verschijnt driemaandelijks I € 6 I april - mei - juni 2017 I n° 98 I www.upp.be
UPP / UNIE VAN DE UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS
Foto’s en internet: voorzichtig!
Juridische analyse Interview met Gunter Luyckx, Managing Director, Permission Machine Niets menselijks is ons, uitgevers, vreemd ... Small is beautiful ... Getuigen. Tussen geschiedenis en herinnering. ‘Verhalenmarkt’: onlineplatform voor freelancers en uitgevers
#inhoud
Niets menselijks is ons, uitgevers, vreemd ... (*) 2 3 4-8 9-13
14-15 16
Niets menselijks is ons, uitgevers, vreemd ...
Small is beautiful ... Getuigen. Tussen geschiedenis en herinnering. In de kijker - Juridische analyse Foto’s en internet: voorzichtig!
In de kijker - Interview Interview met Gunter Luyckx Permission Machine: ‘digitale waakhond’ voor het auteursrechtelijk correct gebruik van foto’s op internet Trends - ‘Verhalenmarkt’ Onlineplatform voor uitgevers en freelancers UPP info
#colofon
De bescherming van origineel werk is één van de pijlers voor het behoud en het ontwikkelen van creativiteit in onze samenleving (de Belgische wet op het auteursrecht is sinds 1886 van kracht en werd volledig geactualiseerd in 1994). Het garandeert de auteur/de maker dat zijn/haar werkstuk niet schaamteloos gekopieerd mag worden, dat zijn/haar creatieve denken en zijn/haar (tijds)investering gerespecteerd dient te worden. Wenst men deze originele creatie te gebruiken/te kopiëren dan staat daar een expliciete toestemming én, al dan niet, een vergoeding tegenover. Elke uitgever, journalist, fotograaf of andere creator is het hier volmondig mee eens. Desalniettemin merken we dat diezelfde uitgever, journalist ... in het heetst van de strijd, onder tijdsdruk, uit onwetendheid of uit gemakzucht ... bij het schrijven van een artikel, bij het samenstellen van een magazine het principe van de auteursrechtelijke bescherming wel eens durft te ‘vergeten’. In hoofdzaak als het digitale content betreft. Het hoofdartikel “Foto’s en internet: voorzichtig!” (p. 4) brengt een overzicht van de do’s en dont’s dienaangaande. Aansluitend brengen we een interview met de managing director van Permission Machine, de ‘digitale waakhond’ wat betreft het opsporen van oneigenlijk gebruik van foto’s op het internet (p. 9) In de extra bijlage ‘125 jaar UPP’ duiken we in de boeiende UPPgeschiedenis en komen we tot de vaststelling dat niets is wat het lijkt ... de uitgeefsector kampt doorheen haar geschiedenis met gebeurtenissen/ evoluties die haar voortbestaan fundamenteel lijken te bedreigen ... Uitgevers blijken een taaie beroepsgroep te zijn: ze slagen er steeds opnieuw in zich aan te passen aan een veranderende omgeving. Het feit dat het basisproduct ‘content’ onafhankelijk is van een drager/technologie maakt de uitgevers uitermate wendbaar. De ‘verhalenmarkt’ (p. 14) is een mooi voorbeeld van de wendbaarheid van de journalistieke & uitgeefsector. Een onlineplatform waarop uitgevers én freelancers elkaar makkelijk en snel (in beide richtingen) kunnen vinden. (ldp)
Werkten mee aan dit nummer: Luc De Potter - Clément Chaumont Isaac De Taeye - Steven Van de Rijt Redactieadres & advertentiewerving: Ed. Machtenslaan 79/23 - 1080 Brussel Tel: 02 414 12 35 - Fax: 02 414 23 95 info@upp.be - www.upp.be Ontwerp: Kliek Creatieve Communicatie Druk: Corelio Printing Verantwoordelijk uitgever: Steven Van de Rijt, Parmastraat 65 - 9120 Melsele
2
de periodiek I april - mei - juni 2017
(*)
humani nihil a me alienum puto (niets menselijks is me vreemd) - Terentius
#small is beautiful ...
Getuigen.
Tussen geschiedenis en herinnering. In deze rubriek laten we u kennismaken met periodieken die minder bekend zijn bij het groot publiek maar in hun activiteitendomein een onmiskenbare referentie zijn. We maken kennis met het magazine ‘Getuigen’, uitgegeven door de vzw Auschwitz in gedachtenis. Het magazine Getuigen. Tussen geschiedenis en herinnering. bestaat reeds 25 jaar en wordt uitgegeven door de vzw Auschwitz in Gedachtenis. Studie- en documentatiecentrum. Het magazine verschijnt, sinds 2013, 2 maal per jaar (een lenteen een herfsteditie). Via deze uitgave informeert men het publiek over de actualiteit in het multidisciplinair onderzoek over de nazikampen en de genocide op Joden en zigeuners. De onderzoeksdomeinen die aan bod komen in het magazine worden tevens verbreed naar massageweld tegen andere
groepen mensen in andere omstandigheden. Sinds 2014 verschijnt Getuigen op zijn huidig formaat (breedte: 19cm, lengte: 23,5 cm). In zijn huidige formule wordt de helft van de content gewijd aan academische onderwerpen, de andere helft aan culturele evenementen inzake de herinnering en getuigenis. Doorheen de columns, dossiers, reisbijlagen, enz. laat het magazine u kennismaken met de diepgang van de gepresenteerde onderzoeken en haar redactionele kwaliteit in het algemeen. Met Getuigen maakt u een sprong in tijd en in ruimte.
