Wijkkrant December 2014 by Webmaster Schilderswijk

wijkkrant

Jaargang 40 nr. 5, december 2014

WWW.SCHILDERSWIJKGRONINGEN.NL

voor Kostverloren en de Schildersbuurt

In dit nummer o.a.: • GROTE BELANGSTELLING BEWONERSAVOND 3 • PARTICIPATIECAFÉ 6 • NACHTELIJK GESCHREEUW 8 • MILIEUDAG JOZEF ISRAËLSPLEIN 10 • TOETS HOOGTE HUURPRIJS! 12 • OPEN BRIEF VAN WIJKRAAD 16 • STOLPERSTEINE 21

Colofon

Van de eindredacteur door Joop Dollekamp

De Wijkkrant Schilderswijk is een uitgave van de Wijkraad Schilderswijk. De wijkkrant verschijnt vijf keer per jaar in een oplage van 4200. Verspreiding Schildersbuurt en Kostverloren Hoofdredacteur Grietje Scholtens Gerard Doustraat 102 9718 RL Groningen tel.: 050-311 97 65 Eindredacteur Joop Dollekamp Jozef Israelsstraat 62 A 9718 GN Groningen tel.: 050-314 18 25

Het is weer een veelzijdig krantje geworden. Het 40 jarig bestaan van de Wijkraad op 22 oktober was een groot feest. Het verslag staat in 8 delen in deze krant. Daarnaast weer een aantal gebruikelijke artikeltjes en een paar opvallende. Een open brief van de wijkraad aan de Gemeente. Een artikel vol “Nachtelijk geschreeuw”, twee bijzonder interessante artikelen over de Stolpersteine. Een verslag van de Milieumarkt Kostverloren (Kostverloren heeft al opgeruimd) en een aankondiging van het Milieuplein aan het Jozef Israelsplein (de Schildersbuurt gaat nog opruimen). Deze Wijkkrant is al weer de vijfde van dit jaar en daarmee de laatste van 2014. De Wijkraad, alle medewerkers van de Wijkkrant wensen alle lezers zeer goede feestdagen en prachtig OUD en NIEUW en een heel gelukkig 2015. Veel leesplezier en tot volgend jaar!!

2 Emailadres redactie: wijkkrant@schilderswijkgroningen.nl Emailadres Wijkraad secretariaat@schilderswijkgroningen.nl Wijkreporters Tom van der Meulen Alice Meins Wijkfotograaf vakant Foto voorpagina Tom van der Meulen

De copy voor de volgende wijkkrant moet de redactie bereikt hebben op

Vormgeving Letter & Lijn, Rubensstraat 9 9718 MA Groningen tel. 050 - 280 94 47 www.letterenlijn.nl Druk Drukkerij de Volharding, Hoendiepskade 12 9718 BE Groningen tel.: 050-312 72 23 volharding@wxs.nl De wijkkrant is digitaal nu al te vinden of komt snel op www.schilderswijkgroningen.nl onder tabblad Wijkkrant

15 januari 2015

De einddatum voor de copij is altijd de 15-de van de oneven maand, behalve juli de 7-de maand.

Belangrijke telefoonnummers Politie & Gemeente Alarmnummer politie, brandweer en ambulance 112 Politie bureau West 0900 - 88 44 Gemeente Meldpunt Stadsbeheer 050 - 367 10 00 Gemeente DIA (Dienst Informatie en Administratie) 050 - 367 70 00 Gemeente Stadsbeheer 050 - 367 10 00 Gemeente Containers bestellen 050 - 367 10 00 Gemeente OCSW (Onderwijs, Cultuur, Sport en Welzijn) 050 - 367 61 11 Gemeente Wijkpost Oude Wijken 050 - 367 10 00 Gemeente RO/EZ (Ruimtelijke Ordening & Economische Zaken) 050 - 367 81 11 Meldpunt Overlast 050 - 587 58 85 Waterbedrijf Groningen 050 - 368 86 88 Ombudsvrouw Gemeente Groningen 050 - 318 65 68 Kinderhulpinstellingen Kindertelefoon (gratis van 14.00 - 20.00) 0800 - 04 32 O.B.S. Petteflet 050 - 312 17 18 Buitenschoolse Opvang Schildersbuurt (BSO) 050 - 313 03 88 SKSG Kinderopvang 050-313 77 27 Zorghulpinstellingen GGD 050 - 367 40 00 Doktersdiensten Groningen 0900 - 92 29 Thuiszorg Groningen 0900 - 86 15 Buurtzorg Groningen Centrum 06 - 20604727 Vitaal Thuiszorg 050 - 741 00 00 Dierenambulance 0900 – 18 22 Sociaal Raadslieden/Maatschappelijk Werk (MJD) 050 - 577 51 04 Diversen Essent storingen gas en elektra 0800 - 90 09 Info/klachten folderservice/verspreiding reclame folders 0900 – 20 23 070 Nijestee algemeen / onderhoud 050 - 853 35 33 Rechtswinkel Groningen 050 - 313 47 07 Rod-O-Matic (verstoppingen) 24 uur per dag 050 - 313 88 22 Ziggo klantenservice 0900 - 18 84

Grote belangstelling in het Kasteel op 22 oktober door Tjaaktje van der Wijk/Joop Dollekamp/Grietje Scholtens Een hoge opkomst op de Bewonersavond en de 40-ste verjaardag van de Wijkraad Schilderswijk. Zowel op het formele gedeelte als het informele gedeelte. Liesbeth Klunder, die al bijna een jaar de functie van secretaris perfect uitoefent, werd formeel benoemd. Voor benoeming is namelijk instemming van de bewoners nodig. Die instemming werd enthousiast gegeven. Mart Coenders, die wel bestuurslid blijft, maar niet meer als secretaris actief is, is met een kleine attentie bedankt voor de vele jaren dat hij het secretariaat op zich heeft genomen. De diverse werkgroepen hebben zich gepresenteerd, vele bewoners waren nieuwsgierig en hebben zich laten informeren. Het is goed te zien dat velen zich hebben aangemeld als actieve bewoner, die wel iets voor een van de vele projecten in de wijk wil doen. Toevallig is vandaag ook onze ‘wijkwethouder’ benoemd. Dat is Roeland van der Schaaf. Hij was vanavond ook aanwezig en heeft meteen een goede indruk van onze jonge en actieve wijk. En hij feliciteerde “onze wijk” met onze 40 jaar. Hij gaf daarbij, namens het College van B&W een ka-

dootje aan de Wijkraad en overhandigde dit aan de (zeer verraste) voorzitter, Grietje Scholtens. De muzikale omlijsting werd verzorgd door ‘De Kuip’, die de sonetten van wijlen Driek van Wissen op muziek heeft gezet, waarin De Stad centraal staat. Heel veel dank aan alle werkgroepen die zich op voortreffelijke wijze hebben gepresenteerd. Tevens dank aan alle aanwezigen en hun betrokkenheid naar de wijk.

De tafel van de ‘Ommetjes’ werden regelmatig bezocht door Annelies Coenders De viering van het 40 jarig bestaan van de Wijkraad/Wijkkrant in het Kasteel is zowel voor de werkgroepen, als voor de bewoners in de buurt een gezellige bijeenkomst geworden. Terwijl de vergadering, druk bezocht, gaande was, maakten de werkgroepleden een mooie info-markt van de diverse onderwerpen. De tafel van de “Ommetjes” werd regelmatig bezocht door o.a. nieuwe bewoners in de wijk, maar ook ervaringsdeskundigen, die hun waardering over de “Ommetjes” uitspraken. Als eersten waren de vertegenwoordigers van de HVKostverloren met een vraag, om in het voorjaar van 2015 gezamenlijk een activiteit te organiseren: wandelen en eten. Leuk, dat die verbinding al tot stand is gekomen. Ondertussen weten we wie de ontwerper en uitvoerder van de stalen boom in Kostverloren is: Anne Makkink. Zie ook www.annemakkink.nl Zo blijven er altijd wetenswaardigheden, die we aan elkaar kunnen vertellen.”

GROEN&GRIJS LIET ZICH ZIEN door Hein Pronk Een doeltreffende avond! Voor de werkgroep Grijs&Groen was het een goede mogelijkheid om met diverse illustraties en teksten te laten zien

wat er in de nabije toekomst door de afdeling Stadsbeheer uitgevoerd gaat worden. Voorbeelden waren: het verwijderen van het midden-talud in de rijbaan van het Hoendiep, de aanpak van de riolering in de verschillende straten in Kostverloren en het

herstel van de oeverkanten langs het haventje bij de Mondriaan/Rubensstraat. Bedankt voor de organisatie van deze avond.

Impressie Buurtavond Gluren bij de Buren door Jeanette Venema, namens de werkgroep GbdB Het heerlijk avondje was vroeg gekomen dit jaar! Vol verwachting en met kloppend hart toog ik als werkgroeplid van Gluren bij de Buren naar de viering van 40 jaar Wijkraad in Het Kasteel.

Stolpersteine Schilderswijk kreeg veel ondersteuning door Mart Coenders, mede namens Peter Vroege en Gerard Smeding We vonden het een geslaagde avond. Veel bewoners zijn met uiteenlopende zaken in de wijk actief en hebben hun resultaten en voornemens aan een groot aantal mensen kunnen presenteren. Dat geldt ook voor het project van de “Stichting Stolpersteine Schilderswijk Groningen”. Er was veel belangstelling en ondersteuning voor het project. Ook was men benieuwd hoe het onderzoekswerk plaatsvindt. We hebben heel veel informatie kunnen geven.

