11 minute read
Carnaval, een feest voor iedereen
CARNAVAL IS EEN
Na fascinerende reizen naar Rusland in de Carnaval 2021 is nagenoeg geruisloos aan afgelopen maanden, heeft de HEVO-reisons voorbij gegaan. Het zoveelste feescommissie, op verzoek van een aantal telijke evenement dat niet door kon gaan leden, besloten in het voorjaar van 2020 vanwege corona. Het inspireerde Harrie naar Israël te gaan. Nogarede om onderstaande tekst over de oorsprong van Carnaval in te sturen.
Advertisement
Waar komt toch dat hardnekkige misverstand vandaan dat Carnaval (Vastenavond) een Katholiek feest zou zijn. Het feest is al eeuwenoud en werd gevierd in het voorjaar. De koude of koudere periode was voorbij, oude voorraden konden opgemaakt worden want alles ging weer groeien en bloeien. De Mesopotamiërs, uitvinders van het wiel en irrigatie van droge gronden, bouwers van de eerste steden, vierden het al. Deze bevolkingsgroep, levend tussen de Tigris en Eufraat wordt gezien als de eerste groep rechtop lopende mensen die aarde bevolkten. Omdat deze mensen nog niet wisten, hoe het kwam dat het licht en donker werd, hoe alles groeide en bloeide, dichtten ze dit toe aan goden. En die hadden ze verscheidene. Die goden moesten verwend worden er werd dan ook veel geofferd. In den beginne waren er zelfs mensenoffers, de koning trad voor een dag af en er werd een nieuwe koning gekozen, meestal een ter dood veroordeelde, deze werd aan het eind van de dag geofferd. Later werd dit bier, als offer en Godendrank, schapen, levensmiddelen, enzovoort. Samenhangend met het landbouwseizoen werd in het voorjaar 12 dagen gefeest, geofferd en gebeden.
Grieken en Romeinen
Het volk verspreidde zich en meerdere stukken van de wereld werden bevolkt. Deze zich verspreidende groepen namen de ‘voorjaarsfeesten’ met zich mee. In andere streken ging men daar andere goden en verhalen aanhangen. De Grieken hadden het verhaal van de Godin van de vruchtbaarheid, Demeter, en haar dochter Persephoné. De Romeinen gingen de periodes van volle manen namen geven en er een kalender van maken, de zogenaamde Juliaanse kalender. De Romeinen gingen in het voorjaar het nieuwe jaar vieren, wat al gebeurde met festiviteiten, optochten, satirische toneelstukjes. Dit feest was het zogenaamde Spurcula, hetgeen vies betekent. Februari betekent schoonmaken, al het oude eruit en het nieuwe jaar kan beginnen.
FEEST VOOR IEDEREEN!
Na fascinerende reizen naar Rusland in de Katholieken afgelopen maanden, heeft de HEVO-reisIn die tijd ontstond ook het Rooms-Katholieke gecommissie, op verzoek van een aantal loof. De Katholieken werden zelfs steeds machtiger leden, besloten in het voorjaar van 2020 en gingen hun eigen feest en gedenkdagen creëren naar Israël te gaan. en vieren. Alle heiligen kregen een eigen feestdag maar de voornaamste werden toch wel Kerstmis, Pasen en Pinksteren. Met Pasen kwam meteen het probleem; Pasen wordt namelijk niet op een vaste datum gevierd maar wisselt steeds in verband met de maanstanden. Pasen valt altijd op de 1e zondag na de 1e volle maan na 21 maart. Men had voor de Pasen een 40 dagen durende vastentijd in het leven geroepen. Omdat deze periode van vasten steeds wisselde, vielen de voorjaarsfeesten wel eens midden in die vastentijd. Dit heeft een hele tijd geduurd totdat in een Concilie van Benevento de Paus en zijn kardinalen in de 11e eeuw (1091) besloten dat feesten mocht, maar niet meer in de vastentijd. Vanaf toen werd het feest daarom gevierd op de avond voor de vastentijd. Zo ontstond dus Vastenavond, een feest voor iedereen!
