8 minute read
KUNSTKAMER Antwerp Symphony Orchestra
Ondernemers en de bedrijven vormen de levensader van onze regio. Cultuurhuizen weerspiegelen de ziel van onze stad. In de reeks KunstKamer voeren we gesprekken met de zakelijke directeurs van acht Antwerpse cultuurtempels.
Antwerp Symphony Orchestra?
• 80 VTE’s musici + 30 VTE’s ondersteunend personeel. • 21 nationaliteiten in het orkest • Subsidies: Jaarlijks 9 miljoen euro van
Vlaamse overheid en 600.000 euro van stad
Antwerpen • Omzet: 13 miljoen euro. • Eigen inkomsten naar 40% in de toekomst. • Capaciteit: tussen 1.850 en 2.000 toeschouwers • Uniek bereik: 350.000 toehoorders/jaar
Zichtbaar trots spreekt Joost Maegerman, de intendant van het Antwerp Symphony Orchestra, over zijn concertzaal. De Koningin Elisabethzaal is dan ook een bijzonder stuk erfgoed, ingebed naast de Antwerpse ZOO en het Centraal Station. Met een volledig programma muziek van eigen bodem viert het symfonisch orkest er op 5 december het vijfjarig bestaan van zijn thuishaven.
door Nadia Dala fotografie Wim Kempenaers
Wanneer u de elegante hall in de vorm van een schoendoos betreedt, ervaart u een snuifje van de magie die het orkest tijdens repetities, opnames en concerten mag ervaren. De historische grandeur, de karmozijnrode kleur van de zitjes in de kuip en - wanneer u de ogen sluit - de perfecte akoestiek. De geluidsresonantie is uniek. ‘Dát is onze grote troef. We behoren tot de wereldtop wat betreft akoestiek’, zegt Joost Maegerman, terwijl hij naar de uitsparingen in schelpvorm in de wanden wijst. Wereldwijd gelden strenge parameters voor een concertzaal. ‘Waar we vroeger 6 op 10 haalden op de akoestiek, scoren we nu een 9,3. Daarmee komen we op het niveau van de allerbeste concerthallen, zoals die in Boston, Wenen en Amsterdam.’
Zelf speelde de enthousiaste intendant contrabas bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest. ‘Ik was tegelijk muzikant én voorzitter van de ondernemingsraad’, legt hij uit. ‘Zo ontdekte ik mijn zakelijke kant.’ Joost Maegerman ziet zich vandaag als managercoach van het Antwerp Symphony Orchestra. ‘Ik spreek de artistieke taal’, antwoordt hij op de vraag of hij nooit twijfelt tussen de artistieke en de zakelijke belangen van het orkest. ‘Maar ik weet ook hoe ik de boekhouding moet doen kloppen.’
VLAAMS AMBASSADEUR
Van de Vlaamse overheid kreeg het Antwerp Symphony Orchestra de opdracht om zich als Vlaams cultureel ambassadeur te laten opmerken in het buitenland. Dat ambassadeurschap verstevigde de kruisbestuiving tussen het orkest, de stad Antwerpen en het Antwerpse bedrijfsleven. ‘Dankzij die mooie samenwerking mochten we in 2015 met het orkest naar de Chinese financiële hoofdstad Shanghai, in het kielzog van de missie van de stad en Port of Antwerp’, legt Maegerman uit. ‘Omgekeerd, toen wij twee jaar geleden een concert in het Russische Sint-Petersburg hadden gepland, brachten we de stad meteen op de hoogte’, gaat hij verder. ‘Zij zijn dan aangesloten met een stedelijke missie.’ Zulke partnerschappen zijn essentieel voor de internationale uitstraling van het orkest. Want hoe meer gegeerde podia het orkest wereldwijd betreedt, hoe groter de renommee van het gezelschap.
MECENAAT
Ook met het cijferwerk achter de coulissen zit het goed. Met een jaarlijkse omzet van 13 miljoen euro ontvangt het Antwerp Symphony Orchestra jaarlijks 9 miljoen euro aan subsidies van de Vlaamse overheid en nog eens 600.000 euro van de stad Antwerpen. Bovenop alle subsidies moet het gezelschap 15% eigen inkomsten genereren. ‘We zitten nu al aan 30% eigen inkomsten’, lacht Maegerman, ‘en we gaan richting 40%.’
