melancholisch klinkende violophone – een viool zonder klankkast maar versterkt via een koperen beker als bij een trompet. Seibers Jazolettes zijn verrukkelijke stukken vol esprit en Werner Herbers treft met zijn band de perfecte elektriciteit van deze opwindende werken. doron nagan

Wederom een typische CPO-opname met vergeten werk van een vergeten componist. Ditmaal is dat Adrien-François Servais (1807-1866). Tijdens zijn leven gold deze Belg onbetwist als de grootste cellovirtuoos van de 19e eeuw. Hij oogstte talloze internationale successen, tot in het verre Siberië aan toe.Voorts werkte hij samen met o.a. Liszt en Mendelssohn. Berlioz noemde hem trouwens de ‘Paganini van de cello’ - niet het minste compliment. Tegenwoordig geniet hij vooral in cellistenkringen nog veel aanzien. Critici daarentegen bestempelen zijn composities als oppervlakkig en louter geschreven voor het virtuoze effect. Inderdaad, zijn muziek is niet al te ingewikkeld, maar wel zeer aangenaam om naar te luisteren. Zeker alsWen-SinnYang aan zet is. Deze Zwitserse stercellist van Taiwanese afkomst bracht al vaker onbekende meesters onder de aandacht. Met zijn kleurrijke spel laat hij de virtuositeit van Servais volledig tot z’n recht komen, zonder dat het de goede smaak te buiten gaat. Luister maar eens naar de variaties op een wals van Schubert, het ongekend swingende hoogtepunt van deze schijf. Een eerbetoon niet alleen aan Schubert, maar ook aan de cello en een aanwinst voor alle liefhebbers van dit instrument.

Frans Jansen

Dancing – The Jazzfever of Milhaud, Martinu, Seiber, Burin,Wolpe

Souvenir de Spa: works for cello & orchestra

Ebony Band herrijst met jazzy klanken op top-cd

concert

théodore duBois

Suite, Concert voor cello en piano, Fantaisie, Andante Marc Coppey, Jean-François Heisser, Orchestre Poitou-Charentes Mirare 141

Théodore Dubois is een componist uit het Franse fin de siècle. Hij schreef een tikkeltje academisch en behoudend, maar was bovenal een vakman. Omstreeks 1900 zwaaide hij de scepter aan het Parijse conservatorium. Als docent zwoer hij bij de muziek Johannes Brahms en César Franck, maar als componist laat hij zich niet zo eenvoudig etiketteren. Nu eens schuurt zijn stijl aan tegen salonmuziek, dan weer is er ernst, met vaak opzienbarende contrapuntiek. Het experiment wordt vermeden: Wagnerharmonieën of impressionisme à la Debussy zijn aan Dubois duidelijk niet besteed. Hij blijft met één been staan in het classicisme.

Deze cd van het label Mirare bewijst echter zijn veelzijdigheid, met werken voor cello en/of piano en orkest, waarvoor dirigent Jean-Francois Heisser in het boekje terecht een lans breekt. De kleurenpacht die zich in de Fantaisie en de Suite concertante ontvouwt, is inderdaad opzienbarend. Het regionale Franse Orchestre Poitou-Charentes weet er bovendien goed raad mee. Ster van de cd is cellist Marc Coppey, die zich virtuoos in de kijker speelt. We kennen hem al van vele andere labels, waarop hij steeds zijn Goffriller-cello uit 1711 bespeelt, een instrument een weldadig karakteristieke klank. Mooi opgenomen, fraaie akoestiek.

Kortom, opnieuw een Mirare-cd die met zorg is gemaakt.

Jos van der Zanden

Kleurenpracht bij Parijse vakman Dubois

58 oktober 2011

Swingend virtuoze cellomuziek van de vergeten Servais

cdbesprekingen concert

concert

w. a. Mozart

Louis-Ferdinand HéroLd

Ronald Brautigam, Die Kölner Akademie o.l.v. Michael Alexander Willens

Jean-Frédéric Neuburger, SinfoniaVarsovia o.l.v. Hervé Niquet

BIS 1894 (SACD)

MIrAre MIr 127

En hup, daar verschijnt weer een cd van Ronald Brautigam. In rap tempo brengt de pianist de ene knappe uitgave na de andere op de markt. Bovendien is hij naast zijn opname- en concertpraktijk sinds kort professor aan de Hochschule für Musik in Basel. Brautigam – meester op de fortepiano, maar even makkelijk schuift hij achter een moderne concertvleugel – wijdt zich op het label BIS aan complete oeuvres: de werken voor piano solo van Beethoven, diens concerten, het solorepertoire van Haydn, enzovoorts. Voor Mozarts 24ste en 25ste pianoconcert haalde hij een fortepiano van stal en voegde hij zich bij Die Kölner Akademie onder leiding van Michael AlexanderWillens. Resultaat: een huwelijk waarin Brautigam net iets meer te zeggen heeft dan zijn partner.

Je zou je kunnen voorstellen dat met een gehaaider en werkelijk loepzuiver intonerend ensemble de mix van aaibaar en stekelig spel nog beter in balans zou zijn geweest – wat niet wegneemt dat hier levenslustig wordt gemusiceerd. Op de voorplaat van dit tweede deel uit de serie met Mozarts pianoconcerten staat stap twee van ‘hoe je eigen fortepiano te bouwen’: splijt de stam van een lindeboom en je hebt het ruwe materiaal voor de hamerkoppen. Aan de slag!

Frederike berntsen

De muziek van Louis-Ferdinand Hérold (1799-1833) bevindt zich in het verlengde van de klassieke stijl, maar is nog mijlenver verwijderd van de revolutionaire romanticus Hector Berlioz. Net als Londen gold Parijs destijds als internationaal concertpodium, waar de Weense klassieken veruit favoriet waren. Had Frankrijk aanvankelijk weinig klassieke componisten van eigen bodem, Etienne Méhul zorgde voor een kersverse nieuwe lichting, onder wie zijn leerling Louis-Ferdinand Hérold. Diens pianoconcerten zijn beslist het aanhoren waard, al verraden ze met hun klankrijkdom in de hoge registers van de houtblazers de invloed van leermeester Méhul, en ontberen ze de harmonische scherpte van Joseph Haydn.Van de vier pianoconcerten die Hérold schreef ontbreekt op deze cd overigens het eerste, omdat het vanwege de vele doorhalingen niet meer viel te ontcijferen. Het veronderstelde gemis wordt echter gecompenseerd door de aanpak van dirigent Hervé Niquet: voortvarend en compact. Net als Philippe Herreweghe ontpopt Niquet zich steeds meer als alleskunner, na eerst naam te hebben gemaakt met barokwerk van bijvoorbeeld Jean-Baptiste Lully en André Campra. andrew van parijs

Pianoconcerten nrs. 24 en 25

Concertos pour piano nos. 2, 3, 4

Ronald Brautigam dartelt opnieuw door Mozart

Hervé Niquet ontpopt zich als alleskunner

vocaal

concert

w.a. Mozart

cLaude debussy

Angela Hewitt (piano) Orchestra da Camera di Mantova o.l.v. Carlo Fabiano

JanVan der Crabben (bariton), Inge Spinette (piano)

HyperIon CDA67840

FugA LIBerA Fug583

De Britse pianiste Angela Hewitt heeft het gemaakt.Tournees langs wereldsteden, samenwerken met grote dirigenten, tv-optredens, cd’s: het kan niet op. Steevast gunstige kritieken ook, en zelden een artistieke terugslag. Hewitts recente project betreft Mozarts pianoconcerten. “Het opnameproces vergt veel”, schreef ze in haar internetdagboek. “Wat een verschil met een live-optreden. Wat daar goed gaat, werkt niet altijd met microfoons erbij. Ik leer weer een heleboel.” De eerste cd met concerten is nu verschenen, opgenomen eind vorig jaar in Italië, met drie jeugdwerken uit Mozarts Salzburgse jaren (1775-77). Hewitt bekent dat ze het aanvankelijk geen spannend repertoire vond. Maar al snel was ze ‘om’. Je hoort het aan haar parelende, klavecimbelachtige spel, al vat ze de finales misschien wat te dansant op.Voor KV 238 schreef ze eigenhandig een cadens en in KV 271 (‘Jenamy’-concert, of vroeger ‘Jeunehomme’) weet ze vooral in het Andantino een intens dramatische toon te treffen. Hewitt schreef zelf de booklettekst. Gevaarlijk terrein, want met die geweldige kwaliteiten van haar is ze nog geen musicoloog... jos van der zanden

Le Musicien de l‘Amour heet de cd van de Belgische bariton JanVan der Crabben met liederen van Claude Debussy. En je kunt je afvragen wie hiermee wordt bedoeld: de componist die deze prachtige liederen over de liefde zo liefdevol componeerde, of de vertolker die deze liederen vol liefde vertolkt? Het is natuurlijk Claude Debussy die, als componist van de liefde, hier centraal staat met een prachtig overzicht van zijn liederen, dat Nuits d’étoiles (zijn allereerste uitgave) omvat tot en met latere werken als Le Promenoir des deux amants (1910).

Terwijl genoemde Nuits d´étoiles op een tekst vanThéodore de Branville voor Debussy’s doen nog in bijna romantische stijl is gecomponeerd, horen we in het beeldschone lied Dans le jardin de volwassen Debussy, de grootmeester van de onderhuids kriebelende melancholieke emotie, de man ook van de spannende melodieën en harmonieën à la Pelléas et Mélisande. Maar naast Claude Debussy is ook JanVan der Crabben op deze cd de musicus van de liefde met zijn prettige, ontspannen stem. Zjin bariton klinkt sereen, delicaat en vol rust en hij wordt meer dan attent begeleid door Inge Spinette in deze dromerige liederen van Debussy, die heel geschikt zijn voor de melancholische, late nacht. doron nagan

Pianoconcerten KV 238, 246 en 271

Le Musicien de l’Amour

Mozart heeft het hart van Angela Hewitt gestolen

www.klassiekezaken.nl

Debussy voor de melancholische, late nacht

oktober 2011 59

NU VERKRIJGBAAR:

Alexandre THARAUD, Les Violons du Roy / Bernard LABADIE

Het 2e Virgin Classics-album van het Orchestre de Paris o.l.v. zijn nieuwe dirigent Paavo Järvi is geheel gewijd aan Fauré, met zijn Requiem als kroonjuweel. De solisten zijn bariton Goerne en countertenor Jaroussky, die het Pie Jesu zingt.

