Wervel september 2014 by Wervels

Kerkblad van de Protestantse Gemeente Deventer

e m m nu

a wa e B

Wervel Jaargang 4 | nummer 7 | september 2014

12. â&#x20AC;&#x2DC;Nieuw in ons middenâ&#x20AC;&#x2122;

14. Afscheid ds. Elisabeth

Bezinning en Ontmoeting

Een nieuwe rubriek. Een interview met gemeenteleden die kort geleden bij onze Protestantse gemeente Deventer zijn gekomen. Zo leert u ze kennen en wellicht kunnen we wat leren van hun eerste indrukken.

Een afscheids-interview met onze vetrekkende dominee Elisabeth, waarin ze terugkijkt en een beetje vooruit. Ook een interview met Martin Walton, die uiteraard meegaat naar het Groningse Ten Boer.

In dit septembernummer weer het (uitneembare) jaarprogramma van Bezinning en Ontmoeting. Een programma met tal van tal van boeiende sprekers en leerzame ontmoetingen.

Colofon

Wervel is een uitgave van de Protestantse Gemeente te Deventer. Postbus 425, 7400 AK Deventer www.pkn-deventer.nl info@pkn-deventer.nl Grote of Lebuinuskerk Grote Kerkhof 42 7411 KV Deventer koster: tel. (0570) 612 548 koster@pkn-deventer.nl Kerkelijk Bureau Kleine Poot 7 7411 PE Deventer Geopend: maandag, woensdag en vrijdag van 09.00 tot 12.00 uur tel. (0570) 645 962 kerk.bureau@pkn-deventer.nl Diaconie Postbus 587, 7400 AN Deventer diaconie@pkn-deventer.nl Bankrekeningen kerk: NL13 INGB 0000 8727 86 diaconie: NL03 RABO 0377 7129 57 wijkkas: NL23 INGB 0006 7299 51

Predikanten Spreekuren in de Lebuinuskerk van 10.00-12.00 uur, tel. 614 986 wo. ds. Saar Hoogendijk vr. ds. Ingrid de Zwart ds. Ingrid de Zwart tel. privé (0570) 618 328 ds.dezwart@pkn-deventer.nl Werkdagen: ma. t/m vr. (behalve ma. na zondagsdienst) tel.: ma. t/m do. 9.00-9.30 uur ds. Saar Hoogendijk tel. privé (0570) 547 973 ds.hoogendijk@pkn-deventer.nl Werkdagen: ma. t/m vr. (behalve ma. na zondagsdienst) tel.: di t/m vrij 9.00-9.30 uur Redactie Thilde de Haan Mark Rozema Gerard Sizoo Hannie v.d. Bovenkamp-van Schie Riny Visser Anne Marie van der Kolk ds. Saar Hoogendijk kerkblad@pkn-deventer.nl Ontwerp, foto’s en opmaak Roely Oldenhuis, ROI Deventer wervel@pkn-deventer.nl Drukwerk Drukwerkdeal

Inleverdatum kopij voor het volgende dubbelnummer juli/aug.: uiterlijk zaterdag 13 sept. 2014 per mail: kerkblad@pkn-deventer.nl

Van de Redactie Een nieuw seizoen September is niet de start van het kalenderjaar en niet van het kerkelijk jaar, maar deze maand luidt wel een nieuw seizoen in. De startzondag op 28 september wordt ook dit jaar op een passende wijze gevierd met een agape-viering. Dat is een gezamenlijke maaltijd (in dit geval ontbijt) waarbij iedereen eten meeneemt. Zo deden de vroege christenen dat al om hun onderlinge verbondenheid en de verbondenheid met Christus tot uitdrukking te brengen. Er is bijzondere muziek uit Armenië. Zie ‘Bij de diensten’ op pagina 4. Dit nieuwe seizoen zal de gemeente ingaan zonder ds. Elisabeth Posthumus Meyjes, die op 7 september afscheid van ons neemt. Uiteraard is daar in dit nummer van ons kerkblad aandacht voor. De zomer, die nu bijna achter ons ligt, was voor de mensen die ons kerkgebouw in bedrijf houden een drukke tijd. Veel toeristen bezochten de Lebuinuskerk, die de laatste jaren steeds mooier is geworden. Extra drukte was er tijdens de twee zomerse mega-evenementen in onze stad: Deventer op Stelten en de Deventer Boekenmarkt. Bij Deventer op Stelten waren ook in de kerk fraaie optredens te zien. In het middenschip werd op vrijdagavond een maaltijd geserveerd voor ruim honderd genodigden, en op zaterdagavond voor nog veel meer festivalbezoekers. Dat leverde veel complimenten op voor de sfeervolle ambiance en voor de catering. Deze activiteit kon wel eens een nieuwe, voor de kas van de kerk lucratieve, traditie worden. De viering op de zondag van de Boekenmarkt werd weer druk bezocht, de expositie ‘s middags over het ‘Boek der boeken’ dit jaar iets minder dan vorig jaar, omdat het buiten prachtig weer was. De Lebuinuskerk neemt in het culturele leven van Deventer een steeds prominentere plaats in. Ook dat is een element – zij het zeker niet het belangrijkste – van onze ambitie om als ‘Kerk in de stad’ aanwezig te zijn in de Deventer samenleving. In dit nummer de start van een nieuwe rubriek: ‘Nieuw in ons midden’. Daarin een gesprek met mensen die nog maar kort deel uitmaken van onze gemeente en hun eerste indrukken met ons delen. Net als met de rubrieken ‘Junior-senior’ en ‘Wat beweegt de mensen achter...’ wil de redactie er op deze manier aan bijdragen dat onze kerkleden elkaar beter leren kennen. Onze redactie is uitgebreid met een nieuw redactielid: Anne Marie van der Kolk. Ook zij zal bij deze interview-rubrieken af en toe de pen voeren. Dit nummer heeft een uitneembaar deel in het midden van acht pagina’s. Daarin vindt u het jaarprogramma van Bezinning en Ontmoeting en een organisatieschema van de vele (taak) groepen die in onze gemeente actief zijn, met de namen van de leden van die groepen. Informatie die u later misschien nog hebt en dan kunt inzien als u het uitneembare deel er inderdaad uitneemt. De redactie

Inhoud 3 Tien deugden 4 Bij de diensten 6 Binnen onze PGD 6 Jeugd 6 Van de predikanten 7 Kerkmuziek 9 Diaconie 9 ZWO 10 Oikocredit 11 Mikondo 11 Met naam en toenaam Middenkatern B&O, kerkcafé 13 Van mens tot mens 13 Nieuw in ons midden

14 Afscheid ds. Elisabeth Posthumus Meyjes 16 Terugblikken met Martin Walton 17 Gemeente in beweging 18 Kerk in de stad 18 Column Meester Geertshuis 18 Lebuinus Orgeldag 2014 19 Lutherse Catecheseweekend 2014 19 Vredesweek Deventer en omgeving 19 Dorcas start noodhulp in Noord-Irak 20 Vieringen September 2014

Bij de foto op de voorpagina: een gelegenheidskoor met o.a. ds. Elisabeth Posthumus Meyjes en ds. Martin Walton zong op zondag 3 augustus liederen van schrijver Karel Eykman. Verderop in dit nummer interviews met Elisabeth en met Martin die deze maand de stad Deventer verruilen voor het Groningse Ten Boer.

Tien deugden voor het moderne leven

Dit jaar behandelen de predikanten in de rubriek ‘ter overweging’ tien deugden voor het moderne leven. Deze keer: zelfbewustzijn.

Zelfbewustzijn Een deugd is een kwaliteit van leven waarin je je kunt oefenen. Hoe kun je een beter mens worden? Mijn eerste gedachte bij de door Alain de Botton aangedragen deugd van het zelfbewustzijn was: misschien mag het juist wel eens wat minder. We lijken ons meer dan ooit bewust van onszelf en worden ook die kant opgeduwd, om maar iemand te zíjn. We maken er iets al te moois van op facebook, vragen gemakkelijker respect dan we het geven, stappen op hoge hakken door de stilte in de kerk.

ziet, en wel zo dat je onderzoekend, kritisch naar jezelf kijkt. Tegen de afschuif- en afrekencultuur in. Tegen de opgepoetste ego’s in. Daar kijken we in kerk en geloof niet zo van op: het is zo’n wezenlijk (en lastig) onderdeel om te kijken hoe je er als mens voor staat en of je een beetje in de buurt van Gods bedoeling met de schepping komt. We kennen de woorden van Jezus over de splinter en de balk (Mt 7:3-5). We kennen de psalmen waarin we ons gekend weten, dieper dan wij onszelf ooit kennen. Dat is toch een verschil met De Botton, het vertrouwen dat we nooit uit de genade van God kunnen vallen. Onze zoektocht naar wie we kunnen en moeten zijn in de wereld is ingebed in de gunnende liefde van God. Dat geeft vrijmoedigheid, om zelf bewust te zijn. En zo ook de wereld te peilen, de processen die daar gaande zijn en raken aan ons bestaan.

De invalshoek van De Botton is anders en komt eerder in de buurt van wat ik zelfkennis zou noemen. Hij zegt: ’Jezelf kennen is proberen anderen niet de schuld te geven van je eigen moeilijkheden of stemmingen; een besef hebben van wat er binnenin je gaande is, en van wat in feite toebehoort aan de wereld.’ Interessant hoe hij het kennen van jezelf onmiddellijk in relatie met anderen

Hiermee wil ik niets van de woorden van Alain de Botton afdoen. Ze vormen een verrijkende aanvulling in een tijd waarin de taal van het geloof vaak niet verstaan wordt. Om betere mensen te worden middenin een verwarde wereld.

Foto: uitsnede uit portret van Uytenbogaert door Rembrandt. Drs. Kees Kaldenbach: Uytenbogaert’s portret is een zeer ontroerend kunstwerk in het Amsterdamse Rijksmuseum, een van de beste Rembrandt portretten ooit gemaakt, en deel van zijn ongelooflijke erfenis aan de mensheid. En een herinnering aan hoe een theologische controverse wild uit de klauw liep en nauwelijks in de hand werd gehouden in de Republiek.

Een felle theologische strijd woedde in Nederland vlak na 1600 tussen hard-liners en gematigden over de vraag of de menselijke ziel onmiddellijk bij de conceptie was voorbestemd voor de hemel of de hel. In 1610 schreef Uytenbogaert de ‘Remonstrantie’, een theologische tekst bedoeld om verdraagzaamheid te bevorderen en die aanspoorde tot verdere verzoening op dit religieuze thema. Zijn ideeën werden overgenomen door de groep die zich zelf Remonstranten noemden.

Ds. Saar Hoogendijk

Bij de diensten

Het zonlicht viel door een kerkraam op een poster, tijdens ‘boekenmarktzondag’.

Zondag 7 september

12e na trinitatis. Kleur: groen. Afscheid ds. Elisabeth Posthumus Meyjes, met m.v.v. Deventer Vocaal Ensemble, o.l.v. Klaas Stok Ezechiël 33: 7-11, Romeinen 12: 9-21, Matteus 18: (1) 15-20 Profeten zijn wachtposten die waarschuwen als er gevaar dreigt en gevaar dreigt er wanneer het volk de weg van God vergeet. Daarbij bepaalt ons Ezechiël. Matteus doet ons horen dat er een zelfkritische geloofsgemeenschap nodig is om op die goede weg te blijven. Zo’n gemeenschap is er al waar twee of drie in Gods naam bij elkaar zijn. In de Romeinenbrief worden voor die gemeenschap nog meer wegwijzers aangegeven om met elkaar en met anderen buiten de gemeente de weg van Christus te kunnen blijven gaan. Vandaag nemen we in de dienst afscheid van ds. Elisabeth Posthumus Meyjes. Zij wordt van onze gemeente losgemaakt om volgende week de verbintenis met Ten Boer aan te gaan. Hoewel Elisabeths afscheid centraal staat, nemen we in deze dienst ook afscheid van Martin Walton, de man van Elisabeth. Als ‘gewoon’ gemeentelid en theoloog heeft hij veel voor onze gemeente gedaan. Het Deventer Vocaal Ensemble, waarvan Elisabeth jarenlang actief lid was zal o.l.v. Klaas Stok in deze dienst zijn medewerking verlenen.

Zondag 14 september 13e na trinitatis. Kleur: groen Exodus 32: (1)-7-14, Romeinen 14: 5b-12, Matteus 18: 21-35 De bijbelteksten van deze zondag laten alle de goedheid van God zien. God laat zich door Mozes ompraten en aanspreken op zijn goedheid wanneer het volk Hem verlaten heeft

om achter het gouden kalf aan te lopen. Ook psalm 103 onderstreept dat God het kwade door het goede overwint en ons vergeeft. In Matteus horen we hoe wij dan ook op onze beurt ruimhartig in onze vergeving moeten zijn als de ander daarom vraagt. Dat vraagt o.a. om niet te snel een oordeel over een ander uit te spreken voegt de epistellezing daar vandaag aan toe.

Zondag 21 september 14e na trinitatis. Kleur: groen. M.m.v. Lebuinuscantorij o.l.v. Kirstin Gramlich Genesis 11: 27-12,9, Matteus 20: 1-16. Vandaag starten we de lezingen uit Genesis over Abraham die Gods roepstem volgt en alle goden en godinnen uit zijn land verlaat om in vertrouwen Gods weg te zoeken. In het evangelie lezen we over die andere wereld, een ander bestaan waar Abraham naar op weg ging, een wereld waar Gods goedheid regeert en waar daarom de laatsten de eersten worden. Vandaag zingt de Lebuinuscantorij voor het eerst in dit seizoen weer mee. In elk geval zullen twee prachtige stukken van Rachmaninov gezongen worden uit de russisch-orthodoxe koortraditie.

Zondag 28 september 15e na trinitatis. Kleur: groen. Matteüs 21: 28-32 Startzondag. Agapeviering met de Fairtrade-commissie en Armenier Arcadia Bogossian met Tar-muziek Ga werken in de wijngaard! Teleurstelling, een gevoel van machteloosheid, niet bestand zijn tegen de lange duur, apathie: allemaal emoties die meespelen in de gelijkenissen die Matteüs juist tegen het eind van zijn verhaal vertelt. Twistgesprek-

ken genoeg, woorden te over, maar het komt aan op wat je doet. In een gelijkenis roept Jezus op om te gaan werken in de wijngaard. Ja zeggen en nee doen, dat wil niet. Kun je daadwerkelijk kiezen voor de weg van de gerechtigheid? Er is geen woord Spaans bij. Tijdens de agapèviering proeven we van gerechtigheid en kijken hoe we er woorden én daden aan kunnen geven. Dit alles ingebed in de liturgie, vierend hoe we op God afgestemd kunnen leven. De Fairtrade-groep van onze gemeente zal zich vandaag presenteren. Zij bereiden samen met beide predikanten deze dienst voor. Deze viering is een ontbijt-viering. We vieren en eten samen aan lange tafels, die nu weer in een ster rondom de kansel zijn geplaatst (vorig jaar bleek de opstelling in de zijbeuk minder gelukkig i.v.m. het geluid). Wat u mee moet brengen is onbelegd brood, zoveel als u zelf nodig hebt. De voorbereidingscommissie zorgt samen met de koster en zijn team voor een feestelijk gedekte tafel met beleg, koffie en thee. En alles zal natuurlijk fairtrade zijn! Omdat het ook vredesweek is, is de Armenier Arcadia Bogossian onze gast. Hij zal de tar bespelen, een instrument uit zijn cultuur. Hij is later op die dag ook gast in het Kerkcafé! 15.00 uur Magistraatsviering in de Magistraatskapel Vandaag de eerste na de zomer! Een laagdrempelige viering m.m.v. diaconaal werker Henk-Jan Gosseling, het Mr. Geertshuis en de diaconie

Zondag 5 oktober 16e na trinitatis. Kleur: groen. Genesis 13: 2-18, Matteus 21: 33-43 We volgen Abraham weer op zijn weg en zien hoe hij gaandeweg leert hoe het er in Gods Rijk aan toegaat. We horen hoe hij met Lot het beschikbare land verdeelt. Zie verder de beschrijving bij 28 september!

taal van kunstenaars, die ook over ‘andere ogen’ beschikken. Zij kunnen ons met hun blikrichting vaak op verrassende wijze heel ontvankelijk maken voor een nieuwe kijk ook weer op het Bijbelgedeelte.

met Het Deventer Vocaal Ensemble o.l.v. Klaas Stok. Met andere ogen naar de werkelijkheid kijken, dat leert ons de bijbel telkens weer. Spannend wordt het wanneer daarbij Bijbelteksten in gesprek worden gebracht met de

In deze eerste vesper worden we meegevoerd door DVE onder leiding van Klaas Stok en ds. Saar Hoogendijk. Eerst twee psalmen van de componist Mendelssohn, 2 en 43. Heftige muziek bij heftige teksten over het

Bij de diensten

Zondagavond 5 oktober 19.00 uur Eerste vesper in de nieuwe vesperserie ‘Met andere ogen’,

geweld der volken. Actueel ook nog in onze tijd. Daartegenover klinkt de stem van Jesaja met Gods droom waarin zwaarden tot ploegscharen omgesmeed worden. We besluiten met muziek die aansluit bij de hoop op Gods grote toekomst en luisteren tenslotte naar Bach: Lobet den Herrn alle Heiden.

