Verf&Inkt Magazine 48 (september 2018)

Magazine van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten VVVF september 2018

Nederlands enige fabrikant van testen meetapparatuur voor de verﬁndustrie Automatische Film Applicator ‘Standard’

Droogtijd Recorder

Schrob, slijtage en Wasbaarheid Tester

Voor het aanbrengen van een uniforme reproduceerbare lmlaag op glazen, papieren, metalen ondergronden en folies

Voor het bepalen van de verschillende fasen in het drogingsproces van verf en coatings

Voor het testen van coatings, inkten, textiel, hout, plastic e.d. op slijtvastheid.

• Zes sporen, instelbaar van 1 minuut tot 200 uur • Controleerbare tussen- en eindresultaten • Smeermiddelvrij ontwerp en verwarmd beeldscherm • Herbruikbare glazen testplaten

• Leverbaar met of zonder pompen • Modulaire opzet: Met slechts kleine aanpassingen te conngureren naar andere testnormen. • Breed assortiment accessoires

Glansmeter

Automatische Viscositeitsmeter

Test wat u wilt

Voor het meten van mat, zijde- en hoogglans oppervlakken

Diverse modellen voor het bepalen van de viscositeit in mPa·s, cP, cSt en KU (Krebs Units).

Bij TQC Sheen vindt u instrumenten en toebehoren voor het testen van onder andere

• Versnelde workkow: automatische kleminrichting, geheugen voor eigen instellingen en vele voorgeprogrammeerde vacuüminstellingen • Verkrijgbaar met glasplaat, vacuümbed, dubbel vacuümbed en verwarmbaar vacuümbed

• Drie modellen: SoloGloss 60°, Duogloss 20°/60°, Polygloss 20°/60°/85° • Uniek in stabiliteit en robuustheid • Geïntegreerde kalibratie standaard • Voldoet aan alle gangbare normen (muv 45°hoek) • Incl. Ideal Finish Analysis software

• Volledig automatisch, dus zeer hoge reproduceerbaarheid • Ook handmatig instelbaar

• • • • • •

viscositeit dekkracht lopersvorming droogtijd slagvastheid natte laagdikte

• • • • • •

densiteit vloeiing maalljnheid elasticiteit metamerie adhesie

TQC Sheen is dé RAL distributeur van Nederland!

#48/INHOUD

‘WIJ WILLEN DE SLAGKRACHT VAN DE HOUTSECTOR VERGROTEN’

De Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie (NBvT) en de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH) werken sinds 1 januari 2018 samen als federatieve vereniging onder de naam Centrum Hout. “Wij willen de slagkracht van de houtsector vergroten om de kansen die de biobased economie de sector biedt optimaal te benutten”, zegt directeur Paul van den Heuvel.

WEDERZIJDS LEERPROCES BRENGT VEILIGHEID NAAR HOGER NIVEAU De VVVF en de VLK zijn in het voorjaar gestart met het buddysysteem dat veiligheidsexperts helpt om de veiligheidsprestaties binnen de bedrijven naar een nog hoger niveau te brengen. Wat zijn de ervaringen tot nu toe? En hoe kijken stakeholders, zoals Anton van Beek (voorzitter Veiligheid Voorop), tegen het initiatief aan?

#48/2018 VERF& INKT 3

WAB EN ESKENS: PARTNERS IN TECHNICAL PROGRESS

D Y N O ® M I L L U B M : D E N I E U W E G E N E R AT I E M A A L M O L E N S Samen met de Zwitserse WAB lanceert Eskens Process Solutions in de Benelux de nieuwe generatie Dyno®Mill UBM maalmolens. Deze ‘Universal Bead Mill’ is zeer breed inzetbaar voor zowel kleine als grote volumes, ook bij hoog viskeuze producten. Wilt u meer weten over deze energiezuinige en efﬁciënte maalmolens of heeft u interesse in een test? Wij helpen u graag verder: info@eskens.com of 0172-430181.

120 YEARS ESKENS: 1898 - 2018

www.eskens.com

# 48 /INHOUD

INHOUD 16 LAATSTE DEADLINE REACH: DE STAND VAN ZAKEN

VOORWOORD GUUS DURAY Minder regelgekte

De Europese wetgeving REACH bepaalt dat bedrijven de chemische stof-

PROJECT IN BEELD Kasteel Duivenvoorde in de verf met Nelf Meesterlakken

fen die zij produceren of importeren, moeten registreren. Sinds 2010 geldt dat voor stoffen waarvan meer dan 1.000 ton per jaar wordt geproduceerd of geïmporteerd. In 2013 was het de beurt aan stoffen in de categorie tussen de 100 ton en de 1.000 ton. En op 31 mei 2018 verliep de derde

#NWS/SECTOR Selectie van nieuws en ontwikkelingen in de verfen drukinktsector

GASTCOLUMN Fulco de Vente, Manager Arbeidsomstandigheden- en Milieubeleid OnderhoudNL, over de OnderhoudNL Arbo-app

BEROEP IN BEELD Marc Willemse, Manager Regulatory Affairs bij Chugoku Paints B.V. in Heijningen ‘Ik zoek tot achter de komma uit wat wel en niet mag’

#VERF&INKT/BEDRIJF Directeur Waling Dijkstra van Zandleven Coatings ‘Onze corebusiness is al 150 jaar hetzelfde’

#NWS/VVVF Nieuws en service van de vereniging

PODIUMPAGINA‘S Bedrijven presenteren nieuwe producten en diensten voor de sector

en laatste registratiedeadline voor kleine tonnages. Hoe staat het er nu voor? Verf & Inkt maakt een rondje langs ECHA, de REACH-helpdesk, een verffabrikant en het verbond van handelaren.

OP DE COVER Hout is door zijn vorm en kleur, zijn sterkte en zijn warmte een van de

COATINGTECHNOLOGIE VAN DE TOEKOMST STAAT CENTRAAL IN BEURS VAN BERLAGE De Beurs van Berlage in Amsterdam was in juni het toneel van twee conferenties die voor de eerste keer gezamenlijk werden georganiseerd: het European Technical Coatings Congress (ETCC) en Coatings Science International (CoSi). Eén van de opvallendste sprekers: Nobelprijswinaar en hoogleraar organische chemie Ben Feringa van de Rijksuniversiteit Groningen.

meest ﬂexibele grondstoffen die de natuur ons biedt. Het spreekt dan

Magaz

ine van

de Veren

iging

ook voor zich dat hout in de circulai-

van Ve

rf- en

Drukin

ktfabr ikante septem n VVVF ber 201 8

re economie een grote rol speelt. Bomen groeien immers steeds opnieuw en halen ook nog eens CO2 uit de lucht. Daarom draagt Centrum Hout de boodschap uit dat hout, vanwege het hernieuwbare karakter, bij uitstek het materiaal is voor een duurzame toekomst. De verﬁndustrie zorgt met innovatieve en duurzame verfsystemen niet alleen voor bescherming en verfraaiing van hout, maar ook voor minder onderhoud. En deze periode neemt door innovatie alleen maar toe.

#48/2018 VERF&INKT 5

cilindrische verfblikken ImCareÂŽ optimale bescherming

bodem, ring en deksel

RL en TT sluitingen

3-delig

premium uitstraling

offset bedrukking

zelfklevend etiket met draaghengsel

100% recyclebaar

van 125 ml t/m 4 liter

Mus Verpakkingen Blik bepalend

6 VERF& INKT #48/2018

#VVVF/VOORZITTER

VOORWOORD MINDER REGELGEKTE IK HOOR HET STEEDS MEER OM ME HEEN: ondernemers voelen de toenemende administratieve eisen, mkb’ers voelen dat het sterkst. Nieuwe regels zadelen de ondernemers in onze achterban op met nog meer papierwerk. Het dwingt middenen kleinbedrijven om extra mensen in te zetten omdat de administratieve verplichtingen steeds meer tijd vergen van de bedrijven. De kosten die hiermee gepaard gaan drukken steeds zwaarder op het bedrijfsresultaat.

de keten. Maar het is de vraag of we met al die registratie van gegevens ook daadwerkelijk veiliger en gezonder gaan werken. Of dat we met z’n allen zo druk bezig zijn met registreren dat we vergeten waar het ook alweer om ging, de ‘technische veiligheid’ verhogen. En niet slechts de ‘papieren veiligheid’. Wat we in ieder geval zien is dat het bedrijven veel tijd en geld kost aan administreren alleen.

De Europese stoffenwetgeving REACH is er een goed voorbeeld van. Naast de communicatieverplichting naar afnemers moeten bedrijven die meer dan 1 ton van de stof jaarlijks op de Europese markt brengen een registratie doen bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA). Het is een lastige en tijdrovende klus om de duizenden verschillende stoffen te registreren. Gelukkig is er voor onze leden een helpdesk voor ondersteuning, maar het blijft een hele opgave, zo blijkt ook uit het artikel in deze editie.

Ik pleit er daarom voor dat er eens kritisch gekeken wordt door overheid en de industriepartners naar alle administratieve verplichtingen en dat vervolgens het mes wordt gezet in overbodige regels. Op deze wijze komen er gelden en tijd vrij om aan de echte ‘technische veiligheid’ te blijven werken Dat geeft mkb’ers ruimte om te ondernemen en onze leden kunnen zich weer richten op hun kerntaak: namelijk het maken van innovatieve en duurzame verfen inktproducten.

In het productieproces hebben onze leden te maken met arbeidshygiënische zaken en veiligheidsmaatregelen. Werkgevers moeten conform het Arbobesluit zorgen dat de werknemers veilig en gezond kunnen werken. De VVVF heeft een veiligheidsbeheerssysteem ontwikkeld en werkt momenteel aan de arbocatalogus. Om bedrijven hierbij te ondersteunen is binnen de VVVF een buddysysteem opgezet. Veiligheidsexperts van ledenbedrijven helpen andere leden om de veiligheidsprestaties binnen de bedrijven naar een hoger niveau te brengen. De eerste ervaringen van de buddy’s zijn positief, wat is te lezen in het artikel in dit nummer. We moeten ons afvragen of we met de administratieve eisen niet te ver zijn doorgeslagen. Natuurlijk moet er veilig en gezond worden gewerkt en natuurlijk moeten we goed communiceren in

GUUS DURAY, voorzitter VVVF

#48/2018 VERF& INKT 7

#VERF&INKT/PROJECT

8 VERF& INKT #48/2018

KASTEEL DUIVENVOORDE IN DE VERF MET NELF MEESTERLAKKEN Schildersbedrijf Vakwerkhuis in Woudenberg, winnaar van de Nationale SchildersVakprijs 2017, kreeg de opdracht om het kasteel Duivenvoorde opnieuw in de verf te zetten. Hierbij werkt het bedrijf met Nelf Meesterlakken. Voor de binnenkant van het kasteel is gebruikgemaakt van Nelfalite Xcellent Mat met daaronder de Nelfapré Xcellent Unigrond. De buitenkant is geschilderd met Nelfapré Xtreme Grondlak en de Nelfalite Titan SB. Kasteel Duivenvoorde ligt tussen Voorschoten en Leidschendam en dateert uit de 13e eeuw. Het begon als een grote, vierkante verdedigingstoren en is inmiddels uitgegroeid tot een kasteel en landgoed. Kasteel Duivenvoorde is één van de oudere kastelen van Zuid-Holland en is één van de weinige kastelen in Nederland dat nooit werd verkocht. In 1963 is het kasteel opengesteld voor publiek.

Foto: Nelf Meesterlakken

#48/2018 VERF& INKT 9

#NWS/SECTOR

NWS/SECTOR COATEQ LANCEERT NIEUWE WEBSITE VOOR THERMOSHIELD Coateq heeft 1 mei een nieuwe website gelanceerd voor het product ThermoShield. Het bedrijf importeert sinds tien jaar de keramische filtertechnologie van het Duitse bedrijf SICC in de Benelux dat via een muurverf op binnenmuren, plafonds, gevels en daken wordt aangebracht. Coateq combineerde de lancering van de nieuwe website met de herpositionering van ThermoShield. “Wij richten ons in de marketing nu vooral op de eigenschappen van het keramisch filter in ThermoShield”, zegt Ron Willemse, directeur Coateq. “Het filter is immers de basis van het product en zorgt voor de bijzondere eigenschappen.” Hierbij gaat het om temperatuur-, en vochtregulerende eigenschappen, evenals lichtreflectie en een verbeterde akoestiek. Willemse benadrukt dat de verf in het product als een transportmiddel moet worden gezien om het keramisch filter aan te brengen. Coateq heeft volgens hem de vraag naar ThermoShield de afgelopen jaren zien toenemen. “Het product bespaart door de isolerende werking immers energiekosten”, legt hij uit. “Door de energietransitie is hier steeds meer behoefte aan. Daarom hebben wij vorig jaar dan ook ons verkoopteam mogen uitbreiden.” www.thermoshield.nl

10 VERF& INKT #48/2018

COATRIGHT SPONSORT ‘BOUWJEBOOTJE’ TIJDENS VOLVO OCEAN RACE Coatright, een geregistreerde merknaam van BICCS in Almere, heeft watergedragen grondverf en lakken in vrolijke kleuren ter beschikking gesteld voor het project ‘BouwJeBootje’. Het kleurrijke resultaat was 27 juni te zien op het Scheveningse strand bij de tewaterlating van de 200 houten roeibootjes die basisscholieren uit een bouwpakket hebben gebouwd. Het Watersportverbond en BouwJeBootje hebben alle basisscholen in Nederland in het kader van de Volvo Ocean Race uitgenodigd om vanuit een bouwpakket een eigen bootje te bouwen. Ruim 70 basisscholen gingen aan de slag om 200 bootjes te bouwen. Coatright kreeg op het laatste moment de vraag om de verf voor het project te sponsoren. Dat besluit was snel genomen door de Nederlandse fabrikant van robuuste schildersverven. Het op jonge leeftijd kennismaken met het schildersvak, werken in teamverband en samen iets moois construeren voor zo’n groot nautisch evenement is volgens Coatright natuurlijk fantastisch. Een team van Coatright was 27 juni aanwezig bij de tewaterlating in Scheveningen en stelde een prijs beschikbaar voor de teams met de mooiste resultaten. www.coatright.nl

SS ROTTERDAM FRIS IN DE VERF MET HEMPEL PRODUCTEN Smits Vastgoedzorg heeft in juli 2018 aan de Maas in Rotterdam de gehele romp en bovenbouw van de SS Rotterdam over gelakt. Vijf schilders van het bedrijf gebruikten hierbij een ponton met vier hoogwerkers. Eerst hebben ze de romp en bovenbouw schoongemaakt en ontroest om vervolgens opnieuw een Hempel verfsysteem aan te brengen: Hempadur Mastic 45880. Deze epoxy grondverf is daarna afgewerkt met een aflak hoogglans, Hempathane HS 55610, eveneens van Hempel. Smits Vastgoedzorg conserveerde tien jaar geleden tijdens de renovatie het voormalige schip van de Holland-Amerika Lijn in Duitsland. Sindsdien is het bedrijf verantwoordelijk voor het dagelijks en planmatig onderhoud, waaronder het schilderwerk. Zo werden in 2017 de bovenste twee dekken van aluminium overgeschilderd en nu dus de gehele romp en de bovenbouw. In 2019 zijn de sloepen en de schoorsteen aan de beurt. www.smitsvastgoedzorg.nl

NEVERLAK LEVERT VERF TENTOONSTELLING IRAN IN DRENTS MUSEUM De Nederlandse decorateur Henk Bouten (Sceneworks, Roger Denton) maakte voor de tentoonstelling ‘Iran bakermat van de beschaving’ in het Drents museum in Assen een reliëf met beelden. Bouten gebruikte hiervoor purschuimplaten, gede-

coreerd met Frescolithe Decor en Standbouwverf en een mix van Decorol Frescofix en Lithox Vullende Muurverf. De producten komen van de Nederlandse Verf- en Lakfabriek (Neverlak) in Amsterdam. Frescolithe Decor en Standbouwverf is een watergedragen, hoog gepigmenteerde muurverf. Decorol Frescofix is een modelleermortel met een zeer fijn kwartszand. Lithox Vullende Muurverf is een watergedragen fijne structuurmuurverf voor binnen en buiten. Het reliëf met de beelden van Sceneworks is volgens Neverlak een mooi voorbeeld van de veelzijdige manier waarop klanten de producten van het bedrijf verwerken. Hierbij gaat het onder meer om het grootste gedeelte van de Nederlandse en Belgische stand- en decorbouwbedrijven, theaters in Nederland, Duitsland en België en het decoratelier van de Nationale Opera en Ballet. De tentoonstelling is tot 18 november 2018 in het Drents museum te zien. www.neverlak.nl

