Wervel nov 15

Kerkblad van de Protestantse Gemeente Deventer

Wervel Jaargang 5 | nummer 9 | november 2015

12. Junior-senior

14. Overwinteren

17. 20 jaar Dialoogtafel

In dit nummer weer een gesprek tussen een gemeentelid van de oudere garde en van de jonge lichting. Zij hebben veel gemeen, maar denken over sommige vragen heel verschillend. Een boeiend gesprek.

Donderdag 19 november is de start van een nieuwe ronde Overwinteren. Tot en met maart elke maand een activiteit, afwisselend in de Van Vlotenhof, Het Open Hof en de Lebuinus.

Op 12 november worden op allerlei plaatsen in de stad, ook in de Lebuinuskerk, dialoogtafels gehouden, waar groepjes mensen met elkaar in gesprek gaan. Thema dit jaar: ‘Ik verbind mij met...’.

Colofon

Wervel is een uitgave van de Protestantse Gemeente te Deventer.

Postbus 425, 7400 AK Deventer www.pkn-deventer.nl info@pkn-deventer.nl Grote of Lebuinuskerk Bezoekadres: Grote Kerkhof 38 7411 KV Deventer Postadres: Postbus 425, 7400 AK Deventer Koster: Marco Heemskerk tel. (0570) 612 548 koster@pkn-deventer.nl Kerkelijk Bureau Kleine Poot 7 7411 PE Deventer Geopend: maandag, woensdag en vrijdag van 09.00 tot 12.00 uur tel. (0570) 645 962 kerk.bureau@pkn-deventer.nl Diaconie Postbus 587, 7400 AN Deventer diaconie@pkn-deventer.nl Bankrekeningen kerk: NL13 INGB 0000 8727 86 diaconie: NL03 RABO 0377 7129 57 wijkkas: NL23 INGB 0006 7299 51 Predikanten Spreekuren in de Lebuinuskerk van 10.00-12.00 uur, tel. 614 986 wo. ds. Saar Hoogendijk vr. ds. Ingrid de Zwart ds. Ingrid de Zwart tel. privé (0570) 618 328 ds.dezwart@pkn-deventer.nl Werkdagen: ma. t/m vr. (behalve ma. na zondagsdienst) tel.: ma. t/m do. 9.00-9.30 uur ds. Saar Hoogendijk tel. privé (0570) 547 973 ds.hoogendijk@pkn-deventer.nl Werkdagen: ma. t/m vr. (behalve ma. na zondagsdienst) tel.: di. t/m vr. 9.00-9.30 uur Redactie Thilde de Haan Mark Rozema Gerard Sizoo Hannie v.d. Bovenkamp-van Schie Anne Marie van der Kolk ds. Ingrid de Zwart kerkblad@pkn-deventer.nl Ontwerp, foto’s en opmaak Roely Oldenhuis, ROI Deventer wervel@pkn-deventer.nl Drukwerk Drukwerkdeal Inleverdatum kopij voor het dubbelnummer van december/januari: uiterlijk zat. 14 november 2015 per mail: kerkblad@pkn-deventer.nl

Van de redactie ‘Omgaan met veranderingen’: onder deze titel heeft u dit jaar op pagina drie van de Wervel overdenkingen van de predikanten van ‘Groot Deventer’ kunnen lezen.Na acht bijdragen waren de ‘predikanten ‘op’ en we hebben dit jaar nog twee nummers te gaan. Saar Hoogendijk, die ook de eerste column over dit onderwerp schreef, heeft daarom de pen weer opgepakt. Het thema ‘Omgaan met veranderingen’ geeft nog genoeg aanknopingspunten. Zie bijvoorbeeld het synoderapport Kerk 2025 en het interview daarover met scriba Plaisier. En het initiatief van vier jonge PKN-dominees voor een ‘vernieuwde kerk’. (Trouw resp. 1 en 12 oktober).

Ook de wereld om ons heen zit vol veranderingen. Hetzelfde onderwerp zou voor pagina drie nog best een jaar kunnen meegaan, maar daar gaat de redactie niet over. Dat bepalen de predikanten zelf en dat heeft elk jaar opnieuw tot spannende thema’s geleid die voldoende stof gaven voor de columns.

Ook tijdens de gemeenteavond op 12 oktober ging het over veranderingen, vooral na de pauze. Voor de pauze was er voor de aanwezigen – en dat waren er veel – gelegenheid om in gesprek te gaan met een van de taakgroepen: Kerkenraad, Kerkrentmeesters, Diaconie, Jeugd, Pastoraat, Eredienst,Bezinning & Ontmoeting, Kerk in de stad en Communicatie. Het ging om tweerichtingsverkeer: informatie over waar een taakgroep mee bezig is, maar meer nog suggesties, kritische noten en vragen van gemeenteleden voor de taakgroep. Daar konden de taakgroepen hun voordeel mee doen, want zij moeten wel verbonden blijven met wat er in de kerkgemeenschap leeft. Win-win gesprekken dus, die geanimeerd verliepen.

Na de pauze vertelde Matthias Kaljouw iets over initiatief voor een ‘Pioniersplek’ in Deventer. Doel daarvan is contacten te leggen met 20-ers en 30-ers in onze stad die zich in de kerk niet (meer) thuis voelen of daar nauwelijks weet van hebben, maar die wel met vragen over zingeving rondlopen. Het project in Deventer is nog in de beginfase, maar een gemeentelid dat leeftijdgenoot van de doelgroep is en bovendien journalistiek en theologisch geschoold is lijkt hiervoor in elk geval de goede man op de goede plaats. Meer over het initiatief van Matthias leest u in de ‘Van de predikanten’ op pag. 6.

Daarna vertelde Wytze de Jong, voorzitter van het nieuwe bestuur van de Stichting Exploitatie Lebuinuskerk, waar de SEL mee bezig is. Hun opdracht is om de exploitatie van het kerkgebouw sluitend te krijgen, zodat het tekort daarvan niet meer drukt op de begroting van de Protestantse Gemeente Deventer. Het nieuwe bestuur heeft er vertrouwen in dat het gaat lukken, misschien soms met vallen en opstaan. Ook hier zullen wij moeten leren omgaan met de veranderingen die dit voor het gebruik van ons mooie kerkgebouw kan betekenen. Zie pag. 7 voor het verhaal van Wytze de Jong.

De redactie

Inhoud 3 Omgaan met veranderingen 4 Bij de diensten 5 Binnen onze PGD 5 Jeugd 5 Van de predikanten 6 Van de koster 7 Kerkmuziek 7 Van de Kerkrentmeesters 7 Van de SEL 9 Diaconie 9 ZWO 10 Diaconie 10 Mikondo 10 Alafya foundation 10 Met naam en toenaam 11 Van mens tot mens 11 Wat beweegt de mens achter Lex Rutgers

12 Junior - senior 14 Gemeente in beweging 14 Gebedsgroep en Zoeken/delen 14 Bezinning en ontmoeting 14 Reis Israël en Palestina 14 Overwinteren 16 Kerk in de stad 16 Kerkcafé 16 Column Meester geertshuis 16 Vrijwilligers gezocht 17 Expositie van De Schildersezels 17 De dialoogtafel in 2015: 17 PR vrijwilliger voor Lebuinusconcerten 17 Vredesinsigne voor Meester Geertshuis 17 Vroom en vrolijk 19 Agenda november 2015 20 Vieringen November 2015

Bij de ‘symbolische foto’ op de voorpagina: op zaterdag 10 oktober vierde de Historische vereniging Deventer haar veertigjarig jubileum in de Lebuinus. 45 organisaties uit de gemeente Deventer presenteerden zich aan elkaar en de bezoekers, waaronder de Vrienden van de Lebuinus. Een mooi voorbeeld van de partijen die samenwerken met de SEL.

De missie van de Protestantse gemeente Deventer luidt heel in het kort: ‘De liefde van God zichtbaar maken in de wereld om ons heen’. De gemeente is er ten diepste niet voor zichzelf, maar ten dienste van de wereld. Hoe complex dat kan zijn ondervond ik tijdens een dienst op zomaar een zondag. Een verzorgde liturgie, prachtige orgelmuziek, een bevlogen en intellectueel uitdagende preek. Maar ik zat zo’n beetje achteraan, onder het orgel – waar de mensen gaan zitten die zich niet zo zeker voelen: psychisch labiel, verstandelijk beperkt, de zoekers, de asieljongen die het nog niet weet, maar wel dat hij alle dagen hoofdpijn heeft. Daar gezeten luisterde ik ook een beetje met hun oren en dacht: wat is het allemaal ver weg. Ga je helemaal aan de andere kant zitten, waar de jonge gezinnen verzamelen – dan hoor je weer wat anders. Of tussen de ouderen. Wat een schone en moeilijke taak, preken.

Hoe maken we de liefde van God zichtbaar in de wereld om ons heen? Daar staan we als predikanten voor, maar natuurlijk als hele gemeente: de liefde waarvan wij leven over het voetlicht te brengen.

Dat vraagt om een alerte houding, het vraagt om flexibiliteit. Gelukkig is verandering, omkeer, bekering een houding die eigen is aan het christen-zijn. Geloof vraagt om lichtheid, beweeglijkheid. We hebben als gemeente hier veel ervaring met verandering. Niet gemakkelijk, maar wat heeft het ook een nieuw elan gebracht!

De ontwikkelingen in de kerk gaan snel. Wie Trouw leest heeft misschien het pleidooi van Arjan Plaisir (scriba van de synode) gelezen, om de kerk toekomstbestendig te maken. Jonge predikanten die het toejuichen schre-

ven een pamflet. Niet dat het zulke nieuwe gedachten zijn, maar ze komen op een moment dat de urgentie meer gevoeld wordt dan bijv. in 1970. Hoe zal de kerk er in 2025 uitzien? De hele structuur van de kerk kon wel eens op de schop gaan. Er zijn dan lege plekken, plaatsen waar de kerk niet meer aanwezig is. We herkennen het: wijken waar geen bezoekmedewerkers meer zijn.

Misschien is het nog voor vijf jaar met veel moeite te realiseren, maar dan...

Niemand loopt nog warm voor een (regionale) classisvergadering, waar gemeenten elkaar ontmoeten en bemoedigen en bij de les houden, corrigeren als het moet.

Het huidige kerkmodel is echt een poldermodel – eindeloos praten, vergaderen, vaak heel zorgvuldig. Maar wie hakt er nou eens een knoop door? De vergadermoeheid en besluiteloosheid zijn ook ons niet vreemd. Arjan Plaisir oppert dat bisschoppen nog niet zo gek zijn. Als predikanten in de regio waren we onlangs met hem in gesprek. Wij konden ons er wel iets bij voorstellen, maar dan ook gebonden aan een ambtstermijn; alsjeblieft niet een kerk vol mini-pausjes die aan het pluche kleven!

De groepen die in onze gemeente bezig zijn met beleid maken daarvoor 5-jarenplannen, en jaarlijkse werkplannen. Maar ondertussen voelen zij de tijdgeest stevig waaien. Een jaarprogramma met bezinning en ontmoeting bijvoorbeeld, is dat nog wel van deze tijd, waarin zoveel te halen is in de stad en waarin van onderop allerlei initiatieven ontstaan?

Werkzaam zijn in het leiding geven aan deze gemeente – daar is veel voor nodig. Binnen de bestaande structuur, die we nog aan het beproeven zijn. En open naar hoe het misschien anders kan en moet. Slagvaardiger besturen, projectmatig werken, met dingen durven stoppen.

‘Waarom zouden we nog langer zuchten onder het juk van een voorbije vorm van de kerk?’, zo verwoorden de jonge predikanten het in hun pamflet.

De liefde van God zichtbaar maken in de wereld om ons heen. Daar gaat het om. En dan zoeken naar de vormen en mensen die dát in zich hebben: ruim baan voor jong talent. We hebben nog heel wat veranderingen te gaan.

Ik heb er zin in. ds. Saar Hoogendijk

Gemeente in gesprek. 12 oktober 2015

Omgaan met veranderingen

Omgaan met veranderingen Daarover is het dit jaar gegaan in de columns van de predikanten. En zo werd gefilosofeerd over o.a. de tijdgeest en de Geest, de toekomst van Pasen, de vreugde van verandering (het nieuwe Liedboek!), de cultuur die in beweging is, de noodzaak om verandering te aanvaarden.

