Administratie Wetenschap en Innovatie WETENSCHAP TECH NOLOGIE en INNOVATIE WETENSCHAP TECH NOLOGIE en INNOVATIE
2002Speurgids
Greta Gemeenschap
VERVLIET Ministerie van de Vlaamse
D/2002/3241/021VlaamsVlaamseInteruniversitairKoninklijkInstituutFoto’sSamenstelling,website:E-mail:Fax:Tel:1000BoudewijnlaanAdministratieDepartementMinisterieDr.denVoorinlichtingenoverdeSpeurgidsofvoorhetverkrijgenvaneenexemplaarkuntuzichwen-MediaenRuimtelijkeOrdening,bijbeslissingvandeVlaamseregeringdd.26november1999.envandeheerDirkVanMechelen,VlaamsministervanFinanciënenBegroting,Innovatie,initiatiefvanmevrouwMarleenVanderpoorten,VlaamsministervanOnderwijsenVorming,DeSpeurgidsWetenschap,TechnologieenInnovatieiseenjaarlijksepublicatieopgezamenlijktot:GretaVervlietvandeVlaamseGemeenschapWetenschap,InnovatieenMediaWetenschapenInnovatie30Brussel(02)5535795(02)5536007greta.vervliet@wim.vlaanderen.bewww.innovatie.vlaanderen.be/speurgids/redactie/eindredactie:Dr.GretaVervlietwerdenterbeschikkinggestelddoor:voorBosbouwenWildbeheer(IBW)MuseumvoorSchoneKunsten-Antwerpen(KMSKA)Micro-ElektronicaCentrum(IMEC)InstellingvoorTechnologischOnderzoek(VITO)InteruniversitairInstituutvoorBiotechnologie(VIB)
Colofon–2
COLOFON Colofon
Fotocover: nomischenmaatschappelijkrendabeletoepassingen.(DirkBurggraafFrimout,fotoNASA).gie...).Ruimtevaartstimuleerthoogtechnologischeontwikkelingenendaaruitafgeleideecozoeksomgevingvoorverschillendedisciplines(aëronomie,meteorologie,geologie,hydroloDeruimtealsidealeobservatieplaatsvoordeaardezelfendeatmosfeerenalsonder Inzet: HighRuimtevaartAgentschap(ESA)teRedu.DefotowerdgenomendoorCHRIS,Compactgebouwdeminisatelliet,PROBA,bereiktedeeerstefotohetgrondstationvanhetEuropeseBrugge-4januari2002.TweemaandennadelanceringvandeeersteinVlaanderenResolutionImagingSpectrometer(Credits:Verhaert,SIRAenESA).
WOORDVOORAF Woordvooraf regelgevingdelenviaenkelegrotefinancieringskanalentotstand.Ditheefteenvereenvoudigingvandevoudigeadministratieveprocedures.Indeplaatsdaarvankwameencentraliseringvandemidbestaandekleinefinancieringskanalen,methunversnipperingvanfinanciëlemiddelenenveelteitenalsbedrijven.Omditterealiseren,werdgewerktaandestelselmatigeafbouwvandeeengrotereautonomieeneigenverantwoordelijkheidvandeinnovatieactoren,zoweluniversienwerdenvertaaldinconcretemaatregelen.DenieuwebeleidsaccentenzijnindeeersteplaatsDebeleidslijnendeintenties,verwoordindebeleidsbrief,zijnnatweejaarduidelijkzichtbaarwerkingsuitkeringendeuniversiteitendieditvooreengrootstukbepalen.Daaromwerdervoorgezorgddathunfundamenteelonderzoekkanechterslechtsgedijenineengunstigeomgeving,enhetzijnjuistinnovaties,kannietzonderdekennisverkregenuitfundamenteelonderzoek.Hoogperformantversterkenimmerselkaarswerking.Onderzoekindeindustrie,datleidttottechnologischeonderzoekskredietenvoorhetwetenschapsbeleid.Dezekredietenmetverschillendefinaliteitomdebudgettenvoorhetuniversitaironderwijsenonderzoeksamentenemenmetdeandere52miljoeneuro,waarvan38miljoenbestemdvooronderzoek.Daarbijishetzeerbelangrijkteitvandemaatregelen.Debegroting2002voorziethiervooreenstijgingvandemiddelenmetuitgebalanceerdevenwichtinzakefundamenteel,basis-entoegepastonderzoek,naastdekwalibeleideenjuistemixmoetvertonenvandevolgendeingrediënten:voldoendemiddelen,eenDeVlaamseregeringgaatervanuitdateendegelijkwetenschaps-entechnologischinnovatie-spreidmenmethunrealisatiesindevoorbijejaren.DeSpeurgidswordtookditjaarweerruimver-stedingenvandedrieVlaamseonderzoeksinstellingenIMEC,VITOenVIBtebelichten,sa-Alsthematischebestedingsanalysewetenschapsbeleid,werderditjaarvoorgekozenomdebe-strektuitgebreideinformatieoverdebeleidslijnendiemetdezemiddelenwordenuitgevoerd.1.214,279miljoeneuro,waarvan655,794miljoenonderzoekskredieten.DeSpeurgidsver-andereministersvandeVlaamseregering.Hetvolledigewetenschapsbudget2002bedraagtgischinnovatiebeleidvanonsbeidenalsminister,alshetsectoralewetenschapsbeleidvandevoorwetenschap,technologieeninnovatie.Ditomvatzowelhetwetenschaps-entechnolo2002engeefteenvolledigoverzichtvandekredietendiedeVlaamseoverheidin2002voorzietthansvoorliggendeGidsbelichthetHorizontaalBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleidDeSpeurgidsWetenschap,TechnologieenInnovatieisreedsaanzijnzevendeeditietoe.Denaarallebelangstellendentoe.in2002stijgenmet18,7miljoeneuroextra.enmeertransparantietotgevolg. Woordvooraf–3
VlaamsDirkVlaamsMarleengischzijneveneensingebouwdenwordenondersteunddoorhetVlaamsewetenschaps-entechnolo-gerallekansenmoetkrijgenomteparticiperenindeinformatiemaatschappij.DezeaspectenvoorgestelddoorCommissarisBusquin.Ookkannietgenoegonderstreeptwordendatdebur-KaderprogrammavoorOnderzoekenOntwikkelingende“EuropeseOnderzoeksruimte”–universiteitenenbedrijvenindeinternationalecontext,zoalsviadeelnameaanhetZesdeTotslotisdeVlaamseregeringzichtenvollebewustvanhetbelangvanhetinschakelenvanvoorwaardenvigen.VoorKMO’swordentrouwensmaximaalvereenvoudigdeproceduresenindieningsvangenalshunbuitenlandseconcurrenten–enaldushuninternationalepositiekunnenverstevanafnudeEU-reglementering,zodatonzeVlaamsebedrijvendezelfdesteunkunnenontinruimeresteunmogelijkheden.Desteunpercentagesendeaanvaardeprojectkostenvolgenwikkelingvanhetbedrijfsleven,voorzietinbelangrijkeadministratievevereenvoudigingenenDenieuwereglementeringvoordesteunaanprojectenvantechnologischonderzoekenonthetsubsidiebesluit,hetKMO-programma,hetVIS-besluitenhetInterface-besluit(in2002).Voorhetindustrieelonderzoekwerdondertussenhetinnovatiedecreetconcreetingevuldmetwordtcriteriaendekostprijsvandeverschillendeopleidingenbinnenelkeuniversiteit.Momenteelmeters.Menzaldanrekeninghoudenmetdeevolutievandestudentenbevolking,kwaliteitscieringsmechanismewordeningevoerddat,meerdannu,gebaseerdisopobjectieveparabijkomendvoorzienvoordewerkingsuitkeringen.Vanaf2005zalprogressiefeennieuwfinangeheroriënteerdewerkingsmiddelen.Voordezeovergangsperiodewerden49,58miljoeneuroversterkingvanhetacademischonderzoekenerkomenherstructureringmiddelen,inruilvoormalieënindefinancieringsregelingwordenweggewerkt,erzijnbijkomendemiddelenvoordeuitgewerkt,meteigenaccenten:definancieringwordtstudent-onafhankelijk,bestaandeanoVoorhetfundamenteelonderzoekwerdeenovergangsregelingvoordeperiode2001-2004hierovereengrondigonderzoekuitgevoerd.voorzien.innovatiebeleid.VanderpoortenministervanOnderwijsenVormingVanMechelenministervanFinanciënenBegroting,Innovatie,MediaenRuimtelijkeOrdening Woordvooraf–4
INHOUD Inhoud
Hoofdstuk III.1Algemeen wetenschapsbeleid43
Hoofdstuk III.3Wetenschappelijk onderzoek met economische finaliteit57
Hoofdstuk III.5Het sectorale wetenschapsbeleid89
Hoofdstuk I.2Bevoegdheidsverdeling op Vlaams, federaal en niveau17internationaal Hoofdstuk I.3Het Vlaams wetenschaps-, technologie- en innovatiebeleid Bevoegdheidsverdeling binnen de Vlaamse regering21
Deel IHet Vlaams wetenschaps-, technologie- en innovatiebeleid11
Deel IIHorizontaal Begrotingsprogramma Wetenschapsbeleid bestedingsanalyse29en
Hoofdstuk II.1Omschrijving en doelstelling31
Inhoud–5
Hoofdstuk I.4Administratieve structuren van het Vlaams wetenschapsbeleid25
Hoofdstuk II.2Opmaak van het Horizontaal Begrotingsprogramma Wetenschapsbeleid en de Bestedingsanalyse Wetenschapsbeleid33
7
Woord vooraf 3 Ten geleide
Hoofdstuk I.1Definities13
Hoofdstuk III.2Wetenschappelijk onderzoek op initiatief van de vorser51
Hoofdstuk III.6Het“eigenlijkewetenschapsbeleid”:nieuwebeleidsmiddelenennieuwebeleidsaccenten.Evolutievandemiddelenvanaf1995.175 Hoofdstuk III.7Analyse van de Horizontale Begrotingsprogramma’s Wetenschapsbeleid 1993 - 2002179
Hoofdstuk III.4Strategisch en beleidsgericht onderzoek65
Deel IIIHorizontaal Begrotingsprogramma Wetenschapsbeleid 200237
Deel IVBesteding van de financiële middelen voor Wetenschap, Technologie en Innovatie197 Hoofdstuk IV.1Besteding van de middelen voor IMEC199 Hoofdstuk IV.2Besteding van de middelen voor VITO213 Hoofdstuk IV.3Besteding van de middelen voor VIB221 Bijlagen 229 Bijlage 1Overzicht HBPWB’s 1999 - 2002231 Bijlage 2Lijst van afkortingen247 Bijlage 3Vlaams wetenschapsbeleid: adressen, e-mailadressen en websites253 Bijlage 4Trefwoordenregister257 Inhoud–6
TENGELEIDE Tengeleide logieentoelichtendeteksten:hoeveelmiddelenzijnerdatjaarbeschikbaarvoorwetenschap,technoIIIhetHorizontaalBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleid2002aanbod,metdekredietenBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleidendebestedingsanalyse.VervolgenskomtinDeeluitlegoverhetVlaamswetenschaps-entechnologischinnovatiebeleid,overhetHorizontaaltrouwdheidindehandtewerken.DeelIenDeelIIzijninleidendeteksten,meteenalgemeneDeSpeurgidswordtelkjaarvolgenshetzelfdestramienopgebouwd,omcontinuïteitenverVlaamsealsdevalorisatieervan,evenalsdegunstigeeffectenterondersteuningenstimuleringvandeschapsgelden!)vraagtomeenregelmatigeanalyseinzakeresultaat,zowelvoorhetonderzoek25miljoeneurovoorhunopdrachten.Zo’naanzienlijkebijdrage(betaaldvanuitdegemeenVlaamseonderzoeksinstellingenIMEC,VITOenVIB.ZijontvangenimmerselkjaarlijksruimtischebestedingsanalysewerdditjaargekozenvoordebestedingenenderealisatiesvandedrieTelkenjareiserbovendiendegedetailleerdedoorlichtingvanwelbepaaldesectoren.AlsthemaessentiëleHetHorizontaalBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleidendebestedingsanalysezijnbeidegetookoververschillendeprogramma’s.Zokanmendeheledynamiekvanhetwetenschapsbudbasisallocaties,hettoonthunbewegingen,verdwijnenenontstaandoordejarenheenenvaakoverdeperiode1993-2002.DitgeefteenzekerhistorischoverzichtvanalleWetenschaps-beleidsaccentendoordejarenheen,viaopgebouwdetijdsreeksenvandeHBPWB’senanalysesjaar2002.Maardegidsgeeftookeengoedinzichtindeevolutievandebeleidskredietenendecreetuittevoerenwetenschaps-entechnologischinnovatiebeleid–specifiektoegespitstophetEnerzijdsbeschrijftdeSpeurgidsWTI2002dusdebeschikbarekredietenenhetdaarmeecon-beleidslijneninternationaleverplichtingen.Bijdetabellengeventoelichtendeteksteninformatieoverdemaaktnaarhetfederaleeninternationaleniveautoe,zodatVlaanderentegemoetkomtaanzijninternationalevergelijkingmogelijkis.Dezegegevenswordenuiteraardookjaarlijksoverge-internationaalgangbaredefinitiesennormering(FRASCATI-ManualenNABS-codes),zodatBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleid(HBPWB).Bijdeopmaakervangebruiktmendebeschikbarekredietenvoorditglobaledomein,overzichtelijkgegroepeerdinhetHorizontaalElkjaarweergeeftdezeSpeurgidsWetenschap,TechnologieenInnovatieeenoverzichtvandediemetdezebredewaaierwetenschapskredietenwordenuitgevoerd.enhetdaarmeegevoerdewetenschapsbeleidperfectopvolgen.beleidsinstrumentenvoordeopvolgingvanhetVlaamsewetenschapsbeleid.industrie.eninnovatie,enwaarvoorwordenzespecifiekgebruikt? Tengeleide–7
Tengeleide–8
Administratieadjunct-eersteGretavanstellingen–evenalsdebevoegdekabinetten.Datmaaktehetmogelijkdeverschillendefacettenmetnamedebevoegdeadministraties,VOI’s,wetenschappelijkeinstellingenenonderzoeksin-TotslotwilikiedereenbedankendieaandeSpeurgidsWTI2002eenbijdrageheeftgeleverd,Gemeenschap:dezeeditieoverigens–zijnbeschikbaaropdewebsitevanhetMinisterievandeVlaamseNederlandstaligealsdeEngelstaligeversievandevroegereSpeurgidsen2000en2001–netalsenbekendmakingvanhetVlaamswetenschapsbeleidopinternationaalniveau.Zoweldemaatschappij.ErwordtookeenEngelstaligeversievandegidsgepubliceerd,voorverspreidingwendvooronderzoekenanderewetenschappelijkeactiviteiten,tenbatevandeganseVlaamsedebevolkingverantwoordingafvoordewijzewaaropdegemeenschapsgeldenwordenaange-echterookopaanvraagbezorgdaanallegeïnteresseerdeburgers.OpdiemanierlegtmenaanhetVlaamseParlement,universiteiten,bedrijven,bibliothekenengemeenten.DegidswordtDeSpeurgidswordtjaarlijksbreedverspreidnaarallebetrokkeninstantieseninstellingen,zoalsDeelevolutieoverdeverschillendesectorenenactorenvanhetVlaamswetenschapsbeleid–samenmetdeHoofdstukIII.7geeftviaanalyseseenduidelijkoverzichtvandeverdelingvandemiddelenevolutiewetenschapsbeleidbelicht–dusdekredietenvandeorganisatieafdelingen71en33samen.DeInhoofdstukIII.6wordenditjaardenieuwemiddelenenbeleidsaccentenvanheteigenlijkefunctiemiddeleninvoordewetenschappelijkeactiviteitenwaarmeezehunbeleidschragen–steedsinbeleidslijnenvandeandereministersvandeVlaamseregering.OokdiezettenimmersheelwatHoofdstukIII.5belichtverderhetsectoralewetenschapsbeleid:metnamedekredietenenzoeksfonds.dekredietenvoordeuniversiteitenvervatzijn–envanaf2002eveneenshetBijzonderOndersatieafdeling33(AdministratieHogerOnderwijsenWetenschappelijkOnderzoek)–waarinheteigenlijkewetenschapsbeleid,samenmethoofdstukIII.5,departementOnderwijs,organigramma’svanorganisatieafdeling71(AdministratieWetenschapenInnovatie).ZebelichtenDehoofdstukkenIII.1,III.2,III.3enIII.4gevendekredietenenbeleidslijnenvoordeprovanhunbevoegdheden.daarvankomtinbeeldvoordeperiode1995-2002.ervan.IVbehandeltdantraditiegetrouwdethematischebestedingsanalysewetenschapsbeleid.www.innovatie.vlaanderen.be/speurgids/hetVlaamswetenschapsbeleidookditjaarmaximaaltebelichten.VervlietopdrachthouderWetenschapenInnovatie
• raal);Goossens(Mobiliteitscel,Secretariaat-generaal),BertDeBondt(Beleid,Secretariaat-geneMostaert(WaterbouwkundigLaboratorium),PaulCattrysse(WegenenVerkeer),WilfriedWoonbeleid),KarinePeelmanenLouisDeBisschop(WaterwegenenZeewezen),FrankSofieHouvenaghel(AROHM-RuimtelijkePlanning),RonaldVanPaassen(AROHM-LIN:PhilippeVanHaverenJeroenCockx(AMINAL),MarnixdeVrieze(Landbeheer),
• AZF: Josée Lemaître (APS), Hubert Pierreux, Marc de Kort (ABAFIM);
• WIM, Media en VRT: Caroline De Pauw; • voorlichting),WIM,AWI:RudyHerman(VLIZenZeewetenschappen),SabineBorrey(wetenschapsGeertVanGrootel(IWETO); • Emancipatieambtenaar: San Eyckmans, Fatima Tigra. • FWO: Benno Hinnekint • IWT: Paul Zeeuwts • IMEC: Gilbert Declerck • VIB: Jo Bury • VITO: Dirk Fransaer • CBGS: Thérèse Jacobs • IAP: Guy De Boe • IN: Eckhart Kuijken Tengeleide–9
Leiding,MEDEWERKERScoördinatieeneindverantwoordelijkheid: Greta Vervliet Administratief medewerker: Hilde Roden ContactpersonenopdekabinettenvanVlaamsministervan: • Staatshervorming: Roger Decourt • Financiën en Begroting, Innovatie, Media en Ruimtelijke Ordening: Michele Oleo • Onderwijs en Vorming: Luc Jansegers • Leefmilieu en Landbouw: Chris Steenwegen • Werkgelegenheid en Toerisme: Mieke Van Gramberen • Welzijn, Gezondheid en Gelijke Kansen: Veerle Conings • AntoonCultuur,Jeugd,Sport,BrusselseAangelegenhedenenOntwikkelingssamenwerking:Boon • Mobiliteit, Openbare werken en Energie: Claire Van De Velde • GraeveBinnenlandseAangelegenheden,AmbtenarenzakenenBuitenlandsBeleid:JohanDe • mensEconomie,BuitenlandseHandelenHuisvesting:PhilipMathuis(Economie),DirkLam(BuitenlandseHandel),MarcMahieu(Huisvesting) MedewerkersuithetMinisterievandeVlaamseGemeenschap: Bijdragen werden geleverd door:
• ScheysOND:NoëlVercruysse(HogerOnderwijsenWetenschappelijkOnderzoek),Micheline(BeleidscoördinatieOnderwijs),IsabelleErauw(BegrotingenGegevensbeheer);
• Herten,(Gezondheidszorg-teambeleidsondersteuning),JosVanRillaer,AnnHottat,BartVanderSocialeGezondheidszorg),RiaVandenreyt,Dr.DirkWildemeerschenHerwinDeKindWVC:JanCasaert(GezinenMaatschappelijkWelzijn),PatrickGhelen(PreventieveenDebbieEsmans,SofieTaghon(Cultuur);
• (BuitenlandsenMariskaHuygh(GelijkeKansenbeleid),BrigitteMouligneauenJosVanCleynenbreugelCOO:TineMortelmansenFrankSteenput(KanselarijenVoorlichting),MarthaFrankenBeleid);
• enregionalebesturen),LindaBoudry(SIF),JeroenDejonckheere(BinnenlandseAangeleEWBL:JohanTroch(Werkgelegenheid),JanVereecke(ANRE),GilbertHulpiau(Lokalegenheden),KoenWellemans(Landbouw),LucVanBellegemenJeanDeLescluze(VLAM);
• IBW: Jos Van Slycken • KMSKA: Paul Huvenne • AQUAFIN: Chris Thoeye • OVAM: Luc Vanacker • VLM: Dirk Van Gijseghem • VMM: Eddy Muylle, Krista Van Malder Tengeleide–10
DEELI HET VLAAMS TECHNOLOGIE-WETENSCHAPS-,ENINNOVATIEBELEID 11
Een oude hakhoutstoof van Wintereik op de Klaverberg te As. De verschillende stammen op de foto behoren alle tot hetzelfde individu. Vermoedelijke leeftijd 1000 jaar of ouder. (foto IBW) Intensieve monitoring van effecten van luchtverontreiniging op het bosecosysteem.(fotoIBW)
HETVLAAMSWETENSCHAPS-,TECHNOLOGIE-ENINNOVATIEBELEID
Via het Marternetwerk worden verkeersslachtoffers onder de marterachtigen ingezameld voor ecologisch onderzoek: wat eten ze, hoe oud worden ze, ... (foto IBW)
Hoofdstuk – I.1 Definities hoofdstukI.1 WETENSCHAPSBELEID – TECHNOLOGIEBELEID –
hoofdstukI.1–13
welzijnnoodzakelijkevoorwaardevoordeinstandhoudingendeontwikkelingvandewelvaartenhetvanderesultatenmogelijktemaken,instandtehouden,teverbredenenteverdiepen.Ditalswetenschappelijkonderzoekendetechnologische,maatschappelijkeencultureleaanwending“Hetwetenschaps-entechnologiebeleidmoetdevoorwaardenscheppenomhoogwaardigAlslogiebeleid.indeperiode’96-’99,eenmissieenpermanenteopdrachtenvoorhetwetenschaps-entechnoOndertussendefinieerdedeVlaamseGemeenschap,inhetkadervandestrategischeplanningDezesonenringvanhetgebruikvanwetenschappelijkeentechnologischekennis,devorsersenanderepergischeinnovatie,deopenbarewetenschappelijkedienstverlening,deorganisatieendestimuleGemeenschappeninternationaleenfederalewetenschappelijkesamenwerkingtussendefederaleoverheid,deHetwetenschaps-entechnologiebeleidwordtalsvolgtgedefinieerdindeakkoordeninzakevernieuwingklemtoonligtnuechterookopinnovatie,waarmeemenhetgeheelaanactiviteitenbedoeltdievingvanditsoortbeleid,datrechtstreeksverbondenismettechnologischeontwikkeling.Debredetermwetenschapsbeleid.Laterwerddenoodzaakaangevoeldaaneenaparteomschrij-Oorspronkelijkwerdhettechnologiebeleidimmersopgevatalseendeelsector,vervatindeformoverhedenininternationalecontext,evolueerdeimmersookhetarsenaalaanbegrippen,con-nisentechnologischeontwikkelingentoenamen,evenalsdeinteresseenparticipatiedoordebegrip‘wetenschapsbeleid’.Naarmatehetmaatschappelijkbelangendecomplexiteitvanken-wordengehanteerd.ErisechterookeenevolutieoptemerkenbetreffendehetoorspronkelijkedefinitiesenbegrippenzoalszeopVlaamsenfederaalniveauwerdenuitgewerktenvandaagbetekent.Ditgebeurtaandehandvaninternationaalgehanteerdedefinities,maarookviadeDithoofdstukwileeninzichtgeveninwathetwetenschaps-,technologie-eninnovatiebeleidINNOVATIEBELEIDaandewijzigendeomstandigheden.stimulereninindustrieenmaatschappij.enGewesten:“Hetbeleidbetreffendeonderzoek/ontwikkeling,dewetenschapendetechniek,detechnolodiebetrokkenzijnbijdeonderzoeksactiviteiten."definitiebeklemtoontinderdaadhetcomplexeenmulti-dimensioneleaspect.missiewordtvooropgesteld:vandegehelegemeenschap.”
• tegemoetdenaandeovergangnaareenkennismaatschappij,opeendoelgerichteendoelmatigewijzehetwetenschappelijkkennenenhettechnologischkunnen,teneindedeuitdagingen,verbondevoorwaardenscheppenvoorhetinstandhouden,verbredenenverdiepenvandebasisvantetreden;
hoofdstukI.1–14
• dientdeoverheidtezorgenvooreengoedeinfrastructuur–zoweldetransport-ennavigatietechnologietransfervanuniversiteitenenonderzoeksinstellingennaardeindustrietoe.Ookvalorisatievanonderzoeksresultaten.DitgebeurtbijvoorbeelddoorhetondersteunenvandeVoordeoverheidiseenbelangrijkerolweggelegd–ondermeeralsstimulatorvandemaximalekomenbeschouwdalsbelangrijkefactorenbijhetcreërenvanwerkgelegenheidenomtegemoettevancommerciëleenmanagementcapaciteiten,evenalssocialeinnovatie,wordeneveneensessentieel),vooreenefficiënteregelinginzakeintellectueleeigendomsrechtene.d.Innovatiederwijsenvorming,voorhetfinanciëlekader(debeschikbaarheidvanrisicodragendkapitaalislegaleaspectendieeraanverbondenzijn.Eenessentiëlerolisdaarbijookweggelegdvooron-eeneerstevereiste),maarookhetglobaleinnovatiesysteem–metdesociale,economischeenInnovatiewordtopgevatinruimezin:nietalleenwetenschappelijkonderzoekisbelangrijk(engeheel.nieuweoplossingenomtevoorzienindebehoeftenvandemensenendemaatschappijalsevenrelevantbeschouwdvoorhetcreërenvanwelvaart.Innovatiebetekenthetuitwerkenvanbijproductontwikkeling,productieprocessenenmarketing-strategieënwordenalsminstensdenieuwevindingen.Maarooklaagtechnologischeinnovatie,demeergeleidelijkeinnovaties“(strategische)vernieuwing”enheteconomischenmaatschappelijksuccesvolexploiterenvanoverinnovatie”(1996)werdditbegripomschrevenalseensynoniemvoorhetproducerenvanOndertussenwerdendezedefinitiesnogaangevuldmetdeterm‘innovatie’.Inhet“Groenboeklijke,zoekbenutwordenomeenconcretebijdrageteleverentotdeeconomische,maatschappeerzorgvoordragendatderesultatenvanhetwetenschappelijkenhettechnologischondercultureleengeestelijkeontwikkelingvanVlaanderen.aanevidentemaatschappelijkebehoeften.systemenalsde‘informatiesnelwegen’.Verderkanmenhetuitzonderlijkbelangbenadrukkenvaneengoedeenduidelijkewetgevingeninhetalgemeenvanhetcreërenvaneengunstigeomgevingvoorinnovatie.DeVlaamseoverheidonderschrijftditstandpuntentreftdanookdenodigemaatregelenomditallesinconcreterealisatiesomtezetten,zoalsverderuiteengezetinhoofdstukI.3enuitgebreidbelichtinDeelIIIvandezeSpeurgids.Inhet“decreetbetreffendehetvoerenvaneenbeleidteraanmoedigingvandetechnologischeinnovatie”(innovatiedecreet–B.S.d.d.16.07.1999)neemtmenvoordetoepassingvanhetdecreetdevolgendedefinitiesaan:1°ontwikkelingvanwetenschappelijk-technologischekennis:onderzoekenhaalbaarheidsstudiesuitvoerenomnieuwewetenschappelijk-technologischekennistotstandtebrengen;2°verspreidingvanwetenschappelijk-technologischekennis:wetenschappelijk-technologischekennisvoorpotentiëleofeffectievegebruikersbeschikbaarmaken;3°aanwendingvanwetenschappelijk-technologischekennis:wetenschappelijk-technologischekennisgebruikenombestaandeproductenendienstenteverbeterenofnieuweproductenendienstenteontwikkelen,ofomhetproductieproces,deorganisatiemethodenendecommercialiseringtevernieuwen;
• vanschaps-entechnologiebeleidkunnendefiniërenenpositionerentenaanzienvanhetbeleidstimulerendatanderebeleidsniveausen-instantiesindesamenlevinghuneigenwetendeoverheidenvanelkaar,omopdezewijzedeeffectenteoptimaliseren;
Als permanente opdrachten voor het wetenschaps- en technologiebeleid worden aangegeven:
• ensteuningvanhetbeleid–teneindebeleidsbeslissingenvormtekunnengeven,uittevoerenzorgdragenvoordeuitbouwenaanwendingvaneenvoldoendewetenschappelijkeonderhuneffectenteevalueren;
FRASCATI-Manual,omvat:
• onderzoek)kennisteontwikkelen(fundamenteelonderzoek),toepasbaartemaken(toepassingsgerichtpen”.Hetism.a.w.elkewetenschappelijkeactiviteitdietotdoelheeftwetenschappelijkemaatschappij,tevergrotenendezekennistegebruikenomnieuwetoepassingenteontwerzaamhedenmethetdoelhetkennisbestand,metinbegripvankennisvanmens,cultuurenOnderzoekenOntwikkeling(O&O):“Opstelselmatigewijzeuitvoerenvancreatievewerkenzetoetepassen(ontwikkeling).
• voorvoorbeeldhetdeelvandewerkingsuitkeringenaandeuniversiteiten,datwordtaangewendperseningenieurs”.Hetbetreftdusdefinancieringvandewetenschappelijkeopleiding,bijverderebijscholingenhetgeorganiseerd,continuonderwijstenbehoevevanwetenschapuniversitairhogeronderwijs,hetuniversitaironderwijs,hetpost-universitaironderwijsenOnderwijsenVorming(O&V):“Alleactiviteiteninhetkadervanhetgespecialiseerdniet-universitaironderwijs.
Determ“wetenschappelijkeactiviteiten”,zoalsgedefinieerdindeWETENSCHAPPELIJKEINTERNATIONALEendiebewerkendatwetenschappelijk-technologischekennismeerenbeterontwikkeld,verspreid4°ondersteuningvanwetenschappelijk-technologischekennis:alleactiviteitenondersteunenaangewendwordt,endienietonderdepunten1°,2°of3°gerangschiktkunnenworden.DEFINITIES:ACTIVITEITEN–O&O–O&V–W&T
• Binnenhierinstratieveentiteitenronddeanalyse,evaluatieenmonitoringvanexternefenomenenzijneconomischefenomenen).Beleidsgerelateerdestudiesendewerkzaamhedenvanadmini-engegevensverzamelingvanalgemeenbelang(o.a.verzamelenvangegevensoversociaal-lijkeentechnologischeinformatieverstrekking(bijv.doorbibliothekenofinformatiecentra)zoalshetuitvoerenvanroutinemetingen(zoalsmedischeroutineanalyses),wetenschappe-senvanwetenschappelijkeentechnischekennis”.Ditgaatomelkevormvandienstverlening,kingtotonderzoekenontwikkeling,diebijdragentothetgenereren,verspreidenentoepas-WetenschappelijkeenTechnologischeDienstverlening(W&T):“activiteitenmetbetrek-begrepen.O&Oisereenverdereindelingvolgenshettypevanonderzoek:•fundamenteelonderzoek:“experimenteleoftheoretischewerkzaamhedendieindeeersteplaatstotdoelhebbenomnieuwekennistevergarenoverdefundamentendieaanverschijnselenenwaarneembarefeitentengrondslagliggen,zonderdaarbijeenspecifieketoepassingofeenspecifiekgebruikophetoogtehebben”;•toegepastonderzoek:“oorspronkelijkonderzoekdatindeeersteplaatsisgerichtopeenspecifiekpraktischdoel”;•experimenteleontwikkeling:“systematischewerkzaamhedenopbasisvanbestaande,dooronderzoekofpraktischeervaringopgedanekennis,dietotdoelhebbennieuweofaanzienlijkverbeterdeprocessen,systemenofdienstenintevoeren”.
NABS-CODES dusuitsluitendtoegepastopdeO&O-kredieten.NABSstaatvoor“NomenclatuurvoordeanaDeNABS-codesduidenhettoepassingsdomeinaanvanhetuitgevoerdeonderzoekenwordenlyseenvergelijkingvanwetenschapsbegrotingenen-programma’s”.Dezenomenclatuurwerdvoorheteerstin1969samengesteldenin1975en1992herzien.Doordesnelleevolutieinsommigeonderzoeksdomeinen,zijndeNABS-codesaaneenvolgendeherzieningtoe.EenoverzichtvandegebruiktecodesvindtuverderopindezeSpeurgids,enwelinDeelIII.
hoofdstukI.1–15
Bevoegdheidsverdeling
op Vlaams, federaal en internationaal niveau hoofdstukI.2 VLAAMS EeneerstebeleidsniveauisVlaanderen.SindshetNIVEAU Sint-Michielsakkoord
Inuitvoeringvandebeschreven,taalBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleid2002enindeverderehoofdstukkenuitgebreidHetglobalebeleidskredietvandeVlaamseGemeenschap,zoalsgeïdentificeerdinhetHorizonFWO-Vlaanderenopleiding,zoalsditonderandereviadespecialisatiebeurzenIWT-VlaanderenendemandatenreeksonderzoeksinstellingendoordeVlaamseoverheid.EenbelangrijkaspectinditallesisdelingenCBGS,IN,IBW,IAPenKMSKA.BovendienwordtnogsteuntoegekendaaneenheleonderzoeksinstellingenIMEC,VITOenVIB,alsookindeVlaamsewetenschappelijkeinstelomkaderendemaatregelenwordtondersteund.HierinkadertookhetonderzoekindeVlaamsemeerwordtgefinancierdviahetIWT-Vlaanderen,maardatookviatechnologietransferengrotepooldestimuleringvanhetindustrieelenmaatschappelijkonderzoek,zoalsditonderteiten,hetBijzonderOnderzoeksfondsenhetFWO-Vlaanderen.Daarnaastiseralstweedeteiten,metalsbelangrijkstefinancieringsmechanismendewerkingsuitkeringenvandeuniversiAlsgrotebevoegdheidsdomeinengeldenvooreersthetonderwijsenonderzoekindeuniversirisatiemaatschappelijkgerichtonderzoekenuiteindelijkookdeindustriëleenmaatschappelijkevalomenteel,grensverleggendonderzoek,hetonderzoekindeprevalorisatiefase,hetindustrieelenDitbeleidomvatdushethelescalavantypeswetenschappelijkonderzoek,metnamehetfunda-vanmulerenvandeinternationalewetenschappelijkeenindustriëlesamenwerkingmaaktdeeluittenslottedemaximalevalorisatievanderesultatenvanhetwetenschappelijkonderzoek.Hetsti-nisbasis,deontwikkelingvanindustrieelenmaatschappelijktoepassingsgerichtonderzoekenvanonderzoekersenhetstimulerenvanfundamenteelonderzoekterverrijkingvanonzeken-gammavanhetwetenschaps-entechnologischinnovatiebeleid.Ditbeleidomvatdeopleidinggen.DitbetekentdatdeVlaamseGemeenschapdevolledigebevoegdheidheeftoverhetbredemairebevoegdheidinzakewetenschapsbeleidaandeGemeenschappenenGewestenovergedra-van1993isdepriditglobalebeleid,evenalswetenschapsvoorlichtingen-communicatie.vandeonderzoeksresultaten.wordtgesteund.bedraagt1.214,279mln.EUR.
Hoofdstuk – I.2
“Lambermontwetten” van2001(B.S.03.08.2001),werdendevolgende bevoegdheden overgeheveld naar het Vlaams Gewest:
• de bevoegdheid voor het landbouwbeleid en voor het landbouwproductiebeheer;
• de bevoegdheid voor onderzoek en ontwikkeling in de landbouw; hoofdstukI.2–17
• DezeIndefinancieringswetwordtdeoverdrachtvoorzienvan75.639.563EURnaardeGewesten.aantalBijdeoverhevelinghorendushetbetoelaagdwetenschappelijklandbouwonderzoekeneendebevoegdheidvoordenormeringvandecontroleopdeeconomischekwaliteitvangrondstoffen,plantenenplantaardigeproducten,dierenendierlijkeproducten,voorzoverdiegeenbetrekkinghebbenopdevolksgezondheid.wetenschappelijkeinstellingen.middelenwordenalsvolgtverdeeld(bedragenin1000EUR):TotaalSleutelVl.G.W.G.WetenschappelijkeInstellingen26.507CLOaankostCLE:56Vl/44Wl13.48013.027Wetenschappelijkonderzoek14.18756Vl/44Wl7.9446.242Bestaansmiddelenenprogramma’s34.94561,96VL/38,04WL21.65113.292TOTAAL75.63943.07532.561DemiddelenoverdragenvoordefinancieringvandeoverdrachtvandelandbouwbevoegdhedennaarhetVlaamsGewestbedragendus43.075.000EUR.Opbasisvaneengrondigeevaluatie,zalbijdebegrotingscontrole2002meerduidelijkheidontstaanoverdeimpactvanoverdrachtvandebevoegdhedenopdeVlaamsebegroting.Debegrotingen2002voorlandbouwzulleninelkgevalovergangsbegrotingenzijn.Inhet“protocolbetreffendedetransitieperiodevan1januari2002tot15oktober2002"tussendeFederaleStaatendeGewesten,zijnerinverbandmetonderzoekenontwikkelingvolgendebepalingen:1°Betoelaagdonderzoek:delopendeprojectenwordentenlastegenomendoordeGewestenendoordefederaleStaatvolgenseenovereentekomenopdeling.Tijdensdeovergangsfasewordendeprojecteninzakebetoelaagdonderzoekgeëvalueerdenbeheerddoorhetop31december2001bijhetfederaleDirectoraat-generaal6(DG6)bestaandeteam.OpbasisvandedoorDG6aandeGewestentoegezondenvolledigelijstvanonderzoeksprojecten,projectendiewerdeningediendtengevolgevandeenquête2002diebeginjuli2001werdgelanceerd,zaleenvoorstelwordengedaanvoordeverdelingvandeprojectenvolgensrespectievelijkecompetenties.2°HetCentrumvoorlandbouwkundigonderzoek(CRA)vanGemblouxendedaaraantoegekendeRechtspersoonlijkheidalsookhetCentrumvoorlandbouwkundigonderzoek(CLO)vanGentendedaaraantoegekendeRechtspersoonlijkheid,wordenvollediggeregionaliseerdenrespectievelijkovergedragenaanhetWaalsGewestendeVlaamseGemeenschap.FEDERAALNIVEAUEentweedebeleidsniveauisdefederaleoverheid.Dezebeheertnoghetwetenschappelijkonderzoekinwelbepaaldemateriesdieonderzijnbevoegdheidressorteren,evenalsexplicietgeformuleerdebevoegdhedenendebijhorendebudgetten.Deinitiëlebeleidskredietenvoorhettotalefederaleinterdepartementaalbegrotingsprogrammawetenschapsbeleid2002bedragen724,742mln.EUR.HetaandeelvandefederaleDienstenvoorWetenschappelijke,TechnischeenCultureleaangelegenheden(DWTC)bedraagt387,816mln.EUR.Zoheeftdefederaleoverheidhetruimtevaartbeleidonderhaarbeheer,evenalsdevoogdijoverdefederalewetenschappelijkeencultureleinstellingen,metinbegripvanhunonderzoeksactivi hoofdstukI.2–18
enringvanopleidingenmobiliteitinEuropa.Verderstreeftmennaarcoördinatievanonderzoekzoeksprogramma’s,deverspreidingendeexploitatievandeonderzoeksresultaten,destimulegeacht.”Omditallesteverwezenlijken,zijnerinitiatieveninzakedestimuleringvanonderteitentebevorderendieuithoofdevananderehoofdstukkenvanditVerdragnodigwordenkelingvanhaarinternationaleconcurrentiepositietebevorderen,alsmededeonderzoeksactivitechnologischegrondslagenvandeindustrievandeGemeenschapteversterkenendeontwikFvanhetverdragvanMaastrichtstelt:“DeE.U.heeftalsdoelstellingdewetenschappelijkeenEenderdeniveauwaarophetwetenschapsbeleidvormkrijgt,isdeEuropeseUnie.Artikel130EUROPEESwaarnaniveau,waardeintegratiegebeurtvanalleoverheidskredietenvoorBelgiëinzijngeheel,O&Oalsonderdeelhiervan.DeverwerktegegevenswordendoorgegevennaarhetfederalevoorgegevensoverVlaamseoverheidskredietenvoorwetenschapsbeleid–endekredietenvoorendeverwerkingervangebeurtophetgeëigendeniveau.DitbetekentophetVlaamsniveaukeninzakewetenschapentechnologie,gerichtnaarhetinternationaleniveau.DedatavergaringDitsamenwerkingsakkoordregeltdushetverzamelen,publicerenendoorgevenvanstatistiekenregelsvastgesteldineensamenwerkingsakkoord”,endeinzamelingenverwerkingvanstatistie-denvaneenpermanenteinventarisvanhetwetenschappelijkpotentieelvanhetlandvolgensDitregeltspecifiekdesamenwerkinginzakedatabankenenstatistieken,metname“hetbijhou-1988deBijzondereWettotHervormingderInstellingen,ingevoegddoordewetvan8augustusSamenwerkingsakkoord(B.S.17juni1995)houdendeuitvoeringvanart.6bis§2,punt6vantarisDeCFSomvatgespecialiseerdeorganen,waaronderdeCFS/STATvooroverleginzakeinvenlandsedebevoegdheidvanéénofmeerGemeenschappenofGewesten–metvetorechtvanBuitenpuntenvooraangelegenhedendiegeheelofgedeeltelijkbetrekkinghebbenopmateriesonderGemeenschappenenGewestenaanbelangen;hetvoorbereidenvangemeenschappelijkestandDitakkoordregeltondermeerhetoverlegoverinternationaleaangelegenhedendiedeStaat,deInterministeriëlemissies“InternationaleSamenwerking(CIS)”en“FederaleSamenwerking(CFS)”vandeSamenwerkingsakkoord(B.S.1februari1991)metbetrekkingtotdeinrichtingvandeComDehetDesamenwerkingtussendeGemeenschappenenGewestenenhetfederaleniveauopvlakvanaanheidsamenmetdeGemeenschappenenGewestenopalshetgaatomBelgischemedewerkingadviesvandeFederaleRaadvoorhetWetenschapsbeleid.Bovendientreedtdefederaleoveronderzoeksprogramma’sopstarten,mitsakkoordvandeGemeenschappenenGewestenofopteitenenhunopenbaredienstverlening.Defederaleoverheidkanooknieuweinitiatievenenactiviteitenvaninternationaleonderzoeksorganen.wetenschapsbeleidwordtgeregeldviaeenaantalsamenwerkingsakkoorden.belangrijkstedaarvanzijn:ConferentievoorWetenschapsbeleid”,d.d.1februari1991.zaken.enstatistieken.engewijzigdbijdewetvan16juli1993.dieBelgiëaandeE.U.endeOESOdienttoeteleveren.dedatawordendoorgegevennaarhetinternationaleniveau(E.U.enOESO).NIVEAUontwikkelingbinnendeGemeenschapendeLidstaten.
hoofdstukI.2–19
totaandeMinisterraad.ViadezekanalenkanookVlaanderenophetniveauvandeE.UbijdragenschapsambtenarenvandeLidstaten.CRESTbrengtadviesuitaandeEuropeseCommissieenhoogsteEuropeesadviesorgaanvoorwetenschapentechnologie,samengestelduitwetendeaanwezigheidindeCREST(ComitévoorWetenschappelijkenTechnischOnderzoek),hetvandeonderzoeksprogramma’suitwerkenendiezorgdragenvoorhetbeheerervan.ErisookDeVlaamseGemeenschapheeftzittingindeE.U.-programmacomitésdiedeprioritairelijnenVankentditeenbijkomendefinancieringvooruniversiteiten,onderzoeksinstellingenenbedrijven.belangrijkecomplementairemogelijkheidtotonderzoeksfinanciering.VoorVlaanderenbeteDeonderzoeksprogramma’s,gestructureerdinhet“Kaderprogramma”(KP),betekeneneenhetbudgetvoorhetvierdeKPis273,4mln.EURnaarVlaanderenteruggevloeid.debesluitvormingenhetbeheerinzakeonderzoekenontwikkeling.
hoofdstukI.2–20
Deorganisatieafdeling33(Hogeronderwijsenwetenschappelijkonderzoek)omvatdebegro71.471.371.271.1deeldmen.Deorganisatieafdeling71(AdministratieWetenschapenInnovatie)issinds2001inge-omvatderhalvedeorganisatieafdelingen71en33sa-involgendevierbegrotingsprogramma’s:–algemeenwetenschapsbeleid–wetenschappelijkonderzoekopinitiatiefvandevorser–wetenschappelijkonderzoekmeteconomischefinaliteit–strategischenbeleidsgerichtonderzoektingsprogramma’s33.2(Universitaironderwijs)en33.3(CoördinatieHogerOnderwijs).DedoelstellingenvanhetVlaamswetenschaps-entechnologiebeleidwordengekenmerktdooreenvrijgrotecontinuïteit.DaarbijkomtalsbelangrijksteaxiomanaarvoordathetversterkenvandeinnovatiecapaciteitinVlaanderenmoetbijdragentoteenduurzamewelvaartenwelzijn.Nochtanswordeneenaantal
3.versterkenvandecollectieveinfrastructuurvandeuniversiteiten,hogescholenenonderzoekonderzoeksinstellingen hoofdstukI.3–21
“eigenlijkewetenschapsbeleid”
2.versterken
gegevenomschreven–eenuitgebreidenconcreetoverzichtvandebeleidsinitiatievenvoor2002wordtbeideministerseenaantalbeleidslijnenenbeleidsprioriteitenvast,diehiernabondigwordenInhungezamenlijkebeleidsnota“Wetenschaps-enTechnologiebeleid–2000-2004”stellenoptieszoeksmogelijkhedenaanuniversiteitenenhogescholen.Anderebehorentotdeeigenbeleidsgekwalificeerdeonderzoekers–plusdenoodaaneendegelijkebasisinfrastructuurenondervendoornieuweuitdagingendienùdienentewordenbeantwoord,zoalsheternstigtekortaangelegd.Sommigedaarvanzijningegevandebevoegdeministers.inhetDeelIIIvandezeSpeurgids: en versterken van het tertiair onderwijs van het fundamenteel grensverleggend wetenschappelijk
nieuwebeleidsaccenten
Hoofdstuk – I.3 BevoegdheidsverdelingbinnendeVlaamseregeringHetVlaamswetenschaps-,technologie-eninnovatiebeleid. hoofdstukI.3 WETENSCHAPS-,TECHNOLOGIE-,INNOVATIEBELEID
Hetciëntedentredenevenwelopinnauwesamenwerkingenonderlingoverleg,methetoogopeeneffi-VlaamseministervanFinanciënenBegroting,Innovatie,MediaenRuimtelijkeOrdening.Bei-deeldovertweeministers,metnamedeVlaamseministervanOnderwijsenVorming,endeIndehuidigeVlaamseregeringisdebevoegdheidvoorheteigenlijkewetenschapsbeleidverbesluitvormingeneencoherentenslagkrachtig,geïntegreerdbeleid.
1.hertekenen
ondersteund,Naastdebestaandeonderzoeksinstellingen,zullennieuweVlaamseexcellentiepolenwordendiegenerischvanaardzijn:zekunneninmeerdanééntoepassing/sectorwordenaangewend.Daaromishetnoodzakelijkomhetbasisonderzoekteversterken.Ditlevertimmersresultatendigemischeofmaatschappelijkeproblemen,ofdieduurzamealternatievenaanbiedenvoordehui-technologieëndieopmiddellangetermijn(viertotvijfjaar)oplossingenbiedenvoorecono-Ineenbeleid,gerichtopeenduurzameontwikkeling,ishetessentieelteinvestereninkennisenaanpak.methetoogopVlaamseverankering.
scheVlaamshoogperformantcomputernetwerkmetinternationalelinksentoegangtotelektronideindustriealsvoordeonderzoekswereld).Ookwordtgeïnvesteerdindeuitbouwvaneenoplossingaanomhetnijpendtekortaangekwalificeerdeonderzoekerstemilderen(zowelvoorwordthetfundamenteelonderzoekaandeuniversiteitengestimuleerd,maarhetreiktookeentischeverhogingvandemiddelenvanhetBijzonderOnderzoeksfonds(BOF).Opdiemanierverhogingvandewerkingsuitkeringenenanderetoelagenvandeuniversiteiten,naasteendrasVoorderealisatievandezedriebeleidslijnenwordendenodigemaatregelengenomen,zoalsdedocumentatiecentra.
beantwoordenproactiefoptetreden.Daarnaastiserhetbeleidsondersteunendonderzoek,gerichtophetofzelfslanger.Ditonderzoekstypebeoogthetgenererenvaninformatiediedeoverheidtoelaatidentificeertenbestudeertproblemenenplaatstzeineentijdsperspectiefvandrietotvijfjaar–ookcentraalineenbeleiddatzichrichtopduurzameontwikkeling.Beleidsrelevantonderzoekbehoefteaaneendegelijkonderbouwdebesluitvorming.BeleidsrelevantonderzoekstaatdanNaarmatedeproblemencomplexerworden,onderkentdeVlaamseoverheideengroterevanpunctuelebeleidsvragenopdekortetermijn.
4.hetbeleidsvoorbereidendonderzoek:eenantwoordopdenieuwemaatschappelijkeuitdagingen
6.ondersteuning van de technologische innovatie in het Vlaamse bedrijfsleven
7.ondersteuning van de wetenschapsvoorlichting ren.pen,onderanderevanwegehetschrijnendtekortaanmankrachtinhoogtechnologischesectolingen.OokdientmenbijdejeugddeinteressevoorwetenschapentechnologieaantescherkinginalzijngeledingentewordengeïnformeerdoverdenieuwstetechnologischeontwikkeOmeenvoldoendemaatschappelijkdraagvlakteontwikkelenentebehouden,dientdebevolDriebelangrijkedoelgroepenzijndejeugd,hetgrotepubliekendeondernemers.
5.hettechnologischbasisonderzoek:kennistendienstevanhetbedrijfsleven,denon-profitsectorendeoverheid
punt.perenvanbedrijvenrondeenbepaaldetechnologischebasisisookeenbelangrijkaandachtsgelegdopdesteunaantechnologischeprojecten,voorgestelddoordebedrijvenzelf.HetgroehetalgemeenVlaamseconomischbeleid.Binnenhettechnologiebeleidwordtvooraldenadrukreglementeringennormbepalingvoorproducten.Maardezeluikenmakenvooraldeeluitvandegelijkaandachtvooraspectenzoalsbevorderingvanrisicokapitaal,vereenvoudigingvande(zoalsnieuwemanagementtechniekene.d.)ligtveelmoeilijker.DeVlaamseoverheidheeftwelenkrijgensteunindienzehieraanbeantwoorden.Hetingrijpeninandereinnovatie-elementenbedrijven.Projecten,doordebedrijvenzelfvoorgesteld,wordenaankwaliteitscriteriagetoetstCentraalstaathierbijdeondersteuningdoordeoverheidvandetechnologischeinnovatieinde
8.rationalisatie door herschikking van de administratieve structuren voorstratievestructuren.InditkaderhoortookdeuitbouwvaneenvolwaardiginstrumentariumOpbasisvaneengrondigedoorlichtingstreeftmennaareenvereenvoudigingvandeadminibeleidsindicatoren.
hoofdstukI.3–22
Eenbelangrijkefundamentelebeleidslijndoorheenditalles,isdathet eigeninitiatief Bijditalleswordtuiteraardhetbelangvandeactorenprimeert–zowelaandeuniversiteitenalsindeonderzoeksinstellingenendeindustrie.vande internationalisatie vanwetenschapentechnolo gie niet uit het oog gids.HetsectoraalwetenschapsbeleidkomtuitgebreidaanbodinhoofdstukIII.5vandezeSpeur-fiekbasisallocatieswaaropkredietenvoorwetenschapsbeleidzijningeschreven,voorwathunspeci-bondenzijn.DerhalvezijnalleministersvandeVlaamseregeringbevoegdvoorwelbepaaldesteunendonderzoek),evenalsdeanderewetenschappelijkeactiviteitendieernauwmeever-datkennisaanbrengtvoorhetspecifiekebeleidsdomein(metinbegripvanhetbeleidsonderbeleid”.Datlaatsteisverantwoordelijkvoordeinitiatieveninzakewetenschappelijkonderzoekmethet“eigenlijkewetenschapsbeleid”enwordtgeschraagddooreen“sectoraalwetenschapsteiten.Hetbeleidinzakemilieu,economie,volksgezondheidenz.isdanookvolledigverwevenHetisduidelijkdathetbetrokkenbeleidingrijptopalleaspectenvanonzeomgevingenactiviSECTORAALnisatieafdelinggischenbeleidsgerichtonderzoek),alsookinHoofdstukIII.5,departementOnderwijs(orgavandevorser),III.3(wetenschappelijkonderzoekmeteconomischefinaliteit)enIII.4(stratestukkenIII.1(algemeenwetenschapsbeleid),III.2(wetenschappelijkonderzoekopinitiatiefHetwetenschaps-entechnologischinnovatiebeleidwordtuitgebreidbeschrevenindehoofdverloren.33-hogeronderwijsenwetenschappelijkonderzoek)vandezeSpeurgids.WETENSCHAPSBELEIDbevoegdheidsdomeinbetreft. hoofdstukI.3–23
DevoegeMediavanhetMinisterievandeVlaamseGemeenschap.Dedienstwerdopgerichtbijhetinhetbeleid.DeadministratieisondergebrachtinhetdepartementWetenschap,Innovatieengroting,Innovatie,MediaenRuimtelijkeOrdeningbijdevoorbereidingenimplementatievandeVlaamseministervanOnderwijsenVormingendeVlaamseministervanFinanciënenBe-:deAdministratieWetenschapenInnovatie.DeAWIondersteunttredenvanhetdecreetophetBestuurlijkBeleidvan12december1990.belangrijkstekerntakenvandeAWIzijn:•devoorbereiding,implementatieenondersteuningvanhetbeleid,beleidsevaluatie;•dehorizontalecoördinatievanhetwetenschaps-entechnologiebeleid,interninhetMiniste-rievandeVlaamseGemeenschapenmetderelevanteOpenbareInstellingenendeVlaamseInstellingenvanOpenbaarNut;•hetverdedigenvandestandpuntenvandeVlaamseregeringenVlaamseGemeenschapinfederaleeninternationaleoverlegorganen,hetbekendmakenvanonderzoeksactiesopdezeniveausenhetstimulerenenondersteunenvanVlaamsewetenschappersinhundeelname;•hetcoördinerenenuitvoerenvanactiesinzakewetenschapsinformatie;•monitoringvanhetwetenschaps-entechnologiebeleidendeeffectenervanendeuitbouwvaninstrumentenvankwaliteitsmetingen-evaluatie;•hetopvolgenvandewetenschappelijkeentechnologischeevolutieophetVlaamse,hetfederaleenhetinternationaleniveau.
hoofdstukI.4–25
hetHierwordteenbondigbeeldgeschetstvandeopbouwvandeadministratievestructuurvoorbeheervanhetwetenschapsbeleid.Dezebestaatuit: Eencentraleadministratie
Deadministraties,verantwoordelijkvoorhetsectoralewetenschapsbeleid: diebetreft),zijndeverschillendeadministratiesbevoegdvoordewetenschapspolitiekeinitiatievendepartementenAZF,COO,OND,WVC,EWBL,LINenWIM(voorwathetMediabeleidbinnendehunbeleidondersteunenengestaltegeven.
Administratieve structuren van het Vlaams wetenschapsbeleid
Hoofdstuk – I.4
hoofdstukI.4
DeinstellingenFWO-VlaanderenenIWT-Vlaanderen: tentoeenwerktbinnenderichtlijnen,verstrektdoordeVlaamseMinistervanOnderwijsenFWO-Vlaanderen:voerthetbeleiduitinzakehetfundamenteelonderzoeknaardeuniversiteiennaardebedrijvenenonderzoeksinstellingen,volgensvastgelegdeselectiecriteriaenevaluatie-RuimtelijkeOrdening.Hetiseenintermediairorganismedatdefinanciëlemiddelenverdeeltdevoogdijminister,deVlaamseministervanFinanciënenBegroting,Innovatie,MediaenIWT-Vlaanderen:voerthetbeleiduitnaardeindustrietoeenwerktbinnenderichtlijnenvanbeslissingsprocedures.
Instituut
proceduresversiteitenenonderzoeksinstellingen.OokditgebeurtvolgensvastgelegdeselectiecriteriaenVorming.Hetiseenintermediairorganismedatdefinanciëlemiddelenverdeeltonderdeunivoorevaluatie-enbesluitvorming.
Instituut voor Natuurbehoud
•
hoofdstukI.4–26
• verspreidt de verworven kennis en ervaring bij de bevoegde instanties.
•
Dedrieonderzoeksinstellingen:
• verricht wetenschappelijke studies en onderzoek in verband met het natuurbehoud;
• KoninklijkInstituutadviesverstrekt,inopdrachtvandebevoegdeminister,wetenschappelijkeinformatieenverleentaanopenbaredienstenenrechtspersonen.voorhetArcheologischPatrimonium•beheertenbeschermthetarcheologischpatrimoniuminVlaanderen;•verrichterwetenschappelijkonderzoekover.MuseumvoorSchoneKunsten-Antwerpen(KMSKA)•verwerft,conserveert,restaureertenexposeerteigenkunstbezit;•verrichtwetenschappelijkonderzoek;•publiceertfondscatalogienjaarboeken;•organiseerttentoonstellingeninhetKMSKAzelfeninhetbuitenland;•organiseerteducatieveactiviteiten:vormingvaneducatieveassistenten,cursussenvoorvolwassenen,lessenvoorleerkrachtenenscholen,rondleidingen,voordrachtenenjeugdateliers,publicaties;•organiseertdocumentaireactiviteiten:vakbibliotheek,archiefencollectieregister.
zoekHetVlaamsInteruniversitairinstituutvoordeBiotechnologie(VIB):stimulerenvanonderendienstverleningindrieonderzoeksdomeinen:niet-nucleaireenergie,leefmilieu,grondstoffenVlaamseInstellingvoorTechnologischOnderzoek(VITO):onderzoekenontwikkelingenschakelingenverleningopvlakvandemicro-elektronicainhetalgemeenendetechnologievangeïntegreerdeHetInteruniversitairMicro-ElektronicaCentrum(IMEC):onderzoeksactiviteitenendienstinhetbijzonder.nieuwematerialen.envalorisatievandeonderzoeksresultatenophetdomeinvandebiotechnologie. wikkelenbestudeertenonderzoektdebevolkings-engezinsvraagstukkenomactiemiddelenteont-vooreendemografischbeleidenhetgezinsbeleid; geeft advies inzake bevolkings- en gezinsbeleid; publiceert de resultaten van zijn onderzoek. voor Bosbouw en Wildbeheer enverrichtwetenschappelijkestudiesenonderzoekinverbandmetdebossen,hetwildbeheerdezoetwatervisserij;
•
• deverzameltdocumentatie,steltkenniseninzichteninzakenatuurbehoudterbeschikkingvanbevoegdeoverheden;
Devijfwetenschappelijkeinstellingen: Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudiën (CBGS) •
• verricht toegepast ecologisch en ecohydrologisch onderzoek;
Deadviesorganen:
gen.enadministraties,VlaamseOpenbareInstellingen,onderzoeks-enwetenschappelijkeinstellin-Vlaamseregeringvoorhetwetenschapsbeleidenzijnactoren,deverschillendedepartementenBijgaandefiguurgeefteenoverzichtvandebevoegdheidsverdelingvandeledenvande(1997)viteitenvanIWTenFWO(1996,1999en2001),deonderzoeksinstellingenIMECenVITOvolgendeSpeurgidsenbestedingsanalysesopgenomenmetuitgebreidebeschrijvingvandeactihet“SpeurboekjeWetenschap,TechnologieenInnovatie1996”.VerderwerdenindeopeenEeninzakeDeKoninklijkeAcademievoorGeneeskundeformuleertadviezenaandeVlaamseregeringenadviezenenvoorstellenaandeVlaamseregeringophetgebiedvandewetenschappen,letterenDeKoninklijkeVlaamseAcademievanBelgiëvoorWetenschappenenKunstenformuleertzoektechnologiebeleidaandeVlaamseregeringenhetVlaamseParlement.DeraaddoetditopverDeVlaamseRaadvoorWetenschapsbeleidformuleertaanbevelingenoverhetwetenschaps-enofopeigeninitiatief.schonekunsten.degeneeskundigewetenschappen,medischeopleidingenditopraktijkvorming.uitvoerigerbeschrijvingvandeinstellingenenadviesorganenisterugtevindeninendevijfwetenschappelijkeinstellingen(1998).
hoofdstukI.4–27
hoofdstukI.4–28
Analyse van zware metalen in milieumonsters met ICP-AES. Met specifieke detectiemethoden spoort Vito zware metalen en andere vervuilende stoffen op in milieumonsters. (foto Vito)
HORIZONTAALBEGROTINGSPROGRAMMAWETENSCHAPSBELEIDENBESTEDINGSANALYSE
DEELII BESTEDINGSANALYSEWETENSCHAPSBELEIDHORIZONTAALBEGROTINGSPROGRAMMAEN 29
tekunnenverspreidennaarhetinternationaleforum.MenmoetechterookeendoorzichtigenEengoedgestructureerdencorrectsamengesteldHBPWBisduscruciaalomcorrectegegevens–(Nomenclatuurvoordeanalyseenvergelijkingvanwetenschapsbegrotingenen-programma’saangegevenwelkedeverdelingisperonderzoeksdomein,geklasseerdvolgensdeNABS-codesplitstvandetweeandereactiviteiten.BinnendeO&O-kredietendientnogverdertewordenW&Tomvat.DegegevensvoorO&O,dieaandeOESOwordenovergemaakt,wordenafgeoverzichtvandekredietenvoorwetenschapsbeleidopgemaakt,datzowelO&O,O&Venenbedrijveninverschillendelandentekunnenvergelijken.VoorBelgiëwordteenfederaalDeOESOneemtdemiddelenvoorO&Oinstatistiekenop,omdeinspanningenvanoverheidhoofdstukvolgtdeinternationaledefinitiesconformdeFRASCATI-Manual(voordezedefinitieszieschappelijkeentechnologischedienstverlening(W&T).DeindelingO&O,O&VenW&Tscheidenzijn:onderzoekenontwikkeling(O&O),onderwijsenvorming(O&V)enwetengeduidvandeverschillendewetenschappelijkeactiviteitendieindezesoortkredietenteonderVoorverdereanalysevandezekredietenwordtvoorelkebasisallocatietevensdeproportieaandanzijnbinnenhetglobalewetenschapsbeleidendediversebeleidsdomeinen.Viatijdreeksenkanten.DerhalvekanmenuithetjaarlijkseHBPWBafleidenwelkeopdatogenblikdeaccentenbasisallocatietoelichtingengegeven,samenmetdeinhoudelijkebeleidsinvullingvandekrediewetenschappelijkeactiviteiteninVlaanderentefinancieren.BijdecijfergegevenswordenperHetoverzichtvandekredietenperjaartoontdeinspanningenvandeVlaamseoverheidomgeeftOpenbareInstellingen(VOI’s)bestemdzijnvooractiviteitenrondwetenschapsbeleid.HetHetHBPWBgeeftzichtopdekredietendieindeverschillendedepartementenenVlaamsewetenschapsbeleid,tieveuitgavenbegrotingwordendebasisallocaties,diegeheelofgedeeltelijkbestemdzijnvoorgieeninnovatieindebegrotingvooreenwelbepaaldjaarstaaningeschreven.Indeadministra-gettaireoverzichtvandebevoegdheden,actiesenprogramma’sdievoorwetenschap,technoloHetHorizontaalBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleid(HBPWB)geefthetglobalebudaangeduidmetdeletter“W”.debestemmingaanvoordemiddelenenwieerbijdeuitvoeringbetrokkenis.nagegaanwordenwelkeevolutieshetVlaamsewetenschapsbeleidtekenen.I.1).zieeveneenshoofdstukI.1).
hoofdstukII.1–31
Hoofdstuk – II.1 Omschrijving – doelstelling hoofdstukII.1 HORIZONTAALBEGROTINGSPROGRAMMAWETENSCHAPSBELEID
BESTEDINGSANALYSEWETENSCHAPSBELEID
hoofdstukII.1–32
effecteninfunctievandevooropgezettedoelstellingen.Dedoelmatigheidsanalysemaaktdaarimmerseenanalysevandemiddelen,deactiviteiten,degeleverdeprestatiesenookdebereikteZovormtdebestedingsanalyseeenrechtstreekseaanzettotdedoelmatigheidsanalyse.DezeisDevanO&V,W&T),naardebegunstigde(universiteiten,onderzoeksinstellingen,...),naardeaardmeertewordenbevraagdnaardeaardvandegefinancierdewetenschappelijkeactiviteit(O&O,volgen,uitgevoerdopbasisallocatiesmetkredietenvoorwetenschapsbeleid.Erdientonderleiddoortelichten.DaartoedientmensystematischdevastleggingenenordonnanceringenteDebestedingsanalysemaakthetmogelijkdebestedingvandemiddelenvoorwetenschapsbewetenschaplopenjaren.ZokanmeneenevaluatiedoorvoerenvanhetdaadwerkelijkgevoerdebeleidinzakeDebestedingsanalysegeefteenoverzichtvandewerkelijkbestedemiddelengedurendedeafgeentechnologie.degefinancierdewetenschappelijkeactiviteit,enz.bedoelingvandeopmaakvaneendergelijkebestedingsanalyseisveelzijdig:•inzichtindefinalebestedingvandemiddelen,voorzienindehorizontalebegrotingwetenschapsbeleid:hetisbelangrijktewetenhoeveelvandebegrotemiddelenuiteindelijkeffectiefwerdenbesteed–enwaaraan.Maarookwaaromsommigemiddelenniet(ofandersdanvoorzien)werdenaangewend–enwelkemechanismenhiereventueelspelen.Eencorrectinzichtindebestedingenisimmerséénvandeparametersomtoekomstigebehoeftentescreenen;•indirectkandeoverheidsinterventieindesectorvanhetwetenschapsbeleidwordengeanaly-seerd;•inzichtindeverdelingvandemiddelenoverdewetenschappelijkedisciplinesofonderzoeks-domeinen;•inzichtindeverdelingervanoverdeverschillendecategorieënvanbeneficianten;•inzichtindeverdelingvolgenstypevanwetenschappelijkeactiviteit(O&O,O&VofW&T);•hettoetsenvandevisievandeoverheidm.b.t.hetwetenschapsbeleid,m.a.w.ofzedoordeinvesteringeninhetwetenschapsbeleideffectenopkortetermijndanwelresultatenoplangeretermijnheeftbeoogd–enofdezedoelstellingenookwerdenbereikt;•mogelijkheidtotevaluatievanbetalings-encontroleprocedures.bijgebruikvanmaatstavenenindicatorenenmoeteenbeeldgevenvandezuinigheid,efficiëntieeneffectiviteitvanhetbeleid.Debestedingsanalysekanhiervooreengefundeerdebasisvormen.HetHBPWBendebestedingsanalysezijnderhalvetegebruikenalsinstrumentenvoordebijsturingvanhetwetenschapsbudgetenvoordeallocatievanmiddelenoverdeverschillendewetenschapsdomeinen,typesvanonderzoekeninstellingen.
nencoherentbegrotingsprogrammaopstellentenbehoevevandebeleidsmensenenallebetrokkebijhetVlaamsewetenschapsbeleid.
Hoofdstuk – II.2 Opmaak van het Horizontaal Begrotingsprogramma Wetenschapsbeleid en bestedingsanalyse hoofdstukII.2 HORIZONTAALBEGROTINGSPROGRAMMAWETENSCHAPSBELEID
3°hetoverzichtoverheidrondwetenschap,technologieeninnovatiewensttevoeren.DitgebeurtdooreenHet“HorizontaalBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleid”geefthetbeleidweerdatdewordengevendebeleidsruimteaanvooreenbepaaldbeleidsdomein.Deordonnanceringskredieten2°HetHBPWBbevatalleendevastleggingskredietenenvastleggingsmachtigingen.Dezeinternationaleinternationaalgangbaredefinities(zoalsomschrevenindeFRASCATIManual)alsookdeDaaromwordenbijdeopmaakvanhetHorizontaalBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleidmen,omdeinspanningenvanoverheidenbedrijvenopinternationaalvlaktevergelijken.DemiddelenvoorOnderzoekenOntwikkelingwordendoordeOESOinstatistiekenopgeno-waar1°Decijfergegevensmoetenvergelijkbaarzijnopfederaalvlakenopinternationaalniveau,Bijvanookeenanalysequainhoudelijkeinvulling.Eengrootgedeeltevandegegevensisafkomstiggebeurtereensystematischegegevensinzamelingvande“wetenschaps”-basisallocaties,enerisVoordeopmaakvanhetHorizontaalBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleid(HBPWB)deterzakebevoegdeadministratiesenVlaamseOpenbareInstellingen.deopmaakvanhetHBPWBgeldenvolgendeprincipes:alledatawordenverzameldengepubliceerd(EuropeseUnieenOESO).nomenclatuurNABSgebruikt(definitiesziehoofdstukI.1).dusnietopgenomen.vandebeschikbarekredietenendebijhorendeinhoudelijkeinvulling.HBPWBdientcoherentendoorzichtigtezijn,opbasisvanvolgendeprincipes:•Allebasisallocatiesdienenduidelijkteverwijzennaardiewetenschappelijkeactiviteitendieermeegefinancierdworden.•Zedienendaarenbovenhunkaraktervan“Wetenschaps”-basisallocatieconstanttebehoudengedurendemeerderejaren.Zowordteenanalysemogelijkovereenlangeretijdspanne.•HetHBPWBmoeteenoverzichtbiedenoveralleverschillendefinancieringsvormen,actiesenprogramma’sdiesamenhetVlaamswetenschapsbeleiduitmaken.•Bijdeoverzichtstabellenmetdekredietenwetenschapsbeleid,dientmenperbasisallocatietoelichtendetekstenoptemakenoverdeinhoudvandeprojecteneninitiatievenwaarvoordefondsenwordenaangewend.•HetHBPWBmoetookvoorbelangrijkefondsen,wetenschappelijkeinstellingenenonderzoeksinstellingeneenoverzichtentoelichtingvandebelangrijkstebeleidslijnengeven.
hoofdstukII.2–33
BESTEDINGSANALYSEWETENSCHAPSBELEID informatiedaadwerkelijkwordtuitgevoerd,endatdemiddelenvoorpraktisch100%wordenbesteed.DebevestigdenogmaalsdeeerderevaststellingdathetgeplandeVlaamswetenschapsbudgetookdingsanalysesvanhetwetenschapsbudget1998,1999en2000viahetfinancieelsysteem,tedingsanalyses,zoalsdiereedsindiverseeerdereSpeurgidsenwerdengepubliceerd.Debesteanalysesenoverlegmetdebetrokkenadministraties.Ditwordtaangevuldmetthematischebeswetenschapsgegevens(O&O,O&V,W&T,NABS-code)wordeningevuldopbasisvaneigenVoorlopigwordendebestedingenwetenschapsbeleidopgevolgdviahetfinancieelsysteem–degebeuren,mentisomhetwerksystematischuittevoeren.Ditallesdientvolgenseenvastesystematiektecoderingenvoordegegevenswetenschapsbeleid,metdienverstandedatditslechtseeninstruvandebetrokkenadministratie.Hetproceszou(tendele)kunnengeautomatiseerdwordenviabehandelingvandezemateriedientdusgeïntegreerdtewordenindenormalewerkzaamhedendoordedossierbehandelaar,aangeziendezenauwkeurigweetomwelkemateriehetgaat.Dedewetenschapsgebondengegevens(O&O,typeO&O,kostensoort,e.d.)dienttegebeurenhandelaartotdeallerlaatsteuitbetalingenzelfsdeeventueleevaluatieachteraf.Deinvullingvanschapsdossiervolgtindeverschillendestappenvanhetbehandelingsproces,vanafdedossierbeDemethodedientzotewordengeorganiseerd,datdebestedingsfichequanotatiehetwetenvangeautomatiseerdsysteemwerdterugopdeagendageplaatst,ondermeerbijdestructureringmeerstructurele,geautomatiseerdemethodenodig.DeuitwerkingvaneengeïntegreerdenDegebruiktemethodemetbestedingsfichesbleekechternietvoorherhalingvatbaar.Eriseendepartementenweliswaarmitsbepaalde(meestalkleine)verschuivingenvankredietenopdeW-BA’sbinnendeeenkomstwastussendegeplandeendeuiteindelijkuitgevoerdewetenschapsbegroting.Ditnagenoeg100%vanhetwetenschapsbudgetreëelwerdbesteedendaterduseengroteover-weldegelijknuttigisalsbeleidsondersteunendinstrument.ZokoneruitafgeleidwordendatUitderesultatenvandezeeersteoefeningbleekdatdebestedingsanalysewetenschapsbeleidplusO&O(enwelktypedaarvan–fundamenteel,toegepastofbeleidsgericht)ofO&Vresp.W&T,(personeel,werking,uitrusting,eventueleoverhead),hetvoorwerpvandebestedingen:ofwelomschrijvingvandebestemmingdervastgelegdekredieten,debegunstigde(n),dekostensoortbeleid–viahetinvullenvaneenbestedingsfichepervastleggingsdossier,mettelkenseenopvolgingviahetfinancieelsysteem,werddanlateraangevuldmetdegegevenswetenschapslocatiessystematischopvolgen,zijhetdatdealdusbekomeninformatietebeperktis.Deinitiëlehetsaldovanhetvastleggingskrediet.Zokanmendeuitgavenopdewetenschapsbeleid-basisaldebestemmingvanhetkrediet,deordonnanceringendiededossieruitvoeringbegeleidenenhetfinancieelsysteem:debegunstigde,hetvastgelegdekrediet,eensummiereomschrijvingvan1997.IneeneerstebenaderingwerddezeanalyseuitgevoerddoorextractievangegevensuitEeneersteoefeningwerduitgevoerdvoordebestedingsanalysevanhetwetenschapsbudgetvoorhetfinancieelsysteemkondenwordenuitgevoerd,beslistemenompragmatischtewerktegaanbehoevevandebestedingsanalysewetenschapsbeleidnatuurlijkgeengrondigewijzigingenaanditafgeslotenmetdeidentificatievaneenaantalmogelijkheden.Aangezienuitsluitendtenhetjaar1996eengrondigonderzoekopgezetnaareenhaalbaremethodologie.Eind1996werdleidbinnenhetMinisterievandeVlaamseGemeenschapmogelijktemaken,werdgedurendeOmdeuitvoeringvandebestedingsanalysevoordedepartementalekredietenwetenschapsbedeuitvoeringvandebestedingsanalysewetenschapsbeleid.deNABS-code.–eennormaalverschijnselindeloopvandebeleidsuitvoering.hetnieuwfinancieelsysteem.vandeinitiatie,decoördinatieendeinhoudelijkeopvolgingtotdeanalyse.blijftevenweltesummieromeenvolledigeanalysetoetelaten. hoofdstukII.2–34
wetenschapsbeleid.trieelonderzoek–heefteenbelangrijkeondersteunendefunctieinhetgeheelvanhetVlaamsverdelendmechanismevandezefinancierendeinstellingen–voorfundamenteelversusindus-VlaanderenenIWT-Vlaanderen.Desteunvoormandatenenonderzoeksprojectenviahether-IndeSpeurgids2001werdendegeactualiseerdebestedingsanalysesgegevenvoorFWO-stedeningezetvoorhetmilieuonderzoek–inderuimezinvanhetwoord–enwelkedebelangrijk-werddaarbijnagegaanhoeveelVlaamseoverheidsmiddelenoverdeperiode1994-1999wer-DeSpeurgids2000gafeenuitgebreidethematischebestedingsanalyseMilieuonderzoek.ErhetnaasteenbeschrijvingvandeevolutievandebestedingenvandeFWO-enIWT-kredietenovergrondigerbelichtingvandethematischebestedingsanalyse“wetenschapsinformatie”,metdaarenbesproken,ditvoorhetwetenschapsbudget(HBPWB)1997.AansluitendhierbijwasereendebestedingsanalysevoordedepartementalekredietenwetenschapsbeleidbondigvoorgesteldIndeSpeurgids1999werdenvooreerstderesultatenvandeeerstesystematischeuitvoeringvanpenkings-enGezinsstudiën(CBGS)enhetKoninklijkMuseumvoorSchoneKunsten-Antwerhoud(IN),hetInstituutvoorhetArcheologischPatrimonium(IAP),hetCentrumvoorBevolmetnamehetInstituutvoorBosbouwenWildbeheer(IBW),hetInstituutvoorNatuurbeVITO.IndeSpeurgids1998werdendevijfVlaamsewetenschappelijkeinstellingenbelicht:IWT-Vlaanderen,toegelicht.DeSpeurgids1997gafdebestedingsanalysevoorIMECenInhetSpeurboekje1996werddebestedingvandemiddelen,verdeeldviaFWO-Vlaanderenenvraagdeanalyseswordenvoornamelijkuitgevoerddoordeinstellingenzelf,opbasisvandeopgevanboekhouding,gegevensverzamelingenbestedingsanalysesdiedaarwordenuitgevoerd.DeenVIBendevijfwetenschappelijkeinstellingen,wordtberoepgedaanophetinternsysteemVlaanderen,evenalsvoordebestedingsanalysesvoordeonderzoeksinstellingenIMEC,VITOVoordebestedingsanalysevandefinanciëlemiddelen,verdeeldviaFWO-VlaanderenenIWT-gegevens.(KMSKA).voorbijedecennium.gefinancierdeonderzoeksthema’swaren.
hoofdstukII.2–35
DEELIII WETENSCHAPSBELEIDBEGROTINGSPROGRAMMAHORIZONTAAL2002 DeelIII 37 HORIZONTAALBEGROTINGSPROGRAMMAWETENSCHAPSBELEID2002Dunne-film technologie op laminaat. Copyright IMEC
DeelIII–39
(kredieteninmiljoeneuro-mln.EUR).Elkbegrotingsprogrammavermeldtperbasisallocatie:Elkhoofdstukgeefteerstdetoelichtendetekst,gevolgddoordetabelmetdebasisallocatiestenenvastleggingsmachtigingen.Hetzijnimmersdiekredietendiedebeleidsruimteaangeven.beleidskredieten(vastleggingen)weer:niet-gesplitsteengesplitstekredieten,variabelekredieschapentechnologievoor2002,opbasisvandeprogramma’s.DaarbijgeeftmenalleendeDevijfeerstehoofdstukkenvanDeelIIIbiedeneenoverzichtvandebudgettenvoorwetengekoppeldvandeadministratievebegroting,metdekredietendieopdezelaatstezijningeschrevenenDebegrotingsprogramma’ssommendebasisallocatiesop,steedsalseengenummerdonderdeelvoort.metdaarbinnendeprogramma’s42.1(Volksgezondheid),42.2(Medisch-sociaalbeleid)enzo-hieronderressorteren.Zohoortorganisatieafdeling42bijdeadministratieGezondheidszorg,departement.De(begrotings)programma’szijninfeitedeverschillendebeleidsdomeinendienendegroteorganisatieafdelingen.Diekomenovereenmetdeadministratiesbinneneenbeleid,meteenoverzichtvandebeleidsmiddelenvoordediversebegrotingsprogramma’sbin-HetHBPWBgroepeertallebasisallocatiesvoorhetwetenschaps-entechnologischinnovatie-indelingHetoverzichtvandekredietenvoorwetenschapentechnologievolgtdenormalehiërarchische2002DitoverzichtvanhetHorizontaalBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleid(HBPWB)vooromvat:•dekredietenopdebasisallocaties(BA’s)vandeeigenlijkebegrotingwetenschapsbeleid,ondergebrachtindebegrotingsprogramma’svan:organisatieafdeling71(AdministratieWetenschapenInnovatie,departementWIM):71.1Algemeenwetenschapsbeleid;71.2Wetenschappelijkonderzoekopinitiatiefvandevorser;71.3Wetenschappelijkonderzoekmeteconomischefinaliteit;71.4Strategischenbeleidsgerichtonderzoek;organisatieafdeling33(HogeronderwijsenWetenschappelijkonderzoek,departementOnderwijs):33.2(Universitaironderwijs);33.3(CoördinatieHogerOnderwijsbeleid);dierechtstreeksressorterenonderdebevoegdheidvandeministervanOnderwijsenVormingofdeministervanFinanciënenBegroting,Innovatie,MediaenRuimtelijkeOrdening–ofdieonderdegedeeldebevoegdheidvanbeidevallen;•dekredietenvoorhetsectoralewetenschapsbeleid,voorzienopBA’sdieindebegrotingressorterenonderandereministersvandeVlaamseregering.vandeadministratievebegroting:•departement•organisatieafdeling(OA)•begrotingsprogramma(progr.)•basisallocatie(BA)aanhunbestemming.•KR2002:hetvolledigekrediet,ingeschrevenopeenbepaaldeBA;•WB2002:hetbedragdatdaadwerkelijkbestemdisvoorwetenschapsbeleid.Derestgaatnaarniet-wetenschappelijkeactiviteiten;•O&O:hetbedragvandeBAdatin2002bestemdisvoorO&O(onderzoekenontwikkeling);•O&V:hetbedragvandeBAdatin2002bestemdisvoorO&V(onderwijsenvorming);•W&T:hetbedragvandeBAdatin2002bestemdisvoorW&T(wetenschappelijkeentechnologischedienstverlening);•MOO:demultiplicatorvoorO&O;•MOV:demultiplicatorvoorO&V;•MWT:demultiplicatorvoorW&T.
hoofdstukzekereconsistentieindegegevensentijdreeksenaantehouden.OokdeanalysetabelleninVlaamsParlementgoedgekeurdeaangepastebegroting.Maarhetisookdebedoelingomeendientdepublicatiezovroegmogelijktegebeuren.MenkandusnietwachtenopdedoorhetSpeurgidsinformatiemoetbiedenaanallebetrokkenenbijhetVlaamswetenschapsbeleid,Deredenwaaromhierdeinitiëlekredietenwordenvermeld,ligtvoordehand:geziendeUnie).raleniveau,datzeopzijnbeurtdoorgeeftnaarhetinternationaleniveau(OESOenEuropesewetenschapsbegroting.Hetzijndezecijfersdieuiteindelijkwordenovergemaaktaanhetfede-wordennieuweBA’sgecreëerd.Aldezemutatiesfigurereninde“definitieve”aangepastebeleidsinitiatieven.ErkunnenbudgettaireaanpassingenzijnvoordebestaandeW-BA’soferIndeloopvanhetjaarkunnennogwijzigingenvandekredietenvolgen,infunctievande2001”.voorhetbegrotingsjaar2002,aangenomendoorhetVlaamsparlementop20decembermeninhet“DecreethoudendedeAlgemeneUitgavenbegrotingvandeVlaamseGemeenschapDecijfersinhetHBPWB2002betreffendeinitiëlekredietenvandebegroting2002,opgeno-1993-2002.beeldvandebudgetverdelingoverdegroteactievelden,evenalsdeevolutieoverdeperiodezoek,deglobalefondsenvoorhetindustrieelonderzoekenz.Ditgeeftdanookeenduidelijkbestemmingvandegelden:devrijemiddelenvoorhetniet-gericht,grensverleggendonderindelingenzoalsmendieookdevoorgaandejarenhanteerde,endiegebaseerdzijnopdeHoofdstukIII.7hergroepeertdemiddelenvoorwetenschapentechnologie,volgensdegrotemiddelenvandewerkingsuitkeringenvandeuniversiteitenvoorhetbeleidterzake.Deevolutievandezetenvoordeuniversiteitenmeerwerdengegroepeerd,samengaandmethettoenemendbelangschuivingvanbepaaldebasisallocatiesvanuitdeOA71naarOA33,waardoordebeleidskrediehetdepartementOnderwijs.DezebundelingvanbeideOA’swerddoorgevoerdvanwegevernisatieafdeling71(AdministratieWetenschapenInnovatie)énvanorganisatieafdeling33vanvoorhet“eigenlijkewetenschapsbeleid”.Hiertoewordengerekenddeprogramma’svanorgaHoofdstukIII.6geefteenbondigoverzichtvandenieuwebeleidsmiddelenenbeleidsaccenten71.2,aanheteindevandezeinleiding.TelkensvolgenookdeglobalesommenvoordeBP’s71.1,TevenswordtdeNABS-codevermeldvoorhetO&OdeelvandeBA’s.Delijstdaarvanvolgtschapsbeleid.O&VofW&T.DesomdaarvanisuiteraardgelijkaanhetdeelvandeBAdatgaatnaarwetenDezemultiplicatorengevenaanwelkeproportievanhetkredietresp.bestemdisvoorO&O,71.3en71.4.Hetsectoralewetenschapsbeleidvermeldtdetotalenperdepartement.wordtgeschetstoverdeperiode1995-2002.Binnenhetglobalewetenschapsbudgetblijkendeverschillendoorgaansminiem.III.7zijngebaseerdopdeinitiëlekredieten,ookdaariscoherentiebelangrijk.
