Oost-Vlaanderen Ondernemers 2022#1

Een maandelijkse uitgave van Voka – Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen | Jaargang 23 | nummer 01

magazine

JANUARI - 2022

Onder nemers

2022: klinken of zinken?

8 ondernemers blikken vooruit

Voka wenst jou een enig 2022

Aan zet Klaprozen in de sneeuw

Klaprozen in de sneeuw

Tegelijk met mijn oprechte wensen voor een succesvol 2022 deel ik graag enkele over­ wegingen over het jaar dat net is ingezet.

Het zou daarbij verleidelijk zijn om alle, voor 2022 verwachte kommer en kwel, op te lijsten. Liever gaan wij op zoek naar klaprozen op, de door corona in 2020 en 2021 flink gebouleverseerde economische akker. De klaproos is een pioniersplant, ze groeit als eerste op een schrale grond. Een symbool van heropleving.

“

Volgens de nieuwjaarsbrief van de Nationale Bank van België (NBB) zal de koopkracht van de gezinnen in 2022 sterk toenemen.

Ook de werkgelegenheid zal groeien

Na een agressieve eerste coronagolf met duide­ lijke economische schade hebben de voorbije opstoten onze bedrijven wijzer gemaakt in de omgang met het virus en konden zij de schade beperken. Dat blijft wellicht zo in 2022. Nu nog het beleid? De groei van onze economie – 6 procent (!) in 2021 – zal zich ook in het nieuwe jaar doorzetten en uitkomen op 2 à 3 procent. Tot het voorjaar wordt het nog zweten of bibberen, zoals je verkiest.

Verwacht wordt dat de immense toeleveringsproblemen doorheen het nieuwe jaar zullen wegebben eens de globale productieketens en de internationale transport­ lijnen zich normaliseren. Volgens een Voka-bevraging verwacht 80% van de Vlaamse bedrijven dat eind 2022 het ergste zal voorbij zijn.

De sterke stijging van de prijzen – met vooral de spectaculaire stijging van de energie­prijzen – lijkt voorbij de piek. De prijsdruk zou in de loop van 2022 moeten afnemen. Vanaf de lente verwachten waarnemers een daling van de gas­prijzen. Die helpt de torenhoge inflatie (7% begin 2022) afbouwen naar minder dan 2% aan het jaareinde.

JEF WITTOUCK Voorzitter Voka – Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen

Met een nadelige demografische evolutie in het verschiet wordt de krapte op de arbeidsmarkt voor ondernemingen de hardste noot om te kraken en de grootste rem op hun groei. Gezien de nog altijd relatief lage werkzaamheids­ graad (ook in Vlaanderen), moet het echt mogelijk zijn om meer mensen te activeren, in een slimme mix met gerichte migratie en verdere automatisering en digitalisering.

Volgens de nieuwjaarsbrief van de Nationale Bank van België (NBB) zal de koopkracht van de gezinnen in 2022 sterk toenemen. Ook de werk­gelegenheid zal groeien. Als dat geen goed nieuws is. Keerzijde is wel dat de loonkostenstijging (4,5%) in België driemaal groter zal zijn dan in de buurlanden (slik). Een groot deel van het verlies aan concurrentiekracht is – aldus NBB – wellicht tijdelijk, net omdat die zelfde buurlanden in 2024 naar alle verwachting een inhaalbeweging zullen maken. De Nationale Bank heeft nog meer goed nieuws: de winstmarges van de ondernemingen zullen dalen, ‘maar wel hoger blijven dan normaal.’

Hogeschuldenland België kreeg van de Europese Commissie niettemin fiat voor de begroting 2022. Met de sterke aanbeveling om een voorzichtig begrotingsbeleid te voeren en volop in te zetten op investeringen die de groei aanzwengelen, vooral in vergroening en digitalisering. Daar liggen heel wat kansen voor ons ondernemend talent. België moet daarom maximaal gebruik maken van de 5,9 miljard euro subsidies uit het Europees herstelfonds.

Klaprozen in de winterse sneeuw, je ziet ze zelden… Maar ze helpen ons de moed erin te houden en uit te kijken naar een hopelijk mooie zomer met felrode bloemenvelden.

1

Mijn beginjaren

20

54

Dossier

Colofon KANTOREN 9000 Gent – Lammerstraat 18 – T 09 266 14 40 9300 Aalst – Werf 8 Web http://www.voka.be/oost-vlaanderen BESTUURSCOMITÉ VAN VOKA OOST-VLAANDEREN Jef Wittouck, An Bels, Erik Chabot, Jan Cornelis, Ann De Clercq, Ilse De Smedt, Christiaan De Wilde, Siegert Dierickx, Farida Doulami, Stefan Fesser, Dieter Hillaert, Alexander Hoogewijs, Geert Moerman, Griet Nuytinck, Karen Pieters, Wim Pynaert, Roseline Van Damme, Christine Van den Berghe, Kristof Van Hoorebeke, Jens Van Mol EREVOORZITTERS VAN VOKA OOST-VLAANDEREN Luc De Bruyckere, Chris De Hollander, Ronald Everaert, Jean-Paul Van Avermaet, Marc Vereecken en Marcel Verschelden.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Geert Moerman Lammerstraat 18 – 9000 Gent HOOFDREDACTIE Jan Geers – jan.geers@voka.be EINDREDACTIE Sam De Kegel – sam.dekegel@voka.be WERKTEN MEE Jolyn De Baets, Sven Decaestecker, Sam De Kegel, Nathalie Dolmans, Laurens Fagard, Matthias Phlips – Matmatmat (coverillustratie), Jan Geers, Wim Kempenaers, Ann Vandamme, Dirk Van Thuyne, Jan Van Gyseghem.

MAGAZINE REALISATIE LAYOUT Karakters, Gent, www.karakters.be DRUK Drukkerij Perka, Maldegem, www.perka.be PUBLICITEIT Rik Vyncke – rik.vyncke@telenet.be – 0477 30 21 32 Marie-Ange Sallemeyn, Ann Vandamme, pub.ov@voka.be, T 09 266 15 71

2

6

Op de cover

50

46

Het zit in de genen

Duurzame koploperes

Inhoud

Actueel

Opinie

6 Op de cover

1 Aan zet

Outlook 2022: acht Voka-leden blikken vooruit

43 Thuishaven De havensprokkels

45 De cijferfabriek Fietsforenzen veroveren North Sea Port

Telexen Vers ledennieuws

Trends 20 Dossier talent Hoe mobiliseren we het leger van niet-beroepsactieven?

Stem voor STEM mag luider

Klaprozen in de sneeuw

18 In de lobby Deze 5 hordes moeten we nemen in 2022

64 Last post Waarom de wereldexpo in Dubai wonderbaarlijk is

46 Duurzame koplopers Baeten en Co: van olieslagerij tot state-of-the-artraffinaderij

50 Het zit in de genen Huurland heeft harmonie te koop

54 Mijn beginjaren Gaku, een technologieopleidings­ centrum voor RFID

Inspiratie

De maand van Voka

4 Déjà vu?

62 Binnenkort bij Voka

Industriële art deco nabij het Muziekbos

Op de agenda bij Voka Oost-Vlaanderen

37 Bamboe Voor Putzmeister is MMB Machines de primus in Europa

Moeder, waarom leren wij?

3

Déjà vu?

Bedrijfserfgoed met toekomst

Industriële art deco nabij het Muziekbos Aan de zoom van het Muziekbos in Louise-Marie, een gehucht van Ronse, ontwerpt architect Albert Massez, kort na 1900, een gebouwencomplex voor de weverij en ververij Tissage de Louise-Marie. Massez is gehuwd met Alix Marie Horta, een dochter van de neef van Victor Horta.

Zijn omvangrijk architecturaal werk bepaalt tot op vandaag mee het stadsbeeld van Ronse: burgerhuizen en villa’s in art nouveau, eclecticisme of Nieuwe Zakelijkheid, maar ook een aantal industriële en openbare gebouwen.

In 1967 neemt houtbedrijf Meunier zijn intrek in de oude Tissage. Vandaag hebben diverse bedrijfjes een stek in de weverij, die opgenomen is in de ‘Inventaris van het bouwkundig erfgoed’. Het beeld van de voormalige industriële site, met markante oprit en poort in art deco, voormalige kantoren en schoorsteen, is haast vertederend. Rechts een glimp van de grote weverij (2,5 ha) met 34 zaagtanddaken. In 2022 verrijst hier een bijzonder wooncomplex met onder meer 26 lofts in de grote bewaarde weverijzaal.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM – FOTO WIM KEMPENAERS 4

Déjà Vu?

5

Op de cover Vooraan in het nieuws

Outlook 2022

And the healing has begun*

Wat brengt 2022? Na twee nare covid-jaren kijkt iedereen reikhalzend uit naar een tijd van loutering.

Komt het eindelijk weer goed? We vroegen het aan acht Voka-leden, zonder onderscheid druk in de weer om de boel draaiende te houden op het ogenblik dat de vierde golf nog volop woedt. De ondernemers blijven realistisch in hun verwachtingen, maar geven blijk van moed en focus en rekenen vooral op hun medewerkers. Corona heeft hen wijzer gemaakt, zoveel is duidelijk. De overheid krijgt een lange nieuwjaarsbrief met wensen: beperking van de werkloosheidsuitkering, indexsprong, flexibele arbeidsmarkt, covid-regels die de bedrijfsrealiteit respecteren… *Van het album Into the Music, 1979 - Van Morrison TEKST JAN VAN GYSEGHEM

PETER SUYS (59), ZAAKVOERDER EURABO

“De overheid bezondigt zich aan micro-management”

Opgericht in 1997 Verkoop van bouw- en isolatiematerialen voor de houtbouw, in combinatie met adviesverlening Vestigingen in Ronse en Gent 35 medewerkers DNA: De bouwwereld beter maken door meer gebruik te maken van natuurlijke bouwmaterialen, door kennis en door klanten op te leiden

Hoe kijk je terug op 2021?

Peter Suys: De laatste twee jaar zou de mens moeten begrepen hebben dat hij niet de Master of the Universe is. Wij moeten dringend afstappen van het idee dat wij alles naar onze hand kunnen zetten en vorm geven zoals wij wensen. Neem de grondstoffenkwestie. Wij zijn super georganiseerd in een globale economie met logistiek en digitalisering. En wat gebeurt er? Heel de supply chain stort in elkaar. En het is nog niet gedaan. (c) MarbleMoon 6

Op de cover

Dat heeft jouw bedrijf ook geraakt?

Wij hebben vooral getracht om onze bestaande klanten te kunnen blijven bedienen. Daarom hebben wij onze stocks aanzienlijk laten groeien. Daar kruipt natuurlijk veel geld (en risico) in. Met stijgingen van de prijs van houten materialen, van gemiddeld 30% tot uitschieters van 250% in nauwelijks zes maanden tijd, ondergaan de klanten uiteraard zelf grote prijsstijgingen en leveringsproblemen. Het is dus voortdurend zoeken naar alternatieven.

Was 2021 beter dan 2020?

Ik denk over die zaken niet in termen van slecht of goed. Het is wat het is. Je moet je voortdurend aanpassen. Het waren wel lastige en moeilijke jaren, dat durf ik wel zeggen.

Wat zouden beleidsmensen volgend jaar bij voorrang moeten aanpakken op economisch vlak?

Wat ik al jaren problematisch vind – en steeds meer – is alles wat te maken heeft met de arbeidsmarkt en de regelgeving daarom­ trent. Die is contraproductief. Je wordt verondersteld om een beleid te voeren dat op maat is van de individuele werknemer, maar met al die regels is dat niet mogelijk. Je kan niet voluit gaan en bovendien moeten onze mensen zich bezig houden met de gekste administratieve rompslomp.

Laatst nog met de telewerkregeling: die mist elke band met de realiteit van een bedrijf. Veel te veel regels dus op microniveau, veel te veel administratie.

Welke maatregel zou je morgen – als minister-president of premier – onmiddellijk invoeren?

Ik zou pas een nieuwe overheidsregel toelaten indien er tegelijk twee andere worden afgeschaft. De enige manier om dit te bereiken is de overheid, de wetgever en de administratie op droog zaad te zetten en te zeggen: “Zoek oplossingen.” Ik bedoel niet noodzakelijk minder overheid, want de over­ heid is een belangrijke speler in ons leven.

Maar ze moet wel doelgerichter, efficiënter en resultaatgerichter zijn.

Wat is het belangrijkste project voor het bedrijf in 2022?

Met ons team samenzitten en voor de komende vijf à tien jaar ons doel, de focus en de roadmap erheen vastleggen. We hebben dat tien jaar geleden al gedaan en het stond twee jaar geleden ook op het programma, maar is door de gekende omstandigheden weggevallen. Nu wil ik absoluut dat het gebeurt, al moet ik het Sportpaleis afhuren om 20 mensen in een veilige setting te kunnen verzamelen.

Wat is de belangrijkste kopzorg?

De uitbreiding van het team. Het is halluci­ nant hoe moeilijk het is om mensen aan te trekken. Tegelijk moeten wij ervoor zorgen dat het team samenblijft.

Zal 2022 beter zijn dan 2021?

Ja. Waarom? Omdat ik erin geloof. Je kan eens een tegenslag hebben, maar in grote lijnen ben ik altijd positief gebleven.

Wat zeg je op volgende trefwoorden: ARMOEDE? Peter: Gevaar. Voor de maat­ schappij? Peter: Ja. INDEX? Peter: Aanpassen. Afschaffen? Peter: Neen, aanpassen.

OVERHEID? Peter: Keizer Koster. De overheid bezondigt zich aan micro-management.

Vlaanderen is – zo mogelijk – daarin nog erger geworden dan België.

RISICO? Peter: Leven. Het leven is een risico.

WINST? Peter: Een middel.

Wat biedt je inspiratie?

In het algemeen mensen die op een positieve manier iets willen veranderen en er ook iets aan doen. Ik heb geen goeroes, die zijn niet aan mij besteed.

Zal covid jouw leven in 2022 nog sterk bepalen?

Dat is onvoorspelbaar, hé. Het beest zal niet weg zijn. Maar hoe groot de impact zal zijn, kan niemand zeggen en dat is de voorbije twee jaar ook gebleken.

Wat ga je volgend jaar eindelijk doen, na al die jaren van uitstel?

Minder werken. (Lacht). Mijn management­ team weet het al: vanaf 2023 wil ik alle zes weken een week congé nemen.

Welk project ga je volgend jaar steunen?

Wij steunen al vele jaren Artsen zonder Grenzen. Voor 2022 ga ik iets doen wat ik nog nooit gedaan heb en dat is steun geven aan Amnesty International. Ik heb al een tijd de indruk dat het op vlak van democratie, rechten en internationale relaties slechter gaat in de wereld.

Wat is jouw beste deugd?

Geloof! Voorzichtigheid alleszins niet, gematigdheid evenmin. Hoop? Neen… voor mij betekent dat niets. Ik ga voor ‘geloof’ dus, dat je de dingen ten goede kan keren, dat je iets kan bijdragen en betekenen voor anderen. Eigenlijk is het geloven in jezelf.

Van wie zal je volgend jaar verrast opkijken (in positieve zin)?

Daar hoef ik niet lang over na te denken: ons derde kleinkind dat met Pasen wordt geboren.

7

Op de cover

SILVIE GOEMINNE (51), ZAAKVOERDER CORBEO

“Stop aan onbeperkte werkloosheidsuitkering”

Nam zeven jaar geleden bedrijf over.

In 2019 wegens plaatsgebrek verhuisd van Hamme naar Zele Evolueert van groothandel naar producent van touw en koord, vooral voor de doe-het-zelfmarkt. Bevoorraadt de retailsector maar ook professionele klanten.

30 medewerkers DNA: Familiebedrijf met grote betrokkenheid van iedereen

Hoe kijk je terug op 2021 en wat heb je geleerd?

Silvie Goeminne: Wat me is bijgebleven: hoe onze economie en mondiale transporten afhankelijk zijn van China. De cruciale vraag is welke producten strategisch zijn en een hele industrie in Europa lam kunnen leggen.

Daarom ben ik tevreden dat wij al enkele jaren geleden een politiek van reshoring zijn gestart. Dingen die wij zelf even goedkoop of zelfs goedkoper kunnen maken willen wij opnieuw in Europa produceren. In die zin maakt corona me blij: het is een bewijs dat die keuze de juiste was.

Welke maatregel zou je morgen als Vlaamse minister-president of Belgische premier onmiddellijk doorvoeren?

Bedrijven worstelen met een tekort aan werk­ krachten en anderzijds is er een fenomenale stijging merkbaar van kosten zoals grond­ stoffen, transport, lonen. Bedrijven zitten op hun tandvlees; ik zou twee dingen doen: een stop aan de onbeperkte werkloosheids­ vergoeding om meer mensen aan het werk te krijgen. En daarnaast, om ademruimte te bieden aan ondernemingen: een indexsprong gedurende één à twee jaar.

Zit het met de winstgevendheid nog goed bij Corbeo?

Momenteel is dat nog ok, maar ik vraag me af of dat volgend jaar nog zo zal zijn. Nu pas 8

stelt het probleem zich scherp en wij kunnen de prijsstijgingen niet volledig doorrekenen, vooral niet aan de retail.

Welk belangrijk project zal je volgend jaar opzetten of uitvoeren?

Dat zal de installatie van een reeks nieuwe machines zijn en de realisatie van een goede process flow.

Wat zal je wakker houden in 2022?

Het behouden van de familiale sfeer en de betrokkenheid. Wij hebben veel goede medewerkers, maar bij het zoeken naar nieuwe mensen is het vandaag niet meer mogelijk om het kaf van het koren te scheiden… (denkt na). Wij stellen geen eisen meer, alleen dat de kandidaten een beetje Nederlands kennen en willen werken. Meer nog, eigenlijk hebben wij kennis van het Nederlands al geschrapt. Willen werken vol­ staat; voor het overige leren wij de mensen alles zelf.

Zal het eind 2022 beter zijn voor jullie dan vandaag?

Ik ben heel erg op mijn hoede. Voor de retailsector dienen wij onze prijzen maanden vooraf op te geven. Dat is dus gebeurd voor 2022 en nog steeds swingen de prijzen van grondstoffen de pan uit…

Ik vrees dat wij nu eventjes in eigen vel zullen moeten snijden, gewoon om de klanten te houden.

Wat zeg je op volgende trefwoorden: ARMOEDE? Silvie: Minder kansen voor kleine kinderen.

INDEX? Silvie: Ontmoediging. Er komt nu een geweldige loonaanpassing en wat me zeer teleurstelt is dat die niet gewaardeerd wordt. Er wordt niet over gerept. Idem voor de loonnorm die eveneens een verdoken indexaanpassing is geworden.

OVERHEID? Silvie: Inefficiënt.

RISICO? Silvie: Noodzakelijk. Zonder risico te nemen geraak je nergens.

WINST? Silvie: Herinvesteren. Wij doen dat nog steeds in heel grote mate.

Waar zou onze maatschappij meer aandacht moeten voor hebben?

Ik vind vooral dat er te weinig aandacht is voor positief nieuws. Waarom niet wat meer in de verf zetten dat er zoveel vrijwilligers zijn in België? Er zijn zoveel mensen die zich al jaren inzetten. De onophoudelijke stroom aan negatief nieuws maakt mensen chagrijnig.

Wat haal jij kracht uit?

Ik denk dat inspiratie en energie volledig uit jezelf moeten komen. Kracht haal ik uit de goede sfeer in het bedrijf, uit elk teken of woordje dat aantoont hoe mensen meedenken en hun best doen. Als dat gevoel helemaal verdwijnt, denk ik dat ik ermee stop.

Op de cover

JOHAN DE MEYER (57), PLANT MANAGER ENTREMATIC

“Onze mensen hebben onder grote druk gestaan het voorbije jaar”

Zal covid jouw leven in 2022 nog sterk bepalen?

Ik zie dat toch eerder positief. Ik verwacht dat de boosterprik sterk zal helpen en ik hoop tegelijk dat de verplichte vaccinatie er komt.

Wat ga je volgend jaar eindelijk (weer) doen, na al dat uitstel?

Mijn man en ik zijn wereldreizigers. Door covid was dat op een laag pitje gekomen.

Dat gaan wij nu weer oppikken. Wij combineren onze reizen met het zoeken naar leveranciers overal ter wereld.

Met wie zou je graag een week optrekken?

Ik zou graag een wereldvermaarde dj volgen.

Die mensen leiden een hectisch leven en kunnen toch nog creatief bezig zijn. Een herkenbare uitdaging voor iemand met een bedrijf.

Zijn er initiatieven die je in 2022 wil steunen?

We steunen reeds vele jaren Artsen zonder Grenzen. Ik kom uit een familie met veel dokters. Er zijn zoveel plaatsen in de wereld waar basiszorg nauwelijks aanwezig is.

Daarom is AzG zo’n mooi initiatief.

Welke deugd past best bij jou?

Moed, en misschien ook wel wat geloof (vertrouwen).

Van wie ga je in 2022 nog aangenaam verrast opkijken, denk je?

Misschien mijn zoon Christophe. (Lacht).

Die is dit jaar afgestudeerd als economist en volgt nu Vlerick. Hij denkt eraan om zelfstan­ dig te beginnen. Ik denk dan: “Die is mooi vertrokken!”

Producent van snellooppoorten in Moorsel (Aalst), behoort tot de groep Assa Abloy 140 werknemers DNA: Technisch zeer innovatief en sterke klantgerichtheid door nauwe ondersteuning van dealers via o.a. training

Wat onthoud je van 2021?

Johan De Meyer: 2021 was voor Entrematic een vrij goed jaar. Het bedrijf heeft zich goed herpakt. Toen de crisis toesloeg in maart vorig jaar dacht ik: ‘Hier raken wij de eerste drie tot vijf jaar niet uit.’ Maar dat is reuze­ goed meegevallen, onder andere door de steunmaatregelen van de overheid. Maar ook internationaal is het onvoorstelbaar hoe snel de economie zich hersteld heeft en hoe de beurs is rechtgeveerd. Bepalende fenomenen waren verder het gebrek aan grondstoffen en mankracht. Dat alles heeft ervoor gezorgd dat onze mensen hard hebben moeten werken en onder grote druk hebben gestaan.

Wat is het belangrijkste werkpunt voor onze regeringen in 2022?

De stijgende prijzen van de grondstoffen en in het leven van elke dag. Ik merk dat het leeft op de werkvloer. Voor de gemiddelde man in de straat wordt dat een probleem.

Een tweede absolute prioriteit is: mensen om onze jobs in te vullen. Misschien moeten wij eens kijken hoe ze het in Australië oplossen, met selectieve migratie die een meer­ waarde levert op economisch vlak. Wij hebben het aartsmoeilijk om mensen te vinden.

Staat het bedrijf er over een jaar beter voor dan nu?

Daar ben ik van overtuigd. Wij hebben een aantal troeven in handen en die gaan wij volop uitspelen. Ik ben niet pessimistisch.

Wat roepen volgende begrippen bij jou op?

INDEX? Johan: Moeilijk. Zolang België als enig land een automatische koppeling van de lonen aan de index hanteert, is dat een gevaar voor onze concurrentiekracht.

OVERHEID? Johan: Daar denk ik genuan­ ceerd over. Het kan natuurlijk altijd veel beter, maar ga er maar aan staan in covid-tijd.

RISICO? Johan: Hoort bij ondernemen. Maar dat impliceert dat de beloning voor het nemen van risico’s hoog mag zijn.

Wat is het belangrijkste project bij Entrematic volgend jaar?

Het uitbouwen van een nieuwe organisatie voor het supply chain team, het eigenlijke productieteam.

9

Op de cover

WINST? Johan: Noodzakelijk. Het motiveert en drijft mensen. Als mensen er niet beter van worden door wat ze doen op het werk, gaat het niet. Anderzijds stel ik me wel vragen bij een model van ongebreidelde groei. Alleen, ik heb geen alternatief.

Uit wat put je kracht?

Ik ben van nature nogal gedreven en heb weinig nodig om gemotiveerd te raken. Maar ik heb veel gereisd in een vroegere periode, in Oost-Europa, India en China. Als je dan de leefomstandigheden in die landen met de onze vergelijkt, dan hebben wij hier echt niet veel te klagen. Ja, er is veel druk en ja, je moet voortdurend problemen oplossen.

Maar als je daar niet mee om kan: begin er dan niet aan.

Blijft covid het leven van elkeen sterk beïnvloeden, denk je?

Ik vrees vrij sterk. Ik verwacht een redelijk normale zomer met een covid-pas, maar voor de winter 2022 vrees ik hetzelfde scenario als nu. Als ik merk dat 35.000 mensen hun zondag opofferen om in Brussel tegen de

maatregelen te betogen en ontkennen dat er mensen in de ziekenhuizen sterven… ik kan daar niet bij. Ik vind dat erg.

Wat ga je in 2022 niet langer meer uitstellen?