Alles wat in Het Kasteel wordt georganiseerd is wat mij betreft al bij voorbaat geslaagd (een lokatie om trots op te zijn als wijk). Mede dankzij de perfecte organisatie door de wijkraad werd dat ook deze avond weer bevestigd. Door Bina en Fenny was onze presentatie zorgvuldig voorbereid en we mochten terug kijken op vijf jaar Gluur-documentatie. Aan de geïnteresseerde blikken te zien werd dit zeker gewaardeerd door de bezoekers. Het leverde ons zelfs 3 nieuwe gluuradressen en 3 nieuwe helpers op! Maar ook voor de werkgroep was het leuk om eens over de schouder te kij-

De boomgaardgroep door Liesbeth Cavé, Zoals iedereen weet, hebben we in oktober gevierd dat de wijkraad 40 jaar bestaat. Ook de boomgaardgroep was in Het Kasteel aanwezig. Het was erg gezellig en we hebben verschillende buurtbewoners nog wat informatie gegeven over de boomgaard. Drie mensen bleken bereid om ons te helpen. Er was zelfs iemand bij die kan snoeien.

ken naar wat er in die vijf jaar allemaal al is gepasseerd. Natuurlijk zagen we ook onze kans schoon en gingen nu zelf eens ongegeneerd Gluren bij onze presenterende Buren in de zaal. En persoonlijk was ik ook nu weer onder de indruk van wat er allemaal in gang wordt gezet in de wijk. Gevuld met nieuwe info, enkele glazen wijn, verrassende muziek en teveel hapjes en kwam ik voldaan thuis: tis en blijft een heerlijke wijk om in te wonen. We mogen trots zijn met z’n allen!!

Ook steun uit de wijk voor bomen Kraneweg door Marleen Dohle De actiegroep bomen Kraneweg heeft het als zeer positief ervaren dat de wijkraad de gelegenheid bood onze actie voor een brede groep uit de wijk toe te lichten. Wij vonden het bijzonder dat we juist ook uit de rest van de wijk heel veel reacties kregen van mensen die vinden dat er hoognodig iets gedaan moet aan de erbarmelijke groensituatie aan de Kraneweg. Veel bewoners stelden dat de Kraneweg de entree is naar de Schildersbuurt en Kostverloren. De slogan “liever een groene laan dan een racebaan” sloeg duidelijk aan.

VAN BUURTVERENIGING HET EERSTE SCHILDERSKWARTIER EN STUDENT & BUREN door Jacob Wolters Het is goed te zien hoe actief onze wijk is. En hoe veelzijdig. Een mooie avond. Samen met Student & Buren heeft de buurtvereniging het 1e Schilderskwartier zich op de markt van de Wijkraad kunnen presenteren. En we konden daar goed laten zien wat we willen bereiken: een leefbare buurt. Aan de ene kant door invloed uit te oefenen op de politiek, om op die manier voorwaarden te creëren waaronder dat mogelijk is. STOPDEOPTOP is daarvan het meest zichtbare teken. En aan de ander kant door initiatieven te nemen, gericht op samenleven met elkaar. Het Jozef Israëlsfeest is daarvan een goed voorbeeld. Er was veel belangstelling van buiten het verenigingsgebied voor onze activiteiten. Tot over de wijkgrenzen heen. En onze laatste posters tegen het optoppen gingen vlot over tafel. Wij hopen dat het aanstekelijk heeft gewerkt en dat ook andere buurten binnen de Schildersbuurt zich vereniging om samen met ons verder te bouwen aan een leefbare wijk. Wij zien uit naar een 2e Schilderskwartier en delen graag met hen onze ervaringen.

Positief was ook dat we onze nieuwe wijkwethouder Roeland van der Schaaf meteen op deze avond aan konden spreken. Hij gaf aan dat hij goed doordrongen was van het belang dat de talrijke omgewaaide en omgekapte bomen vervangen moeten worden. We zijn er nog steeds niet met de bomen voor de Kraneweg, maar we hebben als actiegroep goede moed. Wethouder van der Schaaf heeft toegezegd dat hij op zoek gaat naar het resterende budget dat nodig is. We blijven als groep actief en hopen dat er in december eindelijk groen licht is. Als actiegroep hebben we de gemeente gevraagd de bewoners te betrekken bij onderwerpen als de boomsoort die er terug komt of de vraag hoeveel bomen de bewoners willen versus het aantal parkeerplekken, bijvoorbeeld in de vorm van een minireferendum of enquête. We hopen u in een volgende wijkkrant weer nader te informeren. Los daarvan: het was leuk om op deze wijkavond rond te lopen en kennis te maken met de talrijke bewoners die zich inzetten voor onze wijk, in wat voor vorm dan ook. De actiegroep bomen Kraneweg: Bea Ekamper, Henk Tiggelaar, Hein Pronk, Matteke Winkel, Marleen Dohle

Praat mee in het Participatiecafé door Roelof Otten .- Coördinator Participatie Nijestee De ParticipatieRaad is de formele overlegpartner van Nijestee en bestaat uit 11 personen. De ParticipatieRaad is voortgekomen uit een samenwerking van de huurdersverenigingen met het Woonbond Kennis en Adviescentrum en Nijestee. De aanleiding was dat de meeste huurdersverenigingen door gebrek aan nieuwe bestuursleden zichzelf hebben opgeheven. Alleen in Kostverloren is nog een huurdersvereniging actief. De ParticipatieRaad overlegt met Nijestee over zaken die voor huurders belangrijk zijn, zoals de begroting, huurverhogingen en de dienstverlening van Nijestee. Om dit overleg goed voor te bereiden laten wij ons adviseren door BewonersAdviesGroepen (BAG’s). Zo is in november een advies uitgebracht over de begroting 2015 van Nijestee. Naar aanleiding van dit advies hebben wij nadrukkelijk onze zorg uitgesproken over de snel stijgende huren en gaan daarover verder in overleg met Nijestee. Naast de BAG’s willen wij meer in gesprek met de huurders van Nijestee. Daarom organiseren wij het participatiecafé. Voor de eerste keer in de Schilderswijk/Kostverloren. Wij nodigen u dan ook van harte uit voor:

6 Het participatiecafé voor de Schilderswijk/Kostverloren met lopend buffet donderdag 8 januari 2015 van 17.00 tot 19.00 uur In het Kostverlorenkwartier Onder het genot en lekker eten van het lopend buffet kunt kennis maken met de ParticipatieRaad. Samen met andere partijen willen we daar een leuke en vooral zinvolle bijeenkomst van maken.

De Verbinding door Henk Tiggelaar Dit project in onze Schilderswijk kent u wel: de kunstzinnig uitgevoerde tegels van vierkant 60 cm, die we in de beide delen Kostverloren en Schildersbuurt als een ‘samenhang’ willen gaan aanleggen. Het project hebben we ook getoond in oktober Het Kasteel tijdens het feest van de wijkraad en er was veel belangstelling voor. Dat heeft ons gesterkt om er mee door te gaan. Een dag erna werd in het NLA (Nieuw Lokaal Akkoord)-team besloten om geen financiële bijdrage

te verstrekken. Dat is jammer, want dat had nu juist een goede aanzet kunnen zijn van het project. Toch gaan we proberen andere financiële bronnen (fondsen ed.) aan te spreken. Ook begeleidend kunstenaar Petra Koonstra is op eigen initiatief doorgegaan met het project. Heeft u zelf tips of ideeën over bepaalde fondsen dan verzoek ik u mij daarover te mailen: high.tiggelaar@home.nl. Van de voortgang hou ik u op de hoogte.

Maak het inbrekers niet te makkelijk De gemeente Groningen vraagt al haar inwoners mee te doen met de landelijke campagne tegen inbraken. Samen kunnen we er namelijk voor zorgen om het de inbreker niet te makkelijk te maken. Om een inbraak te voorkomen is het belangrijk dat bewoners de volgende maatregelen nemen: 1. Doe deuren en ramen op slot. Laat de sleutel er niet in zitten. Zorg voor goed hang- en sluitwerk. 2. Laat uw verlichting aan, ook als u er niet bent. Verlichting geeft een bewoonde indruk. Gebruik een tijdschakelaar en vergeet de buitenlamp niet. Goed afsluiten? Sleutel omdraaien! In Groningen zien we veel inbraken omdat mensen vergeten de voordeur op het nachtslot te doen. Door middel van hengelen of flipperen is een inbreker zo binnen. Doe ramen en deuren daarom altijd dicht én op slot als u de woning verlaat. Een andere maatregel om inbraak te voorkomen is het installeren van goed hang- en sluitwerk. Erkende bedrijven, de zogenaamde Politie Keurmerk Veilig Wonen(PKVW)-bedrijven, kunnen dit voor u installeren. Een erkende PKVW-bedrijf bij u in de buurt vindt u op www. politiekeurmerk.nl/bewoners/pkvw_bedrijf. Niet thuis? Licht aan! Inbrekers hebben een hekel aan licht. Als de woning een bewoonde indruk maakt, schrikt dat af. Als u ’s avonds weg bent, laat dan binnen én buiten altijd een lamp branden. Bent u langer afwezig of op vakantie, gebruik dan een tijdschakelaar op een lamp en licht uw buren in. Zij kunnen dan een oogje in het zeil houden en verdachte situaties melden via 112. De campagne ‘Maak het inbrekers niet te makkelijk’ vindt plaats in november en december 2014. Wilt u meer weten? Kijk dan op www.maakhetzeniettemakkelijk.nl voor tips. Voor informatie over het Politiekeurmerk Veilig Wonen zie www.politiekeurmerk.nl/bewoner.