Dat alles heeft zeker te maken met de aanwezigheid van de bedrijfswereld. Zo kan een bedrijfsleider voor 4.615 euro per jaar lid worden van de zogenaamde Ondernemerskring, met de mogelijkheid tot een verregaand partnership. ‘Door hierop sterk in te zetten, zijn de inkomsten dankzij dit type partnerschappen en sponsoring de laatste jaren verdrievoudigd’, zegt de intendant. ‘Zo luisterden we de havendagen van Port of Antwerp op en ontvingen we van het designbedrijf Vitra het meubilair dat u hier ziet.’ Ook het zogenaamde mecenaat zit in de lift. Privépersonen die het Antwerp Symphony Orchestra genegen zijn, kunnen een substantiële, fiscaal aftrekbare bijdrage leveren. Voor 2.785 euro wonen zij het hele jaar door alle concerten bij op de allerbeste plaatsen en krijgen zij elke keer een beleving op maat voor hen en hun gasten. ‘Of ze kopen instrumenten en geven die in bruikleen aan ons’, zegt de intendant nog, zonder in te gaan op wie die vrijgevige Vlamingen zijn. Het zijn succesvolle bedrijfsleiders met grote fortuinen én een cultuurminnend hart. ‘Een concertvleugel van Steinway kost makkelijk 100.000 euro’, verduidelijkt Maegerman. ‘Onlangs heeft een mecenas ons twee Steinways geschonken, zonder termijn in bruikleen.’ Daarnaast wordt ook ingezet op tax shelter. Daar speelt het Antwerp Symphony Orchestra een pioniersrol: bedrijven kunnen hun winsten investeren in producties. In ruil krijgen ze een gunstige fiscale afrekening van het boekjaar. Winsten van de bedrijfswereld worden op die manier geactiveerd om de cultuur te steunen.
VROUWELIJKE CHEF-DIRIGENT
Ook met de aanstelling van een jonge, vrouwelijke chef-dirigent uit Hongkong doet het orkest zijn voortrekkersrol alle eer aan. Want het blijft toch een typisch mannenberoep, zo aan het hoofd van een filharmonisch orkest staan. ‘Elim Chan is wereldklasse’, weet Maegerman. ‘Met onze vrouwelijke chef-dirigent zijn wij een lichtend voorbeeld voor andere orkesten.’ De examens in verschillende rondes gebeuren anoniem. ‘De muzikanten doen hun audities achter een scherm’, zegt de intendant. ‘De jury blijft in het ongewisse over gender, leeftijd of etniciteit. Alleen de kwaliteit telt.’ Het maatschappelijk engagement zit diep in het DNA van het orkest. Naast de reguliere concerten is er nog een uitgebreid aanbod aan educatieve en sociale projecten en belevingen. Kinderen, jongeren, mensen met een handicap en muziekliefhebbers uit allerhande kansengroepen worden zo muzikaal bereikt. ‘Jaarlijks bereiken we zo’n dertig- tot vijftigduizend jongeren’, klinkt het. ‘Ook hier spelen we een voortrekkersrol, in België én internationaal.’ Ook gevangenissen, ouderlingentehuizen, inburgeringsorganisaties en blindenorganisaties krijgen geregeld bezoek van de Vlaamse muzikale ambassadeurs.
De Chinese transitie
Chinese aandelenmarkten hebben er een woelig jaar opzitten. De belangrijkste beursindexen in China en Hong Kong noteren sinds de start van het jaar in het rood, terwijl Amerikaanse en Europese beurzen flink in de plus staan. Eén van de belangrijkste oorzaken voor de daling is de toegenomen regulatie die China op verschillende sectoren heeft ingezet.
De zogenaamde “crackdown” op techbedrijven kwam vóór deze zomer in een stroomversnelling waarbij iedere week wel een andere sector werd geviseerd. De focus ligt hierbij op anti-monopolistische praktijken, het misbruik van data, het uitbuiten van werknemers, de nationale veiligheid en het volgen van de ideologische partijlijn. De wetgeving werd hierbij aangescherpt, boetes werden uitgedeeld, terwijl sommige bedrijven zelfs een ban kregen om (tijdelijk?) bepaalde activiteiten uit te voeren. Zo werd Didi, het grootste taxi-deelbedrijf van China, opgelegd zijn App te verwijderen uit de plaatselijke App-stores. Didi had een bijna-monopolie in China waarbij ze toegang hebben tot mobiliteitsdata van al hun gebruikers. Data die volgens China misbruikt werden en tevens op Amerikaanse servers stonden wat een privacy -en veiligheidsprobleem zou betekenen. Didi was tegen de wil van China kort daarvoor ook doorgegaan met de IPO van het bedrijf op de Amerikaanse NYSE, wat het hardhandig optreden wellicht verklaart. Dit heeft verschillende concurrenten van Didi toegelaten om het marktaandeel van het bedrijf in te lijven. Dit demonstreert de absolute macht van de Chinese Communistische Partij, die met één pennentrek, een bedrijfsmodel kan fnuiken.
