DE HOOGTEPUNTEN VAN GENT IN ÉÉN WANDELING
Het fiere Gent biedt zijn bezoekers een brede waaier aan bezienswaardigheden. Er zijn er zoveel dat één stadswandeling niet volstaat. Déze wandeling beperkt zich tot de hoogtepunten in het stadscentrum. Gent staat goed gevuld met mooie historische gevels en ligt rijk bezaaid met plekjes waar de geschiedenis nog aan de muren en de straatstenen kleeft.
Daarnaast is Gent ook een bijzonder gezellige stad, waar het erg aangenaam wandelen is, zéker nadat het Circulatieplan in voege trad en koning auto zoveel mogelijk uit het centrum werd geweerd. Vandaag oogt én voelt het opvallend rustig in hartje Gent. Er is een centrale autovrije zone en waar voorheen soms lange files stonden, zie je nauwelijks nog een auto. De wandelende toerist profiteert er mateloos van. Maar ook voor de fietser is het veel aangenamer geworden.
Er passeert veel schoonheid aan gebouwen, kerken, pleintjes, parkjes, bruggen over de Leie, de Lieve en de Schelde. Bovendien krijg je onderweg een gevarieerd aanbod lekkere en vaak verrassende horecazaken. Ook voor street art hebben we oog, met op het traject enkele graffitiwerken. Als tussendoortje serveren we een smeuïg of ‘vrie wijs’ weetje bij een bezienswaardigheid.
• Afstand: 6.7 km
• Vertrek- & Eindpunt: Korenmarkt (zie locatie op de kaart)
• Wegdek: overal verhard, veel kasseien
• Bewegwijzering: geen
• Openbaar vervoer: Tram 1 of 4 tot Korenmarkt
Je kan deze route ook wandelen met GPS, installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR code rechts.
Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 10
Bootje varen in Gent
Het centrum van Gent kan je met kleine rondvaartboten leren kennen. De aanlegsteiger is op de Graslei en de Korenlei (zie locatie op de kaart). Tramhalte Korenmarkt op 300 m.
Reserveer hier je online tickets voor een rondvaart door het centrum van Gent!
Zoals de naam aangeeft, werd op de Korenmarkt graan verhandeld. Eén van de belangrijkste huizen is “De Cooremaete” (Korenmarkt 7-8), ook gekend als het steen van de familie Borluut. Het huis staat hier al sinds de 13e eeuw en werd ook gebruikt voor het stapelen van graan. Jan Borluut, aanvoerder van de Gentenaars tijdens de Slag der Guldensporen in 1302, is de meest gekende telg van dit geslacht. Wanneer “Het Waepen van Zeelant” (Korenmarkt 20) gebouwd werd is niet zeker, maar het was wellicht in de 13e eeuw. De tekst op de gevel “Vry huys, vry erve” geeft aan dat zowel de grond als het huis aan dezelfde eigenaar toebehoren.
Korenmarkt, Gent // GPS: 51.054610, 3.722095
�� Korenmarkt (tram 1 & 4)
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 11
Bootjes van Gent - © Shutterstock
1
De verre oorsprong van de Sint-Niklaaskerk situeert zich in de 11e eeuw, op de rechteroever van de Leie. In 1120 werd de eerste kerk door brand vernield, een tweede kerk hield het nauwelijks driekwart eeuw uit. In de 13e eeuw werd begonnen met de bouw van de huidige kerk (Doornikse blauwe steen) in wat heet Scheldegotiek, een werk dat eeuwenlang werd verdergezet. Het stadsbestuur gaf aan de kerktoren de functie van belfort, in afwachting van de ingebruikname van het eigenlijke belfort. Merk op dat de toren middenin het kerkgebouw staat. Veelal vind je die boven de ingang van een kerk. Binnen kun je een schat aan religieuze kunst bewonderen. Er worden regelmatig ook tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd.
Sint-Niklaaskerk, Cataloniëstraat, Gent (ingang via Korenmarkt) // GPS: 51.053998, 3.723079 // sintniklaaskerk.be �� Korenmarkt (tram 1 & 4)
Sint-Niklaaskerk – © Shutterstock
Het voormalige Postgebouw, opgetrokken tussen 1898 en 1908, ademt langs de buitengevel nog de historische sfeer uit. Binnenin is een winkelcentrum gevestigd, ingang via de Korenmarkt. Er zijn nog een paar restanten te zien van het vroegere interieur (kijk daarvoor omhoog). In het gebouw vind je verder ook nog het iconische hotel 1898 The Post
Winkelcentrum De Post, Korenmarkt 16, Gent // GPS: 51.054312, 3.721577 // facebook.com/depostgent
Hotel 1898 The Post, Graslei 16, Gent // GPS: 51.054312, 3.721577 // booking.com
�� Korenmarkt (tram 1 & 4) 2 3
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 12
Op zoek naar een uniek verblijf in Gent? Check hier de beste prijzen voor hotel 1898 The Post!
Met de Sint-Niklaaskerk aan je linkerhand en het voormalige postgebouw aan je rechterhand stap je rechtdoor, de Veldstraat in. De bekendste winkelstraat, samen met de Lange Munt. We stappen echter de Veldstraat niet in want na 10 meter sla je al rechtsaf in de Jan van Stopenberghestraat (naambordje ontbreekt). Op het einde zie je links je eerste graffitimuur.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 13
Oude Postgebouw – © Shutterstock
Je ziet een luik nageschilderd van het bekende topkunstwerk Het Lam Gods. Een graffitikunstwerk van Smates (Bart Smeets).
Lam Gods (graffiti), Predikherenlei 2, Gent // GPS: 51.053541, 3.721293 // smates.be �� Korenmarkt, op 130 m (tram 1 & 4)
Bij de oever stap je naar rechts en net voor de brug (Sint-Michielsbrug) neem je de trap naar boven Dan is het naar links. Op deze brug krijg je twee van de allermooiste zichten van Gent aangeboden. Draai je even om en je ziet een overbekend beeld: de mooiste Gentse torens op een rijtje (SintNiklaaskerk, Belfort en Sint-Baafskathedraal). Eveneens achter je, maar nu rechts beneden, ligt de Graslei te pronken met zo ongeveer de mooiste huizenrij van de wereld. Je kunt er zomaar eeuwen wegdromen. Links van de Sint-Michielshelling staat de Sint-Michielskerk, enigszins zonder hoofddeksel.
In 1440 werd de bouw van de Sint-Michielskerk aangevat. Eerder stond hier een kapel. Beeldenstormers sloopten het gebouw grotendeels in de 16e eeuw, zodat men in 1619 aan een nieuwe kerk begon, de huidige. Door geldgebrek vielen de werkzaamheden stil in1672. Sindsdien stelt de toren het zonder spits. De bedoeling was om er een toren te plaatsen van maar liefst 134 meter. “Christus aan het Kruis” van Antoon Van Dyck is hier het belangrijkste kunstwerk.
5
Sint-Michielskerk, Sint-Michielsplein 4, Gent // GPS: 51.053541, 3.721293
�� Korenmarkt, op 350 m (tram 1 & 4)
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 14
4
Op de brug neem je de trappen rechts die je naar de Korenlei doen afdalen. Eenmaal beneden stap je naar links. Je wandelt over de Korenlei. Je kunt vervolgens rechts de majestueuze Graslei meer in detail bewonderen.