#NWS/SECTOR

de waarde is voor de branche. “Dit is een boek waar iedereen in de schildersbranche iets aan heeft.” www.savantis.nl

VAKBOEK SCHILDERTECHNIEKEN GELANCEERD IN PPG VISITOR CENTRE Professionals uit de schilderbranche, docenten en aankomend schilders hebben behoefte aan een up-to-date vakboek. Daarom heeft Savantis de afgelopen maanden hard gewerkt aan het herzien van het vakboek Schildertechnieken. Het herziene vakboek werd op 12 juni officieel gelanceerd door Savantis in het PPG Visitor Centre te Amsterdam. In het bijzijn van docenten van de schildersopleidingen en professionals uit de schildersbranche werd het vakboek Schildertechnieken gepresenteerd als hét vakboek voor de schildersbranche. Het vakboek besteedt aandacht aan alle aspecten en de meest actuele technieken van het schildersvak. Eén van de technische redactieleden was Cor Buur van PPG. Buur leverde namens PPG een belangrijke bijdrage aan de herziening van het vakboek Schildertechnieken. Het was dan ook geen verrassing dat de boekpresentatie in het PPG Visitor Centre werd gehouden. Het boek werd volgens Savantis zeer positief ontvangen. Bedrijven uit de schildersbranche vinden het boek zeer geschikt voor hun personeel. “Het is een compleet naslagwerk dat onze medewerkers goed kunnen gebruiken.” Ook de professionals zelf beschouwen het boek als een vakboek dat van toegevoeg-

JOTUN START ONDERHOUDSCONCEPT VOOR REDERIJEN Klanten van rederijen vinden duurzaamheid steeds belangrijker. Daarom heeft de Noorse performance-coating fabrikant Jotun het SeaStock Management Solution-concept geïntroduceerd. “Rederijen betalen een maandelijks bedrag zodat wij voor inspecties, onderhoudsbeurten en training van het personeel kunnen zorgen”, legt Erwin Sint, sales manager Marine van Jotun, uit. De eigenaren van het Noorse familiebedrijf Jotun willen volgens hem vooral een lange termijnrelatie met hun klanten opbouwen. “Hier spelen wij met het concept op in. We willen niet uitsluitend op prijs concurreren, maar vooral toegevoegde waarde bieden, zodat klanten nog langer bij ons blijven.” Bovendien besteden rederijen steeds meer aandacht aan duurzaamheid omdat opdrachtgevers het belangrijk vinden. “Opdrachtgevers leggen de lat steeds hoger”, stelt Sint. “Rederijen die hun schepen efficiënt en milieuvriendelijk onderhouden, komen straks hoger op de ranking, waardoor ze meer business kunnen genereren.” www.jotun.com

HISTORISCH CENTRUM LEEUWARDEN VOORZIEN VAN CAPAGOLD Leeuwarden is in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa. Het historisch centrum grijpt dit jaar aan om een selectie van de fraaiste schilderijen, prenten en tekeningen van Leeuwarden vanaf het begin van de 17e eeuw tot nu aan het publiek te presenteren. DAW Coatings leverde de Caparol-producten waarmee de wanden werden voorzien van kleuren waarop de schilderijen het beste tot hun recht komen. De tentoonstelling laat in meer dan vijftig schilderijen, prenten en tekeningen het grootstedelijke en het dorpse zien dat de Friese hoofdstad karakteriseert. Aan Osinga Schilders was de taak toebedeeld om de wanden te schilderen. De keus is gevallen op CapaGold, omdat in de donkere schilderijlijst ook een klein randje goud zit. Om de CapaGold extra effect te geven is het materiaal kris kras aangebracht met een blokwitter. www.caparol.nl

KONINKLIJKE VAN WIJHE VERF OPENT DEUREN Koninklijke Van Wijhe Verf opent zaterdag 6 oktober 2018 in het kader van de landelijke Dag van de Chemie zijn deuren voor nieuwsgierige personen. Geïnteresseerden kunnen een kijkje nemen in de fabriek waar de Wijzonol verfproducten vandaan komen. Onder het motto ‘succes bereik je samen’ zoekt Koninklijke Van Wijhe tijdens de open dag de connecties op. Het is voor het bedrijf essentieel om te begrijpen wat er onder de klanten leeft. Dat is soms meer dan wat er daadwerkelijk wordt gezegd. Het is ook uiterst belangrijk om eveneens de onuitgesproken behoeftes te signaleren en met oplossingen te komen. Bij Koninklijke Van Wijhe werken ze iedere dag gepassioneerd aan het maken van kwalitatief hoogwaardige verfproducten. Het bedrijf werkt continu aan duurzame oplossingen en is aangesloten bij het wereldwijde Coatings Care-programma en Nudge. De Dag van de Chemie wordt georganiseerd door de Koninklijke VNCI in samenwerking met het Weekend van de Wetenschap en C3. www.dagvandechemie.nl

#48/2018 VERF& INKT 11

#VVVF/INTERVIEW

DIRECTEUR PAUL VAN DEN HEUVEL VAN CENTRUM HOUT:

‘WIJ WILLEN DE SLAGKRACHT VAN DE HOUTSECTOR VERGROTEN’

12 VERF& INKT #48/2018

#VVVF/INTERVIEW

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO’S: NIEUWE BEELDEN MAKERS

De Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie heeft 180 leden die onder meer ramen, kozijnen, trappen, deuren, maar ook volledige houtskeletbouwwoningen maken. “Het is de belangrijkste klantengroep van de 115 leden van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen. Het aantal werknemers in beide branches bedraagt respectievelijk circa 11.000 en 6.000, waarvan het grootste deel werkzaam is bij leden van de NBvT en VVNH”, zegt Paul van den Heuvel, sinds januari 2018 directeur van Centrum Hout. Beide organisaties werken sinds 1 januari samen om de slagkracht van de houtsector te vergroten en marktaandeel terug te winnen.

Uw branche heeft flink te lijden gehad onder de crisis. “De timmerindustrie heeft de afgelopen jaren inderdaad flinke klappen opgelopen en door concurrentie veel marktaandeel verloren. Bijvoorbeeld aan de kunststofindustrie. Hierbij gaat het vooral om ramen en kozijnen die voorheen van hout werden gemaakt. Maar ook om producten die de timmerindustrie niet vervaardigt, maar de houthandel wel levert, zoals damwanden en hout voor bruggen.”

Hoe gaat het nu met de sector? “De bedrijven die een crisisperiode zijn doorgekomen noteren hogere omzetten. Procentueel zal deze omzetgroei in lijn zijn met de cijfers die het Economisch Instituut voor de Bouw prognosticeert. Volgens het EIB groeide de bouw in 2017 met 5 procent. En dat is natuurlijk goed nieuws voor de bedrijven in de branche. Tegelijkertijd zien wij ook dat kunststof, beton en staal tegenwoordig vaak populairder zijn dan hout. Daar willen wij als Centrum Hout verandering in brengen. We hebben het tij ook mee. Wij willen met z’n allen immers naar een biobased economie. Centrale boodschap: daar heb je ons voor nodig.”

Waarom zijn jullie leden daarvoor nodig? “De houtsector is van nature circulair. Bomen groeien immers steeds opnieuw. Centrum Hout wil uitdragen dat hout, vanwege het

hernieuwbare karakter, bij uitstek het materiaal is voor een duurzame toekomst. We moeten er dan wel voor zorgen dat hout uit duurzaam beheerd bos komt. Gelukkig is dat ook het geval. Zo bleek in 2017 dat 90 procent van het geïmporteerde hout van VVNH-leden aan de FSC- en PEFC-gecertificeerd is. Het betekent dat het bos overeind blijft, de biodiversiteit is gegarandeerd en mensenrechten gerespecteerd. Dat doet geen enkel materiaal ons na.”

Waar ligt verder de focus voor Centrum Hout? “In het businessplan, dat in 2017 door beide verenigingen is goedgekeurd, staan meerdere doelen. Zo willen wij bijvoorbeeld meer hout in de bouw. Wij streven ernaar dat in 2020 het marktaandeel hout in de bouw ten opzichte van andere materialen met 5 procent is toegenomen.”

Wat is het aandeel hout in de bouw nu? “Dat is nu nog niet eenduidig te zeggen aangezien in meerdere bouwsectoren hout wordt toegepast en niet alles wordt gemeten. Om het realiseren van de Centrum Houtdoelstellingen goed te kunnen volgen, gaan we de komende maanden een nulmeting en een meetmethodiek vaststellen. Wij zien vooral kansen in de woning- en utiliteitsbouw, renovatie en de grond-, weg- en waterbouw. Centrum Hout wil op basis van objectieve, wetenschappelijk onderbouwde gegevens aantonen dat hout de duurzame keuze is in vergelijking met andere materialen. Houtproducten gaan immers tientallen jaren mee als ze maar goed zijn geconstrueerd en goed worden onderhouden.”

Sommige partijen stellen juist dat hout veel meer onderhoud nodig heeft dan alternatieve materialen, zoals kunststof. Hoe kijkt Centrum Hout hier tegenaan? “Sommige houtsoorten kun je onbehandeld toepassen en gaan buitengewoon lang mee. Maar voor andere houtsoorten zien wij een rol voor de verfsector weggelegd. Het is de taak van de verfindustrie Lees verder op pagina 15 >

#48/2018 VERF& INKT 13

We turn your visions into reality.

14 VERF&INKT #48/2018

#VVVF/INTERVIEW

‘GELUKKIG HOOR IK STEEDS VAKER VAN VERFFABRIKANTEN DAT HOUT MET HUN SYSTEMEN WEL TOT TIEN JAAR LANG GEEN ONDERHOUD NODIG HEEFT.’

om ervoor te zorgen dat er op hout een verfsysteem komt dat niet alleen beschermt en verfraait, maar ook nog eens weinig onderhoud nodig heeft. Gelukkig hoor ik steeds vaker van verffabrikanten dat hout met hun systemen wel tot tien jaar lang geen onderhoud nodig heeft. En deze periode neemt door innovatie alleen maar toe. Wij willen dan ook de boodschap uitdragen dat hout langer meegaat door innovatieve verfsystemen. En dat onderbouwen door er een levenscyclusanalyse op los te laten. Tegelijkertijd moeten we er goed over nadenken hoe wij met z’n allen rekening houden met de verwerking aan het einde van de levensfase. Verf kun je aan het einde van de levensfase van een product verwijderen, maar wat doe

je er vervolgens mee? De VVVF-leden kunnen ervoor zorgen dat de producten die zij leveren het uiteindelijke hergebruik van hout en houtproducten niet bemoeilijkt.”

In hoeverre werkt Centrum Hout samen met de verfindustrie? “De NBvT werkt nauw samen met de verfindustrie. Wij hebben immers een gezamenlijk belang: het produceren en leveren van onderhoudsarme houten elementen voor verschillende toepassingen. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor de Commissie Verf op Hout. Deze commissie van de Stichting Keuringsbureau Hout (SKH) geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het College van Deskundigen van SKH. De afgelopen maanden heeft de Commissie Verf op Hout zich met name beziggehouden met onderzoek naar ‘single part production’. Hierbij gaat het om het afwerken van kozijnen en ramen in onderdelen binnen de certificatievelden van SKH waarop ‘single part production’ betrekking heeft.”

Even terug naar houten kozijnen. Binnen het project Circulair Kozijn ontwikkelt een consortium een duurzaam kozijn waarbij hergebruik en behoud van houtproducten en grondstoffen centraal staan. Hoe kijken jullie tegen deze ontwikkeling aan? En hoe kunnen de verf-en timmerindustrie gezamenlijk invulling geven aan circulariteit? “De VVNH en de NBvT hebben in januari 2017 het zogeheten Grondstoffenakkoord getekend. Hiermee geven wij aan circulariteit een belangrijk onderwerp te vinden. Daarom juichen wij het project Circulair Kozijn dan ook toe. Dat geldt ook voor andere initiatieven die gericht zijn op hergebruik van hout en houtproducten. Het hout moet natuurlijk wel duurzaam zijn geproduceerd. Verder dienen alle partijen, dus ook de verfindustrie, die iets aan het hout toevoegen bij te dragen aan het optimaliseren van de hergebruiksmogelijkheden van het uiteindelijke product. Ook voor de VVVF-leden is hier een rol weggelegd. Streven moet zijn dat toevoegingen de hergebruiksmogelijkheden niet beperken.”

Tot slot nog een vraag over poedercoaten. Dat kan tegenwoordig op steeds lagere temperaturen. Welke kansen ziet Centrum Hout voor poedercoaten op hout? “Wij zijn op de hoogte dat er oriënterende testen plaatsvinden met het poedercoaten op hout. De ontwikkeling staat volgens ons nog in de kinderschoenen, maar wij volgen het met aandacht.” n

#48/2018 VERF& INKT 15

#VVVF/WETGEVING

LAATSTE DEADLINE REACH: DE STAND VAN ZAKEN

REACH REGISTRATIE OPTIES IN DE LEVERINGSKETEN

A: Stoffen kunnen door niet-EU-fabrikanten (van de stoffen of mengsels ervan) via vertegenwoordigers zijn geregistreerd. B: Mengsels kunnen (onbewust) stoffen bevatten die hoger in de keten zijn geregistreerd door niet-EU-fabrikanten via vertegenwoordigers. Directe en indirecte import kan zijn gedekt in registraties, als de vertegenwoordigers dit aan importeurs bevestigen!

EU 28 LIDSTATEN Wederimport: stoffen afkomstig van de EU, na export weer geïmporteerd (als zodanig / in mengsels), behoeven geen nieuwe registratie.

KOPEN VAN EULEVERANCIERS DIRECTE OF INDIRECTE IMPORT VAN NIET-EU FABRIKANT MET VERTEGENWOORDIGER

DOUANETOEZICHT

IMPORT VAN BUITEN DE EU

Douanetoezicht: stoffen afkomstig van buiten de EU die niet ingeklaard worden, vallen buiten REACH mits doorgevoerd en geheel niet bewerkt.

Registratie bij import als zodanig, of in mengsels ≥ 1000 kg/ jaar als niet vrijgesteld. Beoordeel vrijstellingen of importeer via meerdere juridische eenheden, elk onder de drempel.

16 VERF& INKT #48/2018

#VVVF/WETGEVING

IN 2019 VOLLEDIG BEELD OVER REGISTRATIE STOFFEN De Europese wetgeving REACH bepaalt dat bedrijven de chemische stoffen die zij produceren of importeren, moeten registreren. Sinds 2010 geldt dat voor stoffen waarvan meer dan 1.000 ton per jaar wordt geproduceerd of geïmporteerd. In 2013 was het de beurt aan stoffen in de categorie tussen de 100 ton en de 1.000 ton. En op 31 mei 2018 verliep de derde en laatste registratiedeadline voor kleine tonnages. Hoe staat het er nu voor? Verf & Inkt maakt een rondje langs ECHA, de REACH-helpdesk, een verffabrikant en het verbond van handelaren.

TEKST: DORINE VAN KESTEREN FOTO’S: SHUTTERSTOCK

De afkorting REACH staat voor de ‘Registratie, Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen’. De REACH-registratie is bedoeld om meer informatie over de werking van chemische stoffen te verkrijgen en zo de veiligheid voor mens en milieu te garanderen. Wie jaarlijks meer dan 1 ton van een chemische stof produceert of importeert in de Europese Unie, moet deze stof registreren in de REACH-databank van ECHA, het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen. De verplichting om stoffen te registreren, of aansluiting te zoeken bij bestaande registraties, geldt voor producenten en importeurs.

tiedossiers zijn nog open; ECHA verwacht die registraties in de loop van het jaar af te sluiten.