DeelIII–40
LijstvanNABS-codes(metenkelegedetailleerdmettweecijfers) 1EXPLORATIE EN EXPLOITATIE VAN HET AARDSE MILIEU 2INFRASTRUCTUUR EN RUIMTELIJKE ORDENING 2.0Algemeen 3MILIEUBEHEER2.1RuimtelijkeonderzoekordeningEN MILIEUZORG 3.0Algemeen 3.1Beschermingonderzoekvanatmosfeer en klimaat 3.2Bescherming van de buitenlucht 3.3Vast 3.4Beschermingafval van oppervlaktewater 3.5Bescherming van bodem- en grondwater 3.6Bestrijding van lawaai en trillingen 3.7Bescherming van soorten en habitats 3.8Bescherming tegen natuurrampen 3.9Bescherming tegen radioactieve straling 3.10Overig 13DEFENSIE12OVERIG11NIET-TOEPASSINGSGERICHT10ONDERZOEKGEFINANCIERDUITALGEMENEUNIVERSITEITSFONDSEN9EXPLORATIE8.9Overig8.7Sociale8.6Politieke8.5Socialezekerheidsstelsel8.4Verbetering8.3Beheer8.2Culturele8.1Onderwijs,8.0Algemeen8MAATSCHAPPELIJKE7INDUSTRIËLE6.9Overig6.6Levensmiddelentechnologie6.5Bosbouw6.4Plantaardige6.3Diergeneeskunde6.2Visserij6.1Dierlijke6.0Algemeen6LANDBOUWPRODUCTIE5PRODUCTIE,4BESCHERMINGENBEVORDERINGVANDEMENSELIJKEGEZONDHEIDmilieuonderzoekDISTRIBUTIEENRATIONEELGEBRUIKVANENERGIEENTECHNOLOGIEonderzoekproductenenvisteeltproductenenhoutproductieonderzoekbetreffendelandbouwproductieen-technologiePRODUCTIEENTECHNOLOGIESTRUCTURENENRELATIESonderzoekopleiding,permanenteeducatieenomscholingactiviteitenvanbedrijveneninstellingenvandearbeidsomstandighedenstructuurvandesamenlevingverandering,socialeprocessenensocialeconflictenmaatschappelijkonderzoekENEXPLOITATIEVANDERUIMTEONDERZOEKONDERZOEKINDECIVIELESECTOR DeelIII–41
Hoofdstuk – III.1 Algemeen wetenschapsbeleid hoofdstukIII.1
hoofdstukIII.1–43
(zieinternationaleniveau.DitzalgebeureninsamenwerkingmethetsteunpuntO&OStatistiekenschap,TechnologieenInnovatie(WTI)terealiseren,enditindecontextvanhetfederaleenTevensishetdebedoelingomdeverdereontwikkelingenopbouwvanindicatorenWetenrieonderlingetaakverdelingwordtherbekeken.Deintentieisdatbegin2003eennieuw“MinistevandeVITO.DeopdrachtenvanverscheideneinstellingenenadministratiesevenalshunOpditbegrotingsartikelwordenvoor2002nogeenaantaldoorlichtingenvoorzien,o.m.dezeOpactiesBA12.01–Uitgavenm.b.t.conceptie,voorbereidingenuitvoeringvanwetenschappelijke7.Het6.Informatieoverwetenschappelijkeentechnologischeontwikkelingenvoorhetgrote5.Aanmoedigen4.Meer3.Wetenschappelijke2.Een1.Transparantevoorop:Omdezestrategischedoelstellingenterealiseren,staandevolgendeoperationeledoelstellingen3.Decollectieveelektronischeinfrastructuurvandeuniversiteiten,hogescholenenonder-2.Wetenschapsvoorlichting:hetmaatschappelijkdraagvlakvanhetwetenschaps-entechnolo-1.Beleidsvoorbereiding,uitvoeringenopvolginginzakehetwetenschaps-entechnologischHetDenenondersteuningervan,debekendmakingendeintegratieophetinternationaleforumvallenbinhetVlaamsewetenschaps-entechnologischinnovatiebeleid.Ookdeinstrumentenvoordeleid”.Ditomvatdevereisteactiviteitenvoordeglobaleconceptie,uitwerkingenevaluatievanHetprogramma71.1geefteenoverzichtvanalleuitgavenvoorhet“Algemeenwetenschapsbeditpakket.uitgavenwerdenbegrootop13,412mln.EUR.begrotingsprogrammaheeftvolgendestrategischedoelstellingen:innovatiebeleidrationaliseren;giebeleidversterken;zoeksinstellingenversterken.beleidsstructurenevenwichtigebeleidsadviseringonderbouwingvandegenomeninitiatievenwetenschappelijkeentechnischgeschooldenopdearbeidsmarktbrengenvanhetondernemersschapbijVlaamsejongerenenhetgrotepubliekpubliekuitbouwenvaneenVlaamshoogperformantnetwerkdezeBAis0,622mln.EURvoorzien.voorWetenschappenenTechnologischInnovatie’operationeelzalzijn.ookBA33.04vanhoofdstukIII.4).
Hetactieplan2001washeteerstedatwetenschapinformatieeninnovatiestimuleringsamenDeheleformatieeninnovatiehecht,vertaaltzichinhethogervermeldejaarlijkseactieplan,waarineenHetbelangdathetglobalewetenschaps-entechnologischinnovatiebeleidaanwetenschapsintie.dezedoelstellingteonderbouwen,ishetjaarlijkseactieplanWetenschapsinformatieenInnovaVormingenFinanciënenBegroting,Innovatie,MediaenRuimtelijkeOrdening–hanteertomHetinstrumentdatdeVlaamseoverheid–meerbepaalddeVlaamseministersOnderwijsennologischestellingishetversterkenvanhetmaatschappelijkdraagvlakvoorwetenschap,techniekentech-nenhetwetenschaps-entechnologischinnovatiebeleid.Deonderliggendestrategischedoel-HetbeleidinzakeWetenschapsinformatieenInnovatieblijfteenbelangrijkaandachtspuntbin-OpwetenschappelijkBA33.01–Subsidiesallerhandem.b.t.debekendmakingvanhetwetenschapsbeleidenhetenBAvanafVlaamseadministratievestructuren–zoalso.m.deAdministratiePlanningenStatistiek(APS),interactiemethetfederaleeninternationaleniveauverzekerd,evenalsdesamenwerkingmetdeDaarnaastwordenvoordeWTI-indicatorenen-statistiekenuiteraardookhetoverlegendebeschikkingNederlandstaligealsEngelstaligeversie(ookdevorigejaargangen)staanviahetInternettersieomdeinternationaleuitstralingvanhetVlaamswetenschapsbeleidteverzekeren.ZoweldeSpeurgids,dieondertussenin2002aanzijnzevendeeditietoeis.ErisookeenEngelstaligeverzaamhedenrondwetenschapsbegrotingenbestedingsanalysesvindenhunneerslagindezewetenschappelijkeinstellingen,e.d.)deaardvandebestedingenenhunevolutieop.Dewerkwerdbesteed,enaanwat.Anderzijdsvolgtmenvoorgrotesectoren(fundamenteelonderzoek,dingsanalysesvoorbepaaldesectoren.Mengaatnaofhetwetenschapsbudgetinzijngeheelvensuithetfinancieelsysteem(aangevuldmeteigenanalyses),maarookthematischebestebeleidsluik.Bovendienzijnerookdebestedingsanalyseswetenschapsbeleid:opbasisvangegeaccentenendedaarbijhorendekredieten,ishetimmerseenkrachtiginstrumentvoordithelemeerdanloutercijfermateriaal:doorhetopvolgenvandejaarlijksuitgezettebeleidlijnenen-(sinds1996)HorizontaalBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleid(HBPWB).Ditisechteronderzoek,technologieeninnovatieopVlaamsniveau.Omditoptevolgen,iserhetjaarlijksEenbelangrijkgegeveninditgeheelvanWTI-indicatorenzijndeoverheidsinspanningenvoor(www.innovatie.vlaanderen.be/speurgids/).nudusookinsamenwerkingmethetsteunpuntO&Ostatistieken.12.03–Populariseringvanwetenschap,techniekentechnologischeinnovatieonderzoekdezebeideBA’ssamenstaat4,382mln.EURingeschreven(3,973mln.opBA12.03).innovatie–ineenwerelddiesteedsverderevolueertnaareenkennismaatschappij.Ditisingebedinhetglobalewetenschaps-entechnologischinnovatiebeleid.reeksinitiatievenvoordiversedoelgroepenwordenopgezet.voornaamstetrefwoordendaarvoorzijn:•Gefundeerd:d.w.z.datwetenschappelijkestudieseneffectmetingenzowelvoorafalsachterafmoetenbijdragentotdeefficiëntievandeinitiatievenenhunmogelijkvervolg.•Interactief:dedoelgroeptotwiehetprojectzichricht,moetdooractieveparticipatieinhetinitiatiefietsopstekenvanwetenschappelijkentechnologischonderzoekenermogelijkeenander,minderclichématigbeeldoverkrijgen.•Ingebedindeleerprogramma’sendelerarenopleiding–voordieinitiatievendievooralbinnendeonderwijswereldwordenopgezet.•Continuïteitenpermanentieverzekeren,d.w.z.voortdurendinitiatievenopzetten,zodatdeaandachtintensblijft.Ditkano.m.doordestimuleringvanhetveld,zowelviastructurelealsoccasionelesamenwerkingsverbanden.•Allesomvattend:allewetenschapsgebiedeneninnovatieskomenaanbod.bracht(ookbudgettair).Deraakvlakkentussenactieswetenschapsinformatieeninnovatiesti hoofdstukIII.1–44
volgendeeenéénmaligsubsidiëringsinitiatief,maarmoetkaderenineenmeerjarenbeleiddatgerichtisopDerealisatievaneenhoogperformanteO&O-infrastructuurkanzichechternietbeperkentottweedesinggeeftaandegroeiendebehoeftenvandeVlaamseonderzoeksgemeenschap,zalineenIndiendesamenwerkingmetBELNETnietdenodigegarantiesbiedtengeenafdoendeoplosschap,beslistedefederaleregeringomdekrachtvanditnetwerkprogressiefteverhogen.geenofeenbeperktetoegang.Alsantwoordopdegroeiendenoodvandeonderzoeksgemeenken.DeuniversiteitenwarenreedsaangeslotenopBELNET,dehogescholenhaddenechtermanteaansluitingtegevenopBELNET.In2001werdhiervoor2,479mln.EURuitgetrokIn2001werdditconcreetvertaaldnaareeninitiatiefomdeVlaamsehogescholeneenperformetneledoelstellingvanPR71.2,metnamehetopzettenvanspecifiekesamenwerkingsinitiatievenverlenentotwetenschappelijkinformatie.Dezedoelstellingondersteuntmeede3deoperatioHetelektronischnetwerkwordtuitgebouwdomalleactoreninhetveldoptimaletoegangteBAplementeerdoverheidinrekening.Naar2003toewordenderesultatenvanhetstartonderzoekverdergeïm-derzoekenbrengtook–waarmogelijk–deelementenvandereorganisatievandeVlaamseHetactieplan2002zalzoveelmogelijkrekeninghoudenmetdeaanbevelingenvanhetstarton-denmetOnderwijsconcreteactieseneenstappenplanuit.Indeloopvan2002zalditoverlegwor-technologischevormingbinnendeklaspraktijkteverbeteren.Daartoewerktmeninoverlegderwijsterherwaarderingvanhettechnischenberoepsonderwijséndeinspanningenomdedenopdearbeidsmarktbrengen”,wattrouwensookdichtaanleuntbijdedoelstellingvanonwetenschappenverhogen”geherformuleerdtot“Meerwetenschappelijkentechnischgeschoolwerdtrouwensdebeleidsdoelstelling“In-,uit-endoorstroomindeexacteentoegepastebeuren,wateennauwesamenwerkingvanzelfsprekendmaakt.Opbasisvanhetstartonderzoekuitgebreid.EenbelangrijkdeelvanhetactieplanspeeltzichimmersafbinnenhetonderwijsgenenOnderwijsenWetenschaps-enTechnologischInnovatiebeleidnogverderdienttewordenUithetstartonderzoekblijktverderdathetbestaandeoverlegtussendebevoegdheidsdomeibouwd.beleid.Alduswordtdewetenschappelijkeonderbouwingvanhetactieplannogverderuitgetingenuitvoerenvoordeverschillendeacties,omzevervolgensterugtekoppelennaarhetDezemonitoringfunctiezalhetterreininVlaanderenpermanentopvolgenenookeffectmetebestendigen–binnendemonitoringfunctiedieindeloopvan2002wordtgeïnstalleerd.“Wetenschapsinformatie”vanhetactieplan.HetisdebedoelingditonderzoekuittebreidenenDitonderzoekheethet“Startonderzoekwetenschapsinformatie”enbetreftenkelhetluikgeanalyseerd.Opbasisvandebevindingenformuleerdemenaanbevelingenvoordetoekomst.technologischeinnovatiebeleid,zowelhetactieplanzelfenalsdebeleidsvoeringinditverbandOndertussenwerden,zoalsaangekondigdindebeleidsnotabetreffendehetwetenschaps-enkenmuleringzijnimmersgrootenhetisdanookdebedoelingdatbeideactietypeselkaarversterenaanvullen.Debenaderingvanuitbeideinvalshoekenwordtdanookgemaximaliseerd.uitgebreidtotalleaspectenvanhetactieplan.enwaarmogelijkookdestudieresultatenvandemonitoringfunctie.12.06–SubsidieVlaamselektronischnetwerkenkelebelangrijkemultilateraleorganisaties.faseeenautonoomVlaamshoogperformantcomputernetwerkwordenopgezet.objectieven:•Versterkingvande‘elektronische’samenwerkingtussendeVlaamseuniversiteiten,hogescholen,wetenschappelijkeinstellingenenhoogtechnologischebedrijvenonderlingenmetWaalse,federaleenbuitenlandseinstellingen.•Optimaletoegangtotgrotegegevensbestandeneninternationalenetwerken.•Hoogwaardigedigitaleinfrastructuurvoorhetvolledigeonderzoeksveld(universiteiten,hogescholen,onderzoeksinstellingen,wetenschappelijkeinstellingen)metaandachtvoor hoofdstukIII.1–45
voorcampusnetwerken,toegangtothetinternet,toegangtot(internationaal)breedbandnetwerkdatamining,teleteaching,... • Voordecommunicatie-initiatieven(zoalswebsite,publicaties,mediaruimte,communicatieenBA12.20–Allerhandecommunicatie-initiatievenmetbetrekkingtotwetenschap,technologieDeBELNETVlaamsegemeenschapinteschakelenindenetwerkinfrastructuurvooronderzoek,waarbijIn2002onderzoektmenofhetvoordelenkanopleverenomheteigenglasvezelnetwerkvandeonderzoekBegeleidendemaatregelenophetvlakvanonderzoekstoepassingen,grensverleggendICT-(experimentelenetwerken),onderwijstoepassingen(tele-learning,...).bijvoorbeeldwelblijftinstaanvoorhetgegevenstransport.subsidie2002bedraagt2,507mln.EUR.innovatiecampagnes,...)vandeadministratieWetenschapenInnovatiewerdeenvastleggingskredietvan0,251mln.voorzien.BA12.28–OnderzoekonderleidingvandeVlaamseministervoorwetenschapsbeleidentechnologieDezekredieten(0,347mln.EUR)financierenspecifiekeprojecteninzakebeleidsondersteuning.BA33.03–SubsidieaandeStichtingFlandersTechnologyInternational(FTI)Desubsidiebedraagt2,132mln.EUR.DeStichtingisactiefindewetenschapsvoorlichting,metalsdoelom“wetenschapentechnologiedichterbijdemenstebrengen”.FTIisalsdusda-nigbelastmetdeexploitatievanTechnopolis,hetVlaamsdoe-centrumvoorwetenschapentechnologiedatbegin2000zijndeurenopende.BA41.01–SubsidieaandeKoninklijkeVlaamseAcademievanBelgiëvoorWetenschappenenKunstenDesubsidiebedraagt0,742mln.EUR.EenvandedoelstellingenvandeKoninklijkeAcade-miënishetcreërenvaneenbandtussenwetenschappersvandegemeenschappenenvananderelanden,naastadviesaanderegeringen.Onderzoekleidtautomatischtoteensteedsgroterespecialisering.Daardoordreigtechterhetgevaardathettoepassingsgebiedenhetblikveldtesterkvernauwen.Omdittegentegaan,werdhetinitiatief“SabbaticalCentre”opgezet.Dezecentravormeneeninterdisciplinaireontmoetingsplaats,waarVlaamseonderzoekersvoorlangereperiodeskunnensamenwerkenmetgerenommeerdebuitenlandsevorsers.Zoontstaateenkadervoorreflectie,waarbijdeinteractietussenactorenuitdiversedisciplinesleidttoteenverhoogdwetenschappelijkpotentieel.Definancieringvanditkennis-encultuurforumgaatvooralnaarverblijfsvergoedingenvoorbuitenlandsetoponderzoekers,tijdelijkesuppleantiepremiesvoorVlaamseonderzoekersenwerkingskostenvooreentwintigtaldisciplinegerichteVlaamsecontactgroepen.BA41.03–DotatieaandeVlaamseRaadvoorWetenschapsbeleidDeVlaamseRaadvoorWetenschapsbeleidbestaatuitdevoorzitteren16leden:6daarvanwordenvoorgedragendoordeVlaamseInteruniversitaireRaad(VLIR)en6doordeSociaal-EconomischeRaadvanVlaanderen(SERV).Devoorzitteren4ledenwordenbenoemddoordeVlaamseministervoorWetenschapenTechnologie.Vijfambtenarennemenmetraadgevendestemdeelaandevergaderingen.DeRaadgeeft(desgevraagdofopeigeninitiatief)adviesoveralgemeneofspecifiekepunteninhetwetenschaps-entechnologiebeleidendepositiedieVlaanderendaarbijinneemt.Omzijnadviezenvoortebereiden,beschiktderaadovervierpermanentecommissies:Wetenschapsbeleid,Technologiebeleid,Federale&InternationaleSamenwerkingenBegroting&Financiën.Voorhetonderzoekvanbijzonderevraagstukkenenvoorstudieopdrachten,kandeRaadeenberoepdoenopadhocwerkgroepenofexternedeskundigen.Dedotatiebedraagt0,248mln.EUR. hoofdstukIII.1–46
hoofdstukIII.1–47
Devidueletienvoltijdsewetenschappelijkemedewerk(st)ersindienst,vooronderzoeksprojectenopindiingebedindestructuurvandeSociaalEconomischeRaadvanVlaanderen(SERV).STVheeftSTV-Innovatie&ArbeidisalsspecifiekonderzoekscentrumvandeVlaamsesocialepartnersDeBA41.06bepaaldDe0,208mln.EURopdeBA41.04betrefthetsubsidiebudgetaandeuniversiteiten,meervensaanbodvanprojectgegevens.Ditwordtin2002vervangendooreenhyperlinknaarhetvolledigegegeelkaarefficiëntkunnenvinden.Desamenwerkingwasaanvankelijkbeperkttothetuitwisselenomgekeerd.DitschepteenbijkomendkanaalwaarlangsVlaamseenNederlandseonderzoekershettoegankelijkmakenvandeNederlandsegegevenstenbatevanVlaamseonderzoekersenOnderzoeksDatabank(NOD).TussenIWETOenNODbestaateenjarenlangeafspraakvoorNederlandbouwdeeenvergelijkbaarsysteemuitrondonderzoeksinformatie:deNederlandsePERSOON:wordenEQUIP:hoogtechnologischeapparatuur,beschikbaarinVlaanderen,dieookdoorderdenkanCOOP:EXPERT:PROJECT:TEAM:kanHetnieuwemodelbeslaatvolgendeinformatie-elementen,diemengezamenlijkofafzonderlijkenz.)mogelijkheden(o.m.onderwerpviaclassificatieoftrefwoord,personen,organisatie-eenheden,zen:eeneenvoudigeopzoeking,eengeassisteerdeopzoekingmetvoorafgaande“look-up”delijkeinterfacediedegebruikeropeenintuïtievemanierbegeleidtbij3verschillendezoekwijcontextvanEuroCRIS(www.eurocris.org).Denieuwesitebiedteenoriginele,gebruiksvrienteelinEuropesecontextwordtgefinaliseerd,o.m.metdemedewerkingvanIWETObinnendeiseenvoorafbeeldingvanhetnieuweCERIF2000onderzoeksinformatie-formaat,datmomenmodellering,diehetresultaatisvandere-engineeringsbeweging1999-2001.DezemodelleringIn2002wordteennieuwewebsiteoperationeeldievollediggebaseerdisopdeinformatie-toring,dedatabankbestemdvoordeondersteuningvanproject-enprogramma-management,moniverhogingvandezichtbaarheidendetoegankelijkheidvanhetVlaamsonderzoek.TegelijkisIWETOverschaftinformatieoverhetVlaamseonderzoeksgebeuren,metalsdubbeldoeldezoekBA41.04–Subsidiei.v.m.deinventarisatievanhetwetenschappelijkentechnologischonder(IWETO)evaluatieenbeleid.Deinventarisomvatalledisciplines.eneengedetailleerdzoekscherm.benaderen:krachtlijnenenrealisatiesvandeVlaamseonderzoeksploegen;lopendeonderzoeksprojecten;consultancy,dienstenenonderzoekstechniekenaangebodenaanderden;internationaleentransregionalesamenwerkingsverbanden;gebruikt;overzichtvandebeschikbaregegevensindedatabank.opelkanderswebsite.voordebijdragevandeoverheidindekostenvandelokalegegevensinzameling.–SubsidieaandeStichtingTechnologieVlaanderensubsidieaanSTVbedraagt1,973mln.EUR.basis.
kwalitatieveonderzoek voeringofinvoorbereiding:klantgerichtmanagementindevoedingsdistributie;eindeloopbasisvangevalstudiesofvanbeperkteenquêtes.Opditogenblikzijnvolgendeprojecteninuitnaareenbepaaldevernieuwingofthematiek,op
projectthema’s EeneerstetypeishetSTV-Innovatiesteeds(sub-)sectoren,ofwelopmeerdereondernemingenoversectoralegrenzenheen.Zehebbenvernieuwingennieuwevormenvaninzetvanarbeid.Deprojectenhebbensteedsbetrekkingopzoekenvanondernemingennaarevenwichttussentechnologischeinnovatie,organisatorischesluitenaanbijconcreteproblemenofvragenvansocialepartnersrondheteenparitairkarakter.&Arbeidvoertgrossomodotweetypesvanonderzoekenuit.
valo riseren DezoeksresultatenOpjaarbasiswordenwoordigers,dan120maalingezetinvormingsinitiatievenvoormanagementkringen,syndicalevertegenBrochuresenSTV-Berichten)endevormingsactiviteiten.HetSTV-teamwordtjaarlijksmeerdewerkersendevormingsverantwoordelijkecoördinerenhetpublicatiebeleid(o.a.deSTV-vanderesultaten,hetbruikbaarmakenervannaarallesocialepartners.Devierstafmeparitairsamengesteldedoelgroepenenz.4à5seminariesofstudiedagengeorganiseerd,waaropmendeondervoorstelt.informatieinhet kan na afspraak geconsulteerd
STV-Documentatiecentrum
Eentweedetypeprojectenisgebaseerdopcontinubaanbeleidindesocial-profitenindeprivatesector;kwaliteitszorgindegrafischesector;volploegensystemenindeindustrie.
representatievesurveys
NaasthetuitvoerenvanonderzoekinvesteertSTV-Innovatie&Arbeidveelenergieinhetscholen.drukindeConfectie-industrie,indeWasserijsectoreninKMO’s;StressbijdocenteninHogeorganisatie&arbeidbijdezakelijkeenintellectueledienstverlenendeondernemingen;werk(tweede,aangepasteenuitgebreideversievanhetonderzoekuit1998);sectoralescreeningvansurveysuitgevoerdofgepland:screeningvanorganisatieveranderingindeVlaamseeconomiebrengenrondorganisatievernieuwingeninzetvanarbeid.Opditogenblikwordenvolgendeenwilgrotetrendsinkaart
personenbrochures),eenvoorstellingvanalleactiviteiten&recentgeplandeinitiatievenenvancontact-Resultatenvanvroegereprojecten,devolledigepublicatielijst(meerdan150rapportenen50worden.vindtmenterugopdewebsite:http://www.serv.be/stv/
hoofdstukIII.1–48
hoofdstukIII.1–49
Hoofdstuk–III.2 Wetenschappelijk onderzoek op initiatief van de vorser hoofdstukIII.2 dingen.delenopdezebasisallocatiezijnbestemdvoorhetUNESCOTrustfondseninternationalezen35.40,omdat–nadepilootfasein2001–ditinitiatiefnuvastevormkrijgt.Deresterendemidking.DemiddelenvoordeUnitedUniversity(UNU)werdenovergeheveldnaarBP71.2BAteitenwordenverdergeresponsabiliseerd,ookinzakebilateralewetenschappelijkesamenwerringskanalenendeverminderingvandeadministratieveoverheadenregelgeving.DeuniversiOnderzoeksfonds(BP33.2BA44.92).Ditpastinhetkadervandeafbouwvankleinefinanciekingwordenin2002–metbehoudvanhunbestemming–overgeheveldnaarhetBijzonderDemiddelenvoorhetprogrammaBilateraleWetenschappelijkeenTechnologischeSamenwerOpBA3.Hetopzettenvanspecifiekesamenwerkingsinitiatievenmetenkelebelangrijkemultilaterale2.HetuitbouwenvandebibliothekenvandeVlaamseuniversiteiten,hogescholenenweten1.HetversterkenvandefinancieringvanfundamenteelonderzoekviahetFondsvoorWetenlingen:Omdezestrategischedoelstellingenterealiseren,volgtmendevolgendeoperationeledoelstel3.VersterkingvandewetenschappelijkesamenwerkingvanVlaanderenmetmultilateraleor-2.Decollectieveelektronischeinfrastructuurvandeuniversiteiten,hogescholenenonder-1.HetHetDemaatregelenop,omdatdebudgettenofweldienenvoorfundamenteelonderzoekofwelvoorbegeleidendeOnderzoek-Vlaanderen(FWO-Vlaanderen).Daarnaaststaanernogenkeleuitgavenpostenteel,grensverleggendonderzoek.HetbetreftinessentiehetFondsvoorWetenschappelijkProgramma71.2omvatkredietenvoordefinancieringenondersteuningvanhetfundamendiedatsoortonderzoekversterken.uitgavenwerdenbegrootop88,7mln.EUR.programmaheeftvolgendestrategischedoelstellingen:versterkenvanhetgrensverleggendonderzoekopinitiatiefvandevorser.zoeksinstellingenversterken.ganisaties.schappelijkOnderzoek-Vlaanderen(opbasisvaninteruniversitairecompetitie).schappelijkeinstellingentotelektronischedocumentatiecentra.organisaties.12.24–UitgaveninhetkadervandeinternationalewetenschappelijkesamenwerkingdezeBAisvoor2002eenkredietvan3,093mln.EURvoorzien. hoofdstukIII.2–51
Nederlands-VlaamsprogrammaZeewetenschappelijkOnderzoek estuarium.(VLANEZO)weerhieldvierprojecten,inhoofdzaakgerichtopprocesstudiesinhetSchelde-opgerichteVlaams-NederlandsComitévoorKustgebondenZeewetenschappelijkOnderzoekookeenVlaamseinbrengvan0,99mln.EUR(programma71.1,BA12.24).Hetdaartoeovereenperiodevanvijfjaar.HiervoorisernaastdeNederlandsebijdragevan1,82mln.EURgerichtophetgemeenschappelijkuitvoerenvankustgebondenzeewetenschappelijkonderzoeklijkonderzoeksprogrammatussenNWO-NederlandenFWO-Vlaanderen,meerspecifiekInhetkadervandeVlaams-NederlandsewetenschappelijkesamenwerkingstarteengezamenDitonderzoekstartin2002.
hoofdstukIII.2–52
voorDeregeringbeoogtookdeversterkingvandeVlaamseinbrengininternationaleorganisatiesdenprogramma’sstimuleren,waarbijdeuniversiteitendeinvullingvoordebestemmingvandegelmingvandemiddelen.DeoverheidwilimmersdedeelnameaanmultilateralesamenwerkingsaanhetEU-KaderprogrammaalgeïntegreerdinhetBOF,evenwelmetbehoudvandebestemBijdebegrotingscontrole2000werdendemiddelenvoordeelnamevanVlaamseonderzoekersechterautonoombepalen.tertiaironderwijsenonderzoek,viadevolgendeinitiatieven. UNESCO
indoorVlaanderenondersteundeprioritaireprogramma’s.Ditmoetoplangetermijndeinteinmultilateraleorganisatiestebevorderen,ondermeerdoordetacheringvanVlaamseexpertenVlaanderenzalallemogelijkhedenbenuttenomhetverderinkaderenvandeVlaamseexpertisevanAangeziendezeovereenkomstloopttot2003,zalbegin2002gestartwordenmetdeevaluatieUNESCOvanVlaamseonderzoekersaanhetONDINAFRICA-IIproject.DaarmeerealiseertdeIndeloopvan2000beslistedeVlaamseregeringomditbudgettegebruikenvoordedeelnameomVlaamsebegroting.Hetakkoordlooptovervijfjaar(1999-2003).DemiddelenkunnendienenHetVlaamsUNESCO-TrustfondswordtgefinancierddooreenjaarlijksebijdrageuitdemetvoordeoprichtingvaneenTrustfondsterbevorderingvandewetenschappelijkeactiviteitenEind1999werddeovereenkomsttussendeUNESCOendeVlaamseregeringondertekendgehoord.DoorhetvoerenvaneenactievepolitiekwordtVlaandereninditinternationaleforumbeterUNESCO-landen.UNESCO-activiteitenteondersteunenwaarbijVlaamseexpertisewordtingezet.eenaantalbelangrijkedoelstellingenvandeAfrikaanselanden:•Ondersteunenvandeontwikkelingenhetoperationaliserenvannationaleoceanografischedata-eninformatiecentraenhunnetwerkinAfrika;•Voorzienintrainingsmogelijkhedenvooroceanografischdata-eninformatiebeheer;•Ondersteunenvanontwikkelingenonderhoudvannationale,regionaleenpan-Afrikaanseoceanografischemeta-data,informatie-enanderegegevensdatabanken;•Ondersteunenvandeontwikkelingendedisseminatievandata-eninformatieproductendietegemoetkomenaandebehoeftevanverschillendegebruikersgroepen,doorhetinschakelenvandenationaleenregionale(supranationale)netwerken.ditinitiatief,omteonderzoekenofhetdientverlengdofbijgestuurdteworden.gratievanVlamingenindeUNESCO-kadersbevorderen,watinherenteenbetereimpactopdewerkzaamhedenvandeUNESCOgeeft.DaarbijmoetmenstrevennaareenafstemmingvandeactiviteitenvandeadministratieWetenschapenInnovatie,deadministratieBuitenlandsbeleid,hetdepartementOnderwijs,deVVOBendeVLIR.
BA 32.42 – Subsidie aan de Born-Bunge Stichting in onbepaaldeduurnaarhetuniversitaireZ.A.P.-personeelskader.Momenteelwordtdelopende2000–inhetkadervandeoverhevelingvandeFWO-mandaathoudersmeteencontractvanmethetFWOeenbeheersovereenkomstaf(1997-2001),dieeeneerstemaalwerdaangepastinzoekherverdeeltopbasisvaninteruniversitairecompetitie.DeVlaamseGemeenschapslootHetFWO-VlaanderenishétkanaaldatmiddelenvoorfundamenteelwetenschappelijkonderBAhalvebareziekten,terrorisme...Transdisciplinaironderzoekenregionaleintegratiestudieszijndergeconfronteerdmetproblemendiedeindividuelelandenvéroverstijgen:pollutie,overdraagnomieenwordenalseconomischeactorensteedsbelangrijker.Daarnaastwordtdewereldnuliestimmerseendeelvanzijnrelevantie.Regio’senstedelijkegebiedeneisensteedsmeerautointernationaleuniversiteit.Ookhetonderwerpisaantrekkelijk:de19de-eeuwsenatiestaatverHiermeetreedtVlaanderentoetothetselectgezelschapvanlandenmeteenvestigingvandezemetvanzo’ninitiatiefinVlaanderenbijzonderopportuun,geziendebestuurlijkeervaringinBelgiëVlaamseuniversiteitendoenonderzoekronddezeonderwerpen.Bovendienishetbinnenhalenzetten.HetEuropacollegeiseeninstellingmettalvanmogelijkhedenopdatvlak–enookinternationaalonderzoeks-entrainingsprogrammaronddezeproblematiekinBruggeopteNaeenkritischeanalysevandezepilootstudie,beslotendeUNUendeVlaamseregeringhetonaleonderzoeks-entrainingsprogrammaopterichtenronddeproblematiekvanvergelijkenderegi-In2000wasereenpilootstudieoverdemogelijkheidominVlaandereneeninternationaallidstaten,ma’sinCaracas,OntarioenAmman.DefinancieringgebeurtdoorvrijwilligebijdragenvanuitcentrateMaastricht,Helsinki,Macau,AccraenLusakaengeassocieerdeuniversiteitsprogram-Raad.HethoofdkwartierenhetrectoraatzijngevestigdinTokio.DaarnaastzijnerdeUNU-noomorgaanvandeV.N.-AlgemeneVergaderingenwordtbeheerddooreenUniversitairetenvandedoelstellingenvoorvredeenvooruitgangvandeVerenigdeNaties.Hetiseenauto-DeUNUiseeninternationaleacademischeorganisatiedieeenuniekerolspeeltinhetpromo-overeenkomstresultatenen–napositievebeoordeling–overdemodaliteitenvooreenverlengingvandeIn2002zalmenmetdeacademischeoverheidvandeUNUoverleggenoverdereedsbereikteschap,endebijhorendeovereenkomst(looptijd2001-2002),afgeslotentussendeVlaamseGemeenoverdebestedingvandemiddelen,zijningebouwdinhet“MemorandumofUnderstanding”ren,wordendemiddelenaanzienlijkverhoogd.Demodaliteiteninzakekwaliteitsbewakingenonderzoeksprogrammavoorregionaleintegratiestudiesopgestart.OmditteoperationaliseDeUNU(UnitedNationsUniversity)heeftaanhetEuropacollegeteBruggeeenopleidings-12.24,DesubsidieopdezenieuweBAbedraagt0,966mln.EUR.DemiddelenzijnafkomstigvanBAgrammaBA35.40–SubsidieaandeUnitedNationsUniversity(UNU)inhetkadervanhetprologietingskostendievoortvloeienuitonderzoekbinnenhunactieterrein:dedomeinenneuropathoDezesubsidievan0,150mln.EURwordtaangewendvoorpersoneels-,werkings-enuitrusAntwerpenenneurochemie.RegionaleIntegratiestudiesvanditzelfdeprogramma71.2(ziehoger).UNUenhetEuropacollege.endeverdereuitbouwervan.niet-gouvernementeleinstantiesendeprivé-sector.integratiestudiesvandeUNU.defederaliseringineencontextvanEuropeseintegratie.onmisbaarvoorhetbeleid.41.03–SubsidieaanhetFWO-Vlaanderen hoofdstukIII.2–53
hoofdstukIII.2–54
instellingenzelfprogressiefinstaanvoorhetvormenvanconsortiavoordeaankoopvandeversiteiten,hogescholenenonderzoeksinstellingen.2002wordteenovergangsjaarwaarbijdeomdezemiddelenendebijhorenderechtenenplichtenvanaf2003overtedragenaandeuniDitinitiatiefisnuopkruissnelheid.DeVlaamseregeringnamdanookdeprincipiëlebeslissingmen.aankoopvandebestandenviadeze“consortium-formule”dooreengrootaantalinstellingensarecentstewetenschappelijkeinformatie.BovendienbekomtmenbelangrijkereductiesbijdetechnologielaatimmerstoedatelkeonderzoekervanafzijnbureautoegangheefttotdeAlleinstellingenhebbendevoordelenontdektvanditinitiatief.Demodernecommunicatieschappelijkeaal,o.m.inhetlichtvandeuitbouwvaneenkrachtigEuropeestransmissienetwerkvoorwetenVlaamseactorenopwereldwijdeelektronischenetwerkenvoordocumentatieleveringiscrucitenalsbibliografischebestandeninelektronischevormaangekocht.Deaansluitingvandeelektronischeinformatiecentra.Metdezemiddelenwordenzowelwetenschappelijketijdschrifzoeksinstellingen(IMECenVITO)omheninstaattestellendebibliothekenomtevormentotDeVlaamseoverheidverstrektmiddelenaandeVlaamseuniversiteiten,hogescholenenonderOpwijstronischeuitrustingvoordeuitbouwvandebibliothekenvandeinstellingenvantertiaironderBA74.02–Aankoopvanprimaireensecundaireelektronischebestandenenvanandereelekschappen.De0,372mln.EURopdezeBAdienenvoordefinancieringvandoctoraatsbeurzen.iserhettoekennenenbeherenvanbeurzenvoordoctoraatsstudiesindemanagementweten-mententotdeverbeteringvandemanagementpraktijkindepubliekeenprivé-sector.Totslotserenencoördinerenvanresearchdiekanbijdragentotdeontwikkelingenkennisvanmanage-sterkingvanhetmanagementonderwijsenditouniversitaironderzoek.Verderookhetorgani-wetenschappelijkeenaanverwanteactiviteitendiekunnenbijdragentotdeontwikkelingenver-kingbevorderenvanprofessorenenonderzoekersindezediscipline.Doeliso.a.steunaanalleHetInteruniversitairCollegevoorManagementwetenschappenwildevormingenvervolma-BAIntie.vlaanderen.be/speurgids/).ofdeSpeurgidsWTI2001nalezen(aantevragenofteraadplegenviainternet:www.innovaren,kanmenhetFWO-Document“Bestedingsanalyse1991-2000"raadplegen(www.fwo.be),OmeenbeterinzichtteverkrijgenoverdebestedingvandemiddelenvanhetFWO-VlaandemengesteldDeselectievandeingediendevoorstellengebeurtdoordeWetenschappelijkeCommissies,sa4.het3.bevorderenvanwetenschappelijkecontactenensamenwerking(nationaaleninternationaal)2.steun1.steunDitwetenschapsgebieden.HetFWO-Vlaanderenrichtzichopdefinancieringvanhetgrensverleggendonderzoekinalleten.beheersovereenkomstgeëvalueerdenvooreind2001wordteentweede(2002-2006)afgeslodoelwordtdoorhetFWO-Vlaanderennagestreefddoor:aanindividueleonderzoekersaaneminenteonderzoeksgroepen,indevormvanprojectfinancieringuitreikenvanwetenschappelijkeprijzenuitbinnen-enbuitenlandsedeskundigen.2002bedraagtdesubsidieaanhetFWO-Vlaanderen82,036mln.EUR.41.04–SubsidieaanhetInteruniversitairCollegevoorManagementwetenschappenenvanIMECenVITO.dezeBAstaat2,083mln.EURingeschreven.entechnologischecommunicatie.
delendeuniversiteiten.HetisdanooklogischdezemidzonderOnderzoeksfondsendebasisfinancieringvanwerkings-eninvesteringstoelagenvormendeBijenviaeenintra-universitaireselectie.Samenmetdeleggendonderzoekopinitiatiefvandeonderzoekervanhunbestemming–definancieringvangrensvernaarBP33.2BA44.92.Ditgebeurtmetbehoudsen,ingeschrevenopdezeBA,werdenovergedragenDemiddelenvoordeBijzondereOnderzoeksfond168)fondsaandeuniversiteiten(decreet12.06.1991,art.BA41.01–SubsidieaanhetBijzonderOnderzoeksvooronderzoeksinstellingen,momenteeleenvoorstelVLIRenVLHORAwerkenhier,inoverlegmetdegewenstebibliografischebestandenentijdschriften.uit.werdovergeheveldnaarprogramma33.2samentebrengeninéénprogramma.
hoofdstukIII.2–55
hoofdstukIII.3–57
Hoofdstuk–III.3 Wetenschappelijk onderzoek met economische finaliteit hoofdstukIII.3
Degoedgekeurd.Inafwachtinghiervan,werdnajaar2001eenadhocsubsidiebesluitdoordeVlaamseregering2002menteren,wateenkrachtigerbasisaandezefinancieringgeeft.Hetreglementairbesluitzalinzodraditoperationeelis,kanmenookhetuitvoeringsbesluitvanhetinnovatiedecreetimpleuniversiteiten.Momenteelwerktmenaaneenmethodeomditpotentieeltekwantificeren.Vanhetvoorzienereglementairbesluit,zalgekoppeldwordenaanhetonderzoekspotentieelvandekensietsmeerdan1,240mln.EURwordttoegekend.DestructurelefinancieringopbasisvanTotnutoewordendeinterfacedienstengefinancierdviaeenjaarlijksadhocbesluit,waarbijtelkomennologischekennisbetertevaloriseren.WaarmogelijkmoetditinVlaanderenzelftotstanddebedoelingdeuniversiteitendaadwerkelijkaantezettenomhunwetenschappelijkeentechding,dateenpermanenteondersteuningmoetregelenvoordesubsidiëringervan.Hierbijishetverlengdevanhetinnovatiedecreetvan18mei1999iseenfinancieringsbesluitinvoorbereiDezeinterfacedienstenstimulerendeinteractietussenonderzoeksgroepenenbedrijven.InhetinterfaceactiviteitenOpdeBA40.05iseenkredietvoorzienvan1,307mln.EURvoordeondersteuningvandeBAVoorheid.benuttingvandepubliekekennisinfrastructuurtenbehoevevaninnovatieennieuwebedrijvig-eenbepaaldetechnologischebasis.DaarbijiseenbelangrijkaandachtspuntookeenbeteremulerenvanhettechnologischonderzoekindebedrijvenenhetgroeperenvanbedrijvenrondnologischinnovatiefvermogenvanhetVlaamsebedrijfsleven.Menstreeftditnadoorhetstiomvatdemiddelengerichtopdeversterking(zowelopkortealsoplangetermijn)vanhettechHetbegrotingsprogramma71.3“Wetenschappelijkonderzoekmeteconomischefinaliteit”,2002zijndeuitgavenopprogramma71.3begrootop140,244mln.EUR.40.05–Subsidieaanuniversitaireinterfacedienstenvandeuniversiteiten.entenbatevandeVlaamseeconomieenmaatschappij.operationeelzijn–metingangvanhetacademiejaar2002-2003.Dekrachtlijnenendoelstellingenzijnidentiekaandieuithetinnovatiedecreet:•demaximalevalorisatievandeindeuniversiteitenaanwezigekennisenexpertise,tenbehoevevandeVlaamseeconomie;•stimulerenvaneenuniversitairecultuur,waarbijexcellentieinonderwijsenonderzoek(waarnuttigenmogelijk)gekoppeldwordtaaninnovatiefondernemerschap.volgendeactiviteitenzulleninaanmerkingkomenvoorondersteuning:
• beoordelingvandesamenwerkingtussenuniversiteitenenbedrijven,metbijzondereaandachtvoorVlaamseKMO’s; • bevordering van economische valorisatie van het onderzoek; • bevordering van de oprichting van spin-off vantechnologischeinnovatieopinitiatiefvandeVlaamseregering(BA99.11);VastleggingsBA’s99.11en99.12–VastleggingsmachtigingIWT-Vlaanderenterondersteuningvanactiesnetwerkcoördinerenderol,dievooraltotuitingmoetkomenindeorganisatieenondersteuningvaneenHetIWT,datinstaatvoordeopvolgingenbegeleidingvandezemaatregel,vervultookeenbedrijven.vaninterfacediensten.machtigingIWT-Vlaanderenvoorprojectenopinitiatiefvandebedrijveneninnovatiesamenwerkingsverbanden(BA99.12).OmdedoelstellingvanhetInnovatiedecreetendebeleidsnota“Wetenschaps-enTechnologiebeleid2000-2004”verderwaartemaken,werdt.o.v.2001eenbeleidsuitbreidingvoorzienvan14,454mln.EUR,zijndeongeveer10%vanhettotalebudgetinhetProgramma71.3.DezebijkomendemiddelendienenvoornamelijkterversterkingvanbestaandeinitiatievenenvooreenreeksnieuweprojecteninzakeVlaamseexcellentiepolen.Centraalstaathierbijdeimplementatievanhetinnovatiedecreetvan18mei1999.Ditbetreftzoweldeinvullingvandriespecifiekeuitvoeringsbesluitenterfinancieringvaninnovatie,alsdeorganisatievandesteunverleningviahetIWT.Deregeringkeurdereedsdeontwerpengoedaangaandedesubsidieregelingvoorprojectenvooronderzoekenontwikkelinginbedrijven(O&O-besluit).Ditbesluitisondertussenvankracht.OokvoordeprojectenvanVlaamseinnovatiesamenwerkingsverbanden(hetVIS-besluit)isdeadministratievewegzogoedalsvolledigafgewerktenookditbesluittreedtduskortelingsinvoege.Anderzijdsiserreedseenbelangrijkestapgezetindevereenvoudigingvandefinancierings-structuur.DitgebeurdedoordeopheffingvanhetFondsterbevorderingvanhetIndustrieelWetenschappelijkOnderzoekinVlaanderen(FIOV-fonds)–totdaninfinancieelbeheerbijdeAdministratieEconomie.Dieopheffingwaseveneensvoorzieninhetinnovatiedecreetengebeurden.a.v.degoedkeuringvandeaangepastebegroting2000.Alleuitstaanderechtenenplichtenvanhetfonds,inclusiefhetbeheerervan,werdenaanhetIWTovergedragen.Daardoorisookdeeenheidhersteldvandedossierbehandelingvoorsteunactiestenbatevantechnologischeinnovatie.DebestaandevastleggingsmachtigingenenordonnanceringskredietenvoorIWTenFIOVwerdenomgezetintweebudgetlijnen,resp.voor“Projectenopinitiatiefvandebedrijveneninnovatiesamenwerkingsverbanden”envoor“ActiesvantechnologischeinnovatieopinitiatiefvandeVlaamseregering”.Detotalesteunvolumesopdezekredietlijnenevoluerenalsvolgt:Inmln.EUR1999nabudgetcontrole2000beschikbaarkrediet2001beschikbaarkrediet2002goedgekeurdkredietVastleggings-machtiging101,368107,211115,575129,450BA99.11voorziet41,890mln.EURaanvastleggingsmiddelenvooractiesvantechnologischeinnovatie,gefinancierdopinitiatiefvandeVlaamseregering.Debeleidsnota“Wetenschaps-enTechnologiebeleid2000-2004”kondigtaandatwerkwordtgemaaktvandeverdereuitbouwvantechnologischeexcellentiepolenbinnenVlaanderen.Menzalmetnamedevoorwaardenscheppenvoormeersamenwerkingtussenkenniscentraenbedrijvenentussenbedrijvenonderling. hoofdstukIII.3–58
hoofdstukIII.3–59
versiteitenenbinnenVITObouwdenhiermeeveelknowhowinzaketeledetectieop.ThansaanBelgischeuniversiteitenenonderzoekscentra.OnderzoeksteamsbinnendeVlaamseunischefederaleoverheideenomvangrijkonderzoeksprogrammainzaketeledetectie,uitgevoerdBelgiëheeftindezesectoreenbelangrijketraditie.Meerdan10jaarlangfinancierdedeBelgimeerSatellietenbeelden,waarvandemeestgekendedemeteorologischebeeldenzijn,vindensteedskereconomischesector.Eenspecifiekeroldaarinwordtgespeelddoordebeeldverwerking.Hetgebruikvangegevensdiedoorsatellietenwordenopgevangen,vormteensteedsbelangrijtoepassing.
EUR).Eind2001werdeeneerstestudieopdrachtdoordeVlaamseregeringgoedgekeurd(500.000coherentErzalgetrachtwordendeverschillendeinitiatieveninlijntebrengenentebundelenineencapaciteittransportsector,maarookdeonderzoekswereld)kwamenernuvoorstellenomdeinnovatievedoendesterkteblijven.Vanuitdeverschillendegeledingenvandesector(havenbedrijven,eendoorgedreveninnovatiepolitiekslagenbedrijvenerinomopdeinternationalemarktvolDezelfderegelalsvoorheeldeVlaamseeconomiegeldtdanookvoordelogistiek:slechtsdoorNochtansblijktookhierinnovatieevennoodzakelijkalsinandereeconomischesectoren.sectorinnovatie.Erwasweldeerkenningvandeclustervoortelematicainhetwegverkeer,endoordeHetvaltechteropdatdesectorgrotendeelsafwezigbleefquaoverheidsondersteuningvoorsectorHoeweldedefinitievandesector“logistiek”nieteenduidigis,valtnietteontkennendatdezevoordeVlaamseeconomieeenbelangrijketoegevoegdewaardecreëert.werden(maarpassindsvorigjaar)enkeleprojecteningediendbijhetIWT.vandelogistiekesectoroptedrijven.geheel.In2002komtopbasishiervaneenruimerprojecttotstand.
Enkele initiatieven worden hieronder nader beslistbepaaldetechnologischeprobleemstellingenuiteraardvanuitdeaangereikteoplossingen,Hetkanhierookgaanomkleinereinitiatieven,meergerichtnaareennichemarkt.Vanuiteenversterktheid.Hetversterkenvandeeigentechnologischeontwikkelingscapaciteitvandezeindustrie,Vlaamseregeringafrondt),isFlanders’DrivevoordetoeleveranciersvandeautomobielnijverEenvoorbeeldhiervan(datdevorigeregeringreedsopdesporenzetteendatdehuidigeken.dustrieenonderzoekswereldeenvooraanstaanderolkunnenspelenomoplossingenaantereiescherpt,vertrektvanuitbepaaldetechnologischeprobleemstellingen,waarvoordeVlaamseinHetbeleid,waartoedevorigeregeringdeaanzetgaf,maardatnunogverderwordtaangHetvoorderegeringnietlangereenprioritaireondersteuningsvormvanditbeleidsluikvormen.ondersteunenvaninnovatie.Dezelfdebeleidsnotastelttrouwensdatdeimpulsprogramma’sDeinnovatievewaardevandeactiesligto.m.inhetfeitdathetnietlangergaatomhetsectoraaltoegelicht.behorentotdesectorwordtdanaltezeerhetselectiecriterium.meteenookdeconcurrentiepositieervanopdewereldmarkt.deregeringomdergelijkeprojectenaldannietteondersteunen. a)nieuw initiatief inzake logistiek
b)een initiatief ter ondersteuning van toepassingen inzake teledetectie
OpdoorAlslaatsteelementonderzochtmenookdeimpactvandenieuweregelsdieopgelegdwordenhetluchtvaartandersdandezevoorderuimtevaart.OokditkwamooktotuitingindestudievanderenwatandersligtdaninderestvanEuropa)zijndewetmatighedenvandemarktvoorrenzijnzeerverschillend.Hoewelhetvaakomdezelfdebedrijvengaat(zijhetdatditinVlaanMendientookeenonderscheidtemakentussendelucht-enderuimtevaartsector.Beidesectoinzakezocht.DaarnaasttrachttemenookeenoverzichttegevenvanwatandereEuropeselandendoenderbarevoorschottenvoorNRC’sbleefdaarbijhetuitgangspunt–maarookditwerdondernaardemeestoptimalevormvanoverheidstussenkomst.Hetklassiekeschemavanterugvorgewijzigdt.o.v.devoorgaandeprogramma’s.DecomplexiteitvloeitvoortuitdezoektochtDezestudiewerdveelomvattend,nietenkelomdatdeproblematiekcomplexis,maarookisIWTondersteuningvandeNRC’sindelucht-enruimtevaartsector.DezeopdrachtgingnaarhetHettweedeinitiatiefwashetstartenvaneenmeerglobalestudienaardewenselijkheidvannationaalloopkostendiedeluchtvaartsectormoetdragenvooraleertekunnendeelnemenaaneeninter-eeneigenVlaamsesteunaandenon-recurringcosts(NRC-kosten)gegeven.Ditzijndeaan-VoordedeelnamevanVlaamsebedrijvenaanhetprogrammaA340-500/600werdeind2000ruimtevaartbeleid.In2000gafdeVlaamseregeringeenaanzettothetuitwerkenvaneeneigenVlaamslucht-enmaken.beperkttotdeinternationaleprogramma’s–diewelhetovergrotedeelvandeactiviteitenuit-totdebevoegdhedenvandeGewestenbehoort.DefederalebevoegdheidinzakeruimtevaartisTochheefthetVlaamseGewestdenodigebevoegdheden.Luchtvaartiseensectordievolledigscheinnovatieonderstreepten,warenerterondersteuninginVlaanderennoggeeninitiatieven.HoeweldevorigeregeringengeregeldhetbelangvandezesectorenalsmotorvoortechnologiErwarendaartoetweeconcreteacties.luchtvaartprogramma.datzijneindrapportinoktober2000heeftafgerond.eendergelijkesteun.IWT.deWTO(WorldTradeOrganisation).basisvandezevoorbereidendeanalyseswordenverschillendeinitiatievenvoorzien:
regeringcommerciëlemarkt.Inhetnajaarvan2001werdhetinitiatiefgoedgekeurddoordeVlaamseUiteenanalyseblijktechterdatdeuniversiteitennognietklaarzijnomeenroltespelenopdezeinsectorenalsruimtelijkeordening,landbouwenmilieubeheereenbelangrijkerolkanspelen.vanéénmeterterbeschikking.HethoeftgeenbetoogdathetgebruikdaarvanvoorhetbeleidSindsdezomervan1999zijnernuopdegewonecommerciëlemarktbeeldenmeteenresolutieDetechnologischeinnovatiestaatookhiernietstilennieuwemogelijkhedendienenzichaan.basisandersvollediguitelkaartevallen.Ditzoueentegrootverlieszijnvoordewetenschappelijkezen.Debetrokkenonderzoeksteamsaanonzeuniversiteitenenonderzoeksinstellingendreigendezekennisnietverlorentelatengaan,maarzelfsverderuittebouwen,lijktdaaromaangeweblijktechterdatervoorditonderzoeknietlangervoldoendemiddelenzijn.EeninitiatiefominVlaanderen.(2.726.829EUR). van de sectoren lucht- en ruimtevaart in Vlaanderen
c)initiatieven ter ondersteuning
hoofdstukIII.3–60
• Deondertekendwordenm.b.t.deontwikkelingssteun(NRC-enO&O)voordeAirbusA380.Begin2002zalhetsamenwerkingsakkoordtussendeGewestenendeFederaleoverheidfinancieringkomtvolledigtenlastevandeFederaleoverheid. • Begin2002zaltevensdoordeVlaamseregeringbeslistwordenvoorspecifiekesteunmodaliteitenvoordelucht-enruimtevaartsector(NRC-enO&O)buitenhetA380verband.Dezesteunmodaliteitenzullenzichsituerenbinnenhetkadervandeprojectsteunaanbedrijfs-O&OentenlastegenomenwordenvandebegrotingslijnPR.71.3–BA99.12. d)een nieuw KMO-programma eensamenwerkingmetdeverschillendeKMO-intermediairen.HetProgrammabeoogtminstenscommunicatiecampagnewerdvervolgensuitgewerkt,zowelvanuithetIWTzelfalsinactieveInhettweedetrimestervan2001washetProgrammaoperationeel.EenintensieveexterneHetDebeleidsnotakondigdeaandathetKMO-beleidzouvereenvoudigdworden.Deverschillendeactieprogramma’sterbevorderingvaninnovatieindeKMO’s,warenhetvoorwerpvaneenexterneevaluatie.HetisdebedoelingomhetIWTterugderoltegevenvanhet“uniekeloket”terbevorderingvaninnovatieinVlaanderen.DetoekomstigeinitiatieventerbevorderingvandeinnovatieindeKMOzullendanookdoorhetinstituutuitgewerktenuitgevoerdworden.DeexterneevaluatievanvierlopendeKMO-programma’sgebeurdein2000doorMERIT,viaeengrondigebevragingbijKMO-klanten(enniet-klanten)enbijeenreeksintermediairen.HetbetrofdeKMO-Haalbaarheidsstudies,deKMO-innovatieprojecten,hetMKB-initiatief(indeDoelstellingsgebieden,deelsmetEFRO-middelen)enhetprogrammaKMO-InnovatieVlaan-deren(KIV),elkmetspecifiekeeigenmodaliteiten.ParallelhiermeevoerdehetIWTeeneigenanalyseuitvandeverschillendeKMO-acties.Opbasisvandezebevindingenwerktehetinstituut,inopdrachtvanMinisterDirkVanMeche-len,eennieuwgestroomlijndKMO-Programmauit.DeVlaamseregeringkeurdeditgoedindecember2000.Hetprogrammaisgoedvoor19,832mln.EURvoordeperiode2001-2002.Hetprogrammaheeftdevolgendehoofddoelstellingen:•Eendoorgedrevenadministratievevereenvoudiging.•Hetstroomlijnenvandeindienings-ensteunmodaliteitenbinnenééncoherentgeheelenvolgenshet“éénloket”-principebijhetIWT.•Hetverruimenvanhetsteunbaarinnovatietraject:naasttechnologie-ontwikkelingookcreatieveinnovatievetoepassingenvanbestaandetechnologie;naasttechnologischekennisverwervingookondersteuningvandegeïntegreerdeniet-technologischekennisverwerving.Programmavoorzietinvolgendeprojecttypes:•KMO-Innovatiestudies(60%gesubsidieerdenvolgensdrietypesinfunctievandeaanmoedigingvandeexternekennisinbreng)•KMO-Innovatieprojecten(35%gesubsidieerd)verdubbelingvanhetaantalbereikteKMO’s,inrelatietotdeinnovatiesteun. e)specifieke steunmaatregelen EFRO-cofinanciering).dieookinaanmerkingkomenvoorbijstandvanwegeEuropesestructuurfondsen(zoalsbijv.deHierinzijndemiddelenbegrepentercofinancieringvanprojecten(technologieeninnovatie) hoofdstukIII.3–61
financieringsbesluit.vanonderzoeksinstelling;...)infunctievanhetoperationeelwordenvanhetnieuweO&O-In2001werdendesteunmodaliteitenherzien(10%extrasteun;80%steunbijbasisonderzoekmetEensterkeexpansievandeEUREKA-steunwerdin2002verwacht,inzonderheidinrelatiedeEUREKA-projectenmetVlaamsesteunvandoorslaggevendbelang.Onderstaandetabelgeeftgefinancierdeprogramma’s,incasuhetEuropeesO&O-Kaderprogramma,isdeelnameaaninternationalenetwerkenenconsortiaisimmersessentieel.NaastdedeelnameaanEuropeesPIDEA,EURIMUS,...).DeinschakelingvanVlaamsebedrijvenenonderzoeksinstellingeninderheidviazgn.“clusterprogramma’s”enmeerbepaaldinhetICT-domein(MEDEA,ITEA,DesteunverleningaanEUREKA-projectenkenteensterkeklimsedertmeerderejaren,inzondimensiedeprojecteninEUREKA-verband,metspecifiekesteunmodaliteitendiewegensdeEuropesedesteunaanvragenvanbedrijvenbinnenhetgeprogrammeerdonderzoek,inzonderheidvoorVlaamseondernemingen.ErgaatdaarbijbijzondereaandachtnaarKMO’s.DitomhelsttevensschillendesubsidiemodaliteitenvooronderzoeksprojectenrondtechnologischeinnovatieinHetvooropgesteldenieuweO&O-subsidiebesluitlegthetreglementairkadervastvoordever-ruimerzijndanvoorVlaamseO&O-projecten.evolutieweerinzakeVlaamsesteunverleningoverdelaatstejaren:Steuninmln.EUR199619971998199920002001JESSI/MEDEA+/ITEAAndereEUREKA9,2462,99921,2946,3461,6614,01631,0864,11514,3535,20626,6732,677TotaalEUREKA12,24527,6405,67735,20119,55929,350hetProgrammaMEDEA+.
a)steun aan technologisch onderzoek op initiatief van de bedrijven
cies,daarnaastminimaaleengelijkaardigbedragaanVlaamsemiddelen(VlaamsGewest,ProvinDeEFRO-steunverleningbedraagtmaximaal50%vandetotaleprogrammakosten,zodatlogielendeterreinen(economischeinfrastructuur,begeleidingvanKMO’s,bevorderingvantechnoDebetrokkenoperationeleprogramma’somvatteneengeheelvanmaatregelenopverschileninnovatie,verbeteringvanhetleefmilieu,...).gemeente,....,privatesector)dienttewordeningezet. f)strategisch basisonderzoek tenOpBA99.12worden87,560mln.EURaanvastleggingsmachtigingenvoorzienvoorprojec-tereedsaan(zieookHoofdstukIII.4BA12.28).HetisdebedoelingomdezeactiesenmiddelenHetprogrammaGenerischBasisonderzoekaandeuniversiteiten(GBOU)beantwoordthiermischeuniversiteiteneenbelangrijkeroltevervulleninhetstrategischbasisonderzoekmeteeneconoNaasthetfundamenteelonderzoekenhetcontractonderzoekmethetbedrijfslevenhebbendeen/ofmaatschappelijkefinaliteit.verbredenindeloopvan2002.opinitiatiefvandebedrijveneninnovatiesamenwerkingsverbanden:
hoofdstukIII.3–62
inregeerakkoordbrengtmendaarbijo.a.debijdragevanhetprojectaanduurzameontwikkelingOokwerdendecriteriaverfijndwaaropdeprojectevaluatiewordtgebaseerd.Conformhetrijkdatmenwerktaaneeneenvoudigeropstellingenverantwoordingvandeprojectbudgetten.Naasthetfeitdatbepaaldeprojectengroteresubsidiebedragenontvangen,ishetvooralbelangO&OcedureenlaatdesubsidiemodaliteitenmaximaalaansluitenbijdeEuropeseregelgevinginzakeDitnieuwefinancieringsbesluitvoorzietookeenvereenvoudigingvandeadministratieveprosubsidies.rekening.
explicieteAlsvoorbereidingopdemaniervanwerkeninhetnieuwebesluit,werddaarbijreedseenmeermiddelendebestaandeclusterswerdtotmedio2001verlengd–hiervoorwerden2,387mln.EURextratiefonderzoekendetechnologischeadviseerdienstenindecollectievecentra.DewerkingvanErkannogvermeldwordendatVlaanderenin20004,950mln.EURvastlegdevoorhetcollecdingindeeerstehelftvan2001uitgewerkt.HetspreektvoorzichdatmenvoordergelijkeuitbreiDejuistemodaliteitenvoordezeacties(totenmetdelastenboekenvoordeuitvoering)wordentor,leringkunnenzowelactiesgefinancierdwordendiezichtoespitstenopééntechnologieofsec-wordenuitgebouwdrondtechnologischadvieseninnovatiestimulering.Voorinnovatiestimu-tenisrondtechnologieëndievaakinterdisciplinairensectoroverschrijdendzijn.Netwerkentiestimulering.Dezeaanpakspeeltinophetfeitdatdesterksteeconomischegroeiteverwach-opkunnenmaken.Hetzelfdegeldtvoordetechnologischeadviesverleningenvoordeinnova-zoek,maardatookgroeperingenvanbedrijvenrondspecifieketechnologieëndaaraanspraakDitkaninhoudendatnietenkeldeklassiekesectorenmiddelenkrijgenvoorcollectiefonder-nen,peldaanactiesenactiviteiten,waarbijeenbredegroepvaninstantieseenaanvraagkanindievandefinancieringtotwelbepaaldeinstellingen.Indetoekomstwordtdegeldstroomgekopvandienstverstrekkersaaninnoverendebedrijven.MenstaptdaarbijookafvandebeperkingDitnieuwebesluitheeftalsambitieusdoelommeerafstemmingtebrengeninhetlandschapadviseerdiensten.clusters,financieringvanprojectenvoorcollectiefonderzoekendesteunaantechnologischeeenkadertervervangingvanallerleibestaandeinitiatieven,zoalsdeadhocsubsidiëringvanHetreglementairbesluitvoorsteunaanVlaamseInnovatieSamenwerkingsverbandenvormtvoorzoverzeeenrepresentatievegroepvanbedrijvenvertegenwoordigen.alseerderhorizontaleensubregionaleprojecten.meermiddelenmoetvoorzien.toegekend,inafwachtingvanhetinvoegetredenvanhetnieuwebesluit.prestatiegebondenfinancieringingevoerd.
b)de Vlaamse Innovatie Samenwerkingsverbanden (VIS)
c)het Vlaams Innovatie Samenwerkingsbesluit (het VIS-besluit) lasteDeprojectenvantechnologischedienstverleningenvancollectiefonderzoekzullenin2002tenlering.ophetBP71.3-BA99.11t.b.v.deprojectenvanthematischeensubregionaleinnovatiestimuEind2001beslistedeVlaamseregeringineenbudgettairevastleggingvan19.831.482EURRaadBegin2002zalhetreglementairbesluitdefinitiefwordengoedgekeurd,nahetadviesvandevanState.komenvandebegrotingBP71.3-BA99.12. hoofdstukIII.3–63
hoeften.komstigaangepast,i.f.v.denodenenpersoneelsbeInnovatiedecreet,wordendemiddelenovereenInstituut.Bijverderetaakuitbreidingenvanwegehetvandehuidigeopdrachtenendemissievanhetnodigebeleidscontinuïteitteverzekeren,opbasisDedotatieomvatdenoodzakelijkemiddelenomdegeschrevenOpBA41.03tenslotteis9,487mln.EURinwordenGlobaalzalmeerdan12.394.676EUR/jaarbesteedBAenzaltenlastekomenvandebegrotingBP71.3-innovatiestimuleringisreedsmedio2002voorzienEentweedeoproepvoorprojectenvanthematische99.11.aandeVIS-projecten.voordewerkingvanhetIWT.
hoofdstukIII.3–64
Strategisch en beleidsgericht onderzoek hoofdstukIII.4
Hoofdstuk–III.4
schappelijkestartgekoppeldaanintensieveinteractiemeteenzobreedmogelijkegroepeconomisch/maatlangeretermijn.MethetoogopeenmaximalekennisoverdrachtisditreedsvanbijdeprojectnologischbasisonderzoekuittevoerenmeteeneconomischeofmaatschappelijkefinaliteitopDittypevanonderzoekheeftdanooktotdoelbaanbrekendgenerischwetenschappelijk-techwereldvanpositievewederzijdsebeïnvloedingtotstandtebrengentussendeacademischeonderzoeksDebasisrationalevanhetprogrammabestaaterineenbrugfunctieterealiseren–enomvormenvoud,indienenrondvoorafgeselecteerdethema’s.Tenslottewerdgestreefdnaareenmaximaleeenstaptvandevroegereaanpak,waarbijmenmaatschappelijkgerichtevoorstellenenkelkonënteerdetechnologieprojecteninéénzelfdeprojectvormaanbodkomen.Erwerdhierbijafgeversiteiten”(GBOU).Dezehervorminghoudtindatmaatschappelijkeneconomischgeoriringwerdenbepaald,ontstondhetnieuweprogramma“GenerischBasisonderzoekaandeUnivoorWelzijnenWelvaart”(STWW),waarvandemodaliteitendoordevorigeVlaamseregeUitdehervormingvanhetinmiddelsafgewerkteprogramma“StrategischeTechnologieënBA4.Ontwikkeling3.Uitbouw2.Verder1.VerderversterkenvanhetVlaamstechnologischpotentieelindeVlaamseonderzoeksinstel-Om2.Versterken1.VersterkenvanhettechnologischbasisonderzoekdatkennisgenereerttendienstevanhetHetDelingenonderzoekingeschreven.HetbetreftdusbudgettenvoorinitiatievendieinnovatieveontwikkeInditbegrotingsprogrammastaankredietenvoorstrategischbasisonderzoekofbeleidsrelevantinindustrieofmaatschappijondersteunen.uitgavenhiervoorwerdenbegrootop134,313mln.EUR.begrotingsprogrammavoertdevolgendestrategischedoelstellingen:bedrijfsleven,denon-profitsectorendeoverheidvanhetbeleidsvoorbereidendonderzoekditterealiseren,steltmendevolgendeoperationeledoelstellingenvoorop:lingenuitbouwenvanhetbasisonderzoekaandeuniversiteitenvandehogescholenalsvolwaardigepartnersininnovatievaneennieuwkadervoorhetbeleidsvoorbereidendonderzoek12.28–GenerischBasisonderzoekaandeUniversiteitenduidelijkheidenflexibiliteitvoordebasismodaliteiten.eneconomisch/maatschappelijkeactorenbuitenhetacademischmilieu.actoreninVlaanderen.Ditgebeurtviadezogenaamdegebruikerscommissies.
hoofdstukIII.4–65
hoofdstukIII.4–66
ESA.samenwerkingbinnenEuropesekaderprogramma’sencontractonderzoekinopdrachtvanzoek.Hetgaatmetnameombilateralecontractenmetinternationalebedrijven,multilateraleDevolgendetabelillustreertdeevolutievandeinternationaleinkomstenvoorcontractonder(*)regering.internationalecontractinkomsten–gevolgddoordeevolutievandetoelagevandeVlaamsestejarenmeesamenwerkte,geeftdaarnaastookdegerelateerdecontractinkomstenendetotaleOnderstaandetabelillustreertdeevolutievanhetaantalVlaamsebedrijvenwaarIMECdelaat-tieovereenkomsten.eenvoortrekkersrol.DituitzichookineenstijgendaantalVlaamseoctrooiaanvragenenlicen-productenenprocessen.VoordevalorisatievanonderzoeksresultatenspeeltIMECeveneens(vooralKMO’s)helpenomteinnoverendoorinformatietechnologieteimplementereninhunderen.Ditinitiatief,datdoordeVlaamseRegeringgesteundwordt,moetVlaamsebedrijvenDaarnaastwerddevzw“KMOIT-Centrum”opgerichtdoorIMEC,WTCMenAgoria-Vlaanvankansgevenomviacontactenmetbedrijvendenodenvandemarkttebevragenendebedrijvenmentwilmarktgedrevenzijnenisopgezetvanuiteendubbeleoptiek:IMEC-onderzoekersdeVlaamseindustrie.DaartoeorganiseertIMECjaarlijkseen“VlaamseBedrijvendag”.Ditevenemunicatietechnologie(ICT).BijzondereaandachtgaathierbijnaardeonderzoeksnodenvandehaarO&O-opdrachtrondtoekomstigeindustriëlenodenophetvlakvaninformatie-encomDesubsidievoor2002aanIMECbedraagt29,067mln.EUR,omIMECteondersteuneninBAvannieuweoproepvoordeindieningvanprojecten.HetIWTisbelastmethetinhoudelijkbeheersteunmogelijkheden.DeVlaamseregeringbeslisteeind2001tothetorganiserenvaneenbeleidsgerichtonderzoek”eenbudgettaireenveloppevoorzienvan16,840mln.EURaanVoordeuitvoeringin2002werdtenlastevanhetbegrotingsprogramma“Strategischenovertievoorziening,aangezienzijnauwbijhetonderzoekbetrokkenzijnenalineenvroegstadiumverderuitgebreidworden.Deledenervangenieteneenvoorkeursbehandelingbijdeinformakerscommissies.DiewordenzoruimenrepresentatiefmogelijksamengesteldenkunnenlaterOverigensblijftookinhetGBOU-programmaeenbelangrijkerolweggelegdvoordegebruirecenteontwikkelingenwordengeïnformeerd.ditprogramma.33.01–SubsidieaandevzwIMEChunkantincontactbrengenmetmogelijkeinnovatievetoepassingen.Inditkadervermeldenweookde20opgerichtespin-offbedrijven.AantalVlaamseContractpartnersVlaamsecontractinkomsten(mln.EUR)Anderecontract-inkomsten(mln.EUR)Toelage(mln.EUR)19965211,2317,9224,3219976212,0223,1327,0619986512,2124,6427,5919996913,7033,8927,9520007020,2349,9028,252001*7022,9559,4328,66raming
Internationale industrie (mln. EUR) EC (mln. EUR)ESA (mln. EUR) EenDeonderzoeks-enontwikkelingsactiviteitenvanIMECzijngeorganiseerdrondvijfdivisies.ontwikkelingsluik.(gastonderzoekers)werknemers.85%hiervanzijndirectemedewerkersaanhetonderzoeks-enEind2001teldeIMEC1200medewerkers.Ditaantalbetreftzowel‘payrollals‘niet-payroll’toekelingeninhetgeëigendeIMECIPR-mode,laateenterugkoppelingnaarVlaanderenperfecteensteedsbelangrijkerparameterwordt.DeopnamevancrucialeresultatenvoorICT-ontwikDezeexpertisegarandeertimmerseensnellere“time-to-market”,watvoorcommercieelsucceste(iii)medefinancieringdoordeinternationalegemeenschap,wattoelaateenkritischemassauit(ii)(i)drievoudigmetdewereldleidersindeinformatie-encommunicatietechnologie(cyclus2),watIMECeention”)uitgebouwd.Ditvormtopzijnbeurtdeaantrekkingskrachtvoornieuwesamenwerkingincyclus1eeneigentechnologischeportefeuille(IMEC-expertiseof“BackgroundInforma-Dankzijeendoorgedreveneigendomspolitiekrondderesultatenuitcontractonderzoek,wordtonderstaandeIndeevolutievanIMECzijntotophedendriecycliteonderscheiden,zoalsaangegevenin(*)2001*42,8513,892,68200030,3516,383,47199918,178,531,09199811,2412,631,6419978,0911,132,1019965,548,402,19ramingfiguur:voordeelbiedt:inzichtindetoekomstigeindustriëlenodeninzageindeindustriële“wegenkaarten”en“opportuniteitsvensters”bouwenvoorgrensverleggendonderzoek(cyclus3). eerstedivisie nieuweonderzoekopbepaaldeprocesmodules:optischelithografie,siliciumreinigingsmethoden,ontwikkeltsubmicronIC-procestechnologie.Hiergebeurtzeergeavanceerdpoortmaterialen,interconnectietechnologieensalicides. hoofdstukIII.4–67
•
plaats op verschillende niveaus: •
vierdedivisie ontwikkeltnieuweontwerpmethodesentechnologieënvoorICT-systemenen richt zich vooral op drie onderzoeksluiken: • draadloze lokale netwerken • alomtegenwoordige multimedia • systematische Hetsamensmeltenvandeverschillendesegmenten(computers,gebruikerselektronicaencomontwerpmethodesmunicatie)resulteertinsnelgroeiendemarktenvoorpersoonlijkecommunicatie,multimediaenbreedbandnetwerken.Chipswordencompletesystemen:hetresultaatvaneengespecialiseerdteamvanhardware-ensoftware-ontwerpersenapplicatie-ingenieurs.Dezedivisieheefttevenseensterkespin-offtraditie.De vijfdedivisie
(a)Sensoren en DekunnenzichvooralopgemengdeRF/digitaaltoepassingen,waarbijpassieveofmicrogolfcomponentenHetMCM-D(Multi-chipModuleopbasisvandunnefilm-technieken)onderzoekoriënteert(c)Verpakkings-dehogeefficiëntieenz.DaarnaastwordtooklangetermijnonderzoekverrichtophetdomeinvanInSbAsmateriaalvoornietgekoeldeinfrarooddetectoren,lichtemitterendediodesmetzeerIllustratiefzijnhierhetonderzoeknaarmagnetischegeheugens(MRAM),hetonderzoeknaar(b)Nieuwedereldenvoorhetmilieuonderzoek,wordeninsamenwerkingmetbedrijvenuitgebouwd.Ookmendebiosensoren.AllerleimicrosystemenvoortoepassingenindeIT-sector,demedischeweSensorenzijnzowelopCMOSgebaseerdalsopalternatievetechnologieën,zoalsdesterkopkosystemen:betrouwbaarheidsaspectenwordeninrekeninggebracht.materialenencomponenten:nanotechnologieenvandemoleculaireelektronica.eninterconnectietechnologie:geïntegreerdworden. richtzichopvormingennascholingvanICT-specialisten.Dezeactiviteitvindt opniveauvanhethogeronderwijs(universiteitenentechnischehogescholen)wordttechnischeeninhoudelijkeondersteuningverleendbijdeopleidingvanIC-ontwerpingenieurs,waarbijzoweldehardware-alsdesoftware-aspectenaanbodkomen. kers.bijkomendeopleiding,waarvan219uitdeindustrie,107academicien579IMECmedewereningenieursvandeICT-industrie.In2000genotencirca900personenviaditkanaaleenvanopleidingsprogramma’senvervolmakingscursussenaanbiedtvooroperatoren,techniciopprofessioneelniveaumethetMicro-elektronicaTrainingCentrum,dateenbredewaaier
Een tweededivisie Eengebiedconcept’.Deprocesontwikkelingwordttevensondersteunddoorgespecialiseerdonderzoekopsystemen,RF,magnetischegeheugens...)entevenstegaantotophetniveauvande‘proof-of-infrastructuur,latentoeomeensterkehorizontaleintegratiedoortevoeren(sensoren,microdomeinvandenano-elektronica.Debeschikbarebasistechnologieën,alsmedede‘cleanroom’digitaleschakelingen,alsookvoorniet-vluchtigegeheugensennieuwecomponenteninhetontwikkeld:voordiep-submicrondigitaleschakelingen,vooranalogeengemengdanaloog-aanmaakvanprototypecircuitsindepilootlijn.VerschillendeIC-processenwordeninparallelintegreertdezeexploratorischestappenineentotaalproductieprocesvoordevanfysischeanalyseenbetrouwbaarheid. derdedivisie voert O&O-activiteiten uit:
hoofdstukIII.4–68
zichIn2002richthetwetenschappelijkonderzoeksprogrammavandezeonderzoeksdepartementennersAntwerpen.Dezekrachtenbundelingleverteenonmiddellijkemeerwaardeopvoorallepartafsloot:deUniversiteitGent,deKULeuven,deVrijeUniversiteitBrusselendeUniversiteittevensdeeluitmakenvandevierVlaamseuniversiteitenwaarmeeVIBeenhechtejointventurethematischeonderzoeksdepartementen,diefysischgelokaliseerdzijnopdecampussenenenaldusdegrenzenvandeinternationalekennisverleggen.Hetonderzoekisgestructureerdinnendoorhunhoogkwalitatiefenrelevantonderzoekmeedefrontlijnbepalenvandedisciplineonderzoekteconcentrerenopeenaantalthema’svanstrategischbelang.Demedewerkerskunvalorisatie,maatschappijeninternationaleuitstraling).HetisdeambitievanVIBomhetDitisdehoofdactiviteitvanVIBenvormtdebasisvooralleanderedoelstellingen(industriële1.Hetdachtinternationaleuitstralingervan,deindustriëlevalorisatievandeonderzoeksresultatenenaan-ontplooitdaartoedriecomplementairekernactiviteiten:hetstrategischbasisonderzoekendehetkadervandenieuwebeheersovereenkomstmetdeVlaamseoverheidvoor2002-2006.VIBmln.EUR,aantewendenomdedoelstellingenenopdrachtenterealiserendiezijnopgelegdinIndeVlaamsebegroting2002werdvoordevzwVIBeensubsidieingeschrevenvan26,034BAceerdtieveideeënendesuccesvollelanceringvanhightechspin-offs.Hetincubatiefondswerdgelan-offstesteunen.Doordenodigefinancieringtevoorzien,zalditdekloofdichtentusseninnova-In2001richtteIMEChetincubatiefondsop,metalsdoeldeoprichtingsfasevannieuwespin-technologie,cieeladviesindevormvanmarktstudiesenhelptdeinstellingbedrijvenbijdevalorisatievanaantewendenvoorproduct-enprocesinnovatie.DaarenbovenlevertIMECtechno-commerprogramma’szelf.Dezestructuurmoetm.a.w.toelatendeaanwezigeknowhowinruimerezintespelenopdenodenvanhetbedrijf–veelaldichterbijdemarktdandelopendeonderzoekslijnen,beschiktIMECsindskortovereenaangepastestructuur.DebedoelingisomzobeterinbehoordeniettotdeICT-sector.Omdergelijketoepassingsgerichtesamenwerkingtestroomwerknemers.37%vandeVlaamsebedrijvenwaarmeemendelaatste5jaarsamenwerkte,bedrijvenwaarIMECsindszijnoprichtingmeesamenwerkte,KMO’smetminderdan20meestuiteenlopendesectorenenvanverschillendegrootte.Zowaren50%vandeVlaamseDezeisnietenkelgerichtopdesectorvandemicro-elektronica,maarookopbedrijvenuitdeRondderesultatenuitzijnonderzoekvoertIMECinVlaandereneenindustrialisatiestrategie.universitaireaalonderzoekindeMicro-elektronica)enisgevestigdinhetWetenschapsparkvandekoord.DenieuwewetenschappelijkedivisiekreegdenaamIMOMEC(InstituutvoorMateridenhetInstituutvoorMateriaalonderzoek(IMO)vanhetLUCenIMECeenassociatieakgramma’smetdeKULeuven,LUC,UIAenRUGneemtdanookgestaagtoe.In2001tekenvoormicro-elektronicaenaanverwantedomeinenteversterken.HetaantalsamenwerkingsproHetbehoorttotIMEC’smissieomhetonderzoekspotentieelvandeVlaamseuniversiteitencampusinDiepenbeek.steunendopeenjarenlangeervaring.meteenkapitaalvan5mln.EUR.33.02–SubsidieaandeVlaamseInteruniversitaireInstellingvoorBiotechnologievoordemaatschappelijkeaspectenvandebiotech-sector.strategischbasisonderzoekenhunacademische,industriëleenmaatschappelijkeomgeving.vooralopdevolgendethema’s:
Celbiologie transductieengenexpressieinontstekingen,demoleculairedoorseiningvanceldood,derolvanenzocellulairefunctiesenreactiesveroorzaken.BelangrijkegebiedenzijnmoleculairesignaalhoekisdestudievandemanierwaaropcellenopelkaarinwerkenenonderlingcommunicerenstaatcentraalintalvanonderzoeksgebiedenbinnenVIB.Devoornaamsteinvals
hoofdstukIII.4–69
HetenHDR-syndroom,enneurologischeafwijkingenzoalsperifereneuropathieën,erfelijkeataxieënlendeziekten,waaronderkanker,aangeborenaandoeningenzoalsmentaleretardatieenhetken.Erwasreedsbaanbrekendwerkdoorhetklonenvangenendieeenrolspelenbijverschilreorganisatievanchromosomenalsdemutatiesvanspecifieke,afzonderlijkepuntenteontdekren,metinzetvandemeestgeavanceerdetechnologieënomzoweldealgemenestructureleteidentificerenentekarakterisedeziektevanAlzheimer.