De Graslei toont een resem prachtige gebouwen van respectabele ouderdom op de plaats van de middeleeuwse haven. We bekijken er enkele. Op de hoek staat het voormalige postgebouw uit het begin van de 20e eeuw, nu een winkelcentrum met ingang langs de Korenmarkt. We zijn in het ongewisse over de oorspronkelijke bouwheer van het Coorenmetershuys (Graslei 12-13). In de 14e eeuw was hier de vergaderplaats van de pijnders, de ambachtslieden die zorgden voor het lossen en laden van schepen en voor het kelderen van wijn en bier. Op het nummer 11 van de Graslei vind je het Tolhuisje, het kleinste huisje van de stad in Vlaamse renaissancestijl.
6
Het Korenstapelhuis (Graslei 10), ook gekend als Het Spijker, werd in het begin van de 13e eeuw gebouwd in Doornikse kalksteen. Het romaanse gebouw werd onderverhuurd in verschillende graanopslagplaatsen. De trapgevel zou de oudste bestaande ter wereld zijn. De
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 15
Sint-Michielskerk en Korenlei – © Shutterstock
Heilige Geesttafel (Armenbestuur van de Sint-Niklaaskerk) verhuurde dit stapelhuis aan graanhandelaars om geld ter beschikking te hebben voor werken van barmhartigheid. “De Inghel” (Graslei 8) staat ook in verband met de graanhandel: met een “inghel” worden zakken graan naar de stapelruimten gehesen. De naam van “De Beerie” (Graslei 5) verwijst eveneens naar de graanhandel. Hier werd graan gestapeld, dat na betaling van een stapelrecht verkocht werd aan bakkers, brouwers en andere handelaars. Het mag duidelijk zijn, Gent was hét centrum van de graanhandel in het toenmalige graafschap Vlaanderen.
Links op de Korenlei zie je de onopvallende ingang van het hotel Mariott. Je moet er zeker eens binnenstappen. Aan de buitenkant werd de mooie gevel bewaard en gerestaureerd. Kijk eens naar het duo zwanen afgebeeld op de gevel. Hebben ze ruzie? De verklaring moet gezocht worden in de middeleeuwen. Het gebouw huisveste ooit … een bordeel. Een zwaan die naar links keek, stond voor ‘drank’. Een zwaan die naar rechts keek, stond voor ‘vrouwen’.
Binnenin is alles nieuw. De enorme oppervlakte, het glazen atrium, een koffie- en wijnbar, een restaurant … Als je buiten staat, kan je nauwelijks vermoeden dat zo’n ruimte schuil gaat achter de ‘kleine’ gevel.
Graslei, Gent // GPS: 51.054770, 3.720916
Korenlei, Gent // GPS: 51.054657, 3.720204
Ghent Marriott Hotel, Korenlei 10, Gent // GPS: 51.055064, 3.720258 // booking.com
�� Korenmarkt, op 300 m (tram 1 & 4)
Op zoek naar een uniek verblijf in Gent? Check hier de beste prijzen voor Ghent Marriott Hotel
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 16
Ter hoogte van de Grasbrug stap je rechtdoor in de Jan Breydelstraat, waarin je het Designmuseum vindt.
Het Gentse Designmuseum is gehuisvest in het Hotel de Coninck dat dateert uit de 18e eeuw. Net zoals in het STAM werd modern design van een nieuwbouw hier geslaagd gecombineerd met een historisch gebouw. In het oude gebouw kom je terecht in de salons van de 18e eeuwse Gentse aristocratie. In het nieuwe gebouw kom je in een totaal andere leefwereld. Naast een vaste collectie zijn er ook tijdelijke tentoonstellingen.
Opgelet! Wegens verbouwingen blijft het museum gesloten tot in het najaar van 2024!
Design Museum Gent, Jan Breydelstraat 5, Gent // GPS: 51.054770, 3.720916 // designmuseumgent.be �� Gravensteen, op 180 m (tram 1 & 4)
Een paar meter voorbij het museum loop je rechts even het Appelbrugparkje in voor een schitterend uitzicht op het Vleeshuis en de Oude Vismijn, beide aan het water gelegen. Stap verder door in de straat en je komt bij een grotere rijbaan met tramsporen (Burgstraat). De route gaat rechtdoor maar
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 17
Korenlei (links) en Graslei (rechts) – © Shutterstock
7
stap even naar rechts tot op de brug. Voor je zie je het Gravensteen en als je rechts kijkt op de brug, dan zie je langs de waterkant een huis met een houten gevel, het enige in Gent.
Ergens in de 11e eeuw werd een houten constructie vervangen door een stenen voorloper van het Gravensteen. De bouwwerken aan het huidige Gravensteen begonnen in 1180 onder impuls van graaf Filips van de Elzas. Tot in het midden van de 15e eeuw verbleven zijn opvolgers, de graven van Vlaanderen, hier regelmatig. Later deed de machtige burcht ook nog dienst als vergaderplaats voor de Raad van Vlaanderen, als rechtbank en als katoenspinnerij. In de burcht zijn onder meer wapentuigen en folterwerktuigen tentoongesteld.
De Vlaamse komiek Wouter Deprez sprak de (Nederlandstalige) audiogids in en gidst je op een ludieke manier doorheen het middeleeuwse kasteel. Zo vertelt hij je onder andere wat meer over de bewogen romance tussen Boudewijn met de IJzeren Arm – de eerste graaf van Vlaanderen – en Judith van West-Francië, dochter van de Heilig Roomse keizer Karel de Kale, verklapt hij dat in het Gravensteen de allereerste open haard van Gent geïnstalleerd werd en
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 18
Gravensteen – © Shutterstock
8
geeft hij zomaar even zijn persoonlijke top vijf prijs van meest spectaculaire executies in het Gravensteen. De geschiedenis op een behapbare manier gepresenteerd.
Gravensteen, Sint-Veerleplein 11, Gent // GPS: 51.057547, 3.720911 // gravensteengent.be
�� Gravensteen (tram 1 & 4)
Keer nu even op je stappen terug en ga de eerste straat rechts in: Gewad. Neem de eerste rechts: de Sint-Widostraat met in een bocht zowel het theater Arca (NTG) als een fraai doorkijkje naar het Gravenkasteel. Vervolg de straat en je staat plots bij de Lieve.
Kanovaren op de Lieve – © Shutterstock
De Lieve werd tussen 1251 en 1269 gegraven om de stad te verbinden met het Zwin in Damme. Van daar konden goederen, zoals fijne lakenstof, naar Engeland verscheept worden. Ook de Hollanders gebruikten dit kanaal om handel te drijven. Op deze kaaien werkten “craenkinders” (die de schepen losten), “stucwerkers” en “caeygesellen” (die droge koopmansgoederen versleepten). Het stenen boogbrugje over de Lieve heette in de 13e eeuw nog Walebrieghe, maar in de 14e eeuw werd de naam veranderd in Liefbrugghe.
Lievebrug, Lievestraat, Gent // GPS: 51.058257, 3.719888
�� Langesteenstraat, op 130 m (tram 4) 9
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 19
Ga nu rechts op de brug en wandel deze straat ten einde tot je bij een kruispunt komt met meerdere straten. Wij moeten naar links in de Sint-Margrietstraat. Doch, recht voor je heb je het onopvallende Caermersklooster.
10
Het Caermersklooster, het vroegere klooster van de geschoeide karmelieten, was al in gebruik op het einde van de 13e eeuw. Naast de gebruikelijke kloostergebouwen was er ook een brouwerij. Na de Franse revolutie ging het klooster over in privéhanden. Later kocht de stad Gent de gebouwen. Het is omgevormd tot een tentoonstellingsruimte waar vooral tijdelijke exposities met naam en faam plaatsvinden, vaak met gratis toegang. In één van de woonverblijven valt er een reusachtig muurschilderij met resten van een fresco te bekijken (dit is wel betalend). Vermoedelijk werd het beschadigd tijdens de beeldenstorm.
