land kruipt onder Zodra je thuis bent, wil je weer terug”

Het is 2009 als Laur Rutten uit Sint Geertruid bij huisarts Guus Habets langs gaat voor een receptje. Hij komt niet alleen thuis met een doosje pillen, maar ook met een vraag die z’n leven ingrijpend zal veranderen. Dit is het begin van een avontuur waar intussen meer dan 2.000 schoolkinderen in Kenia profijt van hebben. En dat aantal loopt nog elk jaar op. Mede dankzij de hulp van heel wat inwoners van EijsdenMargraten, die al jaren geld en spullen doneren.

Jambo Rescue Home

Laur: “In Chaka, vlak bij de stad Nyeri, vonden we een mooie lap grond en die hebben we gekocht. Betaald van het geld dat we intussen hadden ingezameld met sponsorlopen, koekjes bakken en allerlei andere kleine en grote acties in Eijsden-Margraten en omgeving. Dankzij de ervaring van Guus en Maria – nog altijd de drijvende krachten achter de stichting – en de hulp van heel veel kleine en grote sponsoren is het gelukt om ons eigen weeshuis te bouwen. Sinds 2014 wonen er in ons Jambo Rescue Home 42 weeskinderen die goed verzorgd worden door een lokaal team.”

Wonen, zorg en onderwijs

Om er zeker van te zijn dat de kinderen uit het weeshuis goed onderwijs en goede zorg krijgen, breidt de stichting haar ondersteuning uit richting de basisschool en het ziekenhuis in de buurt. De olievlek verspreidt zich, en zo worden intussen acht woon-, zorg- en onderwijsprojecten ondersteund met geld, raad en daad. Minstens vier keer per jaar gaat er een groep vrijwilligers van Jambo Hakuna Matata op eigen kosten richting Nyeri om alle projecten te bezoeken en in de gaten te houden of hun geld goed wordt besteed. Ter plekke worden de handen stevig uit de mouwen gestoken. Er worden spullen gerepareerd, computerlokalen ingericht, rolstoelen uitgedeeld en muren geverfd.

Verhalen komen tot leven

“Dokter Habets wist dat ik leerkracht in Cadier en Keer was en overal ter wereld scholen bezocht, gewoon uit interesse”, begint Laur. “Zelf reisde hij samen met zijn vrouw Maria al jaren de wereld over om bij allerlei ontwikkelingsprojecten te helpen. Binnenkort gingen ze in Kenia helpen in een weeshuis én een basisschool. ‘Jij hebt verstand van onderwijs, dus jij gaat mee’, zei hij heel resoluut tijdens dat bewuste consult.”

Een eigen stichting

Laur hoeft daar niet lang over na te denken, gaat mee en heeft bij thuiskomst eigenlijk nog maar één wens: terug naar Kenia, want daar is nog zoveel te doen! Niet lang daarna zitten Laur en Guus bij de notaris om samen hun eigen stichting op te richten: Jambo Hakuna Matata, wat in het Swahili zoveel betekent als: Hallo, maak je geen zorgen. Hun eerste missie is: een eigen weeshuis openen.

Zo trekt Laur in februari van dit jaar ook weer met een groepje vrijwilligers naar Kenia. In het vliegtuig dat op 28 februari landt in Nairobi zitten onder meer bestuurslid Tielke Aussems, Laurs schoonzoon Robert Waterval en diens jeugdvriend Chris Piatek. Chris: “Ik kende de verhalen van Laur wel, maar die komen pas echt tot leven als je uit dat vliegtuig stapt. De geur, de geluiden, de typische stoffige rode grond én de mensen. Ik vond het in één woord fantastisch.”

Laur: “Dat hoor ik vaak van vrijwilligers die met ons meegaan. Niet van allemaal. Er zijn ook mensen die zeggen: ‘Dit doe ik nóóit meer!’, maar de meesten sluiten Kenia meteen in hun hart. Dit land kruipt onder je huid en maakt echt een ander mens van je… rustiger. Want waarom zou je je in Nederland druk maken over van alles, als ze in Kenia helemaal niks hebben?”

40 stuiterballetjes

Chris: “Nou, toen we met gevaar voor eigen leven door het idioot drukke verkeer naar het weeshuis werden gereden, dacht ik inderdaad ook wel even: ‘Dit doe ik nóóit meer!’ Maar dat veranderde toen we in het weeshuis verwelkomd werden door 40 enthousiaste stuiterballetjes die zó blij waren om ons te zien. Ze hebben dagenlang nieuwsgierig om ons heen gesprongen. De klusjes die we wilden doen, waren nauwelijks uit te voeren. Probeerde je een bed in elkaar te schroeven, ging er weer eentje met de accuboormachine vandoor. Ze vonden alles prachtig en superinteressant.”

Bedden voor piepjonge moeders

De groep vrijwilligers bezoekt tijdens deze reis onder meer een huis waar jonge moeders worden opgevangen.

“En als ik zeg ‘jong’, dan bedoel ik ook écht jong”, zegt Laur. “13, 14, 15 jaar. Vaak ongewenst zwanger geworden en daarna verstoten door hun familie. Verschrikkelijk. Ook hier hebben we fatsoenlijke bedden geleverd, want nu lagen ze vaak met hun kind op een matrasje op de grond.”

Chris: “Tijdens onze reis werd mijn eigen dochter 15. Als je dan ziet hoe haar leeftijdgenoten daar moeten leven, dan doet dat gewoon pijn. Fijn dat we iets voor ze hebben kunnen doen.”