Met kennis en respect

de duurzame totaalinstallateur • Klimaatbeheersing

• Railinfra, Liften

• Elektrotechniek

• Energieconcepten

• Technisch beheer

• Medische gasinstallaties

• Brandbeveiliging

• Grootkeukentechniek

• Gebouwautomatisering

• ICT, Telecom, Agro

• Beveiliging en telematica

• Zwembaden en wellnesscenter techniek

www.vdi.nl

Twelloseweg 8 Twelloseweg 8 7419 BJBJ Deventer 7419 Deventer telefoon 0570 - 612273 telefoon 0570 - 612273 fax 0570 - 618025 www.tenkate-deventer.nl fax 0570 - 618025 info@tenkate-deventer.nl www.tenkate-deventer.nl info@tenkate-deventer.nl

Wilt u ook adverteren in de Wervel? Graag. Neem even contact op met kerk.bureau@pkn-deventer.nl

Lachend naar de tandarts!

Zorg in de regio 0570-687484 www.salland.nl info@salland.nl

De praktijk is op werkdagen geopend van 8:00 tot 17:00. Voor het maken van afspraken zijn wij bereikbaar van 8:00 tot 12:30. Wij beschikken over ruim voldoende HAGENBEEK gratis parkeergelegenheid. tandartsen

Holterweg 108/c 7429 AH Colmschate | (0570)799055 info@hagenbeektandartsen.nl | www.hagenbeektandartsen.nl

Binnen onze PGD

Jeugd

Jeugdwerk, een nieuw seizoen De zomervakantie zit er op en dat betekent dat ook de jeugdwerkactiviteiten weer gestart zijn! We hopen dat we samen een mooi seizoen tegemoet gaan. En hoe kan het nieuwe seizoen beter starten dan door samen op kamp te gaan?! Er zijn 22 opgaven, van kinderen en jongeren tussen de acht en vijftien jaar. We gaan naar Summercamp Heino. Op het moment van dit schrijven moet het jeugdkamp nog plaatsvinden, maar als u en jij dit leest is het alweer achter de rug. Dat betekent dat er in het volgende nummer van de Wervel aandacht besteed zal worden aan het kamp.

Jeugdkerk

Het is alweer even geleden: eind juni was er een gezellige BBQ als afsluiting van het seizoen. We kwamen samen in Het Open Hof, waar jullie lekker gegeten hebben én leuke spellen hebben gedaan. Op de facebook pagina van de jeugdkerk, www.facebook.com/JeugdkerkPGD, hebben al wat foto’s gestaan; van smullende mensen en mensen in rare houden tijdens het spel Twister! Neem er maar eens een kijkje! Na ongeveer twee maanden pauze gaat in september de jeugdkerk weer van start. De jongste groep, voor kinderen tussen de twaalf en vijfien jaar, komt altijd samen op de derde zondag van de maand. De oudste groep, de 15plussers, komt bij elkaar op elke eerste zondag van de maand. Op 7 september is er jeugdkerk voor de oudste groep. Maar: omdat Elisabeth dan afscheid neemt, ziet deze jeugdkerk er anders uit dan anders en zullen we natuurlijk bij het afscheid zijn! Op 21 september is er weer jeugdkerk voor de jongste groep, om tien uur in het jeugdhonk.

Dringende oproep: jeugdkerkleiding gezocht voor twee groepen héle leuke jongeren! In de vorige Wervel heeft ook een oproep gestaan, die we nogmaals graag onder je aandacht willen brengen! De jeugdkerkgroepen worden geleid door een groep enthousiaste mensen, die hard versterking nodig hebben! Één ding is hierin vooral belangrijk: dat je een warm hart hebt voor kinderen en jongeren! Voor beide groepen worden mensen gezocht. Je leidt een groep met twee mensen. Meestal ben je eens in de twee maanden aan de beurt. Ter voorbereiding op de zondagochtend kom je een keer samen met de andere begeleider van die ochtend. Er wordt soms gewerkt aan de hand van een methode, maar het is zeker ook belangrijk om hierin flexibel te zijn en te improviseren. We zijn op dit moment ook nieuwe ideeën aan het bedenken voor het komende seizoen. Denk en doe jij mee? Voor meer info of aanmelden: Heidi Schröder, jeugd@ pkn-deventer.nl, 0645254213. Catechese project ‘Stel je voor’ De tienercatechese zal het komende jaar iets anders vorm gaan krijgen. Waar we eerder bijna iedere week bij elkaar kwamen, gaan we nu meer in projectvorm aan de slag. Dat betekent dat we steeds een paar keer bij elkaar

komen en dan weer even ‘pauze’ hebben. In september beginnen we met het project ‘Stel je voor’, ontwikkeld door YMCA Nederland (een jeugdwerkorganisatie). Er zijn binnen het project vier activiteiten ontwikkeld. Één daarvan is vooral gericht op het leren kennen van je eigen groep én een andere groep jongeren. Wij zullen gaan kennismaken met jongeren uit het asielzoekerscentrum in Schalkhaar. Met een trainer van YMCA zullen we gaan onderzoeken wat verschillen én overeenkomsten tussen beide groepen zijn en wat we van elkaar kunnen leren! We doen dit in drie bijeenkomsten: de eerste is alleen met de eigen groep op woensdag 10 september in het jeugdhonk. De tweede bijeenkomst is op woensdag 24 september, in het AZC in Schalkhaar. De derde en laatste keer is op woensdag 8 oktober, in het jeugdhonk. Alle keren steeds van 19.00 uur tot 20.30 uur. Iedereen tussen de dertien en zestien jaar (maar iets ouder mag best!) is van harte welkom. Vragen kun je stellen aan Heidi Schröder, jeugd@pkndeventer.nl Van de predikanten Ds. Ingrid Na een heerlijke fietstrektocht naar Scandinavië kwamen mijn man en ik uitgerust weer thuis. Het was prachtig om in voormalig Oost-Duitsland de beelden van de kunstenaar Ernst Barlach in het echt te zien waarvan we rond Pasen in de Lebuinuskerk steeds afbeeldingen op de orde van dienst hadden staan. Indrukwekkend op een andere manier was het om door het gebied van voormalig concentratiekamp Ravensbrück te fietsen. Dan besef je weer wat we als mensen elkaar aan kunnen doen. Bij thuiskomst werd dat gevoel versterkt door het wereldgebeuren. Vele honderden mensen maakten gebruik van de mogelijkheid om in de Lebuinus een kaarsje te branden bij de lijsten met namen van de omgekomen inzittenden van de MH17. De Turkse consul woonde met een delegatie op de dag van nationale rouw het stiltemoment bij in onze kerk en schreef bewogen woorden in het herdenkschrift. Zo worden grenzen tussen geloofsgemeenschappen en culturen weer even doorbroken door medemenselijkheid. Dat hopen we ook te ervaren als we met de Coventryvrijwilligers uit diverse kerken naar Coventry reizen eind september. Daar in de kathedraal wacht ons een mooi programma, waar de woorden vrede en verzoening centraal zullen staan. In het oktobernummer een verslag! Nu eerst afscheid nemen van Elisabeth. Op 5 september de afscheidsavond in de Van Vlotenhof en 7 september de dienst in de Lebuinus. Wat zullen we haar en ook Martin missen. Heel erg wennen wordt dat, niet meer te horen dat zelfs ik ‘geweeeeeeldig’ zing, om maar wat te noemen. Goede collegiale betrekkingen zijn een zegen. Dankjewel, daarvoor, Elisabeth! En wie nog meewil met de bus naar haar intrede in Ten Boer op 14 september, er is misschien nog plaats…! Als overgebleven predikanten hebben Saar en ik al met de kerkenraad gekeken hoe we pastoraal de vacature zullen opvangen.

Ds. Saar Het deed goed om in de vakantie afstand te nemen en uit te kijken over de ruige kust van Bretagne, of in de golven te duiken. Maar wat was het ook vreemd, die afstand, wetend van de vliegramp en maar mondjesmaat meekrijgend wat de impact was en steeds meer werd. Zoveel spanning in de wereld op dit moment, zoveel vragen over hoe het kan – en waar God blijft in dit alles. Bij thuiskomst beluisterde ik via internet de preek die Ingrid hield op 20 juli en merkte hoe goed dat deed: dat we in de kerk ons hart kunnen luchten, dat we de vragen die zo levensgroot zijn kunnen laten staan en toch ook vertrouwen vinden, boven onszelf uitzingend naar God toe. Zo’n waardevolle gemeenschap en traditie, daar wil ik graag bij horen en mij weer voor inspannen, samen met velen. Er verandert het nodige nu collega Elisabeth naar Ten Boer is vertrokken. De pastorale zorg wordt opnieuw ingedeeld, waarbij de Zandweerd en Zwolse wijk tot aan het spoor onder Ingrid de Zwart zullen vallen. De andere kant van het spoor hoort dan bij mijn wijk. Het zal voor iedereen duidelijk zijn: zonder bezoekmedewerkers en ouderlingen gaat het niet. Er zijn er gelukkig een aantal, maar we hopen binnenkort met een concrete vraag te komen om meer mensen hierbij te betrekken. Alvast een overweging waard. Ook andere aspecten van het takenpakket van Elisabeth worden de komende tijd onder de loep genomen en zonodig verdeeld. Vol goede moed voorwaarts! Op 20 augustus was het 25 jaar geleden dat ds. Han Marsman aan onze gemeente verbonden werd. Na het werk in de gemeente, als missionar predikant, is hij gaan werken op wat nu het Etty Hillesum Lyceum is, om het levensbeschouwelijk onderwijs mede inhoud te geven. Het is hem op het lijf geschreven. Mooi om te horen hoe ook zijn inbreng als predikant gewaardeerd wordt en hoe zijn ‘kerkelijke zending’ voor hem van betekenis is gebleven. Namens onze gemeente heb ik hem een bos bloemen gebracht om dit memorabele moment te onderstrepen. Kerkmuziek

Liedboekcantorij: zangers gezocht Op 7 september neemt Elisabeth Posthumus Meyjes niet alleen afscheid als predikant van onze kerk maar ook als cantrix van de Liedboekcantorij. Maar ook zonder de en-

thousiaste en inspirerende leiding van Elisabeth zal de Liedboekcantorij doorgaan met zingen en vooral met het ondersteunen van de gemeente in het vertrouwd raken met het nieuwe Liedboek. Er is inmiddels een nieuwe cantrix gevonden: Miranda Stevels. Voor deze cantorij geen onbekende, want ze heeft Elisabeth in het voorjaar al eens vervangen. In de volgende Wervel komt meer informatie over de plannen voor de Liedboekcantorij voor het komende seizoen. Maar nu alvast een oproep voor nieuwe zangeressen en vooral zangers. Zeker de bassen en tenoren kunnen versterking goed gebruiken. Informatie bij Ben Draaijer, tel. 643346 of bdraaijer@ziggo.nl

Binnen onze PGD

Gezien de leeftijdsopbouw in de verschillende secties lijkt het ons het beste dat ik sectie 1, 2 en 3 erbij neem. Dus leden van sectie 1, 2 en 3, bel of mail me gerust als u me wilt spreken of nader kennis met me wilt maken! En wanneer u bijvoorbeeld een ziekenhuisopname verwacht, licht ook mij graag even in! Het ziekenhuis doet dat namelijk al lang niet meer. Met meer dan 1200 leden elk is het voor Saar en mij lastig op de hoogte te blijven van uw wel en wee. Zeker waar geen contactpersonen actief zijn. Maar we horen het graag. Dus denk niet al te bescheiden: ze hebben het nu zo druk, nee, als het nodig is, gewoon bellen!

Kerkrentmeesters

Kerkbalans 2014 / Actie Reuzenslag Om het gat in de begroting te verkleinen hebben we alle gemeenteleden gevraagd stil te staan bij de hoogte van hun vrijwillige bijdrage. Dat gebeurt op verschillende manieren. Gemeenteleden die de afgelopen drie jaar geen bijdrage hebben betaald zijn benaderd per brief om na te denken over de aard van hun relatie met de gemeente met daaraan gekoppeld uiteraard de vraag om actief bij onze gemeente betrokken te blijven of te raken en het verzoek ons financieel te steunen. Na een zorgvuldige selectie van adressen zijn ruim 800 brieven verstuurd. Inmiddels hebben een kleine 150 personen gereageerd, waarvan 73 met de mededeling dat ze zich willen laten uitschrijven. Gelukkig zijn er ook positieve reacties. Een paar gemeenteleden die ten onrechte de brief hebben ontvangen zijn persoonlijk benaderd. De volgende stap is een directe benadering (bezoek/telefoon) van gemeenteleden die voor 2014 nog geen toezegging hebben gedaan of die minder bijdragen dan de voorgaande jaren. Die actie zal plaatsvinden gedurende de eerste drie weken van september. Als het nodig is, zal vervolgens op alle gemeenteleden een herhaald beroep worden gedaan extra bij te dragen.

Inrichting kerk Hierover zijn geen bijzonderheden te vermelden. Wij werken aan de afwerking van de laatste dingen.

Halfjaarcijfers De resultaten over de eerste zes maanden 2014 zijn inmiddels bekend. De eerste zes maanden geven een resultaat van 5 -52.818 terwijl dat over dezelfde periode in 2013 5 -31.831 was. Begroot over heel 2014 is 5 -123.450 zodat het ten opzichte van de begroting iets beter is. Wel zijn de resultaten over het tweede kwartaal 2014 beter dan het eerste kwartaal. De achteruitgang in vergelijking met 2013 zit voornamelijk in achterblijvende vrijwillige bijdragen. Als college richten wij momenteel hier onze aandacht op. De stichting exploitatie draait iets beter, namelijk 5 -35.237 ten opzichte van 5 -45.285 in 2013. Feitelijk is dit echter een rapportage t/m mei. De volledige stukken liggen ter inzage op het kerkelijk bureau.

Binnen onze PGD

Bijdrage communicatiekosten

Giften

In de eerste weken van september ontvangt u tevens een brief uit waarin een vrijwillige bijdrage gevraagd zal worden voor de kosten van communicatie met de gemeente en andere betrokkenen via het Kerkblad, de website en andere kanalen.

In de afgelopen maanden heeft de Wijkkas het bedrag van zestig euro opgebracht. Alle gevers hartelijk dank. Ria Kruissink, penningmeesteresse

Collectes juni en juli 2014

Dichter Karel Eykman in Lebuinus tijdens manifestatie Boek der Boeken

In deze maanden is gecollecteerd voor een bedrag van 5 2.090,45. (2013 5 1.955,62). Hiervan is afgedragen aan de PKN te Utrecht voor landelijke doelen 5 246,51.

Uitzendingen Kerkdienst Gemist en DRTV Via de computer en Deventer TV zijn de zondagsdiensten te volgen. Dat gaat niet altijd vlekkeloos. Het geluid wordt soms gestoord doordat een ander radiostation erdoor heen klinkt. Dat komt vooral omdat de lange kabels die door de kerk lopen signalen van buiten opvangen. Inmiddels is ruim 45 meter kabel weggehaald en zijn een paar instellingen aangepast. De uitzending van DRTV lukt soms niet omdat er daar technisch iets misgaat. Er is maar één technicus beschikbaar en die werkt lang niet altijd, zeker niet in de vakantiemaanden. Het signaal dat wij goed aanleveren komt dan niet op de zender terecht. We overleggen met DRTV om te kijken wat we daar aan kunnen doen. We hebben gemerkt dat de uitzendingen via de TV steeds meer worden gewaardeerd. Bernard van Leeuwen, administrerend kerkrentmeester Gedicht met het oog op alle nood van onszelf en in onze wereld

De kleine Jesaja van Rotterdam Luister naar mij, hoe ik met mijn hond op pad in de oorlog toen ik nog klein was zwierf in een hopeloos verwoeste stad toen het puin nog mijn speelterrein was. Het was een nare, rare kaalgeslagen troep toen ik dacht dat niets meer ooit zou groeien. Ik dacht dat niets het ooit nog zou doen toen ik opeens die klaproos zag bloeien. Toen wist ik, eens komt er een einde aan aan dat gedonder van kanonnen eens zal deze woestenij in bloei weer staan eens geeft de oorlog zich gewonnen.