PROBLEMEN

Bij de eerdere REACH-deadlines waren vooral de grote producenten en importeurs aan zet. Bij de laatste deadline voor stoffen in kleine tonnages waren ook veel mkb-bedrijven betrokken. Omdat die minder specifieke kennis in de eigen gelederen hebben, leidde dit bij gebruikers verderop in de keten tot de nodige zorgen. Zouden wel alle benodigde stoffen op tijd geregistreerd worden? Gebruikers en distriDe registratiemethode is gebaseerd op het principe ‘één stof, één buteurs waren afhankelijk van hun importeur of producent; zelf konden registratie’. Dat betekent dat fabrikanten en importeurs van dezelfde ze een stof niet registreren. Behalve als ze, bijvoorbeeld samen met stof hun registratie gezamenlijk moeten indienen. Voor registratie moe- andere gebruikers, de rol van importeur overnemen om zeker te weten dat een belangrijke stof wordt geregistreerd. ten zij een registratiedossier invullen met informatie over de gevaren Ook de kosten die aan de registratie zijn verbonden, leverde de nodige en indien nodig een risicobeoordeling. Pas als ECHA het dossier als volledig beoordeelt, geldt een stof als geregistreerd. Bedrijven die een hoofdbrekens op. Als meerdere partijen samen een stof laten regisstof registreren, blijven verantwoordelijk voor het up-to-date houden treren, moesten ze het onderling eens worden over de verdeling van van het registratiedossier, bijvoorbeeld als nieuwe kennis over gevaren de kosten. Een panel van ECHA kon bij disputen hierover een oordeel wordt opgedaan. vellen. Nu de deadline is verlopen, is het nog steeds mogelijk om nieuw De Europese Commissie verwachtte bij de invoering van de REACHontwikkelde stoffen te laten registreren. Alle bestaande stoffen boven regelgeving in 2007 dat circa 30.000 substanties geregistreerd zouden 1 ton die nog niet geregistreerd zijn, mogen na de deadline niet in de handel worden gebracht. Gebruik van voorraden die voor de deadline worden. Dat zijn er minder geworden: de teller staat nu op 21.551. In zijn geproduceerd, is wel in orde. Wel kunnen deze alsnog geregistotaal zijn er 88.319 registratiedossiers opgesteld voor alle tonnages. 82.874 dossiers daarvan zijn goedgekeurd door ECHA. 5445 registra- treerd worden door nieuwe producenten of nieuwe importeurs.

#48/2018 VERF& INKT 17

#VVVF/WETGEVING

ECHA: ‘RESULTATEN PAS ZICHTBAAR ALS AANWEZIGE VOORRADEN OPDROGEN’

CATHERINE CORNU (ECHA)

Het Europese agentschap ECHA is verantwoordelijk voor de afhandeling van de registraties. ECHA kreeg tot nu toe 25.765 registratiedossiers binnen voor stoffen in de categorie tussen de 1 en de 100 ton; 4.218 daarvan zijn nog niet afgerond. Bij ECHA leidt Senior Scientific Officer Catherine Cornu het proces in goede banen. Volgens haar is het registratieproces soepel verlopen. “Pas in 2019 zullen we echt een volledig beeld hebben of iedere producent of importeur de stoffen heeft geregistreerd. Er missen in elk geval geen stoffen die we wel hadden verwacht. Maar pas als de in de markt nog aanwezige voorraden opdrogen, krijg je een definitief overzicht.” Hoewel de deadline al tien jaar geleden is vastgesteld, zag Cornu dat relatief veel bedrijven tot het laatste moment hebben gewacht met het indienen van hun registratie. “Voor een aantal bedrijven zal dat een zakelijke beslissing zijn geweest en som-

mige anderen waren misschien pas laat op de hoogte. Het volledige registratieproces kostte ook de nodige tijd, bedrijven moesten bijvoorbeeld testen laten doen in het laboratorium of het eens worden met andere indieners over de kosten.” Cornu verwacht niet dat veel bedrijven cruciale stoffen in hun productieproces zullen gaan missen. “Waar dat wel gebeurt, bijvoorbeeld omdat het voor importeurs niet lonend was om te betalen voor een registratiedossier, is dat natuurlijk vervelend. Dan zullen ze op zoek moeten naar een andere leverancier of een vervangende stof die wel is geregistreerd.” Cornu noemt dit uiteindelijk een logisch gevolg van de REACH-wetgeving. “We willen in Europa graag goed weten welke chemische stoffen er in omloop zijn. Producenten of importeurs die deze informatie niet willen delen, komen de markt niet meer op. Alleen zo kunnen we de veiligheid echt waarborgen.”

DE HELPDESK: ‘ONDERSTEUNING BIJ HET REGISTRATIEPROCES BLIJFT BESCHIKBAAR’ Alle lidstaten hebben helpdesks ingericht voor bedrijven die vragen hebben over hun REACH-registratie. Nederland heeft deze hulpdienst ondergebracht bij het RIVM. RIVM-medewerkers Margaret Wouters en Thijs de Kort zijn als coördinatoren verantwoordelijk voor de beantwoording van de vele vragen die binnenkwamen. In 2017 kreeg de helpdesk rond de 650 vragen te verwerken en dit jaar lijkt hetzelfde aantal gehaald te worden. De vragen die Wouters en De Kort kregen, varieerden van heel basic en breed tot heel specialistisch. Wouters: “Er zitten veel complexe kanten aan de materie. Het gaat om interpretaties van Europese richtlijnen. Met ECHA en de andere Europese helpdesks hebben we dan ook regelmatig overleg om tot uniforme antwoorden te komen.” Het RIVM ontwikkelde ook een tool op de

18 VERF& INKT #48/2018

MARGARET WOUTERS EN THIJS DE KORT (RIVM)

speciale website chemischestoffengoedgeregeld.nl. Wouters denkt dat die veel vragen aan de helpdesk afvangt. “In het aantal webbezoeken zien we dat de tool goed wordt bezocht. In andere landen ligt het aantal vragen soms hoger. Dat kan komen omdat er meer industrie is, maar wij denken ook dat het komt doordat wij ons al snel goed hadden voorbereid.” Ook nu nog weten bedrijven het loket te vinden. De Nederlandse helpdesk blijft ge-

woon in de lucht, hoewel er vanaf 2019 geen wettelijke verplichting meer toe is. De Kort: “Bedrijven kunnen stoffen immers ook na de deadline nog steeds registeren. Daarnaast neemt ECHA tot nader order nog steeds dossiers in behandeling van partijen die wel een pre-registratie voor een stof hadden, maar deze ná de deadline van 1 juni 2018 hebben ingediend. Kortom: REACH blijft een relevant onderwerp en daarom blijft het belangrijk om een centraal informatiepunt te hebben.”

#VVVF/WETGEVING

VERFINDUSTRIE BEZORGD OVER BEHOUD VAN STOFFEN NA REACH-DEADLINE Hoewel er volgens betrokken partijen, zoals ECHA, pas in 2019 een volledig beeld is of iedere producent of importeur de stoffen heeft geregistreerd, wijst de VVVF erop dat voor veel kleinere stoffen niet duidelijk is of ze in de toekomst beschikbaar blijven. De VVVF Expertgroep REACH/CLP adviseert de VVVF-ledenbedrijven om te controleren of een stof voor juni 2018 onder REACH is geregistreerd. Mocht dit niet het geval zijn, dan zijn de mogelijkheden voor downstreamgebruikers beperkt tot het controleren van vrij-

“Geen bericht is voorlopig goed bericht”, zegt Willem van Lanschot van het Verbond van Handelaren in Chemische Producten (VHCP). Bij Van Lanschot zijn nog geen signalen binnengekomen dat de REACH-registratiedeadline onoverkomelijke problemen oplevert voor zijn leden. “Het is natuurlijk de derde deadline, onze leden hebben dus al de nodige ervaring met en kennis over REACH. Daarnaast gold er een lange aanloopperiode. Tot nu toe lijken onze leden het goed op orde hebben.” Hoewel het dus nog te vroeg is om zeker te weten in hoeverre de laatste deadline negatieve gevolgen heeft voor de VHCP-achterban, hoort Van Lanschot zelfs ook geluiden dat zijn leden hier en daar positieve effecten verwachten. “Handelaren zijn op een bepaalde manier wel gebaat bij complexiteit. Als er stoffen wegvallen, kunnen zij zorgen voor alternatieven of inschatten of het toch zinvol is om te registreren.” Dit neemt niet weg dat REACH de afgelopen periode tot de nodige problemen en dis-

stellingen of wederimportsituaties. Daarnaast kunnen bedrijven contact opnemen met importeurs of niet EU-fabrikanten (als een collectief van gebruikers) om partijen over te halen alsnog de stof te laten registreren of een eigen registratie te doen. De VVVF roept de overheid op om soepel om te gaan met handhaving na de deadline. Als er bij een bepaalde stof in de keten problemen voordoen, moeten de betreffende bedrijven de kans krijgen om gezamenlijk oplossingen te bedenken. Meer informatie: zie VVVF-ledennet.

DE BRANCHEVERENIGING VAN HANDELAREN: ‘DRUK OP BEPAALDE STOFFEN ZAL TOENEMEN’

WILLEM VAN LANSCHOT (VHCP)

cussies heeft geleid. Handelaren en distributeurs moesten soms stevig investeren in de registratie van bepaalde stoffen, terwijl andere stoffen juist wegvielen. In sommige gevallen was ook niet duidelijk of de producent van de stof wel (tijdig) zou registeren. “We staan bovendien pas aan het begin,” zegt Van Lanschot voorzichtig. “Nu de deadline is verstreken, zal er steeds meer druk op bepaalde stoffen komen staan. Sommige

stoffen zullen worden verboden of slechts beperkt toegestaan. Er vallen dus zeker nog stoffen weg. Daarom blijven we nauwgezet volgen wat er gebeurt in de markt.”

#48/2018 VERF&INKT 19

#VVVF/ARBEID

WILFRED OTTEN (SABA DINXPERLO) IN GESPREK MET EISE HOF (PPG COATINGS NEDERLAND).

20 VERF& INKT #48/2018

#VVVF/ARBEID

VVVF EN VLK ZETTEN BUDDYSYSTEEM IN GANG

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO’S: NIEUWE BEELDEN MAKERS

De VVVF (verf en inkt) en de VLK (lijm en kitten) maken er werk van om de veiligheid in de branches naar een nog hoger niveau te brengen. Eén van de manieren waarop de brancheorganisaties hier invulling aan geven is het buddysysteem. Na twee succesvolle proefprojecten begin 2018 met het wederzijds leerproces is besloten het systeem de komende jaren branchebreed uit te rollen. In totaal zijn er nu tien buddy’s uit de eigen gelederen beschikbaar die in 2018 bij twaalf bedrijven langs gaan. De komende drie jaar staan bezoeken bij veertig bedrijven binnen de branches op de rol.

naast vormen ze zich een beeld van veiligheids- en kwaliteitsmanagementsystemen, evenals de integriteit van de technische installaties. Is het preventief onderhoud op orde? Zijn keuringen en inspecties op tijd uitgevoerd? Na afloop van de bedrijfsbezoeken stellen de buddy’s een verslag op met mogelijke verbeterpunten voor het bedrijf. De buddy blijft de ontwikkelingen in het bedrijf volgen en is ook aanspreekpunt voor eventuele vragen. VVVF- en VLK-leden kunnen zo op een laagdrempelige manier in hun eigen tempo de veiligheid verder verbeteren.

Maar wat doen de buddy’s nu precies? De buddy’s nemen eerst samen met de directeur een vragenlijst met veiligheidsonderwerpen door. Vervolgens lopen ze samen een rondje door het bedrijf en kijken ze hoe het met de veiligheidscultuur staat. Zijn de werkplekken opgeruimd? Dragen medewerkers en leidinggevenden de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen? Daar-

BESTAANDE SYSTEMEN Open kaart met elkaar spelen is volgens de buddy’s essentieel. Ook moet een bedrijf daadwerkelijk openstaan voor verandering. Veel geld en tijd hoeft het niet te kosten, leren de eerste ervaringen. Het gaat immers niet om een volledig nieuwe benadering, maar om het voortbouwen op bestaande veiligheids- en kwaliteitsmanagementsys-

temen in een onderneming. Bovendien gaat het om maatwerk en is de invulling van het buddytraject bij ieder bedrijf weer anders. Het ene bedrijf is immers groter of kleiner dan het andere. Ook de risico’s zijn bij iedere onderneming weer anders. De bedrijven bepalen altijd zelf of ze opvolging geven aan de bevindingen in het verslag en in welk tempo. De buddy’s behandelen de informatie vertrouwelijk en delen de gegevens niet met andere buddy’s, VVVF-leden en de overheid. Tegelijkertijd is het wel mogelijk om de veiligheidsprestaties tussen bedrijven geanonimiseerd te vergelijken. De brancheorganisaties destilleren uit alle bedrijfsbezoeken gemeenschappelijke punten om zo trends op veiligheidsgebied in kaart te brengen. Waar gaat het bijvoorbeeld vaker mis? Of juist goed? Mochten de uitkomsten hiertoe aanleiding geven, dan kunnen bepaalde onderwerpen branchebreed worden opgepakt. Lees verder op pagina 23 > #48/2018 VERF& INKT 21

Small port for small parts 60° gloss meters with small spot 2x4 mm – let the small things ﬁt to the large.

90 GU

Gloss vs. Temperature

10 °C

40 °C

10 °C

Unsurpassed Performance Best in temperature control – reliable and stable results from 10...40 °C.

S-Class for highest demands The S-class ensures for mat surfaces an increased repeatability and interinstrument agreement.

Smart Functionality Brilliant color display and intuitive menu. Easy to read – easy to use.

Measure what you see.

micro-gloss Intelligent gloss measurement with smart communication

www.byk.com/instruments

22 VERF&INKT #48/2018

Smart Communication Instant QC reports with trend graph, Pass/Fail limits and automated naming.

New!

#VVVF/ARBEID

“ZELFLEREND VERMOGEN BENUTTEN IS DE GROTE KRACHT VAN HET BUDDYSYSTEEM” ANTON VAN BEEK, VOORZITTER VEILIGHEID VOOROP

“De essentie van het buddyschap is het gebruikmaken van het zelflerend vermogen van de industrietak van verf, drukinkt, lijm en kit om de veiligheid nog verder te verhogen”, stelt Anton van Beek, president-directeur van Dow Benelux en tevens voorzitter van Veiligheid Voorop. Het samenwerkingsverband van VNO-NCW en dertien chemie gerelateerde brancheorganisaties, waaronder de VVVF en de VLK, wil de veiligheidsprestaties van de (petro)chemie naar een nog hoger niveau brengen door de veiligheidscultuur verder te verbeteren. Het buddysysteem sluit volgens Van Beek goed aan op de vier pijlers van Veiligheid Voorop, namelijk leiderschap, veiligheidsbeheerssystemen, veiligheid in de keten en regionale veiligheidsnetwerken. “De pijlers zijn gebaseerd op twee principes: verantwoordelijkheid en vertrouwen. De werking van het buddysysteem is terug te voeren op deze uitgangspunten. Het buddysysteem is dus een fraaie concretisering van het gedachtegoed van Veiligheid Voorop.” Van Beek wijst er verder op dat de top van een bedrijf leiderschap moet tonen door tijd, middelen en mensen vrij te maken voor het buddysysteem. Ook zo sluit het systeem aan bij een belangrijke pijler uit Veiligheid Voorop. Met de veiligheidscultuur binnen de industrietak van verf, drukinkt, lijmen kit is het volgens hem goed gesteld. “Maar het kan altijd beter. Veiligheid is immers nooit af. Daarom ben ik ook zo positief over het buddysysteem. De veiligheid kan hierdoor alleen maar verbeteren. Bovendien laat je zo als branches aan de samenleving zien het onderwerp zeer serieus te nemen. Zo kun je op termijn ook genoeg nieuw talent aantrekken. Ik hoop en reken erop dat we met de ervaringen van de VVVF en de VLK met het buddysysteem ook voor de andere branches binnen Veiligheid Voorop ons voordeel kunnen doen.”