Vreugdevuren met Oud en Nieuw Vreugdevuren zijn niet toegestaan. De politie grijpt in als dergelijke vuren gevaar opleveren voor huizen, gebouwen, mensen en dieren, het verkeer belemmeren of de openbare orde verstoren. Dat geldt ook voor vreugdevuren op asfalt. Houd er rekening mee dat de kosten van de geleden schade verhaald worden op de veroorzaker.

euwbouw - inbraakpreventie

Van ontwerp tot uitvoering Marten Albers siambouw@home.nl mobiel: 0655191600 Dr C.H. De Grootkade 1009 9718 KD Groningen

SIAM doet het!

Dagje varen? www.zetstrabouw.nl

onderhoud - renovatie - verbouw - nieuwbouw - inbraakpreventie www.zetstrabouw.nl

onderhoud - renovatie - verbouw - nieuwbouw - inbraakpreventie Hoendiep 101 tel: 050-3121369 050-3126434 Hoendiep 101 tel:fax050-3121369

www.zetstrabouw.nl

fax 050-3126434

www.beppebaukje.nl

www.zetstrabouw.nl

info@beppebaukje.nl

06 55191600 (Marten Albers)

Yoga in de Schildersbuurt

Geen zin of tijd om te koken en tĂłch een gezonde voedzame maaltijd? Wij koken graag voor u! Van voorgerecht tot nagerecht.

Aanmelden graag per tel. of mail (050) 57 77 122 info@carlahofstee.nl www.carlahofstee.nl

Donderdagavond 19.30-20.45 Maandagavond: 19.30-20.45 Kom gerust langs voor een proefles

Diverse meeneemmaaltijden va. â&#x201A;Ź 4,95 en elke week het menu op de website, facebook en twitter.

In onze winkel ook nog wijnen, speciaalbieren, olijfolie, zoetigheden, tapas en brood van Handgemaaktbrood.nl. Ook cateren we met veel plezier voor elke gelegenheid en ieder budget. Zowel lunches, warme maaltijden, buffetten als borrels. Bel of mail voor de mogelijkheden. info@ eetwinkelzuuver.nl, 050-2806881. Kom kijken, ruiken en proeven in Eetwinkel Zuuver! (hoek Prinsse-weg/ Graaf Adolfstraat, Oranjebuurt)

Nieuw; Diplan, 10 kilo afvallen?? Indoor cycling en 55+Fitness

www.sportiefnegentig.nl Voor een gezonde life-style in een sportieve ambiance

“Eindelijk kunnen we zeggen dat er een boomgaard is!”

EVEN BIJPRATEN OVER DE BOOMGAARD door Liesbeth Cavé,

Op 15 november hebben we met de buurt een heleboel werk verzet. Dit was later dan in de buurtkrant was aangekondigd. Het weer was dit najaar zo warm dat de bomen nog volop in het blad stonden op 1 november. We wilden het onze boomkweker niet aandoen dat hij de bladeren van de bomen moest afblazen en voor de bomen zelf was het ook niet goed om zo hun blad te verliezen. Twee weken uitstel dus. Mooi weer was het niet op 15 november en bovendien kwam Sint ook nog aan. Ik ben trots op onze buurt, want ondanks alles waren er die dag toch nog een hoop vrijwilligers. Er zijn negen fruitbomen geplant, bessenstruiken, een mispel, een kweepeer, een notenboom en nog een heel stuk haag. We hebben ons gehouden aan de rassen die de

buurt graag in de boomgaard wilde zien. Er staan bijvoorbeeld een Brabantse Bellefleur en een Groninger kroon. En ook hebben we de haag aan de Rembrandt van Rijnstraat deels laag gehouden voor de sociale veiligheid. Het pad is nog niet af, maar dat wordt snel afgemaakt. Komende weken zullen we nog planten onder de haag planten. We krijgen dan aan alle kanten een bloeiend geheel. In de Spar hebben we afgelopen oktober stoofperen verkocht van de bomen tussen de Eerste en Tweede Spoorstraat. De mensen van The Free Café hebben ons geholpen. Ze hebben een plekje gevonden bij TuinindeStad waar ze regelmatig koken. Een paar mensen daar kunnen geweldig klimmen en vonden het erg leuk om peren uit die hoge bomen te plukken. Komend jaar zullen we weer peren plukken en verkopen. In december zullen we de bomen gaan snoeien. Wankja zal een snoeicursus geven. Belangstellenden kunnen zich bij ons melden via een mailtje naar boomgrd@xs4all.nl of een telefoontje 0649416185

Spuugzat van nachtelijk geschreeuw!

door Henk Tiggelaar De laatste tijd is het bijna iedere nacht raak: schreeuwende jongelui op straat. Met name ook in mijn straat, de Kraneweg, als uitvalsweg van de wijk. En dat keiharde geschreeuw is niet éénmalig in zo’n nacht, nee, het gaat de hele nacht door. Vaak vanaf 01.00 uur (wanneer men de stad in trekt) tot soms 06.30. Ik ben er werkelijk spuugzat van. En ik vind het extreem asociaal! Het tast op een grove manier de leefbaarheid van onze wijk aan. En dat terwijl tal van mensen uit de vele werkgroepen en de Wijkraad het uiterste best doen om de leefbaarheid van de wijk op te krikken. Hetzelfde geldt trouwens ook voor het afsteken van vuurwerk: ook al bijna iedere nacht is het raak.

Zin in Zingen? door Willem de Haan

Wat de jongelui, die hier vaak maar een paar jaar studeren of werken, niet in de gaten hebben, is dat ze ‘spelen met vuur’. Daarmee bedoel ik de ‘gevolgen’ die ze veroorzaken, zoals bv het kweken van een forse antipathie tegen deze wijkbewoners. En het ís al een zeer beladen onderwerp in onze buurt: de jongerenhuisvesting. Zeker nu op dit moment de gemeenteraad volop in discussie gaat over de Woonvisie zijn dit soort gedragingen zeer van invloed op die jongerenhuisvesting. Ik ben welhaast genegen om te concluderen: gemeente, neem een voorbereidingsbesluit (bevries de huidige situatie) en bouw de jongerenhuisvesting af. Maak er leuke appartementen van en verkoop ze aan verstandige, gezellige mensen. En wat te doen met die schreeuwers? Vooral aanspreken denk ik, als je de kans krijgt ’s nachts op straat (heb ik wel eens gedaan bij ‘het deurtje bellen’, maar toen moest ik zelf ook brullen … mag dus niet, maar het had wél effect). En als je weet waar die jongelui wonen dan kun je ook daar je ongenoegen uiten (of de eigenaar op de hoogte stellen) . Ik ben zelf van plan contact op te nemen met de wijkagent en met het Meldpunt Overlast. En ik stuur dit bericht naar één van de wethouders van het college van B & W. Wellicht hebben jullie ook ideeën of een reactie hierover. Mail mij gerust op high.tiggelaar@home.nl. Op naar een nog leefbaardere Schilderswijk!

De Volksstem is een gemengd koor en repeteert elke dinsdag in buurtcentrum Op Mars aan de HW Mesdagstraat. Wij zingen meest maatschappelijk betrokken liederen in alle talen en zoeken vooral tenoren en alten. Af en toe treden we op, eind oktober hadden we bijvoorbeeld een pro-

gramma in de Remonstrantse Kerk met liederen uit en over de Eerste Wereldoorlog. Kom gerust een keer kijken en meezingen op dinsdag van 20.00 – 22.00 uur. Inlichtingen: 06 27 12 06 15 Optreden tijdens Gluren bij de Buren

GLUREN BIJ DE BUREN!! 6e editie zaterdagmiddag 13 april 2015 van 13.00-17.00 uur! Noteer alvast deze datum in je agenda als je dit avontuur in je eigen wijk niet wilt missen! 13 april is het weer zo ver: de zesde editie van Gluren bij de Buren. Het concept is inmiddels bij veel buurtbewoners bekend. Ook deze keer zal weer op zeker 15 adressen in de Schilderswijk (= Kostverloren en Schildersbuurt) iets cultureels te zien of te beleven zijn. Je kunt met een plattegrond en een programma in de hand je eigen route kiezen langs de “Gluuradressen”, lopend of met de fiets. De deelnemende buurtbewoners zetten hun deur wijd voor je open.

Het programma wordt eind maart/ begin april weer op verschillende manieren bekend gemaakt. In ieder geval via www.schilderswijkgroningen.nl, de website van de wijk en in de Wijkkrant van begin april! Misschien dit jaar zelfs via Facebook!

