Wervel april 2014

Kerkblad van de Protestantse Gemeente Deventer

Wervel Jaargang 4 | nummer 3 | april 2014

8. Terugblik gemeenteavond

11. Sluiting Corel

24. Groote Festival

Op 17 februari werd in een druk bezochte gemeenteavond gesproken over pastoraat, de eredienst en over financiĂŤn. In deze Wervel een impressie van de avond. En een overzicht van alle suggesties van gemeenteleden om het tekort van de Protestantse Gemeente Deventer terug te dringen.

Bewoners van Corel, waaronder veel leden van onze kerk, kregen juni vorig jaar te horen dat het verzorgingshuis gesloten zou worden. Inmiddels zijn veel mensen verhuisd. De redactie van de Wervel was benieuwd hoe het nu met hen gaat en zocht hen op.

Op Hemelvaartdag en de avond daarvoor (28 mei en 29 mei) wordt weer het Groote Festival gehouden. In de Lebuinuskerk, de Broederenkerk en het Geert Grootehuis vinden tal van activiteiten plaats, waaronder 11 workshops, geĂŻnspireerd door de Moderne Devotie.

Colofon

Wervel is een uitgave van de Protestantse Gemeente te Deventer.

Postbus 425, 7400 AK Deventer www.pkn-deventer.nl info@pkn-deventer.nl Grote of Lebuinuskerk Grote Kerkhof 42 7411 KV Deventer koster: tel. (0570) 612 548 koster@pkn-deventer.nl Kerkelijk Bureau Kleine Poot 7 7411 PE Deventer Geopend op werkdagen van 09:00 tot 12:00 uur tel. (0570) 645 962 kerk.bureau@pkn-deventer.nl Diaconie Postbus 587, 7400 AN Deventer diaconie@pkn-deventer.nl.

Bankrekeningen kerk: NL13 INGB 0000 8727 86 diaconie: NL03 RABO 0377 7129 57 wijkkas: NL23 INGB 0006 7299 51

2

Predikanten Spreekuren in de Lebuinuskerk van 10.00-12.00 uur, tel. 614 986 wo. ds. Saar Hoogendijk vr. ds. Ingrid de Zwart Spreekuur in St. Jurrien - grote zaal van 9.15 uur tot 10.30 uur ma. ds. Elisabeth Posthumus Meyjes ds. Ingrid de Zwart tel. privé (0570) 618 328 ds.dezwart@pkn-deventer.nl Werkdagen: ma. t/m vr. (behalve ma. na zondagsdienst) tel.: ma. t/m do. 9.00-9.30 uur ds. Saar Hoogendijk tel. privé (0570) 547 973 ds.hoogendijk@pkn-deventer.nl Werkdagen: ma. t/m vr. (behalve ma. na zondagsdienst) tel.: di t/m vrij 9.00-9.30 uur ds. Elisabeth Posthumus Meyjes tel. privé (0570) 656 047 ds.PMeyjes@pkn-deventer.nl Werkdagen: ma., di., do. en vr. (m.u.v. de eerste volle werkweek van de maand.)

Redactie Thilde de Haan Mark Rozema Gerard Sizoo Hannie v.d. Bovenkamp-van Schie Riny Visser ds. Saar Hoogendijk kerkblad@pkn-deventer.nl Ontwerp, foto’s en opmaak Roely Oldenhuis, ROI Deventer wervel@pkn-deventer.nl Drukwerk Drukwerkdeal Inleverdatum kopij voor het volgende nummer: uiterlijk zaterdag 12 apr. 2014 per mail: kerkblad@pkn-deventer.nl

Van de Redactie De Veertigdagentijd loopt ten einde. In deze tijd van inkeer en soberheid zijn ons ‘wachtwoorden’ aangereikt om bij stil te staan. Op 13 april is het Palmzondag en dan zullen kinderen achter de ezel aan de Lebuinuskerk binnenkomen en even later weer vertrekken richting Russisch Orthodoxe kerk en Broederenkerk. Onze eigen Kindercantorij zal dan voor de tweede maal, na het kinderkerstviering, optreden. Zie hiervoor ook het gesprek met onze cantor-organist Kirstin Gramlich die hier veel energie in heeft gestoken (blz. 17). Met palmzondag begint de Stille week. Een sober avondgebed op maandag, dinsdag en woensdag, viering van de instelling van het Avondmaal op Witte Donderdag, stilstaan bij het lijden en sterven van Jezus op Goede Vrijdag, het waken bij het graf op Stille Zaterdag, voortgezet in het wachten op het licht ’s nachts in de crypte, de feestelijke tocht door de kerk op Paasmorgen vroeg, de paasvroegdienst met avondmaal, het paasontbijt en de paashoofddienst. Aan de voorbereiding van deze intensieve viering van de Stille Week en het Hoogfeest van Pasen hebben heel veel mensen meegewerkt. In de rubriek Bij de diensten op blz. 4 kunt u meer lezen over alle vieringen. Het is wel toepasselijk, dat in deze maand met de vele erediensten in allerlei vormen de taakgroep Eredienst in het kerkblad aan het woord komt. In de rubriek ‘Achter de schermen van de PGD’ komen alle taakgroepen een keer aan bod, zodat u weet wie er allemaal achter de schermen actief zijn en wat zij doen. Volgende maand is de taakgroep Bezinning en Ontmoeting aan de beurt.

Op Hemelvaartsdag is weer het Groote Festival. Dat is dus nog een maand verder, namelijk op 29 mei, maar er wordt in dit nummer al aandacht aan besteed, omdat het voor de organisatie van belang is tijdig te weten op hoeveel bezoekers zij kunnen rekenen. Deventer is de stad waar Geert Groote zijn beweging de Moderne Devotie in de veertiende eeuw begon; een beweging die velen in Europa in beweging zette. Het is daarom goed dat juist in onze stad de betekenis van de Moderne Devotie voor de tijd van nu aandacht krijgt met dit Festival. Onze PGD speelt bij de organisatie daarvan een centrale rol.

De redactie

Inhoud 3 Tien deugden voor het moderne leven 4 Bij de diensten 6 Binnen onze PGD 6 Jeugd 7 Van de predikanten 8 Kerkmuziek 8 Van de kerkenraad 8 Kerkrentmeesters 11 Terugblik: gemeentebijeenkomst op 17 februari 11 De (oud) bewoners van Corel 12 Achter de schermen van de PGD: Taakgroep Eredienst 13 Van de koster…

14 Diaconie 14 Vanuit de diaconie 14 Bij de collectes van april 14 Mikondo 15 Alaya foundation 15 De Zwerfkerk 15 ZWO

17 Van mens tot mens 17 Wat beweegt de mens achter 18 Met naam en toenaam 19 Gemeente in beweging 19 Sacrale dans op palmzondag 19 Paasontbijt 19 Kinderen van Basisschool de Windroos in de Lebuinuskerk 20 Bezinning en Ontmoeting deze maanden 21 Het Deventer Kerkcafé 22 Renovare 22 Gebedsgroep 22 Kerk in de stad 22 Passage 22 In Onze Lebuinuskerk: Over de zerken 23 Groote Festival 25 Column Meester Geertshuis 26 mei concert 26 39e Voorjaarsconventie CWN 28 Vieringen April 2014

Bij de foto op de voorpagina: Inmiddels is Kirstin Gramlich al weer een half jaar cantor organist in onze Gemeente.

Naast de vertrouwde Lebuinuscantorij geeft Kirstin nu ook leiding aan een kindercantorij. Elke week beginnen de jongedames natuurlijk eerst heel serieus met het strekken en rekken en de ademoefeningen! Zie ook het interview met Kirstin op p. 17.

Ze zegt klein – niet nog groter Ze zegt langzaam – niet nog sneller Ze zegt zacht – niet met geweld Ze produceert niet – ze geneest Ze plundert niet – ze balanceert Haar moeder heet berouw en zij huilt Mijn hoop heet tesjoewa: de ommekeer En mijn moeders zeggen Er bestaat geen dag en geen uur voor niemand ter wereld waarop de ommekeer niet mogelijk is.

Dorothee Sölle

‘De ommekeer’ Guy Timmerman (Foto: www.guytimmerman.com)

Hoop Tien deugden voor het moderne leven reikt filosoof Alain de Botton aan; ze komen dit jaar aan de orde. Een deugd is een kwaliteit van leven waarin je jezelf kunt oefenen.

Met het oog op de Paastijd kiezen we dit keer voor de deugd ‘hoop’. Daarmee is De Botton bij ons aan een goed adres, want hoop wordt ons ook in het geloof met gulle hand geschonken. Hoop helpt ons om, ten volle bewust van déze werkelijkheid, verder te kijken naar een perspectief dat ons wacht. Het is ‘geen blind optimisme, maar een kwaliteit van de ziel, een gerichtheid van de geest, van het hart, voorbij de horizon verankerd’ (Vaclav Havel). De weg van Jezus kun je heel goed de weg van de hoop noemen. Altijd in de weer met de weerbarstige werkelijkheid, met ménsen en hun zoektocht: kijk er eens zó naar, zo zou het ook kunnen…

Alain de Botton heeft zijn deugden gevat in een ‘manifest voor atheïsten’. Uitdagend om te kijken hoe zijn benadering zich verhoudt tot die van ‘mensen van de weg’.

Hij vindt hoop lastig omdat het je kan opzadelen met ideeën over perfectie die toch nooit werkelijkheid zullen worden. Liever zet hij er (voor dagelijks gebruik) ambitie voor in de plaats, omdat daarin de inzet meeklinkt om er iets van te maken, terwijl je er tegelijk rekening mee houdt dat het niet allemaal lukt. Ambitie is niet het eerste woord waar ik aan denk bij hoop. En toch is er een overeenkomst met het gedicht van Dorothee Sölle. Zij koppelt hoop heel direct aan in beweging komen, iets doen: ommekeer. Hoop vraagt niet van ons om uit handen geven, maar juist ter hand te nemen, naar binnen en naar buiten toe. En dat is wat Alain de Botton ook beoogt met ambitie. Zijn ambitie met de tien deugden is bijvoorbeeld om het zielenleven van mensen te beïnvloeden, een kwaliteitsimpuls.

Als wij zeggen ‘hopen en bidden maar’ bedoelen we eerder dat iets zich helemaal aan onze inzet onttrekt, wij zijn uitgepraat en geven het over. Zo is het soms, zo mag het ook zijn. Maar in eerste aanleg is hoop iets wat niet passief maakt, maar juist activeert. En daarmee een kwaliteit waarin je je kunt oefenen, zoals ommekeer een uiting van hoop kan zijn.

Wij leven toe naar Pasen en zitten nu midden in de confronterende veertigdagentijd. Hoe houdbaar is de weg van de hoop eigenlijk? We weten hoe het Jezus vergaan is. Het raakt aan de diepte van hoop – succes niet verzekerd. Desalniettemin een waarde in leven en geloven die de moeite waard is om vast te houden, wat er ook gebeurt. God heeft het er niet bij gelaten toen Jezus de dood werd ingejaagd. Hij heeft hem erdoorheen gehaald en hem weer doen opstaan. Voor ons een ontegenzeggelijke bron van vreugde en hoop, om op onze beurt handen en voeten aan te geven.

Misschien is de belangrijkste kwaliteit van hoop wel dat we die niet uit onszelf hoeven putten, maar dat die ons van Godswege wordt aangereikt. Niet altijd gemakkelijk, zeker niet, maar alleszins de moeite waard. Laat het een hoopvol Paasfeest mogen worden! ds. Saar Hoogendijk

Tien deugden voor het moderne leven

Mijn hoop heet tesjoewa: de ommekeer, haar moeder heet berouw en zij huilt om wat zij heeft aangericht Ze keert zich en loopt langzaam, voetje voor voetje de andere kant op

3

Bij de diensten 4

Veertigdagentijd Thema: ‘Wachtwoorden in de nacht’ We trekken met Jezus mee op de weg die loopt door de diepte naar het licht. Veertig is het getal in de bijbel dat een periode van leren aanduidt, van inkeer en bezinning op de betekenis van Gods Woord voor ons leven. Ook voor steeds meer protestanten een tijd van vasten, van afzien van bijvoorbeeld wijn of het gebruik van de auto, juist om die bezinning te ondersteunen. In de kerk verdwijnt de uitbundigheid van het gloria. De kleur van het kleed op de tafel en van de stola wordt paars, kleur van inkeer.

Ook dit jaar werken we in deze periode met een project. Ditmaal luidt het thema ‘Wachtwoorden in de nacht’. Elke zondag krijgen we een ander wachtwoord door, een woord dat de bijbel of de traditie ons aanreikt om bij stil te staan in de tijd voor Pasen; een woord dat een venster opent op een leven met God in het voetspoor van Christus. Een woord om het mee uit te houden in het leven! In de christelijke traditie kreeg elke zondag in de veertigdagentijd een eigen naam, vaak ontleend aan de intochtspsalm die dan gezongen werd. Het wachtwoord heeft meestal te maken met de naam van de zondag. Bij elke intochtpsalm zal in de veertigdagentijd door een cantorij, koor of solist (Jos Smeets) een antifoon gezongen worden, die bij die psalm hoort. U vindt deze antifonen in het nieuwe Liedboek op blz. 968 en 969, nr. 535 b,c,d,e,f en g.

Zondag 6 april 5e zondag van de Veertig dagen, zondag Judica ‘Verschaf mij recht’ Lezingen Ezechiël 37:1-14, Johannes 11: 1-44 Wachtwoord: Recht doen Kleur: paars M.m.v. liedboekcantorij.

De naam van de zondag en verbonden daarmee het wachtwoord is ontleend aan de intochtspsalm, psalm 43:1 Verschaf mij recht, God Over opwekking uit de dood gaat het verhaal van vandaag, over mensen

die door God tot hun recht mogen komen, rechtop mogen staan. Twee intrigerende verhalen... een visioen van Ezechiel over dorre beenderen die tot leven komen en over Lazarus, de broer van Martha, en Maria die nieuw leven van Jezus ontvangt.

Zondag 13 april Palmpasen Lezingen Jesaja 50: 4-7, Matteus 21: 1-9 Wachtwoord: Bevrijden Kleur: paars Met medewerking van de kindercantorij.

Bij de viering van Palmpasen lezen we het verhaal van de intocht van Jezus in Jeruzalem. In de versie van Matteus zijn daar twee ezels bij betrokken. Een ezelin en haar jong. Het komt vaker voor dat Matteus twee noemt, waar andere evangelisten één zeggen. Twee dat staat voor Israel en de volken. Het staat ook voor getuigen. Een getuigenis van twee is waar. Mens en dier getuigen van het koningschap.

De kinderen uit verschillende kerken zijn aan het begin van de dienst aanwezig met hun ouders en met hun thuis versierde palmpaasstokken. Onze eigen kindercantorij zal zingen, voor het eerst in een ochtenddienst. Kort na het begin van de dienst trekken alle kinderen met ouders en kindernevendienstleiding zingend achter de ezel aan naar de Russisch Orthodoxe kerk en daarna naar Broederenkerk.

In de dienst maken we daarna een omslag door. Heden Hosanna, morgen Kruisigt hem. De intentie kantelt van Palmtakken zwaaien naar Passie, dat is Lijden. In kleur en klank maken we de overgang naar de ingetogenheid van de Stille Week.

Zie ook Sacrale dans op pag. 19.

Maandag 14 april, dinsdag 15 april, woensdag 16 april 19.30 uur Kleur: paars In drie korte korte, sobere avondgebeden rond het thema van ‘Wachtwoorden in de nacht’ en ‘de fries van de luisterenden’ van Ernst Barlach komen we deze week bijeen. Welke wachtwoorden klinken in de diepe nacht van lijden en verdriet die over

Jezus heen viel? Met welke wachtwoorden houden wij het uit in onze tijd en in onze nachten? Hoe luisteren we naar de wachtwoorden die ons uit de bijbel tegemoet komen?

De vespers zijn voorbereid door een werkgroep, die speciaal voor de stille week is samengesteld. Hierin zitten: Heidi van Limburg Stirum, Thijs Karrenbeld, Heidi Schröder, Inge en Mark Rozema, Ida Smeijers, Ingrid de Zwart en Saar Hoogendijk.

Vanaf witte donderdag wordt er in feite één dienst gehouden die verspreid over de dagen plaatsvindt.

Daarom is er geen zegen aan het einde van Witte Donderdag, maar pas weer op de Paasmorgen…

Witte Donderdag, 17 april, 19.30 uur Lezingen Johannes 13:1-29 (gedeelten) Kleur: wit Voorzanger: Jos Smeets Het klassieke verhaal van Witte Donderdag, de voetwassing, lezen we weer vanavond; een leven in dienstbaarheid wordt ons voorgedaan, aan de tafel van de Heer.

Deze avond vieren we de instelling van het avondmaal, waarin die dienstbaarheid aan God en aan elkaar centraal staat. De gedachtenis in het delen van brood en wijn is belangrijk om het vol te houden op de weg van de gebrokenheid. We vieren de maaltijd in de kring. Waar liefde is en goedheid daar is God. Ubi caritas et amor Deus ibi est. Dat brengen we ons zingend te binnen terwijl we gedenken. Na afloop wordt de tafel leeggeruimd, de kleur en de aankleding verdwijnt. Morgen gaat de dienst verder.

Goede Vrijdag, 18 april 19.30 uur Lezingen Psalm 22, Matteus 26:3675 en 27:1-66 Kleur: geen M.m.v. de Lebuinuscantorij en gemeenteleden.

‘Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten’ het woord dat Jezus uitroept aan het kruis voor hij de geest geeft. Jezus citeert psalm 22.

De cantorij zingt de woorden in een toonzetting van Bardos. Zingend en

Stille Zaterdag, 19 april Paaswakedienst, 22 uur vervolgd in de crypte, Lezing o.a. Mattheus 28:57-66 Kleur: geen De nachtwake begint in stilte op het Hoogkoor. Deze avond ligt het accent op het waken bij het graf, wachtend op het licht. We luisteren naar verhalen uit de bijbel, maar ook uit de actualiteit. Misschien zijn er ook verhalen uit de schrijfwedstrijd rond Etty Hillesum die zich ervoor lenen deze avond of ergens in de nacht te horen.