“BETER BEELD WAAR JE ZELF OP VEILIGHEIDSGEBIED STAAT” WILLEM VAN DER GALIËN, KONINKLIJKE VAN WIJHE VERF

“De buddy’s zijn in hun bedrijven erg druk en zoeken hun eigen weg in prioriteiten. Door ervaringen met elkaar te delen, krijg je een beter beeld van waar je zelf staat op veiligheidsgebied”, zegt Willem van der Galiën, QHSE-manager bij Koninklijke Van Wijhe Verf in Zwolle. Hij is een van de tien buddy’s en kijkt terug op een interessant bedrijfsbezoek bij een van de VLK-leden. “Een zeer professionele organisatie. We zagen gezamenlijk al vrij snel waar verbeteringen mogelijk waren. Over een half jaar komen we weer bij elkaar om te kijken wat er met de afspraken is gedaan”. Van der Galiën benadrukt dat de buddy’s elkaar geen eisen opleggen. “Maar een afspraak waar je niets mee doet, is geen afspraak”, stelt de QHSE-manager. Het belangrijkste doel van het buddysysteem is volgens hem om op basis van eigen kracht binnen de brancheorganisaties tot verbeteringen op veiligheidsgebied bij de bedrijven te komen. “De kunst is om aan te sluiten bij de beweging die het bedrijf zelf maakt. Het heeft dus geen enkel nut om met aanbevelingen te komen waar de onderneming helemaal niet aan toe is.” Het buddytraject is volgens hem geslaagd als binnen drie jaar 80 procent van de producerende bedrijven binnen de brancheorganisaties zijn bezocht. “Wanneer we dan ook nog eens bij 80 procent van de bezochte bedrijven goede afspraken hebben kunnen maken over verbetertrajecten ben ik heel tevreden”, besluit de QHSE-manager.

Lees verder op pagina 25 > #48/2018 VERF& INKT 23

p y

VOC EMISSION & CONTENT TESTING • • • •

Highest capacity for VOC chamber emission testing Over 25 years of experience in the field Unique marketing possibilities for your product Eurofins Indoor Air Comfort GOLD covers all European VOC regulation, voluntary (ECO)-labels and Sustaineble Green Building Programs such as LEED, BREEAM and DGNB • Our offer of relevant test and services to the paint, coatings & ink industry include: - VOC content testing (LEED)

Eurofins Product Testing helps you ensure your product’s quality. Backed by a global organization of more than 30,000 employees with some 30 years of collective experience, you get access to a valuable reserve of experience and knowledge.

Contact details Sander Aalders, Account Manager Netherlands Mobile phone +31 652 847 018 | SanderAalders@eurofins.com

- Formaldahyde Reduction testing - Full test plan for EU Ecolabel (flower) - Biocides testing & registration - REACH - Chemical, physical and performance testing - Consultancy, regulatory advice and troubleshooting

24 VERF&INKT #48/2018

Vincent van de Merckt Business Development Manager Benelux & France Mobile + 32 473 310004 | VincentvandeMerckt@eurofins.com

#VVVF/ARBEID

“HET MES SNIJDT AAN TWEE KANTEN” GERARD ZWETSLOOT, ZELFSTANDIG ONDERZOEKER

“De bezoekende buddy neemt kennis mee, heeft een frisse blik en ziet wellicht verbeteringen op veiligheidsgebied die de ontvangende buddy niet ziet. Tegelijkertijd leren de buddy’s van elkaars goede praktijken. Het mes snijdt dus aan twee kanten.” Dat zegt prof. dr. Gerard Zwetsloot, jarenlang onder meer werkzaam voor TNO, nu zelfstandig onderzoeker, tevens bijzonder hoogleraar Occupational Health and Safety Management aan de universiteit van Nottingham. Hij verwijst naar de positieve ervaringen in de papieren kartonindustrie waar het buddysysteem jaren geleden is ingevoerd. “Uit de incidentenstatistieken blijkt dat het systeem zoden aan de dijk zet.” De bedrijven uit de VVVF- en VLK-achterban zijn volgens hem zelf aan zet om de veiligheid nog verder te vergroten, maar aanmoediging vanuit de branches en het beschikbaar stellen van de benodigde infrastructuur is essentieel voor succes op de langere termijn. Het buddysteem van de VVVF en de VLK lijkt volgens hem gedeeltelijk op het Zero Accidents Netwerk. “Bedrijven ook van verschillende branches wisselen in dit netwerk goede praktijken op veiligheidsgebied met elkaar uit.” Zwetsloot is verder zeer te spreken over initiatieven van bedrijven in de bouw-en metaalindustrie om veiligheidscoaches aan te stellen. “Wellicht is dit ook een idee voor de VVVF en de VLK. Het gaat niet om veiligheidskundigen, maar medewerkers die een training hebben gevolgd om veiligheidsonderwerpen bespreekbaar te maken. Ook leren ze de juiste vragen te stellen.” Uit Europees onderzoek onder bedrijven die naar nul ongevallen streven, blijkt volgens Zwetsloot dat er een aantal belangrijke voorwaarden zijn voor een goede veiligheidscultuur. “Betrokkenheid van de leiding én de medewerkers is essentieel, evenals een rechtvaardige cultuur (just culture). Medewerkers kunnen soms bang zijn om situaties aan te kaarten. Bijvoorbeeld omdat ze kunnen horen ‘Wat heb jij eraan gedaan?’ of ‘Hoe heb je het kunnen laten gebeuren?’. Daarom is het belangrijk dat medewerkers in alle openheid en vertrouwen hun verhaal bij leidinggevenden kunnen doen. Andere succesfactoren waren het op dagelijkse basis prioriteit geven aan veiligheid en empowerment van de medewerkers.”

“OPENSTAAN OM MET VERBETERPUNTEN AAN DE SLAG TE GAAN” ANNETTE HEINE, AUTOMOTIVE FINISHES DIVISION THE SHERWIN WILLIAMS COMPANY

“Wanneer het buddytraject voor mij is geslaagd? Als we de VVVF en VLK-lidbedrijven op sleeptouw hebben kunnen nemen met een goede veiligheidscultuur. En dat we als industrie een goede standaard ontwikkelen om de veiligheidscultuur te meten.” Aan het woord is Annette Heine, QHSE-manager Lelystad, Automotive Finishes Division, The Sherwin-Williams company. Het buddytraject is voor haar een wederzijds leerproces. “Soms zie je onderwerpen op veiligheidsgebied binnen een ander bedrijf die je zelf ook goed kan gebruiken. En omgekeerd geldt uiteraard hetzelfde.” Volgens haar is het essentieel dat buddy’s open kaart met elkaar spelen. Daarnaast is het belangrijk om open te staan voor de terugkoppeling. Aan het einde van het bedrijfsbezoek schrijven de buddy’s immers drie sterke punten en drie verbeterpunten voor veiligheid op. “Bedrijven moeten ook daadwerkelijk open staan om met de verbeterpunten aan de slag te gaan”, benadrukt de QHSE-manager. Het buddytraject is volgens haar een win-winsituatie. “Doel is om het bedrijf dat je bezoekt verder te helpen op veiligheidsgebied, en uiteindelijk helpt het ook jezelf.” n #48/2018 VERF& INKT 25

#VVVF/INNOVATIE

EUROPEAN TECHNICAL COATINGS CONGRESS 2018

Onder het motto ‘Towards a Bright Future, New Coatings Technologies’ bracht het evenement in de Beurs van Berlage internationale kennis over de nieuwste ontwikkelingen in de coatingtechnologie bij elkaar. Daarnaast kwamen trends aan de orde bij grondstoffenleveranciers, in weten regelgeving en in wetenschappelijk onderzoek bij universiteiten. Ruim 400 experts uit 43 landen verzamelden zich van 26 tot en met 29 juni in Amsterdam om een programma te volgen met 110 lezingen waaraan ook verschillende Nederlandse bedrijven en universiteiten een bijdrage leverden. De organisatie was in handen van de Federatie van Verenigingen van Technici voor de Verfindustrie in Europese landen (FATIPEC) en de Oil & Colour Chemists Association (OCCA).

van de ‘moleculaire motor’, een door licht voortgedreven roterende molecuul, wordt algemeen als een doorbraak van wereldformaat aangemerkt.

RESPONSIEVE MOLECULEN

Feringa ging tijdens zijn voordracht onder meer in op de relevantie van zijn fundamentele onderzoek voor de verfindustrie. Hij sprak bijvoorbeeld over responsieve moleculen die reageren op een externe prikkel, zoals licht. Een mogelijke toepassing in de verfindustrie is een muurverf die oplicht wanneer de muur met de hand wordt aangeraakt. De hoogleraar ging verder in op zijn rol als voorzitter van het Advanced Research Center Chemical Building Blocks Consortium (ARC CBBC). Binnen het Nederlandse onderzoekscentrum De eerste plenaire lezing was van Ben Feringa die twee jaar geleden werkt een groep geselecteerde scheikundigen, fysici, ingenieurs en de Nobelprijs voor Scheikunde won. De hoogleraar organische che- materiaalwetenschappers van bijna alle Nederlandse universiteiten samen met AkzoNobel, BASF en Shell. De twee grote onderzoeksmie aan de Rijksuniversiteit Groningen is een van de beste wetenschappers van dit moment, zowel in Nederland als mondiaal gezien. lijnen die in juli van dit jaar zijn gestart richten zich op verf op basis Op verschillende terreinen van de chemie realiseerde hij doorbraken, van onder meer plantenafval en op de ontwikkeling van een nieuwe zoals op het gebied van organische synthese, de katalyse, de supra- generatie van katalysatoren, die chemische processen duurzamer moleculaire chemie en de nanotechnologie. Zijn ontdekking in 1999 moeten maken.

26 VERF& INKT #48/2018

#VVVF/INNOVATIE

GEROBOTISEERDE CHEMIE BRENGT OPTIMALE VERHOUDINGEN IN VERFSYSTEMEN IN KAART Directeur Sander van Loon van VLCI in Amsterdam hield een presentatie over de werking van high throughput screening om snel, eenvoudig en nauwkeurig de optimale verhouding tussen de componenten in

GROENE BOUWSTENEN De vergroening van de verﬁndustrie kwam eveneens aan bod in de lezing van Jacco van Haveren. Hij doet onderzoek aan de Wageningen University and Research naar chemische producten die zijn gemaakt van biobased grondstoffen. Zijn presentatie gaf een mooi overzicht van de huidige beschikbaarheid van biobased grondstoffen. Van Haveren focust zich vooral op vetzuren en suikers die respectievelijk uit afval van de pulp- en papierindustrie en plantaardig afval (stro, hout, maïsstengels) worden gewonnen. Vetzuren en suikers zijn als groene bouwstenen inmiddels op vrij grote schaal beschikbaar voor de verﬁndustrie, maar volgens ingewijden wacht de branche vooral op de grootschalige productie van bio-aromatische verbindingen. Deze verbindingen zijn nodig om ervoor te zorgen dat verf bijvoorbeeld krasbestendig is of over andere relevante functionele eigenschappen beschikt.

BIORIZON-PROGRAMMA De zoektocht naar deze verbindingen werd treffend beschreven door Monique Wekking, senior business developer ‘Sustainable Chemical Industry’ bij TNO en betrokken bij BIOHarT. In dat project werkt het

LIGNINE ALS GRONDSTOF VOOR DE VERFINDUSTRIE Promovendus Marcus Jawerth van de Universiteit Stockholm beschreef in zijn lezing een mogelijke toepassing van lignine als grondstof voor verschillende biobased materialen in de verﬁndustrie. Uit een biorafﬁnaderij die biomassa

verfsystemen in kaart te brengen. Verf bevat immers meerdere componenten die vaak of te laag, precies goed of te hoog zijn verwerkt. Bij high throughput screening voeren robotachtige machines tegelijkertijd een groot aantal testen uit om zo het optimale verfsysteem samen te kunnen stellen. De robots werken 24 uur per dag en 7 dagen in de week en verhogen zo de R&D-efﬁciency.

shared research center Biorizon vanuit de Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom samen met partners aan industriële processen voor de productie van bio-aromaten uit biomassa. Het is een internationaal miljoenenproject met tien Nederlandse en Belgische universiteiten, onderzoeksinstellingen en bedrijven, gesteund door het Europese Interreg V Vlaanderen-Nederland programma. Het onderzoek richt zich onder andere op de ontwikkeling van biobased ftaalzuur (en moleculen die daarop lijken) op basis van furanen, verkregen uit biomassa-afval als hout, gras en gft. In Vlaanderen is dit jaar een pilot van start gegaan om bio-aromaten uit lignine te produceren. Begin 2021 moet er een werkende pilotlijn zijn. In Nederland werkt TNO momenteel aan het opzetten van een proeffabriek waarin organische afvalstromen worden omgezet in bouwstenen voor bio-aromaten. De verwachting is dat bio-aromaten binnen drie tot vijf jaar grootschalig beschikbaar zullen zijn voor de verﬁndustrie. Dan opent de joint venture Synvina (een samenwerking tussen BASF en Avantium) in Antwerpen een fabriek met een capacititeit van 50.000 ton per jaar voor de productie van furaandicarbonzuur, een belangijke bouwsteen voor coatings.

verwerkt komen immers in principe drie stromen: cellulose, hemicellulose en lignine. Lignine werd volgens hem tot nu toe hoofdzakelijk verbrand om de andere twee stromen te kunnen ontsluiten. Eigenlijk is dat volgens hem zonde, want verbranden zou op de laatste plaats moeten staan, of het nu om fossiele of biobased stoffen gaat.

#48/2018 VERF&INKT 27

Processing Equipment for Coatings & Ink Industry â&#x20AC;¢ Mixing â&#x20AC;¢ Dispersing â&#x20AC;¢ Grinding â&#x20AC;¢ Sieving â&#x20AC;¢ Filling â&#x20AC;¢ All types of grinding media available from stock

E & R B.V. Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@er-bv.com - www.er-bv.com

Zowel standaard potten als nagenoeg restloos

leegbare speciaalverpakkingen. ! " # $%&$ ' ( Voor meer informatie en voorbeelden kijk op &" ) * www.bema.nl +%, - ./+ +++ %+$$& %/&+ 01 # 2

GLANSMETERS Diverse modellen voor het meten van zowel matte, zijdeglans als hoogglans oppervlakken Incl. Biuged Gloss Meter software â&#x20AC;¢ Automatische kalibratie â&#x20AC;¢ Conform ASTM D 523, DIN 67530, ISO 7668, BS3900 etc. â&#x20AC;¢ Simultane weergave 20Âº/60Âº/85Âº â&#x20AC;¢ Resolutie: Â± 0.1 GU â&#x20AC;¢

AUTOMATISCHE FILMAPPLICATOR De automatische filmapplicator stelt u in staat om een nauwkeurige, reproduceerbare verffilm aan te brengen â&#x20AC;¢ Variabele snelheid van 2-100 mm/s â&#x20AC;¢ VacuÃ¼m bed â&#x20AC;¢ Applicatielengte van 250 mm of 350 mm â&#x20AC;¢ Te combineren met alle film applicatoren en wire bar coaters van Biuged â&#x20AC;¢ Diverse modellen leverbaar met onder andere een externe pomp

Solvica B.V. De Rijnlandse Roe 5 8252 JS Dronten The Netherlands +31(0)88 33 10 661 info@solvica.com www.solvica.com

SCHROBVASTHEIDS TESTER Hoogwaardige was- en schrobtester voor het beoordelen van de bestendigheid bij droge of natte belasting Snelheid instelbaar conform de gewenste norm â&#x20AC;¢ Digitaal display â&#x20AC;¢ Leverbaar met diverse borstels en sponzen â&#x20AC;¢ Conform ASTM D 2486, ASTM D 3450, ASTM 4828, DIN EN 11330, etc. â&#x20AC;¢

EXCLUSIVE DISTRIBUTOR OF BIUGED LABORATORY INSTRUMENTS

Vraag onze nieuwe catalogus aan!