Ik heb niets uitgesteld in mijn leven. Ik leid het leven dat ik graag leid. Ik ben blij als ik een paar keer per jaar paardenkoersen kan bijwonen in Parijs of Deauville. Grote eisen stel ik niet. Ik ga volgend jaar wel mijn verlof opnemen (lacht) en opnieuw meer sporten.

Wie mag jou uitnodigen om een week samen op te trekken?

Had je me dit tien jaar geleden gevraagd, dan zou mijn antwoord zeker Nelson Mandela geweest zijn. Vandaag zou ik een trip met Barack Obama wel zien zitten.

Wie of wat krijgt jouw steun in 2022?

Ik wil daar niet te veel mee uitpakken maar vernoem misschien wel onze steun aan ‘Kom op tegen Kanker’ of het ‘Kinderkankerfonds’ omdat mijn echtgenote er in 2006 zelf mee

Liquiditeiten nodig in uw bedrijf?

werd geconfronteerd en een schoonzus aan de gevolgen ervan is overleden.

Welke deugd sluit best aan bij jou?

Niet ‘gematigdheid’ in elk geval: ik kan me behoorlijk kwaad maken. ‘Geloof’ of ‘hoop’, evenmin, beide zijn net wat te wollig voor mij.

Misschien toch ‘moed’ en ‘vasthoudendheid’; ik geef niet rap op. En ik kan me focussen op een doel.

Van wie of wat gaan wij nog aangenaam opkijken in 2022?

Ik wou dat ik premier Alexander De Croo kon noemen. Maar echte, noodzakelijke, structurele veranderingen zijn er tot nu toe niet. En dus hoop ik verder op een beleid dat ondernemerschap steunt en tegelijk voldoende sociaal is. Laat mensen onder­ nemen, laat het vooruit gaan, maar niet ten koste van alles. In het buitenland verwacht ik veel van Joe Biden. Ik was heel blij met zijn verkiezing en hoop dat hij de rol die wij van hem verwachten, zal waarmaken.

Rendement op uw geld?

Wij kunnen u helpen via Sale & Rent Back operaties Vraag gratis naar uw mogelijkheden hieromtrent.

Discrete afhandeling. No cure, no pay.

Beleg in vastgoed (4% à 8,5% netto huurrendement).

Momenteel 28 investeringsdossiers in aanbieding (op aanvraag).

Volledige discretie.

Bel of mail ons voor een afspraak

09 222 69 69 Guldensporenpark 1A 9820 Merelbeke info@salenko.com www.salenko.com

Bedrijfsvastgoed - M & A marc.peeters@salenko.com

10

Op de cover

MARIO VAN DE VOORDE (46), CEO & FOUNDER IT1

“We weten nu al dat wij nog achttien maanden of langer leveringsproblemen gaan hebben”

Opgericht in 1995 Hoofdzetel in Dendermonde, nog drie andere vestigingen in Vlaanderen Leverancier van ICT- diensten en -oplossingen (b2b & b2gov). Infrastructuur (hard- en software) verkoop en verhuur, opleidingen voor werknemers en werkzoekenden, bouwen van webshops en e-commerce sites (WEBRAND)

Hoe kijk je terug op 2021?

Mario Van de Voorde: Covid heeft het leven beheerst, zowel privé als professioneel.

Ik had vroeger al – en dit jaar opnieuw – geleerd dat het belangrijk is om reserves aan te leggen en te diversifiëren. Onze oplei­ dingen zijn in covid-tijd met 50% gekelderd omdat fysieke sessies niet meer mochten.

Was 2021 toch beter dan 2020 voor IT1?

Ik zag vooral veel golfslag- en jojobewegingen bij onze klanten. Gelukkig mogen wij ook aan een aantal overheidsklanten leveren die hieraan wat minder onderhevig waren.

Welke economische prioriteit(en) verwacht je dat de overheden in ons land volgend jaar tackelen?

Het zal je niet verbazen dat ik de verdere digitalisering vermeld: zowel het digitaliseren van de overheid als organisatie, als het stimu­ leren van de digitalisering in kmo’s. Daar is nog veel groeimarge en via stimuli vanwege de overheid is er nog een zekere versnelling mogelijk.

Welke maatregel zou premier Van de Voorde meteen doorvoeren in 2022?

Meer ondernemers in het onderwijs brengen.

Het onderwijs is het begin van een cyclus: hoe meer ondernemers je betrekt in het onderwijs, hoe meer ondernemers zullen opstaan. Ik ben zelf op mijn 19de begonnen met ondernemen en draag jonge starters dan ook een warm hart toe. Ik heb inmid­ dels deelgenomen aan ‘Ondernemers voor

de Klas’ en ben sinds 2020 ook voorzitter van Netwerk Ondernemen, een organisatie die start-ups en scale-ups coacht.

Wat wordt het allerbelangrijkste project van 2022 voor IT1?

Het uitbouwen van een holding­ structuur. Dat moet mogelijk maken dat een bijkomend aantal medewerkers kunnen deelnemen aan het onder­ nemerschap van IT1.

Wat wordt de grootste bekommernis in het nieuwe jaar?

De leveringsproblemen. We weten nu al dat wij gedurende achttien maanden – sommigen voorspellen nog langer – leveringsproblemen gaan hebben.

Wij kunnen momenteel bijna geen enkele bestelling volledig uitleveren. Ook het welzijn van onze medewerkers houdt me sterk bezig. Er zijn mensen die door covid aan hun limieten zitten. Elke dag thuis werken, met het gezin in de buurt… Als mensen uitvallen omwille van corona zorgt dat voor bij­komende druk bij de rest van de ploeg.

Sluit IT1 2022 beter af dan 2021, denk je?

Dat is de bedoeling. We mikken nog steeds op groei. De jongste drie jaar kon IT1 jaarlijks 12,5% groeien.

Waar haal je kracht en vertrouwen uit?

Voor mij is dat reizen. Gelukkig heb ik de jongste maanden wat uitgestelde covidtrips kunnen hervatten. Anderzijds ben ik ervan overtuigd dat elke crisis opportuni­ teiten biedt. We kijken uit naar mogelijke overnames. Zo heb ik in covid-periode een overname gedaan van een webdevelopment­ bedrijf uit Lokeren.

11

Op de cover

JOO GEERTS (44), COMMERCIEEL DIRECTEUR YES!TALENTS

Wat popt bij jou op bij het horen van volgende woorden?

Armoede? Mario: Daklozen.

Index? Mario: België is de uitzondering.

Overheid? Mario: Positief. Al progressie geboekt maar nog veel groeimarge om efficiënter te worden.

Risico? Mario: Ondernemers nemen risico, zonder veel vangnetten.

Winst? Mario: Heel belangrijk, na het alle­r­ belangrijkste: gezondheid.

Wat ga je nu eindelijk realiseren volgend jaar, dat al zolang werd uitgesteld?

Ik zou graag Spaans leren.

Met wie wil je graag een week op stap gaan en zijn/haar fantastische expertise delen?

Ik zou graag met sir Richard Branson een paar dagen optrekken. Hij was al ondernemer op zijn 16de. Ik zou dolgraag zijn levensverhaal horen en liefst via een uitnodiging op zijn Necker Island. (knipoog) Welke projecten ondersteun je?

Ik ben al lang heel actief in serviceclubs en die steunen goede doelen. IT1 heeft tijdens covid – via klanten – meer dan 100 pc’s geschonken aan studenten of gezinnen die niet de middelen hadden om van thuis les te volgen. Recent hebben wij ook een project gesteund voor de bouw van een kleuter­ school in Malawi. Als je in die contreien steun verleent, is de glimlach op de gezichten van kinderen onvergetelijk en … veel groter dan bij ons.

“Wie geen echte problemen heeft of ziek is, zou de kracht moeten vinden om te gaan werken”

Opgestart in 2016 Vijf kantoren in Vlaanderen waaronder Aalst HR-partner van vooral kmo-klanten om continuïteit en groei te garanderen via dienstverlening op vlak van interim, werving en selectie, payroll en jobstudenten.

10 medewerkers DNA: Gaat voor een authentieke en persoonlijke aanpak

Wat neem je mee uit het jaar 2021?

Joo Geerts: Covid was in 2020 de oorzaak van een omzetdaling bij YES!talents van 40%.

Het virus heeft er bij velen goed ingehakt. We hebben vooral bewezen flexibel te kunnen zijn. Wij zijn een kleine organisatie en hebben vastgesteld dat onze klantenportefeuille te weinig gespreid was. Dat heeft me de ogen geopend: breder prospecteren. Maar ook de werkzoekenden en uitzendkrachten toonden zich flexibel.

Wat is het belangrijkste project voor YES!talents in het nieuwe jaar?

De opening van minimum twee nieuwe fysische kantoren aangevuld met verdere regionale groei vanuit onze bestaande kanto­ ren. Die groei zit er toch wel aan te komen en dat is ook de bedoeling.

Naast de zeven hoofdzonden zijn er ook zeven deugden. Welke past het meest bij jou?

Moed en vasthoudendheid. Als je die niet hebt, kan je niet jaar na jaar groeien.

Waar lig je al eens wakker van?

In onze sector is het altijd lastig om op te boksen tegen de grote spelers. Wij zijn altijd dankbaar voor de kansen die wij krijgen en het vertrouwen dat wij kunnen winnen, maar uiteindelijk gaat het toch over tarieven.

Van wie gaan wij in 2022 nog verrast opkijken?

Ik denk van veel ondernemers die hun veer­ kracht zullen bewijzen en de crisis te boven komen. Velen hebben hun businessmodel aangepast.

Gaat het over een jaar beter zijn dan nu?

Dat geloof heb ik zeker wel. 2020 was voor veel kleine organisaties wellicht een verloren jaar. Maar er zijn nu positieve signalen en wij pikken dat ook zelf op.

12

Op de cover

Wat geeft jou kracht en inspiratie?

Een leuke opleiding vind ik altijd wel interessant. Ook een frisse neus halen tijdens een break of een wandelmeeting zorgt soms voor verse inspiratie. Een andere omgeving opzoeken kan stimulerend werken.

ARMOEDE? Joo: Niemand zou vandaag in armoede moeten leven, toch? Voor een deel is dat gelinkt aan de overheid. Wie geen echte problemen heeft of ziek is zou de kracht moeten vinden en de kans moeten krijgen om te gaan werken.

optrekken. Ik kijk op naar wat de man op die gezegende leeftijd doet en hoe hij in het leven staat. Misschien naar een bestemming in het noorden waar het rustig is, ideaal voor een goed gesprek en waar je niet al te veel prikkels krijgt.

Waar wil je dat er meer aandacht aan wordt geschonken?

Ik zou vooral pleiten voor een meer positieve benadering van het covid-gebeuren. In de media wordt te veel een verhaal gebracht van gevaccineerden en antivaxers. Laat iedereen de vrije keuze en informeer de mensen met correcte cijfers.

Zal covid jouw doen en laten in 2022 nog sterk bepalen?

Ik hoop van niet… ik denk ook van niet. Ik verwacht dat het beter zal gaan vanaf midden volgend jaar. Iedereen heeft nood aan feest­ jes en reizen, ik in elk geval toch (lacht).

Welke initiatieven kunnen in 2022 op jouw steun rekenen?

Met YES!talents steunen wij wel wat initia­ tieven in de regio: jeugdsport, schooltjes… maar steeds erg lokaal en persoonlijk.

Aan wat denk je bij volgende trefwoorden: WINST? Joo: Blijheid! (lacht).

RISICO? Joo: Houdt je scherp.

OVERHEID? Joo: Tja… (kijkt bedrukt).

INDEX? Joo: Het is een nobele zaak dat de koopkracht van de mensen in België gekoppeld wordt aan de index, maar het vervelende is dat het door werknemers niet beschouwd wordt als een loonopslag maar eerder als ‘iets waartoe de werkgever verplicht wordt’. Waardoor het lijkt alsof de overheid de opslag betaalt.

Wat ga je volgend jaar niet meer uitstellen?

Ik ga eindelijk beginnen aan lessen Koreaans.

Bedoeling is om over enkele jaren een reis te maken in Korea, en er – wie weet - een interimbureau te openen. (Schatert). In ben geadopteerd op mijn tiende; ik heb dus nog wel wat herinneringen aan mijn Koreaanse periode, maar het zit wel ver weg.

Met wie zou je gemakkelijk een week op stap willen voor een leerrijke trip?

Wel, ik zou heel graag met Vic Swerts, de gedelegeerd bestuurder van Soudal,

Welke van de zeven deugden zit je als gegoten?

Als ik er één moet kiezen… ‘rechtvaardig­ heid’, dan. Voor mij betekent dat ook gelijke kansen voor iedereen.

Gebeurt dat dan te weinig?

Voor onze uitzendkrachten? Soms wel. Er is soms argwaan en dan moet je kandidaten wat meer naar voor brengen.

Van wie zullen wij in 2022 nog verrast opkijken?

Mag ik dat zeggen… YES!Talents. Wij zijn bezig in een niche waar wij denken een verschil te kunnen maken.

LEANDER DE CAUTER (45), ZAAKVOERDER MAGELAAN

“Wat me vandaag heel sterk bezighoudt, is het waarom van de polarisering”

Opgericht in 1985 Gent 15 medewerkers Helpt bedrijven bij strategische marketing en met creatief team (grafisch ontwerpers, sociale media experten, copywriters en webdevelopers) voor de creatieve uitrol DNA: Echt luisteren naar mensen en vanuit de ROI van de klant denken

2021 zal een apart jaar blijven in onze herinnering. Wat neem jij mee van die periode?

Leander De Cauter: De paniek die in 2020 bij een aantal mensen en bedrijven overduidelijk was, heeft plaatsgemaakt voor wat meer ratio. Sommige bedrijven hebben opportuniteiten gezocht, maar ik ken er ook die hun hele marketingafdeling hebben

ontslaan. Iedereen heeft nu wel zijn modus operandi gevonden. Men leerde om te gaan met de ‘problematiek’.

Waar liggen de economische prioriteiten in 2022 volgens jou?

Prioritair lijkt me alles wat met grond­ stoffen en energie te maken heeft. Dat heeft een enorme impact op de prijzen.

Vraag is wat een landje als het onze daar kan aan doen en of dit in 2022 zal stabi­ liseren en dalen. Het wordt nooit meer als voorheen, vermoed ik. Wij zijn steeds verwend geweest met just in time en snelle leveringen. In een aantal sectoren valt dit nu volledig weg en wat zal daar de impact van zijn?

13

Op de cover

Welke ingreep of maatregel voer jij als topminister in 2022 onmiddellijk door?

Wat duidelijk is en dat geldt in de hele wereld: onze fiscaliteit is de economie niet gevolgd. Er is nood aan een meer eerlijke fiscaliteit voor grote bedrijven; daar worden wij allemaal beter van.

Waar zal Magelaan prioritair aandacht aan schenken volgend jaar?

Wij hebben continu een aantal innovatie­ projecten lopen, maar in 2022 komen er een aantal samen. Dat gaat dan over techno­ logische innovatie, over onze werkwijze en het aanbod.

Waar lig je al eens wakker van?

Wij hebben het geluk om geen knelpuntbe­ roepen in huis te hebben. Als wij vacatures uitschrijven, krijgen wij daar altijd veel reacties op. Het komt eropaan om goede profielen aan ons te binden. Maar wij kennen niet de problemen van veel andere onder­ nemers op dat vlak.

Je bent nu eventjes Madame Blanche: staan jullie er eind 2022 beter voor dan nu?

Wij verwachten dat wel, heel zeker. 2021 was al een stukje beter en volgend jaar moeten wij dat kunnen consolideren.

Waar moet er volgens jou meer aandacht aan geschonken worden?

Wat me vandaag heel sterk bezighoudt is het waarom van de polarisering. We zijn nog nooit zoveel in aanraking geweest met wetenschap, maar dat lokt ook een tegen­ reactie uit. Ik ben een groot voorstander van kritisch denken op voorwaarde dat het onderbouwd is. Dat mis ik vandaag. Ik denk dat dat tot polarisatie leidt. Als je dat alles koppelt aan de energieprijzen en de grond­ stoffen dan krijg je een polarisatiecocktail.

Daar maak ik me maatschappelijk wel wat zorgen over.

Wat geeft je kracht om door te doen?

Wijn is mijn grote passie (lacht), maar vooral boeken en gesprekken met andere mensen inspireren mij altijd, ook wanneer ik hun opinie niet deel.

Waar denk je aan als ik zeg: ARMOEDE? Leander: Te hoog in ons land.

Ik ben voorzitter van de raad van bestuur van een scholengroep met dertien scholen.

14

Ik ken het syndroom van de lege boterham­ mendoos. In de helft van de gevallen is er een duidelijke link met armoede. In die gevallen ziet de boterhammendoos er aan het begin van de maand anders uit dan aan het eind.

Wat ook de reden van de armoede is, de kinderen zijn machteloos.

INDEX? Leander: Pijnlijk maar noodzakelijk.

Van alle systemen in Europa denk ik dat de index het betere is om te zorgen voor een structurele verhoging van de welvaart. Op voorwaarde dat de korf correct is samen­ gesteld en dat we onze concurrentiepositie t.o.v. onze buurlanden niet ondermijnen.

OVERHEID? Is de afgelopen periode nood­ zakelijk gebleken. Al blijft de nood aan meer efficiëntie hoog op de agenda.

RISICO? Hoort bij ondernemen.

WINST? Basis voor welvaart.

Zal covid jouw leefomgeving nog sterk bepalen in 2022?

Zo weinig mogelijk graag. We moeten blijven leven, hé, voorzichtig maar niet verkrampt.

Ik denk overigens niet dat de aanpak in ons land van covid veel beter kon. Uiteraard zijn er fouten gemaakt en zijn er maatregelen die onprettig waren.

Wat ga je in 2022 niet langer uitstellen?

Ik ben altijd boeken blijven kopen en de afgelopen twee jaar ben ik die ook (lachje) beginnen lezen. Vooral non-fictie.

Wie zou voor een week jouw compagnon de route kunnen zijn?

Het is technisch een beetje moeilijk, maar toch kies ik voor de 16de-eeuwse figuur van Michel de Montaigne. Ik herken een aantal dingen die mij raken: werken aan jezelf, je rol in de maatschappij, kritisch zijn.

Veel elementen waarover ik graag met hem in een hedendaagse context zou spreken.

Aan welke initiatieven wil je je steun verlenen in het nieuwe jaar?

Persoonlijk en ook met Magelaan steunen wij met overtuiging het Streekfonds OostVlaanderen. Op die manier help je sociale initiatieven met een zichtbare en lokale impact.

Welke deugd zal je in 2022 het meest nastreven?

‘Focus’ zal mijn ambitie zijn, zowel professio­ neel als in mijn directe omgeving.

Van wie kijken jij en ik verrast op in 2022?

‘De mens’. Ik geloof dat wij volgend jaar de veerkracht van de mens in het algemeen gaan ervaren en op een aangename manier verrast zullen worden.

Op de cover

JOANY D’HONDT (43), ZAAKVOERDER VOLVO D’HONDT

“De indexering van de lonen is geen beloning voor je medewerkers.

Zij zien dat gewoon niet zo”

Opgericht in 1960 Hoofdzetel in Zottegem, vestigingen in Aalst en Oudenaarde 50 werknemers DNA: in een branche met veel overnames en consolidaties, blijft de geest van een echt familiebedrijf dat zelf het operationele beheerst en contact heeft met de klanten

dan houdt hij van een ver­ hoging met 500 euro nog 100 euro over. Voor functies die dienen te rapporteren zou het veel handiger moeten zijn om mensen op zelfstandige basis te laten werken. Dat is in ons land ongelofelijk moeilijk.

Hoe kijk je naar 2021 terug en wat heb je geleerd?

Joany D’Hondt: Dat je je nek moet uitsteken en durven. Proactief zijn ook. Wie wist in 2020 dat wij het probleem van de beschikbaarheid van de halfgeleiders zouden meemaken?

Volgend jaar zal dat niet opgelost zijn en wellicht evenmin in 2023. Ik vrees ook dat toeleveranciers nu hebben ervaren hoe de schaarste hen de mogelijkheid biedt om hun producten duurder te verkopen.

Wat moet er op economisch vlak prioritair aangepakt worden in 2022?

Men zou hybridewagens fiscaal even interessant moeten houden tot eind 2025 en niet tot half 2023 zoals nu het geval is. Voorts swingt de loonkost de pan uit. Als je iemand met een brutoloon van 3.000 euro wil belonen

En een concrete maatregel?

Lastenverlaging op arbeid in plaats van een werkbonus waardoor iedereen hetzelfde verdient en opslag geen effect heeft. Als je iemand wil belonen in België, dat gaat dus niet hé. En indexering of een coronapremie zien medewerkers niet als een extra voor hun prestaties, want het geldt ‘voor iedereen”.

Wat is het belangrijkste project dat je in huis hebt voor het nieuwe jaar?

Digitalisering. Door de pandemie hebben heel veel mensen thuisgewerkt. Dat bracht een heel andere manier van (ver)kopen mee.

Mensen gaan sneller online. Wij moeten dus een digitaal kanaal hebben van topniveau wat niet eenvoudig is omdat wij gelinkt zijn aan het merk. In de automobiel, zoals in een aantal andere sectoren, zie je de trend dat producenten rechtstreeks aan de consument verkopen. Op zich is dat geen probleem, maar er moet wel een verdienmodel zijn voor de retailer, in ons geval de garagebedrijven.

Wat kan je wakker houden in het nieuwe jaar?

Ik ben vooral gevoelig voor alles wat mijn medewerkers ontevreden kan maken. Na de eerste periodes van thuiswerk was ik even bang dat de mensen geen zin meer hadden om terug naar het bedrijf te komen werken.

Daarbij komt nog de vaststelling dat je mensen heel moeilijk kan belonen.

Zal Volvo D’Hondt er eind 2022 beter voor staan dan nu?

Neen. Maar wij gaan wel blijven ondernemen, dat betekent: onze nek uitsteken en risico nemen. Door te zorgen voor een zo groot mogelijk tweedehands aanbod, door stock, al ligt dit momenteel zeer moeilijk bij alle automerken door het wereldwijde gebrek aan onderdelen.

Naar welk domein zou er dringend meer aandacht moeten gaan in de maatschappij?

Graag wat minder negativisme. Ik kijk naar het journaal en zie de rellen i.p.v de betoging, de sensatie i.p.v de feiten, …

We kijken weer naar de blauwe lucht: wat geeft je kracht en inspiratie?

Dat is heel moeilijk voor mij. Een weekje in de bergen kan goed doen, maar net zo goed het binnenhalen van een mooie deal of een goed gesprek met andere, ambitieuze ondernemers.

15

Op de cover

Welke reactie roepen volgende trefwoorden op bij jou?

ARMOEDE? Joany: Er is te veel focus op armoede in het buitenland.

INDEX? Joany: Een spelletje. De indexering van de lonen is geen beloning van je mede­ werkers. Zij zien dat gewoon niet zo. Dat is fout, want bedrijven betalen dit wel.

OVERHEID? Joany: De overheid in België – met de diverse regeringen – toonde zich log tijdens covid. Log en duur.

RISICO? Joany: Aah, dat moet je nemen.

Anders ben je geen ondernemer.

WINST? Joany: Dat is de bedoeling, hé? Heb je nodig om er 80 uur per week voor te gaan.

Zal covid jouw leven in 2022 nog sterk bepalen?

Sterk. Al wordt covid ook wel misbruikt… (verontwaardigd). Ik wacht nu reeds zes weken op een bestelbon van een bank voor een wagen; dat duurde vroeger twee dagen!

Wat ga je volgend jaar eindelijk doen dat je al lang hebt uitgesteld?

In het bedrijf de digitalisering op punt zetten.

En daarbuiten een reis van een weekje boeken met mijn partner (lacht).

Met wie zou je graag eens een week optrekken om van hem/haar iets op te steken?

In België zou ik graag eens een week vakantie doorbrengen met een reeks mensen van familiebedrijven zoals Jef Colruyt en Willy Naessens. Internationaal had of zou een babbel met Steve Jobs, Michelle Obama en Oprah Winfrey me zeer kunnen boeien.

Welke initiatieven genieten jouw steun?

Wij steunen het Streekfonds en ook BiJeVa, de organisatie die zich inzet om kansarme kinderen een vakantie aan te bieden. Heel lokale initiatieven waarbij onze steun recht­ streeks naar de mensen in nood gaat.

Welke deugd past bij jouw persoon?

Ik voel enkel iets voor ‘moed’, standvastig­ heid, doorzetting en focus.

Van wie zullen wij volgend jaar aardig opkijken?

Ik hoop dat mijn kinderen die 17 worden me doen opkijken, dat ze gelukkig zijn want het is een erg moeilijke periode geweest voor opgroeiende tieners. Wat de leukste periode uit je leven zou moeten zijn, was voor veel kinderen de voorbije twee jaar een afknapper.

