1993 04 08

NIVER Weekblad van de K a t h o l i e k e

Dubbeldebat Ze lijken allemaal op elkaar, maar toch ook weer niet. Ze, dat zijn de fracties die zich deze maand in het verkiezingsgeweld storten in de hoop op een zetel in de universiteitsraad óf een van de faculteitsraden. Op pagina 6 debatteren de uraadsfracties, op pagina 7 de faculteitsfracties.

Geen vrouw te bekennen In een lezingencyclus van Sofoi staat de vrouw in de filosofie centraal. Maar in de geschiedenis lijkt er eerder sprake van de vrouw uit de filosfie. Tussen Plato en Freud vieren vooral mannelijke projecties hoogtij.

Het gezicht van de universiteit Dat wordt gevormd door de activiteiten van de studentenvereniging.

Althans, dat vinden ze zelf.

Ze vinden ook dat ze daarom een eigen gebouw op de KUB moeten krijgen, samen met Studium Generale, Podiumcafé en Stiltecentrum.

Univers met Pasen In verband met de Paasvakantie verschijnt er volgende week geen Univers. Het volgende nummer is er weer op 22 april.

Mededelingen, memoberichten en ingezonden brieven kunnen tot uiterlijk donderdag 15 april bij cie redactie op kamer A 17 worden ingeleverd.

Advies: ITK onder centraal gezag of opheffen

Prof. dr. J. Segers, die zich over de toekomst van het Instituut voor Taaien Kennistechnologie (ITK) heeft gebogen, heeft twee scenario's voor ogen.

Het instituut moet een interfacultair onderzoeksinstituut worden dat onder het centraal gezag van de universiteit valt, of het houdt op te bestaan. Dit schrijft hij in het concept-eindrapport. Het instituut is een samenwerkingsverband van de economische en letterenfaculteit. De laatste is penvoerder.

In de eerste optie vormt het ITK geen onderzoekschool maar ondeizoeksinstituut. Voorwaardelijk gefinancierd en aio-onderzoek van buiten het instituut kan er worden gestald. Het fundamenteel en toepassingsgericht onderzoek zou dan worden ondergebracht in twee afdelingen, maar het instituut moet zich naar buiten toe als een eenheid opstellen, aldus de notitie.

De voordelen van deze opzet zijn volgens Segers dat met de centrale inbedding gestalte wordt gegeven aan het multidisciplinaire karakter. Deelname door andere onderzoeksgroepen is makkelijker realiseerbaar. Ook komt er een einde aan de huidige verbrokkeling, schrijft Segers.

Hoewel deze optie zijn voorkeur geniet acht hij hef 'bijna onmoge-

Universiteit

lijk'. Want het onderbrengen van het ITK op centraal niveau, staat op gespannen voet met het beleid van de KUB om te decentraliseren.

Tevens verwacht hij dat de faculteiten er niet makkelijk mee in zullen stemmen.

In het tweede scenario van Segers wordt het ITK als instituut opgeheven. De VF-programma's worden dan overgeheveld naar de vakgroepen binnen de faculteiten en ook het derde geldstroomonderzoek vloeit naar de faculteiten. Het Infolab gaat naar de Economische Faculteit.

Segers schrijft dat deze wijze van opereren in het huidige beleid past, maar dat de nadelen niet opwegen tegen de voordelen. Er wordt een instituut opgeheven zonder dat de wetenschappelijke prestaties daar aanleiding toe geven. De KUB leidt 'reputatieverlies' en de letterenfaculteit 'loopt averij op'. [GRj

Kamer wil rem op onderzoekscholen De Tweede Kamer heeft minister Ritzen ertoe aangezet een rem op de vorming van nieuwe onderzoekscholen te zetten. Volgens hem komen er na twee rondes voorlopig maximaal dertig scholen en mag de Kamer dan eerst de situatie evalueren. Bij de universiteiten en de koninklijke akademie (KNAW) reageert men nogal verbijsterd. Men begrijpt niet hoe die uitspraak zich verhoudt tot Ritzens wens om de quotering van onderzoekscholen volgend jaar juist los te laten.

Het was vorige week donderdag, in een vergadering van de vaste kamercommissie voor wetenschapsbeleid, de W D die de discussie aanging. 'Ik snap er niets van', riep mevrouw Ginjaar Maas de minister toe. Volgens haar was twee jaar geleden afgesproken dat een onderzoekschool een echt centrum van toponderzoek moest zijn. Er zouden er niet meer dan twintig komen. 'En nu blijkt er toch sprake

van tieijtallen, misschien honderd van die scholen. Dat is toch zonde?'

Minister Ritzen moest de Kamer geruststellen. 'Het gaat goed. De vorming van scholen werkt echt onderscheidend', betoogde hij. Inderdaad was indertijd gesproken over een start met twee rondes, waarin samen twintig tot dertig onderzoekscholen erkend zouden worden. 'En zo is het tot nu toe precies gegaan', zei de bewindsman.

Maar de fracties - vooral W D en CDA - waren niet overtuigd. Er zijn nu al 19 scholen erkend, terwijl in een heel aantal disciplines de vorming ervan nog op gang moet komen. Ritzen kon de zorg van Ginjaar wegnemen. 'Er zijn er nu 19. In de komende ronde kunnen er dus maximaal elf bij. Dan houdt het even op en kan de Kamer evalueren.' Na de discussie met de Kamer gaf Ritzen desgevraagd te kennen dat hij zonodig de Akademie van Wetenschappen IKNAW) zal vragen om in de tweede ronde 'stren-

ger te selecteren.'

Bij de universiteiten en de Akademie van Wetenschappen (KNAW) is intussen met lichte verbijstering op de uitspraken van de bewindsman gereageerd. Men vermoedt dat Ritzen vorige week even vergeten was dat de eerste erkenningsronde nog loopt, die volgens de afgesproken quotering dit jaar waarschijnlijk 24 erkende onderzoekscholen oplevert. Neemt men de bewindsman letterlijk, dan kunnen er in de tweede ronde (vanaf 1994] nog maar zes initiatieven erkend worden.

Het ministerie bevestigde dinsdag deze rekensom. Volgens de directie wetenschapsbeleid kunnen er in '94 inderdaad maar zes of zeven onderzoekscholen komen. 'De selectie moet dus navenant zijn.

Daarover komt nog overleg met de KNAW.' Vraag is of de minister een onafhankehjk orgaan als de KNAW de enorme verscherping van selectie kan opleggen.

De eerbiedwaardige Koninklijke Liedertafel Souvenir des Montagnards weet zich sinds kort een begeerd object. Deze vereniging biedt een reeks kamerconcerten voor een groot publiek. Dat gebeurt sinds jaar en dag in de aula van de KUB. Tot groot genoegen van kamermuziekliefhebbers, want de concerten hebben een grote reputatie. Tot genoegen ook van de gemeente Tilburg, die het in een recent raadsvoorstel heeft over de 'sterkte van het opgebouwde programma en de omvang van het vaste publiek'.

Zozeer tot genoegen van de gemeente zelfs, dat men de Liedertafel graag wat vaster verankerd in de stad wil zien. In de n i e u w e middenzaal van de schouwburg bijvoorbeeld; dan zou er zelfs een beetje extra budget vanaf kunnen. De ge-

Liedertafel meente werd gesterkt in het idee de reeks naar de stad te halen, nadat een al te voortvarende Montagnard door liet schemerenwelintezijn voor de middenzaal in de stad.

Maar nee dus: de Souvenir heeft de gelederen nu gesloten en laat in een brief aan de Tilburgse raadsfractievoorzitters weten niet komen.

Nee, de Aula wordt geprefereerd, ook al zou die akoestisch niet optimaal zijn. Bemerkingen daarover in Univers worden door een Souvenir-woordvoerder vloeiend weerlegd met de verwijzing naar een akoestisch rapport waarin zou staan dat het hier puikje van de zalm is met het geluid. Al hangt het er volgens hem wèl vanaf waar je zit en zouden eigenlijk de gordijnen weg moeten om, zoals hij het noemt, de spanning die er bestaat tussen het auditieve en het visuele weg te nemen. [PSj

Lees verder op pagina 3

Zingende ex-voetballer opent nieuw Sportcentrum De schnabbelende ex-voetballer René van der Gijp ontpopt zich als een verdienstelijk zanger. Hij kreeg de menigte aan het begin van het feest op dinsdagavond 6 april in het Sportcentrum zonder een spoor van moeite aan zijn voeten. Nadat de tweede hal van het Sportcentrum van de KUB een half jaar geleden in gebruikt is genomen en enige tijd later officieel werd geopend, was het nu tijd om een feestje te organiseren voor de studenten. Zo'n 1800 'sporters van de losse pols' draaiden er zestig vaten bier doorheen. Het feest bestond evenwel niet alleen uit drinken. In de nieuwe zaal stond een klimrek opgesteld, er werd squash gespeeld onder blacldight en ook trad René Froger een klein uur op. Afgezien van enkele studenten die het tijdens de optredens Spaans benauwd kregen en via het podium afgevoerd moesten worden, verliep het festijn op rolletjes. De woensdag na het feest kon er om vijf uur weer gesport worden.

[GR/Foto: Erik van der Bmgtj

Brabant

8 april 1993

De Filosofische Faculteit li]kt de laatste maanden het slachtoffer te zijn geworden van haar eigen succes Sinds september zijn al drie raadsvergaderingen afgelast wegens 'gebrek aan besluitnjpe agendapunten' Raadsvergade ringen die wel doorgingen duur den soms met langer dan een half uur Betreft het hier efficien tie ofapa thiei Feit is dat sinds de faculteit nog maar uit een vakgroep be staat, de angel uit het raadswerk IS getrokken Het accent is van de faculteitsraad naar de vakgroepvergadering verschoven en de vakgroepleden gaan de daar gevoerde discussies m de raad niet nog eens dunnetjes overdoen Resultaat geen raadsvergaderingen of heel korte waarin nauwelijks nog gediscussieerd wordt Decaanprof dr G Bemszietzich hierdoor voor een dilemma ge plaatst Enerzijds teert hij op de

^UNIVERSfyi-

efföM erfenis van voorganger prof dr L de Klerk, die als externe trouble shooter de overgang van twee vak groepen naar de huidige sociaal culturele vakgroep voorzat De schrik zit er bij de filosofen nog goed m, zodat solo acties en prive oppositie achterwege blijven Berns gaat vooral controlerend te werk, waar andere decanen door gaans ook naar verandering stre ven Anderzijds geeft de vergadersituatie de huidige weldadige rust weer Na jarenvan gekibbel tussen vakgroepen behoren conflicten tot het verleden Alleen het voortbe staan van de faculteit vormt nu en dan stof voor discussie zobleekbij de invoering van het avondon derwijs De huidige bestuursstructuur biedt te weinig ruimte aan het Ie

vendige debat De zaken zijn doorgaans al beklonken eerzem deraadaan bodkomen, daarom richten de studenten zich pri mair op de Studienchtmgscom missie Vooraldaarwordtgediscussieerd over wezenlijke zaken als bijvoorbeeld onderwijsevaluatie Teruggaan naar de oude situatie van twee vakgroepen is ronduit onverstandig, maar de raadsleden zouden ook met maar een vakgroep vaker de weg van de confrontatie moeten kiezen Op die manier kan er meer via interne prikkels veranderd worden, wat door de huidige apathische toestand onmogelijk lijkt De faculteit kan namelijk niet louter reageren op externe prikkels Berns heeft de eerste aanzet al gegeven door de ver gadenngen niet op voorhand plat te praten', probeert hij reacties uit te lokken Maardanmoet er wel vergaderd worden [RE]

Ritzen mag voorlopig geen onderzoeksgeld overhevelen Het plan van minister Ritzen om miiversitair onderzoek met de geldkraan op te schuiven naar 'relevante' thema's, is door de Tweede Kamer op de lange baan geschoven.

Met de vakgebieden en thema's die de bewindsman wil propageren, was men het in grote lijnen wel eens. Maar voor dwangmaatregelen en wat daarop lijkt, vond men het nog te vroeg.

De Kamer besprak vonge week het Wetenschapsbudget 1993, dat voor het eerst het voortaan vier]aarli)kse strategisch beleidsdocumenthe

UNIVERS tilburgs universiteitsblad REDACTIE pieter siebers hoofdredacteur (tel 2 9 2 6 ) paul van den broek ( 2 9 2 5 ) michel knapen ( 2 5 0 6 ) gerard rutten ( 3 3 3 0 ) angela van schendel assistente (2277) VORMGEVING gertjan bloemers (3364) MEDEWERKERS mark van assen ralf bodelier pascalle cappetti dylan van eijkeren roland enthoven mare geurtsen bert heffels nen j a n s vincent mcgourty m o n i q u e mulder bart padberg maurits sep barbara snoeren l a u r e n t j a n van der w e s t e n REDACTIERAAD dr j roebroek voorzitter b bekker prof dr ir a kapteyn p van koiverschoten c van wagtendonk drs e poppeliers f t e u n i s s e n d wijsbroek mr p zoontjens f alters m a u n c e ackermans adviseur FOTO nen siers enk van der burgt j o k e backx ADVERTENTIES angela van schendel kamer a 1 7 tel (66) 2 2 7 7 OFFICIËLE MEDEDELINGEN afd pers en voorlichting kamer b 1 0 tel (66) 2 0 0 1 KOPIJ alle kopij m o e t uiterlijk op donderdag 1 2 0 0 uur in de week voor het verschijnen m het bezit van de redactie zijn REDACTIE ADRES/ADVERTENTIES warandelaan 2 5 0 3 7 ab tilburg kamer a 1 5 t / m a 1 8 fax nr 6 3 0 1 4 5 LANDELIJK SAMENWERKINGSVERBAND hoger onderwijs persbureau hop waarbij verder aangesloten ad valvas vu amsterdam cursor eindhoven delta delft folia uv amsterdam ku nieuws nijmegen mare telden observant maastricht u blad utrecht uk groningen en universiteitsblad fwenfe REDACTIE HOP frank s t e e n k a m p pieter evelem marcel wiegman DRUK drukkerij de j o n g baarle-nassau ABONNEMENTEN s t u d e n t e n f 1 5 per jaargang voor met universiteitsleden f 4 0 maak voor een a b o n n e m e n t het bedrag over op giro 1 0 7 7 4 9 6 t n V katholieke universiteit brabant o v v a b o n n e m e n t univers jaargang 3 0

vatte Daarin schetste Ritzen, op grond van eerdere verkenningen, thema's die de komende ti)d meer wetenschappeh)ke aandacht verdienen Zoals milieuproblemen, verkeer en klassieke talen Meeste aandacht trok echter Ritzens uitgewerkte plan om ook de universi teiten met de geldkraan tot meer maatschappelijke afstemming te kri)gen Dat plan in vakjargon de dynamisering van de MOCcomponent - hield oorspronkelijk m dat de minister de universiteiten jaarlijks 'maximaal' drie procent van hun algemene onderzoeks budget kon ontnemen Dat geld ging, via een ingewikkelde procedure, naar geselecteerde voorstellen voor onderzoek op prioriteitsgebieden Hoewel d6 minister zijn plan eerder al twee jaar vooruitschoof en werkte aan verdere verzachting ervan, barstte de afgelopen weken de kritiek los Voorafgaand aan de bespreking met de kamercommis sie namen alle partijen m het onderzoeksbeleid het plan onder vuur Het was onrealistisch, het ging om een bureaucratisch circus zonder werkehjke effecten en de nadruk lag veel te sterk op het economisch 'nut'van het onderzoek De Kamer

heeft die boodschap begrepen en het dat op donderdag 1 april aan Ritzen merken Men zag wel het probleem van de vaak starre geldverdeling over vakgebieden, waardoor bijvoorbeeld informatica en milieuonderzoek na twintig jaar nog steeds kleine vakgebieden zijn Maar het plan van Ritzen zou vol gens de Kamer botsen met de autonomie van de universiteiten en hun eigen verantwoordelijkheid voor het fundamentele onderzoek Voorlopig IS het voor de Kamer genoeg als de minister de instellingen een spiegel voorhoudt en hen zelf de kans geeft de bakens te verzetten Dat moeten ze laten zien in eentweejaarlijkses£rategisc/ip7an Het gevaar voor ingrepen via de geldkraan is daarmee nog niet definitief geweken 'U bent gelegitimeerd om met de universiteiten over uw uitgangspunten te praten', was de boodschap van PvdA-kamerlid Van Gelder En als het met goed schiks lukt om de universiteiten mee te krijgen m de prioriteiten van het wetenschapsbeleid, dan mag Ritzen over enkele jaren wel degelijk met de geldkraan gaan werken De andere woordvoerders onderschreven dat [FS/HOP]

Studiefinanciering goedkoper na invoering basisbeurs De invoering van het nieuwe beurzenstelsel in 1986 heeft miljoenen guldens bespaard op de uitgaven aan studiefinanciering. Dit blijkt uit een onderzoek van het bureau Berenschot.

In het onderzoek worden de uitgaven van het oude stelsel vergeleken met die m 1990 De Tweede Kamer had hier vorig jaar om gevraagd, nadat de Rekenkamer had gecon stateerd dat Ritzen meer geld aan studiefinanciering uitgaf dan was geraamd Per saldo was het nieuwe stelsel in 1990 echter goedkoper dan het oude, blijkt uit het onderzoek Afhankelijk van een aantal aannames bedraagt het verschil tussen de dertig miljoen en 1,1 miljard gulden In 1990 werd vier miljard gulden uitgegeven aan studiefinanciering en kinderbijslag In het oude systeem zou dat, bij toepassing van

een 'midden-variant', 550 miljoen hoger uitvallen Voor oktober 1986 bestond de stu diefmanciermg uit een combinatie van rijksstudietoelagen, kinderbijslag, een tegemoetkommg m de studiekosten en belastingaftrek Na die datum kreeg elke student een basisbeurs en, indien het ouderlijk inkomen laag was, een aanvullende beurs Alleen voor scholieren en studenten die geen recht hadden op een beurs bleef de Kinderbijslagwet van kracht Zou een vergelijking zijn gemaakt met 1993, dan was het verschil met de oude situatie nog groter geweest Na 1990 zijn nog diverse ingrijpende bezuinigingen doorgevoerd, zoals de beperking van de studief man ciering tot vijf jaar In de berekeningen is er voorts geen rekening gehouden dat studenten na 1986 rente moeten betalen over hun leningen [PE/HOP]

College probeert registratie van personen op orde te krijgen Het IS het soort wet dat aan zijn populariteit met ten onder zal gaan de Wet Persoonsregistratie Waar om beheerders vangeautomatiseer de en systematische persoonsbestanden hun reglement over dit bestand moeten overdragen aan de Registratiekamer, is velen nooit duidelijk geworden Hetgeen wellicht de reden is dat de eerste poging van het college om zicht te krijgen op deze reglementen, in 1990, niet vlekkeloos verliep Er bestond m de begintijd van de wet ook de nodige maatschappelijke pressie de wet aan de laars te lappen Maar goed de bureaucratie is geduldig, de Registratiekamer maakte weer eens een landelijk rondje, en de het college trachtte

vorige week per brief beheerders van bestanden m het wettelijk ga reel te krijgen Degenen die m eerste instantie op ondeugdelijke wijze hun registratie aanmeldden, moeten nu eens proberen het goed te doen En de houders van bestan den die bij het college met bekend zijn, moeten als de sodemieter eens voor de dag komen metTiun reglement KUB-junstmr B vanSpacndonck IS de verantwoordelijk man voor de brief, maar wekt allerminst de indruk ziel en zaligheid in het epistel te hebben gestoken 'Maar mijn persoonlijke appreciatie is natuurlijk geen maatstaf om de wet al dan met operationeel te maken ' [PvdB]

KUB-geleerde Joop Roebroek verschaft GPV munitie voor debat 'Ik heb dit jaar geen gelukkige hand van vragen gehad', begint GPV-er K Veling zijn bijdrage aan het beleidsdebat Sociale Zaken &. Werkgelegenheid, op 30 maart De mi nister is te afwachtend met de gevraagde fundamentele bezinning over het stelsel van sociale zeker held, moppert Velmg, die erop wijst dat de bewindslieden tegelijkertijd reppen over een stapsgewijze benadering om de zaak te veranderen Dat leidt tot mets anders dan touwtrekken, weet Velmg, en met het proefschrift van Roebroek in de hand - het m januari verschenen The imprisoned state - bepleit hij een fatsoenlij ke analyse van de toekomst van de verzorgingsstaat Dankzij de sociaal-zekerheidswetenschapper kan Velmg de Eerste

Kamer een lesje bezorgen Over de merkwaardige want onbedoelde opbouw van de verzorgingsstaat En over de onmacht van de staat om van het credo 'werk boven inkomen'echt werk te maken De vraag mag nu luiden of Velmg dankzij Roebroek opeens een gelukkige hand van vragen krijgt Want behalve een analyse, verschaft Roebroek ook een forse portie pessimisme In zijn proefschrift stelt hij dat een voortzetting van het huidig beleid, zonder visie, de meest waarschijn lijke weg is Goed ik zie ook niet direct een antwoord, bekent Velmg de Eerste Kamer Maar Roebroeks analyse moet van de GPV er een plek m de beloofde bezirming krijgen [PvdB]

Universiteiten voeren oorlogjes met toekomstige vriendin In het onlangs verschenen ontwerp werkprogramma 1993 schrijft de vereniging van u n i v e r s i t e i t e n VSNU dat een gezamenlijk werkgeversberaad voor het hoger onder WIJS een goede zaak zou zijn Met de NWO en KNAW hebben we veel gemeen, en ook het HBO zou kunnen meedoen, aldus het ontwerp De samenwerking met de tweedegeldstroom financier NWO is van strategisch belang, meent de vere nigmg Naast de klassieke projectsubsidies wil die club grootschaliger arrangementen, en aanvullende afspraken met universiteiten zijn dan wenselijk De gewenste hechte samenwerking tussen universiteiten en NWO IS emgszins onder vuur gekomen na het enkele maanden geleden ge-

voerde overhevelingsdebat De NWO wilde van de universiteiten 100 miljoen gulden om haar stimuleringsfondsen te spekken Die slag werd door de universiteiten gewon nen Enkele weken terug geschiedde een nieuw brandje, nu handelend over 85 miljoen gulden Dit is het bedrag dat universiteiten ont vangen voor de ondersteuning van medewerkers die door NWO worden betaald Volgens de NWO worden er ook andere dingen mee gedaan en ZIJ wenste die pot zelf te beheren Per convenantje hebben universiteiten beterschap beloofd ZIJ maken m de jaarverslagen helder dat de 85 miljoen op eigenlijke wijze wordt uitgegeven Weer een slagje gewonnen [PvdB]

RIVM laat 'schijnwerper met vals Hcht schijnen' Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieubeheer achtte het maandag nodig eens aan de bel te trekken Van Noort, directeurgeneraal van de RIVM, kapittelde in zijn rede bij de presentatie van het jaarverslag de kandidatuur van de KUB voor een van de zeven centra die deel uitmaken van het binnenkort op te richten Milieubureau van de Europese Gemeenschap Hijzelf wil namelijk het centrum voor Luchtkwaliteit, wanneer de KUB aan de haal gaat met het centrum voor Natuurbescherming, worden de kansen voor ons aanzienlij k klei ner, mopperde hij Hij merkte op dat Tilburg 'nauwelijks over expertise op het gebied van natuurbescherming beschikt' 'Weinig sportief, die aanklacht',

reageert collegelid J van Berkom De KUB heeft volgens hem in alle onschuld haar kandidatuur gesteld voor de natuurbescherming, nadat clubs als Het Brabants Landschap en Natuurmonumenten de universiteit hierop hadden aangesproken Dat de KUB geen expertise heeft, vindt Van Berkom onzinnig, wijzend op haar deskundigheid op terreinen als economie, het individueel en maatschappelij k gedrag, de wetgeving 'Het RIVM laat een vals licht schijnen over de materie', meent hij Overigens is het besluit over de vestiging van de zeven een tra nog onderdeel van het kwartettenspel tussen de twaalf staatshoofden Zelfs naar de datum waarop de beslissing valt, moet Brussel nog gissen ]PvdBj

8 apnl 1993

-fUNTWRSfflVervolg van pagina 1

'Politiek zaait verwarring over onderzoekscholen' 'Ritzen heeft zelf gevraagd de quotering volgend jaar los te laten', zegt een verbaasde medewerker van de Akademie. Hij ziet niet hoe het aantal scholen nog gefixeerd kan worden en verwacht in 1994 wel méér dan zes erkenningen. Overigens had de KNAW dinsdag nog niets van Ritzen vernomen. 'Als de minister wil bijsturen, moet hij opschieten', voegt de medewerker toe. Binnen een handvol werkdagen is het protocol voor de volgende erkenningsronde afgerond. Want aspirant-scholen moeten tijdig weten waar ze aan toe zijn.

Extra probleem voor de minister is dat de commissie die over de erkenningbeslist - ECOS - onafhankelijk opereert en niet zomaar in opdracht van de bewindsman scherpere eisen zal hanteren. In een recente brief uit de ECOS juist haar zorg

over dreigende 'spanningen die het onmogelijk zullen maken het systeem in de door allen bepleite rust verder op te bouwen'. Om een rat race te voorkomen, mocht de vorming van scholen 'zeker niet voortijdig beëindigd' worden, vond de ECOS. Wat Ritzen nu wil, gaat hier dwars tegenin. Desgevraagd bevestigt Ginjaar-Maas dat van een scherpe wijziging in de erkenningsprocedure van de ECOS helemaal niet kan. Tegenover nieuwe kandidaten is dat immers niet te verkopen.