Verbod Protestanten
De voorjaarsfeesten werden overal in de een of andere vorm gevierd door zowat alle geloofsrichtingen. Dat hier verandering in kwam gebeurde tijdens de reformatie. De gangmakers hiervan, Luther en Calvijn waren Katholiek. Zij waren het echter niets eens met alle uitwassen van het geloof, zoals verkopen van aflaten bijvoorbeeld en het vereren van heiligen. Luther had daar al 95 stellingen over op papier gezet en had deze gepubliceerd. Zij wilden eigenlijk het geloof van binnenuit veranderen en/of verbeteren! Vooral na de 80-jarige oorlog (1568-1648) werd Nederland een Protestants gestempelde natie. Predikanten maakten bezwaar tegen de ‘Roomse feesten’. Toen de gereformeerden onder aanvoering van Frederik Hendrik in 1629 de stad overnamen werden de openbare Vastenavond vieringen verboden, deze werden dan ook veelal binnenkamers gevierd. Dit gold voor zowel Vastenavond/Carnaval alsook Sinterklaas. Dat Vastenavond aanvankelijk niets met het geloof te maken had, was niet tot hen doorgedrongen.
Weer feesten in het openbaar
Dit duurde totdat Napoleon hier zijn broer op de troon zette, begin negentiende eeuw. De katholieken mochten hun eigen kerken weer gebruiken en de Christelijke feesten mochten weer openbaar gevierd worden. Zo ook het Vastenavond/Carnaval wat niet echt gestorven was maar openbaar weer tot leven kwam. Tegenwoordig is het gelukkig zo dat in het noorden van ons land ook Carnaval gevierd wordt. Niet zo onstuimig en groots als in het zuiden maar wij zijn dan ook Bourgondiërs! Sinterklaas wordt zelfs alweer sinds 18e eeuw in geheel Nederland gevierd.
Meer informatie:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Carnaval
Hoewel er in het afgelopen corona-jaar veel stil lag bij HEVO was er ook vrijwilligerswerk dat gewoon doorging. Zo is HEVO-Magazine in 2020, geheel op schema, 8 keer verschenen en bij de leden thuisbezorgd. De 64 bezorgers hebben tegen kerst zelfs nog een 9e ronde gemaakt met een kerstattentie van het bestuur. Carla Couwenberg, sinds 7 jaar coördinator van de bezorggroep, heeft dus ook het hele jaar door gewerkt. Wel verviel na 11 maart 2020, toen HEVO in lockdown ging, haar andere vrijwilligerswerk: ze is ook ziekenbezoeker, inval-gastvrouw in De Ontmoeting en lid van de keukenbrigade. Het is voor deze brede inzet voor HEVO waarvoor ze in 2019 een van de genomineerden was voor de titel vrijwilliger van het jaar. Maar op 10 maart, de dag vóór de HEVO-lockdown, werd ze plotseling ziek.
CARLA COUWENBERG:
Na fascinerende reizen naar Rusland in de Carla, op 10 maart 2020 werd je erg ziek en Jullie bezorgen dus niet overal? afgelopen maanden, heeft de HEVO-reisbleek je corona te hebben. Hoe verliep dat, Nee, voor plaatsen als Vlijmen, Vught, Nuland of commissie, op verzoek van een aantal en hoe is het nu met je? verder weg heb ik helaas geen bezorgers. Leden leden, besloten in het voorjaar van 2020 Mijn conditie van voor die tijd heb ik nog steeds die daar wonen worden geacht het magazine zelf naar Israël te gaan. niet terug. Ik kon altijd alles! Op dinsdag 10 maart op te halen in De Ontmoeting, bijvoorbeeld als ze 2020 had ik ‘s ochtends nog bardienst gedaan in er toch zijn voor een activiteit. Alleen met kerst De Ontmoeting en in de middag een kleinkind van hebben ook zij een attentie in de brievenbus geschool gehaald. Die avond werd ik doodziek. Ik was had, we vonden dat we dat moesten doen. Het bebenauwd, heel moe, had geen eetlust en geen reuk stuur heeft toen ook geholpen met bezorgen. en smaak. Ook mijn man Ton werd ziek, maar in mindere mate. Ik had dus alle symptomen van corona, maar in die begintijd was het nog niet mogelijk om getest te worden. Ik ben 4 weken heel ziek geweest. De buren haalden de boodschappen. Veel geslapen, en daarna nog maandenlang vermoeid. Ook nu nog, als ik een trap op loop, dan loop ik daarna te hijgen, wat ik daarvoor nooit had. Ook mijn reukvermogen heb ik nog niet echt terug.
