Hallo 3 nov 2016

nr. 3 november 2016

special philadelphia 2.0

Samen de mogelijkheden verkennen

Philadelphia wenst u fijne kerstdagen!

Uit alle inzendingen voor de kersttekenwedstrijd zijn tien winnaars gekozen. EĂŠn daarvan is de landelijke winnaar geworden. Iedereen gefeliciteerd!

Regio Noordwest: Lilian Berkhout Regio West: Astrid Taal

Regio Zuid: Roland de Kubber

Regio Groot Veluwe: Dewi de Weerd

Cluster Werk & Begeleiding en landelijk winnaar.

(Zie ook pagina 21) Armanda Koelewijn, Het Atelier, Hilversum

2  Hallo

Regio Midden: Koos van der Vlugt

Cluster Intensieve Zorg: Chantal van der Linden

INHOUD 4 VOORWOORD Greet Prins

24 ELEKTRONISCH CLIËNTEN DOSSIER Voor Mirjam Rademaker is het een uitkomst dat ze toegang heeft tot het zorgdossier van haar dochter Floortje.

5 GEDICHT Ieder mens is uniek.

6

MINDER REGELS Anita Warners heeft dankzij regelarm werken meer vrijhe id in haar hoofd.

8

Regio Oost: Liesbeth van Voorst

26 PHILADELPHIA: DAAR ZIT MUZIEK IN! Philadelphia besteedt heel veel aandacht aan muziek. Het is immers één van de vijf strategische thema’s voor de komende jaren.

MET DE TIJD MEE Bij dagbesteding Puur Natuur in Hengelo (Gld) staat een 3D-printer.

Cliënten ontwerpen en printen hun eigen producten.

28 MUZIEKTHERAPIE Monieke Heym verwerkte de dood van haar vader met muziektherapie.

14 MEEDENKEN In Brummen bouwt Philadelphia nieuwe, grotere en modernere huisvesting voor cliënten die intensieve zorg nodig hebben.

Familieleden denken mee.

17

Regio Amsterdam e.o.: Wajong Wu

19 21

29 SONGTEKST De Bedoeling

30

KORT NIEUWS & AGENDA DIT MAAK IK Armanda Koelewijn is de winnaar van de kerstkaartenwedstrijd 2016.

22 BEHULPZAME TECHNOLOGIE Philadelphia reist stad en land af op zoek naar elektronische voorzieningen die het leven van cliënten kunnen verbeteren.

HET SIS-GESPREK Hoeveel ondersteuning heeft een cliënt nodig om te kunnen leven zoals ieder ander?

DIT EET IK Annette den Toom geeft een heerlijk recept voor gevulde paprika’s.

SAMEN HET ECD INVULLEN Louise Vinke vult het Elektronisch Cliënten Dossier zoveel mogelijk bij en met de cliënt in.

DIT DOE IK GRAAG Arie, Steffie en Glenn vinden in muziek hun uitlaatklep.

12

25

32 BELEVINGSGERICHTE ZORG bij de Hoornse Zoom in Delft.

34

STICHTING VRIENDEN Een greep uit de activiteiten en projecten van Stichting Vrienden.

36 BIJBELVERHAAL Muziek in de Bijbel.

Hallo is een magazine voor cliënten, hun ouders/belangenbehartigers, donateurs Stichting Vrienden en externe relaties van Stichting Philadelphia Zorg. Het magazine wordt gerealiseerd door een klein team van IDTV Live. en de afdeling Communicatie van Philadelphia.

Regio Noord: Tiny van Dijk

met medewerking van Jessica Fiks, Yasmin Hargreaves, Marieke van der Heijden, Muriël Kleisterlee, Ester Mangnus, NFP Photography, Dianne Oortwijn, Marieke Priem, Iris Stam, Herman Stukker, Merel Uildriks, Ronald Zijlstra hoofdredactie Bea Nijhof, Marieke Verdonk projectmanaging Koen Embregts, Janna Schropp stagiaire Deirdre van Riel vormgeving Mariël Stapper uitgever Stichting Philadelphia Zorg drukwerk Gianotten contact hallo@philadelphia.nl copyright Hallo is een viermaandelijkse uitgave van Stichting Philadelphia Zorg, Wijersstraat 1, 3811 MZ Amersfoort. Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. U hebt deze toestemming niet nodig bij eigen, niet-commercieel gebruik.

Hallo 3

VOORWOORD

We kloppen nog één keer aan In dit nummer van Hallo vertelt Sebastiaan dat hij vroeger moeilijk uit bed kon komen. De begeleiding klopte iedere ochtend meerdere keren op de deur. En controleerde of hij wel op tijd naar zijn werk vertrok. Het was een situatie waar Sebastiaan niet echt blij mee was. Daarom besprak hij het met zijn begeleider en bedachten ze samen een andere manier van opstaan.

Begeleiders kloppen nu nog maar één keer op de deur. Daarna staat hij op. Dus niet – zoals vroeger – na drie, vier of vijf keer aankloppen. Sebastiaan zorgt er zelf voor dat hij op tijd opstaat.

Hij koos voor de nieuwe aanpak toen hij met zijn coördinerend begeleider en zijn ouders een SIS-gesprek had. Hij gaf daarbij aan wat hij zelf wilde. En de nieuwe aanpak werkt! Lees het verhaal van Sebastiaan op pagina30.

Greet Prins VOORZITTER RAAD VAN BESTUUR

In 2016 verkent Philadelphia mogelijkheden. We onderzoeken wat muziek, mensgerichte technologie, fris vakmanschap, ondernemerschap en een beter elektronisch cliëntendossier voor cliënten en voor ons kunnen betekenen. Wat het beste werkt. En hoe we het de komende jaren invullen. Samen, want de toekomst van Philadelphia is van cliënten, familieleden en begeleiders.

In deze Hallo in een nieuw jasje komen daarom alle betrokkenen aan het woord over hun eerste ervaringen en hun beeld van de toekomst. We weten nog niet wat – zoals bij Sebastiaan – goed werkt en wat vooral een leerervaring wordt.

We weten wel wat het oplevert: nieuwe en andere manieren van werken, waardoor we elkaar en onze omgeving nog beter leren kennen, om het beste uit onszelf te halen.

4 Hallo

GEDICHT

Ieder mens is bijzonder en uniek, probeer iemand niet in een hokje te stoppen.

Vraag in plaats daarvan wat iemand nodig heeft om tot z’n recht te komen.

Hallo  5

“Door minder regels heb ik meer vrijheid in mijn hoofd” Een belangrijk aspect van het thema Fris Vakmanschap is het regelarme gedachtegoed.

Medewerkers kijken en luisteren met frisse ogen en oren naar de cliënt. Ze zoeken naar mogelijkheden, denken zelf na, in plaats van uit gewoonte vast te houden aan regels. Anita Warners woont in De Hermanshoeve in Marum. Zij en haar vader vertellen wat regelarm oplevert.

Anita, wat is er voor jou veranderd?

“Er was een hele map met regels en afspraken. Begeleiders kwamen op vaste momenten bij mij. Nu kan ik overleggen wanneer ze komen. Ook stond vast wanneer je onder de douche ging. Maar dat kun je toch niet altijd plannen? Je hebt toch ook andere dingen te doen? Toen alles vaststond, was ik ongeduldig, schopte tegen dingen aan. Nu doe ik dat minder, want ik weet dat ik kan overleggen. Ik heb meer

6 Hallo

vrijheid in mijn hoofd. Begeleiders kwamen mij altijd medicijnen geven. Nu app ik hen als ik ze heb ingenomen. Ik heb een vriend en de weekenden ben ik helemaal vrij. Ik moet alleen laten weten wanneer ik in huis ben. Voor de brandveiligheid. Misschien kan ik nog wel meer vrijheid aan.”

Wat heeft regelarm je nog meer gebracht?

“Mijn ouders doen veel voor andere mensen. Ik wil ook graag iets voor anderen

betekenen, zinvol bezig zijn. Ik werkte op een zorgboerderij, maar ik wilde graag meer voldoening. Toen heeft Enna, mijn coördinerend begeleider, actie ondernomen. Zij regelde dat ik nu dinsdag- en woensdagmorgen bij de voedselbank in Grootegast help. We zijn eerst gaan kijken en ik vond het gelijk mooi. Dat je mensen zo kunt steunen. Ik ga er op mijn elektrische fiets heen, tien kilometer heen en tien kilometer terug.”

tekst

Wat doe je bij de voedselbank?

“Op dinsdag maken wij pakketjes van wat de winkels over hebben: fruit, groente, aardappelen, brood, acht appels in een zak of zeventig zakjes boontjes. Woensdag doen we het in kratten. Er zijn verschillende kratten, voor grote of kleine gezinnen of mensen die alleen wonen. Ik heb een lijst waarop staat wat er in een krat moet. Er werken allemaal vrijwilligers. Geweldig wat die mensen doen.”

Wat heb je geleerd door regelarm?

“Dat ik zelf dingen kan aangeven bij de begeleiders. Dus niet gelijk ‘de kop in de wind gooien’ tegen de regels, maar zeggen wat je graag wilt en dan overleggen. Voor de leiding was het ook nieuw, hoor, we moesten het allemaal leren. Voor mezelf heb ik wel een huishoudschema, want ik wil de boel op orde hebben. Dat is nog zoeken naar evenwicht: de dingen die ik zelf wil en kan, en de vrijheid die ik nu heb.”

Vader Warners heeft het regelarm werken op De Hermanshoeve gevolgd.

Bea Nijhof fotografie Ronald Zijlstra

“Ik wil ook graag iets voor anderen betekenen, zinvol bezig zijn” Hoe is uw contact met De Hermanshoeve?

“Wij hebben goed en regelmatig contact.

