Reisgids Belgische Kust, Oostende, Knokke, Blankenberge, De Panne, Zwin

Deze gratis reisgids bevat de eerste 23 bladzijden van onze reisgids voor de Belgische Kust.

Bespaar jezelf uren opzoekingswerk en mis geen enkele bezienswaardigheid.

Koop nu onze volledige, digitale (pdf – 93 blz A4) reisgids van de Belgische Kust met 5 uitgewerkte stadswandelingen, 5 fietsroutes en 4 groene luswandelingen, en meer dan 110 bezienswaardigheden, boordevol praktische informatie, bijzondere plekjes en tips van locals.

Koop de volledige gids op shop.themediabay.be

Belgische kust ontdekken van Knokke tot De Panne

Met deze reisgids van de Vlaamse kust willen we de nadruk leggen op de verkenning van de kust op een actieve manier, van Knokke tot De Panne. Daarom bevat deze gids 13 routes (wandelen en fietsen) die je zowel de kuststrook als het hinterland laten ontdekken. We brengen je naar bekende en onbekende plekjes maar hebben niet de ambitie om alles in deze reisgids op te nemen. Hoogtepunten hoef je zeker niet missen. Bij elke route proberen we je ook gratis te laten parkeren of als het niet mogelijk is vertrekken we vanaf een tramhalte of treinstation.

Goedkoper naar de kustattracties met de gratis Kustpas Niet minder dan 40 attracties (musea, themaparken, cultuur- en erfgoedsites, boottochten, natuurcentra, events en sport & ontspanningssites) geven je korting als je beschikt over de Kustpas. Je kan deze gratis bekomen door ze aan te vragen via www.kustpas.be

Inhoud van deze reisgids

KNOKKE blz. 7

wandeling in Zwinpolders en –duinen blz. 8

fietsroute hinterland Knokke blz. 12

ZEEBRUGGE blz. 18

wandeling Lissewege blz. 19

VOLLEDIGE REISGIDS: BLANKENBERGE

stadswandeling blz. 24

WENDUINE - DE HAAN

duinenwandeling Blankenberge - De Haan blz. 29

fietsroute De Haan – Blankenberge blz. 36

OOSTENDE stadswandeling blz. 42

fietsroute Oostende hinterland blz. 52

MIDDELKERKE - WESTENDE blz. 60

NIEUWPOORT stadswandeling blz. 61

fietsroute Nieuwpoort – Gistel blz. 69

KOKSIJDE blz. 74

duinenwandeling Doornpanne blz. 75

fietsroute Koksijde - De Panne blz. 78

stadswandeling Veurne blz. 83

DE PANNE blz. 88

duinenwandeling De Westhoek blz. 89

Koop de volledige gids op shop themediabay be

Openbaar vervoer

Met de Kusttram op stap

De Kusttram is het ideale vervoermiddel om zich te verplaatsen langs de kust. In het zomerseizoen is er een frequentie van 10 à 15 minuten in beide richtingen. Er zijn ca. 70 haltes tussen De Panne en Knokke. Van begin- tot eindpunt reis je ongeveer 2u30 en dat kan allemaal met één pasje. Er zijn keuzes genoeg van dag- tot meerdaagse passen, met speciale formules voor kinderen. Ook voor wie tram en fiets wil combineren is er een speciaal biljet voor je fiets. Dit kan alleen bij de Kusttram. Meer info op www.delijn.be/nl/vervoerbewijzen/ritkaarten-dagpassen/

Met

je

camper aan de Vlaamse kust

Let op: overnachten op de openbare weg is verboden in de Vlaamse kustgemeenten. Het is nog steeds zo dat de camper in veel kustgemeenten zal doorverwezen worden naar een camping. Maar er komen stilaan meer aparte plaatsen voor campers. Zo zijn er goed uitgeruste camperparkings in Blankenberge, Westende, Middelkerke en Nieuwpoort. Je kan de volledige lijst nakijken op www.dekust.be/nl/inspiration/kampeerautos-aan-de-kust

En zomaar eventjes parkeren is ook niet altijd toegelaten. Neem dus zeker een fiets of ander vervoermiddel mee.

Gratis parkeren

Onze routes, opgenomen in deze reisgids, vertrekken waar mogelijk vanop een gratis parking of vanaf een treinstation. Het is niet steeds eenvoudig om een gratis parking te vinden maar toch zijn ze er. Een paar steden die tips geven om gratis te parkeren:

• Knokke: www.parkeren.be/knokke-heist/lang-parkeren

• Oostende: www.oostende.be/product.aspx?id=1794

• Koksijde (klik op de pdf-folder): http://bezoeker.koksijde.be/product/4641/parkeren-in-koksijde

• De Panne: www.depanne.be/product/17/gratis-randparkings

Evenementen zomer 2018

Hierna volgen de belangrijkste evenementen in 2018 tijdens de zomermaanden langs de Vlaamse kust. Het is een selectie, voor een volledig overzicht raadpleeg je de website van de diensten voor toerisme. Evenementen, data, locaties onder voorbehoud van eventuele wijzigingen en annulaties.

Knokke-Heist: www.myknokke-heist.be

Folkloremarkt: elke donderdagnamiddag vanaf 14.00u juli en augustus

Knokke Hippique: Gratis toegang, combinatie paardentopsport en entertainment. Van 27/06 t.e.m. 15/07/2018

Kneistival: 17/07 - 22/07/2018

North Sea Airfestival: luchtvaartshow 21/07/2018

Art Nocturne Knocke: 10/08 - 15/08/2018

Cartoonfestival: 30/06 - 02/09/2018 aan het Heldenplein

Internationaal Vuurwerkfestival: 17/08, 19/08, 21/08, 23/08/ en 25/08/2018 (opgepast, locatie strand Meerlaan!)

Koop de volledige gids op shop themediabay be

Zeebrugge: www.brugge.be/zeebrugge

Zeewijdingsprocessie en zeezegening: 24/06/2018 parcours van Zustersstraat tot Visserskkruis

Waterfront: van Zeebrugge tot Oostende varen 3000 boten met een vredesboodschap: 29/06/2018

Navy Days: Opendeurdagen op de Marinebasis. Demonstraties, exposities, marine- en andere schepen. Van 30/06 en 01/07/2018

Film op het strand: elke donderdag: kinderanimatiefilm 14.00u, jeugdfilm 16.00u, hoofdfilm om 20.00u in juli en augustus 2018 ter hoogte van Icarus surfclub.

Festival van de Noordzee: Proeven van al het lekkers uit de Noordzee, demo’s, animatie, live-optredens, … 15/08/2018

Werfkaai tot Rederskaai

Bomboclat: dansfestival met exotische sounds uit Caraïben, Jamaica, Afrika: 24/08 – 26/08/2018

En nog in Lissewege…

Beelden in het Witte dorp, gratis openluchtexpo Lissewege: 06/07 - 23/09/2018

MAfestival Lissewege: festival met oude muziek, 05/08/2018

Lichtfeest Lissewege: 17 & 18/08/2018

Blankenberge: www.blankenberge.be

Waterfront: van Zeebrugge tot Oostende varen 3000 boten met een vredesboodschap: 29/06/2018

Parkies: kleinschalige concerten in het park, vanaf 04/07 –31/08/2018

Beachland: Dancefestival 07 & 08/07/2018

Paravangfeesten: 05/08/2018

BinckBank Tour: startplaats etappe wielerronde: 16/08/2018

Bloemencorso: 26/08/2018

De Haan – Wenduine: www.visitdehaan.be

Vlissegem Kermis: 16/06 - 17/06/2018

Molenfeest in Wenduine: 24/06/2018

Dag van de toerist De Haan, Wenduine, Vosseslag: 01/07/2018

Waterfront: van Zeebrugge tot Oostende varen 3000 boten met een vredesboodschap: 29/06/2018

Reuzenfeesten Wenduine: 08/07/2018

Vosseslagfeesten: Vosseslag, 14/07 & 15/07/2018

Boulevard: internationaal Straattheater in De Haan: 20/07 & 21/07/2018 en in Wenduine: 11/08 & 12/08/2018

Trammelant De Haan: 04/08/2018

Garnaalfeesten in Vosseslag: 15/08/2018

Oude Klepperparade De Haan: 19/08/2018

Bredene: www.uitinbredene.be

Waterfront: van Zeebrugge tot Oostende varen 3000 boten met een vredesboodschap: 29/06/2018