S P E C I A L I S T I N T E S TA P PA R AT U U R V O O R D E V E R F - E N D R U K I N K T I N D U S T R I E

28 VERF&INKT #48/2018

#VERF&INKT/MENING

ONDERHOUDNL ARBO-APP De Inspectiedienst SZW stelde in 2017 bij een aantal schildersbedrijven vast dat niet werd gewerkt met de ‘voorgeschreven’ handschoenen. De bedrijven kregen een waarschuwing, maar zaten met de handen in het haar: ‘We dragen toch handschoenen, dat is toch juist heel goed?’ Wat was er aan de hand: in de VIB’s van de betreffende verfproducten staan, vanuit de verplichtstelling van REACH en arbowetgeving, persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) vermeld met betrekking tot blootstellingen door gevaarlijke stoffen (o.a. oplosmiddelen). Voor blootstelling aan de huid dienen, volgens de grondstofleveranciers van de verfproducenten, handschoenen gebruikt te worden die voldoen aan de NEN EN374. Deze handschoenen vallen praktisch gezien in de categorie ‘ijzeren handschoen’: volledig beschermend tegen alles, maar absoluut niet bruikbaar in de praktijk. In overleg met de VVVF heeft OnderhoudNL bekeken of een aanpassing van de VIB’s door de VVVF-leden een oplossing zou kunnen bieden. Dat bleek echter niet mogelijk. Vervolgens heeft OnderhoudNL gesproken met de Inspectie SZW om een praktische oplossing te vinden. Dit leverde een positief resultaat op. Een onafhankelijk bureau van arbeidshygiënisten heeft onderzoek gedaan naar de verschillende werkzaamheden van de schilder, de gebruikte materialen (verf, schoonmaakmiddelen, afbijt etc…) en de daarbij behorende blootstellingen aan de huid. Dat onderzoek heeft ertoe geleid dat er uiteindelijk niet altijd hele dikke handschoenen gebruikt hoeven te worden. Om duidelijk te maken welke handschoenen geschikt zijn voor welke type verf ontwikkelt OnderhoudNL een webapp waarin dit overzichtelijk is weergegeven. De webapp stelt de gebruiker in staat om via een stappenplan te bepalen welke handschoen nodig is voor een onderhoudsproject.

Het resultaat is een ‘kaartje’ met daarop de benodigde handschoen. Dit ‘kaartje’ wordt in de toekomst nog verder uitgebreid met informatie over andere persoonlijke beschermingsmaatregelen. Het ‘kaartje’ kan dan als afbeelding worden geappt naar de werknemers, die daarmee in één oogopslag kunnen zien wat ze nodig hebben. Ook op de werkplek kan de webapp worden ingevuld en gebruikt wat hetzelfde ‘kaartje’ oplevert. De ‘OnderhoudNL Arbo-app’ is zoals gezegd in overleg met de Inspectie SZW gemaakt en wordt daarmee ook hét hulpmiddel bij de handhaving. Het enthousiasme waarmee de Inspectie SZW over het project spreekt (ook op congressen in het buitenland) is een mooie bevestiging over de aanpak van het probleem. Niet alleen kijken naar wat níet kan, maar gezamenlijk zoeken naar mogelijke oplossingen. Wat dat betreft juicht OnderhoudNL de nieuwe opstelling van de Inspectie SZW (niet alleen bekeuren maar ook adviseren) van harte toe! De lancering van de webapp staat gepland in september dit jaar. FULCO DE VENTE

MANAGER ARBEIDSOMSTANDIGHEDENEN MILIEUBELEID ONDERHOUDNL

#48/2018 VERF& INKT 29

#VERF&INKT/BEROEP

‘IK ZOEK TOT ACHTER DE KOMMA UIT WAT WEL EN NIET MAG’ TEKST: MARLOES HOOIMEIJER RS FOTO: NIEUWE BEELDEN MAKE

30 VERF& INKT #48/2018

#VERF&INKT/BEROEP

BEROEP IN BEELD De verfen drukinktindustrie biedt tal van leuke banen. Maar wat houdt dat werk in de praktijk precies in? Verf & Inkt Magazine vraagt het de mensen zelf.

“CHUGOKU PAINTS B.V. IS EEN JAPANS BEDRIJF, met het Europese hoofdkantoor en een fabriekscomplex in Heijningen, waaronder de gloednieuwe, geavanceerde fabriek die vorig jaar gereedkwam. We maken hier scheepsverven, jachtlakken en industriële coatings voor de Europese markt en Turkije. Ik kwam hier in 1993 terecht toen mijn baan als douanedeclarant ophield na het opheffen van de Europese binnengrenzen. Na de havo wilde ik eigenlijk politieagent worden, maar dat bleek tijdens een jaartje politieschool toch niets voor mij. Inmiddels werk ik al bijna 25 jaar bij Chugoku en het bevalt nog steeds. De eerste jaren zorgde ik er als transportplanner voor dat de verf op tijd bij de schepen in de havens kwam, zodat de bemanning die onderweg kon gebruiken voor onderhoud. In die functie maakte ik al kennis met de geldende weten regelgeving voor transport van gevaarlijke stoffen. In 2002 ben ik begonnen als assistant manager regulatory affairs en sinds vorig jaar ben ik manager regulatory affairs. Mijn verantwoordelijkheden zijn heel divers. Ik houd me bijvoorbeeld bezig met de inventarisatie van mogelijke gevaren van onze grondstoffen, zoals voor gezondheid en milieu. Ik zorg dat (transport)classificering, etikettering en labelling van de producten volgens de geldende weten regelgeving gaat. Ik stel de veiligheidsinformatiebladen op en doe samen met mijn leidinggevende de registratie van antifoulingproducten, die aangroei van bijvoorbeeld mossels en algen aan de onderkant van schepen voorkomen. Ze bevatten biociden, waarvoor strenge registratie-eisen gelden. Verder zorg ik voor de technische datasheets en beheer ik de wereldwijd geaccepteerde type approval-certificaten, waarmee wij klanten de gevraagde garanties over onze verf kunnen bieden. Ik ben ook lid van de BHV. Ik vind het leuk werk omdat het met een grote diversiteit aan regelgeving te maken heeft, van arboregels tot CLP, REACH, GHS, milieuwetgeving, regels rond toxicologie en douaneregelgeving. Mensen roepen vaak dingen over wat wel en niet mag, maar ik wil dan weten waar dat staat en zoek het tot achter de komma uit. Soms is het best een uitdaging om door die juridische teksten te spitten. Ik heb allerlei trainingen gedaan om me hier meer in te bekwamen, zoals over vervoer en classificering van gevaarlijke stoffen. Het is verantwoordelijk werk, mijn drive is om het zo goed mogelijk te doen. De impact van chemische weten regelgeving wordt weleens onderschat, terwijl de besluiten verstrekkende gevolgen kunnen hebben, zowel positief als negatief. Bovendien is het zo dat als je de zaken niet volgens de geldende weten regelgeving op orde hebt, je ook niets kan verkopen. Ik ben ook lid van de VVVF-expertgroep REACH/CLP/SUMI’s. Daar bespreken we de ontwikkelingen in die diverse regelgeving en wat daar de gevolgen van kunnen zijn voor de industrie. Daarnaast ben ik al een aantal jaar lid, en sinds vorig jaar voorzitter, van de Technical Committee Labelling and Safety Datasheets van de Europese koepel CEPE, waar de impact van EU- en mondiale regelgeving (GHS) aan de orde komt. Tevens ben ik sinds begin september namens CEPE ook lid van DUCC, Downstream Users of Chemicals Co-ordination group. Door lid te zijn van dit soort groepen zit je dicht bij het vuur en weet je uit de eerste hand wat er op het bedrijf afkomt. Ik ben er heel trots op dat het ons gelukt is om voor de deadline van de Biocidal Product Regulation (1 januari 2018) de registraties van koperhoudende antifoulingproducten rond te krijgen en in te dienen. Het was een hele kluif werk en heeft drie jaar in beslag genomen. Voor de toekomst is mijn ambitie om te komen tot een worldwide regulatory team voor Chugoku Marine Paints. Onze formuleerders zitten in Japan, zo’n team kan eraan bijdragen dat zij vooraf precies weten welke stoffen in Europa, Amerika en de rest van Azië verboden zijn of worden. We moeten mondiaal denken.”

MARC WILLEMSE IS MANAGER REGULATORY AFFAIRS BIJ CHUGOKU PAINTS B.V. IN HEIJNINGEN

HOE ZIET MARCS WERKDAG ERUIT? “Officieel loopt mijn werkdag van 7.30 tot 16.30 uur, maar meestal begin ik eerder en stop ik iets later. Ik woon twintig minuten rijden van kantoor. Er zit geen vast patroon in mijn dag, behalve dan dat het een mix is van projecten voor langere perioden, registraties bijvoorbeeld, en een hoop acute dingen, zoals in korte tijd een classificatie, etikettering of veiligheidsblad regelen. De laatste tijd ben ik erg druk met notificaties aan Poison Info Centres, een hot topic op dit moment. Het is maar net wat zich aandient. Soms overleg ik ad hoc even met mijn leidinggevende, die naast me zit. Tussendoor probeer ik m’n lunch te pakken. Ik vind het belangrijk dat mijn werktijden in balans blijven, maar vind het ook geen probleem om ’s avonds een verkoper of inspecteur nog van de benodigde certificaten te voorzien.”

#48/2018 VERF& INKT 31

#VERF&INKT/BEDRIJF

De 48-jarige Waling Dijkstra staat inmiddels als vierde generatie aan het roer van Zandleven Coatings in Leeuwarden. â&#x20AC;&#x153;De corebusiness is al 150 jaar hetzelfde: de productie van coatings voor extreme omstandigheden, ter bescherming en verfraaiing van met name staal. Met onze producten zitten we in een nichemarkt waarmee we ons onderscheiden van andere verfproducenten.â&#x20AC;?

32 VERF& INKT #48/2018

#VERF&INKT/BEDRIJF

DIRECTEUR WALING DIJKSTRA VAN ZANDLEVEN COATINGS

“ONZE COREBUSINESS IS AL 150 JAAR HETZELFDE” TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO'S: NIEUWE BEELDEN MAKERS

“Het belangrijkste wat er ooit is gebeurd in de 150-jarige geschiedenis van het bedrijf? De keuze van mijn overgrootvader Theunis Dijkstra om niet in de voetsporen van mijn betovergrootvader te treden. De laatste was een bekende Friese schrijver, maar zijn zoon koos voor een carrière in de verfindustrie. En de zoon van Thomas Zandleven, in 1868 oprichter van het bedrijf, koos juist voor een loopbaan als kunstenaar in plaats van bij zijn vader in de zaak te gaan”, vertelt Waling Dijkstra, die in 1998 bij het bedrijf kwam. “De corebusiness is hetzelfde gebleven: de productie van coatings voor extreme omstandigheden, ter bescherming en verfraaiing van met name staal”, vervolgt de directeur van een van de oudste nog zelfstandige verfproducenten van Nederland. “In de beginjaren reden mijn voorouders met de bakfiets met verf naar klanten. En tot de dag van vandaag leveren wij nog steeds rechtstreeks aan klanten voor de zakelijke markt. Alleen voor de export maken wij ook gebruik van tussenhandelaren.”

Computergestuurde en gesloten systemen Dijkstra roemt het zakelijk inzicht van zijn vader Theunis Waling Dijkstra. “Als een van de eerste verfproducenten in Nederland schakelde hij eind jaren ’90 over op de productie van verf via computergestuurde en gesloten systemen. Hierdoor produceren wij voornamelijk op orders en eisen van de klant en hoeven wij geen grote voorraden aan te houden.” Daarnaast zag zijn vader vroeg in dat poedercoaten een grote vlucht zou nemen. “Daarom nam hij in 1997 een belang in de poederverffabriek Ganzlin Beschichtungspulver in de Duitse deelstaat Mecklenburg. Zo betrad hij de snelgroeiende markt van de poedercoatings.” Grootvader Waling Dijkstra beschikte volgens hem eveneens over een goede handelsgeest. “Na de Tweede Wereldoorlog reed hij

met de auto naar DSM in Limburg en de Hoogovens in IJmuiden om verf voor de installaties te verkopen.” Daarnaast leverde het bedrijf onder meer coatings voor de Oosterscheldekering, bijna alle voetbalstadions en ijsstadions. Als Friese verfproducent leverde Zandleven bovendien tweemaal de verf voor de finishlijn van de Elfstedentocht, in 1986 en 1997.

Onderzoek en ontwikkeling Het bedrijf besteedde de afgelopen 150 jaar altijd veel aandacht aan onderzoek en ontwikkeling. Zo staat het huidige logo, een kegelvormig laboratoriumglas, voor het hoogwaardige productonderzoek en de productontwikkeling bij Zandleven. De focus van het huidige onderzoek ligt volgens Dijkstra op alternatieve grondstoffen voor verf. “Daar zijn alle producenten druk mee. Niet alleen als vervanging van aardolie, maar ook door de toenemende grondstoffenschaarste.” Dijkstra krijgt regelmatig de vraag of hij het bedrijf wil verkopen. “Daar moet ik niet aan denken. Ik ben nog jong en heb het geld niet nodig. Wij zitten met onze producten in een nichemarkt waarmee we ons goed kunnen onderscheiden van andere verfproducenten. Bovendien haal ik veel voldoening en plezier uit het contact met klanten.” De zaken gaan voorspoedig. “Daarom willen we de productie in Leeuwarden uitbreiden. Het vergunningentraject loopt en we hopen het voor de kerst af te ronden.” Verder is hij er bijzonder trots op dat de vier generaties het bedrijf tot de dag van vandaag succesvol hebben weten voort te zetten. Toch moeten zijn dochters (‘drie in totaal, de oudste is 13’) zelf weten wat ze uiteindelijk gaan doen. “De enige reden waarom ik wel eens zou willen stoppen, is de doorgeschoten regelgeving van de overheid. Ieder jaar zijn wij veel tijd en geld kwijt om aan nieuwe regels te voldoen. Mijn voorouders hadden daar geen last van.”

#48/2018 VERF& INKT 33

#VERF&INKT/BEDRIJF

FEITEN & CIJFERS Oprichtingsjaar: 1868 Locatie: Leeuwarden (40 medewerkers) en Ganzlin (71 medewerkers) Producten: protective coatings, marine coatings, engineering, poedercoatings Afzetmarkten: Nederland en Duitsland samen 70 procent van de omzet Export: (meer dan 20 landen) 30 procent van de groepsomzet Omzet: in 2017 26,8 miljoen euro Zandleven Coatings is aangesloten bij de VVVF sinds de beginjaren van de brancheorganisatie. Het bedrijf voldoet aan de bindende besluiten van de vereniging, levert cijfers aan voor VVVF-statistieken, neemt deel aan CoatingsCare en VeiligmetVerf.nl Meer informatie: www.zandleven.com

EELCO DE GRAAF

ONDERTUSSEN OP DE WERKVLOER De 55-jarige Eelco de Graaf startte na de middelbare landen tuinbouwschool als uitzendkracht bij Zandleven Coatings. De afgelopen 33 jaar volgde hij verschillende cursussen op verfgebied en werkte hij zich op tot productieleider. In de jaren ’90 maakte hij binnen het bedrijf de omslag mee naar computergestuurde en gesloten systemen om verf te produceren. “Voor de speciale producten gebruiken wij nog de traditionele verfkuipen”, vertelt De Graaf. Als productieleider verwerkt hij dagelijks niet alleen de orderstroom, maar maakt hij tevens planningen voor de export. “Daarnaast beheer ik de voorraden”, licht hij toe. “Ik vind het iedere keer weer een uitdaging om orders op tijd en volgens de juiste specificaties bij de klant te krijgen. De komende jaren gaan wij de productie nog meer automatiseren. Ik vind het leuk om hierin mee te groeien.”

GERARD NOORDHUIS

34 VERF& INKT #48/2018

De 52-jarige Gerard Noordhuis begon in 1990 als laboratoriummedewerker bij het bedrijf. In 2000 startte hij als technisch manager. “Een dynamische baan met een uitgebreid takenpakket. Zo ben ik onder meer verantwoordelijk voor de kwaliteit van de coatings en de selectie van grondstoffen. Ook volg ik wet-en regelgeving die voor ons van belang is.” Noordhuis is tevens lid van de VVVF Expertgroep Veiligheid Voorop en de sectie Marine en de sectie Protective Coatings. “Sinds kort ben ik ook buddy. Wij zijn immers een BRZO-bedrijf en dragen graag onze kennis over aan de kleinere VVVF-leden.”

