Verder Maar dichterbij dan ooit
Verder Maar dichterbij dan ooit
4
Inhoud
28 12
Dicht bij Karim
Een nieuwe woonwijk, onze zorg
8
20
Andere tijden, dichter bij elkaar
Raadhuys: Geffens nieuwe dorpshart
5
52
Dicht bij Marly
30
38
‘De bouw is elke dag anders’
Online keuzetool: kies, klik, klaar
44
54
Rijnvliet: De eetbare woonwijk
Het tijdstip van Thijs Verstegen
6
74 Dicht bij Tom
58 BIM: De digitale blokkendoos
64
76
Kwaliteit beleg je samen
4 perspectieven op de klimaatadaptieve wijk
7
104 Dicht bij Dimitri
88
96
De Geiserhof: participatie in optima forma
Wooncarrière maken met Optio
Dicht bij de regio 50 102 86 72 Utrecht
Arnhem/ Nijmegen
‘s-Hertogenbosch
Breda
26 Eindhoven
Dicht bij onszelf
8
Andere tijden, dichter bij elkaar Na ons jubileumjaar in 2019 kijken we eind 2020 wederom terug op een bijzonder jaar. Juist in andere tijden tonen directieleden John, Clemie en Joris Van Wanrooij de kracht van het familiebedrijf: vasthouden aan de vertrouwde koers. v.l.n.r.: Joris, John en Clemie van Wanrooij bij de kiosk op het Dorpsplein in Geffen
Dic ht bij onszelf
Dicht bij onszelf
10
Andere tijden, dichter bij elkaar
2020 was een bijzonder jaar. Hoe hebben jullie dat ervaren? “Het coronavirus heeft helaas ook invloed gehad op Van Wanrooij Bouw & Ontwikkeling. We hebben direct bij de eerste maatregelen verschillende faciliteiten gecreëerd om het werk op alle fronten zo goed mogelijk te kunnen continueren. Ons personeel waardeerde dat en heeft zich geweldig ingezet. We zijn bijzonder trots op de extra inspanningen die zijn geleverd. Dat heeft absoluut bijgedragen aan het resultaat dat we in 2020 met elkaar behaald hebben. Ondanks de pandemie kijken we terug op een gezond en succesvol jaar.”
350
medewerkers
1.650 Wat waren de hoogtepunten van 2020? “De druk op de woningmarkt blijft onverminderd hoog. Onze verkoopresultaten bevestigen dat. Afgelopen jaar verkochten we 1.650 woningen. Onze kopers zijn, mede door de gunstige hypotheekrente, in staat om een nieuwe woning te kunnen blijven betalen. Maar die betaalbaarheid staat wel onder druk. Grondkosten blijven stijgen en aangescherpte duurzaamheidseisen drijven de bouwkosten op. Dankzij ons Optio-concept zijn we in staat om de bouwkostenstijging te beperken en tegelijk de ontwikkeltijd te verkorten. We hebben ook prachtige nieuwe projecten weten binnen te halen. Zo gaan we in ons eigen dorp Geffen het dorpshart vernieuwen. Op een voormalige ziekenhuislocatie in Hilversum ontwikkelen we 300 nieuwe woningen en de Utrechtse nieuwbouwwijk Rijnvliet gaan we verder uitbreiden met 198 betaalbare huurappartementen. We werken aan mooie centrumplannen en blijven investeren in langlopende gebiedsontwikkelingen. De orderportefeuille met een grote variatie in projecten is goed gevuld. Dit varieert van binnenstedelijke projecten tot uitbreidingslocaties en van grondgebonden woningen tot gestapelde bouw. We blijven in staat om als familiebedrijf risicodragend te investeren.”
verkochte woningen
Dic ht bij onszelf
11
Hoe hebben jullie de impact van Corona beperkt weten te houden? “Door continu onze processen en producten te blijven verbeteren. Dat zit in ons DNA. We kijken altijd vooruit. Ook in dit soort bijzondere tijden blijven we investeren in innovaties en een nóg betere klantbeleving. Dat kan ook, want we zijn een financieel gezond bedrijf. Zo hebben we in 2020 ons Optio-concept volledig gedigitaliseerd en geautomatiseerd in BIM. Wij kunnen op deze manier in no-time woningen ontwikkelen waar behoefte aan is én de werkvoorbereiding versnellen. In het Warenhuys is een nieuwe online keuzetool ontwikkeld. Klanten kunnen digitaal keuzes maken voor het sanitair van hun nieuwe woning. Zo komen ze beter voorbereid naar de showroom en kunnen wij onze kennis en expertise nog beter inzetten. Dat zijn kansen waar we 100% voor gaan.”
7.500
verkochte keukens & badkamers
85
actieve projectwebsites
“2020 was ook een bijzonder jaar vanwege het grootste aantal jubilarissen dat we tot heden hebben mogen feliciteren. Weliswaar in een aangepaste vorm, maar dat neemt niet weg dat we super trots zijn dat dit jaar 20 collega’s maar liefst 12 1/2 , 25 of 40 jaar bij ons in dienst zijn. De wederzijdse loyaliteit is de drijvende kracht achter ons bedrijf. Een nieuw jaar betekent nieuwe uitdagingen, waarbij we vasthouden aan onze vertrouwde koers. Dat is de enige manier om verder en nog dichter bij elkaar te komen.”
Dicht bij Hil versum
12
Dic ht bij Hilversum
13
Een nieuwe woonwijk, onze zorg De huidige locatie van ziekenhuis Tergooi in Hilversum transformeert de komende jaren van zorglocatie naar een nieuwe woonwijk met zo’n 300 woningen. Van Wanrooij had het beste voorstel en gaat met de wijk aan de slag. Samen met adviseur Dieric Elders blikken we terug op het proces en kijken we alvast vooruit. v.l.n.r.: Marc van Roekel, Wouter Baars, Dieric Elders
Dicht bij Hil versum
Een nieuwe woonwijk, onze zorg
14
De locatie Pal naast de natuur van landgoed Monnikenberg wordt op de huidige locatie van ziekenhuis Tergooi in Hilversum een nieuwe wijk gebouwd met 300 woningen. Begin 2023 wordt gestart met de eerste fase. De tweede fase staat gepland voor medio 2025, zodra het nieuwe ziekenhuis voor Tergooi gereed is.
Dic ht bij Hilversum
15
Dieric Elders Adviseur Elders Consultancy
1.
We staan hier bij een ziekenhuis dat nog volledig operationeel is. Hoe rijmt dat met de bouw van 300 nieuwe woningen?
Marc van Roekel Projectontwikkelaar Van Wanrooij
Wouter Baars Projectontwikkelaar Van Wanrooij
Dieric: “De huidige locaties van Tergooi in Blaricum en Hilversum worden samengevoegd in een compact, nieuw ziekenhuis. Dat wordt hier momenteel naast het bestaande ziekenhuis gebouwd. De nieuwe woningen worden in fases gerealiseerd, verspreid over een periode van circa zes jaar. Als de nieuwe parkeergarage van het ziekenhuis gereed is, komt als eerste het grote parkeerterrein vrij. Dat is ongeveer de helft van het nieuwe woongebied.” Marc: “Over een jaar of vijf starten we met de tweede fase. Dat kan pas als het nieuwe ziekenhuis klaar is en de oude panden zijn gesloopt. Tot die tijd blijft het ziekenhuis gewoon operationeel. Terwijl wij de eerste fase realiseren, kunnen we de plannen voor de volgende fase verder uitwerken. Die continuïteit maakt deze locatie zo interessant.”
Dicht bij Hil versum
16
2.
Een nieuwe woonwijk, onze zorg
Waarom is ervoor gekozen om nu al een deel van de grond te verkopen?
Dieric: “Voor het ziekenhuis is het heel belangrijk dat we in Van Wanrooij een onvoorwaardelijke partner hebben gevonden, omdat de bouwtermijnen van het nieuwe ziekenhuis uit de verkoop van de grond worden betaald. Komende vijf jaar ‘huurt’ het ziekenhuis als het ware de locatie van Van Wanrooij, maar wordt al het dagelijks beheer en onderhoud gewoon zelf geregeld.”
De gele ‘vleugel’ blijft behouden en wordt gekoppeld aan de nieuwbouw van het ziekenhuis
Marc: “Ander groot voordeel is dat we nu al kunnen starten met de planvorming. We hoeven niet vijf jaar te wachten voordat het ziekenhuis een keer gesloopt wordt. Zodra we de eerste fase gaan bouwen, kunnen we de tweede fase al gaan voorbereiden. Zo houden we het tempo erin. Dat is alleen maar goed, want de druk op de woningmarkt in Hilversum is groot.”
Dic ht bij Hilversum
17
3.
Met welke uitgangspunten gaan jullie de wijk vormgeven?
“Als er vertrouwen is en de ambities zijn wederzijds, dan is een keuze snel gemaakt”
Dieric: “We hebben veel voorbereidend werk gedaan. Zo was tijdens de tenderfase voor alle geïnteresseerde marktpartijen exact duidelijk wat hier wel en niet kon. Een groot deel van de studies, die normaal door de projectontwikkelaar zelf worden uitgevoerd, hadden we al gedaan. Denk aan een geluidsonderzoek, bodemonderzoek, kabels en leidingen, een mogelijke stedenbouwkundige invulling en een bomeninventarisatie. Er moeten 300 woningen komen in verschillende segmenten, met een hoofdrol voor de middenhuur. Door dat van tevoren goed mee te geven, kun je een vliegende start maken.”
Dieric Elders
4.
Binnen een half jaar was er een marktpartij gekozen. Wat verklaart die snelheid?