Na deze eenvoudige dienst gaan sommigen naar huis. Anderen dalen af in de crypte en blijven daar de hele nacht of een deel van de nacht, dat kan ook. Iedereen kan op elk moment van de nacht weggaan of juist binnenkomen om mee te waken. De deur aan de Kleine Poot is vanaf 23.00 uur open. Vanaf 5.50 uur gewoon weer de ingang onder de toren.

Meestal groeit het aantal deelnemers weer sterk vanaf een uur of vijf. Vanaf 23.30 uur lezen we in elk geval elk half uur verhalen uit de bijbel of anderszins, zingen een Taizélied en steken steeds een kaars meer aan. In de consistorie kunnen we terecht om ons even te warmen.

Daar liggen inspirerende boeken, er is soep, brood, koffie en thee. Wie er zijn zien samen uit naar het licht dat terugkomt.

Paasvroegdienst 20 april, 6.30 uur Lezing: Mattheus 28:1-15 Kleur: wit Met medewerking van de kindercantorij Bij de mensen die (een deel van de nacht) waakten in de crypte voegen zich tussen 6.00 en 6.30 uur degenen die bij het ontsteken van de nieuwe paaskaars willen zijn. Wan-

neer deze aangestoken is roept de diaken van dienst uit: ‘Licht van Christus’. Dan gaan we de trap op.

Terwijl we zingen steekt ieder zijn of haar kaars aan het licht van de opstanding van Christus aan. We trekken zingend door de kerk langs Revius, de tien geboden, het hemels Jeruzalem en het doopvont. Op het hoogkoor vieren we met jong en oud de Opstanding uit de dood. We delen in een heel eenvoudige viering brood en wijn, om te proeven waartoe we als mens op aarde bestemd zijn: samen delen wat God ons aanreikt.

Na de vroege dienst kunnen de kinderen paaseieren zoeken en samen met de ouders en wie maar wil de toren beklimmen. Het uitzicht over de nog stille stad is voor velen nog steeds een onvergetelijke ervaring!

Paasontbijt, 20 april 8.30 uur Om half negen begint het paasontbijt. Daarna ruimen we met elkaar op. Een deel gaat naar huis om nu te gaan slapen, een ander deel doet mee aan de grote viering die om 10.00 u. begint.

Zie ook pagina 19!

Paasmorgendienst 20 april, 10.00 uur Lezingen Exodus 14: 9-14, Johannes 20: 1-9 Kleur: wit Met medewerking van Margriet Stok en de Lebuinuscantorij, begeleid door een aantal instrumentalisten, o.l.v. Kirstin Gramlich .

In de morgendienst wordt de Paaskaars vanaf het hoogkoor de gemeente in gedragen. De jubel barst los: Halleluja. Alles wat adem heeft love de Eeuwige. We vieren de overwinning op de dood, de opstanding van Jezus Christus. Muziek van Monteverdi klinkt, ps. 111, Confitebor Dominum, ik wil de Heer loven met heel mijn hart. Twee volwassen geloofsleerlingen zullen in deze paasmorgendienst belijdenis van hun geloof afleggen, Heidi van Limburg Stirum en Thijs Karrenbeld, Thijs zal daarbij ook de Heilige Doop ontvangen.

In de weken na Pasen, de zondagen van Pasen volgen we het alter-

natieve leesrooster. We lezen uit de eerste brief van Petrus, waarin we onderwijzingen aantreffen over de discipline van de gelovigen.

27 april, Tweede zondag van Pasen 10 uur

Bij de diensten

biddend horen we het verhaal van het lijden, de kruisiging, het sterven van Jezus. Een dag waarop verlaten het wachtwoord lijkt. Met Jezus blijven we God aanroepen. Een confronterende dag. We gaan stil naar huis.

Nu begint het grote waken… morgen zien we elkaar weer in de kerk en zetten we de dienst voort.

Quasi modo geniti, als pasgeborenen Lezingen Leviticus 11: 44-45, 1 Petrus 1: 13-25 Kleur: wit Deze zondag wordt ook wel ‘beloken Pasen’ genoemd. Het woord beloken is een oud woord voor gesloten. Op deze zondag wordt het paasfeest vanouds afgesloten. De geloofsleerlingen die met Pasen gedoopt werden en dan een wit nieuw gewaad aangereikt kregen, als teken van hun nieuwe leven, trokken op deze zondag dat gewaad weer uit.

27 april, 15.00 uur Magistraatviering in de Magistraatskapel (ingang onder de toren). Voor zoekers van stilte, voor mensen die actief mee willen doen in het gesprek over de Bijbel, voor wie een licht wil branden als gebed om kracht voor zichzelf of een ander, voor wie de dans van de ontmoeting wat lijkt. Deze viering wordt voorbereid door mensen van het Meester Geertshuis, Paters Maristen en de PGD: Ceciel, Rozemarijn, Jan, Elisabeth, Wilma, Ria en Jet.

4 mei, Derde zondag van Pasen 10 uur Lezingen 1 Petrus 2: 1-10 Kleur: wit Met medewerking van de Liedboekcantorij Vandaag worden we bepaald bij de gedachte dat we terugkeren naar de herder, naar Jezus, die onze ziel behoedt. Jezus de hoeksteen die het volk van de heidenen verbonden heeft met het volk van de joden.

Wij mogen horen bij Christus, de levende, een steen door mensen afgekeurd, door God tot hoeksteen gemaakt. Laten wij daarom als levende stenen dienen voor de bouw van een nieuw leven en een nieuwe wereld.

Neemt u zoveel mogelijk uw eigen liedboeken mee naar de kerk?

5

Binnen onze PGD

Jeugd

Catechese en kindercantorij Tot de Pasen is er tiener- en snuffelcatechese. De kindercantorij gaat nog door na de Pasen en de Paasvakantie op 8, 15, en 22 mei. In april oefent ze op 10 april en Witte Donderdag vanaf 18.30!

Palmpaasoptocht Alle kinderen zijn hartelijk welkom op Palmzondag om 9.45 uur in de kerk met hun palmpaasstokken. De houten latten hiervoor zijn o.a te koop bij Jan Rauw, vlak bij de Lebuinuskerk! Bij de bakker koop je een haantje, of je bakt het zelf. Aan het begin van de dienst gaan alle kinderen achter de ezel aan voor een klein tochtje door de stad, naar de Russisch orthodoxe kerk en de Broederenkerk. Met de kindernevendienst keren onze kinderen tenslotte weer terug naar de Lebuinus! Ouders kunnen meelopen of in onze kerk op de kinderen wachten!

Sirkelslag Young

6

Op vrijdag 7 februari vond Sirkelslag Young plaats. Een interactief online spel voor tieners. Honderden jongerengroepen uit heel Nederland gingen de strijd tegen elkaar aan. Stipt om 19.30 uur zaten we achter de computer en startte het spel. We voerden allemaal leuke opdrachten uit, die te maken hadden met het thema van dit jaar ‘liefde’: o.a. een ‘waar of niet-waar’ spel, een dropveter- en spagettistafette, een cupsong en een opdracht waarbij er buiten foto’s gemaakt moesten worden. Meie, Juliette, Jelle en Hella zijn op pad geweest om gevulde wijnglazen, trouwringen, de kleuren van de regenboog én zichzelf op foto’s te zetten. Onze eindscore was middelmatig, maar wat was het een leuke avond!

Jeugdkerk Op 16 februari was er jeugdkerk voor de 12-plussers We zaten midden in de Olympische Spelen en wat kan je dan beter doen dat het hebben over sport en geloof!? We deden een shuttle run test, we hoorden woorden van Paulus over atleten en hoe geloof in God kan lijken op dat wat een atleet doet. Allebei gaan ze voor een doel en zetten ze hier dingen voor opzij! We zagen filmpjes van groepen voetbalsupporters, bedevaartgangers én beelden van de EO jongerendag. Want: bij al deze evenementen komen grote groepen mensen bij elkaar voor iets of iemand. Meie won de beker bij de sport- en Bijbelquiz en tot slot zagen we hoe sporters bijgelovig kunnen zijn.

Het was een leuke, sportieve ochtend!

Op 16 maart was er ook jeugdkerk voor de 12-plussers.

We hebben het verhaal gelezen van Jezus die in de tempel de orde herstelt en die zegt: ‘Mijn huis moet een huis van gebed zijn’. Vervolgens hebben we gewerkt met de levensparelarmband: achttien verschillende kralen met verschillende thema’s. Zoals de Godsparel, de stilteparels, de relaxparel, de doopparel, de liefdesparels, de ikparel, de parel van het leven en de parel van de nacht en de geheime parels. We hebben de 18 parels in kaarsvorm aangestoken en stilgestaan bij de betekenis. Tenslotte hebben de jongeren allemaal hun eigen levensparelketting gemaakt. Op 20 april is er geen jeugdkerk voor de 12-plussers, i.v.m. Pasen.

2 maart was er jeugdkerk voor de 15-plussers. De vastentijd was nét begonnen, dus werd er met elkaar nagedacht over wat dit kan inhouden. Hoe kun je vasten in deze tijd een plek geven? Wat betekent vasten? Bijvoorbeeld geen toetje, maar ook: minder internet, tv, whatsapp. Het bleek een moeilijk onderwerp te zijn. In april komen we hier op terug. Op 6 april is er wederom een moeilijk onderwerp: Pasen. Wat vieren we eigenlijk met Pasen en waarom wordt er wel eens gezegd dat Pasen het belangrijkste christelijke feest is? Allemaal vragen die we samen gaan onderzoeken. Op 6 april komt Heidi, de nieuwe jeugdwerkster, zich voorstellen aan de oudste groep.

Film & Friet Op vrijdagavond 21 februari was er een filmavond in het jeugdhonk voor alle jeugdkerkers, georganiseerd door Bert en Marjolein. Ook jongeren uit de Rooms Katholieke kerken in Deventer waren hiervoor uitgenodigd, en zo kwam er een behoorlijk grote groep jongeren vanuit de Titus Brandsmakerk naar ons jeugdhonk. We begonnen met een kennismakingsspel a.d.h.v. een kaartspel. Daarna aten we friet. Na een flinke verbouwing van het honk om voor iedereen plaats te maken, keken we de film Evan Almighty. Een komische film over het congreslid Evan. Zijn leven staat flink op zijn klop wanneer God aan hem verschijnt en Evan de opdracht krijgt om een ark voor God te bouwen… Het was een hele gezellige avond met elkaar!

The Passion Op 17 april, Witte Donderdag, gaan we naar The Passion in Groningen. Alle jongeren vanaf twaalf jaar zijn hiervoor uitgenodigd. Ook voor jong volwassenen is dit een leuke activiteit om aan deel te nemen. The Passion is een groot muzikaal tv evenement, waarbij bekende zangers en zangeressen optreden en het lijdensverhaal op een nieuwe, moderne manier verteld wordt. Dit jaar is Jan Dulles (3 J’s) Jezus en Simone Kleinsma speelt Maria. We willen dit samen met andere jongerengroepen uit kerken in Deventer organiseren en ook gezamenlijk reizen. Dit betekent waarschijnlijk dat we aan het einde van de middag vertrekken en laat in de avond terug zijn. Opgeven kan tot 1 april. Voor vragen en opgave: Heidi Schröder jeugd@pkn-deventer.nl, 0645254213.

Ga je mee op kampweekend?

Op 29, 30 en 31 augustus gaan we weer op kamp! Zet deze datum in je agenda! Als je tussen de acht en achttien jaar bent, ben je hier van harte voor uitgenodigd. We willen weer naar Summercamp Heino gaan, en als het mogelijk is twee huizen reserveren. Zo kunnen we de groep in tweeën splitsen en verblijven leeftijdsgenoten bij elkaar. In Summercamp Heino is een o.a. zwembad, een disco en een bios! Wil je alvast een kijkje nemen, ga dan naar www.heino.nl.

Als je meegaat, wil je je dan aanmelden vóór de zomervakantie bij Heidi Schröder (jeugd@pkn-deventer.nl)?

Ook kun je bij Heidi terecht als je vragen hierover hebt.

Meer informatie over het kamp kun je ook in o.a. volgende Wervels lezen.

Bij de afbeelding op de voorkant van de orde van dienst in de veertig dagen tijd In de veertig dagen tijd treft u op de voorkant van de orde van dienst steeds een (detail van een) beeld aan, van Ernst Barlach (Wedel, Pinneberg, 1870-Rostock, 1938).

Barlach was een Duitse expressionistische beeldhouwer en schrijver. Hij volgde een opleiding tot kunstschilder en beeldhouwer in Dresden, Parijs en Florence. Vanaf 1897 werkte hij als vrij kunstenaar. In 1910 verhuisde hij naar Güstrow in Mecklenburg, waar hij een atelier/woonhuis liet bouwen aan de Inselsee. Hij schiep hier zijn belangrijkste werken. Hij maakte o.a diverse herdenkingsen oorlogsmonumenten: in 1922 Schmerzensmutter in Kiel; in 1929 Der Schwebende in de kathedraal van Güstrow; in 1928 Der Geistkämpfer in Kiel; in 1929 het Magdeburger Ehrenmal in de dom van Maagdenburg en in 1931 het Hamburger Ehrenmal.

In 1937 kreeg hij een expositieverbod opgelegd door het toenmalige Duitse regime. Zijn kunstuitingen werden door de nazi’s beschouwd als Entartete Kunst, ontaarde kunst. Meer dan 400 werken werden als zodanig uit openbare collecties verwijderd.

De beelden van Barlach die we als predikanten kozen voor de voorkant van de orde van dienst vormen een serie, die luisterende mensen laat zien. We kozen dit uit bij het thema van de veertigdagentijd, ‘Wachtwoorden in de nacht’.

Gods woorden die we aangereikt krijgen vragen een luisterende houding van ons. Luisteren kan op verschillende manieren. Dat laat Barlach zien in deze beelden die hij begin jaren ’30 maakte uit eikenhout.

Hij noemde het Der Fries der Lauschenden, Het fries van de luisterenden. We zien mensen die al luisterend een bron aanboren die hen kracht schenkt en leidt op hun weg door het leven. Ze zwerven niet doelloos rond, ze laten zich niet klein krijgen; ze openen zich voor een hogere stem die hen boven henzelf uittilt. Dat doen zij elk op hun eigen wijze. Barlach vertolkt dat (v.l.n.r.) in : de dromer, de gelovige, de danseres, de blinde, de wandelaar, de pelgrim, de gevoelsmens, de begenadigde,en de verwachtende.

Ds. Ingrid Pasen in zicht Waar kunnen wij iets van God zien of ervaren? In de natuur? In de kunst? In de kerk? In de ontmoeting tussen mensen? Met kerst horen we dat we God kunnen ontdekken in een kwetsbaar kind. Daar kunnen we wel mee uit de voeten. Het is eigenlijk helemaal niet moeilijk om in een kind iets te ervaren van Gods aanwezigheid. Met het kerstevangelie kunnen we daarom als kerk nog wel voor de dag komen. Maar met het verhaal van Jezus als volwassene wordt het moeilijker. Dat is niet lieflijk en be-

Binnen onze PGD

Van de predikanten

grijpelijk, met dat rauwe einde aan het kruis. Dat we iets van Gods aanwezigheid en zelfs iets van Gods grootheid zouden kunnen ontdekken in die mens die daar vernederd aan het kruis hangt, dat is marketing-technisch een slecht verhaal om het geloof over te dragen. Dan doet ‘de natuur’ het beter. Velen ervaren iets van Gods majesteit tijdens een bergwandeling bijvoorbeeld. Maar toch houdt dat verhaal van het kruis het, al eeuwenlang. Het blijft prikken en steken, het blijft een appél op ons doen.

Hoe kan dat toch? Elk jaar cirkelen we in deze tijd weer rond dat weerbarstige geheim van het kruis. Zegt het ons misschien dat we onze ideeën over wie God is steeds weer moeten opgeven of op z’n minst moeten bijstellen? ds. Ingrid de Zwart Ds. Saar Het is een tijd vol uitdagingen en initiatieven. Voor het eerst stonden we met de Zwerfkerk tussen markt en winkelcentrum in Keizerslanden. We maakten reclame voor ‘De Omdenkers’ en hadden leuke (en soms lastige) gesprekken, ook met ‘oude bekenden’. Voor herhaling vatbaar! De groothuisbezoeken kregen alvast een vervolg, en er zit nog meer in het vat. Blij zijn we met de nieuwe ouderling Aliejenne Beumer, werkzaam in de secties 12, 13 en 14 (respectievelijk Landsherenkwartier, Ludgeruskwartier en Oranjekwartier), te bereiken via j.a.beumer@ gmail.com.

De afgelopen weken zijn een aantal gemeenteleden overleden, zodat de pastorale aandacht vooral naar de nabestaanden ging. Het leiden van enkele uitvaarten vroeg de nodige tijd.

Nu leven we toe naar Pasen, voor de tweede keer als hele gemeente in de Lebuinuskerk. Vorig jaar bleek hoezeer het zoeken was om verschillende tradities bijeen te brengen. Dat proces vraagt nog tijd en aandacht. Voor dit jaar hebben we afgesproken om de diensten op zaterdag en zondag op dezelfde manier te houden, namelijk zo dat op zaterdagavond de nachtwake wordt ingeleid. De dienst heeft het karakter van ‘de wacht bij het graf’. Het past denk ik heel goed om daar ook actuele teksten te laten horen waarin betrokkenheid bij lijdende, verslagen mensen naar voren komt.

Het licht van Pasen wordt in de Paasvroegdienst aangestoken. Vorig jaar maakte ik dat voor het eerst mee. Om te beginnen maakte het door de kraakheldere nacht naar de kerk fietsen al indruk. En dan aankomen in de nog donkere kerk, waar steeds meer mensen zich verzamelden in de crypte om vervolgens achter het licht van Pasen aan te gaan. Dit jaar zal de kindercantorij meezingen in de vroegdienst!

Het is natuurlijk echt anders dan hoe het in veel andere kerken gaat, wanneer tijdens de Paaswake op zaterdagavond het licht binnengedragen wordt, een voorzichtig begin van Pasen. Tot de gemeente zich in het volle licht op Paasmorgen weer verzamelt en juichend Pasen viert.

