“We moeten ons grote zorgen maken” Het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde (CRG) van de Vrije Universiteit Brussel en het UZ Brussel bestaat dit jaar 25 jaar. Een kwarteeuw vooruitstrevend wetenschappelijk onderzoek van het allerhoogste niveau dat leidde tot talrijke wereldprimeurs én duizenden gelukkige ouders. Diensthoofd prof. dr. Paul Devroey blikt terug en kijkt vooruit.
De mijlpalen Al 25 jaar lang levert het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde (CRG) baanbrekend werk op het vlak van de voortplantingsgeneeskunde. Een terugblik op de sleutelmomenten in deze successtory met wereldfaam. Prof. Paul Devroey en pionier prof. em. André Van Steirtegem
1980: Eerste spermabank In het UZ Brussel, toen nog AZ-VUB, wordt een sperma bank geïnstalleerd.
1980: Eerste vruchtbaarheidsbehandelingen De pasopgerichte afdeling fertiliteit van het UZ Brussel biedt voor het eerst vruchtbaarheidsbehandelingen aan. 1982: Ook voor alleenstaande en lesbische vrouwen Vanaf nu worden ook lesbische of alleenstaande vrouwen met een kinderwens geholpen. 1983: Geboortejaar CRG De afdeling fertiliteit van het UZ Brussel wordt omgedoopt tot Centrum voor Reproductieve Geneeskunde. 1985: Eerste baby uit ingevroren embryo Het CRG start in 1984 met het invriezen van overtallige embryo’s die in-vitro zijn ontstaan. Een jaar later wordt in België de eerste baby geboren uit een ingevroren en gedooid embryo. 1986: Premenopausale vrouw wordt zwanger van een donorembryo Een premenopausale vrouw – in dit geval een vrouw die geen eierstokken meer had – krijgt een ingevroren en gedooid donorembryo ingeplant en wordt zwanger. Deze zogenaamde ‘prenatale adoptie’ is opnieuw een primeur van het CRG. 1991: Eerste ICS-zwangerschap De eerste zwangerschap ter wereld die ontstaat na in-vitrobevruchting via ICSI, de techniek waarbij één zaadcel in de eicel wordt geïnjecteerd, is een feit. 1994: Eerste baby via ICS na een PGD Opnieuw een wereldprimeur. Na samenwerking met het Centrum voor Medische Genetica (CMG) wordt de eerste baby ter wereld geboren na een PGD (pre-implantatie genetische diagnose)behandeling. Dankzij PGD kan een diagnose uitgevoerd worden op embryo’s van ouders die genetisch belast zijn en dat vóór er een in de baarmoeder wordt teruggeplaatst. 2003: Eerst stamcellijn uit een menselijk embryo Het CRG en het CMG ontwikkelen als eersten in België een stamcellijn uit een menselijk embryo. 2005: Eerste Belgische donorbaby De eerste Belgische saviour baby (of donorbaby) wordt, opnieuw in samenwerking met het CMG, verwekt.
16
Akademos
JG.11 - NR.4 - 10.2008
Prof. dr. Paul Devroey
Als u terugkijkt op de afgelopen 25 jaar, wat is voor u dan de belangrijkste doorbraak die jullie verwezenlijkt hebben? Paul Devroey: “Zeker en vast de techniek, waarbij we in geval van mannelijke onvruchtbaarheid een zaadcel in de eicel kunnen brengen. Dat betekent dat men de vruchtbaarheid heeft teruggebracht tot celniveau en dat er dus miljoenen mannen, die vroeger geen kinderen konden verwekken, nu vader kunnen worden van hun eigen kind. De techniek wordt vandaag in elk labo ter wereld gebruikt en zal de volgende twee tot driehonderd jaar belangrijk blijven. Daarnaast is ook de ontwikkeling van de pre-implantatie genetische diagnose (PGD) een mijlpaal.” Hoe werd er in de beginjaren gereageerd op het werk dat jullie verrichtten? Paul Devroey: “Men gedroeg zich wat afstandelijk. Er heerste een dubbel gevoel. Enerzijds ging het om onvruchtbaarheid, wat toch een probleem is waar 1% van de bevolking mee kampt. Anderzijds beoordeelde men ons werk vanuit bepaalde filosofische hoek zeer negatief. We onderzochten immers embryo’s en analyseerden sperma. Maar al bij al is men in België altijd heel rationeel omgegaan met de nieuwe technologie die we ontwikkelden. Dat heeft tot een acceptabele wetgeving geleid, die de