Indevannaalbanenvanheparansulfaatproteoglycanen,actine-gebaseerdecelmotiliteitendecelbiologieceladhesieinkanker,dereguleringvandecelcyclusinplantengroei,stressenceldood,desigdeziektevanAlzheimer.
ontwikkelingsbiologie groteinspanningengeleverdomdezeVeelziektenzijnhetgevolgvaneenwijzigingindegenetischecelmechanismen.Erwordenmuis-ringenwordengecombineerdomdezeenaanverwantevragenoptelossenaandehandvanomvormttoteencomplexorganisme.Diversegenetische,biochemischeencellulairebenadeishetdebedoelingteachterhalenhoeeenbevruchteizichenamfibie-embryo’s.
cardiovasculaireaandoeningen
immuunsysteem
vormingvanbloedvaten endediverseoorzakenvancardiovasculaireaandoeningen, kanker, deziektevanAlzheimer en ontstekingen makengene-targetingtechnologieëntoegepastvoordeontwikkelingvandierlijkemodellen.Dezewordentransgeneen invivo-studiesvandebetrokkengenenmogelijk,evenalshettestenenevaluerenvan nieuwe (gen)therapeutische behandelingen. De functievandeproteïnestructuur DevorsershebbenookeeninternationalereputatieverworvenindelangrijkestralenkristallografieenNMR-spectroscopie–omdestructuurenfunctietebepalenvanbependemoleculairetechnologieënincombinatiemetmodernehulpmiddelen–waaronderX-begripvandemoleculairegrondslagvanhetleven.DeVIB-wetenschappershanterenuiteenloachterhalenisvancruciaalbelangvooreenvolledigproteïnendieeenrolspelenindebiologischeprocessen. plantenwetenschappen, transformatieviagestoeldopdeontwikkelingentoepassingvandegenetischewijzigingvanplanten.Deplant Agrobacterium genexpressieopminiatuurformaatenmeteenzeerhogethroughputtoelaat.VIBheefteenDeDNA-microarray(ofgenchip)iseennieuw,revolutionairhulpmiddeldatdestudievanmaticabevorderendeonderzoeksinspanningenophetvlakvandefunctionelegenomicaenbio-informicroben,signaaltransductie,planttransformatieenhoutvorming.Aanzienlijkeinvesteringenren.HethuidigeVIB-onderzoekistoegespitstopplantengroei,interactiestussenplantenen,diewereldwijdwordttoegepast,werdontwikkeldinVlaandeindeplantenwetenschap. microarray-faciliteit ingerichtdiedeexpressieprofileringinmens,muisen Arabidopsis moge lijkmaakt.DeVIB-faciliteitvoor ‘proteomics’ maaktgebruikvanMALDI-TOFmassa-spec trometrie om honderden – zelfs duizenden – proteïnen te identificeren. hoofdstukIII.4–70
VIB-wetenschappersspitsenzichooktoeopdaarvanteelonderzoeksgebiedishetmoleculairemechanismevanceldoodendefunctionelegevolgenvandeinteractietussenparasietengastheerbijtrypanosomeinfecties.Eentweedefundameniseenbelangrijkonderzoeksgebied.VeelaandachtgaatnaardestudieopdereactiviteitvanT-lymfocyten. VooreenbeterinzichtindegebaseerdMomenteelwordtereennieuwgeneesmiddelontwikkeldvoordeoplossingvanbloedklonters,enwordtnuoverdehelewereldgebruiktbijdebehandelingvanacuutmyocardiaalinfarct.arterioscleroseenhartinfarct.Recombinantt-PAwerddoorVIB-wetenschappersontwikkeldzoalstrombose,opstafylokinase.
genetischeafwijkingen
projectmatig onderzoeksprogramma dat in de loop van 2002 wordt uitgewerkt. 2.Industriële valorisatie van
nieuwVIB-departement
Tevenszalhetinstitutioneelprogrammaverderwordenversterktmeteennieuwlen.DirkVanMechelen,inhetlaatstekwartaalvan2001eenoproeptothetindienenvanvoorstel.DaartoelanceerdehetIWT,inopdrachtvanvoogdijministerDeselectievanhetnieuwedepartementwordtverwachttegenmidden2002. infrastructuurvoordergelijkestart-upsenanderejongebiohightech-bedrijven.DaaromrichtteNaastdezoektochtnaarhetnoodzakelijkkapitaal,zagVIBeveneensnoodaaneengeschiktemingsplannenleiddenvindingenvanVIB-vorsersendeopbasisdaarvandoorVIBuitgewerkteonderneagementen(start)-kapitaaleneenstevigkaderaanovereenkomsten.Inzijnnogkortebestaaneigendomsrechterlijkepositie,eenteamvanmensenmetdejuistecompetenties,inclusiefmanomeennieuwVlaamsbedrijfoptestarten.Ditvereistnaastkennisentechnologietevenseenplatformbiedtvooreenruimaantaltoepassingen,wordenintensieveinspanningengeleverdIndiendeinnovatiegraadvaneen(combinatievan)uitvinding(en)voldoendegrootiseneenstrie.overeenkomstenmetdebiohightechbedrijvenendefarmaceutischeenagrochemischeindutevaloriseren.DitgebeurtvooraldoorhetafsluitenvanO&O-overeenkomstenenlicentie-VIBvoerteenproactiefbeleidvantechnologietransferomdeonderzoeksresultatenindustrieelwetenschappelijkeindienenvanoctrooiaanvragentestroomlijnenmetdepublicatievandebetrokkenresultateninwetenschappelijkecreativiteitoptimaaltelatengedijen.HetisbijvoorbeeldbelangrijkomhetDeaandachtdaarvoormoetinoptimaalevenwichtzijnmetdehogevrijheidsgraad,nodigomlerendereaandachtaanhetbeschermenvandeeigendomsrechtenvannieuwevindingen,hetstimuresultatentevertalennaar‘marktklare’productenofprocessen.DaarombesteedtVIBbijzon-nologietransferstaatdanookinvoorallenodigestappenominhetlaboratoriumbehaaldeHetonderzoekinVIBhoudtvanzelfsprekendkanseninvoortechnologietransfer.Deceltech-onderzoeksresultatenvanondernemerschapendeprofessionelesamenwerkingmethetbedrijfsleven.tijdschriften.reedstotdriejongestartendebedrijven:DevGen,CropDesignenMatchX.
hoofdstukIII.4–71
terenDitprogrammawordtindeloopvan2002uitgebreidmethetonderzoekvaneennogteselecDepartementDepartementDepartementDepartementDepartementDepartementDepartementDepartementequivalenten)Ditinstitutioneelonderzoeksprogrammazalwordenuitgevoerddoorde660,2VTE(voltijdsevanteriseringvandegenfuncties,declassificatievangeneninbiologischepathways,deidentificatiedrukkingkomen.Dezenieuwehulpmiddelenzulleneeningrijpendeffecthebbenopdekarakgenenenproteïnenerineenbepaaldweefsel,fysiologischetoestandofziektestadiumtotuitkunnenkwalitatiefenkwantitatiefbepalenwelkediagnostischemerkersentherapeutischegeneesmiddelentargets.onderzoekersentechniciindeonderzoeksdepartmenten.MoleculairBiomedischOnderzoeko.l.v.professorF.VanRoyPlantengeneticao.l.v.professorM.ZabeauTransgeneTechnologieenGentherapieo.l.v.professorD.CollenMenselijkeErfelijkheido.l.v.professorG.DavidImmunologie,ParasitologieenUltrastructuuro.l.v.professorL.WynsOntwikkelingsbiologieo.l.v.professorD.HuylebroeckMoleculaireGeneticao.l.v.professorC.VanBroeckhovenMedischProteïneOnderzoeko.l.v.professorJ.Vandekerckhove
Transcriptoomenproteoomanalyses
zulkeentiteitenuitverschillendeVlaamseuniveriteitendie,daartoeerkend,opeengeïnteEensteunpuntiseenentiteitbinneneenVlaamseuniversiteit,ofeenconsortiumvanmeereregerichtreidingenevaluatie.DelopendeprojecteninhetkadervanhetbestaandeprogrammaBeleidsbeschouwdvoorhunbeleidenvoordeondersteuningoplangetermijnvandebeleidsvoorbetenrondonderwerpendiedoordefunctioneelbevoegdeministersalskritischwordenvantonderzoek.DenieuweaanpakisgerichtopdeuitbouwvaneenbeperktaantalsteunpunrichtOnderzoek(PBO)teheroriënterennaareenmeerstructurelefinancieringvanbeleidsreleDeVlaamseregeringbeslistedaaromdemiddelenvanhetvoormaligeProgrammaBeleidsgetoeonderzoekerstijdisvoordiepgaandereflexieoverbeleidsproblemendiezichnaardetoekomstprojectenzijnzekernodig.Daarnaastisechterookbehoefteaaneenkaderwaarervoordevantwetenschappelijkonderzoekmeteenlangetermijnperspectief.KortlopendeonderzoeksOmhaarpro-actiefbeleidtekunnenvoeren,heeftdeVlaamseregeringnoodaanbeleidsreleBAVoorafgewerktgelijkeprojectenwerdengeselecteerdengefinancierddoorVIB(cfr.Speurgids2001),wordtHetTA-onderzoeksprogramma,opgezetn.a.v.devorigebeheersovereenkomstenwaarinderpast,heiddienteroptoeteziendatdemaatschappelijkekeuzeswordenonderbouwdmeteenaange-welkegeneeskundeenwelkelandbouwonzemaatschappijindetoekomstgediendis.Deover-den,dochmeteenooknieuwevragen.Deburgermoetzichkunnenberadenoverdevraagmetinnovatieenverlegtvoortdurendgrenzen.Uitopgedanekennisontstaannieuwemogelijkhe-debatzaltrouwensnooitteneindezijn.Immers,wetenschappelijkonderzoekisgerichtopaantereiken,diehentoelatenzichdegelijkvoortebereidenopeenmaatschappelijkdebat.DitHetcommunicatieprogrammavanVIBiseropgerichtdeburgersobjectievefeitenengegevensgenetisch”informatie.Recentevoorbeeldenzijnhetlespakketvoorscholen,detentoonstelling“Eetesfeitenengegevens.VIBtrachtdezeleemteintevullenmeteenstroomaanconcrete,feitelijkedersvangentechnologie.Erisdusnoodaannuancering,metwetenschappelijkonderbouwdeVeelalpolariseertdediscussiezichtussenrabiatetegenhangersenonvoorwaardelijkevoorstanwoedteenhevigdebatoverbepaalde(voorallandbouw-)toepassingenvanbiotechnologie.InnovatiesvanVIBwetenschappersdienenookalsbronvoorpublieksinformatie.InEuropaschappelijkkennis-eninformatiecentrumomtrentdeveiligheidsaspecten,regelgevingenanderemaatdooreenactieveenobjectievewetenschapscommunicatie,hetverderactualiserenvanVIBalsvanVIBzichnaarhetstimulerenvandemaatschappelijkediscussieoverbiotechnologie,vooralInhetkadervandenieuwebeheersovereenkomst(2001-2006)richtdemaatschappelijketaak3.Maatschappelijkextrabiedtintussenreedsplaatsaanzevenbedrijven.In2001werddeincubatoruitgebreidmeteenvenmeteenintensiefO&O-programmaenmeteenduidelijkgroeipotentieel.Debio-incubatorsteltspeciaaldaartoeontworpenwerkruimteterbeschikkingvanjongebiotechnologiebedrijVIBeenzgn.bio-incubatorop.DeVIB-bio-incubator,diebegin2000zijndeurenopende,verdieping(1.200m²).programmarelevantevragenoverbiotechnologie.enhetboek“Genenengezondheid”.fairentransparantregelgevendkader.VIBkanenwilhelpeninditproces.engefinancierdmetmiddelenvastgelegdindevorigebeheersperiode.meerinfokuntuterechtopdewebsitevanVIB:www.vib.be.33.03–Subsidieaansteunpuntenbeleidsrelevantonderzoekaandienen.Onderzoekwordenwelverderafgewerkt.
hoofdstukIII.4–72
hoofdstukIII.4–73
wordtaandehandvandezeindicatorenin2003en2005eenVlaamsIndicatorenboekWetenindicatorenwordenzowellangsbibliometrischewegalsviaenquêteringopgebouwd.TevensresultatenvandeO&O-inspanningenaanVlaamseonderzoeksinstellingenenbedrijven.DezevaneenrecurrentbruikbaarstelselvanindicatorentenbehoevevanhetkwantificerenvandeHetdoelvanhetSteunpuntO&O-statistiekenbestaaterindeVlaamseoverheidtevoorzienBAOpvoorVlaamseregeringonderzoekenoferindeloopvan2002rondnoganderethema’ssteunpuntenopgerichtenreedsfunctioneert,zalinditinitiatiefwordeningeschakeld.DaarnaastzaldeHetbestaandesteunpunt“Werkgelegenheid,ArbeidenVorming”datopadhocbasiswerdrondVoordesteunpuntenwerdenindebeheersovereenkomsten“prestatiedrijvers”ingebouwdmentpendeenkortdurendestudieopdrachtentoegewezen.Debeheersovereenkomstishetinstru-komstkrijgteensteunpunteenclustervangegevensverzameling,indicatorenopbouw,langlo-werdenbeheersovereenkomstenafgeslotendieaflopeneind2006.Naargelangdeovereen-nieuweoproepdieop17oktober2001werdafgesloten.Metdegeselecteerdesteunpuntengeselecteerd(deachteersteinbovenstaandelijst),voordevieroverigethema’skwamereenwetenschappelijkewaarde,werdenreedsachtsteunpuntenvoorbeleidsrelevantonderzoekNaeenevaluatiedooronafhankelijkedeskundigenzowelnaarbeleidsrelevantiealsintrinsieke12.Toerisme11.Sport,10.Re-CreatiefDewerdDeVlaamseoverheidbepaalde12prioritairebeleidsdomeinenwaarvooreenopenoproeprengreerdemanierwetenschappelijkeondersteuningbiedtaandeoverheidenaanrelevanteactometbetrekkingtotdoordeVlaamseregeringvastgesteldethema’s.gelanceerdop5mei2001.geselecteerdethema’svoor12steunpuntenzijn:1.BestuurlijkeOrganisatieinVlaanderen2.Duurzamelandbouw3.Gelijkekansenbeleid4.LoopbanenvanLeerlingenenStudenteninOnderwijsenOvergangvanOnderwijsnaarArbeidsmarkt5.Milieubeleidswetenschappen6.Milieuengezondheid7.O&OStatistieken8.Verkeersveiligheidbijstijgendemobiliteit9.Ondernemerschap,ondernemingeneninnovatieVlaanderenBewegingenGezondheidenrecreatieomhetsteunpuntaantesturenenpermanentteevalueren.volgendedoelstellingen:•verzamelen,analyserenenontsluitenvangegevens(ooklongitudinaal)•uitvoerenvanprobleemgerichtwetenschappelijkonderzoek(kortetermijn)•uitvoerenvanfundamenteelwetenschappelijkonderzoek•verlenenvanwetenschappelijkedienstverlening•toegankelijkmakenvandebeschikbarewetenschappelijkeknowhowenoverdragenvandezekennisnaardeVlaamseoverheidtoebeleidsrelevantonderzoekdienentewordengefinancierd.dezeBAis7,619mln.EURingeschreven.33.04–Subsidieco-financieringsteunpuntO&Ostatistiekenschap,TechnologieenInnovatiesamengesteld.HetSteunpuntzalnaasthetaanleverenenhetontwikkelenvandergelijkeindicatorentevensonderzoekuitvoerennaarnieuweenverbeterdeindicatoren.Erwerdeensubsidievan0,372mln.EURvoorzien.
bursalenstaanonderhet“peterschap”vaneenVlaamsbedrijf.Deevaluatiecriteriahoudensinds1994(voorheenheettehetIWONL)jaarlijksongeveer150doctoraatsbeurzentoe.DezeInhetkadervandepostuniversitairevormingvanjongevorsersinVlaanderen,kenthetIWTBAaandachtbouwvaneenmediatheek,enhetorganiserenvaneenJongerendag.Ergaateveneensheelwatzorgteveneenswetenschapsondersteunendeactiviteiten.DezeomvattenhetbeheerendeuittenschappelijkegemeenschapinVlaanderenenhetdaaraangekoppeldbeleid.HetVLIZverDesubsidiebedraagt0,755mln.EUR.Dezekredietendienenterondersteuningvandezeewe‘deViahetoceanografischplatformbiedthetVLIZooktoegangaantothetmultifunctioneleschipwereldwijdschegegevensineeninternationalecontext.Zokrijgtdewetenschappelijkegemeenschapactiefmeeaanhetontwikkelenvanstandaardenenuitwisselingsproceduresvanoceanografitoeleveringvanopmaatgesnedeninformatienaardeoverhedentoeverzorgen.Hetwerktenormegegevensstromenoptimaaltoegankelijkzijn.HetVLIZkanalsinformatiecentrumdetrumstimuleerteenhogerniveauvangegevensuitwisseling.HierbijwordtgezorgddatdeHetinstituutherbergtookhetVlaamsMarienDataCentrum.Zo’noperationeelgegevenscenvanteleworkshopmetbetrekkingtotinternationaleuitwisselingvanoceaangegevenstenbehoeveVLIZdemedeorganisatieenhetsecretariaatwaargenomenvoordeeersteintergouvernemen-hetzeewetenschappelijkonderzoekininternationaalverbandvergroten.In2001heefthetHetVLIZmoetalsduidelijkidentificeerbaaraanspreekpuntinhogematedezichtbaarheidvanschaporganiserenvanstudiedagenenhetbevorderenvandedialoogtussendeonderzoeksgemeen-tenlandtoe.DaartoeondersteunthetVLIZmetgerichteacties,ondermeerdoorhettrumeenopwaarderingvanhunactiviteitenrealiseren,zowelnaarhetbinnen-alsnaarhetbui-geninhetbeleidbevorderen.Omgekeerdkunnendebetrokkenbeleidsinstantiesviaditcen-wetenschappelijkonderzoekenzaleveneensdeintegratievanwetenschappelijkeontwikkelinHetVLIZfungeertalsdiscussieforumenalsinformatie-encoördinatieplatformvoorhetzeerationeleHetVlaamsInstituutvoordeZee(VLIZ)heeftin2001,zowelwathaarfunctionelealsdeopeBAnieuwingOpBA52.01isnog0,126mln.EURvoorzienvoorinvesteringsuitgaven,metnamedeverveterinairmln.EUR,teneindedeKMDAinstaattestellenhetonderzoekuittebreidenmetmedischvoorgesteldeenverrichteonderzoek.In2001werdhetbudgetopdezeBAverhoogdtot0,5mité(metookvertegenwoordigersvandeuniversiteitswereld)waaktoverdekwaliteitvanhetwerkingmetuniversiteitenenwetenschappelijkeinstellingen.Eenwetenschappelijkadviescobleemgerichte,beheersmatigevraagstukken.EenenanderwordtuitgevoerdinnauwesamendeKMDA.DitonderzoekheeftbetrekkingopbedreigdediersoortenenisgerichtopprokostenvoorfundamenteelwetenschappelijkdierkundigonderzoekbinnenhetactieterreinvanDesubsidievan0,5mln.EURopdeBA33.41dientvoorpersoneel,werkingenuitrustingskundeBA52.01–SubsidievoorinvesteringsuitgavenaandeKoninklijkeMaatschappijvoorDierBA33.41–SubsidieaandeKoninklijkeMaatschappijvoorDierkundeteAntwerpen(KMDA)teAntwerpen(KMDA)onderzoekinhetkadervaninternationaleuitwisselingsprogramma’s.vandelaboratoriuminfrastructuur.33.–SubsidieaanhetVlaamsInstituutvoordeZeetakenbetreft,haarvolledigactiviteitenpakkettenvollekunnenontplooien.endebeleidsinstantiesbetrokkenbijzeegebondenonderzoeks-enbeleidsmateries.wetenschappelijkeonderzoek.toegangtotallegrotedatabanken.Zeeleeuw’endraagtbijindecoördinatievandeoperationelesamenwerkingopzee.naarsensibiliseringenvulgarisatievandittypeonderzoek.41.02–DotatieaanhetIWTi.v.m.toekennenvanspecialisatiebeurzen hoofdstukIII.4–74
Vanafeenjarensterkaanbelangtewinnen;dituitzichookinhettoespitsenopstrategischonderzoekmetcontractonderzoek.Metnamehetonderzoektenbehoevevandeindustriedientdekomendebelangrijkeinspanningteleveren–zowelvoorheteigen“strategischonderzoek”alsvoorhet2001-2005.Dezegarandeerteenjaarlijksebasistoelage,maarverplichtVitoanderzijdsomeenIn2001slootdeVlaamsegemeenschapmetVitoeennieuwebeheersovereenkomstafvoorgenenergie,milieuenmaterialenhuldigtdedoelstellingomduurzametechnologischeontwikkelin-49,023mln.EUR.HetgrootsteenbestuitgerustmultidisciplinaironderzoekscentrumrondGlobaalkanVitoin2002voordeuitvoeringvanonderzoekbeschikkenovereenbudgetvangeraamdeeenvergaanderesponsabiliseringeneenhogereefficiëntie,waarbijheteenuitdagingisomdemaximaal22,918mln.EUReigenontvangsten.Devoorliggendebegroting2002impliceerttoelagevan3,904mln.EURvoorderechtstreekseopdrachtenvanhetgewest,betekentditopdrachtenvoordeindustrie,overhedenofwetenschappelijkeprogramma’s.SamenmetdeDaarnaastontvangtVitoooknogmaximaal19,011mln.EURvantalrijkecontractuelepitaaloverdrachtenmensoverdrachtvandeinstitutioneleoverheid’endeinvesteringsdotatiestaatonder66.1‘KaIndeVito-begrotingwordtdewerkingsdotatieingeschrevenonderderubriek46.1‘Inkoopdrachtengesplitstkrediet.Dewerkingsdotatievoorziet3,905mln.EURvoordefinancieringvaninvesteringendiewerkelijkin2002gebeuren.Beidedotatieshebbenhetkaraktervaneenniet-4,637mln.EURvoorinvesteringenopdebasisallocatie61.02.Vitoheefthierrechtopvoorking(personeelenandereuitgaven-opdebasisallocatie41.03naasteendotatievanmaximumstellingvoortechnologischonderzoek.Ditbetrefteendotatievan25,122mln.EURvoorwerdeVlaamseoverheideen(maximale)dotatievan29,759mln.EURvoorVito–deVlaamseinIn2002voorziethetbegrotingsprogramma71.4‘Strategischenbeleidsgerichtonderzoek’vanzoekBA61.02–DotatievoorinvesteringenaandeVlaamseInstellingvoorTechnologischonderBAzien.VoordeIWT-specialisatiebeurzenwordtvoor2002eenbudgetvan17,292mln.EURvoordemischrekeningmetdetoepasbaarheidvanonderzoeksresultaten,omeenbrugteslaantussenhetacaonderzoekendebedrijven.41.03–DotatieaandeVlaamseInstellingvoorTechnologischonderzoek(VITO)(VITO)vanhetVlaamsegewest:dezgn.referentieopdrachten.vandeinstitutioneleoverheid’.contractinkomstenookinderdaadterealiseren.testimulerentenbehoevevanoverheid,industrieenKMO’s.industriëleofeconomischefinaliteit.2002ishetstrategischonderzoekdaaromonderverdeeldalsvolgt:•Strategischonderzoekmeteenindustriëleofeconomischefinaliteit:StrategischTechnologischOnderzoek(STO).Ditwordtgerichtopeenbeperktaantaltechnologievelden(7in2002),maarwelmetinzetvanmeerpersoneelenmeermiddelen.In2002zalhetstrategischonderzoekzichconcentrerenin7technologievelden(STO):TV1:InnovatieveDecentraleEnergiesystemenTV2:PoedervormgevingTV3:OppervlaktebehandelingTV4:BodemsaneringstechnologieTV5:WatermanagementTV6:ReactortechnologieTV7:Microarraytechnologie•StrategischBeleidsvoorbereidendonderzoek(SBO)DitluikomvatdeonderzoeksprojectendiemenvoorafovereenkomtmetdebevoegdeministersvandeVlaamseregering.Ditgebeurtviaeenjaarlijksteherzienmeerjarenpro hoofdstukIII.4–75
Strategisch
“Poedervorming”
(MAT,mogelijkheidtotsamenwerkingtussendeenergiespecialisten(ETE)endemateriaalspecialistencentruminVlaanderenvoorbrandstofcellenuittebouwen.Dezekeuzecrëertbovendiendesingen,werdenhiervoorgeselecteerd.HetisdaarbijdebedoelingomopVitohetreferentie-ten.Brandstofcellen,meerspecifiekPEMbrandstofcellenvoorstationaireofmobieletoepas-inontwikkelingzijn,nogdiepgaandertechnologischenwetenschappelijkonderzoekverrich-trolesystemen.Terondersteuningmoetmenvoorenkelecrucialecomponenten,dienogvolopDitvertaaltzichindeontwikkelingvansimulatiepakkettenensturings-,monitorings-encon-warmte)waarinenergiezuinigebronnen(hernieuwbareofnieuwe)eenbelangrijkerolspelen.gratievancomponentenbinnengecombineerdedecentraleenergiesystemen(elektriciteitofrichtzichopsysteemintePRO).
• Strategische delengenoemdetaken.Inprincipeisditonderzoekdatgeenofzeerweinigexternefinanciëlemidzijnnodigvoorhetoppeilhoudenofverwervenvankennisterondersteuningvandehogersteuntakenaantrektomdezesteuntakenbijkomendteondersteunen. onderzoek binnen de afdeling I & R Hettechnologieveld “InnovatieveDecentraleEnergiesystemen”
hoofdstukIII.4–76
• Exploratorisch strategisch onderzoek digenoggeenervaringheeft,maardieoptermijninteressantkunnenwordeneneventueelhuilogischonderzoek:datbetrefttotaalnieuwetechnologieveldenoftechniekenwaarinVitoEenkleindeelvanhetstrategischonderzoekomvathet(verkennend)exploratorischtechno(ESO)technologieveldenoftechniekenkunnenvervangen.
vlaktebehandelingookcontrolereni.f.v.deadhocspecificaties.Hetontwikkelenofoppunttechniekenenhetlaserhardenmetdiodelasers.Uiteraardmoetmenhetresultaatvaneenopperkelenvanaërosolgeassisteerdeplasmapolymerisatie,hetlaserondersteundcladdenmethybridepelijnvoordebehandelingvanfolies,textielofvezelsmetatmosferischeplasma’s,hetontwiklogieveld.Hetbetreftmeerspecifiekhetontwikkelen,testenenoptimaliserenvaneenprototyvlaktebehandelingenbijatmosferischedrukvormendenieuwekernactiviteitbinnendittechnoDitligtinlijnmetdewereldwijdeinteressevoornanotechnologieennanostructuren.Opperdeklagenmeteenbrederewaaiervanfunctionaliteiten–o.a.voormicro-ennanotoepassingen.(watondertussenpraktischvolledigcontractonderzoekgewordenis)naardeontwikkelingvangischonderzoekvandittypewordtomgebogenvantribologischedeklagenopcomponentensuccesvolleontwikkelingeninhetdomeinvandeplasmabehandelingenondervacuüm.Strateiseenlogischevoortzettingvandevroegere
“Oppervlaktebehandeling”
gerichtgerichtopeigenkennisopbouwmetvalorisatiepotentieelopmiddellangetermijnenisnietantwoordelijkheidvoordeuitvoeringendeinhoudvanhetonderzoeksprogramma.SBOisoverheidopdedomeinenenergie,leefmilieuengezondheid.Vitoheeftechterdeeindvergramma,vooreenoptimaleafstemmingmetdestrategischebeleidsdoelstellingenvandeopdeonmiddellijkeenconcretekennisbehoeftenvandeoverheid.
Hettechnologieveldditbrandstofcel(cfr.“InnovatieveDecentraleEnergiesystemen”)isdederdedoelstellingbinnenmoeilijkeprocesstromen.Deontwikkelingvaneennieuweprotongeleidervooreenmethanolveld“Watermanagement”,maarerisookexterneenduidelijkevraagronddebehandelingvaniseentweedebelangrijkeactiviteit.Internbetekentditeenondersteuningvoorhettechnologiethermischstabielenanofiltratieenpervaporatiemembranenmethogefluxenhogeselectiviteit,slurrycoatenensolidfreeforming)vormtdekernactiviteit.Deontwikkelingvanchemischenschuimstructuren)keramischecomponentendoormiddelvannattevormgeving(biogelgieten,trieelcontractonderzoekkanvaloriseren.Devormgevingvandichteenporeuze(membraan-envriendelijkekeramischeenpoedermetallurgischeproducten,diemenviaoctrooienofinduslegtdefocusophetontwikkelenvaninnovatieve,economischeenmilieu-technologieveld.
kan worden;
“Bodemsaneringstechnologie”
en over
werkpakketten(waarvaneenbeduidendaantaldeelsbinnenEU-contracten-5dekaderpronieuwetechnologieënofnaarverbeteringvandebestaande.Meerspecifiekhebbendediversetechnieken.Verderzalhetonderzoekzichrichtenopgramma)betrekkingopgasfabriekenencreosootsites,BTEX-vervuildegronden,VOCL-saneringenmetzerovalentijzerinreactievewanden,petroleumvervuildesitesmetspecialeaandachtvoorMTBE,depraktischerealisatieenmonitoringvandeprecipitatievanzwaremetaleningrondwaterenhetoppuntstellenvaneenmultibarrierconcept,waarbijmenverschillendewandmaterialenenfysico-chemischeofbiologischeprocessencombineertomgrondwatermeteengemengdeverontreinigingstroomafwaartstezuiveren.Gezienbodemsaneringstechnologieëninternationaalzeersnelevolueren,blijfthetparticipereninEuropesekennisnetwerkenzoalsNicole,Caracas,Ancore,Nato-CCMS,EURB-linkenSchermenneteen non menvoordittechnologieveld.Voordemeerfundamenteleaspectenvanhetonderzoekkrijgthierbijdeondersteuningvan6Vito-doctorandi.
“Reactortechnologie” concentreert zich de
jaren op:
deze: • in
Hetobjectiefvanhettechnologieveldgreerd.stellenvanspecifieketestmethodes–meestalinEuropeesverband–ishierdanookingeïnteBinnendittechnologieveldlopenooktweeVito-doctoraatsbeurzen. overjaarisom,zowelvoordeoverheid,destudiebureausalsdesaneerders,deervaringenkennisvoordevolgendevier bouwen te dragen zodat Vlaanderen geaccepteerd (door OVAM) en geïmplementeerd door de Vlaamse industriële spelers geëxporteerd
tioneren,enzymatischereacties(Vito-doctoraatsbeurs),superkritischewaterreactiesenextractie,frac2000,metspecialeaandachtvoorreactie-enscheidingsprocessenzoalsgas/vloeistofreacties,hetontwikkelenvannieuweindustriëletoepassingenvansuperkritischefluïda(gestartinprecipiteren,kristalliseren;
• hooptgekoppeldaannanofiltratie.Viaeenin2002testarteninventarisatie-enbevragingsronde,lingvaneenkatalytischemembraanreactorvoorenantioselectievehomogenekatalyse,sector.Eeneerste,reedslopendvoorbeelddaarvan(Vito-doctoraatsbeurs)isdeontwikkehetontwikkelenvanspecifiekealternatievereactie-enscheidingstechniekenvoordechemiemenhalfweg2003eenbeslissingtenemenrondeenevt.tweedespecifiekproject;
•
conditiosinequa
• jaar)zoalsenkelejarengeledenmettevoerenalsindustriëlecontracten)envooralviadeuitbouwvanpiloottesten(minimum3perDitzalgerealiseerdwordenviahaalbaarheidsstudies(enerjaarlijksminstenseentwintigtaluitvanbijdraagttotdeduurzameontwikkelingvan‘brownfields’instedelijkegebieden(prioriteitdeVlaamseoverheidenOVAM).
“Watermanagement”
• evaluatiesi.v.m.procesoptimaliseringen–vooreenmaximaalnuttigeoutputenminimaleopbouwvankennisvoorhetuitvoerenvanhaalbaarheidsstudiesentechnisch/economische
insitu saneringstechnologie uit te
Hettenhybrideprocessen.Beidezijnopgedeeldineenhaalbaarheidsfase,aldannietgevolgddoortestweebelangrijkenieuweprojecten:deMembraanbioreactorenenConcentraatbehandelingviagerichtopwaterhergebruik),meto.a.hetEurekaprojectB-Ware.Anderzijdsinitieertditluikzethetontwikkelingswerkverderophetgebiedvandemembraanfiltratieprocessen(vooralstereedsin2001geïnitieerdmeteengevalstudievoordetextielsector.Hettechnologischluikhetwaterbesparingspotentieelperindustriëlesector.ViahetEU-projectTowefowerdditlaathoofdtakendekringloopsluiting–deultiemevormvanwaterbesparing–endeevaluatievanbestaandetechnologieënvoorinnovatievetoepassingen.Voorhetconceptueleluikzijndebeoogtdeontwikkelingvaninnovatievetechnologieën,naastdeintelligentecombinatievangentotduurzaamwatermanagement.Hettweede,gedeeltelijkgevoeddoorheteersteluik,eerstegerichtophetontwikkelenenimplementerenvanconceptenenmethodiekendiebijdra-hedenvanwatermanagement.Deconcreteinvullingbestaatuittweewerkpakketten,methetanderzijdsdoorcomplementairekennisrondderandvoorwaardenenimplementatiemogelijk-ennogsteedsgroeiendewatermarkt.EnerzijdsdoorhettechnologischluikteversterkenenambieerthetduidelijkerensterkerprofilerenvanVitoopdeimmenseoppilootschaal.zesdetechnologieveld volgende
hoofdstukIII.4–77
kan worden; •
exsitu
Strategisch
effectgerichte metingen opmilieustalenendekennisoverderelatietussenpollutieenhetoptredenvan hoofdstukIII.4–78
Milieutoxicologie logischonderzoekoverhetgebruikvandebestaandeplantVitoeenaanzienlijkpakketstrategischtechno microarraytechnologie mogelijkenegatieveinvloedenvanHetisbekenddatmenwereldwijdenophoogniveaugeanimeerdediscussiesvoertoverdegeoctrooieerd.petitiefvoordeelmoetopleveren,bestaaterookeenreëlekansdatdezeontwikkelingwordtverantwoordeconclusiestekomen.Behalvedatdezetechnologieoponderzoeksvlakeencomwaartsombijbiologischonderzoekendienstverleningsnellertotbetrouwbareenstatistischzeergrootaantaltestensimultaanenquasivolautomatischuitvoeren,eenbelangrijkestapvoorstudievanverschillendevormenvanmilieuverontreiniging.Metdezetechnologiekanmeneenvoordeeffect nietioniserendestralen.
Eentweedeprojectheefttotdoelvoordeoverheideenvanonderzoekhieropricht.MeerspecifiekgaatdeaandachtdaarbijnaardegecombineerdeeffectendanookvoordehanddatTOXtenminsteeendeelvanzijnstrategischbeleidsondersteunendderenhetvoornaamsteaanspreekpuntvooradviesaandediversebetrokkenoverheden.HetligtTOXisreedsjarenbinnenVlaannietioniserendestralenenchemischeagentia. beslissingssysteem zichvoortechnologischekeuzevormingbaseertopdeverbondenecologischerisico’s.Hetbeteontwikkelen,datlangvandezeprojectenwordtvoldoendeonderstreeptdoorhetfeitdatzebeideineenzeerruimEuropeessamenwerkingsverbandzullenwordenuitgevoerd.TenslotteverwachtmenvanTOXbelangrijkebijdragentotdiverserisico-evaluatiesensteunaandeVlaamseoverheidvoorhetinschattenvandeinvloedvanmilieuverontreinigingenopdegezondheid.Ditkanslechtsmetsuccesgebeurenalsookdecapaciteitvoor
met:De6technologievelden(STO)vanI&Rwordenquastrategischonderzoekgesupplementeerdmet(ASPEN)ofinontwikkelingzijnde(UMIST)softwarepakketten,aldannietgecombineerdmilieubelasting.Ditimpliceertineersteinstantiesimulatiesmetcommercieelbeschikbarelabo-ofsemi-piloottestentervalideringvande(deel)resultaten.•éénStrategischeSteuntaak(SST)nl.hetCentrumvoorMateriaalanalyse;•éénStrategischBeleidsondersteunendeTaaki.v.m.debepalingvanvoertuigemissies;•3projectenExploratorischStrategischOnderzoek(ESO):CO2-opslagindeondergrondLaserlassenvankunststoffenVitoNanotechnologie. onderzoek
binnen de afdeling M & E
Inhettechnologieveldneemt.Vitozelfuitvoertenwelkemen,naaanpassingaandeeigenspecifiekenoden,vaneldersover-evolueren,moetenerdaarbijduidelijkekeuzeswordengemaaktomtrentwelkeontwikkelingenveelheidaanproblemenendesnelheidwaarmeemeettechniekenenevaluatiemethodologieëndologischemogelijkheden,viaeenaangepastprogrammavanstrategischonderzoek.Gezienderegelmatigoptimaliserenenvernieuwenvanhetbeschikbarearsenaalaantechnischeenmetho-Eenabsolutevereisteomdezedoelstellingzinvolenefficiënttekunnenblijvenrealiseren,ishetwingvoorhetverlenenvangespecialiseerdediensten,evenalsvoordewetenschappelijkeonderbou-Vlaamseoverheid.HetwilmetanderewoordenvoordieVlaamseoverheidaanspeekbaarzijnwoordis),wilhetexcellentiecentrumtochindeeersteplaatseenreferentiepuntzijnvoordedienstenaandeindustrie(opcontractbasisenopvoorwaardedatditdeontologischverantduurzameontwikkeling–ookterbeschikkingisvoorhetleverenvanhooggespecialiseerdeHoeweldebeschikbareexpertiserondleefmilieuproblematiek–meerinhetalgemeenrondschappelijkeentechnischemetingen–naasthetevaluereneninterpreterenvanmeetresultaten.DeafdelingMeten&Evaluerengroepeertdiverseexpertisesrondhetuitvoerenvanwetenenondersteuningvandiversebeleidsmaatregelen.
oppuntstellingen/ofoptimalisering
Desnelleontwikkelingenrondinzichten.diverseaandoeningencontinuwordenuitgebreidenaangepastaandemodernstetechniekenen
evaluatietools
Eenbijzonderprojectbetrefthetbeleidsondersteunendonderzoekrondtehetontwikkelenvaneenmethodologiedietoelaatdebetrouwbaarheidvandierisico-evaluatiesvraagtdoorzijnuitermategrotecomplexiteitnogeengroteinspanning.OnmisbaarisdaarbijVooralditlaatsteaspect,datzowelbijdeindustriealsbijdeoverheidgestaagaanbelangwint,lyse,emissiereductiestrategieën,transportvanpolluenteningrondwaterenrisicobeoordeling.wordtgevalideerd.Ditgeldtvoorlevenscyclusanalyse,ecodesign,dynamischestofstroomanaliseert,verfijntenaanpastaandenieuwsteinzichten–endatallesindiennodigviatestcasescontinuoptimabepalen.
beheersingnogzeertewensenoverlaat.Hetisookbijzonderomdathetdegrenzenvaneenvolksgezondheid,eenrisicodatechternogonvoldoendeisgedefinieerdenwaarvandusdederlijk,gezienhetwereldwijdgroeiendbesefdatfijnstofeenbelangrijkrisicoinhoudtvoordezinbijzonderomdathetdeexplicieteinteressegenietvandeVlaamseoverheid.Nietverwon.Hetisindie
teledetectieenzijnafgeleideproducten
hoofdstukIII.4–79
Quaopwikkelingenwaarmogelijkvalideertdoordeelnameaanringtestenofcertificeringsoefeningennaarhuntoepasbaarheidvoormilieumetingen.Hetligtvoordehanddatmendezenieuweont-emissie-,immissie-enwerkplaatsmetingen,ofi.v.m.deevaluatievannieuwemeettechniekenvandiversemonstername-enanalyseproceduresvoorEuropeseschaal. duurzaamheid
fijnstof
Voordefinanciëlemarktwaardevanaldezeinspanningenmogeblijkenuitdeongemeenhogegraadvanexternelutiebeeldverwerkingsmethodologieëntotefficiëntearchiveringstechnieken.Detoekomstigedeontwikkelingvannieuwetypessensoren,overdeontwikkelingvangeavanceerdehogeresoplantM&Eeenuitgebreidesetvanstrategischeonderzoeksprojecten,gaandevandeelnameaanallehuidigeenindetoekomstvereistemiddelen,kennisentechnieken.Metdatdoelvoorogenringvanteledetectiegegevens,danzaldeinstellingervoormoetenzorgentebeschikkenovergesteld,hetreferentiecentruminVlaanderenenBelgiëwilzijnvoordeverwerkingenarchivewaardemetersvoorhetgroeiendbelangvanditexpertisecentrum.AlsVito,zoalseerdereninspanningeninnationale,Europeseeninternationaleprogramma’s,zijnwellichtdebeste,endegroteaandachtparticipatiehiervoor. interessevandeoverheidvoordeopsporingenopvolgingvanverwachtmenvoordenabijetoekomsteen‘boom’eneenintense deDerestvandeanalytischeonderzoeksinspanningenbetrefteerderkortlopendeprojecteni.v.m.wilmilieuproblemen–zowelbinnendewerkplaatsenalsindeomgeving.Hetgeplandeonderzoekcleren,waarbijhetplasticwordtvermaleneneventueelverderverwerkt,leidtongetwijfeldtotschillendetoxischeinvloeden.Dehuidigetendensomdergelijkeapparatuurmaximaalterecy-leidentotbioaccumulatieenveroorzakenbijzowelgewerveldealsongewerveldedierenver-beginfasestaat,zijnertochreedsduidelijkeenzorgwekkendeaanwijzingen.Zezijnpersistent,spreideelektronischeapparatuur.Hoewelhettoxicologischonderzoekhierovernoginzijnteit)werdeninhetverledenvaakgebruiktalsbrandvertragersindebehuizingvanruimverplexeverzamelingvaneenzeergrootaantalisomerenmetsterkverschillendegradenvantoxici.Beidegroepenvanstoffen(elkegroepisnetzoalsdedioxineseencomVitoopanalytischvlakvoorbereidenopvragenindezecontext.
evaluatiemethodologieën gaaterindeeersteplaatsaandachtnaardeontwikkelingvan eenmethodologiedietoelaatde
milieumetingen
polybroombifenylenenpoly broombifenylethers
Hetisnietmeerdannormaaldatmendaarnaastookbestaandeinteresseveldisimmersnogredelijkonontgonnenenmenmoetrekeninghoudenmeteengroeiendedentdatditeenheleuitdagingis,diemetdenodigeamplitudemoetwordenuitgevoerd:ditmetzoweldeecologischealsdeeconomischeensociaal-maatschappelijkeaspecten.Hetisevievaluerenviaeenwetenschappelijkonderbouwde‘multicriteriabenadering’dierekeninghoudtvanproducten,processenentechnologieëntevanwegedeoverheid.
en
Projectgroep:elektrischetechnieken
ting).vanballastenvoornieuwelamptypesof-vermogens(anderesystemenvoordaglichtbenutgerichtcontractonderzoek)envoorhetopzettenvannieuweprojectenvoordeontwikkelingeraandachtvoorhetbeschermenvandeuitgebouwdeknowhow(o.a.viapatentenenNadeontwikkelingvanelektronischeballastenvoorbuitenverlichting(ELGADIin2000)is
HetEcotoxicologieMateriaaltechnologieIntegraleTeledetectieMilieumetingenEnergietechnologieenatmosferischeprocessenMilieutechnologiemilieustudiesProcestechnologie
hoofdstukIII.4–80
expertisecentrumEnergietechnologie
Meten en EvaluerenInnoveren Renoveren
Projectgroep:thermischetechnieken
windenergie,zetting(vooralWKK),hernieuwbareenergie(zonnecollectoren,fotovoltaïscheenergie,ningvandemonstratieprojectenvoornieuweenergietechnologie,incasurondenergieomOokspeeltdegroepeenbelangrijkerolinhetVlaamseoverheidsprogrammatotondersteustrieonderzoeknaardebrandstofcellenzalopgestartworden.Alsdienstverleningnaardeindunaarsturingssystemenvoorverwarmingstoestellen(ISOC),enwaarookhetstrategischCentraalstaathierhetThermotechnischLaboratorium(TL),metstrategischonderzoekvoertdezeprojectgroepooko.a.EnergiePotentieelScan(EPS)-studiesuit.biomassa,koude-warmteopslag).
kentechnologischeontwikkelingenverminderingvandemilieu-impacten.Debelangrijkstekerntamaalinzettenvanbeschikbareofhernieuwbareenergiebronnen,steedsgerichtopduurzamestructeurs,eindgebruikersendeoverheidinhunstrevennaarrationeelenergiegebruikenopti-(ETE)ondersteuntdeenergieleveranciers,con-vanditexpertisecentrumwordenuitgevoerdinvierprojectgroepen.•
Aldusenlokalemobiliteitsplannennaarhunmilieu-impact.Dedoelstellingenvoorditprojectzijnruimlingsmodelenalstoetsingdekoppelingdaarvanaanverkeersmodellenvoordeevaluatievanvoordemodelleringvanemissiesentransport,hetontwerpenvaneendynamischblootstelonderzoeknaarderelatietusseninternedosisofeffectenenexterneblootstelling,TAPenIMSbemonsterings-enmeetapparatuur,TOXvoordetoxicologischekarakterisatieenvoorhetgefundeerdeaanpak.DaarbijstaatMIMinvoorhetoppuntstellen,testenenvaliderenvanonmisbarebijdragendieuiteindelijkmoetenleidentoteengeïntegreerdewetenschappelijkexpertisecentrumoverschrijdt.MIM,TOX,TAPenIMSleverenelkvanuithunexpertiseambitieus,deverwachtingenstaanhooggespannen.omvathetstrategischonderzoekvanM&E:1technologieveldSTO17strategischesteuntaken(SST)7strategischbeleidsondersteunendetaken(SBO).
•
Contractonderzoek
tra:zoek,meestalopexpertisecentrum-niveau.Elkeonderzoeksafdelingbestaatuit4expertisecenNaastditeigenstrategischonderzoekverrichtendeonderzoeksafdelingenookcontractonder
OCAS/CLUSTA)partnershipmetdeoverigeactoreninVlaanderen(BIL,WTCM,CRMenlasertechnologieënteevaluerenophuntoepasbaarheidinhetproductieproces.Eengoedniveau)laserdemonstratiecentrum,gehuisvestbijVito.Hierkunnenbedrijventerechtom2001volledigactiefis.Vlaanderenbeschiktnuovereenzeerperformant(opEuropeesDitexpertisecentrumwerktnauwsamenmethetLasercentrumVlaanderen,datsindsjunimoetdezevalorisatiekansennogversterken.
• Projectgroep:voertuigtechnieken
Voorhettenbelangrijkepartnerwordt.VOEMenE²tracblijvenbijhetuitvoerenvandergelijkeprojeckingmet“FlandersDrive”voorzien,terwijlopEuropeesvlakdeorganisatieEUCAReenvloedendefactorenvanreëelenergieverbruikenemissies.HiervoorwordteensamenwerDezeprojectgroepzalzichindetoekomstnogsterkeropdeindustrierichtenvoordebeïneenonmisbaarhulpmiddel.
actief.centrumzijnerenkeletechnologischeprojectgroepenenéénondersteunendeprojectgroepDezeactiviteitenzijnsteedsgerichtopeenduurzaammateriaalgebruik.Binnenhetexpertise-renenimplementerenvaninnovatievematerialenenaanverwanteprocessenindebedrijven.(MAT)isdebasisopdrachthetintroduce•
• Projectgroep:OndergrondseEnergiebronnen
expertisecentrumMateriaaltechnologie
• Projectgroep:keramischematerialenenpoedermetallurgie
Projectgroep:oppervlaktetechnologie
technologieëninnovatievesystemenvoorhetsturenvansmeltprocessen.Devalorisatievandeontwikkeldesenindealuminiumindustrie,terverbeteringvandeprocesvoeringenhetontwikkelenvanDaarnaastwerkthetexpertisecentrumsamenmethetbedrijfslevenrondindustriëleprocesdesamenwerkingmetdeactorenopditgebied(WTCM,TNOIndustrie)wordenversterkt.schematerialen.HiervooriserinteressevanenkelegroteVlaamsebedrijven.Bijkomendzalpoedervormgeving(poederconditionering,persen,sinterenennabewerking)vankeramiDezeprojectgroepbeschiktovereenuniekeinfrastructuurenkennisoverdeconventionelezalgebeurenrond:
voorzienenhetetsenenactiverenvanoppervlakken.Dezekenniswordtverderinhetkadervanhetensputter-enopdamptechnieken.Detoepassingenrichtenzichnaardepositiesvandeklagenplasmaprocessen(PACVD-processen,DLC-technologie),natchemische‘sol-gel’methodesnisrondoppervlaktebehandelingenmetbehulpvanvacuüm-ondersteundeenatmosferischeIndeindustrievaloriseertenintroduceertdezegroepdeindevoorbijejarenopgedaneken-strategischonderzoekoppuntgehoudenenuitgebouwd.
• Projectgroep:lasertoepassingen
hoofdstukIII.4–81
onderzoeknaaralternatievegebruiksmogelijkhedenvandeVlaamsediepeondergrond:winhiervanalsgrondslagvoornieuweprojecten.DezeopdrachtwerdverderuitgebreidmetverwerkingvanhetgeologischenmijnbouwkundigarchiefvanMijnenNVenhetgebruikin1966werdopgericht.DehoofdtaakvanhetkenniscentrumwasinitieelhetbehoudendeDekernvandezeprojectgroepishet“KenniscentrumOndergrondseEnergiebronnen”datningvangasuitkoollagen,ondergrondseopslagvanbroeikasgassenzoalsCO2enhergebruikvanondergrondseruimtenvooropslagvanaardgasofprobleemstoffen.Binnendezeprojectgroephorenookdeactiviteitenrondenergieopslagindeondiepebodem.Dekoude-warmteopslaginaquifersisafgebouwdenovergedragenaandespin-offIFFlanders.
• Ondersteunendeprojectgroep:Centrumvoormateriaaladviesen-analyse(CMA2)
bruik.endoetaanprocesoptimalisering,vooralinhetgebiedvanduurzaamwater-enenergieverprocesinnovaties,indedomeinenvanmembraanprocessenensuperkritischevloeistofreactoren”(PRO)ondersteuntdeindustriëleproduct-en•
expertisecentrumMilieutechnologie
expertisecentrum“Procestechnologie
Projectgroep:membraantechnologie dragermateriaal,gewerktronddeontwikkelingvaneenchemischestabieletop-entussenlaag,eerstopeigentie–metnamederealisatievaneenkeramischnanofiltratiemembraan.HierbijwordtdustrieinVlaanderenenEuropa.HetonderzoekrichtzichvooralopkeramischenanofiltraDezebeoogtdepromotieendemonstratievanmembranenenmembraanprocessenindeinnadienopcommercieelverkrijgbaretubulairemembranen.
•
ringensaneringen.Dezewordennuuitgebreidmetnieuwontwikkeldetestenrondin-situsane-Devoorbijejarenwerdentestsystemen(oplabo-enpiloot-schaal)ontwikkeldvoorex-situ(bijv.evaluatietestvoorreactievewanden).
HetpolluentenhygiënischekarakterisatievanafvalenmetTAPvoordemodelleringvandeverspreidingvanningensterksamenwerkenmethetexpertisecentrumMIMvooremissiemetingenenmilieuproblematiekvangeuremissiesenafvalbehandeling.HijzalzichenkelrichtenopdienstverleDeprojectgroepafvalenluchtrichtzichnaardebehoeftebijdeindustrieenKMO’sronddeindelucht.
metingen in industriële smelten (vervolg van het PROCIAS-project) het zgn. COSMA-apparaat is volledig operationeel valorisatie van kennis op het gebied van sensoren voor vloeibaar Al.
HetnaamsteEuropeseonderzoeksgroepenopditgebiedverenigt.Zeishiernogsteedsactiefin.bedrijfsleven.DezeprojectgroepisgestartmeteenvirtueeltribologischnetwerkdatdevoorbegeleidinggeldenzowelvoorandereprojectgroepenbinnenVitoalsvoorhetVlaamseexpertises,microstructuuronderzoekenmechanischeentribologischetesten.AdviesenDeactiviteitenvandezeondersteunendeprojectgroepomvattenadviesenbegeleiding,
Projectgroep:bodem
hoofdstukIII.4–82
eveneensHetexpertisecentrumisleidendwereldspeleropgebiedvanin-situbodemsaneringen.Hetisvoor:•promotie,demonstratieenadviesronddelogistiekeenvooraltechnologischeondersteuningvanbedrijvenenKMO’sbijdeinvoeringvanmilieuvriendelijkeeneconomischverantwoordeproductie-enmanagementtechnieken;•objectievetechnologische,ecologischeeneconomischebegeleidingvandeindustrieendeoverheidvoorhetoplossenvanmilieuproblemen;•deontwikkelingenvalorisatievannieuweindustriëletechnologieënvoor(afval)waterzuive-ringensaneringvanverontreinigdebodemsensediment(slib).actiefindeproblematiekvanafval,luchtenwaterverontreiniging.•
(MIT)wilinVlaanderenhetreferentiecentrumzijn
Projectgroep:afvalenlucht
in-situ NA-generatie,
• Projectgroep:reactortechnologie gebruikBinnendeprojectgroep“reactortechnologie”wordtspecifiekekennisopgebouwdrondhetendeaanwendingvansuperkritischevloeistoffen(SCF). • Projectgroep:procesoptimalisering Dezegroepidentificeertdetechnisch-economisch-ecologischoptimalewater-en/ofenergiehuishoudinginindustriëleprocessenenlevertde‘bestpractices’voordetechnischeinvullingervan.Voorderealisatievandeonderzoeksprojectenwordtgekozenvoortweepijlers: pinchanalyse (gericht op water en energie) en processimulatie (scheidingstechnieken). Het expertiecentrumIntegraleMilieustudies
evaluatiemethodenenbeheersconceptenmethetoogopeenduurzaamgebruikvangrondstof(IMS)ontwikkeltenimplementeertintegralefen,energieenmilieu.HetcentrumwilzichprofilerenalshetVlaamsereferentiecentruminzakeMilieugerichteproductontwikkelingenintegraalketenbeheer,BestBeschikbareTechniekenenSchonerProduceren,ondersteuningvanhetenergie-enmilieubeleidinzakelucht,water,bodemenafvalenhetVlaamsplatformvoorelektronischeverspreidingvanenergie-enmilieu-informatienaardemaatschappelijkeactorentoe.Omdezemissiewaartemaken,wordendeactiviteitengeorganiseerdinzesprojectgroepen,waarvandriedeintegralemilieu-impactbestuderenvanproductenentechnologischeontwikkelingen,processenensystemen.Deoverigedriebestuderenrespectievelijkedetailimpactenopdemilieucompartimentenlucht,waterenbodemendeimpactvanafvalstoffen.•
Projectgroep:product-entechnologiestudies
nalyse,vanduurzametechnologischeontwikkeling(DTO).Hierbijligtdenadrukoplevenscyclusa-zoekenadviesverleningovervraagstukkenrond‘technologieenmaatschappij’ineencontexttoetsenenindeindustrieenhetoverheidsbeleidteintroduceren.Aansluitendiseronder-stofstromen,vanuiteenduurzaamgebruikvangrondstoffenenenergie)indepraktijkteDemissieishieromhetconceptvanintegraalketenbeheer(beheervanproductketensenstofstroomanalysesen“technologyassessment”.
denklantgerichteaanpak,depermanentekwaliteitsbewakingendeactualiseringvandeaangeboresseerden(overheden,bedrijvenenparticulieren).VanstrategischbelangvoorEMISisdedieinfoviahetInternet(http://www.emis.vito.be)naareenbreedspectrumvangeïnteinformatieoverenergie-en/ofmilieugerelateerdeonderwerpen.VervolgensverspreidtzeHetEnergie-enMilieuInformatieSysteem(EMIS)verzameltenverwerktopactievewijzedetaakinformatieover‘schonetechnieken’teverzamelen,teevaluerenenteverspreidennaarHetKenniscentrumvoorBesteBeschikbareTechnieken(BBT-kenniscentrum)heefttotonderzoeksinstellingenbandmetmilieuenenergieverzamelt,verwerktenopensteltvoorbedrijven,overheid,groepinvoorhetEnergieenMilieuInformatieSysteem(EMIS),datsleutelgegevensinverfungeerthierbijalskatalysatorvaneenmodernindustrieelmilieubeleid.VerderstaatdeDitishétadvies-enreferentiecentrumvoorVlaanderenopgebiedvanschonetechniekenenenhetgrotepubliek.Vlaamseoverheidenbedrijven.informatie.
•
hoofdstukIII.4–83
Projectgroep:risico-evaluatieenmilieuschadenkosten
•
Projectgroep:BBT-kenniscentrum/EMIS
mensennatuurteevaluerenenpastzeklantgerichttoe.SpeerpuntenzijnrisicobeoordelingDezeprojectgroepontwikkeltmethodesomdegevolgenvanmilieuverontreinigingop
pingpassingsdomeinenvanderisico-evaluatie(meerpolluenteneneffecten)ennaareenverdievanenergie.Opmiddellangetermijnstreeftmennaareenselectieveverbredingvandetoepositieconsoliderenvoordetweespeerpunten:bodemverontreinigingenmilieuschadekostenkwantificeringenwaarderingvaneffecten.Opkortetermijnwilmendehuidigekennisenverontreiniging.Dekernvandeeigenactiviteitligtopblootstellingsbepaling,risicotoetsingvanverontreinigingvanbodem,waterenluchtenmilieuschadekostenvanenergieenluchtvandeexpertise(modellering,effecten,waardering).
metoverheidenindustrieinzakemilieu-enenergieplanningenbeleidsondersteunendeanalyses–Dezegroepverzorgtmetbehulpvandiversemodellen(o.a.Markal)dedienstverleningnaardenadrukopemissiereducties.
Certiprogischwaardevolleproductenvoorhetleefmilieutekunnenerkennen.Definaliteitvanopgericht.Ditgebeurdevanuitdenoodzaakomkwalitatiefentechnolo ringen–zowelopEuropees,nationaalalsgewestelijkvlak.ZowilCertiprowaarbijdeeisenafgestemdwordenopbestaandeofteverwachtenreglementeringenennormeisomvoorelktecertifiërenproducteenpassendcertificatieschemaoptestellen, lijnendeerkenninggebeurtviahetBENOR-merk.CertiproringsprocedurevoordezeinstallatieskadertfunctioneelindeEuropesebouwproductenrichtmetdekeuringencertificatievandezeKWZItot50IEalshaareersteproducttype.Dekeucorrectekwaliteitenfunctionaliteitvantechnologischemilieuproducten.Menstarttedaarbijstrevennaareen
hoofdstukIII.4–84
Projectgroep:Afvalstoffen&SecundaireGrondstoffen
Projectgroep:emissiereductiestrategieën
•
bezitHierwordendeactiviteitenrondbodem-enwaterverontreiniginggegroepeerd.Degroephiervooreenuitgebreideexpertise,o.m.ophetgebiedvan:bodemsaneringenuitvoeringvanbodemonderzoeken,conformdehuidigewetgeving(VlaamsbodemsaneringdecreetenVlarebo)hetgevenvanadviezenenuitvoerenvanstudiesinhetkadervandetoepassingvanVlaremofVlarea–hetopmakenvanhydrogeologischestudies–meewerkenaanMERvoordedisciplineswaterenbodem–hetuitvoerenvanhydrologischestudies–hetbepalenvanverspreidingsrisico’svanverontreinigingmetgrondwater.
•
Projectgroep:bodemenwaterverontreiniging
BENOR-certificatie-instellingtekunnenuitvoeren.HierbijishetduidelijkdatCertiproeensamenwerkingmetWTCB,PROBETONenBCCAomvoorKWZIhaartakenalsrekenthiervoorondermeerop Dekerntakenvanhetbenchmarking,keuringvanmestverwerkingsinstallaties,maarookaandehulpbijhetopstartenvan‘energietoekomsthaargammaproducttypesverderzaluitbreiden.Hierbijwordto.a.gedachtaandeindeuitlogingstestenoproofing,verwerkingvanautobanden,enz...
•
Aansluitendbijhaartakenalsreferentielaboratorium,heeftVitoookdecertificatie-enkeuducten.renvoorkarakteriseringvanreststoffenenhetopzettenvanbeoordelingssystemenvoorproinzakeregelgevingsecundairegrondstoffen.OpmiddellangetermijnzalmenexpertiseleveOpkortetermijnligthetzwaartepuntvandeactiviteitenbijdebeleidsondersteunendetakenevaluatieonafhankelijkadviserendeinstantievoornormstelling,milieuhygiënischekarakteriseringenDezeprojectgroepvervulteenbelangrijkeschakelfunctietussenindustrieenoverheid,alsvaneengroeiendaantal“kandidaatsecundairegrondstoffen”.ringsdienstCertipro
expertisecentrumMilieumetingen renvanmilieuverontreiniging”.IndeVlaamsecontextwordtditgeconcretiseerdindetaakals(MIM)zijnhet“metenenanalyse
• Projectgroep:gasanalysen
Projectgroep:anorganischeanalyses
Projectgroep:teledetectie
• Projectgroep:organischeanalyses
accreditatievankwaliteitsborgingzalgepeildwordennaardehaalbaarheidvoorhetbekomenvaneenvanheteigenonderzoekrondstaalnamedoordiffusieenbinnenhuispollutie.Ophetvlakonderzoekslijnvandelaatstejaren.EenbelangrijkeklemtoonwordtgelegdopdeuitbouwDestrategievoordeprojectgroep“gasanalyse”zalvooraleencontinueringzijnvandekwaliteitslabelvoordeorganisatievanringtesten.
expertisecentrumTeledetectieenAtmosferischeProcessen
centrumvandezeproducteninonderzoek,milieumonitoringenbeleidsmatigestudies.Hetexpertisenadrukopdetoegevoegdewaardevanaardobservatieviamaximaleverspreidingenintegratieprocessenenhetgebruikvanteledetectievoordeopvolgingvanhetmilieu.Steedsmeerligtdeeninternationaalerkendebijdrageleverenindemodelleringvanterrestrischeenatmosferische(TAP)wileenduurzameomvatdrieprojectgroepen.•
eigenstenwordenslechtsverleendalszevanspecialistischeaardzijnofdirectaansluitenbijhetheidvoordekwaliteitendebetrouwbaarheidvandeafgeleverderesultaten.Externedienvandebestaandeanalysemethodenofdeontwikkelingvannieuwe–naasteenuiterstealertlaboratoriuminVlaamseeninEuropesecontext.DitveronderstelteencontinueverbeteringDestrategievandeprojectgroep“anorganischeanalysen”ishetaandetopblijvenalsmilieuanalytischonderzoek.
Hettingen.m.b.t.hetverwervenvanindustriële(enoverheids-)opdrachtenophetvlakvanemissiemeonderzoekinzakeammoniakenstof.Daarnaastiserookeenbelangrijketaakweggelegdbehorenhetonderzoeknaardioxinesinindustriëleemissiesenhetmilieu,geuronderzoekeneenwetenschappelijkebasisvoorhetbeleidteverschaffen.TotdevoornaamstekrachtlijnenrondluchtverontreinigingwaarmeedeVlaamseoverheidwordtgeconfronteerd,enaldusDestrategievandezeprojectgroepisindeeersteplaatsonderzoekvandenieuweproblemenSindsenkelejarenisookgeurhindereenbelangrijkaandachtsveld.
uiterstebestaandeofdeontwikkelingvannieuweanalysemethoden,watgepaardmoetgaanaaneenVlaamseeninEuropesecontext.OokditveronderstelteenconstanteverbeteringvandeDestrategievandezeprojectgroepisaandetopteblijvenalsreferentielaboratoriuminalertheidvoordekwaliteitendebetrouwbaarheidvandeafgeleverderesultaten.
kennenvanlandbedekking,hetinschattenvandeproductiviteitvangewassen,hetevaluerenbuitenland.Menvoertvooralonderzoekuitnaarhetgebruikvanteledetectievoorhetheraardobservatievoormilieumonitoringinprojectenvooroverheidenindustrieinbinnen-enDeprojectgroepTeledetectieontwikkelt,demonstreertenimplementeerttoepassingenvan
• Projectgroep:luchtanalysen
hoofdstukIII.4–85
Ditprogramma’sEuropesecontextwilmenalspreferentieelaanknopingspuntopkunnentredenvoorEuropeseverstevigen,ishetvoortzettenenuitbreidenvandeactueleBeltest-accreditatienoodzakelijk.Inkwaliteitscontrolebijerkenningvanprivé-laboratoria.Omderolalsreferentielaboratoriumtereferentielaboratorium,vooralvoordeinventariseringvanmilieuproblemen,adviseringeninzakemilieuanalysen.expertisecentrumomvatvierprojectgroepen.•
Devooralopdetechnologischevernieuwingvanheteffectgerichtmetenindemensenhetmilieu.vaarlijkestoffenvoorecosystemenenvoordevolksgezondheid.Heteigenonderzoekrichtzichopvolgtendatwetenschappelijkonderzoekverrichtnaardeeffectenenrisico’svanmilieuge-wendatdetoestandvandevolksgezondheidinVlaandereninrelatietotdemilieuvervuilingwileenalgemeenerkendkenniscentrumuitbou-activiteitenzijnverdeeldovertweeprojectgroepen.•
Projectgroep:atmosferischeprocessen
HetexpertisecentrumSecurity),voorVitowordtweggelegdinhetGMES(GlobalMonitoringoftheEnvironmentandanderesensoren–zowelvliegtuigsensorenalssensorenopsatellieten.EenvoornamerolOpkorteenmiddellangetermijnishetdebedoelingdedienstverleninguittebreidennaarwikkeldtenbehoevevandetweedegeneratiesensoren(SPOT-VGT2–lanceringin2002).ductie.TevenswordenverbeteringenaandeproductieketenenaandebeeldproductenontbeeldverwerkingenarchiveringvanSPOT-VGTendecoördinatievandegehelebeeldprotionaleuitstraling.Devoornaamsteactiviteitisdeexploitatievanhetgrondsegmentvoorvoegdewaarde,metkwaliteitsgarantie,eenklantvriendelijkedienstverleningeneeninternavanbeeldvormendeteledetectiegegevens–meteentechnisch-wetenschappelijketoegeDezeprojectgroepontwikkeltenexploiteertfaciliteitenvoordeverwerkingenarchiveringeenEuropeesinitiatief,eninEarthWatch.
“Milieutoxicologie”
Projectgroep:gezondheid
DezegroepwileendoordeVlaamseoverheiderkendkenniscentrumwordenvoordetechnischwetenschappelijkebegeleidingvaneenpreventiefgerichtmilieugezondheidsbeleidinVlaanderen.Alsdusdanigparticipeerthetinhetsteunpunt“MensenMilieu”.Hethuidigonderzoeknaardecausalemechanismeninderelatietussenvervuilingengezondheidisgeoriënteerdnaar:derelatietussentoenamevanastmaenallergieenblootstellingaanpolluenteneffectenvanniet-ioniserendestralinghormonalestoorstoffeneneffectenopreproductie.
Projectgroep:ecotoxicologie
humanevanveranderingeninlandgebruikenvandeimpactopdevegetatievanmilieuverstoringofingrepen.
•
eendedioxineproblematiek.DeverdereontwikkelingvanhetstadsmodelAURORAishierinschuivensteedsmeerinderichtingvanozonendeeltjesemissie,enspeciaalvoorVlaanderenriseertdetechnologieookinternationaal.Deaandachtspuntenvanhetmilieubeleidverlokale,stedelijkeenregionaleschaalinprojectenvoordeoverheidendeindustrie.MenvaloDeprojectgroepAtmosferischeProcessenmodelleertenevalueertdeluchtkwaliteitopstrategischbelangrijkproject.
Sinds1997looptdezeactievoordebevorderingenondersteuningvantechnologischonderBAvoorhetmilieu.Daarnaastwordendezeecotoxiciteitstesten(onderGLP-condities)ookingezetDekerntaakhiervanishetopsporenenevaluerenvaneffectenvanstoffenoporganismeninhetinschattenvandemilieuveiligheidvanproducten.41.04–DotatieaanhetIWTvoorhetonderzoekaanHogescholenzoekaandehogescholeninVlaanderen(hetHOBU-fonds).Erisdaarbijeendubbeldoel.Menwileenimpulsgevenaandeopwaarderingendevalorisatievantechnologischonderzoekaande
• Projectgroep:beeldverwerking
•
hoofdstukIII.4–86
denandereonderwerpendientteworonderzochtofditinitiatiefnietvoor“HOBU-fonds”.DaarbijwordtlysevandewerkingvanhetIndeloopvan2001volgteenanaEUR.vorigjaar–namelijk5,949mln.bleefongewijzigdophetniveauvanHetvastleggingskredietvoor20021999,geselecteerdin‘97en‘98,18inIWTuiteindelijktelkens20werdeningediend–waarvanerdoorhetpectievelijk86,46,48en61dossiersmln.EUR.Indiejarenwerdenreswerdhetkredietverhoogdtot5,925mln.EURterbeschikking.In2000regeringinditkaderjaarlijks4,214eerstedriejarensteldedeVlaamseber1999ennovember2000.Defebruariennovember1998,decem-sals”gelanceerd–injanuari1997,werdenreedszes“callsforpropo-SindsdeoprichtingvanditfondsEUR.eenbudgetvanmaximaal309.867duurtmaximaaltweejaarenheeftdebetrokkenbedrijven.EenprojectvertaaltdezenaardewerkvloervantechnologischeopportuniteitenenDehogeschoolgaatopzoeknaaruitvoeringervanwordenbetrokken.hoofdzaakKMO’s)dieactiefbijdevanminstensdriebedrijven(inmoetrelevantzijnvooreengroeplijkvaloriseerbaarzijn.EenprojectdelijkeconomischofmaatschappeprojectenwaarvanderesultatenduiringvantechnologischeonderzoeksHogescholensteunvoordeuitvoeditfondsontvangendeVlaamseookdemodaliteitenuitwerkte.ViawerdtoegewezenaanhetIWT,datHetbeheervanhetHOBU-fondslingenhoogteteblijvenvandeontwikkemogelijkheidbiedenomopdeaan(vooralkleinere)bedrijvendewilhetprojectviadehogescholenVlaamsehogescholen.Anderzijdsinhunsector.26in2000en24in2001.opengesteld.
hoofdstukIII.4–87
hoofdstukIII.5–89
OA1.DEPARTEMENTdepartementenOmwillevandeindelingvandeadministratievebegrotingwerddegewonevolgordevandesatieafdeling71.HieropwordtnoguitvoerigingegaaninhethiernavolgendeHoofdstukIII.6.vanaf2002eveneensdeeluitmaaktvanhet“eigenlijkewetenschapsbeleid”,samenmetorganiEvenwelwordteropgewezen,datdeorganisatieafdeling33vanhetdepartementOnderwijs7.Wetenschap,6.Leefmilieu5.Economie,4.Welzijn,3.Onderwijs2.Algemene1.Coördinatiegevolgd.Bijdebesprekingwordtdestructuurvandeadministratievebegrotingperdepartementondersteunenanderedomeinendanorganisatieafdeling71.DitgebeurtomhetspecifiekeeigenbeleidteDithoofdstukbeschrijftdebelangrijkstewetenschapspolitiekeinitiatieven,ondernomeninengestaltetegeven.Dezevendepartementenzijn:ZakenenFinanciënVolksgezondheidenCultuurWerkgelegenheid,BinnenlandseAangelegenhedenenLandbouwenInfrastructuurInnovatieenMediahierbehouden.COÖRDINATIE11AdministratieKanselarijenVoorlichting
Hoofdstuk – III.5 Het sectorale Wetenschapsbeleid hoofdstukIII.5
Programma 11.3 Kanselarij BA 12.04 – Onderzoeks-, studie- en expertisekosten i.v.m. de tenniveau.Dezeaanpassingmoetdebestuurskrachtvandeinstellingenversterken.UitgangspunstrevennaareenaanpassingvandebevoegdheidsverdelingtussenhetfederaleenhetVlaamsenemenominVlaanderenbestuurlijkevernieuwingdoortevoeren.MenwilinhetbijzonderHetregeerakkoordvandeVlaamseregeringsteltdatmenopinstitutioneelvlakstappenmoetstaatshervorminghierbijmoetenzijn:verantwoordelijkheid,subsidiariteitensolidariteit.
giëschappelijkeinstellingendiezichbezighoudenmetdepolitiekestructuurvanhetfederaleBelonderzoekgebeurtviaovereenkomsten.Debegunstigdenzijnmeestaluniversiteitenenwetengen.Daarbijdoetmeneventueelberoepopexterneexpertise.DeopdrachtvoorstudieendenenpermanentestudieenonderzoekblijftnodigomdewettelijkeregelsinpraktijktebrenEenblijvendereflectieoverdewenselijkeontwikkelingvandeVlaamseautonomieisdusgeboloniëdeVlaamseagendablijvenstaan,zoalsdegroteuitgavenverschillentussenVlaanderenenWalwatnietwegneemtdatvoordezelegislatuurnoganderepuntenronddestaatshervormingopDezenieuwestapindestaatshervormingrealiseertbelangrijkeintentiesvanhetregeerakkoord,GemeenschappenkoordenvoerenbelangrijkewijzigingendooraandebevoegdhedenendefinancieringvandeDeBijzonderewettenvan13juli2002zijndejuridischevertalingvanhetLambermontakendeGewesten.inzakedegezondheidszorg.enhaardeelstaten.
hoofdstukIII.5–90
Programma 11.4 Gelijke Kansenbeleid Gelijke Kansen is in Vlaamse Context een relatief nieuw beleidsdomein gesteld:MeerspecifiekvoorhetSteunpuntGelijkekansenbeleidwerdenvolgendeobjectievenvooropdesteunpunt.DaarnaastdoetzijaandataverzamelingenwetenschappelijkedienstverleningnaarOnderzoekswerkgerichtopbeleidsrelevanteproblemenisdebelangrijksteopdrachtvaneenVanafsteSteunpuntenwordenbeheersovereenkomstenafgeslotenmeteenlooptijdvanvijfjaar,deeerwordtvormgegevenin12steunpunten,waaronderhetSteunpuntGelijkekansenbeleid.MetdedievoordeVlaamseoverheidalsprioritairwordenbeschouwd.Dezestructurelefinancieringzoek.MenopteerdevooreenstructurelefinancieringervanindomeinenofrondonderwerpengoedkeuringaandekrachtlijnenvoordehervormingvanhetprogrammabeleidsgerichtonderOp8juni2000hechttedeVlaamseRegering(VR/2000/0806/DOC0503)haarprincipiëleOpBAallochtonen,HetVlaamsegelijkekansenbeleidwerktmomenteelmetzesdoelgroepen:vrouwen,holebi’s,puntencieteenexplicietedrempelsaanpakkenviaonderzoek,hetopsporeneninstallerenvanmeld-werken!Menwilvoorkomendatnieuweongelijkhedenwordengecreëerdenzaldaaromimpli-feitelijkeongelijkhedenindesamenlevingzichtbaarenbespreekbaarmaken–envooralweg-Gelijkekanseniseennieuwebasiswaardevoordedemocratie.Hetgelijkekansenbeleidwildepunt.naasthetopbouwenvaneenduidelijkeexpertiseenhetcreërenvaneenduidelijkaanspreek-Erisnoodaaneenvoortdurendeinputvoordebeleidsvoorbereidingenondersteuningervan,vanOndersteunendonderzoekendataverzamelingisdanookprioritairvoorhetverderuitbouwen(1995).ditdomein,datbovendienookinternationaalaanbelangwint.enhetverzamelenenverwerkenvan(meet)gegevensoverfeitelijkeongelijkheid.gehandicapten,ouderenenkinderen.12.02–Uitgavenmetbetrekkingtotonderzoek.dezeBAis0,496mln.EURingeschrevenvooronderzoek.keervoordeperiode2001–2006.2002krijgthetSteunpuntjaarlijks(tot2006)0,248mln.EURvanuitGelijkeKansen.overheidtoe.