De ene traditie is niet beter dan de andere. Allemaal dingen om verder over na te denken. De taakgroep eredienst zal daarin het voortouw nemen. Fijn als we voor nu in elk geval ruim van hart en met nieuwsgierigheid kunnen meegaan in ‘hoe het gaat’, open voor nieuwe ervaringen.

7

Binnen onze PGD

Zó, dat het echt Pasen kan worden!

Nog leuk om te vertellen dat ik aan vier Ikon-diensten zal meewerken. Op radio 5 van 9-10 uur is iedere zondag een ‘Vermoeden-viering’. Vier predikanten zijn in gesprek met Annemiek Schrijver. Op 30 maart, 6, 13 en 27 april worden de diensten uitgezonden.

Van 26 april t/m 4 mei ben ik met vakantie. Voor waarneming kunt u bij ds. Ingrid de Zwart terecht.

Een goede tijd van Pasen gewenst! ds. Saar Hoogendijk ds. Elisabeth Zie rubriek ‘Van de kerkenraad’.

Kerkmuziek

Passie en Pasen met de Lebuinuscantorij

8

‘Wir setzen uns in Tränen nieder…’ Het slotkoor van de Mattheus Passion zal de komende weken weer overal klinken en laat niemand die het hoort onberoerd, welke levensovertuiging men ook is toegedaan. Het universele verhaal van Jezus’ lijden en dood is echter niet alleen door de grote Bach verklankt. De muziekgeschiedenis biedt een schat aan passiemuziek die heel wat minder vaak ten gehore wordt gebracht. Elk jaar worden er in de liturgie van de Stille Week en Pasen andere accenten gezet, waarmee de rijkdom en actualiteit van de evangelieteksten weer wordt aangetoond. De kerkmuziek kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren.

De Lebuinuscantorij zal tijdens de dienst van Goede Vrijdag onder meer twee stukken ten gehore brengen die doordringen tot de kern van het verhaal. ‘Tristis est anima mea’, is een motet uit de nalatenschap van Johann Kuhnau, Bach’s directe voorganger als cantor aan de Thomaskirche in Leipzig. De tekst komt uit Mattheus 26.

Het zijn uitspraken van Jezus in de hof van Gethsemane, kort voor zijn arrestatie: ‘Mijn ziel is dodelijk bedroefd, blijf hier met mij waken’. Minstens zo aangrijpend is het stuk ‘Eli, Eli’ van de Hongaarse componist György DeákBárdos uit 1928, waarin met ijzingwekkende akkoorden zijn maar al te menselijke vraag weerklinkt: ‘God, mijn god, waarom hebt gij mij verlaten?’.

Gelukkig breekt na dit moment van rouw en inkeer het feest van Pasen aan. Met medewerking van een ensemble van instrumentalisten en vocalisten zullen drie stukken klinken uit de ‘Selva Morale e Spirituale’ van Monteverdi, zijn bloemlezing van religieuze muziek. ‘Laudate Dominum’ (Psalm 117: ‘Loof de Heer, alle volken’), ‘Confitebor Terzo’ (Psalm 111: ‘Ik wil de Heer loven met heel mijn hart)’, ‘Beatus Vir’ (Psalm 112: ‘Zalig de man’). Een feest zal het zijn!

Van de kerkenraad Ds. Elisabeth Posthumus Meyjes moet helaas voorlopig haar werkzaamheden neerleggen i.v.m. gezondheidsproblemen. Pas op de plaats is nodig. Zij kan zich gelukkig nog wel door stad en land (en op het water!) bewegen, maar niet zo soepel als gehoopt. We wensen haar een voorspoedig herstel toe, met warmte die goed doet aan lijf en leden.

Een aantal taken is verdeeld over beide andere predikanten, terwijl ook een beroep gedaan wordt op collega’s

die kunnen bijspringen. Voor waarneming kunt u contact opnemen met Monique van Voorden van het kerkelijk bureau, tel. 645962 (van 9-12 uur). Zij verwijst u door naar de aanwezige predikant. Mocht u buiten kantooruren iemand nodig hebben, dan kunt u rechtstreeks contact opnemen met ds. Ingrid de Zwart (tel. 618328) of ds.

Saar Hoogendijk (tel. 547973).

De Liedboekcantorij waar Elisabeth leiding aan geeft gaat in de dienst van 6 april zingen o.l.v. Miranda Stevels. We zijn blij dat zij daartoe bereid is gevonden.

Namens de kerkenraad, Bernd IJspeert (scriba) Kerkrentmeesters

De actie kerkbalans Begin maart was 5 202.336 toegezegd als vrijwillige bijdrage. Dat is aanmerkelijk minder dan vorig jaar toen we begin april al 5 250.000 aan toezeggingen binnen hadden. Opvallend is dat veel minder gemeenteleden hebben gereageerd dan vorig jaar.

Van de 1725 verzonden antwoordkaarten hebben we tot nu toe slechts ruim 500 teruggekregen via de bus in de kerk of de post. Dat is 200 minder dan vorig jaar.

In de eerste plaats hartelijk dank aan de gevers! Maar ook een oproep aan u als u de antwoordkaart nog niet heeft ingeleverd om dat alsnog te doen. Op de balie liggen blanco antwoordkaarten en de bus staat klaar.

Hiernaast staat een uitgebreid overzicht van alle suggesties die binnen zijn gekomen om de financiële situatie van de PGD te verbeteren. Bernard van Leeuwen, administrerend kerkrentmeester

Instellen projectteam en teams deskundigen/ gemeenteleden Wat hebben we financieel nodig om kerkelijke gemeente te zijn? Het is duidelijk: zonder geld gaat ‘het’ niet. Maar wat is ‘het’? Het antwoord is: geïnspireerde en inspirerende gemeente zijn. We laten dat zien in ons persoonlijk leven, in ons gemeentewerk en door onze kerkelijke presentie in de stad. Daarbij is de Grote of Lebuinuskerk onze thuisbasis, een gastvrij huis voor ieder die er komt en een markant symbool van Deventer. Zij nodigt met haar toren uit om God te vertrouwen: Fide Deo. Maar ook de handen aan de ploeg. De kerkenraad heeft derhalve besloten een projectteam samen te stellen bestaande uit Wytze de Jong en Kleis Oenema (resp. voorzitter kerkenraad en college van kerkrentmeesters), ds.

Jelle van Nijen en twee nog te benoemen leden om te zoeken naar structurele oplossingen. Gemeenteleden zullen met leden van het projectteam samenwerken in kleine teams om activiteiten te analyseren en mogelijkheden tot verbetering aan te dragen.

Denk bij voorbeeld aan het proces van geldwerving. Hoe kunnen we dat verbeteren? Of aan verbetering van de opbrengsten en verlagen van de lasten van de Lebuinus.

Maar ook aan het beheersen van de kosten van de kerkdiensten en de informatieverstrekking via Wervel en website zonder daarbij de kwaliteit van het gemeente zijn uit het oog te verliezen. Het projectteam heeft het voornemen om de plannen begin juni op een gemeenteavond te presenteren. Daarna begint zo snel mogelijk de uitvoering.

Kleis Oenema voorzitter kerkrentmeesters

Suggesties uit de gemeente om de financiële situatie PGD te verbeteren

Sponsoracties organiseren zoals een bazaar. Dat zal tevens de naamsbekendheid vergroten van de kerk.

Haal baar?

+

Stenen van de buitenmuur verkopen zodat het een Wall of fame wordt.

++

Aan mensen van buiten een vrijwillige bijdrage vragen. Mensen die regelmatig kerk bezoeken en geen lid zijn benaderen.

++

Donateurschip buiten de kerkelijke gemeente mogelijk maken en organiseren.

++

Commentaar

Status

Prima. Wie gaat dat trekken? Jeugdwerk?

Het is ook mogelijk om ruitjes met naam te verkopen en in de glas in lood ramen te plaatsen.

Actie is reeds gestart t.a.v. regelmatige bezoekers.

Gestart

De Stichting Vrienden heeft een lijst met donateurs.

Gestart Ook anderen benaderen.

Een Brocantemarkt organiseren aan het einde van overzomeren.

-

Een leuke actie maar vraagt veel voorbereiding en een aantal actieve leden die zich jarenlang willen inzetten. Vergelijkbaar met Kerstmarkt. Eén activiteit is te organiseren, twee is moeilijk.

Voor de kerstmarkt houten kerstklokjes maken, die versieren en verkopen.

+

Kan thuis worden voorbereid en voor een goede prijs verkocht.

Gemeenteleden vragen om oude/klassieke kerstversieringen en die verkopen bij de kerstmarkt

+

Is erg populair en levert relatief veel geld op.

Gemeenteleden taarten laten bakken en die verkopen in de zondagdienst en bij markten/kerstmarkt.

+

Markt organiseren rondom plant en tuin, landleven, gezonde voeding.

-

Benefietconcert door koren die in de kerk zingen zoals Euterpe, DVE, onze cantorijen.

++

Kaarten verkopen met opbrengst voor de kerk.

Crowdfunding. De cantorij komt zingen als je ervoor betaalt b.v.

+/-

Verder uitwerken.

In de kerk liggen exemplaren van de Wervel om mee te nemen of in te kijken. Aantal terugbrengen.

Werken met inkijkexemplaren op balies en winkel met verwijzing naar website.

+

Het aantal Wervels is inmiddels teruggebracht van 1800 naar 1600. Kan waarschijnlijk terug naar 1500 Gestart of 1400.

De Grote Kerk is een prima trouwlocatie. Officiële trouwlocatie worden.

++

Inmiddels zijn we ook een burgerlijke trouwlocatie.

Klaar

Meer verhuur van de Grote Kerk.

+

De beheerscommissie werkt daar aan.

Gestart

Sponsors voor het gebouw zoeken en vinden.

++

De beheerscommissie werkt daar aan. Ook de ComGestart missie die zich bezighoudt met fondswerving.

Meer publiciteit voor de activiteiten in de Grote Kerk.

++

Dat is zeker noodzakelijk. Actie Taakgroep CommuGestart nicatie.

Talenten verkopen.

+/-

Verder uitwerken.

Vergt veel voorbereiding en een groep actieve vrijwilligers.

Kooktalenten benutten door thuisgekookte maaltijden te verkopen. Een running dinner met voorgerecht op 1 plaats, het hoofdgerecht op een andere plaats en het dessert op een derde locatie.

+

Koffiebus neerzetten bij het uitgiftemeubel.

+

Dat is inmiddels geregeld. De bus staat er weer.

Klaar

Geen of eenvoudige koekjes bij de koffie.

+

Dat gebeurt al.

Klaar

Twee keer per jaar collecteren voor de koffie.

+

Niet nodig als de koffiebus goed functioneert.

Door vrijwilligers papierwerk zoals brieven en de Wervel laten rondbrengen. Ook in Schalkhaar.

-

Kosten-baten afweging geeft aan dat in sommige gevallen verzending per post goedkoper, sneller en beter is.

Beperken kopieerwerk en portokosten.

+

Door gebruik van nieuwe liedboek is aantal kopieën In uitvoesterk verminderd. Nieuw contract met een besparing ring van 5 3600 per jaar bij 12.000 kopieën afgesloten.

Een boeket bloemen per zondag.

Bloemen mee laten nemen door de gemeenteleden.

Werken met bloemenbonnen van b.v. 5 10. Gemeenteleden kopen bonnen waarmee de kerk bloemen koopt.

+

?? ++

Iedereen moet 10% van het bruto inkomen geven.

--

Binnen onze PGD

Acties

Lekker en samenbindend.

Brengt nog meer mensen bij elkaar.

Er wordt vooral gekeken wie een bloemetje nodig heeft ter bemoediging of ondersteuning. Meestal 3 boeketten maar soms ook 2 of minder.

In uitvoeWe willen graag kwaliteit bewaken en in de hand ring houden.

Met bloemenbonnen is kwaliteit gewaarborgd.

Dat is in de huidige maatschappij en ons systeem van inkomsten en uitgaven niet mogelijk.

9

Binnen onze PGD

Commissie van wijze economen met visie instellen om de situatie te analyseren en om met oplossingen te komen.

++

Oliebollen verkopen.

+/-

Betere planning activiteiten zodat we minder hoeven stoken, minder licht gebruiken.

Meer besprekingen van taakgroepen bij leden thuis.

Reclameriksja kopen om toeristen in de zomer bij en in de kerk rond te rijden. Uiteraard tegen betaling.

Een open en uitnodigende kerk zijn. Is tevens evangelisatie.

Bezoekers laten betalen.

Offerblok/collectebus bij uitgang zetten voor giften.

+

+/++

In april komt de voorzitter van de kerkenraad met een uitgewerkt plan voor een Commissie Fondswerving en actieplannen.

Er moeten in de loop van 2014 gekwalificeerde vrijwilligers gevonden worden om deeg te maken, en te bakken. Verkopers zijn wel te vinden.

Niet meer op Oudejaarsdag maar een dag eerder?

De beheerscommissie probeert dat zoveel mogelijk te doen.

In Kleine vergadering thuis organiseren helpt daarbij. uitvoering Prima idee. Bovendien goed als lichamelijke oefening, maar wie gaat er fietsen?

Dat proberen we inderdaad te zijn.

--

Ongeveer 50 000 bezoekers per jaar. Als die allemaal een bijdrage in het offerblok zouden stoppen In van 5 1 kom je uit op een prachtig bedrag. Het offeruitvoering blok moet dan niet te missen zijn en bezoekers aanmoedigen te geven. Het offerblok wordt aangepast.

++

Onderdeel van de Commissie Fondswerving. Plan klaar in juni. Wordt in plan opgenomen. Stichting Vrienden krijgt nieuwe bestuursleden vanuit de Deventer gemeenschap.

Het aanschrijven/mailen van congresorganisaties met folder (nog te maken...)

++

Taakgroep Communicatie samen met Beheerscommissie.

Nog meer samenwerking met VVV.

++

De samenwerking is goed. Folders liggen over en In weer op de balie. Afspraken met VVV lopen goed. uitvoering

Poster in het Westportaal vernieuwen.

++

Inderdaad. Taakgroep Communicatie.

Het aanboren van relevante fondsen.

Serviceclubs zoals Rotary - Lions- Kiwanis- Juniorkamer weer benaderen.

Geld voor toiletbezoek weer invoeren.

10 Actiever mailen en minder brievenpost.

Gemeente pressen om voor de Lebuinus te kiezen voor aantal evenementen.

Pieter Leeflang actief weer inzetten – naast Kirstin – voor programmering concerten.

+/++ +

+

De bus staat er weer.

Klaar

Prima. Het kerkelijk bureau heeft steeds meer emailadressen Gebeurt. Goed overleg met de Gemeente Deventer.

In uitvoering

Pieter speelt daarin nog een belangrijke rol.

De Beheerscie. wil in de zomermaanden iedere zaterdag een activiteit programmeren in de kerk. Publiceren van jaaragenda met activiteiten via de media.

De gekleurde Lebuinuskaarsen van het torentje gaan verkopen.

+

Prima. Ze staan klaar.

Fleecedekens klaar hebben liggen voor mensen die kou een argument vinden om niet te komen.

+

We hebben in de kerk warmtekussentjes liggen. Komende winter gebruiken.

Ook collectebonnen voor 5 euro... en voor 1 en 2 euro.

++

Met ingang van 1 april 2014 zijn die beschikbaar bij Klaar Kerkelijk bureau.

Klaar

Studenten van een ontwerpopleiding vragen een ontwerp te maken voor een offerblok waarin mensen wel iets in moeten gooien.

+

Het huidige offerblok wordt aangepast en aantrek- In uitvoekelijk gemaakt. Eventueel een nieuw ontwerp laten ring maken.

Studenten een voorstel laten maken voor fondswerving. Saxion heeft passende opleidingen.

+

Voorstel Commissie Fondswerving afwachten.

++

Wat kosten de activiteiten eigenlijk? Kan het goedkoper? Goede kwaliteit blijft uitgangspunt.

+/-

Kaartjes inclusief consumptie. Wenselijk? Effect op bezoek? Taakgroep Eredienst moet zich uitspreken.

++

We hebben twee keer per jaar overleg met de buurgemeenten. Nauwere samenwerking is op langere termijn noodzakelijk en ook gewenst.

Kosten-baten analyse maken van kerkelijke activiteiten Kaartjes verkopen voor het Kerkcafé?

Toewerken naar nauwe samenwerking met naburige gemeenten zoals PKN Colmschate, Diepenveen en Lettele/Okkenbroek. Gemeenschappelijke activiteiten. Eventueel gezamenlijk kerkblad en bemensing.

Meer suggesties en/of commentaar graag mailen naar Kleis Oenema, voorzitter CvK: cvk-vz@pkn-deventer.nl

Eerst is er een gezellig geroezemoes in de koffiehoek, dan nodigt Saar Hoogendijk ons uit om in de buurt van de preekstoel te komen zitten. Het zal vanavond gaan over wie wij zijn en wie we zouden kunnen zijn. Saar leest een stukje voor uit het mission statement van de Protestantse Gemeente Deventer. Over een visioen van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde die we zien oplichten. Als gemeente willen we een open huis zijn voor allen, ondanks verschillen. We zijn nieuwsgierig naar elkaars verhaal en worden erdoor verrijkt. Het zijn grote woorden, we zijn gelukkig met elk stapje in de goede richting.

Wytze de Jong heet ons welkom en zegt dat het hoog tijd wordt weer eens met elkaar te praten na alle moeilijke beslissingen. Een aantal jaren geleden is gebleken dat we het bij ongewijzigd beleid niet zouden redden. Door subsidie, legaten en inzet van de kerkrentmeesters is er veel bereikt in deze kerk. Meer kerkgangers dan in de drie afzonderlijke kerken in deze mooie omgeving. Goed geregeld met acht taakgroepen, die worden ondersteund en aangestuurd door de predikanten. We hebben veel om dankbaar te zijn maar toch ook zorgen, die zijn vooral financieel, door krimpende inkomsten. Alsof het sluiten van de twee kerken geen effect heeft gehad. Het doel van vanavond is verantwoording af te leggen en zorgen te delen: ‘We zijn de gemeente van Christus in rijkdom en zorgen’.