De titel ‘omgaan met veranderingen’ kan de suggestie wekken dat veranderingen nu eenmaal op je pad komen, alsof het vooral iets van buitenaf is. Maar je kunt ook heel goed een innerlijke noodzaak tot verandering voelen. Niet alleen persoonlijk, maar ook als kerk. Op 12 oktober leidde ds. Saar Hoogendijk een gemeenteavond in de Lebuinuskerk in. Vernieuwing en verjonging is nodig – gaat dat lukken binnen de bestaande structuren? Hier een korte versie van haar inleiding.

3

Bij de diensten 4

Zondag 1 november 7e van de herfst Viering van het Heilig Avondmaal Job 19: 23-27a en Marcus 12: 18-27 Tijdens de zondagen in de herfst staat het woord ‘toekomst’ steeds centraal. Waar loopt het op uit met onszelf en met onze wereld? Job weet dat zijn leven eindig is, maar spreekt vol hoop: ‘Mijn redder, ik zal Hem aanschouwen!’ In het evangelieverhaal horen we hoe sommigen anders bezig zijn met die toekomst.

De Sadduceëen bedenken een bizarre vraag voor Jezus om hem een uitspraak te ontlokken over hoe het zal zijn na de dood. Wat is zijn antwoord daarop? We vieren de Maaltijd van de Heer: al even proeven het brood uit de hemel, de wijn van het koninkrijk – tekenen van Gods toekomst.

Zondag 8 november 8e van de herfst Oecumenische viering in de Broederenkerk om 10.30 uur Thema: Ons gemeenschappelijk huis, een gezamenlijke zorg.

Het thema van deze oecumenische dienst op de zgn. Willibrordzondag wordt ons aangereikt door de Willibrordvereniging, die zich ten doel stelt de oecumene vanuit de R.K. Kerk te bevorderen. Bij het ‘gemeenschappelijk huis’ wordt aan onze aarde gedacht. Paus Franciscus heeft daar in navolging van Franciscus van Assisi behartenswaardige Vesper Zondag 1 november Vesper om 19.00 uur in de crypte Thema: Alle heiligen.

De eerste vesper in de serie ‘Veelstemmig, lichtvoetig’.

Bij heiligen denken we aan mensen die door hun geloof en leven nog steeds inspirerend zijn. Zo zijn in de crypte de namen geschilderd van mensen die eens in Deventer woonden (o.a. Geert Groote, Erasmus, Sweelinck en Etty Hillesum) en een geestelijk erfgoed nalieten.

We zoeken in deze vesper hoe woorden en muziek van enkelen nog steeds een inspiratiebron kunnen vormen.

dingen over geschreven. Iets daarvan zal aan de orde komen in deze dienst. Pastor Leo Geurts, ds. Ingrid de Zwart en Jos Smeets bereiden die samen voor. Er is kindernevendienst.

Zondag 15 november 9e van de herfst Exodus 30: 11-16 en Marcus 12: 38 13:2 m.m.v. de Liedboekcantorij o.l.v. Miranda Stevels De dienst aan God moet gepaard gaan met liefde voor de naaste, anders gaat het niet. In het komende Koninkrijk zal een godsdienstige gemeenschap waar de armen niet voluit hun plaats ontvangen, geen bestaansrecht hebben. Hier wordt het concreet in wat mensen aan de dienst aan God kunnen bijdragen.

Ieder naar vermogen. Niet het vele is goed, maar het goede is veel.

Zondag 22 november 10e van de herfst Eeuwigheidszondag m.m.v. de Lebuinuscantorij o.l.v. Kirstin Gramlich Jesaja 60 (gedeelte) en Matteüs 5: 1-12 Geloven betekent de mensen en de dingen in een ander licht gaan zien.

Waar het de Eeuwige om begonnen is, daar gaat het ook uiteindelijk om.

In de tussentijd kan het knap onzeker en donker zijn. Op deze zondag zien we het tijdelijke in het licht van

het eeuwige (de Eeuwige…), de dood in het licht van de opstanding, verdriet in het licht van troost. In de zaligsprekingen opent Jezus op een bijzondere manier dat perspectief.

Zo moeilijk als het nu is, zo blijft het niet. Waar het licht van de Eeuwige door mensen en gebeurtenissen heen speelt gloort er hoop, ga je zien hoe alles en iedereen aan het licht getild wordt, ook boven onze dagen uit. We gedenken de gemeenteleden die in het afgelopen kerkelijk jaar zijn overleden. Ook wie iemand anders wil gedenken kan een kaarsje aansteken.

Zondag 29 november 1e advent Lucas 1: 5-25 We lezen in deze adventstijd de verhalen uit Lucas 1. Er worden als het ware decorstukken geplaatst die het toneel vormen waarop Lucas het verhaal van Jezus gaat neerzetten.

De personages roepen de grote verhalen uit de Hebreeuwse Bijbel in herinnering; ze spreken woorden die hoop en verwachting ademen, als een bedje gespreid voor de komst van het goddelijk kind. Het begint met de aankondiging van de geboorte van Johannes.

Met de kinderen leggen we het accent op de tijd: hoe laat is het? Er is een tijd om te verwachten, klinkt het deze zondag. Hoe je dat doet is een vraag voor ons allemaal.

Zondag 6 december 2e advent Viering van het Heilig Avondmaal Lucas 1: 26-38 De geboorteverhalen van Johannes en Jezus lopen parallel, al is wel gelijk duidelijk wie de belangrijkste is.

‘De mythe van de bijzondere geboorte van het verlossende kind komt voor over de hele wereld’, schrijft paus Benedictus XVI. In tegenstelling tot veel van de mythische moeders wordt Maria niet voorgesteld als willoos, passief meisje, maar als een jonge vrouw die bewust aanvaardt wat haar in het vooruitzicht wordt gesteld. Zij neemt de rol van dienaar van de Eeuwige met liefde op zich. Met de kinderen stellen we de vraag: Hoe laat is het? Het is tijd om te luisteren.

Jeugdkerk Op zondag 4 oktober hadden we een gezellige gourmetavond in de consistorie van de Lebuinus. Het was dierendag. Mede daarom was het wel een hele bijzondere gourmet, namelijk een vegetarische!

De leiding van de jeugdkerk buigt zich deze tijd over haar toekomst. Om verschillende redenen merken wij namelijk een terugloop van het aantal deelnemers. Dit vraagt om bezinning op nieuwe initiatieven. Het idee is vooralsnog om het oude format van de jeugdkerk wat meer los te laten en meer projectmatig te werk te gaan, doelgericht, rondom bepaalde thema’s. Dit zal wellicht niet meer standaard op de zondagochtend plaatsvinden, maar misschien ook op andere tijdstippen. We hopen structuur in onze ontmoetingen te houden en er boven alles voor te zorgen dat we een goede tijd hebben met elkaar, met mooie gesprekken en leerzame activiteiten.

Het is geen gemakkelijke taak om hiermee aan de slag te gaan en we hopen dan ook dat als gemeenteleden mee willen denken, zij bij ons aankloppen. Tegelijkertijd biedt het ook nieuwe mogelijkheden en hopen we op mooie ontmoetingen met jongeren.

Vooralsnog starten we met een activiteit in het AZC in Schalkhaar, die we op het moment van dit schrijven aan het organiseren zijn. En straks, richting Kerst, zullen we enkele activiteiten rondom dat feest oppakken.

Wilt u of wil jij meedenken over de jeugdkerk of zijn er vragen? Neem gerust eens contact op met iemand van de leiding.

De leiding van de jeugdkerk: Nils, Karin, Suzanne, Bert, Marjolein en Heidi Sirkelslag: 6 november 2015 Op vrijdagavond 6 november vindt Sirkelslag weer plaats. De ‘kids’ versie, voor kinderen uit groep 7 en 8. Je weet wel: het actieve, gekke, soms chaotische bijbelspel dat we, op hetzelfde moment, spelen tegen honderden andere groepen in het land. We weten niet welke opdrachten uitgevoerd moeten worden, het enige dat we weten is dat duizenden kinderen op datzelfde tijdstip ook klaar zitten om de strijd aan te gaan tegen onze groep.

Vorig jaar deden we dit samen met een groep uit de Ichtuskerk en dit jaar breiden we deze samenwerking verder uit. Kinderen uit verschillende kerken uit Deventer zullen samen de strijd aangaan. Wil je je al aanmelden?

Mail dan heel snel (het is al bijna!) naar jeugd@pkn-deventer.nl World Servants reis naar Ecuador Zoals u allen onderhand vast wel weet gaan wij, Jasmijn, Lotte, Matthias, Pleun en ik in de zomer van 2016 naar Ecuador! We gaan daar 84 families helpen met het opbouwen van een cacaobonen-centrum. Maar om op reis te kunnen gaan moeten wij wel eerst 15.000 euro bij elkaar zien te krijgen. We gaan veel acties doen en hopen dat mensen ons een bijdrage willen leveren. Om dat goed te regelen en goede afspraken te maken, hebben wij zo nu en dan vergaderingen.

In de maand oktober hebben wij ook weer een aantal acties ondernomen: 18 oktober bij de klimaatloop lunch, 24 oktober hield Matthias een ontbijtactie in Maarssen.

Op die dag hielpen Pleun en Chikondi Marco bij de Brocante kerk. Op 25 oktober werd er tijdens de koffie Tony Chocolony’s verkocht.

Begin oktober hadden wij al 1600 euro binnen! Mede dankzij u allen. We hopen op uw steun en ik houd u op de hoogte.

Chikondi Taizéreis mei 2016: voor jongeren vanaf 16 jaar Van 1-8 mei 2016 vindt er een Taizéreis plaats vanuit Deventer. Verschillende kerken in Deventer promoten deze reis, zodat het een gezamenlijk initiatief is. Clazien Broekhof, jongerenpastor van de Heilige Lebuinusparochie, is de contactpersoon.

De taakgroep jeugd van de Lebuinuskerk zal deze reis bekend maken via verschillende media, o.a. op deze manier. Zij heeft hierin geen voortrekkersrol. Dit omdat wij ook bezig zijn met de reis naar Ecuador in de zomer van 2016. Wel hopen we zoveel mogelijk mensen hiervan op de hoogte te stellen, het is tenslotte een mooie kans om met een groep jongeren uit Deventer naar het mooie Taizé af te reizen.

Taizé is een dorpje in het Franse Bourgondië, waar een broedergemeenschap gevestigd is. Zij ontvangt ieder jaar duizenden jongeren vanuit de hele wereld. De meeste jongeren komen voor een week. Zo’n week staat in het teken van ontmoeting, vieren, stilte en gesprek.

De gemeenschap van Taizé telt een honderdtal broeders, van verschillende protestantse en rooms-katholieke afkomst, uit bijna dertig landen.

Meer info over deze reis is te krijgen bij Clazien Broekhof: jpsalland@live.nl. En ook de taakgroep jeugd zal jullie op de hoogte houden van deze Taizéreis.

Heidi Schröder Kerstkoor Zie hierna onder kerkmuziek!

Van de predikanten Het was ook voor ons als predikanten bemoedigend, dat zoveel gemeenteleden de moeite namen om op 12 oktober naar de gemeenteavond te komen. Hoewel de financiële situatie ons aller aandacht blijft vragen was het fijn dat het zwaartepunt van die avond nu eens niet bij de financiën lag. Zonder geld kunnen wenatuurlijk niet veel beginnen. Daarom het is geweldig dat een grote groep gemeenteleden het afgelopen jaar gehoor kon geven aan de vraag om meer financieel bij te dragen. Maar het is ook geweldig hoeveel mensen op een andere manier hun steentje bijdragen, namelijk door vrijwilligerswerk te verrichten. Want menskracht is net zo goed broodnodig om een levende en levendige gemeente te kunnen zijn. Lang leve al die vrijwilligers in de taakgroepen werd er die avond gezegd!