The Village: Bluesrockfestival: 28/07/2018

Afro C Festival: 10 & 11/08/2018

Manifiesta: 08-09/09/2018

Oostende: www.visitoostende.be

EK Bridge: 04/06-17/06/2018 Kursaal Oostende

Waterfront: van Zeebrugge tot Oostende varen 3000 boten met een vredesboodschap: 29/06/2018

A l’Ostendaise, kom proeven!: 23 & 24/06/2018 Zeeheldenplein

Zandsculpturenfestival: 23 juni t/m 09 september 2018 op het Groot Strand t.h.v. Westelijke Strekdam

3D World & Magic Fun: 07/07 – 02/09/2018 Kursaal Oostende

Ostend Beach Dance Festival: 07 & 8/07/2018 Klein Strand

Vuurwerkfestival: 09, 16, 21, 23 en 30/07 en 06, 13, 15/08/2018 Groot Strand, behalve 15/08 Strand Mariakerke

Flashdance The Musical 24/07 – 05/08/2018 Kursaal Oostende

Theater aan Zee 26/07 t/m 4/08/2018 Leopoldpark en andere locaties

Paulusfeesten: 09 - 15/08/2018 St.-Petrus- en Paulusplein, Paulusplein

Oostende Koerse, elke maandag van 02/07 tot 27/08 Wellington Hippodroom

Koop de volledige gids op shop themediabay be

Middelkerke & Westende: www.middelkerke.be

Visweekend: 09/06 & 10/06/2018

Apero Sundays: zomerse aperitiefconcerten: 01/07 – 26/08/2018

Streetmart en Volkswagen bus meeting: straat- en strandfestival en oldtimer volkswagen busjes: 25/08/2018

Bierweekend: 16/06 - 18/06/2017

Stripfestival: 16/07 - 06/08/2017

Nieuwpoort: www.nieuwpoort.be

Houdini escape: 28/01 tot 28/10/2018, spel met raadsels te ontcijferen om te kunnen ontsnappen info@theoutsidercoast be

Bernardusfeesten: cultureel volksfeest 24/08, 25/08/ en 26/08/2018

Koksijde – Oostduinkerke: www.visitkoksijde.be

Garnaalfeesten: 23 & 24/06/2018

Open museumdag NAVIGO nat. Visserijmuseum, opendeurdag gratis toegang op 07/07 en 04/08/2018

Beach Run Koksijde: 25/07/2018

4-daagse van de IJzer: 21/08 – 24/08/2018

Diverse rondleidingen of uitstappen vanaf Bezoekerscentrum De Doornpanne: zie www.iwva.be

De Panne: www.depanne.be

Champagnewandeling: 09 & 10/06/2018

Ontbijt in het Park: 19/08/2018 Gemeentelijk Park

Op ontdekking met een garnaalvisser: ontmoeting met garnaalvisser , daarna op garnalenvangst. Zeedijk. Vanaf 02/06/2018

Diverse themawandelingen: agenda zie http://toerisme.depanne.be/thema/2298/natuur

Beaufort 2018: 6de editie, kunst van 18 kunstenaars (binnen- en buitenlandse) die met hun werken exposeren in 9 kustgemeentes van 30 maart t.e.m. 30 september 2018. Meer info op www.beaufort2018.be

Let op: evenementen kunnen steeds wijzigen of geannuleerd worden. Raadpleeg dus eerst de websites vooraleer zich naar het evenement te begeven of logies te reserveren.

Koop de volledige gids op shop themediabay be

KNOKKE

Knokke-Heist bestaat uit vier gemeenten: Het Zoute, Knokke, Duinbergen en Heist. Elk hebben ze hun specifiek karakter, maar een rode draad doorheen al deze gemeenten is de aandacht voor het groen. Het Zoute heeft zijn Zwin Natuur Park, de Zwinpolders en -duinen en de Royal Golfclub. In Duinbergen ligt het bekende Park 58 en in Heist het Willemspark. Wie wandelbenen heeft zal zijn gading vinden in het wandelnetwerk met knooppunten die alle Knokse gemeenten aandoet. Meer info op www.wandelknooppunt.be

Zwin

Op 10 juni 2016 opende het nieuwe Zwin zijn deuren. Het natuurreservaat kreeg een grondige facelift, inclusief de naam Officieel hebben we het vandaag over het Zwin Natuur Park Het vogelpark van vroeger is weg en heeft plaats gemaakt voor de natuur. Het kleine onthaalgebouwtje is vervangen door een modern in een zwart kleurtje gestoken Expo-onthaalcentrum. De gratis parking heeft plaats gemaakt voor een betalende parking ... Met onze wandeling op de volgende pagina loodsen we je door het natuurgebied Zwinpolders enduinen, ruim 200 hectaren groot Je krijgt zowat halfweg ons traject een zeer mooie kijk op het Zwin Natuur Park. Vertrekken doen we vanaf een gratis parking en we komen langs het Zwin. Wie dat wil, kan dan nog beslissen binnen het Zwin Natuur Park te lopen, maar dat is dan wel betalend. Meer informatie over het Zwin Natuur Park lees je na de kaart van deze wandelroute. Meer info op www.zwin.be

Bij regenweer ...

Alhoewel de zon meer schijnt aan de zee dan in het binnenland, zo beweert men toch, is het leuk te weten waar je terecht kan tijdens een regenachtige dag. Knokke telt meer dan 50 kunstgalerijen. Een website is er niet maar als je op Google 'kunstgalerijen knokke' intikt dan kan je een mooi parcours uitstippelen. Een andere mogelijkheid is een museum bezoeken. In Knokke zelf is er het Museum Sincfala (Pannenstraat 140, Heist). Dit is een museum over de Zwinstreek. Het vertelt de geschiedenis van het Zwin, van de periode toen het nog een vaargeul was tot na de verzanding, de inpolderingen, de villawijken ... Meer info op www.sincfala.be

Heb je interesse in een oorlogsmuseum dan kan je naar het For Freedom Museum in de deelgemeente Ramskapelle. Het is gevestigd in het voormalige gemeentehuis. Hoe de Tweede Wereldoorlog werd ondergaan in de Zwinstreek en ZeeuwsVlaanderen wordt hier op bijzonder boeiende manier uit de doeken gedaan. Met alles erop en eraan: gevechtsscènes met geluids- en lichteffecten, originele kledij, een oversteek van een kanaal tijdens een onweer, het bevrijdingsfeest, … Meer info: www.forfreedommuseum.be

Voor de lekkerbekken

De wafels in hartvorm van Moeder Siska zijn een begrip in Knokke, al van einde 19de eeuw. Bij he rondtoeren in Het Zoute kan je nogal wat horecagelegenheden zien met de naam 'Siska'. De enige die nog uitgebaat is door afstammelingen van Moeder Siska is de zaak met de naam 'Marie Siska'. Adres: Zoutelaan 177, 8300 Knokke. Website: www.marie-siska.com

Een ander lekker verhaal dat eind de 19de eeuw begon, is dat van Moeder Babelutte. Dit lekker snoepje, in het Nederlands 'babbelaar', is succesvol geworden door het toerisme. Rijke buitenlanders kochten deze snoepjes van een vissersvrouw. Maar bijna was het vergeten tot zo'n 50 jaar geleden het recept werd teruggevonden. Moeder Babelutte heeft een winkel in Knokke, Lippenslaan en in Heist, Graaf d'Ursellaan. Website: www.moederbabelutte.com

Duinbergen en zijn historische villawijk

Duinbergen is ruim 100 jaar geleden ontworpen door de Duitse architect-stedenbouwkundige Jozef Stübben. Het ontwerp bestond uit een maximaal behouden duinreliëf, kronkelende wegen, vrijstaande villa’s met beperkte bouwhoogte, ingeplant in groene tuinen. Bij de dienst toerisme kan je een brochure met een erfgoedwandeling aankopen. De wandelroute toont de charmantste hoekjes zoals het Joseph Stübbenpark, de duin Vossenhul en de Zeedijk met zicht op het Albertstrand. Centraal langs de route staat het historisch erfgoed, met name de vele vrijstaande villa’s in verschillende stijlen zoals Cottage en Art Deco. Kostprijs: 2 euro, lengte: 3 km.