Vakantiewerk in het Open Hof In de vakantiemaanden werd hard gewerkt in Het Open Hof. Er moest wat geregeld worden om de grote gordijnen te repareren en die reparatie moest natuurlijk plaatsvinden boven in de nok. Ja wat doe je dan? Dan huur je een hoogwerker en vervang je meteen een aantal lampen en was je de ramen. Zo komen Hans en Piet de dag wel door. Dewes van Lohuizen

Op ieder godgeklaagd terrein zullen toch klaprozen blijven komen. Dat blijft, dat zal altijd zo zijn dat wordt ons nevernooitniet afgenomen. Want tussen plastic en colablik zijn de klaprozen niet klein te krijgen zij bloeien tot hun laatste snik met alle weerbarstigheid hun eigen. Word zelf zo’n klaproos, als je kan. Karel Eykman

Bij de collectes van september Zondag 7 september: Alafya Foundation en Missionair Werk en Kerkgroei. De Alafya Foundation ondersteunt kinderen in Ghana die kwetsbaar en/of wees zijn. Deze doelgroep wordt voorzien in de basisbehoeften in het leven in een huiselijke omgeving, zodat zij kunnen opgroeien en zich ontwikkelen tot verantwoordelijke volwassenen die in staat zijn om voor zichzelf te zorgen. De Tweede collecte is bestemd voor de Protestante Kerk voor pioniersplekken door heel Nederland. Het missionaire project ‘Kerk op de kop’ wil een christelijke gemeenschap zijn die zorgt voor meer verbinding tussen mensen uit de wijk. Zondag 14 september: ZWO en JOP Septembercollecte ZWO: Zending, werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking Je bent jong en je gelooft… Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk wil missionair present zijn in de jeugdcultuur. Jongerenwerker Martijn Ouwerkerk uit Zaandam is aanwezig bij de jeugd. Aan de hand van een online game is hij gestart met een nieuwe manier om vanuit de kerk met jongeren in contact te komen. De online game daagt jongeren uit om dagelijks met geloofsvragen bezig te zijn. Martijn begeleidt de jongeren en wil samen met hen ontdekken hoe God een rol speelt in hun levensverhaal. JOP vraagt om uw steun voor het werk van Martijn maar ook om meer van deze missionaire jongerenplekken te kunnen ondersteunen. Zondag 21 september: voedselbank en Collecte Protestantse Kerk: Vredeswerk De Voedselbank Deventer bestaat sinds 2006. Hun doelstelling is: (verborgen) armoede verzachten en tegelijkertijd verspilling van voedsel tegengaan. Opkomen voor vrede en gerechtigheid. Tijdens de Vredesweek vraagt de Protestantse Kerk uw aandacht voor het vredeswerk van PAX (voorheen IKV Pax Christi) en Kerk in Actie. In Syrië helpt PAX, gesteund door de Protestantse Kerk, actiegroepen van burgers. Zij maken radio uitzendingen, geven kranten uit of organiseren onderwijs. Dat is nodig, want veel scholen zijn gedurende de drie jaar voortdurende strijd vernield of worden gebruikt als onderkomen voor vluchtelingen. In Aleppo kunnen dankzij dit burgerinitiatief 350 kinderen weer naar school. In Nederland komt K.I.A. op voor kinderen die slachtoffer zijn van oorlog. Onder het motto ‘Geen kind in de cel’ probeert K.I.A., samen met anderen, te voorkomen dat kinderen van vluchtelingen bij aankomst in de gevangenis terecht komen. K.I.A. ondersteunt ook organisaties die kinderen in asielzoekerscentra helpen trauma’s te verwerken. Vrede en gerechtigheid dichtbij en ver weg, daar zet de Protestantse Kerk zich voor in. Zondag 28 september: Diaconie en de kerk

ZwerfKerk in september De zwerfkerk staat op donderdag 11 september van 11:30 tot 14:00 uur weer op de Brink. Het is een initiatief van mensen uit verschillende kerken en uit het Meester Geertshuis. Ons doel is om in contact met mensen te komen, om een glimlach op een gezicht te brengen, om een luisterend oor te bieden. Dit gebeurt mede door samen een schilderij te maken op de wand van de zwerfkerk (een caravan). Dit onder het genot van een kop soep of een kop koffie. Iedereen is welkom. De caravan staat geparkeerd aan de zijkant van de Waag, tegenover de bibliotheek.

Diaconie

Van de diaconie

ZWO

Nieuw project ZWO Afgelopen zomer heeft de ZWO commissie zich beraden over een nieuw te steunen project van Kerkinactie. In overleg met mevrouw Lin Tjeng, medewerker zending van Kerkinactie, hebben wij besloten komend jaar Cedepca te gaan steunen. Cedepca is de Spaanse afkorting van Evangelisch Centrum voor Pastorale Studies in Centraal Amerika. Het is een theologisch instituut dat al twintig jaar een vrouwenprogramma in Midden Amerika heeft. Via trainingen, publicaties en workshops wordt gewerkt aan de volgende doelstellingen: het geweld tegen vrouwen uitroeien, de eigenwaarde van vrouwen vergroten, fundamentele gelijkheid van mannen en vrouwen creëren en vrouwelijk leiderschap in kerken bevorderen. Kerkinactie steunt Cedepca financieel en door de uitzending van Martina Fraanje, theologe, die momenteel in Deventer woont. Martina start dit najaar met de voorbereiding. Haar uitzending, via de uitzendende gemeente classis Winsum, staat januari 2015 gepland. Wij, als protestantse gemeente Deventer, kunnen meelevende gemeente zijn door haar werk voor Cedepca te steunen. Martina zal een weblog gaan bijhouden zodat wij op de hoogte zijn van haar werkzaamheden voor de vrouwen in Midden Amerika. De collecteopbrengst op 14 september zal voor Cedepca bestemd zijn.

28 september startzondag De werkgroep Fair Trade zal u op deze zondag informeren over Fair Trade. Onze kerkgemeenschap wil komend jaar het certificaat ‘Fair Trade Kerk’ gaan behalen. Fair Trade is niet een concept met mooie woorden. Het gaat om het gedrag: door Fair Trade produkten in te kopen zetten wij ons in voor een duurzame armoedebestrijding. Een Fair Trade kerk moet zich niet alleen uitspreken voor Fair Trade, maar moet er ook naar handelen. Kerken staan midden in de samenleving. Daardoor hebben ze een voorbeeldfunctie. Als een kerk kiest om zich op te stellen als een verantwoord consument, kan dat een positieve invloed hebben op de keuzes van anderen. Zo kun je als kerk een duurzame en eerlijke wereldhandel stimuleren. Komend jaar gaan wij hiermee aan de slag en wij hopen dat u daar ook aan mee wilt werken.

Diaconie 10

Van de diaconaal werker

De zorgzame kerk Terwijl ik dit stukje zit te tikken op mijn werkplek in het Meester Geertshuis, ontwaar ik op de gang wethouder Jan-Jaap Kolkman. Dat treft, want ik schreef juist over het belang van contacten tussen de kerken en de gemeente Deventer. Wethouder Kolkman komt langs voor een kennismaking met de voorzitter, en krijgt een rondleiding door het pand. Ik haak aan en vertel wat over de band van de protestantse gemeente met het Meester Geertshuis. Zo zit je iets te tikken, en zo gebeurt het al! Waarom zijn die contacten zo belangrijk? Welnu, de lokale overheid krijgt steeds meer taken in zorg en welzijn, maar met een beperkt budget. De zorgzame overheid is passé, zelfredzaamheid van mensen is het parool. Op zich niets mis mee. Maar er zijn mensen die afhankelijk blijven van zorg. Wie gebrek heeft aan gezondheid, aan geld en/of aan een sociaal netwerk, die bezwijkt onder de druk. Terwijl de zorgzame overheid passé is, is de zorgzame kerk springlevend. Zorgzaamheid hoort tot het wezen van de kerk. En dat zie je: de diaconie van onze gemeente geeft mensen financiële of praktische hulp. Veel vrijwilligers zijn als budgetcoach actief. Mensen worden gastvrij ontvangen in de Lebuinuskerk en in het Meester Geertshuis. En op nog meer plekken: in De Ontmoeting, in het House of Hope en de Herberg van Ars zijn mensen welkom en worden zij een stuk op weg geholpen. Hier is de zorgzame kerk zichtbaar. In al die huizen bestaat een goed beeld van de zorg die mensen nodig hebben. Nu zijn twee dingen volgens mij nodig: ten eerste afstemming en samenwerking tussen deze kerkelijke initiatieven. En ten tweede een goed contact met de burgerlijke gemeente. Om te laten zien wat op al die plekken gebeurt. Soms onder protest, want we zien de overheid als het schild voor de zwakke. Kunnen we daar ook de komende jaren op rekenen? Krijgen mensen de zorg die zij nodig hebben? Kunnen we aan de bel trekken als dat niet zo is? Deze activiteiten heten tegenwoordig ‘lokale lobby’. Het ligt in de bedoeling de komende tijd vanuit onze kerk een werkgroepje te vormen dat onderzoekt hoe je de lokale lobby in Deventer kunt vormgeven. Hopelijk groeit zo een regelmatig contact met de gemeente Deventer. Zodat we wethouder Jan-Jaap Kolkman nog vaker zullen zien in het Meester Geertshuis. Hartelijke groet, Henk-Jan Gosseling diacon.werker@pkn-deventer.nl en h.gosseling@kerkinactie.nl

Zendingserfgoed-kalender 2015 Bent u op zoek naar een kalender voor 2015? Dan is de zendingserfgoed-kalender misschien wel iets voor u. In deze kalender staat de verbeelding van het Evangelie door Christenen in Azië, Afrika en Latijs Amerika centraal. In de kalender van 2015 staan afbeeldingen uit

Egypte, gemaakt door dr. Farid Fadel, een anglicaanschristelijke kunstenaar. De kalender geeft ook informatie over het land, haar recente geschiedenis en de kerken die er present zijn. De ZWO bestelt een aantal kalenders die vanaf eind september voor negen euro in onze kerk te koop zullen zijn.

Noodhulp GAZA Kerkinactie draagt voor 30.000 euro bij aan medische en psychosociale hulp voor slachtoffers van het gewapende conflict in Gaza. De ZWO heeft driehonderd euro gedoneerd voor deze noodhulp. Kerkinactie vraagt ons gebed: ‘Voor de honderden doden, voor de duizenden gewonden, voor de tienduizenden zonder huis, voor de honderdduizenden op de vlucht, bidden wij U: Ontferm u Heer. Wij zijn maar nietige, kleine mensen, over de ruggen van de ander vechten we oorlogen uit. God onze Rechter, wees een thuis voor de thuislozen, een Genezer van harten en verwijder wraak en haat. Wees dichtbij en tel de tranen, bewaar ze in Uw kruiken. Laat de mensen weer wandelen in Uw tuinen, in Uw heuvels van Gaza en Israel, laat hen de vrijheid genieten en recht en genade. Zet ons in en spoor ons aan om in Uw wegen te wandelen. Geef ons harten van vrede. Amen’. De ZWO commissie en de werkgroep Fair Trade Oikocredit Oikocredit helpt boeren in ontwikkelingslanden een beter bestaan op te bouwen. Op de onherbergzame hoogvlaktes van Bolivia hoeden herders hun lama’s en verbouwen boeren quinoa, een graansoort die gebruikt wordt voor pasta, brood en bier. Celoso Jallasa Choque is zo’n quinoa-boer. Celoso leende twee jaar geleden 10.000 dollar om een tractor te kopen, een lening die hij in vier jaar afbetaalt. ‘Het werk is een stuk makkelijker geworden, waardoor ik veel vooruitgang heb kunnen boeken’, zegt Celoso. Waar Celoso zijn land bewerkt wonen nog ruim vijfhonderd boeren die net als hij met microkrediet hun bedrijf hebben kunnen opbouwen en uitbreiden, waardoor de hele streek tot bloei komt! Oikocredit vecht al bijna veertig jaar tegen armoede. Het kapitaal komt via een breed netwerk van lokale microfinancieringsinstellingen over de hele wereld terecht bij mensen die daarmee hun levensomstandigheden kunnen verbeteren. Geld lenen zorgt voor zelfvertrouwen, gelijkwaardige relaties en economische groei. Anders dan geefgeld, wordt leengeld steeds opnieuw uitgeleend: zo kunnen veel meer mensen geholpen worden. Ga voor meer informatie naar www.oikocredit. nl. Contact: Jaap Wiegers, jaapwiegers@home.nl Mikondo September: voor de dertiende keer de Mikondo bloembollen-actie. Verder is er nog een speciale Mikondo postzegel uitgave. Kijk eens op de website onder ‘Acties’, er staan zelfs acties bij die u geen (extra) geld kosten. Meer info? Bel Dewes van Lohuizen, 621390, of kijk eens op www.mikondo.nl.

Gerda Meijerink en Agnes Blom vragen een zegen over hun huwelijk op zaterdag 27 september. Een bijzondere gebeurtenis! Agnes en Gerda hebben elkaar in de Van Vlotenhof leren kennen en een ruime aanloop genomen tot hun relatie. Eenmaal begonnen was er geen houden meer aan en nu willen zij samen gezegend verder. In de trouwdienst vieren we met hen de verwondering over de liefde en ruimte die ze – zo verschillend als zij zijn – bij elkaar vinden, onder de hoede van de Eeuwige. We wensen het bruidspaar een mooie, hoopvolle toekomst toe. De gemeente is van harte uitgenodigd om deze feestelijke dienst mee te maken, om 10.30 uur in de Lebuinuskerk. Bevestiging en inzegening van hun huwelijk werd aangevraagd door Elsa van Heijst en Andy Mulder. Zij beloofden elkaar trouw in een feestelijke viering in de Lebuinuskerk op 28 augustus 2014 om 15.00. Ds. Bert van der Linden van de Protestantse Gemeente te Waalwijk, waar Elsa vandaan komt leidde de dienst onder verantwoordelijkheid van onze kerkenraad. We wensen Elsa en Andy een gezegend leven samen toe nu zij deze grote stap in hun leven hebben gezet! Wij gedenken Zwaantje de Boer-Otten 26 september 1926 – 30 juni 2014 Na een gelukkig huwelijk van ruim 65 jaar is Zwaantje de Boer overleden en blijft Bertus alleen achter. Het was al een tijdje duidelijk dat het aardse leven van Zwaan ten einde liep. Bijzonder was de overgave waarmee zij en haar man dit onder ogen zagen. Een levens- en geloofshouding waarin zij geoefend waren. Dat wij het leven niet in de hand hebben, heeft het echtpaar al vroeg ervaren toen er geen kinderen kwamen, hoe gewenst ook. Leven uit Gods hand betekent dan proberen open te staan voor wat Hij wel schenkt. Ze waren gelukkig samen en konden veel betekenen voor neven en nichten. Over de schepping bleven zij zich verwonderen, eindeloos fietsend en de laatste tijd alleen nog kijkend vanuit de flat. Getroost door het geloof dat ons nog iets veel mooiers wacht na de dood kon Zwaan haar leven uit handen geven. Dat haar man Bertus daarin troost en levensmoed mag vinden. Ds. Saar Hoogendijk Iebele Hoekstra West Stellingerwerf, 3 augustus 1929 – Deventer, 13 juli 2014 Zelfstandig(e) tot het einde ; toen zijn vrouw gestorven was ging Iebele dapper verder, bijgestaan door dochters en zorgverleners. Jarenlang dreven Trijntje en Iebele op de Rielerweg een srv-zaak; hij vooral op de wagen. Na hun pensioen genoten zij van de rust. De kinderen en kleinkinderen namen afscheid van hem in Steenbrugge. Dat hij mag rusten nu bij God. Veel sterkte wensen we de familie toe.