Hermanshoeve is Anita’s thuis. Wij zijn voor Anita belangrijk als vast steunpunt, maar wij verwijzen altijd eerst naar de begeleiding. Als Anita ergens tegenop ziet en vraagt: “Pa, wil jij Hermanshoeve bellen?”, dan zeg ik: “Nee, Anita, ga zelf in overleg. Laat zien wat je graag wilt, spring over je eigen schaduw heen. Dat kan en mag. Je bent vrij! Ik vergelijk het met de uittocht van de Israëlieten uit Egypte. Ze waren wel bevrijd, maar innerlijk nog niet vrij. Dat omgaan met vrijheid moest Anita ook leren.”

Welke veranderingen ziet u bij Anita?

“Vrijheid vond Anita eng, ook omdat anderen in het verleden er misbruik

van hebben gemaakt. Maar ze is altijd welkom met vragen bij haar coördinerend begeleider Enna. Nu komt ze in een fase van rust. Ze voelt zich niet meer slachtoffer van wat anderen over haar beslissen. En behalve dat ze helpt bij de voedselbank, is ze nu ook een dag mantelzorger bij mij en mijn vrouw. Stofzuigen, boodschappen doen, opruimen. Zij helpt ons nu!”

Hoe ziet u de rol van ouders ten opzichte van begeleiders?

“Familie moet ondersteunend zijn naar de begeleiders. Wij weten waar De Hermanshoeve mee bezig is, wij observeren en geven eventueel tips. We werken samen. Het zou goed zijn als er trainingen kwamen voor ouders. Ik heb zelf trainingen gevolgd en geleerd om eerst alleen maar te luisteren. Niet gelijk met oplossingen komen, het probleem overnemen of erger: gaan manipuleren. Maar luisteren en de begeleiding ondersteunen. Anders gaat het ten koste van je kind. Ik ben nu 68 jaar.

Het is goed te weten dat Anita weer een toekomst heeft.”

Meneer Warners, wat merkt u ervan?

“Mede door haar verleden kon Anita niet zelf zeggen wat ze wou. Ze was heel beïnvloedbaar, maar kon ook plotseling ergens mee kappen of tegenaan schoppen.

Ze zat vaak in de weerstand. Door regelarm werken leerde ze overleggen en zelf verantwoordelijkheid nemen.”

Hebt u daar voorbeelden van?

“Anita zei vaak: ‘Dat mag ik niet, dat is niet volgens de regels.’ Dat zat in haar hoofd. Ik ondersteun volledig de medewerkers die nu regelarm werken en zei dan: “Ga overleggen met de leiding, je mag een heleboel!” Ik zie dat de medewerkers nu niet meer eerst kijken naar de regels, maar naar wat de cliënt wil en kan.”

Hallo 7

tekst en fotografie

Herman Stukker

DIT DOE IK GRAAG

Muziek maakt mijn dag Als uitlaatklep, om andere mensen te vermaken of om lekker de quickstep te dansen. Voor Arie, Steffie en Glenn is er geen dag zonder muziek.

8  Hallo

Arie Zendman (50)

VAN EWIJCKSTRAAT, DORDRECHT “Ik heb accordeon leren spelen van vader. Ik kreeg op mijn vijfde een kleine rode die ik altijd bewaard heb.

We begonnen met het liedje 'Boer, daar ligt een kip in 't water'. Later gingen we samen op feestjes spelen. Nu speel ik op verjaardagen van mijn huisgenoten, zodat het meteen gezellig wordt. Of samen met mijn begeleider, Piet, die dan uit volle borst zingt. Ik ken echt heel veel liedjes. Muziek is mijn uitlaatklep. Soms ben ik boos.

Dan ga ik op mijn kamer zitten spelen tot het over is.

Maar ook speel ik graag als ik juist heel blij ben!”

“Muziek is mijn uitlaatklep”

Hallo 9

“Ik heb al veel prijzen gewonnen”

Steffie Brongeest (38) DE BOEIER, ZWOLLE

“Ik houd van muziek omdat ik heel graag dans. De quickstep vind ik het leukst, maar ook de tango en de Engelse wals dans ik graag. Bij de Engelse wals moet je heel veel draaien. Dat vind ik mooi. Ik heb al veel prijzen gewonnen. Die bewaar ik in een glazen kast op mijn kamer, zodat iedereen ze kan zien. Iedere donderdagavond ga ik naar dansles.

Ik dans vaak met Bert en Raymond. Dat zijn leuke danspartners. Het is heel gezellig! Ik heb ook nog wel andere hobby's. Kleuren en schilderen doe ik graag, en uitslapen.”

10 Hallo

Glenn Kors (28)

KOLGANS, NIBBIXWOUD “Ze noemen me Jantje Smit, want als ik ook maar even tijd heb, dan ga ik zingen! Het liefst liedjes van Jan Smit, De Drie J's of Gerard Joling. Gewoon thuis op mijn kamer, maar ook op feestjes of evenementen.

Ik heb een professionele microfoon en versterker die ik mee kan nemen als dat nodig is. Voor een serieus optreden ga ik thuis altijd eerst oefenen. Ik vind het belangrijk dat ik de noten netjes zing en de tekst goed uitspreek. Ik hoef niet per se heel beroemd te worden. Dat lijkt me maar ingewikkeld. Ik vind het leuk om mensen te vermaken met iets dat ik zelf ook leuk vind om te doen. Van zingen word ik zelf namelijk ook blij.”

“Ik hoef niet per se heel beroemd te worden”

Hallo 11

“Ik heb nu alweer zin om morgen verder te gaan”

12 Hallo

tekst en fotografie

Marieke van der Heijden

“Ik wist helemaal niet dat dit kon!”

Drie keer per week gaat Miranda Tazelaar (28) naar de dagbesteding Puur Natuur in Hengelo (Gld).

Dat is leuk, al blijft het wel gewoon werk. Miranda: “Jij hebt toch ook weleens geen zin om naar kantoor te gaan?” Toch heeft ze vanaf vandaag een goede reden om haar bed uit te komen.

De 3D-printer is namelijk gearriveerd.

De 3D-printer lijkt een beetje op een gewone printer, met als groot verschil dat hij geen letters op een vel papier print, maar een voorwerp dat je kunt vasthouden.

Denk aan een sleutelhanger, al kan het net zo goed een ieniemienie-versie van je favoriete huisdier zijn. Miranda: “Het ziet er heel ingewikkeld uit, maar het valt reuze mee. Het is eigenlijk gewoon tekenen. Kijk, ik ontwerp op de laptop iets wat ik mooi vind, zoals nu deze armband. Vervolgens geef ik de printer de opdracht om ‘m te printen en dat is alles. Het enige lastige is dat het hele tekenprogramma in het Engels is. Gelukkig staan er plaatjes bij. En anders pak ik de rode map erbij, waarin alles stap voor stap staat uitgelegd. Of ik roep iemand van de begeleiding.”

NIET NORMAAL! Vazen van keramiek, poppen van papiermaché, maar ook ringen van fietsbanden: Miranda heeft in de afgelopen acht jaar van alles gemaakt. Het idee om de binnenband van een fiets om te toveren tot een ring kwam ‘gewoon uit haarzelf.’ Miranda: “Ik weet altijd direct wat ik wil maken. Dat vind ik ook leuk aan mijn werk: ik heb een idee en niet veel later ligt het precies zo in de winkel.” Coördinerend begeleider Anja den Bakker vindt Miranda allesbehalve gewoon: “Haar creaties zijn echt bijzonder.

En daarnaast pakt ze dingen razendsnel op. Vanochtend had ze nog geen idee wat een 3D-printer precies kon en nu werkt ze

“Niets mooiers dan iemand zien groeien en bloeien” ermee alsof ze nooit anders heeft gedaan.

En geloof mij maar: dat tekenprogramma is helemaal niet zo makkelijk. Ik zit al maanden met mijn collega’s op les! Dit is trouwens meteen een van de redenen waarom we dit apparaat in huis hebben gehaald – het sluit heel goed aan op de interesses van de jeugd. En kan dus nieuwe cliënten trekken.”

EVEN GEDULD A.U.B. Miranda: “Ineens lag er op de printer een armband, die ik kort daarvoor op de laptop had getekend. Hoe grappig! Ik denk dat ik er straks nog eentje ga maken, een gele met mijn naam erop, zodat ik ‘m thuis kan laten zien. Ik ben heel nieuwsgierig naar wat ik allemaal nog meer met dit apparaat kan. Misschien wel mijn eigen telefoonhoesjes ontwerpen? Ik zal in ieder geval nog veel moeten oefenen, maar dat is niet erg. Sterker, ik heb nu al zin om morgen verder te gaan!” Momenteel verkent Puur Natuur mogelijkheden om de 3D-printers op een goede manier in te zetten. Het wordt in ieder geval iets waar de mensen in de buurt behoefte aan hebben. Zodat je zichtbaar bent en verbinding hebt met de samenleving. Anja: “We hebben al met

een makelaar gesproken over een mogelijk idee. Het leek ons leuk kopers een 3D-versie van hun nieuwe huis cadeau te doen.

Zijn eerste reactie was positief, maar ook terughoudend. Niet vreemd, het is zo’n nieuwe uitvinding. Dat moet nog een beetje landen.”

Hoe dan ook, de werkplek in Hengelo wordt sowieso uitgebreid met nog een printer, drie laptops en vier 3D-pennen. Anja: “Die zijn net even iets makkelijker te gebruiken.

Niet iedereen is namelijk even handig met een computer als Miranda. En dat hoeft ook niet. Iedere cliënt heeft zijn eigen kwaliteiten. Het is aan ons om die zo goed mogelijk boven water te krijgen. Daar doen we het uiteindelijk voor: niets mooiers dan iemand zien groeien en bloeien!”

Hallo 13

tekst

Bea Nijhof fotografie Yasmin Hargreaves

MEEDENKEN MET DE BOUW

Gloednieuwe woningen met dagcentrum in Brummen

Henk Bijvank is een 63-jarige cliënt met een ernstig meervoudige beperking en hij is blind.