Als gemeente blijven we in beweging en daarvoor moeten we soms de bakens verzetten. Datstelde mijn collega Saar die avond indringend aan de orde. Vanuit de synode

Binnen onze PGD

Jeugd

5

Binnen onze PGD

en andere landelijke organen van de PKN worden we geïnspireerd om naar nieuwe vormen van kerk-zijn te zoeken. Zo wordt veel ondersteuning geboden bij het vestigen van zgn. ‘pioniersplekken’. Plekken waar nieuwe vormen worden ontgonnen om het geloof te beleven.Inmiddels bestaan er al heel wat van zulke experimentele nieuwe vormen van kerk-zijn. Geert Mak schreef ooit zijn boek: ‘Hoe God verdween uitJorwerd’. Maar God is daar helemaal terug (als Hij al weggeweest is overigens); inmiddels is Jorwerd een klein, maar bloeiend klooster rijker, een van de eerste pioniersplekken van de PKN. Financieel en qua toerusting en doordenking reikt m.n het missionaire team vanonze landelijke kerkvoor dit soort vernieuwende projecten de helpende hand. Matthias Kaljouw, een van onze twintigers en afgestudeerd theoloog trekt nu de kar voor zo’n pioniersplek in Deventer. Hij richt zich op de leeftijdsgroep van twintigers en dertigers. Op de gemeente -avond hoorden we, hoe hij bezig is uit die leeftijdsgroep een team om zich heen te vormen. Met dat team gaat hij aan de slag om vormen te vinden, die aansluiten bij de religieuze behoeften van

hun leeftijdsgenoten. Saar en ik zijn erg blij met zulke initiatieven; we hopen dat u dat ook bent; de reacties op de gemeenteavond waren in elk geval positief!

Een hartelijke groet, ook namens Saar, Ingrid de Zwart

Van de koster

6

Stelt u zich eens voor wat het is om een monument te beheren dat er goed bij staat, ruim en groots aandoet.

Waar iedere zondag een eredienst plaatsvindt en dat ook steeds meer (her)ontdekt wordt door mensen uit stad en land. Waar toeristen uit de hele wereld binnen stappen en gelijk hun hoofd in de nek leggen om de gewelf- schilderingen te aanschouwen. Waar de lichtinval elke dag anders is. Waar mooie muziek klinkt en waar je als je binnenkomt je veilig en welkom voelt en een opgeruimde goede sfeer proeft. Ziet u dat beeld voor u? Houd dat dan even vast. Onze kerk voldoet aan deze voorstelling. En zeker op de momenten dat ik helemaal alleen in de kerk ben, levert dat voor mij een blijmoedig en trots gevoel op.

Ik hoef u natuurlijk niet te vertellen dat de inkomsten uit verhuur en catering nodig zijn. Dat is tegenwoordig een open deur intrappen. De keerzijde van al dat moois is dat de druk op het gebruik van het monument merkbaar aan het toenemen is. Er worden volop activiteiten georganiseerd, ideeën geboren en fantasieën komen tot leven.

Ook de interesse van buiten onze gemeente neemt nog steeds toe. Dit doet op veel mensen een beroep op een zekere mate van flexibiliteit en dat is niet altijd even makkelijk. Het vraagt van iedereen een flinke dosis denkwerk en overleg en dat geldt zeer zeker voor de koster. Een offerte hier, een voorbespreking daar… Vroeger hoefde de koster vaak weinig flexibel te zijn. Hij zorgde ervoor dat zijn kerkje op zondag er piekfijn bij stond. En doordeweeks voorzag hij de bijeenkomsten van een krenteweggetje hier en een kopje koffie daar. Nu moet de koster een manager zijn die werkelijk aan alles moet denken. En helaas ook steeds vaker ‘nee’ moet kunnen zeggen. Het kan soms de indruk geven dat de koster niet wil, of de indruk kan ontstaan dat hij ‘niet meer bukt voor de kruimels’. Dat is beslist niet het geval. De koster is en blijft altijd de gastheer voor iedereen die de kerk binnentreedt.

Soms kraakt het en kan het idee ontstaan dat we als kerk ondergesneeuwd worden door commerciële of andere belangen. En dat we ons niet meer te kunnen profileren. Ik denk dat we ons juist profileren op de nieuw ingeslagen weg, o.a. door grote evenementen de stad binnen te halen. Men weet de kerk te vinden. En er ontstaat affiniteit met het monument. Iets waar u als kerklid trots op kan zijn en wat het mogelijk maakt de kerk nog steeds te gebruiken voor de diensten. Weet u wat ook een mooi ijkpunt voor mij is: nog steeds stappen maandelijks delegaties van kerkenraden uit andere gemeentes de kerk in, verwonderen zich en zeggen bij het verlaten van de kerk: ‘ja zo moeten wij het ook gaan doen’.

Maar we zijn er nog niet! We zijn wel hard op weg. De exploitatie is ingang gezet, de twee stichtingen ‘Lebuinusconcerten’ en ‘Vrienden van de Lebuinus’ zijn gelukkig weer actief, richtlijnen worden opgesteld, programma’s worden gemaakt en nieuwe ideeën geboren. Laat iedereen deze inzet omarmen, dan blijft de Grote of Lebuinuskerk het kloppend hart voor iedereen in de stad Deventer. De kerk waarvoor toeristen uit de hele wereld de stad bezoeken, waar de lichtinval op de sky-line elke dag anders is, waar mooie muziek klinkt en waar je je veilig en welkom voelt en een opgeruimde goede sfeer proeft. En dat levert voor iedereen een blijmoedig en trots gevoel op.

Oh ja ik vergat het nog bijna: in november krijgen we het volgende: we mogen ons verheugen op een grote bloemenexpositie, Euterpe gaat na een jaar voorbereidingen de Hohe Messe opvoeren en de Dijk komt ‘het licht uit’ doen.

Uw koster

Van de Kerkrentmeesters Stichting Exploitatie Grote of Lebuinuskerk (SEL) Deze stichting, opgericht op 1 januari 2012, richt zich op de exploitatie van ons mooie kerkgebouw. Het bestuur van deze stichting werd gevormd door het College van Kerkrentmeesters. In de loop van 2015 is besloten om de SEL meer los te maken van de CvK en een nieuw bestuur te kiezen. De SEL richt zich voornamelijk op het zorgen voor een goede exploitatie en omdat zij los staat van de CvK kan zij beter contacten leggen met derden.

De voorzitter van de SEL is Wytze de Jong. Als CvK wensen wij het hele nieuwe bestuur veel succes toe.

Bijdrage Communicatie/de Wervel Een dezer dagen heeft u een brief ontvangen om een bijdrage hiervoor te geven.

Aanbevolen wordt om uw bijdrage te stellen op 3 40.

Wij bevelen deze bijdrage van harte bij u aan.

Solidariteitscollecte Deze collecte heeft opgebracht een bedrag van 3 4.023 Hiervan moeten wij afdragen aan de landelijke PKN organisatie 3 5.880. Hartelijk dank voor uw bijdrage.

Collectes september In deze maand hebben de collectes opgebracht 3 978,

waarvan afgedragen aan de landelijke kas voor bijzondere projecten 3 722 terwijl in 2014 de collecte opbrengst was 3 1.171.

Bernard van Leeuwen, Administrerend Kerkrentmeester Van de SEL

Binnen onze PGD

Kerkmuziek Kerstkoor!

In het vorige nummer schreef ik over een wens van mij om met jonge gemeenteleden, tieners en hun ouders een projectkoor te vormen voor de dienst van Kerstmorgen. Wij, Heidi, Ingrid en ik, kregen hiervoor veel enthousiaste reacties en de eerste aanmeldingen zijn inmiddels binnen. Dat is leuk nieuws! We gaan het dus proberen: voor Kerstmorgen zoeken we jonge zangers vanaf twaalf jaar oud, hun ouders, vrienden of andere bekenden. We gaan vier keer repeteren namelijk op: - zondag 6 december van 12.00 uur tot 13.30 uur - zondag 13 december van 12.00 uur tot 13.30 uur - maandag 21 december van 18.30 uur tot 20.00 uur - woensdag 23 december van 18.30 uur tot 20.00 uur.

In deze vier repetities zullen we intensief werken aan een aantal Carols, kerstmuziek uit Engeland. Het een en ander zal je bekend in de oren klinken en er zit vast ook een nieuwe uitdaging bij.

Ben je tussen twaalf en dertig en houd je van zingen?

Doe dan vooral mee en zeg het voort! Ben je ouder dan dertig en houd je ook erg van zingen? Doe dan ook mee maar neem minstens een persoon van onder de 30 mee.

Je kunt je tot 15 november opgeven bij Kirstin: organist@pkn-deventer.nl of telefonisch 06-42496414.

We zullen dit project aankondigen via onze bekende prkanalen maar niets werkt beter dan mensen die ook geïnteresseerd zouden kunnen zijn persoonlijk uit te nodigen. Jullie steun is van harte welkom! We verheugen ons op veel zingen in de kerstperiode samen met enthousiaste zangers uit Deventer en omstreken.

Ook namens Ingrid en Heidi, Kirstin Gramlich

Tijdens de gemeenteavond op 12 oktober heeft de voorzitter van de Stichting Exploitatie Lebuinus (SEL), Wytze de Jong, de stand van zaken rond deze stichting toegelicht. Hieronder een weergave van zijn verhaal.

Redactie

Visie op de Lebuinus Even terug naar het voorjaar van 2014: de actie Reuze slag was ingegeven door de gedachte dat alle gemeenteleden bekend moeten zijn met de tegenvallende financiële resultaten van onze gemeente en dat we samen verantwoordelijk zijn voor de wijze waarop we hiermee omgaan en hoe we tot oplossingen komen.

Laten we voorop stellen: er is grote dankbaarheid voor onze prachtige monumentale kerk, waar zoveel eeuwen ons dragen. We zijn allen trots op de Lebuinus na de grondige opknapbeurt – hulde aan allen die daaraan hebben bijgedragen. En natuurlijk wil de Protestantse gemeente Deventer blijven kerken in de Lebuinus! De PGD wil inhoud blijven geven aan haar missie als gemeente van Christus en er zijn voor onze leden en voor de hele stad. We zijn dankbaar voor zoveel mensen die ons kerkgebouw bezoeken en dat niet alleen op zondag.

Dankbaar voor de vele activiteiten, waar zoveel mensen aan meewerken. Dankbaar voor de beide predikanten, de organisten, de jeugdwerker, de diaconaal werker, de kosters en administrateurs. Voor zoveel vrijwilligers! Alle dagen is de kerk open. Ontroerende berichten in de crypte – laten we onze zegeningen tellen! En laten we vooral de talenten inzetten die ons zijn aangereikt in de Bijbel en vooral in het verhaal van Jezus Christus.

Een belangrijk besluit van de kerkenraad is het meer accentueren van de driedeling die administratief reeds bestond: diaconie, kerkenwerk en kerkgebouw. Deze avond vertel ik iets over het kerkgebouw en over de Stichting Exploitatie Lebuinus – afgekort SEL. De begroting voor 2015 hebben we vorig jaar besproken. Het zal niet meevallen het begrote tekort aanzienlijk te verkleinen. Om dreigende tekorten te verlagen hebben we steun nodig van de Deventer gemeenschap. U weet dat wij in overleg zijn met de gemeente Deventer en er zijn plannen om actief naar buiten te treden.

Wat hebben wij tot dusverre gedaan. En wat zijn de plannen voor 2016 en de volgende jaren?

Het stichtingsbestuur is samengesteld. Dat bestuur bestaat uit de volgende personen: Elske van der Mik, lid, Wytze de Jong, voorzitter, Jorrit de Jong, vice-voorzitter en voorzitter Stichting Vrienden, Jelle van Nijen, secretaris, Theo Bakhuizen penningmeester, Jan de Goede, lid en voorzitter Beheerscommissie, Henk van Koeveringe, adviseur.

Het bestuur van de Stichting Vrienden van de Lebuinus-

7

Binnen onze PGD 8

kerk heeft een nieuwe samenstelling; de eerste vergadering vond vorige week plaats.

Er is een middag georganiseerd voor relaties en potentiële huurders van de kerk om aandacht te vragen voor tentoonstellingen, congressen etc. en om samen met alle betrokkenen te vieren dat de restauratie is afgerond en de Lebuinus gereed is om activiteiten te ontwikkelen en bedrijven en instellingen te ontvangen.

Een boeiende avond was de presentatie van de plannen rond de Grote Kerk in Zwolle, georganiseerd voor kerkenraad en SEL; we kunnen veel van elkaar leren.