16

HENDRIK DE RYCKER (51), CEO SCALA PLASTICS

“Elkaar passioneren en enthousiasmeren, dat is niet mogelijk vanachter jouw computer thuis”

Opgericht in 1964 Wetteren Onderdeel van de Nederlandse familiale groep Martens, actief in beton en kunststof Distributie van kunststofbouwmaterialen voor de doe-het-zelfmarkt en voor de professionele markt 50 werknemers DNA: familiaal, flexibel, voor een positief ondernemerschap, oplossings­ gericht, veelzijdig en polyvalent

Hoe kijk je terug op dat alweer atypische jaar 2021?

Hendrik De Rycker: Een pandemie duurt gewoonlijk drie tot vijf jaar. Wij zijn dus nog een tijdje onderweg, maar dat stemt me niet negatief. Je moet gewoon de opportuniteiten willen zien.

Waar moeten de regeringen (Vlaams, federaal, Europees) volgend jaar echt werk van maken?

Een goede werkomgeving creëren voor de mens.

Met de hang naar meer thuiswerk bij sommi­ gen, vrees ik dat wij veel opportuniteiten gaan missen. Elkaar passioneren en enthousiasmeren, dat is niet mogelijk vanachter jouw computer thuis.

De focus is totaal anders.

Welke economische maatregel voer je morgen onmiddellijk in als je politieke macht zou hebben?

We geven gemakkelijk kritiek, maar de beleidsmensen staan voor een zware opgave.

Ik zou liever een beetje vooruit kijken: hoe

Op de cover

kunnen we het ondernemingsklimaat aanmoedigen? Ik zou zeggen: investeren in opleiding en begeleiding. Mijn ingreep zou erop gericht zijn om opportuniteiten te creëren voor zwakkere profielen op de arbeidsmarkt zodat ze de goesting hebben om iets te gaan doen.

Wat wordt het belangrijkste project voor Scala Plastics in 2022?

Inzetten op onze mensen zodat ze bij ons bedrijf blijven, is één. Anderzijds commer­ ciële opportuniteiten nemen; daar ligt nog werk op de plank. Voorts ook de organisatie efficiënter doen werken. Andere bedrijven hebben tijdens de terugval door covid hun processen herbekeken en geïnvesteerd in digitalisering. Wij hebben zoveel werk gehad dat hiervoor geen tijd over bleef. Dus lopen wij op dat vlak een beetje achter.

Wat zou je volgend jaar slapeloze nachten kunnen bezorgen?

Onze mensen. Iedereen staat onder een bepaalde druk. Wij moeten zorg dragen voor onze mensen. Een goede entente vormen met de medewerkers om een zelfde weg te gaan.

Zal Scala Plastics over een jaar verder staan dan nu?

Ja. Wij doen er alles aan om met onze ploeg stappen vooruit te zetten.

Uit welke dingen haal je kracht en inspiratie?

Mensen verbinden, dat is een fantastische bron van energie. In alles wat je doet, heb je mensen nodig. Hoe jong

of oud ook, hoe creatief of beperkt ook. En als je die mensen met elkaar verbindt, kan je enorme dingen bereiken.

Ik heb in coronatijd een boek geschreven over motorsport (‘Snelheid en spektakel’ over 15 jaar motorraces in St.-Joris-ten-Distel, redactie).

Het project gaf me de gelegenheid om een aantal mensen te ontmoeten uit de hele wereld. Het fysisch verbinden van mensen, het kunnen spreken met en challengen van elkaar, levert een bedrijf veel inspiratie.

Met wie wil je graag een dag of een week optrekken omdat je denkt dat je iets kan leren van hem of haar?

Ik heb ooit Valentina Teresjkova ontmoet, de eerste vrouw in de ruimte (in 1963, red.). Zij was een pionier. Soms moet je pionieren om dingen te doen bewegen. Niet te veel naden­ ken over risico’s en of iets perfect is. Je moet stappen durven zetten, grenzen verleggen.

Kennedy die zei: “Wij zullen naar de Maan gaan”, dat mis ik wel een beetje vandaag.

Mijn boodschap is: “Heb een droom. Mik naar iets.” Als wij dat doen, gaan wij veel meer kunnen bereiken.

Wat roepen volgende economische begrippen bij je op?

ARMOEDE? Hendrik: Sluipend. Het is veel meer rond ons dan wij denken.

INDEX? Hendrik: Een positief mechanisme, maar we moeten erover waken dat wij de koopkracht én de concurrentiekracht bewaken. Hoe meer koopkracht dat mensen hebben, hoe beter wij er kunnen van worden als bedrijf. Dat klinkt misschien wat atypisch.

OVERHEID? Hendrik: Complex.

RISICO? Hendrik: Opportuniteit. Telkens je iets doet, leer je iets. Dat kan negatief zijn,

maar je leert iets. It makes no sense to have a plan B. Believe in plan A. Ga ervoor, neem het risico.

WINST? Hendrik: Het resultaat van iets col­ lectiefs. Vooruitgang. Mag niet de enige drive zijn om iets te doen.

Zal covid sterk of weinig, het leven bepalen in 2022?

Het belangrijkste is dat wij onze levensstijl aanpassen. Jammer genoeg begrijpen mensen dat niet altijd. Hoe zorgen wij ervoor dat wij immuun blijven? Een vaccin is een deel van de oplossing; het grootste deel zit bij jezelf: een goede balans zoeken tussen werken en leven, fit blijven, rust nemen.

Wat heb je al te lang uitgesteld dat je nu in 2022 gaat doen?

Ik leef volgens het motto carpe diem. Pak mee wat op je pad komt. Droom. Mijn vader is zwaar dementerend en dan begrijp je maar al te goed wat dat betekent. Ook als werkgever moet je ruimte laten aan mensen om zo te leven.

Wat mag in 2022 op jouw steun rekenen?

Na de publicatie van mijn boek in september ll. kreeg ik veel reacties. Daarom plan ik iets in 2023 dat mensen moet samenbrengen.

Met welke deugd vereenzelvig jij jezelf?

Ik kies er meteen twee: ‘hoop’ en ‘moed’.

Je moet niet opgeven. Val je om, dan krabbel je recht.

Van wie kijken we volgend jaar aangenaam verrast op?

Scala!

17

In de lobby Jouw belangen kamerbreed verdedigd

Waar knelt het Oost-Vlaamse schoentje?

5 economische hordes voor 2022

Van totale lockdowns tot een economische topzomer met het hoogste ondernemersvertrouwen ooit en terug naar af. Als we duurzaam willen herstellen vanaf 2022, zullen een aantal hindernissen weggewerkt moeten worden.

TEKST JAN GEERS EN BART VAN CRAEYNEST

18

In de lobby

6%

Met een totale loonstijging voor 2021-2022 van ongeveer 6% krijgt onze concurrentiepositie een flinke knauw.

1

Heropflakkering corona

Alle vooruitblikken reiken zo ver als de volgende corona­ golf strekt. De intensiteit van de vierde golf is een pijnlijke verrassing en de omikron-variant zorgt voor extra onzekerheid.

Toch is er de voorbije golven al heel wat geleerd. Zo zijn we in staat om de belasting in de zorg onder controle te houden, zonder voor dezelfde economische nevenschade te zorgen als in de eerste golf. Natuurlijk is geen enkele maatregel ideaal en horen bedrijven hun activiteiten te kunnen uitvoeren met zo weinig mogelijk inmenging, zodat steunmaatregelen niet nodig zijn. Al blijven die heel belangrijk voor de sectoren die buitengewoon hard geraakt worden.

2

Toeleveringsproblemen

86% van de bedrijven uit onze provincie die afhankelijk zijn van toe­ leveringen, geven aan dat die ketens verstoord zijn. De verwachting van de Oost-Vlaamse bedrijven is dat die problemen een tijdelijk fenomeen zijn dat in de loop van 2022 zal wegebben. Eens de globale productieketens terug onder stoom zijn en de internationale aanvoer­ lijnen de schok helemaal weggewerkt hebben, zullen de termijnen en tekorten terug normaliseren.

Volgens onze enquête bij 150 Oost-Vlaamse bedrijven verwacht 45% van de bedrijven dat de toeleveringsproblemen tegen midden 2022 zullen opgelost zijn en nog eens 32% denkt dat dat eind 2022 het geval zal zijn. De toeleveringsproblemen zullen dus geleidelijk aan verdwijnen, maar voor 2022 zullen ze nog een hindernis vormen op de economische groei.

3

Hogere energieprijzen

De toeleveringsproblemen zorgden voor fors hogere inputprijzen, waarvan de spectaculaire stijging van energieprijzen het meest in het oog sprong. Op sommige markten lijkt die stijging stilaan voorbij de piek, andere markten zoals gas stijgen tijdens het schrijven van dit stuk nog een stuk door. De verwachting is dat de verbetering van de

toeleveringsproblemen ook de prijsdruk op energie in de loop van 2022 zal doen afnemen. Het grootste deel van de bedrijven kan die gestegen inputprijzen maar in beperkte mate doorrekenen, waardoor de marges onder druk komen te staan.

4

Hogere loonkosten

De snel oplopende inflatie vertaalt zich via de automatische loon­ indexering in sterkere loonstijgingen. Volgens ramingen van het Planbureau zal de stijging van de gezondheidsindex in 2021-2022 oplopen tot 5,8%. Over die periode zullen de lonen die prijsstijgingen volgen. Met een totale loonstijging voor 2021-2022 van ongeveer 6% krijgt onze concurrentiepositie een flinke knauw. Deze hindernis is een grote zorg voor Oost-Vlaamse bedrijven en milderende maatregelen zouden de negatieve effecten hiervan kunnen afvlakken.

5

Tekort aan talent

De belangrijkste uitdaging voor 2022, en met zekerheid de jaren die volgen, is de krapte op de arbeidsmarkt. Personeel vinden is een dagelijkse strijd voor 73% van de Oost-Vlaamse bedrijven en een tastbare hindernis om economische groei te realiseren. Die over­ verhitte arbeidsmarkt brengt nog aanvullende problemen met zich mee, zoals een extra opwaartse druk op de lonen en beperkte groeimogelijkheden.

Conclusie: veel hindernissen maar voorzichtig positief Hoewel de situatie ook in 2022 niet ideaal zal zijn, blijven de verwachtingen voorzichtig positief. Verschillende hindernissen zouden moeten verbeteren gedurende het jaar. 57% van de Oost-Vlaamse bedrijven verwacht het komende jaar een toename van hun omzet. Al speelt hier een duidelijk prijseffect en zal de toename in activiteitsvolume lager liggen. Het economisch herstel dat we in 2021 zagen, zal zich doorzetten, zij het niet zo sterk.

De verwachting is dat die groei tussen 2% en 3% zal bedragen, al is dat niet helemaal zeker.

19

Dossier Talent rekruteren, versterken en behouden

“

Wie affiniteit heeft met techniek en kwaliteitsbewust wil werken, krijgt bij ons alle kansen PHILIPPE REYNEBEAU,

© Wim Kempenaers

Hoe mobiliseren we het leger van niet-beroepsactieven?

PLANT MANAGER MILLIKEN TEXTILES BUSINESS IN GENT

Meer volk aan de bak

Ook wie nu niet aan de slag is én niet-werkzoekend, moeten we stimuleren om actief te worden op de arbeidsmarkt. Daarover is iedereen het roerend eens.

De hamvraag is hoe? Een arbeidsmarktregisseur, een bedrijfsleider en een arbeidsmarktexpert geven hun visie.

TEKST SAM DE KEGEL 20

Dossier

382.000

352.000

Tussen 2019-2024 zullen ruim 380.000 jobs in Vlaanderen vervangen moeten worden omwille van de babyboomgeneratie die uitstapt.

De voorbije twaalf maanden ontving VDAB bijna 352.000 vacatures, een stijging met 40 procent op jaarbasis. Daarvan stonden er eind november nog altijd 72.804 open.

jobs

vacatures

180.000

81

Vlaamse werklozen

Voor alle 100 mensen die uitstromen uit de arbeidsmarkt, stromen er slechts 81 in vanuit de schoolbanken de komende jaren.

VDAB telt nu ongeveer 180.000 ingeschreven werkzoekenden in Vlaanderen en Brussel (inclusief m/v die een opleiding volgen), het laagste aantal in vijftien jaar. In 2020 bedroeg de werkloosheidsgraad in Vlaanderen 3,3%.

850.000

Bron: Arvastat, Eurostat, Steunpunt Werk

Vlaamse niet-beroepsactieven Het leger van niet-werkzoekende niet-werkenden in Vlaanderen, een heel heterogeen gezelschap.

I

n 2020 was in Vlaanderen 74,7% van de 20- tot 64-jarigen aan de slag en vandaag schommelt de wer­kzaamheidsgraad rond de 76%. De curve stijgt dus, maar de Vlaamse regering legt de lat op minstens 80%. Dat moet ook, om onder andere de pensioenen in de toekomst te kunnen blijven betalen.

Landen zoals Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland klimmen zelfs vlot boven de 80%. Vlaanderen is dus zeker geen topregio in Europa, maar zit wel duidelijk boven het gemiddelde in de Europese Unie (72,4%). Dat geldt helemaal niet voor Wallonië waar de werkzaamheidsgraad in 2020 op slechts 64,6% lag.

Niet-actieven activeren “Om 80% werkzaamheidsgraad in Vlaanderen te halen en de krapte op de arbeidsmarkt terug te dringen, zouden er zo’n 200.000 mensen extra aan het werk moeten zijn”,

weet Sonja Teughels, arbeidsmarktexpert bij Voka. “Elkeen die kan werken, moet maxi­ maal daartoe worden aangespoord.”

Het aantal Vlaamse werklozen, ingeschre­ ven werkzoekenden, is structureel laag.

In 2020 bedroeg de werkloosheidsgraad in Vlaanderen slechts 3,3%. Dat impliceert dat Vlaanderen nauwelijks nog ‘officiële’ werk­ loosheid heeft, omdat er altijd een zekere frictiewerkloosheid is van mensen die zich even tussen jobs bevinden.

Er is echter nog een veel grotere groep van mensen die niet werken, maar zich ook niet aanbieden op de arbeidsmarkt. De huidige arbeidsreserve kan je zien als een ijsberg waarvan enkel de uitkeringsgerechtigde werkzoekenden boven het wateroppervlak uitsteken. Daaronder zitten er in België honderd­duizenden die in een of ander stelsel

aan de zijlijn staan. De combinatie van werk­ zoekenden én inactieven impliceert dat één op de vier van de Vlaamse 20- tot 64-jarigen niet aan de slag is, in Wallonië is dat meer dan één op drie, in Brussel bijna 40%.

Ondanks de vele niet-werkenden in elk van de gewesten worden de bedrijven geconfron­ teerd met een nijpende krapte op de arbeids­ markt. Dit illustreert duidelijk dat onze arbeidsmarkt niet optimaal functioneert, ook niet in Vlaanderen. De pensée unique van de werkloze die in zijn hangmat zit of van de werkonwillige niet-actieve, is te simpel, maar de activering kan hoe dan ook beter, lees doelgerichter. Dat is de grote uitdaging, net omdat die groep niet-actieven een bijzonder heterogene groep vormt, weet Wim Adriaens, CEO van VDAB. “Onder de niet-beroeps­ actieven zitten studenten, huisvrouwen en -mannen, leefloners onder de vleugels 21

Dossier

van het OCMW, langdurig werklozen die al dan niet geschorst zijn, langdurig zieken of arbeidsongeschikten die op het RIZIV staan, tijdelijke niet-werkenden, vluchtelingen en ook de zogenoemde NEET (not in education, employment or training)-jongeren.”

Nauw samenwerken met lokale besturen VDAB was tot vorig jaar strikt beschouwd enkel bevoegd als arbeidsmarktregisseur voor de bij hem ingeschreven werkzoekenden.

Ondertussen heeft de Vlaamse regering in haar regeerakkoord VDAB ook benoemd tot activeringsregisseur, die dus de spil moet vormen in de activering van alle werklozen en niet-beroepsactieven. “Administraties kunnen maar samenspelen binnen het speelveld dat door de politiek wordt bepaald. Het is belangrijk dat de federale regering onze Vlaamse ambities ondersteunt. Het federaal regeerakkoord voorziet ook mogelijkheden voor een asymmetrisch beleid, want de uitdagingen van Vlaanderen zijn anders dan die van Brussel en Wallonië”, zegt Adriaens.

De neuzen staan volgens de VDAB-topman nu in dezelfde richting. “Als we de ambitie van die 80% werkenden ernstig willen nemen, dan moeten we zeker die grote groep van niet-arbeidsactieven veel meer activeren. De eerste stap is: hoe kunnen we ze bereiken? De Vlaamse sociale partners en de Vlaamse regering hebben in 2020 afspra­ ken gemaakt om te kijken welke groepen we prioritair benaderen. Dat zijn de langdurig zieken, NEET-jongeren, de herintreders (mensen die b.v. voor het gezin zorgden en nu opnieuw willen werken) en mensen met een leefloon. Langdurig zieken moeten we benaderen via het RIZIV. Leefloners moeten we via de OCMW’s bereiken. De groep van huisvrouwen en NEET-jongeren proberen we te bereiken via partnerschappen en projec­ ten met de steun van het Europees Sociaal Fonds (ESF). Op dit moment bereiken we er zo’n 4.500 via ESF-projecten. Ik zie Het ESF als een groot laboratorium, waarin we expe­ rimenteel onderzoeken welke methodieken werken en welke niet. Daarna kan je de best cases structureel uitbouwen.

Daarnaast willen we vooral ons netwerk met de lokale besturen versterken. Wie komt 22

het vaakst in contact met niet-actieven?

De lokale besturen, vanuit de context van huisvesting, armoede en kinderopvang. We werken hard aan samenwerkingsovereen­ komsten met de lokale besturen. Het heeft geen zin om te wachten tot m/v de VDABwinkel binnenstappen. We kunnen elkaar perfect versterken om mensen echt aan de slag te krijgen. Eenmaal mensen huisves­ ting hebben, kan je de volgende stappen zetten. Een job helpt mensen om een sociaal netwerk uit te bouwen, en zichzelf te ontplooien.”

Wim Adriaens pleit voor een individuele aanpak. “Wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik?

Je moet mensen eerst overtuigen dat de arbeidsmarkt een verrijking kan zijn voor hun leven. Als ze zich dan aanbieden op die arbeidsmarkt, moeten we ervoor zorgen dat ze niet opnieuw meteen ontgoocheld aan de kant gaan staan. Mensen kansen geven, opleiden en de lat niet té hoog leggen, is cruciaal.”

Het blijft de vraag van één miljoen: leggen werkgevers de lat nog steeds te hoog?

Adriaens: “Ze beweren van niet, maar in de praktijk kijkt men vaak nog te eng naar diploma en/of ervaring en ziet men niet het potentieel dat iemand iets kan worden wat hij vandaag nog niet is. Of men ziet taal- of culturele drempels. Maar ook daar zijn part­ ners voor die werkgevers kunnen ontzorgen.”

Polyvalent opleiden Toch zie je al een poos een kentering. Je zal altijd bedrijven vinden die blijven zoeken naar die ene witte raaf, maar de meeste zijn al lang blij als er voldoende kandidaten zijn met de juiste attitude én goesting om te leren. Hire for attitude, train for skills. Zoals bij Milliken Textiles Business, de hub in hartje Gent. Plant manager Philippe Reynebeau: “Wij maken reinforced textiles, versterkte weefsels die de stabiliteit van de band verhogen. We maken dus technisch textiel dat rubbertoepassingen versterkt, zoals auto­ banden, maar evengoed transportbanden of brandslangen. Dit product is uniek, gepaten­ teerd en gebaseerd op veel interne knowhow van onze mensen. Daarnaast maken we hier in Gent jaarlijks een grote hoeveelheid

weefselversterking voor dakbedekking. Dat weefsel kan een grote windweerstand doorstaan.”

Die nicheproducten met gespecialiseerde machines vergen ook gespecialiseerd per­ soneel. “Wij hebben voortdurend vacatures.

Mensen met kennis van textiel zijn sowieso heel beperkt. Er zijn steeds minder textiel­ opleidingen op scholen, we hebben daar nochtans altijd voor geijverd.”

Het bedrijf hanteert een vast stramien in rekruteren. “Kandidaten worden eerst gescreend door HR, nadien ontvangt de productie het CV”, vertelt Reynebeau. Aan de hand van de ervaring zien we vaak al hoe technisch het profiel is. In Gent hebben we een coatingafdeling en een voorbereidings­ afdeling. In de voorbereidingsafdeling zitten o.a. onze wevers. Kennis van mechanica en elektronica is meegenomen, maar we gaan ze volledig zelf opleiden. Iedereen die bij ons binnenkomt in de voorbereidingsafdeling, start een opleiding tot wever. Dat kan zonder textielkennis, maar je moet wel affiniteit met techniek hebben. Ze beginnen altijd aan de basis. Als er meer talent inzit, gaan we het er proberen uithalen. Als ze veiligheids- en kwaliteitsbewust zijn, krijgen ze veel kansen en kunnen ze zelf hun pad uittekenen. We gaan ze dus heel flexibel opleiden, zodat ze polyvalenter worden en hun loon kan meegroeien. Wie in de twee afdelingen kan werken, noemen we onze ‘vlinders’.”

Dossier

“

©Marco Mertens

Rekruteren is meer dan ooit investeren en opleiden.

Als je niet bereid bent dat te doen, ga je nauwelijks nog iemand vinden WIM ADRIAENS, CEO VDAB

Leergierige Afghanen Niet alleen de klanten zijn heel internationaal – Milliken Textiles Business exporteert naar zo’n 60 verschillende landen – ook hun eigen werknemers komen uit alle windstreken.

Reynebeau: “Milliken draagt diversiteit en inclusie hoog in het vaandel. Zo participeert onze HR-manager aan Welt, het Voka-traject dat inzet op inclusief en werkervaringsgericht leren. We hebben een jongeman die via duaal leren bij ons in de onderhoudsafdeling de stiel leert. En via Jobroad (een samenwerkingsverband tussen o.a. Voka, VDAB en lokale besturen dat nieuwkomers met een migratieachtergrond sneller aan het werk wil helpen, red.) hebben we al drie keer heel wat nieuwe kandidaten over de vloer gekregen, onder andere uit Afghanistan. Nadat we voor VDAB en interimkantoren een profiel hebben

geschetst van de kandidaten die we zochten, gaat men voor ons op zoek naar kandidaten.

Die komen bij ons op gesprek bij HR en de production teamleader en krijgen een uitgebreide bedrijfsrondleiding. Dat doen we trouwens bij alle kandidaten. Na zo’n rond­ leiding kennen ze onze processen en zijn ze vaak aangenaam verrast dat we geen klassiek textielbedrijf zijn, maar dat we duurzame, innovatieve producten ontwerpen voor o.a. de auto-industrie. Ik zorg er ook altijd voor dat onze operatoren, zoals de wevers, aan de slag zijn als ze rondlopen. Daarna polsen we naar hun interesse en krijgen ze de kans om hier één dag aan de slag te gaan. Daarna zitten we terug samen en hakken we snel de knoop door. Eén van onze operatoren afkomstig uit Afghanistan die via Jobroad is opgestart, is zeer leergierig en heeft sterk

technisch inzicht. Op één maand leerde hij aan een nieuwe machine werken. Bovendien is hij heel plichtsbewust.”

Bij Milliken werken ook heel wat mensen met Turkse roots. “ In De Turkse gemeen­ schap hebben velen een textielachtergrond.

Sommigen hebben een bachelor of master textiel behaald in Turkije.”

Een diverse mengeling van nationaliteiten op de werkvloer is een goede zaak maar creëert ook uitdagingen. De voertaal is Nederlands, alle nieuwe werk­nemers moeten een basis­ kennis verwerven al doende. Reynebeau: “We werken samen met twee taalcoaches van Stad Gent die één op één taalcoaching geven. Ze betrekken daar de hele ploeg bij en ze komen zelfs ’s nachts als die ploeg 23

Dossier

aan de slag is. Wij leveren een inspanning om onze medewerkers Nederlands te leren en verwachten dit ook van de medewerker.

Indien nodig stimuleren we hen ook om bij­ komende taalles te volgen. Omdat veiligheid bij ons cruciaal is, hebben we via Cobot, een opleidingsverstrekker binnen de textielsec­ tor, ook een leraar, ingehuurd. We hebben hiervoor een apart leslokaal ingericht. Tot slot maken we nu een video voor bezoekers en eentje over de veiligheid op de werkvloer.”

Rekruteren is investeren “Rekruteren is in de huidige context meer dan ooit investeren, opleiden. Als je niet bereid bent dat te doen, ga je nauwelijks nog iemand vinden”, bevestigt Wim Adriaens. “Wij gaan samen met de sociale partners, zowel werkgevers als vakbonden, kijken welke

kerncompetenties iemand nodig heeft om te kunnen groeien in een job, want er moet een basis te zijn. Die proberen we aan te leren en dan moet je idealiter op de werkvloer kijken hoe je die persoon kan bijscholen tot het gewenste niveau. Maar daarvoor moeten werkgevers bereid zijn om te investeren in die werknemer en dat vraagt engagement.”