Dieric: “De spelregels waren vrij strikt en daarmee hebben we al een soort ‘voorselectie’ gedaan. We hebben ons vanuit Tergooi gefocust op de essentie: de opgave moet commercieel interessant zijn voor een marktpartij, wij moeten als ziekenhuis operationeel kunnen blijven en de randvoorwaarden en opbrengsten moeten voor ons in orde zijn. Er kwamen elf biedingen binnen van ontwikkelaars en institutionele beleggers. De beste bieders gingen een tweede ronde in. Vanaf toen ging het heel snel. Van Wanrooij stelde zich open op en kwam bij gesprekken met de juiste vragen. Daar hou ik wel van. Dat heeft ervoor gezorgd dat er een goed plan en een goed bod op tafel kwam te liggen. Het voelde vertrouwd en de gezamenlijke ambities klopten. De keuze was toen snel gemaakt.”
Dicht bij Hil versum
18
5.
Een nieuwe woonwijk, onze zorg
Waarom is dit voor Van Wanrooij een interessant project?
Marc: “Eigenlijk om een paar redenen. Zo is bijvoorbeeld het bestemmingsplan onherroepelijk. Je hebt 100% zekerheid dat je hier zo’n 300 woningen kunt gaan bouwen. Andere reden is dat de druk op de woningmarkt in Hilversum gigantisch is. Met name in de middenhuur. Dus daar gaan we veel woningen voor bouwen. Daarnaast is het een hele uitdagende opgave in een regio waar we ons nadrukkelijker willen profileren. De omliggende natuur en de uitfasering van het ziekenhuis geven het plan iets extra’s.”
Wouter: “De ligging van de locatie met landgoed Monnikenberg voor de deur is fantastisch. Dat gaat de wijk extra kwaliteit geven. Met dit project willen we onze expertise als gebiedsontwikkelaar laten zien in deze regio. In Hilversum zijn we vanuit het verleden al bekend en er staat hier op de woningmarkt de komende jaren nog veel te gebeuren.”
Dic ht bij Hilversum
19
6.
Hoe zien de ideeën voor de nieuwe wijk er ongeveer uit?
Marc en Wouter benutten de architectuur van de nieuwbouw in de buurt als referentie
Wouter: “De nieuwe woningen komen op een stuk grond van ongeveer vijf hectare. De hele locatie met het nieuwe ziekenhuis is ongeveer veertien hectare groot. Tussen de wijk en het ziekenhuis wordt door Tergooi een landschappelijke zone ontwikkeld, waar wij een horecapaviljoen naast kunnen ontwikkelen. Deze groenzone fungeert als een natuurlijke overgang en is een heerlijke plek om te wandelen en te spelen.” Marc: “De wijk krijgt een natuurlijke opzet, passend bij de omgeving. Er komt veel variatie in woningtypen; van compacte appartementen tot tweekappers en luxe appartementen in urban villa’s aan de groene randen. In de sociale huur,
middenhuur en koop. We kijken ook naar mogelijkheden om zorgwoningen te integreren in de plannen. Er is straks voor ieder wat wils en dat is een belangrijke kwaliteit van het plan.” Dieric: “Ik heb er veel vertrouwen in dat het een hele mooie wijk gaat worden, met een hoogwaardige leefomgeving. De woningen die nu al naast de nieuwe ziekenhuislocatie worden gebouwd hebben een prachtig ontwerp, mooie materialen en passen in het landschap. Het plan van Van Wanrooij gaat daarop aansluiten. Sterker nog, ik denk dat het de beeldkwaliteit zelfs gaat versterken. Die ambitie straalt Van Wanrooij gewoon uit.”
Dicht bij huis
20
Raadhuys: Geffens nieuwe dorpshart Het centrum van ons eigen dorp Geffen wordt vernieuwd. Een uitgelezen kans om te laten zien wat we als ontwikkelaar en bouwer in huis hebben. Het resultaat is een dorpshart met een menselijke maat, dat breed gedragen wordt door de inwoners. Een terug- en vooruitblik met de gemeente Oss en de Dorpsraad.
Dic ht bij huis
21
Dicht bij huis
22
Tonny van Erp Inwoner Dorpsraad Geffen
Mathijs Gerritzen Projectontwikkelaar Van Wanrooij
Laurent Remeijsen Projectontwikkelaar Van Wanrooij
Raadhuys Geffen
Anne Zaadnoordijk Projectleider Gemeente Oss
Door een fusie tussen de gemeente Maasdonk en de gemeente Oss in 2015 verloor het gemeentehuis in Geffen zijn functie op het dorpsplein. “Het leegstaande gebouw zorgde voor een wat droevig beeld op het dorpsplein”, zegt Anne. “Ondanks dat de scouting en Gilde Geffen het gebouw nog jaren als tijdelijk onderkomen hebben gebruikt, is de gezelligheid van een bruisend dorpsplein ver te zoeken. Daarom werd het tijd voor nieuwe plannen.” Samen met de gemeente heeft de Dorpsraad in 2016 een zogenaamde voorzieningenkaart opgesteld. Waar is behoefte aan? Wat is er al? Op die vragen gaven de Geffenaren een eenduidig antwoord: ‘We willen een levendig dorpsplein’. Tonny: “Een plek waar wonen, werken en ontmoeten samenkomen. Ons advies was ook
om de inrichting van het dorpsplein gelijk mee te nemen in de planvorming, want dat is de plek waar het straks gebeurt. Ik ben super trots dat er gehoor is gegeven aan veel van onze wensen.”
Bewoners betrekken “Belangrijk uitgangspunt van de gemeente was om de inwoners bij de planvorming te betrekken. Zij weten als geen ander waar het nieuwe centrumplan aan moet voldoen”, vertelt Anne. “Alles wat er binnen het dorp leeft, hebben we vertaald naar verschillende schetsplannen. Inwoners konden aangeven wat hen wel en niet aansprak. De uitkomsten zijn in 2019 verwerkt in een ontwikkelperspectief. Dat document was de basis voor verschillende marktpartijen om een nieuw dorpshart voor Geffen te bedenken.”
Dic ht bij huis
23
Menselijke maat Uiteindelijk is er door de beoordelingscommissie en de inwoners van Geffen gekozen voor het plan van Van Wanrooij. Tonny: “Omdat het plan het best aansloot bij de wensen van de inwoners. Met het minst aantal woningen, maar met de meeste kwaliteit. Het wordt echt een plek waar je elkaar wilt ontmoeten.” Anne vult aan: “Het oogt bescheiden en dat is heel knap gedaan. De voordeuren van de grondgebonden woningen grenzen aan het plein. Dat draagt ook bij aan de levendigheid en de sociale cohesie. Centraal in het plan komt een echte blikvanger. Een alzijdig gebouw met ruimte voor acht appartementen en een lunchroom. Dat ook een horecafunctie wordt toegevoegd was voor ons een groot pluspunt.” Het plan bestaat uit twee bouwblokken, maar samen vormt het één geheel. “Hierbij is goed naar de directe omgeving gekeken”, zegt Mathijs. “De
kracht van ons plan is dat we de maat en de schaal van Geffen hebben behouden. Door maar acht grondgebonden woningen en acht appartementen toe te voegen, houden we het dorpse karakter in stand. Daarmee hebben we ook gehoor gegeven aan de wens van omwonenden om de privacy en inkijk goed in de gaten te houden.”
Raadhuys In het ontwerp is een knipoog gemaakt naar het oude raadhuis van Geffen. “Dat is niet het gemeentehuis dat er nu nog staat hoor”, zegt Laurent, “maar dat was het gebouw dat voor die tijd dienstdeed als gemeentehuis. Vroeger heette dat het raadhuis. De architect heeft een aantal details zoals de ornamenten op het dak afgeleid van dit oude gebouw. En dat bracht ons gelijk op het idee om het project ‘Raadhuys’ te noemen. Veel Geffenaren hebben daar direct een associatie bij.”
Raadhuys Raadhuy Geffen Geffen
24 Dicht bij huis
Dic ht bij huis
25
Inrichting dorpsplein De inrichting van het dorpsplein was geen onderdeel van de prijsvraag, maar het is wel een belangrijk aandachtspunt. “De huidige doorgaande weg splitst het plein in twee delen”, vertelt Tonny. “Dat moet echt anders. Ook de huidige kiosk was onderwerp van gesprek. Dit stukje historie blijft uiteindelijk behouden.” Verder moet er ruimte blijven om te kunnen parkeren. “Dat is belangrijk voor de winkels”, vertelt Anne. “Maar ook het groen, de hoogteverschillen en ruimte voor evenementen zijn aandachtspunten. De inrichting moet aansluiten op de nieuwe bebouwing.
Over Raadhuys Het oude gemeentehuis in Geffen krijgt een nieuwe invulling: acht appartementen, acht grondgebonden woningen en een lunchroom met terras, grenzend aan het plein. De projectnaam werd met een knipoog naar vroeger omgedoopt naar ‘Raadhuys’. Als Geffense ontwikkelaar zijn wij erg trots om dit plan in in ons eigen dorp te mogen realiseren.
Ook hier betrekken we weer omwonenden en belanghebbenden.”
Kloppend hart Omdat de Geffenaren veel inspraak hebben gehad, wordt het plan breed gedragen. “Iedereen heeft de kans gehad om zijn mening te geven”, zegt Tonny. “Daardoor is er veel enthousiasme voor het plan. Het klopt gewoon. Ik hoop echt dat het hier in 2025 volop bruist. Mooi in het centrum, met jong en oud door elkaar. Dat zou ik prachtig vinden. Bij die gedachte gaat mijn Geffense hart echt even sneller kloppen.”