Hinterland van Knokke

Koop de volledige gids op shop themediabay be

REISGIDS BELGISCHE KUST

We hebben een fietsroute uitgestippeld die je door het prachtige hinterland van Knokke brengt. Het is een fietslus van 47 km langs verharde wegen en fietsknooppunten. Je start in Ramskapelle, fietst door de groene gordel, langs kanalen en je komt ook in Damme. Deze route is opgenomen in deze reisgids.

Wandelen in Zwinpolders en -duinen

Deze wandelroute brengt je dwars door de Zwinduinen en -polders, een natuurreservaat tussen Knokke-Zoute en het Zwin Natuur Park Via de knooppunten van het wandelnetwerk Het Zwin maak je kennis met elk facet van dit gebied: grasvlakten, poelen, duinen, bossen en struikgewas. Alles samen is dit natuurgebied 222 hectaren groot. Het biedt je ook een blik op het Zwin Natuur Park, een natuurgebied dat na de uitbreiding (afronding gepland 2019) qua omvang groter zal zijn dan het natuurgebied waarin we onze wandeling in uittekenden. Op ons traject brengen we je naar twee uitzichtpunten over het vernieuwde Zwin. Bijna zeker zal je onderweg Schotse hooglandrunderen zien, schapen, Shetlandpony's, Konikpaarden en uiteraard heel wat vogelsoorten.

➢ Afstand: 6,6 km

➢ Opgepast: honden niet toegelaten

➢ Aard: zowel verharde wegen als zandpaden, goede waterdichte wandelschoenen zeker vereist

➢ Openbare toiletten in Zwinbistro bij Onthaalcentrum Zwin Natuur Park, toegankelijk zónder betalende toegang

Praktische informatie

Gratis parkeren

We starten onze wandeling op een locatie waar je gratis kan parkeren. Dat is in de Hazegraspolderdijk, de Rijkswachtlaan en de Hazegrasstraat. Deze straten zijn aangegeven met een blauwe lijn op de kaart. Let op, het Oosthoekplein dat dichtbij deze straten ligt, is wel betalend! Zelfs op topdagen in het toeristisch seizoen vonden we er een vrije plaats.

Adres voor de GPS: Rijkswachtlaan, 8300 Knokke

GPS-coördinaten start wandeling (knooppunt 16): N 051°20'58.7" E 003°19'45.9"

Parkeren bij het Zwin Natuur Park

Wie bij het Expo onthaalcentrum van het Zwin wil parkeren, moet er voortaan betalen. Info op www.zwin.be

Eten en drinken

Let op, alleen bij de startplaats en om de hoek op het Oosthoekplein zijn er gelegenheden om iets te eten of te drinken. Je kan ook terecht in de Zwinbistro ‘The Shelter’. Dit maakt deel uit van het Onthaalcentrum én is toegankelijk zonder dat je een toegangsticket dient te betalen voor een bezoek aan het Zwin Natuur Park. Je kan hier eveneens gebruik maken van openbare toiletten. Maar je eigen picknick gebruiken is niet toegestaan.

Zwinduinen en -polders

De Zwinduinen en -polders (in de volksmond beter bekend als de Zwinbosjes) ontstonden tot het eind van de 19de eeuw. In 1872 werd begonnen met de aanleg van de grote Internationale Dijk. Daardoor kon het zeewater hier niet meer binnendringen. Dat je hier nu een bijna ongerept natuurgebied aantreft is niet vanzelfsprekend. De mens heeft vooral in de vorige eeuw hier zijn stempel gezet. Eerst werden er bosjes aangeplant. In 1929 werd er een golfterrein en een paardenrenbaan aangelegd. Net voor de Tweede Wereldoorlog kwam er zelfs een heus vliegveld. Sedert 2002 is dit gebied eigendom van Vlaanderen en zijn er grote herstelwerken opgestart. In 2013 werd dit werk voltooid. Schotse hooglandrunderen, Shetlandpony's en andere grazen op de weilanden. Zeldzame planten komen terug. Vogels komen hier opnieuw overwinteren en anderen zullen hier wellicht een geschikte broedplaats vinden. Opgelet: honden zijn niet toegelaten.

Wandelroute met informatieborden

In de beschrijving van de wandeling hebben we geen extra informatie geplaatst omdat grote infoborden op het traject je uitgebreid tekst en uitleg bezorgen.

Koop de volledige gids op shop themediabay be

Volgorde van de wandelknooppunten

16 > 6 > 7 > 11 > 10 > 9 > 15 > 16

Routebeschrijving

16 > 6

Je start bij knooppunt 16. Dit ligt in de straat Hagegraspolderdijk, bij een toegang tot een pad recht tegenover huisnummer 4. Stap nu richting knooppunt 6, over een rustige verharde weg tussen het groen. Je komt bij een Y-splitsing. Ga hier rechtdoor en stap dan links het smal paadje omhoog. Er staat een verbodsbord en je ziet een aanwijzing naar knooppunt 6. Je komt zo bovenop een binnendijk.

Dit is de Hazegraspolderdijk, aangelegd eind 18de eeuw door de familie Lippens voor de landwinning van de Nieuwe Hazegraspolder. De dijk verloor zijn functie bij de aanleg van de Internationale Dijk eind 19de eeuw. Je krijgt nu een mooi zicht op de zwinpolders en je ziet er ook dieren grazen.

Als je links aan de overkant een materiaaldepot ziet, verlaat je de dijk. Steek over tot op het fietspad en ga naar rechts Verderop bij een elektriciteitscabine moet je links afslaan In de achtergrond staat het zwartgekleurde onthaalgebouw van het nieuwe Zwin. Volg de brokkelige betonweg die weldra overgaat in een mooi tegelpad. Tot aan de afslag naar het onthaalgebouw deel je het pad met fietsers. Aan het eind van dit pad ligt knooppunt 6. Kies nu voor richting 7, dus links. Wie dat wenst, voor een bezoek (betalend) aan het Zwin Natuur Park en/of de bistro, stap je hier naar rechts. Voor meer info over het Zwin, zie de pagina na de wandelkaart.

6 > 7 > 11 > 10 > 9

Bij een kruispunt van wandelwegen ben je bij knooppunt 7. Ga hier rechtsaf in de richting van 11 Je stapt op een tweedelig wandelpad met rondom duinen Bij de eerste bocht blijf je het licht oplopende wandelpad rechts aanhouden. Verderop kom je langs een uitzichtpunt op het Zwin Natuur Park met infopanelen. Bj de Ubocht verderop staat de 'haas'. Een kunstwerk van Barry Flanagan dat de naam 'Hospitality' (gastvrijheid) draagt Ook hier is een uitzichtpunt

Bij de U-bocht is het naar links. Zo kom je op een brede wandeldijk die je over een ruime afstand volgt tot aan knooppunt 11. Onderweg kan je ook via de openingen even in de duinen wandelen tot op het strand.

Bij knooppunt 11 is het links naar nummer 10 dat amper 20 meter verder ligt. Bij knooppunt 10 neem je richting 9. Je moet hiervoor door een hek. Het is eventjes stappen door het mulle zand Er volgen nog een paar van zulke stroken maar die zijn steeds kort. Volg de palen met de groen gekleurde top om het juiste traject te blijven volgen. Die brengen je dan naar knooppunt 9.

9 > 15 > 16

Bij nummer 9 moet je een fietspad kruisen. Na de oversteek via twee hekjes is het meteen links. Even opletten, je moet richting 15. Opnieuw een paar tiental meter door het zand. Daarna krijg je een harder en groener wandelpad. Als je door twee hekjes bent, ontbreekt even elke signalisatie. Stap gewoon rechtdoor door de weide. Je krijgt nu tijdelijk het gezelschap van een paar grazers, maar hou een veilige afstand en jut ze niet op, dan kan niks gebeuren. Bij een paal met de vertrouwde

groene kop ga je links meebuigen en dan kom je aan een doorgangshek, daar ligt knooppunt 15. Ga nu even naar links en dan naar rechts richting knooppunt 16. Dat is niet zo ver meer en bij mooi weer wacht je daar een terras.