Naast Didi werden meerdere sectoren geviseerd, zoals het privé-onderwijs, online games, de exclusiviteitscontracten van dominante internetplatformen, cryptomunten, etc. Vorig jaar al werden regels ingevoerd om de excessieve kredietverlening in voornamelijk de vastgoedsector een halt toe te roepen, de zogenaamde “three red lines”-politiek, waarbij bepaalde schuldratio’s niet overschreden mogen worden. Dit heeft dit jaar geleid tot het nakende faillissement van Evergrande, de grootste vastgoedontwikkelaar in China, die schuldverplichtingen van niet minder dan 300 miljard dollar op hun balans meetorsen. En Evergrande is zeker niet de enige in de sector. Gezien de vastgoedsector goed is voor bijna 30% van het Chinese BNP, kan een faling een systeemrisico veroorzaken, wat een enorme impact zou hebben op de Chinese economie. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat dit een paniekreactie op de financiële markten heeft veroorzaakt waarbij biljoenen dollars aan beurswaarde in korte tijd in rook zijn opgegaan.
In het streven naar een grotere economie met meer macht op het wereldtoneel heeft China privé-ondernemerschap sinds de jaren 90 van de vorige eeuw aangemoedigd, waarbij meer persoonlijke vrijheden werden toegekend. Met succes, gezien de impressionante groei die China de voorbije decennia heeft opgetekend. Het heeft toegelaten dat honderden miljoenen Chinezen de armoede zijn ontstegen en er een ruimere middenklasse is ontstaan. Dit heeft ook het ontstaan van technologiereuzen zoals Alibaba, in e-commerce, en Tencent, in gaming en sociale media, mogelijk gemaakt. De keerzijde van de medaille is dat dezebedrijven ook groter en machtiger werden en dat de sociale ongelijkheid in China is toegenomen. China lijkt nu het geweer van schouder te willen veranderen. Waar vroeger de nadruk vooral lag op het vergroten van de cake, wil president Xi Jingping de bestaande cake eerlijker verdelen. Het mantra is “Common Prosperity” geworden.
Bovenstaande kan ook niet los gezien worden van het feit dat eind volgend jaar het vijfjaarlijkse partijcongres georganiseerd wordt. De verwachting is dat Xi Jingping een derde termijn van 5 jaar zal verzekeren, wat van hem de langst zittende president zou maken sinds Mao Zedong, nu de limiet van twee termijnen verwijderd werd. Het volgen van de ideologische partijlijn speelt in deze dan ook een belangrijke rol. Xi wordt gezien als een autoritaire leider die niet bang is om politieke tegenstanders te elimineren. Daarnaast houdt hij vast aan een conservatieve lijn, waarbij Westerse invloeden zoveel als mogelijk worden geband. sector om te innoveren, de economische groei te bestendigen en jobs te creëren. Als China effectief een grotere macht wil krijgen op het wereldtoneel zal privéinitiatief en beloning daarvoor onontbeerlijk zijn. China wil wel de teugels voor deze bedrijven strakker aantrekken. Uiteindelijk willen wij in het Westen hetzelfde bereiken namelijk het indijken van te dominante tech-bedrijven, die de concurrentie fnuiken, het misbruik van gegevens tegengaan en de bescherming van consumenten en werknemers waarborgen. Het grote verschil is dat China heel snel kan schakelen, terwijl regulatie in het Westen op dat vlak zijn tijd zal vergen. In de korte termijn gaat dit pijn veroorzaken in China maar het moet tot een stabielere en gezondere economie leiden op de langere termijn. In die zin, zou de scherpe marktcorrectie mogelijks een uitstekend instapmoment kunnen beteken voor wie op de korte termijn volatiliteit aankan en het geduld kan opbrengen..
Anouk Schouppe Kantoordirecteur regio Antwerpen CapitalatWork NV
Manage your future, put your CapitalatWork
Risico’s neemt u beter We care for you! tijdens het aperitief
Ga naar capitalatwork.com en maak een afspraak met uw persoonlijke wealth manager.
WEALTH MANAGEMENT | ESTATE PLANNING