Dicht bij Eindhoven
26
1
Asten
5
Loverbosch, 120 woningen
Heeze
Oirschot
9
De Bulders, 80 woningen
Eindhovensedijk, 17 woningen Ekerschot, 36 woningen
2
Bergeijk
6
Even Buiten, 57 woningen
Helmond 10
Brandevoort, 145 woningen
3
Suytkade, 60 woningen
Best Aarlesche Erven, 60 woningen 7
4
Sint-Oedenrode Zwembadweg, 96 woningen
Heiakker, 71 woningen/appartementen
11
Middelbeers
Someren Groote Hoeven, 20 woningen
Doornbosstraat, 14 woningen
Eindhoven Koning Arthurlaan, 20 woningen 8
Kroonhoef, 41 appartementen
12
Nuenen
Son & Breugel Planetenlaan - ‘t Eind, 45 woningen
Park Luistruik, 137 woningen/appartementen
Sonniuspark, 99 woningen
Voirt - Parkstraat, 35 appartementen 13
Veldhoven Bosackers, 52 woningen
10
Sint-Oedenrode
14
Weebosch Kapelledries, 14 woningen
9
Oirschot 3
7
Best
Middelbeers
13
Dicht bij Eindhoven
Son & Breugel 8
4
Nuenen
6
Helmond
Eindhoven
Veldhoven 11 5
2 14
12
Bergeijk
Weebosch
Heeze
Someren 1
Asten
Dic ht bij Eindhoven
27
Son & Breugel, Sonniuspark
Nuenen, Park Luistruik
Eindhoven, Kroonhoef
Helmond, Brandevoort
Dicht bij elkaar
28
Dichter bij... Karim
Dic ht bij elkaar
29
Karim Ben Moussa Voorman timmerman bij Van Wanrooij
“De band met mijn collega’s is sinds corona sterker geworden. Ondanks goed afstand houden, zijn we meer tot elkaar gekomen. Dat vind ik echt het positieve aan deze bijzondere tijd.”
Dicht bij de bouw
30
De bouw is elke dag anders Willy van den Heuvel Uitvoerder bij Van Wanrooij
De bouw is gewoon de bouw zou je zeggen. Maar niets is minder waar. Wat uitvoerder Willy betreft is een werkdag nooit hetzelfde. Het ene moment is het hectisch en het andere moment wordt het hoogste punt alweer bereikt. Een dag op pad met Willy bij Het Leeuwse Veld in Beneden-Leeuwen.
Dic ht bij de bouw
31
Vroeg op
“Ik ben gewend om vroeg op te staan. Dat doe ik al 22 jaar en het hoort er eigenlijk gewoon bij. Van mijn woonplaats Geffen naar BenedenLeeuwen is een klein half uurtje rijden. In de auto bereid ik de dag al een beetje voor in m’n hoofd. Dan ben ik er weer bij. De bouw wacht nergens op.”
Dicht Dicht bij bij de elkaar bouw
Een dag met uitvoerder Willy in Beneden-Leeuwen
32
“We starten de dag met een dagstart. Ik noem het een kort overleg, gewoon in jip-en-janneketaal. We nemen de planning door en bekijken de postits die afgehandeld moeten worden. Met de 1,5 meter afstand maatregel is het wat lastiger in de keet, dus ik verspreid de dagstart wat meer over de week.”
Ingeburgerd
“Ik ben langzaam ingeburgerd in de uitvoering. Ooit begonnen als timmerman en op m’n vijftigste doorgegroeid tot uitvoerder. Sinds 2017 zit ik op het project Leeuwse Veld. We hebben hier alles met hetzelfde bouwteam gemaakt. We zijn op elkaar ingespeeld en iedereen is betrokken. Dat is voor mij wel de essentie van een goed team.”
Dagstart
Dic ht bij de bouw
33
“Alle dagelijkse werkzaamheden houd ik digitaal bij. Dit geeft overzicht voor alle medewerkers en onderaannemers. Op de bouw, maar ook op kantoor. Van groene gezichtjes op het scherm word ik blij. Dan zijn namelijk alle taken op de planning afgehandeld.”
Bakkie koffie
“Koffie is de rode draad van de werkdag. Ik drink er zelf maar een stuk of drie per dag, maar ik bied graag een bakje aan. Met een bak koffie komt iemand even op adem en het geeft mij de kans om met de jongens bij te praten.”
Taken afhandelen
Dicht bij de bouw
34
Een dag met uitvoerder Willy in Beneden-Leeuwen
“In alle vroegte wordt de eerste kap al geplaatst, terwijl ik straks een oplevering heb van een woning. Die diversiteit vind ik mooi aan de bouw. Je ziet de wijk stap voor stap groeien. Als je drie keer met je ogen knippert ligt zo’n kap er al op. Zo snel gaat het tegenwoordig gewoon.”
Dak erop
Hechte groep
“In de ochtend loop ik een ronde over de bouwplaats. Even kijken of alles soepel verloopt en of iedereen z’n werk goed kan doen. Een hecht team draagt bij aan de kwaliteit. Dat is voor mij de basis van de bouw. Dit bouwteam heeft veel voor elkaar over. Dat loopt als een trein.”
Dic ht bij de bouw
35
Terug in de keet galmt Big Bad John van Jimmy Dean door de ruimte; Willy’s ringtone. “Of ik gek word van al die telefoontjes? Nee hoor, ik moet zorgen dat alles geregeld wordt. Probleempjes oplossen, mensen verder helpen, afspraken maken. Dat schakelen vind ik leuk. En als ik niet kan opnemen, bel ik altijd terug. Goede communicatie vind ik belangrijk.”
06-Willy
Brede rug
“Als ik naar buiten kijk en ik zie de mannen met een glimlach op de steigers staan, dan ben ik een blij man. Dan zijn de ploegen zelfstandig aan de gang. Maar het loopt natuurlijk niet altijd op rolletjes. Dan staan ze ook gelijk bij mij in de keet. Ik moet dan mijn verantwoordelijkheid pakken en zorgen dat de machine blijft draaien.”
Dicht bij de bouw
36
Een dag met uitvoerder Willy in Beneden-Leeuwen
“Ik loop niet door de wijk om handtekeningen uit te delen, maar om ze op te halen. Ik controleer de laatste opleverpuntjes en handel dat administratief af met de kopers door een digitaal krabbeltje te halen. Ik maak ook nog even een praatje, want dat draagt bij aan de klanttevredenheid.”
Nieuwe generatie
“Ik begeleid ook nieuwe, jonge uitvoerders. Dat is mooi werk. Ze zijn digitaal onderlegd en kijken anders naar de materie. We leren van elkaar. Zij zien de bouw als plug-and-play, ik als een gestroomlijnd proces met mensenwerk. Door dat samen te laten komen, kunnen we onze processen optimaliseren.”
Handtekening
Dic ht bij de bouw
37
“Als ik het hek afsluit, ga ik naar huis. Ik denk dan niet meer aan het werk. Morgen is er weer een nieuwe dag. Daar ben ik heel simpel in. Het heeft geen zin om nog na te malen. Je moet het loslaten. Zo laad ik mezelf weer op, anders wordt het een chaos in m’n hoofd.”
Vooroplevering
“Verderop zijn we bezig met de vooroplevering van een woning. Ik zie meestal wel gelijk waar nog wat aandacht aan besteed moet worden voordat we de woning definitief kunnen overdragen aan de bewoners. Goed controleren, foto’s maken met m’n tablet en de jongens kunnen aan de slag.”
Knop om
Dicht bij de klant
38
De online keuzetool:
kies, klik, klaar
Processen verbeteren en optimaliseren zit in ons DNA. Niet alleen bij het ontwikkelen en bouwen van woningen, maar ook bij het keuzeproces van sanitair en keukens in het Warenhuys. Met de nieuwe online keuzetool zorgen we dat klanten digitaal keuzes maken en beter voorbereid de showroom bezoeken.
Dic ht bij de klant
Dicht bij de klant
De online keuzetool
40
Dic ht bij de klant
41
Eelco Bosman Projectcoördinator Warenhuys
Vanuit je luie stoel een badkamer uitkiezen voor je nieuwe huis. Volledig uitgedacht door de specialisten van het Warenhuys. In verschillende stijlen en met verschillende opties. Precies op maat. Het klinkt te mooi om waar te zijn, maar voor kopers van een nieuwbouwwoning bij Van Wanrooij is het realiteit. Eelco: “De nieuwe tool helpt kopers bij het maken van keuzes. Online tonen we de meest logische indelingen van volledig ingerichte badkamers en toiletten. In verschillende stijlen, met extra opties en voorzien van prijzen. Op deze manier komen kopers goed voorbereid naar de showroom.”
Joyce Boelen Assistent projectcoördinator Warenhuys
Joyce: “We laten klanten gericht nadenken over de keuzes die ze kunnen maken. Dat leidt tot een beter verkoopgesprek met specifieke vragen. We verkopen veel badkamers, toiletten en keukens per jaar. De oriëntatiefase begint nu thuis achter het scherm. Eenmaal in de showroom stellen klanten andere vragen en kan onze adviseur ze vanuit zijn of haar expertise verder helpen.” Eelco: “De online keuzetool wordt sinds dit jaar toegepast bij verschillende nieuwbouwprojecten. We merken dat het mensen helpt in hun keuzeproces. Omdat er heel veel te kiezen valt in de showroom, zien mensen soms door de bomen het bos niet meer. Klanten reageren positief op de keuzes die wij vooraf online aanbieden. Het helpt ze in hun denkproces en scheelt ze tijd in de showroom. Wij kunnen deze voorbereiding goed voor ze doen omdat maatvoering, aansluitingen en het kwaliteitsniveau van alle woningen bij ons bekend zijn.”
Dicht bij de klant
De online keuzetool
42
Impressies van mogelijke badkamers in de online keuzetool
Dic ht bij de klant
43
“Met dit soort vernieuwingen laten we zien dat we dé showroom van Nederland én de beste partner voor andere ontwikkelaars en aannemers zijn”
Joyce: “Je ziet gelijk op een 3D-impressie hoe het eruit komt te zien. Eigenlijk zetten we onze expertise nu veel meer aan de voorkant van het keuzeproces in. Uit ervaring weten wij namelijk precies welke veelgemaakte keuzes en stijlen favoriet zijn op het gebied van sanitair. Dat klanten dat waarderen, blijkt uit het feit dat steeds meer klanten gebruik maken van de optie om volledig online hun badkamer uit te zoeken en aan te schaffen, zelfs zónder een bezoek aan de showroom. Het is echt kies, klik en klaar.”