Kunsthal Gent (Caermersklooster), Lange Steenstraat 14, Gent // GPS: 51.058869, 3.721958 // kunsthal.gent �� Langesteenstraat (tram 4)
In de Sint-Margrietstraat moet je de eerste rechts nemen, vlakbij de Sint-Stephanuskerk. In die straat (Tempelhof) zie je rechts een graffiti van een groot dier.
11
Ook de Sint-Stefanuskerk heeft íets met het Lam Gods. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden daar immers een aantal panelen van het wereldberoemde “Lam Gods” van de gebroeders Van Eyck verborgen gehouden voor de bezetters. Je kan er al vroeg binnen, vanaf 6u30 tot 12u30. Na de siësta is de kerk opnieuw open van 14.00 tot 18u30.
Sint Stefanus kerk Heilige Rita Kapel, Sint-Margrietstraat, Gent // GPS: 51.059178, 3.720767 �� Langesteenstraat (tram 4)
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 20
12
Dit stukje kunst laat weinig aan de verbeelding over. Het graffitiwerk met vier reusachtige konijnen werd op de muur geplaatst door de Gentse graffitikunstenaar Roa. Hij heeft op meerdere plaatsen in de wereld al dieren op muren aangebracht, telkens in groot formaat en vaak in zwart-wit. Je kan nog op andere plaatsen in Gent werken van hem gaan bekijken.
ROA Grafitti Wall 4 sleeping rabbits, Tempelhof 36, Gent // GPS: 51.059503, 3.722188
�� Sluizeken, op 230 m (tram 4)
Graffitiwerk met vier reusachtige konijnen – © The Media Bay
Bij de parking blijf je rechts aanhouden en ga je de eerste straat rechtsaf: Lange Schipgracht. Op het einde naar links en dan even de eerste straat rechtsaf (Drongenhof) voor een kleine graffiti met een duidelijke boodschap.
13
Jamz is de artiestennaam van de Bruggeling Jeremiah Persyn, die als street art kunstenaar al heel wat werken creëerde, zoals deze hier: “Respect the Wall!” Behalve kijken is het ook de bedoeling dat de woorden een boodschap overbrengen, dat mag hier duidelijk zijn.
Respect the Wall (graffitiwerk van Jamz), Drongenhof 41, Gent // GPS: 51.059441, 3.723539
�� Sluizeken, op 110 m (tram 4)
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 21
Street art is overal, bewust geplaatst door graffiteurs en illustrators of ongevraagd achtergelaten. In elk geval, het levert soms fijnzinnige, grappige, artistieke kunst op in het straatbeeld. Tussen 2015 en 2016 liep een straatkunsttraject in Gent waarbij het rijtje reeds bestaande graffitiwerken gevoelig werd uitgebreid. De cultuurdienst CIRCA, het Eco Werkhuis en Graffiti vzw staan in voor een heus graffiti beleid met onder meer organiseren van projecten, een jaarlijkse jam, workshops, ondersteuning van graffitikunstenaars maar ook bijvoorbeeld het verwijderen van ongewenste graffiti. In Gent zijn er vier locaties waar graffiti toegelaten is, met het graffitistraatje als meest bekende. Graffiti is niet iets dat eeuwig blijft, sommige werken kunnen beschadigd zijn of zelfs overschilderd.
Meer info op graffitivzw.be
Keer even terug en ga naar rechts en direct terug naar rechts in het Sluizekenparkje Houd links aan (Sluizekenkaai). Ook bij de parking blijf je links (dus niet over de brug). Je komt bij een kruispunt waar je naar rechts moet en direct terug rechts (Achterleie). Een vrolijke bende kijkt je daar in de ogen.
De vrolijke bende is ontstaan uit het brein van Bué the Warrior. Op het einde van deze straat stap je even naar links. Je komt uit bij het water (Achterleie). Aan de overkant van het water, tussen de
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 22
Respect The Wall – © The Media Bay
bomen, zie je opnieuw een grote graffitimuur. Zie je die rare blauwe snuiter met een rode halsdoek? Dit is van Resto, die erom bekend staat immens grote figuren aan te brengen. In de zomer zit het werk wel verstopt achter het kruin van de bomen.
Keer daarna terug en blijf nu langs het water volgen. Net voor de brug moet je daarvoor de trap naar beneden nemen. Je volgt nu de waterkant tot bij de volgende brug (Zuivelbrug) waar je naar boven moet. Daar ga je naar rechts.
Zo’n 15 meter verder, bij het kruispunt zie je recht voor je de oudste snoepwinkel van Gent en ver daarbuiten.
Huis Temmerman: Kinderen klein en groot vinden er snoepjes met typisch Gentse namen: lutsepoepe, nonnenbillen, wippers, vuile taluure, ouwewijvenvlies, poepkes, kletskoppen, Gentse mokken, … meer informatie in onze culinaire wandeling.
Confiserie Temmerman, Kraanlei 79, Gent // GPS: 51.057784, 3.723777 // temmermanconfiserie.com �� Gravensteen, op 250 m (tram 1 & 4) 14
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 23
Moest je rechtdoor stappen dan ben je in het Patershol. Wij gaan evenwel naar links (Kraanlei). Niet zo veel verder kom je langs het museum Huis van Alijn.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 24
Confiserie Temmerman – © Shutterstock
Aan de Kraanlei bevindt zich het museum Huis van Alijn. Het is ingericht in een voormalig godshuis uit de 14e eeuw. Het hoofdthema van dit museum is het dagelijkse leven met zijn gewoontes, tradities en rituelen. Sinds december 2017 kreeg het museumverhaal een ‘remake’. Er wordt nagegaan hoe die gewoontes, tradities en rituelen al of niet in verandering zijn in een evoluerende maatschappij. Multisensoriële middelen maken het bezoek óók leuk voor onder meer slechthorenden en slechtzienden, voor mensen met dementie. De gezellige herberg en de binnentuin zijn ook toegankelijk zonder museumbezoek.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 25
Huis van Alijn, Kraanlei 65, Gent // GPS: 51.057528, 3.723785 // huisvanalijn.be
�� Gravensteen, op 250 m (tram 1 & 4)
15
Huis van Alijn – © Shutterstock
Misschien wil je na het Huis van Alijn nog een tochtje maken door het Patershol, dat zich uitstrekt in de smalle straatjes achter de Kraanlei? In deze oude middeleeuwse wijk zijn de vroegere bewoners verdrongen door talrijke restaurantjes. In de 18e eeuw woonden hier vooral magistraten verbonden aan het gerechtshof in het Gravenkasteel. In de 19e eeuw werden ze vervangen door arbeiders uit de katoenfabrieken.
Je vervolgt je route langs het water die op het einde een lichte bocht maakt naar links. Deze brengt je op het Veerleplein, met de toegang tot het Gravensteen.
16
Op het Veerleplein heb je in de hoek de historische toegangspoort tot de Oude
Vismijn. In dat gebouw is de toeristische dienst gevestigd. Je kan er via multimediale toepassingen Gent ontdekken, maar uiteraard zijn de klassieke folders er nog steeds beschikbaar. De lange witte tafel is een heel bijzondere creatie waarmee je Gent kan ontdekken.
Wist je dat de lantaarns op het Sint-Veerleplein niet zomaar lantaarns zijn, maar een kunstwerk van Alberto Garutti? Elke keer dat er een baby wordt geboren in een van de Gentse ziekenhuizen, kunnen de ouders op een knop drukken, zodat de lantaarns even oplichten. Op deze manier verwelkomt de stad elke pasgeborene op een feestelijke manier.