Wie doet er mee? We verwachten net als vorige jaren weer vele buurtbewoners en andere belangstellenden die bij de Buren gaan “Gluren”. Je kunt je ook nog aanmelden als “Gluuradres” of komen met suggesties van een leuke invulling van

het programma op een Gluuradres (hoeft niet beslist in je eigen woning te zijn). Heb je een idee, opmerking of vraag neem dan contact met ons op. We zoeken leuke, liefst particuliere adresjes die een bezoekje waard zijn, omdat ze iets cultureels kunnen bieden. Om je een idee te geven wat dat kan zijn …. We hadden in voorgaande jaren muziek (jazz, klassiek, easy listening, pop, zingende zaag, koren, beeldende kunst (schilderijen, gouaches, objecten, viltkunst, Tiffany), fotografie, ambachtelijke bakkerij, een muziekstudio, de geschiedenis en architectuur van een huis, interieur van een studentenhuis, miniatuurbouw (Titanic, kermisattracties) en nog veel meer. En dat alles was te zien en te beluisteren in allerlei panden in de wijk: van woonark tot herenhuis, van flat tot voormalig pakhuis of waskelder. Oproep Heb je na het lezen van dit stukje suggesties, vragen of overweeg je om zelf mee te doen als Gluuradres of met hand- en spandiensten, neem dan contact op met h.leicht@ zonnet.nl, 050-3140475 of 06-33163708. Het liefst binnen 1 á 2 weken na het uitkomen van de wijkkrant. We streven naar een zo aantrekkelijk en gevarieerd mogelijk aanbod van Gluuradressen. De werkgroep “Gluren bij de Buren” 2015 stelt uiteindelijk het definitieve aanbod vast. Werkgroep Gluren bij de Buren 2015 Hylkje Leicht, Jeanette Venema, Bina Waijer, Fenny Wichers, Matteke Winkel

“SCHILDERSBUURT SCHOON ...

Rommel uit de wijk in de container op het Jozef Israëlsplein

DAT DOEN WE GEWOON”

Wij gaan er weer voor: “Milieudag op het Jozef Israelsplein”

door Hein Pronk

In samenwerking met de Stadsbeheer en de werkgroep ‘Oud en Nieuw’ van de gemeente komt er weer een milieudag op het Jozef Israëlsplein. Let op! De datum/tijd is vrijdag 12 december 2013 van 11.00 – 15.00 uur U mag geen asbest, chemisch afval, puin, bouwafval en tuingrond inleveren. U kunt wel grof vuil, oud ijzer, hout, electrische apparaten ed inleveren. De MilieuStewards begeleiden de actie en zij verwachten eigenlijk dat de bewoners ook het zwerfvuil in de eigen straat opruimen. Voor deze actie kunt u afhalen van zwaar afval uitsluitend regelen na overleg met de MilieuStewards Kars Ottens en Wally Schepers. Bel ze onder nummer 06-52305503 of 06-52305507.

OP ZATERDAG 13 DECEMBER ORGANISEREN WE EEN BUSREIS NAAR DE KERSTMARKT IN MÜNSTER. (KOSTEN € 8,00— HVK LEDEN € 6,00) KAARTVERKOOOP BIJ TOP TV— J.VAN RUYSDAELSTRAAT 10A VERTREK: J.VAN RUYSDAELSTRAAT OM 8.30 UUR EN WE VERWACHTEN OMSTREEKS 19.00 UUR WEER IN GRONINGEN TERUG TE ZIJN. VERGEET U NIET PASPOORT/IDKAART MEE TE NEMEN!! DEELNAME VANAF 16 JAAR. WEES ER OP TIJD BIJ.

Kerstdiner vrijdag 19 december 2014 Ook dit jaar organiseren we ons traditioneel Kerstdiner in het Kostverloren Kwartier. De kosten zijn maar euro 8,00 en leden HVK betalen slechts euro 6,00. Aanvang: 18.00 uur Koop op tijd uw kaarten om teleurstelling te voorkomen. VOL=VOL Kaartverkoop gaat tot dinsdag 16 december. KAARTVERKOOP: TOP TV—J.VAN RUYSDAELSTRAAT 10A

ADVERTORIAL

Toets zelf de hoogte van je huurprijs! door Manon Koning van het Kamerbewoners Adviesburo (KAB) Het Kamerbewoners Advies Buro (KAB) is een stichting, opgericht door studenten en verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij geven gratis huurrecht advies aan studenten en andere kamerbewoners. Alle medewerkers van het KAB studeren rechten aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij worden bijgestaan door een ervaren advocaat, die op de maandelijkse zakenvergadering de behandelde zaken doorneemt en de gegeven adviezen controleert. Dat gratis advies kunt u vragen via de mail (zie www. hetkab.nl) de telefoon (050-363 7328) en op het inloopspreekuur maandag & donderdag van 17.00 tot 18.00 op de Faculteit der Rechtsgeleerdheid - Kamer 0128- Turftorenstraat 21 – Groningen.

Twijfel je over de prijs die je voor je kamer/woning betaald? Maar je hebt eigenlijk geen idee of dit daadwerkelijk zo is? Daarvoor is het woonwaarderingssysteem opgesteld. Onder de meeste mensen is dit beter bekend als ‘het puntensysteem’. Dit puntensysteem geeft de kwaliteit van een huurwoning in punten weer. Dit systeem werkt eenvoudig. Elk onderdeel van een woning krijgt punten zoals de oppervlakte en isolatie. Zo leveren een tuin of dubbel glas extra punten op. Alle punten worden bij elkaar opgeteld en met dit puntenaantal kan de maximale kale huurprijs worden berekend. In dit artikel zullen wij je nadere informatie geven over dit puntensysteem. Allereerst wat voorbeelden die voor een aanzienlijke vermindering van je huurprijs kunnen zorgen. Voor sommige delen van het huis hoef je namelijk niet eens te betalen. Bijvoorbeeld wanneer er een zitkamer in de woning aanwezig is, die wordt verwarmd door een gaskachel. Dat is

al een aardige meevaller, want voor gemeenschappelijke kamers die niet worden verwarmd door middel van een centrale verwarming ben je niks verschuldigd. Ook al is dit de grootste en mooiste kamer van de woning. Maar ook in het geval wanneer je oppervlaktes in je kamer hebt die lager zijn dan 60 cm, wat vaak voorkomt bij schuine daken, mag de verhuurder geen huur vragen. Er kleeft wel een probleem aan dit puntensysteem. Dit heeft als reden dat verhuurders zelf vaak geen gebruik van het puntensysteem maken. In plaats daarvan gaan zij uit van de marktprijs. Met als gevolg dat, zeker in de grotere steden, de vraag en daarmee de huurprijs van een kamer te hoog is. Dat het puntensysteem zegt dat die huurprijs te hoog is, lijkt een wassen neus. De verhuurder zal zelf natuurlijk niet tegen de huurder vertellen dat de huurprijs volgens het puntensysteem te hoog is. Nee, vaak zal je daar toch zelf het initiatief moeten nemen. Daarna staan er pas gespecialiseerde instanties voor je klaar die huurverlaging kunnen afdwingen. Wanneer je de stap hebt gezet om het puntensysteem te raadplegen en daaruit blijkt dat je huurprijs te hoog is, dan is het waarschijnlijk de moeite waard om verdere stappen te ondernemen. De huurder kan dan het beste zo snel mogelijk de verhuurder schriftelijk een huurverlagingsvoorstel toesturen. Dit is mogelijk tot het niveau van de maximale huurprijsgrens. Dit voorstel moet de huurder minimaal twee maanden voordat hij/zij wil dat de huurverlaging ingaat, opsturen. In dit voorstel dienen de oude en nieuwe huurprijs te worden vermeld, het percentage of bedrag waarmee de huur wordt verlaagd en de datum waarop de huurverlaging ingaat. Hierbij dient tevens de puntentelling van de woonruimte te worden meegestuurd. Als de verhuurder het niet eens is met het voorstel tot huurverlaging, of niet reageert, dan kan de huurder de huurcommissie inschakelen. Dit moet hij doen binnen 6 weken na de door hem voorgestelde ingangsdatum van de huurverlaging. De huurcommissie zal dan zelf gaan onderzoeken of het voorstel terecht is.

Kortom, wanneer u twijfelt over uw huurprijs is het zeker de moeite waard om het puntensysteem te gebruiken. Blijkt er toch nog iets niet duidelijk te zijn, schroom dan niet om even langs te komen bij het Kamerbewoners Adviesburo of stel uw vraag via het vragenformulier op www. hetkab.nl of www.kamerbewonersadviesburo.nl

KOSTVERLOREN RUIMDE OP door André Langes Zaterdag 25 oktober had Kostverloren een heuse primeur. Er werd tijdens een combivergadering van de Huurdersvereniging, Stichting van Ostade en de wijkorganisaties het voorstel neergelegd om in de wijk een milieudag “Kostverloren Ruimt OP” te organiseren. Het voorstel werd aangenomen en de activiteit werd mogelijk gemaakt met NLA gelden. Daags te voren werd hiervoor de parkeerstrip aan de Jacob van Ruysdaelstraat geblokkeerd. Deze ruimte werd voor een dag gereserveerd om de containers te plaatsen waar al het afval in gedeponeerd kon worden. Vanaf 9.00 uur werden de eerste vijftig bezoekers een gratis sneeuwschuiver plus een emmer strooizout aangeboden. Al vroeg in de ochtend werden door een paar handige vrijwilligers de sneeuwschuivers in elkaar gezet. Er werd van deze actie gretig gebruik gemaakt, want binnen “no time” waren de sneeuwschuivers van eigenaar gewisseld. Dat er veel grof vuil werd aan geboden bleek uit het feit dat het eerste paar containers in zeer korte tijd tot aan de rand toe gevuld waren. Het was dan ook noodzakelijk, dat deze snel werden opgehaald en er weer drie lege voor teruggeplaatst moesten worden. Keurig stond er op de containers vermeld wat erin gegooid kon worden, zodat al het grofvuil

13 gescheiden werd aangeleverd. Hein Pronk reed gezamenlijk met Anne - Krijn Piersma op een bakfiets door de wijk om het vuil, dat aan de kant van de weg was neergezet, op te halen. Zelfs de wijkagent reed met zijn bus vele rondjes door de wijk om met de secretaris van de HVK het afval naar de containers te brengen. Ook was er deze dag een monteur van “STUURWOLD” tweewielers aanwezig, waar men de kleine en nodige mankementen aan de fiets geheel kosteloos kon laten repareren.