DISPERGIER- UND FEINMAHLTECHNIK

#48/2018 VERF&INKT 35

Will your product last outdoors? Donâ&#x20AC;&#x2122;t guess when you can test!

accelerated weathering tester

Q-Lab is represented in the Netherlands by:

BENELUXSCIENTIFIC lab technology for research & innovation

36 VERF&INKT #48/2018

xenon test chambers

QUV & Q-SUN testers from Q-Lab are solutions to make weathering and light stability testing both realistic and affordable.

Download a comparison guide to help you decide which is the best option for your business: http://bit.ly/QLABcomparison

#VVVF/HELPDESK

VRAAG/ANTWOORD VRAAG Wanneer moet ik een mengsel notificeren en in de toekomst een UFI gebruiken op mijn mengsel?

VRAAG Hoeveel ADV-dagen hebben medewerkers en kunnen ze niet gebruikte ADV-dagen meenemen naar het volgende jaar?

ANTWOORD Notificatie bij het NVIC (in Nederland) en in de toekomst een Unique Formula Identifier (UFI)-code vermelden is alleen wettelijk vereist voor mengsels die gevaarlijk zijn voor de gezondheid van de mens of fysieke gevaren opleveren, maar niet voor milieugevaarlijke mengsels. Ook mengsels met alleen zogenaamde EUH-zinnen, hoeven niet genotificeerd te worden en straks dus ook geen UFI-code te hebben. EUH-zinnen vallen namelijk onder de categorie ‘aanvullende etikettering’. Een vrijwillige notificatie mag wel. Informatie: VVVF-ledennet/Unique Formula Identifier

ANTWOORD Voor arbeidsduurverkorting heeft de cao voor de verfen drukinktindustrie twee mogelijkheden (artikel 6, lid 2): a. Een werknemer heeft een dienstroos ter van 40 uur per week of 8 uur per dag en krijgt dan op jaarbasis 9,5 ADV-dagen (diensten van 8 uur) of 19 halve ADV-da gen (diensten van 4 uur). b. Een werknemer heeft een dienstroos ter dat is ingekort met 4,1% per week: de werkweek wordt dan 38 uur en 22 minu ten. In deze situatie heeft de werknemer een kortere werkweek en dus geen recht op ADV-dagen. ADV-dagen worden niet ingeroosterd op dagen die al een verplichte vrije dag zijn. De werknemer heeft dan volgens het dienstrooster immers al vrij. De VVVF geeft ieder najaar advies voor aanwijzing van collectieve roostervrije dagen, maar bedrijven kunnen er - met het oog op de bedrijfsactiviteiten - van afwijken. Let op: Anders dan vakantiedagen kunnen ADV-dagen niet worden meegenomen naar het erop volgende jaar. Ze moeten in het jaar dat ze worden toegekend, worden opgemaakt. Gebeurt dat niet, dan vervallen de ADV-dagen. Informatie: VVVF-ledennet/cao

TIP

VOORBEREIDING OP NOODSITUATIES

Bedrijven stellen een noodorganisatie in en zetten een bedrijfsnoodplan op waarin staat beschreven hoe te functioneren in geval van een calamiteit. Controleer jaarlijks of deze gegevens nog actueel zijn op het gebied van scenario’s, aanwezige organisatorische en technische maatregelen, contactgegevens van betrokkenen en of de laatste de leerpunten uit incidenten en oefeningen zijn toegevoegd. Als hulpdiensten op het terrein komen is het ook belangrijk dat direct een actuele lijst met hoeveelheid en aard van de aanwezige stoffen overhandigd kan worden. Ga ook regelmatig gedurende het jaar allerlei scenario’s oefenen. Een brand vraagt een andere inzet dan een lekkage van gevaarlijke stoffen. Hierdoor blijft de kennis bij alle betrokkenen op peil. Informatie en voorbeelden: VVVF-ledennet/Veiligheidsbeheerssysteem

VRAAG Wanneer is een verf een biocide en wanneer een behandeld voorwerp (treated article)? ANTWOORD Het onderscheid tussen een biocide en een treated article is belangrijk omdat een verf die een biocide is een toelating van het Ctgb nodig heeft voordat die verf in Nederland op de markt gebracht mag worden. Voor toelatingsplichtige producten moet ook in andere landen een toelating verkregen zijn, voordat ze op de markt

gebracht mogen worden. Voor een treated article geldt die zware eis niet. Wel zijn er eisen voor het label van een treated article. Een verf is een biocide als de primaire functie van de verf een biocide functie is, bijvoorbeeld de wering van bacteriën of schimmels of het weren van aangroei. Een schimmel- of bacteriewerende verf en een aangroeiwerende verf hebben een toelating als biocide nodig voordat deze verkocht en gebruikt mag worden in Nederland. Een verf is een treated article als de verf een biocide bevat, maar de primaire functie niet een biocide functie is. De primaire functie van de verf is dan om ‘verf te zijn’ (decoratie, bescherming). De biocide is slechts toegevoegd ter conservering. Informatie: VVVF-ledennet/biociden

TIP VRIJSTELLING OP BASIS VAN LIMITED QUANTITY (LQ) Kijk of goederen in aanmerking komen voor een vrijstelling in het ADR op basis van limited Quantity (LQ). Het gaat dan om kleine hoeveelheden die worden verpakt in een doos of tray met folie. Hierdoor is het gevaar op een incident beperkt en zijn de voorschriften van het ADR niet geheel van toepassing. Dit betekent dat UN-gekeurde verpakkingen, oranje borden, schriftelijke instructies niet verplicht zijn. LQ moet wel zijn voorzien van een kenmerk. In de VVVF Transportbundel is uitgelegd in welke hoeveelheden de stof onder de vrijstelling LQ vervoerd mag worden. Daarnaast is er informatie te vinden aan welke kenmerking een LQ-etiket of LQ-verpakking dan moet voldoen. Informatie: VVVF-ledennet/transport

Meer informatie nodig? Raadpleeg Kennis en Diensten via www.vvvf.nl/ledennet

#48/2018 VERF& INKT 37

#NWS/VVVF

NWS/SERVICE WETGEVING VVVF PUBLICEERT SUMI’S De VVVF heeft zeventien SUMI’s (Safe Use of Mixtures Information) op de website geplaatst. De Europese koepelorganisatie voor de verfen drukinktindustrie CEPE heeft hier op Europees niveau aan gewerkt. In deze SUMI’s staat informatie over het veilig gebruik van mengsels voor 17 toepassingsgroepen. Op basis van een SUMI kan een afnemer relatief eenvoudig een werkplekinstructiekaart opstellen en medewerkers informeren over risico’s en beschermingsmaatregelen. De VVVF heeft ze vertaald naar het Nederlands en rolt ze nu uit. Op 15 november 2018 organiseert de VVVF een training aan fabrikanten en importeurs van verf en drukinkt over het gebruik en de toepassing van SUMI’s. Ook bedrijven actief in lijm en kit zijn welkom, ook al worden hiervoor specifieke SUMI’s ontwikkeld. Informatie: VVVF-ledennet

NOTIFICATIEVERPLICHTING BIJ VERGIFTIGINGENCENTRA Vanaf 2020 moeten nieuwe gevaarlijke mengsels voor consumenten in alle Europese lidstaten op een gedetailleerde en eenduidige (geharmoniseerde) manier worden aangemeld. Bedrijven maken daarvoor gebruik van de centrale indieningsportal van ECHA, waarvoor ze een UFI-code (unique formula identifier) hebben gegenereerd. Janice Robinson van CEPE legt op 38 VERF& INKT #48/2018

VVVF’s Themabijeenkomst Wetgeving van 11 oktober uit hoe het vernieuwde notificatieproces bij vergiftigingencentra werkt. Informatie: zie VVVF-ledennet

SZW PUBLICEERT BIJGEWERKTE LIJST Begin juli is de SZW-lijst met kankerverwekkende stoffen gepubliceerd, zoals vermeld in artikel 4.11 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. De lijst wordt twee keer per jaar bijgewerkt, in juli en december.

EISEN VERANDEREN VOOR PGS-OPSLAG Tijdens de training op 26 juni 2018 gingen leden van de VVVF (verf en drukinkt), VLK (lijm en kit) en NVZ (reinigingsmiddelen) aan de slag met de PGS-wetgeving opslag. Hoi-Yee Man (Royal HaskoningDHV) vertelde dat PGS31 ‘Opslag in ondergrondse en bovengrondse tankinstallaties’ in april is gepubliceerd. Zij wees de deelnemers op de verschillen met de conceptversie. Ook waarschuwde ze dat er geen overgangstermijn meer zal zijn als PGS31 in het Activiteitenbesluit wordt opgenomen. Het is dus belangrijk dat de bedrijven informatie inwinnen over de wijze van opslag in tankinstallaties en tijdig actie ondernemen. Hoi-Yee Man ging vervolgens in op de laatste versie van PGS15. De laatste versie is in september 2016 gepubliceerd, maar in vergunningen wordt nog vaak verwezen naar een oudere versie. Ze gaf aan hoe de bedrijven hier mee om kunnen gaan. Informatie: zie VVVF-ledennet

IDENTIFICATIE VAN ZZS-STOFFEN De wetgeving over emissie van ZZS-stoffen (zeer zorgwekkende stoffen) is sinds 1 januari 2016 opgenomen in het Activiteitenbesluit en per 1 januari 2019 eindigt de overgangstermijn. Dit betekent dat bedrijven dan moeten voldoen aan de bepalingen van het Activiteitenbesluit. Louis van Deutekom (KWA Bedrijfsadviseurs) informeerde op 26 juni 2018 de VVVF- en VLK-leden over zeer zorgwekkende stoffen. Leden kunnen op VVVF’s ledennet meer informatie over ZZS. De VVVF/VLK heeft onder andere een stappenplan opgesteld ter identificatie van ZZS. Daarnaast is er informatie te vinden over limieten en een handreiking voor de vergunningverlener. Informatie: zie VVVF-ledennet

NIEUWE OMGEVINGSWET VORDERT GESTAAG De Afdeling advisering van de Raad van State heeft haar advies gepubliceerd over de Invoeringswet Omgevingswet en de vier Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) bij de Omgevingswet. Het werk voor de inwerkingtreding op 1 januari 2021 blijft daarmee op schema lopen, aldus de overheidsberichten. Bedrijven doen er goed aan in de gaten te houden of de gemeente al met een ontwerp voor een omgevingsplan komt. Informatie: zie VVVF-ledennet

INSPECTEURS GAAN INTERNETVERKOPEN VAN MENGSELS CONTROLEREN

In 2020 staat een nieuw Europees handhavingsproject voor online-verkopen gepland. De inspectie gaat handelaren dan weer intensief controleren op de verkoop van industriële coatingproducten, waaronder antifouling. Het achtste forumhandhavingsproject (REF-8) richt zich op de online-verkopen van stoffen, mengsels en artikelen.

TRANSPORT AWARENESS TRAINING IN DE MAAK De VVVF Expertgroep Transport is de Transport awareness training aan het vernieuwen. De training is bedoeld om personen die bij lidbedrijven werken, te trainen in het veilig vervoeren van gevaarlijke stoffen, lijmen, kitten, drukinkt en coatings. De training is geschikt voor bijvoorbeeld een veiligheidsadviseur en chauffeur. Net als de VVVF Transportbundel is de training gebaseerd op de ADR-indeling. Op de Themabijeenkomst Wetgeving van 11 oktober 2018 geeft de VVVF een impressie van de e-learningmodule voor de transporttraining. Op die themabijeenkomst staat ook een update over de laatste wijzigingen in transportwetgeving op het programma. Informatie: VVVF-ledennet

Eenvoudige microhardheidsmeting van coatings De FISCHERSCOPE HM2000 S is ideaal voor het meten van de hardheid en elasticiteit van verfen laklagen.

š š š š

Bepaal zowel plastische als elastische eigenschappen van een coating Speciaal geschikt voor verflaboratoria Snel en makkelijk meten: de samples kunnen makkelijk handmatig worden geplaatst en hoeven niet speciaal geprepareerd te worden Goede lokale ondersteuning

www.helmut-fischer.com

Ketone Resins Technologies P.O. Box 424 8260 AK Kampen The Netherlands

+31 (0)88 331 06 11 info@ketoneresins.com www.ketoneresins.com

We are ISO 9001:2015 certified by TüV

Vraag informatie aan via onze website

KRT is marktleider op het gebied van productie- en levering van ketonharsen voor onder andere coatings, drukinkten en kleefstoﬀen. Ketonharsen worden als co-binder toegepast ter verbetering van eigenschappen zoals glans, hardheid, hechting en drogingssnelheid. Met onze jarenlange ervaring en uitgebreide leveringsprogramma zijn wij de ideale partner voor uw productontwikkeling.

#48/2018 VERF&INKT 39

#NWS/VVVF

ATEX-REGELGEVING IN DE PRAKTIJK Hoe ziet de ATEX-regelgeving eruit en met welke aspecten moeten bedrijven rekening houden? Waar moet een ondernemer aan denken bij een uitbreiding of een magazijnindeling? Op 11 oktober legt Frank de Jager, consultant bij Paltrock BV, tijdens VVVF’s Themabijeenkomst Wetgeving uit hoe bedrijven de ATEX-regelgeving beheersbaar kunnen maken. Hij put daarvoor uit praktische voorbeelden en vult het aan met praktische tips over knelpunten rondom explosieveiligheid. Informatie: VVVF-ledennet

PROMOTIE VEILIGMETVERF.NL BIJ SCHILDERS In het najaar gaan de brancheverenigingen VVVF, VVVH en OnderhoudNL het gebruik van VeiligmetVerf.nl weer actief promoten bij schilders- en onderhoudsbedrijven. Met deze webtool kunnen alle partijen in de keten voldoen aan hun wettelijke verplichtingen voor het verstrekken van veiligheidsinformatiebladen. Tijdens de SGA Vakdagen op 6, 7 en 8 november 2018 in Gorinchem wordt deze keer gefocust op naamsbekendheid. Daarnaast zal er via social mediaberichten worden gewezen op de gebruiksvoorschriften van verfproducten. Informatie: www.VeiligmetVerf.nl

40 VERF&INKT #48/2018

LANDELIJKE STOFFENDAG De jaarlijkse Stoffendag is dit jaar bij te wonen op 12 december. De Reehorst in Ede staat dan weer in het teken van workshops, lezingen en ontmoetingen voor het middenen kleinbedrijf dat te maken heeft met stoffen. De landelijke Stoffendag wordt georganiseerd door de NVZ (reinigingsmiddelen), VVVF (verf en drukinkt), FME, VNCI en andere partijen, samen met VNO-NCW en MKB-Nederland. Informatie: www.stoffendag.nl

DISCUSSIE OVER TITAANDIOXIDE GAAT VERDER Tijdens de CARACAL-vergadering van 13 juni 2018 is weer uitvoerig gesproken over de voorgestelde classiﬁcatie van TiO2 als cat. 2 ‘verdacht carcinogeen bij inhalatie’. Verschillende landen zijn nog steeds fel gekant tegen dit voorstel, omdat er reeds andere wetgeving voor bestaat. Het Arbeidsomstandighedenbesluit is hiervoor bedoeld. Het voorstel staat dan ook nog steeds op de agenda. In september 2018 wordt gestemd over mogelijke oplossingsroutes. Informatie: zie VVVF-ledennet.

RESTRICTIES VOOR DI-ISOCYANATEN Vanuit verschillende organisaties worden maatregelen getroffen om de gezondheidsrisico’s van blootstelling aan di-isocyanaten te beperken. Er is een nieuwe Europese verordening in ontwikkeling voor restrictie. Voor Nederland stelt de Gezondheids-

raad een nog strengere grenswaarde voor. Het ministerie van SZW heeft een factsheet uitgebracht om werknemers te wijzen op de risico’s van blootstelling aan di-isocyanaten. Informatie: zie VVVF-ledennet.