Het overleg met de gemeente Deventer is gaande met de bedoeling de samenwerking te verstevigen en te laten zien hoeveel de Lebuinuskerk kan betekenen voor onze stad, zeker ook in het kader van het museale aanbod.

Denk aan onze immense binnenruimte en onze centrale ligging als cultureel erfgoed, tegenover het nieuwe stadskantoor. Daar moeten mogelijkheden liggen voor samenwerking.

Wij zijn in gesprek met ‘Het Deventer Verhaal’, de organisatie die het nieuwe gemeentelijke museumbeleid gestalte gaat geven; voor 2016 zijn er plannen in wording voor een grote tentoonstelling in de Lebuinus.

De samenwerking met de Mariakerk is onderwerp van gesprek; we zijn in afwachting van de besluitvorming rond de plek van het speelgoedmuseum; deze week heeft de directeur van de NV Bergkwartier gemeld graag verder te willen praten om tot een concreet plan van aanpak te komen voor Mariakerk en Lebuinus.

Vorige week heeft de overdracht plaatsgevonden van taken van het College van Kerkrentmeesters (CvK) naar de SEL ingaande 1 januari 2016; in goede harmonie is inhoud gegeven aan het besluit om de SEL te verzelfstandigen; er is ook afgesproken dat er een helder protocol wordt gemaakt over het gebruik van de Lebuinus in relatie tot kerkelijke en niet-kerkelijke activiteiten; wij hebben kunnen constateren bij de Quilttentoonstelling dat het nodig is duidelijker afspraken te maken bij dit soort evenementen – dit soort ervaringen helpt de kerkenraad en ons als SEL om tot een optimale samenwerking te komen. Er wordt gewerkt aan een beleidsplan voor de komende jaren en een werkplan met begroting voor 2016; deze plannen worden aan de kerkenraad ter goedkeuring voorgelegd.

De SEL is belast met de exploitatie van de Lebuinus in de meest brede zin van het woord.

Zoals tijdens de vorige gemeenteavond is gezegd: we zullen moeten zorgen voor een zo mogelijk sluitende rekening in 2016; het vermogen van onze gemeente mag niet langdurig worden ingezet om de tekorten van de exploitatie van de Lebuinus te dekken. Dat houdt in dat we meer dan tot nu toe activiteiten zullen moeten ontwikkelen die tot verhoging van de opbrengsten leiden. Te denken valt aan contacten met allerlei bedrijven en instellingen die concerten, tentoonstellingen, grote presentaties en congressen organiseren. Idealiter zouden we willen inzetten op een vorm van exploitatie, waarbij culturele aspecten de boventoon voeren. Daarbij zouden we ons kunnen voorstellen dat wij – ook samen met anderen- een eigen aanbod ontwikkelen.

Dat er vervolgens ook meer commerciële activiteiten zullen komen is noodzakelijk om het niveau van onze inkomsten positief te beïnvloeden. Bij dit alles moet duidelijk zijn: de kerkelijke activiteiten van onze eigen gemeente hebben voorrang. Dat was zo en dat verandert niet.

Maar we moeten er rekening mee houden dat er spanningen kunnen ontstaan als we meer ruimte vragen voor activiteiten die geld opbrengen. We gaan ons voorbereiden op onze nieuwe taak. We zijn vol goede moed en ook vol vertrouwen. De Lebuinus heeft naast het huis van onze eigen PGD ook heel veel te bieden voor onze stad Deventer en haar omgeving. Daar gaan we op inspelen.

Die moed en dat vertrouwen moet gestalte krijgen in een gedragenheid van ons allemaal. Nogmaals: willen we blijven kerken in onze Lebuinus, dan zullen we de bakens moeten verzetten.

Daarbij blijft de Lebuinus eigendom van de Protestantse Gemeente Deventer en als zodanig voeren wij als bestuur van de SEL een beleid dat voortdurend kan worden getoetst. Anderzijds: willen wij rode cijfers zo veel mogelijk vermijden, dan vraagt dat een grote inzet van ons allemaal, professionals en vrijwilligers.

Wytze de Jong, voorzitter SEL De SEL in gesprek met de CvK. V.l.n.r. Jelle van Nijen (SEL), Bernard v. Leeuwen, Kleis Oenema en Henk van Koeveringe (allen CvK), Jan de Goede, Theo Bakhuizen, Wytze de Jong en Jorrit de Jong (allen SEL). Op de foto ontbreken Sikke Klaver (CvK) en Elske de Mik (SEL).

Bij de collectes Zondag 1 november Najaarszendingsweek en het kerkenwerk In Thailand is slechts 1% van de bevolking christen. De meeste christenen zijn lid van Church of Christ. Deze presbyteriaanse kerk bestaat zo’n 150 jaar en heeft een goede naam opgebouwd. De kerk heeft veel scholen en ziekenhuizen opgericht. Predikanten voor de Church of Christ worden o.a. opgeleid aan de Theologische Faculteit McGilvary. Deze faculteit is een van de twee christelijke universiteiten in het land en biedt ook een Engelstalige Masteropleiding aan. Hendrie van Maanen is namens Kerk in Actie uitgezonden naar Thailand om les te geven in de vakken Nieuwe Testament, Kerkgeschiedenis en Christelijke Ethiek. Veel studenten uit de buurlanden komen naar McGilvary, maar hebben beperkte financiële middelen. Kerk in Actie stelt beurzen beschikbaar voor aspirant-predikanten uit de buurlanden die aan McGilvery willen studeren. In 2015 wil Kerk in Actie vijf studenten die kans geven.

Zondag 8 november Diaconie en het kerkenwerk Zondag 15 november: Kerk in Actie, Diaconaat en het kerkenwerk Wereldhuis, een veilige plek. De protestantse diaconie van Amsterdam opende in 2008 het wereldhuis, een plek waar mensen zonder verblijfspapieren hulp krijgen en een luisterend oor vinden. Volgens schatting leven er in Amsterdam 15.000 mensen zonder een verblijfsvergunning. In het Wereldhuis komen vooral arbeidsmigranten.

Een klein deel van de bezoekers is uitgeprocedeerde vluchteling. Daarnaast zijn er ook slachtoffers van mensenhandel of mislukte huwelijksmigratie in het Wereldhuis te vinden. Het Wereldhuis is voor hen een plek om even op adem te komen en nieuwe vrienden te maken.

Maar zij kunnen er ook terecht voor juridisch advies, een platform van belangenbehartiging, taalcursussen, fietslessen, medische zorg en starterstraining voor wie een eigen bedrijf wil beginnen. Iedere week is er een dag speciaal voor vrouwen. Het Wereldhuis wil de mensen zo helpen dat ze op eigen kracht verder aan hun toekomst kunnen bouwen.

Zondag 22 november Speelgoedbank Deventer en het kerkenwerk Zondag 29 november Voedselbank Deventer en Missionair werk en Kerkgroei Help de nieuwe kerk in Almere. De ‘kerk op wielen’, een omgebouwde SRV-wagen, levert de pioniersplek ‘De Schone poort’ in de wijk Almere Poort veel naamsbekendheid op. Deze wordt ingezet bij evenementen in de wijk. ‘Er komen kinderen op af, en via hen komen we in contact met hun ouders’, vertelt Pieter ter Veer, motor achter de pioniersplek in deze wijk met veel financiële

stress, huiselijk geweld en echtscheidingen. Er komen positieve reacties op het present zijn in de wijk. ‘We krijgen regelmatig signalen dat we ertoe doen. Ook als het gaat om de labyrintwandeling, daar ontstaan waardevolle gesprekken.’ Naast presentie is er de hoop dat er een geloofsgemeenschap ontstaat. Dat is in gang gezet met het Kerkcafé, een zondagse ontmoeting bij mensen thuis. ‘We zijn echt kerk midden in de samenleving.’

Diaconie

Diaconie

ZWO Noodhulp Aan de oproep van Kerkinactie om bij te dragen voor noodhulp aan vluchtelingen heeft de ZWO gehoor gegeven. Namens u is 500 euro overgemaakt.

Gebed voor de vluchtelingen: Rechtvaardige God, volken zijn op drift. Mensen zoeken een veilig heenkomen en een toekomst voor hun kinderen. Wij zijn getuige van onrecht en voelen ons overspoeld en machteloos.

Komend uit een veilig land, kennen de meesten van ons geen oorlog en lijden. Maar we voelen de pijn en angst.

We bidden voor allen die zoeken naar een nieuw begin.

Geef ons de moed om niet weg te kijken, maar onze handen uit te strekken. Om te delen wat we hebben met onze naasten in nood.

Amen Cedepca Sinds januari 2015 is Martina Fraanje uitgezonden naar Guatemala. Bij CEDEPCA, het Evangelisch Centrum voor Pastorale Studies in Centraal Amerika, verzorgt zij onder meer lessen en workshops in contextuele theologie.

In haar blog van september schrijft Martina het volgende: ‘Een van de afdelingen van CEDEPCA is Interculturele ontmoetingen. Deze afdeling organiseert ontmoetingen tussen Christenen uit de VS en Guatemalteken. Een hoofdthema op deze reizen is migratie. Migratie is hier niet zomaar een ‘thema’. Guatemala is een land met ongeveer 14 miljoen inwoners, een miljoen Guatemalteken bevindt zich in de VS. Iedereen heeft wel een familielid dat in de VS heil zijn zoekt. Het verscheurt families. Het zijn hun geliefden die omkomen in de woestijn, dat niemandsland tussen Mexico en de VS. Het (anti-)migratiebeleid van de VS verleent ook voor een tijdelijk bezoek aan familie geen visum. De reizen die CEDEPCA organiseert zijn bijzonder en soms echt levensveranderend.

Voor de groepen is het een kans om beter geïnformeerd te zijn over het “migratieprobleem” door het van de andere kant te bekijken om zo ook present te zijn als kerken in hun samenleving. Ik ben onder de indruk van hoe kerken migranten opvangen en ontvangen en hoe ze zich juist door Guatemala laten inspireren om handen en voeten te geven aan hun geloof’.

Zoals u weet steunt de ZWO met uw gaven Cedepca in Guatemala. Martina komt in december met verlof naar Nederland en zal in de kerkdienst op zondag 20 december in ons midden zijn. De ZWO nodigt u uit met Martina kennis te maken en haar ervaringen te horen. Als uitge-

9

Diaconie

Alafya foundation Een teken van leven vanuit de Alafya Foundation over de kinderen, groot en klein, in Ghana. Allereerst veel dank voor uw gift in de collecte van 6 september 2015. Het is fijn te weten dat ook in de Deventer kerkelijke gemeente

aandacht is voor de Alafya foundation. Helaas kan ik u nog niet melden welk bedrag de collecte heeft opgebracht. De kinderen in het kinderhuis worden ouder en ook de kinderen in Bolgatanga, die in gezinsverband leven. In de nabije toekomst zullen er kinderen zijn die voor vervolg/hoger onderwijs in aanmerking komen, al naar gelang hun capaciteiten. En u zult begrijpen dat daar een ander kostenplaatje aan hangt dan de schoolopleiding tot nu toe. Het bestuur van de Alafya foundation in Ghana gaat overleggen hoe dit gegeven in goede en mogelijke banen moet worden geleid. Eén meisje, Juliana, wordt vanaf September gesteund voor de opleiding tot verpleegster. Zij heeft met zoveel inzet en doorzettingsvermogen, vanuit een leefsituatie waar wij geen weet van hebben, haar diploma van de Senior Highschool gehaald met zeer goede cijfers. Alle vertrouwen dat zij dit op deze wijze zal doorzetten! Zij gaat in Bawku haar opleiding volgen. Een ziekenhuis, van oorsprong een zendingsziekenhuis, helemaal in Noord Ghana, ik ben er meerdere keren geweest als mijn zus vanuit Bolgatanga patiënten bracht naar dat ziekenhuis, en ik toevallig in Ghana was! Ik sprak al over een kostenplaatje, ook in Ghana gaat niks voor niks! Nogmaals mijn dank en wilt u ons eens extra steunen dan vindt u alle gegevens op www.alafyafoundation.org.

