U T LIE
VOKA.BE
EVALUATIE REGERINGEN VLAAMSE PRIORITEITEN
tijdens deze legislatuur zijn aanzienlijk, maar blijven onvoldoende gezien de belangrijke uitdagingen op dat vlak en de vergelijking met het investeringsniveau in vergelijkbare andere landen. Kinderbijslag en langdurige zorg effectiever maken Door de zesde staatshervorming verschoof de bevoegdheid voor kinderbijslag en voor bepaalde aspecten van het zorgbeleid naar het regionale niveau. Dat bood de gelegenheid om zowel in de kinderbijslag als in de langdurige zorg via structurele hervormingen de doeltreffendheid van die systemen te verhogen. Op beide domeinen zette de Vlaamse regering belangrijke stappen. De kinderbijslag werd hertekend waarbij de spelregels voor rangorde, leeftijd en grote gezinnen correct gezet werden. In de zorg waren
“In de ouderenzorg werd de kans gemist om gebruik te maken van de bevoegdheidsverschuiving om de financiering op punt te stellen.” er positieve hervormingen op het vlak van onder meer infrastructuurfinanciering, zware zorg, flexibele gezinszorg en de rugzakfinanciering voor gehandicaptenzorg. Op beide domeinen liet de regering evenwel kansen liggen om echt structureel in te grijpen. De mogelijke efficiën10 VOKA PAPER JANUARI 2019
de bruggen over het Albertkanaal en de tweede sluis in Terneuzen. Voor de weginfrastructuur werden de werken op de Antwerpse Ring gedeblokkeerd met het Toekomstverbond en kreeg de optimalisatie van de Brusselse ring een doorstart met de Werkvennootschap. Toch gaan de investeringen en de werken inzake transportinfrastructuur nog altijd veel te traag vooruit, en botsen die nog al te vaak op blokkades op verschillende niveaus. Zeker tegen de achtergrond van de toenemende mobiliteitsproblemen en de daaraan verbonden economische kosten werd op dat vlak te weinig vooruitgang geboekt.
tiewinst in de kinderbijslag werd niet ingezet voor betere dienstverlening, waar kinderen meer mee gebaat zouden zijn. In de ouderenzorg werd de kans gemist om gebruik te maken van het momentum van de bevoegdheidsverschuiving om de financiering op punt te stellen op maat van de zorggebruiker, bijvoorbeeld met vouchers. Woonbonus en dienstencheques houdbaar maken Zowel de woonbonus als de dienstencheques zijn beleidsinstrumenten gericht op specifieke problemen, waarvan het prijskaartje de voorgaande jaren fors opliep. Dat bedreigde op termijn de houdbaarheid van die instrumenten. In de woonbonus greep de Vlaamse regering gepast in door het budgettaire plaatje onder controle te brengen. Voor de dienstencheques slaagde de regering er echter niet in om een duurzaam financieringsmodel uit te werken, rekening houdend met de noodzakelijke rendabiliteit voor de betrokken ondernemingen. Daardoor is de houdbaarheid van dit systeem op langere termijn niet verzekerd. Missing links wegen, water en spoor invullen Om een antwoord te bieden op de almaar nijpendere mobiliteitsuitdaging vroeg Voka om de belangrijkste knelpunten inzake weg-, water- en spoorvervoer aan te pakken. Vooral op het vlak van het watervervoer werden in deze legislatuur belangrijke stappen gezet met de verhoging van
Hervorming secundair onderwijs Met het uitzicht op een structurele krapte op de arbeidsmarkt door de vergrijzing en de snelle veranderingen op technologisch vlak, moet ook het onderwijs bijgestuurd worden om competitief talent te blijven ontwikkelen. Zonder kwalitatief arbeidspotentieel is er immers geen groeipotentieel voor de economie. Tegen die achtergrond besliste de Vlaamse regering de hervorming van het secundair onderwijs en van de eindtermen, maar die hervorming moet nog uitgevoerd worden. Binnen dat kader spelen de leraren uiteraard een cruciale rol. De hervorming van de lerarenopleiding zal op termijn de kwaliteit verhogen, maar de hervorming van het lerarenberoep, wat allicht nog belangrijker is, werd nog maar eens op de lange baan geschoven. Geen van de goedgekeurde hervormingen biedt evenwel een antwoord op de snelle achteruitgang van de kwaliteit van ons secundair onderwijs in vergelijking met andere industrielanden. Dat laatste blijft een verontrustende trend die de ontwikkelingskansen van jongeren belemmert en op langere termijn de concurrentiepositie van de Belgische ondernemingen ondermijnt.
Vlaanderen scoort minder op wiskunde
In Vlaanderen gaat de gemiddelde score voor wiskundige geletterdheid tussen 2003 en 2015 met 32 punten achteruit, terwijl de gemiddelde score voor de volledige OESO slechts met 8 punten achteruit gaat. 0 -5
-8
-10 -15 -20 -25 -30 -35
-32
2003 OESO-gemiddelde
2015 Vlaanderen
Bron: Universiteit Gent
Uitgaven in onderwijs en welzijn onder controle brengen In het streven naar een efficiëntere overheid vroeg Voka ernstige besparingsinspanningen in welzijn en onderwijs, de belangrijkste uitgavenposten voor de Vlaamse regering. In welzijn werd er zo’n 650 miljoen euro bespaard, maar er waren ook nieuwe initiatieven ten belope van 500 miljoen euro. Dat impliceert een heel beperkte netto-besparingsinspanning van 150 miljoen euro, verwaarloosbaar op een budget van zo’n 12 miljard euro. Voor onderwijs vielen de middelen voor nieuwe initiatieven zelfs duidelijk hoger uit dan de besparingen, waardoor de totale uitgaven toenamen. Voor beide domeinen gebeurden de inspanningen met de kaasschaaf en dus zonder echte langetermijnvisie. Structurele hervormingen, die zowel budgettaire ruimte opleveren als de efficiëntie en kwaliteit van de dienstverlening
EV A A
JANUARI 2019 VOKA PAPER 11