Om alle verbruikte energie weer aan te vullen werd er door de eigenaars van cafetaria “GRUNO” een goed verzorgde lunch met soep en belegde broodjes aangeboden. Al met al was het een zeer geslaagde dag met ontzettend goed weer en werd er veel gelachen. Voor herhaling vatbaar. Rest mij niets anders dan iedereen die eraan mee heeft gewerkt om van deze dag een succes te maken hartelijk te danken voor alle hulp en inzet.

R.I.P. Westerkerk

ooit de Westerkerk. Een prachtig kerkgebouw uit 1906, met aangebouw-

Op het Zuiderdiep rijden stadsbussen waar ooit binnenschepen voeren.

Kuipers. Geen kleine jongen; hij werkte bij het bureau van de beroemde

Ook op het Damsterdiep is het water vervangen door asfalt. Aan de rand

architect en stedenbouwkundige Berlage. De Groningse Westerkerk had

van onze Schildersbuurt is het niet anders. Op het Hoendiep wordt de

dan ook Berlagiaanse kenmerken en vele Jugendstildetails. Een van de

hele dag door geparkeerd in plaats van aangemeerd. En op de Wester-

parels van de buurt. In 1994 ging de kerk onder luid protest plat en ver-

haven vissen de mensen alleen nog maar naar koopjes. Het is typisch

scheen er een gebouw dat wat mij betreft het lelijkste appartementen-

Nederlands. Het is onze handelsgeest. Is het economisch interessant

complex van onze Schildersbuurt genoemd mag worden. Met afstand:

om al die prachtige waterpartijen dicht te plempen? Dan doen we dat.

De Cranedwinger. Boven op dit gedrocht staat de oude kerkhaan te

Rigoureus. Op naar meer welvaart.

glimmen. Als herinnering aan de Westerkerk. Bedoeld als knipoog. Voor

de kosterswoning. Ontworpen door de Amsterdamse architect Tjeerd

mij is het een doorn in het oog. Hij doet me voortdurend herinneren Nog zo’n oud-Hollandsche moneymaker is projectontwikkeling. In de

aan deze stedenbouwkundige ramp. Dit kan alleen maar in het zakelijke

stad betekent dat regelmatig: een mooi oud gebouw platgooien en er

Nederland, dat zo steeds lelijker wordt. Geen wonder dat wij in de zomer

iets nieuws neerzetten met meer vierkante meters. Meer rendement.

massaal richting mediterrane landen als Frankrijk en Italië vertrekken.

Architectonisch niet al te ingewikkeld, want dat kost alleen maar geld.

Natuurlijk voor het mooie weer, maar ook om ons te omringen met eeu-

Aan de Kraneweg voltrok zich begin jaren 90 zo’n drama. Daar stond

wenoude, architectonische schoonheid. Daar worden we namelijk vrolijk van. Gelukkig misschien wel. Inmiddels hebben creatieve handelsgeesten iets nieuws bedacht in

onze buurt. Optoppen. Ik kwam het woord recent tegen op de vele posters achter de ramen in de buurt. Ik had er nog nooit van gehoord. Wikipedia bracht uitkomst: een opbouw voor bestaande panden, vaak bedoeld om relatief goedkoop extra ruimte te creëren. Het is een nieuwe truc van huisjesmelkers om nog meer studentenkamers te realiseren in onze buurt. Zo wordt de 15%-norm – die de Gemeente heeft opgelegd om studentenbewoning enigszins binnen de perken te houden – slim ontweken. Dat het aanzicht van oude panden en passant wordt vernacheld, zal de projectontwikkelaars worst zijn. Alles voor de huuropbrengst. Het is hoog tijd dat de beleidsmakers in Nederland en Groningen hun economieboekjes van de middelbare school weer eens van zolder halen. En dat ze daarin op zoek gaan naar het verschil tussen welvaart en welzijn. Maar dan komt het lastigste stuk: nadenken. Nadenken over de vraag waar de grootse groep mensen anno 2014 gelukkig van wordt. Laat ik een beetje helpen: ik had wel een schrijfstudio in de Westerkerk willen hebben. En dan na een productieve werkdag even een biertje drinken op een terrasje aan het water van de Westerhaven. Pierre Carrière, www.pierrecarriere.nl

Kostverlorenkoor wordt DINSDAGOCHTENDKOOR door Inge Roelands

Vanaf januari 2015 gaat het, voor velen wellicht bekende, Kostverlorenkoor veranderen in het DINSDAGOCHTENDKOOR. Niet alleen de naam is anders, maar ook het repertoire (2- en 3 st. liederen en canons uit alle windstreken, klassiek en modern maar geen pop ), de dirigent (Inge Roelands) en de manier van zingen (a capella, dit is zonder begeleiding van een piano of ander instrument) Voor de pauze doen we stemoefeningen, leren we nieuwe liedjes aan en werken we aan een mooie koorklank; na de pauze veel zingen van alles wat we al kennen.

Wat hetzelfde is gebleven zijn de 13 trouwe leden, die heel graag versterking willen van mensen die, net als zij, graag wekelijks 2 uur zingen met elkaar. Iedereen is welkom op het koor; je hoeft niet uit een bepaalde wijk te komen, geen noten te kunnen lezen, geen fantastische zangstem te hebben. Als je van samen zingen houdt pas je in ons koor. De sfeer is ontspannen en gezellig en de koffie in de pauze smaakt goed. Wekelijks op, je raadt het al, dinsdagochtend van 10 tot 12 uur, repeteren we in het Wijkcentrum Kostverloren Kwartier (dit ligt aan de achterkant

van basisschool De Petteflat. Vanaf het basketbalveldje aan de Adriaan van Ostadestraat hanger er bordjes “Kostverloren Kwartier”) Ben je nieuwsgierig? Op 25 november en 9 december hebben we 2 openbare repetities, waar je vrijblijvend binnen kunt lopen en meezingen of luisteren. Wil je meer informatie, mail inge-roelands@hotmail.com of bel 06-52112760 dan naar Inge Roelands. We hopen op veel nieuwe leden! Zegt het voort!

Nijestee biedt ruimte aan ruim 30.000 mensen in de stad Groningen. Met

Volg uw wijk op Twitter

ongeveer 13.000 huurwoningen is Nijestee de grootste

Zo bent u altijd als eerste op de

corporatie in de stad. In vrijwel alle wijken biedt Nijestee

hoogte van het laatste nieuws. www.twitter.com/kostverloren

woningen aan, op die manier valt er wat te kiezen. GO1211217

Op onze website kunt u terecht voor de laatste nieuwtjes, informatie over Nijestee of om een vraag te stellen. U kunt er ook onze nieuwbouwprojecten bekijken of een reparatieverzoek doorgeven. Ook vindt u er alle informatie over uw wijk.

www.facebook.com/nijestee

|||||||||||||| Damsterplein 1 . Postbus 447 . 9700 AK . Groningen . (050) 853 35 33 . info@nijestee.nl ||||||||||||||

Wijkinfo: www.nijestee.nl/kostverloren . www.nijestee.nl/zeeheldenbuurt . www.nijestee.nl/badstratenbuurt

Piccola Roma Pizza-afhaal / bezorgdienst Kraneweg 38 Telefoon 050-313 22 33 Fax 050-318 25 37 online menukaart www.piccolaroma.nl en www.roma-groningen.nl Bij afhalen krijgt u 10% korting Bij bezorging en besteding van € 15,- krijgt u GRATIS; • BROODJES MET KRUIDENBOTER of • 10% KORTING OP UW BESTELLING En bij besteding van € 25,• 1 FLES WITTE OF RODE WIJN OF • PIZZA MARGHERITA Bij uw bestelling kunt u direct om de actie folder vragen aan de telefoniste i.v.m. de kortingsbonnen. Niet i.c.m.andere acties en maximaal 1 bon per adres.

Mooier dan wadlopen! Wad, wad en nog eens wad! De Pierewaai uit Groningen organiseert bijzondere vaar/wandeltochten vanuit Lauwersoog. Met het voormalige beurtschip Noordster vaar je naar de onbewoonde oostpunten van Ameland of Schiermonnikoog, naar de Engelsmanplaat en Simonszand of naar het kleine eiland Rottumeroog. Met een gids worden daar prachtige wandelingen gemaakt. Meer info: www.depierewaai.nl onder menuknop INDIVIDUEEL

M. Pronk Viskraam Groningen Kraneweg hoek Westersingel 06-20 24 66 78

OPEN BRIEF AAN DE GEMEENTE

Groningen, 20 november 2014

Geacht college, geachte raad, De Schilderswijk staat voor een variatie aan bewoners. Dit maakt de buurt ook levendig. Studenten zijn een belangrijk onderdeel hierin. Als wijkbestuur beginnen we ons inmiddels echter wel ernstig zorgen te maken. Deze zorgen delen we graag met u via deze brief.