• vanCreërenvancontinuïteitinwetenschappelijkeaandachtvoorgelijkekansenenuitbreidendebestaandeexpertiseterzake
informatieverzamelingStructureringvanhetbeleidsrelevantonderzoekomcontinuïteittecreërenindedata-enm.b.t.relevantethema’s
•
• Aanleverenvandataeninformatieterondersteuningvandewerkingvandecel‘GelijkeKanseninVlaanderen’
• onderzoekCreërenvanmeerwaardedoordeinterdisciplinariteitenhetinteruniversitairekaraktervan
verwervenvaneenzekereimpactopdeinternationalebesluitvormingenhetleverenvaneenDebelangendieVlaanderenhierbijvoorogenheeft,omvattenhetscheppenvanwelvaart,hetNoordgerichtopeenduurzameecologischeeneconomischewelvaartensocialerechtvaardigheidinbevoegdhedeninvooreenbeterEuropaengeeftmeegestalteaaneeninternationaalbeleid,endeverdedigingvanfundamentelehumanewaarden.Vlaanderenzetzichbinnenzijn“VlaandereneengezichtgevenindewerelddooreenmaximalebehartigingvanhaarbelangenHetoptimaalinternationalecoalitievormingentreedtbovendiensterkgecoördineerdop.Vlaanderenkanpasrendeinternationaleomstandigheden,moetintoenemendematepro-actiefoptredenbinnendeEenbeleiddatmetsucceswildoorwegen,moetsoepelenflexibelinspelenopdesteedsverandefunctionerenineeninternationaleomgeving,alshetookgekendenerkendis.VlaamsBuitenlandsBeleidgaatdaaromuitvandevolgendemissie:enZuid.”.
hoofdstukIII.5–91
Programma 12.1 Algemeen Buitenlands Beleid
• ëntieVerdereinstitutionaliseringvanbestaande“embryo’s”zoalsvrouwenstudies,omdeefficivanhetonderzoekendePR-waardeervannaardemaatschappijtoeteverhogen
• schreven.welvanbelangzijnvoorhetbeleid,zullendoorGelijkeKanseninVlaanderenwordenuitge-Onderwerpendienietpassenbinnendevooropgesteldethema’svanhetSteunpunt,maardie0,248Naastde0,248mln.EUR,besteedaanhetSteunpuntGelijkekansenbeleid,zaldeoverigedeOnderzoeknaardedoelgroepgehandicaptenwordtopgevangenvanuithetVlaamsFondsvoorHetonderzoeksprogrammamoetaandachtbestedenaandediversedoelgroepen,waarbijevenvrouwen,BinnenhetSteunpuntGelijkekansenzullendevijfvolgendedoelgroepenbehartigdworden:siefEeneindestellenaandeversnipperingvanditbeleidsluikdoorhetvormgevenaaneeninclubeleid.holebi’s,allochtonen,ouderenenkinderen.weleennadrukwordtgelegdopdedoelgroepvrouwen.Deonderzoekerswerdvolgendeaanduidingmeegegevenwatbetreftdeverdelingvanhetprogrammaoverdeverschillendedoelgroepen:•vrouwen:40%•allochtonen:20%•holebi’s:20%•ouderenenkinderen:20%SocialeIntegratievanPersonenmeteenHandicap.mln.wordengeïnvesteerdinlosseopdrachtenvoorWetenschappelijkOnderzoek.OA12AdministratieBuitenlandsBeleid
tholiekeUniversiteitLeuvenendeUniversiteitGent.geleerdheidenPolitiekeWetenschappenvandeKagebeurtdooronderzoekersvandefaculteitenRechtshedenvandeconstitutioneleregio’s.Ditonderzoeknelehervormingenkunnenhebbenvoordebevoegdmogelijkebevoegdheidsverschuivingenofinstitutioelkeoptieenookruimertekijkenwelkeimpactonderzoeken,devoor-ennadelenaantewijzenvanvanderolvandeconstitutioneleregio’sindeEUteschewereldomdeverschillendeoptiesterversterkingDaaromdoetVlaandereneenberoepopdeacademidingvandeintergouvernementeleconferentie.voorstellennaarvoorkomentijdensdevoorbereioverdetoekomstvanEuropaenwilmetconcreteVlaanderenwileenactieverolspeleninhetdebat2003.maargaatwellichtaldoorindetweedehelftvantekenen.Dezeconferentiewasgeplandvoor2004,ferentiediedezeinstitutionelehervormingenzaluitzettenvooreenvolgendeintergouvernementelecon-vanhetBelgischVoorzitterschap,moetdebakensverbeteren.DeVerklaringvanLakenaanheteindebreidingenomhaarwerkingnaardetoekomsttoeteEuropeseUnieookinternklaartemakenvoordeuit-DezeinstitutionelehervormingenzijnnodigomdeinstitutionelehervormingenvandeEuropeseUnie.detoekomstvanEuropa,tervoorbereidingvandezeeenzoruimmogelijkdebatwillenopstartenrondEuropesestaatshoofdenenregeringsleidersaandatNaaraanleidingvandeVerklaringvanNicegevende2001-maartDitonderzoekzallopenoverdeperiodedecemberIntergouvernementeleConferentie2004vandeEU.voorbereidingvandeVlaamsestandpuntenvoordeIn2002zalmenvooralonderzoekfinancierenterOnderzoek.teninhetkadervanhetProgrammaBeleidsgerichtpelijkeprojectenalsomdecofinancieringvanprojeczowelomdefinancieringvanspecifiekewetenschapBuitenlandsBeleid.IndevoorbijejarenginghetprojectengefinancierdmetbetrekkingtothetVlaamsTenlastevandezebasisallocatiewordenonderzoeksbuitenlandsBA12.40–Onderzoekenstudiesm.b.t.hetVlaamsnaarreleidentiteitengetuigenvaneengroteopenheidwilVlaanderenzichprofilerenmetzijneigencultubijdragetotdeinternationalestabiliteit.Bovendienculturelediversiteit.beleid2003. hoofdstukIII.5–92
Omtoekomstgerichttekunnenhandelen,ishetvangrootbelangdatdeVlaamseoverheidtijdigopdehoogteisvantoekomstigeontwikkelingenendemogelijkegevolgenervanophettevoerenbeleid.Ditvergteenpermanenteopvolgingvandeontwikkelingeninzakedemografie(vergrijzing,ontgroening,gezinsverdunning...),macro-economischeontwikkelingen(internationalisering,globalisering...),sociaal-maatschappelijkeveranderingen(individualisme,aandachtvoorduurzaamheid,socialenetwerken...),opbudgettairvlak(groeiperspectieven,middelen...)enoptechnologischvlak(telematica,innovatie...).OokdepositievanVlaanderenindeinternationalecontextmoetwordenopgevolgd.Mendientdezetoekomstverkenningenbeleidsmatigtevertalenineenaantalalternatievescenario’svoordetoekomstigebeleidsaanpak.
hoofdstukIII.5–93
2.DEPARTEMENT ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN OA 21 Administratie Planning en Statistiek Programma 21.1 Planning en Statistiek
BA12.02–AllerhandeuitgavenmetbetrekkingtotdeactiviteitenenproducteninzakeplanHetMetsten.DeeerstestrategischedoelstellingrichtzichuitdrukkelijktotdeVlaamseregeringenhaardien-2.Tijdigkwaliteitsvolleenbeleidsrelevanteregionalestatistiekenterbeschikkingstellenvande1.DeVlaamseoverheidondersteunenbijhaarstrategischmanagement,doorhetstrategischHieruitvantegevenaanhetbeleidvandeVlaamseoverheidenhetteonderbouwenmetbetrouwbareenreleDemissievoorhetbeleidsdomein“planningenstatistiek”isomeenstrategischedimensieteinformatie.kunnentweestrategischedoelstellingenwordenafgeleid:planningsprocesopniveauvanbeleidsdomeinenuittevoerenendebeoogdebeleidseffectensystematischenopgeïntegreerdewijzeoptevolgen.Vlaamseoverheden,teronderbouwingvanhunbeleid.Metdetweedewordenooklagereoverhedenondersteund.dezestrategischedoelenwilmenbereiken:•datdeVlaamseoverheidafstaptvaneenadhocbeleidsvoeringenzowelhetlangetermijnper-spectiefinhaarbeslissingeninbouwtalseenintegraleaanpaknastreeft;•datdebeleidsvoorbereidingen-opvolgingwordengeïntegreerdindeglobalebeleids-enbeheerscyclus;•datdeVlaamseoverhedenintoenemendemateeenverantwoordenoptimaalgebruikmakenvan(gevalideerde)objectievegegevens.programma21.1omvatslechtséénbasisallocatie.ningenstatistiek.HetvastleggingskredietopBA12.02bedraagtin2002desomvan1.106.000EUR.Vanditbeleidskredietisongeveer500.000EURof44%bestemdvoorbeleidsgerichtonderzoekendeorganisatievansurveys.Onderzoekzalgebeurenronddevolgendepunten:
en prospectie
studie
sultatenlingvancomplexemodellentervoorbereidingenopvolgingvanhetbeleid.Deonderzoeksreomspecifiekethema’sinhetkadervandetoekomstverkenningenendeconceptueleontwikkeEendeelvanhetonderzoekwordtuitbesteedaanwetenschappelijkeinstellingen:hetgaatdanvorsingomzettenvanderesultateninbeleidsrelevanteinformatie.DitvergtlongitudinaalonderzoekenDezeopdrachtveronderstelteersthetverzamelenenontsluitenvangegevensenvervolgenshetnaarcausaleverbandenenhetontwikkelenvanmodellen.zullenbruikbaarzijnvoorderegeringenhaardiensten.
Survey enquêtes)naardehoudingen,gedragingenenverwachtingenvandeVlamingen.DitlongitudiDeVlaamseregeringorganiseertsinds1996jaarlijkszelfeen“survey”(met1.500“facetoface”naalonderzoekisvanbelangomdecultureleverschuivingenoptevolgenenvormteenwezen-lijkonderdeelvandesociaal-maatschappelijkecontextwaarbinnendeVlaamseoverheidinitia-tievenmoetontwikkelen.Devraagstellingmoetmethodologischverantwoordgebeuren.Naastdekwaliteitsbewakingdooreenwetenschappelijkcomitémetexperteninsociaalwetenschap-pelijkonderzoek,kanmenvoordeuitwerkingvangevalideerdemeetinstrumentenbeperkteopdrachtentoewijzenaanonderzoekscentra(49.000EUR).Hetveldwerkzelfwordtvollediguitbesteedenvereisteenbudgetvan185.920EUR.Dekwaliteitvanhetveldwerkwordtuiteraardstrengbewaakt,opdatdebeleidsverantwoorde-lijkenhunbeslissingenkunnenbaserenopmaximaalbetrouwbarecijfers.In2002laatmenookdemogelijkheidopenvooreenomnibusenquête,waarindiversebeleids-relevantethema’saanbodkunnenkomen.Hiervoorwordt124.000EURgereserveerdalscofi-nancieringvoordebetrokkenbeleidsdomeinen(bijdragetotbeterenoptimaalgebruikvanstatistieken).Grondigeanalysesvandebronbestanden(vergelijkingmetanderwetenschappelijkonderzoekensurveysuithetbuitenland)werdentotnutoeuitbesteedaanuniversiteiten(ProgrammaBeleidsgerichtOnderzoek-PBO).Ditblijfttendelenodigomdesamenwerkingtussenbeleidenwetenschappelijkonderzoekteoptimaliseren,maardeanalyseswordenvoortaandirectergerichtopdeinformatiebehoeftenvandeoverheid,tendienstevanzijnbeleidsvoorbereidendeenevaluerendeopdrachten.Ominvullingtekunnengevenaaneenaantalontbrekendeparametersinhetregionaleinput/outputmodel,moetmeninformatieopvragenbijbedrijvenomtrenthunintraregionalehandelenoverhetbelangvandevestigingeninVlaanderenbinnendeglobaleomzet,toegevoegdewaardeeninvesteringenvandeonderneming.Hiervoordoetmeneensteekproefsgewijzebenadering.Omoverbevragingvanbedrijventegentegaan,sluitmenaanopeenreedseerdergeplandonderzoek(Panelstudieovervraagzijdevanarbeidsmarkt)bij10.000Vlaamsevestigingen.Voordeaanvullendevragenenverruimingvanhetsteekproefplanwordteencofinancieringaangeboden(99.157EUR).
Menzalstudiesuitbestedenvooreenverdereuitdiepingvandemethodologieinzakestrategischeplanningenbeleidsopvolging.Ditgebeurtopbasisvandeevaluatievannieuwetechniekenenhetbestuderenvanbuitenlandsevoorbeelden.AanhetrecenterkendeSteunpuntBestuurlijkeOrganisatie(KULeuven,RUGenUA)wordtinditkadereencofinancieringvan0,248mln.EURaangeboden–inhetbijzonderomeenwetenschappelijkkadertekrijgenvoorbeleidsopvolgingopbasisvanindicatorenenvoordeverdereprofessionaliseringenvermaatschappelijkingvanhetbeleid.
methodologie strategisch management
hoofdstukIII.5–94
ingeschreven.Indebegroting2002staathiervoor2,2mln.EURnancieringdoordeuniversiteitenenhetUZGentvoordefiBA40.03–Intrestlastenvanleningenaangegaannieuweherschikkingen,waardoorbudgettaireruimtevoorsectorengeleidtotbelangrijkeristorno’senkredietvervroegdeterugbetalingenheeftinbeideschuldEenactiefschuldbeheerviaonderhandelingenenoverheden.publiekrechtelijkerechtspersonenofdoorlagereneemtvano.m.leningen,aangegaandoorandererentelastendiedeVlaamseGemeenschapopzichIndirecteschuldenzijndekapitaalaflossingenendeinitiatievenisontstaan.vanonroerendeinvesteringen.
ment.AccountingenFinancieelManageOA24AdministratieBudgettering, Programma 24.4 Rechtstreekse schuld
kapitaal)EUR(betalingrente)en28,0mln.EUR(aflossingting2002isvoordezeuitgavenposten6,7mln.dalingvanderentelastentotgevolg.Indebegro-Dedalingvandeschuldheeftookonmiddellijkeen(AcademischeBA91.05–KapitaalaflossingleninguniversiteitenmischeBA21.05–Rentelastleninguniversiteiten(Acade-mln.universiteitsleningnogeenbedragopenvan134,4Begin2002staatvandezein1998overgenomendirectebaleleningvan215,0mln.EURovergezetnaardeversiteitsleningen(academischesector)inééngloZowerdsedert1998eenbelangrijkdeelvandeuninancieringpubliekrechtelijkerechtspersonen.Ookdeherfidiezecontractueelheeftovergenomenvananderenancieringvanhaareigenbegrotingstekorten,ofGemeenschapinhetverledenaangingvoordefiDirecteschuldenzijndeleningendiedeVlaamsevandezeleningenisdirecteschuld.schuldvandeVlaamseGemeenschap.EUR.sector).sector).ingeschreven.
hoofdstukIII.5–95
Programma 24.8 Indirecte schuld
3.DEPARTEMENT
hoofdstukIII.5–96
Programma 33.2 Universitair
Samenmetdeuniversiteitenwerktdeoverheiddanookeenbeleiduitomeenlevenslangdecretaleopdracht,dietotdusveronvoldoendeisbenadrukt:depermanentevormingenhetkingrealiserenenexcellentieindedrieluikennastreven.Erisookeenvierdedimensievanhunlening.Zijmoetendezedriedimensiesvanhundecretaleopdrachtineenoptimalewisselwerhetacademischonderwijs,hetwetenschappelijkonderzoekendewetenschappelijkedienstverDeVlaamseuniversiteitenzijn,inhetbelangvandesamenleving,werkzaamophetgebiedvanonderwijsversiteiten,deuniversitaireonderzoekersentotsommigeandereinstellingenvanacademischHetprogramma33.2richtzichtotdeuniversiteitsstudenteninVlaanderen,deVlaamseunienonderzoek.leren.
eigenlijkeZoalsreedseerdertoegelicht,maaktdeorganisatieafdelingOA33samenmetdeOA71hetderzoekOA33AdministratieHogeronderwijsenWetenschappelijkonONDERWIJSwetenschapsbeleiduit–zieookhethiernavolgendeHoofdstukIII.6. Onderwijs
betaalbaar en kwalitatiefhoogstaand HetbeleidmoeteendehuidigeentoekomstigebehoeftenvanvooralVlaamsejongerenineenmondiaalperspectief.universitairaanbodaantebiedendatzogoedmogelijkbeantwoordtaan kwalitatieveverbetering toevoegenvandemiddelenbestemdvoorhetBijzonderOnderzoeksfondsaanditprogrammaLosdaarvanzijnnogenkeleanderemaatregelengerichtopdezelfdeoptimalisering,zoalshethogerregelingverder,omtekomentoteenalomvattendeherzieningvandefinancieringvanhetonderzoeksbasis.Ookdebegrotingenvandekomendejarenzettendebevrorenfinancieringshogeronderwijs,hetwegwerkenvaneenaantalfinanciëleanomalieënenhetversterkenvandevoordeVlaamseuniversiteitenisgewijzigd,o.m.methetoogopdeoptimaliseringvanhetaantalstudentenenstijgendetoelagenplanmatigverder.DebestaandefinancieringsregelingOokin2002wordendeuniversitairewerkingstoelagennietlangerbepaaldopbasisvanhethoogd.worden.Inditkaderwordendezebudgettensindshetbegrotingsjaar2000structureelvertekortenquawerkingsuitkeringenvoordeuniversiteitenopkortetermijnmoetenopgevangendeoverheidterbeschikkinggesteldemiddelen.HetVlaamsregeerakkoordsteltduidelijkdatdeoverheideenzogoedmogelijkevenwichtterealiserentussendeteleverenprestatiesendedoorwerkgeversbijdragen,investeringstoelagen,toelagenvoorsocialevoorzieningen)trachtdeDoordeverschillendefinancieringssystemen(werkingsuitkeringen,supplementwettelijkeponsieveanderingenopwetenschappelijk,technologisch,sociaalenwetenschappelijkgebied:de“resDeuniversiteitenmoetendanookdemiddelenkrijgenomadequaattereagerenopdeveleveraanDeVlaamseoverheidblijftvasthoudenaandeopentoegangtothetuniversitaironderwijsenvanhetuniversitairaanbodverdermogelijkmaken.hetprincipedatdegemeenschapsmiddelengrotendeelsdeopleidingskostendekken.universiteit”.onderwijs.
nitieelendefinanciëlestimulivoordebijzondereuniversitaireInstitutenendeinstellingenvoorpostionderwijs. Bronnen: Het decreet van 12 juni 1991 betreffende de universiteiten in de Vlaamse BovendienmoetdezeherstructureringeenaanzetvormentotdeoptimaliseringvanhetacadekwalificatiessamenwerkingtussendehogescholenendeuniversiteitenentottransparanteenherkenbareDestructurelehervormingvanhettertiaironderwijsinVlaanderenmoetleidentotmeervanhervormingvanhettertiaironderwijs,conformdeBologna-akkoorden,énmetdeherzieningDeoptimaliseringvanhetuniversitaironderwijsisonlosmakelijkverbondenmetdestructurele2001,Metdebegroting2002wordendebeleidsopties,dietengrondslaglagenvandebegrotingvanonderwijs,wetenschappelijkonderzoek,wetenschappelijkedienstverleningenadministratieDewerkingsuitkeringendragenbijtotdedekkingvandegewoneuitgavenvooracademischgealloceerdlenvoordeheroriënteringvanhetacademischonderwijsenhetwetenschappelijkonderzoek,Aanditkredietdientmennogtoetevoegende8,198mln.EURbijkomendewerkingsmiddevandeuniversiteitenstijgenin2002met14,569mln.EUR,degewoneindexeringinbegrepen.HettotalekredietopdezeBA’sbedraagt521,202mln.EUR.DegewonewerkingsuitkeringenversiteitenBA41.20,41.27,44.79,44.81,44.82,44.85en44.86–WerkingsuitkeringenVlaamseuniop22juni2001;hetVlaamsregeerakkoord;deseptemberverklaringvan25september2000.VlaamseGemeenschapenbegeleidendebepalingen,goedgekeurddoordeVlaamseregeringhetontwerpdecreetbetreffendedeherzieningvandefinancieringvandeuniversiteitenindetieelhetdecreetvan18mei1999betreffendesommigeinstellingenvanopenbaarnutvoorpostiniGemeenschap;onderwijs,wetenschappelijkonderzoekenwetenschappelijkedienstverlening;opdeBA44.91(zieverder).deVlaamseuniversiteiten.verderuitgebouwd:•destructureleverhogingvanhetbudgetvandewerkingsuitkeringenvandeuniversiteiten(dezogenaamdebasisfinanciering);•destructureleverhogingvanhetbudgetvoorhetfundamenteelonderzoekaandeuniversi-teiten(BijzonderOnderzoeksfonds);•deverbeteringvandekwaliteitvanhetacademischonderwijsenhetbevorderingvandeinnovatie,metinbegripvandeontwikkelingvanonderwijsmateriaaldatgeschiktisvoorzelfstudieenhetdigitaalonderwijs;•deontwikkelingvanhetlevenslangleren,debijscholingendeherscholingopgangbrengenenhetcreërenvandaartoegeschikteleeromgevingen(studie-enleermateriaal,begeleidingententamens);•deoptimaliseringvanhetacademischeopleidingsaanbod.definancieringsregelingvandeVlaamseuniversiteiten.–metdenadrukopkwaliteit.mischonderwijsaanbodendeherzieningvandefinancieringvandeVlaamseuniversiteiten.Op22juni2001keurdedeVlaamseregeringprincipieelhetontwerpdecreetgoedbetreffendedeherzieningvandefinancieringvandeuniversiteitenindeVlaamseGemeenschapenbegeleidendebepalingen.Daarmeewerdeenovergangsregelinggecreëerdvanaf2001,methetoogopeenglobaleherzieningvandefinancieringsregelingvoorhethogeronderwijs.Dezeovergangsregelingbevateigenaccenten:•deverschillendeenveloppenwordenstudentonafhankelijkvastgesteld;•bestaandeanomalieënindefinancieringsregelingwordenverderweggewerkt; hoofdstukIII.5–97
• onderwijsvernieuwing;erkomenbijkomendemiddelenvoordeversterkingvanhetacademischonderzoekende • herstructureringsmiddelen in ruil voor geheroriënteerde werkingsmiddelen; • definancieringvandeopleidingenbiomedischewetenschappenencommunicatiewetenschappenvandeUIA; • eigen werkingsmiddelen voor de transnationale Universiteit alsbijkomendbudgetterbeschikkinggesteld.DitmoetwordengebruiktvoordeoptimaliseOmdittekunnenrealiseren,werdeendeelvandevoorzienewerkingsmiddelenafgezonderdenLimburg.ringvanonderwijsaanboden-vernieuwingenlevenslangleren.Hierbijwerktmenmetconvenanten,waarbijdeuniversiteitenofconsortiaervanresultaatverbintenissenafsluitenmetdeoverheid(zieookBA44.91hierna).NieuwisdestructurelefinancieringvandetransnationaleUniversiteitLimburg.Bijdecreetvan13juli2001werdhetverdragvan18januari2001tussenhetKoninkrijkderNederlandenendeVlaamseGemeenschapvanBelgiëinzakedetransnationaleUniversiteitLimburg(tUL)bekrachtigd.OpbasisvanhetverdragmaaktdetULaanspraakopeigenwerkingsmiddelen,investerings-ensocialetoelagen.Indebegroting2002isdaartoeeenapartebasisallocatieopgenomen.OmbijtedragentotderealisatievandeUniversiteitAntwerpen(UA)wordtnogenkeldeUAgefinancierd.IndebegrotingzijndebasisallocatiesvoordedrieAntwerpsedeeluniversiteitenvervangendooréénBAtenbehoevevandeUA.BA44.91–Bijkomendewerkingsmiddelenvoordeheroriënteringvanhetacademischonder-wijsenhetwetenschappelijkonderzoek-convenantenIndezenieuwebasisallocatiezittendemiddelendiemen,opbasisvandenieuwefinancierings-regelingteroptimaliseringvanhetonderwijs,deonderwijsvernieuwingenhetlevenslangleren,viaconvenantenaandeinstellingenterbeschikkingkanstellen.Dezetechniekmoethetmoge-lijkmakenomdesubsidiëringrechtstreekstekoppelenaankwalitatieveenkwantitatieveout-put,waarbijdeinstellingslechtsdiemiddelenontvangtdiehetopbasisvanzijnprestatiesver-dient.Ditbedragishetdeelvandewerkingsmiddelendatoverblijftnadeverdelingvandeforfaitairemiddelenendegeldenvoorhetcorrigerenvandeanomalieën.Afhankelijkvanhetaantalendeomvangvandeingediendeprojecten,ontvangendeuniversiteitenerhundeelvan.Omdatdetoekenningisgekoppeldaanhetindienenvanmeerjarenprojectendiemoetenwordengeëvalueerd,opteerdemenvooreengesplitstkrediet.Hetkrediet2002bedraagt8,198mln.EUR.BA44.92SubsidieaanhetBijzonderOnderzoeksfondsvoordeuniversiteitenElkeuniversiteitbeschiktovereenBijzonderOnderzoeksfonds(BOF)voorhetfinancierenvanhetgrensverleggendonderzoek.Hiermeekunnendeuniversiteitenautonoomeenonderzoeksbeleidvoerenenprojectenenmandatenbetoelagen,geselecteerdopbasisvanintra-universitairecompetitie.BinnenelkeuniversiteitstaatdeOnderzoeksraadinvoorhetbeleidvanhetBOF.DemiddelenvoordeBijzonderOnderzoeksfondsen,diewareningeschrevenophetprogramma71.2,worden–metbehoudvanhunbestemming–overgedragennaardezebasisallocatie.Samenmetdewerkings-eninvesteringstoelagenvormendezefondsendebasisfinancieringvandeuniversiteiten.Hetisdanooklogischdezemiddelensamentebrengeninéénprogramma.Desubsidiebedraagt89,914mln.EUR.Omhetgrensverleggendonderzoekopinitiatiefvandevorserteversterken,wordenindebegroting2002demiddelenvoorhetBOFextraverhoogdmet4,958mln.EUR,indexeringnietinbegrepen.Deverhogingvandezesubsidie hoofdstukIII.5–98
versitairinstituut.MethetoogopdestimuleringvanhetvoortgezetacademischonderwijsfinancieringsdecreetopgenomentoenamevandeforfaitairesubsidiëringvanditbijzonderuniOokdeverhogingvandebasissubsidietenbatevanhetIESisgebaseerdopdeinhetnieuweEuropeseBA41.26–SubsidiesaandeVrijeUniversiteitBrusseltenbehoevevanhetInstituutvoorverhogingAnderzijdsisheteengevolgvandeinhetnieuwefinancieringsdecreetopgenomenstructurele1991betreffendedeuniversiteitenopgenomenforfaitairesubsidiëring,diejaarlijkstoeneemt.DesubsidiëringvanhetIOBwerdverhoogd,enerzijdsvanwegedeinhetdecreetvan12junilegeBA41.22–SubsidieaanhetInstituutvoorOntwikkelingsbeleiden-Beheer(I.O.B.)enhetcolinstroom.deVlerickLeuvenGentSchoolvoorManagementopheteerstezichteensuccesquastudentenderesultatenvandezesturingswijzeduidelijkworden.OndertussenblijkenzowelhetITGalswelstuurtronddekwaliteitendedoelmatigheid.IndeloopvandeeerstvolgendejarenmoetenAchterliggendideedaarbijisdatdeoverheidzichnietbemoeitmethetdagelijksbeheer,maarvierinstellingengebruiktedeoverheideennieuwinstrument:debeheersovereenkomst.wetenschappelijkonderzoekenwetenschappelijkedienstverleningVMSenITG.VoordezeinstitutenIESenIOB,endetweeinstellingenvanopenbaarnutvoorpostinitieelonderwijs,DezevierBA’swordenhiernakortbesproken.HetbetreftdetweebijzondereuniversitaireBAlenstructuurvoordekwaliteitvanhetonderwijs.Deklooftussendebestaandeinvesteringsmidde-HetVlaamsregeerakkoordbenadrukthetbelangvaneendegelijkewerkomgevingeninfra-voorpelijkeapparatuur.Menkanerookfinanciëlelastenmeebetalen,dievoortspruitenuitleningenstratie.Ditismetinbegripvanonroerendegoederendoorbestemmingenzwarewetenschap-goederen,bestemdvooronderwijs,onderzoek,wetenschappelijkedienstverleningenadmini-ofuitbreiding,deverbouwing,deinstandhoudingendegroveherstellingenvanonroerendeDatmoetdienenvooruitgavendierechtstreeksvoortspruitenuitdeverwerving,deoprichtingVoordeVlaamseuniversiteitenwordteeninvesteringskredietvoorzienvan22,024mln.EUR.BAverzekeringendenieuwefinancieringsregeling,alstegemoetkomingaandestijgendeuitgavenvoordegroepsdan1,4mln.EUR.OokditiseeneffectvandestructureleforfaitairebijdrageverhogingdoorDewettelijkeenconventionelewerkgeversbijdragenstijgeninvergelijkingmet2001metmeer(decreetBA44.90–BijdragewettelijkeenconventionelewerkgeversbijdragevrijeuniversiteitenherstellingendezeBAvallenookdeverwerving,oprichtingofuitbreiding,verbouwing,instandhoudingenwerking,uitrustingendefinanciëlekostenvansocialevoorzieningenvoorstudenten.OnderDezesocialetoelagen(13,781mln.EUR)dragenbijtotdekostendekkingvoorpersoneel,BAniveauoverheidsuitgaveuitgedruktin%vanhetBrutoRegionaalProduct)opeenvergelijkbaarhettotaalvandeoverheidsuitgavenvoorwetenschaps-,technologieeninnovatiebeleid(d.i.debedoelingomdeBOF-middelenindeloopvandevolgendejarenteverhogen.Ditgebeurtomkadertinhetregeerakkoord.Behoudenseenéénmaligreflectiemomentin2000,ishetdetebrengenmeto.m.NederlandenFinland.40.73–Subsidiesocialevoorzieningenstudenten(decreet12juni1991art.140bis)vanonroerendgoed,bestemdvoordesocialevoorzieningen.van12juni1991art.136)vandevrijeuniversiteiten.60.12–Kapitaaloverdrachtenvooronroerendeinvesteringenuniversitaironderwijsinvesteringsuitgaven.endebehoeftenmoetdusprogressiefwordengedicht.41.22,BA41.26,BA44.87enBA44.89Mededaaromkrijgenzijextrawerkingstoelagen.voorontwikkelingslandenvandebasisfinancieringvanhetIOB.Desubsidiebedraagt1,579mln.EUR.Studiën(IES) hoofdstukIII.5–99
Programma 33.3 Coördinatie Hoger Onderwijsbeleid BA 40.10 – Subsidiëring open hoger trum)eneenvariabelecomponent,berekendopbasisvanhetaantalinschrijvingenmetexabekostigingsmechanismeisgebaseerdopeenforfaitairbedrag(12.394,7EURperstudiecenganisatievantentamensenhetontwikkelenvanelektronischstudie-enleermateriaal.HetDevoornaamstetakenvandezestudiecentrazijndebegeleidingvanVlaamsestudenten,deorVlaamsebenzesstudiecentrainVlaanderenopgerichtvoordebegeleidingendetentamineringvan–onderdezelfdevoorwaardenalsdeNederlandsestudenten.DeVlaamseuniversiteitenhebkunnenVlaamsestudenteninschrijvenvoordecursussenvandeOpenUniversiteitNederland(Nederland)enanderzijdsdeVlaamseuniversiteitenendeminister,bevoegdvooronderwijs,OpgrondvaneenovereenkomstinzakesamenwerkingtussenenerzijdsdeOpenUniversiteitonderwijsstudenten. hoofdstukIII.5–100
seerdouderdeenonaangepastegebouwen.Bovendienmoetendelaboratoriadringendgemoderniontoereikendeinvesteringsmiddelenoppeiltebrengen.HetInstituutisgehuisvestinsterkverDeverhogingvanhetinvesteringskredietvanhetITGmet124.000EUR,heefttotdoeldeBANederlandseOpdeBA41.46staatverdernog0,206mln.EURingeschrevenvooronderzoekoverdeBelgiëDeBA12.03voorziet0,110mln.EURvoorpersoneels-enwerkingkostenvoordeelnamevanDezeBAbedraagtschappelijkonderzoektestimuleren,isbeslistomookhierdesubsidieteverhogen.Dezehetkadervandepermanentevormingenhetlevenslangleren–enomhetfundamenteelweten-Omditinstituutverderdemogelijkheidtegevenhaaronderwijsprogrammauittebreiden–inBuberBA44.88–SubsidieaanhetUniversitairInstituutvoordestudievanhetjodendomMartin(0,292ErgaaneveneenssubsidiesnaardeFaculteitvoorProtestantseGodgeleerdheidinBrusselBAenmln.OokdeVlerickLeuvenGentManagementSchoolgenieteenbijkomendesubsidievan0,2481999)BA44.89–SubsidieaandeVlerickLeuvenGentManagementSchool(Decreetvan18meizoek.opleidingenalsbijkomendestimulansvoorhetaanbodaanpostinitieelonderwijsenonderOokhetITGkrijgteenbijkomendesubsidievan0,248mln.EUR,vanwegehetsuccesvandeinBA44.87–SubsidieverleendaanhetInstituutvoorTropischegeneeskunde“PrinsLeopold”anderzijds(o.m.inhetkadervanhetlevenslangleren)verhoogdedeoorspronkelijkebasisfinancieringmet0,248mln.EUR.Desubsidiebedraagt1,003mln.EUR.Antwerpen(art.169decreet21juni1991)Deglobalesubsidiebedraagt8,028mln.EUR.EUR,vanwegehetsuccesvandeopleidingenomhetaanbodaanpostinitieelonderwijshetonderzoekextratestimuleren.Desubsidiebedraagt1,665mln.EUR.44.80–SubsidiesaandeFaculteitderProtestantseGodgeleerdheidinBrusselmln.EUR).0,124mln.EUR.12.03en41.46BA’szijnbestemdvooruitgaveninhetkadervandeinternationalesamenwerking.aaninternationaleactiviteiten,diegerichtzijnopwetenschapsbeleid.taalencultuur.64.17–KapitaaloverdrachtenvooronroerendeinvesteringenI.T.G.wordenomtevoldoenaandelaatstestandaardenenvoorzieningeninzakeveiligheid.
DekredietenvandeBA’s40.01en40.11inhetHBPWB2001werdengerealloceerd.
opophetniveauvanhethogeronderwijs,kunnendienenomsamenmetdebetrokkeninstellingenDekredieten,ingeschreveninditprogramma,voordeinternationalesamenwerkingsprojectenlangrijkeVlaamseuniversiteitenoverstijgt.Deontwikkelingendeuitbouwvandezecentrakaneenbeaanleercentravoordiebegeleiding–watdewerkingvandehuidigeStudiecentraaandebegeleidingvandestudentenernstigwordtopgevat.VoordetoekomstkanmendusdenkenEen(toekomstig)onderwijssysteem,metzijngrotereflexibiliteit,kanalleengoedwerkenalsdebepalingen).zieningvandefinancieringvandeuniversiteitenindeVlaamseGemeenschapenbegeleidendenietlosbeschouwdwordenvandezeglobalecontext(ontwerpvandecreetbetreffendedeher-wijsinhetdecreetvan12juni1991opgeheven.DetoekomstvanhetopenhogeronderwijskanMetdezerealiteitvoorogen,wordthetonderscheidtussencontactonderwijsenopenonder-privé-sector.siteitenenhogescholenbinneneenbepaaldlandofregio,alofnietmetmedewerkingvandewordtontwikkeld.Steedsvakerontstaanerbovendiensamenwerkingsmodellentussenuniver-nalenetwerkenenconsortia,waarbijdanopdeinternationalemarktgerichtcursusmateriaalsamenwerkenomdigitaalleermateriaalteproduceren.ZijgaandeeluitmakenvaninternatioVoorbeeldenuithetbuitenlandtonenaandatuniversiteitenenhogescholensteedsmeerrengaandaarbijstrategischealliantiesaan(vaakmet‘newproviders’)omhunaanbodtepositionebegevenzichnuophetterreinvanhetdigitaalhogeronderwijs(web-basedapplications)enditioneleopenuniversiteitenzoalsdeOpenUniversiteitNederland.Bijnaalleuniversiteitenderwijs.Zowordto.m.duidelijkdatafstandsonderwijsnietlangerhetdomeinblijftvandetraBijditallesmoetenweevenwelrekeninghoudenmetnieuweontwikkelingeninhethogerononderwijsvernieuwing.universitairefinanciering.EenvandedoelstellingenhiervanisimmershetstimulerenvandevanditconsortiuméndoordeconcreteimplementatievandekrachtlijnenterherzieningvandeHetVlaamsbeleidinzakehogerafstandsonderwijszalenerzijdswordenbepaalddoordekoersteiten.DeOUwordtomgevormdtoteenconsortiumvoorhetrealiserenvandezediensten.Hetwordteendigitaleuniversiteitdiedienstengaatleverenaanandere(Nederlandse)universiDeOpenUniversiteit(OU)Nederlandstaatvooreenperiodevansubstantiëleveranderingen.zaakt.hetopenhogeronderwijsindeVlaamseGemeenschap,zonderdatditeenmeeruitgaveveroornent,ondersteuntmenactiefdiecentradieeendynamischbeleidvoerenterontwikkelingvanmenrechten.Doorhetbeperkenvandevastecomponenttenvoordelevandevariabelecompoineennieuwemarktvanvooral‘postgraduatelifelonglearners’.opdrachtzijnvandetoekomstigeassociaties.eencontractuelebasisdeontwikkelingskostentedekken.
zienvoorsamenwerkingmetbuitenlandseinstellingenvoorhogeronderwijs),isvanaf2002HetkredietopdeBA40.01(subsidiesvoorinternationalesamenwerking–in2001nogvoordoelstellingvoegenaandewerkingsmiddelenisdekorfmetbeschikbaregeldenforsverhoogd,zodatdezesteedsmiddelenvoordestimuleringvanhethogeronderwijsterbeschikkingzijn:doorhettoeDezefondsenmakendusnietlangerdeeluitvanditprogramma.Ditneemtnietwegdaternognieuwingstaanvandoorhogescholenenuniversiteiteningediendeprojecten,dieo.m.deonderwijsverenhetlevenslangleren.Hetzijndiemiddelendieaandehandvanconvenantenterbeschikkingdentoegevoegdaanhetbedragdatisvoorzienvoordeonderwijsvernieuwing,deoptimalisatieresp.aandewerkingsmiddelenvoordehogescholenendeuniversiteitentoegevoegd.ZeworDemiddelenvoordestimuleringvandeinnovatievanhethogeronderwijs(BA40.11)werdenbeogen.behoudenblijft.
hoofdstukIII.5–101
OAtigheidmetdievoordeinternationalewetenschappelijkesamenwerking.Ditmoetvooraldedoorzichvoegdaanhetbijzonderonderzoeksfonds,maakthetmogelijkdezemiddelentecombinerenonderzoekinbilateraalverbandinzakeonderwijsvernieuwing.Hetfeitdatzewerdentoegemiddelenhunbestemmingbehouden.DaaromkunnendezesubsidiesnogsteedsdienenvoortoegevoegdaandesubsidievanhetBijzonderonderzoeksfonds,metdienverstandedatdezeinzakebetoelagingbevorderen.39Dienstenvandesecretaris-generaal
Programma 39.2 Coördinatie beleids- en gegevensbeheer VerdergaateengedeeltevanhetkredietnaardejaarlijksepublicatieoverdeonderwijsindicatoBinnendevoerdin2000,herhaaldin2003.Deopstarthiervanmeto.a.depilootdataverzameling,vereistbezorgdaandedeelnemendescholen.TevenswordthetPISA-onderzoek,voorheteerstuitge-competencies’.In2002gebeurendelaatsteanalysesvanderesultatenenwordtfeedbacklingeninhetVlaamseonderwijsonderzochtopgebiedvantaal,wiskundeen‘cross-curriculumViahetPISA-onderzoekwerdeninhetvoorjaarvan2000decompetentiesvan15-jarigeleer-mln.In2002bedraagthettotalekrediet0,803mln.EUR.Ongeveer60%vanhetbudgetof0,485dicatorenBA12.01–Allerhandeuitgavenmetbetrekkingtotstatistiek,gegevensbeheerenonderwijsinEURwordtbesteedaanlopendeonderzoeksovereenkomsten.•ErisonderzoekinhetkadervanINES(InternationalIndicatorsofEducationSystems),eenprojectrondonderwijsindicatorenvandeOESO.DaarinkaderenhetPISA-onderzoek(ProgrammeforInternationalStudentAssessment)eneenSchoolsurvey(NetwerkC).nodigemiddelenin2002.NetwerkCwordendein2001verzameldegegevensin2002geanalyseerd.•BinnenhetIEA-projectlooptsindsenkelejarenhetTIMSS-onderzoek.In2003wordthetTIMSS-Trend-onderzoekuitgevoerd.Hierbijzullentweepopulatiesbevraagdworden:hettweedejaarvandeeerstegraadsecundaironderwijsenhetvierdeleerjaarvanhetlageron-derwijs.Dezelaatstepopulatiewerdinhetverledennietbevraagd,ditverklaartdanookdestijgendekost.In2002startdevoorbereidingvanditonderzoek(ontwikkelingonderzoeksinstrumenten,piloot).ren.HierinzoektmennaareenevenwichttussenwatopVlaamsniveaualsbeleidsrelevantwordtbeschouwdendeaandachtspuntenopinternationaalvlak.AangeziendetweeOESO-publicaties‘EducationataGlance’en‘EducationPolicyAnalysis’debelangrijkstevergelijkingsbronnenzijnvooronderwijsenvorming,wordenzeingroteoplageaangekochtenverspreidonderbeleidsmakersenwetenschappers.BA12.06AllerhandeuitgaveninhetkadervandebilateralesamenwerkingOmdedoelstellingenvanhetinternationaalonderwijsbeleidterealiseren,steltdeVlaamseoverheidmiddelenterbeschikkingommobiliteitvanindividuenmogelijktemaken(mobiliteitsbeurzen).VoorVlaamseonderzoekersdieeenkorteperiodeinhetbuitenlandverblijvenvooronderwijsofonderzoek,wordendereiskostenvergoed.VoorbuitenlandseonderzoekersinVlaanderenwordendeverblijfskostenbetaald.Detoekenningvanbeurzeninhetkadervanbilateraleakkoorden,gebeurtovereenkomstigdewerkprogramma’sdiehieraanuitvoeringgeven.Zijbepalenhetaantaltoetekennenbeurzenendealgemeneenfinanciëlevoorwaarden.DezevoorwaardenzijnvoorallelandengelijkenliggenvastineenbesluitvandeVlaamseregeringvan27maart1991.Hetaantaltoetekennenbeurzenvarieertvanlandtotland. hoofdstukIII.5–102
Het krediet op deze BA bedraagt 1,1 mln. EUR, waarvan 0,55 mln. voor wetenschapsbeleid. BA 33.04 – Subsidie i.v.m. nieuwe ineeneerstefasevooralgespecialiseerdesurveysopzettenmetbetrekkingtotdebeideuiterstenvensgebruikenbijsecundaireanalysesvoordehelelevensloopvanjongeren.HetSteunpuntzalbetrekkingtotdeoptimaliseringvandeadministratievebestanden)enbestaandesurvey-gegenen:menmoetbestaandeadministratievegegevensbestandenexploreren(enadviesgevenmettotdeintredeopdearbeidsmarkt.Hiervoorzalmeneenberoepdoenoptweesoortenbrondendietoelatenomnategaanwelkpadjongerenvolgenvanhetbeginvanhetbasisonderwijsderwijsendeovergangvanonderwijsnaararbeidsmarkt’isdeconstructievangegevensbestanDecentraledoelstellingvanhetSteunpunt‘Loopbanenvanleerlingenenstudenteninhetondievantiealsintrinsiekewetenschappelijkewaarde(zieookhoofdstukIII.4BA33.03).Desubsidengeselecteerd,naeenevaluatiedooronafhankelijkedeskundigen–zowelnaarbeleidsreleDitsteunpuntbehoorttotdeachtsteunpuntenvoorbeleidsrelevantonderzoekdiereedsweronderwijsBA33.06–Subsidiecofinancieringsteunpunt“Loopbanenvanleerlingenenstudenteninhetvoorookinzichtkrijgenindespecifiekecompetentiesvanleerkrachtenénvandeleerlingen.Hieropdereëlesituatieinzakehetgebruikervan.MenmoetvoorhetgebruikvandenieuwemediaHetisbelangrijkzichttekrijgenopderandvoorwaardenvoorhetvoerenvaneenICT-beleidenorganiseren.permanentevormingzalICTgeleidelijkwordeningevoerdomhetonderwijsopafstandtedienenoverdenodigebasiskennistebeschikkenomICTinhetlesgeventeintegreren.Indescholenmoetgepaardgaanmeteenactiefondersteuningsbeleidnaardeleerkrachtentoe.DieErvaringinhetbuitenlandtoontaandathetlouterbeschikbaarstellenvandeapparatuuraandelokaaleeneigenwebsite.Inhetsecundaironderwijsheeft89,4%eeninternetaansluiting,90,7%eeneeninternetaansluiting,40,6%beschiktovereenlokaalnetwerken24,2%vandescholenheeftbeschikkenovereeneigenwebsitewerdbevraagd.Inhetbasisonderwijsbeschikt58,8%overhardware.Ookdeaansluitingopinternet,deaanwezigheidvaneenlokaalnetwerkenhetbarePC’svooreducatiefgebruik–zonderonderscheidtemakenquatypeofouderdomvandeeninhetsecundaironderwijsover1PCper7,6leerlingen.Hetgaathierbijwelomallebeschik-aandatinseptember2000debasisscholengemiddeldbeschiktenover1PCper9,4leerlingenOnderzoek,uitgevoerddoordeKULeuveninopdrachtvanhetDepartementOnderwijs,toontderwijsvoorBSOenTSO).DaarnaastwordtdedoelgroepverderuitgebreidnaarhetVolwassenenonëring(bijv.relatiefméérsubsidiesvoorconcentratiescholen,voorhetbuitengewoononderwijs,rustmetmateriaal.Menonderzoektookdespecifiekenodenm.b.t.gedifferentieerdesubsidihoogstejarenvanhetBasisonderwijs.Ookhetbasis-enkleuteronderwijswordtechteruitgeoveréénmultimediaPCper10leerlingenin2002–alvastinhetsecundaironderwijsendedriescholenenleerkrachtenendevormingvandedocentenzelf.Dedoelstellingistebeschikkenin2002verderenzijndenodigefondsenvoorzienvoordeaanschafvaninfrastructuurvoortrouwensduidelijkedoelstellingengeformuleerd.DerhalveloopthetinfrastructuurprogrammavolleintegratievanICT.OpditvlakwordenervanuitdeconclusiesvandeTopvanLissabonDegelijkeenvoldoendehard-ensoftwarezijneennoodzakelijkevoorwaardevooreensuccesren.met1,24mln.EUR,dientomhetonderwijsversneldindeinformatiemaatschappijteintegrekrediet25,781mln.EUR.Deverhogingvandekredietenvoordeinfrastructuurprogramma’sHettotalekredietopdezeBAbedraagt27,021mln.EUR.In2001bedroeghetbeschikbareonderwijsmediaendecentravoorBasiseducatie.netwerken68,1%eeneigenwebsite.moetendenodigewetenschappelijkeonderzoeksopdrachtengegevenworden.endeovergangnaardearbeidsmarkt”bedraagt0,372mln.EUR. hoofdstukIII.5–103
VoorVoorbeleidsrelevantiewetenschappers(deskundigenopvlakvandeonderwijskunde)beoordeeldopresp.hunDeingediendeprojectvoorstellenwordenafzonderlijkdoorbeleidsverantwoordelijkenenteties,studiedagen,contacten.Deresultatenvormeneenkennisbasisomdebeleidsvoorbereiding(zowelnaarhetbeleidalsnaardeonderwijspraktijk)gestimuleerdonderdevormvanpublica-zoeksthemadatzeopvolgen.Opcontinuebasiswordtdeterugkoppelingvanderesultatenwoordelijkenenonderwijspracticidieervaringendeskundigheidbezittenm.b.t.hetonder-HetOBPWOwordtvannabijopgevolgddooreenstuurgroepvandeskundigen,beleidsverant-puntenafgeslotenenlopendeinitiatievenzijnmedebepalendvoordeselectievannieuweaandachts-behoeftenvandebeleidsvoorbereidingopkortetermijn.Deopvolgingenevaluatievandebeleidsnota.Daarnaastkanmenaltijdeenaantalspecifiekethema’sformuleren,inspelendopzoeksthema’s.Diewordengeformuleerdopbasisvandeoperationeledoelstellingenvandederwijs2000-2004vormenhetreferentiekadervoordeformuleringvandeprioritaireonderwaardehebbenalsbeleidsrelevantzijn.DestrategischedoelstellingenvandeBeleidsnotaOndieerdonderzoekinformatieengegevensoplevertdiezoweleendegelijkewetenschappelijkebeleidsvragenwaaropdeoverheideenantwoordvraagt.Hetisdebedoelingdathetgesubsibeleidendeonderwijspraktijk.Deprioritairethema’senhunuitwerkingconcretiserendespecifiekvoordevoorbereiding,deuitvoering,deevaluatieendebijsturingvanhetonderwijsHetonderwijskundigbeleids-enpraktijkgerichtwetenschappelijkonderzoek(OBPWO)dientonderzoek”durevoordeprojectenvanhetonderwijskundigbeleids-enpraktijkgerichtwetenschappelijkma’s,gereglementeerdvolgenshet“BesluitvandeVlaamseregeringtotregelingvandeproceElkjaarwordteenoproeptotvoorstellengelanceerd.DitgebeurtopbasisvanprioritairetheonderzoekBA41.43–Subsidieaanhetonderwijskundigbeleids-enpraktijkgerichtwetenschappelijkoorzakenwijsenbijdeovergangvanschoolnaarwerkverschilleneneenbeterbegripvandemogelijkewacht,iseenbeterekennisvaninwelkemateeninwelkopzichtdepadendoorheenhetonderschoolnaarwerk’.Hetbelangrijksteresultaatdatmenvandezenieuwegegevensbestandenvervanhetpaddatleidtvanschoolnaarwerk,metname‘debasisschool’en‘deovergangvan(engevolgen)vandezeverschillen.(OBPWO)van7september1994.ofhetbehoudenvanvroegerethema’s.ondersteunenenhetgevoerdebeleidteevalueren.enwetenschappelijkekwaliteit.hetOBPWO2001werdvolgendonderzoekgeselecteerd:•Herstelgerichteantwoordenoptuchtproblemenindeschool.Herstelgerichtgroepsoverlegals‘case-study’.•Arbeidsmarktwensenen-perspectievenvandeafgestudeerdenvandelerarenopleiding.Deroepingtotleerkracht.EenonderzoeknaardeaantrekkelijkheidvanhetleerkrachtenberoepinVlaanderenanno2002.•Comenius1inVlaanderen.•Debetekenisvanpersoneelsbeleidvoordecultuurendeonderwijsvisievanscholen.•EenverkennendonderzoeknaarregionaleverschilleninstudieprestatiesinVlaanderenendeoorzakenervan.•OntwikkelingvaneeninstrumentvoorPeriodiekPeilingsonderzoekSchrijven.•DeconstructievaneenpeilingsinstrumentbiologievoordeA-stroomvandeeerstegraadsecundaironderwijs.•DeconstructievaneenpeilingsinstrumentWereldoriëntatie(domeinnatuur)voorhetbasisonderwijs.•Studieloopbanenvanleerlingeninkunstgerichteopleidingenvanhetsecundaironderwijs.hetOBPWO2002isopdezeBAeenkredietvan1,539mln.EURvoorzien. hoofdstukIII.5–104
hoofdstukIII.5–105
hoofdstukIII.5–106
OA4.DEPARTEMENTWELZIJN,VOLKSGEZONDHEIDENCULTUUR41AdministratieGezinenMaatschappelijkWelzijn Programma 41.1 Algemeen Welzijnsbeleid BA 12.02 – Allerhande uitgaven in verband met de ondersteuning van de adviesraden De adviezen van de Gezins- en Welzijnsraad worden voorbereid met reflectie- en Inniveauuithetwelzijnsbeleidteonderbouwen,hetzijophetniveauvandevoorbereidingalsophetStudieopdrachtenenwetenschappelijkeonderzoekenwordenuitbesteedomprioritaireveldenBAreidinginzakehetVlaamsarmoedebeleid,hetvrijwilligersbeleid,hetlokaalsociaalbeleidendevoorbeVoor2002wordenstudieopdrachtenuitgeschreventervoorbereidingvandeadviesvormingstaanvoordeadviesvormingenadviesverstrekking.Deadviezenzijninbrochurevormuitgegevenenopvoedingsondersteuning,interlandelijkeadoptieenvraaggestuurdezorg.Ditvormdedebasistiedossiersrondverschillendethema’s.In2001werdenzostudieopdrachtengerealiseerdoverdocumentaterbeschikkingvanbeleidsmakersengeïnteresseerdedoelgroepen.vanhetwetenschappelijkcongres“vraagsturingindewelzijnszorg”.12.23–Studies,onderzoekingenenvoorbereidingvanwetenschappelijkecongressenvandeevaluatie(bereikteeffecten).2001waseronderzoekopdeterreinenvan:•interlandelijkeadoptie:naeenuitgebreidkwaliteitsonderzoekvandediensteneneenbevra-gingvandeklanteniseenstudieuitbesteedaandeRijksuniversiteitGent,methetoogopdeontwikkelingvaneengezins-evaluatieinstrumentvoorscreeningvankandidaat-adoptanten.•dejeugdzorg:deinnovatiesindejeugdzorg(metinbegripvandeafstemmingopjustitie),noodzaakteeenaanzienlijkeinvesteringophetvlakvanonderzoek:a)DeKULeuvenkreegeenopdrachttoevertrouwdomeenandereaanpakterealiserenbijdeplaatsingvanjongerendoorjeugdrechters:deFamilyGroupConference,b)eeninteruniversitairsamenwerkingsverbandtussenKULeuven,RUGenVUBkwamtotstandvooreeneffectiefenefficiëntVlaamsbeleidm.b.t.herstelrecht,gemeenschapsdienstenleerprojectenvanjongerendiealsmisdrijfomschrevenfeitenpleegden,c)inhetraamvandeontwikkelingvaneenelektronischdossier,datgegevenstussenverwijzersonderlingenverwijzersenhulpverlenersuitwisselbaarmoetmaken,isaandeKULeuveneenonderzoektoegekendomdeprincipesvanditdossiertetoetsenaandebestaandeBelgischeenEuropeseprivacywetgeving.Deresultatenzijnnietalleenwetenschappelijkbelangrijkmaarhebbenookrepercussiesopdeontwikkelingvanhetdossierzelf.•ouderenzorg:deSocialeHogeschoolvanGenkkreegeenstudieopdrachttoegekendomdenoodzakelijkestappentekennenwaardoorallochtoneouderenopeenkwaliteitsvollemaniergebruikkunnenmakenvandeouderenzorgvoorzieningeninVlaanderen,rekeninghoudendmetdeculturelediversiteitendeopleidingsbehoeftenvanpersoneel.•relatiebemiddeling:deherzieningvanhetdecreetopdehuwelijks-enrelatiebureausnoodzaaktnietalleenkennisvandewerkingvandebureauszelf,maarookvandeervaringenvangebruikers.Test-AankoopzalhierovereenuitgebreidonderzoekverrichtendatdebasismoetvormenvaneenVlaamsbeleidinzakehuwelijks-enrelatiebemiddeling.•thuiszorg:hetontwikkelenvanindicatorenvooreenprogrammatiewerdentoevertrouwdaanUFSIA,terwijlhetHIVAbelastwerdmethetbestuderenvaneffectieveenefficiëntevormenvancliëntbijdragenvoordezedienstverlening.•dealgemenezorgzaamheidinVlaanderen:omhetwelzijninVlaanderenendezorgzaamheidsgraadvandeVlaamsebevolkinginhetalgemeentemonitoren,iseenstudieopdrachttoegewezenaanUFSIAomeenwelzijnsbarometerteontwikkelen. hoofdstukIII.5–107
• lingoverdemigratiegeschiedenisenoverderelatiegeschiedenisophetprogramma.Ookdeverderenenvoordegezinssamenstellingnaechtscheiding)staatookdeaanmaakvanindicatorensamenstelling(extraaandachtvoordehuishoudelijkesituatievankinderen,jongerenenoudetendenseninzakevruchtbaarheid(timingenaantalkinderen,kinderloosheid)envandegezinsgezin,metbijzondereaandachtvoordeuitwerkingvantijdreeksen.NaasthetopvolgenvanDeeersteonderzoekslijnomvatdebeschrijvingenverklaringvandedynamiekinbevolkingenHetHetlening.nationaleinstellingen.Ookhetinrichtenvanstudiedagenencolloquiahoortbijdezedienstverinbrengvanexpertiseenhetverlenenvanwetenschappelijkadviesaanbestuur,beleideninterDeexternedienstverleninggebeurtviadeeigenbibliotheek-endocumentatiedienstenviadekingmelwerken.HetCBGSisbijv.nauwbetrokkenbijhetredactiewerkvanhettijdschrift‘BevolDaarnaastpublicerendeonderzoekersookinnationaleeninternationaletijdschriftenenverzatenbekendgemaakt:deCBGS-website,CBGS-werkdocumentenendeeigenpublicaties.hunmaatschappelijkeenbeleidsimplicaties.Deresultatenwordenviaverschillendeinstrumen-Hetonderzoekbetrefteenbredeverscheidenheidvanbevolkings-engezinsvraagstukkenenDedienstverlening.HetwerkprogrammavanhetCBGSomvathetwetenschappelijkonderzoekendeexternemetstelling.Hetkrediet2002(opbeideallocatiessamen0,342mln.EUR)isopnieuwverminderdHetprogrammawordtuitgevoerdvolgenshetjaarbeleidsplanvandezewetenschappelijkeinBABA12.21–AlgemenewerkingskostenvanhetCentrumvoorBevolkings-enGezinsstudiesenrechtden),hetvoortzettenvandeopdrachteninzakedeFamilyGroupConferenceenhetherstelleningaangedetineerdenendebeeldvormingronddelinquentiebijetnisch-cultureleminderheVoor2002voorzienmennureeds(naastnieuweopdrachtenrondhetstrategischplanhulpvervoorwordenzoweldoorstudiedagenenconferentiesgevaloriseerdalsviasamenvattendebrochuresOnderzoekenenstudieopdrachtenwordensteedsbegeleiddooreenstuurgroep.Deresultatenmaarinformatiesamentebrengenenterbeschikkingtestellenvangehandicaptenenhungezin,omdeVlaamsehandinfoteactualiseren.Bedoelinghierisomoverzichtelijkeenbruikbarealgemenewelzijnsinformatie:eenvoorbereidendestudieistoegekendaanKathoKortrijkookvanopleidingsinstituten.voorzieningenenorganisatiesvanbelanghebbendedoelgroepen.voorjongerendiealsmisdrijfomschrevenfeitenpleegden.12.90–UitgavenCentrumvoorBevolkings-enGezinsstudies7%tegenover2001.beoogdeeffectenzijn:•Grondigerwetenschappelijkeonderbouwingvanhetbeleidopkorteenlangetermijn•Verbeteringvandekennisoverbevolkings-engezinsdynamiekinVlaanderen•Implementerenvanexpertiseininternationaalverband•Bijdragentoteenadequaatgezins-enzorgbeleid&Gezin’.onderzoeksprogrammaonderzoeksprogramma2002omvatvolgendelijnen:•Monitoringvandedynamiekinbevolkingengezin•Thematischonderzoek•Beleidsonderzoekvandebevolkingoverdearbeidsstatutenwordtindetijdopgevolgd. hoofdstukIII.5–108
PublicatiesExternedienstverlening
VerderhoofdingDaarnaastwordenookspecifiekeonderzoeksresultatenaangebodenviadewebsite,onderdemogelijkheidengezinsonderzoekbeogen.Hetoverzichthiervanistevindenopdewebsite;mettevensdeHetCBGSgeeftuiteenlopendepublicatiereeksenuit,diedebekendmakingvanhetbevolkings-ombestellingenteplaatsen.Hetgaatover:•CBGS-Werkdocumenten•CBGS-Publicaties•CBGS/NIDIPublications“monitoring”.blijfthetCBGSbetrokkenbijpublicatiereeksen,alslidvanderedactieraadvan:•BevolkingenGezin•EURpeanStudiesofPopulation
Adviesenexpertise
hoofdstukIII.5–109
renonderzoekHetbeleidsonderzoektenslotteomvatdeuitwerkingvanbeleidsdossiersopbasisvanhetoudeonderzoekcommunicatiestijleninhetgezin–wathetwelbevindenvandejongerenmeedetermineert.Hetkinderrechtencommissariaat)wordtverdergezet,metextraaandachtvoordeimpactvandevoorzieningen.Deanalysevandegegevensvandejongerensurvey(insamenwerkingmethetgangnaardepensionering,detijdsbestedingvanouderenendestudievanhetgebruikvanouderen.DeanalysevandeLOVO-1gegevensbankomvatverderookdestudievandeover–metbijzondereaandachtvoordecombinatievanarbeidengezinenvoordeleefsituatievanHetthematischonderzoekbrengtdevolgendethema’sonderhetvoetlicht:kwaliteitvanlevenpersonendatabanken,verzameldaandehandvansurvey-onderzoek,betreffendepopulatievanoudereBronvanditstudiewerkzijnhetRijksregisterendeCBGS-gegevensbanken.Demeestactuele(55+)–ditisdeLOVO-databank–endepopulatievanjongeren(12-18jaar).naaropvoedingsondersteuningwordteveneensvoortgezet.endeverdereuitwerkingvandeaudit‘gezinslevenenberoepsleven’.
instantieomdedeelnameaanvisiegroepenvanhetkabinetWelzijn,VolksgezondheidenCulHetCBGSvervulttalvanadviseringstakennaarhetbeleidenhetbestuurtoe.HetgaatineerstetuurenomadviesaandeAdministratieGezinenmaatschappelijkWelzijnenaandeWVC-bovenbouw(MIS).ExpertisewordteveneensterbeschikkinggesteldvananderebestuursorganenbinnendeVlaamsegemeenschap(AEB;AROHM,MIRA,APS).Daarnaastiserdeelnameaanstuur-enwerkgroepen,geïnitieerddoordeBelgischeOverheid(NIS,Ouderenbeleid;Ontwikkelingsbeleid).OpinternationaalvlakwerktmensamenmetzusterinstellingeninandereEuropeselanden,viahetNIEPS-netwerk(NetworkforIntegratedEuropeanPopulationStudies).DewerkzaamhedenvanhetbevolkingscomitévandeRaadvanEuropa(CAHP)wordenopdevoetgevolgd,evenalsdievandebevolkingsdepartementenvandeVerenigdeNaties(UNCommissiononPopulationandDevelopment,voorzoverhetdebevolkingsontwikkelingbetreft;PopulationActivities-unitvandeECE).ErzijneveneensintensecontactenmethetUN-bevolkingsfonds(UNFPA).CBGS-onderzoekerszijnverderactiefininternationalethematischenetwerken:•ParentalleavearrangementsinEurope•FamilyImpactMonitor•EuropeanObservatoryforPopulationEducationandInformation
preventiebeleid.mentenalsconceptvormingenhetaanmakenvaneendoelmatigkadervooreenintegraaljeugdzoeksopdrachtomhetVlaamspreventiebeleidvoortebereiden.HetbetrofvoornamelijkeleEeninteruniversitairsamenwerkingsverband(RUG/KULeuven)kreegeenbelangrijkeonderjeugdhulpverlening
Programma 41.8 Integratie kansarmen
vooralsnelheidmoetkomen,wordtverdergeïnvesteerdinonderzoekinzakeorganisatie,opleidingenVermitsditinburgeringsbeleidin2002alsprioritairitemvandeVlaamseregeringopkruis-operationaliseringbureausbelastmethetontwikkelenenaanbiedenvaninburgeringstrajecten,alsookinzakedebeleidsvoorbereidingmetbetrekkingtotdeinburgering,meerspecifiekdeoprichtingvandeIn2001werdenvierstudieopdrachtenuitbesteedaangespecialiseerdevakgroepenrondtenBA12.01–Allerhandeuitgavenvooraanmoediging,organisatieenontwikkelingvanactiviteivoordeintegratievanetnisch-cultureleminderhedenvandetolkendiensten.effectenvanditbeleid.
in
BibliotheekenDocumentatie (http://www.cbgs.be).tomatiseerdvolgenshetDobis-Libis-systeemenraadpleegbaarviaInternetofviadewebsiteDebibliotheekis(samenmetenkeleanderebibliothekenvandeVlaamseGemeenschap),geaudelitySurvey,enkeledatabankenopcd-romendeeigenpublicatiesvanhetCBGS.ElkjaargroeitpublicatiesvandeVerenigdeNatiesendeRaadvanEuropa,derapportenvandeWorldFertigezin.Bovendienkanhetpubliekerbeschikkenoverdocumentatiemappenvancongressen,boeken(ongeveer18.000)eneenhonderdtalgespecialiseerdetijdschriftenoverbevolkingenDebibliotheekvanhetCBGS,diepubliektoegankelijkis,beschiktovereenruimecollectiecollectieaanmetongeveer500boekenen300tijdschriftnummers.
Programma 41.7 Maatschappelijk welzijn
Programma 41.9. lntegrale JeugdhuIpverlening BA 01.01 – Allerhande uitgaven inzake integrale
BA – Allerlei uitgaven het kader van het
Vlaamsvooruitgangscongresalshettoekomstverkennendcongres“Armoede”enmeerspecifiekhetNaastditjaarboekzullenookbeperktestudieopdrachtenwordenuitbesteedomzowelhetmenesubsidies.Vanaf2002wordtdezeactiviteitspecifiekgeplaatstopdebasisallocatie12.01.armoedeinVlaanderen(jaarboek)gefinancierd.TotnumaakteditkredietdeeluitvandealgeZoalsindevorigejaren,werdin2001hetonderzoekvanUIA-Oasesronddeevolutievanarmoedebeleidactieplan“Armoede”voortebereidenentemonitoren.
hoofdstukIII.5–110
12.01
OA 42 Administratie Gezondheidszorg Programma 42.1 Volksgezondheid wordengeschovenenhiervoordenodigeondersteuninggeboden.In2002zalhierovereenbrochureHetbeleidheeftdepredictievegezondheidszorgalseennieuwaandachtspuntnaarvoorneanalysesnaarpreventiemechanismen.Derestvanhetbudget(1,230mln.EUR)isbestemdvoorroutivoorvernieuwendonderzoek,zoalsronddestudievanerfelijkeaandoeningenenhetzoekenNetalsvorigejarenwordt35%(0,662mln.EUR)vanhettotalebudget(1,892mln.)voorziendieerd.matiekalshetonderzoekwordengestimuleerd.Erzijnvierdergelijkecentraerkendengesubsivandezecentraverderuitgediept.Zowelhetverwervenvaninzichtindegezondheidsproblededataoverdebereiktepopulatieendegesteldeproblematieken,wordtdetaakendeopdrachtkennisoverdeantropogeneticawordttoegankelijkergemaaktvoorhetbeleid.Aandehandvanenwerkenmeeaaneenéénvormigeregistratievangenetischegegevens.Wetenschappelijketaten.DecentrabiedentevenswetenschappelijkeondersteuningaandeVlaamseGemeenschapondersteunenenbegeleidenzijoudersbijdeinterpretatieenverwerkingvanonderzoeksresulzoekennaaralternatieventervoorkomingvandergelijkeziektenofhandicaps.Ookadviseren,DecentravoormenselijkeerfelijkheidbestuderenheterfelijkkaraktervanaandoeningenenBAtenRekenhofishetdeeldatbestemdisvooracademischeprijzenafgezonderduitdewerkingskosdemie,bestemdvoordewerkingskostenvandeacademie.OpuitdrukkelijkevraagvanhetnieuweBAzijngetransfereerdvanBA12.32-allerhandeuitgaveninzakedeKoninklijkeAca-Academieopdezenieuwebasisallocatieingeschreven.Demiddelen(0,005mln.EUR)opdezeVanaf2002wordenalleuitgaveninverbandmetdeacademischeprijzenvandeKoninklijkeBAOpadviesorgaandebevorderingvandegeneeskundeindebredezin.Doelistebeschikkenovereeneigentijdsmenronddeuitoefeningvandegeneeskundeofmetdevolksgezondheid.ZeadviserenomtrentvoorMedischeEthiek.Zijstellenverslagenopoveradministratieveengeneeskundigeproblekundepraktijk,voorMedischeVorming,voorBiomedischWetenschappelijkOnderzoekenBinnendeKoninklijkeAcademievoorGeneeskundezetelenvierCommissies:dievoorGeneesBAaanvullingbesteedrondzorgcoördinatievanzwaarzorgbehoevendepatiënteninVlaanderenenronddelijksstudieopdrachten(literatuurstudies)uitbesteed.Voor2001werdenbeperktestudiesuituitdepreventieveencuratievesector.Terondersteuningvandeadviesopdrachtwordenjaarheden.Hetbetrefteenveelzijdigesamenstellingmetervaringsdeskundigenenwetenschappersmentofopeigeninitiatief.DeraadissamengestelduitdeskundigeningezondheidsaangelegenDeVlaamseGezondheidsraadverleentadviesopvraagvandeministerofhetVlaamsParlestudieopdrachtenBA12.02–Uitgaveni.v.m.deVlaamseGezondheidsraadendeVlaamseAdviesraad,inclusiefenbijsturingvandeVlaamseGezondheidsdoelstellingen.12.32–AllerhandeuitgaveninzakedeKoninklijkeAcademievoorGeneeskundevoormedischewetenschappelijkeproblemen.dezebasisallocatiestaat0,154mln.EURingeschreven.34.41–SubsidiestenbehoevevandeacademischeprijzenvandeKoninklijkeAcademieaangezien“prijzen”beschouwdwordenalssubsidies.33.35–Subsidiesaanerkendecentravoormenselijkeerfelijkheidinhetkadervandeopdrachtenvandecentra.gemaakt. hoofdstukIII.5–111
wetenschappelijkonderzoekbinnenhetsteunpuntheeftzoweleennatuurwetenschappelijkalshetbepalenvanbiomerkersvoorpollutieinbloeden/ofurineofandereweefsels.Heteigenlijkeleeftijdsgroepengespeurdnaarmilieu-invloedenophetmenselijkorganismedoormiddelvanvoerenvaneenVlaanderen-breedbiomonitoringonderzoek.DaarbijwordtbijverschillendevoordewetenschappelijkeonderbouwingvanhetGezondheidenMilieubeleidenvoorhetuittevensruimtekancreërenvoorbeleidsvoorbereidingen-evaluatie.HetderdeniveaustaatininzakebeleidsuitvoeringdanmeerspecifiekkantoeleggenopeffectieveprobleemgevallenenHetLogodientalsbuffervoorhettweedeniveau,metnamedegezondheidsinspectie,diezicheengrondigeopleiding,instaanvooreeneersteintakevanvragenenonrustvandebevolking.MilieuenGezondheid.DeLogo’szouden,alslocoregionalestructuurmeteenlagedrempel,nawerkindrieniveaus:deLogo’s,degezondheidsinspectieeneenderdeniveau,hetsteunpuntDezestructureringgebeurtdoorhetontwikkelenvaneenVlaamsmedischmilieukundignetwen.Milieu’beleidefficiëntertemaken,betertestructurerenenmeerwetenschappelijkteonderbouvragensteltbetreffendehaargezondheidinrelatietothetmilieu)enomhet‘Gezondheidenvoorzienomeendegelijkonderbouwdeservicetekunnenaanbiedenaandebevolking(diezichdengefinancierd,werdvanuitdeadministratieGezondheidszorgeenverhogingvanhetkredietNaastdeonderzoekenenprojectendievanuitdeadministratieWetenschapenInnovatiewor
Programma 42.2 Medisch-sociaal
BA41.05–SubsidieaanhetraadgevendcomitévoorBio-ethiek
BA12.25–Onderzoekeni.v.m.gezondheidenmilieu
hoofdstukIII.5–112
eenwetenschappelijketijdschriften.OokisdeelnamevoorzienaanwetenschappelijkecontacteninDeresultatenwordenbekendgemaaktineenjaarlijksrapporteninpublicatiesininternationaleLC-MSEenderdedoctoraatstudentverrichtonderzoeknaarhetopsporenvandopeermiddelenmetmorfinedopingenmededoorveranderingeninderegelgeving,werdeenkwantitatievemethodevoorschillendeefedrinesophetprogramma.Alsaanloopnaareenbrederonderzoeknaarmorfineeneendopingtest.Ookstondenin2001valideringenvankwantitatievemethodenvoordever-2001onderzoeknaardemogelijkeeffectenvanhetvoedingssupplementTribulusterrestrisopvanverbodenproducten.Hierbijwordtingespeeldopdeactueleproblematiek.Zowaserinzoekgebeurtnaardefarmacokinetiekenexcretievansubstantiesdieopgenomenzijnindelijsttendiekunnenleidentotidentificatievanverbodensubstantiesofhunmetabolieten.Onderfijningvandeopsporingstechniekenvandopinggebruik:deontwikkelingvanlaboratoriumtesVanhettotalekredietin2002van1.134.000EURis10%beschikbaarvooronderzoekterveruitgewerktengevalideerd.Bijditonderzoekzijntweedoctorandibetrokken.(bijkomendprojectgestartinoktober,t.w.v.61.973,38EUR).internationaalkader.
OAEensamenspraakinformatievergaringovertoekomstigeontwikkelingenophetvlakvandegenetica,enhieroveroverheid,o.m.deVlaamseregeringofeenlidervan.Eénvandespecifiekeopdrachtenisdeervanindebiologie,degeneeskundeendegezondheidszorg.Ditgebeurtopverzoekvandeensocialeproblemen,diewordengestelddoorwetenschappelijkonderzoekendetoepassingenHetRaadgevendComitévoorBio-ethiekmoetadviesuitbrengenoverdeethische,juridischeteorganiseren.kredietvan0,032mln.EURwerdvoordeondersteuningvoorzien.42AdministratieGezondheidszorg beleid
troleendopingcontroleBA12.24–Uitgaveninverbandmetmedischverantwoordsporten,medischesportcon
OAoverheidn.Ditzalertoeleidendateenaantalopdrachten,diehetWIVmomenteelvoordeVlaamseheeftvoorgevolgdatdesamenwerkingsovereenkomstmethetWIVzalmoetenwordenherzie-33.01voordeoprichtingvanhetVlaamsInstituutvoorKwaliteitszorg.Dezeheroriënteringlocatie12.25enwerd0,074mln.EURovergedragennaarprogramma40.10basisallocatieOpdezebasisallocatiewerd0,138mln.EURgecompenseerdvoordemeeruitgaveopbasisal-aspectenvoorhetgezondheidsbeleid.Hunwerkingdraagtbijtotmeerinzichtinbepaaldegezondheids-ologieendeondersteuningviahunexpertiserondepidemiologischonderzoek,zijnwaardevoldegemeenschappenzeerrelevanteinformatieoplevert.Degespecialiseerdelabo’svanmicrobi-registreertsommigeaandoeningenviaeennetvanpeilpraktijkenenpeillaboratoria,watvoor1,020mln.EURvoordeuitvoeringvaneenaantalactiviteiten.Het‘instituutLouisPasteur’Hetwetenschappelijkinstituutvolksgezondheid-LouisPasteurontvangteendotatievanvandebevolking.uitvoert,zullenwordengeschrapt.45AdministratieCultuur
heidsinformatiesysteemindegezondheidszorgmoetenvergemakkelijkenendegegevensuitwissellnginhetgezondmentvoordegezondheidszorgkrijgtbijzondereaandacht.Decretalekadersdiedemonitoringheidsdatabank.Deverzamelingvangegevensvoordeimplementatievaneenplanningsinstruondersteuningvannieuweregistratiesystemenendetransfervangegevensnaardegezondbeleidsinformatieeenprioritairaandachtspunt.In2002investeertmenmiddelenvoordeInuitvoeringvanhetregeerakkoordisdeuitbouwvaneengezondheidsdatabankmetrelevantemoetenbewerkstelligen,zullengefinaliseerdworden.
BA45.03–DotatieaanhetWetenschappelijkInstituutVolksgezondheid-LouisPasteur
Programma 45.2 Volksontwikkeling en bibliotheken registratieIn2002wordtdevorigjaarontwikkeldegemeenschappelijkeinitiatievenmetbetrekkingtottenrenenvooronderzoektoegankelijktestellen.Zijfungerentevensalsdienstverlenendecentraactualiteitvanhunideologisch-filosofischestromingteverzamelen,teordenen,teinventariseDezeinstellingenhebbentottaakarchief-endocumentatiemateriaaloverdegeschiedenisendeenvoorhetVlaamsnationalisme;hetArchiefenMuseumvandeSocialistischeArbeidsbewegingOnderzoekscentrumvoorhetLiberalisme;hetArchief,Documentatie-enOnderzoekscentrumDitwordtaangewendomvierinstellingentesubsidiëren:hetArchief,Documentatie-enHettraBA33.09–SubsidieaandePrivaatrechtelijkeNederlandstaligeArchief-enDocumentatiecen(decreetvan27juni1983)kredietbestemdvoorwetenschapsbeleidbedraagt1,367mln.EUR.hetKatholiekDocumentatie-enOnderzoekscentrum.aanzienvanhunbewaargevers,deoverheid,demediawereldenhetpubliek.enautomatiseringverdergezet. hoofdstukIII.5–113
enbijkomende0,868mln.EURwerkingsgeldenzijnafkomstigvandeadministratieWetenschapen-perceptie.Voorhetsteunpuntwordt0,372mln.EURgereserveerdbinnenBA12.25.Eeneenmeersociaal-wetenschappelijkluik,waarinvooralgewerktwordtrondrisicocommunicatieInnovatie. BA33.29–Subsidiesi.v.m.epidemiologischonderzoekenindicatorenverzamelingmelenBA12.29en12.31–Uitgaveni.v.m.gezondheidsdatabank,epidemiologieenhetverzavanindicatoren
1.NETWERKINGrolgoeduitgebouwdeinfrastructuur,allesinhuisomophetinternationaleforumeenbelangrijkemuseumlandschap.HetheeftdoorzijnbuitengewonecollectieenzijnnaarlandelijkenormenHetKMSKAdraagteenbijzondereverantwoordelijkheidalscultuurmotorinhetVlaamseaankopen,vantentoonstellingenendeuitgavevanpublicaties.Daarnaastdienendefondsenookvooreendotatievan2,311mln.EUR,aangewendvoordestudievandecollectie,hetorganiserenteren,onderzoekenententoonstellen...enoverditallesinformeren.DaartoebeschikthetoverDeopdrachtvanhetmuseumvoorzietindemusealetaken:verzamelen,beherenendocumencollectiesmuseumeenomvangrijkfonds19de-eeuwseenmodernekunst,metondermeerbelangrijketiende-eeuwseschilderijen,waarinRubensenzijnschoolcentraalstaat.DaarnaastheefthetkunstomvateenbelangrijkfondsPrimitieveneneenrijkeverzamelingzestiende-enzevenHetKMSKAbeziteenverzamelingbeeldendekunstvaninternationalefaam.Decollectieoudegebouwd.taalnegentiende-eeuwsmuseumgebouwdatin1883inopdrachtvandestadAntwerpenwerddiewordtbeheerddoordeVlaamseGemeenschap.HetmuseumisgevestigdineenmonumenHetKoninklijkMuseumvoorSchoneKunstenAntwerpeniseenwetenschappelijkeinstellingKunstenBA41.01–Dotatieaandedienstmetafzonderlijkbeheer‘KoninklijkMuseumvoorSchoneteAntwerpen’vanEnsorenWouters.conservatieenrestauratieenvoorpubliekswerkingencommunicatie.tespelen.