Je bent coördinator van de bezorggroep van HEVO-Magazine. Zijn er echt 64 bezorgers?
Jazeker. HEVO heeft nu 2.700 leden, dus gemiddeld heeft een bezorger 40 adressen. In de praktijk is dat gemiddelde iets lager, want er zitten echtparen bij. En we bezorgen alleen in Rosmalen, Den Bosch, Berlicum en Vinkel, dus adressen daarbuiten tellen ook niet mee voor het gemiddelde. Er zijn trouwens verscheidene bezorgers die een stuk meer dan 40 adressen afwerken. Daartegenover zijn er ook die flink op leeftijd zijn en alleen hun eigen appartementengebouw of hun eigen woonbuurtje doen.
Bezorgen: dat is bewegen in de buitenlucht in je eigen tempo waarbij je je ook nog nuttig maakt. Een ideale combinatie! Je zult wel een flinke wachtlijst hebben.
Nou nee. Wel een reservelijst met 10 namen, maar dat zijn mensen die willen invallen als er iemand tijdelijk uitvalt en geen eigen rayon willen. Dus moet ik telkens als een bezorger om welke reden dan ook stopt actief op zoek naar een nieuwe. Gelukkig krijg ik bijna altijd na de halfjaarlijkse kennismakingbijeenkomst voor nieuwe leden van Peter de Leeuw een paar namen van mensen die bezorger willen worden. Dat is als je nieuw bent ook een goeie manier om je meer verbonden te gaan voelen met HEVO. Maar ik snap het ook niet hoor, dat er niet veel meer mensen zich bewust aanmelden als bezorger omdat ze graag willen bewegen.
Je hebt zelf ook een rayon?
Ik viel vroeger altijd in bij ziekte of vakantie, waardoor ik in de loop van de jaren alle rayons wel ken. Maar sinds medio vorig jaar doe ik zelf een rayon in
Na fascinerende reizen naar Rusland in de Den Bosch. Dat is een rayon dat alsmaar uitbreidt, naambordje. Ton gaat dan telefonisch proberen de afgelopen maanden, heeft de HEVO-reiswant we krijgen steeds meer leden in de stad. Le- mensen te bereiken om te vragen naar hun nieuwe commissie, op verzoek van een aantal den wonen daar wel verder verspreid, over mijn 50 adres. leden, besloten in het voorjaar van 2020 Bossche adressen doe ik met de fiets wel een hele naar Israël te gaan. middag.
Op de bezorgdag zag ik vaak de gang van De Ontmoeting vol staan met witte plastic tassen, gerangschikt op rayonnummer. Ben jij degene die ze daar neerzet?
Nou dat inpakken en klaarzetten van de tassen doe ik niet alleen hoor. Dat doen we met zijn vieren, Wim en Marij Stevenaar, Nancy Verstappen en ik. Wim en Marij doen dat al jaren, al ten tijde van mijn voorganger Jan Hoofs. Het is ook wel nodig dat we met zijn vieren zijn, want het is zwaar werk. Een doos met 100 exemplaren van H-M weegt 10 kilo. En er zijn 27 van die dozen! Dan komt er soms ook nog een bijlage bij: de Seniorenwijzer, of het boekje van de Algemene Vergadering. Dat is dus extra tillen en sjouwen. We hebben trouwens geen witte plastic tassen meer tegenwoordig, maar kleurrijke herbruikbare canvas HEVO-tassen.