Namens de stichting Elly Harleman van Noort

Wij gedenken

Getrouwd

Willem Jan Pons 11 juli 1933 - 29 september 2015 Op 29 september is overleden Willem Jan Pons. Enkele dagen daarvoor had hij een hersenbloeding gehad. Willem is vredig ingeslapen in het bijzijn van zijn vrouw. De laatste maanden werd hij verzorgd in PW Janssen. Hij is geboren in Zwijndrecht, waar hij ook zijn vrouw leerde kennen. In de jaren ’50 zijn hij en zijn vrouw naar Deventer gekomen voor werk en woning. Ze voelden zich hier al snel thuis. Willem Pons was een vriendelijke man, een gangmaker en een zonnestraaltje voor anderen.Zijn grote hobby’s waren het houden van vogels en creatief bezig zijn. Op 5 oktober hebben we hem in de stralende zon herdacht op Steenbrugge. We mogen weten dat hij thuis gekomen is in het licht van Gods glimlach. Wij wensen zijn vrouw de troost toe van alle mooie herinneringen aan haar man.

Op vrijdag 16 oktober gaven Joost van Gelder en Saskia Brouwer, twee leden van de kring Eeuwig Gesprek, elkaar hun ‘jawoord’ op landgoed de Haere. Daarna ontvingen zij in een feestelijke dienst ’s avonds in de Lebuinuskerk Gods zegen. Dankbaarheid, dat is de grondtoon die klinkt aan het begin van hun huwelijk. Dat kreeg gestalte in de viering, met name in de vele lofprijzingsliederen die klonken. De band, waar Joost in speelt speelde ook die avond..We wensen het bruidspaar toe dat de kleur en klank van die dag hen blijvend zal dragen.

zonden medewerkster hoopt Martina de Guatemalteekse vrouwen te kunnen bemoedigen. Zij hoort schrijnende verhalen en wil graag naast de vrouwen staan, naar hen luisteren en samen bidden. Daarmee wil zij ook iets laten zien van de solidariteit die er in Nederland is. Zo kunnen we samen Kerkinactie zijn.

Mikondo De bloembollenactie heeft voor zover nu bekend ongeveer 1300 euro opgebracht. Verkopers in Driebergen, Harderwijk, rond Wilhelminaoord en Deventer haalden veel bestellingen binnen. Een dominee in het land werkte zelfs voor Mikondo en stelde de opbrengst van haar preekbeurt beschikbaar. Dat hadden we nog niet gehad, erg leuk zo’n actie.

En u weet het: elke actie hoe klein ook wordt zeer gewaardeerd.

Meer informatie over Mikondo? Bel Dewes van Lohuizen (0570-621390) of kijk eens op www.mikondo.nl. Bank: NL37 INGB 000 9394095.

10

Met naam en toenaam

Aliejenne Beumer

Twelloseweg 8 7419 BJ Deventer telefoon 0570 - 612273 fax 0570 - 618025 www.tenkate-deventer.nl info@tenkate-deventer.nl

Ds. Ingrid de Zwart Op 20 oktober trouwden Malene Commijs, een van onze jeugd-ouderlingen, en John Schraa. Een dag waar zij lang naar uitgekeken hebben. Ds. Hans Günther leidde de dienst in de Lebuinus. Wat fijn als je zo samen een nieuw bestaan kunt opbouwen en dat markeert op deze manier, temidden van de gemeente, voor Gods aangezicht. We wensen Malene en John alle geluk toe; een gezegend bestaan met elkaar in goede en slechte tijden, met allen die hen lief zijn.

Ds. Ingrid de Zwart en ds. Saar Hoogendijk

Wat beweegt de mens achter

Lex Rutgers: verzoeningswerk voor de vrede Grafstenen schoonboenen, workshops over de Tweede Wereldoorlog, de rol van kerk en moskee in de samenleving, fietsen door het Worpplantsoen en samen met patiënten van Dimence de maaltijd gebruiken. Ziedaar een greep uit de activiteiten van twaalf jongeren en twee begeleiders uit onder meer Duitsland, Polen en Oekraïne, die afgelopen zomer op bezoek waren in Deventer.

Het idee achter dit zomerkamp van de Duitse organisatie ASF (Aktion Sühnezeichen Friedensdienste) is het uitwisselen van ervaringen en belangeloze inzet voor vrede, vertelt Deventenaar Lex Rutgers. Hij is namens het Etty Hillesum Centrum betrokken bij de zomerkampen in de stad, die dit jaar voor de vierde keer werden gehouden, en zoekt de projecten uit voor de internationale vrijwilligersploeg. Zo namen de jongeren vorig jaar als figuranten deel aan het Stelten Festival, nadat Rutgers een en ander achter de schermen had weten te regelen met de organisatie. Ook hielden vrijwilligers al eens een antidiscriminatie voorstelling in de stad en hielpen ze mee met het Deventer zwerfboekenproject BookCrossing.

De schoonmaak- en herstelwerkzaamheden van deze zomer op de Joodse Begraafplaats aan de Diepenveenseweg wijzen naar de oorsprong van de filosofie van ASF. Na de Tweede Wereldoorlog had zij als doelstelling iets terug te doen in al die landen die zwaar gehavend waren als gevolg van Duits geweld. Vooral Joodse organisaties stonden bovenaan de lijst van vrijwilligersprojecten.

Het werk van de jongeren aan de grafstenen moet je niet onderschatten, meent Rutgers. ‘Het schrobben van de graven gebeurt met de hand en is zwaar. Na het schoonmaken worden de letters opnieuw geschilderd met zwarte verf en dat is nauwkeurig werk. De groep van deze zomer was heel bevlogen, leuk om mee te maken.’

De Joodse Begraafplaats telt rond de vierhonderd ste-

Het ASF is sinds 1959 in ons land actief. Elk jaar reizen achttien vrijwilligers naar Nederland om zich een jaar lang in te zetten voor projecten op het vlak van vrede en veiligheid. Het contact met Joodse organisaties en Joodse overlevenden van de oorlog is voor het ASF, gezien haar ontstaansreden, van groot belang. De zomerkampen, zoals die in Deventer, vormen onderdeel van de activiteiten van het ASF met het Etty Hillesum Centrum als Deventer projectpartner. Bezoeken aan kamp Westerbork en het Anne Frank huis vormen een vast onderdeel van de zomerkampen. Meer info: https://www. asf-ev.de/nl/startpagina.html of Lex Rutgers via het Etty Hillesum Centrum, tel. 0570-641003

Van mens tot mens

Lex Rutgers (Foto privécollectie)

nen en de plek is nog altijd in gebruik als begraafplaats door de Joodse Gemeente in de Stedendriehoek die ongeveer zestig leden heeft. ‘Een joods graf heb je voor het leven en het onderhoud is aan de gemeenschap maar gezien de hoge leeftijd van de leden waren ze erg blij met het aanbod om de graven te onderhouden.’ Het werk aan grafstenen werd later in de week voortgezet in Muiderberg waar een grote Joodse begraafplaats ligt. ’s Avonds ontstaan, na gedane arbeid, weleens gesprekken, vertelt Rutgers, en dan merk je hoe weinig mensen eigenlijk weten van elkaars land en geschiedenis. ‘De Jodenvervolging bijvoorbeeld is vrij onbekend ook als het in eigen land gebeurde.’ Het beeld dat alle Nederlanders zeer rijk zijn, leeft sterk bij Oost-Europeanen. ‘Dan neem ik ze weleens mee naar de weggeefwinkel of we bezoeken krakers in de stad. Ook in ons land staan sommigen aan de kant van de maatschappij.’

Er is ook tijd (hoewel niet veel) voor ontspanning: alle vrijwilligers krijgen een fiets waarmee ze vanaf de stadscamping op de Worp waar de tentjes staan, de hele stad kunnen bereiken. ‘Sommigen krijgen eerst fietsles in het park anders gaat het niet goed in het verkeer’, lacht Rutgers.

Anne Marie van der Kolk (Foto privécollectie)

11

Van mens tot mens 12

Junior - senior Junior Ilse Kaljouw-Mensink en senior Cathy Burger kennen elkaar niet als het gesprek in Beeckenstein van start gaat. Maar zoals zo vaak in deze gesprekserie blijken er diverse raakpunten en het gesprek stokt dan ook geen moment. Het werd een inspirerend gesprek tussen 2 mensen die graag kwetsbare mensen helpen en daarbij hun geloofsovertuiging laten meespreken.

‘Ik heb een ontzettend fijn leven gehad’. Zo vat mevrouw Burger na bijna negentig jaar een leven van hard werken samen. Ze kan aanstekelijk vertellen. Ook over de soms trieste situatie waarin mensen verkeerden waar ze in haar werk mee te maken kreeg. Naast haar werk deed zij met hart en ziel evangelisatiewerk. Daar heeft ze haar leven lang veel energie in gestopt en het heeft haar tot een blij mens gemaakt. Ze wil het geloof graag in Jip en Janneke taal uiten.

Ze groeide op in Amersfoort. In de oorlog vertrok ze, tegen de zin van haar ouders, naar Amsterdam. Ze werkte daar in een tehuis voor dubbelgehandicapte kinderen, vlakbij het Vondelpark. Er waren in dat huis ook Joodse onderduikers. Als er Duitsers kwamen om huiszoeking te doen werden die door de directrice direct naar de zaal geleid waar de zwaar gehandicapte kinderen zaten. Dat was geen prettig gezicht en daar hielden de Duitsers helemaal niet van, dus die waren snel weer vertrokken. Mevrouw Burger vindt het nog steeds pijnlijk dat die kinderen werden gebruikt om Duitsers te misleiden, maar het werkte wel. Het was heel hard werken voor de drie medewerksters, die samen op een kamer moesten slapen en fl. 25,- per maand verdienden. Ze kerkte in de nabijgelegen Gereformeerde Schinkelkerk. Op die schaarse momenten van rust viel ze daar wel eens in slaap. Na de oorlog ging ze terug naar haar ouders in Amersfoort om wat bij te komen. Daar zorgde ze twee jaar voor een vriendin met TBC. Ze ging weer terug naar Amsterdam

waar ze ging werken bij het Luthers Weeshuis. Daarnaast deed ze de opleiding kinderbescherming. Dat was een mooie tijd. Later gaf ze leiding aan een clubhuis, opgericht door de landelijke stichting Jeugdhaven. Daar werd ook evangelisatiewerk verricht. Er kwamen vooral jongeren met allerlei problemen. Dat zal zeker niet makkelijk zijn geweest, maar zij zegt daarover: ‘Met pubers werken is het toppunt van heerlijkheid (maar misschien niet altijd voor moeders). Ze zitten volop in een proces van ontwikkeling, zijn op zoek naar wie ze zijn’. Ondertussen volgde ze in Baarn de opleiding maatschappelijk werk bij de Gereformeerde Academie De Nijenburgh.

Toen ze de veertig was gepasseerd voelde ze zich wat te oud worden voor het werken met jongeren en wilde ze haar opleiding maatschappelijk werk meer in praktijk gaan brengen. Ze koos er voor maatschappelijk werk onder volwassenen te gaan doen. Opnieuw niet voor een makkelijke doelgroep, ze kreeg vooral met ‘vechtscheidingen’ te maken.

Haar hele werkzame leven wordt gekenmerkt door het omgaan met mensen die het moeilijk hadden. Ze kijkt er met dankbaarheid en plezier op terug. Haar positieve instelling lijkt tegen heel veel leed en problemen die zij in haar werk tegenkwam bestand te zijn geweest. Na haar pensioen bleef ze wonen in Maarssen. Maar daar kende iedereen haar en wist men dat ze altijd bereid was wat voor mensen te doen. Om wat meer rust te krijgen verhuisde ze naar Deventer. Met haar gehandicapte zuster ging ze direct in Beeckenstein wonen. Ze was inmiddels 74 jaar. Ze ging in het Open Hof naar de kerk en werd daar al snel vrijwilligster. Ook deed zij huisbezoeken in haar eigen wijk en in Huize Ludgerus. Omdat ze steeds meer gebreken kreeg komt ze de laatste jaren niet meer in de kerk. Dat lukt haar niet meer. Maar ze kijkt wel vrijwel elke zondag naar de televisie-uitzendingen van de dienst in de Lebuinuskerk. Ze zingt graag mee. Ze is heel blij met die voorziening maar vindt het jammer dat het orgel en de cantorij zo slecht te horen zijn via de televisie. Mevrouw Burger vindt dat er in onze kerk ongelooflijk veel werk wordt verzet door mensen die dat met hart en ziel doen. Zij heeft daar vertrouwen in. ‘Als je die vluchtelingen in onze kerk ziet: God is daar op een heel andere manier mee bezig.’