Het Franse supertalent Tharaud zal op 13 nov. a.s. in Groningen met de Canadese dirigent Labadie – een van ’s werelds leidende interpreten op het gebied van de oude muziek – twee pianoconcerten spelen die ook op deze nieuwe CD te vinden zijn. A must see / hear!

P.I. Tchaikovsky: Symphonies 4, 5 & 6 ‘Pathétique’

De Masters-serie is de belangrijkste serie van EMI Classics, met de meest legendarische opnames en artiesten. Geniet op deze CD van de ‘Pathétique’ o.l.v.

Pappano, die op 31 okt. live dit stuk dirigeert in het Concertgebouw te Amsterdam.

0873192

Voor liefhebbers van Hollywood-klassiekers en lichte muziek biedt The John Wilson Orchestra het summum van plezier! Het populairste repertoire uit The Golden Years in Hollywood en Broadway trekt aan u voorbij. “Technicolour for your ears!”

Antonio PAPPANO

The London Steve Reich Ensemble

S. Reich: Different Trains, Piano Counterpoint, Triple Quartet

EMI Classics viert de 75ste verjaardag van een van de meest gelauwerde en gerespecteerde hedendaagse componisten, Steve Reich, met deze CD met o.a. de wereldpremière van een nieuwe bewerking van het stuk ‘Six Pianos’.

Sonia PRINA, Max Emanuel CENCIC, Julian PRÉGARDIEN, Il Complesso Barocco / Alan CURTIS C.W. Gluck: Ezio

Curtis, die in the New York Times beschreven wordt als “one of the great scholar-musicians of recent times”, is van mening dat Gluck’s opera Ezio vanuit dramatisch standpunt bezien een van de mooiste pre-Orfeo opera’s is, en dat wil wat zeggen!

Max Emanuel CENCIC, Karina GAUVIN, I Barocchisti / Diego FASOLIS A. Vivaldi: Farnace

Deze luxe 3CD biedt de wereldpremière van de Farnace-versie die Vivaldi specifiek voor de stad Ferrara in 1737-38 maakte, uitgevoerd door een meer dan geweldige cast, bestaande uit o.a. Karina Gauvin.

0847752 – re-release

That’s Entertainment: A Celebration of the MGM Film Musical

De zogeheten Haydn-kwartetten van Mozart worden wel gezien als de basis van de strijkkwartetmuziek. De primarius van het Quatuor Ebène voegt daaraan toe: “It’s such amazing music, so rich and filled with such subtlety; completely unpretentious, yet of such genius.”

0709142 – 3CD deluxe

Feat. Kim CRISWELL, Matthew FORD, Sarah FOX, Seth MacFARLANE, Curtis STIGERS, The John Wilson Orchestra / John WILSON

W.A. Mozart - Dissonances: String Quartets KV 421 & 465 + Div. KV 138

0852122

0288432 – 1CD+1DVD deluxe

G. Fauré: Requiem, Cantique de Jean Racine, e.a.

J.S. Bach: Piano Concertos BWV 1052, 1054, 1056, 1058, 1065

QUATUOR EBÈNE

0709292 – 2CD deluxe

Philippe JAROUSSKY, Matthias GOERNE, Choeurs & Orchestre de Paris / Paavo JÄRVI

0709222

0871092 - digipack

0884702 - digipack

DE MOOISTE NIEUWE RELEASES

MICHAEL NYMAN

M. Nyman: Peter Greenaway Film Music

Nyman wordt gezien als een van de meest innovatieve componisten van dit moment. Hij schrijft opera’s en strijkkwartetten, concerten én filmmuziek voor grootheden als Peter Greenaway.

Zijn werk voert hij regelmatig zelf uit, zoals ook op deze CD!

emiclassics.com | youtube.com/emiclassics | twitter.com/emiclassics | facebook.com/emivirginclassics | spotify:user:emivirginclassics

cdbesprekingen vocaal

vocaal

steVe reich

The Desert Music,Three Movements Tonkünstler-Orchester Niederösterreich, Chorus sine nomine o.l.v. Kristjan Järvi

Van Veen, Leerkes Songs in the distance

Herman vanVeen & Edith Leerkes

Chandos Chsa 5091 (saCd)

Le Chant du Monde 274 2038 LdX

Melodieën en harmonieën die emoties overbrengen vormen een onweerstaaanbare erfenis van westerse muziek. De luisteraar die dit rijkelijk gecultiveerde maar inmiddels toch ook gebaande pad weleens wil verruilen voor langzaam van kleur verschietende, strak geritmeerde klankvelden met een hypnotiserende werking, komt al gauw uit bij de zogeheten minimal music. Ontstaan in de late jaren zestig van de vorige eeuw als reactie op de traditionele klassieke muziek en de naoorlogse avant-garde, kent ook dit genre haar kaf en koren. Steve Reich is beslist een gouden aar en The Desert Music zijn enige werk voor koor en groot orkest. Reichs tochten door Amerikaanse woestenijen en de woestijn rond de berg Sinaï - waar Mozes en God elkaar volgens de Bijbel spraken - vormden de inspiratie voor muziek die een prettig desolaat gevoel oproept. De teksten van de Amerikaanse dichterWilliamWilliams zijn ongenaakbaar en roepen de mens onder meer op om zijn wensen in vervulling te laten gaan - of anders liever van de aarde te verdwijnen. Deze sacd-opname uit Wenen, onder leiding van Kristjan Järvi (de jongste zoon van de ‘Haagse’ dirigent Neeme) gaat volgens Steve Reich zelf gepaard “met een ontspannen ritmische precisie die de muziek perfect past”. arJan Van diJk

Twaalf jaar geleden kwam Herman vanVeen en zijn vaste gitariste Edith Leerkes een gedichtenbundel onder ogen van Selma Meerbaum-Eisinger. Dit Duitstalige joodse meisje uit Roemenië stierf in 1942 op 18-jarige leeftijd onder erbarmelijke omstandigheden in het naziwerkkamp Michailowska (Oekraïne). In haar veel te korte leven bleek zij over een bovenmatig literair talent te bezitten en ze liet de wereld een klein maar indrukwekkend oeuvre van 57 gedichten na. De impressionistisch geschreven poëzie handelt over thema’s als natuur, schoonheid, troost en een nog niet geconsumeerde liefde in een vijandige wereld. Onderwerpen die aanzetten tot nadenken. Dat deden Van Veen en Leerkes. Ze besloten een aantal teksten op muziek te zetten en uit te voeren overal in Europa.Van dit programma is nu een cd gemaakt die op 13 september jl. in de Haagse synagoge is gepresenteerd. Hij is wonderwel geslaagd. De liedjes stralen stuk voor stuk een beschouwende sfeer uit, waardoor muziek en inhoud met elkaar in overeenstemming zijn. Droefheid met een hoopvolle ondertoon. Daaraan toegevoegd het karakteristieke stemgeluid van Van Veen en Leerkes verfijnde gitaarspel maken van dit recital een intense beleving.

Frans Jansen

Steve Reichs ‘Desert Music’ prettig desolaat

vocaal

Maurice duruFLé Complete vocal works

Hayo Boerema, Jan Douwes,Elsbeth Gerritsen, Mariëlle Rijkaart, Laurens Collegium Rotterdam & Laurens cantorij o.l.v.Wiecher Mandemaker LRns1001

Componeerde Maurice Duruflé (1902-1986) dan geen opera of ook maar een enkel lied? Nee. De complete vocale werken van deze Parijse organist omvatten uitsluitend koormuziek. Zijn Requiem uit 1947 is veruit het bekendste. Aanvankelijk bedoeld voor koor, solisten en orkest, beperkte Duruflé de begeleiding tot zijn eigen instrument. Net als in de dodenmis van Fauré blijft het dramatische ‘Dies irae’ achterwege, de fascinatie gaat geheel uit naar het golvende gregoriaans, dat in de meerstemmige zetting trouw wordt gevolgd maar kleurrijke Franse harmoniek meekrijgt. Ook in de Quatre motets, voor ongebeleid koor, en de Messe ‘cum jubilo’ voor alleen de mannen en orgel, regeert het gregoriaans. Notre-Père (1976), Duruflés laatste compositie, is van een weldadige eenvoud. In Engeland zijn er aparte cd-labels om de vele fantastische kerkkoren aldaar een podium te geven. In het sterk ontkerkelijkte Nederland is dat amper aan de orde, maar de fraai klinkende Laurenscantorij uit Rotterdam vormt een uitzondering. De goed mengende en toch directe akoestiek van de Laurenskerk helpt zeker mee.Vol verwachting zien we uit naar nog meer op het Laurens-label. arJan Van diJk

Laurenscantorij klinkt fraai in het Requiem van Duruflé

www.klassiekezaken.nl

Herman van Veen zingt oorlogspoëzie met hoopvolle ondertoon

cdBesprekingen orgel, vocaal

Jean siBelius

Orgelwerken en religieuze muziek HarriViitanen, Hannu Jurmu e.a.

BIS 1936/38 (6 cd’S)

Het laatste deel van de prestigieuze Sibelius-edition van het label BIS is verschenen. Er staan nu dertien boxjes op rij. Op de slotaflevering staat alles wat en rijp en groen is door elkaar: voer voor Sibelius-archeologen! Behalve vier robuuste orgelwerken (met twee treurmarsen) en vier religieuze werken voor orgel, bariton en koor is ook de muziek opgenomen die Sibelius schreef voor de rituelen van de vrijmetselaars in Helsinki. Hij was immers zelf lid. Genoemde werken zijn alle van de rijpe meester uit de jaren 1925-1927.Verrassend om daartussen opeens een tekst van te vinden van Goethe (zij het in het Fins): “Wer nie sein Brot mitTränen aß der kennt Euch nicht, Ihr Himmlische Mächte!”Aan dit soort wijsheid kan de mensheid zich laven. Op cd 2 worden eerste versies, fragmenten en snippertjes van handschriften gespeeld. Alle gaatjes worden opgevuld, het resultaat van intieme verkenningen in de nagelaten schetsmappen. Onder de twintig kinderstukjes voor piano herkennen we flarden van symfoniemelodieën. Het kortste duurt zeven seconden, het langste 44. Aandoenlijk. Op cd 3 dirigeert op Nieuwjaarsdag 1939 de dan 73-jarige Sibelius zijn Andante festivo. Zo besluit hij zelf op waardige wijze dit grandioze project.