HET NIEUWE ZWIN

Voortaan gaat Het Zwin door het leven als het Zwin Natuur Park. Het opent officieel zijn deuren vanaf 10 juni 2016 en heeft een complete metamorfose ondergaan. Het vogelpark heeft plaats gemaakt voor de natuur. Bezoekers van het nieuwe Zwin zijn geïnteresseerd in trekvogels. Zij kunnen hun kennis uitbreiden in de Expo (onthaalgebouw), daar gaat onder de titel 'De vogeltrek. Een wonderlijk avontuur' een permanente tentoonstelling door. Daarnaast zijn er in dit gebouw ook tijdelijke tentoonstellingen over dit thema. Voor een mooi panorama over het natuurreservaat kan je terecht in de kijktoren Als bezoeker kan je in het Zwin Park en op de Zwinvlakte wandelen en gebruik maken van de kijkhutten. Er is zelfs een heus 'huttenparcours' langs meer dan 10 hutten met elk een ander verhaal. Bij het Kijkcentrum vertrekt er een blotevoetenpad en heb je een goed zicht op de Zwinvlakte. Je kan er vrij wandelen maar ook met een gids (alleen online te reserveren). Uiteraard heb je dan waterdichte schoenen of laarzen aan.

Parkeren en openbaar vervoer

Parkeren kan bij het onthaalcentrum maar is betalend: 6 euro voor de eerste 4 uur en daarna 2 euro per bijkomend uur. Je kan ook gratis parkeren in de Oosthoek, niet op het plein maar wel in de aanpalende straten, zie meer info bij onze wandelroute. Er is een lijnbus die tijdens de zomermaanden elk uur het traject treinstation

Knokke naar Het Zwin en terug doet. Wie met de trein komt kan een B-Dagtrip ticket aanschaffen waar trein, bus en toegang is inbegrepen. Meer info op www.delijn.be en www.b-dagtrips.be

Koop je tickets online

Wie online zijn ticket minstens 24 uur voor de dag van aankomst aankoopt krijgt een korting van 2 euro. Dus wie op zondag een bezoek wil brengen koopt dit veiligheidshalve ten laatste de vrijdagavond vooraf. Meer informatie over tarieven op www.zwin.be

Wandelen met een gids

Je kan ook als individueel een reservatie maken voor een wandeling met een gids. Of je wilt een gids voor jezelf en je gezelschap. Of je sluit aan bij anderen. Reserveren kan alleen online! Let op, reserveren op de website dient te gebeuren in de taal dat je wenst. Kies dus voor de Nederlandstalige website als je een rondleiding in het Nederlands wenst.

Hoe het allemaal begon ...

Het jaartal 1134 is een belangrijke datum in het ontstaan van het Zwin. Er was toen een grote stormvloed die zorgde voor een goede verbinding tussen de zee en Brugge. Die zeegeul werd bedijkt en langs die dijk ontstonden nieuwe havenplaatsen zoals Dammme en Sluis. In de loop der eeuwen werd er steeds een harde strijd geleverd tegen de verzanding van de zeegeul. Maar door de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) werd de verbinding tussen Brugge en de zee opgegeven. Vanaf de 17de eeuw begon men met landwinning door inpoldering. Eind 18de eeuw kwam de Zoutepolder (nu het stadsdeel KnokkeZoute) tot stand en ook de Nieuwe Hazegraspolder. Toen eind 19de eeuw de Internationale Dijk werd aangelegd was de verzanding compleet.

Van halfweg de 19de eeuw heeft de mens het landschap bepaald. Er werd zelfs een paardenrenbaan en een vliegveld aangelegd door de eigenaar, Compagnie het Zwin. In 1934 bouwde koning Leopold III een villa in het ZWin. In 1939 werd het landschap beschermd. In 1952 werd het natuurreservaat opgericht door de familie Lippens. Zij bouwden een jaar later het Vogelpark Het Zwin op de plaats van de Koninklijke Villa die de Compagnie het Zwin na de oorlog opnieuw in handen had. Het Vogelpark werd in 2006 verkocht aan de Provincie West-Vlaanderen, het natuurreservaat aan het Vlaamse Gewest. Vanaf 2009 werd er gestart met de ombouw naar het nieuwe Zwin. Vanaf 2019 zal de Zwinvlakte uitbreiden met het deel achter de Internationale Dijk.

Fietsen in het hinterland van Knokke

Voor een goed begrip. We komen niet in Knokke zelf. Wat we wel doen, is met deze fietslus enkele polderdorpjes doorfietsen waarvan je misschien nog nooit hoorde. Weilanden met koeien of paarden, vruchtbare polderakkers én water vormen een constante op het traject. We fietsen langs twee naast elkaar liggende kanalen, we volgen de Damse Vaart en uiteraard fietsen we ook op de zeedijk. We doen zowel de kust als het Brugse Ommeland aan met het charmante historische Damme. Ooit al in de Groene Gordel van Heist geweest? Na deze route heeft die geen geheimen meer voor jou. We steken zelfs even de Nederlandse grens over tot in Sluis, Zeeuws-Vlaanderen dus. Tussendoor krijg je uitzicht op kerkjes, molens, kleiputten en we hebben ergens middenin een stil mooi picknickplekje voor je uitgekozen … Vóór de start of na de gereden kilometers kan je zelfs een klein maar fijn oorlogsmuseum bezoeken. En honger of dorst zal je ook niet hoeven te lijden want er zijn mogelijkheden genoeg onderweg. Klaar voor een verkenning van het hinterland van Knokke? Spring op die fiets en trap met ons mee.

➢ Afstand: 47 km

➢ Vertrekplaats: Parking (gratis) op pleintje aan de kerk van Ramskapelle (15-tal plaatsen): Ramskapellestraat, 8301 Knokke-Heist (Ramskapelle)

Gps-coördinaten: N 051°18’53” E 003°15’02”

➢ Aard: fietsroute via knooppunten

➢ Wegdek: overal verhard, op enkele korte strookjes na

Honger of dorst:

Er liggen diverse cafés, restaurants, bistro’s op de route. Van eenvoudige tot méér chiquere zaken.

Fietsroute uitbreiden of wijzigen?

Aanbevolen: de fietskaart van het fietsnetwerk ‘Kust’ geeft een duidelijk overzicht van de mogelijkheden in de regio. Ze zijn te koop bij het Toerisme West-Vlaanderen en de plaatselijke toeristische diensten. Ze kan ook online besteld worden op www.westtoer.be Voor verbeteringen en suggesties op de fietsknooppuntroutes en de bewegwijzering, ga naar de ‘Routechirurg’, te vinden op pagina ‘contact’ op www.westtoer.be

Routebeschrijving

We starten in het polderdorpje Ramskapelle, ten westen van Knokke-Heist. Mocht je per gps ernaartoe willen, tik dan zeker op je schermpje Ramskapelle bij Knokke-Heist in, want er bestaat nog een Ramskapelle, ook een polderdorpje maar wel toebehorend bij Nieuwpoort.

Vóór of na de fietsrit kan je een bezoek brengen aan het For Freedom Museum. Het ligt niet in de richting van de start. Wil je er naar toe, ga dan met het aangezicht naar de kerk naar rechts en fiets in de richting van de molen. Op je linkerkant zie je het museum, Ramskapellestraat 91-93.

For Freedom Museum

Het is gevestigd in het voormalige gemeentehuis. Hoe de Tweede Wereldoorlog werd ondergaan in de Zwinstreek en ZeeuwsVlaanderen wordt hier op bijzonder boeiende manier uit de doeken gedaan. Met alles erop en eraan: gevechtsscènes met geluids- en lichteffecten, originele kledij, een oversteek van een kanaal tijdens een onweer, het bevrijdingsfeest, … Een aanrader om vóór of na de fietsrit te doen.

Meer info: www.forfreedommuseum.be

Start >70 > 39 > 13 > 36 > 38

Vanaf de parking ben je snel aan de kerk bij knooppunt 70. Volg dan naar knooppunt 39. Fiets hier de Spelemanstraat in. Een leuk geschilderd huisje ‘Rust Roest’ trekt je aandacht. Bovenaan de gevel zie je het jaartal 1927.