Een van haar hobby’s is het maken van poppenkleertjes.

Ze heeft die al eens beschikbaar gesteld voor verkoop ten behoeve van Overzomeren en gaat dat nu weer doen voor Overwinteren. Op 29 november, na de dienst, kunt u die kleertjes kopen, misschien als pakjes voor het Sinterklaasfeest (zie ook pag. 15).

Ze zou nog uren kunnen vertellen, maar is erg benieuwd naar wat Ilse te vertellen heeft.

Ilse heeft tot haar achttiende in het Twentse Vriezenveen gewoond. Ze was lid van de Hervormde Kerk, bij een gemeente die wat aan de zware kant was. Bij de Christelijke Hogeschool Ede volgde ze de opleiding maatschappelijk werk. Die heeft ze afgerond, maar ze besloot daar (nog) geen werk in te zoeken. Haar interesse in mensen is niet alleen gericht op de praktische vragen en problemen, maar ook op de spirituele kant: wat beweegt men-

Zoals meestal in deze gespreksserie wordt aan het slot gesproken over het godsbeeld van de senior en junior.

Mevrouw Burger: ‘God is voor mij de schepper van de wereld, die alles in de hand heeft. Daar moeten we ons aan overgeven met hart, handen, mond en met ons ver-

stand. Heel ijverig. Het eerste is: wat kun je doen, wat is je taak hierin. Ook met je portemonnee, want onze armoede is geen gebrek aan geld maar gebrek aan weelde.

Als ik een tempel van God ben, dan leeft God in mij. Je moet in een gebed niet alleen verlanglijstjes bij hem neerleggen. Je kunt met God over je zorgen en problemen praten. Dan kijkt Hij mee. En zo kom je tot oplossingen waar je anders niet opgekomen was.’ Dat heeft ze zelf vaak zo ervaren. Ilse vindt dit rotsvaste vertrouwen in God heel mooi. Maar zelf vindt ze dat lastig: want wie is God dan precies? Hoe kunnen wij hem kennen? En wie ben ik als mens tegenover die onbegrijpelijke God? ‘Een kind van God!’, zegt mevrouw Burger. Ilse zegt dat ze van nature minder zeker is van dat soort dingen. Ze stelt daarover vragen aan zichzelf. ‘Ik vind het moeilijk om te denken dat wat ik geloof de enige waarheid is.’ De pijler van haar geloof is, dat God er altijd is en zal zijn. Dat Hij je leven draagt. En ook het leven van anderen, die misschien een ander beeld van God hebben. Ze zal nog wel willen groeien in haar vertrouwen in God. Mevrouw Burger merkt op, dat ze studenten theologie heeft zien afhaken. ‘Ze gingen God “bestuderen”. Kennis kan in de weg staan van de spontaniteit van het geloof’. Ilse herkent dat. ‘God kan in de studie meer op afstand komen.’ Maar er zit volgens haar ook wel een goede kant aan om op afstand over deze vragen na te denken. De betrekkelijkheid van eigen zekerheden zorgt ook voor een ruimere blik naar andersgelovigen of andersdenkenden. Mevrouw Burger: ‘Houdt er aan vast dat God de Vader er altijd is. Dan kan je heel wat theologische discussies goed aan. God zelf zegt vaak: ”Doe jij wat je doen moet, probeer niet alles te begrijpen”.’

Deze boeiende afsluiting van een mooi gesprek geeft stof tot nadenken. De dames willen elkaar graag nog eens ontmoeten en hebben dan vast voldoende gespreksstof.

Gerard Sizoo

Van mens tot mens

sen, hoe willen zij betekenis geven aan hun leven? In haar stageperiode had zij ervaren dat daar in het hedendaagse maatschappelijk werk niet veel aandacht voor is.

Veel tijd gaat verloren aan papierwerk en de tijdbesteding aan mensen is aan strakke regels gebonden. Dat herkent mevrouw Burger direct. Voor haar was dat de reden om op haar zestigste te stoppen met het betaalde maatschappelijk werk (als vrijwilliger deed ze in de jaren daarna nog van alles). Ilse besloot theologie te gaan studeren aan de VU in Amsterdam. Daar is ze nog mee bezig. Ilse ziet zichzelf wel terecht komen in een baan als geestelijk verzorger, een combinatie van haar beide opleidingen.

In Ede ontmoette ze Matthias Kaljouw, met wie ze later zou trouwen. Hij studeerde in Ede journalistiek en besloot eveneens aansluitend theologie te gaan studeren; eerst aan de VU, met een afrondend jaar in Leuven. Ilse heeft haar studie in Amsterdam nog niet afgerond, maar ze kozen er voor dichter bij Twente te gaan wonen, de geboortestreek van Ilse en de woonplaats van haar schoonouders; de vader van Matthias is predikant in Nijverdal.

Zo kwamen zo een jaar geleden in Deventer terecht. Haar zuster woonde hier al. Ze gingen met haar mee naar de 3GK kerk. Dat is een kerk met heel veel jongeren, maar de orthodoxe kant was toch reden om daar niet voor te kiezen. De Protestantse gemeente sprak hen meer aan, ook al is het aantal jongeren beperkt. Ze waarderen vooral de liturgie in de Lebuinuskerk. Ze voelen zich hier thuis en zijn allebei al snel actief geworden. Ilse heeft individuele, pastorale gesprekken met 80+ leden van onze kerk. Zij vindt het mooi om hun levensverhalen te horen. Van die levenservaring van oudere mensen kan ze zelf veel leren. Ze vindt het dan ook jammer dat ouderen in deze samenleving uitgerangeerd lijken te zijn. Terwijl in andere tijden de oudere medemens werd gezien als degene die de meeste wijsheid bezat. Ook oudere gemeenteleden die vanwege lichamelijke of geestelijke gebreken niet langer de kerk kunnen bezoeken, voelen zich mogelijk buitengesloten.

Dat herkent mevrouw Burger wel (‘Mij wordt niet vaak meer wat gevraagd’), maar zij maakt zich er meer zorgen over dat er vrijwel geen aandacht is voor jonge gemeenteleden, vooral pubers, die niet meer in de kerk komen.

‘De ouderen raken niet los van God. Ze groeien allemaal toe naar God. Maar die jonge mensen die niet meer in de kerk komen raken kerk en geloof misschien helemaal kwijt! Dat gaat me aan het hart: wat ik heb gehad aan God gaan zij missen. Voor die groep zou de kerk meer aandacht moeten hebben. Je moet ze niet zo maar laten gaan en uit het oog verliezen’. Ilse vertelt dat haar man Matthias bezig is met een project om jongeren meer aan de kerk te binden. Daar zal hij tijdens de gemeenteavond van 12 oktober iets over vertellen. (Zie het verslag van de gemeenteavond in de rubriek ‘Van de predikanten’ op pag. 5-6).

13

Gemeente in beweging

Gebedsgroep De gebedsgoep komt wekelijks bijeen in het Open Hof op dinsdagochtend van 09.30-10.30 uur. Wij bidden, doen voorbede, danken en prijzen de Heer, apart en samen.

Zoeken en delen De bijbelgespreksgroep komt bijeen op donderdagmorgen 12 en 26 november in de Grote Kerk, van 09.30-11.00 uur. Meedenkers, meedelers en meepraters zijn van harte welkom.

Bezinning en ontmoeting

Stemmen van Palestijnse christenen

14

Het christendom is 2000 jaar geleden ontstaan in Palestina. Vandaaruit is het verspreid naar het Midden-Oosten en de rest van de wereld. Nog steeds wonen er christenen in de Palestijnse gebieden. Vreemd genoeg is de belangstelling voor hen en hun strijd gering. Palestijnen (christenen en moslims) zijn in 1948 van hun land verdreven, tijdens de Nakba. In de documentaire The Stones Cry Out wordt het verhaal verteld van Palestijnse christenen. We kijken op deze avond naar de documentaire (55 minuten) en nemen ruim de tijd voor een nagesprek.

Er worden regelmatig reizen georganiseerd naar Israël en de Palestijnse gebieden. Van 9 t/m 18 maart 2016 is er zo’n reis, Een aantal van onze gemeenteleden zal aan deze reis deelnemen. Het is mogelijk om u daarbij aan te sluiten. (Zie tekst hieronder.)

Woensdag 25 november 20-22 uur(inloop 19.45 uur), consistorie Lebuinuskerk, ingang Kleine Poot 7

het Arab Educational Institute (Palestina) een 10-daagse ontdekkingsreis naar Israël en Palestina van 9 tot 18 maart 2016.

Maaike is in Nes Ammim geboren. Zij studeerde in Groningen Talen en Culturen van het Midden-Oosten Zij spreekt Arabisch en Hebreeuws en woonde daarna in verschillende landen in het Midden Oosten. Van 2012 tot 2014 keerde zij terug naar Nes Ammim. Ze werkte daar mee aan de ontmoeting van Joodse en Arabische Israëliërs. Als part-time vrijwilliger heeft zij zich o.a. bezig gehouden met de dorpsuitbreiding. Zij was contactpersoon voor de Arabisch sprekende contacten van Nes Ammim.

Zij heeft haar Palestijnse en Israëlische netwerk ingezet om het studieprogramma te verbreden. Daarnaast heeft zij samen met Toine van Teeffelen een 10-daagse reis opgezet: geheel in balans, 5 dagen naar Palestina en 5 dagen naar Israël. De evaluatie door de eerste groep was zeer goed, waarna zij besloten er een vervolg aan te geven. Vandaar de reis in maart 2016, waarvoor u van harte uitgenodigd bent om aan deel te nemen. Op www.voorbijdemuren.nl vindt u meer informatie en het reisprogramma. Tijdens deze reis gaat het over de vraag wat de rol van de cultuur, religie en politiek is in het dagelijks leven van Israëli’s en Palestijnen.

We bezoeken o.a. Bethlehem, Hebron, Jeruzalem, Haifa, Akko, Nazareth en Nes Ammim.

Afhankelijk van de groepsgrootte varieert de prijs van 625-825 euro (exc. lunches en ticket).

Als u belangstelling heeft, neem dan contact op met Maaike Hoffer maaikehoffer@gmail.com of kijk even op www.voorbijdemuren.nl Ies Walpot Overwinteren

Reis Israël en Palestina in maart 2016 Enige weken geleden ontmoette ik op een Nes Ammimdag Maaike Hoffer uit Utrecht. Zij organiseert samen met het Nes Ammim Center of Learning & Dialogue (Israël) en Met kennis en respect

de duurzame totaalinstallateur • Klimaatbeheersing

• Railinfra, Liften

• Elektrotechniek

• Energieconcepten

• Technisch beheer

• Medische gasinstallaties

• Brandbeveiliging

• Grootkeukentechniek

• Gebouwautomatisering

• ICT, Telecom, Agro

• Beveiliging en telematica

• Zwembaden en wellnesscenter techniek

www.vdi.nl

De commissie Overwinteren verzorgt van november t/m maart één keer per maand een leuke activiteit voor iedereen die mee wil doen, kerkelijk of niet. De wintertijd is een tijd voor bezinning, creativiteit en een beetje nostalgie! De activiteiten vinden afwisselend plaats in Het Open Hof, de Van Vlotenhof of de Lebuinuskerk. Voor ieder dus wel eens dichtbij. U bent van harte welkom.

Opgaveformulieren en uitgebreide informatie liggen op

gemeente in beweging

de koffiebalie van de Lebuinuskerk, in Het Open Hof en de Van Vlotenhof.

Contactpersoon: Ankie Bakker (tel: 0570-629623, tussen 18.00 en 20.00 uur). De opgaveformulieren kunt u (laten) inleveren in de Lebuinuskerk.

De eerstkomende activiteiten Het Open Hof, donderdag 19 november, 10.00 tot 12.30 uur Start Overwinteren, koffie/thee met wat lekkers, keuzeprogramma en we sluiten af met een eenvoudige lunch.