Ook de VSNU wijst ongelijke behandeling van scholen in de eerste en tweede wanneer nu de rem op de scholen wordt gezet. De minister zet zichzelf zo klem, vindt de vereniging, want de rem was juist weggehaald. De betrokken VSNUmedewerker ziet wel een oplossing

voor alle verwarring: 'Eind '93 zijn er 24 erkende onderzoekscholen.

Laten we dan een evaluatie aanbieden.' Hij denkt dat de Kamer dan gerustgesteld kan worden over de gang van zaken.

De VSNU wijst op de tweedeling van scholen: 'Aan de ene kant is er een breed stelsel van scholen in opbouw via erkenning door de KNAW. De top wordt daarna geselecteerd door NWO.' Dit sluit aan bij wat PvdA-kamerlid Van Gelder vorige week in het debat met de minister zei. Hij wees erop dat de discussie over onderzoekscholen steeds op twee gedachten hinkt: de concentratie van top-onderzoek en een betere organisatie van de aioopleidingen. 'Het kan best dat voor dat laatste doel honderd scholen nodig zijn, terwijl er maar ruimte is voor 20 top-centra', meende Van Gelder. Ook Ginjaar-Maas kon met deze gedachte meegaan, ondanks de afspraken die met de minister zijn gemaakt de scholen beperkt te houden. 'Als de situatie nu heikel wordt, is het misschien de beste oplossing om naar een tweedeling in gewone en super-onderzoekscholen toe te werken.' [FS/HOP]

Kluscommissie bezoekt Tilburgse universiteit

Unieke hoorzitting levert weinig vuurwerk op Maandagmiddag 5 april om drie uur mochten studenten te berde brengen wat ze te berde te brengen hadden over studenten.

Het betrof de notitie De student centraal, een stuk dat allerlei vrolijke en studentvriendelijke zaken voorstelt. Zo is daar het idee om een studentencentrum te bouwen, een centrum waarin studenten en hun activiteiten tot volle bloei kunnen komen.

De hearing vond - studentvriendelijk - plaats in de PUF. Ja, 't zag er veelbelovend uit.

Hoewel vrijwel iedereen tijdens de 'unieke hoorzitting' - aldus voorzitter Hugo Backx - er blijk van gaf de stukken te hebben doorgeploegd, werden er weinig werkelijke duiten in het studentenzakje gedaan. De overkoepelende club van de drie studentenverenigingen was blij dat alles gekoppeld was, maar vond het plan verder 'vaag en vrijblijvend'. TSO en PSF, de studentenfracties uit de universiteitsraad, hadden in conclaaf besloten geen woord te zeggen om de toch al wat heikele verkiezingscampagnes niet verder te laten escaleren. Het meeste vuurwerk werd gelanceerd door vertegenwoordigers van culturele studentenclubs, die in elk geval wilden dat er in de toekomst meer rekening met hen wordt gehou-

den dan in de historie van de Tilburgse universiteit het geval is geweest.

Vaak bleek de discussie een gesprek te zijn, en waar het gesprek een discussie werd, ging het veelal over details en oneffenheden. Backx trachtte het te voorkomen, maar in onbewaakte ogenblikken wilde 't bijna al wel 'ns over een scheefhangende lamp gaan. Iedereen was het erg eens. Wel vonden enkele groeperingen en individuen de teneur van het plan te algemeen.

Daardoor leek er niet veel stof te zijn om tegen te ageren, en ontstond een verbroederingseffect tussen de normaliter bekvechtende partijen. Het probleem van de invulling komt later aan de orde, vertelden de bedenkers van het plan. Collegevoorzitter G. van Veldhoven deelde nog mee dat de invulling en specifieke wensen van alles en iedereen zeker 'au serieux' genomen zullen worden. Daarmee was de tijd gekomen om een glaasje bier te drinken, en weer snel uit de 'spuuglelijke PUF' aldus de woordvoerster van het Podiumcafé - weg te rennen. In een toekomstig studentencentrum zal dat heel anders moeten zijn, viel aan een vrijwel uitgestorven bar te horen. [DvEl

Raad voelt zich gepasseerd bij hoogleraarbenoeming Psychologie

Dinsdag 6 april heeft het College van Bestuur zo'n anderhalf uur van gedachten gewisseld met dr. ir.

A. de Jager, lid van de driekoppige commissie-Zeevalking.

Deze commissie onderzoekt op initiatief van minister Ritzen het bijklussend gehalte van de Nederlandse universiteiten.

Eenvoudige boodschap van het college aan De Jager: alles is hier prima geregeld. [PvdB/Foto: Erik van der Burgt]

Hugo Verdaasdonk: Literaire prijs gaat naar 100,000 gtdden dezelfde soort prijs uit te reiken.

Dat zal wel lukken. Het is slechts een kwestie van huuropzegging, er is geen ruzie in de tent.'

Voor het bestuur van de stichting De stichting is momenteel op zoek die de prijs arrangeerde, is het toch naar een nieuwe sponsor. De prijs even slikken geweest. Hoewel het zal worden verhoogd van 50 naar al het werk deed, zal de prijs door100.000 gulden. Verdaasdonk: 'Zo leven als de AKO-literatuurprijs, en wordt de prijs nog mooier dan-ie al moet de stichting opnieuw beginis. Ik denk wel dat het op korte ter- nen met het opbouwen van een mijn lukt om een nieuwe sponsor naam. 'We nemen wel wat op onze te vinden. We hebben een goed pro- schouders, ja', zegt Verdaasdonk. dukt dat echter wel een flinke 'We beginnen helemaal opnieuw. financiële inspanning vraagt van de Maar wij vinden dat het een zinvolsponsor. De prijs is een jaarUjkse leprijs is. Auteurs, boekhandelaars, uitgevers en lezers worden er alleProf. Hugo Verdaasdonk, verbon- traditie geworden en het lijkt me maal beter van. Natuurlijk is er zinvol om dat door te zetten.

Het den aan de Tilburgse letterenfaieder jaar controverse rond de noculteit, heeft zitting in het bestuur zou zonde zijn een jaar over te slaan, minaties, maar dat is juist heel knap dat komt niemand ten goede.

AKO van de prijsstellende stichting die van een jury. Een lijst maken met bij AKO is weggegaan. De hoogle- heeft formeel aangekondigd ook titels die iedereen verwacht, dat door te gaan met hun prijs.

Als dat raar: 'Wij stellen onze functies na kan dus iedereen. Maar het is altijd 11 mei beschikbaar. AKO heeft ons inderdaad zo is, moeten we wel weer adembenemend, en voor ieafspraken maken, zodat we niet in kenbaar gemaakt dat de huidige dereen een verrassing.' [DvEj prijs minder in het beleid past, en eikaars vaarwater komen te zitten door bijvoorbeeld op dezelfde dag ons een termijn van drie jaar aan-

De opzet van de huidige AKO-literatuurprijs zal drastisch veranderen. De stichting die de prijs onder haar hoede heeft, is weggelopen bij geldschieter AKO en is inmiddels naarstig op zoek naar een nieuwe sponsor. Bedoeling is het te winnen bedrag te verhogen tot 100.000 gulden. AKO wil, naar verluidt, de prijs handhaven, maar met een nieuwe intentie: er moet meer toegankelijke literatuur genomineerd worden - Toon in plaats van W.F. Hermans. Ook deze laatste prijs zou een ton gaan bedragen.

geboden om op zoek te gaan naar nieuwe woonruimte. Wel, wij hebben besloten dat dan maar direct te doen.'

-0^

den geen nabesprekingen gehouden,' aldus Vermeulen. 'Omdat te weinig klachten op papier staan, kunnen we juridisch geen kant op.

Dit is dus een les voor de toekomst, klachten moeten sneller op schrift staan en de evaluaties moeten belangrijker worden.'

Op aandringen van Soudijn gaf decaan prof. dr. J. Hagenaars in de raad een toelichting: 'Zowel de raad als het faculteitsbestuur kunnen niets meer ondernemen. Het is een rechtspositionele kwestie geworden waarover het College van Bestuur het laatste woord heeft. We moeten die beslissing afwachten.'

Het Bureau van de faculteit laat Op basis van het nieuwe formatie- weten dat het college alsnog kan plan heeft de vakgroep Psychologie besluiten tot een open procedure. drie leerstoelen geformuleerd. Eén De Gelder reageert verbaasd op de ervan is Algemene Psychologie. Op commotie: 'Dit is letterlijk nieuws grond van in 1987 gemaakte afspra- voor mij. Het is nu eenmaal zo dat ken, maakt De Gelder aanspraak op al sinds mijn komst hier, dertien deze leerstoel. Tot ontzetting van jaar geleden, er allerlei geruchten menig raadslid wordt deze stoel, in rondom mijn persoon circuleren. tegenstelling tot de twee andere, De kritiek spitst zich al snel toe op mogelijk niet via een open proce- onderwijs, terwijl men ook wel eens dure ingevuld. mijn onderzoek erbij mag betrekRaadshd dr. K. Soudijn na afloop van ken. Dat men de leerstoel Algemede raadsvergadering: 'We voelen ne Psychologie anders behandelt ons als raad buiten spel gezet. Vóór dan de andere twee lijkt me logisch, de vergadering wist niemand van omdat het bij die andere om uhddie afspraken die nog uit vroeger tij d ers gaat.' iPvdB/RE] stammen. Het eerder door ons goedgekeurde profiel is naar een persoon toegeschreven, een open procedure fungeert in zulke gevalIn verband met de voorbereilen als middel om eventueel in te ding van een artikel over ongegrijpen.' Over de invulling van de wenste intimiteiten zou de retwee andere stoelen - hiervoor zijn dactie van Univers graag in twee uhd-ers in de race - worden contact komen met personen op geen problemen verwacht. de KUB die op een of andere Kritiek op prof. De Gelder - beoogd manier slachtoffer van die onbezetter van de leerstoel Algemegewenste intimiteiten zijn gene Psychologie - spitst zich toe op weest. Ook zou de redactie haar onderwijskwaliteiten. Gezegd graagpraten met 'daders', menwordt dat ze een geschiedenis heeft sen dus die personen tegen hun van slecht onderwijs.' Psycholozin in sexueel benaderd hebben. giestudent Patrick Vermeulen il'Daders'en 'slachtoffers' kunlustreert desgevraagd de klachten nen bellen met Barbara Snoeren over De Gelder. 'Het gaat om het (013-424360). Uiteraard worniet verzorgen van colleges of den geheimhouding en anonisteeds te laten komen, tentamenmiteit gegarandeerd. vragen dekken de stof niet, er wor-

Tijdens de raadsvergadering van de Sociale Faculteit, op donderdag 1 april, bleek de nodige weerstand te bestaan tegen de op handen zijnde benoeming van mw. prof. dr. B. de Gelder tot hoogleraar Algemene Psychologie. De Gelder, die vooral wordt bekritiseerd vanwege haar vermeend slechte onderwijskwaliteiten, bezet de nieuwe leerstoel waarschijnlijk zonder een door de raad gewenste open procedure. De Gelder zelf wijt het krakeel aan de al jaren durende geruchtenvorming rond haar persoon. 'En wie een hond wil slaan, vindt wel een stok.'

8 april 1993 jTJNl V E R S ^ V i ­

Zelfs als de studenten je verkiezen tot beste docent van de studierich­ ting, wil dat niet zeggen dat hoor­ colleges met twee­ tot driehonderd studenten in de zaal gemakkelijk zijn. Drs. Martin van Tuyl viel die eer vorig jaar te beurt. De docent Macro­economie bereikt tijdens zijn hoorcollege op donderdagmor­ gen echter nog steeds maar de eer­ ste vijf tot tien rijen in de zaal. 'De orde is erg moeilijk te bewaren en van interactie met studenten is geen sprake.'

'Veel studen­ ten vluchten in de anonimi­ teit van de groep', zegt Van Tuyl.

'Omdat ze m e t weinig werken door h u n studie

vooral, komt doordat zij naast hun onderwijstaak onderzoek verrich­ ten. Onderzoek is nog steeds de kurk waarop een faculteit drijft.

Goed onderzoek brengt geld in het laatje van de faculteit. 'Waardering krijg je allereerst voor je onderzoek, pas in tweede instantie voor de ma­ nier waarop je les geeft.'

Gevolg is volgens Van Tuyl wel, dat hoorcolleges al snel verworden tot 'voorgeprogrammeerde lessen'. In­ gaan op vragen van studenten is er nauwelijks of niet bij. 'Daar ontbreekt een­ voudigweg de tijd voor. En vaak is dat voor anderen een re­ den om te gaan z i t t e n klep­ pen.'Veel beter vindt Van Tuyl de werkcolleges, 'je kunt in kleine­ re groepen veel beter uitleg geven en het dwingt dat de studenten de stof bij te houden. Het is misschien wat schoolser, maar het is wel een goede overgang naar het doctoraal toe.'

Beste docent: 'Hoorcolleges verworden snel tot voorgeprogrammeerde lessen'

willen rollen of omdat het goede studenten zijn die de stof ook zelf kunnen behappen en weinig uitleg nodig hebben.' De mensen op de achterste rijen probeert Van Tuyl door sweeping statementshi] deles te houden. 'Regelmatig een opmer­ king maken om de aandacht vast te houden. Bij sommigen werkt het, anderen denken hou toch op met dat gezeur.'

Het onderwijs lijdt volgens Van Tuyl wel degelijk onder deze mas­ sale hoorcolleges, omdat zij de werkdruk op docenten verhogen.

De eerlijkheid gebiedt hem echter te zeggen dat ook, misschien wel

♦ Mr. Hugo Backx zit donderdag 8 april het debat 'Kwaliteit van het onderwijs' voor: 'Kleinschalig onderwijs is met zaligmakend' [Foto: Enk van der Burgt]

'Het is maar de vraag of onderwijs inderdaad slechter wordt' Leidt de groei van het aantal stu­ denten ertoe dat de kwaliteit van het onderwijs wordt aangetast?

Deze vraag staat centraal in een debat van Studium Generale op donderdag 8 april. Eén van de deel­ nemers is drs. M. van Tuyl, vorig jaar door studenten vefkozen tot beste docent van de studierichting Economie. Hoorcolleges voor twee­

tot driehonderd studenten tasten wel degelijk de kwaliteit van het onderwijs aan, vindt hij. Maar vol­ gens mr. H. Backx, voorzitter van de universiteitsraad en tevens voor­ zitter van het debat, zijn hoorcolle­ ges niet per definitie verkeerd. De kwaliteit van het onderwijs gaat niet achteruit, stelt hij, maar de eisen worden hoger doordat het

onderwijs zo nauwgezet wordt ge­ volgd. De Landelijke Studenten­ vakbond (LS Vb) vindt dat het onder­ wijs aan alle kanten rammelt en bepleit in een zojuist verschenen rapport de opheffing van de twee­ De Landelijke Studentenvakbond deling tussen het wetenschappelijk (LSVb) wil het hoger onderwijs­ en hoger beroepsonderwijs. Een stelsel in Nederland drastisch op voorproefje van het onderwijsde­ z'n kop zetten. De tweedeling in het bat. hoger beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs dient Maurits Sep en Marcel Wiegman/HOP op de lange termijn te verdwijnen, vindt de bond. Studenten moeten in de toekomst op twee niveaus Elke discussie over de kwaliteit van in hun houding. 'Zij moeten meer hoger onderwijs kunnen volgen, het onderwijs is al een winstpunt, in hun studie gaan investeren. Met ges met een paar honderd man wil waarbij ze zowel theoretische als hij niet meer.

Die zouden de kwali­ vindt mr. Hugo Backx, voorzitter andere woorden: studenten en do­ praktische vakken kunnen kiezen. van de universiteitsraad van de centen moeten meer naar elkaar toe teit van het onderwijs aantasten. Het huidige onderwijssysteem KUB en docent aan de Rechtenfa­ groeien. Het Studentgericht Onder­ Daarvoor in de plaats moet dan rammelt aan alle kanten, stelt de kleinschalig onderwijs komen. culteit. 'De discussie op zich is al wijs is daartoe een goede aanzet.'

LSVb in zijn on­ van belang. Door over onderwijs te Wat­een universiteit in ieder geval Maar ik vind die kleine groepen niet langs gepresen­ praten zit je bovenop ontwikkelin­ kan en moet doen, vervolgt Backx, zaligmakend. Uiteraard, werkcol­ teerde rapport gen en zie je waar verbeteringen is de onderwijsvoorzieningen goed leges moet je ook geven, maar Van appels enpe­ hoorcolleges zijn niet per definitie mogelijk of nodig zijn. En laten we onderhouden. 'Die moeten goed verkeerd. Uit eigen ervaring weet ren. Leerlingen eerlijk zijn, het kan altijd ik dat het in sommige col­ met een HAVO­ beter.' leges goed kan zijn als je diploma worden Bijvoorbeeld waar het de een docent een pleidooi geacht door te begeleiding van studenten hoort houden. Dat leert je stromen naar een betreft, zegt Backx. 'De be­ om je eigen gedachten aan hoger beroepsop­ leiding en leer­ schikbaarheid van het on­ te scherpen.' derwijzend personeel In het onderwijsdebat be­ lingen met een VWO­diploma naar moet vergroot worden. looft dit een belangrijk de universiteit. Daarmee wordt ver­ Studenten moeten gemakkelijker zijn. Zo'n bibliotheek bijvoorbeeld. discussiepunt te worden. Net als de ondersteld dat er een verschil in aan kunnen kloppen bij hun docen­ Studenten hebben er recht op dat vraag of de kwaliteit van het onder­ kennisniveau bestaat tussen prak­ ten voor extra uitleg of hulp.' Een ze hier de benodigde boeken kun­ wijs wel slechter wordt. Backx tisch en theoretisch onderwijs. De aanbeveling die ook door visitatie­ nen lenen. Daar mag je een instel­ vindt namehjk dat niet het geval is. bond is het daar niet mee eens: het commissies regelmatig wordt ge­ ling op aanspreken.'

'Nee, de kwaliteit is niet minder verschil tussen beide soorten onder­ daan. Aan de andere kant moet er Backx is het echter niet eens met dan een aantal jaren geleden. Wat wijs heeft meer te maken met per­ volgens Backx ook meer aandacht de opvatting van rector magnificus je wel ziet, is dat door de vele dis­ soonlijke interesses en aanleg, dan worden besteed aan de vaardighe­ prof. dr. L. de Klerk, een van de cussies over het onderwijs de eisen met verschillen in intelligentie. den van studenten voor de weten­ deelnemers aan het debat, over de anders, hogerworden. En daarmoet Het onderscheid tussen het hoger beroepsonderwijs en de universi­ schapsbeoefening. Ook van de stu­ hoorcolleges. 'De rector is tegen het zich aan aanpassen.' teiten wordt kunstmatig in stand denten verwacht Backx een omslag grootschalig onderwijs. Hoorcolle­ gehouden, vindt de LSVb. Studen­

Een van de voordelen van het zap­ pend televisiekijken is dat de we­ reld in al zijn tegenstellingen voor je wordt uitgeserveerd. Laatst zat ik onderuitgezakt, zoals dat op een zaterdagavond hoort, met de af­ standsbedienmg te spelen, en raak­ te betrokken bij een van die won­ derlijke coïncidenties die het vader­ landse omroepbestel ons te bieden heeft. Op Nederland 1 liet Karel van der Graaf twee katholieke priesters het aan de stok krijgen over het celibaat. Op het belendende net had Veronica passende beelden gezocht bij de Kanna Sutra, een vermaard oud­Indiaas handboek voor de tech­

niek van de lichamelijke liefde. Als Verliefdheid betekende een uitda­ dat geen botsing was! ging om met die ene mens op weg Ik veerde op en begon naarstig heen te zijn, oreerde de in trui gehulde en weer te switchen. Priesters wa­ man van het werkverband. Er was ren ook maar mensen, beweerde de maar één weg, en wel omhoog, ene geestelijke, die zich kenbaar wierp zijn witgebefte tegenstander maakte als bestuurslid van het werkverband van homo­ seksuele pastores. Onzin, beweerde de ander. Als her­ der moest je boven de kudde staan, en je seksuele geaard­ heid ondergeschikt maken aan je navolging van Chris­ tus. Aan de overzijde demon­ streerde een glossy liefdespaar de multifunctionaliteit van een keu­ tegen. Op hetzelfde moment zette kentafel, terwijl een commentaar­ de minnaar zijn geliefde tegen een stem met onberispelijk Oxbridge­ boom en trok zich naar de sterren accent uit de oude tekst voorlas. op.

Zo pendelde ik een minuut of tien

ten uit het HBO wringen zich in allerlei bochten om alsnog een universitair papiertje te bemachti­ gen, terwijl ze nauwelijks zijn geïn­ teresseerd in de wetenschap. De bond vindt het daarom beter dat er één soort hoger onderwijs komt, waarin praktische en theoretische vakken even hoog worden gewaar­ deerd.

Het niveauverschil tussen de hui­ dige HAVO­ en VWO­opleidingen moet in zo'n systeem tot uitdruk­ king komen in twee instroomni­ veaus. De titula­ tuur kan worden afgeschaft en ver­ vangen door 'dos­ sierdiploma's' met een opsom­ ming van gevolg­ de vakken en ont­ plooide activitei­ ten.

'We willen met ons rapport een échte discussie op gang brengen over de vraag of het onderscheid tussen HBO en WO nog wel zo gewenst is', zegt LSVb­ bestuurder Felipe Salve. 'Omdat we geen beleidsbepalende instantie zijn, kunnen we dat op een tame­ lijkvrijbhjvendemanierdoen. Toch willen we nu ook gaan praten over concrete maatregelen. Bijvoorbeeld over mogelijkheden om binnen het huidige stelsel universitaire stu­ denten vakken te laten volgen in het HBO en andersom.'

LSVb: 'Kunstmatig onderscheid universiteiten en hogescholen moet verdwijnen'

Raadsvoorzitter: 'Sttidenten en docenten moeten naar elkaar toegroeien'

/a(Wpe/(

Doordat de groepen kleiner zijn, hoef als docent ook minder hard te vechten voor aandacht, aldus Van Tuyl. Het liefst geeft hij daarom les aan heel kleine groepen. 'De kriti­ sche grens ligt wat mij betreft bij dertig studenten. Meer kan eigen­ U j k al niet, dan heb je geen overzicht meer.'

tussen twee uitersten. Toen kwam de gedachte dat het oude India een de climax. Zonder dat ze het zelf ideaal seksparadijs zou zijn. De al­ wisten, kwamen priesters en min­ ternatieve pastoor had thuis een naars op hetzelfde punt uit. Er is deel van zijn trui uitgerafeld, en maar een liefde, en die brengt je bij daar een afzichtelijk taaltje van ge­ God. Wat jammer dat ze er alle vier breid. Die viel dus ook af. Met de langs een verschillende weg principiële celibatair was ik het a gekomen waren. Wat de ene priori oneens, maar hij debatteerde aan de geest voorbehouden zo bekwaam dat niet alleen ik maar achtte, zag de anderen ook ook Karel van der Graaf op zijn hand realiseerbaar met behulp kwam. Pas later hoorde ik dat het van het vlees. item vooraf was opgenomen en Wie had er nu gelijk? Op­ zodanig gemonteerd dat er een dui­ nieuw deed de macht van de delijke winnaar uitkwam. De waar­ televisie zich gelden. Intuï­ heid is niet naakt, maar glossy, tief heul ik met de Kama Sutra, gebeft, in een trui of anderszins maar de manier waarop de omroep aangekleed. Conclusie: ik wil niet van /e bent jong en je wil wat dat alleen een zap­knop, ik wil ook een boek in suikerzoete beelden had demonteerfilter. omgezet, nam me geheel in tegen

GOEDEGEBUURE^^

8 april 1993 UNIVERS

Beneden in het muffige collegezaal­ tje van de Praagse Universiteit staat een eenvoudige tafel. Daarachter zitten ze. De wetenschapper en de zakenman. Geïnteresseerd, bijna onderzoekend kijken ze hoe de zaal volloopt met Tsjechische en Neder­ landse studenten. De één heet Schleyer en is werkzaam bij het grootste consultancybureau van Tsjechië, dat bedrijven helpt bij privatiseren. De ander is Miloslav Ransdorf, filosoof en enkele jaren geleden nog parlementslid van Ts j echoslo waki j e.

Schleyer is gestoken in een modem colbert met bijpassende felgekleur­ de stropdas. De voormalig dissident stond niet achter wat hij noemt het 'stalinistische' bewind dat vroeger gevoerd werd, maar is na de Fluwe­ len Revolutie van 1989 wat posi­ tiever gestemd. Hij zet zijn verhaal met wilde handgebaren en dito hoofdbewegingen de nodige kracht bij, voortdurend zijn strak gekapte sikje naar voren stekend. 'De eer­ ste privatiseringsgolf eindigt vol­ gende maand. Dan zullen 1600 vooral grote staatsbedrijven in han­ den zijn van in totaal 8,5 miljoen particulieren. En tijdens de tweede golf die hierop volgt zullen nog eens 3000 ondernemingen aan de beurt komen', verkondigt hij zichtbaar tevreden. Ellebogen op tafel, han­ den onder zijn kin, dan weer in de lucht. 'Het geprivatiseerde blok dat ontstaan is moet wel economische groei tot gevolg hebben. Het enige probleem dat ik zie is micro­econo­ misch van aard en behelst het ont­ breken van iedere vorm van onder­ nemingsgeest bij de mensen. Het valt echt niet mee om een goede manager te vinden hier.'