Zoals u wellicht al ter ore is gekomen wordt er op vele manieren door huizenbezitters een draai gevonden om meer studenten te ”bergen” in onze wijk. Dit gebeurt door appartementen op daken of door huizen anders in te delen, zodat ze niet hoeven te vallen onder de zogenaamde 15% norm. Gevolg hiervan is dat de balans zoek raakt. Dit raakt onze bewoners op meerdere manieren: geluidsoverlast en het lelijker worden van onze wijk. We krijgen te maken met huizen die niet goed onderhouden worden of aan/opbouwen die geen recht doen aan de uitstraling van onze wijk. We zien dat verpaupering en disbalans tussen de inwoners op de loer ligt, of eigenlijk al ingezet is. We vernemen dit van ongeruste studenten waarvan de woning niet onderhouden wordt, van verontruste bewoners die zich verenigen om een leefbare toekomst te creëren en we constateren dit uiteraard ook zelf. Ons advies naar u als college is dan ook: ga dit aanpakken. Neem de bewoners (zowel student als de andere bewoners) serieus en werk weer toe naar een wijk waar student en buren genoeglijk samenleven. Waarborg de veiligheid in studentenhuizen en bewaak de leefbaarheid in onze wijk. Met deze brief willen wij als wijkbestuur de noodklok luiden en onze zorgen kenbaar maken. Graag besluit ik met de opmerking dat de combinatie van student en de andere bewoners de wijk zijn glans geeft. We kunnen absoluut met elkaar en willen niet zonder elkaar. En daar hebben we u als gemeente bij nodig.

Namens de Wijkraad Schilderswijk Groningen,

Liesbeth Klunder Secretaris

Voor nieuwe en gebruikte

AUTO’S

Onderhoud en APK-keuringen Kraneweg 87 9718 JL Groningen T (050) 313 05 47 E info@acc-klip.nl

Accountants & Belastingadviseurs

meer informatie: www.acc-klip.nl

Voor het digitaliseren van al uw analoge media.

O.a. Video, 8 mm film en Dia’s. Info: robertsdigiservice.nl • Tel: 06-260 878 32

VD LEIJ BV Ook verhuur van 80 autoboxen Friesestraatweg 24-1b Tel 050-3129956

Vuurwerk? Houd het leuk! Houd het veilig!

Samen houden we leuk en veilig:

Tips: Veilig vuurwerk afsteken Onderstaande tips helpen om op een veilige manier vuurwerk af te steken:

Om Oud en Nieuw zo gezellig en veilig mogelijk te vieren, besteed de gemeente Groningen extra aandacht aan het voorkomen van overlast en onrust in uw wijk.

• • • • • • • • •

Lees de gebruiksaanwijzing van het vuurwerk Steek vuurwerk nooit binnen af Bewaar vuurwerk nooit in een jas- of broekzak Leg vuurwerk op de grond en zet vuurpijlen in een met zand verzwaarde fles. Houd hierbij ruim afstand Gebruik een aansteeklont Gooi nooit met vuurwerk Steek elk stuk vuurwerk apart af Steek weigeraars nooit opnieuw aan.

Verder zijn er een aantal vuurwerkregels:

• Vuurwerk mag alleen vanaf 16 jaar en ouder worden gekocht • Vuurwerk mag vanaf maandag 29 december a.s. worden verkocht • Alleen legaal vuurwerk mag worden afgestoken. • L ET OP: Vuurwerk afsteken mag tussen 18.00 uur op 31 december en 02.00 uur ’s nachts op 1 januari.

Vuurwerkafval laten liggen is gevaarlijk. Ruim het op! Na de jaarwisseling blijft er veel afval van vuurwerk op straat liggen. Kinderen hebben de gewoonte om tijdens nieuwjaarsdag op zoek te gaan naar niet afgestoken vuurwerk. Dit vuurwerkafval is gevaarlijk! Help mee ongelukken te voorkomen en ruim samen met uw buren het vuurwerkafval op. Veeg op 1 januari a.s. even uw stoep schoon en zet het afval bij het huisvuil. Dat voorkomt ongelukken en zorgt dat uw straat weer schoon en veilig is.

Theater te Water “DE GROTE SCHOK” in Kostverloren Kwartier door Jacob Bolhuis Ook in 2015 geeft Theater te Water een optreden in de Schilderswijk. Op zondagmiddag 1 februari geeft het gezelschap een voorstelling in het Kostverloren Kwartier. Dit winterseizoen een komedie met de titel “DE GROTE SCHOK”. Een onderwerp van deze tijd. Een voorstelling over gewone mensen die speelt tegen het ongewone decor van de aardbevingen. Een huisje, een vrouwtje, scheuren en een bezoeker. Romantische gebeurtenissen, journalistieke bemoeienis en politieke beslommeringen. Aan het Kerkepad 15 botsen de privélevens met het beven van de grond, zal de buurman hulp verlenen en komen bejaarden uit de kast. In een wirwar van gebeurtenissen probeert Stijntje het hoofd boven water te houden. Lukt het haar of wordt het een drama? Is zij aardbevingsbestendig en redt zij het in “DE GROTE SCHOK”. Datum: zondagmiddag 1 februari 2015 Locatie: Kostverloren Kwartier Aanvang: 15.00 uur Kaartverkoop: TOP TV – Jacob van Ruysdaelstraat 10a Entree: euro 10,00 (leden Huurders Vereniging Kostverloren euro 8,00)

Meld overlast! U kunt ons hierbij helpen. Wij vragen u om uw eigen verantwoordelijkheid te nemen en gevaarlijke situaties en onnodige schade in uw buurt zo veel mogelijk te voorkomen en te melden. Melden van overlast Politie - 0900-8844 (niet spoedeisende zaken, 24/7 bereikbaar) Meldpunt Overlast en Zorg - (050) 587 5885 (24/7 bereikbaar) - meldpuntoverlast@ groningen.nl - groningen.nl/overlast Grofvuil op de openbare weg rondom Oud en Nieuw Meldpunt Stadsbeheer - (050) 367 1000 (weghalen van rommel of grofvuil op de openbare weg rondom Oud- en Nieuw, bereikbaar op werkdagen tijdens kantooruren) Verder kunt u voor gemeentelijke dienstverlening tijdens kantooruren contact opnemen met het algemene telefoonnummer van de gemeente Groningen: 14050. Twitter Informatie van de gemeente, politie en alle overige organisatoren rondom Oud en Nieuw in Stad kunt u volgen en vinden op twitter via #ON050.

De wijkkrant wordt gelezen Enige tijd geleden schreef ik in de wijkkrant dat na de afronding van de riolerings- en wegwerkzaamheden van het bedrijf Hemmen uit Emmen er nog een bescheiden behoefte op het H.W. Mesdagplein is gebleven: het opnieuw bestraten van de zuidelijke toegang tot het middengebied. Of dit nu al in de planning van stadsbeheer was opgenomen of niet, feit is dat in oktober werklieden de bestrating hebben gefatsoeneerd: ’t was ommers ja gefaerlijk’ aldus de strater, ditmaal echter van een ander bedrijf. Tom van der Meulen

Conversatie De oude man, diep weggedoken in zijn winterse jas en gezeten in het bushokje aan de Friesestraatweg, veert op als we op een druilerige grijze maandagmiddag naast hem plaatsnemen op het tweepersoonsbankje en vindt al snel in het slechte weer een aanleiding voor enige conversatie. “Met de zomer is het nu wel gedaan” opent hij duidend op de mooie dagen die ook de maand november nog bracht. “Maar nu staan de donkere dagen voor de deur” vervolgt hij als we zijn eerste opmerking hebben bevestigd en ook dit beamen. “Voor mij hoeft het allemaal niet, die feestdagen in december, zal blij zijn als het nieuwe jaar er weer is en het allemaal voorbij is.” Voor een conversatie heb je er twee nodig dus opperen we dat de laatste maand van het jaar toch ook gezellige familiedagen kent als Sinterklaas, Kerstmis, Oud en Nieuw. Maar veel familie blijkt de man niet meer te hebben. Ja, zijn vrouw, maar die verblijft na een paar hersenbloedingen in een verpleeghuis en daarom zit hij nu hier op de bus te wachten, voor het dagelijks bezoek aan haar aan de andere kant van de stad. Want een auto heeft ie nooit gehad en fietsen wil niet meer en lopen gaat ook steeds slechter. Eén zoon hebben ze samen en die ziet hij alleen op vrijdag als ze samen met diens auto boodschappen voor de hele week gaan doen bij een grote supermarkt: “Met Kerst en Oudjaar zie ik hem niet, dan is ie op skivakantie met zijn vrouw, nou ja, vriendin heet het tegenwoordig. Zijn derde al.” En nee, kleinkinderen zijn er ook nooit gekomen. Om er wat vreugde in te brengen opperen we dat de stad er in deze tijd toch wel feestelijk uitziet met al die lichtjes en mooie etalages en zo, maar op een positieve reactie rekenen we niet echt. “In de stad kom ik nooit meer en hier in Kostverloren is het een ongezellige donkere boel” klinkt het schamper. In het winkelcentrum stond vroeger wel eens een kerstboom, sfeerverlichting kan hij er zich echter niet herinneren terwijl ie toch al bijna een halve eeuw in de wijk woont. En gezellig winkelcentrum kun je het ook niet meer noemen met alleen een supermarkt, die ook nog veel te duur is, en verder een kapsalon, een televisiezaak, een cafetaria en een Indonesisch restaurant.