Sinds 2011 is de vzw ook uitgever van het driemaandelijks gratis infomagazine Sporen van herinnering. Pedagogie en geschiedenisoverdracht. Sporen van herinnering wordt selectief verspreid onder leerkrachten van de middelbare scholen (Leerkrachten in België kunnen op verzoek het magazine ook toegestuurd krijgen). Het magazine sluit aan bij de ondersteuning en de realisatie van pedagogische onderwijsdoelstellingen en wil tevens het gehele lerarenkorps sensi biliseren voor de problematiek van de Shoah en de naziterreur.
IDENTIKIT Getuigen. Tussen geschiedenis en herinnering.
IDENTIKIT Sporen van herinnering. Pedagogie en geschiedenisoverdracht.
Uitgever: vzw Auschwitz in gedachtenis Oplage: 300 ex (nl) / 500 ex (fr) Verspreiding: abonnementen, selectie van dagbladwinkels Verkoopprijs: 18 € Verschijningsfrequentie: 2 x per jaar (lente en herfst) Digitaal: www.auschwitz.be
Uitgever: vzw Auschwitz in gedachtenis Oplage: 2.000 ex (nl) / 2.000 ex (fr) Verspreiding: abonnementen Verkoopprijs: gratis Verschijningsfrequentie: trimestrieel Digitaal: www.auschwitz.be
de periodiek I april - mei - juni 2017
3
#in de kijker - Juridische analyse
Foto’s en internet: voorzichtig! UPP ontving de laatste maanden diverse vragen/klachten van zijn ledenuitgevers omtrent brieven die men ontvangen had met de kennisgave van inbreuken op het auteursrecht omwille van het plaatsen van nietgeautoriseerde foto’s op hun website. Bij het schrijven zat telkens een te betalen factuur om alsnog, via een retroactieve licentie, de auteursrechtelijke inbreuk te regulariseren. Na analyse van de vragen/klachten kwamen we telkens tot dezelfde conclusie: de vastgestelde inbreuk en bijgevoegde factuur was correct. Het te geven advies aan onze leden was eensluidend: de gevraagde som betalen teneinde juridische procedures te vermijden. Laat het duidelijk zijn: het gebruik van auteursrechtelijke beschermde inhoud in de’ digitale’ wereld is onderworpen aan dezelfde regels als in de ‘fysieke’(print) wereld. Wat te doen om inbreuken en ‘dure’ facturen te vermijden?
Internet biedt aan de gebruikers een zeer grote bewegingsvrijheid in een gigantisch kluwen van allerhande type inhouden (foto’s, teksten, video’s, beelden ...). In dergelijke omgeving – van schijnbare afwezigheid van reglementeringen – is het extreem makkelijk om op het web een copy-paste te maken van gevonden foto’s of teksten en deze dan te hergebruiken op z’n eigen website. Door dit gebruiksgemak heeft de gebruiker echter de neiging een belang rijk fundamenteel element over het hoofd te zien: werken gepubliceerd op het internet zijn evenzeer beschermd door het auteursrecht en mogen niet
(1)
4
Wetboek van economisch recht, Art. XI. 165, §1.
de periodiek I april - mei - juni 2017
gebruikt worden zonder voorafgaande akkoord van zijn auteur.
Auteursrecht en internet Er is geen twijfel mogelijk, de wet is zeer expliciet hieromtrent: “Alleen de auteur van een werk van letterkunde of kunst heeft het recht om het op welke wijze of in welke vorm ook, direct of indirect, tijdelijk of duurzaam, volledig of gedeeltelijk te reproduceren of te laten reproduceren.”(1) Het betreft hier het reproductierecht. Dit geldt echter ook voor het bekendmaken van het werk aan het publiek: enkel de auteur van een werk heeft het recht om
Clément Chaumont legal advisor UPP
te beslissen over het moment wanneer en de drager waarop het werk verdeeld zal worden. Dit is het recht van bekend making aan het publiek. Deze opmerkingen zijn uiteraard ook van toepassing op foto’s die men op het internet vindt. Ter herinnering: opdat een foto onder de toepassing van het auteursrecht zou vallen, dient de foto het resultaat te zijn van een creatieve activiteit en origineel zijn. Bovendien moet het werk concreet zijn, m.a.w. het mag niet louter een idee zijn. De hoven en rechtbanken interpreteren deze voorwaarden zeer ruim waardoor in de praktijk quasi alle foto’s vallen onder de wettelijke bepalingen van het
auteursrecht. Een foto mag dus niet gebruikt worden zonder voorafgaande toestemming van zijn auteur. Er bestaan diverse wettelijke uitzonderingen op de patrimoniumrechten (= het reproductierecht en het recht van bekendmaking aan het publiek), zoals: de citaatuitzondering, het gebruik binnen de verslaggeving van een actuele context, de privékopie ... We kunnen echter evenwel stellen dat in de absolute meerderheid van de gevallen bovenvermelde uitzonderingen niet van toepassing zijn bij het kopiëren van een foto op het internet van iemand anders en deze dan te plaatsen op de eigen website, hetzij als illustratie bij een
“Een foto mag dus niet gebruikt worden zonder voorafgaande toestemming van zijn auteur.” artikel, hetzij om esthetische redenen. Deze handeling (copy-paste) betekent een nieuwe reproductie én een bekendmaking aan het publiek, wetende dat quasi alle websites ruim toegankelijk zijn. M.a.w. deze handelingen (zonder voorafgaande toestemming) zijn schendingen van het auteursrecht.