Filosoof Ransdorf zit schuin achter Schleyer, comfortabel met de rug tegen de leuning. Hij staat voor het andere economische geluid: dat waarin het pessimisme hoogtij viert. Bij Ransdorf geen stropdas, maar een wijd openhangend hemd.

Zijn blik is sceptisch en verraadt dat hij Schleyers verhaal al talloze ma­ len eerder heeft gehoord. Af en toe nee schuddend, dan weer schamper lachend. Zijn boodschap wordt, wanneer hij begint te spreken, snel duidelijk. 'I k ben nooit dissident geweest...' Meteen verlaten enke­ le Tsjechische studenten, als vorm van stil protest, de zaal. Maar bij de rest wint de man met zijn harde economische verhaal de sympa­ thie. 'Dat hele proces van privati­ sering is nogal paradoxaal. Het is nog steeds grotendeels in handen van de overheid. De financiële schandalen zijn bovendien niet van de lucht. Jullie moesten eens we­ ten hoeveel geld uit dit land ver­ dwijnt. Dat kun je je niet voorstel­ len.' Minzaam verontschuldigt hij zich voor zijn uitspraken. 'Schleyer is hier waarschijnlijk voor het optimistische scenario en ik voor het pessimistische.'

P

essimisme en optimisme gaan hand in hand in het voormalig Oostblok. Van de eigen perspectie­ ven wordt niet al te hoog opgege­ ven en tegen de mensen uit het westen wordt dan ook op een vrij gênante manier opgezien. Zelfs tegen Nederlandse studenten die hier zijn om materiaal voor hun derdejaarsscriptie te vergaren. Bij de Commercni Banka, een van de gro­ te commercile banken uit Tsjechi­ ë, worden de Tilburgse studenten binnengehaald als helden. De vol­ tallige leiding is vrijgemaakt voor het welkom. En de modeme zege­ ningen moeten geteld worden als een medewerkster van de bank zichtbaar tevreden het nieuwe ta­ rievenboekje van de bank in de lucht steekt. 'Mooi, hè?' Als er beleefd, maar uitsluitend verbaasd naar het betreffende velletje wordt gestaard, krijgt ze in de gaten waar­ om iedereen zo verwonderd rea­ geert. 'Nou ja, dat zal bij jullie wel

schil in imago dat in zijn ogen be­ staat tussen Oost­Europa en het Westen. 'Als jij nou moet kiezen tussen een Skoda en een Volks­ wagen, dan kies jij toch zeker ook voor een Volkswagen.' De man lacht, een grapjezeker, zoziejehem denken.

Ondanks de economische crisis waarin de beide landen verkeren staat het grootste deel van de bevol­ king volgens de arbeiders nog steeds achter de omschakeling naar het kapitalistische systeem. Sterker nog, alles wat uit het Westen komt is zonder discussie het enige juiste en alles wat herinnert aan het com­ munisme wordt verfoeid en verban­ nen.

Het straatbeeld van de centra van Praag en Budapest doet dan ook Westers aan. We zien hoog boven de historische panden uit de neon­ reclames onontkoombaar uittore­ nen. Op het historische Praagse Wenceslasplein, waar in 1968 de ♦ 'Het valt echt niet mee om een goede manager te vinden hier.'

[Foto: Eril< van der Burgt]

Economiestudenten in voormalig Oostblok

'Nou, als ik hier de baas zou zijn wist ik het wel' Dertig aankomende economen waren in twee landen waar de economie in deplorabele staat is: Tsjechië en Hongarije. Als ware helden werden ze onthaald. De banken gingen voor hen open waar die voor de klanten gesloten bleven. Veel arbeiders in het voormalig Oostblok staan binnen­ kort op straat, maar de plaatselijke studenten zien voor zichzelf een goede toekomst weggelegd.

Net als een enkele Efact­student. Die zou wel weten hoe het verder moet.

Laurent-Jan van der Westen heel normaal zijn.' Stil legt ze haar foldertje op het dichtstbijzijnde bureau en druipt af.

Het loopt tegen enen als een ban­ kemployée het (ook al nieuwe) ge­ bouw van binnen toont. Voor de ingang staat een twintigtal klanten te wachten. 'Normaal', stelt de man gerust, 'normaal gaan we om één uur open, maar die klanten wach­ ten nog wel even.' Dat doen ze, het is bijna kwart voor twee als we het gebouw verlaten en ze staan er nog allemaal. Allerminst verwonderd door van het wat verlate ope­ ningsuur.

Het typeert de manier waarop men in Tsjechië m e t de eigen m e n s e n omgaat en Westerlingen bijna schaamteloos in de watten legt. Die hebben en weten immers alles, zo lijkt er te worden gedacht.

Als een van de begeleiders van Efact bij een behoor­ lijk luxe Praags restaurant de rekening voor de hele groep betaalt en daarvoor drie lokale maandsalarissen uit zijn portemonnee tevoorschijn tovert zie je de serveerster kijken. En je schaamt je dood.

Tsjechische studenten bereid de boel op te vrolijken. Tot half twee in de nacht stampen ze mee met Nirvana's teen spirit.

Ze zijn welhaast net zo optimis­ tisch als Schleyer, en dat is verklaar­ baar ook. Studenten zijn, zo zeggen ze, in deze landen vrijwel de enige die hoop hebben op een fatsoenlijke toekomst. Zei Schleyer niet dat het lastig was om goede managers te vinden, welnu hier zitten ze. Me­ nen ze tenminste zelf.

Ook in Budapest, ophetLaszloRajk College, in een studentenhuis waar

waarheid aan zijn zijde. Het gaat al­ lerminst goed met Tsjechië en Slo­ wakije. Het nationaal produkt daalt gestaag sinds 1989 en lijkt zich pas over enkele jaren te kunnen stabi­ liseren. De werkloosheid is er kunstmatig laag vanwege de onmo­ gelijkheid voor bedrijven failliet te gaan. De daling van de arbeidspro­ duktiviteit per werknemer door het wegvallen van de constante binnen­ landse vraag, zoals die nog onder het communisme bestond, wordt in sommige ondememingen geraamd op wel 75 procent.

Binnenkort wordt een wet van kracht die faillissemen­ ten wél mogelijk maakt, en dan zal het werkloosheids­ percentage rap de dubbele cijfers in duiken. Alleen be­ drijven die kunnen rekenen op buitenlandse steun lij­ ken de crisisdans te kunnen ontspringen. Dan gaat het om uitzonderingen, ombij­ voorbeeld de autof abrieken van Skoda die een samen­ werkingsverband met het Duitse Volkswagen sloot en alles bij elkaar zo'n vier miljard Duitse marken op de giro bijgeschreven kreeg.

Studenten zijn, zo zegt de Tjechische wetenschapper, in deze landen vrijwel de enige die hoop hebben op een fatsoenlijke toekomst

I

n Praag zijn we gehuisvest op de campus van de landbouwuni­ versiteit van de stad. De gebouwen zijn groot, vervallen en hebben een viezige, bruine kleur. Verspreid over de laantjes tussen de flats door liggen stenen en zand. Er moeten ooit plannen zijn geweest de uit gaten en scheuren bestaande paden beter begaanbaar te maken, maar ergens ten halve is het werk blijven steken. Het lijkt kenmerkend voor de staat waarin de Tsjechische eco­ nomie zich bevindt. Gelukkig zijn

ruim 80 Hongaarse economiestu­ denten wonen, is er hoop en gedre­ venheid. Een op bescheiden, intro­ verte jongen raakt op drift met een gloedvol betoog over wat er volgens hem allemaal fout ging in zijn land.

Het is het klassieke repertoire van staatsbureaucratie en economische verlamming. Maar nu straalt hij rotsvast vertrouwen uit. Waarin?

'Vertrouwen in eigen kunnen en vertrouwen in de toekomst van Hongarije'.

H

et oostelijk studentenoptimis­ me lijkt nauwelijks ergens op gebaseerd als je het afzet tegen het scenario van scepticus Ransdorf.

Toch heeft die de economische

B

ij GanzDanubius, een scheeps­ werf even buiten Budapest, is de situatie al even hopeloos als in Tsjechië. Enkele jaren geleden werden 1600 van de 2000 werkne­ mers op straat gezet, wat niet heeft mogen helpen. Aan de laatste gro­ te opdracht wordt gewerkt. De ar­ beiders zijn teleurgesteld als ze zeggen niet meer te kunnen concur­ reren met I taliaanse en Duitse scheepswerven. 'Terwijl wij toch echt even goed zijn'.

Eén van ons gooit het op het ver­

Kussiscne tanKs een emae maaK­ ten aan de Praagse lente en waar student Jan Palach zich in hetzelf­ de jaar in brand stak, lopen hoeren.

Hun werkterrein bevindt zich rond de McDonalds.

Om het verleden te vergeten zijn in Oost­Europa zo goed als alle beel­ den en monumenten die herin­ neren aan het communistische tijd­ perk weggehaald. Op het Vrijheids­ plein, in het centrum van Budapest, staat er nog één. Het wordt 24 uur per dag bewaakt door twee militai­ ren. Niet alleen de stenen geschie­ denis is weggevaagd, ook de namen worden rigoureus geschrapt. Door het communisme is in Budapest een dikke streep gehaald, onder of boven de oude straatnaambordjes hangen nu de nieuwe die het ko­ mende tijdperk inluiden.

'Belachelijk eigenlijk', zegt gids Robbert. 'Volgens mij kunnen ze het geld momenteel wel nuttiger besteden. Maar je ziet zoiets wel vaker, op sommige plaatsen staan lange rijen mensen voor kantoren.

Die komen daar voor een nieuw paspoort of identiteitsbewijs. Niet omdat de oude niet goed meer wa­ ren, hoor. Nee, daar stonden com­ munistische emblemen in die de mensen niet meer wilden zien.

Nou, dan krijgen ze toch gewoon nieuwe. Door de overheid wordt, voor een deel op verzoek van de Hongaren zelf, veel te veel tijd en geld besteed aan zulke kleine problemen, terwijl de belangrijke vraagstukken vaak maanden of ja­ ren blijven liggen.'

Robbert is een jaar of dertig en ziet deze verwestersing met gemengde gevoelens aan. 'Alles, maar dan ook echt alles wordt klakkeloos van jul­ lie overgenomen', verzucht hij moedeloos.'Televisie bijvoorbeeld.

Rijkere mensen kopen een schotel en ontvangen via de satelliet CNN en MTV. Ja, er wordt hier zelfs naar RTL4 gekeken. De Hongaarse ver­ sies van Rad van Fortuin en Prijzen­ slag bestaan ook al. En op vrijdag­ avond is het de laatste tijd echt rustig op straat vanwege Dallas.'

Net als onder het communisme wordt er volgens Robbert geen be­ roep gedaan op de eigen creativiteit en vindingrijkheid van de mensen.

Integendeel, ze genieten van hun sinds kort verkregen vrijheid en ondergaan de veranderingen gela­ ten. A m b i t i e u z e m e n s e n zijn schaars. Meerdere bedrijven blijken dan ook geïnteresseerd in het aan­ nemen van juist afgestudeerde Nederlandse studenten. Een be­ drijfseconoom in spé ziet het al helemaal zitten: 'Nou, als ik hier de baas zou zijn wist ik het wel', preekt hij tegen zijn omstanders.

'Het stelt toch niks voor.'

8 april 1993 HUNIVERSfrVJ­

'Door eenvoudig dingen te zeggen hou je de kiezer voor de gek' Bijna zou de tentoonstelling over 20 jaai universiteitsraden, die nu in de oude koffiekamer van gebouw A te zien is, aan de KUB voorbij zijn gegaan. De expositie, die na haar vernissage in september 1991 op tournee ging, is dankzij het Til­ burgs Studenten Overleg naar de

KUB gehaald. Dat Met uit nostal­ gie maar om de democratie de KUB wat koud liet, lijkt welhaast sym­ bolisch. Fractievoorzitters van de u­ raad, anno 1993 in debat bijeen, weten zich ver verwijderd van de in 1971 afgedwongen inspraak. Die term is ingeruild voor meebesturen.

de motie van wantrouwen voor het constructief amendement. De vraag is of de raad niet verworden is tot een verlengstuk van het col­ lege, waardoor ze voor de kiezer nauwelijks nog herkenbaar en ge­ profileerd zijn. Het universiteits­ raaddebat.

Paul van den Broek Waar blijft de universiteitsraad, riepen geagiteerde studenten ruim twintig jaar geleden. Ze hoefden niet lang te wachten, immers de democratische wind waaide stevig in de dagen. De raad kwam er dan ook, evenals het fenomeen Colle­ ge van Bestuur, beide geregeld in de Wet Universitaire Bestuursher­ vorming van 1971.

Vijftien jaar later wordt de zaak in de wet anders geregeld en is de u­ raad niet langer de kritische tegen­ strever van het college, maar een op hoofdlijnen controlerend orgaan.

Ook in Tilburg. Berno Reitsma (TSO): 'In de begintijd was het an­ ders: toen misten de mensen aller­ lei dingen. Men wilde ertegenin. Nu zit je er met je neus bovenop en zie je dat het hierprima werkt. De raad is nu een heel gestroomlijnd orgaan geworden. Dan krijg je het consen­ susmodel. Je moet er wel voor wa­ ken je onafhankelijke kritische positie te behouden. Als er hier iets mis is, kun je nog steeds voor elkaar krijgen dat het verandert. Dan blijkt dat we hier heus niet met z'n allen een soort college van bestuur zijn.'

Mare Cootjans (PSF): 'Het is toch een prima ontwikkeling dat de u­ raad een gevestigd en gerespecteerd orgaan is. Niet dat we alleen plicht­ statig een partijtje zitten mee te praten. Dat is een onderschatting van de mensen in en om de raad. Er vindt heel effectieve en genuan­ ceerde besluitvorming plaats. Als je kritiek levert op de inkapseling van de raad, moet je je direct afvra­ gen wat het betekent als hij er niet is. Ik denk dat er dan weer reden is om de raad te bevechten. Je zit toch in een gemeenschap van uiterst kritische en assertieve mensen.'

En Korrie van Helvert (PLM): 'De raad is nu een soort brede en demo­ cratisch tot stand gekomen denk­ tank van de KUB. Het alternatief zou zijn dat het cvb met drie men­ sen de zaak wel even beslist. Dat is absurd.'

De toon in het debat is snel gezet: breed is de overeenstemming dat de raad stevig zit verankerd in de in­ stelling. 'Ons politiek bedrijven is om mede het beleid te bepalen,' klinkt het. En: 'Als raad blijven we niet langs de kant zitten. We moe­ ten durven vuile handen te maken.'

Liever dan te wijzen op de nadelen van de inkapseling, laat men vreug­ de klinken over de verhoogde kwa­ liteit van de besluitvorming. Al is de oudere generatie ­ PLM en Breed Front ­ aarzelender dan de studen­ tenfracties. Van Helvert bedenkt dat de angel uit de raad is en dat 'de democratie zichzelf heeft inge­

U­raadsdebat over de helderheid van de KUB­politiek haald. In die zin denk ik dat de u­ raad wat achterhaald is.' De deba­ ter die hiermee de grootste worste­ lingvertoont, isRicusTimmersvan Breed Front, de fractie die haar wortels heeft in het communisme, en net als iedere groepering van dergelijke origine in dit wat ideolo­ gie­vijandig interbellum trekken van onthechting vertoont.

Timmers: 'Vroeger was het vrij eenvoudig. Breed Front kon zich gemakkelijk profileren. Maar waar staan we nu? Het is moeilijk er een label op te plakken.' I ets van een label is er nog wel, zegt hij, wijzend op het door zijn fractie bevochten emancipatiebeleid, de nadruk op de vorming van een maatschappij­ kritische student, het letten op de zwakkeren in de samenleving, de debatten over de hoogleraar Vrou­ wenstudies.

Dit laatste oogst hoongelach. Daar zijn we toch allemaal voorstander van, klinkt het. Timmers: 'Ja, nu is iedereen het erover eens. Maar in het begin hebben wij voortdurend op dit punt gehamerd. Waren wij de roependen in de woestijn.'

Roependen in de woestijn voelen de fracties zich niet meer. Los dan van Timmers, die fel wordt als de rest al te zeer op het beleidsmatig hand­ werk hamert. Hij noemt zich lie­ ver politicus dan bestuurder. En kan hierom, wanneer het draait om de vraag op welke punten de fracties eigenlijk nog van elkaar te onder­ scheiden zijn, het gemakkelijkste zijn punt scoren. 'Kijk naar ons standpunt in het debat over invoe­ ringvan de tweede fase van de KUB­ kaart. Wij vinden technologie wel belangrijk, maar niet als spelletje vandehappyfew, dat ten koste gaat van de meeste mensen.' Van Hel­ vert kent geen traditie om zich vast te klampen aan een moreel getint anker. Ideologie ('Geen interessant woord voor onze fractie') maakt plaats voor rentmeesterschap.

'Voor ons is het politiek om te zeg­ gen dat deze tent voor iedereen gewoon goed moet draaien. Dat alles goed loopt. Dat iedereen ple­ zierig werkt en studeert.'

Als de vraag op tafel ligt op welk baken de drie gedepolitiseerde frac­ ties hun standpunten in de raad dan eigenlijk nog richten, wordt de toch niet kleine debatruimte zwanger van algemeenheden. Dan wijst Van Helvert op decentralisatie van ver­ antwoordelijkheden, zal Cootjans eerder op een globale KUB­koers wijzen en mag er wat hem betreft wat meer visie komen ('Maar die kunnen we straks kwijt in de stra­ tegiediscussie') en wijst Reitsma graag op het behoud van de onder­ wijskwaliteit.

En de kiezer heeft het nakijken?

Timmers vindt dat voor de kiezer een ideologisch baken niet interes­ sant meer is. 'Als fractie verzamel ie op grond van een bepaalde visie mensen om je heen. Maar de kie­ zer kijkt niet naar de fractie als geheel, maar naar de individuele leden. Die ieder op hun eigen ma­ nier herkenbaar zijn.' Reitsma mag uitleggen of TSO de kiezer probeert te vinden in zijn leuke feesten, rode boekjes en 'gemakkelijk gescoorde punten in de u­raad' (woorden van Cootjans). De TSO­er laat opteke­ nen dat we het werk van zijn frac­ tie om het politieke dichter bij de mensen te brengen niet verward mag worden met populisme. 'Goed: soms zullen we hele duideli j ke taal spreken. Maar neem iets als een nieuwe studierichting Natuur en Milieu. Dat is zo complex, daar zullen we niet zomaar iets van vin­ den.' ♦ Mare Cootjans (PSF): 'Prima dat het een gewaardeerd orgaan is' [Foto's: Enk van der Burgt]

i^

Cootjans: 'Eenvoudig iets zeggen gaat ten koste van heel veel dingen.

Herkenbaarheid kan in de knel komen met een genuanceerd oor­ deel. Informatie geven aan de stu­ denten is het belangrijkste. Dan moeten zij zich er wel voor open stellen.'

Van Helvert legt tot slot een portie zelfkritiek op tafel. 'Ik vind dat we als u­raad vaker in het debat de grote lijn van waaruit je de besluiten neemt, kenbaar moeten maken.

Dat kom je naar buiten toe ook duidelijker over. Het cvb kan zich dit ook aanrekenen. We hebben een grote gehaastheid met elkaar. Hel­ der maken waarom je iets vindt, is de uitdaging waar wij de komende tijd voor staan.'

♦ Korrie van Helvert (PLM): 'De democratie heeft zichzelf ingehaald'

Aan het universiteitsraaddebat namen deel Mare Cootjans, lijst­ trekker van de Progressieve Stu­ denten Fractie PSF, dr. Korrie van Helvert, aanvoerder van de wp­ers van PLM (Partij Links vanhet Mid­ den), Berno Reitsma van het Til­ burgs Studentenoverleg TSO, en Ricus Timmers, eerste van denwp­ geleding van Breed Front. De vijf­ de fractie in deu­raad­Onafhanke­ lijk Appel ­ kon geen afgevaardig­ de vrijmaken.

De bevlogen kandidaat 'Zeker, ik heb eind jaren zestig, begin jaren zeventig ook flink mee­ gedaan. We dachten dat we eens stevig aan de maatschappij konden schudden. Onze gedachten waren zeerpoHtiekgeladen. InTilburghad je dat heel sterk; met de studenten daar heb ik nog van gedachten ge­ wisseld over arbeiderszelfbestuur.

Maar goed, men heeft nu zijn plaats gekregen, maar de hervormende ge­ dachten zijn alle weggeëbd. Het bestuur zoals het nu functioneert, is niet zoals dat was gedacht. Voor de universiteit werd toch vooral gewerkt aan een kritische houding tegenover de samenleving, tegen­ over het bedrijfsleven. Tja, het spijt me dat het nu anders is, maar het is de concrete realiteit.'

'Net als in het bedrijfsleven, vind ik dat mensen binnen de universi­ teit mede bestuurlijk verantwoor­ delijkmoetenzijn. De werknemers, de consumenten: die moeten mee­ besturen. Dan treedt als vanzelf een dualisme op; enerzijds draag je verantwoordelijkheid, en ander­ zijds moet je in de organisatie kri­ tisch opstellen tegenover het Col­ lege van Bestuur. De laatste tijd zie ik m de universiteitsraad forse aan­ varingen met het college. Beleids­ voornemens moeten worden terug­ genomen. Wat dat betreft heb ik niet het gevoel dat de raad helemaal is ingekapseld. Eerder spreek ik de zorg uit dat je het college de nodige bestuurlijke ruimte moet geven.

Belangrijke bedreiging van het meebesturen is dat men niet, zoals het hoort, vanuit verschillende optieken van beleid de besluitvor­ ming gestalte geeft, maar dat men

zich terugtrekt op één groepsbe­ lang, en zich afsluit voor geluiden van anderen. Als vakbondsman stuit me het tegen de borst als de u­ raad zich als consumentenorgani­ satie, of als vakbond gaat opstellen.

De laatste tijd zie ik gelukkig dat de raad zich vooral voorstaat op het belang van de organisatie als ge­ heel.'

'Het functioneren van de universi­ teit naar de maatschappij toe, is voor mij een belangrijke drijfveer om in de u­raad te zitten. Langzaam zie je ook in Tilburg de ontwikke­ ling in de richting van de onderne­ mende universiteit, de derde geld­ stroom die steeds belangrijker wordt. De harde realiteit gebied je tot deze richting. Die moet je goed in de gaten houden. Wat de KUB nu doet, maatschappelijke verant­ woordelijkheid nemen door te wij­ zen op haar belang voor de regio, onderschrijf ik. Het is belangrijk dat vanuit verschillende bestuurlijke ervaringen in de raad het debat hier­ over wordt gevoed. En dat ik er nog een termijn aan vast wil plakken, komt ook omdat ik het gewoon interessant vind om als jongen met niet meer dan lagere school hier steeds nieuwe ervaringen op te doen. Soms denk ik wel: ik doe het meer voor mijn eigen plezier, dan voor het plezier van de universi­ teit.' [PvdB] Herman Bode geniet vooral be­ kendheid als vakbondsman bij de NVV ­ later FNV ­ waarin hij van 1954 tot 1985 actief was. Sinds 1985 is hij buiten­universitair lid in de u­raad.

­|UNIVERSl^>i­

" ♦ Patrick Vermeulen: maandelijks overleg

nauwelijks ideologisch noemen.'

Met de geile macht van Kissinger in het achterhoofd worden er stra­ tegische keuzes gemaakt: één of meerdere lijsten per geleding? Zo­ wel Van Seters als Van Gemert betuigen zich een warm voorstan­ der van meerdere lijsten. Het ver­ levendigt het raadswerk, weet de jurist. Van Gemert herinnert zich nog dat zijn faculteit meerdere studentenfracties telde: 'De grote fusie heeft voor een verschraling in het debat geleid.' De studentenfra­ cties worden uitgenodigd 'steeds meer je best te doen, er zit immers eenconcurrentnaast je.'Haack, de e c o n o m i e s t u d e n t vindt het machtsWoJc van meerwaarde. 'Dat neemt niet weg dat wij niet het debat voeren, alleen wordt doen we ] dat intern. We zijn wel degelijk een heterogene populatie van studen­ ten in de fractie. Dat komt alleen niet in de raadsvergadering zelf tot uiting.' Nee, want daarstemmen de

buiten die bestuursorganen kunt opereren.'

Vermeulen benadrukt de positie van zijn fractie. 'Wij zitten daar ongeveer tussen in. Wij hebben drie studierichtingscommissies en de mensen daarvoor worden apart gekozen. Dat geldt ook voor de fa­ culteitsraad. Dat doen we nu onder één noemer: we overleggen maan­ delijks zodat we evengoed die informatiestromen hebben. Dan is het ook kleurrijker. Maar ik denk niet, zoals Van Gemert oppert, dat het om een kleurrijk debat moet gaan. Dat zou wel leuk zijn, maar je zit er voor een bepaalde zaak. Je zit er om beslissingen te nemen, in zoals in ons geval om belangen te behartigen voor een bepaalde groep.'

Opheffen die fracties dan maar, en een geledingenstructuur introduce­ ren? Vermeulen: 'Dat moet je niet consequent doen. Als het op indivi­ duele verschillen aankomt kun je ook verschillend stemmen. Het maakt dus niet zoveel uit. Kijk maar naar de economen, die zeggen: het is belangrijk dat je als een blok

De verkeerde kandidaat 'De regels rond de B­lijsten zijn zo, dat je ongewild mensen in de raad kunt krijgen, die je helemaal niet wilt. Dat komt omdat je van te voren niet weet hoe de B­lijsten eruit zien. De regels omtrent deze lijsten zou echt veranderd moeten worden. Niet dat dat zou leiden tot schokkende veranderingen op de universiteit, maar het systeem is nu gewoon niet mooi.

