009_GPV1QU_20110129_VMGHP_00.pdf; Jan 27, 2011 20:16:22
09
scherpgesteld: 2 denen over het deense arbeidsmarktmodel
1.
Martin, hoogopgeleid en werkloos:
Martin (54) woont samen met zijn vrouw en twee kin-
slag te gaan. Controle op het rendement van mijn inspan-
deren in een knusse woning een tiental kilometer buiten
ningen is zo goed als onbestaande, en de begeleiders
Kopenhagen. Tot voor twee jaar had hij zijn zaakjes
in het gemeentelijke jobcentrum hebben hooguit enkele
mooi voor elkaar: verpleger van opleiding, een aantal
minuten tijd per werkloze. Dit systeem werkte wellicht
extra opleidingen gevolgd en finaal een mooie carrière
behoorlijk toen er amper werklozen waren en er werk
uitgebouwd als projectmanager in de bredere gezondheidszorg. Enkele jaren geleden besloot hij naar een andere sector te verkassen, en ging hij voor het ministerie van Defensie aan de slag. “Een stommiteit”, klinkt het vandaag, “maar ik was het zat om wekelijks meer dan zeventig uren te werken. Ik was nog maar enkele jaren
“Aantal mensen dat vrijwillig van baan verandert flink afgenomen”
voor Defensie aan de slag toen ik te horen kreeg dat
bij de vleet was, maar vandaag is het een heuse ramp.
er bespaard moest worden. Begin januari 2009 stond
Een Deense jobsite heeft onlangs een bevraging laten
ik op straat.” Martin werd nog enkele maanden uitbe-
doen: amper 7 procent van de ondervraagde werklozen
taald – in overheidsfuncties zijn de ontslagtermijnen lan-
toonde zich tevreden over de aanpak en begeleiding die
ger dan in de privésector – maar sinds april 2009 moet
ze krijgen. Het verhaal als zou de regering, via een heel
hij rondkomen met zowat 1.450 euro netto per maand.
actief arbeidsmarktbeleid, werklozen goed opvangen
“Daarvoor verdiende ik 2.900 euro per maand. Met
en zo snel mogelijk naar een nieuwe baan begeleiden,
andere woorden: ik was in één klap de helft van mijn
klopt niet meer. Ik vrees dat het enige verhaal dat van-
loon kwijt. Om maar te zeggen: het verhaaltje als zou
daag nog wel opgaat dat van hogere concurrentie en
je hier bij jobverlies nog vlotjes 80 procent van je loon
lagere lonen is: hoe meer kandidaten voor een welbe-
overhouden, gaat al lang niet meer op, tenzij je bijzon-
paalde job, hoe lager het loon dat de werkgever uiteindelijk zal willen betalen. En ja, de Deense arbeidsmarkt vertoont nog altijd een relatief grote mobiliteit, maar het aantal mensen dat vrijwillig van baan verandert is de
al enkele jaren niet meer aangepast, waardoor het officiële verhaaltje van de ‘zeer hoge werkloosheidsvergoedingen’ stilaan met een stevige schep zout moet worden genomen. Iemand uit de allerlaagste inkomenscategorie die zonder werk valt,
fOTO ISABEL POUSSET
voorbije jaren stevig geslonken.”
ontvangt nog altijd een uitkering die 80 procent
238 sollicitatiebrieven Zelf heeft Martin nog goed anderhalf jaar de tijd om een nieuwe baan te vinden. Daarna verliest hij definitief zijn uitkering. “In dat geval kan ik niet anders dan mijn huis te verkopen. Voor mensen die geen recht meer hebben op een echte uitkering bestaat er nog zoiets als sociale
van zijn laatste loon bedraagt. Voor de meerder-
der laaggeschoold bent en navenant verdient. Ik had het
steun, maar daar kan je pas van genieten als je zelf geen
heid van de goedverdienende Denen uit de mid-
geluk dat ik de voorbije jaren wat heb kunnen sparen,
bezittingen meer hebt. Laat ons hopen dat het zover niet
denklasse geldt dat al lang niet meer: zij moeten
anders hadden we hier vandaag niet meer in dit huis
hoeft te komen. Intussen overweeg ik sterk om desnoods
het gemiddeld stellen met een werkloosheids-
gezeten. Drie maanden na mijn inschrijving als werkloze
zelf een soort consultancybedrijfje op te starten, maar
vergoeding van 55 tot 60 procent van hun laatste
bij het gemeentelijke jobcenter – waar ik me wekelijks
die kogel is nog niet door de kerk. Ik verwijt onze politici
loon, met een plafond van zowat 1.600 euro. Daar
moet aanbieden met het bewijs van minstens twee sollici-
vandaag kortzichtigheid. Ik heb het even uitgerekend:
staat tegenover dat elke werkloze wekelijks min-
taties – werd ik ook doorverwezen naar een privébedrijf
de regering verliest vandaag jaarlijks enkele honderd-
stens tweemaal moet solliciteren en regelmatig
dat werklozen begeleidt. En grof geld verdient met een
duizenden Kronen (enkele tienduizenden euro’s, nvdr).
een verplichte ‘sollicitatiecursus’ moet volgen.
opleiding van vier weken die je zogezegd leert hoe te
Enerzijds omdat ik veel minder uitgeef dan vroeger, an-
De meningen over de efficiëntie hiervan lopen op
solliciteren. Om de zes maanden moet je dezelfde cur-
derzijds omdat ik een pak minder belastingen betaal.
zijn zachtst gezegd nogal uiteen. Eventueel zijn er
sus volgen, kan je nagaan. Ook het officiële discours als
Mochten ze werklozen van mijn profiel behoorlijk laten
ook andere opleidingen beschikbaar, maar werk-
zouden werklozen hier intensief begeleid en opgeleid
begeleiden door iemand met de nodige contacten en
lozen zijn niet verplicht om die te volgen.
worden, is regelrechte onzin. Dat geldt misschien voor
martkennis, dan vergroot de kans dat ik snel opnieuw
echt laagopgeleide werklozen, maar niet voor mensen
aan de slag ben met factor vijf. De afstand tussen de
Minder geld voor levenslang leren
zoals ik. Op de koop toe heeft het ook geen enkel be-
jobcentra en de bedrijven is veel te groot geworden. Het
“De flexibiliteit is er nog altijd, maar de zekerheid
lang voor welke banen ik wekelijks solliciteer, desnoods
beste bewijs daarvan zijn de 238 sollicitatiebrieven die
is de voorbije jaren stevig uitgehold”, concludeert
schrijf ik een brief om in een slagerij als slachter aan de
ik intussen al geschreven heb.”
Sislev. “Net omdat de lonen hier de voorbije jaren
...