Kees op ’t Hof Applicatiebeheerder
Proces verbeteren Kees: “De online keuzetool betekent de toevoeging van een nieuw systeem, terwijl ons doel juist is om terug te gaan naar de eenvoud in automatisering. Daarom maken we de overgang naar taakgestuurd werken vanuit één platform. Door de verschillende systemen te koppelen en het gebruiksvriendelijker te maken, wordt op één plek klantinformatie en klantcontact inzichtelijk. Van offertes tot afspraken in de showroom en van orders tot servicemeldingen. Het systeem gaat met ons meedenken en het aantal handelingen wordt vereenvoudigd. Dat zorgt voor een betere opvolging en een hogere klanttevredenheid. En dat is waar we het uiteindelijk voor doen.”
Dicht bij de natuur
44
Dic ht bij de natuur
45
Rijnvliet: de eetbare woonwijk In de Utrechtse wijk Rijnvliet ontwikkelt Van Wanrooij samen met de gemeente Utrecht en andere partners een eetbare woonwijk volgens de principes van het voedselbos. Het is een voorbeeld van een gebiedsontwikkeling waar wonen, recreëren, voedsel en natuur gecombineerd worden tot een échte gezonde leefomgeving. v.l.n.r.: Gé van Dam, Marnix Vink en Sebastiaan Docters van Leeuwen
Dicht bij de natuur
46
Rijnvliet: de eetbare woonwijk
Gé van Dam Projectmanager Gemeente Utrecht
Marnix Vink Landschapsarchitect Felixx Landscape Architects & Planners
Sebastiaan Docters van Leeuwen Projectontwikkelaar Van Wanrooij
Rijnvliet is nog volop in ontwikkeling, maar de eetbare natuur ontpopt zich al aardig in de omgeving van de eerste paar honderd nieuwe woningen. Op iedere hoek van de straat zie je fruitbomen, notenbomen, eetbare hagen en struiken met bessen. De eetbare woonwijk begint zijn vruchten af te werpen.
openbare ruimte te creëren met natuurlijke speelplekken, wandelroutes, fietsstraten en informele natuur. Het voelt hier in Rijnvliet bijna als landelijk wonen in de stad. Wonen mét natuur was ook een nadrukkelijke wens van de bewoners die aan de randen van de wijk wonen.”
Gé: “Utrecht ontwikkelt zich als dé stad van ‘Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen’. Toen in 2016 het bestemmingsplan van Rijnvliet werd vastgesteld, hadden een aantal omwonenden het idee om er een eetbare woonwijk van te maken. Dat paste natuurlijk perfect bij de ambitie van de stad. We zijn gaan onderzoeken hoe we van het openbaar groen een plek konden maken om te verblijven, om samen voor te zorgen en om samen uit te plukken. Als je in een voedselrijke omgeving woont, daagt dat uit om er iets mee te doen. We stimuleren meer beweging door een beter ingerichte
Sebastiaan: “Het voedselbosprincipe stimuleert bewoners om iets met de natuur voor hun deur te doen. Kinderen kunnen veilig buiten spelen, je overburen ontmoet je in de boomgaard, tijdens een wandeling pluk je een veldboeketje en bij de gezamenlijke composthoop haal je compost om de bodem in je tuin te verbeteren. Het zijn enkele voorbeelden van gezond gedrag die we met de ruimtelijke opzet en inrichting van Rijnvliet willen stimuleren. Dat is echt heel goed gelukt bij deze gebiedsontwikkeling.”
Dic ht bij de natuur
47
Over Rijnvliet Aan de zuidkant van Leidsche Rijn verrijst de nieuwe woonwijk Rijnvliet. In deze wijk ontwikkelt Van Wanrooij zo’n 850 woningen in diverse deelplannen. De wijk wordt ontworpen volgens het principe van het voedselbos, met veel groen en water. Het is misschien wel de eerste échte eetbare woonwijk van Nederland. Rijnvliet ligt op steenworp afstand van Leidsche Rijn Centrum, de binnenstad van Utrecht en alle uitvalswegen.
Dicht bij de natuur
Rijnvliet: de eetbare woonwijk
48
Marnix: “Samen met omwonenden en nieuwe bewoners, verenigd in de Groene Longen van Rijnvliet, en voedselbosdeskundige Xavier San Giorgi, is een idee van de eetbare woonwijk vertaald in een ambitiedocument. Het integreren van voedselbosprincipes in de openbare ruimte is vernieuwend. In iedere straat staat iets eetbaars. Het werkt rustgevend en is educatief. Het zorgt dat je bewuster bezig bent en het is eenvoudiger te onderhouden dan je denkt. Voedsel kan het jaar rond geoogst worden, waardoor de productie op peil blijft. Snoeien is beperkt nodig en bevordert de verdere ontwikkeling van de eetbare woonwijk. Dat je er gezamenlijk mee bezig bent geeft de wijk een sociaal karakter en dat helpt de gemeente weer bij het beheer van de openbare ruimte. Het zou mooi zijn als dat begeleid gaat worden door een enthousiaste voedselboswachter.” Gé: “Je kunt op papier een heel mooi plan maken en iedereen erbij betrekken, maar een gezonde leefomgeving ontstaat alleen maar als je de ambities waarmaakt. Dat gaat van stedenbouwkundige opzet tot het ontwerp van de woningen en van de keuze voor de beplanting tot het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Een standaard woonwijk heeft standaard bomen en gras. Maar de aanleg van eetbaar groen vraagt van ontwerp tot en met beheer bijzondere aandacht. Daar moet je gezamenlijk veel tijd in steken. Het proces is een ontdekkingstocht, maar onze gezamenlijke visie geeft structuur en houvast. Als je hier rondloopt, zie je al duidelijk het resultaat.”
Marnix: “Er komt een enorme diversiteit aan bomen en beplanting in de verschillende buurten. Zo staan er vooral vruchtdragende bomen en planten in het zuidelijke deel van Rijnvliet. In het oosten staan voornamelijk bomen en planten met noten en in het westen van het plan kun je vooral veel eetbare bloemen vinden. Centraal in het plan komt een intensiever voedselbos van bijna 5.000 m2 die aansluit op een oude boomgaard in het noorden van het plan. Een rondje door de buurt levert je genoeg ingrediënten op voor een heerlijk gerecht!” Sebastiaan: “Je ziet dat steeds meer mensen waarde hechten aan een gezonde leefomgeving. Het wordt zelfs een steeds belangrijker argument om in Rijnvliet te gaan wonen. Mensen kiezen er bewust voor. Ik vind het mooi dat we die uitstraling meteen vanaf het begin goed hebben neergezet. De nieuwe woningen staan langs een groene, waterrijke hoofdstructuur die met de fasering van het project is meegegroeid. Alle keuzes die we per fase maken, nemen we weer mee in de verdere ontwikkeling van de wijk. Zo groeit het voedselbosprincipe langzaam door naar een volwassen concept. Als Rijnvliet straks af is, dan gaat dit project de boeken in als de eerste eetbare nieuwbouwwijk van Nederland. Daar mogen we met z’n allen best trots op zijn.”
Educatieve straatnamen De straatnamen in de wijk krijgen de naam van de eetbare gewassen die in de betreffende straat worden geplant. Onder de straatnaam komt een educatief onderschrift.
Dic ht bij de natuur
49
De eetbare woonwijk in 3 waarden
1. Voedselwaarde De bomen, struiken, kruiden, klimmers en bodembedekkers die in Rijnvliet aangeplant worden, hebben bijna allemaal iets eetbaars. Verschillende bloemen, noten, blad en vruchten zijn het jaar rond te plukken.
2. Natuurwaarde Diversiteit in planten en struiken is een belangrijke voorwaarde voor veel dieren. Ze bieden onderdak, voedsel en vaak ook een plek om hun jongen groot te brengen. Hun aanwezigheid versterkt het ecosysteem in de woonwijk.
3. Recreatiewaarde In de wijk komen verschillende plekken waar je een wandelingetje kunt maken, waar kinderen veilig kunnen spelen en waar je samen met buurtgenoten fruit kunt plukken. Ook voorbijgangers kunnen op de bankjes heerlijk genieten van een gezonde leefomgeving.
Dicht bij Utrec ht
50
1
Bunnik
5
Molenweg, 24 appartementen
Utrecht
6
De Veiling, 149 woningen/appartementen
Vleuten Haarzicht, 73 woningen
Rijnvliet Midden, 176 woningen/ 2
appartementen
Bussum
3
Rijnvliet West, 143 woningen
Culemborg
Sinfonia (Leidsche Rijn Centrum), 50 appartementen
Hilversum
Bussum
2
Tergooi, 300 woningen/appartementen
4
6
Vleuten 5
Dicht bij Utrecht
Hilversum
7
Utrecht
Zeist De Geiserhof, 40 woningen/appartementen
appartementen
Wonen op ‘t Erf, 19 woningen
4
7
Rijnvliet Oost, 373 woningen/
Crailo, 70 woningen/appartementen
Zeist
1
Bunnik
3
Culemborg
Dic ht bij Utrec ht
51
Bunnik, Molenweg
Utrecht, Sinfonia (Leidsche Rijn Centrum)
Utrecht, De Veiling
Vleuten, Haarzicht
Dicht bij elkaar
52
Dichter bij... Marly
Dic ht bij elkaar
53
Marly van Kaathoven HR-adviseur bij Van Wanrooij keuken, badkamer & tegel warenhuys
“Face-to-face contact: pas als je het mist, merk je hoeveel waarde je er aan hecht. Sparren met collega’s, nieuwe sollicitanten ontmoeten, het is allemaal iets anders geworden. Ik hou toch echt van mensen om me heen.”
Dicht bij ons werk
54
Het tijdstip van... Thijs Verstegen Werkvoorbereider bij Van Wanrooij
Als werkvoorbereider werk je bij Van Wanrooij aan mooie woningbouwprojecten. Maar hoe ziet een werkdag als werkvoorbereider er eigenlijk uit? Ontdek wat Thijs Verstegen allemaal doet in vijf tijdstippen:
Dic ht bij ons werk
55
08:05
Vroege vogel “Rond 8:00u ben ik op het werk. De meesten zijn er dan al, dus ik ben de minst vroege vogel. Dat was ook al toen ik hier na mijn studie HBO Bouwkunde begon. De dag start met een bak koffie, de actielijst doornemen en dan kan ik echt van start. We zijn met tien werkvoorbereiders en werken in duo’s aan de projecten. Het werk varieert van contracten en planningen opzetten tot het controleren van tekenwerk en uitlezen van BIM-modellen. Ik ben bij een woningbouwproject van begin tot eind betrokken.”