Wie een lasser of elektromecanicien nodig heeft, kan die werknemer niet helemaal van nul opleiden, dat spreekt. Moeten we (langdurig) werkzoekenden niet veel meer leiden naar jobs met werkzekerheid en in het bijzonder de knelpuntberoepen? Wim: “Dat proberen we zeker mee te geven aan onze werkzoekenden, maar als je geen aanleg voor techniek hebt, is dit heel moeilijk. Het zijn geen pionnen waarmee je zomaar kan

schuiven, je moet altijd aanknopingspunten vinden bij mensen. Los daarvan, een piste die mijns inziens vaak vergeten wordt, is je eigen mensen omscholen. Wij kunnen wel zorgen dat mensen kunnen aanpikken in een bepaalde sector, maar het is de verantwoor­ delijkheid van de sectoren en werkgevers om werknemers verder bij te scholen. Wij kunnen zelf geen 10.000 verpleegkundigen opleiden, maar als we alle zorgkundigen kansen geven om door te groeien, kunnen we op termijn wel aan die 10.000 verpleegkundigen geraken.”

Blik op werk voor langdurig zieken Een nog grotere uitdaging is de langdurig zieken terug beschikbaar maken voor

Op zoek naar een bediende?

Een neus voor rekrutering & selectie.

Een oog voor potentieel!

Jouw talent manager.

REKRUTERING EN SELECTIE

TEST VOOR JE AANWERFT

DIRECT TALENT

Je hebt een vacature?

We zoeken voor jou de ideale match!

Je hebt een klik met een kandidaat?

Wij maken een grondige analyse van zijn/haar competenties.

Je bent als bediende op zoek naar een nieuwe uitdaging?

Wij zoeken een vacature die bij jouw profiel past.

DE KUNST VAN HET AANWERVEN

info@aanwervingshuis.be www.aanwervingshuis.be

24

Kortrijk Vaartstraat 25 056 225 880

Gent Kortrijksesteenweg 1099 093 108 339

Dossier

“

Het activeren van alle potentiële werkkrachten vraagt om een meersporenbeleid.

De institutionele lasagne die ons land kenmerkt, vergemakkelijkt de zaken niet SONJA TEUGHELS, ARBEIDSMARKTEXPERT BIJ VOKA

de arbeidsmarkt. “Jaarlijks worden er nu 5.000 langdurig zieken vanuit het RIZIV toegeleid naar VDAB”, zegt Adriaens. “Wij worden ook gefinancierd door het RIZIV voor een 5.000 tal begeleidingen, samen met onze partner GTB. Door corona was er een impact waardoor we dit jaar iets onder de 5.000 zullen eindigen.” Het potentieel is echter veel groter, geeft Adriaens toe, aangezien er tienduizenden langdurig zieken zijn. “Cruciaal is om snel hun blik op werk te zetten, daar is zeker nog winst te boeken. Men beseft dit ook op federaal niveau, maar de hele sector moet meewillen.

Die sector (van adviserende artsen bij RIZIV, uitkeringsinstanties,… red.) is gewoon om vooral met een medische blik naar mensen te kijken waarbij je moet aantonen dat je ziek genoeg bent om niet te moeten werken, terwijl we die blik eigenlijk moeten omkeren: wat is wel nog haalbaar in jouw situatie?

De sector moet daar ook ruimte en tijd voor krijgen natuurlijk. Lode Godderis, professor Arbeidsgeneeskunde aan KU Leuven en directeur onderzoek bij IDEWE, stelt dat werk een deel van de behandeling is eenmaal je ziekte voldoende gestabiliseerd is. (Deeltijds) aan de slag gaan kan je helpen om met je ziekte om te gaan. Hoe langer je dat moment uitstelt, hoe moeilijker het wordt om effectief weer aan de slag te gaan. Uiteindelijk is dat

onze kerntaak: op een neutrale manier m/v inschatten, hun mogelijkheden verkennen, de drempels weghalen, hun perspectief vergroten en het beste traject voorstellen.”

Bij Milliken willen ze hun langdurig zieken, die wel nog op de payroll van het bedrijf staan, ook nauwgezetter opvolgen. “We luisteren hoe het met hen gaat en zodra ze terugkeren, zitten we meteen met de bedrijfsarts samen om te kijken of ze effectief weer aan de slag kunnen.” Daarnaast probeert het bedrijf ook de groep van niet-actieven te bereiken op verschillende manieren. Reynebeau: “Omdat we in hartje Gent zitten, steken we folders in de brievenbus bij de buren. Op die manier proberen we jongeren te bereiken die nu thuis zitten zonder opleiding of perspec­ tief. We promoten ook vrijwilligers­ werk bij onze eigen werknemers – in Wallonië na de overstromingen deze zomer – maar evengoed dichtbij. Zo komen ze met m/v in contact die we anders nooit zouden bereiken. En als ze

iemand voorstellen die nadien duurzaam aangeworven wordt, komen ze in aanmer­ king voor een referral bonus.”

“Het activeren van alle potentiële werk­ krachten vraagt om een structureel meer­ sporenbeleid en een totaalaanpak”, besluit Sonja Teughels. “De institutionele lasagne die ons land kenmerkt, vergemakkelijkt de zaken echter niet. Probeer maar eens door het bos aan samenwerkingsakkoorden en tewerkstellingsprojecten de bomen te zien, als werkzoekende én als kmo-bedrijfsleider.”

Ontdek hoe je via een inclusief HR-beleid vacatures kan invullen en wendbare loopbanen kan creëren voor elk talent.

25

Met een vlot selectieproces sta je sterker in de war for talent Hoe langer jouw selectieprocedure, hoe groter de kans dat je toptalent misloopt. Kandidaten haken namelijk af indien het te lang duurt voor ze feedback ontvangen. Een vlot sollicitatieproces is noodzakelijk en als HR-dienstverlener staan we je hierin graag bij. Door onze expertise en jarenlange ervaring evalueren wij de kandidaten snel en efficiënt zodat jij genoeg tijd hebt om de beste matches écht goed te leren kennen. De zoektocht naar jouw nieuwe medewerker start hier!

werkgevers.brightplus.be gent@brightplus.be

Dossier

“Een betere studie-oriëntering kan de krapte op de arbeidsmarkt deels indammen”

Wouter Duyck, UGent

Dat sterk onderwijs de garantie voor onze welvaart vormt hoeft geen betoog.

Maar de kwaliteit gaat stelselmatig achteruit. Dat zien ook onderwijsexperts Wouter Duyck (UGent) en Jonas De Raeve (Voka) die de balans opmaken.

TEKST LAURENS FAGARD

“

Mag ik stellen dat de situatie in het onderwijs dramatisch is?”, steekt prof. dr. Wouter Duyck van wal.

“We behoorden tot de absolute wereldtop maar sinds de laatste twee decennia zijn we de sterkste daler van alle westerse geïndustrialiseerde landen. Een 15-jarige had begin 2020 bijvoorbeeld een cognitieve vertraging van 9 maanden ten opzichte van een leeftijdsgenoot 20 jaar geleden. En door de coronapandemie zijn daar nog eens

6 maanden bovenop gekomen. Dat is niet alleen het geval voor de standaardvakken zoals wiskunde of taal maar even goed de zogenaamde 21e-eeuwse vaardigheden lijden eronder. Zo haalt nu slechts 55% van de leerlingen de eindtermen voor ICT-vakken en dat zijn wettelijke minima.”

Wil Vlaanderen zijn status als kennis­economie behouden, dan is er nood aan geschoolde werknemers. “Als de kwaliteit van het

onderwijs alsmaar verder erodeert, is het maar de vraag hoe we er binnen twintig jaar aan toe zijn. Wetenschappelijke studies tonen aan dat een jaar onderwijs ongeveer gelijkstaat met 1 à 3 IQ-punten. Zakt de samenleving over de hele lijn gemiddeld 1 IQ-punt, kost dat bijna 250 dollar bnp per capita. Als je onze alge­ mene achteruitgang dus schaalt naar België kom je uit op 2,4 miljard bnp dat we per jaar structureel verliezen. En de achteruitgang bij de toppers kost het dubbele. Dat is immens.”

27

Dossier

“

Vlamingen koesteren nog te vaak de gedachte dat als je een diploma hebt behaald, je er ‘vanaf’ bent voor de rest van je leven WOUTER DUYCK (UGENT)

Stem naar STEM mag luider “Onze relatief grote welvaart is grotendeels te danken aan hoe productief we zijn”, stelt Jonas De Raeve. “Maar onze productiviteits­ groei gaat erop achteruit. Naast een dalende kwaliteit van ons onderwijs, zijn er ook minder mensen die over de juiste skills beschikken. Het aantal studenten dat vandaag afstudeert in een STEM-richting (wetenschappen, wiskunde, ICT of ingeni­ eur) bedraagt 20%. Daarbij horen we tot de slechtste leerlingen in Europa. In Duitsland loopt dat percentage op tot 33% en zelfs daar zijn grote arbeidstekorten. Het toont maar aan hoe hoog onze ambities moeten liggen zodat de roep om technische profielen op de arbeidsmarkt geen doods­reutel wordt.”

“Het initiatief dat enkele jaren geleden is ontstaan om het onderwijs inhoudelijk te ver­ breden met een focus op technologie vond ik een goede evolutie”, gaat Wouter verder.

“Alleen was de benadering in Vlaanderen behoorlijk naïef. Het werd geen sterke inhoudelijke verbreding maar een afgezwakte eenheidsworst voor iedereen in tegenstelling tot andere landen waar de discussie over de eerste graad breed wordt opengetrokken.

In Wallonië is dat nog het meest zichtbaar met het Pacte d’Excellence, waar elke leerling verplicht twee uur techniek maar ook Latijn volgt. Een halfbakken oplossing waar niemand tevreden mee is. Bovendien zie je dat waar vroeger scholieren zich zouden inschrijven voor industriële wetenschappen, 28

toch wel een van de kroonjuwelen in het TSO, ze nu eerst een STEM-richting proberen in het ASO. Zulke situaties hebben een ongewenst zijeffect en helpen het imago waar technische scholen nu al mee kampen, er zeker niet op vooruit.”

Studie-oriëntering wordt dus een uiterst belangrijk preventiemiddel naar de toe­ komst, onderstrepen Wouter en Jonas.

“Als we cijfers bekijken over de match qua studiekeuze valt dat in Vlaanderen heel goed mee. En als studenten nog een verkeerde richting zouden kiezen, dan komen de skills gelukkig nog goed overeen met de verwach­ tingen. Het wordt alleen een probleem als de skills in het hoger onderwijs ook nog eens verder uithollen. Daarom is het essentieel om initiatieven rond begeleiding van studiekeuze verder te zetten met niet-bindende oriënte­ ringsproeven om de overgang van lager naar secundair onderwijs objectief en onderbouwd te maken. De klassieke gedachte dat je je kind eerst ASO laat proberen om nadien over te schakelen op TSO, heeft geen enkele zin.”

Captains of Industry Hoewel het perceptieprobleem rond TSO of BSO helaas nog bestaat, heeft de STEMcampagne toch effect gehad. “Zo heeft er weldegelijk een verschuiving van klassieke talen naar wetenschappen plaatsgevonden, ondanks dat die eerste richtingen ook jaren­ lang het potentieel van onze goede leerlingen naar boven heeft gebracht. Ze kunnen dus

perfect naast elkaar bestaan. De shift in het ASO is dus gelukt maar in het TSO of BSO is dat niet het geval. Dat is het best te illustreren met de 15% scholieren die vandaag afstuderen in het secundair onderwijs en ervoor kiezen om niet verder te stude­ ren, wat toch het doel is van ASO. Hier zou een betere studie-oriëntering ervoor kunnen zorgen dat een aantal van dat percentage onmiddellijk kiest voor een technische richting”, vertelt Wouter.

“We staan aan de vooravond van een nieuw STEM-actieplan richting 2030”, benadrukt Jonas. “Maar eigenlijk hebben we nog heel weinig zicht op de effectiviteit van de maatregelen die we in het verleden al hebben genomen. We moeten dus grondig werk maken van een analyse om het nieuwe actieplan meer rugwind te kunnen geven.

Bovendien is er in Vlaanderen ook geen structuur aanwezig om succesvolle STEMinitiatieven op te schalen. Het is allemaal nog te nieuw en er is te veel versnippering.

Vanuit de universiteiten is er wel onderzoek gebeurd naar STEM-didactiek waar men ook de bedrijfscontext aan gekoppeld heeft.

Maar ook daar is het moeilijk te achterhalen hoeveel scholen er effectief mee aan de slag gaan.”

De vrijheid van hoe we onderwijs invullen lijkt in Vlaanderen sterk op een tweesnijdend zwaard. “In tal van domeinen haalt de helft van de leerlingen de eindtermen niet en er komt geen reactie. Er is wel een onderwijs­ inspectie maar die doen een procesevaluatie op schoolniveau. Het geeft dus geen beeld van welke scholen veel leerwinst boeken”, aldus Wouter. “Ouders hebben geen vat op welke scholen goed zijn en bovendien is er weinig keuze. Katholiek Onderwijs is de grote slokop met 70% van de markt en Gemeenschapsonderwijs GO! neemt het grootste deel van de rest in. In het buitenland zien we dat grote bedrijven, de zogenaamde captains of industry, zich begeven op de markt als ze het gevoel hebben dat het publieke onderwijs te wensen overlaat.”

“Veel autonomie voor scholen is wel goed en kan op veel vlakken zoals personeelsbeleid zelfs nog versterkt worden”, vult Jonas aan.

Dossier

“Maar er is wel nood aan een systeem waarbij je verantwoording moet afleggen over de output. Het initiatief rond centrale examens is al een stap in de goede richting.”

Mentaliteitswijziging Een sterke wisselwerking tussen scholen en bedrijven is cruciaal in het voorbereiden van jongeren op de arbeidsmarkt. “Als opleidingen geaccrediteerd of gecontroleerd worden, is er altijd een link met het werkveld.

Dus voor generatiestudenten loopt dat vlot”, garandeert Wouter. “Met levenslang leren voor (werkende) volwassenen zijn de proble­ men groter. Uit een OESO-rapport blijkt dat Vlaanderen op Japan na het slechtst scoort op ‘leerbaarheid’ van werknemers. Dat gaat over bijstuderen, professionaliseren tot het updaten van nieuwe technieken of techno­ logieën. Op dat vlak is de dialoog tussen onderwijs of industrie onvoldoende op gang getrokken.”

“Vlamingen koesteren nog te vaak de gedachte dat als je een diploma hebt behaald, je er vanaf bent voor de rest van je leven. Van die inge­ steldheid moeten we af want technologie en maatschappij veranderen sneller dan ooit. Een student auto­ mechanica die vijf jaar geleden afstudeerde heeft misschien nooit iets van batterij­ technologie gezien terwijl ons volledige wagenpark binnen 15 jaar misschien wel volledig elektrisch is.

Het is dan wel een illusie om te verwachten van het leerplichtonderwijs dat ze kinderen technieken kunnen aanleren die binnen 30 jaar de norm zullen zijn, maar een mentaliteit van levenslang leren aankweken is wel de juiste oplossing.”

Duaal als heilige graal “Het onderwijs vreest soms dat als onder­ nemingen zich meer zouden inmengen, studenten te veel zouden toespitsen op één bedrijf. Maar bedrijven weten beter dan gelijk wie dat brede competenties nodig zijn om diverse functies uit te oefenen doorheen de hele loopbaan”, stipt Jonas aan. “Daarnaast kan werkplekleren de cultuuromslag van schoolbanken naar de arbeidsmarkt verzachten. Jammer genoeg liggen de inschrijvingscijfers voor duaal leren nu nog aan de lage kant. Scholen

kunnen vandaag kiezen om een klassieke niet-duale studierichting te organiseren naast de duale variant terwijl sommige arbeidsmarktgerichte opleidingen perfect enkel duaal kunnen zijn. Duaal leren vereist immers tijdsgebonden en financiële inves­ teringen en als slechts twee op de twintig leerlingen er gebruik van maken, is het rendement te klein en haken scholen en bedrijven af. Momenteel maken een kleine 2.000 studenten gebruik van duaal leren en dat aantal moet verhogen naar 10.000 in 2030.”

Jonas De Raeve, Voka

29

Dossier

“In Duitsland is werkplekleren veel meer ingeburgerd”, gaat Wouter verder. “Sommige competenties kan je eenvoudigweg niet leren in de klas maar wel in een bedrijf. Voor technische beroepen is dat evident maar we botsen op de technologische en budgettaire beperkingen van het onderwijs. Als een tech­ nologie steeds meer dure en gespecialiseerde apparatuur vereist, wordt het moeilijker voor scholen om het volledige plaatje af te dekken en kunnen we niet anders dan samenwerken met bedrijven.”

“De enige randvoorwaarde blijft wel dat het begin van de schoolcarrière voldoende generiek blijft. Leerlingen meteen één bepaalde technologie aanleren heeft geen zin omwille van de onvoorspelbaarheid van de industrie. Een zekere cognitieve basis blijft nodig want als kinderen de regel van drie niet meer kennen, is het zelfs moeilijk om een productieve bakker te zijn als je elke dag een zak bloem over hebt.”

Vraag en aanbod Jaarlijks gaat er 14 miljard euro naar het onderwijs, ongeveer een derde van de Vlaamse begroting. “De financiële middelen stijgen jaar na jaar, we besteden 20% meer dan andere landen en toch is de kwaliteit in vrije val. Dat heeft voor een deel te maken met een inefficiënte organisatie. Er is een historisch gegroeide verzuiling met te veel studierichtingen en onderwijsnetten op een beperkte oppervlakte. Al die structuren hebben bovendien een overhead en dat kost geld”, verduidelijkt Jonas.

Wouter illustreert het verschil verder. “In het buitenland is er gemiddeld 1 FTE voor 9,2 leerlingen terwijl dat in Vlaanderen neerkomt op 8,4. En er zijn nauwelijks klassen die uit 8 leerlingen bestaan. Dat verschil is nog moeilijk weg te werken als we niet willen raken aan de structuren. De overheid kan best de verschillende soorten onderwijs die het aanbiedt fusioneren. Het zou alleszins wat meer slagkracht genereren en een beter evenwicht tussen de aanbieders, waar nu een quasi-monopolie geldt. Bovendien moeten

“

Het aantal studenten dat vandaag afstudeert in een STEM-richting (wetenschappen, wiskunde, ICT of ingenieur) bedraagt 20%.

Daarbij horen we tot de slechtste leerlingen in Europa”

JONAS DE RAEVE VOKA

30

we ook focussen op efficiëntie in de scholen zelf. OESE-onderzoek toont aan dat onze leraren wel hard werken maar minder in de klas zelf, waar dit het meest zou renderen.”

“Er valt ook veel te rapen als het gaat om studie-oriëntering naar het hoger onderwijs.

Op basis van verzamelde data kunnen we tot de helft van de niet geslaagde studenten voorspellen met 80% accuraatheid. Maar we doen er niets mee. Er zijn niet-bindende adviezen en toch houdt het studenten niet tegen om een richting te kiezen waar we op voorhand van weten dat ze niet zullen slagen. In zulke gevallen zou je studenten perfect kunnen laten starten mits een verhoogd bedrag dat ze zelf betalen. En waarom zou je het studiegeld voor knel­ puntberoepen zoals ingenieurs niet kunnen verlagen? Net zoals we het salaris voor leraars waar een tekort aan is, verhogen.

Helaas zijn zulke economische wetmatig­ heden onbespreekbaar in het onderwijs.

Maar als we de krapte op de arbeidsmarkt willen aanpakken, zullen ook die taboes moeten sneuvelen.”

Dossier

Verschillende woensdagen hebben ze bij Velleman een techniekacademie op de werkvloer waarbij 10-jarigen leren solderen en in aanraking komen met elektronica

Velleman Group legt de link tussen onderwijs en arbeidsmarkt

“Hire for attitude, train for skills”, dat is het HR-mantra van Velleman Group uit Gavere. Naast een achttal eigen elektronicamerken die ze ontwikkelen, zijn ze ook verdeler van domotica, ledverlichting en klank- en lichtinstallaties. Een tweetal jaar geleden begon het bedrijf stevig te professionaliseren op vlak van HR. Sindsdien zijn er heel wat initiatieven of projecten met scholieren of studenten op gang getrok­ ken. “We zijn ervan overtuigd dat we als werkgever een maatschap­ pelijke plicht te vervullen hebben om jonge mensen te begeleiden in hun groei”, vertelt Isabel Vandewalle, HR-directeur. “Momenteel zijn er studenten bedrijfsmanagement die ons cafetariaplan helpen opzetten en hebben we vijf bachelorproefonderwerpen ingediend voor de richting industriële wetenschappen (elektronica-ICT).”

“Daarnaast zijn we ook een fervent voorstander van IBO (individu­ ele beroepsopleiding) en werkplekleren”, vertelt Lisa Christiaens,

HR business partner. “Elke week komt een TSO-student een halve dag meedraaien in het magazijn en ook bij andere graduaatsopleidingen hebben we ons kandidaat gesteld om werkplekleren aan te bieden.

Het zijn allemaal manieren om het hoofd te bieden aan het algemeen tekort aan arbeidskrachten. Mensen die veel drive hebben en over een juiste ingesteldheid beschikken, schatten we naar waarde. De juiste vaardigheden aanleren kan nadien gebeuren op de werkvloer.”

Met het premium brand ‘Whadda’ probeert Velleman Group kinderen al op vroege leeftijd in contact te brengen met elektronica. “Gedurende een aantal weken ontvangen we elke woensdag de techniekacademie van Hogeschool VIVES. Daarin leren 10-jarigen solderen en komen ze in aanraking met elektronica. Op die manier maken ze kennis met tech­ nologie en wordt daarmee ook het imago van technische opleidingen hopelijk wat opgewaardeerd.”

31

Dossier

OPINIE

Moeder, waarom leren wij?

TEKST JAN LAURIJSSEN, SENIOR RESEARCHER BIJ SD WORX

Het Steunpunt Werk concludeerde in zijn recente Monitoringsrapport dat er op gebied van opleidingsinspanningen in 2019 in vergelijking met 2015 géén vooruitgang werd geboekt. Daarnaast stelden de onderzoekers vast dat in het coronajaar 2020 de opleidings­ deelname lager lag dan in 2019. In hun tweede relanceadvies aan de Vlaamse Overheid bepleiten zes arbeidsexperten een heus leer- en loopbaanoffensief om wat mensen kennen en kunnen beter te laten aansluiten op wat werkgevers zoeken.

Levenslang leren krijgt al lang applaus op 32

alle banken, maar lijkt zich maar niet te materialiseren. Daarbij wordt vaak gezocht naar een antwoord op ‘hoe-vragen’: hoe komt dat dan of hoe kunnen we dat promoten en bespoedigen? Maar misschien moeten we ons eerst afvragen: als leren het antwoord is, wat was de vraag dan weer?

Lerende organisatie als speerpunt Leren zou ik grosso modo omschrijven als het verwerven van ‘iets nieuws’, iets dat je nog niet kende of (zo goed) kon. Dat leren kan doelgericht of toevallig plaatsvinden,

online of face-to-face, thuis of op het werk …

Maar wat belangrijker is: leren kan meerdere doelen en meerdere ‘meesters’ dienen: persoonlijke ontwikkeling, permanente oplei­ ding om je job te mogen uitvoeren, maat­ schappelijk engagement … Welke zijn dan die ‘doelen en meesters’ in de context van werk en de heropleving van de arbeidsmarkt?

Om naar een duurzame arbeidsorganisatie te groeien, is het van belang om oog te hebben voor werknemers, werkgevers en de overheid of het maatschappelijk belang.

Dossier

Voor werknemers is het cruciaal inzetbaar te zijn en te blijven. Digitalisering verandert de jobinhoud van ongeveer elke mede­ werker – arbeider, bediende, kaderlid of manager – op korte dan wel op middellange termijn. Nieuwe kennis en vaardigheden verwerven zijn essentieel om de volgende job in je loopbaan te kunnen oppikken.

Voor werkgevers is de ontwikkeling van menselijk kapitaal essentieel om zich te kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Een lerende organisatie zijn, veronderstelt dat werknemers zich blijven ontwikkelen. Zeker in een krappe arbeidsmarkt waar het vinden van nieuw talent een permanente uitdaging is, wordt het ontwikkelen van medewerkers

een strategisch speerpunt om duurzaam competitief te zijn en te kunnen groeien als organisatie. Je profileren als ‘lerende organi­ satie’ zou daarbij ook een troef kunnen zijn in de ‘war for talent’.

Wat mensen kennen en kunnen beter laten aansluiten op wat werkgevers zoeken, dient ten slotte ook een maatschappelijk belang.

Een hoge werkzaamheidsgraad draagt bij aan welvaart en een inclusieve maatschappij.