Hermina Beernink-Booiman Wisch, 13 februari 1934 – Deventer, 17 juli 2014 Al langer was Hermien ziek. Tijdens de voorbereiding voor hun verhuizing naar Gorssel moest Johan Hermien loslaten; een zware slag. Zij was de spil in huis en tuin, een zorgzame (groot)moeder en actief vrijwilligster in het ziekenhuis. Op 22 juli namen we afscheid van haar in Steenbrugge. Daar lazen o.a haar belijdenistekst: ‘Kom tot mij allen die vermoeid en belast zijt’. Dat deze woorden nu Johan, kinderen en kleinkinderen mogen dragen! Jan Willem van Zuiden Ambt Hardenberg, 10 april 1925 – Deventer, 2 aug. 2014 Op 2 augustus 2014 overleed Jan Willem van Zuiden. Voor velen een bekend en markant mede-gemeentelid, omdat hij zich altijd actief heeft ingezet voor de gemeente. Hij heeft daar diverse functies vervuld, als gastheer in het winkeltje in de Lebuinus, maar ook als kerkenraadslid. In de Bloemendal waar Wim de laatste jaren woonde was hij niet alleen voorzitter van de Vrienden van de Bloemendal, maar ook een actief gastheer bij de diensten en andere activiteiten, meestal samen met zijn Gerda. In haar vond hij een nieuwe partner, nadat in 2004 zijn vrouw Emmy was overleden. Wim droeg het vrijzinnig gedachtegoed een warm hart toe. Tot de afdeling Deventer van de VVP werd opgeheven vorig jaar was hij daarvan bestuurslid. In dankbaarheid herdenken we hem. De afscheidsdienst op 9 augustus in Steenbrugge werd geleid door ds. Ivo de Jong. Liefde houdt niet op waar leven eindigt, stond op de rouwkaart. Dat Gerda, Wims kinderen en kleinkinderen en allen die hem nu moeten missen zich daardoor gesteund mogen weten! Dingeman Aart Biesheuvel Nieuwendijk, gem. Sleeuwijk, 22 juli 1933 – Deventer, 15 augustus 2014 Op 15 augustus overleed Dim Biesheuvel. Na een lange ziekenhuisopname zou hij eindelijk naar huis kunnen. Maar plotseling verslechterde zijn gezondheidsituatie en op 15 augustus is hij rustig ingeslapen, vol vertrouwen in God. Voorafgaand aan de begrafenis op Tjoenerhof namen we op 22 augustus afscheid van hem in de Lebuinuskerk . Daar keken we samen terug op zijn leven, in het besef dat hij daarvan heeft genoten omdat hij het zag als een Godsgeschenk. Hij doorliep vele opleidingen: ULO, kweekschool, opleiding tot luchtverkeersleider in Amerika, MO-A wiskunde. Uiteindelijk werd hij docent aan de TU Delft. De kerk, in resp. Delft, de Lier en Deventer had een actief lid in hem. In de Van Vlotenhof was hij een van de dragende krachten, kritisch en zeer betrouwbaar. Een man van weinig woorden was hij. Zijn gevoelens van vreugde en verdriet kon hij beter zingend vertolken. ‘Gods goedheid is te groot voor het geluk alleen’ was een van zijn lievelingsverzen. We zongen dat als veelzeggende woorden bij zijn afscheid. We hopen dat die woorden nu ook Hennie, Jelga, Liesbeth, Edwin en al die anderen zullen dragen in het verdriet van het gemis. Ds. Ingrid de Zwart

Met naam en toenaam

Huwelijk

Maagdenburgstraat 20a, 7421 ZC Deventer tel. 0570-634455, info@paulhardonk.nl, www.paulhardonk.nl

Wij zijn er voor u als u ons nodig heeft.

In rust en stijl afscheid nemen. Dat kan 24 uur per dag, 7 dagen per week in ons uitvaartcentrum.

Monuta Spaans Telefoon: 0570 - 62 04 90 (24 uur per dag, ook in het weekend) Mr. H.F. de Boerlaan 63a, Deventer

DĂŠ uitvaartondernemer voor Deventer en omstreken.

Tot uw dienst: Herman Bakker en Bas de Weerd

0570 - 60 66 44

(dag en nacht bereikbaar)

Kantoor: Hoge Rij 103 - 7413 WX DEVENTER - info@hermanbakker.nl - www.hermanbakker.nl

www.monuta.nl Ook als u niet of elders verzekerd bent.

Bezinning & Ontmoeting + Kerkcafé Activiteitenoverzicht van de Protestantse Gemeente Deventer

2014/2015

(Uitneembaar katern)

Het tweede jaar B&O in nieuwe stijl gaat van start! We beginnen ook dit jaar met een overzicht van het jaarprogramma, om te bewaren. Daarnaast zullen er iedere maand weer uitgebreidere toelichtingen van de activiteiten in de Wervel komen te staan, samen met een tweemaandelijks programma en een terugblik over de meest spraakmakende activiteit. Ook kunt u op de website van onze kerk en op Facebook de komende activiteiten vinden. Het is u vast niet ontgaan dat onze gemeente financieel lastige tijden kent en dat we gezamenlijk op de kleintjes moeten letten. Dat doen wij als taakgroep ook, bijvoorbeeld door zoveel mogelijk met interne sprekers en gespreksleiders te werken. We zijn erin geslaagd opnieuw een uiteenlopend programma samen te stellen, met dank voor de suggesties die u ons hebt gedaan in de enquête van februari. Een greep uit het aanbod: in gesprek over de tekst voor de komende zondag, schilderen, een lezing over Etty Hillesum, samen een theologisch boek lezen, een lezing over het soefisme, een fietstocht met thee en taart. Dan is er ook nog een verteldiner, een meditatiecursus en verschillende ‘overwinteren’ activiteiten. U ziet het, keuze genoeg! Let wel op, want voor verschillende activiteiten moet u zich inschrijven. Zo kunnen we teleurstelling bij deelnemers en sprekers/ activiteitenleiders voorkomen. Als het maximum aantal deelnemers bereikt is, vist u achter het net, dus geeft u zich snel op! Dat kan via Louis Nijland: 0570 220 043, of lgh.nijland@gmail.com. Ook liggen er formuliertjes op de balie die u kunt gebruiken voor het inschrijven. We zien u graag bij een (of meerdere) van onze activiteiten! De taakgroep Bezinning & Ontmoeting Agnes Blom, Saar Hoogendijk, Mieke Meijer, Ronald Wentink, Folkert van Wijk en Louis Nijland Over de taakgroep ‘Bezinning en Ontmoeting’ Deze pagina’s zijn een uitgave van de Protestantse gemeente Deventer en zijn samengesteld door de taakgroep Bezinning en Ontmoeting. Deze wil mensen uit

kerk en stad uitnodigen om, in ontmoeting met elkaar, zich te bezinnen op de betekenis van het geloof voor mens en samenleving. Wij zoeken actuele thema’s waarbij maatschappij, samenleving en geloof met elkaar worden verbonden en vragen deskundigen ons hierbij inhoud en richting te geven. Door lezingen, presentaties, excursies, workshops, groepsgesprekken, discussies, trainingen en leerhuizen, wordt ons ruimte en tijd geboden voor ontmoeting en bezinning. Oproep: suggesties voor activiteiten U vindt hier diverse overige activiteiten en gespreksgroepen vermeld. Deze vermelding is echter niet uitputtend. Het is zeer goed mogelijk dat nog een aantal activiteiten en gespreksgroepen ontbreekt. Wij streven ernaar om zo volledig mogelijk en actueel te zijn. Mocht u echter een activiteit of gespreksgroep van de Protestantse gemeente Deventer in dit overzicht missen, of hebt u suggesties voor activiteiten waarvan u graag ziet dat ze binnen de Protestantse gemeente Deventer worden uitgevoerd geeft u dat dan alstublieft door! Ook als u fouten constateert of tekortkomingen. In deze gevallen vragen we u contact op te nemen met Louis Nijland, tel. 0570 220 043, email: lgh.nijland@gmail. com Waar vindt u de activiteiten van Bezinning en ontmoeting? -- In dit jaarlijks programmaoverzicht als uitneembaar katern in de Wervel. -- In de Wervel iedere maand de komende activiteiten van die maand uitgelicht en een update van de wijzigingen in het jaarprogramma. -- In de wekelijkse zondagsbrief in de kerk. Voor de ‘lastminute’ beslissers en als geheugensteuntje; iedere zondag kort de activiteiten van B&O voor de komende week. -- Een geactualiseerd overzicht op de website van onze kerk: www.pkn-deventer.nl. -- Ook op onze facebook pagina: www.facebook.com/ PGDeventer vindt u ons terug. Als u deze pagina even ‘liked’ (klik op ‘vind ik leuk’) verschijnen voortaan vanzelf alle nieuwe berichten van de PGD en B&O in de ‘tijdlijn’ van uw eigen facebookpagina.

Jaaroverzicht 2014/2015 (wijzigingen voorbehouden)

September 2014 Di 9 Zo 28

11-13 uur (zelf brood mee, drinken wordt verzorgd) Broodje Bijbel: Saar Hoogendijk 16.30-17.30 uur Kerkcafé met Zafer Aydogdu

Oktober 2014 Ma 6-10 20-22 uur Min. 5, max. 10 personen. Vooraf opgeven. Wereld en woorden (1): Saar Hoogendijk Ma 20 20-22 uur Wereld en woorden (2) Saar Hoogendijk Wo 22 20-22 uur Lezing over Etty Hillesum: Nelleke Boonstra Zo 26 16.30-17.30 uur Kerkcafé met Charles Boissevain

November 2014 2

Ma 3 Zo 9 Do 13 Ma 17 Di 18 Wo 19 Ma 24 Di 25 Zo 30

20-22 uur Wereld en woorden (3): Saar Hoogendijk vanaf 12.30 uur Kunst in dialoog Programma in het kader van de Week van de Dialoog. 17.30-21 uur Deventer in dialoog Ontmoeting / samen eten 20-22 uur Wereld en woorden (4): Saar Hoogendijk 11-13 uur (zelf brood mee, drinken wordt verzorgd) Broodje bijbel, Ingrid de Zwart Gemeenteavond 20-22 uur Kunst bij het kerkelijk jaar: Schilderijen bij Ruth Corja Menken-Bekius en Ingrid de Zwart 10-12 uur Overwinteren 16.30-17.30 uur Kerkcafé met Fatma Temiz

December 2014 Ma 1 Di 9 Za 13 Di 23 Zo 28

20-22 uur Wereld en woorden (5): Saar Hoogendijk 10-12 uur Overwinteren Festival of Lessons and Carols 10-12 uur Overwinteren 16.30-17.30 uur Kerkcafé met Corja MenkenBekius

Januari 2015 Wo 7 Di 13 Wo 21 Zo 25 Di 27 Wo 28

20-22 uur Meditatiecursus (1) opgave gewenst Anna van der Maas 10-13 uur (lunch wordt verzorgd) Overwinteren i.c.m. Broodje Bijbel Ingrid de Zwart 20-22 uur Meditatiecursus (2) 16.30-17.30 uur Kerkcafé 10-12 uur Overwinteren 14-16 uur Schilderen Bart Thijs en Saar Hoogendijk

Februari 2015 Ma 2 Wo 4 Di 10 Ma 16 Di 17 Wo 18 Di 24

20-22 uur Theologisch boek lezen (1) Paulus. Een leven tussen Jeruzalem en Rome Ingrid de Zwart 20-22 uur Meditatiecursus (3) 10-12 uur Overwinteren: Kunst bij het kerkelijk jaar Saar Hoogendijk 20-22 uur Theologisch boek (2) Ingrid de Zwart 20-22 uur Wereldgodsdiensten; Soefisme Kees Hugenholtz 20-22 uur Meditatiecursus (4) 10-12 uur Overwinteren

Maart 2015 Ma 2 20-22 uur Theologisch boek (3) Ingrid de Zwart Di 3 11-13 uur (zelf brood mee, drinken wordt verzorgd) Broodje Bijbel: Saar Hoogendijk Wo 4 20-22 uur Meditatiecursus (5) Zo 8 19 uur Ichtuskerk, Colm schate Muziektheater Vocalgroep Choral Zo 15 15-16.30 uur Voorstelling Alzh… enzo… Kees v.d. Zwaard (zie uitgelicht) Ma 16 20-22 uur Theologisch boek (4): Ingrid de Zwart Di 17 20-22 uur Werk, werkloosheid en de participatiesamenleving Trinus Hoekstra (zie uitge licht) Ma 23 20-22 uur Theologisch boek (5): Ingrid de Zwart

April 2015 Vr 10

17.30-20.30 uur Verteldiner. Smakelijke literaire fragmenten leiden de volgende gang in: een vrolijk en beweeglijk maal. Verteller Jacques Jansen

Mei 2015 Di 19 Zo 31

11-13 uur met lunch (zelf brood mee, drinken wordt verzorgd) Broodje Bijbel: Ingrid de Zwart 18.45 uur Avondwandeling Okkenbroek Activiteit Reg. Cie. Vorming en Toerusting

Juni 2015 Zo 14 Za 20

Fietstocht en picknick op landgoed Spijkerbosch Kerkennacht Biënnale ‘Moving Images’ Arent Weevers

Zomervakantie

Reis naar Taizé Heidi Schröder

Uitgelicht

Broodje Bijbel Tot voor kort bestond er een groep met deze naam o.l.v. Elisabeth Posthumus Meyjes. Nu krijgt ‘Broodje Bijbel’ een andere inhoud en vorm. Wat blijft is het samen lezen uit de bijbel en tot besluit samen lunchen (wel zelf brood meenemen). We lezen o.l.v. de dienstdoende predikant de Bijbelteksten voor de komende zondag. Het mes snijdt zo aan twee kanten: je komt er alvast in en raakt meer betrokken bij de dienst (of weet in elk geval waar het dan over gaat als je niet kunt komen), terwijl de predikant ook gebaat is bij het gesprek, ter voorbereiding op het schrijven van de preek. Bij deze activiteit kunt u gewoon aanschuiven in de consistorie van de Lebuinuskerk. Opgave alleen nodig als het een keer samenvalt met Overwinteren.

Wereld en woorden Hoe duiden wij de tijd en de wereld waarin we leven eigenlijk? Het christelijk geloof is vol van toekomstgerichtheid en hoop – maar vraagt dan ook om het kennen van de (tekenen van de) tijd. Er zijn schrijvers, wetenschappers, visionairen die onze tijd en cultuur kritisch belichten. Denk aan filosoof Alain de Botton, psycholoog/filosoof Trudy Dehue, schrijver-columnist Bas Heijne, filosoof Byung-Chul Han enz. Als commentatoren bij de tijd geven zij woorden aan de wereld en helpen zo ons denken op gang. Tijdens deze avonden gaan we in gesprek over recente artikelen (uit kranten en tijdschriften), die van tevoren gelezen worden. Vaste vraag in de loop van het gesprek zal zijn: hoe klinkt de stem van geloof en bijbel hierin mee? Wat vraagt die van ons? Waarin schuilt hoop? Opgave gewenst, zodat ieder de artikelen van te voren kan krijgen en lezen.

Overwinteren Na een succesvol seizoen van Overzomeren komt er nu ook een programma onder de noemer Overwinteren. Informatie over de precieze invulling krijgt u te zijner tijd.

Alzh…enzo… zondag 15 maart ‘Oud worden is mooi, oud zijn is moeilijk.’ Zo luidt een gezegde. Maar soms is oud worden al moeilijk. Bijvoorbeeld als Alzheimer aan je bestaan knaagt. Je leven steeds meer fragment wordt. Alzheimer knaagt ook aan de mensen om je heen. Iemand zo oud zien worden is ook moeilijk. De mantel van zorg en liefde heeft zijn eigen gewicht.

Werk, werkloosheid en de participatiesamenleving 17 maart ds. Trinus Hoekstra Als gevolg van de economische crisis worden velen getroffen worden door werkloosheid. Anderen die werk hebben, moeten omgaan met onzekerheid vanwege een tijdelijk contract of doordat ze zzp-er zijn. Voeg daarbij dat de verzorgingsstaat passe is: de overheid trekt zich terug, zelfredzaamheid is het parool. De participatiesamenleving krijgt vorm. Met deze ontwikkelingen dienen zich nieuwe vragen aan voor kerk en diaconie. Wat kunnen we betekenen voor nieuwe groepen werklozen? Hoe kijken we als kerk aan tegen werk en werkloosheid? Welke rol kan en wil de kerk spelen in de participatiesamenleving?