Vanaf de eerste meters fietsen we met de kustpolders aan beide zijden. Al snel kom je bij knooppunt 39. Daar rijden we op het fietspad (links aanhouden) naar Duinbergen toe in de richting van knooppunt 13. In een bocht verlaten we de Westkapellestraat en slaan hier rechts af de Krommedijk in, vroeger ook de Pannendijk genoemd. Op het eind ga je links de spoorwegviaduct onderdoor om wat verder bij de verkeerslichten aan te belanden op de drukkere Elisabetlaan. Bij het plaatsnaambord van Duinbergen moet je de kustweg oversteken. Opgelet voor het autoverkeer én de kusttram. Gelukkig kan je in twee tijden naar de overkant. Fiets nu de Anemonenlaan in. Nog een paar honderd meter en je bereikt de zee Net voor je aan de Zeedijk van Duinbergen komt, ligt knooppunt 13. Ga hier links de dijk op die je zowat twee km zal volgen. Je fietst vervolgens via Heist tot bij de toegang naar de zeehaven van Zeebrugge.

De Groene Gordel van Heist-West

Net bij de ingang van de zeehaven, ligt de Baai van Heist. De Baai maakt deel uit van een heel mooi natuurgebied in en rond de deelgemeente Heist, vroeger een vissersdorp. Van april tot juli kom je er echter niet in vanwege het broedseizoen maar buiten die periode kan je in de Baai genieten van ‘het groene strand’. Behalve een rijke strandvegetatie tref je er tijdelijk eerder zeldzame zangvogels aan terwijl de bergeend en scholekster er het ganse jaar verblijven. De drie andere gedeelten van de Groene Gordel zijn de Vuurtorenweiden, het Sashul en de Kleiputten van Heist. Op onze route komen we er overal voorbij.

De Kustlaan dwarsen kan op een veilige manier via de moderne fiets- en wandelbrug. Na de oversteek kom je zo vanzelf in het Sashul en de Vuurtorenweiden. Een infobord geeft een duidelijke uitleg over beide natuurgebieden.

De vuurtoren heb je natuurlijk al lang gezien. Hij is 34 m hoog en werd gebouwd tussen 1905 en 1907. Er loopt een geplaveide weg naartoe vanaf de Kustlaan die je via de brug over reed, maar je mag er niet fietsend heen, eventueel dus met de fiets aan de hand.

Keer na het eventuele bezoek terug naar de hangbrug en volg er de richting naar knooppunt 38. Je belandt zo in het natuurgebied(je) van het Sashul. Het eerste deel verloopt over een fijn schelpenpad in volle natuur. Je komt uit op een verlaten asfaltweg. Na het dwarsen van een al even verlaten lijkend treinspoor ga je links opnieuw een schelpenpad op. Weldra heb je een fraai uitzicht op het Verbindingsdok en de activiteiten van de Zeebrugse zeehaven.

Bemerk links van je enkele putten, de Kleiputten van Heist. Op het infobord vlak bij een met graffiti besmeurd gebouwtje lees je meer over die kleiputten die een natuurlijk gevolg zijn van de ontginning van klei en turf. Dat gebeurde nog tot 1970.

Opgelet nu. Je fietst weldra door een fietstunnel met een scherpe bocht erin verwerkt. Hou hier best rekening met tegenliggers en bij het uitkomen van de tunnel moet je flink omhoog. Kleine versnelling nemen dus.

Ga vervolgens rechts het verhoogde fietspad op (Vaartdijk). Het kanaal aan je rechterhand is het Leopoldkanaal. We blijven er braafjes langs rijden tot bij het knooppunt 38 waar je uitgenodigd wordt een korte omleiding te volgen om zo in de richting van knooppunt 9 te fietsen. Nu zie je het nog niet, nog even geduld, maar achter de bomenrij op de andere oever ligt nóg een kanaal, het Schipdonkkanaal.

Leopoldkanaal en Schipdonkkanaal

Zowel het Schipdonkkanaal als het Leopoldskanaal zijn afleidingsvaarten die rond het midden van de 19de eeuw handmatig gegraven werden. Beide zorgen voor een betere afwatering van de Scheldepolders ten westen van Gent. Via het Leopoldskanaal wordt relatief zuiver oppervlaktewater afgevoerd, door het Schipdonkkanaal stroomt vooral het sterk vervuilde water van de Leie. Daarmee zijn meteen ook de namen “Blinker” en “Stinker” verklaard. Vanaf het begin tot nabij Maldegem lopen de twee kanalen over een afstand van 20 km netjes evenwijdig naast mekaar. Vanaf daar zoekt het Leopoldkanaal een weg naar Boekhoute waar het via het Isabellakanaal en de Braakman een verbinding heeft met de Schelde. Het Schipdonkkanaal mondt uiteindelijk ter hoogte van Deinze in de Leie.

38 > 9 > 46 > 85 > 95 > 25 > 92

Er zijn wegenwerken aan de gang die ruim tot 2017 zullen duren. Men legt er een verbinding tussen de haven van Zeebrugge met Antwerpen om de expressweg N49 te ontlasten van het vrachtwagenverkeer.

Daardoor moeten we even het jaagpad langs het Leopoldkanaal verlaten. Hou nu even de aandacht erbij want het wordt tijdelijk wat drukker. We loodsen je probleemloos naar de aanknoping opnieuw met het fietsknooppunten netwerk.

Omleiding:

Fiets bij de bistro-bar naar links. Volg het bordje ‘omleiding fietsers’ tot op de Heistlaan, de grote baan. Ga dan onmiddellijk rechts het fietspad op en blijf dit volgen tot aan een groot rondpunt. Blijf op het fietspad, buig mee rechts af en volg de richting naar Brugge en Zeebrugge. Rij over de Zelzatebrug (knooppunt 9) naar knooppunt 46 en volg dan naar 85.

Blijf attent bij het dwarsen van de baan. Ga aan de overkant meteen naar links (er is een fietspad) en neem de eerste straat rechts, Zeekanaalweg. Trap enkele keren stevig door want dan bereik je twee dingen: én je bent verlost van het lawaaierige verkeer én je zit nu opnieuw op het fietsnetwerk. Vanaf hier is het opnieuw zalig lekker genieten van rust, groen en veel schoonheid. Je merkt het niet maar achter de berm aan je linkerhand loopt het Schipdonkkanaal. Weldra zie je het eindelijk

Vlotjes volgen nu de knooppunten. De beek op je linkerzijde is de Ronselaerebeek. De uitwateringssluis die je hier ziet heeft een drieledig doel. Welke lees je af op een bordje. Na een kort klimmetje naar het verhoogde jaagpad maken we eindelijk kennis met het Schipdonkkanaal.

Aan knooppunt 92 verlaten we het kanaal en duiken naar beneden. We komen zo terecht op een onverhard pad. Bij het begin kan je op een liggend bord lezen over het Verbrande Fort en de Verse Vaart.

92 > 34 > 6 > 71 > 60 > 67 > 22 > 17

Verbrand Fort

Het waren de Franse legers die op deze plek (Romboutswervedijk) een houten uitkijktoren optrokken met een omwalling en een gracht erbij bij het begin van de 18de eeuw. Het was de periode van de Spaanse Successieoorlog. Het fort diende uiteraard om Brugge en Damme te helpen beschermen. De toren brandde af, vandaar de naam. Vandaag rest er nog enkel de vage vorm van het fort in de bodem. Er omheen ligt nu een beschermd natuurgebied, vrij toegankelijk, in beheer van Natuurpunt Damme. Indien je dat wenst, kan je hier dus gerust picknicken.

Via een heel kort stukje onverhard helemaal in het begin vanaf knooppunt 92 gaat het in de richting naar knooppunten 34 en 6. Net als je bij de eerste huizen voorbijkomt, moet je eens goed kijken wie er woont op nummer 32 achter een haag

in de bocht. Wat verder aan je rechterkant ligt d’ Oude Schaapskooi. Je stevent nu freewheelend op Damme af. Ooit een bloeiende havenstad, nu een toeristische trekpleister.

Damme

Damme heeft heel wat te bieden: een belangrijk historisch verleden waarvan nog behoorlijk wat behouden bleef: het stadhuis, het voormalige St. Janhospitaal, … In Huyse De Grote Sterre bevinden zich zowel de Dienst Toerisme, het Bezoekerscentrum Damme en de Zwinstreek en het Uilenspiegelmuseum. Weliswaar enkel tijdens het échte toeristenseizoen, kan je in de toren van de O-L-Vr-Hemelvaartkerk omhoog klimmen tot op een knap uitzichtspunt. Damme heeft een uitgebreid gamma aan horecazaken. Er ligt een mooie groene gordel die het stadje omarmt.