“Waar je wel heel lekker kunt eten, het schijnt de beste van de stad te zijn” brengen we in. Het stemt hem niet vrolijker: “Dat buitenlands eten hoef ik niet. Ik kook zelf mijn potje, gewoon Hollands, aardappelen, groente, stukje vlees en op vrijdag eet ik met mijn zoon een gebakken visje. Hij zegt wel eens dat ik mijn eten thuis moet laten bezorgen, tafeltje dekje heet dat geloof ik, maar dat gaarkeukenspul lust ik niet en alleen buiten de deur eten is niet gezellig en me veel te duur. Bovendien zijn het allemaal restaurants met buitenlands eten tegenwoordig. Die Turken en Marokkanen zitten overal tussen en……..” Op dat moment rijdt gelukkig de Qbuzz voor en kunnen we het voor de hand liggende onderwerp van de multiculturele samenleving vermijden. De oude man stapt moeizaam als eerste in en neemt direct voorin de bus plaats. Als we doorlopen naar achter horen we hem nog net een gesprek proberen aan te knopen met de buschauffeur: “Met de zomer is het nu wel gedaan….” Daarbij niet gehinderd door het bordje dat ooit naast de chauffeur hing en streng vermeldde dat er met de man of vrouw van dienst tijdens het rijden niet gesproken mocht worden. Van dat ongezellige winkelcentrum klopt overigens wel. ERPEKA

Het Joodsch Lyceum en U.L.O. Groningen 1942 en de Wassenberghstraat.

verband met de omstandigheden zal deze opening zonder enige plechtigheid geschieden”.

door Gerard Smeding In een eerder artikel (december 2013) over de gedeporteerden uit de Wassenberghstraat is het lot van de bootvluchtelingen Bertha en Auguste Unger uit de doeken gedaan. Het adres waar zij voor hun deportatie naar Westerbork leefden, Wassenberghstraat 24, was een ware onheilsplek. Maar liefst 9 mensen werden vanaf dit adres gedeporteerd. Niemand van hen kwam terug. Uitsluiting Een van de andere bewoners was Leopold Rijnveld, leraar Latijn en Grieks. Hij woonde op dit adres samen met zijn bejaarde moeder Dina. Eind 1940 was hij, net als alle andere joodse leraren en ambtenaren, ontslagen bij het Gymnasium in Winschoten.

Het begin In opdracht van het “Departement van opvoeding, wetenschap en cultuurbescherming” in den Haag nam de gemeente het initiatief tot het oprichten van joodse scholen in Groningen. Die zouden uiteindelijk onder verantwoordelijkheid van de Joodsche Raad in Amsterdam moeten vallen. Naast een bewaarschool (kleuterschool), een lagere school (basisschool) werden in 5 maanden een Lyceum (VWO) en een U.L.O. (HAVO) opgericht. Tweede verbinding naar de Wassenberghstraat Op Wassenberghstraat 2a woonde de weduwe van Dam met haar twee dochters Gonda en Mina. Daar ligt de tweede link tussen de school en de Wassenberghstraat, want Gonda was net als Leopold verbonden aan het Joodsch Lyceum. Hij als leraar, zij als hulp- conciërge. Veel meer is er helaas niet bekend over Gonda.

De volgende maatregel van de bezetter liet niet lang op zich wachten. Vanaf 1 september 1941, aan het begin van het nieuwe schooljaar, moest in opdracht van de bezetter aan kinderen van “Joodsche bloede” de toegang tot hun school geweigerd worden. Ze moesten naar speciale joodse scholen die er op dat moment natuurlijk nog niet waren. In Groningen werd er door schoolbesturen braaf medewerking verleend aan de maatregel. In het algemeen meldde men bij de gemeente stipt de aantallen joodse kinderen die “afgeschreven” waren of men meldde keurig dat men geen joodse leerlingen had. Alleen het bestuur van een Christelijke schoolvereniging weigerde “eenparig” medewerking om “gewetenswille”. Hoe deze affaire afliep voor dit moedige bestuur, was helaas niet te achterhalen.

Een korte geschiedenis De school was geen lang bestaan beschoren. Nadat in januari 1942 de U.L.O. was gestart aan de voormalige Zeevaartschool aan de Violenstraat, bericht op 20 februari rector van Dam per brief aan de “Hoogedelachtbaren Heer Burgemeester der Gemeente Groningen” dat hij op “maandag 23 februari te 1:15 uur (het lyceum) hoopt te openen”. Hij voegt eraan toe: “In

In de Groninger Archieven is de correspondentie terug te vinden tussen het gemeentebestuur, de schoolleiding en de Joodsche Raad. Soms gaat het om onbenulligheden zoals het ophangen van twee borden voor mededelingen op 10 maart 1942. De directeur van Gemeentewerken meldt het gemeentebestuur dat het schilderen en ophangen van deze borden de somma van fl. 7,50 heeft gekost, “waarvoor mij geen fondsen ter beschikking staan”. Of belangrijker, de brandveiligheid van het gebouw aan de Violenstraat. Op 10 juni richt rector van Dam zich opnieuw tot burgemeester Cort van der Linden. Door de vele houten en zelfs kartonnen wanden is het gebouw uiterst brandgevaarlijk. “Gezien de nauwe, bochtige gangen en trappen zou een brand in dit gebouw groot levensgevaar veroorzaken”. De school beschikt maar over één “werk emmer” om een beginnende brand te blussen. De later in dat jaar door de Rijkscommissaris Seys Inquart ontslagen burgervader stuurt de commandant van de brandweer erop af. Die adviseert enkele handblusapparaten te verstrekken. Leerlingen De school had leerlingen uit de hele regio en uiteraard ook leerlingen uit de Schilderswijk. Een lijst van 1 november 1942 telt 8 leerlingen met een adres in de Schilderswijk, waaronder R. Goudsmit, die in aan het adres Wassenberghstraat 29 woonde. Dit moet Rinie Goudsmit geweest zijn. Zij over-

leefde de vervolging, emigreerde naar Israël en overleed in Jeruzalem op 26 augustus 1997. Het einde. Op 1 december 1942, twee maanden na de grote razzia onder de joodse inwoners van Groningen van begin oktober, verhuist het Lyceum en de U.L.O. van het pand aan de Violenstraat naar de Prinsenstraat waar de Joodsche Lagere School en Bewaarschool was gevestigd. Het aantal leerlingen is dan drastisch teruggelopen. Begin april 1943 sluit de school haar deuren definitief, omdat het joden niet meer is toegestaan om in de provincie te wonen. Leopold Rijnveld en Gonda van Dam leven dan al niet meer. Gonda is samen met haar zusje en moeder op 12 december op transport gesteld en op 15 december vermoord in Auschwitz. Ze werd maar 21 jaar oud. Leopold werd enige maanden later op 23 maart 1943 vanuit Westerbork op transport gesteld naar het vernietigingskamp Sobibor. Daar werd hij waarschijnlijk direct na aankomst op 26 maart om het leven gebracht. Hij werd 44 jaar oud. Dina Rijnveld, zijn ziekelijke 78 jaar oude moeder onderging het zelfde lot een maand later. Op 4 mei 1943 vertrok haar transport per veewagen vanuit Westerbork naar Sobibor. Waarschijnlijk op 7 mei is ze daar vermoord.

Bronnen: Joods Digitaal Monument, Westerbork, Groninger Archieven, Delpher Koninklijke Bibliotheek, Het koninkrijk der Nederlanden in de tweede wereldoorlog, Dr. L. de Jong.

Berichten van Stichting Stolpersteine Schilderswijk Groningen door Koos Bakema en Matteke Winkel 2e bijeenkomst met de bewoners van de Wassenberghstraat Op 30 oktober jongstleden vond er een 2e avond plaats met de bewoners van de Wassenberghstraat, waar in 2016 de eerste Stolpersteine gelegd gaan worden. Ook andere wijkbewoners waren 30 oktober van harte welkom om te komen luisteren naar enkele verhalen die leden van de onderzoeksgroep van de stichting vertelden over weggevoerde Joodse bewoners. Er waren meer dan 25 bewoners aanwezig en de verhalen die verteld werden, maakten diepe indruk. Er is afgesproken om over een half jaar opnieuw bij elkaar te komen om over de voortgang van het leggen van de Stolpersteine in de Wassenberghstraat te overleggen. De onderzoeksgroep gaat verder om nabestaanden te zoeken van de weggevoerde bewoners uit de Wassenberghstraat. Stolpersteine en de website Het gaat, zoals u las, nog even duren, voordat de Stolpersteine in de Wassenberghstraat gelegd kunnen gaan worden. Dat komt, omdat er bij de bedenker en uitvoerder van het project, Gunter Demnig, een overstelpende hoeveelheid aanvragen binnen komen. In vele Europese landen en steden stromen de verzoeken toe en Gunter Demnig wil dat op een beheerste manier verwerken. Om toch iets te kunnen laten zien aan de wijkbewoners van de Schilderswijk heeft het bestuur besloten om via onze onlangs gereed gekomen website (www.stolpersteineschilderswijkgroningen.nl) een link te gaan leggen naar de website van Het verhaal van Groningen. Wij willen via de website alvast ons onderzoeksmateriaal ontsluiten en ter kennis brengen van iedereen in de wijk. Zodra wij dit technisch voor elkaar hebben, zullen we u daarop attenderen.