Hij woont in Het Anker in Brummen en is een van de vele cliënten die verhuist naar een nieuw, groter en moderner huis. Tijdens het ontwerptraject denken cliënten (indien mogelijk), familie en medewerkers mee met architect en projectmanagers Huisvesting van Philadelphia.

Deze werkwijze noemen we het Huis van Philadelphia.

Henk en Nies Brink zijn familie van Henk Bijvank en dachten ook mee.

14 Hallo

“Het is in het belang van onze neef Henk en de andere cliënten”, legt Henk Brink uit. “Daarom pakten we deze kans. Vier dagdelen hebben we met architecten van Bureau Bos en projectmanagers van Philadelphia gesproken. Wij hebben als familie veel praktische kennis over zaken waar een architect niet direct aan denkt.

Wij weten uit ervaring wat functioneel is en wat niet.” Nies vult aan: “Zo wist de architect bijvoorbeeld niet dat er een heel grote opslagruimte moet zijn voor incontinentiemateriaal.” Ook huishoudelijk medewerkers en personeel van het dagcentrum waren bij de sessies betrokken.

“Het is belangrijk dat voorraden en schoonmaakmiddelen op een logische plek komen”, weet Nies.

INSPRAAK De familieleden hadden op alle vlakken inspraak. Nies: “De indeling van de kamers, de ramen dus de lichtinval, de kleuren, de sfeer, materialen, eet- en rustruimte, de drempels. Maar ook over de buitenruimte,

“Het was echte inspraak!” de looppaden, zichtbaarheid en bereikbaarheid konden we onze mening geven.

Zodat de cliënten comfortabel, veilig en beschermd wonen en zich toch vrij kunnen bewegen.” Dat is de reden dat sommige wanden van glas zijn. Zo kunnen begeleiders de cliënten zien als ze door de gang lopen. En daarom komt ook de parkeerplaats aan de rand van het terrein.

Henk: “We zijn eerst op bezoek geweest bij Groot Schutterhoef in Leusden. Dat is ook een locatie van Philadelphia voor ernstig meervoudig beperkte mensen. Daar zagen we nieuwe hulpmiddelen, zoals een tilliftsysteem en hoog-laagbedden.

Dat komt ook allemaal beschikbaar in de nieuwbouw hier.”

Inspraak is één ding, maar wordt er ook iets mee gedaan? “We waren verbaasd hoe goed er naar iedereen geluisterd werd”, zegt Henk.

“Als er vragen of ideeën waren, kwamen ze daar in de volgende bijeenkomst op terug.

Mét een oplossing. Het was echte inspraak!

Ze lieten ook een filmpje zien over bouwen voor dementerende mensen. Als iedereen bijvoorbeeld een andere, herkenbare voordeur heeft, is het eigen huis beter terug te vinden. Het waren voor beide kanten nuttige bijeenkomsten. Het was soms een heel gepuzzel, want wat kosten betreft is er natuurlijk een plafond. Je moest overleggen en keuzes maken. We hebben zelf ook veel van dit traject geleerd.” 

CLIËNTEN ALS BOUWVAKKERS Johan, Coen, Steven, Marco en Ruben helpen bij de bouw vanuit het nabijgelegen dagcentrum van Philadelphia, Boerderij De Broake.

Bouwhekken plaatsen of verplaatsen, plastic bouwafval opruimen, lege pallets weghalen, vloermatten leggen, de cliënten nemen de bouwlieden heel wat werk uit handen. En ze doen het graag: “Lekker, weer eens iets anders, leuk!”

Ook kraanmachinist Wilbert Bos van Bouwbedrijf Van Driesten is enthousiast: “Ze zijn altijd vrolijk en aardig.” Uitvoerder Jan Drost is dik tevreden: “Poul Veen van de dagbesteding houdt een oogje in het zeil en het gaat perfect. Ze maken ook nog onze bouwketen schoon. En onze busjes, niet te vergeten!”

Hallo 15

GEZAMENLIJK BESLUIT “Je leerde elkaar als familieleden ook (beter) kennen”, vult Nies aan. “Omdat je veel met elkaar optrekt, gezamenlijk of in werkgroepen. We waren het niet altijd met elkaar eens, maar we zijn overal uit gekomen.” Met als resultaat een gezamenlijk besluit, waar iedereen zich in kan vinden. Vervolgens werden ook Henk en Nies uitgenodigd bij het bereiken van het hoogste punt tijdens de bouw. Ze werden opgewacht en verwelkomd door onder anderen de architect, de aannemer Van Driesten en projectmanagers Ko van der Ham en Margriet Odink vanuit Philadelphia. Nies: “Dat was geweldig!”

BETERE FACILITEITEN Henk en Nies zien in de nieuwbouw – naast de indeling waar ze invloed op hebben gehad – nog meer voordelen. Nies: “Nu zijn hier groepen van zes cliënten met één begeleider. In de nieuwbouw komen groepen van negen cliënten met twee begeleiders. Dat vinden wij een verbetering, want het is zwaar om alleen een groep van zes heel ernstig gehandicapte

mensen te begeleiden.” Henk is het met haar eens: “Een groot compliment voor de voortreffelijke medewerkers hier! Voor cliënten én voor personeel komen in de nieuwbouw betere faciliteiten, zoals het tilsysteem, beter uitgeruste badkamers, overal vloerverwarming, betere ruimtes in de dagbesteding voor bijvoorbeeld fysiotherapie en muziek, hoog-laagbedden.

Zo’n bed heeft Henk nu niet, maar hij zal het binnenkort wel nodig hebben.” Nies: “De verhuizing zal voor Henk en andere cliënten spannend zijn. Henk is blind, in zijn huidige woning weet hij waar de meubels staan, hij kent de afstanden. Maar

HET HUIS VAN PHILADELPHIA Op meerdere plaatsen ontwikkelt Philadelphia nieuwe, grotere huisvesting. Ook dit is Ondernemerschap. Cliënten, familie en medewerkers denken mee in de ontwerpfase. Deze werkwijze waarbij we gezamenlijk huisvesting ontwikkelen, noemen we het Huis van Philadelphia. Eén van die plaatsen waar op deze manier is samengewerkt is Brummen. De bewoners van Het Anker, De Regenboog en Elzenbos in Brummen, Mariëndal in Angerlo, Hassinkhof beneden in Gorssel en Haverweg in Rheden gaan ver­­huizen naar de nieuwbouw aan Radeland. Daar verrijst een dag­­bestedingsruimte met vier appartementsgebouwen rond een ‘dorpsplein’. Zestig ouder wordende en/of dementerende bewoners krijgen daar de zorg, dagbesteding en omgeving die precies aansluit bij wat zij nodig hebben. Deze cliënten kunnen niet zelf meedenken, maar hun familie vertolkt wat zij nodig hebben.

16 Hallo

in de nieuwbouw krijgt hij zorg met meer comfort en kan daar langer blijven wonen nu hij ouder wordt.”  (Stichting Vrienden van Philadelphia werft fondsen voor de inrichting van zeven snoezelbadkamers en belevingsgerichte ruimtes, zie p. 34)

Bij de nieuwbouw is veel aandacht voor duurzaamheid: zonne­panelen, mos-sedum op daken, warmte-koude­opslag en gebruik van aardwarmte als energiebron.

DIT EET IK GRAAG

“Ik ben Annette den Toom en ik woon in Amsterdam. Ik maak graag Haagse bluf, maar dit recept voor gevulde paprika’s is mijn favoriet.”

tekst en foto g ra f ie

Dit heb je nodig (voor 4 personen): Uit de keuken: ¡¡ pan om de paprika’s in te koken ¡¡ koekenpan ¡¡ vergiet ¡¡ scherp mes ¡¡ ovenschaal

Gevulde paprika’s STAP 1 Was de paprika’s en verwijder de stelen. Snijd ze doormidden en verwijder het zaad en de zaadlijsten.

STAP 2 Verwarm de oven voor op 190 graden.

STAP 3 Kook de paprika’s in water met een beetje zout ongeveer 10 minuten.

Laat ze vervolgens uitlekken.

STAP 4 Snipper de ui. En maak het gehakt aan met ui, zout, peper en nootmuskaat.

Herman Stukker

STAP 5 Verhit 50 gram boter in de koekenpan en bak hierin het gehaktmengsel al roerend gaar.

Zorg dat het gehakt niet bruin wordt.

Uit de winkel: ¡¡ 4 rode of groene paprika’s ¡¡ zout en peper ¡¡ 300 gram gehakt ¡¡ 1 ui ¡¡ nootmuskaat ¡¡ 70 gram boter ¡¡ 3 deciliter tomatensaus ¡¡ paneermeel

Deze schotel is lekker met rijst! Die kun je koken – 1 kopje rijst per persoon – terwijl de schotel in de oven staat.

Eet smakelijk!

STAP 6 Zet de paprika’s in de ovenschaal en vul ze met gehakt en schenk de tomatensaus erover. Bestrooi de paprika’s met paneermeel en leg hier en daar een klontje boter.

STAP 7 Zet de schaal in de voorverwarmde oven en laat de vulling in 20 minuten een mooi bruin korstje krijgen.

Hallo 17

KORT NIEUWS

NIEUWE KWALITEITSEN KLACHTENWET In 2016 is de ‘Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg’ (Wkkgz), in de plaats gekomen van de Kwaliteitswet Zorginstellingen en de Wet klachtrecht cliënten zorgsector. Philadelphia heeft haar klachtenregeling hierop aangepast.

De Landelijke Cliëntenraad en Familieraad adviseerden positief over de nieuwe regeling. Er komt ook een versie voor cliënten. Het zwaartepunt komt meer bij de al bestaande onafhankelijke klachtfunctionaris te liggen. Deze kan bemiddelen en de cliënt informeren over de verschillende mogelijkheden om een klacht in te dienen.