JurJen Vis

Sibelius dirigeert, ter afronding van 13-delig cd-project

kamermuziek

Johann BenJamin gross Ballade romantique

Quatuor Mosaïques,Yoko Kaneko, Michael Dahmen, Christophe Coin LaBorIe cLaSSIque Lc09

Het Quatuor Mosaïques en collega’s hebben zich verdiept in de muziek van ene Johann Benjamin Gross.Van wie? Johann Benjamin Gross (1809-1848). Soms blijken toondichters van wie we nauwelijks of nooit iets horen, best aardig materiaal te hebben nagelaten, daarvan getuigt ook deze opname. De Pruisische componist reisde rond als cellist, speelde samen met ClaraWieck en Felix Mendelssohn, was hofmusicus in Sint-Petersburg en gaf les aan de zoon van de tsaar.

Zijn bescheiden oeuvre omvat voornamelijk werken waarin de cello een hoofdrol vervult: een capriccio, variaties, een serenade, rapsodieën.Voor zijn koorleerlingen componeerde Gross liederen op teksten van Heine, Rückert en Lord Byron.

Op deze uitgave van Laborie Classique levert het op hstorische instrumenten spelende Quatuor Mosaïques strak en zinderend samenspel. In de Sonate in b houdt de cellist Christophe Coin er echter een wat degelijke kijk op na. Michael Dahmen gebruikt zijn wendbare bariton in de liederen Friedrich Barbarossa en Liebesklage. Het kittig klinkende toetsinstrument uit begin achttienhonderd waar Yoko Kaneko op speelt, is van de hand van Felix Groß. Of deze bouwer familie is van de componist is niet duidelijk.

Frederike Berntsen

Johann Benjamin Gross, componist uit Pruisen

62 oktober 2011

cdbesprekingen kamermuziek

kamermuziek

Johannes brahms

Pianotrio nr. 1 in B op. 8, Pianotrio nr. 2 in C op. 87, Pianotrio nr. 3 in c op. 101, Hoorntrio in Es op. 40, Klarinettrio in a op. 114

Luigi boccherini

Strijkkwintetten, Strijkkwartet, Gitaarkwintet

EnsembleVilla Musica

Cuarteto Casals

Coviello ClassiCs Cov 51101 (2 Cd’s)

Harmonia mundi HmC 902092

“Und er ist gekommen, ein junges Blut, an dessen Wiege Grazien und Helden Wache hielten.” Schumann nam geen blad voor de mond toen hij zijn jongere collega Brahms met deze woorden lanceerde. Het EnsembleVilla Musica dompelt zich op twee cd’s onder in de trio’s van de zo bewonderde componist. De musici hebben geen angstige insteek, maar zijn hier en daar ook niet al te precies wat betreft tempo en intonatie. Neem Brahms’ pianotrio’s: hier staat een gedegen klankvorming op het eerste plan. Bovendien zijn violist Nicolas Chumachenco en cellist Martin Ostertag niet wars van glissandi en een stevig vibrato. De kamermuzikale harten openen zich ook in hetTrio voor klarinet, cello en piano met guitige solistische trekjes van Ulf Rodenhaüser (klarinet). Hoornist Frank Lloyd lijkt zich in het Trio voor hoorn, viool en piano niet steeds op zijn gemak te voelen: het ene moment mengt hij vlekkeloos met zijn collega’s, een paar maten later ligt die vanzelfsprekendheid minder voor de hand. Kortom: EnsembleVilla Musica levert gepassioneerd spel, maar een grammetje minder vet en een onsje meer precisie hadden de uitvoeringen niet misstaan.

Frederike berntsen

Voor wie niet bekend is met de stad, zo oordeelde de18de-eeuwse componist Luigi Boccherini, moest de muziek van La musica notturna delle strade di Madrid wel onbegrijpelijk zijn. Of het Cuarteto Casals nu zijn wortels in de Spaanse hoofdstad heeft of niet, het gezelschap voelt zich bij het strijkkwintet dat de avondgeluiden in de straten van Madrid verklankt duidelijk als een vis in het water. Samen met de cellist Eckart Runge geven de vier musici vol gas en maken ze een luisterfeest van de straatzangers en blinde bedelaars. Ook op deze cd staan het Strijkkwartet in g, opus 32 nr. 5 en het Strijkkwintet nr. 6 in E, opus 11 nr. 5 – dat Boccherini’s beroemde menuet bevat. De leden van het Cuarteto Casals pakken laatstgenoemd werk aan met een toepasselijke swing. Ze geven zich soepeltjes over aan Boccherini’s pennenvruchten en spelen vrij. Maar ze zijn dan ook wel wat gewend: eerder legden de vier Spanjaarden muziek vast van Bartók, Ligeti, Brahms en Debussy. In het Gitaarkwintet nr. 6 in D voegt Carles Trepat aan hun ensembleklank een nieuwe kleur toe. En ja, probeer maar eens stil te blijven zitten bij de castagnetten die Daniel Tummers laat klepperen in de fandango aan het slot.

Frederike berntsen

Kamermuzikale Brahms met guitige trekjes

kamermuziek

Boccherini’s tocht door de straten van Madrid

kamermuziek

haydn, webern, soLLima Statements

Cuarteto Quiroga

chopin, Liszt

Anneleen Lenaerts (harp)

CoBra 0035

aliud aCd BB 056-2 (saCd)

Wel of geen strijkkwartet schrijven: dat is voor veel componisten de vraag. In bijna geen ander genre laten gedachten zich immers zo duidelijk, zo direct en zo natuurgetrouw overbrengen. Achter elke wending of elke figuur lijkt weer een andere bedoeling schuil te gaan. Of gaat de muziek in de meeste gevallen haar eigen gang en komt van het een gewoon het ander? Bij het Cuarteto Quiroga, genoemd naar die andere Spaanse snarenvirtuoos naast Pablo Casals en Pablo de Sarasate, zou je het laatste vermoeden. Zo gemakkelijk als de tonen onder hun handen vandaan vloeien, is welhaast onvoorstelbaar. Joseph Haydn, Anton Webern (vóór en na diens breuk met de tonaliteit) en de hedendaagse Italiaanse cellist Giovanni Sollima (bekend van de Amsterdamse Cellobiennale): grotere stijlverschillen zijn nauwelijks denkbaar.

Maar Cuarteto Quiroga geeft geen krimp, we horen het genre strijkkwartet in een zelden gehoorde schoonheid. Genieten dus, eindelijk klinkt Haydn niet meer als opwarmertje van een overwegend romantisch programma, maar krijgt hij de aandacht die hij verdient, als pijler onder een wel heel bijzonder genre. andrew van pariJs

Waar Franz Liszt zijn virtuositeit ontplooide in concertzalen met meer dan duizend mensen tegelijk, vertrouwde Frédéric Chopin zijn muziek toe aan de intimiteit van de salon. Maar zowel de grote gebaren horend bij een continu streven naar technische perfectie als het beeld van de verdwaalde eenling in de onmetelijke ruimte, passen moeiteloos in een romantische benadering van muziek. En wie Liszts ontwikkeling als componist nader beschouwt, zeker vanaf zijn verhuizing naar Weimar, zal concluderen dat Chopin en hij niet zo heel veel van elkaar verschilden.

Het laatste beetje onderscheid dat je nog zou kunnen ervaren verdwijnt wanneer je de piano verruilt voor een harp, die dan bij voorkeur wordt bespeeld door de jonge Vlaamse Anneleen Lenaerts.

Alom geprezen om haar kleurrijke voordracht, uitstekende timing en expressiviteit, voorziet zij elke noot van een laagje zijdeglans. Lenaerts laat frasen oplichten zonder ook maar één begeleidend motiefje te verwaarlozen. Misschien is de muzikale gestiek van Liszt duidelijker, maar vraag iemand de programmaonderdelen louter op basis van stijlkennis te determineren en de kans is groot dat Liszt en Chopin nog weleens door elkaar worden gehaald.Wat zouden de componisten daarvan zelf hebben gedacht? andrew van pariJs

Kwartetcomponist Haydn krijgt de aandacht die hij verdient

www.klassiekezaken.nl

Harp laat Chopin kleuren naar Liszt

oktober 2011 63

TIJL KLASSIEK Meester van de lach Tijl Beckand, TV-presentator en gepassioneerd liefhebber, laat Nederland genieten van de mooiste klassieke muziekstukken. Hij zorgt er met zijn aanstekelijke bevlogenheid, kennis en zijn honger naar de verhalen achter de muziek voor dat jong ĂŠn oud(er) de muziek nog meer gaan waarderen! Twaalf klassieke meesterwerken mĂŠt (CD1) en zonder (CD2) verteller Tijl Beckand.

Tijdelijk in prijs verlaagd als onderdeel van de campagne Aangenaam Klassiek.

cdbesprekingen kamermuziek

kamermuziek

george onslow

Franz schubert

Ensembles Initium en Contraste

France Springuel (cello piccolo), JanVermeulen (fortepiano) e.a.

Timpani 2C2185 (2 Cd’s)

ETCETEra KTC 1431

George Onslow (1874-1853) is een van die relatief onbekende componisten die beslist de moeite waard zijn om te herontdekken. Zijn harmonische taal is verrassend, vooral in de vele strijkkwartetten en -kwintetten (met of zonder contrabas). Zijn minder talrijke werken voor blazers staan nu compleet op een dubbel-cd. Het Sextet op. 30 voor fluit, klarinet, fagot, hoorn, contrabas en piano is het vroegste werk van Onslow met blazers. Het zet de virtuoze piano centraal (de componist was zelf ook een uitstekende pianist). Het werk kent een mooi Andante con variazioni met een prachtig lyrisch thema en aantrekkelijke variaties.