Daarna komt Kleis Oenema ons wat over de financiën vertellen. Hij laat vol trots de mooie nieuwe folder zien die is gemaakt op zoek naar meer vrienden van de kerk.

Wat kunnen we als gemeente doen om onze financiële situatie te verbeteren? 60% van de kerkgangers is boven de 60 jaar en die betalen 70% van de bijdrage. Voor de begroting voor 2014 is 5150.000 extra nodig. Er is een jeugdwerker gekomen en ondersteuning bij het kerkelijk bureau. Bij blijvende krimpende inkomsten op termijn is het gevolg: minder personeel en er zal meer aan vrijwilligers worden gevraagd. ‘Maar we streven naar groei, dus dat liever niet!’

We worden uitgenodigd in groepjes van vier te brainstormen en alle ideeën op grote vellen te zetten. Er komt heel wat los. Kleis neemt alle suggesties dankbaar mee en nodigt uit ook nog nieuwe invallen per mail te sturen.

(Zie de tabel hiernaast en pag. 9 waar de suggesties in verwerkt zijn.) We zijn allemaal onder de indruk van het gat in de financiën. Er wordt in de pauze nog flink over nagepraat. Daarna laten we dat rusten en gaan verder over hoe zijn we als gemeente. Er is veel instemming over het samengaan in deze kerk . ‘Blijf zo gastvrij als we nu zijn’ wordt er gezegd.

De taakgroep eredienst stelt zich voor met Elisabeth Posthumus Meyjes en Anneke Smeets. De werkgroep houdt zich bezig met de evaluatie van de kerkdienst door bespreking na de dienst met een vaste lijst met vragen.

Ze dragen zorg voor de avonddiensten, rouw- en trouwdiensten. Zorg voor cantorijen en hoe vieren tieners een dienst. Ze blijven op zoek naar liturgisch meubilair. Ook wordt er gedacht over een ‘plek’ voor dopelingen, zoals er nu een boek bestaat met de namen van de overledenen van onze gemeente. Anneke vertelt over de evaluatie

van het avondmaal en hoe we dat in de toekomst zullen gaan vieren. Met een lopend avondmaal en een andere opstelling van de stoelen, met een middenpad, zodat het een mooie viering is. Geen experiment maar sacrament.

Daarna vertelt Ingrid de Zwart over de taakgroep pastoraat. Deze groep heeft zorg voor een welkomstteam en toerusting contactpersonen. Hoe breng je verdieping aan in een pastoraal gesprek. En ze organiseren het groot huisbezoek. Ingrid vertelt dat er achttien secties zijn, met nog vacatures want niet alle secties hebben de volledige bemensing.

Tenslotte zingen we onder leiding van Elisabeth een avondlied, zelfs een canon. Daarna lopen we nog een beetje rond om naar de nieuwe consistorie, toiletten en vooral de jeugdruimte te kijken. Ik hoor van Kleis dat er ook toestemming van de gemeente is om een invalidentoilet aan te leggen, daarvoor wordt ‘Revius’ verplaatst en een oude uitgang weer hersteld. Wat is alles mooi opgeknapt, toch wel bijzonder dat dit mede dankzij een groot legaat mogelijk was.

Hannie van den Bovenkamp-van Schie

Binnen onze PGD

Terugblik: gemeentebijeenkomst op 17 februari

De (oud) bewoners van Corel Mevrouw Corel, een niet onbemiddelde gereformeerde dame, legde in begin jaren zestig van de vorige eeuw de eerste steen voor wat huize Corel is gaan heten. Op de plek waar Corel gebouwd is, stond eerst de gereformeerde kapel. Hier gingen mensen naar de kerk vanuit de Zandweerd. Later gingen zij naar de Smedenstraat en daarna naar Het Open Hof. Corel is dus altijd echt een gereformeerd huis geweest.

De komende tijd sluiten in rap tempo verzorgingshuizen hun deuren. Woon je al in een verzorgingshuis en je hebt daar zorg en ondersteuning, dan houd je die. Het kan alleen wel zo zijn dat je dan in een ander huis moet gaan wonen. Bijvoorbeeld ergens anders in de stad, of een dorp verderop. Zoals bekend kregen de bewoners van Corel, onderdeel van de Solisgroep, in juni 2013 te horen dat het verzorgingshuis gesloten zou worden. De mensen in de aanleunwoningen (Hoog Corel en de Willem Kloosstraat) konden er blijven wonen. Maar alle voorzieningen, waar iedereen gebruik van kon maken, zoals samen eten, samen activiteiten doen of gewoon elkaar in de gemeenschappelijke ruimte ontmoeten zouden verdwijnen. U heeft er in het nieuws voldoende over kunnen lezen, horen en zien. Nu, maart 2014, zijn er veel mensen verhuisd en zijn er mensen in Corel blijven wonen. De redactie van de Wervel was benieuwd hoe het nu met hen gaat en zocht hen op.

Ik maakte met hen kennis tijdens het bijwonen van de weeksluiting op vrijdagavond om 19.00 uur in de grote ruimte van St. Jurrien. In een kring werd een korte viering gehouden. Wat mij opviel was de combinatie van kracht en kwetsbaarheid die oudere mensen met zich mee dragen en uitstralen. Ik voelde me opgenomen in hun kring, bad, zong en luisterde met hen mee en na afloop waren er kleine gesprekjes met een kop koffie of thee. Ik vertelde hen wat ik kwam doen en dat ik graag over hen wilde schrijven in de Wervel. Een paar weken later ben ik terug gegaan en maakte weer een weeksluiting mee en dat zal ik blijven doen.

11

Binnen onze PGD 12

Ik had gedacht dat mensen enthousiast ja zouden zeggen op mijn vraag of ik over hen mocht schrijven in de Wervel. Ik wilde graag schrijven over hoe het nu met hen gaat, of zij zich een beetje thuis zijn gaan voelen in hun nieuwe huis, hun nieuwe woonsituatie. Maar zo makkelijk bleek dat niet te zijn. Eigenlijk wilde men niet meer praten over hoe ingrijpend hun leven veranderd is, of over hoe moeilijk het is om het besluit te nemen om te verhuizen.

‘Vanaf november woon ik nu in St.Jurrien’ zegt een mevrouw. ‘Voor ik het wist was ik hier. Ik heb het allemaal achter me gelaten. Ik ben moe en wil hier verder’. ‘Ze hebben ons uit elkaar gerukt. Hier zeggen de mensen van St.Jurrien dat zij het niet leuk vinden dat wij hier zijn komen wonen, maar wij vonden het ook niet leuk om weg te gaan. Maar nu, nu wordt het steeds een beetje meer mijn thuis’. En iemand anders zegt: ‘In Corel zat ik in het paradijs. Mooi uitzicht, mooi balkon. Nu heb ik ook een mooie kamer, maar de sfeer is zo anders, de winkels zijn verder weg. En ik mis vooral de saamhorigheid. De mensen van Corel en de mensen van St.Jurrien trekken niet samen op. De mensen van Corel waren veelal kerkelijk en de mensen van St.Jurrien niet’. ‘Ach ja’ zegt weer iemand anders, Het was een hele overgang, mijn nieuwe huiskamer is veel kleiner dan in Corel. Ik moest meubels wegdoen en de driezitsbank moest vervangen worden voor een tweezits’.

Voor mij staan bovenstaande flarden van gesprekjes voor: ‘We moeten en willen verder. We blijven niet bij de pakken neerzitten’. En soms krijgen tijdens deze gesprekjes emoties nog even de overhand, maar dat wil men dan eigenlijk niet laten zien. Hun kracht en de moed om verder te gaan, ontroert mij. Het zou je maar gebeuren, denk ik. Verplicht vertrekken van de plaats waarvan je ooit gedacht hebt dat het je laatste huis zou zijn en waar alles vertrouwd en veilig is.

Een paar weken later heb ik toch nog een afspraak met een mevrouw die nog in Corel woont. Zij woont al zeventien jaar in een van de appartementen van Corel en weet nog steeds niet definitief welk besluit zij zal nemen, blijven of weggaan. Ze doet alles nog zelf, heeft geen echte zorg nodig en is heel blij dat ze nog zo helder van geest is. En dat wil ze graag zo houden.

‘Ik denk vaak, wat wil ik eigenlijk’ zegt ze. ‘Ik vind het heel lastig om daar een antwoord op te vinden. Hoe lang heb ik nog te leven? Vaak hoor je dat het geestelijk en lichamelijk niet goed gaat met mensen die als ze oud zijn nog moeten verhuizen. Wat gaat er met mij gebeuren, als ik besluit om weg te gaan, denk ik dan. Nu kan ik alles nog zelf. Ik doe zelf mijn boodschappen, de winkels zijn dichtbij. Ik woon hier al zeventien jaar. Ik ben hier samen met mijn man gaan wonen en nu woon ik al weer zes jaar alleen. Het is zo mijn huis, zo mijn thuis. Het ene moment wil ik blijven en het andere moment wil ik wel weg. Maar hoe lang zal ik er nog zijn? Hier in het gebouw is het wel heel erg veranderd. Voor mijn gevoel is het onveiliger geworden. Veel bewoners van de gang zijn vertrokken. Het is leeg. Ik ben alerter geworden, let meer op, sluit alles beter af. Ik wist wat er was, wat ik had. En nu, nu is het afwachten. Wie komen hier wonen. Hoe zal het gaan? Ik hoop dat het ook voor mij in de toekomst leefbaar blijft.

Eerst dacht ik en dat denk ik af en toe nog, ik ga ook weg.

In dit gebouw is geen ontmoetingsruimte meer, er worden geen activiteiten meer georganiseerd, geen weeksluiting. Ik kan niet meer met andere mensen samen eten. Ik eet nu alleen. Op vrijdag ga ik nu altijd naar St. Jurrien. Een taxi brengt mij, ik doe mee met de activiteiten daar, eet daar tussen de middag. Ga in de loop van de middag even naar huis om te rusten en omdat ik graag bij de weeksluiting wil zijn brengt een taxi mij tegen zeven uur weer naar St.Jurrien. Om half negen ben ik weer thuis. Ik heb dan wel een heel vermoeiende dag achter de rug. Vroeger kon ik, als ik moe werd, gewoon even naar huis gaan. Nu kan dat niet meer, het is nu allemaal van te voren geregeld. Ik heb aan Vestia gevraagd of er misschien beneden een ontmoetingsruimte zou kunnen komen, maar daar hebben ze nog niet op gereageerd. Ach ja, eigenlijk wil ik gewoon blijven, maar hoe gaat het zich hier allemaal ontwikkelen? Nu is er nog een verhuiskosten vergoeding. Maar hoe lang zal die er nog zijn? Ik sta wel ingeschreven bij de Bloemendaal en St. Jurrien. maar ik wil eigenlijk niet kleiner wonen’.

‘Natuurlijk kan ik bellen als ik zorg nodig heb, maar ik mis de inbedding zo. Het geeft nu veel meer het gevoel dat ik er alleen voor sta. Gelukkig heb ik mijn kinderen en kleinkinderen. Ze wonen wel wat ver, maar ik kan ze altijd bellen en mailen. Kijk ik heb een eigen laptop. Ik heb computerles gehad en nu kan ik mailen, ook naar mijn dochter die nu met vakantie is’.

Mevrouw vertelt mij hoe goed ze het met haar man gehad heeft, over alle reizen die ze samen gemaakt hebben. Veel geluk en vreugde om op terug te zien. Geluk en vreugde die ze ook in de toekomst graag zou willen blijven voelen.

Ik neem afscheid, bedank haar en beloof om terug te komen. Onderweg naar huis denk ik aan al die kleine verhalen die ik gehoord heb en die allemaal voortkwamen uit het grote politieke verhaal van deze tijd. Ik denk aan verdriet, onmacht, moed en kracht en ik denk aan een lied van Huub Oosterhuis dat ik graag aan alle (oud) bewoners van Corel wil geven.

‘Die mij droeg op adelaarsvleugels Die mij hebt geworpen in de ruimte En als ik krijsend viel, mij ondervangen Met uw wieken en weer opgegooid Totdat ik vliegen kon op eigen kracht’.

Thilde de Haan Achter de schermen van de PGD

Taakgroep Eredienst De eredienst is een belangrijk onderdeel van het samenzijn in de gemeente. Vanuit de kerkenraad heeft de taakgroep de opdracht om beleid aangaande de eredienst voor te bereiden en beleidskeuzes van de kerkenraad verder uit te werken.

De wekelijkse dienst op de zondagmorgen is de basis. Er zijn in onze gemeente echter ook veel andere kleinere of grotere diensten: de Magistraatviering, de vespers, het Coventrygebed op vrijdag, de kerstnachtdienst en de diensten in de Goede week. De taakgroep eredienst werkt daar achter de schermen aan mee.

Gemeente in beweging Binnen onze PGD

We zijn nu ruim een jaar samen onderweg als één gemeente. We merken hoe vreugdevol het is als de kerk vol is, om voluit te zingen en naar Kirstin op het orgel of de piano te luisteren, om in alle rust naar de preek van onze dominees te luisteren en om de kinderen vrij de kerk in te zien huppelen als ze terugkomen van hun eigen dienst. We voelen dat het begint te wennen, maar ook dat het op onvermoede momenten soms ook nog zo vreemd kan zijn. Voor veranderingen in de diensten zijn we allemaal gevoelig. Dit vergt veel luisteren, zorgvuldige afstemming en soms inleveren. Als taakgroep doen we ons best om signalen vanuit de gemeente goed op te vangen en de verbinding te leggen naar de kerkenraad.

Aanvankelijk moesten we ook binnen de taakgroep aan elkaar wennen, maar gaandeweg ontstaat er openheid, vertrouwen en ook plezier in de besprekingen.

Vorig jaar was het afscheid van Jan Kleinbussink en Jeroen van Kleef en de komst van Kirstin Gramlich een grote verandering. Teus de Mik werd tweede organist en we zijn van drie naar twee cantorijen gegaan. Het nieuwe liedboek werd geïntroduceerd.

We hebben geprobeerd om een klankbordgroep samen te stellen uit de breedte van de gemeente om daarin geregeld de diensten te evalueren. Dit is nog niet goed van de grond gekomen. We merken dat voor dergelijke extra activiteiten niet veel belangstelling bestaat, terwijl er tijdens de koffie na de dienst wel volop nagepraat wordt.

We zoeken naar vormen die aansluiten bij wat vanzelf al ontstaat. Misschien laten we de ‘social media’ nog te veel liggen?

Ook houden we ons als taakgroep bezig met een goede vorm voor de viering van het avondmaal, zodat dat iedereen, jong en oud, daar goed aan deel kan nemen en we als gemeente gestalte kunnen geven aan het lichaam van Christus.

We zijn bezig met de vormgeving van een plek in de kerk om onze dopelingen te gedenken. We willen dit jaar met de gemeente in gesprek gaan over de verdere inrichting van het liturgisch centrum. We bekijken verouderde formulieren voor doop en huwelijk opnieuw.

Nu de nieuwe jeugdwerker is gearriveerd, willen we

Taakgroep Eredienst. Op de foto v.l.n.r.: Diederik Hagenbeek, Hanny Jansen, Anneke Smeets-Schouten, Kirstin Gramlich, Elisabeth Posthumus Meyjes, Ineke Magdelijns en Eric de Ridder. Niet op de foto: Hans Stevels. (Foto: Pieter Leeflang.) meer werk gaan maken van de plek van kinderen in de eredienst. Onlangs waren er wisselingen in de lectorengroep. Martin Walton werd gevraagd om een lectorentraining te geven.

Zo is er steeds veel werk aan de kerk én er zit muziek in!

We verzuchten in de taakgroep wel eens dat er te veel activiteiten zijn in de kerk, dat we verlangen naar gewone rustige diensten. Laten we, hoe dan ook, de lofzang gaande houden.

Een hartelijke groet van alle taakgroepleden Van de koster…

Blij verrast was ik, toen ik jongstleden Valentijnsdag een boeket bloemen kreeg van de CDA-fractie van de gemeente Deventer. Het gaf ten huize van de koster al echt een lentegevoel. Voeg daar het mooie weer, dat in maart is losgebarsten, aan toe en de lentestemming is compleet. In de Lebuinuskerk is ‘de Week van de techniek’ ook een ijkpunt in de lente. Traditioneel veel kinderen in de kerk en dit jaar gaan we nog een dagje extra door: heerlijk, alhoewel ik na een week van gejoel en geschreeuw de stilte ook weer iets meer weet te waarderen, maar dat terzijde. De lente brengt ook met zich mee dat veel mensen weer op de fiets stappen. Maar toch wil ik hier ook nog even stilstaan bij het parkeren op zondagochtend. Het is voor de meeste kerkgangers wel bekend hoe en waar er geparkeerd kan worden. Heeft u desondanks nog vragen, neem dan contact op met de koster. Extra aandacht vragen de koopzondagen (de eerste zondag van de maand) waarop het Team Toezicht actief is om het parkeerbeleid in de binnenstad te waarborgen. Let op deze dagen dan ook extra goed op waar u parkeert! Overigens zoeken we vrijwilligers die op deze dagen buiten rondom de kerk willen zijn om ons wagenpark te beschermen en zo nodig aan Team Toezicht uit te

13

Binnen onze PGD

kunnen leggen wat we eraan gedaan hebben om binnen de afspraken te blijven. Heeft u interesse, laat het de koster weten.

Een paar maanden geleden ben ik benaderd door St. Vluchteling of er in de kerk plaats is voor vrijwilligerswerk. Welnu, daar waren we snel uit en sinds een paar maanden werkt Sebastien bij ons. Hij begint inmiddels de ‘sores van de kerk’ goed onder de knie te krijgen.

Sinds maart is ook Jannies erbij en we hopen dat hij het net zo naar zijn zin zal krijgen als Sebastien. Beide heren welkom in onze kerk. Ik wens jullie veel plezier en veel Nederlandse taal- en spraakkennis toe. Inmiddels is het tochtsluis in het Westportaal gerealiseerd. Het betekent een einde aan de wind die voelbaar vrij spel had in de kerk. En tegelijkertijd geeft het ‘meer entree’ aan de kerk dan voorheen en... weer 124 glasplaatjes erbij die schoongehouden dienen te worden.