Opsporen van schendingen van het auteursrecht Nieuwe software en systemen werden ontwikkeld met als doel schendingen van het auteursrecht op internet op te sporen. Vooral foto- en nieuwsagentschappen maken hiervan gebruik. >>
ADVERTENTIE
de periodiek I april - mei - juni 2017
5
#in de kijker - Juridische analyse In België doen de foto- en nieuwsagentschappen (Belga, Reporters ...) in hoofdzaak beroep op de software en de diensten van het bedrijf Permission Machine (op pagina 9 van dit maga- zine vindt u een interview met de managing director van Permission Machine). Diverse UPP-leden hebben reeds vorderingen ontvangen van dit bedrijf. Permission Macchine werkt als volgt: de foto- en nieuwsagentschappen die klant zijn bij Permission Machine laten Permission Machine hun fotodatabases van auteursrechtelijk be-
6
de periodiek I april - mei - juni 2017
schermde foto’s opladen. Vervolgens screent de software het internet op zoek naar websites waar de foto’s uit de database op gepubliceerd zijn. Er wordt nagegaan of de gepubliceerde foto’s rechtmatig gebruikt werden of niet. Valt het gebruik onder een wettelijke uitzondering, is er een licentie? Indien niet, gaat men na welke inbreuken de gebruiker van de foto(’s) gemaakt heeft. Indien de foto gebruikt werd zonder licentie, wordt een brief gestuurd naar de geïdentificeerde verantwoordelijke van de site. Hierin ver-
meldt men de inbreuk op het auteursrecht en wordt een betalingsuitnodiging toegevoegd met als doel de inbreuk retroactief recht te zetten door het betalen van een licentie. Het gevraagde bedrag ligt tussen de € 150 en € 400 in functie van de gebruiker en de fotograaf). Bij betaling aan Permission Machine bekomt de inbreukpleger een licentie vanaf de dag waarop de foto op de betrokken site gepubliceerd werd. Deze blijft geldig tot een jaar na ontvangst van het schrijven van Permission Machine. Indien de inbreukpleger weigert
te betalen, stelt deze zich bloot aan juridische vervolging door Permission Machine en de betrokken fotograaf (of zijn/haar vertegenwoordiger). Er is weinig kans dat, in geval van een juridische procedure, de inbreukpleger de zaak zou winnen. De vorderingen van Permission Machine zijn rechtmatig. Dit jonge bedrijf verplicht uitgevers en ieder ander die een website beheert meer voorzichtigheid aan de dag te leggen. Tot voor kort werd het hergebruik zonder voorafgaande toestemming van een foto gevonden op internet, zelden opgespoord laat staan gesanctioneerd.
Voorzichtigheid in alle omstandigheden Recent werd een UPP-lid met een bijzondere case geconfronteerd: naar aanleiding van een interview van een publiek persoon had de uitgever aan het PR-bureau van betrokken publiek persoon een foto gevraagd zodat het artikel geïllustreerd kon worden met een foto van de geïnterviewde. Zo gebeurde ook. De uitgever, te goeder trouw handelend, ontving echter een klacht vergezeld van een betalingsverzoek voor een licentie voor de gebruikte foto. De fotograaf die de foto gemaakt had, had geen toestemming gegeven om de foto te gebruiken. Niettegenstaande de uitgever de foto ter beschikking gekregen had van het PR-bureau, mocht deze foto niet gebruikt worden gezien er geen toestemming was van de maker van de foto. Dit voorbeeld toont duidelijk aan dat men in alle omstandigheden zeker moet zijn dat er expliciete toestemming is voor het gebruik van een foto, zelfs indien men te goeder trouw handelt. Men moet dus steeds over een expliciete (schriftelijke) voorafgaande toestemming beschikken alvorens een foto te gebruiken. Hoe werkt dat in de praktijk? Toestemming geven kan gebeuren onder twee vormen, nl. het afstaan van de auteurs-
rechten of via een licentie. Het afstaan van de auteursrechten komt neer op een feitelijk verkopen van de auteursrechten terwijl een licentie vergeleken kan worden met het ‘verhuren’ van de auteursrechten (de auteur blijft dus eigenaar van zijn auteursrechten). In de praktijk worden beide vormen dikwijls met elkaar verward. Of men nu voor het ene of het andere opteert, de regels van het auteursrecht blijven dezelfde. Vooreerst dient er een schriftelijke overeenkomst te zijn. Deze wordt afgesloten met de rechthebbende van het werk (de fotograaf of een fotoagentschap). De overeenkomst moet duidelijk en precieus zijn. Indien dit niet het geval is, zullen de onduidelijkheden in de overeenkomst door de rechter in het voordeel van de rechthebbende geïnterpreteerd worden. Een overeenkomst moet diverse elementen bevatten: welke rechten worden afgestaan? (reproductierecht, communicatie aan het publiek ...), de exploitatiewijze (via welke drager, magazine, website, mobiel ...), de vergoeding voor elke exploitatiewijze, de frequentie waarmee de foto gebruikt mag worden, alsook de duurtijd en de geografische zones waarin de foto gebruikt mag worden). Door het afsluiten van een correct en gedetailleerd contract met de rechthebbende dekt de uitgever zich in tegen elke toekomstige vordering en heeft hij een bewijs van toestemming in geval van een betwisting. >>