Interessanter, steviger en duidelijk meer volwassen van aard zijn de latere werken, die Onslow schreef tussen 1846 en 1850. Zo is het openingsdeel van het Septet op. 79 (vijf blazers, contrabas en piano) imponerend in zijn ernst en door de pakkende uitwerking. Bijna symfonisch klinkt het prachtige Nonet op. 77 voor fluit, hobo, klarinet, fagot, hoorn, viool, altviool, cello en contrabas. De werken worden met perfecte expressie en zeer muzikaal uitgevoerd door leden van de ensembles Initium (blazers) en Contraste (piano en strijkers). doron nagan

Franz Schuberts ‘Arpeggione’-sonate blijft de musicologische gemoederen bezighouden.Welke uitvoering is in historisch opzicht het meest verantwoord? Het spoor van de purist leidt naar arpeggionepionier Gerhart Darmstadt, van wie ik vorig jaar een onvergetelijke uitvoering hoorde met Michael Günther als fortepianist. De historische klank van het instrument, een kruising tussen cello en gitaar, blijft voor de hedendaagse luisteraar echter een raadsel. Zo zou je, redenerend vanuit het principe dat er meer wegen naar Rome leiden, ook andere instrumenten voor uitvoering in aanmerking zou kunnen laten komen, bijvoorbeeld de eveneens in onbruik geraakte violoncello piccolo. Een waardig alternatief, zo demonstreren cellist France Springuel en fortepianist Jan Vermeulen, maar de klankvoortbrenging is bij een gitaarachtige als de arpeggione wezenlijk anders dan bij een violoncello piccolo. Dat doet echter niets af aan het luistergenot, zoals ook de versie voor viool en piano van Schuberts overbekende Forellenwintet bewijst. Als het over muziek gaat uit een tijd waarin arrangeren de manier was om de herinnering aan een compositie levend te houden, mag je het begrip ‘voorgeschreven instrumentatie’ best iets ruimer opvatten. andrew van parijs

Complete kamermuziek voor blaasinstrumenten

Arpeggione sonate, Forellenkwintet

George Onslow: niet zo bekend, wel de moeite waard

kamermuziek

Schubert wordt geserveerd met arpeggione en forel

kamermuziek

sándor veress

Félicien david

Ensemble des Equilibres

Ensemble Baroque de Limoges

HungaroTon HCd 32691

LaboriE LC11 24585 (2 Cd’s)

Het label Hungaroton is voer voor fijnproevers. Bezorgde Miklos Spányi, voordat hij bij het Zweedse BIS kwam, Hungaroton een aantal sublieme registraties, de kersverse opname van Sándor Veress verbaast al net zo.Veress – weinigen zullen hem goed kennen – vormde de verbinding tussen de generatie van Bártok en Kodály enerzijds en die van Ligeti en György anderzijds. Gevlucht naar Zwitserland ten tijde van de Hongaarse opstand leidde zijn pad naar Bern, waar hij een betrekking kreeg aan het conservatorium. In zijn strijkkwartetten ontsluitVeress een fraaie klankwereld. De nachtelijke landschappen waarbij wijd liggende dissonanten een vervreemdend effect teweegbrengen, kennen we nog van Bártok. Maar de verstillende werking is bij Veress heel anders, zeker in het Strijktrio waar een opener stemmenweefsel meer ruimte laat voor geheimzinnigheid.

Het zou te kort door de bocht zijn hem te betitelen als tussenpaus, zeker gezien zijn uiterst subtiele, veelal schaduwrijke kleurenspel. Maar waarVeress’ aandacht uitging naar verfijning, zetten zijn voorgangers en opvolgers nadrukkelijker hun stempel op de muziekgeschiedenis. andrew van parijs

Wie de titel ‘De vier jaargetijden’ ziet, denkt automatisch aan Vivaldi. Maar ook andere componisten hebben zich laten inspireren door lente, zomer, herfst en winter. Zoals de Fransman Félicien David (1810-1876), die bij een klein publiek nog enige bekendheid geniet met zijn symfonisch gedicht Le désert en een handjevol opera’s. Van zijn kamermuziek springen zijn 24 seizoensgebonden kwintetten (soirées genaamd) het meest in het oog. Halverwege de 19e eeuw werd aan het traditionele strijkkwartet een contrabas toegevoegd, wat spoedig de standaardformatie werd van de elegante Parijse salonmuziek. De meeslepende en soms melancholische melodielijnen in deze programmamuziek zijn weliswaar Davids handelsmerk, ze zijn minder beeldend dan die van zijn Italiaanse collega uitVenetië. Desondanks kun je als luisteraar wegdromen naar een zwoele augustusnacht, of een koude winteravond voor de open haard. En dat is precies wat het op historisch instrumentarium spelende Ensemble Baroque de Limoges voor ogen heeft. Zij namen de helft van deze soirées op (drie per jaargetijde) en breken daarmee een lans voor dit repertoire. Je krijgt een prima indruk van de muziek waarbij gegoede Parijse kringen wensten te chillen.

Frans jansen

String Quartets & String Trio

Les Quatre Saisons

De nachtelijke landschappen van Sandór Veress

www.klassiekezaken.nl

Chillen met Félicien David in 19de-eeuws Parijs

oktober 2011 65

Annonce_Klassieke_Zaken_20-08-2011:Layout 1

23/08/11

10:52

H E T C o n C E r T p o d i u m va n H E T Z u i d E n

opera & klassiek

Nu verkrijgbaar bij de beste muziekwinkels J.S. Bach Amandine Beyer ZZT 110902

Zaterdag 29 oktober Carmen Nederlandse Première Internationale Opera Producties

Vrijdag 11 november Koninklijk Concertgebouworkest

dirigent Robin Ticciati | Jonathan Biss, piano

Luis de Briceño

Zondag 20 november Menahem Pressler, piano & Fine Arts Kwartet

Le Poème Harmonique

Vincent Dumestre ALPHA 182

Zaterdag 3 december Platée

Nationale Reisopera & Combattimento Consort Amsterdam

Zondag 11 december Nederlands Kamerorkest

Georg Böhm

Jean-Guihen Queyras, cello

Bernard Foccroulle

Zondag 22 januari Limburgs Symfonie Orkest

RIC 319

chef-dirigent Ed Spanjaard | Denis Kozukhin, piano

Zaterdag 28 januari Budapest Festival Orchestra

chef-dirigent Iván Fischer | Renaud Capuçon, viool

Donderdag 9 februari La Traviata Nationale Reisopera

Zaterdag 3 maart Rotterdams Philharmonisch Orkest Dirigent Jaap van Zweden

De Vlaamse Polyfonie

RIC 102

Vrijdag 20 april Freiburger Barockorchester Carolyn Sampson, sopraan

www.outhere-music.com

T 045 571 66 07 / WWW.PARKSTADLIMBURGTHEATERS.NL

distributie

Page 1

cdbesprekingen kamermuziek

orgel

Félicien david e.a.

bonnet, pierné e.a.

Le Souvenir

A Festival of French Organ Music

Coin, Dünki, Gabeta en Quatuor Mosaïques

Ben van Oosten

Laborie LC 12

MDG 316 1705-2

Was het terecht of niet dat de muziek van Félicien David (1810-1876) in de vergetelheid is geraakt? Wie zal het zeggen? Feit is dat David reeds lang van het toneel was verdwenen voor hij kort geleden weer onder het stof vandaan werd gehaald. Let wel: hij genoot nog steeds bekenheid als utopisch socialist, maar als componist was hij vergeten. Het Quatuor Mosaïques plaatste de muziek van deze tijdgenoot van Hector Berlioz weer op de lessenaars. Het kwartet presenteert hem in het gezelschap van collega’s alsVieuxtemps, Musard en Lee, die zich door thema’s van David lieten inspireren. Nu eens is het niet meer dan salonmuziek, hoe weldadig ook, dan weer is het knap geschreven kamermuziek met vleugjes Mozart en Schubert. Dat herkomst en datering niet op het eerste gehoor zijn vast te stellen, is alleen maar vermakelijk. Davids Eerste pianotrio en zijn Derde strijkkwartet ontstijgen het niveau van sympathieke achtergrondmuziek. De componist schreef ook heel mooi voor de cello en bij meestercellist Christophe Coin koimt hij prachtig tot zijn recht. JeanJacques Dünki begeleidt Coin op een Erard uit 1850.Verrukkelijke klanken voor op het late uur als de rust moet worden bevestigd en bestendigd.

JurJen vis

De Hagenaar Ben van Oosten is een getalenteerde organist. Hij legde alle orgelwerken vast van Alexandre Guilmant, LouisVierne en Charles-MarieWidor.

Onlangs voltooide hij het oeuvre van Marcel Dupré. Op stapel staan de integrales van Camille Saint-Saëns en César Franck. En tussendoor presenteert Van Oosten A Festival of French Organ Music, een mix van bekende composities van Franse componisten, gespeeld op het Stahlhuth/Jann-orgel van de Saint-Martin in Dudelange (Luxemburg). Dit instrument staat opeens volop in de belangstelling, gezien het aantal opnamen dat er de laatste tijd van is verschenen (door bijvoorbeeld Henco de Bergen en Jolanda Zwoferink).Waren in het verleden de Toccata’s van Gigout en Dubois voorbehouden aan organisten als Feike Asma en Klaas Jan Mulder, Ben van Oosten weet er ook raad mee. Niet alleen in de virtuoze delen als bijvoorbeeld de Marche américain van Widor, het Scherzando de concert van Pierné en Variations de concert van Bonnet toont hij zijn grote klasse, maar ook in verstilde lyriek als het Cantilène van Pierné en het Andantino uit Boëllmanns Dieuxième Suite weet hij uitnemend de sfeer te treffen. Een schitterende cd van een groot kunstenaar. aad alblas

Félicien Davids verrukkelijke kamermuziek

piano

Frans orgelfestival met Ben van Oosten

piano

arvo pärt

c.ph.e. bach, britten

Piano Music

LiaisonsVol. 3

Ralph van Raat, Radio Kamer Filharmonie o.l.v. JoAnn Falletta

Dejan Lazic

naxos 8.572525

ChanneL CLassiCs CCs sa 28511 (saCD)

Zesenzeventig jaar is Arvo Pärt, en hij componeert nog steeds. Zijn laatste pianowerk, Für Anna Maria, dateert uit 2006. Ralph van Raat maakt er nu als eerste een opname van, uitgebracht op een cd met alleen pianomuziek van de Estse componist. Ook diens eerste opusnummer is vertegenwoordigd: Zwei Sonatinen für Klavier uit 1958/59. Daar begint Van Raat mee, en vervolgens wandelt hij via Partita, Variationen zur Gesundung von Arinuschka en Für Alina door Pärts recentere geschiedenis. De Nederlandse stervertolker van hedendaags repertoire opereert op het scherp van de snede, met het indringendste piano en het spannendste forte. Nu hoef je bij Van Raat toch al niet bang te zijn dat zijn spel naar saaiheid neigt. De begeleiding van Lamentate (2002) is in handen van de Radio Kamer Filharmonie. Dit eerbetoon aan Anish Kapoor en zijn sculptuur Marsyas schreef Pärt in opdracht van Tate Modern.Wie er is geweest, voelt de nabijheid van de plastiek.Wie nog niet op de hoogte was van Arvo Pärts muzikale ontwikkeling, wordt kort maar krachtig bijgespijkerd door de musicoloogVan Raat, die bji de cd een glasheldere toelichting heeft geschreven.