ARBEID

VVVF/VLK ONTWIKKELT BUNDEL VEILIGHEIDSTIPS In het najaar lanceren de VVVF (verf en inkt) en VLK (lijmen en kitten) de bundel ‘Veilig werken’ met praktische veiligheidstips over allerhande onderwerpen. De tips zijn een aanvulling op het veiligheidsbeheerssysteem dat VVVF/VLK medio 2017 lanceerden. Een aantal onderwerpen komen ook aan bod in de arbocatalogus voor de verfen drukinktindustrie, die goed op elkaar aansluiten.

ADVIES COLLECTIEVE ROOSTERVRIJE DAGEN Volgens de cao voor de bereide verfen drukinktindustrie hebben bedrijven met een 40-urige werkweek 9,5 roostervrije dag beschikbaar. De VVVF geeft advies voor aanwijzing van collectieve roostervrije dagen, maar bedrijven kunnen er - met het oog op de bedrijfsactiviteiten - van afwijken. Informatie: zie VVVF-ledennet

HANDHAVING OP NIEUWE ARBEIDSOMSTANDIGHEDENWET Vanaf 1 juli 2018 kan Inspectie SZW gaan handhaven op de nieuwe verplichtingen in de Arbeidsomstandighedenwet. Deze wijzigingen werden per 1 juli 2017 doorgevoerd en er gold een overgangstermijn van een jaar. Van belang is dat werkgevers een nieuw contract hebben met hun arbodienst die in overeenstemming is met de nieuwe wetgeving. Informatie: zie VVVF-ledennet

OBSERVATIERONDE IN VERFFABRIEK Het is belangrijk dat medewerkers duurzaam en productief inzetbaar blijven. De VVVF en VLK organiseren daarom op 11 oktober 2018 weer een werksessie over veilig en gezond werken. Er zijn twee parallelsessies die de deelnemers allebei volgen. In de ene ronde krijgen ze informatie over arbozaken aan de hand van een praktijkcase en een interactief spel. In de andere ronde voeren ze een observatieronde uit in een gedeelte van de PPG-fabriek. Deelname staat alleen open voor leden van de VVVF en VLK. Informatie: VVVF-website

INFOR BLENDING BRANCHESPECEFIEKE SOFTWARE (SEMI-) PROCESINDUSTRIE

HANDIGE SOFTWARE VOOR MSDS-EN IN 34 TALEN!

ERP | BEHEER GEVAARLIJKE STOFFEN | LIMS | DOCUMENT UMENT MANAGEMENT

Recepturen, Berekening VOS-gehalte, Pigment/Vulstof-verhouding, Tracking and Tracing, Analysecertificaat, MSDS, REACH, GHS ........? Dan weten wij waar het over gaat! IT-Partner voor automatisering van al uw bedrijfsprocessen. Wij bieden volledig geïntegreerde ERP of deeloplossingen in de branches: • Chemie & Verf • Farmacie & Voedingssuplementen • Voeding & Drank • Verzorging & Cosmetica

Kade 40a

•

3371 EP Hardinxveld - Giessendam (The Netherlands)

•

+31 184 490 367

•

www.blending.nl

DOLS-INTERNATIONAL.EU

Chemicals and service … to boost your business! Besides the sale of chemical specialties, we serve our customers with technical support. Based on more than twenty-five years experience and ongoing investment in our service lab, we contribute to solve many physical-chemical formulation problems. ZUIDHOVEN 7N 6042 PB ROERMOND (NL)

T +31 (0)475 - 315 554 INFO@DOLS-INTERNATIONAL.EU

#48/2018 VERF& INKT 41

#NWS/VVVF

DUURZAAMHEID

INNOVATIE

MAATREGELENLIJST ENERGIEBESPARING UITGEBREID Begin 2017 heeft de VVVF met de overheid een erkende maatregelenlijst opgesteld voor de verfen drukinktindustrie. Voor importeurs gold reeds een maatregelenlijst voor bedrijfshallen. Het ministerie van EZK heeft de lijsten naast elkaar gelegd, de terugverdientijd nagerekend en nieuwe technieken geïnventariseerd. Dit resulteert in een uitbreiding van de erkende maatregelenlijsten voor energiebesparing voor alle sectoren. De publieke consultatie van deze aanpassingen vindt plaats in oktober 2018. Informatie: zie VVVF-ledennet

INNOVATIEDAG 2019 IN VOORBEREIDING De VVVF Themagroep Innovatie is bezig met de voorbereidingen voor de Coatings Innovatiedag, die zal plaatsvinden in het voorjaar van 2019. Belangrijke pijlers van de Coatings Innovatiedag zijn kennisoverdracht en netwerken. Deelname is dan ook interessant voor bedrijven actief in verf, drukinkt, lijm en kit, en alle toeleveranciers voor deze marktsegmenten. Kennisinstellingen, maar ook leveranciers van grondstoffen en apparatuur tonen op dit tweejaarlijkse evenement hun noviteiten. Informatie: zie VVVF-website

SME AGORA VOOR MIDDENEN KLEINBEDRIJF Voorafgaand aan de jaarlijkse conferentie organiseert CEPE een bijeenkomst voor het middenen kleinbedrijf. Dit jaar staat de SME Agora gepland op 26 september 2018 in Belgrado. Directeuren en managers uit het mkb gaan met elkaar in discussie in de vorm van een rondetafelgesprek. Discussieleider is André Viera de Castro, hij is bestuurslid van CEPE en tevens directeur van een middenen kleinbedrijf in de coatingsindustrie. Informatie: zie VVVF-ledennet

WISSELEND BEELD IN SECTOREN Afgelopen zomer heeft de VVVF weer de jaarlijkse Feiten & Cijfers gepubliceerd. In dit jaaroverzicht over 2017 zijn de totaalcijfers voor zowel de verf- als de drukinktindustrie weergegeven. Bovendien is een uitsplitsing gemaakt van de verschillende sectoren in de verfen drukinktindustrie. De sectoren laten over 2017 een gedifferentieerd beeld zien. Op de VVVF-site kan de uitgave worden gedownload bij ‘VVVF’ of maak gebruik van de zoekfunctie.

ALTIJD EN OVERAL OP DE HOOGTE BLIJVEN?

VVVF COMMUNITY REPAINT BREIDT UIT Het netwerk van Community Repaint breidt zich langzaamaan uit; een aantal gemeenten heeft recent informatie gevraagd om ook verfrestanten in te zamelen en een nieuwe bestemming te geven via kringloopwinkels. Het initiatief is van AkzoNobel, maar ook andere verﬂeveranciers leveren er inmiddels een belangrijke bijdrage aan door kennis te delen en de inzameling en herverdeling lokaal te stimuleren. De VVVF neemt de coördinerende rol steeds meer op zich en koppelt verﬂeveranciers lokaal aan gemeenteambtenaren, afvalverwerkers en kringloopwinkels. Community Repaint is begonnen in Engeland en onder deze projectnaam worden nu ook verfrestanten ingezameld in Nederland en België.

42 VERF&INKT #48/2018

• ERNAT 100

Lecithin based dispersing additives

LEDENVERGADERING VANENBURG Op dinsdagmiddag 13 november 2018 vindt VVVF’s ledenvergadering, de Vanenburg Conferentie, plaats in Putten. De leden krijgen een update over de activiteiten en ontwikkelingen binnen de VVVF. Externe spreker is Hans de Boer, voorzitter van VNO-NCW. Hij zal de leden toespreken over het economisch klimaat, de verwachtingen voor ondernemers in Nederland en de speerpunten van de ondernemersorganisatie. Informatie: VVVF-ledennet

• Pigments • Fillers • Minerals

Innovative Ingredients

Chemicals B.V. Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@er-bv.com - www.er-bv.com

#VVVF&PODIUM

VVVF&PODIUM VVVF BIEDT BEDRIJVEN EN KENNISCENTRA EEN PODIUM OM KENNIS EN ERVARING TE DELEN MET DE VERF- EN INKTBRANCHE

BYK-GARDNER / BENELUX SCIENTIFIC / BLENDING NEDERLAND / DOLS INTERNATIONAL / E & R / ESKENS PROCESS SOLUTIONS / EUROFINS PRODUCT TESTING / GRUPA AZOTY ZAK / HELMUT FISCHER MEETTECHNIEK / HILDERING PACKAGING / KETONE RESIN TECHNOLOGIES / SYNTRECO / TECHEMA / TQC SHEEN #48/2018 VERF& INKT 43

#VVVF&PODIUM

BYK-GARDNER GMBH

De nieuwe BYK-Gardner catalogus 2018 Met onze reputatie als “De Referentie” voor het testen van coatings en kunststoffen, hebben wij onze nieuwe catalogus 2018 in dezelfde geest voor u vernieuwd. De allernieuwste meetmethoden voor specifieke toepassingen met eenvoudige, gebruiksvriendelijke illustraties maken de inhoud snel begrijpelijk. Deze documentatie bevat bovendien een bijgewerkte index van verwijzingen voor internationale normen. In deze catalogus geven wij u een aantal nieuwe producten en oplossingen voor uw werkzaamheden op het gebied van Kwaliteitscontrole en R&D. Nieuwe high lights: • spectro2guide De nieuwe generatie kleureninstrumenten met innovatieve meetmethoden om kleur, glans en (volledig nieuw) fluorescentie te meten om de kleurstabiliteit te voorspellen. Topprestaties worden gecombineerd met eenvoudige bediening en gegevensanalyse - hiermee kunt u een efficiënt globaal kleurcontrolesysteem opzetten. • byko-spectra pro De nieuwe referentie voor visuele kleurevaluatie. Een innovatieve combinatie van LED en Halogeen-verlichting bereikt een nog nooit eerder vertoonde kwaliteit met CIE Class A - nu kunt u de dingen in het j juiste licht zien. BYK-Gardner GmbH Lausitzer Strasse 8 82538 Geretsried (D)

www.byk.com/instruments 06-12740468 joost.bakker@altana.com

Wenst u een exemplaar te ontvangen? Stuur dan een korte e-mail met uw gegevens.

BENELUX SCIENTIFIC BV

Overleven uw producten het klimaat? Zonlicht, warmte en vocht kunnen ernstige degradatie van uw producten veroorzaken, zoals bijvoorbeeld verkleuring, glansverlies, barsten, delaminatie, oxidatie of sterkteverlies. Schade door weersinvloeden of corrosie treedt zowel binnen als buiten op, en de ernst ervan kan zeer variabel zijn in verschillende klimaten. Zelfs materialen die goed bestand zijn tegen alleen zonlicht, of tegen vocht, kunnen ernstig degraderen bij blootstelling aan een combinatie van beide Betrouwbare weathering- en corrosie data kunnen u helpen onverwacht productfalen te voorkomen. Het testen van deze invloeden kan uw winst vergroten als u de resultaten gebruikt voor het selecteren van nieuwe (goedkopere) grondstoffen. Het helpt u uw bestaande producten te verbeteren en geeft u bij wijzigingen in receptuur inzicht in de invloed hiervan op de duurzaamheid van uw eindproduct. Al vele jaren is Q-Lab een uiterst betrouwbare leverancier van UV- en Xenontesters voor weatheringtesten, en zoutsproeikasten voor corrosietesten. De outdoor weathering sites in Florida en Arizona zijn daarbij essentiële aanvullingen. De waarde van outdoor testen wordt vaak ernstig onderschat, en de kosten zijn laag. Wij bieden u bovendien ondersteuning bij uw applicatie, bijvoorbeeld door het organiseren van workhops of inhouse trainingen. Benelux-Scientific 44 R.I. Straat 33 4051 AP Ochten

44 VERF& INKT #48/2018

www.benelux-scientific.nl 0344-655556 info@benelux-scientific.nl

Neemt u gerust eens vrijblijvend contact met ons op. Onze productspecialisten helpen u graag op weg bij uw testbehoeften.

#VVVF&PODIUM

BLENDING NEDERLAND BV

Veel voordeel koppeling Blending Envicon en Stoffenmanager® Al verschillende klanten van Blending Nederland BV hebben in de afgelopen tijd het voordeel ervaren van de beschikbare koppeling tussen Infor Blending Envicon en Stoffenmanager®. “Doordat er gebruik wordt gemaakt van reeds aanwezige informatie in Envicon, en de informatie naast individueel ook in bulk geëxporteerd kan worden scheelt dit de gebruiker veel tijd bij het aanleggen van de data in Stoffenmanager®”. Aldus Rudi van Hemert van Blending Nederland BV. Envicon (www.blending. nl), het managementsysteem voor gevaarlijke stoffen van Infor Blending, is speciaal ontwikkeld om bedrijven te helpen bij het beperken van de risico’s die optreden bij de omgang met gevaarlijke stoffen. Tevens helpt het u om snel en eenvoudig aan de eisen op het gebied van documentatie te kunnen voldoen. Stoffenmanager® (www.stoffenmanager.nl) is een online tool om de risico’s van het werken met gevaarlijke stoffen in kaart te brengen en de blootstelling daaraan te beoordelen en te beheersen. Het product wordt op de markt gebracht en verder ontwikkeld door Cosanta BV. De export die is ontwikkeld zorgt er voor dat de gegevens die al in Envicon staan, gemakkelijk over te zetten zijn naar Stoffenmanager®. Denk hierbij aan mengsels, concentraties en de stoffen waaruit de mengsels bestaan, stofgegevens (CAS-nummer, REAC-nummer, aggregatietoestand, grenswaarden etc.), mengselclassificaties (Symbolen, H&P Blending Nederland BV Kade 40a 3371 EP Hardinxveld-Giessendam

www.blending.nl 0184 606038 support@blending.nl

zinnen etc.), (fysische) eigenschappen, ADR gegevens, EHBO-zinnen en PBM’s. De exportfunctie wordt door Blending onderhouden en geüpdatet wanneer er nieuwe ontwikkelingen zijn.

DOLS INTERNATIONAL BV

DriCAT CV: Cost Effective Cobalt Alternatives Dura offers new drier technology to replace current cobalt driers: • DriCAT CV will reduce costs • DriCAT CV are one-to-one replacements • DriCAT CV do not require 1b reprotox labelling • DriCAT CV are good alternatives to polymeric cobalt • DriCAT CV reduce loss of dry after storage • DriCAT CV improve long term color retention and whiteness Please contact our office in Roermond for more information about our products and technical service possibilities.

Dols International BV Zuidhoven 7N 6042 PB Roermond

www.dols-international.eu 0475-315554 info@dols-international.eu

#48/2018 VERF& INKT 45

#VVVF&PODIUM

E & R B.V.

Nieuwe website van E & R B.V. online! www.er-bv.com E & R B.V. is al bijna 40 jaar uw vertrouwde partner in proces machines, maalmedia en grondstoffen voor de verfen inkt industrie. Vanaf heden kunt u een bezoek brengen aan onze nieuwe website, www.er-bv.com! Op onze nieuwe website vindt u een compleet overzicht van onze beide divisies, E & R Process Equipment en E & R Chemicals. Zo vindt u snel meer informatie over ons programma voor de verfen drukinkt industrie. Meer informatie over onze organisatie, ons team, onze partners waaronder NETZSCH, DEVREE, Jenag, Sachtleben Minerals, Dane Color (sterling & Swada), Blackbear Carbon, ERNAT100 en onze uitgebreide service mogelijkheden, incl. ons aanbod gereviseerde machines. Vraag eenvoudig informatie aan over onze producten en services en volg onze nieuwsberichten over vernieuwende grondstoffen en energie besparende procesmachines. Lees meer over onze deelname aan diverse vakbeurzen, onze technische seminars & recente projecten. E & R B.V. Stoomloggerweg 1 3133KT Vlaardingen

www.er-bv.com 010 4601544 info@er-bv.com

www.er-bv.com

ESKENS PROCESS SOLUTIONS BV

Nieuwe D-MIKXS dissolvers van ESKENS PROCESS SOLUTIONS De D-MIKXS dissolvers zijn geschikt voor het mengen van verschillende vloeistoffen, het oplossen van droge stoffen in vloeistoffen en het dispergeren of benatten van deeltjes in een vloeistof. Vanuit hun jarenlange ervaring hebben de engineers van ESKENS PROCESS SOLUTIONS de D-MIKXS optimaal ontworpen voor een ergonomische gebruik en een eenvoudige reiniging. Probleemloos mengen: - In de basisuitvoering is een motor van 4 kW voorzien, maar een lichtere kan ook. - De motor is voorzien van een frequentieregelaar en zorgt steeds voor een optimaal resultaat, ook wanneer de viscositeit van het product tijdens het dispergeren toeneemt. - Standaard wordt de D-Mikxs geleverd met een dispergeerschijf. - Voor het vastklemmen van het meng-vat is standaard een spanband voorzien. - Als optie zijn manuele of elektrisch bediende klemarmen beschikbaar.

