Data gebaseerd sturen naar duurzame toekomst Gegarandeerd 20 procent besparen op de energierekening en in veel gevallen vaak nog meer. Zonder in te leveren op comfort en met alle voordelen van optimale luchtkwaliteit. In de huidige tijd klinkt dat als een fata morgana. Jeroen Jorna van ACS legt uit dat het kan. “Door het slim aansturen van installaties kan nog zoveel energiewinst worden geboekt.’’ De verzamelde data vertellen alles, zwart op wit. Bij ACS verzamelen ze 10 miljoen datapunten per locatie, per dag. Elke tien seconden komt er een blokje nieuwe informatie binnen in de Smartbase, de kleine industriële computer die in de regelkast is aangesloten op de rest van de installaties. De rapportages zijn zeer gedetailleerd: alle sensoren, CV-ketels, warmte pompen en andere installaties worden nauwlettend gevolgd en in kaart gebracht, het klokje rond. Alle verzamelde data worden verzameld, opgeslagen en verwerkt met slimme software om te zorgen dat gebouwen zo goed mogelijk kunnen worden bestuurd en geoptimaliseerd. ”Het is onze missie om gebouwen energieneutraal, comfortabel en gezond te maken.’’
Algoritmes Vaak weten gebouwbeheerders niet wat er allemaal aan installaties in het pand aanwezig is, of wat de staat ervan is. Regeltechniek is vaak alleen bij oplevering in werking gesteld, maar in veel gevallen blijkt dan later dat zo’n installatie niet meer up-todate is. Volgens Jorna is het daarom zo belangrijk om haarscherp in beeld te hebben hoe elke installatie erbij staat. Om de prestaties van elk vitaal onderdeel in de bedrijfsvoering eindeloos bij te houden, tot er een compleet beeld ontstaat. Jorna gelooft dan ook in de kracht van data. “Alle data is zinvol en bruikbaar, maar alleen met grote hoeveelheden data kunnen precieze analyses worden gedaan.” In de praktijk loopt Jorna soms tegen scepsis aan. “Ook bij het zwembad als eindgebruiker moet vaak de twijfel worden weggenomen. Maar ik begrijp de huiver wel die er soms is bij mensen om zich over te leveren aan een gebouwplatform en algoritmes, de onmisbare helpers bij het efficiënter laten functioneren van installaties. De variabelen om bijvoorbeeld de warmteopwekking in het zwembad te optimaliseren zijn legio. Wij kijken per ruimte naar de zonnestand, de luchtsnelheid, het
24
ZWEMBADBRANCHE
aantal bezoekers en de verwachte windhoek. Elke drie uur krijgen we een update over het weerbeeld. Al die data bij elkaar zorgen ervoor dat precies de juiste hoeveelheid energie wordt verbruikt.’’
Laaghangend fruit Die kunstmatige intelligentie is volgens Jorna maar een deel van het verhaal. “Het blijft mensenwerk, het gaat ook nog steeds om de input van ICT-ers en werktuigbouwkundigen.’’ Daarbij is het volgens Jorna in een tijd waarin de zwembaden als grootverbruikers van energie naarstig op zoek zijn naar duurzame oplossingen en het toekomstbestendig maken van gebouwen ook zaak om juist het laaghangend fruit niet te vergeten. ”Het gaat erom dat je als exploitant begint met het stellen van de meest simpele vragen. Staat de verwarming niet onnodig aan? Is de CV-ketel wel goed ingesteld? En hoe staat het met het energieverbruik op zonnige en bewolkte dagen of in de overgang naar een ander seizoen? Bij de huidige marktomstandigheden, met exploderende gas- en energieprijzen, staat voor steeds meer zwembaden de continuïteit op het spel. De wereld is aan het veranderen en zoals bij elke omwenteling zorgt dat voor een lichte vorm van paniek.’’ Dieper inzicht in de energieprestaties van een gebouw is volgens Jorna dan ook meer dan ooit noodzaak om juist met vertrouwen naar de toekomst te kijken. ”Daar zijn niet meteen diepte-investeringen voor nodig. Op data gebaseerd sturen van bestaande installaties levert vaak een veel groter rendement op dan van tevoren gedacht. Met slim aansturen kan minimaal 20 procent energiewinst worden geboekt, zonder dat gebruikers of medewerkers dat merken. Bij vergaande optimalisering kan dat percentage nog veel hoger uitvallen.’’ Ook bij de aanpak van oudere gebouwen biedt de data gestuurde aanpak volop kansen. Meten is weten en in dit geval ook nog eens flink besparen.