Daarnaast bewaakt hij de termijnen waarbinnen Philadelphia een klacht moet hebben afgehandeld. Die zijn verkort naar maximaal zes weken na indiening van de klacht. De onafhankelijke klachtencommissie blijft bestaan. Als een klager niet wil worden geholpen door een klachtfunctionaris, kan hij direct (kosteloos) naar de klachtencommissie. Ook moeten de brancheorganisaties in de zorg – in ons geval de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) – uiterlijk 1 januari 2017 een geschilleninstantie ingericht hebben. Een klager mag dan zonder tussenkomst van een klachtfunctionaris of de klachtencommissie van Philadelphia rechtstreeks naar die instantie, die ook schadevergoedingen kan opleggen tot maximaal 25 duizend euro. Aan de gang naar de geschillencommissie zijn wel kosten verbonden voor de klager. Zodra de gegevens van die instantie bekend zijn, wordt de nieuwe klachtenregeling met deze gegevens gepubliceerd op internet.

18 Hallo

Kitchen Impossible Sarita, Wim, Johanna en Clara doen mee aan het televisieprogramma Kitchen Impossible.

In dit programma met presentator Arie Boomsma en topkok Robert Kranenborg worden deze vier Philadelphia-cliënten klaargestoomd voor een baan in de horeca.

Ze laten zien dat ze misschien niet in een standaardplaatje passen, maar wel over veel motivatie en doorzettingsvermogen beschikken. En zo wel degelijk kunnen meedraaien in onze samenleving, met begeleiding van een team van (Philadelphia-)deskundigen.

Philadelphia werkte voor dit programma samen met MEE NL, een organisatie die kwetsbare burgers helpt mee te doen in de samenleving.

Uitzendingen: 5 woensdagen, 21.30 uur, Net 5, van 30 november tot en met 28 december.

Kunstwerk voor Kanaalstraat Glaskunstenares Karin Lutmers-Hahn uit Heerde schonk spontaan een beeld aan locatie Kanaalstraat in Heerde. Uit waardering voor de begeleiders én omdat zij en haar man genieten van het contact met de bewoners in het buurthuis De Heerd.

Downtown Dinner Via De Eetkamer in Apeldoorn en Het Oude Station in Houten doen vier cliënten mee aan het tv-programma Downtown Dinner. Het draait in dit EO-programma om restaurants waar mensen met een verstandelijke handicap in de keuken staan. In duo’s koken zij voor elkaar.

Er schuift in elk restaurant ook een BN'er aan.

Uitzendingen: 2 t/m 6 januari, 21.20 uur, NPO 3

BOEK OVER REGELARME ZORG BIJ PHILADELPHIA Johan Faber schreef ter gelegenheid van ons 55-jarig bestaan het boek Het werkt!

Hoe zorginstelling Philadelphia meer doet met minder regels.

Tijdens het congres ‘De Zelforganisatie’ op 19 januari 2017 komt de werkwijze van Philadelphia aan bod, zodat anderen ervan kunnen leren.

Ook wordt het boek gepresenteerd.

De schrijver over het boek: “Minder geld, een hopeloos gecompliceerd systeem en een woud van regels en protocollen maken het werk steeds ingewikkelder. Philadelphia, een van de grootste zorginstellingen voor verstandelijk gehandicapten in Nederland, gooide het roer radicaal om. Minder systeem, minder regels, de wensen van de cliënt als uitgangspunt. Niet alleen mooie woorden, maar inmiddels ook dagelijkse praktijk. Terug naar de kern, terug naar De Bedoeling, terug naar de vraag: voor wie doen wij ons werk eigenlijk?”

JUBILEUM BIJ CONNEXXION Al 12,5 jaar verzorgen cliënten met een licht verstandelijke beperking de lunches voor buschauffeurs en kantoormedewerkers van Vervoersbedrijf Connexxion in IJsselmuiden. Connexxion brengt niet alleen elke dag duizenden mensen met een verstandelijke beperking naar hun dagbesteding, maar biedt zelf ook

Het boek is te bestellen via philadelphia.nl/hetwerkt Cliënten, medewerkers en verwanten betalen € 12,50 (in plaats van € 17,50).

dagbesteding. Arjan Vahl, coördinerend begeleider bij Philadelphia: “Connexxion loopt voorop als het om inzet van mensen met een beperking gaat. Ons koperen jubileum is een voorbeeld voor andere bedrijven.”

ROMANO HAALT DIPLOMA Romano Plugge werkt

Greet Prins in bestuur VGN Greet Prins is toegetreden tot het bestuur van onze brancheorganisatie VGN (Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland). De VGN is blij met haar komst: “Greet Prins is een zeer ervaren bestuurder in de zorg, met belangrijke ervaring op het gebied van communicatie, zichtbaarheid en de arbeidsmarkt.”

bij Kinderboerderij Emmelerbos in Emmeloord en haalde zijn diploma ‘Werken met Dieren’. Dagelijks verzorgt hij konijnen, eenden, kippen, geiten, schapen, varkens, pauwen en een koe. Collega’s én dieren zijn blij met Romano!

Hallo 19

KORT NIEUWS

SAMEN WERKEN VOOR DOVE (JONG)VOLWASSENEN Philadelphia en WelThuis, een organisatie met woonlocaties voor ouderen, ondertekenden een samenwerkingsovereenkomst en vierden de opening van het leer-werktraject Buytenhaghe.

Vanuit deze locatie in Zoetermeer krijgen dove (jong)volwassenen les, doen ze praktijkervaring op en ontwikkelen ze werkvaardigheden.

IETS BETEKENEN VOOR DE BUURT IN SNEEK

Krabbescheer viert 5-jarig bestaan Locatie Krabbescheer in Alphen aan den Rijn vierde het eerste lustrum met een tuinfeest en barbecue voor (oud-)cliënten, (oud-)medewerkers, familie, buren en vrienden. Op een open podium lieten bewoners hun muzikale talenten zien: solozang, playbacken, gitaarspelen of samen popliedjes zingen. Veel buren bleven plakken tot in de kleine uurtjes.

Iedereen kijkt er met plezier op terug.

Bezoekers van wijkcentrum De Eekmolen in Sneek ruimen elke week zwerf­-­afval en lege flessen en potjes op in de wijk Sperkhem-Tuindorp. Via Stichting Vrienden kregen ze een fatsoenlijke kar. De gemeente zorgt voor zakken, prikkers en ander materiaal. Wethouder Mirjam Bakker: “Wij zijn heel blij met het werk dat ze verzetten! Ze werken ook heel goed samen met de medewerkers van de gemeente.” Momenteel wordt samen met andere organisaties een plan uitgewerkt waarbij wijkbewoners eens per maand kunnen eten in het wijkcentrum.

Met hulp van vrijwilligers en cliënten.

Als een cliënt niet meer beter wordt Sinds juni kunnen medewerkers een beroep doen op een team consulenten Palliatieve Zorg. Palliatieve zorg is de zorg voor cliënten die niet meer beter worden. Philadelphia vindt dat de zorg in de laatste levensfase van heel goede kwaliteit moet zijn.

De consulenten ondersteunen en adviseren over pijnbestrijding, verlichting van symptomen, hulpmiddelen en bij de communicatie met de cliënt, de familie en medecliënten.

VOLGENDE CLIËNT In de volgende Hallo maken we kennis met Carola Lakerveld uit Brouwershof in Zwijndrecht.

Carola is 43 jaar, doet veel zelf en heeft veel hobby’s: muziek luisteren, meezingen met muziek en dansen. Ze zwemt graag en is fan van dolfijnen en van Nijntje.

20 Hallo

DIT MAAK IK

tekst

Bea Nijhof fotografie NFP Photography

Hallo, ik ben Armanda Koelewijn Armanda Koelewijn won de kerstkaarten­ wedstrijd 2016. Van de tien regionale en clusterwinnaars kreeg haar sfeervolle tekening de meeste stemmen van medewerkers. Armanda woont in De Haar in Huizen en werkt bij het Creatief Atelier in Hilversum.

Armanda kon niet (na)tekenen, maar met veel ondersteuning heeft ze dat toch bij Het Atelier geleerd. Na een half jaar oefenen lukte het haar deze boom te tekenen. Door met potlood hulp-verbindingsstreepjes en -puntjes te tekenen en die later weer uit te gummen.

Precisiewerk en een voorbeeld van ‘het beste uit jezelf’! Armanda leert steeds nieuwe vormen tekenen en kan zelfs haar naam schrijven. Armanda: “Ik ben heel trots en laat iedereen de brief zien waarin staat dat ik gewonnen heb!”

Armanda’s ontwerp komt als kaart in het eindejaarsgeschenk voor vrijwilligers.

Alle winnaars ontvangen een set kaarten van hun eigen ontwerp. De tekeningen hangen tot 18 januari 2017 in het hoofdkantoor.

Dan sluiten we de expositie met een feestelijke bijeenkomst af en krijgen de winnaars hun ingelijste werk mee naar huis.

Kerstkaartenwedstrijd Hallo 21

tekst en fotografie

Merel Uildriks

Philadelphia onderzoekt moderne technologie “Hoe kunnen nieuwe hulpmiddelen de kwaliteit van leven verhogen?”

Met die vraag reist Philadelphia stad en land af op zoek naar mogelijkheden die moderne technologie biedt. Denk aan apps waarmee cliënten zelfstandig kunnen reizen. Of apparaten die op een speelse manier stimuleren om te bewegen. En locatie Groot Schutterhoef in Leusden bekijkt hoe we cliënten met een ernstige beperking meer comfort kunnen bieden.

Sinds de zomer hangen er nieuwe Hue-lampen van Philips. Met een simpele handeling op de iPad veranderen de lampen van kleur of intensiteit. De begeleiders van Groot Schutterhoef kunnen eindeloos variëren met verschillende sferen. Zo kunnen ze anticiperen op de gemoedstoestand van cliënten.