Het winkeltje is sinds enige tijd ook in het bezit van eigen

geluidsapperatuur om tijdens openingsuren de kerk te voorzien van mooie muziek. De speakers zijn in de orgelbalustrade geplaatst. Het is dus soms net of het orgel speelt. De kwaliteit van het geluid is dusdanig goed dat zelfs de organisten denken dat er live gespeeld wordt!

Het komt de sfeer in de kerk en winkel zeer zeker ten goede, met dank aan de vrijwilliger voor zijn ondernomen actie en het beschikbaar stellen van zijn apparatuur! Inmiddels ben ik alweer druk bezig met het paasontbijt en vervolgens de lintjesregen die gelukkig weer in de Grote of Lebuinuskerk plaatsvindt. Ook wordt Deventer op Stelten al weer in de steigers gezet en ook de eerste vergadering voor de boekenzondag is reeds gepasseerd. Voor wat het paasontbijt betreft: ik hoop er samen met u weer een succesvolle editie van te maken.

Vanaf deze plek wens ik u dan ook alvast heerlijke paasdagen toe.

Marco Heemskerk

Diaconie

Vanuit de diaconie

organisatie van boeren. Zij ondersteunen de boeren zodat zij betere prijzen krijgen voor hun producten. Irrigatie, waterputten, zaaigoed. Meststoffen en microkredieten hebben al veel boeren en boerinnen blijvend geholpen.

20 april Voedselbank te Deventer en jeugdwerk JOP De eerste collecte is voor de voedselbank die alle hulp kunnen gebruiken nu ze gaan verhuizen.

De tweede collecte is voor jeugdwerk JOP. JOP staat voor Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk. Duizenden vrijwilligers zetten zich in voor kinderen en jongeren in en rond de kerk. JOP gelooft dat de passie voor kinderen/jongeren het verschil maakt in het contact met hen.

27 april Diaconie en Eredienst Kerkmuziek De eerste collecte is voor de Diaconie.

De tweede collecte gaat naar Eredienst Kerkmuziek.

Houd de lofzang gaande! In de zondagse eredienst is muziek van groot belang. In muziek en zang uiten we onze gevoelens van zorg en verdriet, maar ook van blijdschap, hoop en vertrouwen. De protestantse kerk ondersteunt de gemeenten om muziek te laten klinken door het maken van toerustingsmateriaal en het organiseren van bijeenkomsten voor predikanten, kerkmusici, cantorijen en gemeenteleden, bijvoorbeeld over het liedboek dat in 2013 verscheen. Want het in gebruik nemen van een nieuw liedboek is niet voor iedere gemeente even makkelijk.

14

Wist u dat de Diaconie een caravan verhuurt?

Weet u al wat u deze vakantie gaat doen? Als u nog geen plannen heeft gemaakt denk er dan eens over na om gebruik te maken van de stacaravan op camping de Jagerstee te Epe. De caravan is uitgerust met allerlei hedendaags comfort; u hoeft alleen maar uw eigen handdoeken, theedoeken en keukendoeken mee te nemen. Dus geen overvolle auto met campingspullen, zelfs voor fietsen is gezorgd. Op de camping bevinden zich o.a. een winkel, restaurant en zwembad. Het is mogelijk de caravan te huren voor een (mid-)week of weekeinde. Door gebruik te maken van de caravan steunt u de Diaconie zodat zij mensen van een vakantie kunnen laten genieten die door omstandigheden soms al jaren niet meer op vakantie zijn geweest. Het wordt dan dubbel genieten als u weet, dat met uw geld u ook andere mensen een fijne vakantie kunt bezorgen.

Meer informatie is te verkrijgen bij: Heero Meerveld.

(0570) 608090 of heeromeerveld27@kpnmail.nl

Bij de collectes van april 6 april Meester Geertshuis en de kerk Eenzaam in Nederland, iets om stil bij te staan. Immers, in een samenleving die steeds ingewikkelder en onpersoonlijker wordt, valt het niet altijd mee om je staande te houden. Zeker als je weinig geld hebt, als je geen vrienden of familie hebt op wie je kunt terugvallen, of als je gevlucht bent naar ons land. Dan is het goed om mensen te ontmoeten die voor jou openstaan, die jou inspireren om met anderen te delen en kracht te hervinden om verder te gaan. Meester Geertshuis is zo’n plek waar vrijwilligers en een beroepskracht mensen zo nodig doorverwijzen om passende ondersteuning te vinden.

13 april Kerk in Actie werelddiaconaat en kerk Sta stil bij droogte in Burkina Faso. Het klimaat verandert en in Burkina Faso weten ze daar alles van: de droge tijd duurt veel langer en als de regen eenmaal valt, is deze hard en slaat het de oogst kapot. Onder de naam ODE werken tien kerken samen aan duurzame landbouw en

Mikondo Dank u wel!

Op 11 februari kregen we de collecteopbrengst van de eerste collecte van 19 januari overgemaakt: het mooie bedrag van 5 242,30 voor Mikondo. Dit kwam als geroepen. Tijdens de regenperiode was een deel van een muur bij de toiletgroep in Mikondo ingestort. De muur was al wel weer opgebouwd maar nog niet geschilderd: daar hadden we het geld nog niet voor. Op 12 februari kregen we bericht uit Mikondo dat de inspectie was komen controleren. De boodschap was duidelijk, de muur moet zo snel mogelijk geschilderd worden, want anders…

Dank zij uw giften konden we direct reageren, de totale

Alaya foundation Met onze dank voor uw bijdrage via de collecte van 16 februari, wil ik dit stukje tekst beginnen. Een bedrag van 5 400,89; het gaat goed gebruikt worden.

Op de foto ziet u weeskinderen die niet goed door hun familie werden verzorgd, ondanks financiële bijdragen.

De leefomstandigheden waren zo dat in overleg is besloten de kinderen, vier jongens, onder begeleiding van de Alafya Foundation te plaatsen.

De oudste drie gaan naar kostschool in Sunyani. Grandma Judy, een Amerikaanse, die de jongens al een paar jaar financieel ondersteunde en momenteel weer in Ghana is, heeft in overleg dit alles geregeld. Overlegd klinkt simpel maar er is, ik weet het zeker, meer dan 1000 km per auto voor afgelegd waarvan de helft over zeer slechte wegen. Dit is zomaar een voorval om u iets te laten delen in problemen die je tegen kan komen als je financieel kinderen ondersteunt en regelmatig onderzoekt of alles goed gaat. Genoemde vier jongens hebben nu een goede plek en goede begeleiding. Hopen en bidden dat deze kinderen hun weg zullen vinden en dat de Alaya Foundation in staat zal zijn hen te blijven volgen.

Wilt u ons steunen? Op de tafel in de hal liggen al onze zakelijke gegevens. Voor de stichting: Elly Harleman van Noort De Zwerfkerk De zwerfkerk staat donderdag 10 april van 11.30 tot 14 uur weer op de Brink. Het is een initiatief van mensen uit kerken en uit het Meester Geertshuis. Zij willen contacten leggen met mensen in de stad, door samen een schilderij te maken op de wand van de zwerfkerk (een caravan). Dit onder het genot van een kop soep of een kop koffie. Iedereen is welkom. De caravan staat geparkeerd aan de zijkant van de Waag, tegenover de bibliotheek.

ZWO

Oikocredit: Een studie over ‘Geld en goed’ Onlangs is een boek verschenen: ‘Geld en goed, lessen voor welwillende kapitalisten’, geschreven door nota bene een theoloog, tevens journalist, Arjan Broers. Heeft geld dan iets met je visie op het leven te maken? De schrijver betoogt van wel. Geld is een middel en geen doel. Dienstbaarheid moet de basis van een bank zijn: geld gebruiken waarvoor het in handen gegeven is. En evenzo dienstverlenen aan wie bij jou komt lenen. Als voorbeeld geeft de schrijver hier Oikocredit, dat met zijn geld de armsten bereikt. Het uitlenen gaat aan lokale microfinancieringsinstellingen, die dan voor de microkredieten zorgen en aan (landbouw)coöperaties. Oikocredit helpt hen dikwijls met ontwikkeling van goede bedrijfsprocessen en knowhow. Particulieren en organisaties investeren in Oikocredit, dat het geïnvesteerde kapitaal gebruikt om uit te lenen. De aandeelhouders zijn tevreden met een klein rendement. Ze vragen Oikocredit niet om een hoger dividend maar naar hun verdere ontwikkeling, en hoe ze goed voor hun klanten zorgen.

Voor kerkelijk en financieel geïnteresseerden is het boek aan te bevelen. Voor gespreksgroepen is het een aanrader. Het heeft duidelijke standpunten waarover goed te discussiëren valt. Afgelopen najaar heeft Oikocredit een aantal informatiedagen met name voor kerkelijk geïnteresseerden gehouden die goed bezocht zijn. Oikocredit is in 1975 opgericht vanuit de Wereldraad van Kerken en heeft na een aarzelend begin zich internationaal een naam verworven in de wereld van ontwikkelingssamenwerking tot aan de Wereldbank toe. Maar laten de kerken deze internationale bekende instelling die uit hen voortkomt niet een beetje links liggen? Ben Simmens, in 2012 nog directeur van Oikocredit International, zei daarover ongeveer het volgende: ‘het zou fantastisch zijn als de kerken Oikocredit nog veel meer beschouwen als ‘hun’ organisatie, ‘hun’ antwoord op het terrein van zinvol investeren, hun deel-antwoord op het vlak van armoedebestrijding.’

Jaap Wiegers,Regiocoördinator Oikocredit Overijssel jaapwiegers@home.nl, (0570) 565566 Geld en goed. Lessen voor welwillende kapitalisten, Arjan Broers, Skandalon, 16,50.

Zie ook www.oikocredit.nl/wat-doen-wij

Op weg naar Fair Trade Duurzaamheid: onze verantwoordelijkheid!

Dat was het thema van de Gelderse Netwerkdag Kerk en Milieu 8 maart jl. Vandaar dat wij, twee leden van de werkgroep Fair Trade, deze dag hebben bijgewoond om inspiratie en informatie op te doen. Omdat er niemand van de kerkrentmeesters in de gelegenheid was om ons te vergezellen is de informatie over het thema duurzaamheid en Fair Trade naar hen doorgestuurd.

Twee predikanten en een pater spraken over spiritualiteit en duurzaamheid. Duurzaamheid in de kerk lukt alleen als de drijfveer van binnenuit komt. Kerkgemeenschappen hebben de Bijbelse opdracht om de schepping te bewerken en te bewaren. Gedurende de dag bleek dat

Diaconie

kosten waren bijna 200 euro. Alle gevers heel hartelijk dank voor uw bijdrage.

Weet u dat u met bijvoorbeeld drie euro per maand een leerling adopteert in zijn lagere schooltijd? Banknummer NL37 INGB 000 9394095 t.n.v. de Vrienden van Mikondo is daarvoor een uitstekende plaats. Door onze ANBI-status zijn uw giften aan de Vrienden van Mikondo (net zoals uw kerkelijke bijdragen) aftrekbaar van de belasting.

Meer informatie? Bel Dewes van Lohuizen (0570-621390) of kijk eens op www.mikondo.nl.

15

Diaconie

je het beste gewoon kunt beginnen. Geen woorden meer, maar daden. Inmiddels is de werkgroep bezig met een inventarisatie in ons kerkgebouw. Het blijkt dat er al enkele Fair Trade producten gebruikt worden maar het kan beter. Zodra duidelijk is hoe we er voorstaan en wat er meer moet gebeuren, kan de kerkenraad een beslissing nemen of wij verder op weg kunnen gaan om een Fair Trade kerkgemeenschap te worden.

Binnen de kerk is solidariteit een terugkerend thema.

Dat betekent niet alleen zorgen voor mensen hier, maar ook zorgen voor mensen in ontwikkelingslanden. Dat kan door te kiezen voor Fair Trade producten. Duurzame armoedebestrijding. Kies je voor Fair Trade, dan zorg je ervoor dat boeren en producenten in ontwikkelingslanden zelf kunnen investeren in hun toekomst. Via Fair Trade kunnen ze eten, huisvesting, kleding, scholing en gezondheidszorg betalen. Kerken hebben een voorbeeldfunctie. Wij kunnen laten zien wat verantwoord gedrag is door te kiezen voor Fair Trade.

De Ichtuskerk in Colmschate is al Fair Trade, de kerken in Diepenveen en Bathmen zijn ook op weg naar Fair Trade.

Paasgroetenkaarten voor gevangenen Op 6 april kunt u weer paasgroetenkaarten uit de kerk meenemen. U kent de zeven werken van barmhartigheid.

Een daarvan is ‘het bezoeken van gevangenen’. Door het sturen van een paasgroet komen we ook bij een gevangene en geven hem of haar een teken van hoop.

De ZWO-commissie hoopt dat velen van u een paasgroet zullen versturen.

16

Kerk in Actie vraagt uw voorbeden Nu het conflict in Oekraïne een dramatische wending heeft genomen, sluiten we aan bij de gebeden van de geestelijke leiders en inwoners van Oekraïne: ‘God geef kracht en wijsheid aan de leiders en het volk van Oekraïne, opdat het bloedvergieten stopt, het conflict op vreedzame wijze en met respect voor mensenrechten beëindigd wordt en een burgeroorlog voorkomen kan worden’.

Kerk in Actie Werelddag: Grenzeloos delen Grenzeloos delen in geloof, hoop en liefde. Op zaterdag 24 mei 2014 staat dit thema centraal op de Kerk in Actie Werelddag. Vanuit verschillende delen van de wereld komen er mensen samen om hun kennis en ervaring te delen. Wat kun je als Nederlander leren van iemand uit Indonesië en wat kan een Indonesiër leren van iemand uit Nederland? Welke gaven en talenten hebt u om met anderen te delen? Als christenen zijn we wereldwijd met elkaar verbonden. Deze verbondenheid kunt u ervaren op de Kerk in Actie Werelddag in De Glind bij Barneveld.

Laat u inspireren door verschillende culturen, maak kennis met mede christenen wereldwijd en kom uw kennis, gaven en talenten grenzeloos delen. Kom ook op zaterdag 24 mei vanaf 9.30 uur naar de Kerk in Actie Werelddag in Dorpscentrum de Glindster, Rudolphlaan 2, De Glind. Aanmelden: www.kerkinactie.nl/werelddag. De toegang is gratis. Van harte aanbevolen door de ZWOcommissie.

Namens de ZWO commissie, Eline Sizoo-de Vries

Terugblik: De Omdenkers: armoede op het toneel Het Open Hof was 6 en 7 maart omgetoverd tot een toneelzaal met een flinke tribune. Op het toneel stonden de ‘Omdenkers’, een groep mensen die in armoede leven, die buitenspel staan en die in een toneelstuk lieten zien wat dat betekent. Op de tribune zaten veel mensen uit onze kerk, bezoekers en begeleiders van het Meester Geertshuis en andere mensen uit of betrokken bij ‘de arme kant van Deventer’.

Het was een indrukwekkende voorstelling. Twee uur lang keken de aanwezigen naar een boeiend en soms ook geestig stuk met een grote afwisseling van scènes en muziek. Het was deels ‘toneel in toneel’, waardoor het stuk soms kantelde en dat maakte het extra boeiend.

De personages op het toneel waren heel verschillende types maar wel allemaal onvervalste mensen. Dat kwam ook, zoals bleek uit het nagesprek met de spelers, omdat veel van hen vooral zichzelf speelden. Het script was gebaseerd op gesprekken met arme mensen en met mensen om hen heen, zoals hulpverleners, ambtenaren en mensen van de kerk. Dat was goed te merken, want de scènes en de scherpe, soms schrijnende dialogen waren duidelijk uit het leven gegrepen. In het stuk kwamen ook een wethouder en een pastoor voor. De pastoor, een man met het hart op de goede plaats die zijn pastorale taak heel serieus nam, worstelde met de vraag hoe hij daar mee om moest gaan. Een rol die zeker de kerkgangers onder het publiek veel te denken gaf.

De acteurs, komend uit het hele land, speelden authentiek en professioneel. Er was dan ook een jaar hard aan gewerkt.

De theatervoorstelling werd georganiseerd door de Joseph Wresinsky Cultuur Stichting. Wresinsky was een Franse priester, die werkte in een opvangkamp voor daklozen. Zijn motto was: cultuur als wapen tegen armoede en zijn werkwijze: niet voor maar met de mensen. Die aanpak is tot op de dag van vandaag nog steeds uitgangspunt bij het werken met mensen die in armoede leven (De vierde wereld). Het spelen van dit stuk, dat in het hele land waardering krijgt, geeft de acteurs zelfvertrouwen. De bezoekers worden er op een indringende manier mee geconfronteerd wat het betekent om in onze tijd in armoede te moeten leven en worden daarover aan het denken gezet. Wij werden bepaald bij de vraag wat wij als kerk en als kerkleden voor deze mensen kunnen betekenen. Onze diaconie heeft er daarom heel goed aan gedaan deze voorstelling voor de tweede keer naar Deventer te halen. Een treffende start van de vastentijd.

Misschien komen de Omdenkers volgend jaar weer naar Deventer. In dat geval: van harte aanbevolen.

Gerard Sizoo

Twelloseweg 8 Twelloseweg 8 7419 BJBJ Deventer 7419 Deventer telefoon 0570 - 612273 telefoon 0570 - 612273 fax 0570 - 618025 www.tenkate-deventer.nl fax 0570 - 618025 info@tenkate-deventer.nl www.tenkate-deventer.nl info@tenkate-deventer.nl

Van mens tot mens

Wat beweegt de mens achter

Cantor-organist Kistin Gramlich, ervaringen na een half jaar ‘Hoe bevalt het?’ Ik val maar meteen met de deur in huis als we in de Magistraatskapel zitten en Roely haar foto’s heeft geschoten. ‘Goed!’ klinkt het zonder aarzeling.

‘Ik vind het een warme en hartelijke kerkgemeenschap.

Open, welwillende mensen’.