Op die B­lijst staat een aantal een­ hngen. Bij die kandidaten kun je een stemvolgorde aangeven. Die B­lijst ga je als een partij beschouwen.

Voor dat de zetels verdeeld worden, worden de mensen van de B­lijst ge­ ordend: dit is de eerste, dit de twee­ de. Dat gaat op basis van het aantal eerste stemmen die mensen gekre­ gen hebben, het aantal tweede stemmen, het aantal derde, enzo­ voorts. Dat bepaalt de volgorde. Ik zou dus X wel een stem gunnen, maar y, die er hele andere ideeën op na houdt, die wil ik helemaal niet.

Maar x staat bovenaan als lijst­ trekker, en y volgt. Bij het verdelen van de zetels wordt x gekozen, hij heeft meer stemmen gekregen dan nodig, en de reststemmen gaan naar

y ­ wat ik helemaal niet wil. Alleen: je weet van te voren niet hoe de lijst eruit ziet. Dat is een hele rare ma­ niervan stemoverdracht, namelijk tussen mensen met totaal verschil­ lende ideologieën. I n een partij is dat meer legaal, je stemt op een partijprogramma, en natuurlijk vind je altijd bepaalde mensen be­ ter geschikt om dat programma te vertegenwoordigen. Maar als ik tien mensen bij elkaar zet, wille­ keurig en zonder partijprogramma, dan zou je niet zomaar aan stem­ overdracht moeten doen.

Een partij die te weinig kandidaten op de lijst heeft, en toch een heel populaire partij, gaat toch ook geen stemmen overhevelen naar een an­ dere partij. Die gaan verloren.

Hoe ingewikkelder het kiessys­ teem, des te gevoeliger maak je het om strategisch gedrag ten toon te spreiden. Het kiesreglement van de KUB is niet ingewikkeld, het staat er alleen ingewikkeld. Het kan ook op een A4­tje.' [MK] Dl. Ton Stoicken is wiskundige en gespecialiseeid in de Sociale Keu­ ze Theorie.

'Voor studenten is Karl Marx nu zeker overleden' Et moeten zoveel belangen behar­ tigd worden op facultair niveau dat je er soms horendol van wordt.

Belangen van studenten, van per­ soneel, van vakgroepen, gewichti­ ge zaken als onderwijs en onder­ zoek. Na een uur debatteren met raadskandidaten blijkt, dat er ach­ ter al die deelbelangen zowaar een faculteitsbelang schuil gaat. Goed onderwijs is voor iedereen van be­ lang, goed onderzoek ook.

Michel Knapen en Gerard Rutten Wat doen nu de mensen in die ra­ den? Wat zijn ze daar? In zekere zin bestuurders, zo menen enkelen.

Belangenbehartigers, zeggen ande­ ren. Van allebei een beetje. Of: 'Een waakhond' (psychologenkandidaat Karel Soudijn). Maar wat de positie ook is, men vertegenwoordigt naar eigen zeggen in elk geval een groepsbelang. Jurist Van Seters: 'Ik merk dat de afkomst uit een bepaal­ de vakgroep heel sterk meespeelt in het functioneren van de raadsle­ den.' Of, Van Gemert van de eco­ nomen: 'Je kunt ook datgene wat je zelf belangrijk vindt als toetssteen gebruiken.' Want studenten zijn qua natuur meer geneigd op te komen voor de onderwijsfacilitei­ ten terwijl de wetenschappelijke staf naast onderwijs heel duidelijk oog heeft voor een goed onder­ zoeksklimaat.

Binnen die stokpaardjes zitten, zo zegt student Raymond­Michel Haack, de studenten vaak op één lijn. Soudijn, in een cynische bui: 'Voor studenten is Karl Marx nu zeker o verleden. Vroeger was dat de persoon die studentengroepjes van elkaar scheidde en er voor zorgde dat er verschillende lijsten waren.

Er waren ideologische verschillen.'

Daar is nu niets meer van te mer­ ken, beaamt het gezelschap. Sa­ menwerken is het devies, meent L'Ortye van Juristen 2000.

Zijn er pratijprogramma's voor in de plaats gekomen? 'Ook niet', zegt Van Seters resoluut. Van Gemert: 'Alleen defacto is dat zo, qua histo­ rie. Maar dat heeft bij het personeel niet geleid tot de keuze van één grote lijst.' Er is wel een verbon­ denheid met de vakgroepen (Van Gemert: 'Dat is niet zo manifest') maar de kandidaten van de twee personeelslijsten gaan dwars over de vakgroepen heen. 'Er zijn wel wat accentverschillen, maar die kun je

studenten altijd als één groep, meent Van Gemert. Haack: 'Dat is zeker niet het geval. Het is niet echt vaak voorgekomen dat we verdeeld stemmen.' Als er werkelijk echte studentenbelangen aan de orde zijn, dan vormen ook de juristen een blok. Janssen: 'Je moet dan van te voren zorgen dat he t zo gebeurt. Dat is politiek voeren.' Bij de sociale we­ tenschappers is het niet anders. Zo gauw het om een punt komt dat van belang is voor de studenten, zegt Vermeulen, komen wij en bloc op voor studenten. Afwijkend stem­ men kan, dat gebeurt zelfs 'vrij regelmatig'.

Naast blokvorming en verdeeld s t e m m e n wordt er vooral bij de sociale wetenschap­ pers niet gestemd. Sou­ dijn kan zich weinig stemmingen herinne­ ren. 'Het is meer een kwestie van: hoe zorg je ervoor dat het be­ stuur niet met alles over je heen walst. Het feit dat je argumenten naar voren kunt bren­ gen is belangrijker dan de vraag of je stemt.'

Betekent niet­stem­ men een grote eensge­ zinsheid ­ zoals Jans­ sen bij de juridische faculteit merkt? Sou­ dijn: 'Het is geen kwes­ tie van eensgezinsheid of niet, het gaat erom: hoe krijg je het woord.

Afgelopen jaar hadden wij een decaan die heel goed het standpunt van het bestuur kon verde­ digen ­ en daar zoveel woorden voor gebruik­ te dat je nauwelijks aan het woord kwam.'

Haack hamert meer op ^ ^ ^ ^ de structuur van de fa­ »»^"" culteit. De economen hebben vier studierich­ t i n g s c o m m i s s i e s , met twaalf studenten. I n totaal kunnen er 24 studenten zitting nemen in de ver­ schillende besturen, raden en com­ missies. Met twee partijen is het heel moeilijk om iedereen te verte­ genwoordigen. Onze studenten zijn nu vertegenwoordigd in elk be­ stuurlijkorgaan op de faculteit. Dat is heel belangrijk voor de cordina­ tie van de informatie. Belangrijk is ook dat je daarnaast nog ook nog

optreedt. De juristen willen juist twee partijen.' L'Ortye, in de aan­ val: 'Dat is helemaal niet zo. Zoals het nu functioneert gaat het goed.

Dus waarom zouden wij er nu dan één partij van maken?' Janssen: 'Als het blijkt dat het beter is met één partij te komen, dan komen we mis­ schien wel tot elkaar', waarop L'Ortye zegt: 'I k zou het wel jam­ mer vinden als het bij elkaar ge­ voegd zou worden.'

'Ik sta er niet zo van te juichen als we plotseling als één geleding van het wetenschappelijk personeel

moeten opereren', voegt Van Ge­ mert er aan toe. 'Dat lijkt me geen goeie zaak voorde democratie.' Ook Van Seters zou dat 'in hoge mate' betreuren: 'Het leidt tot verschra­ ling, en ik ben voor spreiding van macht. Optreden uitsluitend bin­ nen de grenzen van de geledingen zou veel weg kunnen hebben van een scheiding van machten. De ene geleding tegenover de andere en bei­ de tegenover het bestuur. Dat acht

ik minder zinvol dan een optimale spreiding. Zoals het nu gaat, met verschillende lijsten binnen een geleding, dat vind ik een hele goeie zaak.'

Dan de klacht dat onderwijs min­ der belangrijk wordt geacht dan on­ derzoek. Op de werkvloer klopt dat wel, meent men, maar in de facul­ teitsraden absoluut niet. Soudijn: 'Ook de wetenschappelijke staf heeft de laatste tijd geprobeerd het belang van onderwij s naar voren te halen. Op onderzoeksgebied ge­

m e e n t L'Ortye. 'Dat is ook je natuurlijke achtergrond. Maar ook onderzoek moet je niet uit het oog verliezen.' Dat is belangrijk voor de landelijke profilering. Janssen be­ aamt dat. En ook de economen willen dat in de gaten houden.

Haack: 'Dat zie je bij de evaluaties.

Mensen die bekend staan als goed onderzoeker komen erbij onderwijs ook goed vanaf.'

Van Seters: 'Dit soort opmerkingen over samenhang tussen onderzoek en onderwijs klinken toch erger dan de beleidsnota's die het college afscheidt. De sa­ menhang is natuurlijk ♦Raymond­Michel Haack: Studenten ontegenzeggelijk, het is zitten vaak op één lijn een ideaal, het funderen­ [Foto's: Enk van der Burgt] de idee van de universi­ teit. Maar gaat het om ty­ pische onderzoeksonder­ beurt van alles binnens­ werpen, of advieszaken, dan stellen kamers, of tussen uni­ de studenten zich veel terughou­ versiteiten, en daar kun dender op ­ terwijl ze dat voor mij je als faculteit moeilijk helemaal niet moeten of hoeven. Ik greep op krijgen. Als je merk dat ze denken: dat ligt ver van ziet dat er achter deuren ons af, we missen de ervaring.' waar je geen toegang tot Van Gemert: 'Dat onderwijs een hebt JDepaalde belangen ondergeschoven kind zou zijn is heel zwaar aangezet zo'n vastgeroest idee. Dat is niet zo. worden dan heb jezelf Als je kijkt naar de financiering van weinig s p e e l r u i m t e de faculteiten dan zouden be­ meer. Dan moet je als stuurders en medewerkers wel heel waakhond een andere monomaan moeten zijn om het onderwijs eventjes tussen de mid­ toon aanslaan.'

'Goed onderwijs en dag af te handelen. Dat het van goed onderzoek gaan belang is geworden is toch wel de heel goed samen', verdienste van de studentengele­ meent Haack. 'Wij wil­ dingen. Ze hebben toch gehamerd len graag de beste facul­ op zaken als didactische kwali­ teit van het land zijn, teiten bij benoemingen tot aan dan moet je in beide groepsgrootte bij werkcolleges. Nu goed zijn. De tegen­ gaat het niet meer om onderwijs óf stelling die er gecreëerd onderzoek, het gaat meer om de wordt is helemaal niet incenüvestructuur die medewer­ kers stimuleert in onderzoeks­ en nodig.' onderwijsactiviteiten. Op de tegen­ 'Wij zitten ervoor', gaat spraak onderwijs­onderzoek vlie­ Soudijn verder, 'om er gen wij elkaar niet meer in de ha­ tegen te ageren dat het ren.' onderwijs een onderge­ schoven kindje wordt.'

Als voorbeeld haalt hij Aan het faculteitsradendebat na­ de hoogleraar Arbeids­ en Organi­ men deel: Kaïel Soudijn (FSW), satiepsychologie aan, die meer bij Francine L 'Ortye (student FRW, de onderzoekschool WORG zit, dan luristen 2000), Patrick Vermeulen onderwijs verzorgt. 'I n de raad (student FSW, Platvorm), Patrick wordt dan geroepen: waar blijft nu Janssen (studentFRW, Vrijspraak). die goeie hoogleraar die wij zo hard Raymond­Michel Haack (student nodig dachten te hebben. Zo pro­ FEW, Ecco), Paul van Seters (hoog­ beer je een tegenkracht te ontwik­ leraar FRW) en Henk van Gemert kelen tegen zo'n tendens waar je (docent FEW, ECO). eigenlijk weinig greep op hebt.'

'Je bent er als student om te alar­ meren als er iets met onderwijs is',

8 april 1993

^UNIVERSpyi­

Prof. dr. A. de Roo waarschuwt voor overheid die verstrikt raakt in eigen doelstellingen

'Er verschijnen berichten en tegenberichten en niemand weet meer waar hij aan toe is' De gezondheidszorg komt op eigen benen te staan, maar de eerste stap­ jes worden moeizaam gezet. De terugtredende overheid laat haar sporen achter. Ziekenhuismana­ gers, huisartsen, paramedici, bejaa­ rdentehuis­directeuren en zorgver­ zekeraars weten niet meer waar ze aan toe zijn; het wankelmoedige be­ leid van de overheid maakt de ver­ warring compleet. Hoezeer de nieu­ we hoogleraar De Roo ook voor marktwerking in de gezondheids­ zorg pleit, de overheid moet ook van hem in beeld blijven. Al schiet het restje overheidsbeleid volgens hem op enkele punten gevaarlijk tekort.

Pascalle Cappetti Prof. dr. Aad de Roo maakt zich zorgen. Om de volksgezondheid van de Nederlanders. De loonstij­ gingen in de gezondheidszorg zul­ len ten koste gaan van de kwaliteit van de zorg. En de verwachte per­ soneelstekorten in de zorgsector maken de situatie niet rooskleuri­ ger. De overheid staat erbij en kijkt er naar. Niet bij machte hierin te sturen. Immers, met de introductie van het marktmechanisme in de gezondheidszorg zet zij zichzelf buitenspel.

De bijzonder hoogleraar Strategie en Management van de Organi­ saties in de Gezondheidszorg die deze week zijn inaugurele rede De zorgsector als bedrijfstak in wor­ ding uitspreekt, is een groot voor­ stander van een gezondheidszorg die op eigen benen staat. De over­ heid kan echter ook te ver gaan in haar streven om terug te treden, waarschuwt De Roo. Zijn ongerust­ heid betreft bijvoorbeeld de moge­

cialismen als psychiatrie ­ binnen tien jaar grote personeelstekorten zullen ontstaan. 'Dan komen we op ongewenste wijze van de discussie over kostenstijgingen in de gezond­ heidszorg af. Er is dan eenvoudig­ weg onvoldoende personeel om kostenstijgingen te veroorzaken.'

Deze 'gevaarlijke ontwikkelingen' zijn indirect het gevolg van de ombouw van de zwaar gepremieer­ de gezondheidszorg naar een be­ drijfstak die concurrerend moet gaat worden. De gezondheidszorg bevindt zich op dit moment in een overgangsfase, op weg naar een situatie waarin de managers van ziekenhuizen en andere zorgaan­ bieders de strategische verant­ woordelijkheid krijgen voor de continuïteit van hun organisatie.

Dat dit voor nogal wat chaotische bestuurlijke toestanden zorgt bij de verpleegtehuizen, revalidatiecen­ tra, psychiatrische inrichtingen, huisartsen, specialisten en de diver­ se ministeries, verbaast De Roo eigenlijk niets. 'Er verschijnen be­ richten en tegenberichten en nie­ mand weet meer waar hij of zij aan toe is. De desoriëntatie is groot.

Sommige zorgaanbieders trekken zich­daarom van de overheid niets meer aan en gaan hun eigen weg.'

D

e politicoloog Aad de Roo (1943) benadrukt dat de ont­ wikkelingen in de gezondheidszorg onderdeel zijn van 'fundamentele veranderingen in de samenleving'.

Veranderingen die de overheid in een geheel andere positie brengen.

De overheid gaat op afstand zitten maar dat gebeurt niet één­twee­ drie.

De Roo: 'De paradox is dat het juist

premies doe; de premiestelling is een kwestie van ondernemen .Maar daar kom je niet op als ambtenaar, want je kent dat wereldje niet.'

Volgens De Roo is de herziening van het verzekeringsstelsel buiten­ gewoon ingewikkeld en leidt ­ 'dat is het paradoxale' ­ er op korte ter­ mijn toe dat de overheid alleen maar méér regelt. 'Ze raakt ver­ strikt in haar eigen doelstellingen.

De overheid is steeds detaillisti­ scher bezig. Dit gaat zelfs zover dat het ministerie van VROM zich nu gaat bemoeien met de incontinen­ tiemiddelen. De indirecte kos­ tenbesparing die het gebruik van deze panjper­achtige materialen oplevert, lees je niet uit de cijfers.

Nee, de rekenaars van het minis­ terie concluderen slechts dat de uitgaven van verband­ en hulpmid­ delen opeens met 40 miljoen om­ hoog gaan en dat mag niet. Want dat is in strijd met de beheersing van de kostenstijging. Vervolgens wordt er een commissie ingesteld, her en der adviezen gevraagd en zo houden ze elkaar bezig. Een gigan­ tische werkverschaffing treedt op.

En dat was niet de bedoeling.'

U

iteindelijk doel is dat de mana­ ger in de zorgsector een door­ snee ondernemer wordt die ener­ zijds moet zorgen voor een kloppen­ de kas en een eigen vermogen en an­ derzijds zijn marktpositie moet ver­ dedigen. Daarnaast blijft de mana­ ger verantwoordelijk voor zijn maatschappelijke opdracht om een toegankelijke en samenhangende zorg van goede kwali­ teit te leveren.

De manager­nieuwe­ stijl is geen beheerder meer die alleen maar op de winkel past. Hij be­ paalt nu zelf wat hij doet en hoeveel het mag kos­ ten. Zorgverzekeraars en banken stellen de financiële randvoor­ waarden; de zorgaan­ bieder moet het risico op de koop toe nemen dat zijn bedrijf over de

♦ De verwachte personeelstekorten in de zorgsector maken de situatie er met rooskleunger op.

[Foto: Rien Siers]

lijke loonstijgingen in de zorgsec­ tor. 'Dat de lonen omhoog moeten, daar is iedereen het over eens. De koek zal de komende jaren echter niet hard groeien. Du moment dat de overheid zich dus niet meer met de loonontwikkeling bemoeit, als gevolg van aangekondigde wets­ wijzigingen, stijgen de lonen. Dit gaat ten koste van het geld dat we kunnen besteden aan de zorg zelf.

En dan hebben we onszelf aardig in de staart gebeten.'

De kwaliteit van de zorg is verder in het geding, meent De Roo, om­ dat op vitale plekken ­ in operatie­ kamers en laboratoria en in spe­

de ambtenaren zijn die de samen­ leving marktgericht moeten ma­ ken. Maar hun theorieën over oor­ zaak en gevolg kloppen niet. Dat zie je bij de heibel over de basisverze­ kering, hl de informatievoorziening liepen de feitelijkheden en wense­ lijkheden sterk door elkaar. Staats­ secretaris Simons was door zijn ambtenaren ingepraat dat de pre­ mies van de ziektekostenverze­ keringen met vijftien procent om­ laag zouden kunnen, wanneer de medicijnen onder de AWBZ zouden vallen. Maarzo werkt het niet. Als ik verzekeraar ben, hangt het van mijn marktpositie af wat ik met de

kop kan gaan.

Dat dit risico reëel is, blijkt uit de perikelen rondom het ziekenhuis Berg en Bos. 'Een testcase', noemt De Roo de situatie waarin een in­ stelling voor het eerst met sluiting wordt bedreigd omdat het niet uit de rode cijfers komt. I n 1988 is de overheid gestopt met het garande­ ren van leningen aan zorgaanbie­ ders. Banken gaan nu eisen stellen aan de kredietwaardigheid van de instellingen. De vergunningen voor zorgaanbieders worden afgeschaft.

Marktvergroting en diversificatie van de activiteiten behoren dan tot de mogelijkheden.

^

♦ Prof. De Roo (r): 'De desoriëntatie is groot'. Links zijn collega prof. Van Montfort [Foto: Joep LennartsJ

De gezondheidszorg moet wel over het nodige zitvlees beschikken om er heelhuids vanaf te komen. Per I januari 1994 houdt voor iedereen ­ nieuwkomers en reeds gevestigden ­ de contracteerplicht op te bestaan.

'Je kan als nieuwe tandarts nog zoveel patiënten lokken, maar als het ziekenfonds of de ziektekos­ tenverzekeraar geen contract met je wil sluiten omdat er bijvoorbeeld al genoeg tandartsen in de regio zitten, dan moeten de patiënten de zorg zelf betalen. Dat willen de mensen niet, ze gaan weg en jij hebt geen werk meer', verzucht De Roo alsof het zichzelf betreft.

Als een verzekeraar niet mee wil werken, zal de nieuwbakken tand­ arts de boer op moeten. Wellicht zal hij zelfs onder de tarieven gaan zit­ ten. Dat mag, omdat de vaste tarie­ ven inmiddels zijn vervangen door maximumprijzen. 'En dan wordt het interessant', vertelt De Roo, 'daar zit zo'n verzekeraar op te wachten. Want dan gaat het markt­ mechanisme werken.' Zieken­ huizen en revaUdatiecentra concur­ reren nu al ­ bij wijze van experi­ ment ­ om de gunsten van de patië­ nt die revalidatie behoeft en de verzekeraar die de gemaakte kos­ ten moet betalen.

D

e Roo juicht deze bewegingen toe. Zijn woorden verraden dat hij niet zo'n hoge pet op heeft van de centrale overheid. Toch is vol­ gens hem de bewaking van de prijs­ ontwikkeling en de kwaliteit al­ leen, niet voldoende. 'Ze zullen in mijn vorige werkplek in Rotterdam van hun stoel vallen als ze lezen dat ik de centrale overheid een rol toe­ dicht. Onze uitstekende gezond­ heidszorg staat of valt met goed drinkwater, een goede veterinaire dienst, een goede Keuringsdienst van Waren en een goed riole­ ringsstelsel. Dit moet je niet aan de gemeenten overlaten, zoals is ge­ beurd. Want besmettingen en epi­ demieën stoppen niet bij de ge­ meentegrenzen. ' De Roo verwacht dat het nog maar een kwestie van tijd is voordat ook in Nederland zich bacteriën 'settelen' die niet met de normale antibiotica te bestrijden zijn. Regelmatig moeten al intensive care­afdelingen en operatiekamers dicht wegens be­ smetting; patinten die in het bui­ tenland in een ziekenhuis opgeno­ men zijn geweest, worden uit voor­ zorg in quarantaine geplaatst. Of deze ontwikkeling doorzet, hangt in hoge mate af van de middelen die de politiek inzet voor de preventie­ ve gezondheidszorg. 'Maar dit is een ver­van­je­bed­show. Als je het goed doet zie je nooit resultaat ­ want dan zijn de mensen gezond.

Pas als er opeens een polio­epide­ mie is, dan begint iedereen te roe­ pen.'

Nog steeds verhefd op archieven 'Waar ik aan begin, dat maak ik ook af. En bovendien ben ik steeds parttime met het onder­ zoek bezig geweest, dus als je het allemaal achter elkaar zou zetten, is het niet dertien, maar vijfeneenhalf jaar, dus dat valt wel mee. Dat is niet langer dan anderen erover doen, denk ik.

Het begon allemaal met mijn rechtenstudie. Ik studeerde af op een rechtshistorisch onder­ werp, namelijk de rechterlijke en bestuurlijke organisatie van het Kwartier Kempenland.

Toen bleek al dat er nauwelijks onderzoek was gedaan naar de niet­Kempische streken. Mijn huidige promotor, professor Coopmans, stelde voor dat ik een paar artikelen zou schrij­ ven over de regio zuid­oost Bra­ bant. Toen bleek dat er vol­ doende in zat voor een proef­ schrift, en dat er vooral nog geen kaarten van de streek bestonden.

Ik moet zeggen dat ik altijd al geboeid was door historische onderwerpen, hoewel ik juris­ te ben. Bij mijn afstuderen had ik een 9 voor rechtsgeschie­ denis, dus misschien heeft Coopmans me daarom wel gevraagd.

In ieder geval ben ik door al dat gewroet in de historie hele­ maal gegrepen door archieven.

Het is een soort verliefdheid.

Daarom ben ik ook een oplei­ ding gaan volgen voor hoger archiefambtenaar. Als je er veel mee bezig bent, zie je de waarde van archieven. Niet alleen het historisch belang,

maar ook het huidige. Het is voor de instellingen die het archief zelf bezitten, maar ook voor de burger van belang dat een archief eenvoudig toegan­ kelijk is.

Om een goed archivaris te zijn hoef je geen verzamelaar te zijn. Integendeel, de archivaris van tegenwoordig moet juist veel dingen k u n n e n weg­ gooien. Historici zijn daar niet altijd even blij mee, maar ja, je kunt toch echt niet alles bewa­ ren. Ik ben dus ook geen ver­ zamelaar van huis uit, maar vind het gewoon prachtig om in zo'n archief te werken. Het is heel leuk om dingen het te vinden, want anderen kunnen daar straks weer mee verder.

Heel Nederland zal niet op mijn proefschrift zitten te wachten, maar toch is er een groep historici die dat wel doet, want over zuid­oost Brabant was tot nu toe heel weinig bekend.

Nu het proefschrift klaar is, wil ik eerst even iets heel anders doen, maar de kans is groot dat het zich wel in een archief af­ speelt'. [R]] Donderdags aprilpromoveert Gineke van der Ree­Scholtens ophaal proefschrift 'Degrens­ gebieden in het noord­oosten van Brabant, ca. 1200­1795, in­ stitutionele en juridische as­ pecten'. Promotor: prof. mr. f.P.A. Coopmans.