Begeleidster Reinske van Asselt ervaart inmiddels de effecten van de lampen. “‘s Avonds doen we met bepaalde cliënten nog even een activiteit, zoals een massage.

Omdat zij anders ’s nachts niet zo goed slapen. Die cliënten kunnen we dan prikkelen met het licht, waardoor ze weer even wakker worden. De anderen laten we lekker ontspannen in dimlicht. Precies wat iemand op een bepaald moment prettig vindt.”

Veel ouders die langskomen vinden de nieuwe verlichting mooi en gezellig. Jos Traa is bewoner van Groot Schutterhoef.

Zijn broer Adri ziet de ontwikkelingen op de locatie wel zitten: “Ik vind dat ze heel goed bezig zijn. Ze gaan mee in de veranderingen. Dat ik kan

22 Hallo

snel schakelen naar de gewenste muziek en kunnen zo persoonlijke muzieklijsten voor een cliënt maken.

“Ik ben een groot voorstander van dit soort elektronische mogelijkheden” meekijken in het Elektronisch Cliënten Dossier vind ik al heel bijzonder.”

Of Jos baat heeft bij de lampen vindt Adri nog lastig te zeggen. “Het is altijd moeilijk in te schatten bij Jos of hij iets leuk vindt.

Jos kijkt eerst de kat uit de boom, hij moet wennen aan nieuwe dingen.”

Reinske ondervindt dat de kwaliteit van leven voor cliënten hierdoor kan verbeteren. “Eén van onze cliënten houdt van Michael Jackson. Hij is blind, maar ervaart wel het verschil tussen donker en licht.

Zolang hij wordt geprikkeld met licht en muziek is hij beter in zijn doen dan als hij steeds slapend op zijn stoel zit. Want vanuit slaap schiet hij sneller in een insult dan als hij wakker is.”

Jos houdt ook van muziek, dat weet zijn broer. “Hij gaat wekelijks naar muziekles en ik zie dat hij daar plezier in heeft. Ik ben dus ook heel benieuwd welke muzieklijsten ze voor Jos hebben gemaakt. En hoe hij hierop zal reageren.”

SLIMME LUIER MUZIEK Een andere nieuwigheid op Groot Schutterhoef is de introductie van het Sonos-muzieksysteem. Ook weer met behulp van de iPad kunnen begeleiders

Ook in het buitenland zoekt Philadelphia naar nieuwe technologieën. Zo kwam de organisatie in contact met de uitvinder van een ‘slimme’ luier: een luier met sensor die het saturatieniveau – de mate van

“We kunnen persoonlijke muzieklijsten maken met de favoriete muziek van elke cliënt” verzadiging meet. De medewerkers op Groot Schutterhoef zijn enthousiast. Op hun mobiele telefoon kunnen ze bijhouden hoe het met de luier zit. Hierdoor wordt een cliënt direct verschoond als het nodig is én het blijkt tijd op te leveren, die zij voor andere activiteiten kunnen gebruiken. Een win-winsituatie.

Ook broer Adri vindt de slimme luier een goede uitvinding: “Soms plast iemand ineens veel terwijl hij of zij pas na een tijd wordt verschoond. Nu kunnen begeleiders direct reageren. Ik ben een groot voorstander van dit soort elektronische mogelijkheden. Ik heb gelezen over mensen met een beperking die alleen maar ‘gordijnen’ hoeven te roepen en de gordijnen gaan op afstand dicht. Met dit soort dingen gaan we de goede kant op en komen we verder in de zorg.”

ONDERZOEKEN Het komende half jaar gaan nog eens honderd cliënten van Philadelphia varianten van de slimme luier uitproberen.

En Groot Schutterhoef gaat onderzoeken hoe verschillende voorzieningen met elkaar kunnen worden verbonden. Bijvoorbeeld door op een rolstoel een sensor te bevestigen die automatisch het licht of de muziek activeert. Of het automatisch aansturen van deuren en sloten. Zo gaat Philadelphia door met haar zoektocht naar optimaal comfort voor de cliënt.

Adri: “Die wereld heeft enorme toekomst.

Hopelijk werken die voorzieningen ook goed voor Jos. Dat zal moeten blijken.”

Jos Traa en Reinske van Asselt

HEEFT EEN CLIËNT IETS AAN DE SOCIALE ROBOT PHI? In september kondigde Philadelphia aan dat zij gaat onderzoeken of en hoe een sociale robot meerwaarde heeft voor een cliënt. Daarvoor is Phi geïntroduceerd. (YouTube, zoektermen Philadelphia, Phi). Het bijzondere is dat cliënten, verwanten en medewerkers invloed hebben op de software (die bepaalt wat de robot kan). Phi wordt nu op enkele locaties getest. Phi kan bijvoorbeeld uitleggen hoe iets werkt en dat heel vaak herhalen, of met iemand schaken. Je zou het niet denken, maar Phi kan goed emoties en gezichten herkennen. Wij gaan onderzoeken of Phi als aanvulling op de huidige zorg inderdaad meerwaarde heeft. Het gaat om een verkenning van de vele mogelijkheden die er zijn.

Hallo 23

tekst

Marieke Verdonk

TOEGANG TOT HET ECD

“Elke dag log ik even in om te kijken hoe het gaat, hoe haar dag is” Voor Mirjam Rademaker is het een uitkomst dat ze toegang heeft tot het zorgdossier van haar dochter Floor, waar en wanneer ze maar wil. De 14-jarige Floor is ernstig meervoudig complex beperkt en Mirjam is graag op de hoogte van hoe haar dag is geweest.

Mirjam is lid van de familieraad van locatie Nieuw Buitenzorg in Leiderdorp en was samen met nog twee andere ouders betrokken bij de pilot rondom het Elektronisch Cliënten Dossier. “Het toegankelijk maken van het ECD voor ouders en verwanten stond al een tijd op de agenda van Philadelphia”, vertelt Mirjam. ‘Maar het is best een lastig verhaal met de privacy. We hebben nu inzicht in de persoonsgegevens, afsprakenkaart en dagrapportage. Uiteindelijk is het de bedoeling dat we het hele dossier in kunnen zien, maar zo ver is het nog niet.’

Voor Mirjam is het het belangrijkst dat ze de dagrapportage kan lezen. “Elke dag log ik even in om te kijken hoe het gaat, hoe haar dag is. Meestal doe ik dat in de middag. Eerst keek ik wel eens ’s avonds voor het slapen gaan, maar dat doe ik niet meer. Als ze niet zo’n fijne dag heeft gehad, is dat niet zo goed voor mijn nachtrust.”

AFGEBAKEND De begeleiding rapporteert in het ECD naar aanleiding van bepaalde doelen die zijn gesteld. “Floor ontwikkelt zich niet echt, dus er zijn geen grote veranderingen te melden. Daardoor is het soms teleurstellend als er niet of summier is gerapporteerd.

Voorheen, toen het nog met pen en papier ging, stond er meestal een verhaaltje. Iets over haar humeur en wat ze had gedaan. ‘Floor

24 Hallo

is een vrolijke dame’, dat soort dingen. De rapportages zijn nu afgebakend, concreter. Dat begrijp ik en het is ook efficiënter voor de begeleiding. Maar ik vind het weleens jammer.”

Het grote voordeel van het inzicht vindt Mirjam dat ze ook direct kan reageren. “Soms lees je iets en dan denk je: hé, misschien wordt ze ziek. Ik kan dan meteen even bellen of mailen. Natuurlijk registreert de begeleiding dit soort dingen ook, maar als ouders reageer je wat sneller. Je wilt toch het allerbeste voor je kind. Tegelijkertijd moet je als ouder oppassen dat je niet meteen aan de bel trekt.”

SPANNING Mirjam vindt het fijn dat ze kan zien wie er rapporteert. “Dat was nog even een discussie, tijdens de pilotfase. Daar kan natuurlijk wat spanning zitten, want je kunt iemand direct aanspreken op wat hij heeft opgeschreven. Dat is voor de groepsleiding misschien niet altijd prettig, maar ik vind dat wel fijn.”

Met de komst van het ECD is de rapportage in zijn geheel professioneler geworden, concludeert Mirjam. “Vroeger stond alles ­ op papier en kon ik het alleen lezen als ik op de locatie was. Nu ­ heb ik een link en een inlogcode en kan ik overal wanneer ik maar­­­ wil inloggen.” 

tekst

Marieke Verdonk

Samen aan de slag in het ECD Louise Vinke, coördinerend begeleider bij Philadelphia Werk & Begeleiding, heeft altijd haar laptop bij zich. “Ik heb geen kantoor, maar ik kan overal werken.” En ze kan dus overal in het ECD. “Dat vind ik prettig, want je hebt altijd alles van een cliënt bij de hand.

En als ik ziek ben of uitval kunnen collega’s het zo van me overnemen.”

Louise vult het ECD zoveel mogelijk bij en met de cliënt in. De 23-jarige Gaurie Bisai heeft een lichte verstandelijke beperking en woont thuis. Eén keer in de week ontmoet Louise haar bij Ontmoetingsplek De Waterbever in Lelystad.

Gaurie kan dan haar verhaal kwijt en vragen stellen. “Vaak gaat het over haar werk in de kringloopwinkel”, vertelt Louise. “Hoe ze zich moet gedragen en met bepaalde dingen om kan gaan. We maken eerst een agendaatje van wat we willen bespreken. Aan het eind van het gesprek maken we een nieuwe afspraak en vat ik samen waar we het over hebben gehad. Dat zet ik dan in het ECD. Ik lees het dan voor of laat haar meelezen, dat hangt van de situatie af.”