Dicht bij ons werk
56
Ommetje
Het tijdstip van werkvoorbereider Thijs
“Ik werk in een leuk team. We kunnen goed met elkaar opschieten. Rond lunchtijd maken we een ommetje en nemen we een boterham mee. Even de benen strekken en ver voor je uitkijken, dat houdt je fit en scherp. Onderweg bespreken we sportzaken, ons privéleven, maar ook uitdagingen in projecten. Dat wandelen schept een band en houden we er dagelijks in.”
10:52
Clashen “Ik hou me veel bezig met BIM. We halen veel informatie uit de 3D modellen. Per project breiden we dat steeds verder uit. Informatie van leveranciers zetten we in ons model en laten we ‘clashen’. We zien dan precies waar zaken niet goed op elkaar zijn afgestemd. Het scheelt veel tijd in de uitvoering als we dat vooraf weten. Ik check of alles gereed is voor de bouw. Een bouwproject moet zo soepel mogelijk lopen, dan heb je het goed gedaan.”
12:30
Dic ht bij ons werk
57
Back to the roots “En zo ben ik met meerdere projecten tegelijk bezig. Dat is af en toe wel schakelen, want er is altijd iets te doen. Ik ga nu de werkvoorbereiding van een project in Heesch doen, waar ik 26 jaar heb gewoond. Dat is speciaal, want ik kom er nog veel. Waar ik ben opgegroeid staat straks een project dat ik zelf heb voorbereid. Supermooi toch!?”
13:30
Rondje bouw “Vanuit Geffen rijd ik naar projecten waar ik mee bezig ben, zoals hier in Geertruidenberg waar we Koninginnebastion bouwen. Ik loop een rondje over de bouw met de uitvoerder of overleg in de keet met partners. Als er problemen zijn, dan wordt er verwacht dat ik die kan oplossen. Een hele verantwoordelijkheid, maar dat maakt het werk ook zo leuk. Ik zorg dat alles plug-andplay aankomt op de bouw. Het project loopt soepel, dus het werk is goed voorbereid. Dat maakt me trots.”
15:30
Dicht bij ons werk
58
BIM:
de digitale blokkendoos Door alle elementen van een woning als een digitale blokkendoos op te bouwen, kunnen we nĂłg efficiĂŤnter ontwikkelen en bouwen. Automatiseren van BIMmodellen zorgt voor snelheid in de planvorming. BIMengineers Jeroen en Tom geven inzicht in de digitalisering van ons bouwproces.
Dic ht bij ons werk
59
Jeroen Hendriks (l) en Tom van den Boogaard
BIM: de digitale blokkendoos
60 Dicht bij ons werk
Dic ht bij ons werk
61
Jeroen Hendriks BIM Engineer
Tom van den Boogaard BIM Engineer
“Alles wat repeterend is, willen we automatiseren”
Tijdwinst
Informatie benutten
Met ons Optio-concept als basis en hergebruik van standaard elementen uit het Bouw Informatie Model (BIM) automatiseren we onze woningen steeds verder. “Veel elementen zijn tot in de puntjes uitgedacht”, vertelt Tom. “In het ontwikkeltraject kunnen we de woning al volledig op het scherm bouwen. Knelpunten worden samen met onze vaste partners opgespoord. Zij werken vrijwel allemaal vanuit hetzelfde model. Zo kunnen we veel tijdwinst behalen en kosten besparen.”
Van calculatie tot tekenkamer en van kopersbegeleider tot werkvoorbereiding, iedereen heeft profijt van de informatie uit de BIM-modellen. Jeroen: “Waar je voorheen met een arceerstift over de tekening ging om hoeveelheden te bepalen, druk je nu op één knop. De computer controleert ook nog eens de hoeveelheden. Foutkansen nemen af en de nauwkeurigheid neemt toe. Verkeerde bestellingen zijn verleden tijd. Maar dan moet alles wel goed in het model staan. Dat is onze verantwoordelijkheid en daar hebben we enorme stappen in gezet.”
Jeroen en Tom zien hun 3D-model in no-time werkelijkheid worden
BIM: de digitale blokkendoos
62 Dicht bij ons werk
Dic ht bij ons werk
63
Nieuwe woningtypes
Configureren
Tom: “Neem als voorbeeld onze XS-woning. Het concept van een betaalbare woning is een jaar geleden bedacht. Dat hebben we in no-time geautomatiseerd in een BIM-model en verder uitgewerkt. Toch is het een heel ander type woning dan onze andere eengezinswoningen. We houden de XS-woning betaalbaar door bijvoorbeeld voor een smallere beukmaat en één dieptemaat te kiezen. Er zijn twee variaties in hoogte: twee lagen met een plat dak of twee lagen met een kap. Het aantal opties is gereduceerd en qua detaillering is veel gestandaardiseerd.” Dat de kwaliteit hetzelfde blijft, is wat Jeroen betreft de grote kracht. “Dat zit standaard in het Optio-concept verweven.”
Jeroen: “Door alles wat repeterend is volledig in BIM te automatiseren, kunnen we veel efficiënter werken. We zijn trots om daar deel van uit te mogen maken. De basis staat en we kunnen nu vooruitkijken. Bijvoorbeeld hoe we ondanks standaardisatie toch in staat blijven om samen met architecten mooie ontwerpen te maken.” Maar ook hoe de modellen gebruikt kunnen worden richting kopers. “Dat een geïnteresseerde vanuit zijn eigen woonkamer virtueel door de nieuwe woning kan lopen, opties kan aanklikken en dat er geautomatiseerd een prijslijst en voor ons een model uit komt rollen, dat gaat haalbaar worden”, zegt Tom. “Dat is een ontwikkeling waar we graag aan meewerken.”
Geautomatiseerde blokkendoos Alles wat repeterend is, is geautomatiseerd. Vaste elementen worden hergebruikt vanuit een bibliotheek. “Denk bijvoorbeeld aan gevel- en dakelementen”, zegt Tom. “Voorheen modelleerden we die elementen nog handmatig, maar dat hoeft nu niet meer. Dat biedt enorme voordelen in tijd en nauwkeurigheid.” Ook het startpunt voor de BIM-modelleur is anders. Jeroen: “Waar een modelleur voorheen startte met een leeg ontwerp, krijgen ze nu vaste blokken van ons aangeleverd. Een paar muisklikken en alles zit er compleet in. Plattegronden, doorsnedes, indelingen, details en hoeveelheden zijn bijvoorbeeld eenvoudig uit het model te halen. Zo’n 80-90% van de woning is eigenlijk al gereed. Het is een kwestie van finetunen. Zo kunnen we ons blijven focussen op kwaliteit.”
Optio 2.0 Optio is ons flexibele woningconcept. Een slim en duurzaam concept met ongekend veel keuzemogelijkheden, waarmee we kunnen inspelen op de eisen en wensen van opdrachtgevers en consumenten. Door de bundeling van jarenlange kennis kunnen wij efficiënter én tegen lagere kosten nieuwbouwwoningen ontwikkelen en realiseren. Optio wordt continu geoptimaliseerd. Plattegronden en elementen zijn gedigitaliseerd en geautomatiseerd in BIM-modellen. Dit stelt ons in staat om nieuwe woningtypes sneller op de markt te brengen.
Dicht bij de wijk
64
Kwaliteit beleg je samen De nieuwe Utrechtse wijk Rijnvliet is volop in ontwikkeling. Aan de zuidkant komen 198 prachtige huurappartementen voor verschillende doelgroepen. Samen met Syntrus Achmea Real Estate & Finance voegen we meer betaalbare woningen toe aan het Utrechtse woningaanbod.
Dic ht bij de wijk
65
Dicht bij de wijk
66
Huurappartementen Rijnvliet, Utrecht
Ron Heilig Regiomanager Syntrus Achmea Real Estate & Finance
Meer woningen in de middenhuur toevoegen aan Rijnvliet, dat was de nadrukkelijke wens van de Gemeente Utrecht. Om zo het aanbod voor deze doelgroep te vergroten én om nog meer diversiteit in wijk te krijgen. “Reden voor ons om vroeg met Syntrus Achmea om tafel te gaan”, zegt Gerard. “Want hoe eerder je elkaar vindt bij dit soort projecten, hoe beter je samen kwaliteit kunt maken.” Tijdens het voorlopig ontwerp werd Syntrus Achmea onderdeel van het team. “We stapten op een rijdende trein en dat is best lekker”, zegt Ron. “Stap voor stap is het ontwerp verder uitgewerkt en zijn we er een maatpak van gaan maken.”
Beleggingsperspectief Vanuit het perspectief van een belegger is dit project heel interessant. “Het zijn veel woningen, in verschillende types, met verschillende prijscategorieën en op een goede locatie in Utrecht”, zegt Ron. “Veel
Gerard Klomp Regiomanager Van Wanrooij
voorzieningen zijn in de buurt en de ambitie om van deze wijk een gezonde leefomgeving te maken spreekt ons enorm aan. Alle seinen staan dan op groen om in een project als dit te gaan investeren. Als vermogensbeheerder beleggen wij geld van pensioenfondsen en andere institutionele beleggers. Dat gaat om serieuze bedragen, die financieel en maatschappelijk rendement moeten opbrengen.” “Als belegger moet je wel een beetje door de oogharen heen kunnen kijken”, stelt Gerard. “Twee jaar geleden stond hier nog niks. Samen zijn we ons gaan verplaatsen in het eindbeeld. Dat vraagt om wat inbeeldingsvermogen.” Voor Syntrus Achmea was dat geen probleem. “We zagen de potentie en de kwaliteit van de wijk”, zegt Ron. “Dit project voldoet aan al onze voorwaarden.”
