Partner Mensura over langdurige ziekte

MINSTENS 1 OP 3 GEVALLEN VAN LANGDURIGE ZIEKTE KUNNEN WE VOORKOMEN

Zeggen dat het vijf voor twaalf is voor de geestelijke gezondheid van de werkende Belg is een understatement. Ruim één op drie langdurig zieken kampt met mentale problemen. En het ziet er naar uit dat we de bodem nog niet hebben bereikt. Vandaag de dag niet actief inzetten op mentale gezondheid op het werk grenst aan schuldig verzuim.

Eens te meer trekt het Riziv aan de alarmbel, want we naderen de kaap van een half miljoen langdurig zieke werknemers. Psychosociale gezondheidsproblemen – denk aan burn-out of depressie – zijn oorzaak nr. 1 van uitval (36,8%). Een meer dan zorgwekkende situatie, te meer daar de impact van de coronacrisis zich nog moet laten voelen in de statistieken.

Wat zou het aan kosten uitsparen als een werknemer niet aan zijn lot wordt overgelaten?

BREED VERSPREIDE MISVATTINGEN

De huidige re-integratiewetgeving en -praktijk kampen met tekortkomingen. Maar terwijl politiek de discussie woedt, kan er op het terrein veel leed worden voorkomen. Zo is het verplichte psychosociaal preventieplan nog lang niet overal ingevoerd. Dat heeft veel te maken met een starheid in het denken (‘stress hoort bij de job’) of een te grote terughoudendheid (‘hoe werknemers zich thuis of op het werk voelen, is privé’). In beide gevallen gaat het om misvattingen, die te herleiden zijn tot een gebrekkig inzicht in mentale gezondheid.

Stress is inderdaad geen boosdoener: het is een activeringsmechanisme van ons lichaam om beter te presteren. Maar stress moet afgewisseld worden met rust. Niet aflatende stress is op termijn verwoestend, en de basis voor veel men-

taal én fysiek leed. Ook de aanname dat werkgevers zich niet ‘tussen de oren’ van werknemers mogen begeven, klopt niet. Die reserve spruit voort uit een gebrek aan praktijkkennis: hoe herken je dat iemand het moeilijk heeft? Hoe ga je daarmee om? Wat kan en mag je wel vragen, wat beter niet?

OPLOSSINGEN BESTAAN

Wat als we mentale problemen op tijd detecteren, zodat er actie kan worden genomen? Hoeveel menselijk leed zouden we besparen als preventie de aandacht zou krijgen die het verdient? En wat zou het aan kosten uitsparen aan de maatschappij als een werknemer niet aan zijn lot wordt overgelaten en in de diepe put van langdurige ziekte afglijdt? Het goede nieuws in dit verhaal: de oplossingen hiervoor bestaan. In het buitenland is ‘Mental Health First Aid’ al veel meer ingeburgerd dan bij ons. De redenering is even simpel als geniaal: net zoals er voor kleinere ongevallen overal een opgeleide eerstehulpverlener moet klaarstaan, moet dat ook voor mentale gezondheid zo zijn.

Door leidinggevenden in organisaties een cursus ‘Eerste Hulp bij Mentale Problemen’ te laten volgen, worden ze praktisch opgeleid om primaire signalen te herkennen voor burn-out, depressie, angststoornissen, privéproblemen etc. Tegelijk krijgen ze gesprekstechnieken aangeleerd om een helpende hand uit te steken. Ze worden voor alle duidelijkheid géén psycholoog, maar wel het knipperlicht in een organisatie, die mentale gezondheid hoog op de agenda houden.

Auteur:

Dr. Gretel Schrijvers, Algemeen Directeur Mensura EDPB