Damme kende ook bijzondere figuren als de grote schrijver Jacob van Maerlant en de wat minder historische grapjas Tijl Uilenspiegel, Je kan in Damme gemakkelijk een dagje vullen, daarom deze tip. Proef nu al even van ‘iets’ en kom later nog eens terug voor een wandeling.

Na je bezoek keer je terug tot aan de brug waarlangs je Damme binnen reed. Een bordje wijst in de richting van een smal straatje, de Slekstraat. Ga hier in en je fietst zo meteen de volle natuur in. Werp nog een laatste blik op Damme. Kronkelend gaat het nu opnieuw naar het Schipdonkkanaal, op het eind via een stukje onverhard. Mogelijks zal nog een paal met een knooppuntenbordje naar 60 op de grond liggen. Aarzel hier niet en blijf almaar rechtdoor trappen doorheen het agrarische landschap. Aan knooppunt 67 hervatten we onze tocht langs het water, linksaf langs het Schipdonkkanaal naar knooppunt 22. Bij de oversteek van de brug naar knooppunt 17 zie je nogmaals het duo kanalen. Vanaf deze plek laat je ze definitief achter. Maar geen kanaalnood want al gauw maak je kennis met de Damse Vaart die ons naar Sluis zal leiden.

17

> 47 > 74 > 24 > 57

De ‘Sifon’ is een ondergronds hevelsysteem waarmee het water van de beide afleidingsvaarten onder de Damse Vaart geleid werd. In 1940 vernietigden de Fransen dit hevelsysteem. Vervolgens damden de Duitsers beide gedeelten van de Damse Vaart af en staken een buis met een diameter van 60 cm zodat de waterbevoorrading van het kanaal verzekerd bleef.

Je zal nu een hele poos de Damse Vaart naast je hebben op een afgezonderd jaagpad, Damse Vaart Noord. Aan je linkerzijde zie je de kerktoren zonder dak van Oostkerke, een klein charmant polderdorp. Maar we fietsen er niet naartoe, keuzes maken moet soms eenmaal, en vervolgen op het kaarsrechte fietspad. Je passeert het zelfbedieningsveer Kobus, maar de overtocht zal voor een andere keer zijn. Sluis wacht op ons immers.

Damse Vaart

De huidige Damse Vaart volgt 15 km lang min of meer het traject van de Zwinnervaart. In de middeleeuwen liep de Zwinnervaart via het sas van de Speye naar het Zwin en verbond zo de Reie in Brugge rechtstreeks met de zee en langs de andere kant met Sluis. Napoleon zette in het begin van de 19de eeuw Spaanse krijgsgevangen aan het werk om de Damse Vaart (ook Napoleonvaart) te graven waardoor het stadje doormidden werd gesneden. Het was de bedoeling om zo Duinkerke te verbinden met de Westerschelde voor de bevoorrading van de soldaten.

Hoeke

In Hoeke bevindt zich het knooppunt 55. Het kreeg stadsrechten in de tweede helft van de 13de eeuw. De tijd dat hier één van de Zwinhavens lag en handel werd gedreven met Duitsland ligt ver achter ons.

> 54 > 94 > 98 > 93 > 53

In snel tempo gaat het nu naar knooppunt 54. Net voor je een brug onderfietst merk je aan het type bordjes dat je Nederland binnenkomt. Volg vanaf 54 in de richting van 94 en daarna naar knooppunt 98.

Om Sluis te bezoeken zal je bij 98 moeten afwijken naar 96 en kom je vanzelf in het echte centrum. Niet-Sluisbezoekers steken aan het knooppunt 98 de straat over en fietsen het fietspad op, de richting van het knooppunt 93. Opgepast: het bordje is niet direct zichtbaar en hangt aan de overkant van de straat onder het zonebord ‘30’.

Sluis

Het meest opvallende gebouw is beslist het Belfort (uit 1390) bij het stadhuis. Sluis is één van de weinige Nederlandse steden die over dit typisch Vlaamse bouwwerk beschikt. Op regelmatige tijdstippen kun je het klokkenspel in de toren beluisteren als Jantje van Sluis de tijd aangeeft. Vooral als winkelstadje geniet Sluis bekendheid. Loop zelf eens langs de talrijke winkels, niet nader te noemen shops en horecazaken, al dan niet voorzien van een terrasje. Ook voor Vlaamse frieten kan je hier terecht. De meest bekende figuur van de stad is ongetwijfeld Johan Hendrik van Dale, de samensteller van het woordenboek wat nu bekend staat als ‘de Dikke van Dale’.

Vervolg route na eventueel bezoek Sluis.

St Anna ter Muiden

Op een wat on-Nederlands fietspad rijden we naar Sint Anna ter Muiden, deelgemeente van Sluis. Als je Sint Anna ter Muiden binnenkomt, moet je de stilte opvallen.Met de kleine charmante huisjes én die stilte lijkt het alsof je een begijnhof bent binnen gefietst. Bemerk op het platte dak van de kerk het minuscule torentje. Er staat op het plein een pomp uit 1789.

Langs de Graafjansdijk fietsen we St-Anna ter Muiden uit. Voorbij het knooppunt 53 duik je opnieuw België binnen. Een ouderwetse grenspaal bevestigt dit.

53 > 80 > 83 > 33 > 62 > 39 > 70

Haal nog even je hartje op en geniet van het landschapskader. Na een korte passage op een drukkere weg arriveer je aan knooppunten 80 en 83. Nu naar knooppunt 33. Je fietst langs een KMO-zone voorbij. Je komt tot bij het knooppunt 62 en dan naar 39. Je zal dit knooppunt herkennen van enkele uren geleden. Sla hier links af in de Spelemanstraat. Zo fiets je rustig dwars door de polders naar de finish. Voorbij de kerk van Ramskapelle nog de bocht naar links nemen en je bent opnieuw aan de parking.

ZEEBRUGGE

Zeebrugge is inderdaad een haven en daardoor niet meteen de plaats waar je aan denkt om een dagje strand door te brengen. Ze hebben nochtans een breed strand dat dikwijls gebruikt is voor evenementen. Uiteraard heb je op de achtergrond de kranen maar veel last heb je er niet van. Die haven kan je verkennen met een havenrondvaart. Of je gaat meteen de zee op voor een zee-excursie of cruise. Ga even naar de website van rederij Franlis en je krijgt een bondig overzicht van de mogelijkheden: www.franlis.be

De haven

Eind 19de eeuw, met de aanleg van de Internationale Dijk, was een verbinding met de zee vanuit Brugge definitief voorbij. Althans zo leek het. Een paar invloedrijke personen konden koning Leopold II overtuigen om een haven aan te leggen aan zee en een kanaal te graven dat zeeschepen toeliet tot aan Brugge te varen. In 1907 werd de haven en het kanaal officieel ingehuldigd. Naast zijn functie als vissershaven is het vooral bekend voor zijn LNG-terminal voor vloeibaar gas, zijn containertransport en roll-on roll-off schepen.

Seafront, Maritiem themapark

De oude vismijn van Zeebrugge is voortaan een themapark over de zee en de visserij. Naast de exposities kan je de Russische onderzeeër Foxtrot bezoeken en het lichtschip West-Hinder. In 2016 bestaat dit museum precies 20 jaar. Het is vooral een interactief museum waar kinderen een mooie tijd kunnen doorbrengen. Meer info op www.seafront.be

Uitstap naar Lissewege

Op de volgende vind je een wandeling in het mooie witte dorpje Lissewege, dit ligt op amper 5 km van Zeebrugge.

Lissewege, het witte dorp

Het witte dorpje Lissewege, een deelgemeente van Brugge, is bij velen niet onbekend: witgeverfde huizen, een charmant bebloemd kanaaltje en in het midden een reusachtige kerk. Met deze wandelroute in Lissewege kom je ook tot bij het Boudewijnkanaal. Vanaf daar brengen we je, voor wie dat wil, naar de voormalige abdij Ter Doest en de unieke tiendenschuur. Het is een relatief korte wandeling met een pittoreske dorpskern. Daarin zijn vele huizen nog authentiek. Lissewege staat vermeld als één van de tien mooiste dorpen van Vlaanderen. Je wandelt over rustige paden, een groene dijk, een jaagpad. Wie de wandeling doet in de periode van de evenementen zoals de beeldententoonstelling of het Lichtfeest, kan er nog een genietbare activiteit aan koppelen.

