De Scheldevallei van Heurne
Agentschap voor
Natuur en Bos
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ SAMEN INVESTEREN IN DE OPEN RUIMTE
Welkom
in de HEURNEMEERSEN
ur He aa r t s
e
n r u e
t
an de
Heuvel Da
Dal
l
P
age
l a D
str aat n
LEGENDE
ine Voor E
tr a
at ra ols t
ho
Station Projectgebied
t
raat
Sc
iost
Eine
ks e i r b a F
t a a tr
Pad en (enkel daar) hengelzone Parking Bebouwing Bos Rustplaats
Oh
A
P
. str
er k n
N
Water Openbaar viswater
Scheldekan
at
Mistwe g
Ohio
W eve rs
Lokale weg Verbindingsweg Spoorweg Gent-Oudenaarde
Snippenweide
raat Landastst aat
Het ontstaan van meanders
estraa
rge
Tijdens de koudste periode van de laatste ijstijd kenden de rivieren geen vaste bedding waardoor je een heus rivierenkluwen kreeg. Door de lage zeespiegelstand kon de Schelde zich diep in het landschap insnijden. De rivier schuurde een dal uit van 1 à 2 km breed. Na de ijstijd kregen we in Vlaanderen een vochtiger klimaat waardoor de plantengroei uitbreidde. Groepen grote grazers hielden de bosvegetaties in toom. Zo werd het landschap half open gehouden. Door het vochtige klimaat ontstonden ook grote moerasgebieden. Door de grootschalige ontbossingen tijdens de middeleeuwen kwam de bovenste laag van de bodem gemakkelijk los en spoelde deels weg (bodemerosie).Veel van dat erosiemateriaal uit de omgeving kwam in de Schelde terecht. Ook de stijging van de zeespiegel zorgde er voor dat de rivier minder snel stroomde en er meer bodemmateriaal werd afgezet. Rond de twaalfde eeuw begonnen de mensen dijken te bouwen om land te winnen. De gebieden die kunstmatig werden ontwaterd via sloten en sluizen werden hooilanden en weiden. Door de opkomst van de scheepvaart vanaf de tweede helft van de 19e eeuw werd de Schelde rechtgetrokken. De meanderbochten werden afgesneden. De relatie tussen vallei en rivier werd daardoor steeds kleiner. Ook de relatie tussen de dorpskern Heurne en de vallei werd sinds 1857 kleiner door de aanleg van de spoorlijn Gent - Oudenaarde. Toch is het historisch karakter van de Heurnemeersen goed bewaard vergeleken met veel andere valleigebieden.
S
t
t
be
Graaf van str
t
Eine de Ster
d
e d l e h c
P
N441
Fie t el
aa
Ja
a p g a
Heurn
aar de den
raa
Gr im
Ou
Ste
rre st r
est
Zandstraat
H
U bevindt zich hier
eih W W a nn
Heuvel
t kstraa
Trage l
Gent
ar W
raat
Kal
Heurne N60
ne
Sint-Amandusstraat
Maalderijst
Stropstraat
str .
Tussen de langgerekte dorpskern van Heurne en de Schelde ligt het mooie en waardevolle natuurgebied ‘Heurnemeersen’. Dit valleigebied heeft een grote variatie aan landschapselementen zoals vier oude Scheldearmen, graslanden afgewisseld met bosjes, houtkanten, wilgenrijen en moerassen. De term ‘meersen’ betekent ‘moerassen’ of ‘laaggelegen weilanden’.
Geschiedenis van de vallei
Een meander is een lus in de loop van een natuurlijke waterloop. Dergelijke lussen ontstaan doordat in de buitenbocht - waar het water het snelst stroomt grond wordt weggespoeld (stootoever of holle oever). Aan de andere zijde van de rivier wordt er grond afgezet door de plaatselijke trage stroming (glijoever of bolle oever). Door dit mechanisme hebben de bochten de neiging steeds wijder te worden. De oevers zijn belangrijk als broedplaats voor vogelsoorten.
Natuurherstel in de Heurnemeersen Via een aangepast natuurbeheer (sinds 1993) en de uitvoering van het landinrichtingsproject Leie en Schelde, inrichtingsplan Heurne (2004 - 2007) stimuleren de Vlaamse Overheid, de Provincie Oost-Vlaanderen, Natuurpunt en de stad Oudenaarde er het behoud en de ontwikkeling van de natuur, het landschapsherstel en het recreatief medegebruik.
U kan wandelen en vissen langs de binnenoevers van de oude Scheldearmen Ohio, Eine de Ster en de Heuvel. Ook op het noordelijk deel van de buitenoever van de Heuvel is wandelen en vissen mogelijk. Verantwoordelijke uitgever: ir. Guido Clerx, waarnemend gedelegeerd bestuurder VLM, Gulden-Vlieslaan 72, 1060 Brussel - VLM Oost-Vlaanderen, juni 2009