Oud worden met Alzheimer? Alleen maar moeilijk, niet meer mooi? En is leven niet altijd fragmentarisch? Met deze gedachten speelt Kees van der Zwaard in zijn voorstelling: Alzh… enzo… Met verhalen, liedjes en monologen zit hij aan bar van het Alzheimer-Café. Hij drinkt koffie, verlangt naar een borrel en een luisterend oor. Tekst, spel en zang: Kees van der Zwaard

Deze avond zal ds. Trinus Hoekstra met ons nadenken over deze vragen. Hij is projectmanager bij Kerkinactie, en was tot juni 2014 mededirecteur van DISK, het landelijk arbeidspastoraat. Overige activiteiten

Bijbelkring Rivierenbuurt Een keer per maand wordt de Bijbelkring gehouden o.l.v. ds. Ingrid de Zwart. Een bont gezelschap van twaalf tot veertien deelnemers buigt zich dan over een tekst naar keuze van een van de deelnemers of over de tekst van de daaropvolgende zondag. Welkom op de derde vrijdag van de maand van 10.00-11.30 uur, bij een van de deelnemers thuis of in de Lebuinuskerk. Contactpersoon: Joke Horstman, 627768 of jokehorstman@planet.nl

Bijbelkring Beeckenstein Al heel wat jaren bestaat er een Bijbelkring in Beeckenstein. Elke tweede dinsdag van de maanden september tot en met mei. Van 19.30-21.00 uur. Bijbelgedeelten worden in overleg gekozen. Begeleiding: ds. Jelle van Nijen, 618168

Gespreksgroep Bloemendal Elke vierde donderdag van de maand komen gemeenteleden die in en rond de Bloemendal wonen bij elkaar van 15.00-16.15 uur voor ontmoeting en gesprek rond een geloofs- of levensthema, o.l.v. ds. Saar Hoogendijk. Contactpersoon: Feitius Boss, 563992

Renovare

De gespreksgroep Renovare bestaat uit gemeenteleden die met elkaar open gesprekken voeren rond de Bijbel, een verrijkende activiteit. Momenteel bespreken we bijbelgedeelten aan de hand van het boekje ‘Adembenemend’ van Ds. Reitsma. We komen bijeen op de tweede en vierde donderdagmorgen van de maand in de consistorie van de Lebuinuskerk van 09.30-11.00 uur. Contactpersoon: Hans de Jong, tel. 620562.

‘Rondom religie’ groep Deze groep bestaat uit een aantal mensen voor wie geloven betekenis heeft. Voor iedereen is dit anders, vanuit de eigen beleving en achtergrond. Wij komen één keer per maand op donderdagavond bij elkaar van 20.00-22.00 uur bij een van de mensen thuis. Hij of zij bereidt ook de avond voor en zorgt voor een onderwerp. Contactpersoon: Betty Neutel, tel. 616983

Gespreksgroep Jubilate Deo Gespreksgroep voor mensen met een verstandelijke beperking. Mensen die wonen in Philadelphia in de Honthorststraat, mensen die zelfstandig wonen en mensen uit Colmschate die graag komen. We praten over de Bijbel, zingen ‘Waar liefde woont en goedheid daar is God’, we luisteren naar elkaar en zingen en bidden.

De gespreksgroep zal plaatsvinden in de Titus Brandsmakerk bij Colmschate op de maandagavond van 19.30 tot 20.30 uur: 4 augustus, 8 september, 6 oktober, 17 november en 1 december. Op 21 december is er om 15.00 uur in de Ichtuskerk de kerstviering. De groep wordt begeleid door Anneke de Jong, Johanny van der Wal, Alie Groendijk en ds. Martine Nijveld.

verandering van spijs doet eten. Onderwerpen worden door de deelnemers in tweetallen voorbereid, ds. de Zwart begeleidt de bijeenkomsten. Nieuwe deelnemers (plm 2535 jaar) die nu trek krijgen om mee te doen: van harte welkom! Geef je op bij Saskia Brouwer, sr.brouwer@home.nl of bij ds. Ingrid de Zwart: ds.dezwart@ pkn-deventer.nl en je ontvangt nadere gegevens!

Club BZW

Werkgroep Arme Kant van Deventer

Wij zijn een activiteiten- en praatgroep voor volwassenen met een lichte verstandelijke beperking, die begeleid zelfstandig wonen. Ongeveer eenmaal per zes weken komen we bij elkaar op de woensdagavond bij een van de leden thuis voor een activiteit, bijvoorbeeld een spel, jeu de boules, kerstkaarten maken of uitwisseling van onze vakantiebelevenissen. De leiding bestaat uit Mies en Piet Roos, 630362, Phia Boon, 631695 en Jolanda de Haan, 593326.

Spraakwerk Spraakwerk is een groep jonge mensen (30+) die het belangrijk vinden elkaar te ontmoeten rond geloof-en levensvragen. Dat gebeurt door maandelijks bij elkaar te komen (bij iemand thuis). We bespreken een onderwerp dat door iemand van de groep is voorbereid. Dit kan een maatschappelijk onderwerp zijn of een bijbelverhaal, maar ook een songtekst of film. Een dominee maakt deel uit van deze groep. Contactpersonen zijn Ilse PontzenDijkstra, 634220 of im.dijkstra@telfort.nl en Henriëtte Post, 615451 of postfoto@hotmail.com.

Eeuwig gesprek De Eeuwig Gesprekskring bestaat uit plm. veertien twintigplussers en we komen afgezien van de zomermaanden één keer per maand bijeen, steeds bij een andere deelnemer thuis of in de kerk. We laten ons voeden door een lekkere maaltijd, maar daarnaast ook door de onderlinge ontmoeting, gesprekken, bijbelverhalen, spirituele film en actuele maatschappelijke onderwerpen. Veel afwisseling, dat is waar de deelnemers naar uitkijken. Want

Heb je door omstandigheden geen werk en moet je altijd maar de eindjes aan elkaar knopen om rond te komen? Voel je jezelf er daarom niet helemaal bijhoren in de samenleving en je kerk? Weet dan dat je hier niet alleen in staat! Vanuit de kerk is een lotgenoten-contactgroep gestart. Heb je belangstelling, dan ben je een keer per maand welkom op vrijdagavond om 19.30 uur in het Meester Geertshuis, Assenstraat 20. We wisselen ervaringen uit, maar ook leuke tips om beter rond te kunnen komen (sinds kort: ‘De Gratis Bijna Voor Niks Gids’!) en we bereiden acties voor. We werken samen met anderen om armoede beter onder de aandacht te brengen. Informatie en opgave bij Harm-Jan Jansen, 06-10061847 https://www.facebook.com/ groups/04430659624535

Overzomeren Voor allen die ernaar uitzien om in de zomermaanden gezamenlijk iets leuks te doen is er het project ‘Overzomeren’. Mensen van alle leeftijden, van binnen en buiten de kerk, zijn hartelijk welkom bij de activiteiten. Deze vinden in de zomermaanden een keer per twee weken op dinsdag- of donderdagmorgen plaats. Zo kon er in de zomer van 2014 deelgenomen worden aan: -- Een dagtochtje naar museumdorp Orvelte -- Een lezing door mevr. Emmy Strik over het Dickens gebeuren -- Een bezoek aan de verborgen tuinen van Bert Loman in Voorst -- En verschillende workshops Meestal is het gratis, soms wordt er

een kleine bijdrage gevraagd. Vervoer kan geregeld worden. De commissie die de activiteiten organiseert kan nieuwe leden gebruiken. Wilt u zich inzetten voor een zinvolle en vrolijke bezigheid in een leuk team, meld u dan aan bij contactpersoon Johan Tolkamp tel. 618593.

Zondagse Themalunches voor ouders van (jonge) kinderen Alle ouders met kinderen vannul tot twaalf jaar zijn welkom bij de Themalunches. Deze worden vier à vijf keer per jaar gehouden in de Lebuinuskerk, op zondag van 11.45-13.00 uur. Tijdens de lunch staat een thema centraal rond geloof, leven en zingeving waar je als ouder(s) vragen bij hebt, of waar je graag eens met ‘lotgenoten’ over van gedachten wilt wisselen. Ervaren oppas is aanwezig, zodat de ouders elkaar ongestoord kunnen ontmoeten. Verder is er een boekentafel met relevante literatuur, nieuwe kinderbijbels enz. Wie mee wil doen moet zich i.v.m. de lunch en materiaal altijd even opgeven. De data worden in de Wervel vermeld. Nadere informatie en opgave bij ds. Ingrid de Zwart: ds.dezwart@pkn-deventer.nl

Coventry-gebed voor vrede en verzoening Het Coventry-gebed is een kort middaggebed dat over de hele wereld in 160 steden wordt gebeden, meestal op vrijdag tussen de middag. Al deze steden hebben te lijden gehad van oorlogsgeweld en in elk middaggebed wordt gebeden om vrede en verzoening. Het gebed is ooit gestart na de 2e Wereldoorlog in de Kathedraal van Coventry. Daar is nog steeds het centrum van de zgn. Coventry-gemeenschap (Coventry Community Cross of nails) die het gebed wereldwijd coördineert. Ook in de Lebuinuskerk wordt het gebed gehouden in oecumenisch verband, met een schriftlezing en omlijst door muziek of zang. Mensen uit verschillende kerken in Deventer gaan voor. Na afloop is er koffie en gelegenheid om samen te lunchen (zelf brood meenemen). Op vrijdagmiddag van 12.15-12.30 u.

Informatie: voorz. taakgroep kerk in de stad Nelleke Boonstra, caboonstra@hccnet.nl

De inloopmorgens Elke eerste en derde donderdagmorgen van de maand kent het Open Hof een inloopmorgen voor buurtbewoners, van 9.30-11.00 uur; iedereen is welkom. Per keer komen er vijftien tot twintig mensen, voornamelijk ouderen. Wij zorgen voor koffie en een traktatie plus een activiteit. We besteden aandacht aan de christelijke feestdagen, maar ook Sinterklaas vergeten we niet. Wanneer nodig zien we extra naar elkaar om d.m.v. een kleine attentie. Contactpersoon: Dinie van Lohuizen, 628572 of 06-11597286

Gebedsgroep Elke dinsdagochtend van 09.30 tot 10.30 uur komt de groep bijeen in het Open Hof. Alles wat ons, zowel binnen als buiten de kerk, bezig houdt leggen we aan de Heer voor. Ook willen we de Heer prijzen en danken. Wanneer nodig laten we anderen weten dat we meeleven en voorbede doen. Gebedsintenties van buiten de groep zijn zeer welkom.. Contactpersoon: Hans de Jong, 620562.

In de omgeving: Stichting Leerhuis Diepenveen De Stichting Leerhuis Diepenveen vult zijn najaars programma 2014 vanuit het thema ‘De tien woorden’ met de volgende voordrachten: 29 september ‘Gij zult niet stelen’, ds. Hein de Bie 13 oktober ‘Het geheel van de tien woorden’, prof. dr. C.J. den Heyer 27 oktober ‘Gij zult niet begeren…’ prof. dr. C.J. den Heyer 10 november ‘Gij zult geen andere goden…’ Chazan Bert Oude Engberink 24 november ‘Gij zult u geen gesneden beeld…’ dra. RA. Dodo van Uden De bijeenkomsten worden steeds gehouden op maandagavonden van 19.30 tot 21.30 uur in ‘de Notenhof’, Dorpsstraat 55a te Diepenveen.

Opgave voor deelname aan de najaarsreeks 2014 is mogelijk door 5 50,- p.p. over te maken op girorekening 73 73 57 van de Stichting Leerhuis Diepenveen te Holten. Óók per avond kunt u deelnemen; u betaalt dan 5 12,- p.p. ter plekke. Voor nadere informatie kunt u terecht bij: mw. C. Noordhoek-de Putter, 0570-623416 of bij ds. H. de Bie 0575-5531

Huishoudelijke mededelingen Plaats en tijd van de activiteiten -- De activiteiten vinden plaats in de Magistraatskapel of consistorie in de Lebuinuskerk, Kleine Poot 7 te Deventer, tenzij anders vermeld. De aanvangstijd van de avondactiviteiten is 20.00 uur, tenzij bij de activiteit anders is aangegeven. U bent vanaf 19.30 uur van harte welkom en kunt alvast genieten van een kopje koffie of thee. De deur sluit om 20.15 uur. -- Voor de activiteiten hoeft u zich niet van te voren op te geven, tenzij dit uitdrukkelijk bij de activiteit wordt vermeld. Bij die activiteiten geldt namelijk een minimum en/ of maximum aantal deelnemers. Hoe u zich kunt aanmelden staat bij de desbetreffende activiteit aangegeven. -- Als u liever niet alleen naar een bijeenkomst gaat of voor u het vervoer een probleem mocht zijn, kunt u contact opnemen met Louis Nijland. Hij kan u in contact brengen met één van de andere deelnemers van de door u gekozen activiteit. -- Wensen en suggesties zijn welkom bij de leden van de werkgroep. Leden taakgroep Bezinning en Ontmoeting zijn: -- Agnes Blom, 06 44395010, agnesblom@gmail.com -- Saar Hoogendijk, 547 973, ds.hoogendijk@pkn-deventer.nl -- Mieke Meijer, tel. 618 593, miekemeijer@ziggo.nl -- Louis Nijland, 220 043, lgh.nijland@gmail.com -- Ronald Wentink, 653 964, rwentink@kpnmail.nl -- Folkert van Wijk 853933, info@folkertvanwijk.nl

Het Deventer Kerkcafé

Activiteiten najaar 2014 In gesprek op het raakvlak van geloof en leven in de stad: een kort interview met een bekende persoonlijkheid uit de regio Deventer, een actueel onderwerp dat aanspreekt vanuit geloof, samenleving en maatschappij en een heldere samenvatting die uitnodigt tot bezinning. Zie hier de ingrediënten voor een verrijkend gesprek met onze gast en met elkaar.

Soms wordt gekozen voor een geschreven column, die in het Kerkcafé wordt uitgesproken. De hierop volgende discussie start dan vanuit één of meer stellingen uit deze column. Wij proberen muziek toe te voegen, die belangrijk is in het leven van onze gast en streven naar variatie in de wijze van musiceren. Het interview wordt afgenomen door Käthy Meijer of door de tweede interviewer (nu nog een vacature!) of door een lid van de werkgroep. De daarop volgende discussie wordt geleid door de interviewer. Programma najaar 2014 Zondag 28 september Zafer Aydogdu Meer dan een week van vrede Zondag 26 oktober Charles Boissevain Naar zijn aard bestemd te berusten Zondag 30 november Fatma Temiz Turkse miniaturen inspireren mij Zondag 28 december Corja Bekius Schilderijen, gedichten en een lied

Uitgelicht September Zafer Aydogdu In de volgende nummers van de Wervel meer informatie over de andere sessies. Het complete programma kunt u ook downloaden: www.pkn-deventer.nl Waar, wanneer en hoe laat? Elke laatste zondag van de maanden september tot en met april, van 16.30 tot 17.30 uur, in de Magistraatskapel van de Lebuinuskerk te Deventer, ingang onder de toren. Contactgegevens Kerkcafé Interviewer en discussieleider: Käthy Meijer, 062269 8333 kathymeijer@kpnmail.nl Redactie Kerkcafé: Hans van Olst, 0570622484, hansvanolst@kpnplanet.nl

Zafer is afkomstig uit Turkije. Hij leeft en woont al 33 jaar in Deventer). Hij studeerde aan de Katholieke Universiteit Nijmegen filosofie en geschiedenis en ronde de postdoctorale opleiding af aan de Universiteit van Utrecht. Na een aantal jaren in het onderwijs, ging hij bij de gemeente Deventer werken (vanaf 2000). Tot 2004 werkte hij ook parttime aan Saxion Hogeschool Deventer. In 2011 besloot Zafer zich verkiesbaar te stellen voor de Provinciale Staten en werd hij met veel voorkeurstemmen gekozen. Naast zijn verantwoordelijkheid als ambtenaar bij de gemeente Deventer en als Statenlid bij de Provincie, is hij actief in en buiten de stad betrokken. Hij verzorgt lezingen, conferenties en lessen over historische, politieke, maatschappelijke en filosofische thema’s en vergelijkende filosofie in godsdiensten.