Nogmaals de kans om met Rosemarijn een (kerst) ‘neverendingkaart’ te maken.

Ook een bijzondere kerstversiering maken met Carla of een kralenketting rijgen met Desiree, behoren deze ochtend tot de mogelijkheden.

Van Vlotenhof, vrijdag 11 december: 14.00 tot 16.30 uur Kerstvoorstelling ‘Onderweg’ door de heer Frans Rouwhorst.

‘Buiten is het donker en koud, binnen presenteer ik u een warme en sfeervolle kerstvoorstelling, die ik de naam heb gegeven “Onderweg”. Een afwisselend programma met verhalen, gedichten, muziek en beelden, waarbij “informatie, thuisgevoel, herkenning en ontroering” de ingrediënten zijn’. Zo beschrijft de heer Rouwhorst zijn kerstvoorstelling. U ziet o.a. de klankbeelden “De geboorte van de kerststal” en “Het wonder van Bethlehem”.

Tevens worden mooie gedichten, ondersteund met beelden, ingesproken door de verhalenvertelster uit Lochem, mevrouw Dinie Hiddink. Hans Rietman zorgt niet alleen voor een van Vlotenhof in kerstsfeer, maar ook dat het ons bij aanvang en in de pauze aan niets ontbreekt.

Kortom het belooft een mooie middag te worden.

Voor deze middag wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd.

De overige data zijn:12 januari: Nostalgische wintermorgen, 9 februari: Paaskaarten maken, 10 maart: Dagje uit!

Ook hiervoor kunt u zich alvast opgeven, meer informatie volgt in de volgende Wervel.

Op zondag 29 november zal de tweede collecte voor werk van overwinteren zijn en zullen er poppenkleertjes verkocht worden (zie hieronder).

Poppenkleertjes voor Overwinteren Tijden de startzondag en de gemeenteavond ging het over de ‘talenten’ van gemeenteleden. Iemand die een bijzonder talent heeft, waar de gemeente van mag profiteren, is mevrouw Burger. Zij maakt al jaren poppenkleertjes van stoffen die ze nog in de kast heeft of die anderen haar geven. Bij een actie om geld te verwerven voor Overzomeren stelde ze die ter beschikking. Die werden grif verkocht en dat leverde een mooi bedrag op. Nu staat Overwinteren voor de deur, de winterse tegenhanger van het succesvolle Overzomeren. Ook daarvoor moeten financiële middelen worden gevonden. Op zondag 29 november kunt u na de dienst achterin de kerk bij het winkeltje weer haar poppenkleren kopen. En zo nodig ook op de zondagen daarna. U mag ook zelf uw poppen meenemen, dan maakt mevrouw Burger daar kleertjes voor. Iets moois maken van een overgeschoten lapje, iets maken voor anderen, dat is wat mevrouw Burger graag doet. Deze hobby begon met het maken van kinderkleertjes. Het ontstaan van die hobby is typerend voor haar. In haar woonplaats Maarssen woonde een Marokkaans gezin, eerste generatie gastarbeiders, met zeven kinderen. Die kinderen liepen in tweedehands kleren waar van alles aan mankeerde. Dat kon zo niet, dacht mevrouw Burger, en ze begon kleren voor hen te naaien van allerhande lappen. Dat viel in goede aarde en van het een kwam het ander. Steeds meer mensen wisten haar te vinden. Later ging ze over op poppenkleertjes, steeds van lappen die ze nog had of kreeg. Ze heeft nog nooit stof daarvoor gekocht. En nu is ze dus weer bezig, voor het goede doel: de kas van Overwinteren.

In deze Wervel vindt u een gesprek met haar in de serie junior-senior. Zie daarvoor blz. 12-13.

15

Kerk in de stad

Op deze plek schrijven Ceciel Funnekotter en Henk-Jan Gosseling beurtelings over hun ervaringen bij het diaconale werk in de stad. Zij werken beide vanuit het Meester Geertshuis.

16

Een helpende hand Aandacht, inspiratie en een helpende hand. Dat is het motto van het Meester Geertshuis. In deze column zoem ik in op het laatste aspect van deze drie: de helpende hand. Daar draait het elke woensdag om in het huis om, als het spreekuur voor hulpvragen geopend is. Een bonte stoet mensen komt dan binnen voor een gesprek.

Een man die qua schulden tegen het plafond zit, en steun nodig heeft.

Een vrouw die in een vechtscheiding zit.

Een meneer die meldt dat zijn huis diezelfde middag ontruimd gaat worden, en of we nog wat voor hem kunnen doen?

Een vluchteling die al lang in Nederland is maar geen status heeft gekregen. Hij mag nog wel een procedure afwachten, maar heeft geen recht meer op opvang.

Hoe verschillend ook de problematiek van de mensen, ze hebben gemeen dat ze ten einde raad zijn. Ze hebben vaak al allerlei wegen bewandeld, hebben de deur platgelopen bij de reguliere hulpverlening, maar komen er niet uit. De vrijwilligers van het spreekuur staan klaar voor hen. Het zijn gemotiveerde en kundige mensen. In teams van twee personen voeren zij de gesprekken.

Ze nemen tijd om te kijken wat de achtergrond is van het probleem. Vaak is er meer aan de hand dan de vraag

In

&Om het Meester geertshuis

Kerkcafé Het Deventer Kerkcafé In gesprek op het raakvlak van geloof en leven in de stad. Een kort interview met een bekende persoonlijkheid uit de regio Deventer, een actueel onderwerp dat aanspreekt vanuit geloof, samenleving en maatschappij en een heldere samenvatting die uitnodigt tot bezinning.

Zie hier de ingrediënten voor een verrijkend gesprek met onze gast en met elkaar.

Waar, wanneer en hoe laat?

In de Magistraatskapel van de Lebuinuskerk te Deventer, ingang onder de toren; elke laatste zondag van de maanden september tot en met mei, van 16.30 tot 17.30 uur.

Programma rest najaar 2015 zo. 27 dec. Herman Bakker, De laatste eer, de laatste rust. zo. 31 jan. Rosemarijn Mulder, Oude grafstenen: een bijzondere inspiratiebron.

Uitgelicht: zondag 29 november Op leven en dood; de laatste eer, de laatste zorg Linda Hartman wilde als kind al arts worden met haar vader, die dierenarts was, als het grote voorbeeld. Linda wilde mensen beter maken. Geneeskunde deed zij in Groningen, met aansluitend aan de VU de opleiding ver-

waarmee de bezoeker komt. Dus veel doorvragen. En zo mogelijk doorverwijzen. Vaak komen mensen meerdere keren langs. Er ontstaat in die gesprekken ruimte om te werken aan perspectief. Met als doel dat de mensen na enige tijd weer grip krijgen op hun leven.

Ondanks de niet zo opbeurende verhalen, is de sfeer in het spreekuurteam altijd goed. Een van de vrijwilligers gaf aan dat ze hier veel energie van krijgt. Niet het minst omdat de bezoekers vaak weer wat opgelucht de deur uitgaan. In het spreekuurteam is veel deskundigheid opgebouwd, en er is ruimte voor uitwisseling van ervaringen.

Door de groeiende toeloop van bezoekers heeft het team dringend behoefte aan versterking. Voor dit fantastische werk doe ik dan ook graag een oproep in deze column:

Gezocht: Vrijwilligers die het spreekuur voor hulpvragen komen versterken Om dit werk te doen, vragen we van u: Interesse in mensen, kunnen samenwerken in een team, je kunnen inleven in de situatie van een bezoeker en beschikbaar op woensdag van 10.30 tot 14.00 uur. Geboden wordt goede begeleiding in een enthousiast en hecht team.

Wanneer u interesse heeft, maken we graag kennis!

Neem contact op met ondergetekende.

Hartelijke groet, Henk-Jan Gosseling 0646166193, henk-jan@meestergeertshuis.nl

pleeghuisarts. Zij werkte in Den Haag in het verpleeghuis. Zij trouwde, werd moeder en verruilde Den Haag voor Diepenveen. Tijdens haar leven maakte Linda meerdere malen kennis met de dood.

Ze was 17 toen haar vader overleed, 29 bij het overlijden van haar zwager en tijdens de geboorte stierf haar tweede dochter.

Dit heeft haar mede gevormd tot de mens en de arts die zij nu is. Als hospice-arts van Hospice De Winde in Deventer kan zij haar kennis en kunde inzetten voor mensen die aan het einde van hun leven zijn gekomen: doodzieke mensen. Samen met de verpleging en vrijwilligers probeert zij voor deze mensen en hun naasten die tijd zo goed mogelijk te laten zijn.

Passage Maandag 9 november 2015 komen we als leden van Passage weer bij elkaar. Deze avond komt mevrouw Miep van Hoof uit Biddinghuizen spreken over pleegmoederschap.

Dat belooft een boeiende avond te worden! Hoorde u ook de laatste tijd de spotjes op de radio met de vraag naar pleegouders voor kinderen? We komen bij elkaar in het Open Hof aan de Karel de Grote Laan 361 en beginnen om 19.45 uur en gasten zijn uiteraard welkom!

Namens het bestuur: Elly Harleman van Noort, tel.: 0570 632720

‘De Schildersezels’ is een schildersclub van het Meester Geertshuis. Gezelligheid en vriendschap staat centraal.

Een belangrijk uitgangspunt van onze club is dat iedereen kan tekenen of schilderen en dat je je kunt ontwikkelen binnen je eigen mogelijkheden en interesses.

In oktober, november en december exposeren de Schildersezels hun werk in het Meester Geertshuis, Assenstraat 20 te Deventer. U bent van harte uitgenodigd om eens een kijkje te komen nemen.

Openingstijden: maandag, woensdag, vrijdag en zaterdag van 13.30 uur tot 16.00 uur.

men vindt dat je deze mensen zus of zo dient te benaderen, maar dat het team van het inloophuis de handen uit de mouwen steekt en haar bezoekers daadwerkelijk een veilige haven biedt. Met het vredesinsigne drukt de Ambassade van Vrede haar bewondering uit voor het team en voor Ceciel. Zij zijn ware vredestichters.

Kerk in de stad

Expositie van De Schildersezels

Bij de foto: Ceciel Funnekotter, coördinatrice van het Meester Geertshuis, krijgt de onderscheiding opgespeld door Herman Evers.

(Foto privécollectie)

De dialoogtafel in 2015: Verbinding Ook dit jaar is op de tweede donderdag van de maand, 12 november, Deventer in de weer met dialoogtafels. Overal in de stad gaan mensen met elkaar in gesprek. Het thema van dit jaar is: ‘Verbinding: ik verbind mij met...’. In kleine groepen van maximaal acht mensen uit verschillende lagen van de bevolking wordt de persoonlijke betrokkenheid bij dit thema uitgewisseld. Ook onze kerk biedt weer ruimte voor dialoogtafels (17.30-20.30 uur), maar het is natuurlijk een uitdaging bij een locatie te zijn die je nog niet kent! Deventer in Dialoog is verbonden met de landelijke organisatie Nederland in Dialoog.

Meer dan negentig steden zullen hun eigen dialoogtafels oprichten in deze week van november.

Meer weten? www.deventerindialoog.nl en www.nederlandindialoog.nl Nelleke Boonstra, Kerk in de Stad 17

PR vrijwilliger gezocht voor Lebuinusconcerten Binnen de Stichting Lebuinusconcerten zijn we op zoek naar een vrijwilliger die onze Public Relations wil behartigen. Hierbij denken wij aan het verzorgen van de contacten met de plaatselijke media, maar ook aan het benutten van Social Media. Ook vormgeving van publicatiemateriaal en online communicatiemiddelen zal onderdeel zijn van de functie binnen ons bestuur. Wij zoeken iemand die affiniteit heeft met journalistiek, bekend is met moderne communicatiemiddelen en beschikt over een flinke dosis enthousiasme!

Lijkt het u leuk of kent u iemand in uw omgeving die dit leuk lijkt om te doen, neem dan contact op met Hans van Olst via info@lebuinusconcerten.nl of op 0570-622484.