Frederike berntsen

Tussen Carl Philipp Emanuel Bach, zoon van Johann Sebastian, en Benjamin Britten zitten zo’n twee eeuwen. Die afstand vormde voor pianist en componist Dejan Lazic geen reden om ze niet op één cd te zetten. Lazic redeneert juist omgekeerd: als je tijdsbarrières en stilistische verschillen opzij schuift, kun je overeenkomsten ontdekken, alsof het dialect anders is, maar de taal hetzelfde. De geboren Kroaat zette de Liaisonsserie op waarin eerder Domenico Scarlatti een relatie aanging met Bartók, en Schumann met Brahms. Ook Carl Philipp en Britten gaan prima samen: de fruitige sonates (Wq 69, H 53 en Wq 65/42, H 189) van de pruikenkop parelen tussen Brittens steviger composities als de Vijf walsen opus 3, geschreven door een pas twaalfjarige knaap, die niettemin al goed in de smiezen had hoe je de nootjes het slimst onder elkaar kon zetten. Net als in Holiday diary, uit 1934, waarin Lazic dromerig de verre horizon aan zich voorbij laat glijden (Sailing) en een onbestemde sfeer oproept (Night). Dat het zo goed botert tussen de componisten komt vooral door Lazic: hij kiest voor ieder stuk de juiste tint en is niet bang het basregister wat aan te dikken, terwijl de rechterhand twinkeltonen inzet. Fraai opgenomen bovendien.

Frederike berntsen

Ralph van Raat verraadt zijn passie voor Pärt

www.klassiekezaken.nl

Britten en Bach kunnen het prima vinden

oktober 2011 67

cdBesprekingen middeleeuwen

piano

johAnnes ciconiA

gershwin & Bernstein

Opera omnia

Rhapsody in Blue,West Side Story Katia & Marielle Labèque

Diabolus in Musica o.l.v. Antoine Guerber, La Morra o.l.v. Michael Gondko

KML 1121

RiceRcaR Ric 316 (2 cd’s)

Leonard Bernstein typeerde George Gershwins Rhapsody in Blue ooit als een kunstwerk dat nimmer aan zeggingskracht inboet, ongeacht de capriolen die je ermee uithaalt. Dat hij daarin gelijk had, blijkt uit de ontelbare arrangementen die in de loop van de tijd van dit populaire stuk zijn verschenen. Alleen al Ferde Grofé arrangeerde de oerversie voor piano drie keer voor symfonieorkest. Maar wat Bernstein zei over Gershwin geldt ook voor zijn eigen muziek, zij het andersom. Hoe, dat laten Katia en Marielle Labéque maar al te graag horen. Het Canadese pianoduo legde de originele Rhapsody in Blue naast Irwin Kostals ‘klavieruittreksel’ van Bernsteins West Side Story, en het resultaat is een cd die van begin tot eind overvloeit van energie.

Wie de originele Rhapsody hoort zal verbaasd staan hoe George Gershwin wist te toveren met klank. Met een beetje fantasie verzin je er al luisterend een heel symfonieorkest omheen! Voor wat betreft West Side Story hebben Katia en Marielle Labèque bij afwezigheid van zangers de pianoversie aangevuld met allerlei special effects, waarbij ook een ritmesectie zijn werk doet. Geestig, dat vooral, maar de muziek is van zichzelf zo sterk dat twee piano’s het ook alleen af zouden kunnen.

Andrew vAn pArijs

Johannes Ciconia (ca. 1470-1412) was afkomstig uit Luik. Hij heette van oorsprong Chywongne, maar was vooral actief in Italië. Ciconia componeerde in alle genres van zijn tijd en beheerste zowel de Franse avant-gardistische stijl als de wat lichtere Italiaanse. De muziek was volop in ontwikkeling en er waren meerdere muzieknotatiessystemen in omloop dus een componist moest van alle markten thuis zijn. Het komt niet vaak voor dat er van het werk van een componist uit de vroege 15de eeuw een integrale cd-opname verschijnt (al is niet gezegd dat Ciconia niet veel meer gecomponeerd heeft dan wat bewaard is gebleven). Johannes Ciconia was dan wel niet de allereerste componist uit het noorden die in Italië carrière maakte, hij behoort wel tot de eerste generatie. Zijn stijl wijst vooruit naar die van Guillaume Dufay. Op deze cd treden twee ensembles aan: Diabolus in Musica voor de motetten en misdelen (complete miszettingen hebben we van Ciconia niet), en La Morra voor de wereldlijke werken op Franse en Italiaanse tekst.

Beide groepen behoren tot de top in de uitvoering van middeleeuwse muziek.

Samen met een voorbeeldige presentatie in het uitgebreide tekstboek, maakt dat deze dubbel-cd tot een regelrecht standaardwerk.

MArcel Bijlo

Gershwin en Bernstein volgens het duo-Labèque

middeleeuwen

Johannes Ciconia verdient zijn standaardwerk

barok

louis couperin

Beghinae Psallentes o.l.v. HendrikVanden Abeele

Complete werk voor klavecimbel Richard Egarr

Le BRicoLeuR LBcd01

HaRMonia Mundi HMu 907511.14 (4 cd’s)

Het gebeurt steeds vaker dat cd’s een summier boekje meekrijgen en dat verdere documentatie valt te vinden op internet. Onze welvaart is nog steeds aanzienlijk, maar deze vorm van bezuinigen lijkt nu eenmaal inherent aan marktwerking.

Neem het nieuwe Belgische label Le Bricoleur. Het gaat van start met de Plainchant Pro Series, geen nieuw merk scheermesjes, maar een reeks waarin gregoriaans gezang door professionele vocalisten wordt uitgevoerd. De serie opent met gezangen die vanaf de late Middeleeuwen in de Nederlanden door begijnen werden gezongen, hier uitgevoerd door de dames van het Leuvense vocaal ensemble Psallentes. Om erachter te komen hoe dat historisch zit moet je het internet op, want inderdaad: deze serie wordt geleverd zonder bijgevoegde documentatie. In het kort: begijnen waren katholieke lekenzusters die niet volgens de strikte kloosterregels maar wel met de nodige devotie en kuisheid samenwoonden op begijnhoven. Zo’n hofje bestond uit kleine huisjes rond een kerk of kapel, waar de zusters regelmatig bijeenkwamen voor gebed en gezang. Opmerkelijk genoeg was dat niet alleen het traditionele gregoriaans, maar ook tweestemmigheid op Nederlandse teksten. Op de klassieke markt zal begijnengezang waarschijnlijk geen grote aftrek vinden, maar de liefhebber kan hier zeker terecht voor een bijzondere introductie.

ArjAn vAn dijk

Richard Egarr, de Engelse duizendpoot, bespeelt alle mogelijke toetsinstrumenten. Bovendien is hij artistiek leider van de Academy of Ancient Music. Hij legde Mozarts fantasieën en rondo’s vast, maakte diverse opnamen met violist Andrew Manze, en natuurlijk kennen we zijn cd’s met de Academy, waaronder een eersteklas uitvoering van Bachs Brandenburgse concerten. Nieuw in de collectie is het complete klavecimbeloeuvre van Louis Couperin. In het lijvige boxje van Harmonia Mundi zit naast de cd’s ook een boekje met commentaar van Egarr zelf, die de fameuze Grove Dictionary verbetert: volgens hem was Louis Couperin niet alleen de belangrijkste componist voor het klavecimbel van de hele 17de eeuw, maar eenvoudig de grootste van tijden. Op de twee instrumenten die Egarr bespeelt – een Vlaams en een Parijs’ exemplaar, naar modellen uit de tijd van Couperin – ontvouwen de ingenieuze sarabandes, courantes en gigues zich op delicate wijze. Egarr gaat gewiekst om met spanningsbogen. En, laat de musicus weten, de gebruiker van een mp3-speler kan naar hartenlust de shuffleknop aanzetten. De ordening van de delen in suites was immers een particuliere keuze van de uitvoerder. Richard Egarr heeft smaak en visie.

Frederike Berntsen

Begijnenzang in nieuwe serie

68 oktober 2011

Louis Couperin, de beste aller tijden?

cdbesprekingen barok

barok

J.s. bach

Werken in b-klein (Best of Bach in B Minor)

J. s. bach

Ensemble Schönbrunn Amsterdam

Leopold String Trio

Globe 5243

Hyperion CDA67826

‘H-moll schwarze Tonart’, schreef Beethoven eens. Duister, onheilspellend, geheimzinnig – met b-klein (zoals wij de toonsoort aanduiden) moest je voorzichtig zijn. Ook voor Bach was het geen alledaagse toonaard, vanwege de connotatie van droefenis en ernst.Toch leek het Ensemble Schönbrunn een aardig idee om verschillende b-kleinstukken aan elkaar te koppelen. Dankzij de flexibele bezetting van het ensemble (van trio tot nonet) gebeurt dat even vindingrijk als origineel. Bovendien is topniveau verzekerd: Bach pakte in zijn b-klein muziek altijd extra uit. Met het Vijfde Brandenburgse concert bijvoorbeeld, dat hier klinkt in de oorspronkelijke versie. Schönbrunn doet de vlammen ook hoog oplaaien in de expressieve sinfonia waarmee Bach zijn cantate Non sa che sia dolore opende. Je hoort hier dat b-klein bij hem eerder gevoelsaffect is dan drama. Zo ook bij de Ouverture BWV 1067, in feite een suite.

Schönbrunn treft overal de wat melancholieke sfeer, zelfs in de snellere passages.

Vanwege hun 25-jarig jubileum trakteert het ensemble ons ook nog eens op een bonus-cd met highlights. Je staat versteld wat Martin Root en zijn musici in de loop der tijd allemaal boven tafel hebben gehaald. Alle lof!