Kerkenraad Ambtsdragers, 22 leden, 4 bijeenkomsten per jaar

Organisatiestructuur Protestantse Gemeente te Deventer per 7 september 2014

Overige gemeenteleden

= Taakgroep = Ambtsdragers = Taakvelden

Moderamen

6 leden maandelijks vergaderen

Voorzitter

voorzitter CvK voorzitter CvD

Kerkbeheer (CvK)

Diaconie (CvD)

Gebouwen incl. inrichting, personeels- en vrijwilligersbeleid administraties

Diaconaat, ZWO, Meester Geertshuis

scriba

Predikant

Communicatie

Wervel, Website, Zondagsbrief, (Ondersteunen) PR

Ouderling

Pastoraat

Sectieteams, Pastoraat, Nieuw ingekomenen

Eredienst Kerkbeheer

Cantorijen, Liturgie-comissie

Bezinning en Kerkbeheer Ontmoeting

Gespreks- en leeractiviteiten, toerusting vrijwilligers incl. ambtsdragers

Ouderling

Predikant

Ouderling

Jeugdouderling Jeugddiaken

Kerkbeheer Jeugd(werk)

Ouderling

KerkKerkbeheer in de stad Kleine Kerkenraad

12 leden 6 bijeenkomsten per jaar

Jeugdwerk, -diaconaat, catechese, onderwijsoverleg, oppas, (neven)diensten

Presentie wijken kerkcafĂŠ, evenementen divers, oecumene RvK

Namen bij het organogram september 2014 rood = voorzitter blauw = scriba groen = geen ambtsdrager

• Kerkenraad

• Taakgroep Pastoraat

(vergadert vier keer per jaar) Alle ambtsdragers

Ingrid de Zwart Thea Karel Gerda Meijerink Folkert van Wijk Aliejenne Beumer Betty Broekhuis Ronald v/d Kuilen Johan Tolkamp

Moderamen Kerkenraad (vergadert maandelijks) Wytze de Jong Kleis Oenema Heero Meerveld Bernd IJspeert Saar Hoogendijk Thea Karel

• Kleine Kerkenraad

(leden moderamen + vertegenwoordigers taakgroepen + predikanten) (vergadert zes keer per jaar) Wytze de Jong Kleis Oenema Heero Meerveld Bernd IJspeert Thea Karel Ingrid de Zwart Saar Hoogendijk Anne Visser Wilma Nijland Jan van Barneveld Folkert van Wijk Anneke Smeets

• Kerkbeheer (CvK) Kleis Oenema Jan van Barneveld Sikke Klaver Henk van Koeveringe Bernard van Leeuwen Jan Visser

• Diaconie Heero Meerveld Joke Kappert Wilma Nijland Anneke Smits Simone Pieters Eric de Ridder

• Taakgroep Communicatie Kleis Oenema Bernd IJspeert Saar Hoogendijk Gerard Sizoo Marco Heemskerk Roely Oldenhuis

• Taakgroep Eredienst Anneke Smeets Eric de Ridder Hanny Jansen Kirstin Gramlich Ineke Magdelijns Hans Stevels

• Taakgroep Bezinning & Ontmoeting Agnes Blom Saar Hoogendijk Folkert van Wijk Mieke Meijer Ronald Wentink Louis Nijland

• Taakgroep Jeugd Ingrid de Zwart Anne Visser (jeugdouderling) Malene Commijs (jeugdouderling) Wilma Nijland (jeugddiaken) Gijsbert Karens Heidi Schröder Suzanne Truin

• Taakgroep Kerk in de Stad Jan van Barneveld Saar Hoogendijk Nelleke Boonstra Henk-Jan Gosseling U leest over deze taakgroepen in de Wervel: Jeugd Communicatie Bezinning en Ontmoeting Eredienst Kerk in de stad Diaconie

juli/aug. 2014 juni 2014 mei 2014 april 2014 dec. 2013/jan. 2014 nov. 2013

Allemaal terug te lezen op http://issuu.com/webmasterpgd/docs/

Van mens tot mens

Nieuw in ons midden In deze nieuwe rubriek wordt een onlangs tot onze kerk toegetreden gemeentelid geïnterviewd. Misschien kunnen we iets opsteken van zijn/haar nog verse indrukken van onze gemeente. Net als bij de series ‘Wat beweegt de mensen achter...’ en ‘junior-senior’ hoopt de redactie hiermee te stimuleren dat wij elkaar beter leren kennen. Omdat wij het aantal pagina’s van dit kerkblad willen terugbrengen (bijdrage aan de noodzakelijke kostenbesparing) zal voortaan per nummer in principe één van deze drie series aan bod komen.

Deventer ontdekken ‘Wat ben ik blij dat we hier hebben afgesproken’ zeg ik tegen Willemien te Bokkel als ik in haar flat in de Vijfhoek binnen kom. ‘Zo’n uitzicht en aan drie kanten ramen!’ En zij: ‘ik ben nog iedere dag blij dat ik hier woon’ en ze spreidt haar beide handen. Willemien vertelt hoe ze op een koude dag in de zomer van 2012 rondfietste in onze stad met een plattegrond op zoek naar een eigen woning. Er bleven er twee over en deze flat is het geworden. ‘Ik wilde ergens opnieuw beginnen en zocht in Zutphen en ook in Deventer. Toen ik in de herfst, nadat de flat van mij was, voor het eerst op de Brink kwam heb ik God gedankt met mijn handen in orante-houding, dat ik hier mocht komen wonen.’ Willemien is in ’t Klooster geboren, een buurtschap bij Aalten. Na veel verhuizingen voor haar werk woonde ze de laatste jaren in een appartement in Aalten. Ze ging in Bredevoort naar school en de zondagsschool, waar ze tijdens haar middelbareschoolperiode ook leidster was. In Aalten werd de middelbare school gedaan en in Zetten de opleiding NXX (kinderverzorging en handenarbeid). Als ik bijna wegga zegt ze : ‘we hebben het nog helemaal niet over mijn hobby’s gehad’; dat bleek borduren te zijn en ze komt met een groot kleed aan waarop eigenlijk haar levensverhaal is geborduurd. Te beginnen met de boerderij waar ze werd geboren. Ik zie een grote geel/ zwarte bus, daarin reed ze naar haar opa. Een trein, toen ze studeerde in Zetten en zo gaat het door. De school, de kerk, haar banen. Ze begon als groepsleidster bij Bartimeúshage in Doorn bij blinde en meervoudig gehandicapte kinderen. Daarna activiteitenbegeleidster met volwassen mensen met een beperking op De Hartenberg in Wekerom. Later werkt ze een periode als pastoraal medewerker bij ’s Heeren Loo. Terwijl ze als groepsleidster werkte in Doorn, studeert ze pedagogiek MO-A in Utrecht en later aan de Hogeschool Nijmegen. ‘Hoe moeilijk is het om met blinde en dove kinderen om te gaan?’ Als voorbeeld vertelt Willemien over de snoezelviering. ‘Snoezelen is een samentrekking voor de woorden snuffelen en doezelen en het doet beroep op alle zintuigen. Ook had ik zelf beweegcatechese bedacht waarin we bewogen op muziek o.a. bij het Onze Vader. Als ik daar vandaan kwam was ik zelf ook weer helemaal ontspannen.’ Op dat grote levensdoek zie ik later allemaal gekleurde figuurtjes met de handen ten hemel, ik dacht aan engelen maar dat ging over die bewegingen bij het Onze Vader. ‘Was dat aan de bewoners besteed?’

Willemien te Bokkel voor haar indrukwekkende merklap. Foto: Rosemarijn Mulder ‘Jazeker; het was heel erg aan hen besteed. Er heerste een intieme sfeer waarin ieder tot zijn recht kwam. Die sfeer was overigens wel kwetsbaar, alles liep niet altijd op rolletjes.’ Het komt haar dan ook goed uit dat ze wordt gevraagd voor pastoraal werk in Noorderhaven, ook één van de locaties van ’s Heeren Loo, in Julianadorp. Om een zieke dominee te vervangen. Na afloop hiervan gaat ze weer terug naar Ede in de dagbesteding, maar belandt daar uiteindelijk in de WAO. Daardoor gaat Willemien terug naar haar ouders in de boerderij in ’t Klooster om ten slotte naar Aalten te verhuizen. Ik vraag wat was de moeilijkste tijd in je leven? ‘Het accepteren van die arbeidsongeschiktheid, dat vond ik heel moeilijk, ik liep iedere keer tegen mijn grenzen aan van wat ik zo graag wilde. Gelukkig hebben er in die tijd altijd mensen om me heen gestaan, die me accepteerden en me niet lieten vallen.’ Nu heeft Willemien een klein baantje als examensurveillant op de Wittenborg University in Apeldoorn. De studenten volgen zes weken een programma, waaronder een projectweek. Aan het eind van een blok, maken ze gedurende een week, schriftelijk examens waarbij Willemien surveilleert en ook bij inhaalweken. Dat is haar net genoeg, nu ze beter geleerd heeft met haar grenzen om te gaan. Toch had ze ook een goede tijd, weer terug op de boerderij van haar ouders ‘de jaren dat mijn moeder nog leefde heb ik zoveel van haar geleerd.’ Ze kwam vorig jaar januari naar Deventer, tot het eind van de zomer was ze veel alleen in haar nieuwe huis. ‘Een beetje rondfietsen, meer hoefde niet, ik ben hier zo aan het inhalen en genieten van alles wat zich voordoet. Pas in de zomer had ik behoefte aan de kerk en ik heb op internet naar Colmschate en de Lebuinuskerk gezocht. Ik begon bij het Coventrygebed, daar ontmoette ik fijne mensen.’ Langzamerhand ging ze ook naar de zondagsdienst en daarna begon ze in het winkeltje en met koffie schenken. Ze vertelt lachend hoe ze eerst bij de dankjewelavond voor vrijwilligers terecht kwam en daarna pas bij de kennismaking met nieuw ingekomen mensen. ‘Bij die avond voor nieuw ingekomenen werd je verwelkomd door twee predikanten, dat maakte dat je je zo welkom voelt. En Marco, hij houdt zo goed in de gaten wat

Van mens tot mens 14

mensen doen en aankunnen, dan voel je je als vrijwilliger zo gezien. Ds. Elisabeth heb ik in 2013 leren kennen op het station, op weg naar het nieuwe liedboek presentatie. De eigenheid van deze Lebuinuskerk-gemeenschap, het past gewoon bij me. Ik vind ds. Ingrid en ds. Saar super creatief, bijvoorbeeld bij het Geert Groote festival kregen we tijdens de maaltijd allerlei opdrachten. Ik geniet van alles wat me toevalt en dat is meer dan ik aankan.’ Dan volgt een grote lofzang over onze gemeente: ‘de soepbus en het meester Geertshuis, dat vind ik zo geweldig. En zoals paaszaterdag werd gevierd, het ezeltje de week ervoor, alle initiatieven.’ Dan vraag ik haar ‘maar heb je ook nog kritiek ergens op om te veranderen?’ ‘Nou nee’ zegt ze ‘alleen de verwarming in de winter, dan heb ik het koud, maar ja, die verwarming is kostbaar en de volgende winter neem ik wel een kruik mee.’ Willemien vertelt ook dat ze vaak aantekeningen maakt, bij een lezing en ook tijdens de preek van ds. Ingrid en collega’s. ‘Dan zet ik het thuis in de PC want soms zeggen ze zulke mooie dingen, dan blijft het me beter bij’. Als voorbeeld citeert ze een zin van Ingrid: ‘God geeft het kwaad wel de tijd maar niet de eeuwigheid.’ We praten ook nog over de toekomst van de kerk en Willemien haalt een boek aan van Jonathan Sacks: Leven met verschil. Waarin hij vier momenten in de geschiedenis van grote verandering beschrijft: de ontdekking van het schrift, ontdekking van het alfabet, ontdekking van de boekdrukkunst en nu het internet. Waardoor er een totaal nieuwe manier is ontstaan om kennis op te doen Afscheid (1)

Elisabeth Posthumus Meyjes: zingen en verbinden vanuit het geloof Twaalf jaar was Elisabeth. Ze had een biografie van Albert Schweitzer gelezen en ze nam een kloek besluit: ik word later dokter èn dominee. En ze heeft woord gehouden, min of meer. Ze begon haar loopbaan als verpleegkundige, eerst in het ziekenhuis, later in de wijk. Het luisteren naar en spreken met mensen, de ‘pastorale’ kant van verpleging, boeide haar daarbij het meest. In 2009 werd ze predikant in de Van Vlotenhof, de kerk waar ze toen al een aantal jaren actief was, onder meer als cantrix. Op 7 september neemt zij afscheid van de Protestantse Gemeente Deventer en vertrekt ze naar de Kloosterkerkgemeente in het Groningse Ten Boer-Woltersum-Sint Annen. Tijdens een gesprek onder de appelboom in haar tuin kijkt ze terug op haar ervaringen in onze gemeente. We spreken ook over de jaren die daaraan vooraf gingen; die verklaren veel over hoe zij haar predikantschap in Deventer heeft ingevuld en beleefd. Haar vader was dominee. Een ‘late roeping’. In de oorlog werd hij zo geraakt door het werk van de theologen Karl Barth en Miskotte, dat hij besloot predikant te worden. Hij had een passie voor theologie, Elisabeth kan de ruggen van de theologische boekwerken op zijn studeerkamer nog uittekenen.

en meer samen te leven met anderen. ‘We zijn nu in een overgangsperiode waarin ongetwijfeld weer andere vormen voor het christendom te voorschijn komen.’ In Aalten was ze ook tien jaar in de commissie Kerk en Israël en volgde toen een cursus bij René Süss e.a. over de ontmoeting en de spiritualiteit in Jodendom en Christendom. Ze leerde veel over de joodse wortels van ons geloof, ging daar naar het leerhuis. Ze was nu ook al naar ’t leerhuis in Diepenveen waar René Süss kwam spreken. We kunnen nog wel uren doorpraten, heb ik het idee. ‘Nou ja, ik ben geen onbeschreven blad meer, dit is Willemien, als je er al zestig jaar mag zijn, heb je veel meegemaakt. Ik heb veel te vertellen en deze plek voelt als een gespreid bedje’. Tenslotte kwam dat grote borduurwerk tevoorschijn en mijn mond viel letterlijk open. Ik zie ook nog het wapen van de Johannieter Orde, daarmee ging ze als vrijwilliger mee op vakantie. Nu is ze begonnen om het vervolg in Deventer te gaan borduren: na de wapens van een zevental steden komt dat van Deventer erbij. Ook is ze bezig met een ontwerp van de skyline van onze stad. Bij alles wat ze vertelt blijkt haar grote enthousiasme en blijdschap voor deze fase in haar leven na een moeilijke periode. Willemien is de eerste in onze serie nieuwkomers in de kerk; wat heerlijk als er zulke enthousiaste mensen binnenkomen en onze gemeente versterken. Hannie van den Bovenkamp- van Schie

Ze vervolgt de opleiding theologie aan de Universiteit van Amsterdam. ‘Een heerlijke tijd’. Ondertussen zijn ze verhuisd van Colmschate naar het ecologisch gebouwde huis in de Zandweerd. Ds. Edsger Bosma vraagt haar of ze de cantorij van de Van Vlotenhofkerk wil leiden, als opvolgster van Nella Best. Ze aarzelt, maar nadat Ben Draaier haar belt stemt ze toch toe en daar heeft ze nooit spijt van gekregen. Zingen is een andere rode draad in het leven van Elisabeth. Ze zat meestal wel op een koor, onder andere in de Domcantorij bij Maarten Kooy en later Remco de Graas in

de Domkerk in Utrecht. In haar studie volgt ze een bijvak kerkmuziek aan het Amsterdamse Conservatorium. Tijdens haar opleiding bij de Horst ontdekt ze haar passie om samen met groepen te zingen. In Deventer richt ze het bedrijf ‘Zin in zingen, rituelen bij veranderingssituaties’ op. Met de leden van de Van Vlotenhofcantorij bespreekt ze vaak de tekst van de liederen die gezongen worden en wat die woorden kunnen betekenen in het eigen bestaan van mensen. Door zo bewust te zingen kan je ‘opgetild worden’. Die spirituele ervaringen van het gezamenlijk zingen (‘Veni Spiritus Sanctus’) verwerkt ze in de doctoraalscriptie van de opleiding theologie in Amsterdam. Ze viert dat afstuderen dan ook samen met de cantorij. Mensen uit de Van Vlotenhof vragen de kerkenraad of Elisabeth nu niet af en toe mag preken in hun kerk. Als er een vacature ontstaat omdat ds. Edsger Bosma voor een deel van zijn tijd naar Het Open Hof overgaat, vragen dezelfde mensen of zij niet beroepen kan worden. Daarvoor is het dan nodig dat zij haar ambtsopleiding in Kampen haalt. Ze krijgt toestemming om de stage voor Kampen in de Van Vlotenhof te doen. Jelle van Nijen begeleidt haar daarbij. In 2009 wordt ze part-time predikant. Ze voelt zich thuis in de gemeenschap in de wijk Zandweerd. Een hechte groep van bescheiden, veelal oudere mensen. De kerkenraden van de Van Vloten hof en de Lebuinuskerk zijn al samengevoegd in Wijk 1. Elisabeth pleit voor de Kortjakje ouderling. Een ambtsdrager die alleen op zondag dienst doet en de rest van de week niet ‘ziek’ is, maar geen vergaderingen bezoekt. Zo is de eredienst in de Van Vlotenhof nog een hele tijd goed bediend. Op verzoek van Marc Kluun, die in de Honthorststraat is komen wonen ontstaat een gespreksgroep met verstandelijk gehandicapten van Philadelphia. ‘Samen praten over de Bijbel. Veel zingen en bidden. Ze luisterden aandachtig en hadden soms een verrassende inbreng. Heel bijzonder’. Na haar benoeming tot predikant blijft ze de cantrix van de Van Vlotenhof. ‘De combinatie van het voorgaan in de eredienst en het leiden van de cantorij vond ik geweldig. Die twee hebben voor mij alles met elkaar te maken. Dat kon niet meer toen we na het samengaan met zijn allen de erediensten in Lebuinuskerk gingen vieren. Veel te grote afstanden om te overbruggen.’ In de vijf jaar dat zij predikant in Deventer is, heeft ze twee fusies meegemaakt. Eerst de fusie van de Hervormde, Gereformeerde en Lutherse kerk, die al een paar jaar ‘Samen op weg’ waren, tot de Protestantse Gemeente Deventer. Daarna de overgang van drie kerkgebouwen naar één gebouw. ‘Tijdens de studie heb ik me veel beziggehouden met gemeenteopbouw. Voor mij is het sluiten van kerken ook gemeenteopbouw. Zo moet je het ook benaderen. Het samenwerken met de beide collega’s ging goed. Het was voor mij wel een overgang naar een veel grotere organisatie, alles werd als het ware “vermenigvuldigd”: aantallen mensen, communicatielijnen, overleggen, mails…. Bovendien heeft onze Protestantse gemeente veel ambities, bijvoorbeeld over onze rol als “Kerk in de stad”. En ik kreeg meer te maken met hoogtepunten als huwelijk, belijdenis en doop. Mijn agenda liep wel erg vol voor een part-timer. Maar het is