8 april 1 9 9 3

-|UNIVERS^Vi-

Recent verscheen het rapport van de commissie-Van Thijn. Haar taak was de lokale democratie en de positie van de burgemeester daarin, onder de loupe te nemen. De eerste reacties op het rapport. De burgemeester ontketend, waren verdeeld, zowel in de politieke partijen als de media. Sommige spraken van een belangrijke stap voorwaarts anderen, het NRC Handelsblad bijvoorbeeld, hadden het over een waterig compromis. Wél of geen gekozen burgemeester, dat werd de mediakwestie. Maar het ging eigenlijk om wat anders, zegt dr. PieterTops, bestuurskundige aan de KUB en secretaris van de commissie-Van Thijn. De kern van de zaak behelst de positie van de burgemeester. Die wordt, als het aan de commissie ligt, versterkt. Het is vreemd dat niemand zich daar druk over maakt.

9 Te Berde is de opiniepagina van Univers. Deze staat open voor bijdragen over wetenschap, onderwijs en universitaire l<westies die de KUB en T R betreffen.

Met de reacties op het rapport is iets merkwaardigs aan de hand. Vrijwel zonder uitzondering is aan de kern van het rapport, aan de centrale redenering, voorbijgegaan. Alle aandacht ging onmiddellijk uit naar de vraag: kiest de commissie voor een gekozen of benoemde burgemeester. Afhankelijk van het vooringenomen standpunt, werd de uiteindelijke keuze van de meerderheid van de commissie (verkiezing van de burgemeester door de gemeenteraad) toegejuicht of neergesabeld.

De commissie heeft getracht om deze doodlopende weg te vermijden, juist om te voorkomen dat alle bestaande en vastgeroeste argumenten de discussie weer zouden gaan domineren. In dat geval zou het advies van de commissie immers zeker een trekken aan een doodpaard worden. Vandaar dat in het rapport niet zozeer de aanwijzing van de burgemeester centraal staat (wordt deze gekozen of benoemd) maar de specifieke functie van de burgemeester in de lokale democratie.

De commissie is door de Tweede Kamer ingesteld om te adviseren over een van de aspecten van staat-

Professor o^ Opportunisme Volgens insiders ligt op Jaan Kross de Nobelprijs voor de literatuur te wachten. Kross, die in 1920 in de Baltische staat Estland geboren werd, heeft vier grote romans geschreven waarvan er twee in Nederlandse vertalingverschenen. Op de achterflap van de laatste vertaling wordt Kross de nestor van de Estse literatuur genoemd. Een eretitel die overigens meer suggereert dan inhoudt, omdat in Estland ongeveer net zoveel mensen wonen als in onze provincie Overijssel.

Critici zijn meestal lovend over Kross. Vooral zijn aandacht voor het detail wordt regelmatig geroemd.

Zo schreef Vrij Nederland dat Kross het vermogen heeft om het belang van nietige dingen aan de orde te stellen. De Volkskrant concludeerde dat alleen een groot schrijver als Jaan Kross het locale belang zo'n wendinggeeft dat de beperkingen van tijd en plaats bijzaak worden.

Met deze loftuitingen kan ik helaas niet instemmen. Zo bevat Het vertrek van professor Martens, het boek van Kross dat afgelopen maand verscheen, zoveel personen, plaatsnamen, jaartallen, anekdotes

Het gaat er niet om of een burgemeester al dan niet gekozen wordt

kundige en politieke vernieuwing in Nederland. Uitgangspunt van de commissie is dat de lokale democratie kampt met een modemiseringsprobleem. Kort gezegd: de wijze van besluitvorming moet aan de eisen van de tijd worden aangepast. Twee aspecten zijn daarbij van belang. Er moeten nieuwe manieren gevonden worden om burgers bij de lokale democratie te betrekken. Daarnaast behoeft de doelmatigheid en daadkracht van het gemeentebestuur versterking.

De commissie constateert met name dat het in de lokale besluitvorming ontbreekt aan een goede regie, aan een persoon die leiding geeft aan de besluitvorming, die de herkenbaarheid en kwaliteit van het besluitvormingsproces bewaakt.

Deze regiefunctie, die eerder procedureel dan inhoudelijk van aard is, kan naar de mening van de commissie bij uitstek door de burgemeester worden vervuld. De positie van de burgemeester is immers een bijzondere. Die is er niet zozeer in gelegen dat de burgemeester apolitiek zou zijn of boven de partijen zou staan, zoals vaak wordt be-

en weinig ter zake doende wetenswaardigheden, dat ik om de haverklap met mijn gedachten afdwaalde, het spoor kwijtraakte of in slaap sukkelde. Nobelprijs-genomineerde Kross zal ongetwijfeld een groot schrijver zijn, maar zou zijn encyclopedie en historische naslagwerken tijdens het schrijver beter in de kast kunnen laten.

Inzoverre we voorbij kunnen gaan aan deze overkill aan details bevat Het vertrek van professor Martens een aardige analyse inzake macht, ontrouw, gekuip, hypocrisie en opportunisme. De hoofdpersoon, professor Martens, die overigens werkelijk geleefd heeft (1845-1909), reisde bij leven en welzijn als onderhandelaar van de laatste Russische tsaar Nikolaj II de hele wereld door. Reizen waarbij hij zijn vrouw Kati als een moderne Penelope, want voortdurend in de weer met brei- en borduurwerkjes, in Sint Petersburg achterliet.

weerd. Wel van belang is dat de burgemeester doorgaans niet uit het lokale politieke circuit afkomstig is, en de commissie wil dat graag zo houden. De burgemeester kan daardoor immers vaak een verfrissende en niet door de bestaande rituelen gekenmerkte bijdrage aan het gemeentebestuur leveren. Vaak heeft hij ook nu al een bijzondere verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de besluitvorming, tot uitdrukking komend speciale aandacht voor zaken als cordinatie, algemeen bestuur, organisatie en voorlichting en representatie. Deze bijzondere positie van de burgemeester wil de commissie verder versterken, ook in formele zm, door aanscherping en aanvulling van een artikel uit de gemeentewet (voor de liefhebbers: art. 172 van de nieuwe gemeentewet).

Ziedaar de kern van het rapport van de commissie-Van Thijn: de positie van de burgemeester in de lokale democratie moet worden versterkt, zodat deze zijn functie als regisseur en teamleider zo goed mogelijk kan vervullen. In deze zin kan worden gesproken van een 'ontketende' burgemeester, die het ge-

en sterft op het grind van het peronnetje in de armen van de stationschef. Een tragisch overlijden, want voor het eerst in zijn leven had Martens zich voorgenomen om eerlijk en open te zijn jegens Kati.

Wellicht was het een voorgevoel dat zijn dood nabij was, dat Martens er gedurende zijn reis ertoe toe bracht zijn levensloop eens kritisch tegen het licht te houden. Een carrière die aan de buitenkant respect afdwong,

zag en vertrouwen dat hij doorgaans in de samenleving heeft, kan omzetten in een versterkte invloed op de besluitvorming ten stadhuize.

De vraag naar de aanwijzing van de burgemeester is hiervan een afgeleide. De commissie heeft drie varianten in kaart gebracht: handhaving van de benoemde burgemeester, verkiezing van de burgemeester door de gemeenteraad en directe verkiezing van de burgemeester door de bevolking. Aan elke variant kleven voor- en nadelen. Maar een meerderheid van de commissie is van mening dat de burgemeester zijn regisseursfunctie beter zal kunnen vervullen, wanneer zijn aanstelling direct in de lokale democratie verankerd is.

Twee varianten dienen zich vervolgens aan: verkiezing door de gemeenteraad of verkiezing door de bevolking. Een combinatie van principiële en praktische overwegingen heeft uiteindelijk een meerderheid van de commissie voor verkiezing door de gemeenteraad doen kiezen. Zo is er de overweging dat bij een directe verkiezing door de bevolking gemakkeli j k patstellingen kunnen ontstaan tus-

sen de burgemeester en de gemeenteraad, die immers beiden een direct mandaat van de kiezer hebben ontvangen. Bovendien speelde voor de commissie ook de haalbaarheid van de voorstellen een rol: een directe verkiezing van de burgemeester door de bevolking vereist een volledig andere inrichting van ons lokale bestuur; zo daar al een meerderheid voor te vinden zou zijn, zou een dergelijke verandering in ieder geval een groot aantal jaren in beslag nemen.

Uiteraard zijn de keuzes van de commissie voor discussie vatbaar.

Het betreft immers een aangelegenheid die niet via een zuiver intellectuele redenering tot een logische oplossing te brengen is. Er moeten afwegingen worden gemaakt, die van politieke keuzen, van een politieke smaak, afhankelijk zijn. Dat is onvermijdelijk, sterker nog: het hoort zo. Maar het zou wel aangenaam zijn als de argumentatie van de commissie daarbij recht zou worden gedaan.

Dl. P. W. Tops is verbonden aan de sectie Bestuurskunde van deze universiteit en secretaris van de commissie-Van Thijn.

steedde. Beide vrouwen vormen Martens' tegenpolen. Zij staan symbool voor de oprechte reactie, hartstocht en menselijkheid. Het is dan ook de herinnering aan Yvette en haar kind, en het besef van een levenslange onoprechtheid jegens Kati, die de oude Martens gedurende zijn treinreis het schaamrood over de kaken jagen.

me Bonaparte, de broer van Napoleon, voor de eerste. De belevenissen van deze Georg Friedrich heeft Jaan Kross door het toch al rijkelijk gevulde bestaan van professor Martens gevlochten zodat de lezer dan weer aan mag zitten bij het avondbanket van Kaiser Wilhelm in 1909, om een paar pagina's verderop getuige te zijn van de grote overstroming van Hamburg in 1770.

Kross koos de figuur van de historische professor Martens omdat hij op deze manier over de corrumperende werking van het communistische Sov)et-systeem kon schrijven.

Had hij zijn hoofdpersoon na 1917 gesitueerd, dan zou zijn boek ongetwijfeld door de censuur -het boek werd voor het eerst in 1984 gepubliceerd- een schrijfverbod opgelegd worden.

Jaan Kross heeft zich overigens niet tevreden gesteld met een verhaal over één professor Martens.

Een eeuw eerder blijkt er nóg een professor Martens geleefd te hebben. Georg Friedrich Martens (1756-1821). Eveneens een volkenrechtgeleerde die, net als zijn latere naamgenoot, hand en spandiensten verleende aan die regiems waar hij zélf hetmeeste voordeel van had.

Wat de tsaar is voor de latere Martens was de Westfaalse koning Jero-

aODELM

iSOEKEN

Martens is vierenzestig jaar oud als hij zijn buitenhuis in het Estse Pamu verlaat om per trein bij zijn immer wachtende vrouw op bezoek te gaan. Maar hij zal haar nooit meer te zien krijgen. Halverwege de reis wordt hij door een toeval getroffen

maar waar bij nader toezien niet veel meer van overbleef dan een aanschakeling van lafheid, valsheid en opportunisme. Niet alleen ten overstaan van iedereen waar hij in zijn werk mee te maken kreeg, maar ook jegens zijn vrouw Kati die hij met enige regelmatig bedroog.

En ten opzichte van Yvette, een van zijn minnaressen, bij wie Martens een kind verwekte en waar hij vervolgens geen aandacht meer aan be-

Onder de overvloed aan namen, jaartallen en gebeurtenissen heeft Kross enkele inzichten uitgewerkt die tot nadenken kunnen stemmen.

Zo schetst hij de typische lege persoonlijkheid die figuren a la Martens bezitten. Mensen die voortdurend hun ziel en zaligheid verkopen aan de meest biedende moeten im Innersten unbeteiligt sein. Passie, overtuiging en idealisme zijn aan hen niet besteedt. Noch in hun werkzaamheden, noch in hun privéleven. Maar ook psychologische uitstapjes als deze zijn niet voldoende om het lezen van Het vertrek van professor Martens tot een genoegen te maken.

Jaan Kross Het vertrek van professor IVIartens Uitgeverif Prometheus f.39.90

8 april 1993

Daan Van Speybroeck

R

eeds, of misschien juist toen de filosofie met Plato op zoek ging naar haar institutionalisering en het accent wist te verleggen van 'orakelend spreken' naar 'dialogerend spreken', ging dit gepaard met de uitsluiting van de vrouw. Ik bedoel dan niet zozeer dat er een nieuw discours ontstond dat de vrouw als inferieur wezen ter sprake bracht. Plato heeft het weliswaar over 'vrouwen en alle andere dieren' die uit de mannen voortkomen en Socrates maakt zich samen met zijn disgenoten vrolijk over de wijze (in tegenstelling tot 'wij' filosofen) Melannipe - dat is bekend. Tekenender evenwel is dat de vrouw, bijvoorbeeld de fluitspeelster, weggestuurd wordt wanneer de mannen gaan filosoferen.

Hoewel Plato bij dit alles de gelijkwaardigheid van de vrouw aan de man niet uitsluit, dient zij in voorkomend geval naar zijn normen en zijn maatstaven geplooid te worden.

Tegen deze achtergrond is het niet overdreven te stellen dat de filosofie in haar structureringsproces onlosmakelijk verbonden en doordrongen is van een gehomoseksueeid discours. De vrouw is als dusdanig uitgesloten, ze kan slechts de afwezige zijn. Toch is een lezingencyclus als georganiseerd door Sofoi in zich niet zinloos; hij is wél riskant! Immers voor de filosofie is en bhjft de vrouw een voorwerp van interesse. Waar ze fungeert als inspiratiebron, als wijze leermeesteres wordt de vrouw, als het filosoferen echt begint, achtergelaten en pretendeert men haar niveau en haar wijze van denken te overstijgen.

Voortaan wordt over de vrouw gesproken, gefilosofeerd. Zo is zij een niet te veronachtzamen thema voor de filosofie: wanneer het gehomoseksueerde zich heeft gevestigd, en het vrouwelijke in deze beweging is geneutraliseerd, wordt de vrouw object van onderzoek. Haar wezen, haar gedrag, haar vermogens ... het worden evenzoveleproblematieken meer dan waard om over te filosoferen.

Misschien gebruikt de filosofie het vrouwelijke juist om aan haar discours een seksuele lading te geven, een lading waarmee ze zich zowel weet te onderscheiden van direct bruikbare, utilitaristische wetenschappen als dat ze daarin haar eigenheid van begeerte naar wijsheid uitdrukt. De neutralisering van het vrouwelijke is intussen nodig om er een zweem van seksuele neutraliteit - iets wat de filosofie gaarne pretendeert - over te hangen.

Ook al is het misschien niet aan haarzelf om haar structurering door de pathos te bekennen, merkwaardig is het dat een discipline die (over) alles wil denken juist dit niet wil geweten hebben.

derschap plaatsvond, verloor het naakte zijn onschuld en lag de weg open voor de mannelijke fantasmen.

Het representeren van het vrouwelijk lichaam in de XV-de en XVI-de eeuw is ontegensprekelijk constituerend geweest voor de schilderkunst. Maar wat vertelde die schilderkunst over de vrouw ? Soms was haar anatomie sterk afgeleid van het mannelijk lichaam; bij Signorelli wordt gesproken van een mannenlichaam waar borsten aan toegevoegd zijn. Leonardo da Vinci feminiseert mannelijke Hchamen, Michelangelo viriliseert de vrouwelijke lichamen. De man blijft intussen het referentiepunt. Wanneer Botticelli in zijn Geboorte van Venus een naakte vrouw helemaal centraal stelt, wordt niet alleen de begeerte als bron gebruikt, maar is de vrouw zelfs hét object van representatie in de schilderkunst.

De vrouw wordt nostalgie naar een verloren paradijs én hoop op een komend genot. Tot object herleid raakt zij opgesloten in de voorstelling van een passieve sensibiliteit: zij vormt het de man ontbrekende gedeelte: niet sterk maar mooi.

Datgene wat ontbreekt aan zijn kracht: niet intelligent maar intuïtief. Zij wordt een dark continent.

Kortom, de vrouw is niet werkelijk present in die doeken en wie zij is, blijft dan een onopgeloste maar verontrustende vraag.

sen moet de vrouw nog vorm krijgen.

Hoe ongenuanceerd deze summiere analyse ook is, ze kan niet anders dan tot het besluit leiden dat, met de woorden van de Franse filosofe Luce Irigaray (niet in de Sofoireeks), onze maatschappij hom(m)oseksueel is: 'overal heersend maar in de praktijkverboden, speelt de hom(m)oseksualiteit zich af via de lichamen van vrouwen, als materie of als teken, en de heteroseksualiteit is tot nu toe slechts een alibi voor het goede verloop van de verhoudingen tussen de man en zichzelf, tussen mannen onderling.'

D

e vrouw, i de filosofie

e

oe zou een lezingenreeks over 'De vrouw in de filosofie' daaraan weten te ontsnappen?!

Mag hier - Irigaray - 'uitgezien worden naar wat mannen te zeggen hebben wanneer hun seksualiteit zich losgemaakt heeft van de heerschappij van het fallocratisme'? Het lijkt mij weinig waarschijnlijk dat dit uur reeds gekomen is - voor ons, mannen, die zo dominant onze tijd en onze samenleving bepalen.

Uiteraard worden in deze cultuur pogingen gedaan het keurslijf te doorbreken. Filosofes zijn opgestaan en zoeken zich te uiten; misschien kwam haar het recht toe om besproken te worden: A n n a h Arendt, Simone Weil of Simone de Beauvoir in plaats van Nietzsche; Luce Irigaray in plaats van Jacques Lacan; Julia Kristeva en Sarah Kofman in plaats van Jacques Derrida en Michel Foucault; en Laure (Colette Peignot) in plaats van Pierre Klossowski. Maar vreemd genoeg waren de meesten 'de vriendin van' en zouden door die inspirerende, soms zelfs verslindende vriendschap een niet onbelangrijk filosoof worden. Waar zij, de vriendin, hierbij in de schaduw werd gedrukt vergelijkbaar met het wegsturen wanneer de mannen gaan filosoferen. Annah Ahrendt( 1907-1975)bijvoorbeeld begunstigde volgens Martin Heidegger de redactie van Sein und Zeit, terwijl zij in een de war brengend denken beoefende dat niet tot een systeem of theorie te herleiden was.

'Merkwaardig is dat op het eerste gezicht ronduit viriele, vrouwonvriendelijke denkers vaak de aandacht van vrouwen hebben weten te vangen en dat deze vrouwen hen met grote welwillendheid bejegenen'

D

e schilderkunst waarin die pathos zich explicieter mag manifesteren - kan één en ander verduidelijken omtrent hoe het ook de vrouw in de filosofie is vergaan. De MoederMaagd, lang de vrouw bij uitstek, was aanvankelijk een gelijkstelling van maagdelijkheid en moederschap, een onrijmbare condensatie van de angst en de begeerte van de middeleeuwse mens. Toen vervolgens een accentuering van het moe-

De uitsluiting van de vrouw heeft zich eeuwenlang herhaald, en is geactualiseerd en verdiept met de psychoanalyse. Terwijl deze leer zich structureerde vanuit de analyse van meestal vrouwelijke patinten, blijft de vrouw ook voor Sigmund Freud het dark continent - hij zig-zagt tussen een poging het te bezweren en het als onbegrijpelijk te erkennen. Intussen smeedt hij evenwel zijn mannelijkgeschraagde concepten: oedipuscomplex, penisnijd, fallus, etc. In de constitutie van het 'ik' is volgens hem een 'afwending van de moeder naar de vader toe' een noodzakelijk moment. Dit is volgens hem tevens de enige uitweg voor culturele vooruitgang.

Daarmee is de interesse voor de vrouw wederom niet gering, ja ze wordt zelfs overvloedig. Maar zijzelf komt niet of nauwelijks aan het woord, haar lust komt niet aan bod.

Het gaat ook bij Freud en de psychoanalytici opnieuw over de vrouw en haar genot. Wat over haar gezegd wordt blijft haar vreemd. Haar wordt een lustbeleving voorgehouden, haar wordt voorgeschreven wie ze is. Verwerft ze al het statuut van subject, dan is het slechts dit met een passieve rol.

Wie is zij dan, de vrouw? Wij mannen - weten het niet. Kunnen we meer dan constateren dat haar krachten aan banden gelegd zijn, dat ze gecensureerd worden en slechts voor zover als beheersbaar en manipuleerbaar mogen, ja moeten totuitdrukkinggebracht. Intus-

Natuurlijk hebben we bij zo'n 'vrouwelijk programma' direct de neiging om te zeggen: 'Maar dan wordt het wel een ander niveau; neen dat zijn niet dezelfde grote namen.' En het is nog waar ook - opgesloten als we zitten in een mannelijk filosofisch discours. Bovendien is er niets dat ons garandeert dat een vrouw per se het vrouwelijke vorm weet te geven. Misschien is zij - na 'welbevonden' te zijn door de intellectuele nakomelingen van Plato - al te zeer onteigend om haar eigen stem te laten klinken.

Rest ons, uit de aard van de situatie en op grond van de keuze gemaakt door Sofoi, te kijken of gepresenteerde mannelijke filosofen hetzij zelf aanzetten geven het vrouwelijke vorm te laten krijgen binnen de filosofie, hetzij voor zo'n lectuur vatbaar zijn dat dit kan gebeuren.

De titel 'De vrouw in de filosofie' wordt aldus: is de vrouw in de filosofie (reeds) te ontwaren of is er enkel sprake over de vrouw?

Derrida's werk heeft zich mogen verheugen in een welwillende belangstelling van vrouwelijke theoretica's; Hélène Cixous kent

-^»-

8 april 1993

-lUNIVERS^VJ-

^UNIVERSFH-

De vrouw in de filosofie lijkt al sinds Plato

mannelijke overheersing in een we een vrouw - Roberte - geweld denken moeten zetten. Zo brengen vrouwelijke na te streven; dit zou aangedaan worden, begluurd en de wetten van de gastvrijheid Roalleen maar een andere gedaante bekeken door mannelijke persona- berte ertoe slechts haar huwevan nog steeds hetzelfde zijn. Eer- ges. Haar echtgenoot Octave, houdt lijksplichten - gehoorzaamheid - te der is hi j geneigd niet twee maar een er de bizarre wetten van de gastvrij - vervullen door ze zelf - via het (verveelheid, een massa van geslachten heid op na, die haar verplichten sek- plichte) overspel, dus via ontrouw tot hun recht te laten komen. In elk suele contacten te hebben met de - te overtreden. Het stereotype geval tast de deconstructie zoals meest willekeurige bezoekers van beeld van de vrouw wordt aldus zo op de spits gedreven dat de doorhem inpraktijkgebracht, haar opgelegde identiteit de hiërarchische relatie tuswaarmee ze zich vereensen mannen en vrouwen aan, Daan Van Speybroeck is filosoof en mezelvigde barst - en hierin veren wordt defaüo-logo-centrisdewerker van het Studium Generale van schijnt de mogelijkheid voor tische structurering van onze de KU Nijmegen. Dit artikel schreef hij de vrouw dat zij zich op maatschappij van binnenuit naar aanleiding van de lezing die hij voor haar condities uit. Elders slaat aangetast.

SOFOI verzorgt over Pierre Klossowski.

Octave de bankbediende zijn In de lezingencyclus van Sofoi over de Merkwaardiger is misschien bril van het gezicht en vervrouw in de filosofie spreken nog Veronidat op het eerste gezicht rondtrapt hem meteen. Kan een ca Vasterling (Derrida, 18 april) en Daan uit viriele, vrouwonvrienplastischer beeld gegeven Van Speybroeck (Klossowski, 25 april). delijke denkers vaak de aanworden van het teniet doen Delezingen vinden steeds plaats opzondacht van vrouwen hebben van de blik, het voyeuristisch daginZaal 16, Carré 16, aanvang 14.00. weten te vangen en dat deze kijken van 'dit mercantiel vrouwen hen met grote welras'? willendheid bejegenen. Ik Pierre Klossowski is zich ten zeerdenk hierbij enigszins aan Friedrich het gezin. Ook zet hij een geadop- ste bewust zowel van de onmogeNietzsche, maar vooral aan Ge- teerde neef, Antoine, aan om avan- lijkheid te ontkomen aan de proorges Bataille en Pierre Klossows- ces te maken naar zijn tante Rober- duktie van viriele projecties en ki. Mij is deze interesse vaak te. Het zijn niet alleen de fantasmen mannelijke fantasmen, als van de vreemd, ja bizar voorgekomen, en van de man omtrent de vrouw die onredelijkheid, de onbillijkheid meer persoonlijk vond ik het ver- in het verhaal en in de picturale deze aan de vrouw op te leggen. Enwarrend gegrepen te zijn - aanvan- voorstellingen hoogtij vieren, ook kel door de heersende stereotypen kelijk op heel andere gronden - door de naam - Roberte - en de maat- te accepteren én te accelereren, te laatstgenoemde filosoof-kunste- schappelijke functie - parlements- overdrijven, weet hij hun beklemnaar die mij niet anders dan mis- lid en voorzitter van de commissie ming voor vrouwen en voor manogyn kon overkomen. voor censuur - die ze door Pierre nen te verbreken.