➢ Afstand: 3,2 km (of 8,2 km bij verlenging tot Ter Doest)

➢ Vertrek-einde: parking Pol Dhondtstraat, 8380 Lissewege GPS-coördinaten : N 051°17’42.3” E 003°11’42.2”

➢ Aard: stadswandeling

➢ Wegdek: verharde wegen en strookjes onverhard

➢ Reliëf: vlak

➢ Toegankelijk voor rolwagens: ja, tot aan het 6-hoekig bordje op de trekweg langs kanaal

➢ Bewegwijzering: geen

➢ De route op je smartphone: http://m.reisroutes.be/290

Naar de gratis parking met de auto

Als je op de N31 rechts afslaat naar Lissewege (pijl) dan neem je net over de spoorweg de eerste straat links (witte pijl 'parking'). In het centrum parkeren is bijna niet mogelijk door het beperkt aantal parkeerplaatsen. Daarom vertrekt de wandeling op die gratis parkeerplaats.

Met de trein naar Lissewege

Lissewege heeft een eigen treinstation gelegen langs de spoorlijn van Brugge naar Zeebrugge. De frequentie is wel niet hoog, raadpleeg de uren op www.nmbs.be De wandeling start nabij het station (zie kaart).

Voorkeurperiode bezoek Lissewege

Het Bezoekerscentrum is open in de namiddag van 01/07 tot 15/09. De kerktoren kan je beklimmen elke dag tijdens de maanden juli en augustus in de namiddag. + in de 2de helft van juni en 1ste helft van september tijdens de weekends en eveneens in de namiddag.

Beeldententoonstelling ‘Beelden in het Witte dorp’

De Beeldententoonstelling is een jaarlijks terugkerend openluchtevenement dat doorgaat van juli tot september. Overal in de dorpskern en in de abdij Ter Doest staan er beelden opgesteld, kleine en grote, van Belgische en internationale kunstenaars. Onze wandelroute doet hiervan, op een uitzondering na, alle locaties aan. Meer info op www.lissewege.be

Lichtfeest Lissewege

Telkens halfweg augustus staat Lissewege, vanaf 21.00 u, twee dagen in vuur en vlam tijdens het Lichtfeest. In de volledige dorpskern staan er overal kaarsjes opgesteld en zijn er spektakels met vuur en licht. Zeer romantisch en populair onder de bezoekers, vroeg aanwezig zijn is de boodschap. Meer info op www.lissewege.be

Abdijhoeve Ter Doest, te voet?

De abdij Ter Doest kan je het best bezoeken met de auto of de fiets. De Tiendenschuur loont zeker de moeite om die verplaatsing te maken. Volg de borden in het dorp.

We beschrijven voor zij die te voet willen een traject uit (vanaf punt 4) om die locatie op een rustige manier te bereiken. De terugweg naar het dorp loopt over dezelfde weg. Wij zochten naar alternatieven via het ‘Ter Doest wandelpad’ maar dat traject loopt langs sompige stroken, de spoorlijn, en een onverhard nogal letterlijk verwilderd natuurpad. Dat vonden wij geen waardig alternatief.

Er is een parking aan de abdijhoeve omdat er een bekende horecazaak is gevestigd in de hoevegebouwen.

Wat vooraf ging ...

Het is verwonderlijk dat zo'n klein dorp, zo'n reusachtige kerktoren met bijhorende kerk heeft. Wellicht weet je dat steden en gemeenten die veel bedevaarders lokken steeds rijkelijk gevulde en grote kerken bezitten. Zo is het ook met Lissewege vergaan want het was een halteplaats langs de route naar Compostella in Spanje (vanaf de 12de eeuw). Lissewege trok bedevaarders voor zijn miraculeus beeldje van de Heilige Maria. Het origineel werd echter in 1586 vernield door de Geuzen. Het huidige is van 1624 en wordt nog steeds op 1 mei rondgedragen tijdens de Maria Ommegang.

> Legende: = wegwijzer = bezienswaardigheid

Routebeschrijving

Ga van de parking naar de straat van waar je gekomen bent (Stationsstraat). Ga daar naar links tot aan het Lisseweegs Vaartje. Je ziet meteen, het wemelt hier van de horecazaken. Net vóór het kleine kanaaltje kies je rechtsaf voor het wandelpad (Valerius De Saedeleerpad). Aan het eind van dit pad ga je links meedraaien, over het water via kasseien en een bocht naar de kerk. Op de hoek, net voor de kerk, staat Willem van Saeftinghe je op te wachten.

Lisseweegs Vaartje

Het Lisseweegs Vaartje is een kanaaltje dat Brugge met de Noordzee verbond en zou gegraven zijn in de 13de eeuw. Je kan zich amper voorstellen dat deze smalle waterweg ondermeer werd gebruikt voor de aanvoer van bouwmateriaal voor de kerk en de abdij Ter Doest.

Willem van Saeftinghe

Dit standbeeld werd gemaakt door Jef Claerhout in 1988 en stelt de broeder Willem van Saeftinghe voor. Deze lekenbroeder van de abdij Ter Doest zou in 1302, tijdens de Guldensporenslag, Robert van Artois van zijn paard gesleurd hebben. Hijzelf zou deze belangrijke Franse legeraanvoerder niet gedood hebben maar toch heeft hij vele andere strijders een kopje kleiner gemaakt. Daardoor werd hij een beetje een held en daar zal zijn grote gestalte hem wel bij geholpen hebben. Bij een opstand, zes jaar later, kreeg hij de abdij en de kerk tegen hem en moest zich verschansen in de kerk van Lissewege. Hij werd er bevrijd door Bruggelingen die hem als een held in hun stad binnenhaalden. De kerk vergaf hem zijn schulden en hij moest als boete op kruistocht gaan. Hij zou gesneuveld zijn op het Griekse eiland Rhodos.

Onze-Lieve-Vrouw Bezoekingkerk

De bouw van deze kerk, behoorlijk groot voor een klein dorpje, werd aangevat in het midden van de 13de eeuw. Indertijd werd over het Lisseweegs Vaartje (en de Schelde) het bouwmateriaal aangevoerd: kalksteen uit Doornik. Mogelijk werd de grote kerk deels betaald door pelgrims onderweg naar Santiago de Compostella, voor wie Lissewege een belangrijke halte was, getuige daarvan de nog bestaande gebouwen Spaniënhof en SintJacobshuis. Bovendien was er voor de bedevaarders een eigen altaar in de kerk. In de 17de eeuw werd de kerk geplunderd en zwaar toegetakeld door de Geuzen, vandaar dat er ook geen kunstwerken of kerkmeubilair uit voorgaande eeuwen bewaard bleef.

Koop de volledige gids op shop themed

Op de bijna vijftig meter hoge toren stond nooit een spits. De kerktoren kan alleen in de namiddag beklommen worden tijdens de maanden juli en augustus. In de 2de helft van juni en 1ste helft van september alleen tijdens de weekends. Van op het platte dak van de Lisseweegse kerktoren heb je een prachtig uitzicht over het polderlandschap. Het indrukwekkende volume van de historische Tiendenschuur van de abdij Ter Doest zal je evenmin ontgaan. Probeer ook het smalle kronkelende lijntje te volgen dat het Lisseweegs Vaartje trekt door het omliggende landschap.

Als je de kerk verlaat, kan je via het kerkhof naar de achterzijde van de kerk wandelen of via het zijstraatje links van het standbeeld van Willem van Saefthinge. Op een groot infobord vindt je foto’s en korte tekstjes over het historische verleden van Lissewege. Vervolg nu over de kasseitjes. Na een bocht kom je aan de achterzijde van de kerk. Daar bevindt zich het Bezoekerscentrum.

