VAN HUELE

Op de site van Van Huele Gebroeders langs de Zandvoordestraat in Oostende wordt hard gewerkt aan nieuwe sluisdeuren voor de Mercatorsluis. Puur handwerk, op basis van kennis die teruggaat tot kort na WOI. Kennis borgen en jongeren warm maken voor de bouwstiel van de toekomst, is een van de stokpaardjes van Xavier Van Huele. Al loopt dat pad – tot zijn frustratie – lang niet altijd over rozen…

De ebbedeuren van de Mercatorsluis aan het station van Oostende zijn 7,5 meter breed en 8,5 meter hoog. “Als ze klaar zijn, vertrekken ze van hieruit ’s nachts met uitzonderlijk vervoer naar de haven”, steekt Xavier Van Huele van wal. “Omwille van hun omvang zullen we zelfs een deel van de poort en de omheining moeten uitbreken om ze buiten te krijgen.” (lacht) “Maar hier hebben we alles bij de hand om ze te maken. En het is goedkoper om ze te vervoeren dan om op de kaai naast de sluis maandenlang veel plaats in te nemen.”

“Soms recupereren we uit oude sluisdeuren onderdelen die nog intact zijn en nog decennia meekunnen. Hier gaat het echter over volledig nieuwe deuren, die de oorspronkelijke uit de jaren 70 vervangen. Het gietijzer komt van China, terwijl het hout Kameroens is. Azobéhout is keihard en heeft korte vezels, wat nodig is om bij de bewerking een ‘clean cut’ te kunnen maken. Het heeft bovendien een grotere densiteit dan eik, dat ook voor sluisdeuren wordt gebruikt. Daardoor zakken ze bij de plaatsing mooi recht in het water, en gaan ze niet links of rechts ‘ronddrijven’.”

“Zo’n sluisdeur maken, is bijna helemaal handwerk. Maar het verwerken van tropisch hardhout zit in onze genen. Het

is het elfde koppel deuren sinds ik 28 jaar geleden in het bedrijf kwam, en er staan er nog 4 op stapel in Gent. Bovendien renoveerden we recent ook het Westerstaketsel in Oostende, de grootste werf van mijn generatie op het vlak van wegen- en waterbouw. Het is kennis die je niet op school kunt meekrijgen. We proberen die dan ook in huis te houden en door te geven. Je kunt zulke sluisdeuren ook met CNC-machines maken, in Nederland. Het zou zelfs economischer zijn. Maar dan gaat alle kennis hier verloren. Wij zijn er net trots op dat wij die nog in eigen huis hebben.”

Eén vogel – een sluisdeurproject van 360.000 euro in dit geval – maakt natuurlijk de lente niet. “Water- en wegenbouw is nog altijd goed voor een kwart van onze activiteiten. De helft van onze omzet halen we uit onze afdeling woning- en appartementsbouw. De meest recente activiteit van ons 112 jaar oud familiebedrijf, is gevelrenovatie. Het voordeel van op verschillende paarden wedden, is dat er altijd wel iéts is dat goed draait. Het nadeel is dan weer dat je ongelofelijk veel moet investeren, want elke bedrijfstak heeft specifieke noden. En ook die kennis borgen en je mensen aan boord houden, blijft een uitdaging.”

Sinds 1 september vorig jaar vinden alle praktijklessen van de bouwafdeling van Petrus & Paulus West – het vroegere vti – plaats op de site van Van Huele. De ideale manier om jongeren de stiel te leren? “Mijn ervaring is dubbel, tot nu toe. De leerlingen zijn heel gedisciplineerd en leergierig, maar een school blijkt een log orgaan. Zo leren die jongeren vooral metselen, maar dat is maar 30% van de totaliteit van een gebouw. Bovendien zijn ze in een les van 3 uur bij wijze van spreken 1 uur aan het metselen en daarna 2 uur de stenen terug aan het opkuisen en herstapelen om daarna een andere oefening te doen. Wat ze niét leren, is bekisten, waterdichtingen aanbrengen, isolatie plaatsen, rioleringen leggen,… Ook met al die specifieke gereedschappen leren ze eigenlijk niet omgaan. Nochtans stellen wij hier alles ter beschikking, van bekistingsmateriaal en wapeningsijzer over resten isolatie en stenen die ze mogen verwerken en gereedschappen als slijpschijven, boorhamers en grote zaagmachines die hier gebruiksklaar zijn. Maar dat past niet in het programma. Het is nochtans enkel door het effectief te doén dat je inzicht krijgt in hoe je aan een werk moet beginnen en wat er allemaal komt bij kijken. Het oog van de vakman wordt geleerd door de praktijk." (SD - Foto’s Kurt)

“Ondanks de opkomst van metselrobots en het 3D-printen van gebouwen, zal handenarbeid wel altijd blijven bestaan. Ook het bestaand patrimonium moet immers worden klaargemaakt voor de toekomst. Dat zal vooral via renovatie gebeuren, en daar komen nog vaak onverwachte zaken bij kijken die je met zo’n robot niet op voorhand kunt incalculeren”, vindt Xavier Van Huele.

—Xavier Van Huele