Hoe kom je aan de adressen?
De adreslijsten worden gemaakt door Ton Verbunt van de ledenadministratie. Die maakt van elk rayon een uitdraai op postcode. Dat moet voor elke aflevering opnieuw, want er verandert voortdurend van alles, er komen leden bij of ze vallen af of ze verhuizen. Tussen 2 bezorgdata in geef ik mutaties door aan Ton. De bezorgers melden het bij mij als ze stuiten op een onbewoond huis of op een ander
STILZITTEN IS
Vroeger werd altijd aangekondigd dat HEVO-Magazine op een bepaalde datum bezorgd zou worden, maar ik zag dat je dat veranderd hebt.
Ja, in de Nieuwsbrief staat voortaan: “Dit nummer wordt verspreid vanaf dag x en op de dagen erna”. Dat komt omdat het sommige bezorgers, zeker als ze op leeftijd zijn, niet lukt om alles op dezelfde dag nog in de brievenbussen te krijgen. En bij ziekte kan ik niet altijd nog voor die dag een vervanger vinden. Dan regende het telefoontjes: “Carla, ik heb het magazine niet gekregen”.
Kost de coördinatie van de bezorgers veel tijd?
Ik word veel gebeld. Bezorgers bellen als ze ziek zijn of verhinderd, dan neem ik contact op met mensen van de reservelijst. En nieuwe bezorgers moeten uitleg krijgen. Maar vergaderen doe ik niet, ik moet in de weer kunnen zijn, stilzitten is niets voor mij. Peter de Leeuw is mijn contactpersoon voor het bestuur, de communicatie met hem gaat over de mail.
Je bent ook lid van de werkgroep ziekenbezoek van de commissie Omzien?
Toen die werkgroep werd opgericht in 2017 heb ik me meteen aangemeld. Ik heb eerst de training gespreksvaardigheid gedaan en bezoek sindsdien
NIETS VOOR MIJ !
regelmatig een paar langdurig zieke leden. Op het ogenblik heb ik er 4 op mijn lijstje. Bezoeken kan nu niet door corona, in plaats daarvan hou ik telefonisch contact. Met een van hen doe ik dagelijks online een spelletje Wordfeud, zo kan ik haar een beetje in de gaten houden.
En je bent penningmeester van de EHBO- Vereniging Rosmalen?
Al 25 jaar. Ik ben zelf al heel lang EHBO-er. Ik vind het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen kennis hebben van eerste hulpverlening, waaronder ook reanimatie en omgaan met een AED. Wij organiseren EHBO-cursussen in De Ontmoeting en herhalingscursussen in De Kentering. Die zijn nodig om het diploma te verlengen. Helaas ligt alles nu al een jaar stil. Het Oranje Kruis heeft wel toegezegd dat de diploma’s niet zullen verlopen.
Wil je nog een oproep doen voor nieuwe bezorgers?
Bij deze! Mijn telefoonnummer is 06 – 27 17 74 78.
Lidy Verdegaal
Carla Couwenberg-Reijnen (Sint Anthonis, 1950) werkte na de middelbare school als administratief medewerker bij de Boerenleenbank, later Rabobank, in Sambeek. In 1972 trouwde ze met Ton, ging in Den Bosch wonen en daar ook bij de Rabobank werken. Verhuisde in 1976 naar Hintham en in 1986 naar Sparrenburg. Bleef bij de Rabobank werkzaam toen ze kinderen kreeg, tot aan haar prepensioen in 2010. Is vanaf 1995 penningmeester van EHBO-vereniging Rosmalen, en vanaf 2014 actief als vrijwilliger bij HEVO. Heeft 2 kinderen en 5 kleinkinderen.