Bezoekerscentrum De Oude Pastorij

Achter een gevel uit de 19de eeuw huist een pastorij uit 1638, die omgevormd is tot Bezoekerscentrum. De plaatselijke VVV vond er een onderkomen. Je kunt er de permanente tentoonstelling ‘Heiligen en hun leven’ bekijken. Deze is opgebouwd met meer dan 100 heiligenbeelden uit kerken en kloosters, met daarbij telkens een levensverhaal. En je kan er terecht voor het middeleeuwse verhaal over Lissewege en omliggende, de abdij Ter Doest. Voor meer info over het bezoekerscentrum en het Heiligenmuseum www.lissewege.be

Als je het Bezoekerscentrum verlaat ga je naar links en volgt die linkse bocht mee in de Oude Pastoriestraat. De kasseitjes gaan over in een onverhard wandelpad (Ter Doeststraat). Aan het eerste kruispunt (met de Dwarsstraat) dwars je die straat en vervolg je langs het wandelpad omzoomd met knotwilgen. Aan het eind van dit pad ben je bij punt 4 aangekomen. Hier kan je kiezen of je naar de abdij Ter Doest wil stappen of liever in het dorp blijft.

Wie NIET naar de abdij Ter Doest stapt slaat hier linksaf in de Jacob Reyvaertstraat, eerst over betonklinkers, daarna over de kasseitjes. Zo kom je automatisch in het dorpscentrum terecht. Je krijgt nu de kerk aan je linkerhand. De straatnaam verandert in Walram Romboudtstraat. Blijf verder rechtdoor gaan Laat de kerk bij het kruispunt links liggen. Verderop heb je twee bezienswaardigheden recht tegenover elkaar. Links het huidige Spaniënhof (Spaegnen vroeger) en rechts een museumwinkel ‘De Soete Paepe’.

Stap nog steeds rechtdoor tot bij het Lisseweegse Vaartje. We maken nu een ommetje. Ga aan het vaartje naar rechts en stap tot aan het eerste, tweede, derde of vierde brugje. Onderweg kan je mooie foto’s nemen van de huizen, het vaartje, de bloemen. Neem het brugje van je voorkeur en ga via de andere zijde van het vaartje terug. Daar ga je naar rechts richting station en de parking (straatje net voor de spooroverweg).

De Soete Paepe

Het is een zeer geslaagde reconstructie van een snoepwinkel uit 1920. Ga zeker eens binnen, liefhebber van snoepgoed of niet. Je vindt er meer dan 60 soorten snoep. Vanaf 30 april elk weekend open van 14.00

17.00u en in juli en augustus alle dagen behalve op maandag van 11.00 – 18.00 u. In de etalage kan je lezen over hoe snoep in het begin een exclusiviteit was voor rijke mensen. En je leest er over de lekkerbek pastoor (‘soete paepe’ in het dialect, vandaar de naam van het snoepwinkeltje).

Het Spaniënhof

Reeds in de 16de eeuw kwamen gasten over de vloer toen het hier een herberg was. Vooral pelgrims op weg naar Santiago de Compostella zochten hier onderdak. Nadien huisvesting voor een brouwerij. Nu omgebouwd tot een luxe B&B

Kies je om het traject naar Ter Doest te voet af te leggen?

Ga dan bij punt 4 naar rechts. Zo kom je op de trekweg langs het Boudewijnkanaal (verbinding tussen Brugge met Zeebrugge). Blijf langs het kanaal wandelen tot je rechts een klein 6-hoekig bordje ziet van het 'Ter Doest wandelpad' met een pijl die rechtdoor wijst.

DAAR (dus niet verder) stap je rechts de groene strook in, even omhoog tot op een dijk. Ga nu rechts naar de asfaltweg toe. Daal af langs een paadje, je moet door een fietssluis en over een houten brugje. Bij die asfaltweg ga je naar rechts (volg nu wel het bordje van ‘Ter Doest wandelpad’).

Volg deze baan tot aan de kapel Ter Doest uit 1687. Hoe die er kwam, lees je op een infobordje. Hier sla je links af in de Ter Doestdreef, na een bocht stap je zo naar de abdijhoeve. In die bocht herken je vast de jazzmuzikant en mondharmonicavirtuoos Toots Thielemans.

Boudewijnkanaal

Het zal je wel duidelijk zijn dat het Lisseweegs Vaartje niet lang voldeed voor de commerciële vaart. Toch heeft het geduurd tot 1895 vooraleer een volwaardige vervanger werd gegraven. Dit Boudewijnkanaal verbindt Zeebrugge met Brugge en werd in gebruik genomen in 1902. Het kreeg de naam Boudewijn omdat koning Boudewijn na zijn aanstelling Brugge uitkoos als zijn eerste officieel bezoek.

Tiendenschuur van Abdij Ter Doest

De geschiedenis van de nu verdwenen cisterciënzerabdij van Ter Doest ving aan in het begin van de 12de eeuw. Goed twee eeuwen lang kende de abdij een bloeiperiode. Daarna zette zich het verval in tot het begin van de 17de eeuw volledig einde verhaal was. De abdij werd opgeheven. De Tiendeschuur, het meest indrukwekkende monument van Lissewege, is het enige wat nog rest van de abdij. Tijdens het laatste kwart van de 13de eeuw werd begonnen met de bouw van de reusachtige abdijschuur (56 m lang, 21 m breed, 17,50 m hoog). Het enorme dakgebinte wordt gedragen door twee rijen van tien eiken pijlers. Je kan de schuur binnengaan, dagelijks van 10.00 tot 18.00 u. Indertijd stond de abdij bekend om haar kopieerwerk van oude handschriften. Meer dan honderdvijftig van die manuscripten worden nu bewaard in Brugge (Stadsbibliotheek en Grootseminarie).

Terug naar Lissewege … Wandel na het bezoek aan de Tiendenschuur terug langs dezelfde weg tot aan de kapel Ter Doest. Ga nu naar rechts en net voorbij de eerste huizen ga je links de dijk op waar je al eerder was. Het brugje en 'fietssluis' zal je bekend voorkomen. Op de dijk bovengekomen, stap je nu evenwijdig met de asfaltweg over het natuurpad. Wandel deze dijk volledig af. Op het eind hou je links aan en zo kom je vanzelf opnieuw uit aan het kanaal. Stap nu naar links waardoor je wat verder het 6-hoekig bordje zal herkennen uit de heenweg.

Blijf nu de trekweg volgen tot die onderbroken is. Daar ga je naar links. Je stapt nu in de Jacob Reyvaertstraat, eerst over betonklinkers, daarna over de kasseitjes. Zo kom je automatisch in het dorpscentrum terecht. Je krijgt nu de kerk aan je linkerhand. De straatnaam verandert in Walram Romboudtstraat. Blijf verder rechtdoor gaan. Laat de kerk bij het kruispunt links liggen. Verderop heb je twee bezienswaardigheden recht tegenover elkaar. Links het huidige Spanienhof (Spaegnen vroeger) en rechts een museumwinkel ‘De Soete Paepe’ (zie letter D).

Stap nog steeds rechtdoor tot bij het Lisseweegse Vaartje. We maken nu een ommetje. Ga aan het vaartje naar rechts en stap tot aan het eerste, tweede, derde of vierde brugje. Onderweg kan je mooie foto’s nemen van de huizen, het vaartje, de bloemen. Neem het brugje van je voorkeur en ga via

zijde van het vaartje terug. Daar ga je naar rechts richting station en de parking (straatje net voor de spooroverweg).

de andere

Deze gratis reisgids bevat de eerste 23 bladzijden van onze reisgids voor de Belgische Kust.

Bespaar jezelf uren opzoekingswerk en mis geen enkele bezienswaardigheid.

Koop nu onze volledige, digitale (pdf – 93 blz A4) reisgids van de Belgische Kust met 5 uitgewerkte stadswandelingen, 5 fietsroutes en 4 groene luswandelingen, en meer dan 110 bezienswaardigheden, boordevol praktische informatie, bijzondere plekjes en tips van locals.

Koop de volledige gids op shop.themediabay.be

Disclaimer

AT-Europe bvba haalt zijn informatie uit betrouwbare en zorgvuldig geselecteerde bronnen. Doch kan AT-Europe bvba niet verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele foutieve informatie noch voor het gebruik van deze informatie en zijn eventuele nadelige gevolgen.

Wij zouden het ten zeerste op prijs stellen indien je eventuele opmerkingen, aanvullingen of foutieve gegevens zou doorgeven via geert@at-europe.be

Fotoverantwoording: © Images Fotolia.com en AT-Europe bvba, tenzij anders vermeld.

Dit is een uitgave van AT-EUROPE BVBA. Redactie: Geert Van de Voorde.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, online publicatie, databanken of op welke wijze ook zonder schriftelijke toestemming van de uitgeverij. Alle rechten voorbehouden.

Laatste update: februari 2018