Maar nog te weinig mensen volgen opleidin­ gen, vooral dan de mensen die er het meest nood aan hebben. De lage opleidingsbereid­ heid is een van de meest belangrijke proble­ matieken van de Vlaamse arbeidsmarkt en daarom is een leer- en loopbaanoffensief nodig, aldus het tweede expertenadvies.

Leren, afleren en opnieuw leren Tot slot toch even deze bedenking: Alvin Toffler voorspelde al in 1970 dat de onge­ letterden van de 21e eeuw niet diegenen zouden zijn die niet kunnen lezen of schrijven, maar de mensen die niet kunnen leren, afleren en opnieuw leren. Leren is dus ook een doel op zich. Leren moet je oefenen want anders leer je automatisch af. Vanuit dat oogpunt lijkt het dan ook cruciaal om ‘leer­ goesting’ te blijven peilen bij medewerkers en leren aan te moedigen en te ondersteunen.

Zelfs als er geen onmiddellijke return is ‘on the job’, maar omdat dat leren een volgend leerproces kan vergemakkelijken.

IS JE WERKVLOER ZO STILAAN EEN SLAGVELD?

Bronnen Krijg extra versterking met IBO van VDAB! Penders, I., Gaasendam, C.R., Sourbron, M. & Vansteenkiste, S. (2021). Monitoringsrapport opleidingsdeelname en opleidingsDaarmee zet je iemand met minder ervaring maar des te meer motivatie direct aan het werk. inspanningen werkgevers in Vlaanderen. Brussel/Leuven: Departement Werk en Sociale Economie/Steunpunt Werk Na maximaal 6 maanden opleiding óp je werkvloer heb je een ideale werkkracht om aan te De Vos,werven.

A., Vansteenkiste, S., Struyven, L., Marx, I., Baert, S., Wim Van der Beken, W., De Coen, A (2021). Naar een leer- en loopKijk snel op vdab.be/ibo baanoffensief Tweede advies arbeidsmarktexperten. Brussel: Departement Werk en Sociale Economie.

vdab.be En iedereen beweegt

VDAB8044122_WERKGEVER_ONDERNEMERS_OOST_VL_190X134.indd 1

33 01/12/2021 18:08

HR Consulting HR Consulting Talent & Reward Talent & Reward Management Management De wereld draait snel. Zelfs al lijkt het of hij stilstaat.

De wereld draait snel. Zelfs al lijkt het of hij stilstaat.

Dus spelen wij snel in op wat u en uw medewerkers nodig hebben.

Dus spelen wij snel in op wat u en uw medewerkers nodig hebben.

Bij Hudson draait alles om mensen en mogelijkheden, om denken Bij Hudson draait alles om mensen en mogelijkheden, om denken en doen. Alles wat telt, is wat u verder helpt. en doen. Alles wat telt, is wat u verder helpt.

Verder dan vandaag. Verder dan morgen. Verder dan verwacht.

Verder dan vandaag. Verder dan morgen. Verder dan verwacht.

Ontdek hoeveel verder uw organisatie raakt met Hudson.

Ontdek hoeveel verder uw organisatie raakt met Hudson.

hudsonsolutions.com hudsonsolutions.com

Gespecialiseerde Gespecialiseerde Rekrutering Rekrutering Innovatieve HR Tools Innovatieve HR Tools Interim Management Interim Management & Contracting & Contracting Outplacement Outplacement

Beyond Beyond commitment. commitment.

Meegedeeld

“Relatie tussen werkgever en werknemer is veranderd” Ook in bijzondere tijden wil Hudson het verschil blijven maken. Het full-service HR-adviesbureau met Gentse roots en hoofdkwartier in Brussel is dan ook veel meer dan een traditionele rekruteerder.

“We moeten onze klanten continu challengen. Door niet alleen naar de competenties te kijken, maar ook veel aandacht te besteden aan het groeipotentieel en de fit met de heersende bedrijfscultuur kunnen we mooie resultaten voorleggen ”, zegt An Bels, directeur rekrutering & selectie.

An Bels heeft al meer dan 20 jaar ervaring in het HR-vak en nooit heeft ze de arbeids­ markt zo onder hoogspanning weten staan als nu. “Dat zal ook niet zo snel veranderen”, beseft ze. “Eén van de gevolgen van die situatie is dat de onderlinge verhouding tussen werkgever en werknemer grondig is veranderd. Vroeger schreef de werkgever een vacature uit waarna wij op basis van onze selectie een advies formuleerden.

Het was de werkgever die uiteindelijk zijn keuze maakte uit de geselecteerde eindkandidaten. Vandaag zijn de rollen omgekeerd. De kandidaten onderhandelen met meerdere potentiële werkgevers en kiezen de allerbeste.”

FIT MET DE BEDRIJFSCULTUUR

Die nieuwe waardeverhouding tussen werk­ gever en werknemer heeft ook zijn impact op het werk van elke HR-dienstverlener die beide partijen bij elkaar moet brengen. “We willen onze kandidaten niet zomaar een job ‘verkopen’”, zegt An Bels. “We proberen hen zo goed mogelijk te coachen en te begeleiden. Het financiële luik is maar één van de elementen. In de praktijk blijkt vaak dat verloning slechts een motivator is op korte termijn.

Het is veel belangrijker om ook andere elementen te bekijken zoals de bedrijfscultuur en de latere carrièremogelijkheden.”

Geen enkel bedrijf ziet zijn menselijk kapitaal graag vertrekken. Wanneer een kandidaat aan zijn werkgever vertelt dat hij andere lucht wil opzoeken, krijgt hij meestal een tegenvoorstel. “Men belooft dan een hoger loon of een promotie om te verhinderen dat de kandidaat naar een ander bedrijf overstapt. Veel kandidaten beginnen te twijfelen, kiezen dan voor de zeker­ heid en blijven in het vertrouwde huis. Uit studies blijkt dat dit op langere termijn geen goed idee is, dat er vaak een soort vertrouwensbreuk is en dat er vroeg of laat toch een kink in de kabel komt.”

KLANTEN CHALLENGEN

Zeker in een arbeidsmarkt die roodgloeiend staat, is het cruciaal om het rekruteringsproces zo goed mogelijk te managen. “De juiste timing hanteren is hierbij cruciaal”, weet An Bels uit ervaring. “De werkgever wil

zo snel mogelijk de vacature ingevuld zien en wordt zenuwachtig. Druk zetten is in bepaalde gevallen echter een slechte strategie want de kans is enorm groot dat de geïnteresseerde kandidaat definitief afhaakt.” In andere gevallen is het net belangrijk om een beslissing juist wel te versnellen om een goede kandidaat niet te verliezen. Alles hangt af in hoeverre een kandidaat ‘klaar’ is om te beslissen.”

Nogal wat werkgevers worstelen met deze nieuwe verhoudingen op de arbeidsmarkt.

Ze hebben een ideaalbeeld van de nieuwe medewerker waarbij ze bijna uitsluitend focussen op specifieke kennis en ervaring.

“De vijver wordt dan zo klein dat de kans op succes minimaal is”, zegt An Bels. “We moeten onze klanten continu uitdagen en daar ligt net de kracht van een bedrijf als Hudson. Door niet alleen op kennis en ervaring te focussen, maar ook de competenties , het groeipotentieel en de fit met de heersende bedrijfscultuur in kaart te brengen kunnen we mooie resultaten voorleggen. Die strategie is overigens niet alleen een zegen voor de rekrutering, maar ook voor de retentie.”

HUDSON BENELUX OVERGENOMEN DOOR RANDSTAD GROUP BELGIË Begin december maakte Randstad, wereldwijd marktleider in HR-dienstverlening, bekend dat het Hudson Benelux heeft overgenomen. Hudson zal echter blijven opereren als een autonome onderneming en een apart merk.

Hudson Benelux dat 300 medewerkers telt is een full-service HR-adviesbureau. Naast rekrutering en selectie van vooral midden & hogere management functies is Hudson ook actief in talent management, salarisbeleid en flexibele oplossingen voor interim managers of HR professionals. Hudson heeft bovendien een eigen R&D-afdeling die HR-tools ontwikkelt.

35

Meegedeeld

TALENT AANWERVEN, OPLEIDEN EN BEHOUDEN: DÉ UITDAGING VAN (OVER)MORGEN

“Motiverende jobs leiden tot tevreden werknemers” De snelgroeiende kloof tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt dreigt de ontwikkeling van heel wat beloftevolle bedrijven af te remmen. Met een mix van klassieke en creatieve oplossingen probeert het Gentse softwarebedrijf Sofico de juiste medewerkers aan te trekken, op te leiden en te behouden. “Door te zorgen voor zingeving, autonomie en meesterschap krijg je gemotiveerde werknemers”, zegt HR-manager Corinne Martens.

Zowat iedereen is het er over eens dat de krapte op de arbeidsmarkt in de toekomst alleen maar groter zal worden. Zeker in groeisectoren zoals logis­ tiek, zorg én IT. Sofico, het Gentse softwarebedrijf dat zich met Miles toelegt op de markt voor financiering, leasing, fleetbeheer en mobiliteitsbeheer, is zo’n snelle groeier die continu op zoek is naar nieuw talent. Het bedrijf telt intussen al 420 medewerkers waarvan 200 actief zijn in de Oost-Vlaamse hoofdstad, de rest zit verspreid over kantoren in Australië, Duitsland, Frankrijk, Japan, Mexico, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Spanje.

INVESTEREN IN ATYPISCHE PROFIELEN

“We kijken uit naar hoogopgeleide profielen met vooral een economische of IT-achtergrond. De instroom van nieuw talent is echter ontoereikend waardoor we andere oplossingen moeten zoeken. De voorbije jaren zijn we wat vaker internationaal gaan rekruteren, maar corona heeft dat veel minder evident gemaakt. Daarnaast investeren we in atypische profielen die beschikken over analytische skills en die interesse hebben in IT. Via individuele leertrajecten scholen we die mensen intern om. We moeten evolueren in de richting van ‘hire talent, train skills’”, benadrukt HR-manager Corinne Martens.

Vaak hechten werkgevers overdreven veel belang aan het juiste profiel voor een bepaalde vacature en dan is het moeilijk om die in te vullen.

De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) wil daar iets aan doen door mensen met een diploma dat minder aantrek­ kelijk is op de arbeidsmarkt om te scholen en via gerichte coaching klaar te stomen voor één van de knelpuntberoepen. Corinne Martens is alvast tevreden over de samenwerking met de VDAB: “We ondersteunen graag deze omscholingstrajecten. Achteraf gaan we praten met de kandidaten en dat leidt vaak tot aanwervingen.”

BOEMERANGCARRIÈRES

Sofico blijft natuurlijk ook nog altijd gebruik maken van de klassieke rekru­ teringskanalen zoals advertenties en jobbeurzen. “Daarnaast stoppen we veel tijd en energie in onze sociale media. Sofico is een nichespeler die niet 36

zo bekend is bij het grote publiek. Door continue interactie bouwen we dag in dag uit aan ons netwerk en dat levert steeds vaker spontane sollicitaties op”, zegt Corinne Martens.

Het bedrijf maakt er ook een punt van om contact te blijven houden met de werknemers die het bedrijf verlaten hebben. “We hechten veel belang aan exitgesprekken en offboarding en dat levert vroeg of laat resultaat op. Zo benaderen we onze ex-medewerkers proactief en daarnaast zijn er vertrekkers die spontaan terugkeren. Het grote voordeel van dergelijke boemerangcarrières is duidelijk: beide partijen kennen elkaar waardoor verrassingen zo goed als uitgesloten zijn.”

Het ambassadeurschap is een andere piste waar Sofico sinds een poos op inzet. Er bestaat geen beter uithangbord dan de eigen werknemers die het merk en de bedrijfscultuur uitdragen in hun kennissenkring. Net de authenticiteit hiervan maakt dit tot een interessant rekruteringkanaal.

CARRIÈREWIEL

Misschien nog belangrijker dan het aanwerven van mensen is het behoud van het grootste bedrijfskapitaal en daarvoor baseert het bedrijf zich op de theorie van Daniel Pink. Volgens deze Amerikaanse auteur laten mensen zich niet motiveren door primaire behoeften te bevredigen of door te straffen of te belonen. Nee, de mensen motiveren zichzelf en dat kun je stimuleren door te zorgen voor autonomy, mastery & purpose in de job.

Die motivatiestrategie vertaalt zich bij Sofico onder andere in de aandacht voor carrièremanagement. “Door te evolueren van een carrièrepad naar een carrièrewiel willen we onze mensen een duidelijk carrièremodel voor­ leggen waarbinnen iedereen volgens zijn eigen interesses en vaardigheden zijn carrière kan uitstippelen. Ze nemen daarbij zelf het stuur in handen: willen ze hun werkveld verbreden, of willen ze zich net in een specifiek domein verdiepen… Het kan allemaal. Later krijgen ze ook de kans om bijvoorbeeld een leiderschapsrol op te nemen. We zijn ervan overtuigd dat motiverende jobs leiden tot tevreden werknemers”, vat Corinne Martens de carrièrestrategie samen.

Meegedeeld

BEDRIJFSCULTUUR

Sofico heeft kantoren in 9 landen, verspreid over 4 continenten. Dat is een grote troef in het behoud van het aanwezige talent. “Wanneer er in een bepaalde regio minder opdrachten zijn, dan zullen we medewerkers uit die regio inschakelen voor projecten in een andere regio waar er wel heel veel werk is”, aldus Corinne Martens. “Op die manier kunnen we onze mensen aan boord houden.”

Een laatste belangrijk retentiemiddel is de bedrijfscultuur. Zo is de aandacht voor Corporate Social Responsibility (CSR) sterk gegroeid bij de kandidaten. “Bij Sofico bouwen we op dat vlak aan een coherent verhaal. Zo mogen we al enkele jaren pronken met het Oost-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen. Om die erkenning te krijgen, moet het bedrijf zich engageren om een actieplan te realiseren rond 10 thema’s. Wij gaan echter een pak verder”, benadrukt David De Beukelaer, verantwoordelijk voor marketing en communicatie bij Sofico.

In tijden van corona is het net iets moeilijker, maar het bedrijf doet er ook alles aan om de connectie met alle medewerkers te ondersteunen. “Het kan de fysieke contacten bij de koffiemachine niet vervangen, maar we proberen toch creatief te zijn door allerlei online events te organiseren”, zegt Corinne Martens. “Zo hebben we al een ‘Reis rond de wereld’-quiz uitgewerkt en onder de noemer ‘Cooking Apart Together’ hebben we allemaal in onze eigen keuken staan koken terwijl we verbon­ den waren via de laptop.”

37

ONDERNEMERS & CO

COTTYN Advocaten

De automatische vrijgave van de borgtocht bij overheidsopdrachten Sinds 19 juli 2021 worden oude, onrechtmatig geblokkeerde borgtochten automatisch vrijgegeven en dit vijftien jaar nadat de borgtocht werd gesteld tenzij de aanbestedende overheid een juridische procedure tot voorafname van de borgtocht heeft ingesteld en zij de Deposito- en Consignatiekas hierover heeft geïnformeerd.

De borgtocht bij overheidsopdrachten Bij overheidsopdrachten beschikt de aanbeste­ dende overheid over de mogelijkheid om een borgtocht op te leggen aan de opdrachtnemer.

Die borgtocht dient dan als financiële waarborg gesteld met het oog op de goede uitvoering van de overheidsopdracht.

De borgtocht (in de praktijk vaak 5% van het opdrachtbedrag) is namelijk één van de actiemiddelen die de aanbestedende overheid kan aanwenden in het geval de opdrachtnemer nalaat de opdracht (volledig) uit te voeren. Meer specifiek dient de borgtocht als onderpand ten aanzien van de overheid waardoor zij ambts­ halve het bedrag waarop ze recht meent te hebben, kan afhouden van de borgtocht. 1 Bij afloop van alle werken is het aan de opdrachtnemer om de terugbetaling van de borgtocht te vragen aan de aanbestedende overheid die de opdracht heeft toegekend. Die laatste zal dan vervolgens de vrijgave van de geblokkeerde som via het platform e-DEPO moeten aanvragen.

De helft van de borgtocht zal worden vrij­ gegeven bij de voorlopige oplevering en de andere helft na een te bepalen termijn voor de definitieve oplevering.2 De termijn voor de definitieve oplevering zal in de meeste gevallen 12 maanden bedragen. Gedurende deze periode is het aan de aanbestedende overheid om na te gaan of de werken niet behept zijn met bijvoorbeeld een verborgen gebrek. Wanneer slechts voorzien is in één enkele oplevering zal de vrijgave meteen na de oplevering gebeuren.

Wijziging regelgeving inzake de vrijgave In de praktijk treden er echter geregeld moeilijkheden op bij de vrijgave van een borgtocht. Daarnaast stelt men vast dat heel wat borgtochten inzake openbare overheids­ opdrachten nooit worden opgevraagd bij de Deposito- en Consignatiekas. Dit alles leidt ertoe dat miljoenen euro’s aan kredietlijnen met bijhorende administratieve kosten eindeloos geblokkeerd blijven.3 Die blokkering heeft dan weer een invloed op de financiële positie van de opdrachtnemer.

De wetgever heeft getracht dit euvel te verhel­ pen door de regelgeving inzake borgtochten bij overheidsopdrachten te wijzigen. Het resultaat is de Wet van 27 juni 2021 met diverse financiële bepalingen die onder andere de wet van 11 juli 2018 op de Deposito- en Consignatiekas heeft gewijzigd. Naar aanleiding van de toevoeging van artikel 19/1 van de wet van 11 juli 2018 op de Deposito- en Consignatiekas worden oude, onrechtmatig geblokkeerde borgtochten

voortaan automatisch vrijgegeven vijftien jaar nadat de borgtocht werd gesteld tenzij er een gerechtelijke procedure loopt en de aanbeste­ dende overheid de Deposito- en Consignatiekas hiervan per aangetekend schrijven of via e-DEPO op de hoogte heeft gesteld.

Deze recente wetswijziging kan in het licht van ons huidige economisch klimaat dan ook alleen maar worden toegejuicht.

Sami Ahmad

COTTYN Advocaten Leopoldlaan 48 - 9300 Aalst BE0898.966.997

COTTYN Lawyers 1 Art. 30 AUR. 2 Art. 33 AUR. 3 MvT bij de Wet van 27 juni 2021 houdende diverse financiële bepalingen.

38

www.cottyn.eu

ONDERNEMERS & CO

Certifisc - Accountants & Fiscalisten

Registratierechten: wat verandert er vanaf 1 januari 2022?

In de Septemberverklaring werden belangrijke wijzigingen aangekondigd, onder meer op vlak van registratierechten bij de aan- en verkoop van een woning. Deze zijn nog niet opgenomen in definitieve wetgeving.

Verlaging verkooprecht Met het verkooprecht wordt de belasting bedoeld die betaald moet worden bij registratie van overdracht onder bezwarende titel van eigendom of vruchtgebruik van een onroerend goed.

De belasting wordt berekend op de normale ver­ koopwaarde van het goed. Op vandaag bedraagt het standaardtarief 10%. In sommige gevallen en mits het naleven van strikte voorwaarden, kon dit tarief al verminderd worden naar 6% of 5%. Vanaf 01/01/2022 wijzigen deze tarieven, de voorwaarden blijven onveranderd.

Enige en eigen woning Vanaf 01/01/2022 is bij de aankoop van de enige eigen woning slechts 3% registratie­ belasting verschuldigd in plaats van 6%.

Bepalend is de datum van de authentieke akte.

De voorwaarden om van dit tarief te genieten, blijven hetzelfde: • De aankoop gebeurt door één/meerdere natuurlijke personen.

• Het onroerend goed wordt overgedragen door betaling van een prijs in geld. Een ruil of onttrekking aan een vennootschap komt niet in aanmerking.

• De volledige volle eigendom moet overge­ dragen worden.

• Het onroerend goed dat aangekocht wordt, moet een woning zijn ter huisvesting van een gezin of een persoon.

• De aankoper mag geen volledige en volle eigenaar zijn van een andere woning of bouwgrond op datum van de authentieke akte.

• De genieter van het verminderd tarief moet zich inschrijven op het adres van de gekochte woning binnen de 3 jaar na het verlijden van de akte.

Ingrijpende energetische renovatie Wanneer de koper van een enige eigen woning deze ingrijpend energetisch zal renoveren, kan een bijkomende verlaging verkregen worden: er is dan slechts 1% registratiebelasting verschuldigd (voorheen 5%).

Naast de voorwaarden voor de enige en eigen woning, moet bijkomend aan volgende voorwaarden voldaan worden: • Er worden ingrijpende energetische renovatiewerken uitgevoerd.

• Binnen 5 jaar na het verlijden van de aankoopakte moet een energieprestatie­ certificaat bouw bekomen worden.

• De koper moet zich op het adres van de gekochte woning inschrijven binnen de 5 jaar na het verlijden van de akte.

Bescheiden enige en eigen woning Bij de aankoop van een enige eigen ‘bescheiden’ woning kon een extra rechtenvermindering van €5.600 of €4.800 genoten worden. Een beschei­ den woning is een woning met een maximale aankoopprijs van €200.000. Voor woningen die gelegen zijn in de kernsteden of de Vlaamse Rand rond Brussel is de maximale aankoopprijs vastge­ legd op €220.000. De nieuwe regeling snoeit in de bedragen van de rechtenverminderingen. De extra rechtenvermindering van €5.600, voor bescheiden woningen onderworpen aan het tarief voor de enige eigen woning, wordt vanaf 01/01/2022 gehalveerd naar €2.800. De vermindering van €4.800, voor bescheiden woningen onderworpen aan het tarief voor de enige eigen woning met een ingrijpende energetische renovatie, wordt teruggebracht naar slechts €960.

Verhoging algemeen tarief verkooprecht Vanaf 01/01/2022 wordt een verhoging van het algemeen tarief van het verkooprecht inge­ voerd: de registratiebelasting bij de aankoop van onroerende goederen die niet als enige eigen woning gekwalificeerd kunnen worden, stijgt van 10% naar 12%. Een huis of appar­ tement aankopen als loutere investering, het

kopen van een tweede verblijf en/of het kopen van bouwgrond wordt duurder.

Afschaffing meeneembaarheid Vanaf 01/01/2024 wordt het systeem van de meeneembaarheid afgeschaft. Dit hield in dat de registratiebelasting die op een vorige woning betaald werd, kon afgetrokken worden van het verkooprecht dat op een volgende woning betaald moet worden.

Tot 31/12/2023 zal een overgangsmaatregel met keuzemogelijkheid ingevoerd worden bij de aankoop van een enige en eigen woning: • De nieuwe tarieven (3% of 1%) kunnen gekozen worden, maar er is geen meeneem­ baarheid mogelijk • De oude tarieven (6% of 5%) kunnen gekozen worden en er is wel meeneembaarheid mogelijk De meeneembaarheid blijft tot 31/12/2023 moge­ lijk bij aankoop van een onroerend goed onder toepassing van het algemeen tarief van 12%.

Jorn Peyskens

Uw boekhouding digitaal, advies in mensentaal KANTOREN TE GENT EN TE OUDENAARDE T GENT 09 221 14 41 T OUDENAARDE 055 30 14 41

www.certifisc.be 39

Telex Breydel lanceert exclusief kookboek ‘Lekker lokaal’ Breydel, gespecialiseerd in ambachtelijk en ovenge­ bakken delicatessen van puur Belgisch varkensvlees, lanceert in samenwerking met uitgeverij Lannoo en vierentwintig lokale producenten (waaronder Jules Destrooper, Gandaham, Vondelmolen en Inex, maar ook minder gekende namen zoals Biscuiterie Grillet en Schapenmelkerij Bosschelle) een exclu­ sief kookboek boordevol originele recepten met Breydel en ander lekkers van bij ons.

“De interesse in lokale voeding, de herkomst ervan en de weg die een product aflegt ‘van stal tot bord’ neemt geluk­ kig toe”, getuigt Ivan De Keyser, zaakvoerder en bezieler van het bedrijf in Gavere. “Als korte ketenproducent kunnen we dit alleen maar toejuichen.” Het vlees bij Breydel wordt gekweekt door lokale varkenshouders. “Sinds 2019 nemen we het beheer van onze volledige korte keten in eigen handen. We proberen alles te doen in een straal van 25 kilometer: het telen van het varkensvoeder, de varkenskweek,… Met dit kookboek willen we het belang en unieke karakter van onze lokale voeding op een duurzame manier in de verf zetten.”

Het kookboek is verkrijgbaar in de boekhandel of via een spaaractie bij diverse slagerijen en supermarkten. breydel.be

PV- installatie te Diksmuide

Teamleader winnaar van Gouden Employee Engagement Award In 2021 hakte de pandemie stevig in het fysiek en mentaal welzijn van de Belgen. Teamleader is dan ook heel trots met de Herculean Alliance’s Employee Engagement Award voor middelgrote bedrijven. Deze award is een appreciatie voor bedrijven die een cultuur van voortdurende feedback en groei creëren om het engagement en welzijn van hun werknemers te verbeteren. Hoewel Teamleader één van de snelst groeiende technologiebedrijven is, slaagt het erin om het engagement hoog te houden.