de periodiek I april - mei - juni 2017
7
#in de kijker - Juridische analyse “Op beeldbanksites is het mogelijk foto’s aan te kopen tegen aanvaardbare prijzen via een niet-exclusieve licentie waardoor u de beelden op diverse dragers en voor een zeer lange periode mag gebruiken.” Alternatieven voor de contractformule? Het afsluiten van contracten met fotografen en/of fotoagentschappen kan tijdsintensief en duur zijn. Indien u dit als uitgever niet wenst te doen, kan u altijd gebruik maken van andere werkwijzen, die voor u makkelijker en minder duur zijn. Vooreerst kan u uiteraard zelf de foto’s maken. Op die manier bent u eigenaar van de foto’s en de daaraan gelinkte auteursrechten en riskeert u uiteraard geen vorderingen. U kan ook gebruik maken van websites met beeldbanken. Op beeldbanksites is het mogelijk foto’s aan te kopen tegen aanvaardbare prijzen (per pakket of voor een forfaitair bedrag per week, maand ...) via een niet-exclusieve licentie waardoor u de beelden op
ADVERTENTIE
8
de periodiek I april - mei - juni 2017
diverse dragers en voor een zeer lange periode mag gebruiken. Een gekend en populair voorbeeld is Shutterstock (www.shutterstock.com). Hier kan u door de ‘standaard’ licentie (de goedkoopste op de site) te kiezen beelden gebruiken op alle mogelijke dragers die u wenst, op voorwaarde dat de foto niet meer dan 500.000 keer gereproduceerd wordt. Deze licenties, die niet-exclusief en niet-overdraagbaar zijn, gelden steeds meer voor een periode ‘eeuwigdurend’ en gelden dikwijls wereldwijd. Dergelijke fotodatabanken kunnen interessant zijn voor uitgevers en vermijden inbreuken op het auteursrecht. Sinds 1 mei 2017 is er een Europees initiatief opgestart als alternatief voor Shutterstock, nl. Panthermedia (http://stockagency.panthermedia.net). Via deze beelddatabank is het moge-
lijk om beelden en foto’s aan lage tarieven en via bijzonder flexibele formules (per beeld, per 10 beelden, per maand ...) te bekomen. De aangeboden licentie voor de aankoop van foto’s is gelijkaardig aan deze van Shutterstock en laat dus een zeer ruim gebruik van de gekozen foto’s toe. Samenvattend: voorzichtigheid is vereist bij het gebruik van foto’s op de eigen site. Het auteursrecht is evenzeer van toepassing digitaal als in print. Uitgevers dienen hiermee rekening te houden in hun workflow teneinde onaangename verrassingen te vermijden. Om aan het auteursrecht te voldoen zijn er diverse werkwijzen mogelijk, de ene al sneller en goedkoper dan de andere. Hierdoor behoedt u zich voor mogelijke vorderingen jegens inbreuken op het auteursrecht.
#in de kijker - Interview
Interview met Gunter Luyckx, managing director Permission Machine
Waakhond van het auteursrechtelijk correct gebruik van foto’s op het internet Permission Machine? Nooit van gehoord. Tot voor kort althans want de laatste maanden kwamen we indirect frequent in contact met Permission Machine door vragen van UPP-leden n.a.v. brieven van Permission Machine met daarin de melding van inbreuken op het auteursrecht en het verzoek deze recht te zetten via de betaling van een licentie (zie ook het artikel “Foto’s en internet: voorzichtig !” op p. 4 van deze De Periodiek). Voor ons reden genoeg om Permission Machine te contacteren. Wie is Permission Machine? Wat doet Permission Machine? Hoe gaan ze tewerk? Er werd heel snel en positief gereageerd op onze vraag voor een afspraak. Ik kon me niet van de indruk ontdoen dat men blij was met de opportuniteit ook eens hun kant van het verhaal te kunnen brengen. Eind juli zat ik samen met Gunter Luyckx, managing director van Permission Machine, in het hippe business & event center, Frame 21, langs de E313 Antwerpen-Hasselt. Het werd een meer dan interessant gesprek. (ldp)
Waar ligt de oorsprong van Permission Machine? De oorsprong ligt in de combinatie ondernemerschap, recht en techno logie. Samen met een vriend-advocaat werd het idee achter Permission Machine ontwikkeld. Internet is juridisch nog wat de Far West, de belangrijkste reden daartoe is dat alles zo snel gaat. Heel veel is gratis en dat maakt dat er veel gebeurt zonder juiste afspraken, zonder rekening te houden met regelgeving. Dat is moeilijk op te lossen ... ... dikwijls te goeder trouw? Ongetwijfeld ook te goeder trouw ... maar de scheidingslijn tussen te goeder trouw en gemakzucht is bijzonder dun.