Programma 45.3 Beeldende Kunst en Musea
1.2.CODART
1.1.Netwerk voor kunsthistorische documentatie
kunstlandsekunstenwildesamenwerkingophetgebiedvandestudieenhettentoonstellenvandeCODART.DitiseeninternationaleverenigingvanmuseametcollectiesVlaamseenNederDitdocumentatiecentrumzaluiteraardaansluitingvindenopinternationalenetwerkenzoalsvandeLageLandenbevorderen.
hoofdstukIII.5–114
VlaamseEenandereactiviteitvanhetbureauishetuitgevenvanwetenschappelijkepublicatiesoverlectiebeleid.schappelijkonderzoekoverVlaamsekunstbijgehouden,tendienstevaneenactiefVlaamscolmarktetc.Doorhetsystematischexcerperenvandevakliteratuurwordtdestandvanhetwetenmeld,maarookinformatieoverde‘pedigree’vankunstwerken,hetverzamelwezen,dekunstmateriëlegegevensoverkunstwerkenenbiografischegegevensoverkunstenaarswordenverzasamenwerkingmetanderemuseaencentra,zoalshetRubenianum,Antwerpen.NietalleenoverVlaamsekunstvandeMiddeleeuwentotvandaag.DitmoetoptermijngebeureninrischeDocumentatie–ishetverzamelenenontsluitenvanvisueleengeschrevendocumentatieverbindt.Hetdoelhiervan–naarhetmodelvanhetNederlandseRijksbureauvoorKunsthistomentatie,dateenaantalvooraanstaandeVlaamsemuseaenonderzoeksinstellingenmetelkaarIn2001starttehetKMSKAmetdeoprichtingvaneennetwerkvoorkunsthistorischedocukunstinbinnen–enbuitenlandsecollecties.
2002DeafdelingenCollectieonderzoek,Collectiebehouden-beheer,enPubliekswerkinghebbenin2.ONDERZOEKSPROJECTENdoorVanuit‘collectiebeheer’zalmenmeewerkenaanhetinitiatiefi.v.m.verzekeringenenmuseaverderlingdeproblematiekinzakecollectiebeheerinkaarttebrengen.In2002trachtmenditinitiatieftiefomderegistratorenvaneenaantalVlaamsemusearonddetafeltebrengen–metdebedoeBinnendeafdelingcollectiebehoud-enbeheer,namdedienstcollectiebeheerin2001hetinitiagestaltetegeven.hetMinisterievandeVlaamseGemeenschap,AfdelingBeeldendeKunstenMusea.verschillendeonderzoeksprojectenlopen.
2.2.Kunsthistorisch onderzoek 4.2).Lemgo,onderzoektmenhetwerkvanHansVredemandeVries(zieverdertentoonstellingenInsamenwerkingmetdewetenschappelijkestichtingvanhetWeserrenaissancemuseum, hoofdstukIII.5–115
1.3.Collectiebeheer
kingAlsvoorbereidingvoorditveelomvattendplan,startin2002eenpilootprojectinsamenwervanhoopthetcentrumindetoekomstookmeerinhoudtebiedenpercatalogus–totophetniveauuitbreidenenmeeraandachtgeven.Naastdecompleteringvandezegegevensvoorallemusea,kunstinhuncollectiehebben.CODARTwilbinnenditsysteemdevermeldingvandecatalogiwordtdaartoesindsdeoprichtingeenlijstbijgehoudenvanmuseadieNederlandseenVlaamsevankunstuitNederlandenVlaanderenoverdehelewereld.Opdewebsitewww.codart.nlEenvandeconcretedoelstellingenvanCODARTishetinzichtelijkmakenvandeverspreidingdeindividueleobjecten.methetKMSKA.
2.1.Bestandscatalogus schilderijen
beschikking.Devolledigegeactualiseerdecollectiecatalogusvanalleschilderijenstaattegeneinde2004terentegenheteindevanditjaarzijndeeersteresultatenvanhetonderzoek‘online’beschikbaar.Indeloopvan2002isdeoverstapnaareennieuwregistratiesysteemvoordecollectiegeplandlijktevensdenauwesamenwerkingmethetCentraalMuseumUtrecht,datreedseerdereendergeNederlandendecontactenmetandereinstellingenwordenverderuitgebouwd.Belangrijkisexternespecialisten,erzijnafsprakenmetdeRijksdienstKunsthistorischeDocumentatieinwerkerszichvanaf2002voltijdsinvoorditonderzoek.ErwordtberoepgedaanopinterneenOmhetprojectoptimaalenbinnendeafgesprokentermijnuittewerken,zettenenkelemedeenDeafdelingCollectiebehouden-beheerlevertpreciezeinformatieoverafmetingen,materiaalstellingen,specifiekebibliografieenrelevantearchivaliawordennagekekenengeactualiseerd.tie,datering,gegevensoverherkomst,stijlkritischeobservaties(i.c.toeschrijvingen),tentoonde3.200schilderijenwordtaangevuldenwaarnodiggecorrigeerd.Iconografischeidentificavolledigherzienebasisbeschrijvingvandeschilderijenindeverzameling.DebeschrijvingvanMethetoogopeenheruitgavevandebestandscatalogus,streeftmenopkortetermijnnaareeneventuelerestauratiegegevens.onderzoeksprojectronddeeigencollectieopstartte.
denhetJaarboekopentestellenvooronderzoeksresultatenopverschillendeterreinen,losvantoonstelling‘Elckzijnwaarom’.Deredactievoeltookdenoodzaakaanomopregelmatigetijbevatbijdragenvanspecialistenrondhetthemagenderproblematiek,wataanslootbijdetenvoerde,blijkteengrootsucces.DenieuweformulewerdvoortgezetinhetJaarboek2000;ditlijkeheroriëntering,diederedactienaaraanleidingvandeVanDyck-tentoonstellingdoorbelangrijkstekunsthistorischepublicatieinBelgiëenVlaanderen.DevormelijkeeninhoudeHetJaarboek/AnnualvanhetKoninklijkMuseumvoorSchoneKunstenisdelangstlopendeen
hoofdstukIII.5–116
tentoonstellingenloopteengendergebondenonderzoeks-enpresentatieprogrammaoverditthema(zieverderpen,docentprofessorKatelijneVanderStighelen(KULeuven)enGynaikavzw,Antwerpen,InsamenwerkingmetdeInteruniversitaireOpleidingVrouwenstudies,UniversiteitAntwer4.2). 2.3.Materiaaltechnisch onderzoek Infunctievandetentoonstellinglooptwerdgestartinhetkadervaneenuniversitaironderzoeksproject(FWO-Vlaanderen–UFSIA),HetinfraroodonderzoekvandeschilderijenvanPeterPaulRubensentijdgenoten,datin2000in2002verder. EarlyNetherlandishDiptychs.Form,functionandproduction, vangebeurtopvraagvanvoorzitterprofessorRenévanGriekenvanhetDepartementScheikundetheCulturalandEnvironmentalHeritage’,dieplaatsvindtinAntwerpenvan2-6juni2002.DitrenceonNon-DestructiveMethodsandMicroanalysisfortheDiagnosticsandConservationofHetKMSKAverleentzijnactievemedewerkingaande7deeditievande‘InternationalConfe-onderzoeklingteBethlehem’vanPieterBreughel(II)gerestaureerdeniserverdermateriaaltechnischInsamenwerkingmethetBonnefantenmuseuminMaastricht,Nederland,werd‘Devolkstel-inVanenkeleschilderijenuitdecollectiewordenröntgenfoto’sgemaaktominzichtteverkrijgenvorm,tenzelfen,indiennodig,analysesenverfdwarsdoorsneden,moeteninzichtverschaffenindeRöntgenfoto’s,infraroodreflectografie,dendrochronologischonderzoek,studievandeobjecdemenin2002eenbeginmakenmethetmateriaaltechnischonderzoekvanenkelediptiekenuitzalcollectievanhetKMSKA.functieenschildertechniekvandediptieken.deconditievandebetreffendekunstwerken.inhetkadervanhettentoonstellingsproject‘DefirmaBreughel.’deUniversiteitAntwerpen. 2.4.Publieksonderzoek 3.PUBLICATIESderzoekbasisvormenombinnendeafdelingpubliekswerkingnategaanhoeditsoortvanpublieksondienstverleningaandemuseumbezoeker,endezgn.museumstakeholders.Ditrapportzaldeoogopdeevaluatievanbeleidseffectenenhetoptimaliserenvandeeducatieveenrecreatieveseerdengesitueerdinrelatietotlangeretermijnresultatenvanin-enexterneoorsprong,methetDeenquêteresultatenvanhetpublieksonderzoekvan2001wordengrondigverwerkt,geanalyindetoekomstkanwordenbestendigdenverfijnd. 3.1.Jaarboek
nationalelangrijkinstrumentdatinnoverendkunsthistorischonderzoekaanmoedigtentevensdeinterDoordenieuweformule,devormelijkeeninhoudelijkeheroriëntering,ishetJaarboekeenbeookeenbepaaldthema.HetJaarboek2001,datmomenteelvolopinvoorbereidingis,wordtdanopgevatalseenmiscellaneum.positioneringvanhetKoninklijkMuseumstimuleert. 3.2.Dossiers Voor2002wordentweedossiersgerealiseerdrondderestauratievanJanVanEycks Madonna bijdefontein en Titiaans Pesaro-altaarstuk. Zie conservatie en restauratie (5). 3.3.‘VerzekerDe bewaring.’ 4.TENTOONSTELLINGEN‘Schilderijen’Gemeenschap,AfdelingBeeldendeKunstenMuseazalhetKMSKAinstaanvoorhetluikInhetkadervandepublicatie‘VerzekerDebewaring’vanhetMinisterievandeVlaamseenhetluik‘Transportvoorbereiding’. 4.1.Het “exhibition office” of tentoonstellingsbureau stemd.tiefaanbodendewerkingvancommunicatieenpromotiewordenzobeteropelkaarafge-permanentepresentatiesenwisselopstellingen,deontwikkelingvaneengediversifieerdeduca-werking.Decoördinatievandetentoonstellingprogramma’sendetentoonstellingsprojecten,Het“exhibitionoffice”oftentoonstellingsbureauwordtgeïntegreerdindeafdelingpublieks4.2.Tentoonstellingen 2002 Dossiertentoonstelling restauratie Jan Van Eyck, Madonna bij de fontein 18.12.01 tot 03.03.02 VanEyck’s Madonnabijdefontein hetneergang.DeartistiekeproductieinBruggekendeimmerseenmerkwaardigeheroplevingmetdigheidvandegangbarecultuurhistorischevooronderstellingenbetreffendeartistiekebloeienhetoogopeengeografischeconfrontatie(bv.AmbrosiusBenson–QuintenMetsys)endegelHetbetreftdaarbijhoofdzakelijkwerkvanBrugsekunstenaarsvande16detot18deeeuw,metGent,toontmentijdelijkeendeelvandecollectievanhetGroeningemuseuminhetKMSKA.InsamenwerkingmethetGroeningemuseumBruggeenhetMuseumvoorSchoneKunsten27.01Hetmuseum.extraaandachtgevraagdvoordedrieandereEyckiaansevoorstellingenindecollectievanhetstenaar.Origineelenkopiewordenvoorheteerstnaastelkaargetoond.TegelijkertijdwordtgebruikgemaaktvaneennagenoegidentiekekopieuitdeonmiddellijkeomgevingvandekunwerdgerestaureerdinhetKIK.VoorderestauratiewerdBrugseGroeningemuseumtegasttot27.10neoclassicismeinde18deeeuw. hoofdstukIII.5–117
Rik Wouters – de schenking van Bogaert-Sheid 23.02 tot voorZuidelijkeNederlanden.Bovendienvormdezijnwerkookinde19deeeuweeninspiratiebronRenaissanceophetvlakvandearchitectuur,devormgeving,deprent-enschilderkunstindeDeVriesheeftinde16deeeuweenbijzonderbelangrijkerolgespeeldindeverspreidingvandewordtInsamenwerkingmethetWeserrenaissancemuseum,Lemgo,enhetRubenshuis,Antwerpen,15.09HansZiepresentatieshetpubliekdagelijksvannabijkangevolgdworden.Halfjaarlijkszijnerwisselendethematische“Christusendemusicerendeengelen”wordtgeorganiseerdalseenopenrestauratie,diedoorHetlangdurigerestauratieprojectronddedriemonumentalepanelenmetdevoorstellingvandecemberMemlingrestauratieeenuitzonderlijkensemble14deen15de-eeuwseschilderijenvolledigherzienenaangevuldmetgenvandeVlaamsePrimitieven”inhetRubenshuis.DaarnaastwordtdepresentatievanhetKMSKAparticipeertindeorganisatievandetentoonstelling“HeerlijkePrimitieven.Tekeningemuseum,organiserendrieAntwerpsemuseaeen“ZomervandeVlaamsePrimitieven”.HetAansluitendbijdetentoonstellingronddeinvloedvanJanVanEyckinhetBrugseGroenin-14.06Vanrealisme.iconografievanbeidekunstenaressengesitueerdindespecifiekecontextvanhetBelgischesur-ontwikkelingvanhetsurrealismeinBelgië.IndezetentoonstellingwordtdezeerpersoonlijkestenaressenRachelBaesenJaneGraverolspeeldenbeideeennogonvoldoendgekenderolindedies,metalsgastdocentprofessorKatelijnevanderStighelen(KULeuven).DeBelgischekungebeurtinsamenwerkingmetGynaikavzwendeInteruniversitaireOpleidingVrouwenstueeuw”,extraplaatsingeruimdvoorgendergebondenonderzoeks-enpresentatieprojecten.Ditling“Elckzijnwaarom.VrouwelijkekunstenaarsindeNederlandenvande15detotde20steInhettentoonstellingsprogrammavanhetKMSKAwordtsedertdebaanbrekendetentoonstel06.04Rachelingericht.trospectievewordtopdebenedenverdiepingookeenprentenkabineteneendocumentairezaalmettijdgenoten(Rodin,Schmalzigaug,Brusselmans,...).TergelegenheidvandeWoutersreuitdeschenkingVanBogaert-Sheid.IneenaanpalendezaalwordtWoutersgeconfronteerdverzameling,dezgn.permanentecollectie,wordteenzaalvolledigingeruimdvoorzijnwerkenvanRikWouters.Binnenhettentoonstellingsparcoursvandehoogtepuntenuitdemuseumaandachtgevraagdvoorderijkeverzamelingschilderijen,beeldenentekeningenvandehandKMSKAleverthiervooreenbelangrijkwetenschappelijkeeninhoudelijkebijdrage),wordtNaaraanleidingvanderetrospectieveinhetPaleisvoorSchoneKunstenteBrussel(het28.5BaesenJaneGraveroltot23.06VanEycktotMemlinginhetKoninklijkMuseumtot18.08belangrijkenlangdurigbruikleenuiteenprivé-verzameling.2001tot2005rondderestauratieproblematiek,Memling,iconografieenz.ookconservatieenrestauratie(5).VredemandeVriestot08.12hetwerkvanHansVredemandeVriesgrondiginkaartgebracht.hetontwikkelenvaneentypischVlaamseNeorenaissance. hoofdstukIII.5–118
daaromzoek,analysesendestudievanverfdwarsdoorsnedenwordtuitgevoerdindienderestauratieroodonderzoek.Verderwetenschappelijkonderzoek,zoalsdendrochronologischonderDezerestauratiewordtiniedergevalgekoppeldaandestudievanröntgenfoto’seninfra529).vraagt. Keyser
5.1.Schilderijen
5.CONSERVATIEhetalgewoonzijnontsprotenaanhetbreinvandekunstenaar.Tegelijkertijdfloreertdekunstvanaandachtnaardearcadischelandschapsvoorstellingen–dieverraderlijkechtlijken,maarmeesttaireallegorieënmetuitbeeldingenvanhetvaakrauwedagelijksebestaan.Ookgaaterruimeeeuwkarakteriseert.AltaarstukkenwordenmetprofaneschilderijengeconfronteerdenmiliIndetentoonstellingkomtdediversiteitaanboddiedeAntwerpseschilderkunstuitde17deCaja28.02the‘ThegreatMastersofFlemishPaintingintheCenturyofRubens.WorksfromtheCollectionofRoyalMuseumofFineArtsinAntwerp.’tot15.04Duero,Salamanca,Spanjestillevenenbereiktderealistischeportretteringvanhetdierenrijkeenhoogtepunt.ENRESTAURATIE wordtuitgevoerd,zalzichtoespitsenopderestauratievandedriegrotepanelenEengrootdeelvanhetwetenschappelijkonderzoekdatin2002endedaaropvolgendejarenrijenport-oftentoonstellingsklaarmakenvanschilderijen.Daarnaastwordenverschillendeschilde-eenlopendeconserverendebehandelingenwordenuitgevoerd,meestalinfunctievanhettrans-hetwegwerkenvandeachterstandophetgebiedvanconservatieenrestauratie.Diverseerguit-Sindszijnoprichtinginapril1999besteedthetrestauratieateliereengrootdeelvandetijdaangerestaureerd. van Hans Memling (inv. nrs.
Buitenlands tentoonstellingsproject
Christusmet zingendeenmusicerendeengelen
Andereden:jareninbeslagzalnemen–zullendevolgendewetenschappelijkeactiviteitenuitgevoerdworloopvanderestauratieendevragendiedaarbijontstaan.Tijdensderestauratie–diemeerdereschappelijkonderzoekalshettijdstipwaaropdituitgevoerdwordt,zijnafhankelijkvanhetverdepanelenendientookterondersteuningvanderestauratie.ZoweldeinvullingvanhetwetenHetonderzoekzalzichenerzijdsrichtenopdegebruiktematerialenenschildertechniekenvankettenratievandedriegrotepanelenIn2002isereeneerstefixatiecampagnevandeverflagen,deparNaeenuitgebreidvooronderzoek,opgestartin2001,wordtin2002begonnenmetderestau778-780).vandedriepanelenwordengedeblokkeerdendanstartdereiniging.•verderestudievanderöntgenfoto’s•verderestudievandeondertekeningmiddelsinfrarood-reflectografie•dendrochronologischonderzoekvanhethout•studienaardeconstructievandelijstenvandedriepanelen•studievanverfdwarsdoorsnedenindiennodig•analysesvanmaterialenindiennodigrestauratiesdiein2002uitgevoerdofopgestartworden,zijn:•
Hetschuttersfeest toegeschreven aan de Meester van Frankfurt (inv.nr.
• PortretvanmevrouwMols van N. de
(inv.nr. 1772) hoofdstukIII.5–119
• Suzanne van Oscar Jespers (inv.nr. DeOnderzoeknaardeconstructievanditbeeld,wellichtmetbehulpvanröntgenfoto’s,isdaar2731).voornoodzakelijk.restauratiesvandevolgendeschilderijenwordenin2002afgerond:• Portretvaneenman, Hans Memling (inv.nr. 5) • JacopoPesaro,bischopvanPaphos,doorpausAlexanderVIBorgiavoorgesteldaanSt.Pieter,toe geschreven aan Titiaan (inv.nr. 357) • PortretvanGravinLouisedeBaillet, Jacques de Lalaing (inv.nr. 2492) • CaesarAlexanderScagliaabtvanStaffarda,toegeschrevenaanAntoonvanDijck(inv.nr. DerestauratievanTitiaan’s405) JacopoPesaro SRAL,geventoteeninternationaalsymposiumoverrestauratietechnieken,insamenwerkingmethetzal,naastdepublicatievaneendossier,aanleidingStichtingRestauratieatelierLimburg. 5.2.Tekeningen 6.BIBLIOTHEEK,portenRestauratieAntwerpen.Ookin2002zullendestudentenvanhetInstituutbasisconditierap-In2001starttehetKMSKAeensamenwerkingsverbandmethetInstituutvoorConservatieenBogaert-SheidInhetkadervandetentoonstellingRikWouterswordendetekeningenuithetlegaatvandeskundiggeconserveerd.opstellenvankunstwerkenopeenpapierendrager.ARCHIEFENDOCUMENTATIE 6.1.Bibliotheek totbibliotheekeenbelangrijkecollectieveilingcatalogivanafhetmiddenvandeachttiendeeeuwnaslagwerken,tentoonstellingscatalogi,museumcatalogi,handelscatalogi,enz..Verderbezitde50.000boekbandenen800tijdschriften,waarvan300lopend.Menvindtermonografieën,DemuseumbibliotheekvanhetKMSKAiseenspecialewetenschappelijkebibliotheek.Zijteltheden(eendeelhiervanisopgenomenin TheGettyProvenanceIndex). Devolgendecd-romskunnenindebibliotheekwordengeraadpleegd:AllgemeinesKünstlerlexi kon, ArtIndex, ArtSalesIndex, BelgischeBibliografie, BibliographyoftheHistoryofArt, GettyPro venanceIndex, InternationalRepertoryofArtLiterature, MayerInternationalAuctionRecords, Répertoired’Artetd’Archéologie.Volgendezakenwordenopmicroficheaangeboden: ArtSales Catalogues1600-1825, MarburgerIndex databankstandisinANTILOPEopgenomen.Debibliotheekheeftookeenabonnementopdeonlineinterbibliothecairleenverkeer.Eenselectievan280tijdschriftenuitheteigentijdschriftenbeANTILOPE,CCB,BRONCO),metdemogelijkheidtothetaanvragenvanliteratuurviadebibliotheekeenabonnementophetraadplegenvanIMPALA(dedatabankenZEBRA,vanbeheer).Eriseenboekscanner,kleurenkopieerdereneeninternetaansluiting.Onlineheefteveneensopmicrofiche(collectie-inventarisboekenenverslagenvandezittingenvanderaad.EendeelvanheteigenarchiefvanhetKMSKAstaat ARTBibliographiesModern text-databank,versieopmeerderecd-roms.OptermijnmoetendezebestandenwordenopgenomenineenfullDereeksjaarboekenvanhetKMSKAvoordeperiode1921-1999isomgezetnaareendigitalemetdenavenantezoekmogelijkheden. hoofdstukIII.5–120
DeverschillendeafdelingenvanhetKMSKAgeveninterneadviezeni.v.m.aankopen,schenkingenenbruiklenen.Zijgevenookinformatieaanmusea,wetenschappelijkeinstellingenenonderzoekers,naaraanleidingvantentoonstellingenofeenstudie.Erzijnooktalrijkevragenvanexternenovereenbepaaldschilderijofoverkunstenaars,aldannietaanwezigindecollectievanhetKoninklijkMuseum.Denodigekunsthistorischeinformatiewordtopgezochtendevragenwordenbeantwoord.Hetverstrekkenvaninformatie‘opmaatvandeklant’iseenvandeopdrachtenvancollectieonderzoek.
Voorseerdeliteratuur.Quapubliekrichtzijzichtotwetenschappers,doctorandi,studentenendegeïnteresschappelijkonderzoek.Verdervindtmenereenruimaanbodaanmuseumwetenschappelijkezijookdegepubliceerdeinformatieoverdeeigenmuseumcollectie,methetoogopwetenzwaartepuntdeperiode1200tot1950(kunstenaarsgeborenvòòr1950).DaarnaastverzameltInhoudelijkrichtdebibliotheekzichopdeWestersekunst-encultuurgeschiedenis,metalsmeerwaardezoeker.2002zijngepland:•overschakelennaarhetsoftwaresysteemBROCADEvandeUIAvoordegeautomatiseerdebibliotheekcatalogus;•hetaanbiedenvanoudere,negentiende-eeuwsematerialenindegeautomatiseerdebibliotheekcatalogusingedigitaliseerdevormalsfulltext;•eeneersteaanzettotinhoudelijkeontsluitingvanbibliotheekmaterialen,gebaseerdopdeNederlandsevertalingvande
Art & ArchitectureThesaurus (AAT); • outsourcen van de retrospectieve catalografie; • uitbouwvaneenproactieveverwervingspolitieki.v.m.publicatiesoverVlaamseenNederlandseOudeMeesters. 6.2.Collectiedocumentatie debestaandedocumentatieoverelkcollectiestukteverzamelen,teontsluitenenaantevullenmetschappelijkarchiefinhetKoninklijkMuseum.Bedoelingisombinneneenstriktetimingdegemaaktopkunstenaarsnaamenopinventarisnummer,naasteeninventarisvanhetweten-verspreidedocumentatiewerdreedsgecentraliseerdenopgelijst.Ookwerdendossiersaan-hetonderzoekvoordegeactualiseerdebestandscatalogus(cfr.supra).Eengrootdeelvandebeheerendeontsluitingvanhetarchiefendekunsthistorischearchivalia,ensluitnauwaanbijHetdocumentatiecentrum,datmomenteelwordtuitgebouwd,iscomplementairaanhetmeestrecenteonderzoeksgegevens. 6.3.Wetenschappelijke dienstverlening
Programma 45.4 Muziek, letteren en podiumkunsten. jectenDitwordtbeheerddooreencommissiediedebestemmingvandemiddelenbepaaltendeprokundeMedio2000werdindeschootvandeKoninklijkeAcademievoorNederlandseTaal-enLetterwerdNadatin1999gestartwerdmeteeneersteaanzetvoorarchiveringvanhetliteraireerfgoed,voorHetglobalekredietopdezeBAvoor2002bedraagt0,456mln.EUR,waarvan0,205mln.behoudBA33.04–SubsidiesvoorwetenschappelijkonderzoekeninitiatievenmetbetrekkingtothetvanhetVlaamsliterairenmuzikaalerfgoedwetenschapsbeleid.ditin2000voortgezetenverruimdtotliterairenmuzikaalerfgoed.(KANTL)hetCentrumvoorTeksteditieenBronnenstudieopgericht.selecteert. hoofdstukIII.5–121
OA“Expertadvieshetkadervanhettopstukkendecreet”,“Beheersovereenkomstenbinnendeculturelesector”,tievaneenkenniswebvoordesectorvolkscultuur”,“Oplijstingvanroerendcultureelerfgoedingevingsociaal-cultureelwerkindezinvanmethodiekenenprocessen”,“Studieenimplementa-“Kosten-batenanalysevanhetfunctionerenvandemuziekensembles”,“Betekenisvanderegel-onderzoekenoptestartenenuittevoeren:“Inventarisatievanalternatievekunstopleidingen”,Indeloopvan2001werdhetkredietvan0,248mln.EURaangewendomdevolgendezeveninDitisvolledigbestemdvoorstudiesenenquêtesdoorderden–omeenbeterinzichttekrijgenEUR.problemenindeculturelesector.Ditgebeurtmethetoogopbeleidsvoorbereidendwerk.overhetsymfonischorkestlandschapinVlaanderen”.49Dienstenvandesecretaris-generaal
hoofdstukIII.5–122
Programma 45.5 Algemeen cultuurbeleid BA 12.24 – Enquêtes, studies en audits Het krediet voor 2002 bedraagt 0,248 mln.
Programma 49.2 Toerisme DeKoninklijkeMaatschappijvoorDierkunde(KMDA)hanteertals(DecreetBA33.01–SubsidieaandeKoninklijkeMaatschappijvoorDierkundevanAntwerpenvan30mei1985) missionstatement
logiesinVlaanderenwasereenbenchmarking-studienaardecriteriaenlabelsvantoegankelijkenbeleidsevaluerendegegevens.InnavolgingvandestudieoverdetoegankelijkheidvanhetmarketinggegevensvoordepromotienaardevrijetijdstoeristtoeenvanbeleidsondersteunendeIn2001werdhetgrootstedeelvanhetbudgetvooronderzoekbesteedaanhetverzamelenvanBAveerHetkredietvoorhetbetrokkenwetenschapsbeleidbedraagt1,668mln.EUR,waarvanongeopvelevlakkensamenmetuniversiteitenengespecialiseerdeinstituten.Denadrukligthiervooraldanookdecomponentwetenschappelijkonderzoekgeïncorporeerd.MenwerkthiervooropWetenschappelijkonderzoekiséénvandekerntaken.BijallerealisatiesvandeKMDAwordtdiversiteitkomendeeeuw:“BijdragentothetnatuurbehoudeninhetbijzondertothetbehoudvandevoordevanhetlevenopAarde”.onderzoekinsitu(vooralindevakgebiedenethologieendiergeneeskunde).0,506mln.vooronderzoek.41.01–DotatieaanToerismeVlaanderen
ven.DitinitiatiefzalbijdragentotdeontsluitingenbeteretoegankelijkheidvandeVlaamseArchietrumisininternationalecontexteenactievepartnerinhetontwikkelenvandezestandaarden.(SGML,XML,TEI)indeuitvoeringvandeprojectenisvoorhetCTBeenevidentie.Hetcenpublicatiesenhetinternet.Hetgebruikvaninternationalestandaardenvoortext-encodingOpkortetermijnwordterwerkgemaaktvaneenbeteretoegankelijkheidvandebronnen,viavooreeneerstefasewordtvooreengrootdeelgewerktmetmateriaaluithetArchiefenmuseumInprincipewordendetakenuitgevoerdopdeplaatswaarhetbasismateriaalzichbevindt.Invoor(Antwerpen),hetMuziekcentrumvandeVlaamseGemeenschap(Brussel),hetVlaamsFondsvoorWetenschappenenKunsten(KVAB-Brussel),deInteruniversitairewerkgroepGeneseVlaamseCultuurleven(AMVC-Antwerpen),deKoninklijkeVlaamseAcademievanBelgiëInhetcentrumzijnvertegenwoordigd:deKANTL(Gent),hetArchiefenmuseumvoorhetdeLetteren(Antwerpen)endeuitgeverswereld.hetVlaamseCultuurleveninAntwerpen.In2001ginger0,320mln.EURnaarhetCentrumvoorTeksteditieenBronnenstudie.
Voorgepastenkwaliteitsvolleontwikkelingvanhettoeristischaanbodzalhetonderwerpuitmakenvantoeheteigenmarketingbeleidgetoetstwordenaandehandvanefficiëntiemetingen.DeduurzameIndeloopvan2002starthetonderzoekdatdezakenmarktinkaartmoetbrengen.TevenszalsatieheidinEuropa.Dezestudiemoet,samenmetdeoverigeonderzoeken,leidentoteenoptimalivandetoegankelijkheidvandeVlaamsetoeristischeinfrastructuur.onderzoek.2002wordtongeveer0,247mln.EURvoorzienvoorO&O.
hoofdstukIII.5–123
hoofdstukIII.5–124
hoofdstukIII.5–125
OA5.DEPARTEMENTECONOMIE,WERKGELEGENHEID,BINNENLANDSEAANGELEGENHEDENENLANDBOUW51AdministratieEconomie Programma 51.5 Natuurlijke rijkdommen en energie KredietmiddelsstratiesubsidiesuitvoorgeologenaandeVlaamseuniversiteiten,diedergelijkstudiemateriaalgelijkonderzoeksmateriaalvanbeschadigingofverliestevrijwaren.Daaromlooftdeadminibronvoorveelmeerbijkomendegeologischeinformatie.Eenaanmoedigingisvereistomderinformatie–endaarnazonderveelverdergevolggestockeerd.Hetisevenweleenpotentiëleboringenuitgevoerd.VaakwordtditmateriaaluitsluitendaangewendvoordedirectnodigeNaaraanleidingvandiverseopenbarewerkenwordeninVlaanderenvaakbemonsteringenengrondBA44.01–SubsidiesvoorinitiatievendiedeverwervingvangegevensoverdeVlaamseonderKredietpeling),hetrationeelenergiegebruikendeteimplementerenactiesindeverschillendesectoren.milieuvriendelijkeenergieproductie(zoalshernieuwbareenergiebronnenenwarmtekrachtkopvoorallemaatschappelijkegroepenenookmetbetrekkingopdemogelijkhedenenimpactvandiededoelstellingondersteunen:tekomentotcorrecteensociaalaanvaardbareenergieprijzenTerondersteuningendynamiseringvanhetbeleid,wordenerstudieovereenkomstenafgeslotenverminderingvandeCO2-emissies,moethetenergiebeleidvoortdurendbijgestuurdworden.InhetkadervandevrijmakingvandeenergiemarktenendetebehalenKyoto-doelstellingenterBAHetbevorderingvaneconomischinteressantemetallischemineralisaties.Erisookondersteunendonderzoekterginningen.Tevensiserstrategischengeologischstructuuronderzoek,o.a.naarhetvoorkomenbehoevevantoekomstigegewestelijkeruimtelijkeuitvoeringsplannenmetbetrekkingtotont-den.Ookisonderzoeknodiginhetkadervanhetvergunningsbeleidenhetgrinddecreet,entenboringen,bemonsteringenenanalysesterbepalingvanhetpotentieelvanontginningsgebie-degeologischekarteringvanVlaanderen(digitalisering)endesteekproefsgewijzeverkennendedegegevensindeDatabankOndergrondVlaanderen(DOV).Verderkanmenverwijzennaarwetenschappelijkeentechnologischedienstverlening.EenderprioriteitenisdecentralisatievanInhetkadervanhetdelfstoffenbeleidenhetgeologischonderzoekisernoodaanexterneVlaanderendeeventueleaanwezigheidvandelfstoffenenmetbetrekkingtotdeDatabankOndergrondBA12.03–Uitgavenvooronderzoekingenvandeondergrondseaardkundigestructuur,vanHetinformatica.derentoteengebruiksvriendelijkinstrumentvraagtmeerderetussenkomstenophetvlakvanmelingvanalgemeenbelangzijnerinvervat.DeuitbouwvandeDatabankOndergrondVlaanstoffenenvanhetdaaraangekoppelderuimtebeslag.Ookroutinemetingenengegevensverzaning.HierondervallenstatistiekenoververbruikenproductievanprimaireensecundairedelfDitkredietwordtvooralaangewendvoorkortlopendtoegepastonderzoekinzakedelfstofwingrondseBA12.02–Allerhandeuitgavenvoordeonderzoekenoverdevraagstukkenvandeonderaardkundigestructuurenmetbetrekkingtotdeautomatischegegevensverwerkingkredietwetenschapsbeleidbedraagt96.000EURvanhetgebruikvanalternatievegrondstoffen.kredietwetenschapsbeleidbedraagt555.000EUR12.25–Overeenkomsteninverbandmethetenergiebeleidwetenschapsbeleid:597.000EUR.ondersteuneneenlicentiaatsverhandelingverderwillenonderzoeken.wetenschapsbeleid:25.000EUR. hoofdstukIII.5–126
OA 52 Administratie Werkgelegenheid Programma 52.4 Werkgelegenheid BA 12.22 – Studies en onderzoekingen Deze basisallocatie is bestemd voor arbeidsmarktonderzoek, gericht op nogeenbeperktetweedeoproepgelanceerdmethetoogoptrendrapporteninzakeinternatiogeletterdennaarenopdearbeidsmarkteninzakekrapteopdearbeidsmarkt.Najaar2001werddigescreeningpraktijk,deinvullingvandewerkbaarheidsgraad,detrajectbenaderingvanlaagrenbinnenbedrijven,dekwaliteitvanstagesalsvormvanwerkplekleren,evaluatievandehuijuli2001achtnieuweonderzoeksprojectengoedgekeurd,ondermeerrondopenenafstandsleVerderheeftdeVlaamseregeringinhetkadervandeVIONA-onderzoeksoproep2001op13beleidondernemingen,ethischondernemerschap,dekenmerkenvaneeneffectiefKMO-personeelsophetzoekgedragvanwerkzoekenden,deimpactvandeoverheidophetopleidingsbeleidindevoorbeleidsvoorstellenen-maatregelen.DezeeindrapportenhebbenondermeerbetrekkingDaarnaastwerdenin2001eentientalonderzoeksrapportenafgeleverddieeeninputvormensubregionaalleid,erkenningvankennisenvaardighedenenbouwstenenvooreendynamischenefficiënttransitiesonderwijs-arbeidsmarkt,kostenenbatenvaneenarbeidsmarktgerichtpersoneelsbegingvandewerkzaamheidsgraadinVlaanderen(vergelijkendeanalysemetdebuurlanden),Diehebbenbetrekkingoptopicsalseenvroegtijdigedetectievanknelpuntvacatures,deverhoNaastditvraagzijde-panelonderzoekliepenin2001nogtwaalfandereonderzoeksprojecten.waardesluitingtussenonderwijsenarbeidsmarktwordtbestudeerd,betekentditeenbelangrijkemeerreerd.SamenmethetSONAR-project(binnenhetbeleidsgerichtonderzoek),waarindeaangenaandevraagzijde(ondernemingen)tevolgen.In2002wordendeeersteresultatengegenehetaantaladhocbevragingenvanbedrijvenwilreducerenenzaltoelatenomdeontwikkelin-2000het“panelvraagzijdeVlaamsearbeidsmarkt”opgestart,eenlongitudinalebevragingdieMetdemiddelenvanuithetProgrammaBeleidsgerichtOnderzoek(PBO)enESFwerdeind(zwaartepuntonderzoekookin2002versterkt,dankzijdecofinancieringvanuithetEuropeesSociaalFondsZoalsindevorigejaren,wordendeVlaamseinspanningenophetvlakvanarbeidsmarktgericht(WAV).ofIUB)enviadecoördinatievanhetVlaamsSteunpuntWerkgelegenheid,ArbeidenVormingverlooptviadeInteruniversitaireAdviesraad(devroegereInteruniversitaireBegeleidingsgroeptatenombeleidsadviezenteformuleren.DewetenschappelijkeondersteuningenuitvoeringderzoekbepaaltdealgemeneoriënteringvanhetarbeidsmarktonderzoekenanalyseertderesulHetVIONA-modelisgebaseerdopdriepijlers.DeStuurgroepStrategischArbeidsmarktonrecenteerdoordeactorenoptoegeziendattijdignieuweaccentenwordengelegddieaansluitenbijdeafstemmingtussenhetwetenschappelijkonderzoekenhetarbeidsmarktbeleid.Daarbijwordtvanvraagenaanbodopdearbeidsmarktbetertedoorgrondenentestrevennaareengoedestrategisch,beleidsondersteunendenwetenschappelijkarbeidsmarktonderzoekomdeevolutieVIONA,beschikkendeVlaamseregeringendesocialepartnerssinds1994overeenmodelvanDankzijhetVlaamsInteruniversitairOnderzoeksnetwerkArbeidsmarktrapportering,kortwegonderzoeksoproeponderzoeksprojectenentrendrapportendienaaraanleidingvaneenjaarlijksethematischesturingen/ofevaluatievanhetVlaamswerkgelegenheidsbeleid.Hetbetrefthiervoornamelijkondersteuning,wordengeselecteerd.maatschappelijkeontwikkelingen.6vandoelstelling3ESF).voorhetarbeidsmarktonderzoekinVlaanderen.beleidinVlaanderenenz..endeflexibiliteitspolitiekvanindustriëleendienstverlenendebedrijven. hoofdstukIII.5–127
hoofdstukIII.5–128
Programma 53.2
eenverdereontwikkelingnaarlandbouwsystemendiemeerrekeninghoudenmetnieuweeisenDevraagvanconsumentensamenlevingnaareenmeerduurzameland-entuinbouw,vereistrichtBA12.05–Uitgaveninhetkadervandeondersteuningvanhetbeleidsgerichtenpraktijkgeonderzoekinzakedelandbouw.
Programma 54.1
Opperspectiefhetinterpreterenvandemaatschappelijke,socialeenbestuurlijkeontwikkelingenvanuithetlijkeorganisatieinVlaanderen,hetopvolgenvanhetwetenschappelijkonderzoekentotslotHogeRaaddientbijtedragentothetvormenvaneenvisieomtrentdebinnenlandsebestuur-voorBinnenlandsBestuurtenlastevandeadministratieBinnenlandseAangelegenheden.DeuitgavenvandegemeenteninVlaanderen.DaarnaastvallendestudiekostenvandeHogeRaaddestudieomtrentdeopmaakvaneenrekenmodelvoordeopvolgingvandeinkomstenendevoorbereidingvaneenVlaamsgemeentedecreet,degemeente-enprovinciekieswetgevingenDebelangrijksteonderzoeksopdrachtenin2002zijnonderandereeendraagvlakanalyseterEengoedebeleidsvoorbereidingvraagteendegelijkewetenschappelijkeexterneondersteuning.besturenvandelokaleenprovincialebesturen.dezeBAis0,483mln.EURbeschikbaarvooronderzoek. Stedenbeleid en Sociaal Impulsfonds – Studiekosten en onderzoeksopdrachten in het kader van het
BA 12.03
OAbegroot.Voorhetgeheelvandezestudieswordtin2002eenvastleggingskredietvan0,571mln.EURlijkeonzesteden:economie,sociaalbeleid,publiekdomeinencultuur,stedelijkeruimte,bestuuropdrachtenwordenuitgewerktrondeenaantalthema’sdiekritischesuccesfactorenzijnvoor(TaskForce)dieeenonderbouwdevisiezaluitwerkenvoordestedelijkeontwikkeling.Devaneen“witboek”voorhetVlaamseStedenbeleid,samentestelleninoverlegmeteendenktankDeklemtoonvandestudie-enonderzoeksopdrachtenzalin2002liggenopdevoorbereidingSIFontwikkelingenz...54AdministratieLand-enTuinbouw Landbouw, tuinbouw en plattelandsbeleid
OA“ArbeidsmarktonderzoekinVlaanderen”enbekendmakingviaInternet(www.viona.be).diedageneneenVIONA-dialoogdag,depublicatievantijdschriftartikels,debrochureVIONAheidendeonderzoeksteamswillendezebekendheidverdervergrotendoordeorganisatievanstuwetenschapenbeleid,de“producten”vindeneengroteweerslag.DeadministratieWerkgelegenadministraties,kabinetten,socialepartnersendeskundigen.ErwordteenbruggeslagentussenHetVIONA-modelheeftalsmeerwaardezijnbreeddraagvlak,vanwegedebetrokkenheidvanvanwordtvoor2002ondermeergewerktaaneenonderzoeksprogrammadatvertrektvandenotiedoelstellingenendewerkinginzakeonderzoekssturingopnieuwaangescherpt.Inditverbandmei2001)hetVIONA-programmainseptember2001grondiggeëvalueerdenwordendeTenslottewerd,naaraanleidingvandeaanwervingvaneennieuweVIONA-coördinator(inbernaliseringvandearbeidsmarkt.Aldezeprojectengingeninhetnajaar(tussenoktober-decem2001)vanstart.eentransitionelearbeidsmarkt.53AdministratieBinnenlandseAangelegenheden
Programma 53.1 Lokale en regionale besturen BA 12.20 – Studiekosten betreffende de regionale en lokale openbare
Voordeondersteuningvanditsteunpuntduurzamelandbouwis0,744mln.EURbeschikInsamenwerkingWetenschappelijkSteunpuntDuurzameLandbouwopgericht.Ditsteunpuntrustopeenlandbouwtekanaliseren,isbijbeslissingvandeVlaamseregeringvan30november2001eenOmdenoodaanduurzamebedrijfssystementestimulerenenomdekennisinzakeduurzamerichtBA31.05–Subsidiesinhetkadervandeondersteuningvanhetbeleidsgerichtenpraktijkge0,3mln.EUR,waarvanongeveerdehelfttebestedenaanwetenschappelijkonderzoek.boekhoudingeninVlaanderen.VOLTgingeind2001vanstart.Dewerkingsmiddelenbedragenbouwdatabankenvaneenrepresentatiefnetwerkvanbedrijfseconomischeland-entuinbouwbestudeerd.TevensmoetVOLTondersteuningbiedenbijdeuitbouwvandeVlaamseLandbouw.Hierbijwordtdelandbouwzowelvanuiteconomisch,ecologischalssociaaloogpuntgroeientoteenbeleidsondersteunendkenniscentrumvooreenduurzameVlaamseland-entuinDeVlaamseonderzoekseenheidLand-enTuinbouweconomie(VOLT)heeftdeopdrachtuittenomie.bankenboekhoudnetwerkvoordeVlaamseOnderzoekseenheidvoorLand-enTuinbouwecoBA12.07–AllerhandeuitgaveninverbandmetdeuitbouwendeondersteuningvaneendataInbewaringstechniekenvoorgroentenenfruit,rassenkeuzeenveredelingnaarresistenterassen,...Voorbeeldenzijnondermeeralternatievetechniekenvoorgewasbescherming,optimalisatievantiesdengecompenseerddoorextraaandachtaandeeconomischerendabiliteitendesocialeimplicaophetvlakvanhygiëne,milieuendierenwelzijn.Deinherentemeerkosthiervandientteworvandezeevoluties.2002staathiervoor0,752mln.EURterbeschikking.onderzoekinzakelandbouw.tussendeuniversiteitenvanGentenLeuven.diteerstejaarzalhetsteunpuntvolgendepijlersvantakenuitbouweneninitiëren:•Ondersteuningbijdeuitbouwvaneenlandbouwdatabank;•Inventarisatievankennisi.v.m.duurzamelandbouw;•Hetdefiniëren,ontwikkelenentoepassenvanindicatorenomduurzaamheidindelandbouwtemetenentestimuleren;•Geïntegreerdelandbouwbedrijfsmodellen;•Geïntegreerdemacromodellen;•Evaluatievanbeleidsimplementatieen-sturing;•Ontwerpenvaneenblauwdrukvoordeuitbouwvaneenduurzaaminformatie-encommunicatiebureauvoorland-entuinbouw;•Beleidsadviesendienstverlening.baar.BA33.02–SubsidieaanhetVlaamsPromotiecentrumvoorAgro-envisserijmarketing(VLAMvzw)Deslagadervanhetcoherentengeïntegreerdcommunicatie-enmarketingbeleidvanVLAMblijfteengoedeenactuelemarktinformatie.DebelangrijkstebrondaarvoorishetGfK-consumentenpanel.Ditpanelleverteeninzichtinhetaankoop-enconsumptiepatroonvandeproductenvandeVlaamseland-entuinbouwenvisserijsector.AanhetGfK-panelnemen3.000gezinnendeeldieviaeenscanningapparaatgegevensdoorgevenoverwelkeproductenzijaankopen,hoeveelzijeraanbestedenenwaarzijdezeproductenkopen.HierdoorontstaateencontinuemetingvanhethuishoudelijkverbruikvanagrarischeproducteninVlaanderen.DezeinformatiesteltVLAMinstaatomtrendsinhetverbruikteontdekken,omsoortenconsumententeonderscheidenenomeffectenvanhetcommunicatie-enmarketingbeleidtemeten.Hettotalebudget2002voordezestudiebedraagt0,510mln.EUR.
hoofdstukIII.5–129
hoofdstukIII.5–130
hoofdstukIII.5–131
stand-still
bestrijdingvanmilieuaantastingen,denotievandezecontextvooraltemakenmetvoorzorg,preventiefhandelen,voorkeurvoorbrongerichteDaarmeestaathetmilieubeleidduidelijkinhettekenvanduurzameontwikkeling.DatheeftinvanHetdecreet“houdendealgemenebepalingeninzakemilieubeleid”legtdedriedoelstellingenWaterbeheerhetVlaamsemilieubeleidvast:•hetbeheervanhetmilieu;•debeschermingervan;•hetnatuurbehoudendebevorderingvandebiologischeenlandschappelijkediversiteit.
6.DEPARTEMENT LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR OA 61 Administratie Milieu, Natuur, Land- en
Daarnaastonderscheidtmennogbijkomendekenmerken,zoalshetnastrevenvanverinnerlijenhetbeginsel“devervuilerbetaalt”.king(wiebijdraagtaandemilieuproblemenmoetzelfzijnverantwoordelijkheidopnemenenmaatregelennemenomdebelastingvanhetmilieuteverminderen),hettegengaanvanafwentelingnaartoekomstigegeneraties,hetnietoverschrijdenvandedraagkrachtvanhetmilieu,hetsluitenvanstofkringlopenofenergie-extensiveringenkwaliteitsbevordering.BinnenhetbeleidsdomeinLeefmilieuwordtonderzoekzowelgefinancierdvanuitdealgemenebegroting(Programma61.1-61.5)alsvanuithetMINA-fonds.Omsamenhangtebrengenindeveelheidaanonderzoeksonderwerpen,kredietenenopdrachtgevers,wordtjaarlijkseenfysischprogrammaToegepastWetenschappelijkOnderzoekLeefmilieu(TWOL)opgemaakt.DitbeoogtafstemmingtussenonderzoeksprojectenvandediverseafdelingenvanAMINAL,hetInstituutvoorNatuurbehoud,hetInstituutvoorBosbouwenWildbeheerendeVlaamseopenbareinstellingenVLM,VMM,OVAMenVMW.Alsstudieobjectenkomeninaanmerking:lucht-,water-enbodemverontreiniging(o.m.verzu-ring,vermesting,verdunningvandeozonlaag,zwevendstof...);geluids-,geur-enlichthinder;niet-ioniserendestraling,grondwaterbeheer(o.m.verdroging);milieuplanning;milieurecht;milieuhygiëne;externeveiligheid;milieu-effectrapportering;studiewerkdoorlaboratoriadatmééromvatdanenkelmetingeneninventariseringen;bossen;jachtenvisserij;groenvoorziening;bosbouwkundigonderzoek;boskartering;natuurbehoud;ruilverkaveling;landinrichting;hydraulica;waterhuishoudingvanlandbouwgronden;bodemaantasting,drinkwatervoorziening;afvalstoffenengebruikvangrondstoffen.HetTWOL-programma2002gaatverderopdeeerderingeslagenweg.Naasthetonderzoekterondersteuningvanhetreedslanglopendebeleid,gaaterveelaandachtnaardeuitdiepingvannieuweconceptenenhetonderbouwenvanhetgeplandebeleid,zoalsvoorgesteldinhetVlaamseMilieubeleidsplan(1997-2001)–hetMINA-plan2.Ditplanwerd,omdiverseredenen,meteenjaarverlengd–inafwachtingvanhetkomende“Milieubeleidsplan2003-2007".Voorhetlopendebeleidwordtdeaandachtgespreidoverdediversebegrotingsposten,hiernaindetailbeschreven.HetTWOL-programma2002ismomenteelnoginhetstadiumvanplanning–erkunnennogprojectenwegvallenenanderewordenopgenomen,infunctievandenodenvanhetbeleid.Belangrijkethema’szijno.m.natuur,afval,lucht-enwaterverontreiniging.Voorheteerstwordenookbelangrijkebudgettenvoorzienvooronderzoekinhetkadervandeproblematiekrond“MilieuenGezondheid”.InuitvoeringvanhetMilieubeleidsplan1997-2001,plantmenhierbovenopnogeengrootaantalonderzoeksprojecten,ingebedindedoelstellingenendestrategiediestaanbeschreveninhetMINA-plan2.DekredietenhiervoorwerdenbijeengebrachtopéénpostvanhetMINA-fonds(post2.28).InhoudelijkwordtdeaanpakvanhetMINA-plangevolgd.Ditbetekentdatdeonderzoeksprojectenthematischwordenuitgeschreven(zoalsdethema’svermesting,versnippering,verspreidingvanmilieugevaar
renDebeleidsverkennendeonderzoekensituerenzichophetterreinvandeafvalpreventie,enkadeinvolgendestrategischebeleidsacties:•
van het
StrategischPlanAfvalpreventie–deelactieafvalpreventieinanderebeleidsdomeinen milieubeleidsdomeinen.OVAMnagaanwelkeafvalpreventiemaatregelengeschiktlijkenomuittewerkeninniet-:hierinwilde
• Uitvoeringsplanhuishoudelijkeafvalstoffen gekoppeldaandezwerfvuilproblematiek,ishetde bedoeling om de alsmaar groeiende berg wegwerpdrankverpakkingen te stuiten. • Geïntegreerdproductbeleid:eenbelangrijkeschakelinzakede preventievanafvalstoffenen emissies.GegevendeBelgischebevoegdheidsverdeling,werktdefederaleoverheideen richtplangeïntegreerdproductbeleid uit,waarbijdegewestenactiefbetrokkenzijn.Streefdoeliseen optimale integratie van AEP (preventie van afvalstoffen en emissies) in het productbeleid. NummerKorte titelVoorzien bedrag OL200100574 Opportuniteitsonderzoek in verband met mogelijke afvalpreventiemaatregelen in andere beleidsdomei nen 24.789,352 EUR OL200100568 Onderbouwend onderzoek in het kader van een geïntegreerd productbeleid. 37.184,029 EUR OL200100549 Opportuniteitsonderzoek in verband met de invoe ring van statiegeldsystemen op wegwerp drankver pakkingen 43.381,367 EUR StrategischOnderzoek:Beleidsformulerend voorzieningvanallebestaanderichtlijnenenbeschikkingenwilzijn–metbelangrijkeimplicatiessieeennieuweontwerp-verordeninginzakedierlijkematerialenvoor,dieeenbundelingenheralsdoeldediverseactieprogramma’steonderbouwen.VerderbereiddedeEuropeseCommisringsplanOrganisch-BiologischAfval,startendeonderstaandeonderzoeksopdrachtenopmetPlanAfvalpreventie,hetnieuweUitvoeringsplanHuishoudelijkeAfvalstoffenenhetUitvoeregering(regeerakkoord),hetstrategischproject“bagger-enruimingsspecie”,hetStrategischInhetkadervandeontwikkelingvanhetMina-plan3,destrategischevisievandeVlaamsehetVlaamsbeleidinzakedierlijkafval. hoofdstukIII.5–132
gramma’sdenverbeterd.Bijzondereaandachtspuntenzijnhetopstellenvanmeerjarigeonderzoeksprocoördinatiestructurenvoorwetenschappelijkeentechnologischeonderzoeksprogramma’swornatieendoelgerichtheidvanhetonderzoekendeverspreidingvanderesultaten.DebestaandepalingenvanhetMINA-plan2.DitsteltdatdeaandachtindeplanperiodegaatnaarcoördiAlgemeengeeftdestructureringvanhetprogrammaTWOL2002verderinvullingaandebering,lijkestoffen...)ofdatzeintegrerendeaspectenbehandelen(doelgroepen,kostenenfinancieinstrumenten...).endeinformatieverstrekkingoverdeonderzoeksresultatenendetoepassingervan. de begroting
StrategischOnderzoek:Beleidsverkennendafvalenwerkingsbijdrageninzamelingenafzet)voorkomingenhetbeheervanafvalstoffen(o.a.sensibilisering,studiesenonderzoeken-Art.2.4OVAM-Uitgavenintoepassingvanhetdecreetvan2juli1981betreffendedeMINA-fonds
I. Wetenschapsbeleid op
NummerKorte titelVoorzien bedrag OL200100667Bepalen definities humusrijk, mineralenrijk en -arm18.592,014 EUR OL200100582 Onderzoek naar de implicaties van de nieuwe Eu ropese beleidsvisie over dierlijk afval op het Vlaam se afvalstoffenbeleid 24.789,352 EUR OL200100576 Proces- en productgericht beleid op afvalvoorko ming 37.184,029 EUR OL200100526 Analyse en planmatige aanpak van prioritaire be drijfsafvalstoffen 198.314,820 EUR OL200100546 Uitwerken van een structuur en strategisch pro gramma voor de aanpak van zwerfvuil in Vlaande ren 37.184,029 EUR OL200100739 Project ter voorbereiding van het nieuwe Uitvoe ringsplan Bagger- en ruimingsspecie 109.073,151 EUR OL200100740 Project ter voorbereiding van het nieuwe Uitvoe ringsplan Huishoudelijk Afval 49.578,705 EUR StrategischOnderzoek:Beleidsevaluerend inzakesubsidieprogramma’s.Ditkandoorhetzichtbaarmakenvandeinspanningenenresultaten2002heteffectvanhetPRESTI3-programmametenomconclusiesteformulerenvoornieuwemischeinstrumentariumterbevorderingvandeafvalpreventie”.NaPresti1en2,kanmeninwerdenenwordeneffectmetingenuitgevoerddiespecifiekgerichtzijnophetdeelveld“econoHetbeleidsevaluerendonderzoekwintaanbelangvoorhetuitstippelenvanhetafvalbeleid.Erafvalvoorkomingvandedeelnemendebedrijven.NummerKortetitelVoorzienbedragOL200100567EvaluatiePRESTI3-programma49.578,705EUR OperationeelOnderzoek:Instrumenteel plannenkadertineenwelbepaaldestrategischebeleidsactie–zoalsuitvoeringsplannen,strategischeDitheeftbetrekkingopdeorganisatorischeaspectenvanhetafvalstoffenbeleid.Elkonderzoekenstrategischprojecten.Diversedeelveldenkomenaanbod:•dehandhavingendeontwikkelingvanhet instrumentarium enrationeleprogramma’s,handboeken,modelbestekken,extrapolatiemodellen,sensibiliseringonderdevormvandiverseopeinformatiee.d. • erispermanentnoodaaneenbetergefundeerd normeringskadervoorsecundairegrondstoffen deVoordenormeringenkennisvandeverwerkingstechniekenvanbagger-enruimingspecieisvanhetmilieuhygiënischgebruikvanbouw-ensloopafval,iseengoedehandleidingnodig.eensamenhangendeaanpaktekomen.OokvooreenindepraktijkhandhaafbarenormeringderegelgevingterzakemoetdaarbijdringendafgestemdwordenophetVLAREBOomtot;beschikbaarheidvangoedtoegankelijkeinformatieeveneensbelangrijk
belangrijkinterpretatiesenextrapolatiesenafstemmingopdeEuropeseafvalstoffenlijstzijndanooknationaaldraagvlaktebezorgen.Aandebasisvanhetbeleidliggengoededata–dejuistebehoudenblijven.HetistevenswenselijkomhetVlaamsafvalstoffenbeleideenruimerintermoetenmoetenonderbouwdworden.
• Hetisevenwelnodigomookwikkeling.TotnunamdeVlaamseoverheidvooralprocesgerichtepreventie-initiatieven.afval-enemissiepreventievormeneennoodzakelijkestapinderichtingvanduurzameont
productgerichtemaatregelen testimuleren.Opoperationeel hoofdstukIII.5–133
Europeesniveau
• vooropgezetkwaliteitsniveauvanhetVlaamsafvalstoffenbeleidoptussendeEuropese,nationaleeninternationaleforaenhetVlaamsGewest.Hethuidigendekennisenderesultatenvanhetafvalstoffenbeleiddienenookbeteruitgewisseldteworden
opvolgen.hetnetwerkvanhergebruikcentraendehoeveelheidhergebruiktwit-enbruingoed(AEEA)Voorhetwit-enbruingoedisdeaanvaardingsplichtingevoerdenwemoetendeopbouwvanlandenVoorbouw-ensloopafvaliseenbenchmarkingt.o.v.deanderegewestenendeomringendetieelenfysischedoorlichtingvandeerkendeophalers/verwerkersvandierlijkafval(krengen)essendierlijkafval,waarvandebeleidsmatigeimpactdelaatstejarennogtoenam,blijftdefinanciëleVooreenaantalspecifiekestromenishetaangewezenomdestandvanzakentekennen.Voorinfunctievandecontinuïteitendesanitairegaranties.aangewezen.
OL200100750NormeringOL200100745OL200100540OL200100544OL200100541OL200100527OL200100570OL200100380OL200100569OndersteunendeOL200100564OL200100562OL200100553OL200100551OL200100552OL200100560OL200100528OL200100571OL200100668NummerKortedesign),niveauondersteuntdeOVAMinitiatievenrondmilieugerichteproductontwikkeling(ecowaarbijeengoedeinformatiedoorstromingnaardebedrijvenessentieelis.titelVoorzienbedragOnderzoekoverdehygiënischeaspecteninhetkadervandekwaliteitvanthuiscompost6.197,338EURBeleidsmaatregelenvoorafvalpreventieopevenementen74.368,057EURMilieuhygiënischehandleidingvoorhetgebruikvanpuingranulaten37.184,029EURHandhavingsmogelijkhedeninzakenieuweaanvaardingsplichten.37.184,029EURAanpassenvanstatistischeextrapolatiemodellenaandematriximplementatieindemeldingsdatabank24.789,352EURBepalenvandedichtheidvandeverschillendeafvalsoorten37.184,029EURImplementatievandevernieuwdeEuropeseAfvalstoffenlijst12.394,676EURInhoudelijkeondersteuningafvalpreventiebijdeoverheid:ontwerpenvanmodelbestekken49.578,705EUROndersteunendonderzoektenbehoevevandeoptimalisatievanMAMBO74.368,057EURonderzoekenSTIP24.789,352EURVervolgprojectvoordestudie“handboekmilieu-vriendelijkconsumeren”:databasevanmodelbe-stekken61.973,381EURInformatiepuntecodesignfactor10:verderzettingproeffase,evaluatieenondersteunendonderzoekin2002.143.778,244EURVerruimingvanhetinternationaaldraagvlakvanhetVlaamsafvalstoffenbeleid74.368,057EURHetopzettenvaneengestructureerdetextielinzamelinginVlaanderen19.831,482EUROpzettenGISTI-programmaineersteprioritairesector24.789,352EURUitwerkenvaneenzelftestvoorgezinneninhetkadervanafvalpreventie30.986,691EUROverzichtenevaluatieverwerkingstechniekenbaggerspecie,optemakenonderdevormvaneenhandboek74.368,057EURsecundairegrondstoffen86.762,734EUR
OperationeelOnderzoek:Standvanzaken
hoofdstukIII.5–134
Optimalisatievanontwerpenexploitatie zijn hierbij de Vlaanderenenzonodiggeoptimaliseerd,zowelwatbetreftdeproceskeuzealsdeprocesonderHiertoewerddebeschikbaretechnologiegescreend,onderzochtopzijntoepasbaarheidinIndeeerstejaren(1991-1994)washetvanbelangsneltoteenstandaardiseringtekomen.sleutelwoorden.delen.Daarnaastwerddedimensioneringsprocedureontwikkeld,ondermeergebruikmakendvanmodellering.VoordekwetsbaregebiedeninVlaanderenmoest
ondersteunen.InhoudelijkisOnderzoekenOntwikkelinginAquafinersteedsopgerichtdezeopdrachttehoudelijkeIn1991werdAquafinN.V.opgericht,metalsopdrachtdezuiveringsstructuurvandehuisbeleid,Vanhettotalekredietvan209,891mln.EURis3.309.090EURvoorzienvoorwetenschapswaarvan1.086.060EURvooronderzoek.afvalwatersinVlaanderenuittebouwen.
nutriëntverwijdering
tussenhetVlaamsGewestenN.V.AQUAFINArt.2.10Lopendeuitgavenintoepassingvandeovereenkomstvan10november1993
NummerKorte titelVoorzien bedrag OL200100581 Financiële en fysische doorlichting van de erkende ophalers/verwerkers van dierlijk afval (krengen) 24.789,352 EUR OL200100529 Bouw- en Sloopafval: vergelijkend onderzoek in de omringende gewesten en landen 24.789,352 EUR OL200100547 Opvolgen van de ontplooiing van het netwerk her gebruikcentra in Vlaanderen anno 2001 (inclusief financiële staalkaart) 30.986,691 EUR Art.2.5LopendeuitgavenintoepassingvanhetNatuurontwikkelingsplan. enontwikkelenbeoordelingssysteemvoorbosbestanden,studienaardedraagkrachtvanparkenonderzoekmarterachtigen,migratiestudievanbosplantensoorten...)alsopstrategischvlak:Deprojectensituerenzichzowelopoperationeel(vb.digitalisatiebosgebieden,genetischvantakenvanderespectievelijkeafdelingen–gaandevanbeleidsvoorbereidingtothetuitvoerenfieerdenhetondersteuntdepraktischeuitvoeringenplanningvandealgemeneenspecifiekeEUR)endeAfdelingBos&Groen(3,780mln.EUR)geplandeonderzoekismeergediversi-NatuurtechnischeMilieubouw(0,414mln.EUR).HetdoordeAfdelingNatuur(1,054mln.HetonderzoekdatdoorAMINABELwordtgepland,heeftinhetbijzonderbetrekkingtotAfdelingAfdelingAlgemeenMilieu-enNatuurbeleid(AMINABEL),deAfdelingBos&GroenendeHetkredietdientvoordegezamenlijkefinancieringvandegeplandestudies,ingedienddoordekwaliteitgebieden.Daarnaaststeltmenstrategieënvastengaatdeimpactnavanbeleidsdadenopdeondersteunendonderzoek–somsinhetkadervanzeerconcreteactiestenbatevanbepaaldeTenbehoevevandenatuurontwikkelingvoorzietmenviahetTWOL-programmaookbeleidslijnenstenatuurzones.InternationaalmoetmenbijvoorbeeldookdeRamsar-,vogel-enhabitatrichtinhetkadervanhetVlaamsIntegraalWateroverlegenvandekustalséénvanonzebelangrijkjecten.Actiesrondnatuurontwikkelingbeogenondermeerhetbehoudvanvallei-ecosystemenmln.EUR)eenbedragvan5,296mln.EURvoorzienvoorwetenschappelijkeonderzoeksproOphetartikel2.5vanhetMINA-fondsisvoorhetjaar2002vanhettotalekrediet(12,129verderoptimaliserenomaanonzeverplichtingentegemoettekomen.vandenatuur.NatuurvanAMINAL.natuurontwikkelingsprojectenophetterrein.stedelijkgroen,demonstratieprojectbio-energieteelt...
danwordengeïmplementeerd;veelvandeinspanningenvanOnderzoekenOntwikkelingwarenookgerichtopdeprocessenvanhetverwijderenvanstikstofenfosfor.
hoofdstukIII.5–135
DaarwaarnodigenmogelijkwerdbijderenovatiedoorOnderzoek&OntwikkelingningNaasteconomischeaspectenhoudtdebeslissingsondersteunendescenarioanalysesteedsrekezuiveringsinstallatie.entenslotterisicoanalyse,zowelbijhetontwerpenvanhetcollectorenstelselalsderioolwater,kalibratievanderesultatenvanmeetcampagnesenpilootexperimenten,metecologischeenmaatschappelijkeaspecten. Vlaanderen dezewerdeningevuld,namhetaantalHetuitbouwenvandenieuweinfrastructuurstartteindegrotereagglomeraties.Naarmateles.aanalternatieveafzetwegen,zoalscoverbrandingvanafvalwaterzuiveringsslibinkrachtcentrarendopdeinvoeringvandenieuwe‘VLAREA’wetgeving,werdsteedsmeeraandachtbesteedlandbouw,maaralsnelwerdduidelijkdatdezeafzetwegmoestwordenafgebouwd.Anticipewerdindebeginjarennoggeoptimaliseerdmethetoogopdeafzetnaarde
vollevanbenchmarking,dynamischemodelleringmetinbegripvanrisicoanalyse,pilootproevenenMeet-enregelstrategieënvooreenoptimalenutriëntverwijderingwordenontwikkeldopbasisontwerpkeurigemodellen.In2002ontwikkeltmeneendynamischmodelvoordeoptimalisatievanwordtvoordenabezinktanknogsteeds(ookinternationaal)gewerktmetbehoorlijkonnauwDaarwaardemodelleringvanbeluchtingsbekkensreedsgekendeenbeproefdematerieis,enexploitatie.schaaltestcases.
werd toegepast. De slibverwerking
duurzaamheidenhergebruik, vanSleutelwoordenhierbijzijn:verdergaandezuivering,nieuweenstrengerenormen,hergebruikzoeksdomein.dendelaatstejarenheelwatOnderzoek&Ontwikkelingsprojectenopgestartinditonderwerslibeneffluent,membraantechnologieenkleinschaligesystemen.
rioanalysegebruikmaaktvangedetailleerdeinfluentkarakterisering,sensitiviteitsanalyse,Indeloopderjarenwerdeenstandaardprocedurevoorrenovatieuitgewerkt,waarbijdescenadenomhiervoorinsneltempodebestbeschikbaretechnologietevoorzien.Ineersteinstantiewerwarenontworpenvoornutriëntverwijdering,washetdetaakvanOnderzoek&Ontwikkelingtuurteexploiterenenterenoveren.Vermitsdebestaanderioolwater-zuiveringsinstallatiesnietkreegAquafindebijkomendeopdrachtomdereedsvóórzijnoprichtingbestaandeinfrastrucwastweeërlei:enerzijdswerdgansVlaanderenaangeduidalskwetsbaargebied,anderzijdsVanaf1994kwamendeactiviteitenvanAquafinineenstroomversnelling.Deoorzaakhiervanhiervoorpilootexperimentengekoppeldaanmodellering.
hoofdstukIII.5–136
Aandachtspuntenvoor2002:
dyna
mischemodellering
Procesondersteuning/modellering
nieuwe technologie voorgesteld die voordien nog niet in
schaligening/modellering,slibpreventieen-hergebruik,membraantechnologie/hergebruikenkleinten,wordthetinhoudelijkzwaartepuntgebundeldindedomeinenprocesondersteuOmdebeschikbaremiddelenendereedsverworvenknowhowzoefficiëntmogelijkintezetschuivingenErwordtin2002verdergewerktopdevastgelegdeonderzoeksdomeinen,metdenodigeverdiedeveranderendecontextweerspiegelen.waterzuivering/natuur,zonderechterdeanderedomeinenuithetoogteverliezen.
Rekeninghoudendemetdetoenemendeaandachtvoormodelmatigewerdvooruitganggemaakt,indiezindatmenookhiersteedsmeergebruikmaaktvaneenbenadering.
kleinschaligeprojecten Doordevoortdurendezorgvoorhetvoorkomenenremediërenvangebruiktomdezesturingenvoorafopcomputertesimulerenentetestenophunhaalbaarheid.gepatenteerd.DeindelaatstejarenontwikkeldedynamischemodellenwordenondermeerVoordeoptimalisatievandeexploitatiewerdennieuwe‘intelligente’sturingenontwikkeldenderplantenzuiveringssystemen.Ditconceptwordtnogcontinuaangepastengeoptimaliseerd,on-werdbijaanvangeengestandaardiseerdAquafinconceptontwikkeld,o.a.gebruikmakendvantoeinrelatiefbelang.Hiervoormeeropbasisvanoperationelepraktijkervaringenpilootexperimenten.
geur-engeluidshinder
vantenvanhetactievesysteem)instaatkanzijnombetereinformatieteverkrijgenoverdetoestandkeldemethodologie,isdatmendoormonitoringvandebiocatalysten(ditzijnbiocomponenvoordeevaluatievandegoedewerkingvaneenzuiveringssysteem.DesleutelvandeontwikErwordtin2002tevensgestartmetdeontwikkelingvaneenDNA–‘microarray’systeem,vandebeluchting–vooreenminimaalenergieverbruikbijeenmaximaalzuiveringsrendement.tingsenergie.Omhieroptebesparen,werktmenin2002aaneenintelligenteonline-sturingOngeveer60à70%vanhettotaalenergieverbruikindeafvalwaterzuiveringgaatnaarbeluchhetsysteemenomditeffectievertesturenenaantepassen.
hoofdstukIII.5–137
Kleinschaligewaterzuivering/Natuur
Slibpreventieen-hergebruik
ling.gratievanplaatsspecifiekenatuurtechnischemaatregelenmetalsdoelstellingnatuurontwikkeennatuur,eenverantwoordnatuurbeheervoorderietveldenenrandinfrastructuurendeintebehandelingvanriooloverstorten,deinpasbaarheidvanhetkleinschaligconceptinlandschapmodelleringvanrietvelden,deontwikkelingvaneenkleinschaligemembraanbioreactor,deHetonderzoekin2002overkleinschaligewaterzuiveringennatuurzalzichtoespitsenopdeschattetensystemen),behoorthetontwerp–endeexploitatieervan–totéénvandemeestonder-mengebruikmakenvanopheteerstezichtrelatiefeenvoudigeprocessen(bijvoorbeeldplan-langvankleinschaligeafvalwaterzuiveringtoe.Hoeweldekleinschaligewaterzuiveringssyste-NudegrotereagglomeratiesgaandewegaangeslotenzijnopeenRWZI,neemthetrelatievebe-enminstonderzochteonderwerpenindeafvalwaterzuivering.
elemarkt,ontwikkelingvankleinschaligesystemenmetmembranenenhetvaststellenvaneventu-Hetonderzoekin2002spitstzichtoeopeenevaluatievandebeschikbaresystemenopdeintroducerentuur.Doordehoogtechnologischeomgevingkanmendemembraanbioreactortechnologieveelheidaanbeschikbaarwater,involleexpansiequauitbouwvandewaterzuiveringinfrastruczuiveringsinfrastructuur:deregioisbijuitstekeendichtbevolktgebiedmeteengeringehoeVlaanderenkrijgteenuniekekansomdezetechnologieophetjuistemomentteintegrerenindemogelijkhedeneenbelangrijkerolspelen.Devoordelenhiervanzijn:eeneffluentvansuperieurekwaliteit,Deintroductievanmembraantechnologieindehuishoudelijkeafvalwaterzuiveringzalhierinwordenhetgehelewaterzuiveringsgebeurendanbijvoorbeeldde‘UrbanWasteWaterDirective’:erDeEuropeseRichtlijn‘EUWaterFrameworkDirective’zaleennoggrotereimpacthebbenopmeerenstrengerenormenopgelegdeneenintegralebenaderingisdoorslaggevend.voorhergebruikvanheteffluentencompacteresystemen.enkanhergebruikopgroteschaaleenrealiteitworden.gezondheidsrisico’sbijhergebruikvangezuiverdafvalwater.