Pierre Klossowski schijnt al de Klossowski toegewezen krijgt, heb- Toegegeven, dit is een zeer welwilhoger aangedragen mechanismen ben als inzet haar als vrouw met lende lezing van het werk van Piervan uitsluiting van de vrouw in viriUteittebekleden. Om maar niet re Klossowski - iets waarvan ik me praktijk te brengen. Zowel in zijn te spreken van haar buitengewoon gaarne laat verdenken. Maar er zijn romans als in zijn tekeningen zien grote clitoris. Het verbaast dan ook in zijn essays en in zijn interviews ook aanwijzingen die deze goedgunstigheid onderbouwen. Zo zegt hij zelf - naast een theoretische uitwerking van het functioneren van stereotypen - dat androgynie 'geenszins de lesbienne laat doorschemeren. De man-vrouw is slechts een projectie van de viriele verbeelding'. Zich realiserend dat hij er niet in slaagt met de filosofie de problematiek van de vrouw, van de door de filosofie tot probleem gemaakte vrouw te doorbreken, dat dit blijft steken in een 'nog steeds viriel geraaskal', exploreert hij de wegen van de literatuur en de beeldende kunst. Hij stapt over van het bespiegelen van onder andere de vrouw, naar het spiegelen. Maar nog lijkt dit hem niet echt te bevredigen.

vooral de vrouw uit de filosofie te zijn. De

L

vrouw komt vooral voor als ondenwerp van mannelijk denken. Dat blijkt ook uit de lezingenreeks die SOFOI - podium voor filosofie organiseert: louter mannen die nagedacht hebben over de plaats van de vrouw. Met Nietzsche, Lacan, Foucault, Derrida en Pierre Klossowski is er een merkwaardige, al dan niet bewuste, keuze voor mannelijke filosofen om de thematiek van 'de vrouw' aan de orde te stellen. Vreemd, zegt filosoof Daan Van Speybroeck, die een van de lezingen voor zijn rekening neemt. Temeer daar op Jacques Den'ida na, geen van hen zich als specifiek 'vrouwvriendelijk' heeft geprofileerd. Waarom niet Luce Irigaray hem zelfs, wat vrouwen aangaat, een pioniersrol toe. Met zijn deconstructieve methode van (her-)lezen die constitutieprocessen van teksten en discours tracht te ontrafelen, heeft hij subtiele verschuivingen en contextveranderingen bewerkstelligt. In de gapingen die aldus ontstonden, vormde zich een vruchtbare bodem voor andere dan de heersende articulaties. Hijzelf zegt hieromtrent niet te weten of dit de weg opent voor de vrouwelijke positie, te zeer weifelend of die wel nastrevenswaardig is. Zeker is hij er niet op uit een omkering van

genomen in plaats van Lacan? Of SimteBeauvoir in plaats van Nietzsche; Julia Kristeva en Sarah Kofman in plaats van ues Den'ida en Michel Foucault? Maar, zegt Van Speybroeck, mannen zitten opgei i in een mannelijk filosofisch discours. En bovendien is er niets dat ons garandeert een vrouw per se het vrouwelijke vorm weet te geven. Merkwaardiger is misscti at op het eerste gezicht ronduit viriele, vrouwonvriendelijke denkers vaak de aa ht van vrouwen hebben weten te vangen en dat deze vrouwen hen met grote welwiHi sid bejegenen. Ik denk hierbij enigszins aan Friedrich Nietzsche, maar vooral aan Ge s Bataille en Pierre Klossowski. 'Mij is deze interesse vaak vree ja bizar voorgekomen.'

niet dat wij een androgyn personage te zien krijgen. Hij gaat zover de vrouw zich te laten identificeren met het beeld dat de man zich van haar gevormd heeft. 'Zij vraagt aan haar charmes te pleiten voor de zaak die de echtgenoot verwacht bepleit te zien.' Zo kijkt ze naar zichzelf met zijn ogen en bevestigt aldus haar positie van object van zijn begeerte.

Bij dit alles valt op dat het door Pierre Klossowski gepresenteerde beeld van de vrouw en van haar functioneren wel erg stereotiep is, zo overdreven dat we er ons als lezer of toeschouwer onwennig, gegeneerd bij voelen: we belanden quasi openlijk in de rol van voyeur.

Terzelfder tijd vinden een aantal subtiele gebeurtenissen plaats die een meer aandachtige - of kan ik zeggen ieder in verlegenheid gebrachte - lezer en kijker aan het

e Baphomet, althans voorlopig maar waarschijnlijk ook definitief zijn laatste roman, heeft als hoofdpersonage een adolescent, Ogier. Ook in de tekeningen komt deze figuur meer en meer aan de orde. Zelf definieert hij de adolescent als 'zonder een man te zijn, is het geen meisje'. Mogen we dit niet lezen als een afdalen naar een vergankelijke toestand die nog onbestemd is. Vóór man of vrouw te zijn, vóór zich als dusdanig geconstitueerd te hebben of gemaakt te worden, ligt een periode van waaruit het mogelijk moet zijn dat vrouwen en dat mannen, los van de heerschappij van het fallocratische, vorm aannemen. Maar is Pierre Klossowski daarmee tevens niet impliciet aanbeland bij het institutionaliseringsproces van de heersende filosofie, waarbij de adolescent, 'de mooie jongen' toen ook een centrale plaats üinam? Ligt hier, na dit alles, niet de uitnodiging klaar om een andere weg te gaan waarbij de filosofie een veelheid, een massavan geslachten impliceert en mogelijk maakt.

Valt dé vrouw in dé filosofie wel te denken? Kan het niet zo zijn dat de door de man gedefinieerde vrouw zich in het deconstrueren van de heersende filosofie zal aandienen?

En dat pas een andere filosofie, van daaraf te reconstrueren, ruimte zal bieden voor vele vrouwen?

8 april 1993 iUNIVER"sT^­ Een nieuw ♦ studenten Vrijetijdwetenschappen op excursie bij een Hemekenbrouwenj [Foto: Rien Siers]

StUdentencentrum. Dat is

wat er volgens veel studieverenigingen en professionele cultuurbehartigers van deze universiteit moet komen. IVIet z'n allen vinden ze dat zo'n centrum een adequaat onderkomen zou kunnen vormen voor al diegenen die nu in noodgebouwen liuizen. Een nieuw gebouw zou weltiaast natuurlijk moeten leiden tot culturele en academische kruisbestuiving. Menen alttians de betrokke­ nen. Die vinden dat zij voor een belangrijk deel het gezicht van de KUB bepalen, dat zij zorgdragen voor een niet onaanzienlijk deel van de academische vorming en dat zTj de academische leemtes moeten vullen die de KUB kent. Over het hoe blijven de meesten in het vage, al vallen begrippen als samenwer­ king, facilitaire ondersteuning en visitekaartje van de KUB bij vrijwel iedereen op te tekenen. Maar meer dan gewoon een nieuw gebouw, een heuse culturele campus­voorziening, daarvoor lijkt niemand écht warm te lopen. Op de linkerpagina de ambities en vertangens van de studentenverenigingen, op de rechter de geluiden van Studium Generale, CWL en Podiumcafé.

Wij bepalen voor een groot deel het gezicht van de universiteit' De studieverenigingen zijn in op­ mars en willen een brug slaan tus­ sen theorie en praktijk. Een rol die volgens hen door de KUB onvol­ doende serieus genomen wordt.

Immers, wij zorgen voor de acade­ mische vorming, zeggen de vereni­ gingen. Een StUdentencentrum zou op zijn plaats zijn, zo menen ze dan ook. Maar wat moet er in dat StUdentencentrum gebeuren?

Wordt het meer dan louter een nieuw onderkomen. En: wat is ei­ genlijk die academische vorming?

Gerard Rutten De kamer van de Marketing Asso­ ciatie KUB (MAKUB) in gebouw R oogt meer als een magazijn dan als representatief kantoor van een bij­ detijdse studievereniging. Langs een muur staan talloze dozen op­ gestapeld, een stellage is volge­ stouwd met pakken voorbedrukt papier. In het midden van de kamer een kleine balie, voor een habbe­ krats op de kop getikt tijdens de recente verkoop van overtollig KUB­meubilair. Een telefoontje betekent de komst van nog meer dozen.

De afdeling Post en Bewaking meldt zich met nog eens twintig dozen, nu vol congresbundels.

Middenin het gedrang staat de voor­ zitter van de MAKUB, Harm Riet­ meijer. Deze student Bedrijfsecono­ mie met afstudeerrichting Marke­ ting spreekt, zoals een toekomstig marketeer betaamt, zelfverzekerd.

Over de vereniging is hij helemaal rap van tong: 'Ons doel is het slaan van een brug tussen theorie en prak­ tijk. De opleiding Marketing aan de universiteit breiden wij uit met lezingen en excursies, zodat de stu­ denten ook in aanraking komen met het bedrijfsleven. Dat doen wij door middel van een case bij een bedrijf, zodat zij daadwerkelijk aan de slag kunnen gaan met wat ze weten van marketing. Regelmatig houden wij een bedrijvendag waar­ bij de studenten het bedrijf leren kennen en te weten komen wat de mogelijkheden voor een carrière zijn bij het bedrijf.'

D

e wanden van de gang in ge­ bouw R zijn behangen met kleurige affiches waardoor de stu­ dieverenigingen­hun­ activiteiten aanprijzen. De economenvereni­ ging Efact gaat op 23 april op excur­ sie naar Organon in Oss en houdt in augustus een werkconferentie bij de Holland Consulting Group. Isa­ best congresseert op 8 april en stelt de onafhankelijkheid van de ac­ countant ter discussie. En Prioritijd buigt zich op 27 april tijdens een congres over de schaalvergroting in de 'wereld van de vrijetijd'.

De aan de studierichting gerelateer­ de verenigingen zijn het laatste decennium onmiskenbaar in op­ mars. Begin jaren tachtig bestonden ze nauwelijks. Alleen Vite (inter­ nationale economen), een econo­ metristenvereniging (nu TE V) en de marxistisch georiënteerde Polek prijken op de lijst van verenigingen die in 1981 subsidie kregen. De laatste is ­ geheel naar de maatsta­ ven van de geldende tijdgeest ­ en­ kele jaren geleden opgeheven. Het meubilair van Polek is nu in gebruik bij de even daarna opgerichte socio­ logenvereniging Versot, die het bedrukt briefpapier van Polek ge­ bruikt als kladblaadjes.

'Een excursie met een lezing op hoogstaand niveau, kan je best academische vorming noemen' 'De academische vorming komt terug in de studiegerichte activi­ teiten', zegt Ingrid Wuite, secreta­ ris van Tigeak (overkoepelende organisatie van studentenvereni­ gingen). 'Een excursie met een le­ zing op hoogstaand niveau, dat kan je best academische vorming noe­

men', zo meent zij. 'Kijk', legt de kennelijk niet op.' goedlachse Tigeak­voorzitter Gabe Sinds jaar en dag erkent de univer­ van der Zee uit. 'Academische vor­ siteit het belang van de studie­ en ming wil niet alleen zeggen dat je studentenverenigingen. De KUB de boeken uit het hoofd leert. voorziet de verenigingen van gra­ Academische vorming wil juist tis huisvesting, ze kunnen aan­ zeggen dat je met de stof bezigbent. spraak maken op subsidie, hebben Ik zit wel eens in de kroeg over de beschikking over telefoon en Durkheim (een vermaard socio­ computers en aan een faxapparaat loog, GR) te praten. Als studieve­ wordt gewerkt. Maar op de vraag of reniging geef je die aanzet.' de studieverenigingen serieus wor­ Het probleem van de tegenwoordi­ den genomen door de Tilburgse uni­ ge studenten is dat zij binnen vijf versiteit, kijken de twee Tigeak­ jaar afgestudeerd moeten zijn, zeg­ bestuursleden elkaar aan, aarzelen gen de Tigeak­bestuurders. Stude­ en zeggen: 'Niet echt.' ren dreigt aldus te verworden tot Zij mopperen vooral over kleine kennis in de kop stampen en tenta­ dingen. Over de computerfaci­ mens afleggen. 'Met de stof bezig liteitenbijvoorbeeld. Een ruimte in zijn gebeurt te weinig en dat is iets gebouw N herbergt zes computers, waar de studieverenigingen een waarvan er altijd een paar buiten heel duidelijke functie in hebben', werking zijn en de toneis van de aldus Van der Zee. printers zijn bijna altijd leeg. 'Je Wuite: 'Wat je nou vaak krijgt is dat moet de deur platlopen om inkt te studenten moeten kiezen tussen krijgen.' Uit dat soort dingen blijkt een college of een excursie. Ook volgens hen dat ze niet echt serieus met het oog op die vi jfjarenmaatre­ genomen worden. 'Je moet echt om gel gaan ze dan naar college toe. Dat alles zeuren', aldus een strijdlusti­ is heel jammer want een excursie ge Wuite. 'Voor de universiteit is minstens zo leerzaam als een hangen wij er vaak een beetje bij', college.' constateert Van der Zee.

H

et zijn niet alleen de studiege­ richte activiteiten die de klok slaan. De congressen, lezingen en excursies gaan hand in hand met talloze borrels, feesten en gala's. De MAKUB stimuleert sinds kort het gezelligheidsaspect binnen de ver­ eniging. 'Het moet ook leuk zijn', zegt de voorzitter. De verenigingen steken hiermee de gezelligheids­ verenigingen Olof en Plato naar de kroon.

Dat deze verstrooiende elementen binnen de studieverenigingen in toenemende mate opkomen, con­ stateert ook studentendecaan Wim Heuvelmans: 'Alleen van lezingen, symposia en excursies kunnen de verenigingen niet bestaan. De kunst is om een goede mix te vin­ den tussen gezellige, niet verplich­ te activiteiten en activiteiten met meer diepgang. Je moet je afvragen of de gezelligheid niet een te sterk accent krijgt. Van de andere kant moeten de verenigingen het zelf uitmaken. Olof en Plato vangen dat

>

Vier jaar geleden werd Tigeak op­ gericht om gezamenlijk activi­ teiten te organiseren maar daar is men inmiddels van afgestapt. 'Vo­ rig jaar tijdens het KUB­lustrum hebben we een congres georga­ niseerd, maar dat blijkt al moeilijk te zijn door het grote verloop van bestuursleden van de studievereni­ gingen. Daardoor komt er ook een groot verloop van bestuursleden in het stichtingsbestuur van Tigeak', zegt Van der Zee. Tegenwoordig stelt Tigeak zich op als belangenbehartiger van de stu­ die­ en studentenverenigingen. I n deze nieuwe rol heeft Tigeak de afgelopen maanden enkele brieven op hoge poten naar het College van Bestuur geschreven. Over de steeds maar weer uitgestelde verhuizing van de verenigingen van het krak­ kemikkige gebouw O naar het re­ latief betere gebouw R, dat overi­ gens ook een noodgebouw is. Ook de gebruikersvriendelijkheid van de supermodeme bibliotheek liet vol­

gens de studenten te wensen over.

De tafels zijn te laag, de kantine te klein, de trap bezorgt geluidsover­ last, het reserveren van studiecabi­ nes verloopt moeizaam en studen­ ten moeten lang wachten alvorens ze kunnen printen.

Hoewel debrief zwaarvan toonzet­ ting was ­ hetgeen ook binnen de studieverenigingen tot discussies heeft geleid of dit wel de juiste manier is ­ lijkt het schrijven wel enig effect te hebben gehad. Stelt althans Van der Zee fijntjes vast: 'Pas nadat de brief is geschreven en publiekelijkwerd gemaakt, zijn we vrij snel verhuisd. En bij de biblio­ theek is er in ieder geval een gebrui­ kerscommissie ingesteld.'

E

n dan is er nog het probleem van de behuizing. Jarenlanghebben de studenten zich moeten behelpen in gebouw O. Met de verhuizing naar gebouw R zijn ze er wel op vooruitgegaan, maar het is volgens de meesten nog verre van ideaal.

Het noodgebouw is gehorig en ont­ beert vergader­ en ontvangstruim­ tes. Het valt niet mee een serieus telefoongesprek te voeren als er telkens mensen binnen komen wandelen. MAKUB­voorzitter Rietmeijer: 'Als je bezig bent met contacten te leggen met het be­ drijfsleven en er andere mensen doorheen kleppen, dan moet je af en toe gillen dat ze hun kop moe­ ten houden.'

Een StUdentencentrum waarin de studieverenigingen en andere ini­ tiatieven van studenten alsmede Studium Generale een plaats zou­ den krijgen, zou wel op zijn plaats zijn, zo menen vrijwel alle betrok­ kenen. De verzamelde studenten­ groeperingen hebben zich achter het plan geschaard en ook het Col­ lege van Bestuur is voorstander van een dergelijk centrum op de cam­ pus. Rietmeijer: 'I k denk dat het goed is voor de uitstraling naar het bedrijfsleven en het is een unique selling point met het oog op de toe­ komstige studenten. Ik denk dat wij voor een heel groot deel het beeld van de universiteit naar buiten toe bepalen.'

8 april 1993

—lUNIVERSHrl­

Ten mens zonder hogere cultuur is een groot maatschappelijk gevaar' De universiteit moet aandaclit besteden aan de persoonlijke ontplooiing van de student en dient het maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef te bevorderen. Studium Generale, het Podium­ café en het Centrum voor Wetenschap en Levensbeschouwing (CWL) zijn de gezichtsbepalende organisaties op dit gebied. Maar wat doen die clubs precies? En: hoeveel studenten komen er op die vormende activiteiten af?

Rien Jans

C

obbenhagen, een van de foun­ ding fathers van de KUB, had in de eerste helft van deze eeuw goed in de gaten dat de universiteit een 'synthese' moest nastreven tussen theorie en praktijk, wilde de academie een werkelijk bruikbare afgestudeerde de maatschappij in sturen. De academische vorming, die niet hetzelfde is als het afleg­ gen van tentamens en het bezit van een titel, geeft nogmeer', stelde hij.

Om eraan toe te voegen: 'Een per­ soon zonder hogere cultuur kan een goed technicus en vakman zijn.

Maar als leider, wiens taak het juist moet zijn vele doeleinden te over­ zien en in juiste orde te stellen en te verwerkelijken, is een mens zon­ der hogere cultuur een groot maat­ schappelijk gevaar.

Dat die hogere cultuur aan het einde van de twintigste eeuw ook uit een avond praten over seks zou kun­ nen bestaan, zoals het Podiumcafé onlangs deed, kon Cobbenhagen toen niet bevroeden. Shockeren mag, maar hoeft niet per se, zegt Esmé Willems van het Podiumcafé, maar we wil­ len wel op zijn minst de tongen losmaken. De on­ derwerpen van onze bijeen­ komsten moeten mensen aan het denken zetten, al is het maar voor tien secon­ den, als ze onze affiches le­ zen.

Esmé is coördinator van het Podiumcafé en heeft de in­ druk dat de bewuste affi­ ches de gemoederen inder­ daad in beweging brengen.

Met teksten als Op een dag drink je geen bier meer, maar shk je L SD of Is ho­ moseksualiteit nou nor­ maal of niet moet je, denkt zij, zelfs de meest stoïcijn­ se student, al is het maar even, uit zijn evenwicht kunnen brengen. Willems: 'Je ziet dat mensen ernaar kijken en er met elkaar over praten. Of ze vervolgens naar de discussie­avond komen in de PUF, dat moe­ ten ze zelf maar zien. De avond is een onderdeel van het bewustworden, maar het is zeker geen doel op zich om zoveel mogelijk mensen naar de PUF te halen.'

Gemiddeld komen er zon vijftig mensen op de Podiumcafé­bijeen­ k o m s t e n op de dinsdagavond.

Meestal is de ene helft bekend volk terwijl de andere helft uit nieuw­ komers bestaat. Willems is daar 'best tevreden' mee. Het gaat haar meer om de kwaliteit van de discus­ sie dan om de kwantiteit.' Van mij mogen best alle tienduizend stu­ denten komen, maar hoe meer mensen er komen hoe moeilijker het voor hen wordt om op zo'n avond ook de mond open te doen.

Vandaar dat het eigenlijk best goed gaat met het Podiumcafé, juist omdat het klein is.' Prof. dr. G. van Veldhoven, voorzitter van het Col­ lege van Bestuur meent ook wel dat het goed gaat met het Podiumcafé.

'Ik volg hun verrichtingen welis­ waar van een afstandje, maar heb toch het idee dat ze goed bezig zijn.

Ze hebben duidelijk een plaats ver­ worven naast Studium Generale, omdat ze een heel andere functie hebben.'

Marsel van Hoorn, hoofd Studium Generale (SG) is minder lovend over de KUB. De officiële doelstelling van Studium Generale is het bevor­ deren van de maatschappelijke betrokkenheid, de oriëntatie op wetenschap en cultuur en de sti­ mulering van de persoonlijke ontplooiing. Volgens Van Hoorn

de magische woorden. Steeds maar weer die koele cijfers.' De afgelo­ pen tien jaar heeft de KUB volgens Van Hoorn een flinke groei doorge­ maakt, maar het culturele beleid is niet meegegroeid: 'Studenten zijn veel kritischer geworden, dus je moet kunnen inspringen op een ge­ varieerde behoefte.'

H

et podiumcafé mag dan niet on­ tevreden zijnmethetaantalbe­ zoekers. Studium Generale wordt nog steeds, net als overigens het Centrum voor Wetenschap en Le­

'De enige bezoekers die steevast kwamen waren de bejaarden van de flats aan de overkant'

bij. Sinds het begin van dit studie­ jaar richt Studium Generale zich meer op studenten. En inderdaad, bij de recente talkshow Het L ekke­ re van de Slechte Smaak waren de 65­plussers van de eerste rij ver­ drongen naar rij vijf.

Er zijn meer vernieuwingen, zoals de presentatievorm en de plaats van de bijeenkomsten. Ook de samen­ stelling van de onderwerpen komt veel meer in samenwerking met studenten tot stand .IndenotitieDe student centraal staat dat het bu­ reau wil doorgaan op de ingeslagen weg door meer service te gaan verle­ nen aan studentenverenigingen.

Bijvoorbeeld door meer program­ ma's te verzorgen buiten het regu­ here onderwijs. Zo organiseerde SG een half jaar geleden het praatpro­ gramma van de jubilerende studen­ tenvereniging Plato. Verder wil de organisatie de banden met de facul­ teiten aanhalen door ook voor hen te gaan werken. SG zou zoiets als het culturele NOB ­ de facilitaire poot van de omroepen ­ van de KUB moeten worden.

E

en dikke onvoldoende voor cul­ turele zaken. Dat wil college­ voorzitter Van Veldhoven zich niet aan laten meten: 'Er zijn in het verleden best veel initiatieven ge­

genaamd, presenteert in een noti­ tie een plan voor een 'volwaardig' universiteitstheater. Er moet, zo zeiden de artistiek leiders vorige week in Univers, een professioneel (betaald) artistiek leider komen en een theaterzaal met repetitieruim­ tes en kleedkamers. De ruimte zou ook benut kunnen worden door het studentenkoor en studentenorkest.

Van Veldhoven denkt bij een Stu­ dentencentrum vooral aan een cen­ traal gelegen, up­to­date gebouw: Iedereen die de campus op komt lopen, moet er fysiek mee gecon­ fronteerd worden, zodat hij ziet dat de KUB een universiteit is waar het prettig studeren is.' Hoeveel het college ervoor over heeft, wil Van Veldhoven niet kwijt: 'We denken voorlopig nog even nergens aan, dat is een zaak voor de universiteits­ raad.' Wel is duidelijk dat het col­ lege onder up­to­date en centraal gelegen niet het huidige gebouw R verstaat.

F

rans Teunissen, secretaris van het Centrum voor Wetenschap en Levensbeschouwing (CWL), weet precies waar hij staat met 'zijn' CWL: 'Uiteindelijk zijn we al­ lemaal marginale elementen op de KUB, zegt hij, doelend op SG, Po­ diumcafé en Maranatha. Maar, voegt hij er direct aan toe, wijzend naar de notitie: We zijn nog nooit zo ver ge­ weest als nu.'

Teunissen is enthousiast over de voorstellen voor meer samenwerking. Die s a m e n w e r k i n g beperkt zich nu vaak tot het elkaar niet in de weg lopen bij de programmering van activi­ teiten. Teunissen: 'Het pro­ gramma over Joodse filoso­ fie, enkele jaren geleden, was de laatste keer dat we echt iets met SG samen hebben gedaan. Er kwamen vijftig studenten op af en driehonderd mensen van buiten. Toen heben we ge­ zegd: daar gaan onzecenten dus niet meer aan op.'

Nu SG een andere koers is gaan varen, denkt het CWL weer positief over program­ mas waarbij SG, Podiumca­ fé, Maranatha en CWL ie­ der hun eigen steentje bij­ dragen. Een Studentencen­ trum zou voor Teunissen de parel op de kroon zijn van de universitas­gedachte: bij elkaar in hetzelfde gebouw zitten kan de samenwer­

♦ Studium Generale was vorig jaar mede­ organisator van het symposium 'Studeren als life­style' [Foto: Rien Siers]

scoort de KUB vooral op het gebied van oriëntatie op cultuur een hele dikke onvoldoende. Voor wat be­ treft de persoonlijke ontplooiing is die wat minder dik, maar ook dui­ delijk onvoldoende. Van Hoorn vindt het geestelijke en culturele milieu op de KUB vergelijkbaar met het natuurlijk milieu in Nederland.

'Zoals het natuurlijk milieu ver­ zaakt wordt, wordt op de KUB het geestelijke milieu verzaakt. Alleen de getallen tellen: in Nederland telt het Bruto Nationaal Produkt en op de KUB zijn rendement en output

vensbeschouwing, verweten wei­ nig studenten te trekken. Van Hoorn steekt de hand daarvoor in eigen boezem. Vooral aan flexibili­ teit heeft het lang ontbroken bij SG. Van Hoorn: 'Tot september '92 had­ den we altijd cycli van meerdere bijeenkomsten over hetzelfde onderwerp. Daar zijn we vanaf ge­ stapt omdat we zagen dat de studen­ ten er alleen de leukste onderdelen uit pikten. De enigen die steevast kwamen waren de bejaarden van de flats aan de overkant.'