Ooit was dit plein de plaats waar heksen op de brandstapel werden gezet in de 16de en 17de eeuw.
Eerst werden ze verhoord en gefolterd in het Gravensteen, na hun veroordeling werden ze onthoofd of verbrand. Had de beul medelijden met z’n slachtoffer dan werd je eerst gewurgd. Van enig sarcasme gesproken, na het proces gingen de beul en rechter op kosten van de veroordeelde gaan eten!
Tourist Information Centre - Visit Gent, Sint-Veerleplein 5, Gent // GPS: 51.056386, 3.721582 // visit.gent.be
Feestzaal Oude Vismijn, Sint-Veerleplein 5, Gent // GPS: 51.056386, 3.721582 // oudevismijn.be
�� Gravensteen (tram 1 & 4)
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 26
Met je rug naar de toegangspoort van het Gravensteen moet je naar de brug stappen en net op het einde van de brug (Vleeshuisbrug) de kleine trap rechts nemen naar beneden (Vleeshuistragel). Je wandelt nu langs het water met rechts een mooi zicht op de Oude Vismijn en links de gevel van het Vleeshuis waar je straks kan binnenstappen. Net voor het einde van dit pad, bij de volgende brug (Grasbrug) zie je links tussen de terrasstoelen opnieuw graffiti aangebracht. Smithe gebruikt zowel vrolijke thema’s met veel kleuren als eerder wrange thema’s, waarvoor hij grauwe kleuren hanteert.
Neem de trap tot bij de brug (Grasbrug) en ga naar links en direct terug naar links (Pensmarkt). Nu zie je links van je het Groot Vleeshuis met daarnaast het Galgenhuisje. Wat verder kom je op de Groentenmarkt. Bekend voor zijn standjes met cuberdons en het bekende mosterdhuis Vve Tierenteyn-Verlent. Meer informatie in onze culinaire wandeling.
Het Groot Vleeshuis is een middeleeuwse hal uit begin 15e eeuw waar je terecht kan voor bijna 200 Oost-Vlaamse streek- en hoeveproducten en specialiteiten. Je kan ze ook ter plaatse consumeren in het Promotie- en Degustatiecentrum voor Oost-Vlaamse Streekproducten. Boven je hoofd hangen de hammen in het dakgebinte. Maar er is veel meer.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 27
Oude Vismijn op het Veerleplein – © Shutterstock
17
Er zijn ook groepsformules voor ontbijt, lunch of mits reservatie na 18u ook voor recepties of een wandelbuffet.
Hier werd van de 13e tot eind de 19e eeuw vlees verkocht, eerst in een houten constructie later in een stenen gebouw. Vlees mocht in die periode om hygiënische redenen (vermijden van rottend en bedorven vlees) en om de verkoop te centraliseren immers alleen verkocht worden op daarvoor voorziene plaatsen. Dit was de enige plek in Gent. Vanaf 1884 was deze plaats niet langer enkel een vleeshal en mocht het vlees ook elders worden aangeboden. Het gebouw onderging talloze verbouwingen door de eeuwen heen, maar heeft toch een belangrijk deel van zijn dakconstructie behouden. De hal kreeg al diverse functies: groenten- en fruitmarkt, vishandel, postkantoor, opslagruimte, polyvalente ruimte en … zelfs tijdelijk even als parking.
Update: Het Groot Vleeshuis wordt momenteel grondig gerenoveerd en is bijgevolg tijdelijk gesloten. Het promotie- en degustatiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten verhuisde intussen naar het Goudenleeuwplein, recht tegenover de Stadshal, en gaat nu verder onder de naam OOOST.
Aanpalend kan je eens binnen (indien er niet téveel volk is) in het kleinste caféetje van Gent, ‘t Galgenhuis. Hier werden ingewanden van het vlees verkocht aan zij die het zich niet konden permitteren om vlees te kopen. ‘Galg’ in de naam verwijst naar de veroordeelden die hier bij de achtergevel stonden te wachten vooraleer ze naar de galg geleid werden
Groot Vleeshuis, Groentenmarkt 7, Gent // GPS: 51.055941, 3.722057
‘t Galgenhuis, Groentenmarkt 5, Gent // GPS: 51.056065, 3.722247 // galgenhuis.be
�� Gravensteen, op 100 m (tram 1 & 4)
Promotiecentrum OOOST, Goudenleeuwplein 3, Gent // GPS: 51.054367, 3.723540 // ooost.be
�� Korenmarkt (tram 1 & 4)
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 28
Kruis de Groentenmarkt en ga links de autovrije winkelstraat ‘Lange Munt’ in. Deze brengt je op het einde bij het kanon de ‘Dulle Griet’.
Een flink tuig, die ijzeren Dulle Griet. Het kanon is 5 meter lang en weegt maar liefst 12 500 kilogram. De Dulle Griet werd in het ossenrood geverfd wat de bijnaam 'grooten rooden duyvele' opleverde. Er is eigenlijk niet zoveel geweten over deze bombarde (geplaatst op een blok om projectielen van steen, later ijzer weg te schieten door middel van buskruit). Men zegt dat het hertog Filips de Goede was die de opdracht gaf om het kanon te maken rond 1430 en dat het vermoedelijk gebruikt is bij het beleg van Oudenaarde in 1452. Andere bronnen vermelden dat het nooit ook maar één projectiel heeft afgeschoten. Daarna verhuisde het van Oudenaarde naar Gent met de bedoeling om het in te zetten ter verdediging van de stad. Of dat zo is, is moeilijk terug te vinden in de archieven. Het blijft een icoon daar in een uithoek van de Vrijdagmarkt. Omdat de open mond al te vaak gebruikt werd om vuilnis in achter te laten of soms als slaapplaats door een dronkenlap, werd de opening dichtgemaakt.
Overigens, omwille van dit kanon, is dit het Groot Kanonplein, maar waarschijnlijk weten amper een handvol Gentenaars dit. Het is sinds 1943 al een beschermd monument. Vanwaar
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 29
Groot Vleeshuis met Café ‘t Galgenhuis ervoor – © Shutterstock
18
die naam dan? Een dulle griet is een kwade vrouw, maar hoe de link is met het kanon, is evenmin precies geweten. Een mysterie dus, deze Dulle Griet.
Dulle Griet, Grootkanonplein, Gent // GPS: 51.057243, 3.724303
�� Gravensteen, op 350 m (tram 1 & 4)
Ga nu naar rechts tot op de Vrijdagmarkt. Midden op het plein lijkt Jakob van Artevelde de Gentenaars toe te spreken. In de achtergrond zie je het Toreken.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 30
Dulle Griet – © Shutterstock
Van op zijn hogere positie op de Vrijdagmarkt lijkt Jacob van Artevelde de Gentenaars aan te sporen hun trots niet te verliezen. Het beeld is gemaakt door Pieter De Vigne in 1863. In de eerste helft van 14e eeuw was de geboren Gentenaar Jacob van Artevelde (1290 (?)1345) een politiek zwaar wegend persoon in graafschap Vlaanderen en tegelijk hoofdman van Gent. Hij behoorde tot de gegoede Gentse burgerij.
In het conflict tussen Frankrijk (Filips VI) en Engeland (Edward III), aanzet tot de Honderdjarige Oorlog, stelde hij zich aanvankelijk nog neutraal op. Toen Frankrijk dan het verbod oplegde om nog handel te drijven met Engeland viel de uitvoer van wol vanuit Engeland naar onze contreien stil, wat een grote werkloosheid in Gent teweegbracht, vooral in de lakenhandel.