Kirstin Gramlich werkt nu ruim een half jaar bij de Protestantse gemeente Deventer en ze voelt zich hier thuis.

Ze is blij met de vele faciliteiten die ze hier heeft om te doen wat ze het liefste doet: kerkmuziek maken. Een vleugel, kistorgel, en koororgel en natuurlijk vooral het imposante orgel van Holtgräve. Ze is blij met de vlotte samenwerking met elk van de drie predikanten. Die hebben allemaal een basiskennis van kerkmuziek wat de communicatie eenvoudiger maakt. En ze vindt het een voorrecht te kunnen werken met een hele goede en gemotiveerde cantorij. Met al deze faciliteiten kan ze veel van haar passie voor kerkmuziek kwijt.

Ik roep haar eerste dienst in de Grote Kerk op 29 september in herinnering. Na de eerste lezing speelde zij op de vleugel een Metamorphosis van Philip Glass. Zowel het instrument als de muziekkeuze (‘minimal music’) waren verrassend. Het sloeg aan, want je kon een speld horen vallen. Ze houdt van Philip Glass, maar ze maakt meteen duidelijk, dat het daar niet om gaat. Haar persoonlijke voorkeuren zijn bijzaak. In iedere viering staan het the-

ma en de tekst van de dienst voor haar centraal. Dàt is het uitgangspunt, daar zoekt zij de kerkmuziek voor de dienst bij en die legt ze voor aan de voorganger. Een concert geven doet ze op andere dagen, op zondagochtend is de muziek dienend aan waar het in de viering om gaat.

De overweging in de dienst van september ging over verandering, over het kind van de weduwe van Sarefat, dat overleden was en weer tot leven werd gewekt. Daar paste voor haar deze ‘metamorphose’ van Glass heel goed bij.

In oktober, in een dienst toegesneden op mensen met een verstandelijke beperking, gaf Kirstin wel op een heel bijzondere manier klank aan de preek. Het ging over Elia op de berg Horeb. God kwam niet in een windvlaag , niet in een aardbeving en niet in een vuur, Hij toonde zich in een zachte bries. Tijdens de preek van Elisabeth werden die natuurverschijnselen steeds met mysterieuze klankkleuren door het orgel verbeeld. Maar ook hier was het orgelspel dienend aan het woord. De onverwachte, wonderlijke orgelklanken zullen menigeen zijn bijgebleven en daarmee waarschijnlijk ook het thema van de dienst.

Daarmee heeft dat orgelspel zijn functie vervuld. Kirstin vindt het ook wel een uitdaging om de vele klankmogelijkheden die het orgel in de Lebuinuskerk in zich heeft, allemaal uit te proberen. Een windvlaag in klank omzetten met half getrokken registers en een lage winddruk is daar een mooi voorbeeld van.

Kirstin was als heel jong kind al gefascineerd door het orgel. Ook toen raakte vooral de geestelijke muziek haar.

Toen ze vijf jaar was wilde ze blokfluit spelen om noten te leren lezen, maar ze zei er bij dat ze later orgel ging

17

Van mens tot mens 18

spelen. Ook haar pianolessen zag ze als voorbereiding op het orgel. Haar ouders waren geen musici, maar er werd veel gezongen thuis, vooral met kerst. Haar moeder zong in het kerkkoor van de Katholieke kerk in het dorp Weiher in het Odenwald. Zelf zong ze daar in een kinderkoor, nog voor ze kon lezen.

Haar hele middelbare schooltijd was zij gericht op de muziek. Ze had de sleutel van de kerk en mocht daar op het orgel. Ze nam orgelboeken mee naar school en ging direct na schooltijd of als er uren waren uitgevallen naar de kerk om te spelen. Als zestienjarige ging ze naar het Institut für Kirchenmusik in Mainz, waar ze orgel, koordirectie, zang en piano volgde. Het contact met andere leerlingen stimuleerde haar. Daarna volgde haar professionele opleiding kerkmuziek, orgel en koordirectie bij de Musikhochschule in Keulen en de conservatoria in den Haag en Amsterdam .

In Keulen werkte ze enige tijd in een Katholieke kerk, maar daar klikte het niet. Ze voelde zich er niet op haar plaats en had moeite met de sfeer in die kerkgemeenschap. Ze ging in Nederland verder studeren en viel af en toe in als organist in zowel protestantse als katholieke kerken in Amsterdam. Ze leidde er een protestants jongerenkoor. Door een koorlid werd ze attent gemaakt op een vacature cantor-organist bij de PKN-kerk in Purmerend. Ze kwam kort daarna in dienst en daar voelde ze zich wel helemaal thuis. Ze waardeerde de openheid en eerlijkheid in gesprekken met predikanten, leden van de kerkenraad en de cantorij. De onderlinge betrokkenheid, dat was wat ze in Keulen had gemist. En geleidelijk voelde zij zich ook theologisch steeds meer thuis in de protestantse kerk. Dat was voor haar ouders wel even moeilijk, maar ze zijn blij, dat hun dochter hier gelukkig is en dat er zo veel mensen zijn die naar haar omkijken.

In Amsterdam, een stad waar ze dol op is, ontmoette ze de man met wie ze nu al enkele jaren getrouwd is. Ze hebben een dochter, Marlene, van twee jaar. Haar man zingt mee met de Lebuinuscantorij.

Met naam en toenaam

Doop en belijdenis Op eerste paasdag zullen in de dienst van 10 uur twee catechumenen, volwassen geloofsleerlingen, belijdenis van hun geloof afleggen.

Heidi van Limburg Stirum en Thijs Karrenbeld. Beiden volgden in een intensieve periode een geloofscursus met met name veel bijbel-lezen en wikken en wegen. Heidi werd als kind gedoopt, en wil nu in een periode van bezinning in haar leven zelf die doop beamen. Thijs’ verlangen om gedoopt te worden werd sterker na het overlijden van zijn vader, John, die betrokken was bij onze gemeente. Daarom wil Thijs, hoewel hij in Amsterdam woont, hier in onze

Het dirigeren van de Lebuinuscantorij geeft haar veel voldoening. Ze prijst de kwaliteit en de betrokkenheid van de zangers en zangeressen. Ze noemt als voorbeeld een prachtig maar moeilijk koorwerk van Cyrillus Kreek uit Estland. De tekst was in de Estse taal, wat het er voor het koor niet eenvoudiger op maakte. Het kwam tijdens de dienst prachtig uit de verf en daar is ze dan oprecht dankbaar voor. Ook dit was een tekst die helemaal aansloot bij de overweging van die dienst.

Dat het haar gelukt is om een kindercantorij op te richten doet haar veel deugd. Het eerste optreden was tijdens de kinderkerstdienst op kerstavond. Toen waren er vooral veel ouders in de kerk. Op Palmzondag 13 april zullen ze weer zingen. Kirstin weet nog niet of dit koor een blijvertje is, maar ze zal er zeker veel energie in steken. Kinderen èn ouders hebben belangstelling, maar je moet er in blijven investeren, zegt ze. Kirstin neemt de ‘koordirectie’ van het kinderkoor heel serieus. ‘Het is misschien een ander niveau van zingen leren dan bij een volwassenenkoor, maar je moet er niet heel veel anders mee omgaan. Je moet dingen leuker voor hen maken, maar niet alles hoeft leuk te zijn. Ze moeten bijvoorbeeld ook inzingen, noten en tekst, net als een koor van volwassenen. Ik laat de kinderen ook uit het Liedboek zingen. Dan raken ze er vertrouwd mee’.

Ze is positief over het nieuwe Liedboek. ‘Het geeft een goed overzicht van het repertoire van de kerk van nu.

Kirstin werkt twee dagen in de week voor onze kerk. Ze reist op en neer vanuit Amsterdam en heeft in het westen nog enkele nevenactiviteiten zoals een koor in Amersfoort, leerlingen en concerten. Ze hoopt wel een keer naar Deventer te verhuizen, al zal ze dan Amsterdam wel missen. Ze hoopt hoe dan ook nog heel lang voor onze kerk te kunnen blijven werken, want ze is blij met de keuze voor Deventer die zij vorig jaar heeft gemaakt. Ik denk dat ik namens heel veel gemeenteleden spreek als ik zeg dat wij ook heel blij zijn met de keuze die de kerkenraad bij de benoeming van de nieuwe cantororganist heeft gemaakt.

Gerard Sizoo

gemeente belijdenis doen en gedoopt worden. ds. Ingrid de Zwart wij gedenken

Johanna Gardina Albers-Nales 14 september 1928 – 21 februari 2014 Mevrouw Albers was geboren en getogen in Deventer. Jarenlang heeft zij met haar man een melkzaak gehad op de Worp. Lief, behulpzaam, eenvoudig en wijs – deze woorden tekenden haar karakter en manier van leven. Wat heeft zij (net als haar man) veel kunnen betekenen in het omzien naar elkaar. Het geloof kreeg handen en voeten. Sinds een aantal

jaren woonde zij in de Bloemendal, eerst nog met haar man, die in 2010 is overleden. Ze had vaak met ziekte te kampen en droeg dat moedig. Zo lang het kon deed ze mee aan de gespreksgroep. De laatste tijd werd het wel erg moeilijk. ‘Het is niet anders’ – kon ze zeggen. In deze aanvaarding is Grietje Albers overleden.

Ze keek met voldoening terug op haar leven. Dat haar kinderen en kleinkinderen zich daarin getroost mogen weten. ds. Saar Hoogendijk

Jantje Ronhaar-Toering 14 juli 1920 – 2 maart 2014 Als oudste meisje van een schip-

persgezin met een ziekelijke moeder kwam er al jong veel op Jannie neer. Haar zorgzame aanleg werd volop aangesproken en was misschien wel haar eerste natuur, en is dat gebleven. Wat er op je pad komt vraagt je inzet – en dat ‘con amore’, met liefde doen. Haar gezin stond voorop. Hobby’s had mevrouw Ronhaar niet, of het moesten al mensen zijn. Ze zocht graag gezelschap. Ook in de kerk (het Open Hof ), waar haar man jarenlang ambtsdrager was.

Over haar diepere gedachten en gevoelens uitte ze zich niet zo. Ze had een sterk gevoel voor ‘hoe het hoort’, ook in kerk en geloof. Tot op hoge leeftijd kon zij zich goed red-

den, ook na het overlijden van haar man, wonend in de Bloemendal.

Daar is zij zomaar uit dit leven weggegleden. Dat haar kinderen elkaars gezelschap zullen blijven zoeken, nu hun moeder er niet meer is. ds. Saar Hoogendijk

Hinderikus Nonkes 3 juli 1923 – 11 maart 2014 Vele jaren geleden was meneer Nonkes vanuit Oost-Groningen neergestreken in Deventer, omdat hij hier werk kon krijgen bij de Fittingfabriek, waar hij tot zijn vroegpensioen heeft gewerkt. Tot een paar jaar geleden ging hij mee met het jaarlijkse bedrijfsuitje. Rikus en zijn

Palmzondag 13 april 2014 Sacrale dans in de Lebuinuskerk ‘Wachtwoord: Bevrijden’ ‘Soms een gevoel van eeuwigheid, dat zon doet schijnen, zeeën splijt, dat lichter maakt dan zomervlucht, als blije vogels in hun vlucht.’

Sacrale dans is bidden met je lichaam, meditatief dansen. Op Palmzondag maken we de overgang naar de inkeer en bezinning van de Stille Week, de week voor Pasen. We horen het verhaal van de intocht in Jeruzalem en delen een gevoel van bevrijding. Je bent hartelijk welkom om dit al dansend te ervaren in de inspirerende ruimte van de Lebuinuskerk. Je hoeft geen danservaring te hebben; de eenvoudige danspassen leer je gemakkelijk aan. We dansen o.l.v. Mathilde Spaapen op religieuze, klassieke en eigentijdse muziek. We beginnen om 12.00 u. met een kennismakingslunch; het is leuk wanneer iedereen daar zelf wat te eten voor mee brengt.

Daarna, van 13.00-15.00 uur gaan we dansen.

Meld je snel aan, want vol is vol, bij Fenny Borger, fennyborger@hotmail.nl of ds. Ingrid de Zwart, ds.dezwart@pkn-deventer.nl.

Kosten: vrijwillige bijdrage voor koffie/thee

Paasontbijt Op eerste Paasdag, 20 april is er weer het Grote Paasontbijt. Wat is er feestelijker dan aan te schuiven aan een vrolijk gedekte tafel met jong en oud en lekker te ontbijten op eerste Paasdag, (na een fiets- of autotochtje door een nog stille stad?) Er is plaats voor iedereen, maar het is wel zaak dat u zich allemaal opgeeft, om een niet al te groot beroep te doen op het improvisatietalent van ons kostersteam! In de kerk staat naast het flipoverbord voor de vastenmaaltijden vanaf 6 april ook een bord, waarop u zich kunt opgeven voor het paasontbijt. U kunt ook mailen: kerk.bureau@pkn-deventer.nl PS Voor het ontbijt wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd.

Kinderen van Basisschool de Windroos in de Lebuinuskerk Op donderdag 6 maart was de Lebuinuskerk weer gevuld met het geluid van kinderstemmen.

Tachtig leerlingen uit de onderbouw van basisschool de Windroos, locatie Broederenstraat en Bierstraat bezochten in het kader van hun programma ‘De geloofswaaier’ onze kerk, in twee groepen van veertig.

Het is altijd leuk om te merken hoe spannend de kinderen het vinden om het verhaal te horen van de brandplekken op het hoogkoor en de put in de crypte.

Na het zingen van een lied, ‘speciaal voor de juffen, papa en mama’s en de dominee’ begonnen ze in kleine groepjes aan een speurtocht door de kerk. Aan de hand van vragen als ‘zoek een aapje op het plafond’ en ‘zoek een grafsteen met een hondje’ leren ze zo in een oude kerk goed rond te kijken.

Marco had voor elk kind een glas drinken klaar staan, er waren kleurplaten ‘versier een kerkraam’ en toen volgde de topper: paaseitjes zoeken. Toen ze daarna weer naar buiten wandelden werd het klokje van de Magistraatskapel even voor ze geluid als groet. Zelfs door de dikke kerkmuren heen kon je de kinderen buiten ‘ah’ en ‘oh’ horen roepen.

Op Witte Donderdag komen ze ’s morgens allemaal terug, met nog meer dan tweehonderd andere kinderen van hun school om in de kerk hun schoolpaasfeest te vieren. Ze weten dan veel bijzondere plekjes in het oude gebouw te vinden en ook dat de dominee dan niet die mooie paarse stola draagt, maar de witte.

Naast dit programma ben ik nu bezig om samen met Mies Karrenbeld, die uit het onderwijs afkomstig is, een meer cultuurhistorisch programma te ontwikkelen voor basisschoolleerlingen die we alle basisscholen in de stad willen aanbieden.

Ds. Ingrid de Zwart

Gemeente in beweging

Sacrale dans op palmzondag

vrouw Alie kregen tot hun verdriet geen kinderen. Maar hun huis stond altijd open voor kinderen en jongeren, die graag kwamen. Rikus was een blijmoedig, behulpzaam mens.

Het was altijd fijn om hem te zien, vroeger in het Open Hof, nu in de Bloemendal. Jarenlang heeft hij voor zijn hulpbehoevende vrouw gezorgd, totdat zij in 2006 overleed.

Nu is ‘oom Rikus’ zelf heengegaan, omringd door zijn pleegzoon en -schoondochter. Er is veel dankbaarheid om zijn leven. Zo is het ook tot uiting gekomen in de dienst voorafgaand aan zijn begrafenis. ds. Saar Hoogendijk

19

Kerk in dein Gemeente stad beweging

Bezinning en Ontmoeting deze maanden

Overzicht programma Voor het volledige jaarprogramma zie het uitneembaar B&O jaaroverzicht in het septembernummer van de Wervel. Tussen haakjes staan de aanvangstijden van de activiteit.

Programma April 2014 Do. 3 [14.00] [20.00] Muziek & gesprek; Pasen, stille week, paasnacht ds. Ingrid de Zwart en Kirstin Gramlich Di. 8 [20.00] Lastige begrippen; Lijden, last en kruis. Martin Walton Do. 24 [14.00] [20.00] Muziek & gesprek; 40-dagentijd Elisabeth Posthumus Meyjes en Kirstin Gramlich Programma Mei 2014 Lezing door legerpredikant Wouter Johan van Sintmaartendijk op 13 mei vervalt!

Uitgelicht

met vanaf witte donderdag ‘een doorlopende dienst’ tot en met Pasen. Op 3 maart verdiepen we ons in het hoe en waarom van de Stille of Goede Week en de wijze waarop wij die vieren. We zingen natuurlijk veel van de liederen die erbij horen, m.n uit de rubriek ‘de drie dagen van Pasen’ in ons liedboek

Donderdag 3 april om 14.00 en 20.00 uur

• Muziek en Gesprek Pasen, stille week, paasnacht ds. Ingrid de Zwart en Kirstin Gramlich Door velen wordt de week voor Pasen als een hoogtepunt beleefd in het kerkelijk jaar, met een enorme kracht voor het beleven van het geloof. Ook in onze gemeente wordt er veel aandacht aan besteed. Er ligt altijd een boekje klaar voor de diensten die we vanaf palmzondag volgen. Al die diensten horen bij elkaar,

• Muziek en Gesprek

Teksten en liederen om thuis te zingen ds. Elisabeth Posthumus Meyjes en Kirstin Gramlich Vandaag zal het gaan over al die teksten die in het Liedboek zijn afgedrukt. Hoe gebruik je die? En we staan stil bij de liederen voor momenten in de dag, bij het aan tafel gaan of bij het slapen gaan en wakker worden. Kortom hoe kan het liedboek thuis een plaats hebben in het ritme van de dag?

Huishoudelijke mededelingen

Dinsdag 8 april van 20.00 tot 22.00 uur

• Lastige begrippen 20

Donderdag 24 april om 14.00 en 20.00 uur

Martin Walton Niet alleen kunnen begrippen soms lastig zijn om te begrijpen, u kunt er ook last van hebben. Het zijn begrippen met een geschiedenis in de traditie van kerk en theologie. Het kunnen dierbare en betekenisvolle woorden zijn, maar ook woorden die sporen hebben getrokken in het eigen leven en geloven. Op twee avonden gaan wij twee clusters van begrippen behandelen. Op 25 maart was de cluster: zonde, schuld en vergeving. Op 8 april is de cluster: lijden, last en kruis.