Die tijd is volgens Van Hoorn voor­

toond op dat gebied, maar toegege­ ven, het was allemaal wat fragmentarisch.' Van Veldhoven wü zich als portefeuillehouder voor culturele zaken best wat zichtbaar­ der opstellen dan zijn voorganger, maar ook aan de onzichtbaarheid van zijn voorgangers heeft het niet alléén gelegen. De organisaties hadden zich ook wel wat nadrukkelijker mogen profileren, zo vindt de collegevoorzitter.

Van Veldhoven lijkt op zijn wenken bediend te worden. Het universi­ teitstheater, sinds kort De Koffer

king alleen maar ten goede komen.

Dat er behoefte bestaat aan het CWL staat volgens Teunissen vast.

'We leven is een porno­tijd. Dat betekent dat niets massaal gebeurt, maar individueel. Ook de studen­ ten weten het CWL niet massaal, maar wel met hun eigen vragen te vinden. Want een ander aspect van het post­modemisme is, zeker in de jaren negentig, een reactie op het zakelijke van de jaren tachtig. Men­ sen zijn dus erg op zoek naar levens­ beschouwelijke zaken, maar niet constant.'

mm 8 april 1993

^UNIVERS^VJ­

Student­assistent Als ik meld dat ik zeven jaai over mijn studie heb gedaan, doe ik dat met enige tiots. Toen studeerde /e namelijk niet voor de titel, maar voor je persoonlijke vorming. Je verwierf het culturele kapitaal om mee te kunnen praten over de in­ cidentele publikaties van de staf­ leden, de gemoedstoestand van de prof en het liefdesleven van de doc­ torandussen. En je wist de kroegen te vinden waar je over een en an­ derintellectuele debatten kon voe­ ren.

Een sleutelrol in deze debatten namen steeds de studenten­assis­ tenten in: zij beschikten immers over informatie uit eerstehand. Zij stonden het dichtst bij het vuur om goed over de vakgroep geïnfor­ meerd tezijn, maar hadden genoeg distantie om deze informatie zon­ der gêne strategisch in te zetten.

Een positie om je vingers te bran­ den. Edoch, wie een beetje handig was, begreep al snel de principes volgens welke ook de maffia in Siciliaanse dorpen opereerde. Ik heb vier van mijn zeven studie­ jaren als student­assistent gesleten (vandaar) en deregels van de omer­ ta (strategische zwijgplicht) in acht leren nemen.

Inmiddels verkeer ikzelf in depo­ sitie dat ik over een student­assis­ tent (v) mag beschikken. Afkom­ stig uit een Brabants dorp, is ze de geboren entrepreneur! Ze geeft me altijd gelijk, is nooit tegendraads, laat me mijn zegje doen, om dan ­ nog instemmend knikkend ­ te roepen: 'fa, maar ik zit te denken ...'Zeis de enige die nog zicht heeft op het complexe geheel van mijn cursus. Ze begint steeds met de mededeling dat 'alles prima 'gaat, en gevoelige kwesties worden in­ geleid met de vraag: 'Koffie!' En al weet ze donders goed tussen wie er wat broeit, er zijn geen ruzies tussen studenten, hooguit 'com­ municatiestoornissen'. De docen­ te is nooit chagrijnig of slecht voor­ bereid, maar slechts 'druk' en 'stimulerend'.

Onduidelijkheden heten 'leermomenten'.

Ze sig­ naleert knelpunten voordatzeecht knellen en heeft me met haar 'contacturenschema's' het SGO leren toepassen voordat de rest van de faculteit daar ooit van gehoord heeft. Ondertussen geeft ze subtie­ le commentaren op mijn steeds veranderende haarkleur ('kleurt mooi bij je neus') en stemmingen ('zin m een ijsje!').

Er is maar één manier om haar van haar apropos te brengen, en dat is de vraag hoe het met haar scrip­ tie gesteld is: dan doemt het mon­ ster van de vijfjarenregeling op en eten we ons ijsje in stilte op.

Heidi Dahles

Anno

1993

Naam: Monique Valoes Leeftijd: 22 jaar Geboorteplaats: Weert Studierichting: Bestuurlijke Infor­ matiekunde, 5e jaars.

Waar: Op trap in gebouw A. Op weg naar DEA, afdeling I nforma­ tiemanagement.

Nevenactiviteiten: Werkt nu aan de Integrand­opdracht Project Ge­ gevens Mangagement bij DEA, af­ deling I nformatiemanagement.

Daarnaast hoort gemiddeld ander­ halve keer stappen per week tot de rituelen, evenals badminton, keep moving en tennis. Organi­ seert op dit moment het I SST­ toernooi, een internationaal stu­ dententoernooi dat in Tilburg wordt gehouden. Als er dan nog tijd over is, wordt er bestuurt in de studievereniging VI TE. Geld wordt er verdiend in een Tilburg­

♦ Foto: Enk van der Burgt

Pythische godinnen razenddnik in de weer een bordje ontwerpt dat vertelt dat Pythische bezoekers op eigen risi­ De Pytiiische Spelen draaien om co de zalen bij de podia betreden. kunst. Maar zo'n festiviteit organi­ Bescheidenheid siert ook de disci­ seren, da's ook een kunst. En 't ont­ pelen van Marcel Zeus Jansen, dat werpen en verzorgen van de terrein­ blijkt. decors, dat accumuleert en somt: Danielle torst de verantwoordelijk­ kunst in kunst in kunst. Dat is heid voor de aankleding van alle nogal wat. cafés en zalen. De uitvoering is in handen van een tienkoppig collec­ Les jeuxpythiques starten volgen­ tief. Dat staat onder aanvoering van de week woensdag en dus wordt er tehatexter Marieke Volkerink, on­ in de imaginaire coulissen al af­ en der wier huiszich de kelderbevindt aangerend met decors, versierselen waarin de rekwisieten worden ge­ en attributele parafernalia. Daarom fabriekt. De aankleedontwerpen is Danielle van den Berg (23), zijn al in oktober gemaakt, door drie verantwoordelijk voor de aankle­ gigabreinen. De kelderspelonk in de ding van de spelen, razenddruk in Karrestraat herbergt meer zuilen de weer. Ze heeft het dusdanig druk dan het Atheense Parthenon zelf. dat ze niet te bereiken is. Danielle Dat belooft wat voor de Tilburgse is on the run. Na veel heen en weer binnenstad, aanstaande week. Da­ gebel geeft de derde­machtkunst­ nielle, die Pythisch gezien als Py­ thia fungeert, is elke dag in touw enares uiteindelijk sjoege.

Ze wil best een kijkje in de keuken voor de spelen, maar offert zich niet geven van de wereld die gevel­ totaal voor de kunst. Ze heeft ten­ aankleding Pythische Spelen heet. slotte ook nog een studie vrije­ Danielle houdt de zaak in de smie­ tijdwetenschappen bij te houden, zen, als lid van de commissie tech­ en verdient weekeindelijks wat nisch en huishoudelijk. Eigenlijk grijpstuivers bij in Delft. Volgende vindt ze dat er helemaal niet over week, weet ze, zal ze hard moeten haar mag worden geschreven, want werken teneinde alle zuilen op de er zijn heel veel mensen die veel juiste plaatsen te installeren. Ze harder werken, zegt ze, terwijl ze lacht: en de week daarna ga ik met

Dylan van Eijkeren

se bistro.

Woonsituatie: I n studentenhuis in Tilburg.

Laatst gelezen roman: Au Pair van W.F. Hermans. Een maand gele­ den laatste bladzijde gelezen.

Stamcafé: Polly Maggoo Favoriete drank: Whisky­cola Toekomstperspectieven: Aller­ eerst een stageplek vinden. Het liefst bij een instelling als een zie­ kenhuis, om te kijken hoe ze daar omgaan met de wet Persoonsre­ gistratie. Als de studie is afgerond het liefst een baan in het inf orma­ tiesystemen­circuit, waar ten­ slotte voor wordt gestudeerd.

Carrière is, evenals geld, niet het belangrijkst.

Beoordeling KUB: Een 7,5. Behal­ ve van de kleinschaligheid van BIK, met alle voordelen van dien, wordt ook genoten van de mooie grasvelden die de KUB kent. Toch heeft het studeren van Bestuurlij­ ke Informatie Kunde ook nadelen.

Het is een jonge studie, waardoor er nog geen vaste lijn in het onderwijsprogramma zit. Dat is ook te wijten aan het vakgebied dat, vanwege technologische ont­ wikkelingen, heel snel verandert.

Maar dat is zeker geen excuus voor het gedrag van een aantal docenten, die te beroerd zijn om (getypte) sheets te maken, en dic­ taten soms pas een week voor een tentamen klaar hebben. En dan vaak ook nog (onleesbaar) geschre­ ven.

Tekst en foto: Erik van der Burgt

-A"

stopvert alle cates weer langs, om de geboorde gaten te vullen. Ze heeft daar nog geen hulp voor, maar daarvan raakt ze niet over haar toe­ ren. Stopverf stoppen kan, zelfs moederziel alleen, nooit zo ver­ schrikkelijk zijn.

De gewelfde kelder van het huis staat vol zuilen, bogen en borden.

Behalve dat de deelnemende cafés als tempels zullen ogen, vervullen de aankleedkunstenaars een func­ tie van eminent belang. De rich­ tingaanwijzers zijn hun pakkie­an.

Zonder de kelder van de Karrestraat zou iedere niet­Tilburger volgende week verloren lopen, waardoor de kelder niet alleen een vesting is van kunstzinnig, maar tevens van stra­ tegisch belang.

Marieke vat een rol plakband en begint ijverig te plakken. Ze legt uit dat tot maandag, wanneer de decors Tilburg zullen doen verdwijnen en oud Athene uit haar as zullen doen verrijzen, nog hard zal moeten worden gewerkt. Daarna, tijdens het festival, zullen de godinnen van het festival de f eestmuts opzetten, of, zoals Marieke het a la Bacchus verwoordt: Dan ga ik veel bier drin­ ken.

Danielle zal tijdens het festival werken: ze zal een van de busjes besturen die deelnemers en toe­ schouwers van plaats naar plaats brengen. Daarnaast moet ze de ca­ baretjury begeleiden, en een oogje op de zuilen houden. Misschien, oppert ze, heeft ze zaterdagavond wel even tij d voor een drankje, maar daar zal het bij blijven. Godinnen hebben andere dingen aan hun hoofd.

In de paasvakantie, op 14, IS, 16 en 17 april, vinden op en rond de KUB de Pythische Spelen plaats. Univers kijkt voor de laatste keer met een kleine re­ portage vooruit naar dit cultu­ rele studentenfestival.

/££Z£JV/ Een eredoctoraat voor Johan Cruijff aan de Universiteit van Amsterdam gaat misschien niet door. Folia bericht dat na aanvankelijke eufo­ rie het college van decanen nu vreest voor 'plat populisme' als Cruijff eredoctor in de letteren zou worden. Verder weinig 1 april­grap­ pen in de universiteitsbladen. Of heeft Mare, het Leids weekblad, ooklolligwillenzijn? Op de voorpa­ gina verwijst het blad onder de kop Studenten zijn vies naar pagina 9.

De lezer wordt lekker gemaakt met een citaat ('Het is schokkend om te zien hoe deze bevolkingsgroep op hygiënisch gebied afwijkt van de rest van de bevolking') uit het on­ derzoek van de vakgroep Huid­ en Geslachtsziekten. Snel doorblade­ ren naar de bewuste pagina waar een sappige beschrijving van de douche­ en vrijgewoontes van De Student belooft te staan. Maar de lezer vindt daar een artikel over de gedragsstoornissen van doven. Te­ leurstellend, die grap. In Mare wel wat opvallende uitspraken van de hoogleraar Oosteuropees recht over hetnutvan onderwijsevaluaties. 'Ik zou de parallel van onderwijs met seks willen trekken. Als men het plezierig of nuttig vindt, moet men het vooral doen. Maar in vredes­ naam niet de hele tijd over praten', zegt prof.mr. F. Feldbrugge in een faculteitsraadvergadering. Hij vindt niet dat studenten kijk heb­ ben op de onderwijskwaliteit.

Wat maakt onderwijskwaliteit uit als je toch je scriptie kant en klaar kunt kopen? Ad Valvas (VU Am­ sterdam) maakt melding van nu weer zeven Amsterdamse econo­ miestudenten die met een gekoch­ te scriptie van een elders afgestu­ deerde econoom hun bul hebben gehaald. De Stichting Scriptie Be­ geleiding (SSB) in Rotterdam ver­ koopt de werkstukken voor honder­ den guldens, waarvan driehonderd voor de verkoper en tweehonderd voor de oorspronkelijke schrijver.

De titels haalt de SSB uit de Scrip­ tiebank van de Erasmus Univer­ siteit. Bijgeleverd wordt een hand­ leiding met tips om verborgen te houden dat de scriptie geen eigen werk is. Een lichte wijziging van de inleiding, wat andere benamingen voor de paragrafen en klaar is de afstudeerder. De onderwijsco­ ördinator van de VU, Terlouw, wil onderzoek doen naar deze 'kwalij­ ke' praktijk, die door VU­economie­ student René Peper in het facul­ teitsblad in de openbaarheid is ge­ bracht. Tegen de zeven afgestu­ deerden kan niets meer gedaan worden, eenmaal drs blijft drs.

Sommige studenten hebben blijk­ baar geen geweten. Maar in Delft lopen er genoeg rond die psychische problemen hebben omdat hun zwa­ re studie ze teveel belast of omdat ze geen vriendin kunnen vinden, zo meldt de middenpagina van Delta.

Probleem nummer één is de angst dom gevonden te worden als de studie niet lukt, nummer twee re­ laties. De studentcnartsen in Delft willen met de GG en GD zelfs een 'Seks en Techniek­college' gaan geven omdat de techneuten, als ze tussen al die mannen een vrouw hebben kunnen vinden, niet meer aan technieken denken om zwan­ gerschappen en seksueel over­ draagbare aandoeningen te voorko­ men. Voor lichamelijke klachten zoeken de Delftsc studenten volop hulp, maar over psychische proble­ men praten de rationeel gerichte Delftenaren niet graag, aldus stu­ dentenpsychologen. [MM]

8 april 1993 ­|UNIVERSK»i­

Z y^L inst Si f^i^iituui Als iemand ooit in staat was een roman van de Tsjechische schrijver Franz Kafka te verfilmen, dan was het Orson Welles. Karakter en ach­ tergrond van de auteur en de regis­ seur liggen mijlenver uiteen, maar het is de thematiek die hun gees­ ten verenigt. In respectievelijk Der Vmzesz (1924) en The Tnal (1962) geven Kafka en Welles een werke­ lijk angstwekkend beeld van ie­ mand wiens ogenschijnlijk comfor­ tabele realiteit plotseling verandert

in een absurde nachtmerrie. Wel­ les wijkt op enkele punten duide­ lijk af van het boek, maar het effect is uiteindelijk hetzelfde.

Joseph K. (gespeeld door een jonge Anthony Perkins) wordt vroeg in de morgen wakker gemaakt door po­ litiemannen. Ze weigeren hun naam te geven en plaatsen hem onder arrest, zonder te zeggen waar­ voor precies. K. snapt er niets van en doet er in het begin nog wat la­ cherig over. Het vuurtje verspreidt

zich als een razende en voordat hij het weet ziet iedereen hem als misdadiger. Op kantoor wordt hij met wantrouwen bekeken en zelfs zijn oom Max legt een hele afstand af om te controleren of de verhalen over neef Joseph allemaal waar zijn.

Joseph weet werkelijk van niets, maar laat zich door oomlief toch een advocaat (Orson Welles zelf) aansmeren.

Dan gaat het snel. Joseph raakt hoe langer hoe meer de weg kwijt in zijn

Z

sfeer die Welles weet op te roepen is bijna voelbaar. Met alle midde­ len die tot zijn beschikking staan, geeft hij vorm aan Kafka's even beklemmende als absurde verhaal.

Het macabare van de decors grijpt je bij de keel: K.'s woonomgeving (gefilmd in een buitenwijk van Zag­ reb ), de rechtszaal, maar vooral het kantoor waar K. werkt. Dat is bi) Welles een immense hal met lou­ ter mensen achter ratelende type­ machines (hiervoor werden inder­

Nachtmerrie van Joseph K. heeft na 30 jaar nog niets aan beMemtning ingeboet zoektocht naar recht en gerechtig­ heid. Hij ziet zich plotseling ge­ plaatst voor een bomvolle rechts­ zaal, waar hij zich moet verdedigen tegen een duistere aanklacht die nergens op schrift staat. Hij ontmoet andere 'verdach­ ten' die schijnbaar al eeu­ wig wachten in de wacht­ kamer van het gerecht. Wat Joseph ook probeert, het leidt uiteindelijk tot niets.

De film plakt aan je huid van de eerste tot en met de laatste minuut.

De waanzinnige, beklemmende

tijd 800 werknemers van Olivetti ingehuurd). Het licht doet het soms lijken alsof Joseph de gevangene is van zijn eigen schaduw; de contras­ terende muziek (jazz­klassiek); de vele close­ups en tenslot­ te de montage die een di­ recte weerspiegeling lijkt van Josephs gemoedstoe­ stand: ze dragen allemaal bij tot de nachtmerrie. Een nacht­ merrie waarvan je zou willen dat het maar een droom was. [MvA]

synthesizerbas, maar zorgt een subtiele aanwending van accordeon en drums voor een pittig ritme waarop een ieder zich kan uitleven.

De Limburgse stemmingmakers slagen er uitstekend in de muziek als communicatiemiddel te benut­ ten, want het publiek begrijpt heel

de lucht. Mannenkoor Karrespoor zei het al: het leven dat is een groot feest.

'Het is een kwestie van geduld, rustig wachten op de dag dat heel Holland Limburgs lult'. Helaas voor Rowwen Hèze zijn de teksten grotendeels onverstaanbaar, dus al zou een Hollander het wil­ len nastreven, hij zou het nooit k u n n e n bereiken.

Misschien dat op dat punt 'Los Limbos' niet zullen sla­ gen in hun opzet, maar voor het ove­ rige kan de band op een zonnige toe­ komst rekenen en kan Tilburg zich binnenkort opmaken voor een spet­ terend feest. [MG]

FILM

Zelfs de grootste klungel weet in de maat te hossen op de snelle, licht­ voetige muziek van Rowwen Hèze.

Het is niet minder dan bewonde­ renswaardig hoe deze Limburgse band erin slaagt heel Nederland in de ban te brengen van zijn eenvoudi­ ge, maar zeer doeltreffende songs.

Ontstaan uit een traditie van eigen muziek maken met carnaval in het plaatsje America, kunnen Los Lim­ bos inmiddels tot ver buiten Lim­ burg rekenen op erkenning. Row­ wen Hèze staat garant voor een portie enthousiaste feestmuziek op dialectteksten, met natuurlijk 'Be­ stel mar' van de cd boem... uit '91 als hun grootste hit.

Power to the Bauer, stond op het T­ shirt van de gemiddelde bezoeker op het lentefeest dat zondagavond 4 april in het Brabantse boerendorp

Wintelre plaatsvond. Een feesttent en de aanwezigheid van vooral veel bier en plattelands jongeren vormen de ideale omstandigheden voor een band als Rowwen Hèze. Reeds bij de eerste akkoorden op accordeon barst het gehos los en vliegen het bier en andere attributen door de

MUZIEK Power to the Bauer tent. De zaal trilt op haar grond­ vesten wanneer de zowel harmo­ nisch als melodisch niet al te ingewikkelde muziek met een pol­ ka­ritme dat aan de Limburgers eigen is, weerklinkt. I n tegen­ stelling tot veel andere popmuziek gebruikt Rowwen Hèze geen knallende, diepe, voortdreunende

goed de bedoeling van de muziek: zorgeloos drinken, hossen en mee­ bléren met de vrolijke deuntjes die ten gehore gebracht worden. 'Een man, een vrouw en een grote pot bier', iets anders bestaat er voor het Rowwen Hèze publiek niet. Te oordelen naar de sfeer in de zaal is er in heel de wereld geen vuiltje aan

Rowwen Hèze speelt op viiidag 23 april om 22.00 uur in het Nooider­ ligt.

Een bed dat halverwege de muur alsof het een metafysische discus­ letterlijk in om iets te articuleren; rende en volledig geëngageerde achter een wit schilderij is beves­ sie over kunst en realiteit betreft. zijn woorden worden uitgestoten manier. Een tentoonstelling die tigd, is de eerste verrassende con­ Do You Need Protection vraagt een alsof het hele lichaam bezig is met men zeker niet moet missen. frontatie met het werk van Pieter van Alexander Korsmit spannings­ het produceren ervan. Blonks ui­ [VMcG] van Unen. Het doek schermt het volle witte doeken. Zijn teksten terst persoonlijke en lijfelijke bed effectief af, behalve als je van­ laten zich lezen als slechte voorte­ performance is gepaard aan Van uit een schuine hoek kijkt. Ook kenen. Skinheads Eeverywhere is Berkels gemanipuleerde geluids­ Pierre van Berkel, Alexander andere huiselijke objecten zijn bijvoorbeeld zo'n waarschuwend band, die onpersoonlijke en wille­ Korsmit, Pieter van Unen. I n opgeborgen achter het schilderij signaal, wit gedrukt op witte, dun­ keurige k l a n k p a t r o n e n voort­ First Floor Tilburg (Gasthuisring zoals een kratje bier dat net zo leeg ne, druiperige geschilderde velden. brengt. Driemaal wordt de relatie 59a), t/m 12 april. Di, za enzo 11.00­ is als het doek ervoor. De 'scher­ Het werk creëert een indringend tussen werkelijkheid en communi­ 17.00 men' zijn ongekunstelde, met een gevoel van onbehaaglijkheid. Kor­ catie behandeld op een provoce­ roller aangebrachte 'huiden' van smit plaatst beelden uit de witte verf; anonieme tekens voor Koran en van een jonge Provocerend en geëngageerd drieluik in First Floor volgeling van een Westerse schilderen. religieuze cult naast elkaar.

Het is een surrogaat voor nogal Tussen die twee bemiddelt puristische abstractie die de ver­ het laboratorium, bij schijning vermijdt, maar ons daar­ Korsmit een metafoor voor entegen een Platonisch beeld op­ de verlichting. Hoe slecht roept. De werkelijkheid is niet de­ de voortekenen bij Korsmit zelfde zoals ze ons verschijnt. Het dan ook zijn, hij betoont bed staat gelijk aan Plato's divan. zich een opti­ De realiteit is iets onbe­ m i s t . De be­ trouwbaars geworden weeglijkheid en in de schaduwrijke we­ BEELDENDE dynamiek van reld van symbolen en af­ onderzoek zet beeldingen. Hier werkt hij diametraal af het bed primair als een tegen de onbuigzaamheid teken en pas ten tweede is het een en starheid van gefixeerde, ding an sich ­ het onderscheid tus­ dogmatische heiligen tek­ sen beiden wordt bedrieglijk. I n sten. werkelij kheid zit het bed halverwe­ ge de muur vast achter het witte Ook de video performance schilderij, zo beantwoordt het aan van Pierre van Bcrkel en wat Lautremont eens noemde 'de Jaap Blonk behandelt ele­ Surrealistische ontmoeting tussen menten van taal en commu­ naaimachine en paraplu'. Werk nicatie. Blonk spant zich

KUNST

AGENDA MUZIEK ♦ Ricciotti­ensemble. Een 40 mensen tellend straatsymfonie­ orkest dat bestaat uit vooral conservatonumstudenten.

Muziekbibliotheek Koningsplein, 16 april, 15.30 ♦ David Moss. Amerikaanse zanger/drummer die omschreven wordt als de Pavarotti van de Avantgarde. Waarom? Wel, IVIoss combineert drums, hout, metaal, plastic met een provocerende manier van zingen.

De Vonk, Paradox (Willemll straat 24), 12 april, 21.00 ♦ Row/wen Hèze. (zie bespreking).

Noorderhgt, 23 apnl, 22.00 ♦ Snow7 White. Bnt die vooral furore maakte met hit Bird of Paradise. Maakte deel uit van Pink Floyd, Thin Lizzy. Wordt nu begeleid door een sterke Brabantse band.

Noorderhgt, 12 april, 21.00

FILM ♦ The trial. Orson Welles' verbluffend verfilmde Der Prozess van Franz Kafka. (zie recensie).

Louis, 8 t / m 14 apnl (beh. zo), 19.30 ♦ Dances sacred and profane.

Bizarre en meeslepende reis door de rituelen en subculturen van Amenka. Twee filmers volgen antropoloog op de voet.

Louis, 8 t / m 10 april, 22.00 ♦ Vaterland. Een filmreis door een koud en bitter oostelijk duitsland waar de sfeer van verbittering, haat en frustratie wordt neergezet in een decor van beklemmende landschappelijke stilte.

Indrukwekkende film van Uil Schüppel die prachtige kntieken kreeg tijdens het recente Filmfestival Rotterdam.

Louis, 12 en 13 april, 22.00

THEATER ♦ Naakt in het zonlicht. Gebaseerd op het werk van de Amerikaanse schrijver William S. Burroughs.

Speler John Segers gaat met de billen bloot en creëert in de geest van de auteur een wereld waann het abnormale nomnaal is.

Zaal Zestien, Carré 16, 10 apnl, 20.30 ♦ Kaas. Literair theater door Herman Verbeeck. Gebaseerd op Willem Elsschots roman waarin de Belgische kaasorganisatie perfect voor elkaar lijkt, maar waar de verkopen maar met van de grond willen komen.