Membraantechnologie/Hergebruik
meststofkwalitatieveverbetering.Erwordtgestreefdnaareenafzetvan10%vanhettotaalaanbodalsplanOVAM)moetenkijkennaarhetbeheersenvandeslibproductieperIE,alsooknaareenAangaandeslibpreventiezalmen(inuitvoeringvandeoperationeledoelstellingvanhetSlibofbodemverbeterendmiddel. Anaërobevergisting bijzonderHetonderzoekin2002spitstzichtoeopdeevaluatievanvoorbehandelingsmethoden,inhettevensren/hydrolyseren,kunnendevergistbaarheidendeontwaterbaarheidverbeterenenverlagenBepaaldevoorbehandelingsmethodenomhetorganischmateriaalinhetslibtedesintegrezettenernaaromindetoekomstongeveerdehelftvanhetslibtevergisten,meteendalingvandeafterenoverenvanbestaandegistingscapaciteitenhetbouwenvannieuweinstallaties,streeftmendeproductievanbiogas,watinaanmerkingkomtvoorgroenestroomcertificaten.Doorheteenverbeteringvandeontwaterbaarheid,dusineendalingvanhetvolumeaftezettenslib,envanslibvermindertnietalleendehoeveelheidslib,maarresulteertookinhoeveelheiddrogestofmet15%totgevolg.detotaleslibproductie.chemischeenthermischeslibhydrolyse.
hoofdstukIII.5–138
deszigzijnindeaannames),enerzijdsmeernauwkeurigegegevensenanderzijdsstandaardmethovoudigingenenaannames.Wepogenomvoordieaspecten(waarbijzeerruimemargesaanweberustgrotendeelsopmodelmatigeberekeningen.Indezeberekeningenzittendiversevereenuitwerkenvannieuwebodemsaneringsnormenenbeteronderbouwenvanrisicoanalyse.DieEenbelangrijkedoelstellingvanhetonderzoeksprogrammavanOVAMBodemishetverdervoordeeffectievemetingvaneenaantalparameterstevinden.NummerKortetitelProgrammaVoorzienbedragOL200100673Normeringenrisico-evaluatiebodemsaneringOVAMBodem198.314,820EUROL200100736NormeringbestrijdingsmiddelenOVAMBodem88.002,201EUROL200100735Opstellenvaneenmethodiekvoorbepalingvanrisico’sdooruitlogingenbeschrijvingevaluatievandebodemkwaliteitOVAMBodem135.101,971EUR
InstrumenteelOperationeelOnderzoek
BeleidsformulerendStrategischOnderzoekbondenonderzoeken,register,kadaster)fendedebodemsanering(o.a.sensibilisering,studiesenonderzoeken-bodem,locatiegeArt.2.17OVAM-Uitgavenintoepassingvanhetdecreetvan22februari1995betref
isindienblijktdatonvoldoendekennisaanwezigis,ofdatdezekennisnietvoldoendetoepasbaarmenverkentwelkekennisinhetbuitenlandbeschikbaarisrondhetgesteldeprobleem.PasDemeesteteformulerenonderzoeksprojectenhoudeneenruimeliteratuurstudiein,waarbijomhelsthetbodemsaneringsdecreetenhetbeleidopeenwetenschappelijkemanierintevullen.DitluikHieronderkanhettechnisch-wetenschappelijkonderzoekwordengegroepeerd,metalsdoeldevolgendeprioriteiten:•Hetonderbouwenvanhetbegrip“Bestbeschikbaretechniekdiegeenonredelijkhogekostmetzichmeebrengt”•Hetuitwerkenvaneenmethodologievoordeopvolgingendecontrolevanbepaalde(hoofdzakelijkinsitu)saneringstechnieken,enhetopstellenvanprotocollen.•Hetvindenvannieuwesaneringstechniekenvoorbestaandeproblemen.Ditwordtinsterkemategerichtopdiffusebodemverontreiniging.binneneenVlaamskader,wordtgeëvalueerdhoemendezekennisleemtekaninvullen.NummerKortetitelProgrammaVoorzienbedragOL200100674ProefprojectfytoremediatievanzwaremetalendoormiddelvaneenenergiebosOVAMBodem198.314,820EUROL200100731Injectievan(bi)metallischnanoschaalijzerpartikelsinmetchloorkoolwaterstoffenverontreinigdeaquifersOVAMBodem180.962,273EUROL200100732ExploitatievoorwaardenvoorbodemsaneringenOVAMBodem100.396,877EUROL200100733ValidatievansaneringstechiekenvoormetasbestverontreinigdebodemOVAMBodem79.325,928EUROL200100734ClusteraanpakvanbedrijventerreinenvoorbodemonderzoekenOVAMBodem92.960,072EUR
II. Wetenschapsbeleid op de algemene begroting Programma 61.1 Leefmilieu BA 12.02 – Allerhande uitgaven met betrekking tot het Project Milieu en
Oorzakelijke NummerKorteverbanden titelProgrammaVoorzien bedrag OL200100648 Relatie erosie - Stuwwater en grond bewerking AMINALAfdelingLand 66.931,252 EUR 2002,uitgezonderdsubsidiesenkapitaaluitgavenArt2.28UitgavenmetbetrekkingtotdeuitvoeringvanhetMilieubeleidsplan1997-
overstijgtprojectenvanoperationeleofstrategischeaard.Hetaangevraagdekrediet(9,21mln.EUR)derlijkookfundamenteelonderzoekwordtgepland,ishetovergrotedeelvandeonderzoeks-steedseendirecterelatiemetéénofmeerdereactiesvanhetMilieubeleidsplan.Hoeweluitzonenfinanciering,Gebiedsgerichtebenadering,Instrumenten...)vanhetMINA-plan.Erisaanbiodiversiteit,Versnippering...),enonderdelen(Samenwerkingmetoverheden,Kostenlijkestoffen,Verstoringdoorgeurhinder,Verstoringdoorgeluidshinder,Verdroging,Verliesningvandeozonlaag,Veranderingvanhetklimaat,Verzuring,VerspreidingvanmilieugevaarhetkadervanhetMINA-plan.Inhoudelijkzijndestudiesverspreidoverallethema’s(VerdunVMM)makengebruikvandezebegrotingspostterfinancieringvano.m.degeplandestudiesinlingNatuur,AfdelingBos&GroenenAfdelingWater)alsenkeleVOI’s(OVAM,VLM,hetjaar2002.DiverseAfdelingenvanAMINAL(Directoraat-Generaal,AMINABEL,AfdeHetbeschikbaarkredietopartikel2.28vanhetMINA-fondsbedraagt1,195mln.EURvoorinruimematehetbeschikbarebudget. geluidshinder;hetuitvoerenvanstudiewerki.v.m.demilieuproblematiek;demilieueffectrapBA12.59–Allerhandeuitgaveninverbandmetdevaststelling,voorkomingenbestrijdingvanVierEUR,opgestarteinitiatief“MilieuenGezondheid”tefinancieren.Hetkredietbedraagt0,793mln.DezebegrotingspostisnieuwenwerdgecreëerdomdewerkingskosteninhetkadervanhetpasGezondheid.integraalbestemdvoorstrategischonderzoek.projectenwordengepland:•Inventariserenvanlopendonderzoek,onderzoeksinspanningenenonderzoekspotentieelenverschaffenvaninzichtinkennisbehoefteninzakeMilieuenGezondheid•EvaluatievanhetmilieuhygiënebeleidinVlaanderenvoorhetinrekeningbrengenvanaspectenvanvolksgezondheid•Mogelijkhedenonderzoekenomdemilieukwaliteitsnormenteherdefiniëreninfunctievangebiedsspecifiekemilieu-engezondheidskenmerken•Onderzoeknaardeniet-thermischeofbiologischeeffectenvanradiofrequentieelektromagnetischeveldenvanmobielecommunicatieportageendeexterneveiligheidVoorhetbegrotingsjaar2002isopdezebegrotingspost0,757mln.EURbeschikbaarvooropdrachtenbinnenhetfysischprogramma2002vanhetToegepastWetenschappelijkOnderzoekLeefmilieu(TWOL).DevoorstellenzijnafkomstigvandeafdelingAMINABELvanAMINAL.DegeplandestudiesbinnenAMINABELsituerenzichophetvlakvan:
hoofdstukIII.5–139
• Het opstellen van een richtlijnenhandboek voor de externe veiligheidsrapportage • gevaarlijkeOnderzoekaanvirtueelInteruniversitairKenniscentrumvoorZwareOngevallenwaarbijstoffenzijnbetrokken • Seveso-heffingen gekoppeld aan een takenpakket dat het Samenwerkingsakkoord oplegt • aspectenKwetsbaarheidskaartenMERvoordedisciplinemens:deeldomeinsocio-organisatorische • Richtlijnenboek milieueffectrapportage: basisrichtlijnen voor activiteitengroepen • opstellenOnderzoeknaarenuitwerkenvanrichtlijnentenbehoevevandemilieueffectrapportage(bijenbeoordelenvanMER) • Onderzoek naar de bronnen van lichthinder • Projecten ter bevordering van milieuvriendelijke voertuigen en brandstoffen • Evaluatie van de luchtkwaliteit langs drukke wegen en op stedelijk niveau • luchtEvaluatievanhetreductiepotentieelvoordiversepolluentemissiesnaarhetcompartimentineenaantalhomogenesubsectorenvandechemischeindustrieinVlaanderen. • Vaststellen van een drempelwaarde en meetmethode voor asbest in de omgevingslucht • Identificatie van dioxines in producten en voorstel van Vandetotaledotatie2002van49,902mln.EURis8,351mln.voorzienvoorwetenschapsbeBAwet“Franchimont”eneenevaluatievandeimplementatievaninternationalemilieuverdragen:beteringvanhetjuridischinstrumentarium,hetgevenvaneencorrecteeigenuitvoeringaandetenin(0,157mln.EUR)diemoetenleidentoteenefficiëntereregelgevingdooro.m.eenverDeafdelingMilieuenEuropavanAMINALdiendevoorhetjaar2002drieonderzoeksprojecmilieurechtBA12.63–Allerhandeuitgaveninverbandmethetuitvoerenvanstudiewerkinzakehetlabocontracten(analyse,monsternameeninterpretatievandemonsters,veiligheidsstudies...).Daarnaastwordthetgrootstedeelvanhetbeschikbaarkrediet(1,99mlnEUR)besteedaanhodederingvandemilieu-ongevalindex’en‘Deontwikkelingenvalidatievaneenemissiemeetmet-tioneleonderzoeksprojecten(0,149mlnEUR)gepland,m.n.‘Deevaluatie,aanvullingenvali-Opdebasisallocatie12.62wordendoordeafdelingMilieu-inspectievanAMINALtweeopera-stername,nietcouranteanalyses,anderedandezebedoeldinvoorgaanderubriekmetindienvereistmonstoffen,meststoffenenlucht;studiewerkdoorgespecialiseerdelaboratoriavoormeerspecifieketractueelomschrevenanalyse,monsternameeninterpretatievanafvalwater,grondwater,afvalBA12.62–Allerhandeuitgaveni.v.m.:overeenkomstenmeterkendelaboratoriavoordeconreductiemaatregeleninterpretatieenadvies;hetambtshalveuitvoerenvandwangmaatregelenvoordioxineachtigePCB’senhexachloorbenzeen’.behorendetothettakenpakketvandeafdelingEuropaenMilieu•Juridischinstrumentariumaansprakelijkheidenherstelmilieuschade•Onderzoeknaardebestuurlijke,wettelijkeenprocedurelegevolgenvandewet“Franchimont”van12maart1998voordeeigenVlaamsemilieuadministratie•Juridische,administratieveenmateriëleimplementatieentoepassingvaninternationalemilieuverdragen41.46–WerkingsdotatieaandeVlaamseMilieumaatschappijleid,waarvan1,480mln.vooronderzoek.Overzichtvandebelangrijkstebeleidslijnen:1.VMMbouwtmeetnettenuitbetreffendedebewakingvandekwaliteitvanhetoppervlaktewaterendewaterbodem(immissienetwerkwaterenwaterbodemmeetnet),lozingenvanafvalwater(emissiemeetnetwater)endekwaliteitvandeomgevingslucht(immissiemeetnetlucht).Deinformatiestroom,afkomstigvandeverschillendemeetnetten,vormtdeobjectievegrondslagvooractieplannenenrapportenendeevaluatievanhet(voorbije)beleidenbeheer. hoofdstukIII.5–140
waarovertothiertoegeenexactecijfersbeschikbaarwaren,enanderzijdsdeverdereontwikkeinformatievoorVlaanderenoverdemilieudrukvanverschillendemilieuverstorendestoffenIn2001onderscheiddenwehierbijenerzijdseenaantalstudiesteraanreikingvanspecifiekegevoerdeonderzoekkandaarombeschouwdwordenalsstrategischenbeleidsonderbouwend.hunmogelijkeoplossingenencreeërthierdoormeermogelijkhedenvoorhetmilieubeleid.HetIedereverbeteringvandemilieurapporteringvergroothetinzichtindemilieuproblemenenvolgendmaximaleinvullingvandenogresterendekennishiatenvastgesteldtijdenshetevaluatieprocesvandekwaliteitendevolledigheidvandemilieurapportering.DitgebeurtjaarlijksdooreenOpdezeBAis0,702mln.EURvoorzienvooronderzoek,gerichtopeencontinueverbeteringtothetmilieurapport(Decreetvan5aprilhoudendealgemenebepalingeninzakemilieubeleid)BA41.47–WerkingsdotatieaandeVlaamseMilieumaatschappijvooruitgavenmetbetrekkingondersteunt.Deorganisatiewordtzouitgebouwd,datzijhetbereikenvandedoelstellingenmaximaalManagement.HetvormingsbeleidwordtbeschouwdalseenwezenlijkinstrumentvanHumanResourcesmissiePermanentevormingvandemedewerkersiseenbelangrijkmiddelomdedoelstellingenende3.Vorming,toepassinggramma’svoordewaterzuiveringsinfrastructuurenhetadviesvoordemilieuvergunningeninoppervlaktewaterenenindeomgevingslucht.VerderzijnerookdejaarlijkseinvesteringsproAWP’s,eenjaarlijkseinventarisvandeemissiesvanverontreinigendestoffeninafvalwaterenenbouwendeexploitatievanemissie-enimmissiemeetnettenluchtenwater,hetopmakenvan2.DezestudieopdrachtenkaderenindedecretaleopdrachtenvanVMM,metnamedeuitvanhetVLAREM.organisatieenHumanResources:vandeVlaamseMilieumaatschappijterealiseren.Bijdevormingligtdenadrukop:•management-encommunicatieopleiding•technischeopleidingen•informaticaopleidingen(informaticapersoneeleneindgebruikers)•vorminginhetkadervandefunctieopdepublicatievaniederMIRA-rapport.lingenverfijningvanindicatorenenmodellennodigvoordeuitwerkingvandemilieurapporten.Indeeerstegroepvanstudiesvermeldenwedeinventarisatievandeemissiesuitdelandbouwvanhetbroeikasgasdistikstofoxide(N2O)alsookdeberekeningvandetotalenutriëntenemissieopbasisvandebodembalans.NoginzakelandbouwzijnstudiesgerichtopdebeterekennisvanhetgebruikinVlaanderenvankunstmest,vanbestrijdingsmiddelenenopdebepalingvanhettotaleenergiegebruik.Anderekennislacunesdieviaditonderzoekeeninvullingkregenzijndeberekeningvande‘TotaleMaterialenBehoefte’inVlaanderenenvandebedrijfsafvalstoffenproductiedoordetertiairesectorenanderedoelgroepen.Ookdekennisvandeconcentratiesvanvluchtigeorganischestoffen(VOS)indeomgevingsluchtwerduitgebreidmetdezevanVOSinhetwaterenindebodemendeinventarisvanderadioactievegrondeninVlaanderenwerdvervolledigdmetdekarakterisatievaneenaantalpotentieelradioactiefbesmettegebiedeneneenevaluatievandemogelijkeimpacthiervanopdebevolking.Deevolutievandegeluidsemissietengevolgevanhetwegverkeerwerdopgevolgdviaeennieuwesteekproefin2001,vergelijkbaaraandezein1996.Deindicator‘Seq’diedejaarlijkseverspreidingsequivalentenperbestrijdingsmiddel hoofdstukIII.5–141
Inzakeporten.vandeverschillendemeetnetten,vormtdeobjectievegrondslagvooralleactieplannenenrapdekwaliteitvandeomgevingslucht(immissiemeetnetlucht).Deinformatiestroom,afkomstigter(immissiemeetnetwater),waterbodem,lozingenvanafvalwater(emissiemeetnetwater)enVerdereuitbouwvandemeetnettenvoordebewakingvandekwaliteitvanhetoppervlaktewaDeInenBA61.42–DotatieaandeVlaamseMilieumaatschappijvoordeuitbouwvanmeetnettenwaterDeOpBAwordtnatuurrapport‘Thema’s2002’zaleveneensbijgestuurdwordenopbasisvandezeevaluatieentenaanhetlichtzullenkomenwaarvooraanvullendonderzoeknoodzakelijkis.HetMilieu-enoverhandigd.Ditrapportzalin2002opnieuwgeëvalueerdwordenwaarbijnieuwekennishia-werdsuccesvolafgewerktenop7december2001aandeministervanLeefmilieuenLandbouwsectorenen24verschillendemilieuthema’sbehandeld.HetrecentsteMilieu-ennatuurrapportenvandepraktischeverwezenlijkingvanhetboek(layoutendruk).InMIRA-T2001werden7kadervandeuitwerkingvandediversesector-enthemahoofdstukkenvandeMIRA-rapportenVerderwordennogwetenschappelijkebijdragenaangeleverddoorexternespecialisteninhetbepaaldEenaantalstudiestenslottewarengerichtopdeuitwerkingofdeverfijningvanmodellen,meerteelten,weergeeftwerdverderverfijndenopgesplitstnaargebruikers,naarakkerbouw-entuinbouwnaartoepassingstypesennaarfunctionelesubgroepen.voor:•detoestandvanhetmilieuthema‘geluid’dooreenvergelijkinginGIStussendegerapporteerdehinderviadehinderenquetevanAMINALendeberekendepotentiëlehinderdoordiversegeluidsbronnen•depreciezereberekeningvandeozonconcentratiesinVlaanderen(fijnergrid)dooraanpassingvanhetbestaandeEurosmodel(EuropeanOperationalSmog)metalsdoeldeimpactvanbepaaldebestaandeemissiereductiesennieuweemissiereductiescenario’sbeterinkaarttebrengen•demodelleringvanzwevendstof,zowelvantotaalstofalsvandestoffractiesPM10enPM2.5inafstemmingmeteenaantalaanverwantelopendeonderzoeksinitiatieveninhetkadervandeuitwerkingvanMINA-2.verwachttegendecember2002.41.48–WerkingsdotatieaandeVlaamseLandmaatschappij,MestbankdezeBAstaat1,165mln.EURingeschrevenvooronderzoek.vijfonderzoeksprojectenvandeVLM-mestbankzijn:•kwalitatieveenkwantitatievebepalingvandestikstofcyclusindebodemenhetondiepegrondwater•onderzoeknaarstikstof-enfosfaatverliezendoorrunoffendrainageenmogelijkhedentotremediëring•ontwikkelingvaneencertificeringssysteemvooremissie-armeaanwendingsapparatuur•monitoringvanvermestingenverzuring•actualisatievandedierlijkeproductiecijfersvoorrundvee,pluimveeenvarkens.luchtendeuitbouwvandemilieudatabank2002isereenkredietvan2,589mln.EURvoorzienvoorwetenschapsbeleid.belangrijkstebeleidslijnenzijn:demeetnetten
water gaat de aandacht vooral uit naar: • de verdere uitbouw van een meetnet waterbodems • endocrienedisruptoren,teneindetegemoettekomenaandeEuropeseverplichtingenenenoppervlakte-enafvalwaterenwaterbodem,metaandachtvoorbestrijdingsmiddelenenverdereuitbreidingvanhetmeetprogrammagevaarlijkestoffen(microverontreinigingen)inkeleactiesuithetMINA-IIteondersteunen hoofdstukIII.5–142
• vanverderzettenverkennendecotoxicologischonderzoeknaardetoepassingsmogelijkhedenditsoorttestenineenemissiereductieen–bewakingsstrategie • initiërenvanofparticipereninonderzoeknaardeontwikkelingvancomplementaireecologischebeoordelingsmethodeninhetkadervandeimplementatievandenieuweEU-kaderrichtlijn • Voorwathetmeetnetscheppenbod.Eenrelatiefkleineuitbreidingvandemeetnettenkaneenstrategischemeerwaardeverontreinigingenrisico’svoordevolksgezondheidkomtinVlaanderennogteweinigaaneffectgerichtmakenvandeVMM-meetnetten:hetonderzoekvanderelatietussenmilieuvoordehuidigemeetnetten. lucht Vlaamsemilieudatabank-deelmeetdatabank)enderapporteringvanrelevantegegevensdeinzameling,validatie,verwerking,structurering,opslag(indecentralerelationeleProjectendienenopgezetteworden,gerichtophetvoortzettenvandeinspanningenvooro.m.:parametersNOxenSO2,ozon,stof,zwaremetalen,VOC,....vooralaandachtuitgaannaarbetreft,zalnaastdevoorzettingvandemetingvande“klassieke”•uitvoeringvandioxinedepositiemetingenenuitvoerenvandioxineconcentratiemetingen,metbijzondereaandachtvoorplaatsenmetverhoogdedeposities•uitvoeringvanPCBmetingen•onderzoeknaardeelementendiebijdragentoteenbetereinschattingtussendeemissiesvanVOSentroposferischeozonvorming•vernieuwingmeetstationszwaremetalenconformEN12341•voortzettenstudiezwaremetaleninverschillendedeeltjesfractiesinsamenwerkingmetVITOenCENwerkgroepWG14inHoboken•uitvoeringstudiesnaarchemischesamenstellingvanfijnstof•verderuitwerkenmeetstrategieconformEU-kaderrichtlijn•uitvoerenonderzoeki.v.m.genotoxischeenmutageneactiviteiten•voortzettenonderzoeknaargrensoverschrijdendeluchtverontreiniginginderegioLille-N.Frankrijki.s.m.NoordFransepartners•uitvoeringvanspecifiekestudiesinprobleemgebieden(o.a.Beerse)•studienieuwemeettechniekenvoorbepalingF,ammoniak,formaldehyde•opstartCOmetingen•onderzoekaankoopHgmonitoren•opstartvergelijkendemetingentussengravimetrischeenautomatischemethodenvoordebepalingvanfijnstofconformEU-dochterrichtlijn•depositiemeetnetverzuring:volledigeoperationaliseringvandemetingenvanregenwaterop10locaties.I.v.m.dedrogedepositiewordenin2002metingenmetpassievesamplersuitgevoerdenwordtdemeetstrategieverderoppuntgesteld.reeksenenberekendekwaliteitsindicesvoordemeetnettenwaterenluchtenderioleringsprogramma’s.Meerspecifiekstarteenprojectvoordeintegratievandevolledigeinfrastructuurvoorafvalwaterinzameling–gerelateerdaandeinformatiemetbetrekkingtotvrachten.Erkomtookeenprojectronddeadviesverleningvoormilieuvergunningen(deelwaterenlucht).Hierbijwordtgedachtaanhetoptimaliserenencentraliserenvanverschillendeprocessen.Hetproject‘HeffingenGrootverbruikers’gaatverderomeenvernieuwdengeïntegreerdsysteemtebekomendatbeleidsonderbouwendeinformatieaanlevert.VoordebeleidsonderbouwingishetnoodzakelijkdatdeVMMevolueertvanhetstadium“gegevensverzameling”naar“informatie”envervolgensnaareenvolwaardig“kennissysteem”.Ditkanmaardoorkoppelingenenverbandenteleggenmetanderedatabankgegevens,zoalsheffingen,debietmetingen,lozingspunten,rioleringen,bedrijfsinformatie,vergunningenendergelijke.Sleutelfunctiehieriniseenpassendmetadatasysteem(ofinformatieovergegevens) hoofdstukIII.5–143
nistraties,daarontbreekt.SommigekredietenwordenverkregendoorherschikkingvanuitandereadmibuitendeprogrammatievanhetInstituutvoorNatuurbehoudenwaarvoordedirecteexpertise12.45staat0,144mln.EURvoordringendestudiesofopdrachtenvanalgemeendienstbetoonHettotalekredietvoorhetINbinnenprogramma61.20,bedraagt3,991mln.EUR.OpdeBAnatuurlijkebredemaatschappelijkstrevennaareenduurzameomgangmetnatuur,biodiversiteitentothetverbredenenverspreidenvankennisoverdenatuurbehoudproblematiekentothetsteunpuntvoordeoverheidinzakehetrelevante(natuur)onderzoek.HetINdraagttevensbijderderechtstreekseverantwoordelijkheidvandebevoegdeMinister.HetvervulteenrolalsHetInstituutfunctioneertalseendynamischinformatie-enkenniscentrumenressorteertonhebbentegebruikofbeïnvloedingvandeomgevingskwaliteiteen(aldannietrechtstreekse)impacthetoverheidsbeleidtoe.Hetbiedttevensondersteuninginsectorenendomeinendieviaruimgerichtevertalingenadviesverlening.Ditgebeurtmethetoogopformeledienstverleningnaarzin),leverthetInstituutwetenschappelijkonderbouwdekennisinzakedenatuur,inclusiefvoortoegepastwetenschappelijkonderzoekmetbetrekkingtothetnatuurbehoud(indebredeGemeenschap,opgerichtbijBesluitvandeVlaamseExecutievevan17juli1985.AlsinstellingHetInstituutvoorNatuurbehoud(IN)iseenwetenschappelijkeinstellingvandeVlaamseophetnatuurlijkmilieuendebiodiversiteit.hulpbronnen.dieopstructurelebasisdedeskundigheidvanhetINwenseninteschakelen.
gedeeld.streefdoel.DeresultatenvanhetMAP-meetnetwordenmaandelijksmiddelseencd-rommede-seerdopdeinternettechnologieenwaardoortweerichtingsverkeertotstandkomt,zijnhetzijn,naastdehogereoverheid,deindustrieendelandbouw.Lokaleinformatiekosten,gebadoelgroepen,waarbijdelokaleactoren(gemeenten,provincies,gezinnen)belangrijkeklantenbeleid,versterkthetdraagvlakdaarvan.Ditinstrumentmoetoptermijnbruikbaarzijnvoordezichtbaarmakenvandeevolutievandewater-enluchtkwaliteitdievolgtuithetgevoerdeinformatiezalleidentoteenvolwaardigenvlottoegankelijkkennissysteem.Heteenvoudiggedrevenkoppelingvandiversegegevensbronnenendeeenmaligeopslagvanreferentiëlebasiswordtdaartoeverderverfijndenuitgebreidenmenontwikkeltspecifiekeapplicaties.Eendoorvoorhetkwaliteitsluikvandeintegralerivierbekkenbeheersplannen(AWP’s).DedatabankDerapporteringsstructuurvandeverwerktegegevenswordtafgestemdopdeinputbehoeftendirectievenomeenuniverseelGIS(GeografischInformatiesysteem)teimplementeren,afgestemdopdesen,opeensetvanthematischeachtergrondkaarten.DaartoestarteninitiatievenenprojectenneemtdevraagtoehoedevelegegevensbegrijpelijktevisualiserenentegroeperenintijdreekInzakegebruiksvriendelijkheid,vlotteretoegankelijkheidenbetereinterpretatiemogelijkheden,port,wordenopsoortgelijkeEuropeseprojectenzoalsdegegevenscataloog(CDS),hetDobris-rapOVAM,VLM,IBW,IN,VMW,Aquafin).Vanzelfsprekenddientditinitiatiefafgestemdtedatgradueelontwikkelddienttewordeninoverlegmetdeandereparticipanten(AMINAL,hetinformatienetwerkEIONETenandere.vanhetOndersteunendCentrumGIS-Vlaanderen.
Programma 61.2 Natuur BA’s11.04,12.03,12.45en74.02–InstituutvoorNatuurbehoud
hoofdstukIII.5–144
Operationeledoelstellingen:
hoofdstukIII.5–145
Strategischedoelstellingen
2.Vernieuwendethema’senmethodiekenuitwerken,voormeerkenniseninzichtindepro1.Devisievormingendeconceptuelekennisontwikkelingi.v.m.natuurbehoudvergrotendoorprojectenrondfundamentelevragen,waaroveronvoldoendekennis(ookindelitera-tuur)aanwezigis,optezettenen(mee)uittevoeren.cessenendeoorzakenvanbiodiversiteitsveranderingen,watookbruikbaarisomeenadequaternatuurbeleidtevoeren.3.Eigenwetenschappelijkonderzoekzoopzettendatderesultatenervanmaximaaltoepasbaarzijninhetbeleid.4.Instaanvoordelangetermijnmonitoringvandebiodiversiteitenrelevanteomgevingsfactoren,diedetoestandvandenatuurendeveranderingenerinkunnenweergevenenverklarenendiedevoortgangvanhetbeleidmeetbaarmaken.5.Uitwerkenvanreferentiekadersennormenwaarmeemendemonitoringresultatenkanevalueren.6.Insamenwerkingmetallebetrokkenen,databankenoveraspectenvandebiodiversiteitenhetnatuurlijkmilieuopzettenenbeherenendezepositionereninmetadatabanken(regionaal,federaal,internationaal).Diedatabankenzodaniguitbouwendatzeoptimaalbruikbaarzijnvoordevoorbereidingendeuitvoeringvanhetbeleid,voorhetwetenschappelijkonderzoekinhetalgemeenenvoordenatuurstudieinhetbijzonder.7.Opeenaangepastemanierdeverworvenkennisverspreidennaardeverschillendedoelgroepen(o.a.viastudiedagenenconferenties,publicaties,voordrachten).8.Functionelenetwerkenaangaanmetuniversiteitenenanderewetenschappelijkeinstellingenenverenigingenvoornatuurstudie,omhetwetenschappelijkpotentieelendekennisuitbouwvoorhetnatuurbeleidtevergroten.9.Deonderzoeksprojectenafstemmenopdekennisbehoefteni.v.m.devoorbereidingenderealisatievanhetnatuurbehoudsbeleidendezeprojectenopnemeninwerkprogramma’sopdemiddellangeendekortetermijn.
7.Hetevaluerenvanderesultatenvanhetoverheidsbeleidinzakebehoudvannatuuren6.Hetmeehelpensturenvanhetwetenschappelijkonderzoekenprojectstudiesinhetbeleids-5.Zowelopgewestelijkalsregionaalniveaubijdragentotdewetenschappelijkeinvullingvan4.Hetuitbouwenvandecentraleinformatie-enkenniscentrumfunctievoornatuurenhet2.Hetvergrotenvandewetenschappelijkekennisinzakedeprocessendiedebiodiversiteiten1.HetpermanentactualiserenvandebasisgegevensenhetvergrotenvandewetenschappelijkeInstituutDezezijnniettermijngebonden–zebepalenenstructurerendeconcretekerntakenvanhetopmiddellangetermijn.kennisoverdetoestandvanhetnatuurlijkmilieuendebiodiversiteitvanhetVlaamsegewest.hetnatuurlijkmilieubeïnvloeden–aldannietonderimpulsvanmaatschappelijkeactiviteiten.3.Hetuitwerkenvanecologischeprincipesvooreengefundeerdnatuurbeleidenhetontwikkelenvaninstrumentendiedeoverheidinstaatmoetenstelleneenadequaatnatuurbeleidtevoeren.Erwordtdaarbijuitgegaanvaneigenonderzoekopdrieorganisatieniveaus(soort/populatie-gemeenschap/ecotoop-ecosysteem/landschap)envanbestaandekennis.natuurlijkmilieu,doorhetbeleidsgerichtonderzoekmeeteorganiserenenrelevanteonderzoeksvragenteformuleren,dooractiefteanticiperenopkennisbehoeften,doordealgemenetoegankelijkheidenbruikbaarheidvanbasisinformatieendatabankenteorganiserenendoorhetonderzoekovernatuurbehoudoptevolgenenderesultatenervanbreedtoegankelijktemaken.internationaleverplichtingenen–insamenwerkingmetdebetreffendeadministraties–devereisterapporteringenonderbouwen.domeinnatuurbehoudvandeVlaamseoverheid.natuurlijkmilieu. dekernactiviteiten
ke facetten
Hethuidigeentoekomstigeonderzoekronddebescherming.spreidingsonderzoek,3.ecologischerelatiestussenorganismenenhunomgevingen4.soort-Hierbinnenwordenviersubentiteitenonderscheiden:1.monitoringvanpopulaties,2.vermonitoringvanpopulaties zaltweebelangrij
Thema1:populatiesensoorten
Structuurvanhetonderzoek
concreetHieronderwordtaangegevenhoedeverschillendeonderzoeksthema’snuenindetoekomst6.watersystemen,4.Landschapsecologieennatuurbeheer,5.Natuurontwikkelingen-beleidendingsecologie,2.EcotooptypologieenBiologischeWaarderingskaart,3.EcohydrologieentoeishetInstituutinterngestructureerdinzesonderzoekscellen:1.Populatie-enverspreitotderechtstreeksbeleidsvoorbereidende,-ondersteunendeen-evaluerendeopdrachten.Hierma’s(soort/populatie-gemeenschap/ecotoop-ecosysteem/landschap),dieelkinputleverenwerdhetonderzoekinternherkenbaarenpragmatischgestructureerdindrieonderzoekstheVeelonderzoekisinhogemategerichtophetontwikkelenvanbeleidsinstrumenten.HiertoeNatuurrapport.wordenaangepakt.
verspreidingsonderzoek omvat zes a)Hetopstellenenactualiserenvanverspreidingskaartenvoorindividuelesoorten.Dezevordeelaspecten:mendebasisvooreenreferentiekaderdateenkwantitatievebeschrijvinggeeftvandetoestandvandenatuurinVlaanderen.Hetpublicerenvanverspreidingsatlasseniseenbelangrijketaak,medeomdatzealseenbelangrijkstreefdoelbeschouwdwordendooramateurverenigingendiedegegevensleveren.
a)Methodologischeaspectenvandemonitoring.Ditomvathetonderzoekvanaspectenzoalsbehandelen:hetidentificerenvansoorten(engroepenvansoorten)envanrelevantebiologischevariabelen(bijv.aantalpopulatiesenindividuen,reproductiefsucces),dieinformatiefzijnvoorbepaaldevraagstellingen;bepalenvanminimalefrequentievanbemonstering;bepalenvanliggingenruimtelijkeconfiguratievanbemonsteringsplaatsen;bepalenvanmethodiekvanbemonstering.b)Uitvoerenencoördinerenvanmonitoring.Dergelijkeprojectenzijngrossomodointweecategorieënondertebrengen.EeneersteomvatprojectendieinformatieverzamelenoverhethelegrondgebiedvanVlaanderen.Dezehebbenhoofdzakelijkbetrekkingopsoortengroependievrijgemakkelijktetellenofteinventariserenzijn.Voorhetveldwerkishierbijdemedewerkingvanvrijwilligersvereist.HetINspeelthiereenbelangrijkecoördinerendeensturenderol.Eentweedecategoriebestaatuitmeergebiedsgebondenmonitoringprojecten,dievaakkaderenineenruimeronderzoeksopzet(bijv.ecosysteembeheer).Het
14.Informatieviainternetterbeschikkingstellen(websitemetdatadiemenkandownloaden,13.Strategieën,instrumentenenresultatenvannatuurbeleidennatuurbeheerevaluerenen12.Wetenschappelijk11.Hetrealiserenvandefunctiealscoördinerendinformatie-enkenniscentruminzakenatuur10.Deinternewerkingzodanigorganiserendatdetakenoptimaaluitgevoerdworden;deeigenorganisatievormpermanentevaluerenenverbeteren,alsgarantieopdedoorstromingvankennisendebeleidsrelevantevertalingenvoorhetbehoudvandehogekwaliteitvanadviesverleningenonderzoek.–dooractieveinzetbijhettotstandkomenvanreferentiewerkenvoorbeleidsimplementatie(NatuurtechnischeMilieubouw,Natuurrapport,BiologischeWaarderingskaart,RodeLijsten,e.a.).onderbouwdeadviesverleningvoornatuurbeleidennatuurbeheer.adviesverlenenterverbeteringdaarvan.zoalsRodeLijstenvanfloraenfauna).
hoofdstukIII.5–146
dedepraktijktoepasbareecologischeherstel-ofbeheersingrepen.Opvolgingvandeeffectenvanhiervoorvermeldethema’s.Hierbijdientdeecologischebasiskennisvertaaldtewordennaarinsteuntsterkopresultaten,verkregenuitdeuitgevoerdemaatregelenisnodigvoordeevaluatievanhetsuccesvandeingrepen.
hoofdstukIII.5–147
Hetopstellenvanplannenvoorb)Deopstartenhetonderhoudvaneendatabankoverdeecologischekenniseninformatie-a)Hetverrichtenvanbasisonderzoeknaarderelatiestussendeaanwezigheid(ofecologischbehandelen:relevanteprestaties)vanindividuelesoortenenomgevingsfactoren.Analysevangegevens,verzameldinhetkadervanmonitoringenverspreidingsonderzoek(ziehoger)kanhiertoerechtstreeksbijdragenofhypothesengenereren.Hetverrichtenenstimulerenvangedetailleerdonderzoeknaarrelevanteaspectenvandeecologie(zoalshabitatbinding,dispersie,overlevingscapaciteitenofvoortplantingssucces)inrelatietotomgevingsfactoren,beschouwenwealsessentieel.Eveneensgewenstzijnstudiesnaardegenetischevariatiebinnenindividuelesoortenenrelatiesmetomgevingsfactoren.inhoudvandieren-enplantensoorteninVlaanderen.Hierindientessentiëleecologischeinformatieoverhabitatbinding,mobiliteit,ruimtevereistenenz.vanindividuelesoortenbijelkaargebrachtteworden.Dezegegevensbankzalondersteuningenwetenschappelijkeachtergrondinformatiebiedenbijdeselectievansoorten(ofhunecologischrelevanteprestaties)alsindicatorenvooromgevingsconditiesendiverseaspectenvannatuurkwaliteit.
ecologischerelatiestussenorganismenenhun
soortbescherming
c)Gedetailleerdekarteringvandeaanwezigheidvangeselecteerdesoorteninbepaaldedeelgeb)Studievandeverspreidingvangeselecteerdesoorten,inrelatietotomgevingsfactoren–alsmogelijkebasisvoorhetidentificerenvandeindicatiewaardevansoortenvoorbepaaldeomgevingsfactorenen-processen.biedenvanVlaanderen,omoprelatiefkortetermijneventueleveranderingenindeaanwezigheidervantedetecteren.Ditimpliceertookeenbetereondersteuningvanhetgebiedsgerichtnatuurbeleid,datgegevensopperceelsniveaunodigheeftennietoprasterniveau(UTM-ofIFBLhokken).d)HetopstellenvanRodeLijsten.Dezegeven,volgenseengestandaardiseerdemethode,eenschattingvandebedreigingsstatusvandeverschillendesoortenbinneneengegevengroeporganismen.Zo’nLijstgeeftbelangrijkeindicatiesoverdeaandachtdiebeleidsinstantiesenbeheerdersvannatuurterreinendienentegevenaanspecifiekesoorten.Combinatiemetresultatenvanecologischestudiesleidttothetformulerenvanspecifiekebeschermingsmaatregelen.Menwerktindezecontextmeteentweesporenbenadering:enerzijdsmoetmendebedreigingsgraadvanenkelegoedgekendeenrelatiefmakkelijkinventariseerbaretaxonomischegroepenopeenquasicontinuewijzeopvolgen(d.m.v.gerichtemonitoring,ziehoger),vananderetaxonomischegroepenkanmenanderzijdseenRodeLijstopstellen,vanzodrahetaantalgegevensdatkwantitatiefenkwalitatieftoelaat.e)Deanalysevanderuimtelijkespreidingvancomponentenvanbiodiversiteit.Doorcombinatievandeverspreidingskaartenvanmeerderesoorten,kanmenkaartenmakendiedeaanwezigheidsignalerenvangroteaantallen(quasoortofquaconcentratie)vanRode-Lijstsoorten:“hotspots”.DitgeeftbelangrijkeindicatiesoverderuimtelijkespreidingvanbepaaldenatuurwaardeninVlaanderen.Vergelijkingvan“hotspot”-kaartenvanuiteenlo-pendetaxonomischegroepen,laattoeomnategaaninwelkematedezeelkaarruimtelijkoverlappen,endusookinhoeverregegevensvooréén(ofenkele)soortengroep(en)eenindicatiekunnengevenvoordetotalesoortendiversiteit.f)Formulerenofondersteunenvanadviezen.Devraagnaarverspreidingsgegevensisrecentenormtoegenomen,zowelvanuitdeprivatesector(studiebureaus)alsvanuitdepubliekesector(regionaleoverheid,gemeenten,universiteiten).MaarookvoorbehandelingvanMER’s,GNOP’s,voorondersteuningvanwetenschappelijkerapportenoverhetherkennen,erkennen,beschermen,verwervenenbeherenvannatuurterreinenenlandschappen.TevensisbijafbakeningenvanVEN,NATURA2000e.a.,dekennisoververspreidingvanspeci-fiekesoorteneenessentiëlebasisinformatie.Hethuidigeentoekomstigeonderzoeknaar omgeving zal twee belangrijke deelaspecten
ecologische)typologie
Inhetkadervande(vanHierbinnenwordendriesubentiteitenonderscheiden,metname1.de(ecologische)typologiegemeenschappenenecotopen,2.deruimtelijkeen3.detemporelevariatiehierin.
temporelevariatie
kenmetdemogelijkhedenvanandereinitiatieventerzake.Ookdeoverigetypologischeonderzoerijkecultuurgraslandenenerstarteengerichtmonitoringprogrammaop,datrekeninghoudtuitvoordegeïntegreerdemonitoringvanstilstaandezoeteenstromendewaterenensoortenwerktmenineersteinstantieeenbasisinstrumentariumresulterentelkensindeopstartvaneengerichtebiotoopmonitoring.
soortenonderzoeknaardeopportuniteitvaneventueleherintroductievan(plaatselijk)verdwenenvanbeschermingsplannenvoorhetbehoudofdeuitbreidingvanbedreigdesoorten.OokDaarnaastgaateraandachtnaarhetopstellenvancriteriavoordeprioriteitenbijhetopmakenkomtaanbod.
Thema3:Ecosystemenenlandschappen
ruimtelijkevariatie
neigennaarbaar(i.e.betaalbaar)–verwachtmendathetindetoekomstnoodgedwongensteedssterkerzalOpdathetnatuurbeleideffectiefzouzijnvoorhetbehoudvandebiodiversiteit–enookhaal schaalvergroting, gepaardaan ontsnippering en verweving en duurzaamheid.
Inhetlichtvangraaddezetrend.Vandaardatdenadrukligtoponderzoekinecosystemenmethogenatuurlijkheidswordthiervooralonderzoekverrichtengepland,datvragenbeantwoordtdievoortvloeienuitDaaromendynamiek,ofwaargrootschaligheidmogelijkzouzijn.
hoofdstukIII.5–148
desynergietussenwater-ennatuurbeleid landschap;deinrichtingenbeheervanwaterlopenenhunvalleigebieden;hettesten,onderhoumenselijkeactiviteit)viawaterstromen,minimummilieueisenaanomgevende(niet-natuur)interactiestussenvalleigebiedenenomliggendlandschap(geologie,topografie,landgebruik,behoud.Hierbijwordenderivierenvalleigebiedencentraalgesteld,metonderzoekvandeheidsbeleid,...)wordthetonderzoekgefocustopderaakpuntentussenwaterbeheerennatuur(integraalwaterbeheer–veilig
Inhetkadervandenieuwestarteenruimtelijkekartering,indevormvanBWKversie3.HierbijhoudtmenrekeningmetgischeWaarderingskaartversie2.NaeengrondigeuitwerkingvandeecologischetypologiewordtineersteinstantieverdergewerktaandeBiolo-relevanteontwikkelingenopditgebied.
Inhetkadervandemeenschappen).nen,heiden,slikkenenschorren,stromendewateren,kleinelandschapselementenenakkerge-bestaandekennisverderuitbreidenenspecifieketypologieënverderontwikkelen(bossen,dui-schappen,ruigtes,mantelsenstruwelen.Secundairkanmenookvoordeoverigebiotopendegieënwordtprioritairuitgebreidnaarmoerassen,halfnatuurlijkegraslanden,pioniergemeen-stilstaandezoetewaterenensoortenrijkecultuurgraslanden.Hetopstellenvanecotooptypolo-Actueleactiepuntenomvattendeuitwerkingvanpragmatischeecologischetypologieënvoordebelangrijkeindresultaatisdebeschrijvingvandeactueleeneventueelvoormaligetoestandvandeactueletoestand,maarookdieinhetverledenaanbod–viahistorischereferentiekaders.Eenting,versnippering,...)eenbelangrijkerolkanspelen.Verderkomt,waarmogelijk,nietalleenvens;hierbijhoudtmenrekeningmethetfeitdatdeinvloedvandegradatie(verzuring,vermesEcotooptypologiewordtgebaseerdopbiotische,abiotischeenlandschapsecologischegegemendewelen.UiteindelijkstreeftmenhetopstellenvaneenoverzichtnavandeinVlaanderenvoorkokenenschorren,moerassen,duinenenheiden,ruigten,pioniermilieus,zomen,mantelsenstruandereinstellingen–eenafbakeningvannatuurtypesbinnendiversebiotopen:graslanden,slikgebeurtmomenteel–insamenwerkingmetplantengemeenschappen.ecotopenenhunlevensgemeenschappen,inclusiefdeaanwezigeaandachtssoorten.Adhockanmenspecifieke,systeemgerichtedeeltypologieënuitwerken.
Thema2:gemeenschappenenecotopen
Omdehetruimtelijkeverdelingvansuboptimalehabitattypesinhetlandbouwgebiedenhunfunctievoorzamenatuurinhetlandelijkgebiedtekomen–metconcreetdestudievandekwaliteitendevoorwaardenvoorhetbeheer,diemenaananderruimtegebruikkanstellenomtoteenduurdelijkgebied(zoalsdeecologischebetekenisvankleinelandschapselementen)enopderandrecreatie)concentreerthetonderzoekzichopderolvankleine,suboptimalehabitatsinhetlan(o.a.landbouw,natuurbehoud.
houd:verworvenwordt,staatsteedstendienstevandehoofdtaakvanhetInstituutvoorNatuurbeverschillendedoeleindenzeervaakgebruikvanmonitoringprogramma’s.Dekennisdiehierbijzoeksprojectenenliteratuuronderzoek.DaarbijmaaktmenopverschillendeniveausenmetBinnendedriehogerbeschrevenonderzoeksthema’sdoetmenaankennisopbouwviaondernatuurbeleidsondersteuning.
en vice versa. Terondersteuningvandenagestreefde
begrazingsbeheer– met
dische/maatschappelijkerendenetwerkenvanhabitatstekomen.Ditmoetmendankoppelenaandeplanologische/juriisolatiegraad)enbiotischpotentieel(zaadvoorraadendispersievermogen)omzototfunctionemilieucondities(hydrologie,nutriëntenhuishouding),ruimtelijkekenmerken(fragmentatieenopbasisvaninpasbaarheid.
Verdergebeurtvalleienmethodologischestudievanmorfologieensedimentdynamiekinrivierenwaterlopenenhunprocessenquahabitateisenen-vorminginaquatischenintertidaalmilieu;hetonderzoekvandenenoptimaliserenvanmodellenvoorbeheervanoppervlaktewaters,hetonderzoekvande
Monitoring,beleidsvoorbereidingenNatuurrapport
processenmeteenbelangrijkeimpactopdebiodiversiteitinhetlandelijkgebied
van de
hetsamengaanvannatuurmetandereruimtegebruik
standplaatsonderzoekinvochtigeennatteecotopen,
Inhetkadervanvannutriëntenhuishoudinginrelatietothydrologischerandvoorwaarden;hettestenenaanpassennatuurherstel;hetonderzoekvan“verstoringketensopstandplaatsniveau”,metnadrukopdedichten,methetonderzoekvandeecohydrologischeprocessenalsrandvoorwaardevoorpassingvanhydro-ecologischemodelleneenbijzondergrotekennislacuneinVlaanderenmoetwaardebouwenaanhydro-ecologischemodellenvoorVlaanderen
hoofdstukIII.5–149
ceert,moetonderzoekgebeurennaarOmdatdevergrotingvandeoppervlaktenatuurdeomzettingvanandergrondgebruikimpliversibelbeïnvloedenenterugschroeven(reversibiliteit)enanderzijdsdevraaginhoeverresuccessieirreofnaardevegetatiedynamiek–i.f.v.devraaginhoeverrehetbeheerdesuccessiepatronenkanminderintensievebeheersvormen,diegeenverliesaankwalitatievebiodiversiteitveroorzaken,houdingmindermiddelenenmankrachtperoppervlakte-eenheid.Erisverderonderzoeknaarven.Concreetgaatheto.m.omonderzoeknaarhetbeheervangroteregebieden–metinverfocusopsystemendiemenmeteengeringebeheersinspanningopdelangetermijnkanhandhauitgangsconditiesendenatuurlijkedynamiekvandenatuurgebiedenonderzocht–metdegeringeinspanningduurzaambeheerbaarzijn.Daarbijwordenderandvoorwaardenvoordegebiedendieervoorinaanmerkingkomen.Hierbijgaateraandachtnaarsystemendiemeteencentreerthetonderzoekzichverderopdebasisvoorwaardenenopdedynamiekvandenatuur-(VEN),con-is.
depotentiesvoornatuurontwikkeling
op
dieookhaalbaarblijven,iserverdervooralonderzoekinhetkadervan(integraal)Geletopdeschaalvergrotingendedaaraangekoppeldetoenemendevraagnaarbeheersvormenvanbetertebegrijpen,wordteencentrumvoordecoördinatievandegeïntegreerdemonitoringdatgebiedopgezet. de totaalstudie impact van herbivoren hun omgeving vergrotingvandeoppervlaktenatuur
ringintegratie,nantenvandebiodiversiteitopvolgt.Anderzijdswerktmentoenaareenvergaandemonitotief,maargedetailleerd(tegelijkertijdenopdezelfdeplaatsen)talvaninteragerendedetermiNaardetoekomsttoestreeftmenenerzijdsnaargeïntegreerdemonitoring,waarbijmenselecverwerkteringresultatenwordenzoveelmogelijkinpubliektoegankelijkedatabankenopgeslageneninoverwegendmetdehulpvannatuurverenigingeneneengrootaantalvrijwilligers.Demonitovatenenvanbiodiversiteitinhetlandelijkgebied.Hetverzamelenvansoortgegevensgebeurtwikkelenvanmonitoringsystemen,zoalsinhetkadervandeopvolgingvanhetbeheerinreservaat,planologischbeschermdenatuurgebieden).Verderwordtveelwerkverrichtvoorhetontenkeleindicatorenvoorhetnatuurbeleid(o.a.aangroeienspreidingvanhetareaalnatuurresertengroepen(thema1),biotopen(thema2),ecosystemenenlandschappen(thema3),alsookadministratiesenopenbareinstellingen.MonitoringdoorhetINbetreftnuvooralenkelesoorvoorBosbouwenWildbeheer,natuurverenigingenenvrijwilligersgroepen,universiteiten,degegevensvanuiteenlopendebronnenbijeen:hetInstituutvoorNatuurbehoud,hetInstituutalseencentraletaakstellingvanhetInstituutvoorNatuurbehoud.Menbrengtnuvormaandemedewerkersteruggekoppeld.metuniformiseringvanmethodenenlocatie.
toestandvandenatuur enanderzijdsde beleidsplannen (regeerakkoord,milieu-ennatuurbeleidsplanning...),de beleidsprocessen (zoalsdemanierwaaropregelgevingeninstrumententotstandkomen),de beleidsproducten (toepassingvaninstrumenten,uitvoeringacties...)ende beleidseffecten seerddatabankenishierbijvangrootbelang.Indicatoren,methodenendoelenofnormenzijngeba-lijkenmetdoelenofnormen(bijvoorkeurmettermijnen).Deopbouwvanvlotraadpleegbarezorgvuldiggeselecteerdeindicatoren,gemetenmetgestandaardiseerdemethodenenteverge-wezenlijkingendoorhetbeleidenoverdeinvloedhiervan.Ditgebeurtdoormonitoringvandingvandemenstegenoverdenatuur,overdeinzetvanmiddelendoorhetbeleid,overdeverkwantitatievedataoverdetoestandvandenatuurvereist(biotischenabiotisch),overdehouductenopdenatuur).Hiervooriseenvlottebeschikbaarheidvangoedinterpreteerbareen(effectenvandeproopondersteunendonderzoek.
natuur,zietmenInfunctievandebeleidsondersteuning,debeschrijvingenevaluatievandetoestandvande destimulering,desturing,decoördinatieendeelsdeuitvoeringvan
hoofdstukIII.5–150
Monitoringalscentraletaakstelling
Natuurbehoudkadervanuiteenlopenderegelgeving)enuitvoeringophetterrein,wilhetInstituutvoortengebied.Inhetcomplexeprocesvangebiedsafbakening,visievormingopnatuur(inhetdatbepalendisvoordeinstrumentenenmaatregelentenbehoevevanallenatuurinhetbuidebeleidsplanningen-uitvoering.Belangrijkisdesteunaanhetgebiedsgerichtenatuurbeleid,derzoek,vormendebasisvoordewetenschappelijkeondersteuningdiehetINkanbiedenvoorDevertalingenintegratievanmonitoringresultatenendedatavanempirischenliteratuuroneenbelangrijkeadviserendeencoördinerenderolvervullen.
Ondersteuningvandebeleidsvoorbereidingen-uitvoering
ookzijncruciaalvoordeondersteuningvandebeleidsvoorbereidingen-uitvoering,ennatuurlijkGegevens,verkregenviamonitoringdoorhetIN,anderemilieu-overhedenenverenigingen,wetenschappelijkgefundeerdrapport,leidttoteenbeteraangepasteplanningenuitvoering.bedoelingdateenefficiëntekennisoverdrachtinzakenatuur,gecombineerdmeteenkritischenQuarechtstreekseondersteuningishetINvooralactiefmethetNatuurrapport.HetisdevoorhetonderbouwenvaneendegelijktweejaarlijksNatuurrapport. Natuurrapport
Habitatrichtlijn.HetNARAevalueertenerzijdsdeJaneiro,1992)enondersteuntdeverslaggevingoverdeuitvoeringvandeEuropeseVogel-enHetNARAfungeertookalsinventarisinhetraamvanhetBiodiversiteitsverdrag(Riodekwaliteitenhetmilieubeleid,doetNARAditvoordetoestandvandenatuurenhetditobeleid.Vlaamsebeleidinzakenatuurenmilieu.TerwijlMIRArapporteertoverdealgemenemilieuHetNARAvormt,samenmethetMIRA,eenbelangrijkewetenschappelijkebasisvoorhet
monitoring
Programma 61.3 Bos en Groen
BossenenBosbouw
stand.Ditallesombijtedragentothetduurzaambeheervandebossen,hetgroen,defaunaendevis-InHetBA’szoeksactiviteitenInhetprogramma61.3zijneenreeksBA’sopgenomenvoordefinancieringvandeondergroenvoorziening,beleidsvoorbereidendentoegepastwetenschappelijkonderzoekinzakebossenenbosbouw,Hetprogramma61.3betreftdebeleidsvoorbereiding,specifiekewerkingskosten,subsidies,zoetwatervisserij,jachtenvogelbescherming.vanhetInstituutvoorBosbouwenWildbeheer.11.05,11.07,12.02,12.46,73.63en74.03–InstituutvoorBosbouwenWildbeheertotalekredietopdezeBA’sbedraagt4,205mln.EUR.1999formuleerdehetInstituuthaarmissiealsvolgt:•Conceptualisereneninitiërenvan(vernieuwend)wetenschappelijkonderzoekinfunctievandenodenenontvangensignalen(intern/extern)•Verrichtenencoördinerenvanwetenschappelijkenvanbeleidsgerichtonderzoek•Vertalenvandeverworveninzichtenterbeleidsvoorbereiding,-ondersteuningen-evaluatie•Verlenenvanwetenschappelijkediensteno.a.dooradvisering,hetaanreikenvanproducten,technieken,conceptenendocumentatie,....•Opbouwenvankennisenverspreidenervandoorpublicaties,voordrachten,eendocumenta-tiecentrum,...
maatschappelijkkwaliteits-ensoortgerichtnatuurbeleiddewetenschappelijkeonderbouwingdievandaagting,verdrogingenz.)endeopvolgingvanpopulatiesensoorten,krijgtuiteraardookhetresp.Viathema’salsomgevingsbeïnvloedingopdenatuur(verstoringsketens,verzuring,vermesvereistis.
luchtkwaliteit,kaderenininternationalesamenwerkingsprogramma’svandeEUendeVervandebosgezondheidstoestandendeintensievemonitoringvanbosecosystemenenvandestressfactorenophetbosecosysteemsteedseenbelangrijkeplaatsin.DejaarlijkseinventarisatieInzakebosbeschermingnamdemonitoringvandeeffectenvanluchtverontreinigingenandereenigdeNaties.WaardebosgezondheidsinventarisvooraleenregelmatigebeschrijvingvandetoestandvandeVlaamsebossenbeoogt,zijndelaatstetweeluikenmeergerichtopdeachterliggendeoorzakenvanwijzigingenindebosecosystemen.Dezelangetermijnprogramma’szullenookin2002voortgezetworden.InhetzelfdekaderwerdrecenteenVLINA-projectafgerondinzakedeverzurings-envermestingsgevoeligheidvandeVlaamsebossen.Deafbakeningvandiebosgebiedenwaardekritischelastenvoorverzuringenvermestingoverschredenworden,zaleenbelangrijkinstrumentvormenvoorhetemissie-reductiebeleid.HetInstituutvoorBosbouwenWildbeheerzalvanaf2002tevensinstaanvoordevoortzettingvanhetForestSoilCo-ordinatingCentre(FSCC),dattot2001gehuisvestwasinhetLaboratoriumvoorBodemkundevandeUniversiteitGent.DitcentrumstaatinvoordecoördinatieenverwerkingvanhetbosbodemonderzoekinhetkadervanhetUN/ECEICPForestsenhetEU-programmavoordebeschermingvandebossentegenluchtverontreiniging.In2002startdeuitbouwvaneendiagnosecentrumvoorboomziektenen-aantastingen.Ditcentrummoetondersteuninggevenaandebosbeheerdersinzakeherkenning,voorkomingenbestrijdingvanschadedoorinsecten,schimmelsenandereschadefactoren.
hoofdstukIII.5–151
hoofdstukIII.5–152
eranderethema’s,waaronderbosecologieenpopulatiegeneticavanVossenenmarterachtigen,is(MarkerAssistedSelection)terondersteuningvandelopendeveredelingsprojecten.RondGrensmaas.Daarnaaststarttein2001hetQTL-onderzoek(QuantitiveTraitLoci)enMASpopulier.DitonderzoekdientalsbasisvoorrichtlijnenterherstelvanpopulatieslangsheendewendombestuivingspatronenengenetischepollutietebestuderenbijdeEuropeseZwartezoekdatdeafgelopenjarenreedswerdopgestart.Genetischonderzoekwordttevensaangeinventariseren,identificerenenonderscheidenvanboomsoorten,variëteitenenklonen;ondertischediversiteitengenenverspreidingbinnennatuurlijkepopulatiesengenenbankenenhetOokhetmoleculair-genetischonderzoekbreidtverderuit.Ditomhelstdestudiesvandegenebouwd.digestrategietotaanlegvannieuwezaadboomgaardenindetoekomstverderwordenuitgezijdszaadboomgaardenonbestaandzijnoftekortschietenquaproductievermogen,zaldehuistandenvooreenaantalboomsoortenuiterstbeperktzijn(i.c.BoskersenGewonees)enanderzaadbestandeningediend.AangezienechterenerzijdsdemogelijkhedentotselectievanzaadbeInditkaderwordenditjaarverderevoorstellentoterkenningvanenkelezaadboomgaardenenpathogenevoorresistentieaanziekten,inclusiefdestudievandegenetischediversiteitvandebetreffendegangsmateriaal.Binnenditselectie-enveredelingsprocesgaatspecialeaandachtnaardeselectiewordtgestreefdnaardeselectieencreatievanbosbouwkundigengenetischmeerwaardiguithetindehandelbrengenvannieuwepopulierenklonen,iseenaansluitendprogramma,waarbijHetbeschikbaarstellenvanteeltmateriaalvaneconomischwaardevolleboomsoorten,inclusiefdevoorallecourantaangeplanteboom-enstruiksoortenenhetbehoud,deverdereuitbreidingentochtonegenenbronnen.Belangrijkeaspectenzijndeaanlegvanautochtonezaadboomgaardenbouw,ondermeerdoorhetverderontwikkelenvandein1998voorgesteldestrategierondau-Bijzondereaandachtgaatnaardebeschermingengebruikvangenetischebronnenindebos-mingen,staandeRuimtelijkeUitvoeringsplannen)dekwetsbarebosgebiedenbuitendeGroenebestem-opstartenmetbetrekkingtotanderbodemgebruik.Verderworden(inhetkadervanoptilIn2002zalinsamenwerkingmethetInstituutvoorNatuurbehoudeengelijkaardigestudierondwordtverspreidviaOC-GISVlaanderen.HetiseenbelangrijkbasisinstrumentvoorhetbeleidbieddePNVaandiezichzoukunnenontwikkelenbijeenspontaneverbossing.DeGIS-CDmalaagmetdePotentieelNatuurlijkeVegetatie(PNV)geeftvoorhetheleVlaamsegrondgegeeftvoorhetactuelebosareaaldeouderdomweervanhetbosgebiedofdelenervan.Dethe(1775),Vandermaelen(1850)endeNGIkaartentussen1910en1940.DebosleeftijdskaartgeeftdeperimetersweervandeVlaamsebossenvolgensdriehistorischekaarten:Ferrarislagenvanoudekaartperimeters,eenbosleeftijdskaarteneenPNV-kaart.DeeerstethemalaagschebosevolutievanVlaandereninkaartgebracht.EenCD-romwerdgecreëerdmetGIS-MetsteunvanhetVlaamsImpulsprogrammaNatuurontwikkeling(VLINA)werddehistoriceerddiversetypesvanboomplatenonderzocht.In2002wordteenomstandigeindrapportgepubliconcurrerendevegetatiebijbosaanleg.Naastmechanischeenchemischemiddelen,wordenookMetE.U.Life-steunwordenverschillendealternatievenonderzochtvoorhetonderdrukkenvandetailstudiesvanfysischeenchemischevariabelen.HetleverteengeografischegerelateerdekennisbasisomrelatiestussenbodemenbosteontrafelenenvormteenbelangrijkinterpretatiekadervoortalopnamelocatiesverspreidoverdeVlaamsebossen.DezegegevenssetzaltoelatenbelangrijkeHetInstituutcompileerteenbelangrijkedatabank,metstandplaatsgegevensgebaseerdop300opplotniveauopteschalentotregioniveau.metallebevindingenvandeintensievemonitoringgedurende3groeijaren.eenecologischverantwoordebosuitbreiding.ophetGewestplaninkaartgebrachtengedocumenteerd.karakterisatievandeaanwezigegenenbankenvanautochtonebomenenstruiken.schimmelsenbacteriën.verkennendonderzoekmethetoogopuitbouwvanvolwaardigeonderzoeksprojecten.
lectieenselectievantemetenbomenuitgevoerdworden.Hetisbelangrijkomeenzeergoedekerenvallenzebuitendebestaandetabellenvoorvolumebepaling.In2002zaldeproefvlaksetingen.Doordatindevernieuwdebeheervisiebomen‘oud’mogenworden,wordenzeookdikMenstartmetdeopmaakvantarievenvoorEikenBeuk,inhetbijzondervoordegroteafmevangentoteenbeoordelingskadervoordepraktischehaalbaarheidvandenatuurlijkeverjongingderjaren,biedtmeerinzichtinhetprocesvannatuurlijkeverjongingenzaluiteindelijkbijdraënwoudwordtverdergezet.Degeïntegreerdeverwerkingvangegevens,verzameldindeloopHetonderzoekoverdenatuurlijkeverjongingvanEikindeLeemstreekenBeukinZoni2002bareinstrumentenvoordebeheerder,infunctievaneenmeernatuurgetrouwebosbouw.InBinnenhetdomeinbosbehandelinggaatdemeesteaandachtnaarhetontwikkelenvanbruikbankdeDenderenhetkanaalGent-Oostendegrotendeelsinkaartgebracht.DeDREDGISdatalangsdeBovenschelde,Zeeschelde,LeieenIjzerklaarenwerdendegegevensvoordeDurme,voordeplantendieergroeien.MomenteelisdeDREDGIS-databankvoordebaggergrondendebaggerslibgronden,hunverontreinigingsgraadendebiobeschikbaarheidvanzwaremetalenInopdrachtvandeAdministratieWaterwegenenZeewezengaatdeinventarisatieverdervanvanningsfaseeneenbetereinpassingvandewensenvanuitdebosbouwsectorindeuitvoeringsfaseopdrachtvandeVLMvooreenbetereplanmatigeaanpakvansectorvisiesbosbouwindeplan-EenanderesterkbeleidsmatigeopdrachtdoorhetIBWiseenmethodologischestudieinwikkelingningvoorhetluik“bos”,zowelvoordenieuwevoorstellentotrichtlijngebied,alsvoordeont-InuitvoeringvandeEuropeseHabitat-enVogelrichtlijn,staathetIBWinvoordeadviesverle-gefinancierdzoekleverdeinteressantehypothesenopdieverderonderzochtwordenineennieuwproject,bebossingenenspontaneverbossingenopvoormaligintensievelandbouwgronden.Ditonder-EendirectelinkmetdepraktijkbiedtookhetverkennendonderzoeknaardevergelijkingtussentischHetprojectmoeteenaantalbeheersmatigtesturenaspectenonderzoekenenzoenkeleprak-zeookzeergrotepotentiesnaarnatuurwaarde,zekerindenabijheidvanoudealluvialebossen.meteenbeperktenatuurwaardeensterkverruigdebossen.Mitseenaangepastbeheerhebbentiefenhebbenduseenbelangrijkeeconomischewaarde,maarzewordenookvaakgeassocieerdbossenmakeneenbelangrijkdeeluitvanhetbosareaalinVlaanderen.Zezijnvaakzeerproducwerdopgestart,isdatnaardeontwikkelingvannatuurwaardeninpopulierenbestanden.DezeEenanderbelangrijkonderzoekdatin2001binnenhetProgrammaBeleidsgerichtOnderzoekaangingvoorzien.DitallesdraagtsterkbijtotdeinvullingvanverbintenissendiedeVlaamseoverheidpelingaandedatavandeVlaamsebosinventaris.Verdereanalysevanderesultatenisvoor2002kebiodiversiteitsbepalendestructuurkenmerkeninhetbos,viaeennureedsgerealiseerdekopteitinbossenaf.DeresultatenkunnendirecttoepassingvindenbijdemonitoringvanbelangrijIn2001ronddehetInstituuthetonderzoeknaareenmethodiekvoorhetmetenvanbiodiversiringgebondenaanbosreservatenendoodhout.Zogebeurtermomenteeleenintensievebemonsteduurzaambosbeheer.Daarnaastiserookaanvullendonderzoeknaarbiodiversiteitsaspecten,kelinginbossenbestudeerd,watoptermijnmoetleidentotconcreteaanbevelingenvooreenvanreedserkendebosreservaten(opgestartin2000);daarbijwordtvooraldespontaneontwiktoteenVlaamseninternationaalrepresentatiefnetwerk.Ookvervolgtditjaardemonitoringnetwerk.HierbijwordendedoorhetIBWontwikkeldeselectiecriteriatoegepast,omtekomenHetIBWvervulteenbelangrijkeadviserenderolbijdeuitbouwvaneenVlaamsbosreservatenvanplantenenzwammenopliggenddoodhoutvanbeuk.inhetkadervandeConventieBiologischeDiversiteitenHelsinki-resolutieH2.relevanteaanbevelingenformuleren.doordeAfdelingBos&Groen.vangebiedsvisiesvoorbestaandegebieden.landinrichtingsprojecten.isonlineraadpleegbaarviahetInternet.wordtgewerktrondtweethema’s.dezeboomsoorten.
hoofdstukIII.5–153
tingen.geografischespreidingtehebben,evenalseengoedespreidingoverdeverschillendeafme WildbeheerenRiviervisserij bepalen.wordenookseizoenmatigeeffectenopdevisbestandenbestudeerdomhunimpactopdeIBIteontwikkeldendeindicesvoordevlagzalm-,forel-enspieringzonewordenverderverfijnd.Ermend;brasem-,forel-,barbeel-,vlagzalm-enspieringzone).Hedenwerdenreedsdrieindicesdiedezemultiparametrischeindexbevat,verschillennaargelanghettypewater(stilstaand,strotischeIntegriteit(IBI),gebaseerdopdevisbestanden.Deparameters(enhungrenswaarden)kwaliteit.InditverbandwerktmenookverderaandeontwikkelingvaneenIndexvoordeBiogenzalzijn.Evolutiesindevisstandwordentevensgebruiktalsmaatvoordealgemenemilieuenz.).MomenteelwordteendatabankontwikkelddieineenlaterefaseviahetInternettebevraintensiefop(o.a.statusvanvissoorten,wijzigingeninvisbestanden,deverspreidingvanexotenDeafdelingWildbeheer,sectieriviervisserij,volgtdeevolutievandeVlaamsevisbestandenalsmeneenbeeldkrijgenvandeoverlevingsmogelijkhedenvanpopulatiesvanRodeLijstsoortenoptestartengenetischonderzoekendebevindingenoverdeversnipperingsproblematiek,kanderdemarterachtigen,zalhierantwoordopgeven.Opbasisvandezeresultaten,samenmethetdierenzelf.Onderzoekvanweefselstalen,afkomstigvaningezameldeverkeersslachtoffersonhetmilieu.Tegelijkkandezeaccumulatievancontaminanteneennegatiefeffecthebbenopdedieneengoedeindicatorfunctievervullenvoordebiobeschikbaarheidvantoxischestoffeninlangen.Wegenshunecologischepositieaandetopvandevoedselpiramide,kunnenzijboventerwijlookzijalscarnivorennogsteeds(ofopnieuw)inconflictkunnentredenmetprivatebekadervanhabitatversnipperingennatuurtechnischeaanpassingenaanverkeersinfrastructuur,Demarterachtigengeldenalséénvandebelangrijksteindicator-endoelsoortengroepinhetgezondheidgen,zowelvanwegeschadeaanjachtoogstenkleinvee,alsnaarmogelijkerisico’svoordevolks-indichtheid)hetvoorbijedecennium,blijftvoorbijzonderveelmaatschappelijkeaandachtzor-terachtigeninVlaanderensluithierbijaan.DealgeheletoenamevandeVos(zowelinareaalalsOokonderzoeknaardepopulatiedynamiekvandeVosendeecologieenverspreidingvanmar-dederen,maarookininternationaleengagementen(RIO2000,ConventievoorBiodiversiteitenerenenbijsturen.DitlaatstekadertnietalleeninhetlokaleofregionalefaunabeheerinVlaan-tenenvandetrendsinhetgebruikervan,isessentieelomhetgevoerdebeheertekunnenevalu-wildinventarisatieenafschotstatistieken.Hetmonitorenvandepopulatietrendsvanwildsoor-HetInstituutondersteuntdewildbeheereenhedenvoorhetopstellenvanwildbeheerplannen,beschermdeëne(gifgebruik)enbeheerenbehoudvandebiodiversiteit(problematiekvanbestrijdinginimpactvandeuitgevoerdebestrijdingsacties,alsnaarderandvoorwaardeninzakemilieuhygivertrouwd.Deaandachtgaatdaarbijzowelnaardepopulatie-ecologievandezesoortenendeWateromtrentdebestrijdingvandeMuskusrat,deBruineratendeBeverrat,aanhetIBWtoeInhetkadervanditlaatstewerddelopendeonderzoeksopdrachtvanAMINAL-Afdelinghetcommissies(herbepotingsbeleid,recreatiefmedegebruik,natuurtechnischemaatregelen)enondersteuningvandewildbeheereenheden(wildbeheerplan,jachtstatistieken)endevisserijnatuurcentraalstaat,isinditopzichtprioritair.EssentieelishierbijdewetenschappelijkeEenbeleidinzakejachtenriviervisserij,waarbijverstandigmedegebruikvandeaanwezigerentweedeplaatsbetekenishebbenalsbronvandienstenvoordesamenleving,benaderendesectoWaarbossenineersteinstantiedenatuurlijkebouwstenenvanhetmilieuzijnenpasopderiviervisserijenfaunabeheerhetmilieumeeralsgebruiker.onderzoeknaardeimpactvandebestrijdingvanongewenstesoorten.gebieden,mogelijkenevenvangstenzeldzameofbeschermdesoorten).IUCNresolutie2.29vanAmman).(verspreidingvossenlintworm).DasenBoommarter.
hoofdstukIII.5–154
Methodologischeondersteuning
extraen-resultatencruciaalalsdraagvlakvoorwetenschappelijkonderzoek.Vanaf2002wordenNaasteenoperationeleenvlotbereikbarebibliotheek,isdevertalingvanonderzoeksvoortgangnentaandachtpunt.EenoperationelecommunicatiecelbinnenhetIBWishierbijessentieel.Communicatiemethetbeleid,deterreinbeheerdersenhetruimepubliek,vormeneenpermamiddeleningezetomditcommunicatieluiknogteversterken.
Internationalesamenwerking
hoofdstukIII.5–155
werkenInhetkadervansoortherstelprogramma’skanmenopdezewijzemetautochtonestammengaathiervooraluitnaarhetoptimaliserenvanteelttechniekenvoorinheemsezeldzamesoorten.hetInstituut,vormeneenbelangrijkeondersteuningvoorhetherbepotingsbeleid.DeaandachtDeexperimenteleviskwekerijenvandeafdelingBosenGroen,beheerddoordecelvisteeltvanvoerdevriendelijkeoeversterbevorderingvandevisbestanden.Verschillendevandezereedsuitgeinnoverendonderzoekverrichtnaarhetontwerpenvanvispassages,paaiplaatsenennatuurmatievergemakkelijkenviahetinternetadreshttp://vismigratie.instnat.be.ErwordttevensontwikkeldeinteractievedatabankmoetdeverspreidingendeupdatingvandebekomeninforvoormigrerendevissoortenopprioritairewaterlopeninhetVlaamsegewest,isafgerond.Deserenvandemogelijkhedenvoorvismigratie.Eeneerstefase,deinventarisatievanknelpuntenklemtonenliggenhiervooralopdenatuurvriendelijkeherinrichtingvanoeversenhetoptimaliHetonderzoekrondbiotoopherstelverdieptzichinhetstructureelherstelvanwaterlopen.Demeerbaarheidverontreinigendestoffeninhetmilieu.Bovendienverschafthetookinformatieoverdeconsubepaaldinpalingen.DitblijkteengeschiktemeetmethodetezijnvoorimmissiemetingenvanNaastvoornoemdonderzoekmeetmenookconcentratiesaantoxischestoffeninvissen,meervandevisinfunctievandevolksgezondheid.initiatievenwordengeëvalueerdophunefficiëntie.ombedreigdevispopulatiesinstandtehouden.
Maatschappelijkdraagvlakvooronderzoek
ductieopdracht.OokdeontwikkelingvangebruiksvriendelijkebevragingsmechanismenendeproopbouwvanrelevanteGIS-databanken,infunctievanhetbosbouwonderzoek,iseenessentiëledenentendienstetestellenvoordeproductieendeverwerkingvangeografischegegevens.DeDefunctievandeGIS-eenheidisdeinstrumentenenhetpotentieelteverbeteren,teonderhou2.GISscheuitwerkingvanstandaardtechnieken.Anderzijdsdoorpersoonlijkebegeleidingbijdestatisti-niveaus.Enerzijdsglobaaldooraanbodvanvorming,opvolgingvanstatistischesoftwareenvens.Dezeeenheiddraagtbijtotallelopendewerkprogramma’saanhetinstituut,optweeSindsvorigjaarisereencentraleondersteuningvoordestatistischeverwerkingvandegege-1.Biometrieanalyseenontwerpvanonderzoek.(GeografischInformatieSysteem)vanthematischekaartenbehoorttotdeopdrachtvandezeeenheid.
Opdeniveaubehandeld.VlaanderenwilhiermeedegewenstebesluitvormingtotstandbrengenenMilieu-ennatuurbeleid(endusookbosbeleid)wordensteedsmeerophetinternationaalinternationaleverplichtingenuitvoeren.deinternationaleagendakomtbosbeleidveelvuldigaanbod:
2.DeopvolgingvandeministeriëleconferentiesterbeschermingvandebosseninEuropamet1.Post-Rio-procesmeto.m.de“Bossenconventie”enhetIntergovernmentalPanelonForestsmetonderwerpenals:1.1CertificationofForestProductsandInternationalTrade.1.2CriteriaandIndicatorsforSustainableForestManagement.debijbehorenderesoluties:2.1Straatsburg(1990):monitoring-netwerk,bewarengenetischpotentieel,databankbosaantastingen,netwerkonderzoekboomfysiologieenbosecosystemen.2.2Helsinki(1993):duurzaambosbeheer,bewarenbiodiversiteit,samenwerkingmetOost-Europa,strategielangetermijnaanpassingbossenaanklimaatsveranderingen.InuitvoeringvandederderesolutievandeHelsinki-conferentie,werdop23/8/96eensamenwerkingsprotocolondertekendmethetcomitévandebossenbijdeMinisterraadvanBulgarijeenwordtingespeeldopdemogelijkhedenbinnendebilateralesamenwerkingsakkoordentussenVlaanderenenenkeleOost-Europeselanden.2.3Lissabon(1998):socio-economischeaspectenvanduurzaambosbeheer,Pan-Europesecriteria,indicatorenenrichtlijnenvoorduurzaambosbeheer.DeopvolgingvandezeresolutiesvoorVlaanderenwordtgecoördineerddoordeAfdelingBos&GroenenhetInstituutvoorBosbouwenWildbeheer.Naastdezeopvolgingneemthetinstituutdeelaaneenaantalinternationaleonderzoeksprogramma’sinhetkadervanhetFifthFrameWork,LifeenCOST.In2002participeerthetinstituutinvolgendeEU-projecten:•PAMUCEAF:onderzoeknaardemogelijkhedenmaarookdeweerstandenvanuitdediversesectorenvanbebossingvanakkerbouwgrondenmetpopulier.•“Improving (Ash)productivityforEuropeanneedsbytesting,selection,propagagestandaardiseerdmethodologischinstrumentarium.Hetprojectambieertomditteontwikkegewerkt.SuccesvolleimplementatievandeKaderrichtlijnWaterisafhankelijkvaneensolideentoekomstigebiologischemonitoring.MomenteelwordtinEuropametverschillendevisindiceswaterkwaliteittebereiken.Viswordtbeschouwdalseenvandebelangrijksteindicatorenvoorbeschermen,verbeterenofherstellen–metalsdoelombinnen15jaareengoedeoppervlakteVienna.VolgensdenieuweKaderrichtlijnWatermoetendelidstatenhunoppervlaktewaterentussen23Europesepartners–metalscoördinatordeUniversityofAgriculturalSciencesEuropeanRivers-AContributiontotheWaterFrameworkDirective)iseensamenwerkingImplementationofaStandardisedFish-basedAssessmentMethodfortheEcologicalStatusofdexconcept”.HetFAME(No.EVK1-2001-00055)project(Development,EvaluationandBegin2002starteenEUonderzoeksprojectrondeenPan-Europesebenaderingvanhet“visinrapportage,omvatdeselectievanmeetstations,demethodologievanmonitoring,dedataverwerkingen-komstiginternationaalgecoördineerdmeetnetvoorderecruteringvandeEuropesepaling.Ditwaaraan11landendeelnemen.DedoelstellingvanhetprojectisdevoorbereidingvaneentoementoftheEuropeanEel:Establishmentofarecruitmentmonitoringsystem[GLASSEEL]’)BinnendeAfdelingWildbeheerwordtmeegewerktaaneenE.U.-"ConcertedAction”‘ManagetrachtHetIBWzalookdeelnemenaaneennieuweCOST-actiediein2002opstart(E27)endiebeheerTrees”,waaropEuropeesniveaudeonderzoeksinspanningenrondplanning,fytotechnieenOokleverthetInstituuteenactievebijdrageaandeCOST-actieE12“UrbanForestsandkruidbestrijdingmetEU-steun(LIFE)iservanaf1998onderzoeknaaralternatievenvoorchemischeon-bijdeaanlegvanbosseneninfrastructuurgroen.vanstadsbosseninhunruimebetekenisaanbodkomen.eenbeterinzichtteverwervenindeverschillendebeschermingsstatutenvoorbossen.derelatiemetnationaalbeleideneenkosten-batenanalyse.
Fraxinus
hoofdstukIII.5–156
tion and promotion of improved genetic resources”. •
Ookwordentweethemaoverschrijdendeonderzoekengepland(rond‘Instrumenten’en‘KosBA12.63–Boskartering,bosinventarisatieenuitgavenvanalleaardi.v.m.beleidsgerichtestuderOpdezeBAzijnkredieteningeschrevenvooronderzoek,waarbijdelangetermijnstrategieververedelingzoekinzakewildbeheer,ondermeerstudiesm.b.t.bosvitaliteit,bodemverzuring,bosboomBA12.46–Allerhandeuitgaveni.v.m.dringendestudiesi.v.m.actueelbosbouwkundigonderwordt.meten,zodateencoherenteengestandaardiseerdemonitoringovergansEuropamogelijklenenteevalueren,omviavispopulatiekenmerkendeecologischekwaliteitvanonzerivierentedieo.a.voortvloeienuitinternationaleverbintenissenwordtgevolgdenvolgendeaccentenwordengelegd:•HetbosbodemmeetnetterimplementatievandeEU-verordeningendeVN-acties.•Hethouttechnologischonderzoekalsinvullingvandestatutaireopdrachtvanhetinstituut,metbijzondereaandachtvoorecologischbelangrijkeboomsoortenenhoutalshernieuwbaregrondstof.•Hetdoorerkendelaboratoriaanalyserenvanpolluenten(zwaremetalen,PCB’s,dioxines)invissen–alsmaatvanverontreinigingvanhetwaterendeonderwaterbodemenmethetoogopdeconsumeerbaarheid.•Gelijkaardigonderzoekwordtvoorziennaardeverspreidingenaccumulatievanpolluenteninpredatoren,metalsmodelsoortendemarterachtigenendeVos.diesenmodelprojecten,ophetgebiedvanbosbouw,groenvoorziening,jacht,vogelbeschermingenriviervisserijinVlaandereneninternationaalverbandovereenkomstiginternationaleverdragenenandereverplichtingenHetbeschikbaarkredietopBA12.63bedraagt0,644mlnEUR.Hiervanwordt0,556mlnvoorzienvooronderzoek.OpdezebegrotingspostwordendoordeafdelingBos&GroenvanAMINALdrieonderzoeks-projecteningedienddiekaderenbinnendemilieuthema’s‘Verliesaanbiodiversiteit’,‘Versnip-pering’en“Verspreidingvanmilieugevaarlijkestoffen’:•Parkenenparkgebiedenenhunplaatsinderuimtebalans•Ontwikkelingvaneenbeoordelingskadervoordecreatievanopenplekkenendeuitvoeringvankleinschaligeontbossingenbinnenbosverbandvanuithetoogpuntvanhetnatuurbe-houd•VerkennendonderzoeknaardeconcentratievanzeszwaremetaleninoudeBeukenbossenlangs12transekten,verdeeldvolgenseenurbaan-ruraalgradiënttenenFinanciering’).•Onderzoeknaardemogelijkhedenvanhetgebruikvanhogeresolutie-satellietbeeldenvoorhetactualiserenvandeboskarteringenhetevaluerenvanmaatregeleninhetkadervandebeheervisievandeafdeling•Waardebepalingvanparken–economischeevaluatievandefunctiesvanparkenGebiedsgerichtestudienaardemogelijkhedenvoorendeproblemenbijerosiebestrijdingindeprovinciesLimburgenVlaams-Brabant
Programma 61.4 Landbeheer deVlaamseoverheid.Omeenmilieueffectrapporttekunnenopstellentijdensdeonderzoeksonderzoekskaderendemonitoringtijdensennadeuitvoeringervan,zijnwerkingskostenvanvanruilverkavelingsprojectengebeurenopinitiatiefvanhetVlaamsGewest.DeuitgaveninhetOpdezeBAis0,501mln.EURmln.voorzienvoorwetenschapsbeleid.Studiesnaarhetnutringvelingprojecten(opstellenvanruilverkavelingplannenenmilieueffectrapporten)endemonitoBA12.20–Uitgavenvanalleaardinverbandmethetonderzoeknaarhetnutvanderuilverkavandeecologischewaardeninderuilverkavelingprojecten hoofdstukIII.5–157
studies:gepastwetenschappelijkonderzoek,zoweloperationeelalsstrategisch.HetbetreftvolgendeVanhettotalekredietvan0,910mln.EURis0,223mln.voorzienvoordeuitvoeringvantoe-BAAMINAL.voordeuitvoeringvantweeonderzoeksprojecten,ingedienddoordeAfdelingLandvanHetbeschikbaarkredietopBA12.33bedraagt0,141mlnEURenwordtvolledigaangewendbeheerslandbouwBA12.33–Allerleikosteni.v.m.destudiebetreffendederuilverkaveling,delandinrichting,dedeberoeptedoenoponafhankelijkeerkendedeskundigen.Hetgeheelkadertindeuitvoeringvanaanwervenvanbijkomendpersoneel.Voordemilieueffectrapportendientmeninelkgevaldit–bijgebrekaanpersoneel–nietzelfuitvoeren.Uitbestedingverdientdevoorkeurbovenhetsteedaangespecialiseerdestudiebureausendeskundigen.DeadministratieendeVLMkunnenjectentebepalenenalsbasisvoorbesluitvormingtegebruiken.DeopdrachtenwordenuitbeDeuitgavendienenomprojectgewijsdemaatschappelijkeeffectenvanderuilverkavelingsproderisatievanhetprojectgebiednoodzakelijk.Voordemonitoringvandeecologischeeffectenvansteldteworden.Daartoe–enookvoorhetmilieueffectrapportzelf–iseenuitgebreideinventafasenaarhetnutvaneenruilverkaveling,dientuiteraardeersteenruilverkavelingsplanopgeruilverkavelingsprojectenisopvolginggedurendeeentientaljaaressentieel.wetvan22juli1970opderuilverkavelingvanlandeigendommen.enhetbodembeleidBeideprojectenhebbenbetrekkingopbodemerosie:•Onderzoeknaardeinvloedvanstuwwatergrondenengrondbewerkingsmethodenoperosie•GebiedsgerichtestudienaardemogelijkhedenvoorendeproblemenbijerosiebestrijdingindeprovinciesLimburgenVlaams-Brabant61.41–DotatieaandeVlaamseLandmaatschappij.•OnderzoeknaarbiologischwaardevollegraslandeninVlaanderen•Toetsingskadervoorinnatuurinrichtingbeoogdestreefdoelenenuitvoeringsmaatregelen•Onderzoeknaardeecologischewaardevanhetinzaaienvangrasmengselsenmengselsvoorfaunabraakbijperceelsrandenbeheer•Impactvanbeheersovereenkomstenweidevogelbeheeropbroedsuccesweidevogels
Programma 61.5 Waterbeheer bereidingAMINALintegraalaangewendvoordeuitvoeringvanvierstudiesterondersteuningofvoorinzakeoppervlakte-,grond-endrinkwater.DitkredietwordtdoordeAfdelingWatervanDezebegrotingspostvoorziet0,263mln.EURvoortoegepastwetenschappelijkonderzoekdrinkwaterBA12.59–Studiestoegepastwetenschappelijkonderzoekinzakeoppervlakte-,grond-envanbeleidsinitiatieveninzakewaterbeheer:•OnderzoeknaardeevolutievanoverstromingskansinVlaanderen•Voorbereidingstrategischplanwatervoorziening•ClusterstudievandewatersectorinVlaanderen:tweedefase•OptimalisatievandeinventarisatiemethodiekvankwaliteitsgegevensvanhetoppervlaktewaterenwaterbodemvandeZenne hoofdstukIII.5–158
mentenOA62AdministratieRuimtelijkeOrdening,Huisvesting,MonuenLandschappen Programma 62.1 Ruimtelijke ordening, stedenbouw en grondbeleid BA 12.32 – Allerhande onderzoek en studies betreffende de ruimtelijke beleidsondersteunendhebben.Voor2002is0,25mln.EURvoorzien,datvoor100%zalbesteedwordenaanmischestudies,diezowelvoorhetbeleidsdomeineconomiealsruimtelijkeordeningrelevantievanbasisallocatie12.33.Ditbudgetwordtspecifiekvoorbehoudenvoorruimtelijk-econo-Eendeelvanhetbudgetopbasisallocatie12.32werdbijdebegrotingsopmaak2002afgesplitstBAvoorzienVlaanderenwordenin2002eenaantalgerichtevoorbereidendestudiesuitbesteed,meteenOokinfunctievandebeleidsmatigeopvolgingenevaluatievanhetRuimtelijkStructuurplanruimtelijkeadministratieveenlogistiekeondersteuningvanAROHMbijdeopmaakvangewestelijkeDaarnaastzaleenbelangrijkdeelvanhetbudgetvan2002gaannaarhetraamcontractvoordewordtinhoudelijkeopvolgingenhetoverlegmetdebetrokkensectorenenlagerebesturen.Hiervoordedagelijkseuitvoeringervanwordtuitbesteed.AROHMstaatwelinvoordecoördinatie,deuitvoeringvandezeprocessen.Ditvereistveelenarbeidsintensiefvoorbereidendonderzoek–kingvanstedelijkeeneconomischenetwerken,alsookvooruitvoeringsgerichteprojecteningebieden,vangebiedenvanagrarischeennatuurlijkestructuur,vanpoorten,denadereuitwervoerdworden,wateenverhoogdeinzetvereistvooro.a.deafbakeningsprocessenvanstedelijkeHetregeerakkoordsteltdathetRuimtelijkStructuurplanVlaanderenversneldmoetuitgewaarvanVoorwetenschapsbeleidisopdezeBAintotaaleenkredietvan2,46mln.EURbeschikbaar,ordeningcirca80%voorbeleidsondersteunendonderzoek.intotaaleenbudgetvan1,6mln.EURvoorzien.uitvoeringsplannen.Hiervoorstaat0,4mln.EURingeschreven.budgetvan0,35mln.EUR.12.33–Allerhandeuitgavenmetbetrekkingtotruimtelijk-economischestudiesonderzoek. Programma 62.2 Monumenten en landschappen BA 12.23 – Studiekosten betreffende monumenten en Deprioriteitgoedbeheerwaartemaken.Denieuwemiddelenwordenvooralaangewendomeengroterebeterinstaatom–innavolgingvanzijnbuurlanden–eenmeerstructureleaanpakvanditerfbandmethetwetenschappelijkonderzoekophetniveauvanhetVlaamsGewest.Hetisnu2000,konhetIAPzijnopdrachtversterkeninzakezorgvoorhetarcheologischerfgoedendelastmethetonderzoekdaarvan.Metdestructureleverhogingvandedotatievanafdebegrotingsatie,beheerenbeschermingvanhetarcheologischpatrimoniuminVlaanderenenistevensbeHetIAPisverantwoordelijkvoorvoorbereidingenuitvoeringvanhetbeleidinzakeinventariBAmenten-OpdezeBAis0,265mln.EURvoorzienvoorwetenschappelijkonderzoekrondhetmonulandschappenenlandschappenbeleid,metalsdoelhetnastrevenvaneenintegralelandschapszorg.41.01–DotatieaanhetInstituutvoorhetArcheologischPatrimonium(IAP)tegevenaanhetbeheersaspectvanzijnopdrachten.doelstellingenvanhetIAPzijn:•verdereuitbouwalscoördinerendeinstellingvanhetVlaamseGewest;•versterkingvanhetwetenschappelijkonderzoekdoorhetIAPterondersteuningvanhetbeleidvanbeheerenbeschermingvanhetarcheologischerfgoed; hoofdstukIII.5–159
Ename974 nieuwepresentatiemethodes)en(metaanwendingvanmodernetechnologieënendeontwikkelingvan
eenvoortzettingvanIntussensteundehetIAPdeuitvoeringvanzijnarcheologischemonumentenzorgvooralopopgravingresultatenwetenschappelijkonderbouwdworden,zodatookdeverwerking,studieenpublicatievandeVooreeneenduidigeenkwalitatievearcheologischemonumentenzorg,moetdezeookcontinudooractoreninhetwerkveldwordengeïntensiveerd,enzijnbeheers-enonderzoeksinspanningencapaciteitenvanhetIAPvéroverstijgt(inalleprovincies),moetdesamenwerkingmetandereadviesbevoegdheidoverbouwaanvragen.Vermitshetaantaluittevoerennoodopgravingendepreventiefonderzoekennoodopgravingen,gekoppeldaanpassievebeheersmaatregelenendesitesonverminderdvoortzetenintensiveert.Ditgebeurtviawerfcontroles,noodinterventies,dathetIAPzijninspanningeninzakeactiefbeheerenonderzoekvanbedreigdearcheologischeDezeextrainspanningenvoorinventarisatieenbeschermingmogenevenwelnietverhinderenbedreigdemingenwetenschappelijkonderzoek)vanbijzonderwaardevolleofbijzonderkwetsbareofven.Diezijngerichtophetopsporen,determineren,afbakenenenevalueren(i.f.v.bescherprojectteam,aangevuldmeteenstartbanenproject,zalgepaardgaanmetthematischeinitiatieeenstructureel,gebiedsdekkendarcheologischerfgoedbeheer.Ditinventarisatiewerkdooreen,alsonmisbaarwerkinstrumentvoorbestanddelenvanhetarcheologischpatrimonium,zoals•laat-paleolithischeenmesolithischekampplaatsenopderelictenvan(laat)glacialeenvroegholocenezandruggenenlandduinenindeKempen;•urnenveldenuitBrons-enIJzertijd;•Gallo-Romeinseagglomeraties;•middeleeuwsemottekastelen,e.d.o.m.provincies,gemeentenenuniversiteitensterkerenefficiënterondersteund.denodigeruimtekrijgt.