“Deze award is een mooie erkenning voor het harde werk van al onze collega’s die met hun engagement en klantvriendelijk­ heid elke dag Teamleader vertegenwoor­ digen”, zegt Joren Devocht, UX Lead van Teamleader. “Alleen met gemotiveerde en gelukkige werknemers kunnen we de groei van ons bedrijf versnellen. We zoeken permanent naar nieuwe werknemers.” teamleader.be

920 zonnepanelen totale installatie 345 kWp OTA Insight haalt 80 miljoen dollar op om hotels datagestuurde beslissingen te helpen nemen De hotelindustrie werd op de knieën gebracht tijdens de Covid-19pandemie. Naarmate sommige van de beperkingen op het gebied van de volksgezondheid versoepelden, zag horecatechnologie­ bedrijf OTA Insight echter een grotere vraag van hotelexploitanten die wilden weten hoeveel gasten ze konden verwachten, hoe hun concurrenten reageerden en in het algemeen hoe ze meer konden doen met minder.

Als teken van aanhoudende groei heeft OTA Insight onlangs aange­kondigd dat het 80 miljoen dollar heeft opgehaald, waar­ door de totale fondsenwerving op 100 miljoen dollar komt.

De Series B-ronde werd geleid door Spectrum Equity, dat zich aansloot bij bestaande investeerders Eight Roads, F-Prime Capital en Highgate Technology Ventures.

OTA Insight wordt gebruikt door 55.000 hotelaccommodaties in 185 landen, van onafhankelijke resorts tot wereldwijde hotel­ ketens. OTA Insight voorziet deze hotels van gedetailleerde infor­ matie over online zoekopdrachten naar vluchten en hotels, evenals prijsinformatie van andere hotels in de omgeving. Hotels gebruiken die toekomstgerichte gegevens vervolgens om beter geïnformeerde beslissingen te nemen over prijzen en marketingacties.

.solar

powered by

058/59 39 50 info@esegroup.be 40

.solar .smart .roof .service

otainsight.com

Bamboe Scheutig met groei(kracht)

MMB machines groeit in bedrijfsruimte en personeel

André De Meyer, zaakvoerder van MMB machines in Erembodegem, is apetrots.

Zijn bedrijf is de exclusieve dealer in België voor drie productgroepen van de Duitse wereldspeler Putzmeister, een specialist in mortelmachines, industriepompen en vooral betonpompen. Sinds 2012 is het Chinese Sany eigenaar van Putzmeister.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM

Putzmeister is de Europese marktleider en gereputeerd als trendsetter in technische innovaties. In 2020 behaalde MMB machines een dubbele erkenning als beste dealer van het netwerk voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika voor onderdelen, wisselstukken en stationaire pompen. Deze erkenning maakt indruk en wordt niet licht toegekend.

Putzmeister checkt de kwaliteit en duur­ zaamheid van de service, de scholing van medewerkers, de wijze van aflevering van machines en de tevredenheid van klanten.

MMB machines haalde het van een vijftigtal collega-dealers in de zone EMEA. André De Meyer bouwde 27 jaar ervaring op als industrieel ingenieur bij twee Belgische top­ bedrijven Seghers Engineering en Jan De Nul, waar hij verantwoordelijk was voor de techni­ sche dienst. Tien jaar bracht hij professioneel door in het buitenland voor de aanleg van o.a. luchthavens in Hongkong en Singapore en offshoreprojecten in Taiwan en Korea.

Late roeping Op zijn negenveertigste waagde hij de sprong en kocht hij MMB machines, op dat ogenblik een bescheiden dienstverlener die bouw- en chapemachines verkocht en herstelde. Hij bouwde het bescheiden bedrijfje inmiddels uit tot een uit de kluiten gewassen kmo met ook een verhuurafdeling. MMB machines vertegenwoordigt vandaag 29 medewerkers die dit jaar een omzet van 18 miljoen euro draaiden.

Bouwmachines zijn erg kapitaalintensief.

MMB machines beschikt over een verhuur­ vloot van 75 machines. Dat zijn vooral beton­ pompen, mortelmachines en ergonomische gereedschappen om betonproducten te

tillen. Deze bouwmachines produceren bijna ononderbroken op tal van werven bij diverse types van klanten zoals bouw­bedrijven, betonpompbedrijven- en industriële vloerbedrijven.

Een team van zeven hooggeschoolde technici met een servicewagen vol gereedschappen en wisselstukken zorgt ervoor dat alle machines produceren zoals gewenst. “Een klant is content als een machine goed werkt,” weet André.

André De Meyer ontwikkelt zelf innovatieve toepassingen voor paalfunderingsbedrij­ ven, een betonpomp wordt uitgerust met rupsrijwerk en alle toebehoren zoals een compressor, watervat, hogedrukreiniger en radiobediening, zodat de betonpomp vanop afstand kan bediend worden. Het bedrijf beschikt vandaag over een infrastructuur van 8.400 m² op het bedrijventerrein Aalst Zuid 3 (Erembodegem). Maar de succesvolle groei doet MMB machines uitkijken naar

meer bedrijfsruimte. Een plan voor de bouw van een nieuwe bedrijfshal (1000 m²) met een hoogte van 12 meter is klaar, zodat auto­betonpompen in de hal kunnen open­ geplooid worden. In de nieuwbouw komen de kantoren maar vooral ruimte voor het herstellen van de autobetonpompen en het doceren van specifieke productopleidingen.

Schaarste aan talent en grondstoffen Omwille van de schaarste op de arbeids­ markt verloopt de groei trager dan verwacht.

Toch kwamen in de jongste drie jaar tien extra krachten de ploeg versterken. Sterke medewerkers binden aan het bedrijf is de uitdaging. De algemene schaarste aan grondstoffen en onderdelen die de jongste maanden bedrijven in vrijwel alle sectoren treffen, is een extra kopzorg.

Zo zijn de levertermijnen voor radiobedie­ ningen en rupsrijwerk verlengd van enkele weken naar vele maanden. Alles wordt bovendien duurder.

41

Meegedeeld

Waarom het ziektebriefje op de schop mag De kogel is door de kerk: het ziektebriefje voor één dag, tot drie keer per jaar, wordt afgeschaft. Sommige werkgevers vrezen echter een tsunami van kort verzuim.

Onterecht: afschaffen is een opstap naar een radicaal andere omgang met afwezigheid en inzetbaarheid.

Het ziektebriefje blijkt vooralsnog geen effectief wapen in de strijd tegen ziekte­ verzuim van korte duur. Veeleer is het een achterhaald systeem, dat nu ook door de overheid in vraag wordt gesteld.

ANDERE OMGANG MET VERZUIM

Wie vreest dat een afschaffing van het ziekte­ briefje voor één dag afwezigheid zal leiden tot wijdverspreid misbruik, vergist zich. Want het doktersbriefje (volledig) achter­wege laten is maar een eerste stap in een radicaal andere omgang met verzuim. In zijn huidige vorm smoort het ziekteattest elk gesprek in de kiem. Als een dokter verklaart dat iemand enkele dagen niet kan werken, dan is de kous af en heeft een werkgever nog weinig speelruimte voor dialoog.

Zonder ziektebriefje – of het nu voor één dag is of zelfs voor enkele dagen – komt er ruimte voor een echt gesprek. Een zieke werknemer zal nog steeds meldingsplicht hebben. Hij moet zijn leidinggevende op de hoogte brengen en uitleggen wat er aan de hand is. Organisaties die erin slagen om een vertrouwensrelatie op te bouwen tussen werknemer en werkgever, waardoor er zonder taboes en met wederzijds respect kan worden gecommuniceerd, kunnen zo veel succesvoller zijn in de strijd tegen verzuim. Want niet elke korte afwezigheid heeft effectief enkel een medische oor­ sprong. Werkgevers die oprecht luisteren en rekening houden met hun werknemers, kunnen rekenen op loyale en gemotiveerde medewerkers.

“

Zonder ziektebriefje – of het nu voor één dag is of zelfs voor enkele dagen – komt er ruimte voor een echt gesprek

42

VERANTWOORDELIJKHEID EN WEDERKERIGHEID

In Nederland bestaat al meer dan 20 jaar geen ziektebriefje meer. En dat leidt niet tot een structurele stijging van het kortdurende verzuim. Essentieel zijn de verantwoordelijkheid en wederkerigheid die bij de wer­knemer worden gelegd. Niet minder belangrijk: de rol van de leiding­ gevende of de werk­gever in de begeleiding van de zieke of afwezige werknemer. Een structurele opvolging is essentieel. Als een werknemer zich voor de derde keer ziek meldt op een maandag, dan is het tijd om op een warm-zakelijke manier te praten én te luisteren.

In plaats van zich zorgen te maken over een papierkwestie moeten organisaties werk maken van een visie op verzuim en inzetbaarheid, en een bijpassend beleid op poten zetten. In essentie komt dat neer op duidelijke spelregels en goede opvolging.

Bij vermoedens van misbruik blijft boven­ dien de mogelijkheid bestaan om een controlearts in te schakelen. Maar belangrijker: werkgevers die laten zien en voelen dat ze oprecht bekommerd zijn om het fysieke en mentale welzijn van werknemers hoeven niet voor misbruik te vrezen. Door afwezig­ heden en ziekte op een positieve manier te benaderen, ontstaat er een totaal nieuwe dynamiek. Zo krijgt de werkgever de kans om de regie zelf in handen te nemen vanaf dag 1, samen met de werknemer.

Thuishaven Havensprokkels uit North Sea Port

Zo wordt de haven veiliger en beter bereikbaar Om North Sea Port in het meest zuidelijke punt veiliger en beter bereikbaar te maken voor het (vracht)verkeer, spoor en fietsers, wordt deze zone aangepast. De komende jaren zullen hiervoor de nodige onderzoeken en verdere stappen worden gezet.

Deze plannen liggen alvast op tafel:

1 Verlegging van New

Orleansstraat naar Port Arthurlaan in de woonwijk Muide-Meulestede

De eerste ingreep is het verleggen van de rijweg van de New Orleans­straat naar de havenweg Port Arthurlaan. Deze ligt dichter bij de bedrijven en het aanpalende Grootdok.

Deze weg sluit dan aan op de Meulestede­ brug die tegen 2025 zal vernieuwd zijn. Zo

gaat het (vracht)verkeer niet langer door de woonwijk en kan fietsen in een totaal heraan­ gelegde nieuwe zone die de leefbaarheid verhoogt. De bedrijven zullen via een nieuwe ventweg bereikbaar zijn.

2 Nieuwe fietsbrug en

aansluiting op fietssnelwegen

Een andere ingreep is veiliger fietsverkeer.

Een nieuwe fietsbrug over het spoor en de weg moet dit mogelijk maken. Ook aanslui­ tingen op fietssnelwegen worden voorzien.

3 Knooppunt

Afrikalaan-Vliegtuiglaan

Het knooppunt Vliegtuiglaan (rond het Grootdok) en de Afrikalaan (richting het centrum van Gent) moet vier zaken verzoenen: de voorlopige zuidelijke havenring, een fiets­ snelweg, het ontvlechten van het spoorverkeer en het wegverkeer en een goede doorstroming van het verkeer. Hiervoor dient nog meer onderzoek uitgevoerd te worden.

Omwonenden en bedrijven worden in het voorjaar van 2022 verder geïnformeerd over de verschillende ingrepen.

Nieuwe stap in samenwerking North Sea Port District De zes gemeenten en twee provincies van het ‘North Sea Port District’ hebben een nieuwe stap gezet in hun samenwerking. De partners hebben een Benelux Groepering voor Territoriale Samenwerking (BGTS) opgericht en zullen over de grens heen nog intensiever samenwerken rond duurzaamheid, leefkwali­ teit en mobiliteit.

te zetten. De ambitie is om van de havenregio een aangename leef- en werkomgeving te maken met een positieve impact op het klimaat en hiervoor gaan de partners concreet aan de slag.

Zo wordt onder andere onderzocht hoe er meer natuurgebieden tussen de haven en de

woongebieden ontwikkeld kunnen worden zodat de negatieve effecten van de industrie ingeperkt worden voor de bewoners. Deze gebieden dienen als buffer tegen onder meer geluidsoverlast en zijn ideaal voor ontspan­ ning, biodiversiteit en fietsverkeer.

Daarnaast zullen de partners werken aan een vlotte mobiliteit van openbaar vervoer, fiets en auto. Er lopen verschillende Het North Sea Port District bestaat initiatieven om de bereikbaarheid uit de drie Zeeuwse gemeenten miljoen euro te verbeteren, maar het District zal Terneuzen, Vlissingen en Borsele, investeringen in sporen van Gentse haven een grensoverschrijdende aanpak de Oost-Vlaamse gemeenten In het meerjarenplan van Infrabel is 24,6 miljoen euro onderzoeken en uitrollen. Een Evergem, Zelzate en Gent en de gereserveerd voor investeringen in het Gentse deel van North betere bereikbaarheid in deze provincies Zeeland en OostSea Port. Met het geld zullen de bestaande regio creëert een meerwaarde Vlaanderen. Met de oprichting van spoorlijnen uitgebreid worden, zodat er meer vervoerd voor zowel de inwoners van het deze BGTS engageren de partners kan worden via het spoor.

District als voor de haven en haar zich om nog intensiever samen werknemers. problemen op te lossen en projecten op

24,6

eGHO

Voka-VeGHO sterker in de haven dankzij:

Bedrijven verenigen in North Sea Port

43

Telex HR-expert Effectis verhuist naar Gent

An Vanhauwaert (l.) en Olivia Coudenys (r.), de twee zaakvoersters van Effectis

Externe HR-versterking zit sterk in de lift. Meer en meer bedrijven zien de toegevoegde waarde van een externe HR-partner die tijde­lijk of structureel één of meerdere HR-processen binnen hun organisatie opneemt. Om aan de groeiende vraag te kunnen voldoen, breidt het Effectis-team verder uit, waardoor de nood ontstond voor een grotere werkruimte.

Olivia Coudenys van Effectis: “Op vandaag bestaat het Effectisteam uit een 50-tal experts, met expertise in alle facetten van HR: inrichten van een HR-beleid, sociaal-juridische expertise, loonadministratie, recruitment, employer branding, training en coaching, .... Talent is schaars, waardoor er met meer aandacht gekeken wordt naar de huidige medewerkers.”

© NicolasDoutreligne

An Vanhauwaert vult aan: “Alhoewel onze experten hoofdzakelijk bij onze klanten ter plaatse werken, is het ook belangrijk om een comfortabel kantoor te hebben. Ons kantoor is een plek waar onze exper­ ten kunnen thuiskomen, waar ze kunnen sparren en overleggen met collega’s en waar ze inspiratie kunnen halen. We waren ons vorig kantoor ontgroeid, en hebben daarom onze stek verlegd naar de Gentse Zuiderlaan, ter hoogte van de Watersportbaan.” effectis.be

Slimme kantooroplossingen!

ARCHIVERING DOCUMENTEN DIGITALISEREN / SCANNEN

OERSTERKE ARCHIEFDOZEN

POSTKAMER SERVICE PAPIER & DATA VERNIETIGEN

BOX STORAGE GOEDERENOPSLAG

BEWARING OFFLINE COMPUTERBACK-UPS

Ontdek meer diensten op: www.merak.be 44

© Merak nv | (0)15 28 40 60 | info@merak.be Steenhoevestraat 6, B-2800 Mechelen

De cijferfabriek Aantallen en percentages die (kunnen) tellen

Fietspendelaars veroveren haven

x3

Bijna 27% van de werknemers in het Gentse deel van North Sea Port kiest de fiets als hoofdvervoermiddel van en naar het werk.

Dat blijkt uit de driejaarlijkse mobiliteits­ bevraging van Voka|VeGHO, de Vereniging voor Gentse Havengebonden Ondernemingen.

52%

Meer dan 52% van de fietsers voelt zich onveilig onderweg en de infrastructuur ligt vaak aan de basis.

De bevraagden gaven maar liefst 1.400 aandachts­punten mee waar ze van en naar het werk mee te maken krijgen.

Verschillende stakeholders – Provincie Oost-Vlaanderen, Stad Gent, Vlaamse regering en North Sea Port – willen dit samen aanpakken.

Sinds de eerste bevraging in 2008 is het aantal fietsers verdrievoudigd in het Gentse deel van North Sea Port.

1%

Opvallend: het aantal carpoolers is sterk afgenomen de afgelopen jaren (van 18% naar 1%), net als het gebruik van het openbaar vervoer dat slechts 0.3% in de vervoersmix voor zijn rekening neemt.

42%

van de woon-werkfietsers rijdt nu elektrisch.

40%

van de bevraagden die nu enkel de wagen als vervoermiddel gebruiken, geven aan dat ze ook over de fiets nadenken in de toekomst.

Er is dus nog potentieel om te groeien.

30% pendelt duurzaam Het hoofdvervoermiddel is het vervoermid­ del waarmee het grootste deel van het jaar de grootste afstand afgelegd wordt. 68% van de respondenten gebruikt de wagen om naar het werk te gaan.

30% komt op een duurzame manier naar het werk – waarvan bijna 27% met de fiets, 1,4% carpoolt en 1,9% op een andere manier: bedrijfsbus (0,8%), Max Mobiel (0,4%), bus van de Lijn (0,3%), trein (0,2%), te voet (0,1%) en e-step (0,1%).

45

Duurzame koplopers Duurzaamheid in het DNA

In 2018 investeerde raffinaderij Baeten en Co in nagelnieuwe installaties. Daardoor wordt er nu fors bespaard op gas en water.

Van olieslagerij tot koploper in het raffineren

Baeten & Co heeft duurzaamheid in zijn DNA. Door een bijproduct, dierlijk vet, opnieuw te valoriseren. Door hulpstoffen een tweede leven te geven. Door zo min mogelijk energie en water te verspillen. En door een mensgericht HR-beleid te voeren. Portret van een verborgen parel.

TEKST SAM DE KEGEL

46

Duurzame koplopers

“

Bij ons gaat niets verloren, voor, tijdens en nadien” MATTHIAS BAETEN, CEO BAETEN & CO

W

einig bedrijven kunnen zeggen dat ze ruim twee eeuwen jong zijn én kwieker dan ooit, Baeten & Co wel. Ooit gestart in 1815 als olieslagerij is dit bedrijf nog altijd gevestigd op de originele bedrijfssite in de Overmeerse Fortstraat. Vlak na de Tweede Wereldoorlog, in 1947, maakt een brand een einde aan de activiteiten van de olieslagerij. Baeten & Co herrijst uit de as als raffinaderij.

Sinds eind jaren zestig raffineert – lees: zuivert – het dierlijk vet dat via Europese slachterijen en vetsmelterijen bij hen belandt.

Hun vetten en oliën worden vooral gebruikt in de voedings­industrie in binnen- en buitenland. “Op vlak van kwaliteit behoren we tot de Europese top”, zegt Matthias Baeten overtuigd, telg van de zevende (!) generatie. Bakkerijen, restaurants én de Belgische frituren zweren bij het (runds)vet van Baeten & Co. Maar ook in verschillende

non-foodsectoren – denk aan cosmetica, zeep en kaarsen – worden hun vetten en oliën gretig verwerkt.

“Eigenlijk gaan we een bijproduct opnieuw valoriseren”, zegt Matthias. “Als onze grond­ stof (=vet) binnenkomt, starten we met een uniek filtratieproces om zo veel mogelijk onzuiverheden te elimineren.”

Niets gaat verloren “De hulpstoffen die we gebruiken in ons filtra­ tieproces gaan we zo veel mogelijk optima­ liseren en krijgen nadien een tweede leven.

Zo krijgt de bleekaarde – een natuurlijke fijne klei die we gebruiken in ons filtratieproces om de onzuiverheden te absorberen en de vetstof te bleken – nadien een tweede leven als bodemverbeteraar. Verwijderde vrije vetzuren worden dan weer verwerkt en gebruikt als smeermiddel voor staaldraden en -platen. Zo realiseren we een gesloten

kringloop. Ook een van onze eindproducten, het frituurvet, wordt na het gebruik nadien trouwens verwerkt tot biodiesel door externe erkende ophalers en verwerkers. Bij ons gaat niets verloren, voor, tijdens en nadien.”

Synergieën optimaliseren In 2018 investeerde de raffinaderij in nagelnieuwe installaties. Matthias: “Het basisprincipe van het raffinageproces is niet veel veranderd, maar naar energie-efficiëntie hebben we onze gasfactuur drastisch kunnen reduceren en ons waterverbruik is met ruim 50 procent gedaald. Na het gebruik van onze stoom, wordt deze stoom warm water, het condensaat genoemd. Dit condensaat wordt ingezet om het nieuwe water voor te verwarmen. Duurzaamheid is vandaag niet meer weg te denken. We werken al heel lang aan een duurzaam beleid. Zo worden onze kantoren al sinds de jaren tachtig verwarmd met de restwarmte van onze productie via 47

Duurzame koplopers

warmtewisselaars. We reinigen zelf ook onze tankwagens met water dat we opwarmen via warmterecuperatie. We vangen hemelwater op in onze vijver en regenwaterputten. Je mag ons gerust duurzame pioniers noemen.”

“Daarnaast nemen we tal van andere initi­ atieven om onze ecologische voetafdruk te beperken: we reduceren onze CO2-uitstoot tot het minimum, we sorteren en persen zelf ons plastic en kartonafval en produceren energie met 300 zonnepanelen. Verder denken we na om in de toekomst synergieën uit te wisselen met een naastliggend bedrijf, een school en de omringende buurtbewoners.”

Vaak zit duurzaamheid in de details. Zo stimuleert Matthias zijn werknemers om met de fiets naar het werk te pendelen via een fietsvergoeding. “En het snoeisel van de taxushaag op ons terrein wordt zelfs ingezet in de strijd tegen kanker. Taxus bevat name­ lijk baccatine, een stof die in veel genees­ middelen voor chemotherapie zit.”

Hun geraffineerde (runds)vet vindt gretig aftrek bij frituren.

Team boven individu Die duurzame manier van werken wil Matthias ook doortrekken in de communi­ catie met de buurtbewoners en in het eigen HR-beleid. “We hebben zelf ons verhaal in handen genomen, in plaats van het verhaal een eigen leven te laten leiden in de omgeving.”

Zo hebben wij helder gecommuniceerd over

Bij Van Cauter Multitechnieken kan u terecht voor advies betreffende totaaloplossingen op maat op vlak van elektriciteit, HVAC en beveiligingsinstallaties.

ALGEMENE ELEKTROTECHNIEKEN HVAC

de verschillende fases in de vernieuwing van onze installaties en ook over de geurhinder die nu tot een minimum is gereduceerd dankzij een nieuw vacuümsysteem.”

Wat het HR-beleid betreft, is motivatie het codewoord. “We spenderen het grootste deel van ons leven op het werk, dan is het toch evident dat we goed overeen­komen?

Een goede teamgeest verbindt onze medewerkers. Iedereen krijgt een maximum aan verantwoordelijkheid en de kans om opleidingen te volgen. Wie gezond verstand heeft, met beide voeten op de grond staat en de wil heeft om door te zetten, heeft hier alle kans op slagen. Ook omdat we in een nichemarkt zitten en dus heel veel investeren in opleiding van onze werknemers willen we hen op lange termijn aan boord houden.” baetennv.be

BEVEILIGINGSINSTALLATIES ONDERHOUDSDIENST

“

KEIBERG 74 - 9340 LEDE T 053 83 13 38 E INFO@VANCAUTER.COM W WWW.VANCAUTER.COM

48

Onze kantoren worden al sinds de jaren 80 verwarmd met de restwarmte van onze productie.

Noem ons gerust duurzame pioniers

Telex AZ Maria Middelares en Olympus Mobility winnen Business Mobility Award Het Gentse ziekenhuis Maria Middelares en het het eveneens Gentse technologiebedrijf Olympus Mobility winnen allebei een Mobility Award. Met die prijs beloont de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV)samen met Agoria, Prebes en de Vlaamse overheid organi­ saties die inzetten op duurzame en veilige mobiliteit.

De award voor duurzame en veilige mobiliteit op de werk­ vloer en in het woon-werkverkeer ging naar het AZ Maria Middelares. Dagelijks pendelen meer dan 2.000 medewer­ kers en honderden patiënten en bezoekers van en naar het ziekenhuis. Omdat de dichtstbijzijnde openbaarvervoer­ halte op meer dan 500 meter van het gebouwen­complex ligt, ging het AZ Maria Middelares op zoek naar een duurzame ‘last mile-oplossing’ in eigen beheer. Die vonden ze bij de zelf­ rijdende, 100% elektrische shuttle ‘Olli’. De shuttle legt binnen de geo-afgebakende zone volledig automatisch de weg tussen de halte en de ingang van het ziekenhuis af in gemengd verkeer en past zich autonoom aan volgens de gedetecteerde obstakels en andere weggebruikers. Olli is de eerste permanente autonome shuttle in België die dagelijks een paar honderd passagiers vervoert, en dit sinds 3 september 2020.