Dic ht bij de wijk
67
Huurappartementen Rijnvliet, Utrecht
68 Dicht bij de wijk
Dic ht bij de wijk
69
198 huurappartementen in Rijnvliet In samenwerking met gemeente Utrecht en Syntrus Achmea Real Estate & Finance wordt langs de Stadsbaan in Rijnvliet een wooncomplex met 198 huurappartementen ontwikkeld. Het gebouw vormt de entree van de wijk aan de zuidoostkant van Leidsche Rijn. Onder supervisie van De Zwarte Hond, maakten Inbo, Jaakko van ’t Spijker en Zecc het ontwerp. Op het parkeerdek komen drie groene binnentuinen. De appartementen van circa 60 tot 135 m² zijn geschikt voor meerdere doelgroepen: gezinnen, senioren en starters in het middenhuursegment en vrije sector huur.
Dicht bij de wijk
Huurappartementen Rijnvliet, Utrecht
70
Meer huurwoningen
Betaalbaarheid garanderen
De 198 huurappartementen worden verdeeld over een zuidvleugel en een noordvleugel. In het midden komt een dubbele entree met daktuinen erboven. “In Utrecht hebben wij het actieplan middenhuur ondertekend. Dat betekent voor dit project dat minimaal 25% van het aantal woningen een maximale huurprijs van € 950 per maand mag hebben. Bij dit project gaan we een stapje verder en hebben we dat percentage nog iets verhoogd. Dat kan omdat in dit project relatief meer kleinere appartementen zitten, vanaf 60 m2.”
Woningen in Utrecht betaalbaar houden vraagt veel inzet van alle partijen. “Zeker als je het hebt over de middenhuur met prijzen rond de € 800 tot € 900 per maand”, zegt Ron. “De grondkosten en de ontwikkelkosten zijn hoog, duurzaamheidseisen duwen de bouwkosten omhoog én onze klanten hebben een bepaald rendement nodig. Zij willen dat de volgende generatie ook verzekerd is van een pensioen. Dat is een ingewikkelde puzzel. De gemeente heeft een constructieve rol vervuld, het ontwerpteam heeft de ontwikkel- en bouwkosten efficiënt weten te houden en Syntrus Achmea heeft aan de investeringskant een sluitende businesscase weten te bewerkstelligen.”
Dic ht bij de wijk
71
Gerard en Ron op de locatie waar de 198 appartementen worden gebouwd
“Dat is de enige manier om de puzzel die ‘betaalbaarheid’ heet netjes op te lossen”, vult Gerard aan. “Alle woningen zijn van hoge kwaliteit, ongeacht de huurprijs en het woningtype. Dat we de betaalbaarheid kunnen garanderen met een hoge kwaliteit, daar ben ik misschien nog wel het meest trots op.”
Op naar de volgende Terugkijkend op de afgelopen twee jaar, smaakt de samenwerking naar meer. Ron: “Het aardige van samenwerken met een familiebedrijf is dat ze heel erg gefocust zijn op kwaliteit en proces. Afspraak is ook
echt afspraak. Punt. Dat is een werkwijze die goed bij ons past. Met snelle besluitvorming en volledig gecommitteerd.” “Het is gelukt en dat is een mooie prestatie”, zegt Gerard. “Kennis, belangen en kwaliteit zijn mooi op tijd bij elkaar gekomen. We gaan hier een fantastisch project ontwikkelen voor de lange termijn. Voor Syntrus Achmea is dit een hele goede investering. Daar ben ik van overtuigd. Wat ons betreft: op naar het volgende project.”
Dicht bij Breda
72
1
Bavel
4
Dorstseweg, 9 woningen
Geertruidenberg
7
Koninginnebastion, 63 woningen/
Rucphen Hofstede , 116 woningen
appartementen 2
Breda Driesprong, 26 woningen
5
8
Gilze
Berg van Trijp, 18 woningen
Centrumplan, 29 woningen
Poolseweg, 6 woningen Wisselslagterrein, 8 woningen 3
Dongen De Beljaart, 100 woningen
Schijf
9 6
Oosterhout
St. Willebrord Oranje Nassau, 54 woningen
Loevensteinlaan, 74 woningen Santrijnpark, 72 appartementen
10
Teteringen Bouverijen, 91 woningen
4
Geertruidenberg
6 10 2 9
Dicht bij Breda
7
Rucphen
8
Schijf
Oosterhout 3
Teteringen
Dongen
Breda
St. Willebrord 5
1
Bavel
Gilze
Dic ht bij Breda
73
Dongen, De Beljaart
Geertruidenberg, Koninginnebastion
Breda, Driesprong
Oosterhout, Santrijnpark
Dicht bij elkaar
74
Dichter bij... Tom
Dic ht bij elkaar
75
Tom Vos Metselaar bij Van Wanrooij
“2020 was een gek jaar, maar op de bouw hebben we goed doorgewerkt. Met wat meer regels, apart rijden en met minder mensen tegelijk schaften gaat dat prima. Gelukkig werk ik in de buitenlucht!�
Dicht bij het klimaat
76
4 perspectieven op de
klimaatadaptieve wijk Hoe vanzelfsprekend is het om bij een nieuwe woonwijk rekening te houden met klimaatverandering? Gemeente Boxtel, Waterschap De Dommel, CroonenBuro5 en Van Wanrooij geven hun perspectief op klimaatadaptatie in de gebiedsontwikkeling ‘Heem van Selis’ in Boxtel. v.l.n.r. Dirk, Femke, Marc en Remond op de bouwlocatie van Heem van Selis in Boxtel
Dic ht bij het klimaat
77
Dicht bij het klimaat
78
Perspectief 1:
gemeente
Heem van Selis in Boxtel
Femke Pos Projectleider Gemeente Boxtel
“Klimaatadaptief betekent dat we hier in Boxtel de nieuwe wijk dusdanig inrichten dat het beter bestand is tegen klimaatveranderingen zoals extreme regelval, droogte en hitte. Vanuit de gemeente zijn daar vooraf uitgangspunten voor opgesteld die we ook haalbaar achten. Dat gaat echt verder dan even een standaard weg aanleggen en woningen bouwen. Er komen hier straks meer dan 450 gezinnen te wonen, die allemaal hun
ogen gericht hebben op de toekomst. Die toekomst vullen wij deels in door de wijk zo aantrekkelijk, groen en klimaatbestendig mogelijk te maken. Het vraagt van alle partijen om buiten hun eigen scope te denken; vanuit een totaalsysteem. Ik merk dat alle partijen deze motivatie delen en daarom komt de klimaatbestendige wijk hier ook echt van de grond.�
Dic ht bij het klimaat
79
Perspectief 2:
waterschap “Voor ons is dit letterlijk en figuurlijk een project in onze achtertuin. Tientallen collega’s lopen dagelijks hun lunchrondje door dit gebied. Hoog water, maar ook droogte zijn vraagstukken die goed zijn verwerkt in het plan. Bij een hevige regenbui hanteren we de volgende regels: water eerst vasthouden bij de woning, daarna bergen in de wadi’s en dan pas afvoeren richting de omliggende sloten of de Dommel. Pas daarna komt het riool in beeld. We willen regenwater zo lang mogelijk in de wijk vasthouden en langzaam laten infiltreren
in de bodem. Dat voorkomt uitdroging in hete zomers en daarmee blijft de grondwaterstand op peil. Door water zichtbaar te maken in de wijk, gaan bewoners er ook bewuster mee om. Het wordt onderdeel van de leefomgeving. Het Dirk van der Burgt beekdal van de Dommel is een cadeautje voor Planvormer stedelijk gebied de bewoners. Met de komst van de wijk worden Waterschap De Dommel ook de landschappelijke kwaliteiten aangepakt. Mensen kunnen hier genieten van de natuur en er is ruimte om te spelen en te ravotten. Hier versterken rood, groen en blauw elkaar en dat vind ik zo mooi aan deze wijk.”
Heem van Selis in Boxtel
80 Dicht bij het klimaat
Dic ht bij het klimaat
81
Perspectief 3:
stedenbouw “Als stedenbouwer denk ik vanuit een totale wijk. Met balans tussen water, natuur en bebouwing. Hier komt een wijk voor de komende generatie. Dat betekent automatisch dat je verder moet kijken dan de komende paar jaar. In het plan zorg ik voor voldoende kwalitatieve ruimte en een groene opzet. De laan door de wijk vormt een stevige lijn die te behouden groenelementen verbindt en zichtbaar maakt. De wijk ligt net wat hoger dan het Dommeldal, waardoor je vanuit de straat zicht hebt op de natuur. Ecologie en
water zijn zichtbaar in het straatbeeld. Bestaande bomen proberen we zoveel mogelijk te behouden. We hebben met veel zaken rekening gehouden, maar uiteindelijk gaat het er ook om hoe de bewoners de wijk gaan gebruiken. Ik hoop oprecht dat bewoners de klimaatadaptieve visie zullen omarmen, anders gaan nadenken over hun wijk en dat weer doorvertalen in de inrichting van hun eigen tuin. Want ook de tuinen zijn onderdeel van het hele systeem.�
Remond Baselmans Stedenbouwkundige CroonenBuro5
Dicht bij het klimaat
82
Perspectief 4:
ontwikkelaar
Heem van Selis in Boxtel
Marc van Roekel Projectontwikkelaar Van Wanrooij
“Toen ik hier voor het eerst rondliep, vielen mij direct de landschappelijke kwaliteiten op. Het heeft de charme van het historische buurtschap Selissen, met een open landschap met diverse mooie bomen en het ligt aan het fraaie Dommeldal. Daarmee wist ik ook gelijk dat het geen eenvoudige opgave zou worden. Want niet alleen water speelt een rol, ook ecologie. In het plan komt veel ruimte voor de dassen die direct naast de woonwijk wonen. We leggen ecologische verbindingen aan en zorgen we dat ook kleine zoogdieren, vogels en insecten zich hier thuis kunnen voelen. Dat betekent bijvoorbeeld nestkasten
verwerken, nadenken over het type groen waar dieren op af komen, bewoners helpen om hun tuin groen in te richten en standaard een regenton plaatsen. Dat vraagt om een breed perspectief. Dan merk je dat het fijn is dat er veel expertise in het team zit. We dagen elkaar uit om de wijk klimaatadaptief, natuurinclusief, aantrekkelijk maar ook haalbaar te maken. Het gaat er uiteindelijk ook om dat bewoners hier straks prettig en betaalbaar kunnen wonen. In een groen en dorps karakter, met mooi ontworpen comfortabele huizen in een fijne straat. Ook daar besteden we veel aandacht aan.�
Dic ht bij het klimaat
83
Dicht bij het klimaat
84
Zo doe je dat:
Heem van Selis in Boxtel
10 oplossingen voor een klimaatadaptieve wijk 1
2
Grastegels op parkeerplaatsen
Bufferzone voor hoog water
3
Wadi’s
Zorgt dat hemelwater zichtbaar in de wijk blijft
Zorgt voor een groene aanblik en betere infiltratie
Zorgt dat De Dommel bij hoogwater kan overlopen
4
5
6
Bloemenmengsels
Zorgt voor diversiteit in de berm en insecten
Regenton bij ieder huis
Zorgt voor wateropslag bij de huizen
Verbindingszone voor de das
7
8
9
9
Zorgt voor een natuurlijk leefgebied
10
5 Nestkasten voor vogels
Zorgt dat vogels hier ook komen wonen
Bestaande bomen behouden
Zorgt voor een organische inpassing 10
Puin opnieuw inzetten Zorgt dat sloopafval wordt hergebruikt in de wegen
Waterbassin tuincentrum
Zorgt dat planten bewaterd worden met hemelwater
Dic ht bij het klimaat
85
8 3 6
1
7
4
Heem van Selis
2
Aan de noordrand van Boxtel, tussen de Bosscheweg, de A2 en de Dommel komt Heem van Selis. Een klimaatadaptieve wijk met circa 465 woningen.