PoortteMechelen.DaarnaastconcentreerdehetIAPzijnpubliekswerkingvooralronddeproinrichtingvanhetStedelijkMuseumHetToreketeTienenenhetnieuwemuseumBrusselseErwordenookkleinschaligeractiviteitenuitgevoerd,zoalsdemedewerkingaandenieuweIJzertijd)bevindingenoverdeRomeinseagglomeratieenzijngrafveld,inclusiefoudere(NeolithicumenVlaams-BrabantblijftTienenhetvoornaamsteonderzoeksobject,metuiterstinteressante.IndeProvincieenjongere(middeleeuwen)bewoningsfasen.jecten
intramuros
• andereondersteuningenkwaliteitsbewakingvandeinitiatieveninzakebeheerenonderzoekopniveaus,provincies,stedenengemeenten,universiteiten,verenigingen; • implementering van de Conventie van continugeactualiseerdeIndeeersteplaatswordtgewerktaanderealisatievandewetenschappelijkonderbouwdeenMalta.
hoofdstukIII.5–160
CentraleArcheologischeInventaris
Walraversijde nieuwbezoekerscentrummetmuseumenarcheologischpark,endeco-uitgavevaneenboekrenvanOost-enWest-Vlaanderen.TeRaversijdegafditaanleidingtotdeopeningvaneen,resp.insamenwerkingmetdeProvinciebestu
adhoc
belangrijkeinformatieoveradellijkeenreligieuzebewoningmiddeleeuwsebewoningskern.BouwwervenindeMechelsebinnenstadverschaftendanweerlingenteHove,diedemogelijkheidbodentotgrootschaligonderzoekvaneenvroeg-totvolHiernavolgenslechtsenkelevoorbeelden.IndeProvincieAntwerpenwarenerdeverkaveleden.Grootschaligonderzoekblijftevenwelnogsteedsbeperkttotveelteweinigplaatsen.dreigtverlorentegaan–naastdepotentiëlebijdragetotverrijkingvanonzekennisvanhetvernaastvooralgebaseerdopdewaardevandeinformatiediedoordegeplandewerkzaamhedenDeselectievandeonderzoekenwaarvoormeertijdenmiddelenwordengereserveerd,isdaarnoodonderzoektotoptimalisering,blijktditartikeleensteedsbeterebasistebiedenomdevrijwaringenhetjuni1993houdendebeschermingvanhetarcheologischpatrimonium.Ondanksdenoodzaakinventarisatiesenopdetoepassingvanart.5vanhetdecreetvan30vanbedreigdearcheologischewaardenaftedwingen.
hoofdstukIII.5–161
Programma 62.4 Huisvesting
meestalrijkematevervult.Daarnaastblijktdatdebelevingvanendetevredenheidmetdewoonsituatiedatvananderebewonerscategorieënendatdesocialehuursectorzijndoelstellingdusinbelanggezinsdemografischeensocio-economischeprofielvandesocialehuurderzwakkeruitvaltdanzin(zowelwoningenwoonomgevingalsbeheersaspecten).Inhetalgemeenblijktdathetnaastpeildemennaardetevredenheidvandesocialehuurdersmethunwoonsituatieinruimefielvandesocialehuurderonderzochtenvergelekenmeteenaantalreferentiegroepen.DaarIndeloopvan2001werdentweeopdrachtenafgerond.Ineeneersteonderzoekwerdhetprodedoelmatigedataverzamelingeenpermanenteoptie,wateenbeteronderbouwdebestedingvanaangeleverd.Opbasishiervankanmenhetbeleidopvolgen,evaluerenenbijsturen.ZowordtAnderzijdswordendenodigebasisgegevensoverdewoonsituatieinVlaanderenrecurrentbeleidsvoorbereidendonderzoek,infunctievandeinitiatievenvandeVlaamseregering.Deuitvoeringvanhetmeerjarenprogrammazaldustegemoetkomenaandebehoefteaandeerdepingvandezethema’swordtzinvoluitgewerkt–zowelinhetlichtvandenoodaangefunbeleidsevaluatie;leefbaarenduurzaamwonen;woningkwaliteit;woonbehoeften.Deverdiegrammateimplementeren.Daarinvindtmeno.m.devolgendealgemenethema’sterug:Daarnaastlaatdebegrotingvoorhuisvestingin2002voorheteersttoeeenmeerjarenprotelijkevooreenbetereafstemmingensamenhangtussenhetwoonbeleidendebeleidsdomeinenruim-realisatievansocialewoonprojectenwordtonderdeloepgenomeneneristevensaandachtgingenefficiëntieverhogingvandetegemoetkomingenvoorparticulieren.Ookdeversneldeinclusiefengeïntegreerdwoonbeleid.Zobestudeertmenhoemenkankomentotvereenvoudi-In2001startteeenreeksbeleidsvoorbereidendeonderzoeksopdrachteninhetkadervaneenting.BA12.–UitgavenmetbetrekkingtotonderzoekenmonitoringinhetbeleidsdomeinHuisves-ordeningenwelzijn.Deresultatenwordenindeloopvan2002verwacht.onderzoeksresultatenoplangetermijnalsquaspecifiekeinvullingvanuithetbeleid.middelenvoorditbeleidsluiktoelaat.positiefis.Devolledigeresultatengevenuiteraardeenmeergenuanceerdbeeld.
(inviertalen): Walraversijde1465.DebloeiperiodevaneenvissersdorpaandezuidelijkeNoordzee kust.
floraringvannatuurlijkebiotopen,menselijkemodelleringvanlandschappenenverschuivingeninevolutiedaarvanophetspoorkomen.Processenzoalsoverexploitatie,erosie,pollutie,verstoarcheologiereconstructiesmakenvandevroegeremenselijkeennatuurlijkeleefomgevingendebenaderingiserookdeecologischeinvalshoek.ViaonderzoekvanorganischerestenkandeBodemkundigonderzoekreconstrueerthetveranderendlandgebruik.Naastdeeconomischealestatus.Plantenrestenbelichtendevroegerelandbouwendehandelinkruidenenspecerijen.resteninformatiegevenoverjacht-,visvangst-enveeteeltpatronen,handelsstrategieënensociMeerspecifiekrichtmenzichopeconomischevraagstukken,waarbijdierlijkearcheologischedoorobservatievanfenomenenindebodemendoordestudievanmenselijkeoverblijfselen.heendetijdtevolgen.Ditgebeurtdoordeanalysevanarcheologischedieren-enplantenresten,interactietussendemensendefauna,deflora,debodemendegeologischeondergronddoorzoekalsonderzoekdoorandereinstellingenendienstenverderuitbreiden.BetrachtwordtdenenhetIAP.AlduskanmenookdewetenschappelijkeondersteuningvanzoweleigenonderEenpositieveontwikkelingiszekerdeverdereuitbouwvandecelnatuurwetenschappenbinenfaunazijndaarbijaandeorde.
liteitsbehoeftenenstudiesmetbetrekkingtotorganisatie,beheer,enz.uitvoerenvanbedrijfsvervoerplannenmetinbegripvanstudiesenenquêtesinzakemobiBA12.23–Uitgavenm.b.t.mobiliteitsstudiesenvoordebegeleidingbijhetopstellenen OA(bereikbaarheidstudies,plaatsingsattitudes.Hetanderederdebetreftdebegeleidingvanconcretemobiliteitsprojectengaan.HetgrootstedeelhiervangaatnaarhetonderzoekoverhetverplaatsingsgedragofdeverVanhettotalekrediet(0,481mln.EUR)zalongeveer2/3naarwetenschappelijkonderzoekcarpooling...).64AdministratieWaterwegenenZeewezen
hoofdstukIII.5–162
Programma 64.2 Havens
Programma Algemene infrastructuur en verkeersbeleid
OAgereenvoudigingenafstemmingvandediversetegemoetkomingenenaandebehoeftevandeburopdeverschillenineffectiviteitenefficiëntievandediverseinstrumenten,opdenoodaanverHeteindrapportgeefteengenuanceerdantwoordopdezevragen,waarbijookgewezenwordtvanzijndeeffectiviteitenefficiëntievandehuidigeinstrumentenvooroverheidssteuninhetkadersteunbijeigendomsverwervingleverentotdedoelstellingenvanhetVlaamsewoonbeleid?Wat(PBO1998).Inditkaderzochtmeneenantwoordopdevolgendevragen:WelkebijdragekanEentweedeonderzoeksprojectbetrofdeoverheidssteuninhetkadervaneigendomsverwervingeigendomsverwervingenhoekunnenbeideverhoogdworden?aanduidelijkeinformatieencommunicatieoverdebestaandemogelijkheden.63AdministratieWegenenVerkeer Programma 63.2 Gemeenschappelijk vervoer BA 43.10 – Subsidies aan gemeenten in het kader van bijakte 1 van het mobiliteitsconvenant Het krediet van 1,139 mln. EUR is voorzien voor hetplanningsactiviteiten,isdekwaliteitvandeproducten,afgeleverdindeverschillendefasenvanprovinciaalniveau.Eénvandebelangrijkstevoorwaardenvoordesubsidiëringvanstrategischeteitvandeoriëntatienotaenhetbeleidsplanwordenopgevolgddooreenauditcommissieoptienotaenhetmobiliteitsplan,meteenmaximumvan0,166mln.EURperproject.Dekwali-wordenterugbetaaldvandestudiekostendoordegemeentenvoordeopmaakvandeoriënta-zelfmaaktgeenmobiliteitsplannen.Welisereenfinanciëletussenkomstvoorzien,waarbij2/3fasen:opmaakvaneenoriëntatienota,eensynthesenotaeneenbeleidsplan.DeadministratieDekredietenvoorzienindestudiekostenvoordeopmaakvanhetMobiliteitsplan.Erzijndrieonderzoek.proces.
ren.ookdeoptimalisatievandestructuurvandeadministratieomeencoherenthavenbeleidtevoetotdeoptimalisatievanhavenwerkenenwerkenvoordemaritiemetoegang.MenbestudeertDitkredietisopgenomeninhetprogramma“havens”,omstudiestelatenuitvoerendieleideninternationalenistratieWaterwegenenZeewezen,metinbegripvanallerhandeuitgavenvoortvloeienduitBA12.21–Studiesenonderzoekingeninzakehavenmateriesendereorganisatievandeadmicontacten
63.4
• zoek,onderzoeksinfrastructuur(applicatiesenfysischefaciliteiten)voorwetenschappelijkonderhetterbeschikkingstellenenhoudenvandeontwikkeldekennisenkennisproductenenvanvoordeoverheidenvoordebedrijfswereld
strategischedoelstellingen zijnmissie–bijtedragentotdeoplossingvandevolgendemaatschappelijkekernvraagstukken:enpoogt–conform
• projectenindesfeervanwatergebondeninfrastructuur,baggerwerken,nautischeaangelegenondersteuningnodighebbenbijhetconcipiëren,ontwerpen,uitvoerenenopvolgenvanminister,endoordebeleidsuitvoerendeafdelingen,(vooralAWZ),diewetenschappelijkeDeinhouddaarvanwordtbeïnvloeddoordebehoeftenvanhetbeleid,incasuookdebevoegdeopdrachtenDeafdelingWaterbouwkundigLaboratoriumenHydrologischOnderzoekvoertduszelfleven;hetactiefoverdragenvanontwikkeldekennisenkennisproductenaanoverhedenenbedrijfsuitofbesteedtstudiesenonderzoek(aldannietgedeeltelijk)uit.heden,...InessentiestaatdeafdelingtendienstevanAWZ,maarsteltzijnopgebouwdeknowhoweninfrastructuurookterbeschikkingvanandereadministratiesofVOI’s,wetenschappelijkeinstellingenofzelfsderden.Deafdelingrichtzijnhandelennaarvolgende
hoofdstukIII.5–163
wil die missie via een aantal kernactiviteiten inhoud geven:
• breidendenodigeknowhoweninfrastructuurpermanentverderontwikkelen,onderhouden,uit-endocumenteren;
• teendeeffectenvaningrepenofgebeurtenisseninenlangshetwateroptimaalinteschattenengreerdonderzoekbijontwerpenvanwaterbouwkundigeinfrastructuurmogelijktemakenhetverzamelen,beherenenexploiterenvandenoodzakelijkebasisgegevens,omgeïnte-modelleren;
naarSedertdeDABloodsenoperationeelis,zijndestudiesinverbandmetditluikovergedragendeDAB. Programma 64.4 Algemeen Infrastructuur- en scheepvaartbeleid OnderzoekBA12.01,12.90,74.04–DeafdelingWaterbouwkundigLaboratoriumenHydrologisch Missie
ningkennis,kennisproductenenadviesophetgebiedvanwatersystemen.Ditgebeurtterondersteuom(opeenvolledige,wetenschappelijkverantwoordeenkwaliteitsvollewijze),tevoorzieninDeafdelingWaterbouwkundigLaboratoriumenHydrologischOnderzoeksteltzichtotdoelvanhethandelenvandeVlaamseoverheid. afdeling
• dewereld,vanspecifiekonderzoektervoorbereidingenterondersteuningvanhetbeleidenvanHetuitvoeren,aldannietinsamenwerkingmetdewetenschappelijkewereldofdebedrijfs-beleidsuitvoering;
• nis(producten);hetbedrijfslevenadviserenvanoverhedenenanderepartijen,opbasisvanontwikkeldekenkelijkekennisniettoereikendis,alsookhetgezamenlijkmetdewetenschappelijkewereldenhetadviserenvanoverhedenenbedrijfslevenoverdevraagstukkenwaarvoorbreedtoegan
• watergebondenwatergebondendisciplines:hydrodynamica,hydraulica,hydrologie,morfologie,nauticaenhetidentificerenvandebehoeftenvandeoverheidaankennisenkennisproducteninzakeecologie;
Kernactiviteiten De
hoofdstukIII.5–164
nastreven,infunctievanomgevingsfactorenenbestemming;ditishetverbeterenvande1.eenmaatschappelijkeneconomischaanvaardbaarveiligheidsniveautegenoverstromingen veilig heidtegenoverstromingen enhetverminderenvanderisico’sverbondenaanhogerivieraf voeren, uitzonderlijke regenval, hoge zeespiegelstanden en zeespiegelrijzing. 2.Eenstrategischerolspeleninhet doelmatigbeheervandezoetwaterreserves inVlaande ren om problemen van verdroging en watertekorten te vermijden; 3.Bijdragen tot betereinvesteringenvandeoverheid: • kelen,dooroptimaaluitgekiendeontwerpenvanwaterbouwkundigeinfrastructuurmeeteontwik • nieuwedooronderzoekuittevoerennaaroptimaleveiligheidenbedrijfszekerheidvanbestaandeenwaterbouwkundigeinfrastructuur; • onderhouds-doorkennisopbouwvandewatersystemenzodatkanwordengestreefdnaareenreductievanenbaggerkostenenvanmilieuhinder; • bijdragentoteen verbeteringvandeleefomgeving milieubouw;biodiversiteitdoortussenkomstindeontwerpfaseendeopvolgingvannatuurtechnischeeneensignificanteverhogingvande • Meewerkenaandeontwikkelingendeimplementatievaneenvisieopde meervoudige functiesvandewaterweg 4.BijdragentoteenDitgebeurtdoorinbrengvandekennisoverspecifiekeeigenschappenvanhetwatersysteem.enaandeverankeringinderuimtelijkebestemmingsplannen. veiligenoptimaalgebruikvandewaterweg alstransportmodusvoor zeevaart en binnenvaart. Programma 64.5 Zeewezen OAwerkingcontractmanagementbijdeafdelingVloot.Principieeldragendezestudiesbijtoteenbetereinvoerenvaneeneconomischeenanalytischeboekhoudingenhetonderzoeknaarwerkenmetwordenaangerekend:hetbepalenvandeoptimaleorganisatiestructuurvanhetZeewezen,hettoriaalnaareenfunctioneelgestructureerdeorganisatie.ProjectendieopdezebasisallocatieDesectorZeewezen,opgenomeninhetprogramma64.50,werdgereorganiseerdvaneenterri-denvandenautischeautoriteit,inclusiefdevergoedingenenwerkingskostenvoordeonderschei-vandeverderereorganisatieenmoderniseringvandenautischedienstverleningendeuitbouwBA12.22–Uitgavenm.b.t.studiesenonderzoekenvoordeentiteit“Zeewezen”inhetkaderprojectenvandeadministratieenhetdeterminerenvanhaarkerntakenindesectorZeewezen.69Dienstenvandesecretaris-generaal Programma 69.9 Algemene uitgaven
keersvolumesnodig.Voordetolheffingdientmeneveneensteonderzoekenwatheteffectervanopdeverpubliekprivatesamenwerkingentolheffing.Hiertoeisfinancieel,fiscaalenjuridischonderzoekgevraagd.Voordefinancieringvandezewerkendoetmenberoepopalternatievefinanciering,ningmoetwordeningeschat.Bovendienmoetendenodigevergunningenwordenaanalleendebouwtechnischestudies.OokdeimpactvandewerkenopmilieuenruimtelijkeordeVooraleermenkanovergaantotdeuitvoering,isechterheelwatonderzoeknodig.Erzijnnietsteldmetdemeestprioritaireinfrastructuurprojectendieeenoplossingkunnenaanreiken.OmdemobiliteitsproblemenindeAntwerpseregiooptelossen,werdeenMasterplanopgeAntwerpenterplanAntwerpenmetinbegripvanallekostenvoordeoprichtingvandebeheersmaatschappijBA12.29–UitgavenaangaandevoorbereidendeprojectstudiesvoorderealisatievanhetmasMobielkanzijn.
hoofdstukIII.5–165
hoofdstukIII.5–166
hoofdstukIII.5–167
fonds)ProgrammaVIF(VlaamsInfrastructuur69.0 ysteemsmodellen,verderuitbouwenvaneenmonitoringsverdereoptimaliseringvandeverkeers-envervoerpend,zoalsbijv.onderzoeknaarvoertuigtelematica,onderzoek.DeonderwerpenhiervanzijnuiteenloEUR)zalbesteedwordenaanwetenschappelijkOngeveer20%vanhettotalekrediet(3,458mln.rengavenvoordebegeleidingbijhetopstellenenuitvoemobiliteit:studiesenproefprojectenalsmededeuitBA12.30–Allerhandeuitgavenm.b.t.vervoerenvanbedrijfsvervoerplanninge.d.m. hoofdstukIII.5–168
DevanOokin2002blijftdeVRTviazijnradio-entelevisieprogramma’sbijdragentotdeverspreidinglingwingenophetgebiedvanmilieutechnologie,zodatonsmilieugevrijwaardwordtvanvervuikomentengoedeaanallen.Hetgaatdaarbijbijvoorbeeldomlevensnoodzakelijkevernieuisimmersnietalleendeexclusievezaakvanwetenschappersofbedrijven–hunvindingenessentieelalsbasisvooreenbreedmaatschappelijkdraagvlakvoordezeinspanningen.Innovatieruimpubliek.Waarderingeneenjuisteinschattingvanhetbelangvanonderzoek,zijnookmaatschappelijkeontwikkelingen.Zowordendezecomplexemateriestoegankelijkervooreenspreidenzedagelijkswetenswaardighedenoverwetenschappelijke,technische,industriëleenschappelijkeentechnologischekenniseninhetaanvaardenvannieuweinzichten.Tegelijkvermedia,inzonderheiddepublieke,spelenimmerseengroterolindeverspreidingvanwetenschap),besteedtdeVRTruimeaandachtaanwetenschapsvoorlichtingen-communicatie.Deopdrachtvandeomroep(cfr.deBeheersovereenkomst2002-2006metdeVlaamseGemeenDebasisdotatie2002vandeVRTbedraagt204,537mln.EUR.InhetraamvandeinformatieVRTenteloorgang.wetenschappelijkeinformatie.
7.DEPARTEMENTWETENSCHAP,INNOVATIEENMEDIA OA 72 Administratie Media Programma 72.3 Mediabeleid en Media-Innovatie BA 12.01 – Allerhande uitgavenvoormediaenmedia-innovatie
T)geplandmetbetrekkingtothetbestuderenvannieuwetechnologieën(studieTDABenDVB-beslissingendoordeStuurgroepInformatiemaatschappij.Verderwordeneronderzoekenvanhetproject‘Internetstatistieken’enkunnenernieuweonderzoeksprojectenopstarteni.f.v.In2002zullenMedia-InnovatieenInformatiemaatschappijzorgenvoorhetverdereverloopAlsnaarHieropwerdvoor2002eenkredietvan0,247mln.EURingeschreven.Hiervangaatdehelftwetenschapsbeleid.strategischedoelstellingengelden:•Vlaanderenoptimaallateninspelenopdeopportuniteitenvandeinformatiemaatschappij.•AllegeledingenvandeVlaamsemaatschappijrechtmatigekansengevenomtoegangtekrijgentoteenoptimaleinformatiedoorstromingen-verstrekkingenerookaandeeltenemen.•HetcreërenvaneenharmonieusengediversifieerdVlaamsmedialandschap.•HetdoelmatigerontwikkelenvandeVlaamseaudiovisuelesector–ondermeerterbevorderingvandeVlaamsecultureleidentiteitenhaarinternationaleuitstraling.enzalerookspecialeaandachtgaannaarfrequentieonderzoek.
Programma 72.2 Financieringsenveloppe VRT BA 41.02 – Basis-financieringsenveloppe
Radio behandeltdewetenschappenzeldenalseenfenomeen‘ansich’,maarderadiomakers vertrekken vanuit concrete vragen of problemen die leven bij het meermaaktookdathetbegripzelfzeerruimgeïnterpreteerdwordtendathumanewetenschappenWetenschapwordenhieralshetwarepraktischvertaaldnaardedagdagelijkserealiteit.Datpubliek.aanbodkomendanexacte.
hoofdstukIII.5–169
Vooral Radio1 besteedt hier in zijn dagelijkse informatiemagazines ruim aandacht aan. In Voordedag en DeWandelgangen Wetenschappenkomenookaanbodincultureleprogramma’szoalslocatie.Heelvaakwordendaarbijprofessorenofdeskundigengeïnterviewd,binnendestudiozelfofopkomengemiddelddriebijdragenperweekaanbod. Heldenmoed,bijvoor beeldviaeenboekbespreking. JongensenWetenschap nieuwsgierigheidendeonderzoekszinvandemodaleVlamingentegelijkwordenheelwatreledoetelkewerkdageenberoepopdevanteantwoordengegevendoordeskundigen. Klara reserveertruimtevoordewetenschappeninhetdagelijkscultuurmagazine Fresco enin het uitgebreide gastgesprek in Alinea. Ook Rondas kan zo’n onderwerp uitdiepen. Wetenschappelijkeitemsdieaansluitenbijhetalgemeneaanbodvan StudioBrussel,worden geregeld behandeld in het magazine Republica of via tips in reguliere dagprogramma’s. Wetenschappenenaanverwanteonderwerpenkomenbijde televisienetten Begin2002wordtopTV1resseerdtoegankelijkheidvanhetonderwerpendebenaderingervantenbatevaneenbreedengeïnteonderwerpbehandelt,eventueelvanuiteenbijzondereinvalshoek.Uitgangspuntisaltijddereekseneninandereprogramma’s,waarinmeneen(brandend)actueelwetenschappelijkomroepaanbodinspecifieke(populair-)wetenschappelijkeprogramma’s,indocumentairevandeopenbarepubliek. WalkingwithBeasts uitgezonden,deopvolgervan Walkingwith Dinosaurs reeksuitdeVlaamsetelevisiegeschiedenis..Metgemiddeldbijnaeenmiljoenkijkerswasditdemeestsuccesvolledocumentaire WalkingwithBeasts eerstezoogdieren.Ondertussenloopt–eveneensopTV1–nogsteedsbehandeltdeopkomstvande Diereninnesten,een luchtig programma over dieren en OpKetnetbrengthetvaakbekroondeenveelgeprezendierengeneeskunde. GrootLicht OpCanvasgaathetwetenschappelijkprogrammaheen.wetenschappelijkeinformatievoorkinderen,overhethoeenwaaromvandedingenomonseenbredewaaierlicht OverLeven logie.DaarnaastprogrammeertCanvasvanafbegin2002eenwekelijksgaanvangeneeskundeenbiologieoverarcheologieenpaleontologietotastronomieentechnogidsendekijkereeninzichtindeveranderdekennisoverhetbehandeldonderwerp.Datkanantwoordenopbasisproblemendieonsallemaalaanbelangen.Inelkeafleveringgevengedegenookin2002weeropzoeknaar economischmaga zine netzoalsin,waarindezeonderwerpenopeenwetenschappelijkemanierkunnenwordenbenaderd, DeLateShift,hetveertiendaagsprogrammaovereconomie,arbeidensociaal-eco nomische thema’s, gemaakt in samenwerking met de SERV. Nieuws-enduidingsmagazinesals Koppen,Panorama en TerZake logie,psychologie,(kunst)geschiedenisetc.komenaanbodingengeregeldreportagesofreeksenmetpsychosocialeinslag.Humanewetenschappenalssocioshowswordendergelijkeonderwerpensomsbehandeld.Humaninterest-programma’sbrendachtaanwetenschappelijkeonderwerpenmeteenbijzondereactualiteitswaarde.Ookintalkbestedengeregeldaan Kwesties,Spots,Histories en Spraakmakers In2001zondCanvaseenaantalgerenommeerdewetenschappelijkereeksenuit(. Brein,BedreigdeWereld,DeMensentuin,SeksenReligie,Gidsvoorhetgeluk...Reisdoorhet ).Daar naastkomeninanderedocumentaireprogramma’szoals HetDerdeOog,RareStreken en Zwerfroute pen:natuurhistorischonderzoek,natuurexploratie,ontdekkingsreizenetc.Zobrengtbuitenlandsekwaliteitsdocumentairesaanbodoverdemeestdiverseonderwer Rarestre ken begin2002deprestigieuzeBBC-reeks TheBluePlanet:eenbreedopgezettedocumen hoofdstukIII.5–170
Concreetheefte-VRTeducatiebruikstoestellen,metvooralaandachtvoorinformatie,cultuur,seerdeeninteractievemedia,opdediversetypesvaneindge-bod,dataansluitbijdemerkenvandeomroep,viagepersonali-nieuwemediatoepassingen.Datgebeurtmeteenverrijktaan-lingsforum“e-VRT”,datzichrichtopdeontwikkelingvanDaaraanwerktbinnendeVRTeenonderzoeks-enontwikke-uitbouwdienstverleningendetoegankelijkheidopgroteschaal,viadedenieuwemedia.DeVRTiseengarantievoordepubliekee-bedeeldbijhettotstandkomenvaneenuiterstlagedrempeltotplan”(Economie),werdaandeVRTeenvoortrekkersroltoeject“LevenslangLeren”(Onderwijs)enhet“DigitaalActiemingenmeetekrijgenopdeinformatiesnelweg.NaasthetproHetiseenbijzonderstreefdoelvandeoverheidomàlleVlavaneene-servicenetwerkinVlaanderen.enontspanning.
AlssnelnieuwsmediumheeftookdeChristus.
nieuwevormenvanprogrammeringeneenontwikkelingsprojectwaarbijnieuwetechnologieën,Het“DigitaalThuisplatform”-projectisvooreengrootdeelden,Ontwikkelingomvat:nieuwetoepassingencreërenenverspreihierOnderzoekbetekent:bestuderenhoenieuweontwikkelingenDesche,socialeenculturelebehoeftenenpluralismeindemedia.tureleidentiteit,toegankelijkheid,garantievoordemocratibeheersovereenkomstvandeVRT),VlaamseeigenheidenculDewaardenvane-VRT:kwaliteit(zoalsgedefinieerdindemediaDaardoorkandeVlaamseoverheiddeproductievanlokalewikkeldVoordeaudiovisuelemediamoetdaartoeeenplatformontsingenteontwikkelenvoordebestaandemerkenvandeVRT.omnieuwemediatoepas-wordenvolgenshetASP-model.ondersteunenviadeopenbareomroep.klemtoonligtoponderzoekenontwikkeling.toepassingkunnenvinden.enpublieksreactiesbestuderen. den overheidsfinancieringVoordeinnovatieprojecten“e-VRT”werd9,317mln.EURgetest.(begrotingIWT-Vlaanderen)voorzien.
contentformaten wor
VRT-teletekst
hoofdstukIII.5–171
TV1zijnookraadpleegbaarophetInternet,viadewebsitesvanaanactueleontwikkelingeninditdomein.DezeTT-berichteneenmaximumvan5pagina’s)besteedtderedactieaandachtrubriek“milieuenwetenschap”.Oppagina180enverder(toteenvasteenCanvas.
alsopdracht
Technologie&Innovatie:“e-VRT”
tairereeksoverdeoceanen. HetDerdeOog programmeerton dermeerdespraakmakendeserie SonofGod,eenonderzoek naar de historische Jezus
OA99CollegevanSecretarissen-generaal8.INTERDEPARTEMENTAAL delenProgramma99.1Interdepartementalebestaansmid BA 12.40 – Uitgaven in het kader van Gemeenschap.stroomvanvrouweninhetministerievandeVlaamsederd.Voor2002wordteenonderzoekgedaannaardedoorministerievandeVlaamseGemeenschapkanwordenbevorendoorstroomvoorpersonenmeteenhandicapinhetdrachtgegevenaanHandiconsultomnategaanhoedein-maniertekunnenregistreren.OokwerdeenonderzoeksopallochtonenenpersonenmeteenhandicapopeencorrecteZowerdin2001onderzoekverrichtomdedoelgroepenbudgetDedienstemancipatiezakengebruikteengedeeltevanhaaremancipatiezakenvoorbeleidsvoorbereidendonderzoek. hoofdstukIII.5–173
Hoofdstuk – III.6 Het “eigenlijke wetenschapsbeleid”: nieuwe beleidsmiddelen en nieuwe beleidsaccenten. Evolutie van de middelen vanaf 1995. hoofdstukIII.6 Nieuwe beleidsmiddelen en nieuwe naarvanbasisallocatiesoverdediverseprogramma’s.Voordewijzigingenin2001wordtverwezenbeleidslijnenvoorhet“eigenlijkewetenschapsbeleid”,eventueelgepaardaanverschuivingenHiernavolgendebelangrijkstewijzigingeninzakehetvolumevandekredietenenbijhorendegaatgroting,Innovatie,MediaenRuimtelijkeOrdening,eengeïntegreerdbeleidtevoeren,datuitDerhalvewensendeministers,bevoegdvoorOnderwijsenVormingenvoorFinanciënenBevindingenverwervingenzorgenvoordebasiswaaropderestvandewetenschappelijkeentechnologischedamenteelonderzoek.Zevormendanookeenuiterstbelangrijke,essentiëlefactorindekennisnemen.Dewerkingsuitkeringenvandeuniversiteitenzijnimmersvoor25%bestemdvoorfunwetenschapsbeleidendekredietenvoorhetuniversitaironderwijssameninogenschouwtetothet“eigenlijke”wetenschapsbeleid.HetiszeerbelangrijkomdeO&OkredietenvanhetVanaf2002wordendeprogramma’svanOA71énookdekredietenvandeOA33gerekend6,19712,3956,6932,9754,95818,667BijkomendeOESO-regelswetenschaps-entechnologischinnovatiebeleid.Hetgedeelteervandatstrikt–envolgensdeIn2002werden52mln.EURbijkomendemiddelenvoorzienvoordebeleidsaccentenvanhetbeleidsaccenten–wordtbeschouwdalsO&O,bedraagtafgerond38mln.EUR.middelenzijnvoorzienvoor:mln.EURvoordeuniversitairewerkingstoelagenmln.EURvoorhetBOFmln.voordesteunpuntenbeleidsrelevantonderzoekmln.voorhetprogrammaGBOU(GenerischBasisonderzoekaandeUniversiteiten)mln.vooronderzoekopinitiatiefvandebedrijvenmln.voorbasisonderzoekopinitiatiefvandebedrijvenkanwordengestoeld.vandevolgendevaststellingen:•onderzoekindeindustrie,datleidttottechnologischeinnovaties,kannietzonderelementairefundamentelewetenschappelijkekennis;•hoogperformantfundamenteelonderzoekkanenkelgedijenineengunstigeomgeving;•hetzijndewerkingstoelagenvandeuniversiteitendiedezegunstigeomgevingvooreengrootstukbepalen.deSpeurgidsWTI2001. hoofdstukIII.6–175
grammavoornieuweinitiatievenopgebiedvanluchtenruimtevaart,logistiek,hetnieuweKMO-progingvanhetsteunvolume–doorhetinvoegetredenvanhetnieuwsubsidiebesluitmaarookmln.EUR,ongeveergelijk(60/40)verdeeldoverbeideluiken.Ditisvooralnodigvoordestijveneninnovatiesamenwerkingsverbanden(87,560mln.)Dezemiddelenstijgenmet12,33mln.)endevastleggingsmachtigingIWT-VlaanderenvoorprojectenopinitiatiefvandebedrijsteuningvanactiesvantechnologischeinnovatieopinitiatiefvandeVlaamseregering(41,890mln.).Verderzijnerdetweegrotebegrotingsposten:devastleggingsmachtigingteronderhetbedrijfsleven.Erisvooreerstdesubsidieaandeuniversitaireinterfacediensten(1,307DitomvatdebasisallocatiesdiezichspecifiekrichtenopversterkingvandeinnovatievaneninDeinitiëlekredieten2002voorhetbegrotingsprogramma71.3bedragen140,244mln.EUR.e.d.
71.1
Algemeen wetenschapsbeleid
EUR),dietenvoorhetVlaamselektronischnetwerk(2,507mln.),endesubsidieaanSTV(1,973mln.dieaanFTI(2,132mln.),eveneensactiefindewetenschapsvoorlichting.Verderzijnerdekre(totaal4,382mln.EUR),meteenstijgingvancirca0,3mln.HierbijaansluitendiserdesubsiDebelangrijkstebudgettengaannaarhetActieplanWetenschapsinformatieenInnovatieDeinitiëlekredieten2002voorhetbegrotingsprogramma71.1bedragen13,412mln.EUR.naastenkelekleinerebudgetten,waaronderdezevoordeVRWBendeKVAB.
Programma 71.2
onderzoek
Programma
Wetenschappelijk onderzoek op initiatief van de vorser
hoofdstukIII.6–176
enterondersteuningvandeuitbouwvandebibliothekenvandeinstellingenvantertiaironderwijssecundaireelektronischebestandenenvanandereelektronischeuitrusting(2,083mln.EUR),hetbetrefthierkredietenvoorhetfundamenteelonderzoek.Ookdeaankoopvanprimaireenmln.)enhetInteruniversitairCollegevoorManagementwetenschappen(0,372mln.EUR)–VerderzijnerenkelekleinerekredietenvoordeBorn-BungeStichtinginAntwerpen(0,150(+studies.DekredietenvanhetFWO-Vlaanderenstegenmet1,153mln.EURt.g.v.deindexatienieuweBAvoorsubsidieaanhetUNU-inhetkadervanhetprogrammaregionaleintegratie-overgeheveldnaarhetBOF,terwijlkredietenuitdezelfdeBAwerdengetransfereerdnaareenenTechnologischeSamenwerkingopBA12.24werden–metbehoudvanhunbestemming–(intotaal-0,721mln.EUR).DekredietenvoorhetprogrammaBilateraleWetenschappelijke2001.HetbudgetvoordeinternationalewetenschappelijkesamenwerkingisverdergedaaldDekredietenopderesterendeBA’svanprogramma71.2blijvennagenoegconstantt.o.v.middelengramma33.2vanOA33(departementOnderwijs).OokdeBAmetdebijkomendewerkingsHetBOF(BijzonderOnderzoeksfondsaandeuniversiteiten)werdovergeheveldnaarprofinancieringDebelangrijkstebegrotingsposthierishetFWO-Vlaanderen,met82,036mln.EURvoordeDeinitiëlekredieten2002voorhetbegrotingsprogramma71.2bedragen88,700mln.EUR.vanfundamenteelonderzoekviamandatenenprojecten.voordeuniversiteitenwerdovergeheveldnaarprogramma33.2.1,43%)–conformhetuniversitairdecreet.vanIMECenVITO,ishieropgenomen.
finaliteit
OA 71 Administratie Wetenschap en Innovatie
Programma 71.3 Wetenschappelijk met economische
VSMvrijeuniversiteitenstijgenookmet2,712mln.EUR.Daarnaaststegenookdesubsidiesvoormln.)endestijgingvandesubsidiesvoorIESenIOB(1,240mln.).Dewerkgeversbijdragenzemet14,569mln.EUR.Daardientnogbijgerekend:demiddelenvoordeconvenants(8,198lenmet9,229mln.EUR,bovenopdenormaleindexering.Deindexeringinbegrepen,stijgenvan4,958mln.).Erisin2002opnieuweennettostijgingvandeuniversitairewerkingsmiddeDekredietenvanhetBOFstijgenmet6,518mln.EUR,indexeringinbegrepen(nettostijgingenMenmoetzesamenzienmetdewerkingsuitkeringenenanderetoelagenvandeuniversiteitenZeversterkendesteunaanhetgrensverleggendfundamenteelonderzoekvandeuniversiteiten.lijkwerkingsmiddelenvoordeheroriënteringvanhetacademischonderwijsenhetwetenschappe-Naarditprogrammawerdenovergeheveld:hetBOF(89,914mln.EUR)endeBijkomendeonderzoek(8,198mln.EUR)vanuitprogramma71.2.vande“gelijkgestelde”instellingen.enITG. Hoger Onderwijs
Programma 33.2 Universitair onderwijs
Programma 71.4 Strategisch en beleidsgericht onderzoek
vandietenovergeheveld:metnamedievoorinternationalesamenwerkingenvoordesubsidiëringwerkingsprojectenvoorhetopenhogeronderwijs.VroegereBA’swerdengeschraptendekreHierinisslechtséénBAopgenomenvoorwetenschapsbeleid,voordefinancieringvansamendeinnovatievanhethogeronderwijs.
Programma 33.3 Coördinatie
hoofdstukIII.6–177
derzoekOA33AdministratieHogeronderwijsenWetenschappelijkon-33.41)lingenKMDA(intotaal0,626mln.EUR,meteenverdubbelingvandekredietenopdeBApuntO&Ostatistieken(0,372mln.EUR)ingeschreven.Ookzijnerdesubsidiesaandeinstelsteunpuntenbeleidsrelevantonderzoek(7,619mln.EUR)endecofinancieringvoorhetsteunEUR)isooknogeenaanzienlijkepost.Verderzijninditprogrammadekredietenvoordebegroting.DedotatieaanhetIWT-Vlaanderenvoordespecialisatiebeurzen(17,292mln.mln.EURvoorhetprojectmatigonderzoekaandehogescholenstructureelingeschrevenindeaandeHogescholen(5,949mln.EUR).Vanaf2001staateenéénmaligestijgingmet1,735mengoedvoor84,86mln.EUR)endedotatieaanhetIWT-Vlaanderenvoorhetonderzoeksiteiten(GBOU)”(16,840mln.EUR);deonderzoeksinstellingenIMEC,VITOenVIB(saDitzijnvooreerstdemiddelenvoorhetprogramma“GenerischBasisonderzoekaandeUniverderzoekondersteuningvankwalitatiefhoogstaandwetenschappelijk-technologischgenerischbasisononderzoeknochhetlouterindustrieelgerichtonderzoekbetreft.DezemiddelendienenterHierinkomeneenaantalbasisallocatiessamenwaarvandefinaliteitnochhetfundamenteelDeinitiëlekredieten2002voorhetbegrotingsprogramma71.4bedragen134,313mln.EUR.metindustriëleofmaatschappelijkefinaliteit.enVLIZ(0,755mln.EUR).
Evolutie van de kredieten over de periode 1995gepaste“OnderzoekenOntwikkeling”-ingeschrevenindeprogramma’s71,33.2en33.3vandeaan-Tabel.Kredietenvoorhetwetenschaps-entechnologischinnovatiebeleid-enhetgedeeltemetbeleidsinstrumentenmoestoptimaliseren.Vanaf2001steeghetwetenschapsbudgetverder,inhaaloperatiedoortelichtenennategaanwaarbijsturingennodigwaren,enwaarmenstagneerdeevenin2000,omdatdeaantredendenieuweregeringtoendetijdnamomdezewaarbijelkjaardekredietenopdeOA71met50mln.EURwerdenverhoogd.DestijgingTijdensdevorigelegislatuurgebeurdeereeninhaalbewegingvoorhetwetenschapsbudget,2002in2002terugeenglobalestijgingvan51mln.EUR.begroting2001endebegroting2002.Bedrageninmln.EUR.WB20012002Toename71.113,18313,4120,22971.2171,87788,700-83,17771.3125,087140,24415,15771.4122,457134,31311,856 Totaal 71432,604376,669-55,935 33.33,5500,632-2,91833.2574,201684,128109,927 Totaal TOTAAL1.010,3551.061,42951,07433577,751684,760107,009 71.4122,457134,31311,85671.3115,583129,45013,86771.2169,84486,617-83,22771.12,5202,6170,097O&O20012002Toename Totaal 71410,404352,997-57,407 33.30,0000,0000,00033.2143,677238,59594,918 Totaal TOTAAL554,081591,59237,51133143,677238,59594,918 hoofdstukIII.6–178
1.Niet-gericht onderzoek aan de universiteiten renenvoordemandatenenprojectenFWO-Vlaanderen,wordenindirectverdeelddoordezehetuniversitaireonderzoeksbeleid.DebudgettenvoordespecialisatiebeurzenIWT-Vlaande(BOF)gaanrechtstreeksnaardeuniversiteiten,deonderzoeksraadverdeeltzeinfunctievanhunwerkingsuitkeringen(ziepunt2).DemiddelenvanhetBijzonderOnderzoeksfondsdezogenaamdetweedegeldstroomnaardeuniversiteiten–deeerstegeldstroombestaatuituniversiteiten–m.a.w.hetonderzoekopvrijinitiatiefvandevorser.HetzijndefondsenvoorTabel1geeftdemiddelen,bestemdvoorhetniet-gericht,grensverleggendonderzoekaande
Hoofdstuk–III.7 Analyse van de Horizontale Begrotingsprogramma’s Wetenschapsbeleid 1993-2002 hoofdstukIII.7 ingegaan2000,waarino.m.deperiode1996-2000uitgebreidaanbodkwam.HierwordtvooralnaderVoordebesprekingvandeevolutievandemiddelenwordttevensverwezennaardeSpeurgidsDePerkredietenverschuivingvandebasisallocatieskomthierookniettotuiting,voorzoverdefinaliteitvandewordenhiernietmeerexplicietweergegeven,diewordeneldersreedsuitvoerigbesproken.DeVoordezespuntenwordentelkensdegroteglobaleuitgavenpostenvermeld.Debasisallocaties6.Allerhande5.Sectorale4.Wetenschappelijke3.Financieringvanonderzoekenontwikkelingvannieuwetechnologieëntenbehoevevanhet2.Werking1.Niet-gerichtsnedeDitoverzichtvanhetHorizontaleBegrotingsprogrammaWetenschapsbeleidgeefteendoorvolgens6groteindelingen:onderzoekaandeuniversiteitenuniversiteitenengelijkgesteldeinstellingenbedrijfsleveninstellingen,departementaledienstenenVOI’sinitiatievenenbeleidsondersteunendonderzoekenstudiesuitgaveni.v.m.hetglobalewetenschapsbeleiddezelfdeblijft.hoofdstukvolgttevenseenoverzichtvandekredietenvolgenshunaanwending:O&O:onderzoekenontwikkelingO&V:onderwijsenvormingW&T:wetenschappelijkeentechnologischedienstverleningkredietenwordenuitgedruktinmiljoeneuro(mln.EUR).opdenieuweevolutiesvoordeperiode2000/2002.
hoofdstukIII.7–179
hoofdstukIII.7–180
lenevenwichtingesteldtussenBOFenFWO-Vlaanderen,meteengelijkeverdelingvandemiddehetBOF,voor43%viahetFWO-Vlaanderen,envoor9%viahetIWT.Vanaf2001isereenDeverdelingvandekredietenvoorhetniet-gerichtonderzoekverlooptin2002voor48%viaFWO-VlaanderenIn2002stijgenvooraldekredietenvanhetBOFverdermet6,518mln.EUR,dezevanhetraatsbeurzen.eveneensbijdetabelvanhetniet-gerichtonderzoekondergebracht–hetbetreftimmersdoctolingvande17,03mln.vandepermanentemandaten).DespecialisatiebeurzenIWTwordenhetFWO-Vlaanderen(deogenschijnlijkedalingmet10,08mln.istewijtenaandeoverheveIn2001stegendekredietenmet22,18mln.EURvoorhetBOFenmet6,92mln.EURvoorvoor1996-’99sterktoe,maarstegenookindebegroting2000nogverdermet12,28mln.EURDezemiddelennamen,dooreenforseinhaalbewegingdoordeVlaamseregering,indeperiodehetBOF–doorherschikkingvankredieteninfunctievandebeleidsaccenten.met1,153mln.EURt.g.v.indexatie.tussenbeide.
intermediairen.Ditgebeurtvolgensvastgelegdekwaliteitscriteriaennaevaluatieopbasisvan peerreview
hoofdstukIII.7–181
2.Werking universiteiten en gelijkgestelde instellingen. keringenforsoptetrekken,teneindedeverhoudingtussenstructureleenprojectmatigefinanDeVlaamseregeringsteldezichdaaromtotdoelgedurendehaarregeerperiodedewerkingsuitzijdestroomspecifiekvooronderzoekkanaangewendworden.DeSpeurgids1997(DeelIV,bladkingsuitkeringenversnipperdovereenbreedgammavanbestedingen,terwijldetweedegelddietmet54,54mln.EUR,detweedegeldstroommet66,93mln.Bovendienwordendewervandefinancieringviadetweedegeldstroom.Indeperiode1996-1999steeghetglobalekreteitengevoeligteverhogen.ZehieldeninhetverledenimmersgeengelijketredmetdestijgingErdiendeeeninhaaloperatietewordenuitgevoerdomdewerkingsuitkeringenaandeuniversi(O&O)volgensdeklassiekeverdeelsleutel,metname25%bestemdvoorOnderzoekenOntwikkelingacademischonderwijsenhetwetenschappelijkonderzoek.Dezekredietenwordenverdeeldkingsuitkeringenen8,198mln.bijkomendewerkingsmiddelenvoordeheroriënteringvanhetbelangrijkdeel.In2002isdit529,400mln.EUR(44%)-ofwel521,202mln.gewonewerVanhettotaalkredietvoorwetenschapsbeleidvormendetoelagenvoordeuniversiteiteneenonderwijs,Deuniversiteitenontvangendezewerkingsuitkeringenvoorhungewonewerking:academischTabel2.1geefteenoverzichtvandeuniversitairewerkingstoelagenvoordejaren1993-2002.wetenschappelijkonderzoekenwetenschappelijkedienstverlening.en75%voorOnderwijsenVorming(O&V).116e.v.)geefthierovernadereuitleg. hoofdstukIII.7–182
hoofdstukIII.7–183
valtinvesteringskredietenvandeuniversiteitenstructureelverhoogdmet5,2mln.EUR.In2002ningenvooralleuniversiteitengehergroepeerdopéénbasisallocatie.Vanaf2000werdendeO&O),inanalogiemethetbuitenland.Vanaf1997staandekredietenvoordesocialevoorzienemenalswerkingstoelagenenmettoepassingvandezelfdeverdeelsleutel(75%O&Ven25%Tabel2.2somtde“Anderetoelagenaandeuniversiteiten”op.Menbeslootdezeeveneensopteconvenanten.ënteringvanhetacademischonderwijsenhetwetenschappelijkonderzoek–doormiddelvannaastisernog8,198mln.EURvoorzienalsbijkomendewerkingsmiddelenvoordeherorigingvandewerkingsuitkeringenmet9,229mln.EUR,bovenopdegewoneindexering.Daarbijkomendbedragvan9,494mln.EUR.In2002wordtditverdergezetenisereenverderestijmetnagenoeg50mln.EUR.Indebegroting2001werddeinhaalbewegingingezetmeteenberekendopbasisvanhetgewogenaantalstudenten,detoelagewordtprogressiefverhoogdtairefinancieringteherzien.Indeperiode2001-2004wordendewerkingstoelagennietlangercieringvanhetuniversitaironderzoekrechttetrekken.Daaromwerdbeslistomdeuniversierverdereensterkestijgingvandewerkgeversbijdragentenoteren,met2,7mln.EUR.
derbeleidsondersteunendonderzoekenstudies”(zieverder).DezekredietenwordenvolledigongeklasseerdbijhetdepartementOnderwijsintabel5.“SectoraleinitiatievenensectoraaldigonderO&Ogerekend.DekredietenvoorhetOpenHogerOnderwijswordensinds1997hetkredietenvoorhetInteruniversitairCollegevoorManagementwetenschappenwordtvolledezekredietenwordteveneensdeverdeelsleutel75%O&Ven25%O&Oaangehouden.EnkelTabel2.3geefteenoverzichtvandetoelagenaan“gelijkgestelde”instellingen.VoorbijnaalO&Vgerekend.DekredietenvoorIOB,IES,VSMenITGwerdenopgetrokken.
hoofdstukIII.7–184
van3.Financieringvanonderzoekenontwikkelingvannieuwetechnologieëntenbehoevehetbedrijfsleven.
Wordenzoek.Tabel3geefteenoverzichtvandebelangrijkstekredietenvoorhetgerichtindustrieelonderhierinopgesomd:•detweebegrotingspostenalsinstrumentenvoordefinancieringvanhetindustrieelonderzoekendetechnologischeinnovatie:vastleggingsmachtigingIWT-VlaanderenterondersteuningvanactiesrondtechnologischeinnovatieopinitiatiefvandeVlaamseregering(vroegereFIOV)envastleggingsmachtigingIWT-Vlaanderenvoorprojectenopinitiatiefvanbedrijveneninnovatievesamenwerkingsverbanden.Indeperiode‘93-96werddereëlebeleidsruimteverhoogddooroverdrachtvandesaldivanvoorgaandejaren.Dezesaldiwordennietinrekeninggebrachtindetabel3;
hoofdstukIII.7–185
• indetabel.Dezekredietenstegengeleidelijkenwerdenin1999toegewezenaanéénbasisaldewerkingsmiddelenIWT(dotatieenvergoedingvoorgeleverdeprestaties)staaneveneenslocatie.Dewerkingsmiddelenslaanzowelopinternebeheerskostenalsopexternedienstverleningenbegeleiding,alsookopuitbestedingenvanstudie-enexpertiseopdrachten;
• aspectendekredietenvoorSTV,terondersteuningvanhetonderzoeknaardemaatschappelijkevannieuwetechnologieën;
hoofdstukIII.7–186
• dotatiestratieprojectinzakemilieuvriendelijketechnologieën,inz.voorKMO’s)opgenomenindeVITOenVIB.Vanaf1999werdVITO-Prodem(cofinancieringvaneenEFRO-IIdemondekredietenvoordefinancieringvandedriegroteVlaamseonderzoeksinstellingenIMEC,vandeVITO;
• Eriseenconstantestijgingindeperiode‘96-’99,vooraltesituerenbijdevastleggingsmachtiwerdenbestemdzijnvoordevalorisatievandeuniversitaireonderzoeksresultaten,envanaf2001deinterfacedienstenvandeuniversiteiten.Dezekredietenstaanindezetabelomdatzezedanookopgenomeninhetbegrotingsprograma71.3.gingenvanIWTenFIOV,VIB,IWT-HOBUenSTWW.In2000steltmeneenlichtedalingvastbijSTWWenIWT.In2001zetdestijgingzichweerdoormetglobaal11,9mln.EUR.Vanaf2001ligtsterkdenadrukop:IWT-initiatiefbedrijveneninnovatiesamenwerkingsverbanden.In2002isereenforsestijgingmet23,1mln.EUR,voornamelijkterhoogtevandetweepostenIWT–vastleggingsmachtigingen(totaal+12,3mln.)enGBOU(+6,7mln.).
gerhetBiotech-fondsVlaanderenwerdvanaf1999nietmeerverlengd,hetisderhalvenietlanopgenomenalsbeleidskredietindebegrotingwetenschapsbeleid;
• dehetHOBU-onderzoeksfonds–metalsbedoelingookhetindustrieelgerichtonderzoekaanindustriëlehogescholenteondersteunen,beheerddoorhetIWT;
diensten en VOI’s.
• voordien“Strategischetechnologieënvoorwelzijnenwelvaart”(STWW):hetbetreftgenePrevalorisatieonderzoek“GenerischBasisonderzoekaandeUniversiteiten”(GBOU),rischbasisonderzoekmetmogelijkemaatschappelijkeofeconomischefinaliteit;
hoofdstukIII.7–187
•
4.Wetenschappelijke instellingen, departementale budgettairedalingvoorMINA2.28enhetwegvallenvanhetVLINA-onderzoeksprogramma.In2001zakthettotalekredietvoortabel4terugtothetniveauvan1999,vooralvanwegedegischIn2000waseenstijgingvandekredietenwaartenemenvoorhetInstituutvoorhetArcheolokingwerd.HetbetreftdebudgettendieophetMINA-fondsvoorwetenschapsbeleidterbeschiksetabelstaan,omdatvanafdaninformatieoverdebestemmingvandemiddelenbeschikbaarDesterkestijgingvanaf1996komtdoordatdekredietenvanhetMINA-fondsmeeindeanalywetenschappelijkebepaaldedepartementaledienstenofVlaamseOpenbareInstellingendieookonderzoekenTabel4geeftdekredietendiewordenverdeeldoverdewetenschappelijkeinstellingen,dienstverleninginhunopdrachtvoeren.staanvoorVMM,OVAM,AQUAFIN,VLMenVLINA.Patrimonium,AQUAFINenMINA2.28–datindeplaatskwamvanMINA2.19.
• bijTechnologyInternational)inhetkadervandewetenschapsinformatie,enstaangeklasseerdTechnopolis:dekredietenwerdenvanaf1999geïntegreerdindekredietenFTI(Flandershetalgemeenwetenschapsbeleid(punt6);
hoofdstukIII.7–188
seerddalingvandeMINA2.28kredietlijnmet5,1mln.EUR,dalingdienietkanwordengecompenIn2002dalendekredietennogverdermet0,9mln.EUR.Ditwordtveroorzaaktdoordeforse2001OokverminderdendekredietenOVAMomdathetPRESTI-programmainzijnuitvoeringnietmeeralswetenschapsbeleidkanaangerekendworden.doorde(geringere)kredietstijgingenopanderekredietlijnen.
5.Sectorale initiatieven en beleidsondersteunend onderzoek en studies.
EUR);erisookhetnieuweinitiatiefMilieuengezondheid(BA61.112.02,0,793mln.EUR).43.10(mobiliteit,+0,509mln.),MINA2.5(+3,076mln.EUR)en69.912.29(+5,951mln.ondermeereenstijgingvandekredietenvandeBA’s62.412.05(huisvesting,+1,049mln.)63.25,92mln.EUR)in2001,echteromin2002terugtestijgenmetafgerond11,4mln.EUR.ErisvoorAQUAFINenMINA2.28indatzelfdejaar.HetLIN-kredietvertoonteensterkedaling(metIn2000vielbijLINeenstijgingmet10,04mln.EURtenoteren,samenmetdekredietstijgingenkingsmiddelendenimmersgetransfereerdnaarhetBOFendezevanBA40.11werdentoegevoegdaandeweromdatdezekredietennietverlorenzijn:dekredietenvanBA40.01vanprogramma33.3werEUR).In2002dalendesectoralekredieteningeringemate.Opzichzegtditeigenlijkweinig,doordetransferénverdereverhogingvandekredietenvoordeactiePC/KD(totaal24,79mln.Dekredietenvanhetdepartementonderwijsvoorsectoraleinitiatievenstegensterkin2001,gevalindezindatVMM,OVAMe.d.infeiteressorterenonderhetbevoegdedepartement–inditdersteunendonderzoekenbeleidsgerichteinitiatievensamen.Tabellen4en5zijnaanvullend,Tabel5omvatvoorhetsectoraalwetenschapsbeleiddevoorzienekredietenvoorhetbeleidsonLeefmilieuenInfrastructuur.voordeuniversiteitenendehogescholen,ondervormvanconvenanten.
hoofdstukIII.7–189
6.Allerhande uitgaven i.v.m. het globale wetenschapsbeleid.
metca7,4mln.EUR–vanwegedeverminderdefondsenvoorbeleidsgerichtonderzoek,interEriseendrastischestijgingindeperiode1997-1999,gevolgddooreenkredietdalingin2000schapadviesorganenwerdenhiermeeopgenomen,aangezienzijhetglobalebeleidinzakewetenHierinkaderendeinitiatieventerondersteuningvanhetwetenschapsbeleidinzijngeheel.Deentechnologieondersteunen.
hoofdstukIII.7–190
lingengeraamdwordenop66,827mln.EUR.Deprocentueleverdelinghiervanoverdegroteindebeleidsrelevantonderzoekinkaartbrengt,verkrijgtmeneentotaalkredietdatin2002kanWanneermenookdezekredieteninrekeningbrengt,endushetgeheelaankredietenvoorookVlaamsewetenschappelijkeinstellingen),werdhierdusnietopgenomen.Dezeinstituten–enHetbeleidsrelevantonderzoekdatinallerleiinstellingenwordtuitgevoerd(zoalsdevijfzoekzoekbestemdis.Aandesectoralekredietenwordendievoorhetbeleidsondersteunendondervenensectoraalbeleidsondersteunendonderzoekenstudies)datvoorbeleidsrelevantondernemenweaandathierdatdeelvandegeldenwordtvoorgestelduittabel5(Sectoraleinitiatiezoekzoalszeverspreidvoorkomenopdiversedepartementalebasisallocaties.AlsprincipeIndezefiguurwordteenoverzichtgegevenvandekredietenvoorbeleidsondersteunendondervandeOA71toegevoegd.hetMINA-fonds–kregenindeanalysetabelleneengeëigendeplaats.wordtgetoondinbijgaandefiguur.
Beleidsrelevantonderzoekperdepartement
hoofdstukIII.7–191
elektronischevoorhetVlaamselektronischnetwerkende2,083mln.voordeelektronischebestandenenpuntO&OStatistiekenisbijgerekendindezetabel.Ookopgenomenzijnde2,507mln.EURopgenomenindekredietenvandebetrokkendepartementen.Decofinancieringvanhetsteunbeleidsdomeinenomvat.Decofinancieringvoorspecifiekesteunpuntenwordtdaarentegen(7,991mln.EUR)wordenindezetabelondergebracht,omdathetonderzoekbetreftdatveleDekredietenvoordeglobalefinancieringvandesteunpuntenbeleidsrelevantonderzoeknogdoorin2001enistewijtenaanbudgetverminderingenenheroriënteringvankredieten.nationalesamenwerkingenuitgaveni.v.m.deinformatiemaatschappij.DezedalingzetzichuitrustingvoordeinstellingenvantertiaironderwijsenvoorIMECenVITO.
hoofdstukIII.7–192
1995-’99steegheteigenlijkewetenschapsbudgetmet198,3mln.EUR,cumulatief495,8mln.DetotalekredietenvandeHBPWB’s1993-2002staanindevolgendefiguur.IndeperiodeevolutieDeverdelingvanhettotaalbudgetvanhetHBPWB2002overdezesindelingen,evenalsdeervanindeperiode1993-2002,staatindevolgendetabel.
In 2000 stegen de initiële kredieten wetenschapsbeleid verder met 29,8 mln. matigDezefiguurtoontduidelijkdatvooraldeO&O-componentvanhetwetenschapsbudgetstelselnaarOnderstaandetabelengrafiekenverdeelthetbudgetvanhetHBPWB2002achtereenvolgensstijgingwaarvanueendetailbeschrijvingvindtinHoofdstukIII.6vandezeSpeurgids–en17%aande83%toeteschrijvenaandestijgingvanhet“eigenlijkewetenschapsbeleid”(OA71+OA33)In2002stijgendekredietenvanhetHBPWB2002drastischmet58,73mln.EUR.HiervanisevenwelschrijvenaandestijgingvandekredieteninOA71(met29,7mln.EUR),dezestijgingwordtEURt.o.v.2000–deO&O-kredietenmet11,8mln.EUR.DestijgingisondermeertoeteDeinitiëlekredietenwetenschapsbeleidvanhetHBPWB2001stegenmetcirca24,8mln.EUR.getemperddooreendalingvandesectoralekredieten.vanhetsectoraalwetenschapsbeleid.typeactiviteit,naarNABS-codeennaardepartement.stijgtdoorheendetijd. hoofdstukIII.7–193
sub-NABScodes.InDeelIIIvandezeSpeurgidswerddeanalyseinsommigegevallendoorgevoerdtotopBijgaandefiguurtoontdeprocentueleverdelingvandekredieten2002O&OoverdeNABS-niveau. hoofdstukIII.7–194
Begroting,ming–werkingsuitkeringenaandeuniversiteiteninbegrepen–endeministervanFinanciënenVlaamseregering,meteenconcentratievandemiddelenbijdeministervanOnderwijsenVorDelaatstegrafiektoontdeverdelingvandewetenschapskredietenoverdeledenvandeInnovatie,MediaenRuimtelijkeOrdening.
hoofdstukIII.7–195
DEELIV BESTEDING VAN DE FINANCIËLE MIDDELEN VOOR WETENSCHAP, TECHNOLOGIE EN INNOVATIE 197 BESTEDINGVANDEFINANCIËLEMIDDELENVOORWETENSCHAP,TECHNOLOGIEENINNOVATIEEen microscopische opname van mitochondriën, de energiefabriekjes van de cel. (foto VIB)
Hoofdstukenspin-offs,deelnameaanEuropeseprogramma’sensamenwerkingmet(inter)nationalepartnersdooraanwezigheidin(inter)nationalepublicatiesendeelnameaancongressen,octrooienentractinkomsten...),organisatievandeonderzoeksactiviteiten,wetenschappelijkeuitstralingdachtspuntengeanalyseerd:inkomsten(toelagen,contractonderzoek,deherkomstvandeconIndethansvoorliggendebestedingsanalysevanIMEC,VITOenVIB,werdenvolgendeaanteringenzeswerkjarenopzittenenkanmenookhiervandebestedingenenderesultatenvandezeinvesopgerichtenwastoenineenopstartfase.OndertussenheeftookdezeonderzoeksinstellingerIMECwerddeperiode1991-1995belicht,voorVITOwasdit1992-1995.VIBwerdin1995IMECenVITOwerdenreedseeneerstemaalbehandeldindeSpeurgidsWTI1997.Vooreffectenlichtingvanderesultaten,zowelvoorhetonderzoekalsdevalorisatieervan,naastdegunstigeten.Zo’naanzienlijkebijdragevanuitdegemeenschapsgeldenvraagtomeengeregeldedoorDezeontvangenimmerselkjaarlijksruim25miljoeneurovoorhetuitvoerenvanhunopdrachdingenenderealisatiesvandedrieVlaamseonderzoeksinstellingenIMEC,VITOenVIB.AlsthematischebestedingsanalysewetenschapsbeleidwerdditjaargekozenvoordebesteterondersteuningenstimuleringvandeVlaamseindustrie.doorlichten.Vlaamseuniversiteiten,depersoneelsevolutie.–IV.1
Besteding van de middelen voor IMEC hoofdstukIV.1 1. Overzicht van de inkomsten 1.1.Totale inkomsten regionaletractonderzoek.Dezeonafhankelijkeresearchiseenaantrekkelijkebasisvoorprojectenmetdegegenereerdeeigeninkomsten.HetovergrotedeelvandieeigenbudgettenkomtnuuitconIMECopereertdankzijeenjaarlijksetoelagevandeVlaamseOverheid(“brutodotatie”),naasteninternationalepartners,diedeelnemenaanIMEC’sonderzoeksprogramma’s. Tabel 1.1.OverzichtvandetotaleinkomstenvanIMECin1996-2000.Debedragenwordenuitgedruktinmln.EUR.Tevenswordthetpercentagevandetotaleinkomstenweergegeven jaartoelage(%)diverse 200028,2527%4,144%70,4869%102,87199927,9535%10,1113%42,5053%80,55199827,5938%6,529%38,7053%72,81199727,0639%6,419%35,1551%68,62199624,3243%2,825%29,1552%56,29ink.(%)contractink.(%)totaal hoofdstukIV.1–199
1.2.De dotatie
hoofdstukIV.1–200
naarteitenenindustriëlehogescholen,neemthetaandeelvandenettodotatieafvan39%in1996datinhetkadervandeinteruniversitairesamenwerkingdoorvloeitnaarprojectenmetuniversiten(zieverder).Indienweenkelrekeninghoudenmetdenettodotatie,d.i.zonderhetbedraglijksedotatiegereserveerdvoordecampuswerkingenonderzoeksprojectenmetdeuniversiteifiekesamenwerkingsverbanden.Conformdeprotocolovereenkomstwordt10%vandejaarfinancieren,datdestrategischeknowhowof“backgroundinformation”vormt,losvanspeciDejaarlijksetoelagevandeoverheidsteltIMECinstaatomlangere-termijnbasisonderzoekte25%in2000.
nariesDediverseinkomstenkomenondermeeruitdeinbrenginnaturavanspin-offbedrijven,semiencongressen,eendeel consulting echte“contractinkomsten”betrofdieechteromhistorischeredenenindeanderecategoriewergeklasseerdonder“contractinkomsten”.DezebeslissingvolgtopdevaststellingdathetinfeiteSinds2000wordeneenaantalcontractendietraditioneelonder“diverseinkomsten”vielen,enz.dengeplaatst.
1.3.De contractinkomsten
1.3.1.Algemeen overzicht van de stijgingDestijgingvandetotaleinkomstenvanIMECisbijnauitsluitendtoeteschrijvenaandecontractinkomstenvandieuitcontractonderzoek,zoalsblijktuitFiguur1.1. 1.1.Evolutievancontractinkomstenversustotaleinkomstenenhetrelatiefaandeel(1984-2000).
Figuur
ervan,ervannaderteanalyseren.Hiernawordenzevolgensbronweergegeven,zowelnaarhettypeVooreenbeterinzichtoverdeherkomstvandezecontractinkomsten,ishetnuttigdebronnenschap.streefdenaareengroteredekkingvandezeuitgavendoordeinternationaleindustriëlegemeenlogischeonderbouwvoordestijgingvandekostenvoorprocesgebondenonderzoek.MenvandevalorisatievanIMECindeprocestechnologie,vooralvanaf1995.DezeevolutieiseenDeinkomstenstijgingwordtvooreengrootgedeeltebepaalddoordesterkeinternationaliseringdealsDegroeiindevoorbijejarenwasdanookaanzienlijk,o.m.dooreenaantalgrotestrategischeeneensnellereinternationaledoorbraak.alsnaardedivisiewaarinzetotstandkwamen.
Figuur 1.2.Evolutie van de contractinkomsten, onderverdeeld naar oorspronghoofdstukIV.1–201
Hierbij1.3.2.InkomstenbedragSamenmetdebeschikbaarheidvanmeerdan294niet-payrollonderzoekers,geeftditeenzelfsdeleveringvangratistoestellenvooronderzoekenontwikkeling,materialen,maskers...gettairewerking,zijndeinkomstenverkregen“innatura”,zoalskortingenopinstallaties,enOpmerking:wathiernietmeegerekendis,maarondertussenergsignificantwerdvoordebuddatdecontractinkomstenkanevenaren.naarherkomstidentificerenwijvijfcategorieënvanbronnen:•bilateraleinkomstenvaninVlaanderengevestigdebedrijven(hetgaathierenkelomdeinkomstendieIMECbinnenkomen.Ditstemtnormaalovereenmet50%vandetotaleprojectkosten).•bilateraleinkomstenmetbedrijvenbuitenVlaanderen;•inkomstenuitcompetitievecontractenmetdeEuropeseCommissie(ookhierenkeldeinkomstendieIMECbinnenkomen–normalitereen50%vandetotaleprojectkosten).•inkomstenvanuitESA(hierwasdefinanciering,totopheden,steeds100%vandeaanvaardeprojectkosten).•inkomenvanonderzoekscontracten,rechtstreeksafgeslotenmetdeoverheid(federaleenregionaleoverheidzijnhiersamengenomen)
Tabel 1.2.Overzicht van de contractinkomsten naar soort (in mln. EUR). jaarVl. industrieInternat. delingvandecontractinkomstenwordtookweergegevenvan1985t.e.m.2000.Hieruitkanmenindustrie;elkonderdeelhiervanzalmeerindetailbesprokenworden.DehistorischesamenstelSterkstegroeierszijnzondertwijfeldeinkomstenuitdeVlaamseeninternationale(bilaterale)200020,2330,3516,383,470,05199913,7018,178,531,091,02199812,2111,2412,631,640,99199712,028,0911,132,101,83199611,235,548,402,191,79industrieEUESAOverheidevolutievolgensdebronnenbeterafleiden.
1.3.3.Evolutie van internationale kanninghoudenmetdeopdrachtvanIMECzelfenmetdeinternationale“benchmarking”.Ditinternationaleindustrietewaarborgenenzebovendienteverhogen.HierbijmoetmenrekeHetiseenuitdagingvoorIMEComdecontinuïteitvancontractinkomstenuitdebilateralecontractinkomstendanookenkelgeschiedenonderdrievoorwaarden.Desamenwerkingdient:•bijtedragentoteenbrederesamenwerkingmetmeerdere“topperforming”internationalepartners,omeenbeterinzichttekrijgenindetoekomstigeindustriëlenodenendeindustriële“roadmaps”;•tekadereninIMEC’s(interactiefbepaalde)O&O-strategie,omeensuboptimaleversnipperingvandeO&O-middelentevermijden;•viaeenaangepastepolitiekronddeIntellectueleEigendomsRechten(IER),zoveelmogelijkeenterugkoppelingspotentieelnaarhetindustriëleweefselinVlaanderenopentehouden,viadeherbruikbaarheidvanonderzoeksresultaten. Tabel 1.3.Overzicht van de internationale contractinkomsten (in mln. EUR). jaar industrieIntern. groei inkomstencontract- aandeel in 200030,3567,0%70,4843%199918,1761,7%42,5043%199811,2439,0%38,7029%19978,0946,1%35,1523%19965,5442,0%29,1519%contractinkomstentotale Figuur 1.3.Verdeling van de internationale bilaterale inkomsten per regio in 2000 JessienMedea,eenbelangrijkerrolspelen.ZeerrecentisermetPhilipsinVlaandereneenviaAlcatelMicroelectronics(ex-Mietec),enmeegedragendoorEureka-programma’szoalsVanaf1990gingdesamenwerkingmetdeVlaamsebedrijfswereld(meteensterkedrijfkracht1.3.4.DePhilipsgrotestrategische(meerjaren)partnershipsmetdedrie“groten”vanEuropa:Infineon,STM&beperkt,maartochsterkgroeiend.In2000kwamerdaneensterkedoorbraak,viaeenaantalindustriëlepartnersombilateraalmetIMECsamentewerken,wastotvoorkortnogrelatiefEureka-programma’s(Jessi/Medea)alsmedeinEC-verband.DebereidheidvanEuropeseDesamenwerkingmetdeEuropeseindustriegebeurdetotnuingrotemateinhetkadervandeVlaamseinkomsten hoofdstukIV.1–202
Tabel van de Vlaamse inkomsten (in mln. EUR)
Tabel 1.5.Inkomsten van de Europese Commissie (in mln. EUR) jaar inkomstenEC groei contractinkomstentotale aandeel pen,aangevuldmeteensterkeactiviteitvanuitdegroepsensoren,microsystemenenIC-verwerdenvooraluitgevoerdindeontwerp-eneerdertelecommunicatiegerichteonderzoeksgroeonderzoekvaak‘verpakt’tewordenineenconcreteapplicatieofproduct.DemeesteprojectenzelfsGSTP)eisenimmerseenvrijsterkproductgeoriënteerdebenadering.Daaromdiendehetlangrijk.Veelvandesamenwerkingsprogramma’sbinnenESTEC(ARTES/ASTE,EOPPenVoornieuwespin-offmogelijkhedenwasdesamenwerkingmetESAvoorIMECsteedsbe1.3.6.ContractonderzoeksinkomstenbandendeECzelf,herhaaldelijkgewijzigd–zodathetrelevanterisdesomvanallesamenwerkingsver(ACTS,JOULE,BRITE-EURAM).Deopdelingvanonderdiverseprogramma’sis,binnen(micro-elektronica)–gaandewegmeergaandiversifiërenviadiverseprogramma’svandeECOverdejarenheenisIMECzich–vaneenuitgesprokenfocusophetvroegere“ESPRIT”-luik200016,3892%70,4823%19998,53-32%42,5020%199812,6314%38,7033%199711,1333%35,1532%19968,4030%29,1529%contractinkomstentotaleinhetkadervanEC-projectenweertegeven.uitESA hoofdstukIV.1–203
tussenDeIWT-steunheefteenerggrotekatalytischewerkingendraagtsterkbijtotdesamenwerkingITCL)sterketoenamevandeactiviteitenmerkbaar,zowelvoorwatbetreftontwerptechnologie(viaalsvoorprocestechnologie(viaPhilips-België).onderzoeksinstellingenenbedrijveninVlaanderen.
1.4.Evolutie
jaar inkomstenVlaamse groei contractinkomstentotale aandeel in nadalen,hoewelweinabsolutecijfersvan1996tot2000eensystematischestijgingwaarnemen,vandebilateraleinkomstenuitVlaanderen),datmiddelen(relatiefgezien),sterkbegonnenteHetisdusvooralvanaf1995(doorbraakinternationalebilateraleprojectenenverderegroei(48%missie.BijdestartvanIMECwashetinkomstenaandeeluitdeEC-projectenrelatiefzeergroottivetenderingprocedures’,kaderendindediverseO&Oprogramma’svandeEuropeseComDeinkomstenuitEC-gecofinancierdeprojectengeschiedenuitsluitendopbasisvan‘competi1.3.5.Inkomsten200020,2348%70,4829%199913,7012%42,5032%199812,212%38,7032%199712,027%35,1534%199611,2318%29,1539%contractinkomstentotaleuitprojectengefinancierddoordeEuropeseCommissiein1989,32%in1998,28,4%in1999en23%in2000).eenzwareterugvalin1999.
projectenwarenookvoordetransfervantechnologienaarbestaandebedrijvenzeerbelangrijk.pakkingen,.Hieruitkwamendiversespin-offsgeheelofgedeeltelijkvoort.ESAonderzoeks
1.7.Evolutie
Tabel
jaar inkomstenESA groei contractinkomstentotale aandeel
jaarOverheidgroei
1.6.EvolutievanhetrelatieveaandeelvandeESA-inkomstent.o.v.detotalecontractinkomsten(inmln.EUR).
2.1.De IMEC-divisies den.DezeafdelingvergtimmersdegrootsteinvesteringenomdesnelletechnologischeevolustructuurookdegrootstegroeidynamieknodigheeftomdestijgendekostenhethoofdtebieDegrootstegroepwordtalleszinsgevormddoor“procestechnologie”,dievanuithaarinfra hoofdstukIV.1–204
contractinkomstentotale aandeel totale
werdenTenslottegevenweeenoverzichtvandeinkomstenuitonderzoekscontractendierechtstreeks1.3.7.Inkomsten20003,47218%70,485%19991,09-33%42,503%19981,64-22%38,704%19972,10-4%35,156%19962,197%29,158%contractinkomstentotaleuitcontractonderzoekvoordeOverheidafgeslotenmetdefederaleenregionaleoverheid.
schillendeIMEC’sactiviteiteninonderzoekenontwikkelingzijnorganisatorischondergebrachtinver2.“overheid”.(ITA-1enITA-2)kwamenkelhetluik“basisgenerischonderzoek(BGO)"onderdenoemerFWO-Vlaanderen,diemeerenmeernaardeuniversiteitengaan.BinnenhetITA-programmaten”),VLIETzeefdrukenIT-ISIS(ITA),pluseendalingvanhetaantalprojectenmethettenABOS/NECTEC(waarvansommigeovergingennaar“internationalebilateralecontracvandeITA-projecten.Daarnadaaldenzeterug,wattewijtenwasaandedalingvandecontracDeinkomstenuitoverheidsprojectenstegensterkvan1995tot1997,vanwegedeintroductie20000,05-95%70,480,1%19991,023%42,502%19980,99-46%38,703%19971,832%35,155%19961,7951%29,156%tractinkomstencon-Aandeelvanonderzoeksgroepenwetenschappelijkedivisies.