Deze dienstverlening wordt gratis aangeboden aan medewerkers, patiënten en bezoekers.

Olli is de roepnaam van de zelfrijdende, 100% elektrische shuttle van AZ Maria Middelares.

De award voor slimme innovatieve mobiliteitstechnologie ging naar Olympus Mobility, een bedrijf dat een “Mobility as a Service”-oplossing aanbiedt voor ondernemingen. Olympus Mobility maakt het zowel voor werkgevers als werknemers eenvoudig om voor de meest duurzame verplaatsingen te kiezen. De werknemer krijgt één digitale toegang tot allerlei mobiliteitsdiensten via de Olympus-app: openbaar vervoer, deelwagens, deelfietsen, deelsteps, taxi’s, Uber, Waterbus, internationale treintickets enz. De all-in-one mobiliteitsapp telt meer dan 200.000 gebruikers en dekt alle mobiliteitsbehoeften van de gebruiker. mariamiddelares.be - olympus-mobility.be

Silver Tie en Horeca Expo lanceren Horecawerkt.be Silver Tie en Horeca Expo hebben samen Horecawerkt.be gelanceerd.

In samenwerking met het Gentse bedrijf Aware werd een innovatieve vacaturedatabank opgericht waar men in enkele klikken een vacature kan posten. Aan de hand van een aantal matchingcriteria worden bedrijven en kandidaten op een innovatieve manier aan elkaar gekoppeld. Hiermee hopen ze een duidelijk beeld te krijgen van de hoeveelheid vacatures die er momenteel openstaan in alle horecagerelateerde zaken en in de eventsector.

Alleen door dit duidelijk in kaart te brengen kan de sector aan de alarmbel trekken bij de overheden om extra ondersteuning voor de sector te gaan bieden. Want de grootste problemen zullen zich stellen wanneer de sector weer op volle kracht zal mogen open gaan.

Het horecawerkt.be-platform zal niet alleen al de vacatures in kaart brengen, maar deze meteen ook zichtbaar maken op de bekendste socialemediaplatformen en ze koppelen aan de VDAB vacaturedatabank en andere jobplatformen. silvertie.be

49

Het zit in de genen Ondernemerschap als familietrekje

“Onze harmonieuze verstandhouding heeft ons al ver gebracht”

Een vijftiental jaar geleden vond de eerste generatiewissel plaats bij machineverhuurder Huurland. Sindsdien groeide het familiebedrijf verder uit onder de vleugels van het triumviraat Isabelle, Sofie en Pascal Ameloot.

“We hebben hard gewerkt om onze strategische lijnen uit te zetten en ons klaar te stomen voor het aanstormend jong geweld.”

TEKST LAURENS FAGARD – FOTO NATHALIE DOLMANS

M

et de jassen goed dichtgeritst nemen we plaats op de bovenste verdieping van de ruwbouw op de bedrijfssite De Prijkels in Nazareth. Een pano­ ramisch uitzicht over de vredige Papelenvijver is onze welverdiende beloning na een reeks trappen. Hier neemt Huurland binnen enkele maanden zijn intrek als opslagruimte en gloednieuw kantoor. “We hadden nood aan een locatie met veel oppervlakte om groter materiaal te stallen”, vertelt Pascal, die de algemene leiding van de machineverhuurder op zich neemt. “Een gevolg van onze focus die we verlegd hebben richting de professio­ nele markt.”

Nog voor er van die keuze sprake was, had Huurland al een hele weg afgelegd. Walter Ameloot, vader van Isabelle (49), Sofie (47)

50

en Pascal (43), was in de jaren 70 aan de slag als werknemer in de tapijtenindustrie.

Toen hij een Gents bedrijfje dat actief was in machineverkoop teloor zag gaan, stilde hij zijn ondernemershonger met een overname.

Al vrij snel gooide hij het bestaande bedrijfs­ model over een andere boeg en stortte zich op het verhuren van machines. Die inspiratie vond hij in de Verenigde Staten nadat hij op bezoek ging bij een neef. Hij klopte aan bij de bank van Roeselare die het idee genegen was. Gaandeweg investeerde hij in de eerste machines en later ook in meerdere filialen in de centrumsteden.

Gerangschikt Rond de eeuwwisseling dikt het aantal medewerkers aan tot een 20-tal mensen en draaien zeven Huurland-filialen op volle

toeren. En vanuit familiale hoek verschijnen er stelselmatig helpende handen ten tonele.

“Nadat ik mijn eerste stappen had gezet in de interimsector, vroeg mijn vader me om zijn personeel wat te helpen ontzorgen”, vertelt Isabelle, de oudste van de drie kinderen. “Ik kreeg meteen de vrijheid om mijn weg te zoeken binnen de organisatie en dat typeert hem wel. Bovendien was het ook leuk om van een onbeschreven blad te beginnen want HR was toen nog een side job voor de boekhouder.”

Een gelijkaardig pad tekende zich uit voor Sofie. “Net als Isabelle deed ik eerst ergens anders ervaring op en verdiende mijn strepen in uiteenlopende sectoren. Maar vanuit mijn ooghoek hield ik Huurland al in de gaten. Tot op het moment dat ik besloot een sollicitatiebrief

Het zit in de genen

Van l. naar r.: Isabelle, Sofie en Pascal Ameloot

naar mijn vader te sturen (lacht). Gelukkig werd ik weerhouden en begon ik kort erna als tweede telg in het familiebedrijf. In die tijd waren we al enorm met video bezig en maakten we filmpjes voor nieuwkomers over hoe de machines werkten. Eigenlijk best een visionair idee als ik erop terugkijk.”

Wanneer de dochters van Walter enkele jaren actief zijn binnen Huurland, nadert hij de pensioensleeftijd. Op dat ogenblik is het wachtten op Pascal die de cirkel kon sluiten. “Ik heb me altijd ten stelligste verzet om in het bedrijf te stappen”, geeft Pascal toe. “Mijn dromen waren twintig jaar geleden anders en ik lag vaak in de knoop met mijn vader. Toen ik voor heel andere keuzes stond, bleef het toch aan me knagen om niet in de voetsporen te treden van mijn

zussen. Uiteindelijk gaf ik het een kans en ging ik overstag.”

Cultuurkloof Nadat Pascal zijn intrede deed, gaf Walter vrijwel meteen erna de fakkel door. “Hij twijfelde of Sofie en ik het bedrijf wel konden runnen”, vertelt Isabelle. “Het kwam voor een deel voort uit een conservatieve overtuiging dat vrouwen en techniek niet samengingen.

Door die patriarchale opvatting kreeg ik zelf ook wel niet het gevoel dat ik er klaar voor was om de leiding over Huurland op mij te nemen. Maar het was voor hem een heuse opluchting dat we zijn levenswerk konden verderzetten.”

De overname zelf kende een vrij vlekkeloos parcours. “We komen dan wel goed overeen

met ons drieën, toch lieten we ons bijstaan door een expert ter zake. We hebben zelfs enkele businesscases uitgewerkt en een meerjarenplan opgesteld. Eens de wissel achter de rug was, bleef onze vader wel een kritische stem voor al onze toekomstplannen”, zegt Sofie. “Hij leefde in de overtuiging dat wat je zelf doet, beter is”, vult Isabelle aan.

“Terwijl wij wel graag eens beroep durfden doen op extern advies. Dat was in ons geval zeker welkom want we werden ook wel grotendeels voor de leeuwen geworpen.”

“In de jaren na het overnameproces hebben we op veel vlakken het bedrijf geprofessio­ naliseerd”, gaat Pascal verder. “Zo zetten we onze strategie op scherp en vertaalden die naar onze medewerkers. En die verandering zorgde af en toe wel voor verschillen in 51

Het zit in de genen

genieten om in een biotoop te werken waar we met plezier kunnen samenwerken. Liever zo dan het gevoel te hebben dat je er alleen voor staat. We kunnen elkaar goed respecteren.” visie op de werkvloer. Enkele sleutelfiguren konden zich niet vinden in het nieuwe verhaal en trokken de deur achter zich dicht.

Niet geheel onbegrijpelijk als je weet dat onze vader een heel andere aanpak had.

Waar hij soms autoritair en direct uit de hoek kon komen, wilden wij net de kloof dichten met het personeel en veel meer bottom up werken. Initiatief nemen en zelfstandigheid zijn waarden die we hoog in het vaandel dragen. Zo waren enkele medewerkers ook verwoed voortrekker van de shift naar groot materiaal. Het feit dat we nu een nieuwe site bouwen, is dus een rechtstreekse resultante van de ondernemende cultuur die bij onze mensen leeft.”

Heilige Drievuldigheid De rolverdeling tussen wie wat zou opnemen in het bedrijf was lang niet fijntjes afgebakend.

“Het heeft even geduurd vooraleer we op onze plek zaten en klemtonen konden leggen in ons eigen vakgebied. Dat zorgde soms wel wat voor strubbelingen maar op lange termijn heeft het meer gezorgd voor evenwicht”, zegt Pascal. “Isabelle neemt HR op zich en Sofie houdt zich bezig met sales en marketing. Terwijl ik het technische luik beheer, probeer ik ook het algemene overzicht te bewaken (lacht). Ik zie mezelf niet altijd als dé CEO, temeer omdat we alle drie de ballen in de lucht houden. We werken nauw samen en vullen elkaar aan waar nodig.”

Isabelle treedt haar broer bij en strooit met lof: “Ik denk dat Pascal zich onderschat als leider. Hij heeft een sterke visie en kan die op een heldere manier overbrengen doorheen de hele organisatie. Dat is niet iedereen gegeven. Maar het klopt dat we ervan 52

“Men spreekt niet voor niets over een ‘Heilige Drievuldigheid’”, vult Sofie aan. “Als we het met twee niet eens zijn over iets, kan de derde soms het spanningsveld doorbreken.

Bovendien zijn we ook heel genderdivers en dat zorgt ook wel voor interessante invalshoeken. We komen van tijden waarin vrouwen eenzaam waren aan de top en daardoor het gedrag van mannen gingen kopiëren. Maar dat is niet waar de wereld op zit te wachten. Vrouwelijke waarden worden meer en meer geapprecieerd en gelukkig sijpelt dat ook door naar de medewerkers.”

Acht kandidaten Het voorbije jaar zette het trio ook de eerste voorbereidingen richting de opvolging van Huurland. “We hebben samen acht kinderen die tussen de 7 en 20 jaar oud zijn. Het lijkt misschien nog veraf maar we koppelen liever duidelijke verwachtingen terug als het moment er is. Concrete afspraken hebben we gegoten in een familiecharter”, vertelt Pascal “We denken er ook aan om jaarlijks al eens een familievergadering te houden voor de adolescenten waarbij we informatie over het bedrijf kunnen delen”, aldus Isabelle. “Zonder ze natuurlijk in een bepaalde richting te duwen of sturend over te komen. Ze moeten zichzelf kunnen ontplooien op hun eigen manier. Maar vooral­ eer ze beslissen om in Huurland een rol op te nemen, willen we wel dat ze minstens drie jaar ergens anders ervaring opdoen.”

“Mijn oudste zoon werkt al af en toe mee op het bedrijf tijdens de zomervakanties. Vorig jaar hielp hij me met de personeelszaken.

Voor de andere kinderen die nog klein zijn, is een sporadisch bedrijfsbezoekje eerder een avontuur. De dochter van Sofie slaat een babbeltje met de collega’s en de kinderen van Pascal zien de machines als een grote speeltuin (lacht).”

Pioniersrol handhaven Nu de strategische krijtlijnen zijn uitgezet, wil de familie Ameloot de jaarlijkse groei van 10% verder bestendigen. “Sinds de over­ dracht is het aantal filialen verdubbeld en zijn we in personeelsaantal gestegen naar een 80-tal medewerkers. Stuk voor stuk door ons te positioneren in de aannemersmarkt voor grote machines.”

“De komende jaren willen we aan schaal­ grootte winnen. In Vlaanderen liggen wel nog opportuniteiten voor extra filialen en op termijn zijn Wallonië of zelfs Nederland mogelijke pistes. Bedrijfsmatig gezien hebben we ook nog altijd een duurzaam en futureproof concept binnen een levendige deeleconomie. De pater familias was inder­ tijd pionier en ook wij willen een voortrek­ kersrol blijven spelen door in te zetten op digitalisering, zonder dat we daarbij een sterke dienstverlening als onze grootste troef verloochenen.”

Ligt de familiale opvolging ook bij jouw bedrijf in het vooruitzicht?

Bekijk zeker ons aanbod:

Telex Outspot neemt Italiaanse e-commerceplatform Groupalia over De Belgische flash deal site Outspot, al goed voor 23 miljoen euro omzet, doet zijn eerste overname in Italië. Groupalia is een e-commerceplatform dat flash-verkopen met korting biedt op allerhande producten en vrijetijdsbelevenissen in Italië.

Outspot, opgericht in 2008 door de broers Stefan en Thomas Van Overbeke, is een Belgische pionier in de niche van flash sales. Dat is een online aanbod van producten en reizen aan tijdelijke kortingen.

Outspot is een flash deal site, waar dagelijks belevenissen of producten aangeboden worden aan een uitzonderlijke prijs. Handelaars bieden op de website onder meer dekbedden, led spots, cameratassen, bloemen en toeristische uitstappen aan. Allemaal met korting.

Outspot maakt hierbij gebruik van klantgeoriënteerde AI-gedreven online marketingtechnieken.

Het heeft ondertussen een klantenbestand van ongeveer 10 miljoen leden.

Eerder deze maand investeerde het Gentse private equity fonds Integra Fund in het bedrijf om de verdere groei te ondersteunen. outspot.be

Sensolus en VanRoey.be willen elkaar versterken via partnership

Bon Bon Bis tovert chocoladereststromen en onverkoopbaar fruit om tot pralines

Specialist in tracking en IoT-technologie Sensolus en IT-dienstverlener VanRoey.be, die bedrijven bijstaat bij de digitalisering en automatisering van hun processen, kondigen een partnership aan. Met de systeemkennis van VanRoey.be en de product­ kennis van Sensolus enerzijds en een complementair diensten- en productportfolio anderzijds bieden de partners een unieke end-to-end assetmanagement­ oplossing die volledig kan worden geïntegreerd in zelfs de meest complexe bedrijfsprocessen.

Daarnaast krijgen bestaande en nieuwe klanten via één aanspreekpunt toegang tot een one-stop-shop met een breder aanbod aan oplossingen.

Met het project Bon Bon Bis gaat het Gentse Compaan de strijd aan tegen voedselverliezen.

Samen met Cacaolab (een spin-off van de UGent) en chef Olly Ceulenaere van ster­ renrestaurant Publiek uit Gent slaan ze sinds midden 2021 de handen in elkaar om onverkoopbare chocolade, fruit of andere rest­ stromen een tweede leven te geven in de vorm van gevulde pralines. Ze dragen zo bij aan de ambitie van Vlaanderen om 30% van de voedselverliezen te voorkomen, opnieuw te verwerken als voedsel of hoogwaar­diger te valoriseren tegen 2030.

De samenwerking zal zich vooral richten op de industrie- en bouwsector, waar de applicaties van Sensolus perfect inzetbaar zijn. Bedrijven uit deze sectoren hebben er alle belang bij te weten waar waardevolle assets zoals containers, kranen of dure instrumenten zich bevinden en hoe vaak deze worden gebruikt, of wat de doorlooptijd van een productieproces is. sensolus.com - vanroey.be

Voor dit project krijgen ze financiële steun van de provincie Oost-Vlaanderen. Zij geven in 2021 in totaal steun aan vijf circulaire ketenprojecten die de circulaire economie in OostVlaanderen bevorderen. Het eerste resultaat werd gelanceerd rond de Sinterklaasperiode met de verkoop van twee soorten pakketjes. Zo werden net geen 16.000 pralines verdeeld.

Het project loopt nog tot eind juli 2022. compaan.be/projecten/bon-bon-bis/

53

Mijn beginjaren Alles start met een goede aanloop

“Bouw je droom nooit alleen uit”

RFID-technologie kent sinds vorig jaar een opmars. Thomas Vervecken, oprichter van de start-up Gaku uit Destelbergen, geeft aan dat veel bedrijven deze technologie willen implementeren in hun producten.

“Toch valt het ons op dat velen de basiskennis niet beheersen en zo de foute keuzes maken. Wij spelen in op deze onwetende nood.”

TEKST JOLYN DE BAETS – FOTO NATHALIE DOLMANS

Bedrijf Gaku (学, Japans voor opleiden) is een techno­logieopleidingscentrum met een dui­ delijke visie: bedrijven inspireren en helpen innoveren door middel van radio-frequency identification, ofwel RFID. Het is een tech­ niek waarmee data opgeslagen en gelezen worden op een RFID-tag of -label, of beter gezegd een minuscule chip. Via radiogol­ ven leest een elektromagnetische lezer de gegevens op de RFID-tag af. Deze tags zitten meestal vervat in een object. “Iedereen kent deze technologie van het contactloos betalen in de supermarkt, maar het gaat veel verder dan dat. We zagen dat bedrijven veel interesse toonden in RFID, maar vaak gaan ze in zee met de verkeerde partner.

Ze hebben dus nood om op voorhand inge­ licht te worden over de verschillende opties en het potentieel”, stelt Thomas Vervecken.

Bezielers Thomas Vervecken werkte eerst als free­ lancer binnen deze niche. Hij wou verder 54

groeien en gaf zijn droom een nieuw elan.

“Tijdens mijn loopbaan van vijftien jaar heb ik enorm veel kennis verworven rond het efficiënter maken van bedrijfsprocessen.

Ik heb geleerd dat je iedere waste moet laten varen. Corona heeft me ook duidelijk gemaakt dat contacten een stuk hygiëni­ scher kunnen, contactloze technologie is de toekomst.”

USP “Wat RFID zo interessant maakt is dat het vooral een hyperefficiënte technologie is.

Toch merkte ik al snel op dat bedrijven de basiskennis niet beheersen voor ze naar een ontwikkelaar stappen. Vorig jaar in juni vielen alle puzzelstukken samen: ik zou fulltime bedrijven opleiden binnen het RFID-verhaal.”

“De beste opleidingen zijn volgens mij basisopleidingen en deze waren nog niet geïntroduceerd in de markt. Wij geven bedrijven de voordelen en valkuilen mee

Thomas Vervecken, oprichter van Gaku: “We hebben de ambitie om een technology business center op te richten in een kasteel dat we aankochten.”

van RFID. Wij geven onze klanten richting en vullen de grijze zone op tussen hun innovatief idee en de uitwerking. Onze visie was van in het begin duidelijk: bedrijven inspireren in technologie en stap voor stap een inspiratietechnologiebedrijf worden.”

GROOTSTE UITDAGING De covid-pandemie bezorgt ook Gaku kopzorgen. “Fysieke dagopleidingen zijn op dit moment helaas niet meer mogelijk.

Het organiseren van digitale opleidingen past niet binnen onze visie, aangezien het op die manier niet meer hands-on kan. Als alternatief organiseren we kortere digitale infosessies van 1 à 2 uur voor geïnteresseerde bedrijven.” Thomas merkt op dat het in de markt zetten van een nieuwe dienst ook niet eenvoudig is. “Ik weet als geen ander dat het belangrijk is om je te omringen door de juiste mensen. Mijn broer en vrouw zijn twee belangrijke tentakels van Gaku. Zij helpen met de ondersteuning van onze sales en marketing.”

Mijn beginjaren

Ontdek ook hoe Bryo jou als startende onderneming kan laten groeien en begeleiden. Bekijk de verschillende trajecten.

Bryo StandUp Voor prestarters die de haalbaarheid van hun idee willen testen.

In 2022 en verder “Op dit moment zijn we ons aan het heroriënteren. We hebben zopas een kasteel gekocht en hebben hier grootse plannen mee. We stellen binnenkort onze locatie open voor andere ondernemers als werkplekken en hebben daarnaast de ambitie om een technology business center op te richten,” zegt Thomas. “Concreet willen we andere bedrijven de mogelijkheid geven om hun techdemo’s bij ons te komen geven. Het kasteel lijkt ons hier de ideale locatie voor.

Daarnaast blijven we onze hoofdfocus, namelijk opleidingen rond RFID organiseren, behouden.”

Gouden tip “Maak de sprong, hou jouw visie voor ogen en behoud een positieve mindset. Maar vooral: bouw aan jouw netwerk. Ik zie

vaak dat starters alleen beginnen aan hun droom en deze droom ook solo proberen uitbouwen. Onderschat nooit de waarde van een netwerk. Het is belangrijk dat je je laat omringen door de juiste personen. En, durf ook naar je concurrenten kijken: hoe pakken zij het aan?”

Bryo “Ondanks de vele uitdagingen ben ik zeer tevreden met waar ik nu als ondernemer sta, mede dankzij Voka Oost-Vlaanderen. Vroeger maakte ik me vaak zorgen, deze zorgen heb ik nu veel minder dankzij mijn deelname aan Bryo. Jong Voka heeft me geholpen om een sterk netwerk uit te bouwen van peers en gaf ook structuur aan mijn onderneming.

Ik adviseer iedere startende ondernemer om aan te sluiten bij Bryo.”

Start 3 maart 2022 10 sessies - 250 euro

Bryo StartUp

Voor ambitieuze start-ups die hun business willen challengen.

Start 23 april 2022 10 sessies - 500 euro

Bryo ScaleUp Voor ondernemers met bewezen businessmodel en schaalbaar product.

Start maart 2022 10 sessies - 1.000 euro

55

Meegedeeld

ENTREPRENEURS GOT TALENT

Sleutels om sterk talent aan te trekken en te behouden De war for talent vormt voor ondernemers de grootste uitdaging op dit moment.

De economie trekt terug aan maar (geschikte) kandidaten zijn schaars en verwachten een aantrekkelijke werkgever. Waarom zouden sterke kandidaten voor uw onderneming kiezen?

TALENT AANTREKKEN: DE KANDIDATEN ZIJN AAN ZET!

Er is geen tijd om die ene witte raaf te blijven zoeken. Hire for attitude, train for skills is het nieuwe credo. Aanwervingsprocessen focussen niet meer op skills maar op het potentieel van de kandidaat. Kandidaten met de juiste ingesteldheid, motivatie en flexibiliteit verwachten dat hun nieuwe werkgever hen de nodige (technische) vaardigheden zal aanleren.

Rekruteren vergt tijd. Een toegewijd mede­ werker of team moet zich hiervoor kunnen vrijmaken. Hebt u die resources niet, dan moet u tijdelijk rekruteringscapaciteit inhuren.

En dan rijst de vraag: kan de kandidaat zich vinden in de nieuwe werkgever? Een sterke ‘employer branding’, waarden en bedrijfs­ cultuur oprecht kunnen overbrengen zijn cruciaal. Vergeet niet dat op sociale media en digitale fora de kandidaat meer over uw bedrijf achterhaald heeft dan omgekeerd. Treden uw eigen werknemers op als ambassadeur van de onderneming, dan hebt u meteen een sterke rekruteringstool in handen.

BENT U ALS WERKGEVER AANGEPAST AAN DE NIEUWE REALITEIT?

Minstens even belangrijk is er voor zorgen dat u uw aangeworven én opgeleid talent ook kan behouden. Denk aan de opportuni­ teitskost van het verlies van een personeels­ lid! Zorg voor een totaalpakket aangepast aan het onmiskenbaar anders aankijken tegen werken in post-corona tijden. Onze HR-specialisten stellen vast dat heel wat arbeidscontracten en loonpakketten bij veel bedrijven heel snel gedateerd zijn

56

“

De wensen en noden van uw medewerkers lopen sterk uiteen waardoor een one-size fits-all-aanpak niet meer werkt

geworden. Zet die op orde vóór een andere werkgever met een step up in de voorwaarden uw personeel verleidt.

DE JUISTE BALANS ROND FLEXIBILITEIT VINDEN

De wensen en noden van uw medewerkers lopen sterk uiteen waardoor een one-size fits-all-aanpak niet meer werkt. Een flexibel beleid uitwerken dat voldoende rekening houdt met de voorkeuren van medewerkers is haalbaar, ook binnen kmo’s. Hebt u er de tijd of ervaring niet voor? Versterk u tijdelijk met externe krachten.

Telewerk is door corona een gamechanger geworden. Thuiswerk kan uiteraard niet voor iedereen overal en altijd, maar waar er mogelijkheden zijn, werkt u beter een telewerkbeleid uit. In bedrijven waar we helpen een duidelijk kader uit te werken met concrete basisprincipes en uitgangspunten zien we een verhoogd wederzijds begrip en engagement. Flexibiliteit gaat veel verder dan thuiswerken of niet. Maak van de gelegen­heid gebruik om ook vragen naar bijvoorbeeld glijdende werkuren bespreekbaar te maken.