Onze eerste ontwikkeling was een proactieve tool: je ziet een foto, hoe kan ik een licentie nemen?, hoe kan ik snel in contact komen met de rechthebbende of zijn vertegenwoordiger?. We wilden dat proces proactief faciliteren. Maar dat is niet hoe jullie tool nu werkt? Met deze proactieve tool is Permission Machine in december 2013 begonnen. Je vindt een foto op Twitter, je kon nagaan wie die foto oorspronkelijk opgeladen had op Twitter en dan werd er automatisch een vraag gesteld “Bent u de oorspronkelijke fotograaf? Mogen we een licentie?” In geval van ja, licentievoorwaarden, wat er eventueel betaald moest worden en alles afgehandeld via
Gunter Luyckx managing director Permission Machine
een Paypal betalingsmodule. Dat was de idee: in een paar kliks kom je bij de rechthebbende van de foto terecht en kon je direct een licentie aanschaffen en betalen. Enkel Twitter? We begonnen met Twitter met het idee nadien uit te breiden naar andere sociale media en internet. Probleem was dat mensen daar niet in geïnteresseerd waren. We zijn toen met deze tool ook langs gegaan op diverse redacties maar het antwoord was: “Waarom zouden we dat gebruiken, we gebruiken die foto’s zo. Wij hebben daar geen problemen mee.” Ons initiatief kwam niet van de grond, er was geen vraag naar. >>
de periodiek I april - mei - juni 2017
9
#in de kijker - Interview Mensen waren niet geïnteresseerd om die rechten aan te kopen. Dus het geweer diende van schouder veranderd te worden? Inderdaad. Op basis daarvan hebben we begin 2015 het systeem omgedraaid. We bieden nu een tool aan waarmee de (foto)agentschappen hun databanken kunnen scannen en zo eenvoudig kunnen zien waar hun foto’s overal op het internet staan. Op die manier kunnen ze aangeven wie hun bestaande klanten zijn en of zij een licentie gekocht hebben. Uiteraard kan men ook deze aangeven welke geen licentie gekocht hebben en dus een inbreuk plegen op het auteursrecht.
Voor alle duidelijkheid alles start steeds vanuit de fotoagentschappen. Wij als Permission Machine nemen nooit zelf een beslissing. Bij een inbreuk geeft het fotoagentschap de opdracht aan Permission Machine om een onderbouwd dossier op te stellen zodat de inbreukpleger alsnog de situatie kan in orde brengen via de aankoop van een licentie voor de bewuste foto. Wij contacteren dan schriftelijk de overtreders en het gevolg kent u ... Het Permission Machine systeem is een eigen ontwikkeling? Ja inderdaad, het systeem is in huis ontwikkeld.
“Het is voor ons belangrijk om kostenefficiënt te kunnen werken. Wij standaardiseren onze procedures om zo de licentietarieven laag te houden.”
Alles wat op het internet en de sociale media komt, wordt gescreend? Wel, wij scannen alles wat op het internet komt m.a.w. ook wat via sociale media op internet komt. In de toekomst zouden we ook graag video’s en tekst kunnen screenen maar dat vraagt nog specifieke ontwikkeling. Wie zijn jullie klanten? Onze klanten zijn in hoofdzaak fotoagentschappen en nieuwsagentschappen. We weten graag welk vlees we in de kuip hebben. Met onze klanten wordt er strikt contractueel gewerkt. Bovendien is het voor ons belangrijk om kostenefficiënt te kunnen werken. Wij standaardiseren onze procedures om zo de licentietarieven laag te houden. We richten ons dus in de eerste plaats op partijen wiens foto’s massaal op het internet worden gebruikt. We hebben om die reden weinig zelfstandige fotografen. Het kan dus zijn dat een particuliere fotograaf klant is bij ons, maar het zal niet iemand zijn die bijvoorbeeld huwelijksfotografie doet. Daar zitten dan duizenden foto’s in de databank waarvan er misschien slechts enkele ooit op internet komen. Voor ons is dat verre van kostenefficiënt. Dat betekent echter niet dat we geen particuliere fotografen als klant hebben. Zo hebben we een specifieke case van een Nederlandse fotograaf die als hobby kwalitatieve foto’s van insecten zoals bladluizen maakt. Hiermee documenteert hij zijn gespecialiseerde site met toevoeging van de juiste Latijnse en Nederlandse namen. Nogal wat bedrijven wereldwijd, bv. actief in insecticiden, gebruiken die foto’s zonder toestemming. Dit is een mooi voorbeeld van een particuliere fotograaf die voor ons een kostenefficiënte klant is. We hebben reeds diverse testen gedaan met particuliere fotografen om te kijken of die kostenefficiënt zijn voor ons. Zo hebben we bijvoorbeeld getest met een professioneel naaktfotograaf maar er is zoveel naakt op het internet dat zijn foto’s niet of nauwelijks gekopieerd werden. Voor ons dus niet kostenefficiënt, zeker gezien het intensieve juridisch/administratief voortraject dat we hanteren.
10
de periodiek I april - mei - juni 2017
Hoe gaan jullie in de praktijk te werk? Zoals gezegd hebben we toch een grondig en intensief juridisch/administratief voortraject. Uiteraard dient de fotograaf, het agentschap permanent de moeite te doen om de opgeladen fotodatabank up-to-date te houden. Zij moeten ook steeds checken of voor de foto’s in kwestie ooit een toestemming verleend werd, en dergelijke. De backoffice van Permission Machine wordt door het fotoagentschap op de hoogte gebracht van het mogelijke oneigenlijk gebruik van een foto. Het fotoagentschap heeft de case dan al bekeken en heeft in haar databanken (en bij partners) nagegaan of deze foto ooit aan die website werd verkocht. De case wordt intern toegewezen. Deze medewerker gaat op zoek naar de identificatiegegevens van de website en de verantwoordelijke van de website waarop de foto oneigenlijk gebruikt werd. We maken screenshots van de webpagina met de betrokken foto. Daarop wordt een documentatiedossier samengesteld en op basis daarvan sturen we de betrokkene een brief, inclusief betalingsuitnodiging. De samenstelling van het documentatiedossier vraagt ook de nodige checks: Betreft het hier daadwerkelijk een auteursrechtelijke inbreuk? Is het geen legale vorm van ‘embedding’? Is het geen citaatrecht? Betreft het een onderwijsuitzondering? Ieder dossier wordt beoordeeld door een specialist. Enkel wanneer deze overtuigd is dat het wel degelijk een inbreuk betreft, wordt een dossier samengesteld. Dikwijls krijgen we op basis van ons schrijven vragen waarbij men vooral via voorwendsels er probeert onderuit te komen. Dat moeten we dan op onze beurt weerleggen .... En uiteraard is er ook de opvolgprocedure van de betalingsuitnodigingen en tot slot de eventuele juridische stappen bij weigering van betaling. Welke bedragen vragen jullie voor een licentie? Die prijzen schommelen tussen de 150 € en de 400 € en staan vermeld op onze website.