Jos van der Zanden

In 1985, ter ere van Bachs 300ste geboortejaar, maakte de Rus Dmitri Sitkovetski (1954) een arrangement van de Goldbergvariaties (1741) voor viool, altviool en cello. Bach had het werk geschreven voor klavecimbel (met twee klavieren). Overigens waagde Sitkovetski zich niet als eerste aan het meesterwerk. Na 1900 waren er al versies voor twee piano’s, orgel, gitaar en zelfs jazztrio verschenen. Met slechts drie strijkers verdwijnen er onvermijdelijk noten van het origineel maar het voordeel is dat het werk nu in zijn essentie verrijst. Het wordt van een maximale doorzichtigheid en elegantie. Geen meesterklavecinist zal de canons en fuga’s zo mooi kunnen spelen als het Leopold String Trio nu doet. Elke nieuw binnenkomende stem is een individu op zichzelf. Aangeslagen tonen zijn bovendien liggende tonen geworden, zodat we alles kunnen blijven volgen.Terwijl sommige 20ste-eeuwse Bachbewerkingen - bijvoorbeeld die van Jan van Vlijmen van Die Kunst der Fuge (2000) - klinken als late Stravinsky, waait door Sitkovetski’s versie juist de geest van Mozart. Zijn bewerking is op en top violistisch. Is het mooier of beter dan het origineel? Het is eenvoudig een ander stuk geworden. Ik vind het een openbaring.

JurJen vis

GoldbergVariations

Bach in b-klein: dat is uitpakken met droefenis en ernst

barok

Goldbergvariaties door strijktrio: een openbaring

barok

michel p. de montéclair

Six concerts à deux flûtes traversières sans basse

Jean-philippe rameau

Marie-Céline Labbé en Marion Treupel-Vrank (traverso)

L’Orchestre de Louis XV o.l.v. Jordi Savall

rAmée rAm 1102 (2 CD’S)

AliAVox AVSA 9882A+b (2 SACD’S)

Michel Pignolet de Montéclair was een musicians’ composer . Als fluitist schreef hij veelvuldig voor zijn eigen instrument en ook in de opera’s en cantates die hij componeerde, neemt de fluit als solo-instrument een belangrijke plaats in.Van de zes concerten voor twee fluiten (eigenlijk zijn het meer suites), was nog geen complete opname voorhanden. Montéclair componeerde ze waarschijnlijk om samen met een collega of leerling te spelen, maar de stukken circuleerden natuurlijk ook onder amateurmusici. De fluit was in Frankrijk een populair instrument, en niet alleen aan het hof. Het label Ramée steekt zijn nek uit met dit onbekende repertoire. Een dubbel-cd uitbrengen met enkel twee fluiten durft beslist niet iedereen aan. Maar Montéclairs muziek klinkt aangenaam verrassend. Marie-Céline Labbé en MarionTreupel-Frank zijn bovendien uitstekende traversospeelsters, die hoorbaar op elkaar zijn ingespeeld. Dit is een mooie uitgave voor de barokfijnproevers, en daar zijn er gelukkig veel van. Het valt te prijzen dat er ondanks al het gesomber over teruglopende cd-verkoop nog altijd ruimte is voor dit soort projecten.Voor fluitisten is deze cd uiteraard verplichte kost. marcel biJlo

Ballet heeft van meet af aan een centrale rol gespeeld in de Franse opera. Al in de 17e eeuw gelastte de Zonnekoning, ooit zelf een begenadigd danser, dat het muziektheater rijkelijk voorzien moest zijn van dansmuziek. Deze traditie heeft zich voortgezet tot Bizet en Massenet aan toe. Ten tijde van Jean-Philippe Rameau was het al niet anders. In zijn opera’s is vaak meer dan een half uur ingeruimd voor deze muziek.Tegenwoordig levert dat menig operaregisseur en choreograaf hoofdbrekens op. Hoe dit boeiend te ensceneren? De niet altijd even geslaagde balletscènes in Platée bij DNO (april jongstleden) zijn daar het recentste voorbeeld van, ondanks de uitstekend spelende Akademie für Alte Musik Berlin. Hoe dan ook, het is veiliger van deze sprankelende dansen een cd te maken. Mits uitmuntend uitgevoerd, want anders kan de saaiheid natuurlijk alsnog toeslaan. Dat geldt zeker niet voor de nieuwste opname van Jordi Savall met L’Orchestre de Louis XV. Zij namen de balletsuites uit vier grote theaterproducties op, waaronder Les Indes galantes en Les Boréades. Het resultaat is een spannende dubbel-cd waaruit blijkt hoe kleurrijk en levendig deze muziek kan worden uitgevoerd. Daar moet in de opera toch prima op kunnen worden gedanst.

Frans Jansen

Barokman Montéclair schreef verrassende suites voor twee fluiten

www.klassiekezaken.nl

Suites d’Orchestre

Savall brengt Rameau aan het dansen

oktober 2011 69

cdBesprekingen

oktober 2011

Richard Strauss

barok

Elektra

georg philipp Telemann Pariser Quartetten vol. 2 en 3 Lars Ulrik Mortensen e.a.

CPO 777376-2 (2 Cd’s)

foto: Marco Borggreve

Georg Philipp Telemann wordt nogal eens weggezet als een veelschrijver. Maar hij componeerde niet alleen veel, hij deed het vooral ook erg goed. Bovendien wist hij uitstekend hoe hij zijn werk moest verkopen, daar kan menig klassiek musicus van tegenwoordig nog een voorbeeld aan nemen. Zijn instrumentale kamermuziek componeerde Telemann vooral voor het geld of op verzoek. Vanuit Hamburg, waar hij maar liefst vijfenveertig jaar lang kapelmeester was, verzorgde hij zelf de uitgave en verkoop van zijn werken en dat legde hem beslist geen windeieren.

Telemann componeerde gemakkelijk voor elke denkbare bezetting en wist alle instrumenten op waarde te schatten. Zijn Parijse kwartetten hebben de bijzonderheid dat er naast fluit, viool en basso continuo ook een belangrijke rol is weggelegd voor de viola da gamba. Dit instrument was in de 18de eeuw in Duitsland nog bijzonder populair. De gambapartij vult het gebied op tussen fluit en viool enerzijds en continuo anderzijds. De Deense klavecinist Lars Ulrik Mortensen nam alle kwartetten op, het eerste deel verscheen al eerder, en werkt samen met musici die ook te vinden zijn in zijn barokorkest Concerto Copenhagen. Het ensemble weet Telemanns vondsten goed te accentueren, maar vervalt nergens in effectbejag. Dit is een prachtige dubbel-cd. marcel Bijlo

Telemann stopte zijn kwartetten vol vondsten

barok

andré campra Le Carnaval deVenise

Le Concert Sprituel o.l.v. Hervé Niquet

‘Willy Deckers enscenering van Elektra is inmiddels een klassieker’- Trouw Met Marc Albrecht nieuwe chef-dirigent van De Nederlandse Opera!

T 020 625 54 55

www.dno.nl

70 oktober 2011

GlOssa 921622GCd (2 Cd’s)

André Campra was organist aan de Notre-Dame van Parijs en schreef, vaak onder de naam van zijn broer Joseph, ook muziek voor het theater. Hij wilde zijn kerkelijke post niet in gevaar brengen, maar het was een publiek geheim dat Campra niet alleen kerkmuziek componeerde. In 1700 ging zijn Carnaval deVénise in première, een werk dat valt in de categorie comédie-ballet. Hervé Niquet omschrijft dit genre als een voorloper van de musical waarin toneel, zang en dans samenkomen. Het stuk beschrijft een liefdesgeschiedenis in carnavalstijd in Venetië, waarbij de geliefden een opvoering aanschouwen van een opera over Orfeo en Euridice. Dat stuk, in het Italiaans, is door Campra meegecomponeerd zodat dit stuk eigenlijk twee in elkaar geschoven opera’s bevat. Campra was van Italiaanse origine en kon daarom met de Italiaanse stijl goed uit de voeten. Le Concert Spirituel gaf vorig jaar tijdens het Festival Oude Muziek een sprankelende uitvoering van Le carnaval deVénise, met ongeveer dezelfde cast als op deze cd-opname. Ook hier vliegen de vonken eraf. Hervé Niquet is een theaterman bij uitstek en die kwaliteit kan hij, gesteund door zijn uitstekende solisten, koor en orkest, in dit wervelende stuk optimaal kwijt. marcel Bijlo

De vonken vliegen eraf in carnaval van Campra

cd/dVdbesprekingen opera

opera dvd

richard Wagner

antonín dVorák

Solisten, Radio Filharmonisch Orkest, Groot Omroepkoor, Mannenkoor Latvija o.l.v. Jaap van Zweden

Kristine Opolais, Klaus FlorianVogt e.a., Bayeriches Staatsorchester o.l.v.Tomáš Hanus.

Regie: Martin Kušej

Challenge ClassiCs CC72519 (4 saCD’s + 1 DvD)

Cmajor 706408 (2 DvD’s)

Opera’s vanWagner, door Jaap van Zweden in de ZaterdagMatinee gedirigeerd, vormen inmiddels een begrip. Na bejubelde uitvoeringen van Lohengrin en Die Meistersinger von Nürnberg stond het bij voorbaat vast dat ook Parsifal,Wagners zwanenzang, een feest zou worden. En we werden niet teleurgesteld.Wat er die middag, op 11 december 2010 in het Amsterdamse Concertgebouw gebeurde, was een regelrechte belevenis. Gelukkig werd de opera niet alleen live uitgezonden op tv, maar ook live opgenomen. Het fraai vormgegeven, compacte doosje bevat naast vier cd’s een dvd met hoogtepunten ook een uitgebreid boekje met alles erop en eraan: toelichtingen, synopsis, libretto….. Hulde voor de uitgever, zo hoort dat! De uitvoering is formidabel. Het is wellicht niet de beste Parsifal ooit – Jaap van Zweden begon naar mijn mening iets te voorzichtig en te nuchter - maar gaandeweg kreeg ik kippenvel.

Klaus Florian Vogt was een lichte Parsifal, precies zoals ik mij een onnozele jongeman voorstel. Katarina Dalayman een meer dan overtuigende, zeer verleidelijke Kundry. Falk Struckmans Amfortas (wat een stem!) klonk gekweld, maar wat mij betreft gaat de erepalm naar de onvolprezen Gurnemanz van Robert Holl. basia JaWorski

Welke regisseur vergelijkt Rusalka, één van de mooiste maar ook droevigste sprookjes ooit, met het gruwelijke incestdrama dat plaatsvond in het Oostenrijkse Amstetten? Welke regisseur vormt Watergeest, de beminnelijke en liefhebbende sprookjesvader, in ‘s hemelsnaam om tot de psychopaat Joseph Fritzl?