Hierop ging Jacob in het verweer. Toen Edward III dan in 1340 werd uitgeroepen tot koning van Frankrijk, kon Jacob het verkrijgen dat die boycot teniet werd gedaan. Zo kon de Gentse lakennijverheid een beetje heropleven. Hij kwam wat raar aan zijn einde. Bij een volksopstand werd hij in 1345 vermoord door iemand uit de weverskringen, handelslui die hij nochtans altijd had gesteund. De richting waarnaar hij wijst is die van Engeland wat een knipoog is naar de banden die hij onderhield met Koning Edward III. Vanwege de invloed die Jacob had in Gent, wordt de stad daarom ook de Arteveldestad genoemd.
Andere opvallende bezienswaardigheden op het plein dat ca. één hectare groot is, zijn het Toreken en de gebouwen Bond Moyson en Ons Huis.
Het Toreken dateert uit de 15e eeuw, toen het gildehuis van de huidevetters. In het midden van de ronde toren hangt nog de klok die geluid werd bij de opening van de markt. Na jaren leegstand is het gebouw al enige tijd de thuishaven van het Poëziecentrum voor Vlaanderen en Nederland met een documentatieruimte, poëzieshop en uitgeverij.
Aan de overzijde van het Toreken staan in de hoek twee grote gebouwen. Deze hebben binding met de socialistisch beweging. Het gebouw met het opschrift in rode letters Bond Moyson is uit 1899. Aanvankelijk waren hier grote magazijnen van waaruit goederen werden verkocht. Daarna kwamen kantoren in de plaats die nu zijn ingenomen door de socialistische mutualiteit Bond Moyson.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 31
19
Het andere gebouw ‘Ons Huis’ dateert uit 1902. Hier hebben het ABVV (socialistische vakbond) en andere socialistische geledingen hun kantoren. Er was hier lang een café op het gelijkvloers en zelfs een theaterzaal.
Al sedert de middeleeuwen is de Vrijdagmarkt een belangrijke ontmoetings- en verzamelplaats. Feesten, drinken, eten, blijde intredens, maar ook betogingen, terechtstellingen (vaak de guillotine, gelukkig nu niet meer), verhandelen, ... Vaak is de Vrijdagmarkt dan dé ‘place to be’.
Ooit moeten er huizen hebben gestaan, want bij graafwerken voor de ondergrondse parking werden resten gevonden wat wijst op een vroegere bewoning. Wat ook overeind is gebleven uit het verleden is de wekelijkse markt … op vrijdag. Die gaat al door sinds 1199.
Het Toreken, Vrijdagmarkt 33, Gent // GPS: 51.056515, 3.726160 // poeziecentrum.be
Ons Huis (ABVV), Vrijdagmarkt 9, Gent // GPS: 51.057553, 3.725304
�� Gravensteen, op 450 m (tram 1 & 4)
Vrijdagsmarkt met standbeeld van Jakob van Artevelde – © Shutterstock
Als je Jakob rechts van je houdt, dan bereik je aan de overzijde van de Vrijdagsmarkt de Wijzemanstraat. Voor je duikt de Sint-Jakobskerk op. We gaan evenwel naar links en meteen zie je een kunstwerk zonder enige uitleg.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 32
Karel Waeri was een rasechte Gentse volkszanger uit de 19e eeuw. Hij zong en vermaakte het volk met zowel leutige (komische) liedjes als liedjes met een ernstige ondertoon. Het standbeeld van Karel Waeri, naast de Sint-Jacobskerk, is gemaakt ter ere van hem door Walter De Buck, die eigenlijk als de opvolger kan gezien worden. Walter de Buck overleed in 2014 en was een veelzijdig kunstenaar, maar ging ook als zanger van volksliedjes door het leven (meest bekende nummer is 't Vliegerke). In het beeld zijn een aantal thema’s verwerkt uit de liedjes van Waeri.
Monument Karel Waeri, Bij Sint-Jacobs, Gent // GPS: 51.056791, 3.727425 �� Korenmarkt, op 600 m (tram 1 & 4)
Wandel nu tot aan het rondpunt en vervolgens schuin links de Bibliotheekstraat in. Je wandelt nu naar een parkje (Baudelopark). Neem de eerste rechts, net bij het parkje en direct terug naar rechts (Rembert Dodoensdreef). Je ziet meteen rechts de nieuwe vestiging van de stadsbrouwerij Gentse Gruut.
21
Stadsbrouwerij Gruut werd in 2009 opgericht door Annick De Splenter, die van huize uit altijd al in de brouwerijwereld woonde en werkte. Verhuisd van locatie sinds 2016.
Er zijn intussen al vijf variëteiten Gruut-bier. Vier ervan worden gebrouwen met gebruik van kruiden i.p.v met hop. Het café en de brouwerij huizen onder éénzelfde dak en zijn gratis te bezichtigen. Tegen betaling kan je er ook een gegidste rondleiding meevolgen, inclusief bierdegustatie (50 min.)
Stadsbrouwerij Gruut, Rembert Dodoensdreef 1, Gent // GPS: 51.057302, 3.730256 // gruut.be �� Korenmarkt, op 700 m (tram 1 & 4)
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 33
20
Stadsbrouwerij Gruut – © The Media Bay
Op het einde van die straat ga je naar rechts (Steendam). Zo kom je bij een rotonde. Daar stap je opnieuw naar de Sint-Jacobskerk, tot bij de ingang.
22
Rond het midden van de 12e eeuw werd begonnen aan de huidige Sint-Jacobskerk. Zoals zo vaak bij historische gebouwen, werd ook aan deze kerk eeuwenlang gebouwd en verbouwd. Eén van de mooiste kunstwerken in de kerk is een tabernakel van zwart marmer en koper uit de renaissancetijd. Toegang is gratis.
Sint-Jacobskerk, Bij Sint-Jacobs, Gent // GPS: 51.056592, 3.727471 // visit.gent.be/nl/zien-doen/sint-jacobskerk �� Korenmarkt, op 500 m (tram 1 & 4)
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 34
Telkens in juli, tien dagen lang, barst in Gent een groot volksfeest los: de Gentse Feesten
Wat begon in het begin van de 20e eeuw als Bal 1900, dat nog steeds bestaat tijdens de Feesten, groeide steeds verder uit Maar de klad kwam er pas na de Tweede Wereldoorlog in. Pas in de jaren 60 van de vorige eeuw staken enkelen opnieuw het vuur aan de lont. Het begon wat schoorvoetend aan St-Jacobs met kleinschalige volksleute. Het groeide uit tot een massaevenement met muziek, theater, tentoonstellingen, animatie voor groot en klein, kermis, vuurwerk, leute overal … in de omliggende straten en pleinen. En gratis! Ooit moet je eens neerstrijken in Gent voor die Gentse Feesten.
gentsefeesten.stad.gent
Met je rug naar de ingang van de kerk ga je rechtdoor. Je kruist dus het plein (Bij Sint-Jacobs) en al snel kom je op een rijbaan (Kammerstraat) waar je even naar rechts moet en direct terug links: de Serpentstraat met een bekend veggie-restaurant.
Op het einde moet je naar rechts (Onderstraat), maar ga eerst even rechtdoor in ‘Hof van Rijhove’.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 35
Sint-Jacobskerk en Vlasmarkt – © Shutterstock
23
Op weekdagen kan je op het binnenplein van Hof van Rijhove. Hier stond ooit een steen (burcht of grote woning) uit de 14e eeuw. Daarna kwam een mooie patriciërswoning die je nu ook nog ziet. De tuin is aangelegd naar een middeleeuws voorbeeld met planten die passen in die tijdsgeest. Het pand huisvest enkele administratieve stadsdiensten.