Op het internet krijg je over ons soms het verwijt te lezen: “Ze sturen een massa brieven uit en ze zien hoeveel mensen er betalen ...”. Het is uiteraard een feit dat we onze brieven zoveel als mogelijk trachten te standaardiseren, dat helpt mee de tarieven zo laag als mogelijk te houden. Je mag ook niet vergeten dat indien een fotograaf via een gespecialiseerd advocaat een inbreuk zou laten vaststellen je al snel tot rekeningen van 1.000 € en meer komt. Men doet beroep op een gespecialiseerd advocaat, die moet alles ad hoc uitzoeken, daar kruipen veel uren in. Wij verkiezen de mensen alsnog een licentie aan te bieden. Mochten we werken met schadevergoedingen, dan zouden ook wij makkelijk aan 1.000 € geraken: je hebt meestal verschillende auteursrechten die overtreden werden: het moreel recht, schending van het zelfbeschikkingsrecht van de fotograaf, een foto werd verknipt, ed. Dat doen we in eerste instantie niet, we houden het op een algemene inbreuk. Door die standaardisering kunnen we de tarieven ook beperken. Het is ook niet onze bedoeling om de inbreukplegers de arm om te wringen. Dat is trouwens ook de vraag van onze klanten niet. Die willen gewoon correct vergoed worden voor het gebruik van hun foto’s. Wanneer men halsstarrig weigert om een licentie aan te kopen en we moeten gerechte lijke procedure starten, dan trekken onze advocaten alle registers open en
gaan ook zij voor de volledige schadevergoeding. Wij pakken de workflow veel efficiënter aan dan advocaten die geval per geval werken, zodat we er in slagen de kosten pakweg met een factor 3 te verminderen. Vandaar dat we werken met retroactieve licenties, licenties die het verleden rechtzetten. Op het internet worden onze prijzen dikwijls vergeleken met de prijzen voor stockfoto’s, maar de foto’s waar wij voor optreden zijn vooral de iets duurdere foto’s en je kan deze niet vergelijken met stockfoto’s. Wanneer Belga bijvoorbeeld een fotograaf naar een ongeval stuurt dan nemen ze uiteraard een vrij specifieke foto. Die foto zal je niet vinden bij Shutterstock of waar dan ook. Communicatiespecialisten willen ook steeds die ene unieke foto, de foto’s van de Shutterstocks van deze wereld vindt men te afgelikt. Sommige mensen zeggen dat 300 € reeds belachelijk veel is voor een foto, maar wij kunnen gewoon niet lager: onze marges zijn scherp, er is de licentie vergoeding op zich, het administratief en juridisch voortraject (zowel van het fotoagentschap als ons), klantendienst, betalingsopvolging ... Wij vergelijken het graag met de prijs van een kop koffie. Koop je die zelf in supermarkt, dan is die zeer goedkoop; laat je je bedienen op een terrasje, dan betaal je naast de koffie ook >> de service.
de periodiek I april - mei - juni 2017
11
#in de kijker - Interview
Waarop zijn jullie tarieven gebaseerd? Wij proberen onze kosten zo laag mogelijk te houden, en doen dit door op volume te werken en te standaardiseren. En mensen betalen 300 € makkelijker dan 1.000 €. Dus wij hebben er ook alle baat bij om de tarieven zo laag mogelijk te houden. Wij nemen als basis de licentievergoeding welk het agentschap vraagt en daarop is er een mark-up voor de extra kosten. We moeten de dienstverlening meerekenen. We hebben inbeukdossiers van Sofam en Sabam als benchmark genomen en daar blijven we een stuk onder. Ik kan me voorstellen dat er veel reacties op jullie brieven komen? Absoluut. Het merendeel van de mensen erkennen de inbreuk en betalen. Andere mensen weren zich als een duiveltje in een wijwatervat. Het is echter heel zelden dat valabele juridische argumenten gebruikt worden om de vaststelling van inbreuk te betwisten, bvb het gaat om ‘embedding’ of het past in actualiteitsverslaggeving ... Helaas stellen we vast dat de gebruikte argumenten veelal drogredenen zijn. Ik wens toch even te vermelden dat we bewust gekozen hebben voor licenties om alles recht te zetten: de inbreukplegers zijn geen slechte mensen hé ... Officieel staat in de wet dat het ‘piraten’ zijn. Ik vind de omschrijving ‘het misdrijf van de piraterij’
12
de periodiek I april - mei - juni 2017
“Grote of kleine uitgever, de inbreuken gebeuren overal.” wat overdreven. Wij willen mensen absoluut zo niet bekijken. Hebben jullie contacten met FOD? Wij verzekeren u dat wij 100 procent correct werken. Mensen die klacht indienen bij de FOD krijgen een schrijven van de FOD waarin deze bevestigt dat onze werkwijze legaal is (ik krijg een kopie van een dergelijke brief van de FOD te zien, nvdr). Worden de inbreuken in de uitgeefsector vooral gepleegd door KMO uitgevers? Neen, dat mogen we niet stellen. Grote of kleine uitgever, de inbreuken gebeuren overal. Ook bij grote uit gevers moet het dikwijls snel gaan of is er een stagiair aan het werk... Werken jullie worldwide? De Benelux is onze thuismarkt. We werken ook in Frankrijk. Maar de foto’s uit jullie databanken worden toch ook buiten de Benelux zonder toestemming gebruikt? Ja, maar het is toch een heel lokale markt hoor. De agentschappen beheren hun portefeuilles in eigen land exclusief, en sluiten voor het buitenland een samenwerking af. Ze wisselen als het