MOBILITEIT

New ways of working leiden ook tot nieuwe behoeftes op het vlak van mobiliteit. Naast de impact op talent zijn duurzaamheid en werkgeverskost de belangrijkste drivers om het huidige mobiliteitsbeleid te herzien.

Een bedrijfsfiets, eventueel gecombineerd met een kleinere wagen, of zelfs een deel­wagen voor werknemers zonder parkeerplaats, kan sommige werknemers meer aanspreken. Werknemers die niet in aanmerking komen voor een wagen kan u dan weer via een cafetariaplan mobiliteits­ oplossingen aanbieden.

BOUW EEN LOONHUIS

Een attractief en bindend pakket blijft belangrijk. Zet een competitieve verlonings­ structuur uit, geënt op de organisatie­ structuur (alias een “loonhuis”). We stellen vast dat heel wat kmo’s nog niet vertrouwd zijn met alternatieve collectieve systemen.

Door mee te delen in successen gaan werk­ nemers zich meer vereenzelvigen met hun werkgever. Creëer uw employer branding en bouw uw bedrijfscultuur uit. Slaagt u hierin, dan zullen nieuwe kandidaten zich daar in herkennen en de overstap overwegen naar uw bedrijf.

Valerie Devos, vdevos@deloitte.com

Samen ondernemen, samen groeien.

Succesvolle bedrijven en handelaars dankzij smart cities Lokale besturen zetten steeds meer in op slimme mobiliteit, duurzaamheid en levenskwaliteit. Via nieuwe technologische oplossingen – waaronder data analytics – komen smart cities tot stand. Bewoners, bezoekers én lokale bedrijven en handelaars plukken hier de vruchten van. Hoe ziet zo’n slimme stad er in de praktijk uit?

Sensoren die overvolle vuilnisbakken signaleren, slimme bushokjes die pendelaars in real time verkeersinformatie geven, defecten aan waterleidingen die automatisch gerapporteerd worden … Via diverse technologische oplossingen wil een smart city het leven van bewoners en bezoekers zo aangenaam, comfortabel en veilig mogelijk maken.

Slimme oplossingen bevorderen de stad Een slimme stad rolt de rode loper uit voor leveranciers van nieuwe technologieën die vervolgens voor specifieke projecten ingezet kunnen worden. Zo lokken lokale beleidsmakers innovatieve start-ups naar hun stad, of faciliteren ze de creatie van bedrijvenparken waar kleine en grote ondernemingen met elkaar in contact komen en nieuwe ideeën uitwisselen. En uiteraard zetten beleidsmakers ook maximaal in op communicatie met burgers om hen warm te maken voor slimme oplossingen die wonen, werken en winkelen in de stad bevorderen.

Leuven leert bezoekers beter kennen In de praktijk levert de toepassing van data analytics vandaag al aantrekkelijke toepassingen op.

Zo worden in Leuven in real time bezoekers geteld, waarbij tegelijk

Belangrijke pijlers waarvoor nieuwe technologische toepassingen oplossingen aanreiken: • Mobiliteit, in combinatie met duurzaam transport, is een van die pijlers.

Iedereen wint bij vlot stadsverkeer zonder files en vertraging, waar bovendien de fiets en andere schone vervoersmiddelen de plak zwaaien.

• Duurzaamheid is een andere pijler. Hieronder vallen ook een lager energieverbruik, minder afval en meer groene zones.

• Levenskwaliteit, samen met een vlotte online toegang tot gezondheidszorg en stadsdiensten, speelt een belangrijke rol.

• Last but not least: de lokale handel en werkgelegenheid zijn ook fundamenten van een slimme stad.

hun herkomst gedetecteerd wordt. Aan de basis liggen de mobiele telefoons op het netwerk van Proximus, die voortdurend locatie-informatie doorgeven. De data analyse gebeurt op het niveau van de gsm-masten en met anonieme en geaggregeerde data van groepen van meer dan dertig personen. Handelaars toetsen de informatie over de drukte in de stad af aan de resultaten die ze zelf verzamelen. Dat laat hen onder meer toe hun personeelsbezetting te optimaliseren.

Op basis hiervan kan ook een aantrekkelijk citymarketingbeleid gevoerd worden. Zo kunnen ondernemers en bedrijven de beste locatie voor een winkel of kantoor kiezen, in functie van de passage van potentiële klanten in de buurt.

Data maken Gent mobieler Ook Gent ontwikkelt zich als een datagedreven smart city. Zo zet de stad in op de verduurzaming van de mobiliteit en het transport. Het doel: de leefkwaliteit voor inwoners en ondernemers verbeteren.

Real time data analyse laat toe om zo de verkeersgegevens en -informatie in real time te verwerken en visualiseren.

Zowel voor de partijen die de mobiliteit in een stad beheren, als voor de burgers en ondernemingen die op die mobiliteit rekenen is dit nuttige informatie. Via data analytics kan ook een druktebarometer uitgebouwd worden, iets wat in deze coronatijden een zeer interessant werkinstrument is.

Onze smart concepts kunnen u helpen

ONTDEK NU ONZE SMART CONCEPTS

Legt uw doelpubliek de lat hoog op vlak van beleving en persoonlijke interactie?

Bezorg de bezoekers van uw evenement of stad de beste ervaring, verhoog uw operationele efficiëntie en zorg voor een vlotte mobiliteit dankzij onze innovatieve en digitale oplossingen.

Telex Solvas en Thuisverpleging Mens & Zorg bouwden verzekeringskantoor om tot testcentrum Verzekerings-, immo- en financieel bedrijf Solvas uit het Oost-Vlaamse Lievegem startte in december opnieuw met testen: niet in de eerste Sneltestbus van Vlaanderen zoals vorig jaar, maar in een testcentrum op de Solvas-site in Zomergem. Sinds 6 decem­ ber kunnen mensen die zich willen laten testen er terecht, en dat was geen moment te vroeg, zegt volbloed onder­ nemer, initiatiefnemer en CEO Dominique Willems. “We braken dag na dag besmettingsrecords. Een testcentrum inrichten in onze gebouwen deden we uit pure noodzaak.”

Dat gebeurt in samenwerking met Thuisverpleging Mens & Zorg, die het centrum als een extra service naar de bevolking ziet en haar thuisverpleegkundigen tussen hun rondes door wil inzet­ ten om te helpen met testen. De testen worden verwerkt door het UZ Gent. “Er is geen verschil met andere testcentra. We spelen enkel in op de schaarste en zorgen voor een grotere testcapa­ citeit in en rond Lievegem. Op die manier hopen we de druk op de huisartsen wat te verlichten.” solvas.be

SPIE bouwt mee aan batterijpark Ruien Energy Storage SPIE Belgium, Belgisch filiaal van de groep SPIE, de onafhankelijke Europese markt­ leider in multitechnische dienstverlening op het gebied van energie en communicatie met afdeling in Aalter, werkt mee aan de realisatie van het batterijpark Ruien Energy Storage in Ruien, dit in opdracht van Nippon Koei Energy Europe BV. Na zijn voltooiing zal dit batterijpark het grootste zijn dat ooit is aangesloten op het Belgische hoogspanningsnet. Het project is op korte termijn gericht op het leveren van ondersteunende diensten aan het Belgische hoogspanningsnet en aan de elektriciteitsmarkten. Het park zal worden gerealiseerd op het terrein van een oude kolengestookte elektriciteitscentrale van 800 MW. In Ruien is er een goede verbinding met het hoogspanningsnet van Elia en met de knooppunten naar Oudenaarde en Kortrijk, wat het de ideale locatie maakt voor het batterijpark.

SPIE Belgium is verantwoordelijk voor het uitvoeren van werken die direct gelinkt zijn aan de installatie van de batterijen: funderingen, bekabeling, transformatoren, schakelinfrastructuur, camerabewaking, verlichting, omheining, poorten, straten, etc. De werf is gestart op 9 november met het bouwklaar maken van het terrein.

De funderingen zijn voorzien voor begin 2022 en het einde van de werken gepland voor eind 2022.

Neem je deel aan onderzoeksproject rond laagspanning van KULeuven?

Ben je elektrisch installateur, maak je deel uit van een studiebureau of ben je als bedrijf op zoek naar manieren om de efficiëntie van je processen te verhogen? Dan nodigt onderzoeksgroep ELECTA-Gent van KULeuven je graag uit om deel te nemen aan het Tetra project ‘LVDC 4 Flanders’. “Met dit project trachten we gelijkspanningsnetten op laagspanning (LVDC) toegankelijker te maken voor Vlaamse bedrijven. LVDC-netten hebben meerdere voordelen ten opzichte van de huidige wisselspanning: moderne apparatuur, zoals LED-verlichting en drives maar ook PV-installaties en batterijen kunnen efficiënter en goedkoper gemaakt worden op DC. Hoewel de technologie commercieel beschikbaar is, hinderen praktische drempels de uitrol van dit soort netten. Het doel van dit project is om deze drempels weg te werken: Ten eerste maken we het mogelijk de rendabiliteit van LVDC voor uw toepassing te beoordelen. Ten tweede, ontwikkelen we een methode waarmee u uw LVDC net eenvoudig kunt ontwerpen. Ten derde richten we een demonstrator op waarmee u LVDC in de praktijk kunt beleven.

Spreekt dit project je aan? Aarzel niet om ons te contacteren voor eind januari!”

Dr. ir. Ing. Simon Ravyts, simon.ravyts@kuleuven.be Ing. Koen Stul, koen.stul@kuleuven.be Prof. Dr. Ir. Michael Kleemann, michael.kleemann@kuleuven.be, 09 267 2703 Projectteam KU Leuven, onderzoeksgroep ELECTA-Gent, Technologie Campus Gent

spie.be

59

Meegedeeld

Beleggen in 2022: moeten beleggers het anders aanpakken?

De coronacrisis is in 2021 helaas niet uit het nieuws verdwenen. Met de opkomst van de deltavariant vervloog de hoop op een snel einde van de pandemie, aangezien deze variant beduidend besmettelijker is en mensen er veel zieker van worden dan de oorspronkelijke stam van SARS-CoV-2. De onvoorspelbaarheid van deze crisis maakt voorspellingen doen nog onzekerder dan normaal. We mogen er echter van uitgaan dat het virus een belangrijke risicofactor blijft in het komende jaar.

DE ECONOMIE GROEIT NOG STEEDS GESTAAG, MAAR MET GROTE VERSCHILLEN

Nadat het sluiten van veel economieën in het eerste kwartaal van 2020 tot een diepe en wereldwijde recessie leidde, werden veel beleggers verrast door het daaropvolgende sterke economische herstel. De groei van de wereldeconomie zou daarmee in 2021 boven de 5% uitkomen. De OESO rekent overigens op een stevige dynamiek voor 2022 en verwacht dat het bbp met 4,5% toeneemt. Dit herstel verbloemt echter de grote verschillen tussen verschillende geografische zones.

De economie trok met name in de ontwikkelde landen goed aan. Zo zitten de Verenigde Staten weer boven hun niveau van vóór de crisis en Europa komt aardig in de buurt van het oude niveau, dankzij de robuuste opleving in het tweede en derde kwartaal. De hoge vaccinatiegraad en het uitzonderlijk expansionistisch monetair en begrotingsbeleid speelden hierbij een doorslaggevende rol.

De economieën van opkomende landen, waar de vaccinatiegraad in het algemeen lager is, hebben een veel lastiger jaar achter de rug. Vooral China had het moeilijk. In 2020 was China nog het enige land waar de economie groeide, maar dit jaar kreeg de Volksrepubliek rake klappen te verduren door een nieuwe uitbraak van het coronavirus en de draconische maatregelen die de Chinese overheid heeft genomen.

DE INFLATIEKWESTIE

De snelstijgende inflatie is een van de grootste zorgenkindjes van de afge­ lopen maanden. De inflatiecijfers in de Verenigde Staten en in de eurozone hebben het hoogste niveau bereikt sinds het begin van jaren negentig.

De centrale banken blijven deze hoge prijsstijgingen niettemin als iets ‘tijdelijks’ beschouwen. Dat is geen onlogische gedachte: de huidige opflakkering van de inflatie heeft eerder te maken met de aanbodschaarste dan met een te grote vraag. Bedrijven kampen met nog altijd verstoorde toeleveringsketens en kunnen daardoor niet aan de vraag voldoen. Zo lagen in de Verenigde Staten de sterke prijsstijgingen in de autosector mee aan de basis van de inflatieopstoot. Ook de stijgende kosten voor voeding en energie hebben de inflatie aangewakkerd. Deze prijsstijgingen zouden echter weer moeten wegebben wanneer de coronasituatie verbetert.

De inflatieverwachtingen, die op de obligatiemarkten zijn terug te zien, wijzen op normalisering op middellange termijn, wat op dit moment het meest waarschijnlijke scenario is. De ontwikkeling van de loonkosten blijft echter een belangrijke onzekere factor, die de komende maanden moet worden opgevolgd.

60

RENDEMENTSVOORUITZICHTEN

Tegen deze achtergrond van aanhoudend economisch herstel, en ondanks de recente onzekerheid rondom de omikronvariant, hebben de aandelen­ beurzen een goed jaar achter de rug. De stijging is hoofdzakelijk te verklaren door de goede bedrijfsresultaten met een groei van de bedrijfs­ winsten die hoger uitkwam dan de stijging van de beurskoersen.

Een groot aantal waarderingen blijft evenwel hoog en is gebaseerd op winstmarges die ruimschoots boven het historische gemiddelde liggen. Hoewel we hierbij de kanttekening kunnen plaatsen dat de rentevoeten historisch gezien extreem laag zijn, is het zeer aanneme­ lijk dat het toekomstige rendement op de beleggingscategorie aandelen lager gaat zijn dan het rendement dat beleggers in het verleden behaalden.

In relatieve termen blijven aandelen niettemin de beste beleggingscategorie. Door het grootschalig ingrijpen van de centrale banken in de afgelopen jaren is de overwaardering van de obligatiemarkten namelijk onverminderd hoog.

GELDONTWAARDING EN EEN NIEUWE INVALSHOEK

Met de herhaaldelijke interventies sinds de financiële crisis hebben overheden enerzijds de financiële markten overeind gehouden en anderzijds de economische dynamiek in stand gehouden, wat ten koste ging van de koopkracht. Deze situatie zou nog problematischer kunnen worden als de inflatiestijging aanhoudt.

Onder normale omstandigheden is de renteopbrengst voor beleggers met spaargeld hoger dan de inflatie en is hun koopkracht voor de lange termijn verzekerd.

Hierover wordt radicaal anders gedacht sinds de financiële crisis van 2008. Als gevolg van het genereuze monetaire verruimingsbeleid van de centrale banken leveren liquide middelen niet meer genoeg op om de gevolgen van inflatie te dekken. Met name Europese beleggers, voor wie de rente zelfs negatief is geworden, zitten in een lastig parket. Tegelijkertijd hebben al deze interventies het beleggingsrendement op kwaliteitsobliga­ ties sterk lager geduwd.

De huidige situatie dwingt beleggers een moeilijke keuze te maken tussen enerzijds het aanvaarden van een groter volatiliteitsrisico, wat inhoudt dat de waarde van hun portefeuilles sterker kan schommelen, en anderzijds het aanvaarden van koopkrachtverlies.

Meegedeeld

Steven Maertens, hoofd Vlaamse markt

BELEGGERS MOETEN RISICO IN PERSPECTIEF PLAATSEN

In de gedragseconomie verwijst verliesaversie naar het fenomeen waarbij een individu sterker reageert op verlies dan op winst van hetzelfde bedrag of met dezelfde waarde. Dit gebeurt zowel bij daadwerkelijk geleden verlies als bij verlies op papier. Dit is een van de redenen waarom volatiliteitsrisico een van de belangrijkste risico’s voor beleggers is.

Dit risico heeft niettemin de neiging om na verloop van tijd af te vlakken. Sinds het begin van deze eeuw hebben wereldwijde aandelen, uitgedrukt in euro, over periodes van één jaar dalingen van meer dan 40% gekend, maar ook stijgingen van meer dan 60%. Deze rendementen hebben we gezien in de periodes van respectievelijk eind november 2007 tot eind november 2008 en van begin maart 2009 tot begin maart 2010.

In een periode van tien jaar varieerde het rendement op jaarbasis voor dezelfde aandelen tussen de -1,5% en de +15%.

In tegenstelling tot volatiliteit wordt het risico van koopkrachtverlies niet kleiner met het verstrijken van de tijd. Een bedrag van bijvoorbeeld 100 euro verliest bij 2% inflatie de helft van zijn waarde in veertig jaar tijd.

Om precies te zijn blijft er slechts 45,29 EUR over. Bij 3% inflatie neemt de waarde af tot 30,65 EUR.

WAT BETEKENT DIT VOOR BELEGGERS?

In de toekomst zullen geïnformeerde beleggers daarom deze twee risico’s meenemen bij het samenstellen van hun portefeuille. Anders gezegd, het gekozen risicoprofiel en de daaruit voortvloeiende activa-al­ locatie moet daarom verstandig worden afgestemd op het risico van koopkrachtverlies.

In het huidige beleggingsklimaat zijn liquide middelen en beleggingen in kwaliteitsobligaties uitgedrukt in euro steeds minder interessant; de oplossing moet deels van aandelen komen. Maar bepaalde aandelenca­ tegorieën zijn duur, waardoor het verstandig is actief te beleggen en zich tot kwaliteitsondernemingen te beperken om het risico op permanent kapitaalverlies te beperken.

Het is verder van essentieel belang dat beleggers proberen hun portefeuille slim te spreiden en hun portefeuille met regelmaat aan de veranderende markt aan te passen om de kans te vergroten dat ze hun beleggingsdoel­ stelling op de lange termijn behalen.

Concluderend kan worden gesteld dat beleggers in 2022 meer dan ooit het concept van het nemen van berekende risico’s zullen moeten beheersen door voorzichtigheid en discipline te combineren bij het beheer van hun vermogen.

VORMT DE INFLATIE EEN RISICO VOOR UW BELEGGINGEN? Na jaren van zeer lage inflatie zien we de laatste maanden een sterke stijging.

Murielle David, Senior Investment Advisor (Private Banking Investments), bespreekt in minder dan 4 minuten de recente inflatieopstoot.

Banque de Luxembourg Belgium Kortrijksesteenweg 218 9830 Sint-Martens-Latem Tel. : 09 244 00 48 61

Binnenkort bij Voka Jouw kansenplanner

Agenda 20.01.2022

27.01.2022

Nieuwjaarsreceptie regio Aalst

Transitio

27.01.2022

01.02.2022

18.00 uur

18.00 uur

Nieuwjaarsreceptie regio Dendermonde

09.00 uur

Heb je plannen om jouw bedrijf te verkopen of over te laten?

Wil je graag weten hoe je jouw bedrijf verkoopsklaar maakt?

13.30 uur

Innovatieforum Bespreek samen met een vaste groep mensen in een strikt vertrouwelijke sfeer innovatieve projecten met elkaar en met een expert in het thema

02.02.2022

08.00 uur

Breakfast Club Voor en door jonge ondernemers – vijf pitchers – vijf slides – vijf minuten

Gratis

03.02.2022

03.02.2022

09.00 uur

18.00 uur

Employer marketing lab

AI & Change Management in digitalisering

HR meets marketing: samen op weg naar een sterk werkgeversmerk.

62

Pas digitale transformatie en AI-gebaseerde technologieën succesvol toe in jouw onderneming

opleiding

lerend netwerk

infosessie event

07.02.2022

08u30 uur

Big Refresh Een dag vol leermomenten over verschillende ‘hot’ topics: HR, financiering, sales & marketing, groei en strategie. Stel zelf jouw programma samen

Gratis

08.02.2022

15.02.2022

Aan de slag als extern adviseur

Go International 4 Services

13u00 uur

Bereid je voor op je taak of versterk je in je rol als extern adviseur in een raad van advies of bestuur

09.00 uur

Verhoog jouw internationalisatiegraad als kmo en verhoog het aandeel van de dienstenexport in de totale Vlaamse export

17.02.2022

17.02.2022

Welt-traject

Voka Visit

Maak werk van een inclusief HR-beleid

Deroose Plants & Exotic Plant

09.30 uur

Gratis

18.30 uur

Gratis

23.02.2022

08.00 uur

FinFinder – Investor pitching Je zoekt risicokapitaal? Pitch jouw plannen voor ons netwerk van professionele en private investeerders.

Meer informatie kan je vinden op onze website via deze QR-code

Gratis

63

Geert dacht Last

post

Geert Moerman (her)denkt

Waarom de wereldexpo in Dubai wonderbaarlijk is

B

ij een professioneel bezoek aan Dubai besloot ik in de marge van mijn programma ook de wereldexpo (van 1 oktober tot 31 maart 2022) te bezoeken. Een grote fan van zulke expo’s ben ik niet, zeker niet sinds mijn bezoek aan de wereldtentoonstelling van Milaan in 2015. Ik vond deze laatste ongeïn­ spireerd en esthetisch een gedrocht.

Voor de lezers die het concept van een wereld­ tentoonstelling niet kennen: op de expo stelt elk land (190 in Dubai) zich aan de wereld voor. Daarvoor bouwt elk land een eigen paviljoen, opgesteld langs lange lommerrijke lanen in een park van 400 hectare.

Binnenin is het concept: een beetje geschiedenis, een beetje toeristische promotie en een claim op een aantal domeinen waarin het land leidend wil zijn in de toekomst. Weinig origineel, maar een stevig concept dat intussen al meer dan 150 jaar standhoudt.

In plaats van die ene geplande dag, bezocht ik de wereldexpo in Dubai twee dagen na elkaar. Wat was er dan zo bijzonder? Kort gezegd: de paviljoenen zijn architecturaal knap, de opstelling in het park is attractief, maar vooral heb ik audiovisuele technieken zonder weerga ontdekt.

Vele landen deden grote inspanningen om met attrac­ tieve architectuur uit te pakken. Rusland bouwde een gebouw in de vorm van hersenen, zij claimen neurologie als toekomstdo­ mein. Singapore laat je door het regenwoud wandelen, Zweden door een stilistisch bos, Engeland loodst je door iets wat op een gigantische gevelde boomstam in een houtzagerij lijkt. Nederland

“

Multimedia van de toekomst zie je hier, indrukwekkend, aangrijpend en overweldigend 64

bouwde een paviljoen in staal waarmee je oevers en dijken versterkt, China neemt je mee in een megagrote ronde lantaarn, Brazilië ontvangt je in een reusachtig zwembad waar je pootjebadend door moet. Maar het meest verbluffend zijn dus de audiovisuele technieken.

Projecties op megaschermen worden gecombineerd met begeleidende projecties op plafond, vloeren, grote tafels waar ook voortdurend nieuwe vormen uit oprijzen.

Er zijn projecties op een reusachtige marmeren paarden­kop (Vision paviljoen), op paraplu’s (Nederland), in interactie met stripfiguren (België).

Vooral Saudi-Arabië, Luxemburg en Rusland maakten indruk op mij. Multimedia van de toekomst zie je hier, indrukwekkend, aangrijpend en overweldigend.

Wat ook opvalt: hoewel technologie en mobiliteit sleutelthema’s zijn, is er een ander thema dat er bij bijna elk land bovenuit springt: sustainability. Als elk van de 190 landen hier echt meent dat duurzaamheid hun hoogste prioriteit is, staat de wereld er nog zo slecht niet voor. Al blinkt deze expo in Dubai zelf niet uit in duurzaamheid: dag en nacht een verlichtingsor­ gie, overal airco waardoor je een pull nodig hebt om ergens binnen te gaan, alles op de auto gericht met een snelweg door de stad met 14 rijvakken…

Het Belgisch paviljoen, zal je vragen? Van buiten eenvoudig, stijlvol en duurzaam. Een prachtige rooftop ook, waar je heel loungy een drankje kan nuttigen. Ook ‘s avonds is het in Dubai nog 25°C, regenen doet het nooit, weinig wind ook.

En inhoudelijk? Leuke spielerei met stripfiguren door­ heen de filmpjes. Kuifje, onze meest internationale stripheld, ontbreekt wonderlijk genoeg. Verder weinig kunnen ontdekken waar België trots op is of ambitie voor heeft. Misschien kunnen de makers eens naar het paviljoen en het filmpje van Luxemburg gaan kijken, daar zie je haarscherp waar dit land heen wil en waar ze trots op zijn.

Een gemiste kans voor België, volgende keer hopelijk beter.

Maar de wereldexpo is de reis naar Dubai meer dan waard.

Maak van telewerken een blijvend succes In veel organisaties is telewerken nu de norm.

Deze (on)gewone manier van werken vraagt een aangepast beleid dat de spelregels helder oplijst.

Want ook bij afstandswerken geldt: goede afspraken maken blije telewerkers.

Heb je nog geen uitgewerkt telewerkbeleid?

Met ons doe-het-zelfpakket kun je meteen aan de slag.

www.sdworx.be/telewerk

27.03.2022

42,195 K 21 K 10 K 5K

www.soficogentmarathon.com