Hof van Rijhove, Onderstraat 22, Gent // GPS: 51.055860, 3.725334 �� Korenmarkt, op 450 m (tram 1 & 4)
Als je dus uit de Serpentstraat kwam moest je naar rechts en direct terug links in een smal steegje (Werregarenstraat), het bekende graffitistraatje. Dit is de enige plaats waar je ook toeristen zal zien waar er graffiti te zien is.
24
Officieel het Werregarenstraatje, maar beter bekend als het Graffitistraatje. Het bevindt zich tussen de Hoogpoort en de Onderstraat. Een bont allegaartje van graffiti dat regelmatig van uitzicht verandert. Vanaf 1995 wordt er in dit straatje gedoogd dat iedereen die zich geroepen voelt, zijn of haar creatie hier achterlaat. Er zou naar verluidt slechts één regel zijn: ga geen werken te lijf die beter zijn dan wat jij uit je mouw (of spuitbus) kan schudden.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 36
Graffitistraatje – © Shutterstock
Graffitistraatje, Werregarenstraat, Gent // GPS: 51.055506, 3.724699
�� Korenmarkt, op 400 m (tram 1 & 4)
Als je uit dit straatje komt, is het naar links (Hoogpoort). Je ziet al meteen het stadhuis opdoemen.
Het centrale deel van het Stadhuis dateert uit de 15e eeuw. Errond staan uiteenlopende toevoegingen uit de volgende eeuwen, in diverse bouwstijlen. De kant van de Hoogpoort oogt bijzonder rijk met sierlijke laatgotische elementen uit begin 16 e eeuw. In de nissen staan de graven van Vlaanderen afgebeeld. De andere zijde, aan de Botermarkt, toont de renaissancestijl (eind 16e, begin 17e eeuw) met de drie verschillende types zuilen (Dorisch, Ionisch en Korintisch).
Stadhuis Gent, Botermarkt 1, Gent // GPS: 51.054491, 3.725371
�� Korenmarkt, op 200 m (tram 1 & 4)
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 37
25
Stadhuis Gent – © Shutterstock
Bij het kruispunt stap je rechtdoor (Hoogpoort) en neem dan de eerste rechts: de smalle Biezekapelstraat. Maar kijk eerst even links naar een obelisk, centraal op een plein dat de Zandberg als naam kreeg, hoewel er nog weinig zand noch berg te zien valt. Hoewel, dit is hier het hoogste deel (13,84 meter boven zeespiegel) van de vroegere Gentse haven (portus), die hier op een boogscheut vandaan lag (huidige Portus Ganda).
Deze 6 meter hoge obelisk heeft op de top een adelaar, gezeten op een bol. De vogel is een keizerlijke arend en herinnert aan een bezoek van keizer Napoleon aan Gent in 1810. Eind 17e eeuw stond hier al een pomp, omdat hier een waterput lag. De huidige met de twee spaarbekkens dateert uit 1810.
Obelisk, Zandberg (12), Gent // GPS: 51.054739, 3.727111 �� Korenmarkt, op 400 m (tram 1 & 4)
In een bocht van de Biezekapelstraat staat de Biezekapel.
De Biezekapel is één van de oudst gekende kapellen van de stad. De huidige kapel dateert uit het begin van de 18e eeuw, maar voordien (in 1608) stond er al een Mariabeeld in een nis. Dat was te danken aan ene Jean-Baptiste de Rodoan, die tegen zijn gevel het beeld liet plaatsen. In 1794, tijdens de Franse overheersing, werd het kapelletje dichtgemetseld. Na een restauratie volgde een herinwijding in 1931. De kapel was voor vele katholieken steeds een plek om te komen bidden uit dankbaarheid of als afsmeking aan de H. Maria. Je moet wel met de neus bijna tegen het raam gaan staan om het prachtige beeld te kunnen zien.
Ooit werd gedacht dat hier het in 1934 gestolen paneel van de Rechtvaardige Rechters (Van Eyck) verborgen zat. Het is dit kleine ommetje zeker waard. Veel toeristen weten zelfs van het bestaan niet af.
Wat verder zie je rechts op een binnenplein iets wat lijkt op een ’vuurtoren’. Dat is de Achtersikkel, een stevige steen dat in 1362 door de familie Rijm verkocht werd aan de rijke patriciërsfamilie Simoen Van der Sickele, die er zijn naam aan gaf. Tot 1544 woonden hier nog nazaten van de familie Van der Sickele. Nadien was een deel van het gebouw een refugehuis van de abdij in Ename (bij Oudenaarde) en resideerden er enkele verenigingen in. De stad heeft uiteindelijk het gebouwencomplex aangekocht en liet de stadsarchitect Charles van Rysselberghe er zijn ding mee doen, om het uiteindelijk te verbouwen in het begin van de 20e eeuw. Nu huist de Muziekacademie erin. Geef toe, het is een mooi plaatje: de bakstenen
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 38
26 27
hoektoren, ronde toren uit kalkzandsteen met een achthoekige belvedère, het binnenpleintje met de waterput, de trap, de boogjes, …
Biezekapel & Achtersikkel, Biezekapelstraat 2, Gent // GPS: 51.053847, 3.726501
�� Korenmarkt, op 400 m (tram 1 & 4)
Op het einde van de straat kom je aan de Sint-Baafskathedraal. Het vervolg van de route gaat naar links. We gaan nu de kathedraal bezoeken. Maar het is niet verboden om eerst nog eens rond te kijken op dit Sint-Baafsplein. Aan je rechterhand centraal zie je het NTG, de koninklijke Nederlandse Schouwburg, uit de 19e eeuw. Pal vóór je de Lakenhalle
De Sint-Janskerk was de voorloper van de huidige Sint-Baafskathedraal, die pas bij de oprichting van het bisdom Gent in 1559 een kathedraal werd. Uit documenten weten we dat die romaanse kerk al bestond in de 10e eeuw. Enkel de crypte is daarvan overgebleven. Vanaf het einde van de 13e eeuw werden delen van de kerk vervangen door of uitgebreid met gotische elementen, maar het zou nog tot 1659 duren vooraleer een volledig vernieuwde kerk
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 39
Biezekapelstraat met Achtersikkel in de achtergrond – © Shutterstock
28
kon ingewijd worden. Intussen was de latere keizer Karel er in 1500 al gedoopt. In de klokkentoren hangen momenteel 7 klokken, het waren er ooit op zijn meest 39.
Het aantal kunstwerken is niet min. Neem gerust de tijd om het één en ander van nabij te bekijken. De preekstoel (rococo), het hoogaltaar (barok), het vele gekleurde marmer, het koorgestoelte met op de muren schitterende trompe-l’-oeil, schilderijen van Pieter Paul Rubens, Joos van Wassenhover, de praalgraven, de meer dan 20 altaren, …
Maar iedereen zal wel weten dat dit ook het religieuze huis is van de polyptiek “Het Lam Gods” (1432) van Jan en Hubert Van Eyck, een van de meest bekende schilderijen ter wereld. Bijzonder fascinerend is het verhaal van de diefstal van een paneel ervan in 1934, de “Rechtvaardige Rechters”, dat al sindsdien talrijke speurneuzen blijft boeien. Wat verder lees je meer over het grote mysterie rond het verdwenen paneel (zie ook verder in deze reisgids)
“Het Lam Gods” verblijft veilg en wel opgesloten in een glazen kooi, helemaal achteraan in de kathedraal, en is enkel te bezichtigen mits betaling (de kathedraal zelf is gratis toegankelijk).