ware onderling hun portefeuilles uit. Door deze onderlinge afspraken, is het dus toch wel een vrij gesegmenteerde geografische markt. Wijzelf hebben goede afspraken met Amerikaanse partners voor de Benelux en we zijn actief bezig om ook in Duitsland, Engeland en Scandinavië op de markt te komen. Uitgevers behoren nog steeds niet tot jullie klantenportefeuille, zij beschikken toch ook over eigen fotodatabanken? Dat klopt. Wij willen zeer graag constructief samenwerken met de uitgevers. Door een samenwerking zouden we onze administratieve last kunnen verlagen en op die manier kunnen we de prijzen voor hen laten dalen. Uitgevers die veel eigen fotomateriaal hebben, kunnen evengoed van onze competentie gebruik maken. Momenteel doen we enkel foto, maar we zijn aan het bekijken of we ook tekst en video kunnen screenen. Wat bedoelt u met ‘op die manier kunnen we de prijzen laten dalen’? Permission Machine is marktleider in de Benelux, dus is de kans dat je bij
een inbreuk een brief van Permission Machine krijgt i.p.v. van onze concurrenten zeer groot. Onze expertise in de Benelux wordt ook internationaal erkend. Door het grote volume die we beheren en onze efficiënte workflow, kan niemand in de Benelux zo efficiënt werken als ons. Bovendien waren we de eerste op de markt in de Benelux. Als een inbreukpleger een dossier aankrijgt, is daar een intensief juridisch/ administratief voortraject aan vooraf gegaan, nog los van het behandelen van de reacties op onze brieven. Indien we met uitgevers naar een systeem zouden kunnen gaan waarbij er afspraken gemaakt kunnen worden om bijvoorbeeld op het einde van de maand de inbreuken door betrokken uitgever te factureren, dan dalen onze kosten gevoelig en hebben we de mogelijkheid om voor betrokken uitgevers de licentiekost gevoelig te verlagen. Wij zijn vragende partij om het gesprek met de uitgevers aan te gaan. Ik heb het aanvoelen dat men nog niet echt goed weet hoe er mee om te gaan en waar juist hun belang zit. Een wederzijdse samenwerking kan alleen versterkend werken. Bovendien hebben uitgevers ook veel eigen materiaal. Ik ga ervan uit dat dit voor de uitgevers
minstens een neutrale operatie zou moeten zijn ... Met welk verdienmodel werken jullie? Wij ontvangen een deel van de geïnde licentievergoeding. Permission Machine is uiteindelijk ook een commerciële vennootschap met een 10-tal medewerkers in dienst.
ImageRights ... dat zijn concurrenten. Die werken grotendeels volgens het zelfde principe als wij, maar waar zij meer technische bedrijven zijn, zijn wij meer een juridisch bedrijf. Zij stellen de inbreuk vast, sturen dat door naar advocaten en door die tussenstappen krijg je al rap brieven van 1.000 € in de bus ... Dat is waar wij ons onderscheiden.
Is jullie businessmodel niet eindig? Na pakweg 5 jaar zijn er misschien nog weinig inbreuken vast te stellen ... Wie weet, we zullen zien ... Het is natuurlijk zo dat we ook geografisch nog willen uitbreiden en bovendien kijken we of en hoe we ons verder kunnen diversifiëren. Binnenkort komt GDPR (de nieuwe EU-verordening rond privacy, nvdr) eraan en misschien kunnen we daarin ook een rol spelen ... Wie zijn de concurrenten van Permission Machine? Auteursrechtenvennootschappen à la Sabam of Sofam zijn voor ons geen concurrenten. De meeste van onze klanten zitten voor het individueel beheer bij ons en voor het collectief beheer (wettelijke licentie) bij een auteursrechtenvennootschap. Wij ervaren daar dus geen concurrentie van.
Welke raad zou je aan de uitgevers meegeven? Dit interview kan al bijdragen aan een groter bewustzijn rond het gebruik van foto’s die op internet gevonden worden. Ik kan enkel aanraden de juridische spelregels te respecteren, en de rechten van de fotografen te respecteren. En ook, pas de actualiteitsuitzondering correct toe. Dit speelt uiteraard in hoofdzaak bij de actuamagazines. Tot slot, herhaal ik graag dat wij open staan om dit samen met de uitgevers aan te pakken. Bedankt voor dit interessant gesprek. Ik heb begrepen dat een verwittigd uitgever is er minstens 2 waard ... www.permissionmachine.com
Buiten de Benelux is er wel concur rentie, je hebt Copytrack, ImageProtect,
ADVERTENTIE
dekrantenwinkel
TROTSE
DAGBLAD HANDELAAR
Heeft u net als ik altijd gedroomd zelfstandig te zijn? Open uw krantenwinkel en maak uw droom waar! www.dekrantenwinkel.be
de periodiek I april - mei - juni 2017
13
#trends
‘Verhalenmarkt’ komt naar Vlaanderen
Een onlineplatform met directe toegang tot de denkkracht van honderden freelancers!