Spreekbeurt

Een bijzonder moment van de reis speelt zich bijna 10.000 km verderop af, op de basisschool in Mesch, waar Jorg en Ivan -de zonen van Robert en Chris- bij elkaar in de klas zitten (net als hun vaders vroeger). Roberts zoon (en Laurs kleinzoon) Jorg houdt in die klas een spreekbeurt over het weeshuis. Moeder Inge (Laurs dochter) is er in Mesch bij om de internetverbinding met Kenia op gang te helpen. Vervolgens ontstaat er een heel natuurlijk gesprek tussen leeftijdgenoten in twee verschillende werelden én werelddelen, die bij nader inzien toch veel overeenkomsten hebben: “Het gesprek ging al heel snel over lievelingsdieren en speelgoedautootjes, die in het weeshuis trots voor de camera geshowd werden”, vertelt Inge.

Geregel van huis uit

Inge is dit keer thuisgebleven bij de kinderen, maar ook zij bezocht de projecten rond Nyeri al een aantal keer.

Inge: “Twaalf jaar geleden ging ik voor de eerste keer mee en sinds dat moment ben ik bestuurslid van de stichting. Van huis uit probeer ik van alles te regelen voor de projecten. Denk aan het binnenhalen van sponsoren en het verzamelen van spullen die verscheept worden of meegaan in de koffers van vrijwilligers. Verder hou ik contact met onze contactpersonen ter plaatse zodat wij als stichting de voortgang van de projecten kunnen bewaken.”

Grote verantwoordelijkheid

Laur: “Er komt behoorlijk wat kijken bij zo’n stichting. Neem alleen al het weeshuis: het kost € 20.000,- per jaar om 42 kinderen een woonplek, zorg en onderwijs te bieden. Het personeel wordt door ons betaald. Dus je hebt trouwe sponsoren nodig, zodat je zeker weet dat je die vaste lasten volgend jaar ook nog kan betalen. En dan hebben we het nog niets eens over het verschepen van een container vol spullen en de aanschaf van bouwmaterialen. Dat zijn allemaal behoorlijke kosten.”

Oogmeting en een bril

“Op dit moment zijn we druk bezig met de voorbereidingen van onze volgende reis”, zegt Laur. “Begin volgend jaar wil ik samen met stichting Lombok Eye Care langs alle scholen gaan die we steunen. In totaal zitten daar meer dan 2.000 kinderen op. Als je bedenkt dat ongeveer 7% van de kinderen niet goed ziet, snap je dat daar aardig wat werk te doen is. Deze stichting gaat vrijwillig de oogmetingen doen. Want je kunt natuurlijk pas echt goed leren lezen en rekenen als je het schoolbord daadwerkelijk kunt zien. Dus daar gaan wij voor zorgen.”

Help een hand mee

En zo blijven er steeds nieuwe ideeën ontstaan bij de leden van stichting Jambo Hakuna Matata. Wilt u ze een hand helpen? Dat kan. Een eenmalige bijdrage kan naar IBAN NL20 RABO 0120640341. Wilt u de stichting structureel steunen, stuur dan even een mailtje naar stichtingjhm@gmail.com. De stichting heeft een ANBI-status en is erkend door het CBF. Donaties zijn dus aftrekbaar van de belasting. Elke cent komt terecht bij de projecten. Reis- en verblijfkosten worden door de vrijwilligers zelf betaald.

Bentuvroegerookkindgeweest?Ikwel.Kuntuzichnogherinnerendatuvanafeenonbepaalde leeftijdwaardebegontehechtenaanzelfstandigheid?Datudingenvooralzelfwildedoenendat nietperseallesvoorugedaanhoefdetewordendoorpaps,mamsofeenouderebroerofzus?Ik wel.Zozieikopeenindrukwekkendefotoinmijn‘BoekvanIkke’datikopenigmomentinmijn kindertijdzélfhetgroenespinaziepapjemeteenlepelénmetmijnhandenrichtingmijnmondwilde dirigeren.Datmijnkleren,mijnharen,mijnmoeder,detegelsaandewandéndesfeervolletl-buizen aanhetplafond,toenikmijndingeenmaalzelfgedaanhad,evengroenwarenalshetprutjeopmijn bord,magverdergeennaamhebben.Ichwêl’tzelfdoén!

We leren van kindsbeen af hoe we zelfstandig dingenkunnendoenenkeuzeskunnenmaken,hoewe vooronszelfopkunnenkomenenhoewe,alsgevolg daarvan, steeds onafhankelijker worden. Dat is best een tof proces, want je leert (óók van je fouten) en je kunt steeds meer zelf. Van je veters strikken, via schrijven en hoofdrekenen en fietsen met én zonder zijwieltjes tot het moment waarop je uiteindelijk niet alleen zelfstandig, maar zelfs autonoom kunt handelen.Jekuntzelfinstaanvoordebeslissingendie jeneemt.Althans,datgeldtvoordemeestemensen… Datzelfstandigenautonoomwordenstamtnatuurlijk uit de tijd waarin we nog alles op alles moesten zettenominleventeblijvenenomvooralnietopeen onbewaaktmomenttussendekakenvaneenwilddier tebelanden.Hetprincipe‘gemakdientdemens’stond nogindekleinstemaatkinderschoenen.

Maarwatzijndetijdenveranderd…Gemakdientde menszouindenabijetoekomstzomaareensvervangen kunnenwordendoor‘gemaknektdemens’.Datgemak heeft natuurlijk een gigantische vlucht genomen ‘dankzij’ de Industriële Revolutie, maar de afgelopen tweedecenniagaathet,‘dankzij’deDigitaleRevolutie,