Maar vooraleer je het meesterwerk van de gebroeders Van Eyck aanschouwt, volgt er in de crypte eerst nog een virtuele tour. Zodra je de VR-bril op je hoofd hebt gegespt, verschijnt ineens bisschop Antonius Triest voor je neus. Niet echt, maar als hologram welteverstaan. Tijdens een korte rondwandeling doorheen de crypte gidst hij je doorheen de woelige geschiedenis van de Sint-Baafskathedraal en “Het Lam Gods”, aan de hand van verschillende digitale taferelen die voor je lijken te zweven. Een knap staaltje van audiovisuele technologie!
Het is verplicht om de virtuele tour in de crypte en het bezoek aan “Het Lam Gods” op voorhand te reserveren (zie website hieronder). Je krijgt de keuze uit het standaardprogramma, een programma op maat van de kinderen of het “Master of Detail”-programma, dat wat dieper ingraaft op het thema, met extra weetjes. Verder kan je bij ieder programma nog kiezen of je voor de tour van 40 of 60 minuten gaat.
Sint-Baafskathedraal, Sint-Baafsplein, Gent // GPS: 51.053002, 3.727284 // sintbaafskathedraal.be �� Duivelsteen, op 200 m (tram 4)
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 40
Bij het verlaten van de kathedraal moet je naar rechts en direct terug rechts in de smalle Kapittelstraat. Neem vervolgens de eerste straat rechts: de Hoofdkerkstraat en zo kom je op het Bisdomplein, met het Bisschoppelijk Paleis.
De bouw van het Bisschoppelijk Paleis werd aangevat in 1843 en twee jaar later reeds voltooid. Boven de voornaamste toegangsdeur prijkt het wapenschild van de bouwheer, bisschop Louis Joseph Delbecque.
Bisschoppelijk Paleis, Bisdomplein, Gent // GPS: 51.052707, 3.729120 �� Duivelsteen, op 150 m (tram 4)
Dwars het plein en stap over de Wijdenaardbrug. De naam verwijst rechtstreeks naar ‘wijden aard’, wat brede aanlegplaats betekent. Hier bevond zich immers tijdens de 9e eeuw de Gentse haven aan de Nederschelde. Later verhuisden de havenactiviteiten meer oostwaarts. Sinds 2018 stroomt er opnieuw water van de Nederschelde onder de brug door naar Portus Ganda, de plek waar vroeger de Leie en Schelde samenvloeiden.
Terwijl je naar rechts de Reep volgt doemt het Gerard de Duivelsteen al op. 29
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 41
Interieur van de Sint-Baafskathedraal – © Shutterstock
Er heeft nooit een duivel in het Geraard de Duivelsteen gewoond. Het imponerende steen dankt zijn naam aan Geraard van Gent, een onguur heerschap die dit gebouw bezat in de 13e eeuw. Na zijn overlijden kwam het steen in de handen van het stadsbestuur. Het heeft al heel wat functies gehad: wapenarsenaal, school, klooster, gevangenis, tuchthuis, tehuis voor krankzinnigen, …
Geraard de Duivel werd rond 1210 geboren, als zoon van Zeger II, burggraaf van Gent. In officiële oorkonden noemde hij zich “ridder Geraard van Gent, bijgenaamd de Duivel”. Rond dit heerschap zijn er diverse legenden. Hij zou zijn vader vermoord hebben, omdat die wilde dat zoonlief deelnam aan een kruistocht. Verder zou hij ook zijn eigen zoontje doodgeschopt hebben. Verder hield hij zich onledig met “brasserijen, schanddaden en gruwelen”.
Geraard de Duivelsteen, Geraard de Duivelstraat 1, Gent // GPS: 51.052035, 3.728596 �� Duivelsteen (tram 4)
Kruis nu de tramsporen en ga rechtdoor over het François Laurentplein. Op het einde moet je naar rechts, maar ga eerst even tot bij het plateau bij het water. Daar zie je op de gevel links en rechts grote
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 42
De Reep met links Geraard de Duivelsteen – © Shutterstock
30
graffiti aangebracht. Op de gevel links zie je rechts onderaan de ‘Mammelokker’ waarover straks meer bij de uitleg van het belfort.
Ga rechtsaf langsheen de tramsporen (Brabantdam) en neem vervolgens de tweede links: Kortedagsteeg Je komt langs de Minardschouwburg met op de treden een standbeeld van Romain De Coninck, stichter, bezieler en de bekendste acteur van de Minard. Je komt vervolgens aan een druk kruispunt, dat gedomineerd wordt door de Vooruit.
Kunstencentrum de Vooruit is een waar begrip in het Gentse culturele (nacht)leven, en daarbuiten. Net zoals ‘Ons Huis’ op de Vrijdagsmarkt, is ook dit theatergebouw een kind van de socialistische beweging, hoewel de link tussen de Vooruit en het socialisme doorheen de jaren wel vervaagde. In de concertzaal en de balzaal vinden regelmatig concerten en feesten plaats. Je kan er ook iets drinken in het prachtige café in art-decostijl of bij goed weer op het moderne buitenterras.
In 2021 veranderde de Vlaamse socialistische partij hun naam ineens van sp.a in Vooruit. Dit was niet helemaal naar de zin van het kunstencentrum, dat niet (meer) met deze politieke partij wenste geassocieerd te worden. De organisatie ging daarop dan maar op zoek naar een nieuwe naam en doopte de Vooruit om in Kunstencentrum Viernulvier, daarbij verwijzend naar de foutmelding die op je computerscherm verschijnt, wanneer een bepaalde webpagina niet gevonden wordt. Het gebouw zelf blijft de naam ‘Vooruit’ behouden en zal ongetwijfeld ook zo verder door de Gentenaars genoemd blijven worden
Kunstencentrum Viernulvier (Vooruit Gent), Sint-Pietersnieuwstraat 23, Gent // GPS: 51.047694, 3.727485 // viernulvier.gent �� Zuid, op 350 m (tram 2 & 4)
Ga met je rug naar de Vooruit rechts ‘het hoekje om’ (Lammerstraat). Nog voor je aan het water komt, ga je links een smal steegje in (precies een deurportaal) met trappen naar benenden. Ga eens beneden de trap die je nu op je rechterkant ziet, boven de fietsenstalling, naar omhoog. Je komt op het Miriam Makebaplein, voor De Krook.
Er is lang gewerkt aan de Krook, de nieuwe Bibliotheek van Gent. De Gentse bevolking vroeg zich maandenlang af hoe het gebouw er nu uiteindelijk ging uitzien. Het resultaat is op zijn minst gezegd een opvallende mix van staal en beton. De Krook is echter veel meer dan een bib. Je kan er zomaar binnen, ook zonder een boek te ontlenen of terug te brengen. Er is een cafetaria met een terras en een mooi uitzicht. Er is een echte leeszaal, een studiezaal en
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 43
32 31
een polyvalente ruimte. Je kan er aan de slag met een 3D-printer, leren over virtual reality, surfen op het internet enz.
Weet je waarom de Gentse bib eigenlijk de Krook heet? Het is een indirecte link met de naam van de buurt waar nu het gebouw oprijst, nl. Waalse Krook. ‘Waalse’ verwijst naar de Waalse schippers die tijdens de 18e en 19e eeuw met schepen, volgeladen met steenkool uit de mijnen van Henegouwen, naar Gent kwamen. Ter hoogte van de Kuiperskaai (aan de overzijde) maakte de Schelde een bocht (een ‘kruuk’ in het oude Gentse dialect = kreuk of vouw) vernederlandst naar ‘krook’. ‘Waalse’ viel weg in de benaming, maar de ‘krook’ bleef overeind.