TERUGKIJKEN Gaurie vindt het prettig dat ze kan meelezen, maar vindt het geen vereiste. “Ik vertrouw erop dat Louise het goed opschrijft en niet achter mijn rug dingen doet. Het is wel handig dat je altijd kunt terugkijken en kunt zien wat er is veranderd.” Het idee dat in de toekomst haar ouders inzage zouden kunnen krijgen, vindt ze lastiger. “Zij hoeven niet per se te weten waar ik mee zit. Mijn doelen mogen ze wel weten, maar niet alles wat ik aan Louise vertel.” Voor Philadelphia staat het belang en de privacy van de cliënt voorop, dus Gaurie – die wilsbekwaam is – zal zelf kunnen

bepalen wat wel of niet toegankelijk is voor haar ouders. Bij een cliënt die een mentor of curator heeft, beslist die op gebieden waarop de cliënt wilsonbekwaam is. Het gaat erom dat de cliënt naar vermogen meer regie krijgt over de ondersteuning. Met andere cliënten merkt Louise ook dat ze niet alles willen vertellen als ze het opschrijft.

“Vooral diegenen die ik nog niet goed ken. Ze moeten zelf kiezen of ze het vertellen of niet en we kunnen natuurlijk overleggen hoe ik het beschrijf.”

ZELF LEZEN Ze heeft het nog niet meegemaakt, maar in de toekomst kan het gebeuren dat cliënten zelfstandig hun dossier gaan lezen. Dat is natuurlijk prima, maar het kan voor lastige situaties zorgen.

Louise: “Soms praat ik met een jobcoach of een andere externe partij over een cliënt en dan wil ik dat wel direct rapporteren. Dan kan het gebeuren dat de cliënt het leest voordat ik de mogelijkheid heb gehad het mondeling toe te lichten. Daar zoeken we dan samen een oplossing voor.”

Kortom, omgaan met het ECD vraagt respect voor de wensen en privacy van de cliënt. Het is voor alle betrokkenen een nieuwe manier van omgaan met elkaar. 

Hallo 25

tekst

Bea Nijhof fotografie Yasmin Hargreaves

Philadelphia: daar zit muziek in!

Op veel manieren besteedt Philadelphia extra aandacht aan muziek. Het is immers één van de vijf strategische thema’s voor de komende jaren. Muziek werkt verbindend en kan ons helpen bij het uiten van emoties. Veel cliënten hebben iets met muziek en dat kan voor hen het verschil maken.

MUZIEKENQUÊTE De afgelopen tijd hebben we verwanten, medewerkers en vrijwilligers gevraagd wat zij vinden van muziek voor cliënten. Meer dan 90 procent van hen ziet effecten van muziek op (het contact met) een cliënt. Bij oudere cliënten kan het helpen om herinneringen aan vroeger op te halen. Bij ernstig gehandicapte mensen kan muziek een hulpmiddel zijn in de communicatie.

Veel cliënten zingen in een koor, bespelen een muziekinstrument of luisteren graag naar muziek.

Soms hebben ze hun eigen muziekinstallatie.

Muziek geeft een gevoel van samenzijn. Cliënten zeiden zelf over muziek: pp Ik word er vrolijk en blij van, soms ook verdrietig pp Ik kom tot rust pp Ik word opener pp Ik ga meezingen, meebewegen of dansen pp Ik ben trots als ik zelf muziek maak, ik krijg meer eigenwaarde Muziek biedt dus voor elk wat wils.

26 Hallo

PHILALA MUZIKALE KAART We hebben onze muzikale activiteiten de naam Philala gegeven. Onder deze naam gaf Philadelphia in april de aftrap voor het thema Muziek met een muzikale kaart. Alle cliënten, verwanten en medewerkers ontvingen deze kaart waarmee ze konden deelnemen aan de Philala-prijsvraag. Uit de ruim duizend mensen die hun favoriete nummer hebben doorgegeven, zijn tien winnaars getrokken. Zij hebben een silent disco-feest voor hun locatie gewonnen! Silent disco wint snel aan populariteit. Zonder dat anderen er last van hebben kun je zelf en toch gezamenlijk genieten van je eigen, favoriete muziek.

WEBSITE Via philala.nl kan iedereen op de hoogte blijven van alle muzikale ontwikkelingen en zelf inspiratie opdoen. U vindt er diverse video’s, foto’s en verhalen over muziek­ activiteiten. Bijvoorbeeld van de mensen van De Roef in Rijssen die hun eigen Roeflied zingen! Er staat ook uitleg in cliëntentaal. Op het forum kunt u uw eigen muziekervaring plaatsen en reageren op de verhalen van anderen. Kortom, de moeite van een kijkje waard. Hebt u een tip of suggestie? Mail dan naar: philala@philadelphia.nl.

Op de site vindt u ook een afspeellijst (playlist) met favoriete nummers van mensen die bij Philadelphia wonen, werken of van wie een dierbare bij Philadelphia woont.

Wilt u uw favoriete nummer toevoegen aan de lijst? Mail dan de titel van het liedje en de artiest naar: philala@philadelphia.nl.

MUZIEK EN ONZE HERSENEN Professor Erik Scherder is hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij weet veel van de effecten van muziek op ons brein.

“Door muziek wordt de frontale lob in de hersenen gestimuleerd en uitgedaagd mee te doen. Samen met de prefrontale cortex worden daar de topfuncties in de hersenen geregeld: planning, structuur in gedachten en handelen, het controleren van impulsen.

Allemaal functies die juist voor mensen met een beperking een uitdaging kunnen zijn. Door de hersenen uit te dagen, nieuwe impulsen aan te bieden, houden/brengen we de hersenen in goede conditie.” En het blijkt dat verbindingen tussen verschillende delen van de hersenen sterker worden. Dit kan vooral bij mensen met autisme een verbetering opleveren.

OKTOBER: MAAND VAN DE MUZIEK Elke locatie kreeg een bescheiden budget om activiteiten te ondernemen rondom het thema muziek. De invulling was heel gevarieerd: van karaoke tot een workshop muziekinstrumenten maken. Regio Noord plaatste hun jaarlijkse cliëntenfeest helemaal in het teken van muziek. Met allerlei workshops: djembé, boomwackers, linedance, silent disco, film. En een Philadelphia Got Talent waar dertien cliënten aan meededen. Het was een geweldige dag.

HANDVATTEN VOOR MEDEWERKERS Er is een expertisegroep ingesteld van muziektherapeuten en medewerkers die zelf veel met muziek hebben. Zij kunnen om advies gevraagd worden, bijvoorbeeld over hoe je muziek op een goede manier inzet voor cliënten. Ook is er een e-learningmodule ontwikkeld voor medewerkers. Met theoretische en praktische ondersteuning om hen op weg te helpen.

METHODIEKEN ONTWIKKELEN We gaan eerst kijken wat er allemaal al gebeurt op het gebied van muziek. We hebben al fantastische voorbeelden van heel creatieve en muzikale collega’s! Maar we steken ook ons licht op bij andere organisaties, ook in andere sectoren. Dus: kennis verwerven, verwerken en overdragen. Dan gaan we methodieken uitproberen, onderzoek doen en ervoor zorgen dat begeleiders de weg weten naar de muziekmethode die voor hun cliënten geschikt is, en hoe ze deze methode kunnen gebruiken.

Al met al willen wij dé organisatie worden die ‘zoveel met muziek doet’.

Hallo 27

tekst

Bea Nijhof fotografie Yasmin Hargreaves

“Muziek is voor Monieke een zegen’’ moment wilde horen. Op cd, of Jelly speelde zelf gitaar of piano, blokfluit of accordeon.

Monieke koos droevige, melancholieke muziek, zoals ‘Langs het tuinpad van mijn vader’ van Wim Sonneveld.

Wat was het effect op Monieke?

“De tranen kwamen, eindelijk kwam haar verdriet eruit. Ja, Monieke heeft veel gehuild in die tijd. Nog wel eens, als het over haar vader gaat, maar nu maar even, daarna is het weer goed. Jelly heeft een map gemaakt met al Moniekes lievelingsliedjes, met tekst en noten, zodat de medewerkers ook op haar stemming kunnen blijven inspelen. Ja, die muziektherapie van Jelly was echt geweldig.”

Monieke Heym woont in locatie Plataan in Vierhouten.

Acht jaar geleden overleed haar vader plotseling. Een zware klap.

Moeder Marianne vertelt hoe Monieke dit verlies dankzij onze muziektherapeute kon verwerken.

Hoe reageerde Monieke toen uw man stierf?

“Het was voor haar niet te bevatten. Zij is ernstig beperkt en kan niet praten. Wij – mijn man, Monieke en ik – waren een hecht gezin. Mijn man Ruud overleed plotseling aan een hartstilstand. Het begrip ‘dood’ en dat haar vader nooit meer zou komen, begreep Monieke niet. Ze reageerde bozig en werd moeilijk in haar gedrag, iets wat ze voorheen nooit had.’’

Had Monieke altijd al iets met muziek?

“Toen ze nog heel klein was, merkten we al dat Monieke veel aan muziek beleefde. Ze kroop altijd naar de platenspeler toe. Mijn

28 Hallo

vader was musicus. De gevoeligheid voor muziek heeft Monieke van hem. Ze luistert heel aandachtig en pikt de sfeer van een muzieknummer op. Ze heeft een uitgesproken eigen smaak. Veel luisterliedjes.

Van Frank Boeijen, Boudewijn de Groot, De Dijk.”

Hoe kwam muziektherapie in beeld?

“Het was duidelijk dat Monieke rouwde om haar vader, maar het niet kon uiten.

Gelukkig kon ze muziektherapie krijgen van Jelly Douma. Dat heeft haar ontzettend goed gedaan. Monieke voelde zich bij Jelly begrepen. Jelly speelde op haar emoties in en liet haar liedjes kiezen die ze op dat

Speelt muziek nog steeds een rol?

“O ja, Monieke heeft haar vaste plek in de woonkamer, naast de geluidsinstallatie.

Toen ze hier nog niet lang woonde, gingen we naar de kerstviering. Mijn man en ik waren verbaasd dat Monieke onbekende liedjes mee neuriede. Hoe kende ze die?