Dicht bij ‘ s-Her tog enbosc h
86
1
Boxtel
5
Heem van Selis, 232 woningen/
Empel
10
Hustenweg, 49 woningen/appartementen
Landgoed Coudewater, 438 woningen/
appartementen
appartementen
Jorishof, 20 woningen 2
6
11 7
12 8
Orthen-links, 58 woningen
13
Den Dungen
9
Jacobskamp, 82 woningen
Parklaan, 30 woningen
Kapelaan Nausstraat, 20 woningen Oijense Zij, 93 woningen
14
WalKwartier, 136 appartementen
9
‘s-Hertogenbosch
Dicht bij ‘s-Hertogenbosch 1
Vught
Boxtel
Oss
6 Geffen Empel 10 Rosmalen 8 Heesch
Vlijmen
14
Isabellaveld, 43 woningen
Hedel 5
3
Vught
Rossum
11
Bruchem 7
13
Vlijmen De Grassen, 94 woningen
Oss Horzak, 15 woningen
2
Sint-Michielsgestel De Raadskamer, 27 appartementen
Heesch De Erven, 210 woningen
Zwartbroekweg, 17 appartementen
Rossum Weteringshoek, 66 woningen
Hedel De Groene Akkers, 99 woningen
‘s-Hertogenbosch Boschveld, 44 woningen/appartementen
4
De Groote Wielen - De Lanen, 65 woningen
Geffen Raadhuys, 16 woningen/appartementen
Bruchem Krangstraat, 49 woningen
3
Rosmalen
4 12
Den Dungen
Sint-Michielsgestel
Dic ht bij ‘s-Hertogenbosc h
87
‘s-Hertogenbosch, Boschveld
Heesch, De Erven
Hedel, De Groene Akkers
Oss, WalKwartier
Dicht bij de buurt
88
De Geiserhof in Zeist:
Participatie in optima forma
Dic ht bij de buurt
89
Hoe krijg je omwonenden mee bij de herontwikkeling van een binnenstedelijke locatie in hun achtertuin? Door ze van begin tot eind actief te betrekken ĂŠn ook te laten kiezen. Klinkt ingewikkeld, maar een goed participatieproces heeft veel voordelen. Samen met gemeente Zeist en R.K. Woningbouwvereniging Zeist delen we 9 succesfactoren.
Fons van den Heuvel Projectmanager gemeente Zeist
v.l.n.r.: Gerard, Camiel en Fons bij de bouwlocatie van De Geiserhof in Zeist
Camiel Schuurmans Bestuurder R.K. Woningbouwvereniging Zeist
Gerard Klomp Regiomanager Van Wanrooij
Dicht bij de buurt
90
9 succesfactoren
1
De Geiserhof in Zeist
Betrek omwonenden (maar dan écht) Een participatieproces gaat verder dan een informatieavond organiseren. Fons: “Het betekent dat omwonenden echt een stem krijgen in het bepalen van de uitgangspunten, betrokken zijn bij het hele proces en uiteindelijk ook daadwerkelijk iets mogen kiezen. Dat levert waardevolle inzichten op uit de lokale samenleving. Koester dat en zorg dat het geen schijnproces wordt.”
2
Leg kaders en een vaste grondprijs vast Fons: “Voorafgaand hebben we als gemeente een vaste grondprijs bepaald. Die grondprijs moet precies kloppen, dus niet te laag (anders gooi je maatschappelijk kapitaal weg) en niet te hoog (anders reageren marktpartijen niet). Discussie over de prijs wil je voorkomen.” Gerard vult aan: “Als marktpartij moet je dan concurreren op kwaliteit, anders valt er voor de bewoners niets te kiezen. Zij moeten geen appels met peren gaan vergelijken. De gemeente en de omwonenden hebben daar vooraf duidelijke kaders voor opgesteld en vertaald in een visie. Deze visie diende als uitgangspunt voor onze verdere planvorming.”
Dic ht bij de buurt
91
Over De Geiserhof Op de oude Gamma locatie aan de Geiserlaan in Zeist komen 40 huurwoningen rond een hof. Dit zijn 18 sociale huurappartementen en 22 huurwoningen voor de middensector die door Van Wanrooij worden aangeboden. Het project is door omwonenden gekozen na een uitgekiend participatieproces. Het ontwerp is van Marlies Rohmer Architecture & Urbanism.
Het ontwerp van De Geiserhof bestaat uit woningen rondom een hof
Dicht bij de buurt
92
De Geiserhof in Zeist
3
4
Bouwen op vertrouwen
Geef mensen écht iets te kiezen
Het klinkt simpel, maar alle partijen moeten zich volledig committeren aan het proces. Ieder aan zijn eigen deel maar vooral aan het totale plan. Fons: “Dat begint bij de gemeente. De gemeenteraad gaf akkoord op de visie en het ingeslagen proces. Daar is veel tijd in gestoken, maar het straalde ook vertrouwen uit. Richting omwonenden, de marktpartijen, maar ook richting de eigen organisatie. Als gemeente hebben we het proces volledig gefaciliteerd.” Camiel: “Van Wanrooij heeft goed op dat vertrouwen kunnen voortborduren. Dat was weer de basis voor onze onderlinge samenwerking.”
Meebeslissen is de hoogst denkbare vorm van participatie. Uit twintig inzendingen werden samen met omwonenden drie verschillende plannen gekozen die allemaal aan de uitgangspunten voldeden. Fons: “Een plan met een grondgebonden programma, een plan met torentjes in het groen en een plan met rechthoekige woonblokken. Zo was er echt iets te kiezen voor de buurt. Omwonenden konden met een stembiljet hun stem uitbrengen. Zo’n 250 mensen deden dat met succes.”
5
6
Maak een plan waar behoefte aan is
Pragmatisme zorgt voor snelheid
40% van de woningen is voor de sociale huur en 60% is bestemd voor de middenhuur. “In De Geiserhof geven we gehoor aan de lokale marktbehoefte: meer betaalbare sociale huurwoningen en meer kwalitatieve huurwoningen voor de middensector”, zegt Gerard. “Alles komt samen in één plan. Bijkomend voordeel is dat de woningen voor de middenhuur door Van Wanrooij in eigen beheer worden gehouden. Daardoor is er geen verkooprisico en gaat het ontwikkel- en realisatie proces nóg sneller.”
“Zorg dat alle partijen pragmatisch in het proces zitten”, tipt Camiel. “Dat kun je op voorhand niet voorspellen, maar je kunt er wel sturing aan geven. Door samenwerkingen aan te gaan met partijen die qua mentaliteit bij elkaar passen. Die hetzelfde in de wedstrijd zitten. Dan hou je de vaart erin. Als afnemer van de sociale huurwoningen hebben we ons heel pragmatisch opgesteld. We kopen een product waar de buurt voor gekozen heeft, waar standaard veel kwaliteit in zit en dat volledig voldoet aan onze eisen. Een extra wensenpakket neerleggen was overbodig.” Dat de corporatie dat goed inschatte, onderschrijft Gerard. “Ze stapten letterlijk in een rijdende trein. In no-time lag er een getekende turnkey koopovereenkomst. Ongekend.”
Dic ht bij de buurt
93
Het participatieproces in het kort Q4 2017: Omwonenden van het voormalige ‘Gammaterrein’ mogen meedenken over de uitgangspunten van de herontwikkeling. Een aantal hoofdlijnen en kaders staan dan al vast.
“Door de gemeente is vol ingezet op kwalitatief hoogwaardig wonen.”
Q1 2018: Een klankbordgroep van omwonenden en deskundigen werkt de uitgangspunten uit. In maart 2018 wordt de uitwerking door de gemeenteraad vastgesteld. Q2 2018: Een selectiecommissie, inclusief omwonenden, maakt een selectieleidraad: op basis van de leidraad kunnen ontwikkelaars een plan indienen.
7
Afspraak is afspraak In een participatieproces gebeurt veel. Heel veel. Allemaal aanleidingen om misschien toch een keer rechtsaf te slaan of een bepaald uitgangspunt links te laten liggen. “Maar dat is niet gebeurd”, zegt Fons. “Iedereen heeft zich volledig aan de afspraken gehouden. De gemeente, de omwonenden, Van Wanrooij en de corporatie.” Door je aan de afspraken te houden ontstaat er vertrouwen. Volgens Camiel resulteert dat in een pragmatische werkwijze van ‘niet lullen maar poetsen’. “Afspraak is afspraak. Dat vindt iedereen prettig.”