De Krook, Miriam Makebaplein 1, Gent // GPS: 51.048630, 3.728856 // gent.bibliotheek.be �� Zuid, op 300 m (tram 2 & 4)
Naast de nieuwe bib (her)opent in 2023 het Wintercircus, na een lange periode van leegstand en renovaties. Dit cirkelvormige gebouw uit ruw beton en baksteen, afgedekt met een koepelvormig lichtdoorlatend dak, werd in 1885 gebouwd volgens de plannen van architect Emile De Weerdt. Het kreeg de naam “Nieuw Cirkus” mee en werd aanvankelijk gebruikt voor circus- en theatervoorstellingen. Later deed het dienst als autogarage. In 2022 deed het dan even dienst als televisiestudio tijdens het WK Voetbal. In 2023 wordt het
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 44
Schelde met links stadsbibliotheek De Krook – © Shutterstock
33
Wintercircus uiteindelijk in een hub voor innoverende start-ups omgetoverd, terwijl de centrale hal als overdekt stadsplein voor het publiek opengesteld wordt.
Wintercircus, Miriam Makebaplein 2, Gent // GPS: 51.048231, 3.728549 // visit.gent.be/nl/zien-doen/wintercircus �� Zuid, op 300 m (tram 2 & 4)
Bij het verlaten van De Krook en het Wintercircus ga je naar het plein toe en blijft daar links aanhouden langs het shoppingcenter Gent Zuid
Het Zuid vormt de toegangspoort voor wie met de wagen van de autosnelweg Gent binnenkomt. Het is er áltijd druk, omdat zowel het privé- als openbaar vervoer (bus, tram) hierlangs passeren. Je kan er naar hartenlust shoppen in het Shoppingcenter Gent Zuid. Op de hoek (Vlaanderenstraat-Woodrow Wilsonplein) vind je het Provinciaal Administratief Centrum van Toerisme Oost-Vlaanderen.
Achter de administratieve gebouwen schuilt ook nog een langgerekt park: Koning Albert IPark. Dit was de plaats waar vroeger het Gentse Zuidstation lag. Toen het station van GentSint-Pieters in 1912 geopend werd, naar aanleiding van de wereldtentoonstelling van 1913, verloor het Zuidstation en belang en sloot uiteindelijk in 1928. De noordelijke deel van de site werd omgetoverd tot een weelderig groen park in neobarokke stijl, in het zuidelijke deel mondt de autosnelweg B401 uit in het centrum van de stad.
Shopping Gent Zuid, Woodrow Wilsonplein 4, Gent // GPS: 51.048695, 3.730523 // gentzuid.be �� Zuid (tram 2 & 4)
Vervolgens ga je linksaf (Vlaanderenstraat) en blijf je deze grote weg met tramsporen verder volgen, voorbij de Sint-Baafskathedraal, tot aan het belfort. Heb je stilaan last van pijnlijke voeten? Dan kan je van het Zuid ook tram 4 tot de Korenmarkt nemen (3 haltes).
Met de bouw van het fiere Gentse Belfort werd begonnen in 1314, volgens de plannen van bouwmeester Van Haelst, maar het duurde tot 1338 eer het metselwerk klaar was. De stedelingen moesten wachten tot 1377 op de afwerking met een houten torenbekroning en het hijsen van de legendarische Gentse draak. In het Belfort werden onder meer de stadsprivileges bewaard (nu aanwezig in het Gentse archief in deelgemeente Gentbrugge). De klokken (waaronder Klokke Roeland) in de toren gaven het begin en het einde van de werkdag
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 45
34 35
aan en luidden ook bij feesten, storm, brand, de komst van de vijand of ander gevaar. Dit prachtige Belfort staat op de werelderfgoedlijst van Unesco.
Ongeveer een halve eeuw later werd de Lakenhalle aangebouwd, in de stijl van de Brabantse gotiek. Boven een toegangspoort, in de hoek gevormd door lakenhalle en belfort aan de zijde van het stadhuis, is het verhaal van de “Mammelokker” uitgebeeld. Deze van oorsprong Romeinse legende, met een typisch Gentse naam, vertelt het verhaal van een vader die in de gevangenis van de hongerdood werd gered dankzij borstvoeding door zijn dochter. ‘Mamme’ is Gents voor borst en ‘lokken’ is zuigen.
Belfort Gent & Lakenhalle, Sint-Baafsplein, Gent // GPS: 51.053641, 3.724992 // belfortgent.be �� Korenmarkt (tram 1 & 4)
Belfort en Lakenhalle – © Shutterstock
Wandel verder naar de Stadshal.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 46
Het nieuwe bouwwerk tussen het Belfort en de Sint-Niklaaskerk is de Stadshal. Reeds van bij de bouwwerken heeft het voor heel wat controverse gezorgd (wordt lacherig wel eens de schaapstal genoemd). Het is een open hal met een café, fietsenstalling en openbare nutsvoorzieningen. Het plein, voorheen een drukbezette parking, is nu een groen park geworden en wordt samen met de stadshal gebruikt als evenementenruimte. Voor de Gentenaars is het wennen aan dit hedendaags bouwwerk met tropisch hardhout. De open ruimte verdwijnt immers en de nieuwe constructie ontneemt deels het zicht op het Belfort.
Zie je die grote klok hangen onder een witte constructie? Dit is Klokke Roeland, een klok die als luidklok gebruikt werd tijdens de middeleeuwen en in het belfort bleef hangen tot 1659. Ze wordt ook de Grote Triomfante genoemd. Dit is echter niet meer de originele want die werd verbrijzeld om er beiaardklokken uit te smelten.
Nog aan het Emile Braunplein vind je de beeldengroep “De fontein der Geknielden" (Pisserkes) van de Gentse beeldhouwer George Minne (1866-1941).
Stadshal & Klokke Roeland, Poeljemarkt, Gent // GPS: 51.054028, 3.724460
�� Korenmarkt (tram 1 & 4)
Je hebt nu de keuze tussen twee straten. De linkse (Klein Turkije) brengt je rechtstreeks naar de Korenmarkt. Gezelliger is het via de rechtse straat, de Donkersteeg, met op het einde Mokabon voor een heel bijzondere koffie. En zo kom je op de Korenmarkt, het einde van de wandeling.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 47
Stadshal – © Shutterstock
36
Deze gratis reisgids bevat een volledig uitgewerkte stadswandeling door Gent
Bespaar jezelf uren opzoekingswerk en mis geen enkele bezienswaardigheid.
Koop nu de digitale (pdf – 170 blz A4) reisgids met 7 wandeling en meer dan 125 beschreven bezienswaardigheden, boordevol praktische informatie, bijzondere plekjes en tips van locals.
Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 48
DISCLAIMER
We krijgen onze informatie van betrouwbare en zorgvuldig geselecteerde bronnen. Niettegenstaande kunnen we niet verantwoordelijk worden gehouden voor enige mogelijk niet-accurate informatie, noch voor het gebruik van deze informatie en mogelijke negatieve gevolgen. We waarderen het als je opmerkingen, toevoegingen of fouten aan ons zou kunnen doorgeven via info@themediabay.be. Ontdek meer reisgidsen op www.reisroutes.be en www.reisroutes.nl. Alle kaarten © OpenStreetMap.org
Adverteren in deze reisgids?
Neem contact op met The Media Bay via info@themediabay.be.
Laatste update: mei 2024
© Alle rechten voorbehouden. Deze reisgids is een uitgave van The Media Bay. Niets van deze uitgave mag vermenigvuldigd worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 49
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 50