Het bleek dat de medewerkers toen al door hadden dat Monieke dol was op muziek. Ze hadden haar altijd meegenomen naar de repetities voor het kerstspel. Ja, ik ben blij dat Monieke zoveel beleeft aan muziek. Het is voor haar echt een zegen.”

SONGTEKST

Uren, dagen Uren, dagen, maanden, jaren, in voorspoed en bij tegenslag We wonen, werken, leven samen en maken iets van elke dag Laat je zien, verleg je grens, ontdek jezelf met wat je doet En je wordt een leuker mens, of je nou kookt, wast, klust of voedt Kijk eens wat vaker in de ogen van een mens met een beperking Echt het doet je goed

Uit: Uren, dagen (De Bedoeling)

Hallo  29

tekst

Bea Nijhof fotografie Yasmin Hargreaves

Het SIS-gesprek: wat heeft de cliënt eraan?

Philadelphia wil graag dat cliënten gelukkig zijn en het beste uit zichzelf kunnen halen. Met zoveel mogelijk zeggenschap over hun eigen leven en over de manier van ondersteunen. Op verschillende manieren brengen we in kaart hoe we die ondersteuning het beste kunnen bieden. Bijvoorbeeld door het cliëntervaringsinstrument ‘Dit vind ik ervan!’ en door het Beraad. En door het SIS-gesprek.

Sebastiaan en de moeder van Lina vertellen over het nut van een SIS-gesprek.

Sebastiaan Verheij woont bij locatie Ingelandshof in Zwolle. Hij vertelt wat het SIS-gesprek hem heeft opgeleverd.

“Best wel veel, als ik zo terugkijk. Allereerst: ik kan moeilijk uit bed komen. De begeleiding kwam elke morgen twee keer op mijn deur kloppen. En ze keken om 8.50 uur ook nog eens of ik echt wel vertrokken was naar mijn werk. Nu doen ze dat niet meer. En als ik toch gewekt wil worden, bijvoorbeeld op een zaterdag als ik vroeg wil opstaan, dan vraag ik daar om. Ik zorg nu zelf dat ik op tijd opsta en dat voelt prettiger, zelfstandiger.

“Ik voel me vrijer, zelfstandiger” Het tweede wat veranderd is, is het opruimen van mijn appartement. Ik ben nogal rommelig en ik ruimde regelmatig direct uit mijn werk met begeleiding mijn kamer op. Maar dat werkte niet goed. Ik was vaak moe en had geen zin meer. Nu doen we dat later op de avond om 20.00 uur. Dan gaat het sneller. Laatst hadden we zelfs nog tijd voor een potje tafeltennis!

30 Hallo

Sebastiaan Verheij

En het derde wat veranderd is, is dat ik nu op een koor in Zwartsluis zit. Ik hou van zingen en zit al op een koor in Zwolle. Ze dachten dat het te veel voor mij werd, maar nu zit ik er toch op. En het gaat prima.

Dus, er is best veel veranderd sinds het SIS-gesprek. Daar ben ik blij mee. Ik voel me vrijer, zelfstandiger.”

OPEN GESPREK Coördinerend begeleider Janine Schuurman vult aan: “Door het SIS-gesprek krijg je als begeleider oog voor je eigen blinde vlekken. Je kijkt opnieuw naar bestaande afspraken en gewoonten. In

een SIS-gesprek komt alles weer aan bod, de ondersteuning, de kring mensen om iemand heen. Met familie, begeleider, zorgconsulent, kortom, met alle betrokkenen kijk je opnieuw naar het complete plaatje. Het SIS-gesprek rond Sebastiaan was een heel open gesprek in een goede sfeer. We zaten in het begin niet allemaal op één lijn, maar we hebben toch gezamenlijk een aantal nieuwe afspraken gemaakt. Het is mooi om te zien dat we bepaalde vaste gewoonten hebben doorbroken, dat Sebastiaan nu zelfstandiger functioneert en dat hij zich nu vrijer, zelfstandiger voelt!”

“Het draagt echt bij aan Lina’s kwaliteit van leven”

Lina regelmatig mee te laten kokkerellen.

Ze is er echt blij mee, ze straalt er helemaal bij. Het draagt bij aan Lina’s kwaliteit van leven. Andere gesprekken gaan vaak over lichamelijke zaken, fysiotherapie en dergelijke. Maar het SIS-gesprek gaat echt over Lina’s hele welzijn.”

BLIJ KOKKERELLEN Een SIS-gesprek is niet alleen voor cliënten van wat hoger niveau. Ook mensen met een intensieve zorgvraag hebben er baat bij. De moeder van Lina Barmentlo vertelt wat het SIS-gesprek haar dochter opleverde.

Marianne Barmentlo: “Lina woont van dinsdag tot vrijdag bij locatie De Componisten in Hilversum. Thuis heb je je vaste gewoonten en door het SIS-gesprek hebben we betere aansluiting tussen thuis en De Componisten gevonden.

Lina is een vrolijk meisje, heeft een lage

spierspanning en kan niet praten. Thuis houdt Lina ervan om bij het kokkerellen in de keuken te zijn: met een pollepel in een pan roeren, op een pan trommelen, mixen met de mixer, kortom, ze maakt er graag muziek van! Thuis hoort dat bij de vaste gewoonten, die je als ouders kent. Maar het leven is broos en daarom willen wij Lina’s interesses graag overdragen aan haar begeleiders, zodat zij Lina zo goed mogelijk leren kennen. Daarvoor is het SIS-gesprek heel nuttig gebleken. Want toen kwamen we op het idee om ook in De Componisten

Marianne Barmentlo: “Ik kan me voorstellen dat ouders soms best moe en moedeloos worden van alle gesprekken die je moet voeren, binnen en buiten Philadelphia. Vaak moet je hetzelfde vertellen. Maar het SIS-gesprek is heel anders. Je gaat dieper op de persoon in.

Hoe kunnen we het voor Lina beter maken?

Zo kwamen we op haar voorkeur om in de keuken mee te doen. Nu hebben we dat doorgetrokken naar De Componisten. En het maakt Lina blij. Dat is toch het grootste cadeau? Dat maakt jezelf ook gelukkig. Dan is de cirkel rond.”

HET SIS-GESPREK SIS staat voor Supports Intensity Scale. In een SIS-gesprek bespreken we met familie, begeleiders, zorgconsulent en – als de cliënt dat wil en kan – met de cliënt hoeveel ondersteuning hij/zij nodig heeft om te kunnen leven zoals ieder ander. We brengen dat tot in de kleinste details in kaart. Op het gebied van activiteiten in en buitenshuis, sociale contacten, werk en scholing, gedrag, gezondheid, weerbaarheid. En vergelijken dat met de ondersteuning nu. Hoe kan iemand gelukkiger worden? Of zelfstandiger? Zo krijgen we goed in beeld hoe we iemands ontwikkeling het beste kunnen stimuleren, zodat de cliënt het beste uit zichzelf kan halen. Sinds 2013 krijgt iedere nieuwe cliënt bij de intake een SIS-onderzoek. Daarna, indien nodig, iedere drie jaar.

Bekijk het filmpje op philadelphia.nl/sis

Hallo 31

tekst

Iris Stam fotografie Yasmin Hargreaves

BELEVINGSGERICHTE ZORG MAAKT HET LEVEN EEN BEETJE MOOIER

Beter inspelen op wat de ander nodig heeft Het is een van die eerste échte herfstdagen na een fantastische nazomer. Half oktober, de handschoenen en de dikke jas zijn weer tevoorschijn gehaald. Buiten is het nevelig en guur. Maar kom de toegangsdeur van locatie de Hoornse Zoom in Delft door en je betreedt een warme wereld.

De thermostaat op deze Philadelphia-locatie staat net iets hoger dan elders. Op een temperatuur die de oudere bewoners aangenaam vinden.

Er zijn meer elementen die een prettig en geborgen gevoel geven.

Aan de muren hangen zelfgemaakte schilderijen en kleurrijke versieringen van stof, wol en papier. In de huiskamer staan tafels met gezellige tafelkleden, comfortabele banken en een ouderwetse kast, met een pick-up. Begeleiders draaien op verzoek lp’s van de sterren van toen, zoals Wim Sonneveld en Heintje Davids.

Zo stappen de 23 bewoners weer even terug in het verleden. De tijd dat ze jong waren. Daar praten ze graag over, zoals op deze maandagochtend, net na tienen, bij de koffie. Begeleider Jet is vandaag voor het laatst. Ze trakteert op cake. Een collega vraagt: “Wie moet Cees nou douchen?” Want daar kon Jet deze meneer het best toe bewegen. En zo komt het gesprek op wassen. Hoe deed iedereen dat vroeger? Coby, een dame in een rolstoel, steekt van wal. “Wij gingen bij de TH. De badruimte was in een grote hal, met veel machines.” Ze huivert. “Dat was best spannend.” Een teamlid verduidelijkt het verhaal: “Haar vader werkte bij de Technische Hogeschool. Gezinsleden van het personeel mochten daar onder de douche.” Na deze anekdote volgen er meer. Bewoners en begeleiders delen hun herinneringen over het lavet of de zinken teil, waar broers en zussen om de beurt in gingen. Wie als laatste moest had pech, want dan was het water koud… Het een roept het ander op. Bertha, Coby, Irene en Elly genieten zichtbaar. En dat is precies het doel van Belevingsgerichte Zorg: het bestaan van op leeftijd rakende mensen met een verstandelijke beperking een beetje mooier maken.

32 Hallo

Ymke van den Boogert

ERG ENTHOUSIAST Ouder worden brengt veranderingen met zich mee. De zelfstandigheid vermindert, het tempo wordt lager, lichamelijke ongemakken nemen toe en soms verzinkt het “ik” door dementie.