Op deze avond zullen wij in drie stappen werken: 1. Beleving. Wat roepen de woorden bij ons op? Aan welke gezegdes en bijbelteksten denken wij? 2. Verheldering. Welke rol spelen de woorden in kerk en theologie? Wat is hun bijbelse betekenis? 3. Begeleiding. Hoe kunnen wij in het pastoraat, of in de omgang met onszelf en naasten, de woorden een plek geven of herijken?

Ook als u de bijeenkomst van 25 maart heeft gemist, bent u van harte welkom.

Voor een aantal activiteiten, zoals cursussen, is een minimaal of maximaal aantal deelnemers van toepassing. Als dat het geval is, dan staat dat expliciet bij de activiteit aangegeven. In die gevallen is aanmelden dringend gewenst om teleurstelling te voorkomen. Voor de overige activiteiten is opgave niet verplicht maar wel gewenst, want dan kunnen we een inschatting maken van het aantal deelnemers en/of kunnen we u inlichten als een activiteit onverhoopt niet doorgaat.

Heeft u zich opgegeven, maar kunt u onverhoopt niet komen? Graag ook dan even doorgeven. Bij voorkeur per mail onder vermelding van activiteit +datum, uw naam en telefoonnummer aan BenO@pkn-deventer.nl of lgh.nijland@gmail.com. Als u geen computer heeft kan het ook per telefoon bij Louis Nijland: 0570 220 043. Er liggen ook intekenlijsten in de Lebuinuskerk.

Vervoer Als u liever niet alleen naar een bijeenkomst gaat of voor u het vervoer een probleem mocht zijn, kunt u ook contact opnemen met Louis Nijland.

Hij kan u in contact brengen met één van de andere deelnemers van de door u gekozen activiteit.

Terugblik

• Dichter bij muziek Twee wat oudere mannen nemen op 14 februari met twee orgels, een piano en een microfoon bezit van het

Enquête activiteiten B&O In de eerste drie weken van februari heeft u na afloop van de zondagsdienst een enquêteformulier ontvangen waarin we naar uw mening vroegen over de activiteiten zoals die door de taakgroep Bezinning & Ontmoeting worden gepubliceerd.

Er zijn in totaal 37 ingevulde formulieren terug ontvangen, waarvoor onze hartelijke dank!

Wat is in hoofdlijnen de uitkomst? In ruim 80% van de gevallen halen de respondenten het programma van de activiteiten uit de Wervel of uit de Zondagsbrief. Er wordt aangegeven dat dit naar tevredenheid werkt. Er wordt echter ook aangegeven door een aantal mensen dat er (meer) gebruik gemaakt kan worden van social media om het programma onder de aandacht te brengen.

Bijna de helft van de respondenten heeft dit seizoen tot nu toe niet deelgenomen aan de activiteiten.

De aangegeven redenen daarvoor zijn tijdgebrek/ongelegen tijdstip, hoge leeftijd, ziekte, de afstand/het

weer/de toegankelijkheid van de locatie of geen interesse.

De dagen die het meest gewenst/ geschikt worden bevonden om een activiteit te organiseren zijn de dinsdag, woensdag en donderdag. Daarbij scoren de middag en avond het best als dagdeel.

De meeste belangstelling van de respondenten gaat uit naar een presentatie/lezing, een discussie, zingen of iets creatiefs. Het huidige programma-aanbod voorziet hier voor bijna 75% van de geënqueteerden goed in. Er zijn ook diverse suggesties gedaan voor mogelijke activiteiten en die zullen we meenemen voor het volgende seizoen.

De meeste activiteiten vinden momenteel plaats in de Lebuinuskerk.

Bijna de helft vindt dit minder prettig of vervelend. Daarbij wordt naast het parkeerprobleem ook de afstand en een onprettig gevoel in het donker genoemd. Eenmaal binnen wordt in 40% van de antwoorden aangegeven dat de ruimte te koud (winter) of te groot is en/of dat men aanvankelijk voor de verkeerde (gesloten) ingang stond.

Is er een alternatief? In ruim 40% van de antwoorden wordt gepleit voor een locatie in de eigen wijk of bij iemand thuis. Van bijna 50% mag het in de Lebuinuskerk en voor 9% maakt het niet uit.

Hoewel niet speciaal naar gevraagd, wordt toch door verschillende personen opgemerkt dat er mogelijk teveel activiteiten worden georganiseerd. ‘Er gebeurt spontaan al veel’ en ‘Less is more’ wordt concreet aangegeven.

Een laatste stukje cijfermateriaal: van de respondenten was 3% jonger dan 30 jaar, 14% tussen de 30 en 45, 34% tussen de 45 en 65 en 49% ouder dan 65 jaar.

Hoe vaak heeft u van september 2013 tot nu aan een van de activiteiten deelgenomen? niet deelgenomen 13% 46%

19% 22%

niet meer dan twee keer twee tot vijf keer meer dan vijf keer

Hoe neemt u kennis van de activiteiten van B&O? via de Zondagsbrief 1%

46%

via andere kerkgangers 38%

ik zie het programma nooit

De conclusie van deze enquête is dat we, in vergelijking met het resultaat van vorig jaar, op de goede weg zijn en dat een aantal doorgevoerde veranderingen positief worden beoordeeld. Er zijn echter ook een aantal zaken die beter of anders kunnen en daar gaan wij als taakgroep ook zeker mee aan de slag.

Dus nogmaals dank voor alle kritische en opbouwende opmerkingen, maar natuurlijk ook voor de vele positieve en bemoedigende reacties!

Gemeente in beweging

hoogkoor. Hans Bouma en Harry Mast zijn in de Lebuinus! In vijf collages van twaalf aaneengeregen gedichten neemt Bouma ons mee naar het meer van Galilea, langs de vreugde van vriendschap, naar psalmen, Jezus en de natuur. Mast improviseert muziek die de woorden ondersteunt en soms overvleugelt, zodat we in contact komen met wat niet in klank gevat kan worden, met de stilte en het mysterie. Soms kolken de woorden en muziek, zijn ze strijdvaardig, soms zijn ze niet meer dan een zachte streling, een glimlach. Het leven zelf wordt hier verteld.

Wat mij het meeste is bijgebleven van deze bijzondere middag is dit; de woordeloze verbondenheid met de aanwezigen, het binnentreden in een wereld die zowel binnen als buiten de wereld van alledag staat. En het beeld van Jezus die verlangend het meer van Galilea zijn diepste, zijn grootste geheim toevertrouwt, in grote letters op het water geschreven, nog steeds klinkend vanuit de diepte.

Agnes Blom

Het Deventer Kerkcafé Op zondag 27 april is ’s middags het Deventer Kerkcafé weer geopend.

Onze gast is dan Rieks Hoogenkamp, de partner van de bekende schilderes Jeltje Hoogenkamp.

Rieks was predikant in Veere, Doesburg, Hasselt en Zuiderwoude en daarnaast de initiator van activiteiten in de driehoek kerk, cultuur en samenleving.

Soms was de kerk het centrum, soms een ander gebouw zoals de bibliotheek van Hasselt. Steeds ging het om intensieve samenwerkingsvormen van mensen – binnen en buiten de kerk – bij het realiseren van zaken zoals het Areopagus, centrum voor kerk, cultuur en samenleving in Waterland. Rieks was een aantal jaren studiesecretaris van de Van der Leeuw-stichting met als opdracht moderne kunst (o.a. het roemruchte ‘Abri’-project).

In Friesland trekt nu al drie jaar de reistentoonstelling ‘De Friese Staties’ (schilderijen van Jeltje Hoogenkamp en gedichten van Obe Postma en Harmen Wind) rond.

Waar, wanneer en hoe laat?

In de Magistraatskapel van de Lebuinuskerk te Deventer, ingang onder de toren. Vanaf 16.00 uur bent u welkom voor het ontmoeten van de overige bezoekers en is er koffie en thee. Het interview begint om 16.30 uur en gaat over in een discussie waaraan eenieder kan deelnemen.

De bijeenkomst wordt om 17. 30 uur afgesloten. U wordt van harte uitgenodigd.

21

Gemeente in beweging

Renovare De bijbelgespreksgroep komt bijeen op donderdag 10 en 24 april in de Grote Kerk, van 09.30 – 11.00 uur.

Gebedsgroep De gebedsgroep komt wekelijks bijeen in Het Open Hof op dinsdagmorgen van 09.30-10.30 uur.

Passage Maandag 14 april a.s. hebben we onze maandelijkse bijeenkomst van Passage en dit is dan al weer de laatste bijeenkomst van het seizoen 2013-2014. Deze laatste avond zal mw. H. Doldersum uit Deventer ons komen vertellen over haar zendingswerk in Vietnam. Een ander gebeuren in Vietnam dan gebeurtenissen die mogelijk onze herinneringen oproepen.

We komen bij elkaar in Het Open Hof aan de Karel de Grote Laan 361. We beginnen om 19.45 uur en ook deze avond zijn gasten heel welkom.

Namens het bestuur: Elly Harleman van Noort, tel.

(0570)632720.

22

Tijdens de restauratie van de vloer in 2012 vond er ook een herschikking van de zerken plaats. Nu kon men zien hoe indrukwekkend het formaat en de dikte van de stenen is!

In Onze Lebuinuskerk

Over de zerken Tijdens de Thomasviering zag ik voor het hoogkoor een ‘grafkelder van een bisschop’ met twee jaartallen: 1841 en 1985*. Nooit eerder opgemerkt, ik werd nieuwsgierig en maakte een afspraak met Herman Koldewijn om er eens meer over te horen.

Het begon met een lesje geschiedenis. ‘Eerst maar even zitten met wat boeken’, had Herman gezegd. Ik zie een prachtige afbeelding van een boek, versierd met edelstenen, het evangelie van de heilige Lebuinus, dat in Museum Het Catherijneconvent in Utrecht wordt bewaard.

Als de nieuwe bisschop van Utrecht hier op bezoek kwam, hij was landsheer over deze streek, moest hij met zijn hand op dat boek bij zijn inhuldiging in de kerk zweren dat hij de stadsrechten zou eerbiedigen. Herman laat me aan de hand van een plattegrond zien hoe deze kerk in de vroege 11e eeuw werd gebouwd. Er was een sterke invloed van orthodoxe kerk. Daar was de grootste kerk de Hagia Sofia in Constantinopel. In die oude kerken was er een Oostkoor en een Westkoor en juist bij dat Westkoor, de kant van de ondergaande zon, werden de mensen begraven. Dat is dan ook de reden dat van alle zerken de bovenkant (het hoofd) nu richting orgel ligt, het westen, ze zien dan bij de opstanding Christus die uit het oosten komt. Oorspronkelijk werden alleen belangrijke personen, geestelijken, maar ook vorsten begraven in een kerk. Vanaf de 13e eeuw neemt het belang van het westelijke koor af en wordt ook meer bij het oostelijke koor begraven.

Herman vertelt dat de bewoners van de Brink aan de kant van de Bergkerk in die kerk werden begraven en aan de andere kant van de Brink in de Lebuinuskerk. Dat is omstreeks 1200 vastgelegd toen de parochie van de Bergkerk ontstond. De gewone man werd eeuwenlang buiten op het Grote Kerkhof, bij de Bergkerk en ook nog bij de Broederen-Kerk begraven. In de hele kerk is goed te zien dat er behoorlijk gesold is met de zerken. Na de reformatie werden oude zerken telkens opnieuw gebruikt. In 1591 werd deze kerk staatskerk; de officiële religie werd gereformeerd, maar dat speelde geen rol bij de begrafenis. Ook niet-gereformeerden werden in de kerken begraven.

In 1830 komt er een wet dat men niet meer in de kerk mag worden begraven. Dat heeft tot gevolg dat er geen onderhoud meer is en de vloer hier en daar inzakt. Daarom wordt er in 1849 een nieuwe vloer gelegd in de kerk en alle blauw/grijze zerken worden verzameld. Daarna werden die zerken rondom gelegd als een soort tapijt, dus niet meer op de plek waar ze oorspronkelijk lagen.

En er werden stukken afgehakt als dat beter uitkwam.

De bruin/grijze zerken kwamen terzijde en de rest werd met cement aangevuld. De oudste zerken zijn nog heel goed te herkennen omdat de buitenkant een rand met gotische letters heeft. Ik zie ook een paar hele ruwe zerken. ‘Die zijn misschien omgedraaid, de inscriptie ligt dan nu aan de andere kant’, vertelt Herman.

Nu eerst maar eens naar de grafkelder bij het hoogkoor.

Het was een kelder met een gewelf maar er werd gewoon een stuk af gehaald toen de vloer hier in 1849 lager werd

Kerk in de stad

Vooral als het zonlicht door de hoge ramen valt kun je genieten van de mooie detaillering van de stenen. gemaakt. Tot dan liep het lage deel van het hoogkoor verder door. In die kelder was de enige bisschop van Deventer in 1577 bijgezet, dat was Egidius de Monte, een moderne devoot. Na hem is ook Godfried van Mierlo, verdreven bisschop van Haarlem, er in bijgezet. Herman zegt dat juist voor het koor nog andere grote zerken lagen maar die zijn vorig jaar bij de verbouwing van de kerk verhuisd naar links van het Holtgräve-orgel omdat daar minder wordt gelopen.

Bij de ingang van de consistorie staat een prachtige grote steen rechtop, van Johann Baltasar Boedeker. In zijn testament schonk hij samen met Anna van Twickel de stad hun hele vermogen voor stichting van een universiteit, het Atheneum. ’Maar dat is nooit een volledige universiteit geworden; men kon er niet promoveren. We hielden er wel de atheneumbibliotheek van over.’ zegt mijn gids. Dichtbij wijst Herman een zerk aan met vier metalen hoekjes, ‘daar zat ooit een bronzen plaquette, die is er afgejat’.

We lopen verder en zien steeds twee nummers op een zerk, dat duidt op hergebruik. ‘Kijk dat is leuk, deze horen bij elkaar. Links staat 50, rechts staat 8, dat is graf 508 gewoon in tweeën gehakt omdat het beter uitkwam’.

Bij iedere steen is wel een verhaal. Soms is er wat afgebeiteld voor een nieuwe naam of om een wapen te verwijderen, dat mocht niet meer in de Franse tijd. Ik zie een paar keer op de vier hoeken symbolen van de evangelisten. ’Kom hier eens kijken, hier heb je nummer 599 en daar wat verder is 598. Die horen bij elkaar van de Deventer familie Rouse. Kijk, dat stukje hebben ze er later ingezet.’

We komen ook langs de sarcofaag die nu onder het orgel staat met een kenmerkend deksel, gewelfd en met een geometrische versiering. Hij is uit de 11e eeuw, dus net

zo oud als de kerk. De vorm doet denken aan een Romeinse sarcofaag. Deze is waarschijnlijk op bestelling van de bisschop van Utrecht in een atelier bij Mainz gemaakt en per schip over Rijn en IJssel hier gekomen. Alleen het deksel stak boven de grond uit bij een sarcofaag. Deze is op een grote diepte, nog onder de oudste vloer terugvonden bij een opgraving tussen 1961 en 1963 in de noord westhoek, met drie skeletten. Waarvan een waarschijnlijk bisschop Radboud is (zie Deventer sarcofaag van Kees Kuiken). Dichtbij ligt het graf van Jordens en kinderen, ‘deze zerk ligt nog op de oorspronkelijke plaats, dat zijn er maar vier.’

Dan breng Herman me nog naar een plek tegenover de preekstoel, bij de deur naar het Grote Kerkhof. Hier stonden extra banken met zicht op de preekstoel tweehoog opgesteld. In 1940 zijn ze afgebroken. De houten vloer die er onderlag is pas in 1989 bij de restauratie weggehaald. ‘Kijk je kunt het goed zien aan de schuine koperen stroken, links en rechts, hoe die banken stonden. En ook dat het lint van blauwe zerken hier is onderbroken door de banken. De ruimte is opgevuld met zerken die hieronder in het zand zijn gevonden en kleinere stenen uit de Broederenkerk in Zwolle.’

Eigenlijk kunnen we nog wel lang doorgaan maar de koffie aan de overkant lokt. Ik heb heel wat over de geschiedenis van onze kerk geleerd en kijkt nu met heel andere ogen naar alle zerken als ik er rondloop.

Hannie van den Bovenkamp-van Schie * in 1577 gemaakt, door politiek-religieuze invloeden vergeten en door hernieuwde belangstelling voor het verleden 264 jaar later, in 1841, teruggevonden en vervolgens weer vergeten. Zo kwam het dat na enig speurwerk die grafkelder in 1985, dus weer 144 jaar later, opnieuw werd teruggevonden. Daarom hebben we toen die zerk van deze tekst voorzien om te voorkomen dat hij opnieuw vergeten zal worden.

23

Kerk in de stad Groote Festival 28 en 29 mei 2014 Op woensdag 28 april ’s avonds en donderdag 29 mei (Hemelvaart) wordt in Deventer weer het Groote Festival gehouden.

Het thema deze keer is ‘Samenleven in verbondenheid’.

Alle informatie over dit festival vindt u op de website www.grootefestival.nl.

U kunt zich ook opgeven voor het festival of onderdelen daarvan via deze website.

U kunt ook gebruikmaken van het aanmeldformulier dat in het winkeltje in de Lebuinuskerk ligt. Daar liggen flyers met meer informatie. In deze wervel een kort overzicht van het programma en van de elf workshops die op Hemelvaartsdag worden gehouden.