En welke regisseur, vraag ik ten slotte, maakt van de naieve, kinderlijke waternimf een krolse kat ? Nee, beste Martin Kušej, zo staat het allemaal niet in het libretto!

En al evenmin in de muziek.

Hoe het wel zit: de kleine Rusalka heeft haar hart verpand aan een menselijk wezen. En in ruil voor een menselijk lichaam offert ze aan de heks Ježibaba het mooiste wat ze bezit: haar stem. In het sprookje van Andersen loopt het niet goed af, en niet anders is het in het muzikale sprookje van Antonín Dvorák. Maar voor ze haar stem kwijtraakt, zingt Rusalka wel het ‘Lied aan de maan’, zowat het mooiste wat ooit is gecomponeerd. Maar kan het de regisseur wat schelen? Als Martin Kušej maar scoren kan!Wat zonde van de prachtige opera! En wat zonde van de werkelijk fantastische zangers. Kristine Opolais is als Rusalka om te zoenen zo mooi. Grrr, soms wil je jezelf terugtoveren naar het cd-tijdperk. basia JaWorski

Parsifal

Rusalka

De formidabele ‘Parsifal’ van Jaap van Zweden

filmmuziek

Sluit de ogen en luister naar Rusalka, om te zoenen zo mooi

documentaire dvd

Frank scheFFer

ernst reiJseger

EasternVoices: Festival Morgenland Osnabrück

Cave Of Forgotten Dreams

Met o.a. Alim Qasimov (Azerbeidjan), Ibrahim Keivo (Syrië), Salar Aghili (Iran).

Ernst Reijseger, Harmen Fraanje, Sean Bergin, Nederlands Kamerkoor

euroarts 2058688

Winter & Winter 910 181-2

In 1994 werden bij Vallon-Pont-d’Arc in Zuid-Frankrijk de vroegst bekende grotschilderingen gevonden, circa 30.000 jaar geleden gemaakt. Afgebeeld staan vooral dieren die op de toenmalige mens indruk maakten. De Duitse cineast Werner Herzog (1942), die in zijn vele films vooral uit is op een vervreemdende kijk op de werkelijkheid en zich verzet tegen banaliteit in visuele uitingen, raakte gefascineerd door de eerste beelden die de mens achterliet. In 2010 maakte hij de film Cave of Forgotten Dreams, waarin 3D-beelden uit de grot en interviews met archeologen en historici elkaar afwisselen. De muziek bij deze film is afkomstig van de Nederlandse cellist Ernst Reijseger, die uiteraard zelf speelt maar ook leden van het Nederlands Kamerkoor heeft uitgenodigd. Het Duitse labelWinter &Winter, gespecialiseerd in hedendaagse muziek, brengt deze filmmuziek nu apart uit.

De luisterervaring roept beelden op die grenzen aan verstilling en niet zelden aan somberheid. De soundtrack is voor Reijsegers doen opmerkelijk bedeesd en tonaal, met Barok en Barber als inspiratie. Na het beluisteren van deze cd wil je gegarandeerd zien wat Herzog in beeld heeft gebracht. arJan Van diJk

Reijseger levert soundtrack bij film van Herzog

www.klassiekezaken.nl

“Alle mensen zijn gelijk”, stelt Alim Qasimov, musicus uit Azerbeidjan, in de documentaire EasternVoices van Frank Scheffer. “Maar politiek en economische belangen drijven naties uit elkaar. Iedereen heeft een ziel, iedereen weent en lacht.

Alle mensen willen leven. Zo komt muziek tot stand.”Wijze woorden van deze zanger/instrumentalist, die met andere musici uit het Midden-Oosten deelneemt aan het dappere Morgenland Festival in de Duitse stad Osnabrück. Over dit ‘humane festival’ waarin Oosterse en Westerse musici elkaar ontmoeten, maakte Scheffer een prangende documentaire. Op een gegeven moment dreigt het gezamenlijke project van zangers uit Azerbeidjan en westerse musici te mislukken – hoe symbolisch – wegens verschillende opvattingen en tradities. Oriëntaalse musici gaan vrij om met hun materiaal, westerlingen hebben juist structuur nodig. Door te volharden komt het uiteindelijk goed. “We hadden gewoon meer tijd nodig om ons aan elkaar aan te passen”, zegt een Duitse violist. Het festival brengt de verschillende werelden dus in meerdere opzichten bijeen. Scheffers film met prachtige muziek uit exotische gebieden – de Syrische zanger Ibrahim Keivo stal mijn hart – is meer dan een uitstekende documentaire. Het is een spiegel voor iedereen. doron nagan

Oost en west musiceren in docu Frank Scheffer

oktober 2011 71

I

foto: Peter arno broer

coluMn IntervIew klassIeke hans hegzaken

foto: rankIn

Ik heb zo langzamerhand een heel dossier over Nigel Kennedy, de muzikant die altijd wel iets op collega’s heeft aan te merken.

Kankeren of uithalen kan hij namelijk minstens zo goed als vioolspelen. De ene keer deugen de Engelse orkesten niet, en hun repetitieschema’s al evenmin. Op een ander moment moeten dirigenten het ontgelden.

Egocentrische wezens zijn het: meer geïnteresseerd in geld en prestige dan in een goeie relatie met hun orkest. Of ze worden door Kennedy - als een soort Wiedergutmachung - juist de hemel in geprezen. Zoals de oude Klaus Tennstedt overkwam, vlak voordat hij het aardse voor het hemelse verruilde.

Ja, Nigel Kennedy kan er wat van. Met zijn viool, met zijn mond én met de pen. Het is een vervolgverhaal. De recentste aflevering rond de tegenwoordig in Polen wonende bad boy of music barstte half augustus los, kort na zijn solooptreden tijdens de Proms in de Londense Royal Albert Hall. Kennedy speelde eerst

72 oktober 2011

KinKy Kennedy een preludium van Bach. Daarna de Tweede partita met die immense Chaconne als magistrale afsluiting. Hij klaarde die klus heel redelijk maar niet uitzonderlijk, vond ik.

Eigenlijk waren de daaropvolgende toegiften, toen Bach door de jazzmolen werd gehaald, veel amusanter.

Het kwaad was toen echter al geschied. Op het podium gedroeg de overjarige punker (hij wordt eind dit jaar 55) zich nog keurig. Als een volleerde, charmante entertainer die weet hoe hij zijn publiek moet bespelen. In het programmaboekje ging hij echter helemaal los. Hij ventileerde daar meningen die je van musici anders alleen in de kleedmaker of tijdens een repetitie hoort. Zelden in het openbaar, omdat het als weinig collegiaal wordt beschouwd.

Geen probleem voor kinky Kennedy, die kennelijk zin had om er eens even lekker tegenaan te gaan.

De indertijd fameuze vioolschool van Ivan Galamian aan de Juilliard School in NewYork? Allemaal rubbish, louter gericht op techniek. Bach uit Moskou? Die spelen ze daar alsof het om Paganini gaat! En violisten die op darmsnaren en oude instrumenten spelen en de beginselen van de authentieke muziekpraktijk uitdragen, deugen volgens Kennedy al evenmin. Die plaatsen Bach in een “vreemd en uitgewoond ghetto”. Alles wordt gespeeld met dezelfde technische trucjes, waardoor filosofische meesterwerken veranderen in oppervlakkige showstukken.

Nee, danYehudi Menuhin, Kennedy’s voormalige beschermheer. Die wist hoe je Bach moest doorgronden. “Vier noten van Menuhin zijn meer waard dan duizend van welke nog levende violist ook”. Zo, die zit.

Waar hij aan toevoegde: “Bach speaks through Menuhin’s violin”. En niet via de “zogenaamd authentieke” interpretaties, die het publiek

Nigel KeNNedy giNg er eeNs leKKer tegeNaaN

volgens Kennedy het gevoel geven dat het bij Bach uitsluitend draait om mathematische schema’s en techniek. “Ik zie het als mijn taak om Bach in het rechte spoor te houden en zijn muziek meer mét dan zónder emotionele kern te presenteren.”

Voor Kennedy is en blijft Menuhin de standaard. “Menuhin speelde Bach al op een fantastisch spiritueel niveau toen hij nog een teenager was. Als je tegenwoordig hoort hoe leeg en wezenloos violisten van achttien spelen, dan kun je ervan uitgaan dat ze diezelfde shit ook nog spelen als ze vijftig zijn. Pathos en diepgang kun je niet aanleren”.

Waarschijnlijk heeft hij gelijk als het gaat om de traditionele Bachopvattingen van grootheden als Pablo Casals enYehudi Menuhin.

Maar zou Kennedy kunnen verklaren hoe het komt dat zijn grote idool die hoge artistieke standaard op latere leeftijd technisch niet wist vast te houden? Zou dat louter te maken hebben met die andere “shit”, te weten ouderdom en fysieke aftakeling? Neemt niet weg dat het absoluut de moeite waard is om nog eens kennis te nemen van de inderdaad soevereine manier waarop Yehudi Menuhin Bach speelde. Dus toch bedankt, Nigel Kennedy.

Yehudi Menuhin speelt Bach in mono op Naxos Historical en in stereo op EMI.

Johann sebastIan bach SONATES & PARTITAS

Yehudi Menuhin (viool) eMI classIcs 5754162 (2 cd’s)

ONZINpuZZel

1

1

jAN peter rAAt

2

3

In elke onderstaande onzinzin gaat een muzikaal begrip verborgen.

4

5

Voorbeeld: Komt deze dame nu eten? (oplossing: menuet) Vul de elf begrippen in en de verticale kolom onder cijfer 1 geeft de oplossing.

6

7

8

9

10

11

1) edison at enkele bananen voor hij een uitvinding deed.

2) de pater en de non eten rauwe bonen.

3) voor ik deze kant opga,lopen we samen nog een eindje op.

4) Kan pia noten lezen?

5) In de kou ver turen is vermoeiend.

6) het sentiment in die film droop er af!

7) Zonde dat die kitsch er zomaar tussendoor staat.

8) drinkt Bas uit een beker?

9) de jongen trad aan in zijn nieuwe kostuum.

10) Om voor een olifant asiel aan te vragen gaat wat ver.