In deze nieuwe levensfase verdienen cliënten passende zorg.

Ondersteuning die rekening houdt met deze achteruitgang, maar die vooral uitgaat van wat de persoon nog wel kan en bovenal: wíl. Bewuste aandacht voor de in het leven opgedane ervaringen spelen in de begeleiding een belangrijke rol. Dit is in een notendop Belevingsgerichte Zorg. Enkele jaren geleden ging Philadelphia hiermee voor het eerst aan de slag, binnen het

Cees

Coby

cluster Intensieve Zorg. Nu wordt de methodiek ook binnen Zorg en Wonen toegepast, zoals op de Hoornse Zoom in Delft. Ymke van den Boogert, coördinerend begeleider dagbesteding en één van de drie aandachtsfunctionarissen Belevingsgerichte Zorg: “Na een leerzame training gingen wij en de rest van het team onze bewoners op deze bijzondere manier ondersteunen. Mijn twee collega’s en ik letten erop dat de nieuwe werkwijze geborgd blijft.

Moeilijk is dat niet, want iedereen is erg enthousiast. Als je eenmaal goed in beeld hebt wat een bewoner kenmerkt, kun je namelijk veel beter inspelen op wat diegene nodig heeft.” Ymke noemt het maandelijkse Belevingsgerichte Beraad. “Dat ervaren we als heel waardevol. We bespreken dan twee of drie personen. Wat kenmerkt iemand, wat was vroeger belangrijk? En hoe staat hij of zij nu in het leven, welke beperkingen zijn er? Wat kunnen we bieden?

Stimuleren we iemand? Of laten we de persoon juist lekker zijn gangetje gaan?”

GEVATTE PROFESSOR Ze geeft het voorbeeld van de eerder genoemde Cees, met 86 jaar de oudste bewoner van de locatie. “Aan douchen heeft hij altijd een hekel gehad. We wassen hem nu in alle rust, met klassieke muziek op de achtergrond. Hij ontbijt niet met de hele groep, maar wat later, zodat hij in zijn eigen tempo kan opstarten. Als hij daar een uur over doet, prima. Daarna krijgt hij een kopje koffie. En zijn krant. Hij heeft zijn leven lang veel gelezen, heeft een fascinatie voor natuur en wetenschap. Graag wil hij prof. dr. genoemd worden. Zijn geest is niet meer zo helder nu. Maar soms kan hij opeens gevat uit de hoek komen. Mijn collega kwam laatst zijn medicijnen brengen. De inmiddels kale heer keek op van zijn dagblad en zei: ‘Zal mijn haar er weer van gaan groeien?’ Die mooie momenten delen we ook, tijdens ons maandelijkse beraad.

Die glimlach als je samen groenten snijdt en kletst over de avondmaaltijd vroeger, de twinkeling in de ogen als je een bekend liedje opzet, de trotse blik van een bewoner als ze een stagiaire van 20 leert breien, het ontspannen lichaam dat je ‘s avonds na een fijne dag de pyjama aandoet… We deden dit werk al met ons hart. En nu met nóg meer liefde. Heerlijk om zo flexibel, creatief en betrokken te mogen zijn.”

Onze kennis van Belevingsgerichte zorg gaan we ook aan­­ bieden aan dementerenden zonder verstandelijke be­perking, dus aan een nieuwe doelgroep. Ook dat is een voorbeeld van Ondernemerschap.

Hallo 33

Mede dankzij Vrienden komen dromen uit Stichting Vrienden zet zich in voor projecten die bijdragen aan plezier en aandacht voor cliënten, waarvoor in de reguliere financiën geen ruimte is. De Stichting doet dit samen met medewerkers en familie van de verschillende locaties. Door het werven van donateurs, giften, nalatenschappen en fondsen. Ook ontwikkelt de stichting nieuwe activiteiten. Een greep uit de projecten.

Beweeg- en beleeftuin

ONTDEKKEND BUITENSPELEN

Leusden wordt zo’n tuin aangelegd. De

Grunsven, en kregen daar een rondleiding

De Klim-op in Kampen is een expertise­centrum

fondsenwerving is rond, mede door een gift

door de stallen.

dat zich inzet voor zorg, ondersteuning en

van 20.000 euro van de AFAS Foundation in

Rens en Gloria van locatie Krabbescheer

behandeling van ongeveer 150 kinderen

Leusden. Vrijwilligers zijn al begonnen met de

moeten nog wat geduld oefenen; volgend jaar

tussen de 1 en 18 jaar. Juist voor kinderen is

aanleg van de tuin.

gaan zij respectievelijk naar het EK Hockey en

ontwikkeling van zintuigen en motoriek van

het ABN AMRO tennis­toernooi. We hopen nog veel wensen te gaan vervullen.

niet voldoende middelen. Zo zijn er onder

DOOR SAMENWERKING MEER MOGELIJK

andere nieuwe speeltoestellen nodig. Stichting

Door samenwerking met andere organisaties

SNOEZELBADKAMERS

Vrienden is begonnen met de fondsenwerving.

kunnen we nog meer dromen van cliënten uit

Philadelphia bouwt in Brummen een nieuwe

laten komen. Zo vervulden we – samen met

locatie voor ernstig meervoudig beperkte

belang. De Klim-op heeft hiervoor momenteel

BEWEEG- EN BELEEFTUIN

Stichting Pole Position – de sportwens van Roy

en ouder wordende cliënten. Veel van

In een beweeg- en beleeftuin kunnen cliënten

en Eelco van locatie Sam Sam in Zevenaar. Zij

hen hebben bijkomende problematiek

nieuwe ervaringen opdoen; het gaat om zien,

mochten naar een wedstrijd in het PSV-stadion

zoals dementie en fysieke beperkingen.

voelen, horen, ruiken en proeven. Op deze

en ze waren zichtbaar onder de indruk van

Belevingsgerichte zorg staat centraal. Door

manier kunnen mensen met een ernstige

alles wat er om hen heen gebeurde.

aan te sluiten bij de beleving van de cliënt,

verstandelijke beperking met hun zintuigen

Freya van locatie Sam Sam en Marielle van

stap je zijn wereld binnen, maak je contact en

genieten van de natuur en de seizoenen

locatie Booketorre mochten in Erp op bezoek

probeert een stukje mee te lopen. Snoezelen

beleven. Bij locatie Groot Schutterhoef in

bij hun idool in de paardensport, Anky van

biedt hiervoor een goede gelegenheid.

34 Hallo

Tovertafel

Daarom starten de Vrienden binnenkort met de fondsenwerving voor maar liefst zeven snoezelbadkamers in de nieuwe appartementen en in het dagcentrum. Een heel bijzonder project!

INNOVATHEEK Philadelphia heeft verschillende nieuwe producten getest. Veel zijn erg duur in aanschaf.

De Vrienden starten daarom een Innovatheek: een uitleencentrum, zodat cliënten kennis kunnen maken met deze nieuwe mogelijkheden.

Denk bijvoorbeeld aan: ¡ ¡ Een Tovertafel: lichtprojecties op tafel reageren op hand- en armbewegingen. Dit stimuleert cliënten om te bewegen en in onderling contact. ¡ ¡ Een Fietslabyrint: een systeem dat op elke fietstrainer kan worden aangesloten. Door projectie van beelden op een scherm voor op de fietstrainer krijg je het gevoel buiten te fietsen, door steden, dierentuinen of natuurgebieden. ¡ ¡ Een Justocat: ziet eruit en voelt bijna als een

Justocat

levende kat; hij spint, miauwt en ademt. Dit kan een alternatief zijn als het houden van een echt huisdier niet mogelijk is. Begin

Snoezelbadkamer

volgend jaar willen we de Innovatheek uitbreiden.

NIEUWJAARSCONCERT VRIENDEN VAN PHILADELPHIA

88 NIEUWE DONATEURS De donateursactie heeft dit jaar 88 nieuwe

ISM HET GELDERS FANFARE ORKEST

Vrienden opgeleverd! Een prachtig resultaat Fietslabyrint

waar we erg trots op zijn. Dit geeft ruimte voor geen Vriend? Meld u dan aan met een mailtje

Zaterdag 14 januari, 14.30 uur Theater Veluvine F.A. Molijnlaan 186

naar stichtingvrienden@philadelphia.nl of bel

Nunspeet

het realiseren van nieuwe projecten. Ben u nog

met Dianne Oortwijn, 06-57557904. U kunt

Gratis entree voor cliënten van Philadelphia en donateurs van

natuurlijk ook een vrijwillige bijdrage storten op IBAN NL 91 ABNA 0400326361 t.n.v. Stichting Vrienden van Philadelphia. Dan steunt u deze prachtige projecten!

de Vrienden. Meld je aan op: Roy en Eelco

stichtingvrienden@philadelphia.nl

Hallo 35

BIJBELVERHAAL

In de Bijbel wordt veel gezongen en muziek gemaakt.

Kijk en lees maar mee met deze verhalen.

Toen God de mensen had geschapen, begonnen ze al gauw muziek te maken. Jubal was de eerste mens die op de citer en de fluit speelde. Genesis 4.

Israël is uit Egypte bevrijd. Mirjam zingt een danklied omdat God het leger van de farao verdronk in de Rode Zee. Alle vrouwen zingen en dansen met tamboerijnen. Exodus 15.

Met gejuich en muziek van ramshoorns brengen de Israëlieten de Ark naar Jeruzalem. Koning David is zó blij dat hij voor de ark uit danst. 2 Samuël 6.

Jezus is geboren in Betlehem. ’s Nachts komt een engel dat aan herders vertellen. Opeens zien ze een groot engelenkoor, dat zingt “Eer aan God en vrede op aarde.” Lucas 2.

Op de nieuwe aarde staat een mensenmenigte voor Gods troon.

In witte kleren en uit alle landen. Ze juichen: “Wij danken en eren God en het lam Jezus, tot in eeuwigheid.” Openbaring 5.