Tabel van de inkomsten uit onderzoekscontracten met de overheid (in mln. EUR).
2.2.Geassocieerde laboratoria
omgebogenvertoonden,omeenaantalredenensignificant.In2000werddezedalendetrendvolledigdendecontractinkomstenvanINVOMEC,diedevoorbijgaandejareneencontinuestijgingEenvierdedivisieisverantwoordelijkvooralletrainingsactiviteitenvanIMEC.In1999daal-Ditteruggevallen,totdatnieuweonderzoeksgroepenactiefinnieuwetechnologieënopstartten.nieuwespin-offsindezeperiode.Hierdoorzijndeinkomstenendehumanresourcestijdelijkkenmerkte,zijntewijtenaandesterkeprestatiesdiedezedivisievoorlegdeophetvlakvanenkentsinds1997eencontinustijgendetrend.Delichteafvlakkingdiedeinkomstenin1996EenderdeonderzoeksdivisieverrichtresearchopIContwerp(methodesensysteemonderzoek)fotovoltaïschemetalsvoornaamstethema’s:Systems-in-Package(microsystemen,verpakking,sensoren),EenandereIMEC-divisiespitstzichtoeopeenwaaiervantechnologieën“rondomCMOS”,lingstrajectderzoek.IMECheeftditsuccesvolkunnenbeantwoordenenzitsedert1999ineenversnelvoorbijeperiodet.e.m.2001),eennoodtotscherpestijgingvandeinkomstenuitcontractontiestevolgen.Ditimpliceert,bijeenmeerconstantefinancieringvanuitdeoverheid(voordeomdat:•deinternationaleindustriëlegemeenschapIMECsteedsmeererkentalsexpertisecentrum;•detoenemendenoodaanO&O-samenwerkingsverbandennooptbedrijventotsamenwerkingmetonafhankelijkeonderzoekscentra(gedrevendoordesterkstijgendeO&O-investeringen,snellere“time-to-market”engrotere,globalecompetitie).•erweinigconcurrentenzijnvoorIMECdieookbeschikkenoverdiep-submicron-procestechnologie-integratie.systemenennano-elektronica(plasticelektronica,spintronica).isduidelijkmerkbaarvanaf1997metsterkegroeicijferssindsdien.naareensterkestijging. mln.kingmetVlaamsebedrijven(enstijgensnel),metuitzonderingvan2000–waarvoor0,08DecontractinkomstenvoorhetgeassocieerdelabobijKHBOkomenuitsluitenduitsamenwerdustrieDecijfersvoorVUBzijnenkelrelevantvanaf1998enzijnenkelterugtevindenbijVlaamseingettendeinkomstenuitESA-projecten(tijdelijk)weg–doorhetgrotendeelswegvallenvandebuduitdeVlaamseindustrieiséénvandehoogstevanalledivisies(55%in2000).In1999vielenOverdehelelijnvertoontINTEC(RUG)eencontinustijgendetrendtot1998.Hetaandeelvoorééngrootproject.enEC-projecten.EURinkomstenviadeECgehaaldwerden.
hoofdstukIV.1–205
zijvanartikels,conferentiebijdragenenabstractsoptelt,inclusiefdievandeuniversiteiten–indienling.Zijzijnwelopgenomenindetabelonderdenoemer“totaalpublicaties”,dathetgeheelstatistiekenvoorkomen.Vandaagbestaatergeenkwantitatieveanalysevoordezesoortindeconferentieshogerin“waarde”ingeschatwordendansommige“journals”–maarnunietindemen.Wewillenhierdanookbenadrukkendatsommigeabstract-booksvangerenommeerde31/12vandatjaareenreferentiehaddenin“proceedings”.OokdeabstractszijnnietopgenoOnder“conferentiebijdragen”werdenenkelhetaantalconferentiebijdragengegeven,dieoptotaaldoctoraatstheses311622912272329bijdragenconferentiebijdragen180193246293344360316319paper15913920120617422522626119931994199519961997199819992000inboeken113817410711publicaties(incl.Univs)5334856396717119149651074verwijzennaarwerki.s.m.IMEC.
3.2.Evolutie van de octrooiportefeuille metmakenmetdesterkereprestatiesdieIMECkanvoorleggenophetvlakvanO&O,maarookHetaantalingediendeoctrooienisdevoorbijevijfjaarsterkgestegen.Ditheeftnietalleentedeextraactieveoctrooistrategie. Figuur 3.1.Aantal indieningen en toekenningen van octrooien in de voorbije 15 jaar 2000)nenenheteffectieftoegekendkrijgenvaneenoctrooi.Ditmerkenwedelaatstejaren(1999-effecthiervanpasnumerkbaarworden–geletopdedoorlooptijd(+/-4jaar)tussenhetindieHoewelhetaantaltoegekendeoctrooieneveneenssterkertoenamvanaf1995,zalhetvollereedsaandetoenamevanhetaantaltoekenningen. hoofdstukIV.1–206
3. Wetenschappelijke uitstraling 3.1.Publicaties, mededelingen en proefschriften Tabel
3.1.Overzichtvandediversevormenvanpublicatiesvoor1993-2000.DecijferszijninclusiefINTEC,enomvattenvoordetotaalcijfersallesamenwerkingenmetuniversiteiten.
4. Spin-off ennologieënindezeperiodemarktrijpwerden,methettoenemendpositieveondernemersklimaatSinds1996iserzelfssprakevaneenechtestroomversnelling.DitisomdatmeerenmeertechDeoprichtingvanIMEC“spin-offs”starttein1986enkendesedertdieneengestageevolutie.bedrijvenmeteenruimeraanbodaanzaai-endurfkapitaal. Tabel 4.1.Spin-off bedrijven opgericht tussen 1996 en 2000 BedrijfPartner oprichtingJaar Vestiging 8 Sirius Communications (nu Agilent) 1996Aarschot 9Target Compiler 10CoWare1996LeuvenTechnologies1996Leuven en USA 11Acunia (Smartmove)1996 Leuven, Ieper en inzakelinghetgrootstegroeipotentieelvertonen.Ditisooktedankenaandebrederestartsituatietoontaandatdespin-offbedrijvendieopgerichtwerdenindelaatstevijfjaren,quatewerksteltweedeperiodezorgenvooreen50-taljobsendieuitdelaatsteperiodevoorruim260jobs.Diteersteperiodewerdenopgericht,nuzorgenvooreen100-taljobs,terwijlbedrijvenuitde95en96-00)ookgezorgdhebbenvoorjobs.Hieruitblijktdatdespin-offbedrijvendieindeHetisinteressantomnategaaninwelkematedespin-offsuiteenbepaaldeperiode(86-90,91-20Photovoltech19OligoSenseUIAntwerpen2001Antwerpen18XenICs2000Leuven17Septentrio2000Leuven16Q-star15FillFactory1999Leuven143E1999Brussel13AnSemKULeuven1998Leuven12LCI-Smartpen1996LeuvenUSATestKHBO1999BruggeElectrabelTotalFinaElfSoltech2001Tienenaandelenkapitaal,waardoormensnellertotontplooiingkankomen. hoofdstukIV.1–207
5. Samenwerking met de Vlaamse industriëledejaarlijksedotatievanIMEC10%gereserveerdvoorsamenwerkingmetdeuniversiteitenenzoekslaboratoriavanVlaamseuniversiteitenenhogescholen.Zoalshogervermeld,wordtuitrechtstreekseassociatiesbestaanerverscheidenesamenwerkingskanalenmettalvanonderEenbesprekingvandegeassocieerdelaboratoriawerdreedsgegeveninsectie2.2.NaastdeUniversiteitenhogescholen.Ditwerdvoordeperiode1992tot2000alsvolgttoegewezen: Tabel 5.1.Dotatiemiddelen voor de samenwerking met Vlaamse universiteiten en hogescholen IMEC/UniversiteitenOnderzoeksprojectencampusmedewerkersWerkingsmiddelenWerkingsmiddelenCampuswerkingPersoneel1.2871.3291.3591.3911.420TeWerkingsjaar19961997199819992000bestedenmiddelenvoor(inkEURO)INVOMEC124124124124124investering/software297297297297297IMEC-10010010010099600833833833860 Totaal budget (10% van de IMEC brutodotatie) EveneensAndereallevandezeprojectenwordtgesuperviseerddoordecoördinatieraadIMEC-universiteiten,waarinIMEC-contractenfinancieringuitgevoerdwordenaaneenVlaamseuniversiteit.HetgeheelInhetkadervanhethuidigeprotocol,definieerdemen19onderzoeksprojectendieonderpelijkHetbelangrijksteaspectvandeuniversitairesamenwerking,ishetuitvoerenvangemeenschap-2.4102.6822.7142.7472.801onderzoekdatdoorIMECgefinancierdwordtuitdedotatie.betrokkenuniversiteitenvertegenwoordigdzijn.O&Osamenwerkingomvat:•samenwerkinginhetkadervanEC-projecten,•samenwerkinginhetkadervanESA-projecten,•samenwerkinginhetkadervanEurekaprojecten(Jessi,Medea,Pitea,Itea,Eurimus),•samenwerkinginhetkadervanITA-projecten,•samenwerkinginhetkadervandegeopolitiekeprojecten,•anderebilateraleO&O-samenwerkingen.zeerbelangrijkzijndegemeenschappelijkeproefschrifteneneindwerken:•In2000werdeneropIMEC96doctorandivanVlaamseuniversiteitengeteld,gespreidoverdevierO&O-divisies.•In2000werdeneropIMEC120(129in1999)thesisstudentengeteld.Ditismeerdanhetdubbelet.o.v.1993(50).•In2000warener93praktijkstages(77in1999).Samenmethetaantalzomerstagesbedraagthettotaal115stagiairs(100in1999). hoofdstukIV.1–208
6. Opleiding en trainingcursussen Figuur6.1.Cursussen6.1.Aantal deelnemers aan de IMEC-cursussen per categorie
taledeklemtoonophetgebruikvanobjectgeoriënteerdeprogrammeertalenvoorcomplexedigidingeninASIC-ontwerpvoorzowelacademischekringenalsvoordeindustrie.VorigjaarlaghebbennoodaanervaringinhetontwerpenvanASIC’s.DaaromorganiseertdezedivisieopleistaangeavanceerdeCAD-toolsterbeschikkingvandocentenenstudenten.OokveelKMO’ssteuningaandeVlaamseindustriëlehogescholenenuniversiteiten.ViaeeneducatiefnetwerkOpgebiedvanmicro-elektronicagafdetrainingsdivisievanIMECindevoorbije17jaaronderschakelingen.
hoofdstukIV.1–209
6.2.CAD-training
personeelIMECtrachtopheelwatvlakkentegemoettekomenaandebehoefteaangoedgekwalificeerdverderprocestechnologieënenverpakkingen.MetITCbouwtIMEChaartrainingsprogramma’sookwen.ITCconcentreertzichopmicro-elektronicaenaanverwantegebieden,zoalsIC-ontwerp,opgerichtomdegespecialiseerdetrainingenvoordeindustrietegroeperenenverderuittebou-demicro-elektronica.In1999werddaartoehetmicro-elektronicatrainingscentrum(ITC)EénvandedoelstellingenvanIMECisopleidingtegevenaaningenieursenwetenschappersinuitnaardenodenvanoperatorenentechnici.enisdaaromookactiefophetvlakvan:•sensibiliserenopjongereleeftijd(13tot15jarigen),terverhogingvandeinstroomvoortechnologischestudies;•opleidingsprogramma’suitbouwenvoorprofessioneleactoren(bijscholing,hands-ontrainingen,specialisatiecursussen,...);•achtergrondcursussenvoornietICT-specialistendieeenbeterinzichtwillenverwerven;•opleidingsprogramma’senomscholingsprogramma’svoormensenzonderspecifiekevoorkennisinICT;•visionaireworkshops,dieeerderstrategischeachtergrondinformatieentrendsweergeven;•thematischeseminaries,opIMECzelfgegeven.
Figuur 7.1.Evolutie van het aantal IMEC-medewerkers, inclusief niet-payroll.
2000.leeftijder33,1jaar.Involgendefiguurwordentweejarenmetelkaarvergeleken,1992enIMECiseenjongeinstelling,gezienvanuithaarmedewerkers.In2000bedroegdegemiddeldegroeivangsfasevanIMEC,ishetbetertekijkennaardegroeicijfersvandelaatste10jaar:dejaarlijkseVermitsdeevolutievanhettotalemedewerkersbestandeensterkegroeivertoontindeaan-isvrijgelijkmatigenschommeltrondeengemiddeldewaardevan9+/-1%.
7. Evolutie van het industriëlebedoeld:zijdiewerkzaamzijnopIMECmaarnietopdebetreffendeloonlijststaan,zoalsmedewerkers,waarvan294niet-payroll(29%vandetotalepopulatie).Metniet-payrollwordtIMECkendevanafdestarteensterkegroeiinaantalmedewerkers.In2000teldeIMEC1.027personeelsbestandresidenten,bursalen,gastprofessoren,...
Figuur 7.2.Leeftijdspiramide van IMEC medewerkers (enkel payroll) voor 1992 en hoofdstukIV.1–2102000.
Tabel 7.1.Evolutie van het aantal onderzoekers en berekeningswijze. 199519961997199819992000 aantal percentageresidenten32799499131192(voorindientotaal328384439457518595wetenschfactortotaal219235256279303311TCminaandeelpayrollonderzoekers(koppen)476507559627681733universitairen257274302339368396FD/PD/BD/dir,invomec,p-lijn,383946606585fulltimeequiv0,970,970,970,960,960,97niet-payroll116156191190227294zonderresidenten296305345358387403octrooienenpublictotaal(metresid)56%58%59%56%57%58% hoofdstukIV.1–211
octrooien;schappelijkeinstellingenbijgeteld(metuitzonderingvanderesidentenvoorpublicatiesenhoger).Tenslottewordenhierbijdebursalenenandereniet-payrollmedewerkersuitwetenendep-lijnwordenhierbijnietmeegerekendengecorrigeerdnaarfulltimeequivalenten(ziepayroll-medewerkersuniversitair.Medewerkersdieactiefzijnindelogistiekediensten,trainingnenpublicereninhetkadervanhunfunctiealsonderzoeker.OpIMEC-niveauzijn54%vandeHetaantalonderzoekerswordtgedefinieerdaandehandvanhetaantaluniversitairendiekunzijwordenverondersteldtepublicerenvoorhuneigenbedrijfofinstituut).
Hoofdstuk – IV.2
hoofdstukIV.2–213
tonderzoekuitenontwikkeltinnovatieveproductenenprocessenindedomeinentechnologieënenpraktischetoepassingenelkaarontmoeten.VitovoertklantgerichtcontracVitoiseenonafhankelijkonderzoekscentrumeneenknooppuntvankenniswaardenieuwste opsamenwerkingennetwerking,deaanwezigheidinnationaleeninternationaletijdschriftenenschillendeonderzoeksdomeinen,hetverwervenvancontractinkomsten,dewetenschappelijkegelichtindeSpeurgids1997.Meerinhetbijzondergaanwehierinopdeverdelingoverdever-2000konbeschikken.Vergelijkbaregegevensoverdeperiode1992tot1995werdenreedstoe-Ditoverzichtgeefteenbeeldvandebestedingvandemiddelenwaarovermenvan1996totvanprojectenstaanhetvrijwarenvanhetleefmilieuenhetbevorderenvanhetduurzaamgebruikzowelvoordeoverheidalsvoorhetbedrijfsleven.Centraalinalleenergieengrondstoffen.nationaleeninternationalecongressenentenslottedegroeivanhetpersoneelsbestand.
van21.05.1997).Doortoepassingvandezerichtlijnverminderdein1998eenmaligdebasisnomischeboekhoudingenbudgettairerapporteringvoordeVlaamseopenbareinstellingenvoordeberekeningervan(BesluitvandeVlaamseregeringbetreffendeeengeïntegreerdeecoDesterkedalingvandetoelagenin1998ishetgevolgvaneenrichtlijnvanhetVlaamsgewestaan2000envandetoelagendieindezelfdeperiodedoordeVlaamseoverheidwerdentoegekendOnderstaandetabelgeefteenoverzichtvandegerealiseerdeuitgavenindeperiodevan1996totVito.mln.EUR19961997199819992000Personeelskosten21,43023,89226,66827,48427,720Anderekosten8,1149,04510,64210,72410,367Investeringen4,8126,38610,4094,4994,189Totaal34,35639,32347,71942,70742,27619961997199819992000Globalebasistoelage24,63125,69722,76625,03025,275OpdrachtenVlaamseregering:-recurrentereferentietaken0,8500,8680,7861,1601,172-doelfinanciering0,9790,9960,9001,3091,324Totaaltoelagen26,46027,56124,45227,49927,771
Beschikbaremiddelen
Besteding van de middelen voor Vito hoofdstukIV.2
energie, leefmilieu en materialen,
methoden.hetaanknopingspuntvoorEuropeseprogramma’sinzakenormalisatievanmilieuanalyse-wingvandetechnischeregelgevingvoorafval,bodemenlucht.BinnenVlaanderenisVitopartnervandeVlaamsemilieuadministraties,o.m.voordewetenschappelijkeonderbou-laboratoriumvoorallemilieuanalysen.BovendienishetdestructurelewetenschappelijkebemonsterenenanalyserenvanmilieuverontreinigingenisaangesteldalsVlaamsreferentie-geurstudiesenandere.Vitobeschiktdanookoverdemeestmoderneapparatuurvoorhetlucht,hetbemonsterenenanalyserenvanwerkplaatsatmosferen,hetmetenvanaërosolen,geïntegreerdeencomplexeexpertiseszoalsdioxinemetingeninrookgassenenomgevings-seerdeanalyse-enmeettechniekenvoorbodem-,water-,afval-enluchtonderzoekenopDenadrukligtdaarbijnietoproutinemetingen,maarophetontwikkelenvangespecialiconcentreertzichophetmetenenanalyserenvanmilieuverontreiniging.
De“innovatieveeenafdeling“MetenenEvalueren”.Devierandereexpertisecentrazoekennaar“remedies”ofeerstevierzichuitsluitendwijdenaan“wetenschappelijkediagnose”enondergebrachtzijninonderzoeksactiviteitenondertebrengenintweeclustersvanelk4expertisecentra,waarbijdeVlaamsgewestbijheteindevandeeerstebeheerovereenkomst1994-1998.Beslistwerdallespronkelijke10expertisecentra–medeinhetlichtvandedoorlichtinginopdrachtvanhettreerdinexpertisecentra.In2000herzagmengrondigdemissieendoelstellingenvandeoorOmdeklant-enresultaatgerichtheidteversterken,werdhetonderzoekvanaf1997geconcenoplossingen”indeschootvaneenafdeling“InnoverenenRenoveren”.opdrachtenenbelangrijksteactiviteitenvandezeachtexpertisecentrazijn:
assessment).interdisciplinairebenaderinginhunbredemaatschappelijkecontextgeplaatst(technology(http://www.emis.vito.be/).TevenswordentechnologischevernieuwingenvanuiteenhetVlaamsplatformvoorelektronischeverspreidingvanenergie-enmilieu-informatieevaluatievansecundairegrondstoffen.“Integralemilieustudie’s”huisvestenverzorgtookvlaktewaterverontreinigingenverzorgtmendemilieuhygiënischekarakteriseringensies,iserbeleidsondersteunendonderzoekoverbodemkwaliteit,grondwater-enopperrenvanmaatregelenvoorreductievanbroeikasgassenenanderemilieuschadelijkeemisbeleidhetenergie-enmilieubeleidinzakelucht,water,bodemenafval.Tenbatevanhetmilieuconceptenontwikkeldenindepraktijktoegepast.Daarnaastbiedtmenondersteuningbijenschonerproduceren.Inditverbandwordenintegraleevaluatiemethodenenbeheersgerichteproductontwikkelingenintegraalketenbeheer,bestebeschikbaretechnieken(BBT)profileertzichalshetVlaamsreferentiecentruminzakemilieuwordtadviesgeleverdnaarhetemissiereductiebeleid.Ondermeerdoorhetevalue
TeledetectieenAtmosferischeProcessen
Organisatievandeonderzoeksactiviteiten
hoofdstukIV.2–214
maaltoelagemet2,645mln.EUR.Vanafhetboekjaar1999lagdebasistoelageterugophetnorniveau.
• IntegraleMilieustudies
nieuweindustriëleofmilieubelastendeinplantingenkunnensimulatiesvanatmosferischegingvandeproductiviteitvannatuurlijkevegetatieencultuurgewassen.BijdeevaluatievanenmodellendiewordengebruiktvoordeevaluatievandeluchtkwaliteitenvoordeopvolbrachtbijVito.VitoontwikkeltzelfooktechniekenvoordeverwerkingvansatellietbeeldencentrumvoorbeeldverwerkingenarchiveringvandeVEGETATION-satellietisondergeengebruiktaardobservatieencomputermodellenvoordeopvolgingvanhetmilieu.Ookhetmodelleertterrestrischeenatmosferischeprocessen
•
DeafdelingMetenenEvalueren • Milieumetingen
• Milieutoxicologie vreemdelingafkomstigvanmobilofoonsenelektrischeapparatuur,ofvanblootstellingaanmilieuHieronderzoektmenookdemogelijkerisico’svanelektromagnetischestraling,zoalsstranieuwstemoleculaireentechnologischeontwikkelingen,ondermeerin-vitrotechnologie.voorhetaangewezenVlaamsreferentielaboratorium.Dezestudieszijngebaseerdopdelijkegevolgenvoorhetleefmilieuvanverontreinigingeninwater,bodemenluchtenishierlogie)envoorplantenendieren(ecotoxicologie).Hetexpertisecentrumbepaaltdeschadeevalueerteffectenenrisico’svanmilieuverstoringenvoordemens(toxicostoffeninrelatietotallergieenastma.
• Procestechnologie houdingmonstreerdenuitgetestworden.Waterpinchanalysewordtaangewendomdewaterhuis-membraanfiltratiekanviaeenmobielefiltratiekringlooprechtstreeksinhetbedrijfgede-gesteldvandeVlaamseKMO’s,grotebedrijvenennutsbedrijven.Dehaalbaarheidvannisinzakemembraanfiltratieprocessenenprocesoptimaliseringwordtterbeschikkingvooralrondmembraanprocessenensuperkritische-vloeistofreactoren.Dediepgaandeken-ondersteuntindustriëleproduct-enprocesinnovatieenoptimalisering,vanbedrijventeoptimaliseren.
DeafdelingInnoverenenRenoveren
•
Energietechnologie
• Materiaaltechnologie testfaciliteitenaluminiumindustrieteoptimaliseren.Vitobeschiktbovendienoverexcellenteanalyse-enders.Ookwordenhooggekwalificeerdemetingenaangewendomdeprocesvoeringindegebiedvandeklagen,lasertechnologieenvormgevingvanmetallischeenkeramischepoezijnhierbijdebasisdoelstellingen.Deindustrievindthiereendeskundigepartnerophethetverbeterenvandekwaliteitenhetontwikkelenvaninnovatieveproductenenprocessentievematerialenengerelateerdeprocesseninbedrijven.Hetverlengenvandelevensduur,concentreertzichopdeintroductieendeimplementatievaninnovavoordeondersteuningvanaldezeactiviteiten.
toegepastprocessendeteverwachtenluchtverontreiniging,verzuringenneerslagbepalen.Ditwordtbijhetopstellenvanmilieueffectrapporten(MER).
steenkoollagenbijzondereaandachtvoorwarmteopslagindebodemendemogelijkemethaanwinninguitnaareconomischverantwoordegebruiksmogelijkhedenvandeVlaamseondergrond,mettractiesystemen)enevalueertzeopeendynamischetestbank.Tenslotteiserhetonderzoek(zoalsprimaireenergiebronnen,batterijenenelektrischemotorenvoorhybride-enandereonderzochtenmeetmenookemissiesaanrijdendevoertuigen.Mentestookcomponentenwordthetgebruikvanalternatievebrandstoffenennieuwetractiesystemenvanvoertuigentisecentrumhetkennis-enpromotiecentrumvoordebetrokkenbelangengroepen.Verderverlichtingenenergiebesparingspotentieel.VoorbiomassaenhoutverbrandingishetexperVerscheideneopdrachtenwordenuitgevoerdrondverwarmingssystemen,energiezuinigebareofhernieuwbareenergiebronnenendeverminderingvanmilieubelastendeemissies.deoverheidinhunstrevennaarrationeelenergiegebruik,hetoptimaalinzettenvanbeschikondersteuntenergieleveranciers,apparatenbouwers,eindgebruikersenenCO2-opslagdaarin.
hoofdstukIV.2–215
• Milieutechnologie fysico-chemischeaardzijn.Hierwordteigentechnologieontwikkeldmeteensterkeexpervanbedrijvenenoverheden.Dezetechnologieënkunnenzowelvanbiologischealsvanafvalwaterofgrondwaterenhetsanerenvanverontreinigdebodemsenslib–inopdrachtadviseert,evalueertendemonstreerttechnologieënvoorhetzuiverenvantiseinbiotechnologischeprocessendiespecifiekgerichtzijnopdeverwijderingvanzwaremetalenenmoeilijkafbreekbareorganischeverbindingen.DaarnaastbiedtVitoaanbedrijvenobjectievebegeleidingbijhetinvoerenvanmilieuvriendelijkeproductie-enmanage-menttechniekenenbijhetoplossenvanmilieuproblemen(water,bodem,lucht,afval).
expertisecentraInonderstaandetabelisaangegevenhoederelatieveverdelingvandemiddelentussendeachterin2000uitzag.MetenenEvaluerenMilieumetingen15,1%IntegraleMilieustudies15,7%TeldetectieenAtmosferischeProcessen13,0%Milieutoxicologiee7,9%InnoverenenRenoverenMilieutechnologie12,6%Procestechnologie7,7%Materiaaltechnologie15,4%Energietechnologie12,6% 54%–wanneermendeEFROinvesteringstoelagenvoorPRODEMbuitenbeschouwinglaat.(60%),diehetsterkststegen.OokdeinkomstenviaEU-projectennamensterktoeenwelmetZoalsblijktuitfiguur2zijnhetdecontractinkomstenvanoverheden(86%)envandeindustriecontractinkomstenendemonstratiecentrumvoormilieuvriendelijketechnologieën).In2000stabiliseerdende(EUenhetVlaamsgewest),bekomenvoordeuitbouwvanhetPRODEM-project(Promotie-mln.EUR)werdendeinkomstenforsdehoogteingestuurddoordeEFRO-investeringssteun(6,453mln.EUR)eninminderemateookreedsin1997(1,854mln.EUR)enin1996(1,361Indeperiode1996-2000zijndecontractinkomsten(figuur1)met62%gestegen.In1998zichophetniveauvan1999.
Contractinkomsten
Figuur 1:Evolutie inkomsten per afdeling hoofdstukIV.2–216
Figuur 2:Evolutie inkomsten naar herkomst komst,Splitstmendeinkomstenuitopdrachtenvoorhetbedrijfslevenopvolgensgeografischeherdankrijgtmendeverdelingzoalsintabel3. Tabel 3:Verdeling inkomsten uit opdrachten voor het bedrijfsleven (in %) 19961997199819992000 Binnenlandse (Vlaamse) industrie8593938693 Buitenlandse belangrijksteaanwezigis.Overdrachtvankennisopmaat–enopvraagvandeklant–bleefookdezejarendegenomenwanneermenervanovertuigdisdatdekansopvalorisatievandeverworvenkennisDestrategierondhetnemenvanoctrooienbleefdezelfdealsvroeger:eenoctrooiwordtslechtsdaalt,ernstigoverwegenomeropdrachtenaantoetevertrouwen.Hoewelde‘successcore’lichtjesUittabel4hieronderblijktdatsteedsmeerpotentiëleklantendewegvindennaarVitoenindustrie1577147blijftdietochopeenzeerhoogpeil.manieromdeVito-kennistevaloriseren. Tabel 4:Offertes en octrooien 19961997199819992000 -Offertesingediend (aantal)359514441535599--Octrooiensuccesscore7375786461ingediend629116toegekend42314 Wetenschappelijkeuitstraling domeinenprominentaanwezigkonblijven,zoalsin(inter)nationalewetenschappelijketijdsten,zoalsgeïllustreerdindefiguren1en2.DitbeletteechternietdatVitoookinheelwatheidalsvoorindustriëleklanten,watleiddetoteenbelangrijkeaangroeivandecontractinkomGroteinspanningenwerdengeleverdommeercontractwerkteverwervenvoorzoweldeover hoofdstukIV.2–217
outputschriftenenoptoonaangevendecongressen.Zoalsblijktuitfiguur3steegdewetenschappelijketussen1996en2000globaalmetmeerdan30%. Figuur 3:Evolutie van de wetenschappelijke output scène,sterktoe.Opdiemanierisdeinstellingooksteedsnadrukkelijkeraanwezigopdeinternationaleaandachtspunt.Zoalsblijktuittabel5,namhetaantalEU-projectenwaarinVitoaanwezigis,OokdedeelnameaandeEuropesewetenschappelijkekaderprogramma’sbleefeenbelangrijkwatsprekendgeïllustreerdwordtinfiguur4. Tabel 5:Vito-deelname aan Europese kaderprogramma’s Europees (acroniemen)programma Type programma Aantal projecten met Vito-participatie 1996 2000 ALTENER 1ENG1 SAVE 1ENG2 SAVE 2ENG1 ISC Totaal2841HUMANLIFEGROWTHFWPEESDFWPSMTFWPNNEINCOFWPENVBIOTECHBRITE/EURAMMATFWPJOULEHCMFWPENVBIOTECHBRITE/EURAMCIC12FWP331FWP311CFWP33312FWP31323FWP45182FWP412CFWP42341JOULECFWP4214375552QUALITYFWP52POTENTIALFWP51 hoofdstukIV.2–218
beeldvanheteigenstrategischonderzoekgrondigertekunnenaanpakken.Figuur5geefteenglobaaldienjaarlijksenkeledoctoraatsmandatenbeschikbaarombelangrijkefundamenteleaspectenvrijblijvendewetenschappelijkealscontractuelesamenwerking.Sedert1993steltVitoboven-deVlaamseuniversitaireonderzoeksgroepeninhetbijzonder.HetbetrefthierzoweleerderVitobouwdeookgoedecontactenopmetdeuniversitaireonderzoekscentrainhetalgemeenenvandesamenwerkingmetdeVlaamseuniversiteiten.
Figuur 5:Samenwerking met de Vlaamse universiteiten in 2000 hoofdstukIV.2–219
Figuur 4:AantalsamenwerkingenvanVitomet(inter)nationalepartnersinhetkadervanEuropeseprogramma’s
Personeelsevolutie
Figuur 6:Personeelsevolutie hoofdstukIV.2–220
kersdoelstellingenvanhetpersoneelsbeleidomdeaantrekkelijkheidvanVitovoorjongeonderzoegewaardeerdetroefgewordenopdearbeidsmarkt.Hetblijftoverigenseenvandebelangrijkstetor.Dekennisenervaringdiezijopdoentijdenshunonderzoeksopdrachten,isblijkbaareenmingvanmedewerkersnaarinteressantebetrekkingeninzoweldeopenbarealsdeprivateseczichvooral(maarnietuitsluitend)bijdehogergeschoolden.TegelijkgroeideookdedoorstroSedert1996verhoogdehetpersoneelsbestandmet69personen(+18%).Destijgingsitueerdehoogtehoudenenwaarmogelijknogteverhogen.
Evaluatie
cyclusHiernavolgteenoverzichtvaneenaantalmarkanteresultaten,behaaldtijdensdeeerstelevensperiodesamenspraakmetdeVlaamseoverheidvertaaldindenieuwebeheersovereenkomstvoordelingenverstrektomhetsuccesvanVIBtevrijwarenenverderteversterken.Dezewerdeninbasisonderzoek,techtransferalshetmaatschappelijkwerk.TevenswerdeneenaantalaanbeveVIBkreegeenzeerpositiefrapportvandediversecommissies,zowelvoorhetluikstrategischvandoornegenradenvanbuitenlandsebiotechnologiedeskundigenookdetailevaluatiesuitgevoerdment,hetbeleid,destructuur,deprocessenenderealisatiesvanVIB.DaarenbovenwerdenLittleendooreencommissievanbuitenlandsedeskundigen.Beideanalyseerdenhetmanage(IWT).Dezestuurgroepcoördineerdedeevaluatie,uitgevoerddoorhetauditbedrijfArthurD.voordeBevorderingvanhetWetenschappelijk-TechnologischOnderzoekindeIndustrieregering,deAdministratieWetenschapsbeleidenInnovatie(AWI)enhetVlaamsInstituutDaartoewerdin2000eenstuurgroepsamengestelduitvertegenwoordigersvandeVlaamsevoordoordeVlaamseoverheid.DiegaatnaofdeobjectievenwerdengerealiseerdenofdebatenZoalselkeVlaamseonderzoeksinstelling,wordtVIBnaelkecyclusvanvijfjaargeëvalueerdVlaandereneeninvesteringvan25mln.EURperjaarverantwoorden.dekwaliteitenrelevantievanhetonderzoekvanelkdepartement.2002-2006.vanVIB(1996-2001).
Besteding van de middelen voor VIB hoofdstukIV.3
Hoofdstuk – IV.3
1.VIBdoorgelicht viaversterken,anderzijdsderesultatenervanomtezetteninnieuwebedrijvigheidinVlaanderen,enerzijdseengoedeVlaamsewetenschappelijkevoedingsbodemindelevenswetenschappenteZesjaargeledenwerdVIBopgericht,opinitiatiefvandeVlaamseregering.Hoofddoelwaseenpro-actieftechtransferbeleid. Nieuwconcept wassamenwerkingtussenVIBendebetrokkenuniversiteiten,KULeuven,RUG,UIAenVUB,groepenevenwelingebedindeuniversitairestructurenwaarzehuntakenvervullen.Eennauwewerdeonderzoeksgroepenwerdenvirtueelsamengebrachtonderééndak.FysischblevendezeOmdittekunnenrealiseren,werdeennieuwconceptuitgewerkt.Diverseinternationaalgelau-danookessentieel.Daartoewerdenraamovereenkomstenafgesloten.
VIB: van concept tot implementatie
hoofdstukIV.3–221
≥ DeevolutiedoorheendejarenvanhettotaalaantalpublicatiesmetIFnationaledekwaliteitenrelevantievanhetgepresteerdewerkbinnenhetinstituuttetoetsenaandeinter5).Hetaantalpublicatiesopditniveauiseenduidelijkeindicatoromwetenschappelijkewereld. ≥ 5isweergegeveninfig.2. Figuur 2.Evolutie van het aantal publicaties in hoge rang tijdschriften (IF ≥ 5) 3. Industriële 2.de1.hetopsporenvanuitvindingendienietalleenwetenschappelijkedoorbrakenzijnmaardieopeenvolgendebruglegtvanhetacademischonderzoeknaardebedrijfswereld,werdopgebouwdindrienieuwejobsenoptermijnnieuweproductenvoordepatiëntenconsument.Ditproces,dateenlogietransferbeleidontwikkeld,metnamehetvertalenvanuitvindingenineconomischegroei,ëleexploitatie.Vandaagisdatanders.IndevorigevijfjaarwerddoorVIBeenproactieftechnoSlechtssporadischwerdenderesultatenbeschermdomzebeschikbaartemakenvoorindustrikunnengaan.Vijfjaargeledenwerdaandezenatuurlijkesymbioseamperaandachtbesteed.Biotechnologieiseendomeinwaarininnovatiefbasisonderzoekentechtransferhandinhandactiviteitenstappen:ookdebasiskunnenvormenvannieuweindustriëletoepassingen;beschermingvandezeuitvindingenviaondermeerhetindienenvanoctrooiaanvragen; hoofdstukIV.3–222
2.
Strategisch kwaliteit(impact-factorVIBstreeftdanooknaaronderzoeksresultatendiepubliceerbaarzijnintijdschriftenvanhogeliserenaldusinhaarwetenschappelijkemissietevervullen:hetverschilmakendoordoorbrakentereapubliceerdenindergelijketoptijdschriften,steegvan18in1995naar43in2001.VIBslaagterschriften(IF>10,bijv.Nature,Science,...).HetaantalmanuscriptendatVIBmedewerkerspenkunnen,indienzevanvoldoendealgemeenbelangzijn,gepubliceerdwordenintoptijdonderzoekerstrachttensteedsweerdegrenzenteverleggen.Doorbrakeninlevenswetenschaptoenamen.EenduidelijkgevolgvanhetkwaliteitsbeleiddatbinnenVIBgevoerdwordt.VIBDezecijfersillustrerendatnietalleendekwantiteitmaarookdekwaliteitvandebijdragenforshogerdan5.In1995publiceerdeVIBhierin72artikels;in2001werden141bijdragengeteld.324.Zomogelijknogbelangrijkerzijndebijdragenintoptijdschriftenmeteenimpacttactorschrift.In1995werdenerslechts196artikelsgepubliceerd–in2001warenditermaarliefstdeldverschijntnuelkedageenVIB-manuscriptineeninternationaalwetenschappelijktijdcanteverbeteringvanzowelkwantiteitalskwaliteitvanhetwetenschappelijkoeuvre.Gemidzoeksteedsscherper,enwelopdiverseniveausindeorganisatie.DitresulteerdeineensignifiDitisdekernactiviteitvanVIB.Indevoorbijezesjaarwerdhetstrevennaarkwaliteitsonderbasisonderzoekindefrontlijnvanwetenschapentechnologie.
3.hetoverbrengenvandekennisnaarbedrijvendiedevindingenzullenomzetteninmarktrijpeproducten. Uitvindingen
De octrooiportfolio
Debio-incubator gebouwvan2.500mstructuur.Omaandezelaatstevereistetegemoettekomen,bouwdeVIBeenmultifunctioneelvandeaanwezigheidvaneentechnologieplatform,hetnodigekapitaalendegeschikteinfraDeontwikkelingvannieuweindustriëleactiviteitenindebiotechnologiesectorisafhankelijk2,datin2001werduitgebreidmeteenextraverdiepingvan1.250m2.DeVIBbio-incubatorligtinhethartvandeVlaamsebiotechvallei.
tieovereenkomstengesprekkengaandemeteentachtigtalondernemingen.In2001werdenzo24O&O-enlicen-contactopgenomenmeteenaantalzorgvuldiggeselecteerdebedrijven.Momenteelzijnstrekt.Erwordtactiefgezochtnaarbijkomendelicentienemers.Meestalwordthiertoedirectaanbedrijven.Ookvoorderecentgedeponeerdeaanvragenwerdenreedsdiverselicentiesver-VoordemeerderheidvandeoctrooiaanvrageninnationalefasewerdenreedslicentiesverleendenvereenkomstenmetvooralVlaamsebedrijven,maarookmeteentoenemendaantalEuropeseOvereenkomstenmetbedrijvenvormendebasisvooreengroeiendaantalO&O-enlicentieo-PCT-faseomstreeks100octrooifamiliesdiezichindiversestadiavanevaluatiebevinden(prioriteitsjaar,In2001werden25nieuweoctrooiaanvrageningediend.DeportfoliovanVIBomvatintussenennationalefase).Amerikaanseondernemingen.afgeslotenvooreenbedragvancircadriemiljoenEUR.
geveervieroptienvandegerapporteerdeuitvindingenwerdenvertaaldineenoctrooiaanvraag.SindsdeoprichtingvanVIBwerdenintotaalmeerdan200uitvindingengerapporteerd.OnindustriëleDezevolgehoudeninspanningillustreertdatdeVIB-onderzoekersbelanghechtenaandevangeroutineerdeacademischetopinstellingenmeteenmaturetechnologietransfer-afdeling.rikaanseenCanadeseuniversiteiten,blijktVIBopditvlakeenplaatsintenemenindetop-10%In2001werdeninVIBruim45nieuweuitvindingengeregistreerd.Vergelekenmet200Ameenmaatschappelijkeuitstralingvanhunonderzoeksresultaten.
zalsteldeDevgenongeveer100mensentewerk,CropDesignteldezowat70werknemers.MatchX2000inmeerdan25mln.EURoptehalentijdensprivateinvesteringsrondes.Eind2001(sinds1997)enCropDesign(sinds1998)kendenin2001eensnellegroei.Beideslaagdenerinwerdin2001hetbiotechbedrijfMatchXopgestart.Tweevroegerestart-upsvanVIB:Devgentaal,eenmanagementluikeneenadequaatteam,kaneennieuwbedrijfwordenopgestart.Zoformuitwaarrondeenzakenplanwordtontwikkeld.Mitshetvrijmakenvanhetnodigekapivormtvooreenruimaantaltoepassingen.OpbasishiervanbouwtVIBeentechnologieplatintrinsiekewaardevan(eencombinatievan)VIBinnovatiesvoldoendebreedisendebasisoprichtingvannieuwebedrijvenopbasisvanVIBtechnologie.Ditisslechtsmogelijkindiendesectorentotdecreatievannieuwearbeidsplaatsen.Eendirectemanieromditterealiseren,isdeEénvandedoelstellingenisviatechnologietransferbijtedragentoteconomischegroeiindebegin2002zijnintreknemenindebio-incubator.
Starters
hoofdstukIV.3–223
Tabelgennen.Debestaandepublicatieswordeningrotegetaleaangevraagd,specifiekeproblemenvranaar:viadiversekanalenkomenervandaaggemiddeld70informatieaanvragenperweekbinLeerlingen,leraren,leken,pers,beleidsmakersenanderegeïnteresseerdenvindenerhunwegrecteenwetenschappelijkonderbouwdeinformatieoverbiotechnologieenhaartoepassingen.VIBwordtsteedsmeereencentrumwaardeoverheidenhetpubliekterechtkunnenvoorcormetnendopwetenschappelijkonderbouwdefeitenengegevens.VIBtrachtdezeleemteintevullenrecentebiotechnologischeontwikkelingenwensen.Erisdusnoodaangenuanceerdeinfo,steumissietoontaandatBelgen,netalsveelandereEuropeanen,meerinformatieomtrentdepubliekeenbelangrijkebronvaninformatievormen.RecentonderzoekvandeEuropesecomWetenschappelijkedoorbrakenvanVIBenanderewetenschapperskunnenookvoorhetbrede5.tech-bedrijven.wordtingericht,huisvestnaastVIB,FFIOenExportVlaanderennog12andereVlaamsebioPavillion’,datin2002doorVIBop’swereldsgrootstebiotech-businessbeurs(BIO2002)nationaleuitstralingvandeVlaamsesectorwordtookindeVSondersteunt.Het‘FlandersvenzichvooraandeJapansewetenschappelijkeenindustriëlebiotech-gemeenschap.Deinter-ste‘Flandersbiotechseminar’ingerichtinTokio.HierstellenVIBen7Vlaamsebiotech-bedrij-ven.Insamenwerkingmet‘FlandersForeignInvestmentOffice’(FFIO)wordtin2002heteer-VIBtreedtmeerenmeeropalsdeinternationalekatalysatorvoordeVlaamsebiotech-bedrij-brochure.vestingvondenindeVIB-bio-incubator.In2002verschijnteenactueleversievandebetrokkenverveelvoudigdehetaantalpurebiohightechbedrijventot25–waarvanzevenbedrijvenhuis-seCooperseenoverzichtvandeVlaamsebiotech-sector.Sinds1995,oprichtingsjaarvanVIB,technologyinFlanders;anindustrialperspective’brengtVIBsamenmetPriceWaterhou-DeVlaamsebiotechnologiewintjaarnajaaraanbelang.Indetweejaarlijksepublicatie‘Bio-4.bodemvingsfactorensterk.Sinds1995ishetaantalbio-hightech-bedrijven‘pursang’opVlaamsedoorinitiatievenzoalsVIBenhetBiotechFondsVlaanderen(GIMV)verbeterdendeomgeDezevoorbeeldenzijnillustratiefvoorhetgroeiendeondernemersklimaatinVlaanderen.Medeencommercialiseren.MatchXbouwteenplatformuitrondeennieuweklassevanantilichamen.BioMariciseenstart-upvanBIP,dienieuwesetsvandiagnostischeproductenzalontwikkelenviainvesteringenenmanagementondersteuningnieuwebiotechbedrijvenzalopstarten.doelwittenvoorgeneesmiddelenteidentificerenenteontwikkelen.BIPiseenstarter,diezelfproteomicsbedrijf.DevgenbeschiktovereenplatformomnieuwegeneesmiddelenennieuwetechnologieomDNA-sequentiesenSNP’stebepalen.Algonomicsiseenbio-informatica-enuniekeexpertiseindemoleculairetoxicologie.MethexisGenomicsontwikkeltinnovatieveuitdatmeerwaardebiedtaandeVlaamsebiotechnologiescène.PhaseIBioResearchbezitlogyInvestmentPartners(BIP),BioMaricenMatchX.Dezebouweneengeavanceerdplatformbiotechbedrijven:PhaseIBioResearch,MethexisGenomics,Algonomics,Devgen,BiotechnoO&Oeneenduidelijkgroeipotentieelbezitten.Momenteelhuisvestdebio-incubatorzevenDitcomplexstaatterbeschikkingvanjongebiotechnologiebedrijvendieintensiefinvestereninvervijfvoudigd.VlaamseBiotechnationaaleninternationaalPublieksinformatieconcrete,feitelijkegegevens.uiteraardeenmeerpersoonlijkeenintensieveaanpak.1geefteenoverzichtvandebestaandeVIB-publicaties. hoofdstukIV.3–224
Populairwetenschappelijkboek,metinteressantecasestudiesentoe- passingenvandegentechnologieindegeneeskunde,metaandacht
Informatieoverdegebruiktetechnieken,toepassingen,milieu-invloe-
Tentoonstelling‘eetes genetisch’ Landbouwenvoe- ding
Informatie(enwedstrijdvoorscholen)overdeverschillendeland-
Gedetailleerdeinformatieoverdetechnologie,regelgeving,toepassin-Scholengenensociale,economischeethischeenmilieu-invloeden
Geïnteresseerdpubliek
SchoolkitDNAelektroforesePraktischproefje:DNAelektroforeseScholen
Breedpubliek,scholendenensocialeimplicaties www.farmers- atwork.be Landbouwenvoe- ding
BoekGeneeskunde
Tabel 1:een overzicht van de verschillende infodragers aangemaakt door VIBhoofdstukIV.3–225DragerOnderwerpDoelDoelgroep Informatieoverdegebruiktetechnieken,toepassingen,milieu-invloe-Landbouwenvoe-ComputerpresentatiedingdenensocialeimplicatiesBreedpubliek Informatieoverdegebruiktetechnieken,toepassingen,socialeenethi-ComputerpresentatieGeneeskundescheimplicatiesBreedpubliek ReeksBiotechnologieGentechnologiebasisinformatieovergentechnologieBreedpubliek,scholenBeterBegrijpen ReeksBiotechnologie BeterBegrijpen Landbouwenvoe-InformatieoverdegebruiktetechniekenentoepassingenBreedpubliek,scholending ReeksBiotechnologieGeneeskundeInformatieoverdegebruiktetechniekenentoepassingenBreedpubliek,scholenBeterBegrijpen ReeksBiotechnologie Informatieoverdegebruiktetechnieken,toepassingenenethischeim-KlonenBeterBegrijpenplicatiesBreedpubliek,scholen AangenenBoekjezijdeInformatieoveronzeerfelijkheidBreedpubliek,scholen Lespakketmet CD-rom Veleaspectenvande biotechnologie
scholenbouwmethodes
Meldenvanbelangrijkebiotechgebeurtenissenofbeslissingen,vaakinBelangrijkebiotechInfo-berichtengebeurtenissenverbandmetregelgevingPers,geïnteresseerdpu-bliek
MeldenvannieuwewetenschappelijkedoorbrakenvanVIBvorsers.WetenschappelijkePersberichtendoorbrakenResulteertinopnameinkrantenentijdschriftenPers
voordeethischeensocialeimplicaties
Breedpubliek,scholen,InformatieoverVIB,algemeneinformatieoverdetechnologie,weten-Veleaspectenvandewww.vib.bebiotechnologieschappelijkonderzoek,regelgeving,toepassingenensociale,econo-mische,ethischeenmilieu-invloedenwetenschappelijkewe-reld,bedrijven
Personeelsevolutie
Figuur 3.Evolutie van het personeelsbestand (aantal medewerkers) sinds de opstart van VIB volumetuutin1995isdatsneluitgebreidvan504naar735personeelsleden.Sinds1998heefthetDefiguur3toontdeevolutievanhettotalepersoneelsbestand.Sindsdeopstartvanhetinstizichgestabiliseerdrond740personeelsleden. hoofdstukIV.3–226
6. Financieel overzicht (cijfers boekjaar 2000) Bedrijfsinkomsten (duizend EUR):32.133,7 • omzet uit contractonderzoek4.915,2 • subsidie-inkomsten26.900,2 • Andere
Bedrijfskosten1.591,9zowelbinnen-alsbuitenlandvooreenbedragvan3.323,2duizendEURenanderzijdsuitDecontractinkomstenbestaanenerzijdsuitinkomstenuitdeindustriëlesamenwerkingvanopbrengsten318,3duizendEURuitcontractonderzoekvoordeEC.(duizendEUR)31.742,9•inkoopvangrond-enhulpstoffen4.206,6•diversedienstenengoederen6.798,0•bezoldigingen,socialelastenenpensioenen17.842,4•afschrijvingenenwaardeverminderingen2.161,8•anderebedrijfskosten734,17.Personeel
zowelenmogelijkhedenbiedtvoorprofessionelegroeienontwikkeling.VIBstimuleertdaarenboventrachtmeneenklimaattecreërenwaarruimteisvoorautonomieencreativiteitendatmiddelenaandevoorwaardenvoorhetuitvoerenvanhoogtechnologisch,innovatiefonderzoek.Daartoeideeënenhunkennisbepalenzijhetsuccesvanhetonderzoek.VIBstreefternaartevoldoenBegin2001teldeVIB721medewerkers:zijvormenhethartvandeinstelling.Doorhundeinternealsinterdepartementelesamenwerking.
hoofdstukIV.3–227
VIB-werknemers),hetzijviadotatie,hetzijviaexternebronnen(contractonderzoekmetdeinwordengefinancierd.BijnadehelftervanwordtrechtstreeksbetaaldviadeVIB-betaalrol(=KenmerkendvoorVIBalsjointventuremetdeuniversiteitenisdewijzewaaropmedewerkersniveausNaarmatedemedewerkereenprofessionelegroeikent,kanhijofzijbinnendefunctioneleniveausdiehetgewenstecompetentie-enkennisniveauvaniederemedewerkeraangeven.Iederefunctionelegroepwordtophaarbeurtnogeensonderverdeeldinverschillendefunctie-bedraagtFiguur4:zowat60%vanhettotaaliswetenschappelijkpersoneel.Hettechnischpersoneelneelsstructuurschalen,tebeoordelen,tevormenentecoachen,werdeeneenvoudigeendoorzichtigepersorichtenvanhoogstaandwetenschappelijkonderzoek.TeneindedemedewerkerscorrectinteDepersoneelsstructuurisvolledigafgestemdopdehoofdactiviteitvanhetinstituut:hetveropgezet,opgebouwduitvierfunctionelegroepen:•Leidinggevendwetenschappelijkpersoneel(L,groepsleiders)•Wetenschappelijkpersoneel(W,postdocsenpredocs)•Technischondersteunendpersoneel(T)•Ondersteunendpersoneel(O)33%enhetondersteunendpersoneel7%.stijgenvanjuniortotsenior.dustrieof–vooralinternationale–kredietverlenendeinstellingenzoalsdeEuropeseGemeenschap).Deanderehelftvandemedewerkerszijnwerknemervaneenuniversiteit,hetzijrechtstreeks,hetzijonrechtstreeksalsbeursmandaathouderbijhetFWO-VlaanderenofIWT-Vlaanderen.
Personeelsstructuur
Personeelsbeleid soneelsbestand.immerseeninternationaalgebeuren,watzichookweerspiegeltindesamenstellingvanhetperwordeninternationaalervaringoptedoeninwetenschappelijkeinstellingenofbedrijven.Ditisgestaandoor(vnl.jonge)onderzoekers,dienahunprofessioneelverblijfinVIBgestimuleerdvoortdurendevernieuwingenverrijking.VIBwerktmeteenkernvanvastemedewerkers,bijnieuwtalent.VIBkendein2001eendoorstromingsgraadvanongeveer15%–eenbronvanEendynamischeonderzoekswereldwordtgekenmerktdooreenvoortdurendeinstroomvanmijn.opgericht.Dieevaluerendeevolutieendeontwikkelingvanhetpersoneelopkorteenlangeternelegroeienevolutiedermedewerkers.Daartoewerdinelkdepartementeenloopbaanraadgevingmetruimtevoorcreativiteiteninnovatie.Bovendieniseraandachtvoordeprofessiowichtbestaattussenstabiliteitenvernieuwing,metmotivatiedooreenstimulerendewerkomVIBiseringeslaagdeengoedepersoneelsgroepuittebouwenwaarbinneneengezondevenDeeigenpopulatiebestaatmaarliefstuit36verschillendenationaliteiten.
interdepartementeleseminariesenworkshopscreërendiscussieplatformsenvormeneenuitstekendebasisvoorceptie,VIB-voetbaltornooi,...)stimuleertVIBookdeinternecontacten.WetenschappelijkeViadeorganisatievanuiteenlopendewetenschappelijkeensocialeactiviteiten(nieuwjaarsrezowelhieraandeel.Ookdetraining“presentatietechnieken”kendein2001grotebelangstellingbijgieën.In2001namenbijna100technici(42%vanhettechnischVIBpersoneelsbestand)merenoverdebelangrijkstehedendaagseevolutiesingeavanceerdeenontluikendetechnolomingvoorlaboratoriumtechnologen’eropgerichtdetechniciactiefenpraktijkgerichtteinforneletrainingsprogramma’senopleidingsactiviteiten.Zoishetprogramma‘permanentevorkanstebiedenzichopmeerderevlakkenteontwikkelen,organiseertVIBeenaantalinstitutiovakliteratuur,hetleeuwenaandeelvoorzichindeopleiding.Omwetenschappersentechnicideacademischeomgevingneemtdeelnameaancongressenenworkshops,naasthetvolgenvanErgaattevensaandachtnaardeverdereontwikkelingenvormingvandemedewerkers.Ineenpost-alspredoctoralemedewerkersenleidinggevenden.samenwerking.
hoofdstukIV.3–228
BIJLAGE4BIJLAGE3BIJLAGE2BIJLAGE1 229 BIJLAGEN1–2–3-4 Jean Brusselmans, Het Payottenland, 1938, doek, 110 x 117,5 cm, inv. 1965. (foto KMSKA)
BIJLAGE–1 1999-2002HorizontaleBegrotingsprogramma’sWetenschapsbeleid bijlage-1 voorO&O,O&VenW&T.DesomdaarvanisuiteraardgelijkaanhetgedeeltevandedesbeDemultiplicatorengevenaanwelkeproportievanhetkredietopeenbepaaldeBAbestemdisPergingvankredietene.d.Dezetabelisopaanvraagtebekomen.beschouwdejaarevolueerdendooreventueelbijkomenenschrappenvanW-basisallocaties,wijziookeengelijkaardigetabelbeschikbaarmetdeaangepastekredieten,zoalszeindeloopvanhetvoordeSpeurgidswordtgewerktmetdeinitiëlekredieten.Daarnaastiser(ineenlaterstadium)gendeSpeurgidsennaastmekaarleest,wordteenvollediginzichtmogelijkindetijd.Indezetabelgeeftenhetisbovendienmogelijkomevolutiestereconstrueren.Wanneermendeopeenvoldezewerkwijzedelezingvandetabelbemoeilijkt,biedtzehetvoordeeldatzederealiteitweergischenbeleidsgerichtonderzoek”.Dergelijkeevolutieswordenbewaardindezetabel.HoewelBA31.02metdedotatieaanVITOhoortnuthuisinhetbegrotingsprogramma71.4“StratekingvandebasisallocatiesvandeOA71doorgevoerd,meteenindelinginvierprogramma’s.Devanaf‘99dedotatieaandeVITOondergebrachtonderBA31.02.In2001werdeenherschik-vandebasisallocatiesinovereenstemmingwerdengebrachtmetdeE.S.R.95codificatie,werdVITOin‘97en‘98ingeschrevenopdeBA41.02onderprogramma71.3.Nadatdenummersheteneprogrammanaarhetandere,somsveranderenzevannummer.ZostonddedotatieaandePerprogrammawordendeBA’sgerangschikt.OverdejarenheenverschuivensommigeBA’svanlaten;programma’sendeBA’s.Deopsommingvandeverschillendeadministratiese.d.werdwegge-diverseadministratiesressorteren.Indezetabelligtdenadrukophetgroteoverzichtvande‘PROG’staatvoor‘begrotingsprogramma’engeeftdebeleidsdomeinenaandieonderdebestemmingwetenschappelijkeinstelling,enzovoortdeBAstaat.Eenlabelbeschrijftmeerindetailde(HFDlabel)enhetlabel.EenHFDlabelduidtkortaanvoorwelkdoel,departement,VOI,tingsprogramma’svan1999totenmet2002,enanderzijdsvoorelkBAuitdehoofdtabelDetabelbestaatenerzijdsuitdecijfergegevensvandeBA’s,gerangschiktvolgensdebegro2.ma’sWetenschaps-BA’soverdezeperiodeentoonthunbewegingenoververschillendeprogramtijdsreeksopgebouwdvoor1993-2002.Ditisbedoeldalseensoorthistorischoverzichtvanalle(HBPWB’s)van1999tot2002.Dezetabelwordttelkenjareaangevuld,ondertussenisereen1.DetabelgeefteenoverzichtvandeHorizontaleBegrotingsprogramma’sWetenschapsbeleiddoordejarenheen,hetverdwijnenenontstaanervanetc.HoemoetdeoverzichtstabelvandeHBPWB’svoor1999-2002wordengelezen?vandegeldenopeenbepaaldeBA.ditisimmersbedoeldalseenberekeningstabel.begrotingsjaarwordenweergegeven(bijvoorbeeldvoor2002):•KR02:hetvolledigekredietingeschrevenopeenbepaaldeBA;•WB02:hetbedragdatopdieBAdaadwerkelijkbestemdisvoorwetenschapsbeleid.Derestisbestemdvoorandere,niet-wetenschappelijkeactiviteiten;•OO02:hetbedragvandeBAdatin2002bestemdisvoorO&O;•OV02:hetbedragvandeBAdatin2002bestemdisvoorO&V;•WT02:hetbedragvandeBAdatin2002bestemdisvoorW&T;•MOO:multiplicatorvoorO&O;•MOV:multiplicatorvoorO&V;•MWT:multiplicatorvoorW&T.treffendeBAdatbestemdisvoorwetenschapsbeleid.Demultiplicatorenblijvenvrijconstantindetijd.Waarzewijzigen,wordtvoordeBAeennieuwerijgebruikt. bijlage-1–231
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
bijlage-1–232
bijlage-1–233
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
bijlage-1–234
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
bijlage-1–235
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
bijlage-1–236
bijlage-1–237
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
bijlage-1–238
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
bijlage-1–239
bijlage-1–240
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
bijlage-1–241
bijlage-1–242
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
bijlage-1–243
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
bijlage-1–244
OverzichtHorizontaleBegrotingWetenschapsbeleid(’99-’02)
bijlage-1–245
BIJLAGE–2 Lijst van afkortingen bijlage-2 AGMWAdministratie Gezin en Maatschappelijk Welzijn AMINABELAfdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid AMINALAdministratie Milieu, Natuur-, Land- en Waterbeheer ANREAfdeling Natuurlijke Rijkdommen en Energie APSAdministratie Planning en Statistiek AROHMAdministratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting, Monumenten en AURORAAirLandschappenQualityin Urban Regions using an Optimal Resolution Approach AWIAdministratie Wetenschap en Innovatie AWPAlgemeen COSTEuropeanCOODepartementCFSCommissieCBGSCentrumBWKBiologischeBPBegrotingsprogrammaBOFBijzonderBILBelgischBABasisallocatieAZFDepartementAWZAdministratieWaterzuiveringsprogrammaWaterwegenenZeewezenAlgemeneZakenenFinanciënInstituutvoorLastechniekOnderzoeksfondsWaarderingskaartvoorBevolkings-enGezinsstudiënvoorFederaleSamenwerkingCoördinatieCooperationinthefieldofScientific and Technical Re CRESTComitésearch voor Wetenschappelijk en Technisch Onderzoek DABDienst met afzonderlijk beheer DWTCFederale Diensten voor Wetenschappelijke, Technische en Culturele EFROEuropeesaangelegenhedenFondsvoor Regionale Ontwikkeling EMISEnergie- en Milieu Informatiesysteem bijlage-2–247
ESAEuropean Space Agency ESFEuropees Sociaal Fonds EUEuropese Unie EUREKAEuropean Research Coordination Agency EWBLDepartement Economie, Werkgelegenheid, Binnenlandse Aangelegen heden en Landbouw FIOVFonds tot bevordering van het Industrieel Onderzoek in Vlaanderen FTIFlanders Technology International FWOFonds voor Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen GBOUGenerisch Basisonderzoek aan de Universiteiten GIMVGewestelijke Investeringsmaatschappij Vlaanderen GISGeografische InformatieSysteem GOMGewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij HBPWBHorizontaal Begrotingsprogramma Wetenschapsbeleid HOBUHoger Onderwijs Buiten de Universiteit IAPInstituut voor het Archeologisch Patrimonium IBWInstituut voor Bosbouw en Wildbeheer ICTInformatie- en Communicatietechnologie ICTinformation and communication technologies IEAInternational Association for the Evaluation of Education AchieveIESInstituutment voor Europese Studiën IMECInteruniversitair Micro-Elektronica Centrum INInstituut voor Natuurbehoud INESInternational Indicators of Education Systems IOBVlaams Interuniversitair Instituut voor Ontwikkelingsbeleid enITInformatiebeheer KMSKAKoninklijkKMOKleineKMDAKoninklijkeKIVKMO-Innovatie-VlaanderenJESSIJointIWTInstituutIWETOInventarisIUBInteruniversitaireITGInstituutITEAInformationITAActieprogrammaTechnologieInformatietechnologieTechnologyforEuropeanAdvancementvoorTropischeGeneeskunde“PrinsLeopold”BegeleidingsgroepvanhetWetenschappelijkenTechnologischOnderzoekvoordeaanmoedigingvanInnovatiedoorWetenschapenTechnologieinVlaanderenEuropeanSubmicronSiliconInitiativeMaatschappijvoorDierkundeteAntwerpenenMiddelgroteOndernemingenMuseumvoorSchoneKunsten–Antwerpen bijlage-2–248
KUBrusselKatholieke Universiteit Brussel KULeuvenKatholieke Universiteit Leuven KVABKoninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en LINDepartementKunsten Leefmilieu en Infrastructuur LUCLimburgs Universitair Centrum MEDEAMicro-electronics Development for European Applications MINA-fondsFondsMERMilieuEffectRapportvoorPreventie en Sanering inzake Leefmilieu en Natuurbehoud MIRAMilieu- en Natuurrapport Vlaanderen MKBMidden en Klein bedrijf mld. EURmiljard euro mln. EURmiljoen NABSNomenclatuureuro voor de analyse en vergelijking van wetenschapsbegrotingen en -programma’s NACEStatistische nomenclatuur van de economische activiteiten in de Europese NODNederlandseNARANatuurrapportUnieOnderzoek Databank NRCnon-recurring costs O&OOnderzoek en Ontwikkeling O&VOnderwijs en OBPWOOnderwijskundigOAOrganisatieafdelingVormingBeleids- en Praktijkgericht Wetenschappelijk OESOOrganisatieOnderzoek voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling ONDDepartement Onderwijs OVAMOpenbare Afvalstoffenmaatschappij voor het Vlaamse Gewest PBOProgramma Beleidsgericht Onderzoek PIDEAPackagingPCB’sPolychloorbifenylenandInterconnection Development for European Applica PRESTIPREventietions STImulering PRODEMPromotie- en demonstratiecentrum voor milieuvriendelijke SIFSociaalSERVSociaal-EconomischeRWZIRioolwaterzuiveringsinstallatieRUGUniversiteitRUCAUniversitairPROG.BegrotingsprogrammatechnologieënCentrumAntwerpenGentRaadvanVlaanderenImpulsfonds bijlage-2–249
STVStichting Technologie Vlaanderen STWWStrategische Technologieën voor Welzijn en Welvaart TATechnology tULtransnationaleAssessmentUniversiteit Limburg TWOLToegepast Wetenschappelijk Onderzoek Leefmilieu UAUniversiteit Antwerpen UFSIAUniversitair Faculteiten St.-Ignatius Antwerpen UIAUniversitaire Instelling Antwerpen UNESCOUnited Nations Educational, Scientific and Cultural Organization UNUUnited Nations University – Universiteit van de Verenigde Naties VENVergroten van de oppervlakte Natuur VIBVlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie VIFVlaams Infrastructuurfonds VIONAVlaams Interuniversitair VLAMVlaamsVITOVlaamseVISVlaamseArbeidsmarktrapporteringOnderzoeksnetwerkInnovatieSamenwerkingsverbandenInstellingvoorTechnologischOnderzoekPromotiecentrumvoorAgro-enVisserijmarketing vzw VLAREAVlaams Reglement voor Afvalvoorkoming en -Beheer VLAREBOVlaams Reglement betreffende de Bodemsanering VLAREMVlaams reglement betreffende de milieuvergunningen VLHORAVlaamse Hogescholenraad VLIETVlaams Impulsprogramma Energietechnologie VLINAVlaams Impulsprogramma Natuurontwikkeling VLIRVlaamse Interuniversitaire Raad VLIZVlaams Instituut voor de Zee VLMVlaamse Landmaatschappij VMMVlaamse Milieumaatschappij VMWVlaamse Maatschappij voor Watervoorziening VOCvolatile organic compounds (vluchtige organische stoffen) VOIVlaamse Openbare Instellingen VOLTVlaamse onderzoekseenheid Land- en Tuinbouweconomie VOSvluchtige organische VUBVrijeVSMVlerickVRWBVlaamseVRTVlaamseVRVeiligheidsrapporteringstoffenRadio-enTelevisieomroepRaadvoorWetenschapsbeleidLeuvenGentManagementSchoolUniversiteitBrussel bijlage-2–250
VVOBVlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische W&TWetenschappelijkeBijstand en Technologische Dienstverlening WAVVlaams Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming WIMDepartement Wetenschap, Innovatie en Media WIVWetenschappelijk Instituut Volksgezondheid WTCMWetenschappelijk en Technisch Centrum voor de Metaalverwerkende WTIWetenschap,Nijverheid Technologie en Innovatie WTOWorld Trade Organization WVCDepartement Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur ZAPZelfstandig Academisch Personeel bijlage-2–251
BIJLAGE–3 Vlaams adressen,wetenschapsbeleid:e-mailsenwebsites bijlage-3 DE VLAAMSE RAAD VOOR WETENSCHAPSBELEID (VRWB) Adres:Koning Albert II-laan 7 – 4de verdieping 1210 Brussel tel: +32 2 553 45 20 fax: +32 2 553 45 23 e-mail: elisabeth.monard@wim.vlaanderen.be DE KONINKLIJKE ACADEMIËN Adres:Paleis der 1000HertogsstraatAcademiën1Brussel De Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten tel: +32 2 550 23 23 fax: +32 2 550 23 25 e-mail: website:info@kvab.bewww.kvab.be De Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België (KAGB) tel: +32 2 550 23 00 fax: +32 2 550 23 05 e-mail: Adres:EgmontstraatHETFONDSVOORWETENSCHAPPELIJKONDERZOEK-VLAANDEREN(FWO)Adres:TechnologielaanTECHNOPOLISSTICHTINGFLANDERSTECHNOLOGYINTERNATIONAL(F.T.I)–academiegeneeskunde@vlaanderen.be2800Mechelentel:+3215342000fax:+3215342001e-mail:info@technopolis.bewebsite:www.technopolis.be51000Brusseltel:+3225129110fax:+3225125890e-mail:jose.traest@fwo.bewebsite:www.fwo.be bijlage-3–253
DEAdres:BischoffsheimlaanWETENSCHAPHETINSTITUUTVOORDEAANMOEDIGINGVANINNOVATIEDOORENTECHNOLOGIEINVLAANDEREN(IWT-Vlaanderen)251000Brusseltel:+3222090900fax:+3222231181e-mail:info@iwt.bewebsite:www.iwt.beVLAAMSEINSTELLINGVOORTECHNOLOGISCHONDERZOEK(VITO) Adres: Boeretang 200 2400 Mol tel: +32 14 33 55 11 fax: +32 14 33 55 99 e-mail: Adres:KliniekstraatHETAdres:MarkiesstraatCENTRUMAdres:JozefDEAdres:KapeldreefHETAdres:Rijvisschestraat(VIB)HETVLAAMSINTERUNIVERSITAIRINSTITUUTVOORDEBIOTECHNOLOGIEwebsite:vito@vito.bewww.vito.be1209052Zwijnaardetel:+3292446611fax:+3292446610e-mail:vib@vib.bewebsite:www.vib.beINTERUNIVERSITAIRMICRO-ELEKTRONICACENTRUM(IMEC)753001Heverlee(Leuven)tel:+3216281211fax:+3216229400e-mail:info@imec.bewebsite:www.imec.beSTICHTINGTECHNOLOGIEVLAANDEREN(STV)II-straat12-161000Brusseltel:+3222090111fax:+3222177008e-mail:stv@serv.bewebsite:www.serv.beVOORBEVOLKINGS-ENGEZINSSTUDIËN(CBGS)11000Brusseltel:+3225533569fax:+3225533557e-mail:info@cbgs.bewebsite:www.cbgs.beINSTITUUTVOORNATUURBEHOUD(IN)251070Brusseltel:+3225581811fax:+3225581805e-mail:info@instnat.bewebsite:www.instnat.be bijlage-3–254
HET INSTITUUT VOOR BOSBOUW EN WILDBEHEER (IBW) Adres:Gaverstraat 4 9500 Geraardsbergen tel: +32 54 43 71 11 fax: +32 54 41 08 96 e-mail: jozef.vanslycken@lin.vlaanderen.be e-mail: KONINKLIJKwebsite:ibw@lin.vlaanderen.bewww.ibw.vlaanderen.beMUSEUMVOORSCHONE KUNSTEN – ANTWERPEN (KMSKA) Adres:Leopold De Waelplaats 2000 Antwerpen AdministratiefPlaatsnijdersstraatadres: 2 2000 Antwerpen tel: +32 3 238 78 09 fax: +32 3 248 08 10 e-mail: INSTITUUTwebsite:postmaster@kmska.bewww.dma.be/cultuur/kmskaVOORHETARCHEOLOGISCH PATRIMONIUM (IAP) Adres:Doornveld - Industrie Asse 3 nr 11 bus 30 1731 Asse-Zellik tel: +32 2 481 80 30 fax: +32 2 481 80 56 e-mail: guy.deboe@ping.be e-mail: iap@lin.vlaanderen.be bijlage-3–255
BIJLAGE–4 Trefwoordenregister bijlage-4 Administratie Waterwegen en Zeewezen (AWZ) 162-164 Administratie Wetenschap en Innovatie (AWI) 25, 39 afvalstoffen 132-135, 140 Algemene Zaken en Financiën (AZF) 25, 93 AMINAL 131-158 AQUAFIN 135-137, 187-188 archeologisch patrimonium 159 Archief- en Documentatiecentra 113 armoedebeleid 110 AROHM 159 autochtone genenbronnen 152 baggerslibgronden 153 baggerspecie 132, 133 BBT/EMIS 83 beleidsondersteunend, beleidsrelevant onderzoek 22, 72-73, 189, 191-192 bestedingsanalyse 32, 34 bevoegdheidsverdeling 17 Bijzonder Onderzoeksfonds(BOF) 55, 98, 176, 177, 180-181 biodiversiteit 145, 149, 150, 153, 154, 157 bio-incubator VIB 223-224 Biologische Waarderingskaart 146, 148 biotechbedrijven 222 biotechnologie 69-72 bodemerosie 157, 158 bodemsanering 138 bodemverontreiniging 138 Born-Bunge Stichting 53 bosbeleid 155-157 bijlage-4–257
bosbouw 151-153 bosreservatennetwerk 153 buitenlands beleid 91-93 Centra voor menselijke erfelijkheid 111 Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudiën (CBGS) 26, 108-110 collectief onderzoek 63 Commissie voor Federale Samenwerking (CFS) 19 Commissie voor Internationale Samenwerking (CIS) 19 convenanten 98, 177, 183 Coördinatie (COO) 25, 89 CREST 20 Databank Ondergrond Vlaanderen 126 deelname aan Europese Kaderprogramma’s 216 delfstoffen 126 dioxines 140, 143, 157 dopingcontrole 112 DWTC 18 ecologie 148 Economie,Werkgelegenheid,BinnenlandseAangelegenhedenenLandbouw(EWBL) 25, 126 ecosystemen 148 ecotoxicologisch onderzoek 143 EFRO 61, 186 emancipatiezaken 173 energiebeleid 126 energiebronnen 126 energietechnologie 76, 80, 81, 213 epidemiologisch onderzoek 113 ESA 201, 208 EUREKA 62, 208 EUREKA/ITEA 62, 208 EUREKA/JESSI 62, 208 EUREKA/MEDEA 62, 208 e-VRT 171 Faculteit der Protestantse Godgeleerdheid 100, 184 FIOV 58, 186, 187 Frascati Manual 15, 31 FTI 46 fundamenteel, grensverleggend onderzoek 21, 96, 179 FWO-Vlaanderen 25, 53, 176, 180-181 gelijkekansenbeleid 90-91 geluidshinder 136, 139, 142 bijlage-4–258
Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten 27, 46
KMO-Innovatieprojecten 61 KMO-Innovatiestudies 61 KMO-programma 61 Koninklijke Academie voor Geneeskunde 27
kleinschalige waterzuivering 137 KMDA 74, 122 KMO IT-Centrum 66
Interuniversitair College voor Managementwetenschappen 54, 184
Generisch Basisonderzoek aan de Universiteiten (GBOU) 65, 186-187 geurhinder 136, 139 gezondheidsbeleid 112 gezondheidsindicatoren 112 GIS Geografisch InformatieSysteem 152, 155 havens 162 HBPWB 31, 33, 39, 192, 231 HOBU-Fonds 86, 186-187 huisvestingsbeleid 161-162 hydrologisch onderzoek 163 IBI Index voor de Biotische Integriteit 154 ICT 46, 62, 66, 67, 68, 69, 103, 209 IMEC 66-69, 186, 199-211 indicatoren WTI 43, 73 industrieel onderzoek 57-64, 185-187 Innovatie samenwerkingsverbanden 63, 186-187 innovatie 57-58 innovatiedecreet 58 Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer (IBW) 26, 151-158 Instituut voor Europese Studiën (IES) 99, 183 Instituut voor het Archeologisch Patrimonium (IAP) 26, 159 Instituut voor Natuurbehoud (IN) 26, 144-151 Instituut voor Tropische Geneeskunde “Prins Leopold” (ITG) 100, 184 integraal waterbeheer 148 integrale milieustudies 212
Interuniversitair Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer (IOB) 99, 184 IWETO 47 IWT-Vlaanderen 25, 58-64, 185-187
Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen (KMSKA) 26, 114-121bijlage-4–259
Interdepartementaal 173 interfacediensten 57 internationale wetenschappelijke samenwerking 51-53, 101, 155, 202-204, 218-219, 224
KUB 105, 182, 185 KULeuven 105, 182, 185 landbeheer 157-158 landbouwbeleid 128-129 Leefmilieu en Infrastructuur (LIN) 25, 131 LUC 105, 182, 185 lucht- en ruimtevaart 60 luchtverontreiniging 84, 85, 143, 151, 215 marterachtigen 152, 154 masterplan Antwerpen 164 materiaaltechnologie 81, 213 media 169 meetnetten 140 meetnetten lucht 143 meetnetten water 142 membraantechnologie 82, 137 Mestbank 142 micro-elektronica 26, 69, 203, 209 Milieu en gezondheid 112, 139 milieubeleid 131 Milieubeleidsplan 138 milieudatabank 142 milieueffectrapport MER 139, 140, 157 Milieu-inspectie 140 milieumetingen 142-144, 212 Milieurapport MIRA 141, 150 milieurecht 140 milieutechnologie 82 milieutoxicologie 78, 213 MINA-fonds 131, 132- 139, 187-188 MINA-plan 131, 142 mobiliteitsconvenant 162 mobiliteitsplan 162 multilaterale samenwerking NABS-code 15, 41, 194 natuurbehoud 145 natuurbeleid 145 natuurontwikkelingsplan 135 natuurrapportNARA 139-140, 150 natuurtechnische milieubouw 135 O&O 15, 193 bijlage-4–260
O&V 15, 193 OBPWO 104 octrooien 221 OESO 33 Onderwijs (OND) 25, 96 onderwijsindicatoren 102 onderwijsmedia 103 Open Hoger Onderwijs 100 Open Universiteit (OU) 101 OVAM 132-135, 138, 187-188 PBO 72, 127 planning 93-95 PNV - Potentieel Natuurlijke Vegetatie 152 PRESTI-programma 133 PRODEM-project 186, 214 Raadgevend Comité voor Bio-ethiek 112 rationeel energiegebruik (REG) 80 riviervisserij 154 Rode Lijsten 147 RUCA 105, 182 RUG 105, 182, 185 ruilverkaveling 157 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen 159 ruimtelijke ordening 159 sabbatical centre 46 scheepvaartbeleid 163 Sint-Michielsakkoord 17 slibpreventie 137 slibverwerking 136 Sociaal Impulsfonds 128 specialisatiebeurzen IWT-Vlaanderen 74 spin-off bedrijven 221 staatshervorming 17, 89-90 statistiek 93-95 Steunpunt O&O Statistieken 73 Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming (WAV) 127 steunpunten beleidsrelevant onderzoek 72 Stichting Technologie Vlaanderen (STV) 47 Strategische Technologieën voor Welzijn en Welvaart (STWW) 65 Stuurgroep Strategisch Arbeidsmarktonderzoek 127 Technology Assessment (TA) 72 bijlage-4–261
teledetectie 59, 212 Toerisme Vlaanderen 122 Transnationale Universiteit Limburg (tUL) 98, 105, 182 TWOL 131 UA 105, 182, 185 UFSIA 182 UIA 182 UNESCO 52 United Nations university (UNU) 53 Universitair Instituut voor de studie van het jodendom Martin Buber 100, 184 universiteiten 96-100, 182-185 universiteitsleningen 95 vallei-ecosystemen 135 VEGETATION-satelliet 212 VEN - Vergroten van de oppervlakte Natuur 147, 149 verkeersbeleid 162 vervoer 162 VIB 69-72, 186, 221-227 VIONA 127 vismigratie 155 VITO 75-86, 143, 186, 213-220 Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) 147, 149 Vlaams elektronisch netwerk 45 Vlaams Infrastructuur Fonds 168 Vlaams Integraal wateroverleg 135 Vlaams Promotiecentrum voor Agro- en visserijmarketing (VLAM) 129 Vlaamse Innovatie Samenwerkingsverbanden (VIS) 63 Vlaamse Landmaatschappij (VLM) 142, 158 Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) 140-144, 187-188 Vlaamse Onderzoekseenheid Land- en Tuinbouweconomie (VOLT) 129 Vlaamse Openbare Instellingen (VOI’s) 187 VLAREBO 133 VLAREM 141 Vlerick Leuven Gent Management School (VSM) 100, 184 VLINA 151, 152 VLIZ 74 VOS 141, 143 VRT 169-171 VRWB 27, 46 VUB 105, 182, 185 W&T 15, 193 bijlage-4–262
waterbeheer 158 Waterbouwkundig Laboratorium en Hydrologisch Onderzoek (WLH) 163-164, 188 watersystemen 163 waterzuivering 137 Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur (WVC) 25, 107 werkgelegenheid 127 werkgeversbijdrage vrije universiteiten 99 werkingsuitkeringen universiteiten 97, 182-185 Wetenschap, Innovatie en Media (WIM) 25, 39, 169 Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid (Louis Pasteur) 113 wetenschapsinformatie, wetenschapsvoorlichting 22, 44, 222-223 wildbeheer 154-156, 157 zeewetenschappelijk onderzoek 52 bijlage-4–263