TECHNOLOGIE, PRODUKTY – INFORMACJE FIRMOWE Krótki opis poszczególnych automatyk A) Samoczynne ponowne załączenie SPZ Automatyka SPZ przewidziana jest tylko dla zabezpieczenia liniowego. Wykorzystywana jest przez następujące człony zabezpieczeniowe: I1>>, I0>, I0k, Y1>, Y2>, Y3>. Zainicjowanie działania automatyki SPZ następuje po wyłączeniu wyłącznika przez jeden z zabezpieczeniowych modułów zwarciowych lub ziemnozwarciowych. Pierwsze wyłączenie następuje zgodnie z nastawą czasową tego modułu. Następnie zgodnie z nastawialnym czasem opóźnienia następuje załączenie wyłącznika. Jeśli zwarcie miało charakter przemijający, czyli nie zostało ono ponownie stwierdzone, następuje odliczenie czasu kontroli udanego cyklu, który w zabezpieczeniu SO-52v11eMTZR wynosi 1,5 s. Brak pobudzenia modułu, który zainicjował cykl SPZ-u pozwala na potwierdzenie udanego SPZ-u i uzbrojenie automatu do wykonania następnego. Jeśli natomiast w czasie kontroli skuteczności załączenia wykryte zostanie zakłócenie, to następuje ponowne wyłączenie. Dalsze kroki SPZ-tu (wyłączanie) następują praktycznie bezzwłocznie (czas 40ms - nienastawialny). B) Lokalna rezerwa wyłącznikowa LRW Zadaniem automatyki LRW jest spowodowanie wyłączenia obwodu w przypadku awarii wyłącznika w trakcie wyłączania prądu (przede wszystkim zwarciowego). Czynność wyłączania prądu powinien wówczas przejąć wyłącznik umieszczony bliżej źródła zasilania. Oznacza to, że : yy w przypadku awarii któregokolwiek z wyłączników zainstalowanych w polach linii odbiorczych powinno nastąpić wyłączenie wyłącznika sprzęgła albo wyłącznika linii zasilającej. yy w przypadku awarii wyłącznika sprzęgła powinno nastąpić wyłączenie wyłącznika linii zasilającej. Aby zapewnić poprawne działanie LRW należy zapewnić komunikację między sterownikami wyłączników bardziej odległych od źródła oraz tymi które są położone blisko niego. Komunikacja taka powinna dostarczać informacje (wyłącznikom położonym bliżej źródła zasilania) o:
36
yy pobudzeniu zabezpieczenia zwarciowego yy wykonaniu przez wyłącznik czynności wyłączania Jeżeli czas wyłączenia wyłącznika bardziej odległego jest dłuższy niż dopuszczalny czas jego zadziałania, to sterownik wyłącznika położonego bliżej źródła zasilania powinien spowodować jego wyłączenie. C) Zabezpieczenie szyn zbiorczych ZS Automatyka ZS ( zwana również logicznym zabezpieczeniem szyn zbiorczych LZS ) służy do zminimalizowania czasu trwania zwarcia w przypadku gdy wystąpi ono na szynach zbiorczych jednej z sekcji rozdzielni. Do wykrycia takiego zwarcia algorytm ZS wykorzystuje informację o: yy pobudzeniu zabezpieczenia zwarciowego w polu sprzęgła lub zasilania yy braku pobudzenia zabezpieczenia w podporządkowanych polach liniowych lub podporządkowanym polu sprzęgła Aby uniknąć otwarcia wyłącznika zasilania lub sprzęgła w przypadku zwarcia na jednym z dopływów, należy do zabezpieczenia w polu zasilania lub sprzęgła dostarczyć informację o tym, że zwarcie to będzie wyłączone przez wyłącznik na dopływie. Realizuje się to przez sumowanie sygnałów logicznych o zwarciu ze wszystkich dopływów tak, że zwarcie na którymkolwiek z dopływów blokuje zadziałanie zabezpieczenia zasilacza i ewentualnie sprzęgła. Jeżeli taki sygnał się nie pojawi w ciągu określonego (możliwie krótkiego) czasu, będzie to oznaczało zwarcie na szynach i konieczność bezzwłocznego wyłączenia. D) Przyspieszone działanie zabezpieczenia PDZ Działanie automatyki PDZ polega na tym, że jeżeli po operacyjnym załączeniu wyłącznika następuje przekroczenie progu zadziałania zabezpieczenia zwarciowego, to następuje natychmiastowe otwarcie wyłącznika. Wartość czasu, w ciągu którego kontrolowane jest przekroczenie tego progu wynosi 1,2 s licząc od chwili podania sygnału na zamknięcie wyłącznika. Automatyka PDZ jest ignorowana przy załączaniu wyłącznika w wyniku działania automatyki SPZ. Jeśli w tym przypadku następuje za-
łączenie na zwarcie, to następuje także bezzwłoczne wyłączenie, ale jest to traktowane jako zdarzenie polegające na nieudanym cyklu SPZ. PDZ działa nadrzędnie w stosunku do SPZ w następującej sytuacji: yy jeśli po operacyjnym załączaniu wyłącznika nastąpi zwarcie w czasie aktywności PDZ – czyli 1,2 s, to następuje natychmiastowe wyłaczenie wyłącznika i niedopuszczenie do uruchomienia cykli SPZ. Automatyka PDZ działa niezależnie od funkcji dynamiczna zmiana nastaw. Uwaga: po załączeniu wyłącznika następuje chwilowe, nastawialne, zwiększenie nastaw zabezpieczeń zwarciowych (tzw. podbicie DZN). Funkcję tę wprowadzono w celu odstrojenia się od dużych udarów prądowych wynikających np. z ciężkich rozruchów napędów. E) Blokada drugą harmoniczną B2H Blokada ta chroni przed zbędnym zadziałaniem modułu zabezpieczenia podczas udarów prądowych powstających przy załączaniu jednego lub grupy transformatorów. Moduł B2H wystawia sygnał blokujący wtedy, gdy przekroczona zostanie progowa wartość drugiej harmonicznej W2hmax. Aby nie było efektu „migotania” wprowadzono 10% strefę histerezy. Ponadto sygnał B2H jest aktywny tylko wtedy, gdy prąd zawiera się w granicach od Imin do Imax. Sygnał ten wystawiany jest po przekroczeniu wartości W2hmax w dowolnej z faz. W2hmax jest procentowym progiem zawartości 2-gej harmonicznej w pierwszej harmonicznej tzn. określa jaki procent amplitudy pierwszej harmonicznej stanowi amplituda drugiej harmonicznej. Po spełnieniu warunków prądowych i progu procentowego blokada jest uruchomiona na czas trwania blokady. Jeśli po upływie tego czasu mierzone wielkości nadal będą wskazywać na wystąpienie zwarcia to blokada ustępuje i następuje wyłączenie. Jeśli natomiast nie występują czynniki wskazujące na zwarcie to nie ma wyłączenia. Dzięki temu blokada 2-gą harmoniczną zapobiega zbędnemu wyłączeniu spowodowanemu udarowymi prądami magnesującymi transformatora. F) Dynamiczna zmiana nastaw po załączeniu DZN Funkcja ta powoduje podwyższenie progu zadziałania zabezpieczenia
URZĄDZENIA DLA ENERGETYKI 2/2015