Eskens Process Solutions bv Distributieweg 6 2404 CK Alphen aan den Rijn

46 VERF& INKT #48/2018

www.eskens.com +31 (0)172 468046 info@eskens.com

Veilig mengen en eenvoudig reinigen: - De aandrijving is weggewerkt in de achterwand en de as is volledig afgeschermd - De mixer start pas als het deksel op zijn plaats ligt en het vat goed vastgeklemd is. - Er is een twee-hands-bediening voorzien en alle beweegbare mechanische delen zijn in de kolom ingewerkt. KORTOM EEN MACHINE DIE DOORDACHT ONTWORPEN IS

#VVVF&PODIUM

EUROFINS PRODUCT TESTING A/S

“Best in class” certification for low product emissions Eurofins Indoor Air Comfort Gold certification is Europe’s most comprehensive label for verifying low product emissions. The certification program combines relevant specifications and requirements in a single label to ensure that health and safety criteria for product emissions have been met. Consumers in many markets are increasingly aware of the importance of indoor air quality and the health risks posed by pollutants in products. As a result, there is increasing demand for products that have been verified by a reputable independent authority to be safe and environmentally friendly. Eurofins Indoor Air Comfort Gold certification provides annual assurance of product quality through testing in a test chamber combined with inspection of product sites. The Gold label helps promote low-emitting products, showing compliance with all of the latest mandatory as well as voluntary European requirements. Manufacturers also save money by only paying for one test instead of several. Eurofins Product Testing, the world’s leading organization within product emission testing, has developed the certification program. It has been based on Eurofins’ 30 years of collective knowledge and experience from a global organizaEurofins Product Testing A/S Smedeskovvej 38 8464 Galten - Denmark

www.eurofins.com/iac +31 652847018 SanderAalders@eurofins.com

tion of more than 30,000 employees.

GRUPA AZOTY ZAK S.A.

Discover OXO Segment - choose trusted solution Grupa Azoty ZAK S.A. is one of the largest chemical manufacturers in Poland and a member of Grupa Azoty capital group - a 2nd largest European producer of mineral fertilizers. The Company’s products are geared towards the following sectors of the economy: agriculture, construction industry, chemical processing, and the plastics industry. Grupa Azoty brands and products Zaksan®, Salmag®, Oxoviflex® and OXO alcohols are considered top products in their application sectors and highly recognised by users in Poland and abroad. The OXO Segment is an important element of Gupa Azoty core business. We operate the most technologically advanced plants in Europe which are located in Southern Poland at Grupa Azoty ZAK S.A. We have been producing plasticizers since 1954 and OXO alcohols since 1986. With 50 kT/year on-purpose plant, we are number one European producer of non-phthalate DEHT plasticizers which is trade under Oxoviflex® brand. It has been positively tested for usage in food packaging and child toys according to European regulation. Our product range tends to be called “smart additives”. They are made according to stringent European standards concerning chemicals – REACH. Meet our OXO products: OXO alcohols, plasticizers and aldehydes. Discover Grupa Azoty ZAK S.A. Mostowa 30A 47-220 Kedzierzyn-Koźle, Poland

www.grupaazoty.com +48 77 481 20 00 oxoplast@grupaazoty.com

the technology of tomorrow based on years of experience. For futher information, please visit: www.oxoplast.com

#48/2018 VERF& INKT 47

#VVVF&PODIUM

HELMUT FISCHER MEETTECHNIEK BV Fischer ontwikkelt en produceert al meer dan 60 jaar zeer geavanceerde meetinstrumenten. Nu gebruiken we deze ervaring in meettechnologie op het gebied van automatisering en industrie 4.0. Met meer dan 300 geïnstalleerde inlinesystemen over de hele wereld, bieden we geavanceerde, geautomatiseerde meetoplossingen, van standaard producten tot op maat gemaakte oplossingen. Steeds meer klanten kiezen voor een geautomatiseerde oplossing voor hun kwaliteitscontrole waarbij bijvoorbeeld, in tegenstelling tot handmatig meten, de robot de meetsonde altijd perfect verticaal positioneert, zelfs op gebogen delen. Deze constante meetomstandigheden maken het mogelijk om zeer fijne verschillen in de coatingkwaliteit te ontdekken en om zo het productieproces te verbeteren. Een net zo belangrijk aspect van een geautomatiseerd meetsysteem is het samenvoegen van meetdata naar hoger gelegen MES/SCADA systemen. Hierbij worden de meetresultaten “live” samengevoegd met gerelateerde data uit het productieproces. Bent u benieuwd naar de mogelijkheden van een geautomatiseerd meetsysteem? Neem dan contact met ons op. We adviseren u graag over de mogelijkheden en komen vrijblijvend bij u langs om uw situatie te beoordelen en om te zien welk Helmut Fischer Meettechniek BV Tarasconweg 10 5627 GB Eindhoven

www.helmutfischer.nl 040 2482255 info@helmutfischer.nl

oplossing het beste bij uw situatie past. Helmut Fischer, “Measuring Made Easy”

HILDERING PACKAGING B.V.

De boel bij elkaar houden. Zo eenvoudig kan het zijn. Soms wil je meer dan een afgevuld blik leveren. Een tweede blikje, een tube of pouch met daarin bijvoorbeeld een verharder, plamuur of decoratieve glitters. Of een stuk gereedschap of een uitgebreide handleiding. Het is dan een hele toer om het blik en toebehoren als één complete verpakking in het schap te krijgen. Blisteren is een optie, maar relatief kostbaar en de verpakking moet meestal opgehangen worden. De losse onderdelen kunnen ook aan de balie meegegeven worden, maar dat gaat natuurlijk wel eens mis. Een makkelijkere oplossing is het gebruik van de 2K kappen van Hildering Packaging. Deze passen perfect op een hele reeks blikverpakkingen (0.75, 1.0 en 2.5 liter) en zijn in verschillende hoogtes verkrijgbaar. Ze kunnen zelfs op specificatie gemaakt worden, zodat het tweede (of derde, vierde, vijfde) onderdeel er exact in past. De 2K kappen zijn transparant, dus je kan de inhoud goed zien. Ze klikken eenvoudig op de blikrand en blijven goed zitten tijdens transport. Zo krijgt de eindgebruiker alles wat hij nodig heeft in één verpakking aangeboden. Bij het openen gaat de kap niet kapot, dus hij is opnieuw te plaatsen. Wel zo Hildering Packaging Zandvoorstraat 69 1976 BN IJmuiden

48 VERF& INKT #48/2018

www.hildering.com +31 (0) 255 510 409 info@hildering.com

handig wanneer je de verpakking niet in één keer wilt leegmaken. Interesse? Vraag naar de uitgebreide mogelijkheden.

#VVVF&PODIUM

KETONE RESIN TECHNOLOGIES

KRT: Constante focus op kwaliteit en innovatie Ketone Resin Technologies is een van de marktleiders op het gebied van ketonharsen en aldehydeharsen. Ketonharsen zijn ook wel bekend onder de benamingen polyketonhars en keton-aldehydehars. Het zijn condensatieprodukten van cyclohexanon en formaldehyde, en bevatten zowel carbonyl- als hydroxylgroepen. Ketonharsen worden toegepast als co-binder in verven, drukinkten, kleefstoffen en polyurethaanharsen. Zij verhogen drogingssnelheid, en verbeteren ook diverse andere eigenschappen zoals pigmentbevochtiging, hardheid en glans. Verder worden ketonharsen gebruikt om de hechting op substraten zoals PE, PP en PVC te verbeteren. Het team van Ketone Resin Technologies heeft een brede kennis en jarenlange ervaring op het gebied van R&D en het gebruik van ketonharsen in alle mogelijke toepassingen. Dit stelt ons in staat om actief bij te dragen aan de productontwikkeling van onze klanten. Ketone Resin Technologies werd in 2016 als een van de eerste bedrijven in Europa door TÜV gecertificeerd voor de nieuwe ISO 9001:2015 norm. Voor een persoonlijk advies is het voldoende om een email te sturen naar ons Ketone Resin Technologies Postbus 424 8260 AK Kampen

www.ketoneresins.com 088-3310661 info@ketoneresins.com

team: info@ketoneresins.com Meer informatie kunt u vinden op: www.ketoneresins.com

SYNTRECO B.V.

LEUNA-Harze investeert in nieuwe fabriek voor epoxyharsen LEUNA-Harze GmbH heeft meer dan 45 miljoen Euro geïnvesteerd om de productiecapaciteit van epoxyharsen op het chemiecomplex Leuna uit te breiden. Met deze nieuwbouw kan aan de stijgende vraag in de windindustrie en bouwchemie worden voldaan. Het bedrijf heeft sinds 1995 circa 340 miljoen euro in nieuwe fabrieken geïnvesteerd. Er zijn inmiddels vergevorderde plannen om de productiecapaciteit nog verder uit te breiden met twee nieuwe fabrieken. De investering in de nieuwe fabriek voor reactieve verdunners bedraagt 15 miljoen euro, en voor kleefstoffen bedraagt de investering rond 5 miljoen euro. LEUNA-Harze realiseerde in 2016 een jaaromzet van 120 miljoen euro, en heeft momenteel ongeveer 200 medewerkers in dienst, waarvan 15 stagiaires en afstudeerders. De nieuwe fabrieken zullen werk bieden aan nog eens 20 hooggekwalificeerde medewerkers. Het leveringsprogramma van LEUNA-Harze is in de afgelopen twee jaar uitgebreid met een aantal nieuwe epoxyverharders, waaronder polyamide-verharders voor protective coatings, en cycloalifatische verharders voor vloercoatings. LEUNA-Harze versterkt hiermee haar leidende positie in de wereld van epoxyharssystemen voor toepassingen zoals coatings, constructie, kleefstoffen en composieten. Syntreco B.V. De Rijnlandse Roe 5 8252 JS Dronten

www.syntreco.com (088) 3310600 info@syntreco.com

Syntreco B.V. is exclusief distributeur van LEUNA-Harze GmbH in de Benelux. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de heer Martin Schut van Syntreco.

#48/2018 VERF& INKT 49

#VVVF&PODIUM

TECHEMA BV

Maak kennis met de fabrieksservice van Techema Vele klanten zijn bekend met de servicedienstverlening van Techema. Service aan laboratorium en productie apparatuur, het “on site” inventariseren van slijtage en veiligheidsnormen, het plaatsen en installeren van nieuwe machines en het retrofitten van bestaande machines. Conditie monitoring, doelt op herkenning en identificatie van verslechteringsfactoren, om maatregelen te kunnen nemen ter voorkoming van storingen. Dit garandeert de betrouwbaarheid van de installatie op het hoogst mogelijke niveau en verlaagt het risico van schade en kosten van ongeplande stilstand met als belangrijk voordeel verlaging van de onderhoudskosten. Inspectie, het juiste advies is het resultaat van gedetailleerde inspecties op locatie of in onze werkplaats. Gebaseerd op gestandaardiseerde methodes, kunnen wij in samenwerking met de klant het juiste onderhoud adviseren. Factory service support, aandrijvingen, elektromotoren, mechanische as-afdichtingen (mechanical seals) en tandwielkasten een breed scala aan apparatuur dat Techema voor u kan reviseren, repareren of onderhouden. Een breed netwerk van leveranciers garandeert levering van de juiste en originele reservedelen en een continue professionele ondersteuning omdat wij hierdoor op de hoogte blijven van de laatste technische ontwikkelingen. Techema bv Damzigt 58 3454 PS De Meern

www.techema.nl 0348-402524 info@techema.nl

Reparatie en revisie, wij behandelen alle benodigde werkzaamheden in de keten: ontmanteling, revisie, reparatie, herinstallatie en inbedrijfstelling

TQC SHEEN

TQC en Sheen Instruments verder als TQC Sheen Eind vorig jaar werd het Britse bedrijf Sheen Instruments overgenomen door TQC BV uit Nederland. De twee merken zijn nu samengevoegd in het nieuwe TQC Sheen-label. Innovatie en vertrouwen TQC is een Nederlandse fabrikant van verftestapparatuur die bekend staat om zijn innovatieve aanpak en baanbrekende ontwikkelingen. Sheen Instruments heeft een geschiedenis van meer dan 70 jaar als fabrikant van laboratoriumapparatuur voor de verfindustrie. Het nieuwe TQC Sheen label vertegenwoordigt misschien wel de meest uitgebreide reeks verftestapparatuur, variërend van een breed scala aan viscositeitsmeters, automatische filmapplicators, schrob- en krastesters tot glans- en kleurmeters, diktemeters, droogtijdtesters, enz. Nederlands wereldmerk Het hoofdkantoor van TQC Sheen bevindt zich in Capelle aan den IJssel, waar de productie, logistiek, het toepassingslaboratorium en het R & D-centrum van het bedrijf zijn gevestigd. De TQC Sheen-groep heeft verkoopkantoren in Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Verenigde Staten, Italië, Singapore en Zuid-Korea en een wereldwijd netwerk van toegewijde distributeurs. TQC Sheen Molenbaan 19 2908 LL Capelle aan den IJssel

50 VERF& INKT #48/2018

www.tqcsheen.com (010) 7900100 info@tqcsheen.com

#VVVF/ KALENDER 11/10/2018 Themabijeenkomst Wetgeving & Veilig werken 01/11/2018 Veiligheidsdag 13/11/2018 VVVF-ledenvergadering Vanenburg Conferentie 15/11/2018 Training SUMI 12/12/2018 Stoffendag

DOWNLOAD DE VEILIGHEIDSINFORMATIEBLADEN

Voor meer informatie zie www.vvvf.nl

VOLG ONS

Kijk op www.veiligmetverf.nl

COLOFON VERF&INKT MAGAZINE Verf&Inkt is een uitgave van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF). De VVVF behartigt de belangen van de Nederlandse verfen drukinktindustrie. Het blad wordt verspreid onder leden van de branche-organisatie en externe relaties. Verf&Inkt verschijnt vier keer per jaar. Verf&Inkt wil een opinieblad zijn. Dat betekent dat van VVVF-standpunten afwijkende meningen niet uit het blad geweerd worden. REDACTIE Adriaan van Hooijdonk (hoofdredacteur) E: hooijdonk@vvvf.nl Catelijne Hopmans (communicatie VVVF) E: hopmans@vvvf.nl

Marloes Hooimeijer, Esther Rasenberg (eindredactie)

Meld u aan via info@vvvf.nl en u krijgt zo spoedig mogelijk bericht.

VORMGEVING StudioDAM, Amsterdam

Meer informatie: T: 070-444 0680 E: info@vvvf.nl.

ADVERTENTIEACQUISITIE Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T: 070-323 4070 E: dm@mooijmanmarketing.nl

OVERNAME Overname van artikelen uit Verf&Inkt is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. In de meeste gevallen zal die graag worden gegeven.

Advertenties vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie. DRUK Impressed, Pijnacker ABONNEMENTEN Wie werkzaam is in de verfen drukinktindustrie of op een andere wijze direct of indirect bij de verfen drukinktindustrie betrokken is, kan in aanmerking komen voor een kosteloos abonnement op Verf&Inkt.

ISSN: 2468-421X UITGEVER VVVF Postbus 241 2260 AE Leidschendam T: 070-444 0680 E: info@vvvf.nl www.vvvf.nl

© VVVF Alle rechten voorbehouden. Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbestand) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de VVVF. De bij toepassing van art. 16B en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopiëren, dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomenheden.

voor alle soorten vulgoed

voor meer componenten

voor impact op het schap

voor veilig transport

Al 60 jaar de beste verpakkingsoplossingen speciaal voor verf en chemie www.hildering.com