Van mens tot mens

Haar jeugd bracht haar onder andere enkele jaren naar het Groningse Winsum. Het Winsumerdiep scheidde Winsum van het armere Obergum. In beide dorpen stond een Hervormde kerk. ‘Ik herinner me nog scherp de stenen brug – de boog – die de beide dorpen verbond. Voor mij is de boog altijd een bepalend beeld gebleven voor het leggen van verbindingen’. De hervormde gemeenten van Winsum en Obergum gingen samen. De kerk in Obergum moest sluiten. Een heel spannend proces. ‘Ik heb toen als kind al kunnen ervaren, dat het bij kerk-fusie in de eerste plaats om mensen gaat’. In Amsterdam leert Elisabeth met haar zussen het Nieuwe Liedboek (1973) van de cantor organist Frits Mehrtens in de kerk waar haar vader dient, de Maranathakerk. Na de middelbare school (Vossius Gymnasium) kiest Elisabeth voor de opleiding verpleegkunde. Theologie zit al wel in het achterhoofd, maar dat was voor later, als ze meer levenservaring had opgedaan. In Taizé ontmoet ze Martin en de vonk slaat direct over. Martin verhuist van Berlijn naar Nederland en samen gaan ze in Leiden theologie studeren. Martin zit daar direct goed op zijn plek, maar Elisabeth haakt na een half jaar al af. Ze heeft niets met de thema’s die daar worden besproken. Ze zit met haar praktijkervaring in de verpleging op een heel andere golflengte dan de docenten en studenten. Daarom gaat ze terug naar de verpleging. Na de opleiding maatschappelijke gezondheidszorg wordt ze wijkverpleegkundige. Een paar jaar later kiest ze toch weer voor theologie en volgt ze de HBO-opleiding ‘theologie en maatschappij’ bij de Horst in Driebergen. Die studie is voor haar heel waardevol. Zoals de naam van deze opleiding aangeeft gaat het vooral om de verbinding, de verstrengeling, tussen het verhaal van de Bijbel en het verhaal van het leven. Martin en Elisabeth zijn dan inmiddels naar Deventer verhuisd in verband met het werk van Martin bij het psychiatrisch centrum Brinkgreven. Zij loopt haar stage bij ds. Joke van der Velden. Ze organiseert een project met jongeren van de Lebuinuskerk en de moskee in de Rijkmanstraat. Daarna zal ze vergelijkbare projecten in Deventer doen met jongeren van verschillende religies, onder andere op verzoek van ds. Carel van der Meij en de Raad van Kerken in Deventer. Projecten waar ze van geniet. Tegenstellingen overbruggen en verbindingen leggen, dat is een rode draad in het leven van Elisabeth; zoals haar vader direct na de oorlog tegenstellingen overbrugde door na een week praten en discussiëren in YMCA verband tijdens een bijeenkomst in Zwitserland aan het eind met alle deelnemers, waaronder ook Duitsers, samen avondmaal te vieren.

Van mens tot mens

goed geweest. Ik heb er veel van geleerd’. Haar indruk is dat de meeste mensen die afkomstig zijn van de Van Vlotenhof positief zijn over de fusie Als bekend wordt dat ze zal vertrekken komen er veel reacties. Felicitaties die gepaard gaan met betraande ogen. Martin en Elisabeth verhuizen naar een prachtige pastorie naast de Hervormde Kloosterkerk, een kerkgebouw uit de dertiende eeuw. De kerkgemeente is wel onderdeel van de PKN, maar de Gereformeerden en Hervormden kerken nog apart. Ze ziet er naar uit om daar het ambacht van predikant een voor haar nieuwe invulling te kunnen geven. De passie voor het zingen zal in Ten Boer ongetwijfeld blijven. Haar voorganger was ook een zingende dominee, de cantorij heeft een goede naam en de kerk heeft een mooi orgel. Er woont veel im-

port in het dorp. De kerkenraad is goed bezet. Elisabeth gaat ook godsdienstlessen geven op de openbare basisschool in Woltersum. Wat zal ze gaan missen als ze Deventer achter zich laat? ‘Natuurlijk de mensen van onze gemeente, vooral de “Van Vlootjes”, maar ook de andere mensen die ik hier heb leren kennen. En het predikanten-team, Kirstin Gramlich, Teus de Mik, de cantorijen, de kerkenraad, de taakgroep eredienst, de diakonie, het Meester Geertshuis en de collega’s daar, de straatvieringen, het kerkcafé, de IJssel… Alles eigenlijk.’ Maar hoezeer ze Deventer ook zal missen, Elisabeth verheugt zich er op om in Ten Boer nog een keer helemaal opnieuw te beginnen. Gerard Sizoo

Afscheid (2)

Terugblikken met Martin Walton Op een maandagmiddag, een paar weken voor de verhuizing naar ten Boer, praat ik met Martin Walton, over de periode dat hij in Deventer woonde. Centraal staat de vraag hoe hij terugkijkt op die periode. Het is bijzonder hoe Martin vanuit verschillende posities terugblikt.

Terugblik 1: Brinkgreven ‘Ik heb op veel verschillende manieren de gemeente leren kennen’ zegt Martin. ‘Ik begon mijn werk in Deventer als geestelijk verzorger op Brinkgreven. Het was de tijd van “Samen op weg”. Ambtelijk deed ik daaraan mee, een boeiende tijd. Wij woonden in Colmschate. Het “Samen op weg” proces verliep in Deventer ogenschijnlijk heel soepel. Er was in dit proces ook aandacht voor Brinkgreven en voor de mensen die daar verbleven. Vrijwilligers waren betrokken bij de vieringen in de kapel. Daardoor was er wat interactie tussen gemeenteleden van binnen en buiten de instelling. Door de vermaatschappelijking van de zorg, waardoor mensen met een psychiatrische problematiek meer in de wijken zijn gaan wonen, worden de vieringen in de kapel minder bezocht, en zijn er minder vrijwilligers nodig. Nu zie ik de mensen die ooit op Brinkgreven woonden terug in de kerk. Ik vind het fijn om hen daar te zien’. Ik vraag Martin of de kerk genoeg aandacht heeft voor kwetsbare mensen uit onze samenleving. Enerzijds vindt hij dat dat zeker zo is. Het Meester Geertshuis is daar een voorbeeld van. Anderzijds weet hij dat het voor kwetsbare mensen vaak moeilijk is om over een drempel te komen. In allerlei opzicht, dus ook in de kerk. Er zal altijd aandacht moeten blijven voor gastvrijheid en laagdrempeligheid. Wat mensen echt nodig hebben is ook nog individueel bepaald. Oog houden voor individuele behoeftes, kwetsbaarheid en mogelijkheden en tegelijkertijd toegankelijk willen zijn is een dubbelspoor. ‘Voor mij’, zegt Martin, ‘is het aandacht geven aan dit dubbele spoor een uitdaging voor de kerk’. ‘De straatvieringen in de Magistraatskapel lijken qua sfeer op Brinkgreven. Het is een toegankelijke viering er is interactie en er is ruimte voor eigen intenties die naar voren gebracht kunnen worden’.

Terugblik 2: De samenvoeging Al eerder zei Martin dat het proces van ‘Samen op Weg’ in Deventer niet echt een probleem leek. ‘Alles verliep soepel. Niets leek een probleem te zijn. En daardoor hoefde er ook niet echt gesproken te worden. Geloofsgesprekken werden er nauwelijks gehouden. Na een conflict over het beroepingswerk heeft een interim predikant gesprekken geïnitieerd waar mensen over hun manier van geloven konden vertellen. Een paar jaar geleden, gedurende het proces van samenvoeging, werd meer met elkaar in die geest gesproken. Eigenlijk werd er toen ingehaald wat was blijven liggen in de periode van ‘Samen op Weg’. Het was goed dat het toen niet alleen over overeenkomsten, maar ook over verschillen ging. Juist in de verschillen kunnen boeiende dingen gebeuren. Verschillen geven kleur’. Terugblik 3: De predikant ‘Tot zes jaar geleden was ik officieel verbonden aan de PGD, als predikant voor bijzondere werkzaamheden. Brinkgreven was mijn werkgever, maar formeel was ik verbonden aan de PGD. Toen ik bij Brinkgreven wegging is mijn aanstelling als predikant voor bijzondere werkzaamheden ook beëindigd. Toen ik een paar jaar geleden vierde dat ik 25 jaar predikant was ben ik, voor mijn werk aan de universiteit, in de Lebuïnuskerk, bevestigd als predikant in dienst van de landelijke kerk. Ik ben dus formeel niet als predikant verbonden aan de PGD. Ik ga wel weg, maar niet vanuit een functionele rol. Dat weggaan is al geweest. Wel bleef ik allerlei taken uitvoeren zoals: voorgaan, het leiden van avonden voor bezinning en ontmoeting, interviewer bij het kerkcafé, een tijdlang de inrichtingscommissie van de Lebuinuskerk voorzitten, gemeenteavonden leiden enz. Terugblik 4: Theaterman ‘Theater maken is voor mij een uitdaging’, zegt Martin. ‘Het trekt mij om fysiek uit te beelden waar het in theologische visie en in Bijbelverhalen om gaat. Zo krijgt het verbale verhaal een non-verbale beleving. Door gebruik te maken van theater of andere creatieve uitdrukkingsvormen wordt het Woord ‘belichaamd’. Toen ik studeerde in Leiden en ook al in Amerika heb ik veel aan theater gedaan, ook Bibliodrama. Ooit volgde ik op Hydepark een training: ‘de predikant als performer’. En daar kreeg ik het advies om mijn eigen theaterprogramma’s te ma-

Hoe breng je als ouder op je kind over wat jij belangrijk vindt in je geloof? Welke middelen kies je? Wat is je reactie als je kind het anders bekijkt? Wat vind je eigenlijk belangrijk om over te dragen aan je kind? Herken je je in deze vragen en zou je daarover weleens van gedachten willen wisselen met andere ouders? Wij starten een gespreksgroep voor ouders van kinderen in alle leeftijden om over bovenstaande en andere kwesties rond geloof en opvoeding te praten. We stellen ons voor om eerst met elkaar een bijbelgedeelte te lezen en aan de hand daarvan in gesprek te raken. Iedereen is welkom: alleen of met z’n tweeën, het maakt niet uit.

Lijkt het je wat of wil je meer informatie? Neem contact op met: Pauline Schonewille (pauline@schonewille.se) en Anne Marie van der Kolk (annemarie@heilenkolk.nl) Renovare De Bijbelgespreksgroep komt bijeen op de donderdagochtend van 11 en 25 september van 09.30-11.00 uur in een zaal van de Grote Kerk. Gebedsgroep De gebedsgroep komt wekelijks bijeen op dinsdagochtend van 09.30-10.30 uur in Het Open Hof. Wij doen voorbede, bidden, danken en prijzen de Heer voor personen en zaken binnen en buiten de kerk.

Gemeente in beweging

geloof en opvoeding

Gespreksgroep ouders

Van mens tot mens

ken. En dat heb ik gedaan. Het werd een solostuk. Het heette: ‘Het uur van verlegenheid’. Mijn zoon deed de muzikale begeleiding. In dit stuk, zaten scenes over verlegenheid als miskende deugd. In wezen ben ik een verlegen mens. Niet als ik een rol heb. Dan kan ik makkelijk voor een groep staan, maar valt die rol weg dan kan ik mij weleens verlegen voelen. Zo thematiseerde ik in dit stuk iets van mijzelf. Ook zat er een beetje ergernis in het stuk. In onze maatschappij mag je niet verlegen of onzeker zijn, mag je niet iets niet weten. Maar het niet weten hoort er wel bij. Verlegenheid en niet weten kunnen ook rust geven, kan rust geven in het contact, in de ontmoeting en kan zo de relatie versterken. Na deze voorstelling maakte ik weer nieuwe voorstellingen. En ook in de toekomst hoop ik dit te blijven doen. Ik hoop in Groningen daar een nieuwe impuls aan te geven.

Terugblik 5: Bagage In Amerika groeide ik op in een pastorie. Ik ging in Leiden theologie studeren. Schreef mijn proefschrift over in hoeverre ethische vragen de kern van de gemeente raken. Het Christelijke geloof is geen individueel gebeuren, maar heeft ook te maken met gemeenschappen die solidair met elkaar zijn, die dienstbaar zijn aan de wereld. Wanneer mensen in de knel komen, moeten we om ze heen gaan staan. En dan komen ethische kwesties aan bod. Daarna koos ik voor een ervaring die mij niet bekend was. Werken in de psychiatrie als geestelijke verzorger. Ontdekken hoe mensen daar leven, hoe mensen overleven, hoop houden en hun waardigheid behouden. Het was een bijzondere en dankbare tijd. Daarna het universitaire onderwijs. Eerst bij de protestantse theologische universiteit in Kampen en nu, sinds een jaar bijzonder hoogleraar in Groningen. Steunend op mijn praktijkervaring van vijftien jaar, begeleid en ondersteun ik aankomende theologen. Praat met hen over wat hen motiveert, over hun hoop, over hun visie. Ik werk ook aan onderzoek op het gebied van geestelijke verzorging. Nu kan ik anderen ondersteunen en op weghelpen in wat ik zelf vele jaren gedaan heb. Terugblik 6: Loslaten Ik hoor in wat je zegt je speciale verbondenheid met de praktijk van de psychiatrie. Ga je dat niet missen, vraag ik Martin. En al die activiteiten die je in Deventer gedaan hebt, hoe laat je die los? ‘Ik mis niet het werken in de zorg, de werkdruk, de formulieren, de verschraling. Wel mis ik soms de wereld van de psychiatrie. Ik zal straks bijvoorbeeld ook niet mijn rol als interviewer van het kerk café missen. Wel, en dat weet ik nu al, zal ik al die bijzondere mensen die ik geïnterviewd heb missen. Zal ik wat ik met hen heb beleefd missen. Ik mis altijd de wereld waarin ik mij begeven heb, maar zelden het werk. Ik ben een mens die zich liever ergens in begeeft en de dingen ervaart dan dat ik er per se verantwoordelijkheid voor moet dragen. Het gaat mij om de beleving en niet om de rol die ik vervul. Tussen ons wordt het stil, we nemen afscheid, ik ga naar huis. Dank je Martin voor het beeld dat in ons gesprek ontstond over wat jij beleefd en gedaan het. En waarvan ik van harte hoop dat dit beeld aan de lezers van dit artikel wordt doorgegeven. Samen met Elisabeth, Vaya con Dios a Ten Boer Thilde de Haan

Kerk in de stad 18

Lebuinus Orgeldag 2014 Welkom op onze Lebuinus Orgeldag op 12 oktober! Op die dag zal met name het monumentale Holtgräveorgel centraal staan. Maar de Lebuinuskerk beschikt nog over twee andere orgels, het koororgel van Pels-van Leeuwen en het kistorgel van Klop. Ook deze instrumenten willen we met verschillende activiteiten bij u onder de aandacht brengen. Orgels zijn voor jong en oud spannend. Ons programma is daarom zeer gevarieerd en probeert bezoekers van alle leeftijden aan te spreken. Kom kijken en doe mee aan de workshop of een van de rondleidingen. 12.00 uur Openingsconcert met drie orgels (door Teus de Mik, Jan Kleinbussink en Kirstin Gramlich) 12.30 uur Improvisatieworkshop voor kinderen van zes tot twaalf jaar (graag van tevoren opgeven). Met een groep van ca. tien kinderen beelden wij met hulp van een verhalenverteller op de drie orgels in de Lebuinuskerk een sprookje uit 13.15 uur Rondleiding op het grote Holtgräveorgel voor jongeren vanaf dertien jaar (graag van tevoren opgeven). We nemen een kijkje in het grote orgel, gaan naar de speeltafel met de vele registerknoppen en hoog naar boven naar de orgelpijpen. Hier kijken we naar de verschillende soorten pijpen. We proberen het orgel te stemmen en assisteren de organist als registrant en balgentreder. 14.00 uur Rondleiding op het grote Holtgräveorgel voor iedereen Vanaf 15.00 uur is het mogelijk voor amateurorganisten het Holtgräveorgel te bespelen. U dient zich hiervoor aan te melden en krijgt van ons een tijdstip waarop u welkom bent. We verheugen ons op uw komst. Voor koffie, thee en lunch wordt gezorgd. Aanmelden graag bij Kirstin Gramlich (cantor-organist): organist@pkn-deventer.nl of 06-42496414 PCOB Op 17 september zal voor ons optreden de heer Joop Hekkelman. Joop is geboren en getogen in Gorssel. Hij is bestuurslid van de Vrienden van de Streektaal Lochem en omgeving. Hij is schrijver en verhalenverteller. Hij vertelt eigen verhalen in dialect, gebaseerd op waargebeurde feiten, maar de dikke duim voegt er af en toe ook wat aan toe. We denken dat we met elkaar een hele mooie middag gaan beleven, dus kom 17 september om 14.30 uur toch vooral naar de Van Vlotenhof. Of u lid bent van de PCOB of niet, u bent van harte welkom.