Q3 2018: Er komen 15 inzendingen binnen van ontwikkelaars. De commissie selecteert drie plannen, waaronder die van Van Wanrooij. Q3 2018: Omwonenden brengen hun stem uit. ‘De Geiserhof’ wordt met grote meerderheid gekozen. Q3 2019: Het plan ‘De Geiserhof’ wordt verder uitgewerkt en gepresenteerd aan de klankbordgroep. Q2 2020: De bouw gaat van start.
Dicht bij de buurt
De Geiserhof in Zeist
94
“De Geiserhof is voor de buurt, van de buurt�
Privacy voor omwonenden en een veilige leefomgeving waren belangrijke uitgangspunten
Dic ht bij de buurt
95
8
Communiceer duidelijk Zorg continu voor heldere communicatie. Vanuit de gemeente, richting de omwonenden en met partijen onderling. “Dat kost misschien meer tijd en vraagt aandacht van alle deelnemers, maar het zorgt voor duidelijkheid”, adviseert Fons. “Daardoor heb je een veel betere sturing op het participatieproces. Leg uit waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt, wat de uitgangspunten zijn, tot welk niveau mensen invloed hebben en geef inzicht in de voortgang.”
9
Vertaal de wensen van de buurt Toon respect voor de wensen van omwonenden. Er komt immers een nieuwbouwproject in hun achtertuin. Gerard: “Zo komen er aan de achterzijde van de woningen geen dakkapellen om de privacy te waarborgen en komen er uit sociaal oogpunt geen blinde hoeken in het plan. In het hof komen speel- en zitplekken om elkaar te ontmoeten.” Omwonenden zien hun wensen terug in het ontwerp. Dat geeft rust. “Er kwamen vanuit de buurt nul bezwaren op het plan”, vult Fons aan. “Dat is vrij uniek.”
Dicht bij de toekomst
96
Wooncarrière maken met Optio
Dic ht bij de toekomst
97
Pim Korevaar Ketenpartner Klimaatgarant
Henri Mulders Technisch projectmanager Van Wanrooij
Jan-Peter van Mil Inkoper Van Wanrooij
Met ons Optio-concept zijn we in staat om met vaste ketenpartners verschillende woningtypen te realiseren met een hoge kwaliteit. Van rijwoningen tot appartementen en van koop tot huur. Dat zorgt in onze projecten voor veel differentiatie in het woningaanbod. Zoals hier in Nuenen, waar je in dezelfde buurt wooncarrière kunt maken tot je hoogbejaard bent. v.l.n.r: Jan-Peter van Mil, Pim Korevaar en Henri Mulders in Park Luistruik in Nuenen
Dicht bij de toekomst
Park Luistruik in Nuenen
98
Park Luistruik Park Luistruik is een prachtige nieuwbouwwijk in het dorpse Nuenen (NB). In de tweede fase worden er zo’n 140 nieuwe rij- en hoekwoningen, twee-onder-eenkapwoningen en appartementen toegevoegd. Zowel koop als huur. De woningen komen in een prachtige, parkachtige omgeving. Met hetzelfde kleinschalige gevoel en met herkenbare lichte gevels als de woningen uit de eerste fase.
Dic ht bij de toekomst
99
Parkomgeving
Je hele leven in dezelfde wijk
In Nuenen maken Jan-Peter, Henri en Pim een wandeling door Park Luistruik. Wat direct opvalt is dat het lijkt alsof de wijk hier al tientallen jaren staat. “De parkomgeving is prachtig aangelegd en qua architectuur zie je nauwelijks het verschil tussen de sociale huurwoningen en de koopwoningen”, vertelt Jan-Peter. “Dat is typerend aan deze levensloopbestendige wijk. Er komen in totaal ruim 300 woningen en appartementen in verschillende prijscategorieën, op loopafstand van het centrum van Nuenen. In 2020 is de tweede fase met 140 nieuwe woningen en appartementen gestart.”
“Je kunt hier in principe je hele leven blijven wonen”, zegt Henri. “Je begint bijvoorbeeld in een klein huurappartement, groeit door naar een rij- of hoekwoning, maakt een stap naar een geschakelde tweekapper en verhuist als de kinderen de deur uit zijn naar een appartement. Dat doorstromen binnen dezelfde buurt vinden wij heel belangrijk. Het zorgt er ook voor dat je hier in de buurt van familie kunt blijven wonen. De meeste mensen willen namelijk graag op een plek blijven wonen waar ze altijd al gewoond hebben.”
Dicht bij de toekomst
Park Luistruik in Nuenen
100
Standaardisatie zorgt voor differentiatie
Kwaliteit maak je samen
Of dat een eis was vanuit de gemeente? “Nee”, antwoord Jan-Peter. “Voor een gedifferentieerde wijk kiezen we zelf. Het zorgt voor een diverse populatie, een betere sociale cohesie en we spreiden daar ook ons verkooprisico mee. Dat doen we trouwens bij meer van dit soort grootschalige projecten. Met ons Optio-concept kunnen we eenvoudig veel differentiatie aanbrengen. Door ons goed aan het concept te houden, kunnen we samen met vaste partners het productaanbod nog beter afstemmen op de markt. Architecten hebben nog steeds veel vrijheid om er een mooi ontwerp van te maken. Zoals je ziet is hier totaal geen sprake van eenheidsworst.”
“Maar er is wel degelijk een gemene deler, en dat is kwaliteit”, zegt Henri. “Die is standaard bij alle woningen hoog. Die kwaliteit maken we samen met onze vaste partners. Denk aan dezelfde materialisering, ontwerpeisen en installaties. Zo voldoen onze woningen standaard aan hoge duurzaamheidseisen. De schil van de woningen is bijvoorbeeld super goed geïsoleerd. Dat stelt ons in staat om met een lage temperatuur vloerverwarming te gaan verwarmen. Dan is de keuze voor een bodemwarmtepomp snel gemaakt. En als we die keuze maken, dan kiezen we er ook voor om dat met een vaste partner verder vorm te geven.” Pim: “En zo zijn wij vanuit Klimaatgarant als vaste partner betrokken bij de alle ontwikkeling van Van Wanrooij. De nieuwe woningen hier in Nuenen krijgen allemaal dezelfde type bodemwarmtepomp. Ongeacht het type woning. Dat is gewoon de nieuwe standaard geworden bij Van Wanrooij sinds het gasloos bouwen zijn intrede heeft gemaakt. Met dit systeem zijn de woningen voorbereid op nieuwe duurzaamheidseisen. Dat je de woning binnenkort ook moet kunnen koelen is met de keuze van dit systeem bijvoorbeeld al ondervangen.”
Dic ht bij de toekomst
101
Blijven optimaliseren De afstemming tussen het ontwerp, de bouwtechniek en het type installatie wordt steeds belangrijker. “Daarom betrekken we een partner als Klimaatgarant al bij het voorlopig ontwerp”, legt Henri uit. “Zij kunnen dan binnen de gestelde kaders van Optio een passende oplossing bedenken.”
“Dat kan alleen als je elkaar vroeg opzoekt en informatie deelt”, zegt Pim. “Dat is uniek aan onze samenwerking. We zijn continu aan het kijken hoe we de integratie van het systeem in het Optio-concept kunnen verbeteren en onze manier van werken verder kunnen optimaliseren. We maken het toekomstbestendig, zodat ook de volgende generatie heerlijk en comfortabel in deze wijk kan blijven wonen.”
Dicht bij Ar nhem/Nijmegen
102
1
Arnhem
5
Zuid op Groen, 82 woningen
2
Beneden-Leeuwen
6
Cuijk
7
Didam
Druten
10
Millingen De Kleine Wetering, 10 woningen
Elst
11
Morel, 9 woningen
8
Kerkwijk, 29 woningen
Kesteren Casterhoven, 208 woningen
Tichellande, 164 woningen
Cuijkse Lagune, 91 woningen/appartementen
4
9
Wijnbergen, 135 woningen
Leeuwse Veld West, 106 woningen
3
Doetinchem
Ochten Triangel, 18 appartementen
Escharen
12
Hof van Esteren, 50 woningen
12 Wolfheze 1
Wolfheze Boven Heide, 50 woningen
Arnhem 5 Doetinchem 4 Didam
9 Kesteren
7 Elst
11 Ochten
Beneden-Leeuwen 2
6 Druten
Dicht bij Arnhem/ Nijmegen
10 Millingen
Nijmegen 3 Cuijk 8 Escharen
Dic ht bij Ar nhem/Nijmegen
103
Arnhem, Zuid op Groen
Druten, Tichellande
Cuijk, Cuijkse Lagune
Ochten, Triangel
Dicht bij elkaar
104
Dichter bij... Dimitri
Dic ht bij elkaar
105
Dimitri Verheijden Uitvoerder bij Van Wanrooij
“Tijdens de coronaperiode was thuiswerken voor mij vrijwel onmogelijk. Als uitvoerder moet je op de bouw zijn en samen met het team doorknallen. Met alle genomen maatregelen gaat dat prima. Gewoon extra goed op elkaar letten.�
Colofon Dit Jaarboek laat niet alleen zien wat we doen, maar vooral hoe we het doen. Het is een combinatie van een terugblik en een vooruitblik op datgene wat ons drijft.
Samenstelling Van Wanrooij Bouw & Ontwikkeling Redactie & copy De Redactiegasten Concept & creatie: toelgroep, merk.ontwerp.interactie De Redactiegasten Fotografie John van Hamond Maikel Samuels Druk Wihabo
2020-2021
Verder Maar dichterbij dan ooit
In bijzondere tijden komen we als familiebedrijf dichter bij elkaar, maar laten we ook zien dat we wederom verder zijn met datgene wat ons drijft: ondernemen, verbeteren en vernieuwen.