Als uitgever doet u ongetwijfeld beroep op freelancers. De zoektocht naar de freelancer(s) die past binnen uw competentiegebied, die een juiste tone of voice heeft voor uw medium ... het is een moeilijke en tijdrovende activiteit. Werkt u reeds samen met een ‘vaste’ freelancers-pool? Dan mist u misschien, wel net dat extra idee of die goede insteek voor uw medium? Of misschien stond u er nooit bij stil dat bepaalde onderwerpen toch een meerwaarde voor uw uitgave kunnen betekenen?
Waarom dit onlineplatform en hoe wordt het gefinancierd?
In Vlaanderen wordt dit initiatief, sinds dit jaar, bekendgemaakt en ondersteund door de VVJ (Vlaamse Vereniging voor Journalisten). Hiervoor werd een beperkte éénmalige subsidie ter beschikking gesteld door de Vlaamse Minister van Media, Sven Gatz.
Redacties worden kleiner en verhalen worden steeds vaker geschreven door freelancers. Maar tot dusver ontbrak het aan een infrastructuur om free
Het onlineplatform bemoeit zich niet met de tarieven die afgesproken worden tussen redactie en freelancer. Er wordt, in de testfase van het onlineplatform,
Het onlineplatform ‘verhalenmarkt’ (www.verhalenmarkt.nl) is de moeite waard om te ontdekken. (ldp)
‘Verhalenmarkt’ is een online marktplaats waar redacties en freelancers elkaar makkelijk vinden. De ene zoekt content passend bij de stijl van zijn medium, de andere biedt content aan vanuit zijn/haar specifieke expertise.
14
de periodiek I april - mei - juni 2017
lancers en redacties snel en gepast bij elkaar te brengen. ‘Verhalenmarkt’ is een initiatief van de Nederlanders Jaïr Ferwerda, Sander Heijne, Jeroen Smit en Maurits Kapitein en is mede tot stand gekomen dankzij een subsidie van het Nederlandse Stimuleringsfonds van de Journalistiek.
Op deze manier bespaart een freelancer veel tijd en energie aan het zoeken van een opdrachtgever. Voor freelancers is het bovendien belangrijk te weten dat een pitch op ‘Verhalenmarkt’ auteursrechtelijk beschermd is, dat de pitches uitsluitend getoond worden aan redacties
Uitgevers: krijg toegang tot de denkkracht van honderden freelancers
geen fee afgehouden van de vergoeding die de freelancer bekomt. Men vraagt momenteel geen bijdrage aan freelancers en redacties voor het gebruik van ‘Verhalenmarkt’. Na afloop van de testfase (eind 2017) betalen freelancers en redacties een abonnementsfee voor het gebruik van het platform.
profiel. Het algoritme, op basis van 31 parameters, analyseert op basis van die artikelen over welke onderwerpen je schrijft en bij welke media je schrijfstijl het best past. Op die manier helpt deze analyse om betere matches te maken tussen freelancers en redacties.
Freelancers: pitch ideeën en ontvang nieuwe opdrachten
Hoe werkt het systeem van de ‘Verhalenmarkt’?
Redacties zoeken gespecialiseerde freelancers bij hun eigen ideeën. Via ‘Verhalenmarkt’ kan een freelancer zijn eigen ideeën snel en eenvoudig voorleggen aan tientallen redactiechefs en ontdekken welk medium interesse heeft in zijn/haar verhaal.
Het systeem maakt gebruik van de nieuwste technologieën op het gebied van Artificial Intelligence. Freelancers en redacties moeten elk 5 representatieve voorbeelden van hun artikelen opladen in hun
Uitgevers en redacties vinden via ‘Verhalenmarkt’ snel de beste auteurfreelancer voor hun tone-of-voice. Bovendien ontvangen de redacties via het algoritme de beste pitches voor hun medium in hun persoonlijke feed. Ook hier betekent dit een serieuze tijdsbesparing. De door uitgevers en redacties gelanceerde opdrachten worden niet getoond aan andere redacties en men beslist zelf welke (type) free-lancer(s) je opdracht ontvangen. www.verhalenmarkt.nl
Contact voor Vlaanderen: annick@verhalenmarkt.nl
ADVERTENTIE
NR.1
Rikudo 1-3★
INTR
: RIJS TIEP ODUC VOOR
Rikudo 1-3
€ 3,70
5
€ 2,9
VAN
EXCLUSIEF VAN DENKSPORT
1-3 NUMMER
1
Rikudo
W! NIEU 5
60
54
NIEUW 10
1
47
50
34
14
16
28
VANAF NU VERKRIJGBAAR maart april 2017
Gebeten door sudoku, binero of tectonic?
Probeer nu Rikudo!
Gek van sudoku’s, binero en tectonic? Klaar voor een nieuwe uitdaging? Ziehier Rikudo! Deze nieuwe titel van Denksport zal uw klant uren puzzelplezier bezorgen! Meer informatie? Surf naar www.denksport.be/rikudo
Exclusief van
€ 3,70 € 2,95
Cover-RIN-001.indd 1
KEE_6170_rikudo_ad_165x65_200217.indd 1
2-2-2017 16:38:54
21/02/17 12:51
de periodiek I april - mei - juni 2017
15
#UPP info
Met dank aan businesspartners