Kick Bras: meditatief leven Kick Bras, voormalig redikant in Het Open Hof, zal op Landgoed Hezenberg in Hattem spreken over Meditatief Leven. Er is een enorme belangstelling voor meditatie. Waar deze belangstelling vandaan komt, wat meditatie is en welke meditatieve vormen de rijke christelijke traditie heeft ontwikkeld, daarover zal dr. Kick Bras (zie www.kickbras.nl) een lezing geven. Meditatie is goed,

Column Meester Geertshuis Rosa en Mick Moe komen we aan met ons gezin bij de ‘acceuil’ van de Luxemburgse camping. Helaas, dicht het komend uur. ‘Tja ze geven geen sjoege, dus wachten maar’ klinkt een onvervalste Amsterdamse mannenstem. De man zit samen met zijn vrouw ook te wachten bij de ontvangstpost. Ik kijk de vrouw van het stel wat beter aan, en zij mij. Hé, Ik ken haar: Rosa. Mijn oude werkplek: ze was er stagiaire ! Als snel wordt dat saaie wachtuur gevuld met al pratend dertig jaar te overbruggen. Ook ben ik nieuwsgierig naar haar man Mick. Want zij zijn zo op het eerste gezicht een stel van ‘les extrêmes se touchent*. Zij verliet na haar stage de opleiding om de universiteit te doen. Ze klom op via management functies bij diverse welzijnsorganisaties tot raadslid in een grote plaats. Natuurlijk voor de partij waar ze als kind in was opgegroeid. Ze kwam uit een klassiek rood Gronings nest. Atheïstisch, want religie was opium voor het volk. En hij verhaalt over zijn leven. Opgegroeid in een woonwagenkamp. Ondanks zijn schrandere verstand had hij niet meer dan lagere school. Veel zware arbeid gedaan. Hij ontspoorde. Zijn leven en lichaam waren getekend door zijn alcoholverslaving. Had zijn familie en zijn kinderen jaren niet gezien. ‘Alcohol maakt meer kapot van je lief is’, dat was op hem wel helemaal van toepassing. Maar bij zijn laatste afkickpoging had hij contact met God gekregen. Hij had Zijn dragende kracht ervaren. Eindelijk afgekickt, en het bleef stabiel. Niet lang daarna leerde hij Rosa kennen en kwam er rust in zijn leven. En in haar drukke leven werd hij haar solide en trouwe anker. Ze verhuisden naar haar geboortegrond. Zij vervolgde er haar politieke carrière, werd als wethouder een bekend gezicht in de streek. Mick werd huisman en vrijwilliger bij tal van clubjes in het dorp. Ook in de kerk kwam hij graag, en was hij actief. Rosa en Mick, iedereen kende hen respectievelijk van de politiek, kerk en van de straat. Op een dag vroeg een van de ouderlingen hem ‘hoe hij als gelovig mens kon leven met een rooie vrouw, die niets van het geloof moest weten’. Mick kijkt Rosa liefdevol aan als hij deze anekdote met ons deelt: ‘Ik had maar één antwoord: God heeft mij een éngel gestuurd op mijn levenspad. En die engel is Rosa’. Ceciel Funnekotter Reageren? ceciel@meestergeertshuis.nl vanwege de privacy heb ik de namen veranderd. *‘De uitersten raken elkaar’ maar het moet wel geïntegreerd worden in je leven. Daarom spreekt hij over meditatie en meditatief leven. Zijn lezing wordt verrijkt met meditatieve beelden en zal niet alleen informatie bevatten, maar ook een meditatieve oefening. Enkele boeken van zijn hand zullen te koop zijn. Kick Bras is oprichter en oud-voorzitter van Vacare, platform voor meditatief leven, een initiatief van de Protestantse Kerk (www.pkn.nl/vacare).

Lutherse Catecheseweekend 2014 Het Lutherse catecheseweekend van dit jaar wordt gehouden in de herfst, als de bladeren verkleuren en het bos op zijn mooist is. Van 3 t/m 5 oktober logeren we in huttenkamp Overasselt, midden in de bossen van de Overasseltse en Haterse Vennen. In Overasselt wacht ons een leuk programma waarin we samen wat leren over bijbel en liturgie en met elkaar praten over het geloof. We hopen op goede gesprekken en natuurlijk maken we het gezellig, zoals rond het kampvuur. Tijdens het weekend staat het Heilig Avondmaal centraal. Wij denken dat er genoeg stof is voor een heel leuk en leerzaam weekend, waarin jongeren uit heel (Luthers) Nederland elkaar beter kunnen leren kennen en terugzien, na vorig jaar. Op zondag 5 oktober vieren we het Heilig Avondmaal in de Lutherse kerk van Culemborg. Rond 14.00 uur gaan we allemaal weer naar huis. De kosten zijn twintig euro per persoon. Daarnaast wordt van de gemeenten nog een bijdrage gevraagd. Opgave kan bij Detlef Bohlken, via dbohlken@dds.nl tot 12 september. We hopen op jullie reacties! De voorbereidingscommissie, Marlies Schulz, Lieke van Zanden, Detlef Bohlken en Erwin de Fouw

Vredesweek Deventer en omgeving In de week van 20 t/m 28 september 2014 vinden er in Deventer twee evenementen plaats of eigenlijk één. In die week is de jaarlijkse Vredesweek, die in Deventer vorm en inhoud gegeven wordt door de Ambassade van Vrede Deventer, onderdeel van PAX-Nederland. Maar in diezelfde week vindt van 24 t/m 28 september, voor het eerst in Deventer ook het Morgenland+festival plaats. Het Morgenland, zo genoemd omdat uit die richting ’s morgens de zon opkomt, staat ook bekend als het Midden-Oosten of de Oriënt. Grofweg omvat het Turkije, Azerbeidzjan, Armenië, Syrië, Irak, Iran, Libanon, Palestina en Israël. Over dit gebied bestaan veel zowel positieve als negatieve clichébeelden. Het Morgenland+festival wil tegenover deze clichébeelden een authentiek beeld zetten. Het programma van de jaarlijkse Vredesweek en het programma van het Morgenland+festival Deventer zijn in elkaar geschoven en vormen nu een geheel. Beiden vullen elkaar over en weer aan. Met een gevarieerd programma van concerten, films, lezingen en maaltijden willen we die week in Deventer de positieve kanten van de rijke cultuur van het Morgenland belichten, maar daarbij niet voorbijgaan aan de problemen die er ook zijn. Centraal staan de ontmoetingen tussen publiek en artiesten, tussen artiesten onderling en tussen het publiek onderling. Medebewoners van Deventer en omgeving hebben in het Morgenland hun wortels. We willen informeren over hun achtergronden en we willen hun cultuur meer tastbaar en beleefbaar maken.

Ontmoetingen en meer kennis leidt tot minder vooroordelen. De Ambassade van Vrede Deventer heeft in het kader van Vredesweek/ Morgenland+festival een aantal activiteiten en ontmoetingen georganiseerd. Voor een overzicht van alle activiteiten zie: www.morgenland-festival.com/deventer Donderdag 25 september: Vredesweeklezing Zaterdag 27 september: Syrië-dag en intermezzo in kerkdienst. In de kerkvieringen van 21 en 27 en 28 september zijn er solo-optredens van musici uit het Morgenland. Ze zijn in de Titus en Ichtus in Colmschate, de Radboud op de Worp, de Grote of Lebuïnuskerk in Deventer en de Doopsgezinde Kerk op de Brink. Voor vragen: Herman Evers, 0570-547850 en ambassadevanvrededeventer@gmail.com

Kerk in de stad

Zondag 28 september, van 14.00 tot 18.00 uur (inloop vanaf 13.30 uur) op Landgoed Hezenberg in Hattem. Kosten: 5 17,50 p.p. incl. koffie/thee en na afloop een drankje. U kunt zich aanmelden via www.hezenberg.nl

Dorcas start noodhulp in Noord-Irak In Erbil, Noord-Irak, komt Dorcas in actie voor ontheemde en gevluchte mensen. IS (tot voor kort ISIS) nam afgelopen dagen vier christelijke plaatsen in, ten oosten van Mosul. Massaal sloegen de inwoners op de vlucht richting Erbil, vijftig kilometer oostwaarts. Daar helpt Dorcas ze aan voedsel en matrassen. De strijd in Irak heeft nu al gezorgd voor 1,2 miljoen ontheemden en vluchtelingen in dit land. Veel van hen bevinden zich in het Koerdische gedeelte van Irak. Ze zoeken onderdak in vluchtelingenkampen, kerken, parken en leegstaande gebouwen. De angst voor IS is groot in de vier genoemde steden (Karakosh, Tal Kayf, Bartella en Karamlesh). Eerder gaf IS christenen in Mosul de keuze: bekering tot de islam, een hoge islamitische belasting of de dood. Noodhulpverlening in Erbil Samen met de lokale partner distribueert Dorcas ook water, luiers, maandverband, scheermesjes en ondergoed. ‘Dorcas was eerder actief in Irak en wij werden benaderd omdat ze ons kennen en vertrouwen’, zegt Michel Gendi, directeur Programma’s van Dorcas. Al sinds juni vindt er noodhulp plaats aan ontheemde mensen in de vorm van voedselpakketten, matrassen, dekens en verzorgingsartikelen. Sinds juni kregen vijfhonderd families noodhulp (voor een overzicht van de gebeurtenissen tot nu toe, zie www.dorcas.nl/noodhulp-irak). Dorcas bleef/blijft noodhulp verlenen in augustus en september. Ook onderzoekt zij de mogelijkheid om een grootschaliger hulpprogramma op te starten voor de komende drie tot zes maanden. Daarnaast begint Dorcas met voedselhulp aan Iraakse vluchtelingen in Libanon. Dorcas: hulp en ontwikkeling Dorcas is een christelijke organisatie die, geïnspireerd door Mattheüs 25:31-46, wil zorgen voor de armen en verdrukten. Met de hulp van duizenden actieve vrijwilligers en donateurs worden 154 projecten in zeventien landen in Oost-Europa en Afrika structureel ondersteund. Ook bij noodsituaties komt Dorcas in actie zoals in Irak, Syrië, op de Filipijnen en in Zuid-Soedan. Dorcas helpt mensen in nood en diepe armoede ongeacht hun religie, ras, geslacht of politieke overtuiging.

Vieringen September 2014

Vrijdag 5 september Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur ds. W. Harleman Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur RK dienst ZONDAG 7 SEPTEMBER Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur afscheidsdienst ds. Elisabeth Posthumus Meyjes Schalkhaar Park Braband Zie Colmschate Ichtuskerk Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. W. Meijles en ds. M. Nijveld Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur ds. Henk Spit St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur ds. Anna van der Maas Groote & Voorster 11.15 uur drs. Jenny Mooij PW Janssen 10.00 uur mw. Eugénie Tulleken VRIJDAG 12 SEPTEMBER

Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur ds. H. Spit Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur ds. J. Zijlstra ZONDAG 14 SEPTEMBER Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Saar Ho0gendijk Schalkhaar Park Braband 10.00 uur ds. E. Fokkema Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. M. Nijveld Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur ds. Henk Spit St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur mw. H. Heling Groote & Voorster 11.15 uur pastor Hans Dijkman PW Janssen 10.00 uur ds. Martin de Vlas

ZONDAG 21 SEPTEMBER Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Ingrid de Zwart m.m.v. Lebuinuscantorij Schalkhaar Park Braband (H. Nicolaaskerk) 10.00 uur Oecumenische vredesdienst, ds. T. Plattje Colmschate Ichtuskerk (Titus Brandsmakerk) 10.30 uur Oecumenische viering, ds. W. Meijles Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur ds. Henk Spit St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur mw. H. Ellenbroek Groote & Voorster 11.15 uur mw. Eugénie Tulleken PW Janssen 10.00 uur ds. Martin de Vlas Woensdag 24 september Zie hiernaast - Taizégebed. VRIJDAG 26 september Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur mw. A. Langerhorst Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur Lt. J. Remmers ZONDAG 28 SEPTEMBER Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Ingrid de Zwart en ds. Saar Hoogendijk Schalkhaar Park Braband 10.00 uur ds. M. Oostenbrink Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. M. Nijveld Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur ds. G. Cnossen St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur pastoor H. Brummelhuis Groote & Voorster 11.15 uur pastor Hans Dijkman PW Janssen 10.00 uur mw. Gerry Pols

VRIJDAG 19 SEPTEMBER VRIJDAG 3 OKTOBER Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur ds. E. Everts Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur ds. Everts Woonzorgcentrum Sparrenheuvel 19.00 uur ds. Henk Spit

Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur pastor Egberts Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur RK dienst Woonzorgcentrum Sparrenheuvel 19.00 uur ?

ZONDAG 5 OKTOBER Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Saar Hoogendijk m.m.v. Liedboekcantorij Schalkhaar Park Braband 10.00 uur Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur ds. Henk Spit St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur ds. Anna van der Maas Groote & Voorster 11.15 uur mw. J. Heys PW Janssen 10.00 uur mw. Eugénie Tulleken

Taizégebed Woensdag 24 september vindt in de Magistraatskapel van de Grote- of Lebuinus kerk te Deventer het TAIZÉ oecumenisch meditatief avondgebed in het kader van de vredesweek plaats. De aanvang is: 19.00 uur. Iedereen van harte uitgenodigd! Indien men wil mee repeteren voor de te zingen liederen van die avond is men vanaf 18.00 uur welkom. Na afloop is er gelegenheid tot napraten met een kop koffie of thee. Op deze avond is er dus géén gebed in de Broederenkerk. U bent ook dagelijks welkom in de stilte van de crypte; een ruimte voor rust, bezinning en meditatie. Iedere vrijdagmiddag: Coventrygebed, oecumenisch middaggebed in de Lebuinuskerk van 12.15-12.30 uur. Elke woensdagavond om 19.00 uur bij de Broederenkerk (Broederenstraat 18) een oecumenisch avondgebed in de sfeer en traditie van Taizé. (Behalve 24 sept.) Zie ook: www.pkn-deventer.nl www.facebook.com/PGDeventer www.facebook.com/JeugdkerkPGD www.facebook.com/ diaconiedeventer www.lebuinusconcerten.nl