Vredesinsigne voor Meester Geertshuis Op zaterdag 26 september 2015 kreeg Ceciel Funnekotter, de coördinatrice van het Meester Geertshuis in Deventer – oftewel De Gastvrije Huiskamer van Deventer – het Vredesinsigne opgespeld van de Ambassade van Vrede Deventer. Dit insigne laat een duif zien die een vredespalm in de bek heeft.

Ceciel Funnekotter en met haar het hele team van het Meester Geertshuis kreeg dit insigne omdat ze door blijven gaan om mensen die tegenslagen hebben gehad in het leven een oase van rust en vrede te bieden in een voor hen vaak onveilige samenleving.

Herman Evers, contactpersoon van de Ambassade, benadrukte in zijn toespraak dat het dikwijls voorkomt dat

Vroom en vrolijk Joden, christenen en moslims en sexuele diversiteit...

Een avond georganiseerd door Geloofsgemeenschap het Penninckshuis, de Protestantse Gemeente Deventer en het COC Deventer.

Op 15 oktober was er een boeiend symposium in de Lebuinuskerk, waaraan zo’n zo’n veertig mensen deelnamen. Geloof en sexuele diversiteit was het thema. We luisterden naar verhalen van mensen met een joodse, christelijke en moslim achtergrond. Om te beginnen hield Mirjam Sterk een boeiende en persoonlijke openingstoespraak, kort en to the point, waarin ze o.a refereerde aan een boek van theoloog en politicus Ruard Ganzevoort ‘Adam en Evert’. Daarna kon iedereen kiezen uit twee workshoprondes, met Bert Oude Engberink, voorzitter van de liberaal joodse gemeente Twente, Wielie Elhorst, voorzitter Europees Forum Christelijke LHBTgroepen en predikant, Dino Suhonic van de Stichting MarufMuslim, Arnold Filius van ContrArio. De zaaltjes in de Lebuinus vulden zich snel en soms was de tijd te kort.

Praten over geloof en sexualiteit levert veel gespreksstof op en nieuwe vragen en inzichten.

Kerk in de stad

Tot besluit leidde Saar Hoogendijk een afsluitende plenaire ronde, waarbij ook Mirjam Sterk en rooms-katholiek diaken Marc Brinkhuis aanschoven.

Vroom en vrolijk als mensen met een verschillende achtergrond en geaardheid samen in een geloofsgemeenschap leven, dat is soms een realiteit, maar blijft ook een toekomstperspectief om aan te werken, over te praten en ons actief voor in te zetten. Sigrid Coenradie, predikant van geloofsgemeenschap het Penninckshuis bood aan haar workshop Queer bijbellezen komend jaar te houden voor alle geïnteresseerden. Dus ... Wordt vervolgd...

Maroesjcha Branderhorst

Wilco Leukenhaus

Persoonlijk en dichtbij.

Wij zijn er als u ons nodig heeft.

Een geruststellende gedachte.

Telefoon: 0570 - 62 04 90 (24 uur per dag, ook in het weekend) Monuta Spaans Mr. H.F. de Boerlaan 63a, Deventer www.monuta.nl/deventer Ook als u niet of elders verzekerd bent.

Huygens Vocaal Ensemble zingt Harmony of the Spheres

18

Op 14 november geeft het Huygens Vocaal Ensemble drie uitvoeringen van het programma Harmony of the Spheres.

Een programma met nieuwe muziek dat niet alleen de eeuwen maar ook de continenten overspant. Centraal in het programma staan recent gecomponeerde werken van o.a. de Amerikanen Jake Runestad en Eric Whitacre, Engelsman Tavener en een wereldpremiëre van onze eigen dirigent Hans Tijssen. Voor dit programma schreef dirigent Tijssen het werk‚ Antiphon for the angels‚ een werk geïnspireerd op het werk van Hildegard von Bingen (1098-1179).

In alle gekozen werken speelt mystiek en nieuwe spiritualiteit een belangrijke rol. In die zin zijn de componisten sterk met elkaar verbonden. Toch is hun muziek stilistisch zeer uiteenlopend hetgeen het geheel tot een afwisselend en verrassend programma maakt.

De intermezzi die sterk verweven zijn met de koorwerken worden uitgevoerd door slagwerkster Marleen Verhoeff.

Kaarten kosten 15 euro inclusief consumptie en zijn verkrijgbaar in de voorverkoop via de webwinkel van het koor www.huygensmusic.nl.

Zaterdag 14 november, 20.30 u, in de Bergkerk.

Maagdenburgstraat 20a, 7421 ZC Deventer tel. 0570-634455, info@phbdeventer.nl, www.phbdeventer.nl

Bas

Hanneke

0570 - 60 66 44

Alexander

(dag en nacht bereikbaar)

Kantoor: Hoge Rij 103 - 7413 WX DEVENTER - info@hermanbakker.nl - www.hermanbakker.nl

Bel voor advies

Lachend naar de tandarts!

0570 50 30 90

De praktijk is op werkdagen geopend van 8:00 tot 17:00. Voor het maken van afspraken zijn wij bereikbaar van 8:00 tot 12:30. Wij beschikken over ruim voldoende HAGENBEEK gratis parkeergelegenheid.

strafrecht arbeidsrecht personen- en familierecht en mediation

www.ijsseladvocaten.nl

tandartsen

Holterweg 108/c 7429 AH Colmschate | (0570)799055 info@hagenbeektandartsen.nl | www.hagenbeektandartsen.nl

Zorg in de regio 0570-687484 www.salland.nl info@salland.nl

zondag 1 november 19.00 uur Vesper, n.a.v. Allerheiligen.

Lebuinuskerk, in de crypte pag. 4 maandag 2 november, 20.00-22.00 uur Basiscursus ‘ABC van het geloof’, Lebuinuskerk zie pag. 13 van het oktobernummer vrijdag 6 november ’s avonds Sirkelslag voor kinderen uit groep 7 en 8, pag. 5 zondag 8 november 10.30 uur (!)

Oecumenische dienst in de Broederenkerk pag. 4 maandag 9 november 19.45 uur Passage, Miep van Hof Pleegmoederschap, Het Open Hof pag. 16 dinsdag 10 november 19.30-21.00 uur Bijbelkring Beeckenstein zie septembernummer (jaarprogramma) pag. 15 donderdag 12 november 9.30-11.00 uur

Agenda november 2015 Bijbelgespreksgroep ‘Zoeken en delen’ Lebuinuskerk, pag. 14 donderdag 12 november 17.3020.30 uur dialoogtafel in de Lebuinuskerk pag. 17 zaterdag 14 november 20.30 uur Huygens Vocaal Ensemble, Harmony of the spheres, Bergkerk pag. 18 donderdag 19 november 10.00 uur Start Overwinteren; o.a. kerstversieringen maken, Het Open Hof pag. 15 zondag 22 november 10.00 uur Eeuwigheidszondag, Lebuinuskerk pag. 4 dinsdag 24 november 19.30-21.00 uur Bijbelkring Beeckenstein septembernummer (jaarprogramma) pag. 15 woensdag 25 november 20.00 uur Bezinning en ontmoeting, Palestijnse Christenen, Lebuinuskerk, pag.14

19 donderdag 26 november 9.30-11.00 uur Bijbelgespreksgroep ‘Zoeken en delen’ Lebuinuskerk, pag. 14 donderdag 26 november 15.0016.15 uur Gespreksgroep Bloemendaal septembernummer (jaarprogramma) pag. 15 zondag 29 november16.30 uur Kerkcafé, Linda Hartman, ‘De laatste eer’, Lebuinuskerk, Magistraatskapel, pag. 16 dag 6 december 12.00 - 13.30 uur eerste repetitie projectkoor voor kerstmorgen, pag.7 Wekelijkse activiteiten: elke dinsdag 9.30-10.30: Gebedsgroep. Open Hof - pag. 14 elke vrijdag 12.15 uur: Coventrygebed, Magistraatskapel pag. 20 elke vrijdag 16.00 uur: Kinderkoor, Lebuinuskerk – zie pag.

5 oktobernummer van de Wervel.

Vieringen November 2015

ZONDAG 1 NOVEMBER Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Saar Hoogendijk 19.00 uur vesper In de Lebuinus Schalkhaar Park Braband Zie Colmschate Ichtuskerk Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. A. Kruithof-Looije Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur ds. Henk Spit St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur ds. Anna van der Maas Groote & Voorster 11.15 uur pastor Hans Dijkman PW Janssen 10.00 uur mw. Eugénie Tulleken Elisabethskapel (Brinkgreven) 10.00 uur pastor Toon Cents VRIJDAG 6 NOVEMBER Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur mw. A. Langerhorst Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur RK dienst ZONDAG 8 NOVEMBER

20 20

Grote of Lebuinuskerk: oecum. viering in Broederenkerk 10.30 uur Pastor Leo Geurts, ds. Ingrid de Zwart Schalkhaar Park Braband 10.00 uur ds. Trijnie Plattje Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. I. de Jong Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur ds. Henk Spit St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur mw. H. Heling Groote & Voorster 11.15 uur mw. Eugénie Tulleken PW Janssen 10.00 uur ds. Anna van der Maas Elisabethskapel (Brinkgreven) 10.00 uur Laura v.d. Kam VRIJDAG 13 NOVEMBER Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur mw. J. Groeneveld Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur ds. Cees de Gooijer Woonzorgcentrum Sparrenheuvel 19.00 uur ds. Anna van der Maas ZONDAG 15 NOVEMBER Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Bart Thijs

Schalkhaar Park Braband Zie Colmschate Ichtuskerk Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. Walter Meijles Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur mw. Galle van Luttikhuizen St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur mw. H. Ellenbroek Groote & Voorster 11.15 uur pastor Hans Dijkman PW Janssen 10.00 uur mw. Eugénie Tulleken Elisabethskapel (Brinkgreven) 10.00 uur Jos Egbers VRIJDAG 20 NOVEMBER Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur ds. J. Wiegers Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur kapitein J. Remmers ZONDAG 22 NOVEMBER Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Ingrid de Zwart en Saar Hoogendijk m.m.v. Lebuinuscantorij Schalkhaar Park Braband 10.00 uur ds. Trijnie Plattje Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. Walter Meijles Diepenveen Dorpskerk (Feesttent) 10.00 uur ds. Henk Spit St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur pastoor H. Brummelhuis Groote & Voorster 11.15 uur ds. E. Everts PW Janssen 10.00 uur mw. Eugénie Tulleken Elisabethskapel (Brinkgreven) 10.00 uur Jaap Jonk VRIJDAG 27 NOVEMBER Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur ds. Ingrid de Zwart Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur ds. Ingrid de Zwart Woonzorgcentrum Sparrenheuvel 19.00 uur ds. Henk Spit en mw. H. Heling ZONDAG 29 NOVEMBER Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Ingrid de Zwart Schalkhaar (H. Nicolaaskerk) 10.00 uur ds. Trijnie Plattje Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. Walter Meijles

Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur ds. Henk Spit St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur mw. Eugénie Tulleken Groote & Voorster 11.15 uur pastor Hans Dijkman PW Janssen 10.00 uur ds. Gerry Pols Elisabethskapel (Brinkgreven) 10.00 uur pastor Toon Cents VRIJDAG 4 DECEMBER Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur ds. Saar Hoogendijk Heilig Avondmaal Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur RK dienst ZONDAG 6 DECEMBER Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Saar Hoogendijk Heilig Avondmaal Schalkhaar Park Braband Zie Colmschate Ichtuskerk Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. Jelle van Nijen Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur ds. Henk Spit St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur ds. Anna van der Maas Groote & Voorster 11.15 uur mw. Eugénie Tulleken PW Janssen 10.00 uur mw. Eugénie Tulleken Elisabethskapel (Brinkgreven) 10.00 uur Therese Kortstee U bent ook dagelijks welkom in de stilte van de crypte; een ruimte voor rust, bezinning en meditatie.

Iedere vrijdagmiddag: Coventrygebed, oecumenisch middaggebed in de Lebuinuskerk van 12.15-12.30 uur.

Elke woensdagavond om 19.00 uur Broederenkerk (Broederenstraat 18) oecumenisch avondgebed in de sfeer en traditie van Taizé.

Zie ook: www.pkn-deventer.nl www.facebook.com/PGDeventer Kopij voor het dubbelnummer van december/januari inleveren uiterlijk zaterdag 14 november. kerkblad@pkn-deventer.nl