Overigens: onze website werd gebouwd door één van de studenten uit onze wijk: Hero Hovinga. Het bestuur dankt hem hartelijk voor zijn inbreng. De financiering: uitnodiging van de penningmeester Om al die Stolpersteine te kunnen leggen hebben we uiteraard geld nodig. Daarvoor doen we een beroep op u! Eén steen kost (kaal) € 150. Daar komen nog wat kosten overheen als het leggen van de stenen, kosten van onderzoek, publiciteit etc., waardoor het uiteindelijke bedrag voor één steen zal uitkomen op € 200. Het zou fantastisch zijn als u zo’n steen zou willen adopteren. Maar eerlijk, we zijn tevreden met elk bedrag. Alleen samen met u kunnen we dit bijzondere project realiseren. Voor ons bankrekeningnummer verwijzen wij u naar de genoemde website. Daar vindt u ook informatie over de Belastingdienst en het geven van giften. De voortgang: H.W. Mesdagstraat en H.W. Mesdagplein Naast het zoeken naar nabestaanden van de bewoners uit de Wassenberghstraat, hebben wij besloten om met het onderzoek naar de weggevoerde bewoners uit een volgende straat te gaan starten. Wij hebben gekozen voor de H.W. Mesdagstraat en het H.W. Mesdagplein. Daarom nodigen wij alle bewoners van deze straat uit voor een eerste overleg. De bijeenkomst zal plaatsvinden op 15 januari 2015 om 20.00 uur in Op Mars, H.W. Mesdag straat 72. De avond is uiteraard ook toegankelijk voor alle andere wijkbewoners! De bewoners van de genoemde straat krijgen in het begin januari huis aan huis een uitnodigingsbrief. Wij hopen dat u de avond alvast in uw agenda wilt zetten.

VAN DE BESTUURSTAFEL, NR. 48 DECEMBER 2014

Activiteiten Wijkorganisaties Schilderswijk door Jacob Bolhuis

door Tjaaktje van der Wijk – notulist Wijkraad Schilderwijk Het einde van het jaar is alweer in zicht. Een mooi moment om terug te blikken. Dat hebben we zeker gedaan deze periode met de viering van 40 jaar wijkraad. De opkomst op de feestelijke avond waar diverse werkgroepjes zich presenteerden was geweldig. De stands waar de werkgroepen zich presenteerden boden een mooie weergave van alle bedrijvigheid in onze wijk. Wat zetten veel mensen zich in! Onder de aanwezigen was ook onze wijkwethouder, Roeland van der Schaaf. Kersvers benoemd kon hij gelijk aanschouwen wat voor een levendige wijk de Schilderswijk is. Veel bewoners hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt met hem van gedachten te wisselen.

Al met al een geslaagde avond en we kijken graag vooruit naar de komende 40 jaar. Voor wat betreft de korte termijn is nu de Milieuplein op het Jozef Israelsplein in voorbereiding. U kunt nog even schoon schip maken voor het nieuwe jaar begint. Namens het bestuur wil ik van de gelegenheid gebruik maken u een leefbaar en actief 2015 te wensen. Wij gaan met een voldaan gevoel het nieuwe jaar in. En wellicht kunt u tijdens de komende feestdagen eens nadenken hoe u actief wil zijn in de wijk. Laat het mij gerust weten als u eens van gedachten wilt wisselen hierover! secretariaat@schilderswijkgroningen.nl

Popkoor Tous les oiseaux d' Europe

Maandag

20.00 tot 22.00

Kostverloren Koor binawaijer@home.nl

Dinsdag

09:30 - 11:45 (even weken)

Vrouwenpopkoor “Soul Sisters” heidi.de.bos@gmail.com

Dinsdag

20.00 – 22.00

De Susjets (4 stemmig koor) b.kleersnijder@zonnet.nl

Woensdag

3x woensdagen p/m 20.00 tot 22.00

Venstersoepje

Woensdag

12.00 tot 13.00

Werelddansen

Woensdag

13.15 tot 14.15

Bewegen op muziek (Bommen)

Woensdag

19.00 tot 20.00

Breiclub

Donderdag

14.00 tot 16.00

Klaverjasclub

Donderdag

19.30 tot 23.00

Knutsel en koffiemiddag

Vrijdag

14.30 tot 16.00

Meer bewegen voor ouderen- 55+ gym Cily Zonsveld, tel: 314 18 25

Vrijdag

9.30 tot 10.30

Jeugddammen

Vrijdag

18.45 tot 20.00

Diverse activiteiten

Weekend

Bij sommige activiteiten staat waar je informatie kunt halen. Bij de andere komt dat er hopelijk de volgende keer bij te staan. Maar … je kunt ook gewoon even langskomen.

WIJKRAAD SCHILDERSWIJK door Grietje Scholtens De stichting Wijkorganisatie Schildersbuurt en de stichting Wijkorganisatie Kostverloren zijn twee zelfstandige wijkorganisaties en vormen onder één bestuur een Samenwerkingverband Kostverloren Schildersbuurt (SKS). De twee wijken hebben de gemeenschappelijk naam Wijkraad Schilderswijk. Vergaderadres : het pand “Op Mars”aan de H.W. Mesdagstraat 72. De bestuursvergadering is elke derde maandag van de maand van 19.30-21.30 uur.

Wilt u een vergadering bijwonen of hebt u een vraag? Bel dan met de voorzitter Grietje Scholtens 050-3119765. U kunt ook mailen naar het secretariaat@schilderswijkgroningen.nl Bestuursamenstelling Grietje Scholtens Liesbeth Klunder Hein Pronk Joop Dollekamp Mart Coenders Harmen Gelling Rudy Heddema Tjaaktje van der Wijk

voorzitter, hoofdredacteur wijkkrant secretariaat penningmeester, wijkbeheer, wmo, wijkteam NLA, buurtlokaal lid, eindredacteur wijkkrant, webmaster lid, manifestatie Schilderswijk, Stolpersteine lid, nachtopvang, Stichting Huis Interwonen Leger de Heils, jongerenhuisvesting lid, wijkbeheer, wijkteam NLA, Kostverloeren notulist

Bespaar op uw zorgkosten, niet op kwaliteit! Onderzoeken bij SEDN (St. Eerstelijns Diagnostiek Nederland) zijn voordeliger, in de buurt én zonder wachttijd. Met een verwijsbriefje van uw huisarts kunt u bij SEDN terecht voor:

Speel onbezorgd en vrij en groei op tot je mooiste jij

• Bloedprikken • Bloed- en urine-onderzoek • Röntgenonderzoek • Echo-onderzoek

Kinderdagverblijf Little World

Een veilige basis Veel plezier Een warme sfeer Spelenderwijs leren

Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.30 uur Meer informatie? Bel dan (050) 744 00 88 of kijk op www.sedn.nl Afspraken maken kan telefonisch en via de website.

Taco Mesdagplein 5 9718 KE Groningen 050 402 89 81 www.kdv-littleworld.nl

Gezondheidscentrum Hoendiep Hoendiep 1 - 9718 TA Groningen Tel. (050) 744 00 88 - www.sedn.nl

Schildersbuurt rigen!

voor 3 ja agopvang

Nu ook d

Het Psychologen Team Groningen is een groepspraktijk van zelfstandig gevestigde psychologen, die ervaring hebben op het gebied van:

Voor meer info: www.de-bso.nl

• Eerstelijnspsychologie • Personal coaching • Testpsychologie info@ptg.nl | www.ptg.nl | 050-3180027 H.W. Mesdagstraat 64A

PTG Adriaan van Ostadestraat 38 • 9718 RZ Groningen • 050-3130388

Psychologen Team Groningen

Samenwerking in Kostverloren

Gemeente en woningcorporaties stelden via het Nieuw Lokaal Akkoord acht jaar geld beschikbaar voor ideeën van bewoners in 14 wijken. Iedere bewoner van Kostverloren met een idee voor de eigen straat of buurt was welkom bij het Wijkteam Kostverloren. Als je vertelde waarom de buurt er beter, mooier of gezelliger van zou worden, dan was er een goede kans dat het idee uitgevoerd werd. Op deze pagina laten we zien wat er zoal gaande is in Kostverloren.

Wandelpad in voorbereiding De groenstrook aan de Rembrandt van Rijnstraat ziet er prachtig uit. Er staat een aantal bankjes en ’s zomers gebruiken kinderen het veld om te voetballen. Een bewoner stelde voor om een wandelpad door het groen aan te leggen, zodat meer mensen van het groene hart van Kostverloren kunnen genieten. In september lieten we al weten dat dit plan deels doorgaat. Nu is duidelijk dat het pad door de hele groenstrook wordt aangelegd. De omwonenden zijn enthousiast over het idee. De uitvoering start nog dit jaar.

Geen geld meer via wijkteam, samenwerking gaat door. Met ingang van 1 januari 2015 stopt deze manier van samenwerking. Alle partijen moeten bezuinigen, er is geen geld meer voor extra leuke dingen. Maar de mensen uit het wijkteam blijven wel beschikbaar voor vragen uit de buurt. Bewoners met ideeën kunnen terecht bij de wijkraad Schildersbuurt (secretariaat@schilderswijkgroningen.nl) of de Huurdervereniging Kostverloren (www.hvkostverloren.nl). Samen bespreken we wat we kunnen doen.

Volgend jaar vruchten plukken In 2013 stapte een aantal buurtbewoners naar het wijkteam met het idee om een moestuin te beginnen in en voor de buurt. Ze hadden hun oog laten vallen op het grasveld grenzend aan de Friesestraatweg. Na overleg met de gemeente en direct omwonenden kon dit doorgaan! In het voorjaar begonnen ze met de aanleg van fleurige struiken. Om fruitbomen te kunnen planten, was het wachten op een gunstig seizoen. Op 15 november was het dan eindelijk zover: de buurt is inmiddels een serie bomen rijker. Volgend jaar kan de buurt hier letterlijk de vruchten van plukken.

Kostverloren #050 op Facebook Nieuws over Kostverloren blijft op Facebook te vinden. Zoek op Kostverloren #050, like ons en bekijk nog meer nieuwtjes. Zelf foto’s delen van activiteiten kan ook. Graag zelfs!