Programma

24

Woensdagavond 28 mei 2014 18.00-22.15 ontmoeting voor wie zich voor het hele programma heeft opgegeven Hemelvaartsdag 29 mei 2014 6.30-7.30 dauwtrapwandelingen 7.30- 8.15 dauwtrappersontbijt in de Lebuinus 8.30-9.15 oecumenische viering op het Vogeleiland 9.30-12.45 workshops 1 t/m 5 (zie verder/hiernaast) 12.45-13.45 lunchpauze 13.45-17.00 workshops 6 t/m 11 (zie verder/hiernaast) 17.00-18.00 het Camusette Consort, zang uit de periode

1450-1550 18.00-19.00 warme maaltijd 19.00-19.15 avondgebed 19.15-21.45 spirituele film en nagesprek 21.45-22.30 afsluitende borrel

Workshop 1: Creatief Schrijven: Naar elkaar toeschrijven, Lebuinuskerk, workshophouder Trudy Helder In deze workshop schrijf je zowel persoonlijk als samen over hoe devotie samenbindt. De Moderne Devoten gaan ons hierin gepassioneerd voor. Het Creatieve Schrijven vindt plaats in kleine groepen Workshop 2: Kijken naar beelden: Beelden van navolging, Geert Groote huis, workshophouder Bart Thijs In deze workshop verdiepen we ons in beelden uit de Moderne Devotie, vooral van Jezus. Wat betekende hij voor hen? Het komt aan op een bijzondere manier van kijken: geen vluchtige, afstandelijke manier, maar een meditatieve, devote manier.

Workshop 3: Zingen: Samen leven in verbondenheid, Lebuinuskerk, workshophouder Elisabeth Posthumus Meyjes De zusters van de Moderne Devotie hadden de gewoonte om te zingen tijdens het werk en tijdens hun gebeden.

Wij oefenen een lied uit de tijd van de zusters des gemeenen levens en liederen die het samenleven in verbondenheid illustreren.

Workshop 4: Theater: Samenkomen in verscheidenheid, Broederenkerk, workshophouder: Martin Walton In het leven van de Moderne Devotie speelde gemeenschapsvorming een grote rol. Wij oefenen met verschillende fysieke beelden van gemeenschap, met de relatie individu en gemeenschap, met het erbij horen en er buiten vallen, met het uiteenvallen van een gemeenschap en hergroeperen.

Workshop 5: Textiele werkvormen: ‘Liefde als inslag’, workshophouder: Suzanne Holsappel Uit de teksten over de zusters van het ‘gemeene leven’ komt een beeld naar voren van vrouwen, die met aandacht werkten, terwijl ze wol kamden of vlas sponnen. Ze beleefden hun handwerk in verbinding met hun geloof.

We lezen een tekst van Thomas a Kempis over de liefde en zoeken van daaruit naar een vormgeving die aansluit bij het thema.

Workshop 6: Poëzie: troostrijke gedichten in kommervolle tijden, workshophouder: Jos Paardekooper i.s.m.

Saar Hoogendijk Wie van Poëzie houdt, en daar van tijd tot tijd troost in zoekt is van harte welkom bij deze workshop. We gaan uit van bestaande gedichten. Neem uw favoriete troostgedichten mee, al dan niet van eigen hand. In de beslotenheid van een kleine kring gelijkgestemden kunnen we ze dan aan elkaar voorleggen, tot vertroosting van onszelf en elkander.

Workshop 7: Studie en interactie: Sociale beweging 14e en 21e eeuw, Lebuinuskerk en Meester Geertshuis, workshophouder: Benno Meulenbelt Was Geert Groote de initiator van een sociale beweging, waren er andere sociale bewegingen in het 14e eeuwse, zoals de flagellanten. Dit en meer komt op originele wijze aan bod met historisch belangrijke deelnemers als Gerijt Groet, Katharyna van Arkel, en Johannes Brinckerink.

Column Meester Geertshuis

Incredible India Manlief en dochter reisden begin dit jaar vijf weken door India. Ze mocht vrij van school om een aantal projecten te bezoeken. Een unieke kans voor beiden. Verblijvend bij bevriende activisten en journalisten zaten ze midden in het leven van alledag. Inmiddels veilig en wel thuis vertelt ze aan de keukentafel wat ze allemaal geleerd heeft. ‘Omaatje’ was de moeder van de journalist waar ze in Calcutta waren, waarmee ze ondanks de taalkloof een warme band kreeg. Het was altijd gezellig, er kwam veel familie over de vloer. Eenzame ouderen zijn daar bijna niet.

Bij de organisatie van inheemse vrouwen zag ze dat je veel kan leren van de omgeving waarin je opgroeit. Ze leren vrouwen weer medicijnen maken uit planten, bijvoorbeeld tegen een gevaarlijke vorm van malaria. Kennis die al eeuwenlang bestaat maar die verloren dreigt te gaan. Ook zijn ze een vluchtheuvel voor slachtoffers van huiselijk geweld en een actiecentrum tegen de milieuvernietiging door de mijnindustrie.

Bij de straatkinderen in Bangalore leerde ze hoe ongelofelijk veerkrachtig kinderen zijn, hoe ze na uitbuiting,

Workshop 10: Spir!t: wat bezielt je?, Lebuinuskerk, workshophouder: Arent Weevers Er zijn oude verhalen waarin de goden de ziel van de mens ‘inblazen’. Denk maar aan het het scheppingsverhaal in de bijbel. De Geest van God die de adem in de mens blaast. In onze taal vind je dat terug: ‘Ergens nieuw leven inblazen’. Natuurlijk kan je dan denken aan letterlijk ‘reanimatie’ van iemand. Maar het woord ‘re-animare’ betekent op zich: herzielen! Maar hoe kom je op het spoor wat jou herzielt? In die ontdekkingstocht maken we gebruik van filmfragmenten, videokunst en fotografie.

Kerk in de stad

Workshop 8: Bezinning op een beeld: De Thuiskomst, werk van Henri Nouwen, Broederenkerk, workshophouder: Leo Geurts Henri Nouwen schreef zijn beroemdste boek ‘Eindelijk thuis’ na intensieve beschouwing van Rembrandt’s schilderij ‘terugkeer van de verloren zoon’. Een verloren zoon, een jaloerse broer, een vergevende vader… In de workshop zullen beschouwend stil staan bij het schilderij.

Vervolgens – m.b.v. enkele passages uit het boek van Nouwen – een aanzet geven voor een persoonlijke verwerking van verhaal en schilderij.

Workshop 9: Meditatieve Dans: Brug naar het hart: ‘Ik groet het Goddelijke in jou’, Lebuinuskerk, workshophouder: Mathilde Spaapen In deze workshop proberen we met de meditatieve dansen van nu de geest van de Moderne devotie enigszins te ervaren. Meditatief dansen is bidden met je lichaam. Het is een vorm van bewegen die in- en uitademt met rustige en uitbundige dansen. Je hoeft geen danservaring te hebben om mee te doen. We dansen op velerlei soorten muziek.

Workshop 11: Meditatief Schilderen, Geert Grootehuis, workshophouder: Ingrid de Zwart We verdiepen ons via een meditatieve werkvorm in een tekst uit de moderne devotie of een psalm. Vervolgens proberen we wat we daaraan innerlijk beleven te uiten op papier met o.a. acrylverf. Schilderservaring is niet nodig, wie zin heeft kan meedoen!

Meer informatie over deze workshops: www.grootefestival.nl (seksueel) geweld en honger toch hun leven weer opbouwen. Met behulp van kunst, filosofie, sport en toneel krijgen zij weer positieve ervaringen mee. De aangelegde school- groentetuin zorgt ervoor dat ze gezond kunnen eten. En in ‘Incredible India’ zoals de reclame slogan luidt, is ondanks alle onrecht dat je ziet veel intermenselijk contact en vrolijkheid. Inmiddels is onze dochter haar presentatie voor de klas aan het voorbereiden. Naast filmpjes en de verhalen geeft ze ook een rijtje tips mee over wat wij hier kunnen doen.

Deze opgedane wijsheid over goed rentmeesterschap wil ik u niet onthouden: Fair Trade producten kopen, zoals levensmiddelen, kleding en tapijten. Niet alleen zo af en toe, maar waar mogelijk standaard.

Milieuclubs steunen, de lucht boven onze aarde ademen we allen immers in. Let op je ecologische voetstap, neem vaker de trein of fiets.

Eet geen of minder vlees: voor 1 kg vlees moet 10 kg graan worden verbouwd. En eet je vlees, dan biologisch.

Maak met je gezin, klas, kerkgemeenschap een keer een zogenaamde wereldmaaltijd (www.wereldmaaltijd. nl).

Sluit je ogen niet voor onrecht. Goedkope producten gaan ten koste van de maker, het milieu of allebei.

Neem je verantwoordelijkheid. Als consumenten hebben we grote invloed.

Om met Gandhi te spreken: ‘De aarde biedt voldoende om ieders behoefte te bevredigen maar niet ieders hebzucht.’ Een les die je als puber al kan leren.

Ceciel Funnekotter Reageren? ceciel@meestergeertshuis.nl

25

Kerk in de stad

4 mei concert – 15.30 uur tot 16.30 uur Gamba Consort en Collegium Musora onder leiding van Jan Kleinbussink.

In 2014 is er geen Reincken Festival. In plaats daarvan is er een concert in het kader van de 4 mei herdenking.

Herdenken en Vieren: Memorial Music in the English tradition; 16e en 17e eeuwse muziek, vocaal en instrumentaal, gespeeld bij de uitvaart van Queen Mary,nu uitgevoerd ter gedachtenis aan hen die ons ontvielen in tijden van oorlog en geweld. Werken voor koor en gamba-consort van Henry Purcell en Thomas Tomkins op teksten ontleend aan de ‘Funeral Sentences of the book of Common Prayer’. Voor verdere informatie zie: www.reinckenfestival.nl

39e Voorjaarsconventie van de Charismatische Werkgemeenschap Nederland De Charismatische Werkgemeenschap Nederland (CWN) is een enthousiaste interkerkelijke beweging van kerkelijk betrokken mensen, die gericht is op de charismatische vernieuwing van de kerken. Twee keer per jaar rond Hemelvaart en in de herfstvakantie - is er een

landelijke meerdaagse bijeenkomst, een ‘conventie’.

Van woensdag 28 mei t/m zondag 1 juni 2014 vindt in het christelijk conferentiecentrum ‘De Kroeze Danne’ in Delden de 39e voorjaarsconventie plaats Dit jaar heeft Graham Tomlin, decaan aan het St. Mellitus College in Londen, een boek doen verschijnen met de spannende titel: ‘Een Geest van overvloed’. Daarin beschrijft hij hoe de Vader en de Zoon elkaar liefdevol omarmen, waarbij het de heilige Geest is die ons mensen en de hele schepping binnen de liefde van de Vader en de Zoon trekt. Dat betekent dat de werking van de Geest gericht is op de samenleving en de wereld. Hoe moet je je de overvloedige Geest voorstellen? Wat betekent dit voor de dynamiek en de praktijk van de gemeente? Wat betekent dit voor de gaven van de Geest?

Deze voorjaarsconventie willen wij in vieringen en werkgroepen, met jong en oud en met inspirerende sprekers waaronder Graham Tomlin, meebewegen met de dynamiek van de overvloedige Geest. We strekken ons uit naar meer van de Geest, met het oog op de samenleving en de schepping. Informatie over het programma en aanmelding is te vinden op www.cwn-cwj.nl.

Meld u ook aan voor het Grootefestival rond Hemelvaartsdag! op www.grootefestival.nl

26

Zorg in de regio 0570-687484 www.salland.nl info@salland.nl Met kennis en respect

Dé uitvaartondernemer voor Deventer en omstreken.

de duurzame totaalinstallateur • Klimaatbeheersing

• Railinfra, Liften

• Elektrotechniek

• Energieconcepten

• Technisch beheer

• Medische gasinstallaties

• Brandbeveiliging

• Grootkeukentechniek

• Gebouwautomatisering

• ICT, Telecom, Agro

• Beveiliging en telematica

• Zwembaden en wellnesscenter techniek

www.vdi.nl

Tot uw dienst: Herman Bakker en Bas de Weerd

0570 - 60 66 44

(dag en nacht bereikbaar)

Kantoor: Hoge Rij 103 - 7413 WX DEVENTER - info@hermanbakker.nl - www.hermanbakker.nl

Lachend naar de tandarts!

De praktijk is op werkdagen geopend van 8:00 tot 17:00. Voor het maken van afspraken zijn wij bereikbaar van 8:00 tot 12:30. Wij beschikken over ruim voldoende HAGENBEEK gratis parkeergelegenheid. tandartsen

Holterweg 108/c 7429 AH Colmschate | (0570)799055 info@hagenbeektandartsen.nl | www.hagenbeektandartsen.nl

Maagdenburgstraat 20a, 7421 ZC Deventer tel. 0570-634455, info@paulhardonk.nl, www.paulhardonk.nl

Wij zijn er voor u als u ons nodig heeft.

In rust en stijl afscheid nemen.

Dat kan 24 uur per dag, 7 dagen per week in ons uitvaartcentrum.

Monuta Spaans Telefoon: 0570 - 62 04 90 (24 uur per dag, ook in het weekend) Mr. H.F. de Boerlaan 63a, Deventer

www.monuta.nl Ook als u niet of elders verzekerd bent.

27

Vieringen April 2014 28

ZONDAG 6 APRIL Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Saar Hoogendijk m.m.v. Liedboekcantorij 10.00 uur Jeugdkerk voor 15-18 jaar Schalkhaar Park Braband 10.00 uur ds. T. Plattje Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. W. Meijles Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur mw. H. Heling Groote & Voorster 11.15 uur mw. Eugénie Tulleken PW Janssen 10.00 uur ds. Martin de Vlas Elisabethskapel (Brinkgreven) 10.00 uur ds. Astrid Gouma MAANDAG 7 APRIL Schalkhaar Park Braband (Vredeskapel) 19.00 uur Vesper Colmschate Ichtuskerk 19.15 uur Vesper VRIJDAG 11 APRIL Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur mw. A. Langerhorst Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur Lt. J. Remmers ZONDAG 13 APRIL Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Saar Hoogendijk m.m.v. Kindercantorij Schalkhaar Park Braband 10.00 uur drs. M. van der Velden Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. W. Meijles Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur ds. Anna van der Maas Groote & Voorster 11.15 uur pastor Hans Dijkman PW Janssen 10.00 uur mw. Gerry Pols MAANDAG 14 APRIL Grote of Lebuinuskerk 19.30 uur Vesper Schalkhaar Park Braband (Vredeskapel) 19.00 uur Vesper Colmschate Ichtuskerk 19.15 uur Vesper DINSDAG 15 APRIL Grote of Lebuinuskerk 19.30 uur Vesper WOENSDAG 16 APRIL Grote of Lebuinuskerk 19.30 uur Vesper

DONDERDAG 17 APRIL Grote of Lebuinuskerk 19.30 uur ds. Ingrid de Zwart Schalkhaar Park Braband 19.30 uur ds. T. Plattje Colmschate Ichtuskerk 19.30 uur ds. M. Nijveld St. Jozef Verpleeghuis 16.00 uur pastoor H. Brummelhuis VRIJDAG 18 APRIL Grote of Lebuinuskerk 19.30 uur ds. Ingrid de Zwart Schalkhaar Park Braband 19.30 uur ds. T. Plattje Colmschate Ichtuskerk 19.30 uur ds. M. Nijveld St. Jozef Verpleeghuis 15.00 uur ds. Anna van der Maas Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur ds. H. van der Steeg Heilig Avondmaal Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur ds. Saar Hoogendijk Heilig Avondmaal Woonzorgcentrum Sparrenheuvel 19.00 uur ZATERDAG 19 APRIL Grote of Lebuinuskerk 22.00 uur ds. Saar Hoogendijk Schalkhaar Park Braband 19.30 uur ds. T. Plattje Colmschate Ichtuskerk 22.00 uur ds. M. Nijveld St. Jozef Verpleeghuis 19.00 uur ds. Anna van der Maas ZONDAG 20 APRIL Grote of Lebuinuskerk 06.30 uur ds. Saar Hoogendijk 08.30 uur Paasontbijt 10.00 uur ds. Ingrid de Zwart m.m.v. Lebuinuscantorij 10.00 uur Jeugdkerk voor 12-14 jaar Schalkhaar Park Braband 10.00 uur ds. T. Plattje Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. W. Meijles Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur Groote & Voorster 10.00 uur pastor Hans Dijkman en Heys PW Janssen 10.00 uur mw. Eugénie Tulleken Elisabethskapel (Brinkgreven) 10.00 uur pastor Toon Cents VRIJDAG 25 APRIL Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur ds. Elisabeth Posthumus Meyes Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur ds. E. Posthumus Meyes

ZONDAG 27 APRIL Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Elisabeth Posthumus Meyes 15.00 uur MagiSTRAATviering Schalkhaar Park Braband 10.00 uur drs. J. Boon Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur da. W. Stam Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur pastoor H. Brummelhuis Groote & Voorster 11.15 uur pastor Hans Dijkman PW Janssen 10.00 uur ds. Martin de Vlas VRIJDAG 2 MEI Woonzorgcentrum St. Jurrien 19.00 uur ds. H. van der Steeg Woonzorgcentrum Bloemendal 10.30 uur R.K. dienst Woonzorgcentrum Sparrenheuvel 19.00 uur ZONDAG 4 MEI Grote of Lebuinuskerk 10.00 uur ds. Ingrid de Zwart Schalkhaar Park Braband 10.00 uur ds. J. Mol 19.00 uur oec. viering dodenherdenking (Nicolaas kerk) Colmschate Ichtuskerk 10.00 uur ds. H. van Essen-Abernabel 18.00 uur oec. viering 4 mei (Titus Brandsmakerk) Diepenveen Dorpskerk 10.00 uur St. Jozef Verpleeghuis 10.30 uur ds. Anna van der Maas Groote & Voorster 11.15 uur drs. Jenny Mooij PW Janssen 10.00 uur ds. Martin de Vlas Elisabethskapel (Brinkgreven) 10.00 uur pastor Toon Cents U bent ook dagelijks welkom in de stilte van de crypte; een ruimte voor rust, bezinning en meditatie.

Iedere vrijdagmiddag, oecumenisch middaggebed in de Lebuinuskerk van 12.15 - 12.30 uur.

Elke woensdagavond om 19.00 uur bij de Broederenkerk (Broederenstraat 18) een oecumenisch avondgebed in de sfeer en traditie van Taizé.

Zie ook:www.pkn-deventer.nl www.pgd-jong.nl/ www.facebook.com/PGDeventer