11) het interesseert me geen bal, laden die hap!!!

Stuur uw oplossing met naam, adres en/of e-mailgegevens voor 21 oktober 2011 naar: Vereniging Klassieke Zaken, Postbus 226, 1200 AE Hilversum.

Onder de goede inzenders wordt de nieuwe cd 'Live in Zaragoza' van Jorge Luis Prats verloot. Met dank aan Universal Music.

prIjswINNAArs ANtwOOrd

OplOssINg puZZel Klassieke Zaken Magazine nr. 4-2011 R谩k贸czy Marsch www.klassiekezaken.nl

dhr. p.j.th. FAltAy, NederhOrst deN Berg Mw. M.e. schIllINg, AMsterdAM dhr./Mw. c.h.j. ceeleN, Oss dhr. F. wIrtZ, wIjK BIj duurstede Mw. l. v.d. lOgt, Best dhr. s. BeuNder, hOOgvlIet dhr./Mw. B.p. grOeNhuyZeN, grONINgeN Mw. N. deN hOllANder, MIddelBurg dhr./Mw. r. BesseMs, eNschede dhr./Mw. p.p.w. strOeKxs, gOOr

De prijswinnaars ontvangen een cd met werken van Mendelssohn.

Met dank aan Harmonia Mundi. oktober 2011

73

klassieke zaken specialisten

 Winkels met postorderservice Alle besproken cd’s in het magazine zijn te allen tijde door de Klassieke Zaken Specialist te bestellen.

ALKMAAR Boekhandel Feijn 

DEN HAAG caminada 

LEiDEN Firma Van luyken 

klassika z 

Vanleest/paagman

plato leiden  Vrouwensteeg 4-6 / 071-5149689 www.platomania.nl

DEVENTER plato deVenter 

VelVet music  Nieuwe Rijn 34 / 071-5128157 www.velvetmusic.nl

Laat 47 / 072-5409944 www.feijn.nl Alleen postorder 06-30260795 www.klassikaz.net

ALMELO hilarius Broekhuis 

Koornmarkt 24 / 0546-456717 www.boekhandelbroekhuis.nl AMERSFOORT de algemene Boekhandel

Leusderweg 184-188 / 033-4622222 www.algemeneboekhandel.nl AMSTELVEEN de BijenkorF cd aFd.

Galerij 152 / 0900-0919 www.vanleestklassiek.nl AMSTERDAM Broekmans & Van poppel 

Van Baerlestraat 94 / 020-6751653 www.broekmans.com

de BijenkorF cd aFd.

Dam 1 / 0900-0919 www.vanleestklassiek.nl charles muziek

Weteringschans 193 / 020-6265538 charlesmuziek@planet.nl concerto 

Alleen postorder / 070-3466277 www.caminada.nl

Frederik Hendriklaan 217 / 070-3383838 www.vanleest.nl

Kleine Overstraat 33 / 0570-612539 www.platomania.nl

de woestijnroos 

MAASSLuiS mastersound 

Kleine Overstraat 30-32 / 0570-642491 www.woestijnroos.nl

Noordvliet 29 / 010-5917822 peter@mastersoundonline.nl

DORDRECHT dordrecht klassiek 

MAASTRiCHT de BijenkorF cd aFd.

Voorstraat 435 / 078-6122169 dordrechtklassiek@telfort.nl

Achter hetVleeshuis 26 / 0900-0919 www.vanleestklassiek.nl

DRiEBERGEN cd artline V.o.F. 

MiDDELBuRG de drukkerij 

Traaij 1-C / 0343-521532 www.cdendvd.nl

Markt 51 / 0118-886874 www.drukkerijmiddelburg.nl

EiNDHOVEN Bullit klassiek 

NiJMEGEN Boekhandel roelants 

Heuvel Galerie 140 / 040-2465107 www.bullitklassiek.nl

LUX, Marienburg 38-39 / 024-3221734 www.roelants.com

de BijenkorF cd aFd.

kroese klassiek 

Piazza 1 / 0900-0919 www.vanleestklassiek.nl

Molenstraat 126 / 024-3221346 www.kroese-online.nl

ENSCHEDE Boekhandel Broekhuis 

OLDENZAAL lansink hiFi, Video & cd’s 

Utrechtsestraat 54-60 / 020-6245467 www.concerto.nu

Marktstraat 12 / 053-4325210 www.boekhandelbroekhuis.nl

music store  Gelderlandplein 211/ 020-6441696 www.musicstore.nl

ERMELO riemer & walinga cd aFd. 

Fame music B.V. 

Kalverstraat 2-4 / 020 - 6382525 www.fame.nl

APELDOORN nawijn en polak BoekVerkopers 

Marktplein 24 / 055-5212709 www.nawijn-polak.nl

plato apeldoorn 

Brinklaan 15 / 055-5213580 www.platomania.nl

ARNHEM muziekhandel Bergmann 

Koningsstraat 19 / 026-4423014 www.bergmann.nl de BijenkorF cd aFd.

Ketelstraat 45 / 0900-0919 www.vanleestklassiek.nl BERGEN OP ZOOM Quist Boekhandel 

Fortuinstraat 22-24 / 0164 240 232 www.quistboeken.nl

BREDA muziekhandel spronk 

Wilhelminastraat 24 / 076-5215213 www.muziekvanspronk.nl

CASTRiCuM Boekhandel scholte

W.C. Geesterduin / 0251-652533 www.boekhandelscholte.nl COEVORDEN music store 

Friesestraat 50 / 0524-517332 www.musicstore.nl DELFT muziekhandel Van Buytene 

Binnenwatersloot 16 / 015-2123853 www.cdklassiek.nl DEN HAAG de BijenkorF cd aFd.

Wagenstraat 32 / 0900-0919 www.vanleestklassiek.nl

Breestraat 97 / 071-5120035 vanluijken-klassiek@hotmail.com

Stationsstraat 131 / 0341-552405 www.riemer-walinga.nl

GRONiNGEN Boekhandel Van der Velde 

Grootestraat 20 / 0541-512981 lansinkhifi@planet.nl

RODEN Boekhandel daan nijman 

Heerestraat 87 / 050-5012967 http://www.daannijman.nl ROOSENDAAL het VerBoden rijk 

A-Kerkhof 45-47 / 050-3125593 www.boekhandelvandervelde.nl

Nieuwe Markt 66 e / 0165-529223 www.verbodenrijk.nl

het carillon  Kwinkenplein 6 / 050-3123625 www.hetcarillon.nl

ROTTERDAM de BijenkorF cd aFd.

plato groningen  Oude Ebbingestraat 41 / 050-3135055 www.platomania.nl HAARLEM Bruno klassiek 

Gierstraat 50 / 023-5323240 www.brunoklassiek.nl

Coolsingel 105 / 0900-0919 www.vanleestklassiek.nl Vanleest donner klassiek

Lijnbaan 150 / 010-4046100 www.vanleestklassiek.nl

snijders hiFi cd classiQue  Hoogstraat 137-139 / 010-4125000 www.snijders-hifi.com

HEERLEN smeets klassiek & jazz 

SNEEK Boekhandel Van der Velde 

Akerstraat 5 / 045-5715550 www.smeetsklassiek.nl

Kruizenbroederstraat 36 / 0515-423900 sneek@boekhandelvandervelde.nl

HENGELO Boekhandel Broekhuis 

uTRECHT de BijenkorF cd aFd.

Weemenstraat 45 / 074-2910267 www.boekhandelbroekhuis.nl

Sint Jacobsstraat 1a / 0900-0919 www.vanleestklassiek.nl

’S-HERTOGENBOSCH pieter Van os cd 

BoudisQue classiQue  Vredenburg 31 / 030-2321488 www.boudisque.nl

Snellestraat 44 / 073-6131150 www.pietervanoscd.nl KROMMENiE erwin Vermast cd-dVd shop 

Zuiderhoofdstraat 2 / 075-6216382 www.erwinvermast.nl LEEuWARDEN Boekhandel Van der Velde 

Nieuwestad 57-59 / 058-2132360 leeuwarden@boekhandelvandervelde.nl

poort 

Voorstreek 6 / 058-2123905 www.poortmusic.nl

plato utrecht 

Voorstraat 35 / 030-2310826 www.platomania.nl

VENLO sounds recordshop BV 

Parade 66 / 077-3510625 www.sounds-venlo.nl

ZuTPHEN music all in 

Beukerstraat 24 / 0575-516444 www.musicallin.net ZWOLLE plato zwolle 

Klokkensteeg 14 / 038-4225354 www.platomania.nl

klassiek in het muziek gebouw

65 concerten met een blik van nu originele meesterwerken puur en onverwacht

mediapartner

www.muziekgebouw.nl / 020 788 2000

exclusieve exclusieve aanbieding boxaanbieding

Voor L c ubLEdESn SLEcht

39,95

95 44,

KLASSIEKEZaKen adviesprijs*

5 CD’S NU SLECHTS

riCCarDo CHaiLLy viErT EEN Triomf mET DE SymfoNiEëN vaN bEETHovEN iedere dirigent van naam heeft ze op zijn cv: de symfonieën van ludwig van Beethoven. maar lang niet iedereen weet ze te voorzien van een eigen signatuur. riccardo Chailly heeft ze de afgelopen jaren grondig geanalyseerd, in vele zalen gedirigeerd en uiteindelijk opgenomen tijdens concerten met zijn gewandhausorchester leipzig. de cyclus, die is aangevuld met acht ouvertures, laat horen dat de voormalige chef van het Concertgebouworkest Beethovens partituuraanwijzingen tot in het kleinste detail volgt. hij legt de klassieke transparantie van Beethovens eerste bloot, maar ook het onafwendbare drama van de vijfde, het verhaal van de Zesde en, uiteindelijk, de revolutionaire grandeur van de negende. een triomf voor Chailly én voor het oudste orkest van duitsland!

ludwig van beethoven negen Symfonieën, pluS de ouvertureS prometheuS, leonore nr. 3, fidelio, Coriolan, egmont, ruinen von athen, namenSfeier, König Stephan

Katerina Beranova, Lilli Paasikivi, Robert Dean Smith, Hanno Müller-Brachmann, Gewandhausorchester o.l.v. Riccardo Chailly decca 4782721 (5 cd’s)

biedt u deze uitgave aan.

Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten.Zie voor de complete lijst pagina 74. *Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 18 november 2011. oktober 2009