Schouwburg, 10 apnl, 20.30 ♦ De uitvreter. Literair theater door Johannes Kempkens. Gebaseerd op het kleine pareltje van Nescio.

Schouwburg, 16 apnl, 20.30

BEELDENDE KUNST ♦ stilte, leegte, eenzaamheid.

Fototentoonstelling van 40 studenten Godsdienstpsychologie.

TFT, Academielaan 9, vanaf 7 april ♦ Signaturen.

Overzichtstentoonstelling van 15 kunstenaars die later twee aan twee ('inner engagement') werken op papier zullen exposeren.

Galerie Resy Muijsers, Nieuwlandstraat, 4 april t / m 9 mei ♦ Zinnebeelden Madonna, Madonna. Beelden van Adnenne Schreuder over taal en communicatie.

Textielmuseum, t / m 9 mei ♦ Dubbeltalenten. Armando, Lucebert en Charlotte Mutsaers.

Allen schrijven én schilderen.

Kunstuitleen NS plein, 6 april t / m 2 mei. ♦ Pierre van Berkel, Alexander Korsmit, Pieter van Unen.

Installatie, doeken en video­ performance. Aanrader (zie bespreking) First Floor Tilburg (Gasthuisring 59a) Di, za en zo 11­17. T/m 12 apnl.

LITERATUUR ♦ Lezing door Ton Van Reen.

Limburgs auteur die een 'roomse reeks' schreef over zijn jeugd in Noord­Limburg.

Bibliotheek, 2 1 april, 20.15

SELECTIE

8 april 1993

jUNIVER^fCT^ BEKROOND

MATSERTJES Matsertjes zijn bedoeld voor medewerkers en studenten van de KUB. Mits de lengte de dertig woorden niet te boven gaat bedraagt de prijs vijf gulden. Tot zestig woorden kost een matsertje tien gulden. Berichten met een (para) commercieel karakter kosten 2 5 gulden en mogen niet meer dan dertig woorden bedragen. Maximaal twee matsertjes per activiteit.

SIGARETTEN Hoe worden ze gemaakt en op de markt gebracht? Kom erachter op de excursie van de Marketing Associatie naar Philip Morns op dinsdag 13 apni. Info. kamer R 15, 013-663044.

Kom dan bij onze Sekte die Podiumcafé heet (Of IS het een Religie'?) Dinsdag 20 apnl in de PUF vanaf 19.00 uur Een discussie-avond over Religie, Sektes en New Age.

PYTHISCHE SPELEN

TSO-EXPOSITIES GEZIEN?

Met Pasen mets beter te doen dan eieren zoeken' Kom dan kijken naar de Pythische Spelen 1993, helgrootste culturele studentenfestival van Nederland. Van 14 tot en met 18 april. Zorg datje het met mist

Gemma van Linden exposeert haar foto's in de foyer van gebouw A Daarnaast, in de oude koffiekamer van gebouw A, de tentoonstelling over 20jaar universiteitsraad. Kom kijken!

TILBURGSE STUDENTEN KAMPIOENSCHAPPEN

Altijd al een bedrijf willen runnen? In het nieuwe management-orgamsatiespel dat Efact organiseert krijgje de kans om een dag)e op de directiestoel plaats te nemen en wel op wo, 2 1 apnl. Houdt deze dag vrij in je agenda! Voor meer informatie: kamer R 1 of tel: 013-662991,

Leef je uit met het recreatieve voetbaltoernooi (ma 26 apnl), zet het op een lopen en/of fietsen door deel te nemen aan de Run-Bike-Run (wo 28 apnl) of gooi je talent in de strijd en doe mee aan de scholencompetities (voetbal di 27 apnl, hockey dames wo 28 april, hockey heren do 29 apnl). Inschrijven op het sportcentrum (f 2,50 p.p.)

PYTfflSCHE SPELEN Van plan op met Pasen vroeg op te staan'' Meld je dan als vrijwilliger voor de Pythische Spelen 1993. Het grootste culterule studentenfestival van Nederland Informatie- tel. 013-662271,

STEM TSO UNIVERSITEITSRAAD Vrijdag na de paasvakantie is de laatste mogelijkheid om je stemformulier in te leveren, Doe dit dus op tijd. Laatje stem met verloren gaan!

STEP BUSINESS COURSES STEP organiseert de Unilever Sales Tweedaagse (10-11 juni) en de Coopers & Lybrand Summerschool (17-18 september). Inschrijfformulieren: Faculteitsvereniging of STEP: 020-5484934.

HOCKEY(ST)ERS GEVRAAGD We zoeken nog enkele sportieve talentvolle hockey(st)ers die mee willen spelen in teams die de Sociale en Jundische Faculteit vertegenwoordigen tijdens de scholencompetities (de HBO-instellingen en de 3 faculteiten van de KUB die op sportief gebied de strijd met elkaar aangaan - hockey dames wo 28 apnl, hockey heren do 29 apnl) Doe mee aan deze 'Strijd der Giganten' en geef je op bij Gijs (358711) of Eugene (354202)

PZ, EEN ANDERE WEG ...

Kies de goede weg en kom 2 1 april naar het Input-congres. Inschrijven en info tussen 10.00 en 12 00 uur m R 13 Tel. 663008

STEP BUSINESS COURSES STEP organiseert de Unilever Sales Tweedaagse ( l a i l juni) en de Coopers & Lybrand Summerschool (17-18 september) Inschrijfformulieren. Faculteitsvereniging of STEP: 020-5484934.

REISBOEKENWINKEL ATLAS

-

ALGEMEEN

verzorgd door de afdeling Pers en Voorlichting (gebouw B, kamer 10, tel. 2001). Diensten en faculteiten leveren via één centraal punt (het secretariaat) kopij z.s.m. aan, uiterlijk donderdag vóór 13.00 uur voor het verschijnen van de nieuwe Univers.

I.v.m. beperkte ruimte is het zaak berichten kort en kernachtig te formuleren. De redactie kan het bericht wijzigen. Bij teveel kopij krijgt de hoogste actualiteitswaarde voorrang.

STEP BUSINESS COURSES STEP organiseert de Umiever Sales Tweedaagse ( l a i l juni) en de Coopers & Lybrand Summerschool (17-18 september). Inschrijfformulieren: Faculteitsvereniging of STEP, 0 2 a 5 4 8 4 9 3 4 ,

VAKANTIELIEFDE Geen geld voor 'n vakantie - toch een vakantieliefde'? Kom naar de internationale ESN-borrel, Elke woensdag in L'industne Happy hour van 2 1 00-22 00 uur.

FISCAAL ECONOMEN BEROEPENDAG Wat zijn de dagelijkse activiteiten van een belastingadviseur cq, inspecteur'? Kom naar de fiscaal economen beroependag van Efact op donderdag 29 april om 13,00 uur in AZ 1 1 1 ,

MOOIE ZWEEDSE Zin in een diepgaand gesprek met 'n mooie Zweedse'? Kom dan a s woensdag naar de internationale ESN-borrel in L'industne. Happy hourvan 21,0a22,00 uur,

BEDRIJFSECONOMEN BEROEPENDAG Weet JIJ eigenlijk wat een marketeer of een management-consultant nu precies uitvoerf? Voor praktijkkennis- kom naar de bedrijfseconomen beroependag op 22 apnl van 13 00 tot 15,45 uur in AZ 10,

ONBESTELBARE POSTSTUKKEN

Poststukken geadresseerd aan de KUB, kunnen soms met besteld worden Wi) verzoeken u, wanneer een voor u bestemdstukopdeli)stvoorkomt, binnen éen week na verschijning van dit nummer te reageren bi) de afd. Registratuur en Archief, A 153 of via tel. (66)2808 De stukken zullen circa één week na verschijning van deze Univers aan de afzender worden geretourneerd Geadresseerde Afzender IT Centrum (A Wassenaar)-De Postelse Hoeve, Tilburg R Blokker Career Track Int., Milton Keynes (UK) M.P Berg; ABN-AMRO, Tilburg J, Andriesse: Topcall Ned. bv, Den Bosch J.E Lelde: Ned Bibl en Lektuur Centrum, Den Haag.

Hans van Knjsdijk: Deloitte &. Touche, Breda.

UNIVERSITAIRE AGENDA DONDERDAG 8 APRIL Promotie mr. G. F. van der Ree Scholtens. Promotor: prof.mr, J,P, Coopmans Titel proefschrift: 'De grensgebieden in het noordoosten van het hertogdom Brabant' Aula KUB, 14 15 uur.

Debat 'Kwaliteit van tiet Onderwijs'.

KUB, AZ 112, 13 15 uur. Org. Studium Generale Inaugurale rede prof. dr.A.A.de Roo. Titel rede-' De zorgsector als bedrijfstakinwording',AulaKUB,16 15 uur, DINSDAG 13 EN WOENSDAG 14 APRIL Voorlichtingsdagen KUB VWO-5 scholieren.

KAMPLEIDING (ZEILERS) GEVRAAGD BIJ de Signaalkampen chr, vak. weken voor midd, scholieren Bel: 020-6845553

WISKUNDE EN STATISTIEK Heb je behoefte aan iemand die je de wiskunde of statistiek nog eens een ker goed uitlegf? De TEV regelt voor jou de ideale persoon. Voor meer informatie: TEV-kamer, R 27,

STUDIEBOEKEN HET HELE JAAR D O O R

TEV De TEV zoekt nog actieve leden voor diverse commissies. Heb je interesse of wil je meer informatie, loop dan even langs de TEV-kamer, R 27,

GOVERNING BY ADMINISTRATION

'

Gespecialiseerd landkaarten, reisgidsen, taalgidsen, reisverhalen, atlassen, plattegronden, fietskaarten en wandelkaarten.

Heuvelstraat 103-4, Passage Heuvelhof, tel. 013-360438. Geopend van nnaandag tot en met zaterdag van 10.30-18.00 uur en koopavond.

De mededelingenpagina wordt

ZWANGER, WAT NU? Was nu toch maar meegegaan met de Efact-excursie naar AKZO (Organen) te Oss op 23 apnl. Lezing, 'de introduktie van de pil in de VS' -i- rondleiding-^ lunch Voor meer informatie en inschrijving, Efact-kamer R 1 of tel: 013-662991, Leden f 5,-, met-leden f 7,50,

Wat doet een algemeen econoom bij het CPB of het Ministerie van Economische Zaken"? Kom naar de algemeen economen beroependag van Efact op donderdag 29 apnl om 14 30 uur in AZ 1 1 1 ,

Samenwerking tussen PUF en het Podiumcafé"? Dat moet eigenlijk wel heel gezellig worden Derhalve een feest met meerdere bandjes (o,a The Wrong, Arnold en Franka, Roma) Donderdag 22 apnl IS het zover Vanaf 11.33 uur in de Üawel) PUF

Kies de goede weg en kom 2 1 apnl naar het Input-congres. Inschrijven en info tussen 10.00 en 12.00 uur m R 13 Tel. 663008.

v^

JONG TALENT GEZOCHT!

ALGEMEEN ECONOMEN BEROEPENDAG

PUF - PODIUMCAFÉ

PZ, EEN ANDERE WEG ...

EDE DE L I N GE

VOEL JIJ JE ALLEEN?

Kom op dinsdag 20 apnl kijken welke internationale reclames werden bekroond (SAWA-REEL) Aanvang 20 00 uur in CZ 101 Info. Marketing Associatie kamer R 25, 013-663044.

Boekhandel Gianotten :n J

Forum over politieke besluitvorming met prof, Fortuijn, prof. Geelhoed e.a. Vrijdag 23 apnl vanaf 14.30 uur aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Gratis entree. Informatie: Glel-Jan Luichjes (0104988800).

Prof. Verbernelaan 100, Tilburg.

Tel. (013) 651111

(9 00-13 00 uur) - Workshop Advanced makro's m WP 5 1 17 mei (9,00-13 00 uur) - Workshop Grafisch gebruik WP 5 1 19 mei (9 00-13 00 uur).

De pnjs van cursussen en workshops bedraagt per dagdeel voor medewerkers fl 25,- en voor studenten fl 5,-, De kosten voor het cursusmateriaal bedragen vooreen cursus: fl 10,-envoor een workshop fl, 2,50, Studenten kunnen zich twee weken voor aanvang van de cursus inschrijven (op de overgebleven vn)e cursusplaatsen), SOFTWARE

De volgende PC-Software kan gekopieerd worden na vertoon van college- of KUB-kaart: - SAS-PC kleine versie (benodigd aantal schi)f)es-3,5' DD 7 of HD:4, 5,25' DD:13of HD:5) - SAS-PC volledige versie (3,5' DD,17 o f H D 9 , 5,25'HD:17) - SPSS-PC (3,5' DD:9 of HD:5, 5,25' DD:18ofHD:6) - Harvard Graphics voor DOS (3,5' REKENCENTRUM HD,4) Cursussen en workshops m april/mei: - Harvard Graphics voor WINDOWS Cursussen (3,5' HD:8] - Basiscursus Latex: 15,16,22 en 23 apnl - dBase Hl Plus (3,5' DD:3 of HD,3,5,25 ' (9 00-13 00 uur) DD:5 of HD 5) - Introduktiecursus MS-DOS- 27 en 28 - dBase IV versie 1 5 (3,5' DD 5, 5,25' april (9.00-13 00 uur) DD9) - Basiscursus Quattro Pro voor Win- - Euroglot (vertaalprogramma elektrodows 3,4,10 en 11 mei (9 00-13 00 uur) nisch woordenboek)(3,5'DD:7ofHD 7, - Basiscursus WP 5 1: 6, 7, 12, 13 en 18 5,25' DD:13 of mei (9,00-13 00 uur) HD,7) - Upgrade-cursus WP voor Windows, 4 - Cardbox Plus(5,25' DD-4) en 7 mei (13 00-17,00 uur) -WP5 lvoorDOS(3,5'DD:6ofHD6, - Cursus Geïntegreerde Werkplek 13 5,25'DD-12ofHD 12) en 14 mei (13.00-17,00 uur) - WP 5 1 voor Windows (3,5' HD,7) Workshops - Quattro Pro voor DOS (spreadsheet) -Workshop samenvoegen in WP 5 1 19 (3,5'DD,4of HD:4,5,25'DD 8of HD,8) apnl (13.00-17 00 uur) - WP taalmodules (Engels(UK en US), - Workshop ml, makro's m WP 5 1 - 29 Frans, Duits, Italiaans, Spaans en Rusapril(9 00-13 00 uur) sisch) - Workshop Advanced P-Mail 14 mei - Afbeeldingen bibliotheek (voor WP)

(3,5' DD,6 of HD 3, 5,25' DD:12 of HD4) - Anti-virus programma's Scan en Clean(versie 99), McAffee virusscanners voor DOS en Windows - Prmter-driver voor de printer in de bibliotheek HANDLEIDINGEN

In het CIC zi]n behalve de rekencentrum-dictaten (WP 5 1, P-MAIL, VAX, MS-DOS, MS-Wmdows, Geïntegreerde werkplek, Kermit) nu ook uitgaven van de Leidraad-sene te koop (f1 12,95) Deze uitgaven (handleidingen voor de beginnende gebruiker) zijn er voor de volgende programma's- dBASE IV nl, WP 5,1 voor Windows, Harvard Graphics Windows, Harvard Graphics voor DOS en DOS 5.

Voor het inschnjven op een cursus, het kopen van o,a handleidingen en voor het kopieren van software kunt U terecht bi] het Computer Informatie Centrum, gebouw C, 2e verd tel, 013663111, Open dagelijks van 10 00-12,00 uur en van 13 00-17,00 uur, maandagochtend gesloten, PC-SHOP

Via de PC-shop kunnen, vaak met aantrekkelijke kortingen, pc's, printers en software pakketten aangeschaft worden. Een keuze kan gemaakt worden uit de belangnjkste merken zoalsApple, Commodore, Compaq, Epson, HP, IBM, Ohvetti, QMS, Star, Tandon en Tulip, Van een aantal merken staan demomodellen in de PC-shop opgesteld Ook voor toebehoren als joysticks, muizen, prmterkabels, disketteboxen e d kunt u bij de PC-shop terecht Medewerk(st)ers van de KUB kunnen profiteren van het PC-Prive-Project Regelmatig zijn er in de PC-shop speciale aanbiedingen, zoals op dit moment

- Commodore SL 386SX-25, 40 Mb harde schijf, 2 Mb intem geheugen fl 1795,- Apple Macintosh Color-Classic fl, 2595,- Ohvetti PCS 44 (VGA kleur) fl 2995,Bovenstaande prijzen zijn inclusief BTW Kamemr en openingstijden komen overeen met die van het Computer Informatie Centrum Tel PC-shop013-663059,

FAC U L T E I T ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN GEEN SPREEKUUR STUDIE-ADVISEURS

Drs H,-G van Liempd heeft van 13 t/ m 16 april en 27 t/m 29 april geen spreekuur. Mevr drs Ch v,d Vorst heeft geen spreekuur op 13 apnl.

ONVOLLEDIGE PROPEDEUSE

Heb je nog met voldaan aan alle propedeuse-verplichtingen maar wel aan minimaal 70% daarvan en wil je m aug, a.s deelnemen aan doet. tentamens, dan moet je hiervoor een aanvraag indienen bi) de studie-adviseur voor 1 mei a,s Formulieren liggen in de kast op de gang bij het OWB 4e etage en kunnen in de daar aanwezige brievenbus gedeponeerdworden Letop formulieren die op of na 1 mei binnenkomen worden met meer in behandeling genomen, STATISTIEK-TENTAMEN PROP. ECONOMIE/BIK EN DOCT. ECONOMIE COLLEGE-JAAR '92-'93

Economen die Statistiek I hebben afgelegd in dec./jan j 1 (= Statistiek A van BIK prop ) kunnen nog lx deelnemen te weten of m mei/jum of m aug a.s.

Economen die Statistiek 2 hebben afgelegd in dec./jan. kunnen nog lx deel-

8 april 1993

^UNIVERSin^

.j^k.

EDE DE L I N GE

^ir

nemen te weten of m mei/juni (- Sta tistiek B bi) BIK prop ) of m aug Bikkers die hebben deelgenomen aan Statistiek B (= Statistiek 2 doet Economie) in dec /)an ) 1 kunnen nog lx deelnemen te weten of in mei/iuni of m augustus Bikkers die reeds deelnamen aan Sta tistiekAindec /)an ) 1 kunnen in mei/ )uni herkansen (= Statistiek 1 bi) Economen) of in aug a s Het gewenste tentamen dient U zonodig op Uw aanmeldingsformulier bi) te schrijven PROP. ECONOMIE: COLLEGES FISCALE ECONOMIE

groep geel ma 19/4, 26/4 en 3/5 van 13 50 15 4 5 u AZ 117 groep groen ma 19/4, 26/4 en 3/5 van 9 15-11 10 u i n A Z l O groep blauw di 20/4, 27/4 en 4/5 van 9 15 11 10 u m C Z 101 groep rood wo 21/4en28/4van 11 1013 00u i n C Z l O l e n d i 4 / 5 v a n l 4 4516 4 0 u i n A Z 115 ROOSTERWIJZ. WIJSBEGEERTE 2

IV m de college vri)e week na Pasen de volgende indeling Econometrie hc4 8 april 11 10 u AZ 116, rc4 3 mei 13 50 u CZ 105 Eco blauw A rc4 21 april 13 50 u AZ 112 Eco blauw B rc4 28 april 13 50 u AZ 112 Eco rood A rc4 22 aprill 6 40 u AZ 111 Eco rood B rc4 29 april 16 40 u AZ 111 Eco groen hc4 19 april 11 10 u CZ 101 Eco groen A/B rc4 28 april 15 45 u AZ 7 Eco geel hc4 20 april 14 45 u AZ 115 Eco geel A/B rc4 29 april 13 50 u AZ 7 Bik A rc4 19 april 13 50 u CZ 104 Bik B rc4 26 april 13 50 u CZ 104 Zie ook KUB-gids WIJZ. HERKANSING DOCTORAAL AUG.1993

Statistiek 2 op 13 aug '93 (AE/BE) Bedri|fseconomie 1 op 20 aug '93 (AE) Bedrijfseconomie 2 op 24 aug '93 (AE) Milieu Economie op 27 juli '93 (Keuze) Privaatrecht 2 op 3 aug '93 (FE) Voortgezet Boekhouden op 26 aug '93 (FE) Statistiek BIK op 17 aug '93 (BIK) Inl AAlg Econometrie op 24 aug '93 (Ec trie) WRS 3/SAS op 26 aug '93 (Ec trie) Privaatrecht ml op 12 aug '93 (BE) Adm Organisatie op 17 aug '93 (BE/ BIK) Beleggingstheorie vervalt m aug '93

MEMO STUDENTEN MAK

(BE) Bestuurskunde A op 19 aug a s (AE) Openb Fin Lagere Overheden op 23 aug (keuze) WIJZ. HERKANSING PROPEDEUSE AUG. 1993

Statistiek 1 op 11 aug '93 (Ec mie) MILIEU-ECONOMIE

Het hoorcollege Milieu-economie (do cent Herman Cesar) over het onder werp 'Milieu beleid in Nederland' (week 11) zal plaatsvinden op do 22 april van 13 50-15 45 u in SZ 23 Als gastspreker zal tijdens dit college prof W Hafkamp optreden Hetregu here hoorcollege op wo 21 april komt hiermee, zoals reeds aangekondigd, te vervallen

IS een echte oriëntatiecursus, m die zm dat de cursus een afspiegeling is van een aantal elementen van het totale onderwijsprogramma BOW Studenten die na de prop Psychologie Beleids- en Organisatiewetenschappen willen gaan studeren, kunnen deze cursus opnemen in hun propaedeuse programma in plaats van de cursus Cultuurpsychologie Indien later alsnog voor Psychologie wordt gekozen, dient de student in het doctoraalprogramma Cultuurpsychologie m te halen Studenten die aan de cursus willen deelnemen wordt verzocht om voor 30 april in te tekenen bij het BOC m O 46, tel 013-663299 De cursus start op ma 10 mei om 11 10 13 00 uur in SZ 17

MENTOREN GEZOCHT: WIJZIGING

De mentorenvoorbereidmgskampen zullen plaats vmden op 4 en 5 aug en 6 en 7 aug De TIK week zal van 16 t/ m 20 aug zijn De faculteitsintroduk tie kampen zijn van 21 t/m 23 en 23 t/ m 25 aug Formulieren voor een voorlopige inschrijving zijn verkrijgbaar op de MAK-kamer, B 320 DOCTORAALVOORLICHTING BOVENBOUWSTUDIES FSW IN SZ 17

Op donderdag 22 april 13 30-15 00 uur Beleid en Organisatiewetenschappen, 15 15 16 30 uur Arbeid en Sociale Zekerheid Donderdag 29 april 13 30 15 00 uur Vrijetijdwetenschappen, 15 15 16 30 uur Personeelwetenschappen

FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN ALG DOCTORAALVOORLICHTING BOVENBOUWSTUDIES FSW IN SZ 17

Op do 22 april 13 30-15 00 uur Beleiden Organisatiewetenschappen, 15 1516 30 uur Arbeid en Sociale Zekerheid Do 29 april 13 30 15 00 uur Vrijetijdwetenschappen, 15 15 16 30uurPerso neelwetenschappen SPSS

Het college SPSS van drs Th van der Net gaat op 21 april met door vanwege het Input-congres Het eerste college vmdt plaats op dinsdag 20 april m CZ 104 van 11 10 13 00 uur D4-H00RC0LLEGES

De hoorcolleges D4 vinden m week 16 en 17 met plaats op do middag maar op wo avond van 19 30 21 30 uur in AZ 115 PSY Prop. Psychologie Cursus Inl. Beleids- en Organisatiewetenschappen

Deze cursus (BOW) is een keuzevak dat gevolgd kan worden door studenten m de prop Psychologie en Sociologie De cursus IS ingeroosterd m blok 4 Coor dmator dr P vanHarberden(S162,tel 013 662111) De cursus maakt geen deel uit van het curriculum van de studienchtingBOW De cursus is speciaal ontwikkeld voor studenten van de prop Psy enSoc Het

Tevens kun je je nog steeds inschrijven voor de Esso Business Course van 1924 september 1993 (inschrijving sluit 15 april) Voor meer informatie kamer R 25 (013 663044)

Weet JIJ al wat je van de zomer doet' Word mentor De mentorenvoorbereidingskampen zullen plaats vinden op 4 en 5 en 6 en 7 augustus De TIK week zal van 16 tot en met 20 augustus zijn De faculteitsmtroduktie kampen zijn van 21 tot en met 23 en 23 tot en met 25 augustus Formulieren voor een voorlopige inschrijving zijn verkrijg baar op de MAK kamer, B 320

STUDIEVERENIGING B & O

MARKETING ASSOCIATIE

Vanavond (do 8 apr ) is het beroemde Jakkes Paasfeest Kom en tik een eitje Schnjf je zo snel mogehjkin voor HPCJs Kanotocht, 17 april in de Biesbos Dinsdag a s (13-4) Conserva genius quizz, inschrijven m teams van 3 personen Een week later (di 20 april) kun je sa men met Tonto Pictionary spelen Verder kun je je inschrijven voor Tv^ns tmg by the pool (by Non-Temba), 22 april, individueel of in teams van 6

Van 15 t/m 16 april Studiereis naar Trier en Luxemburg Er kunnen nog een paar mensen mee Geef je op m R 11 20 April borrel m Kandinsky, 22 april forum over het middenmana gement, 14 00-16 15 uur Emdfeest met Prioriteit en Input (ergens m mei) PLATO

13 april excursie naar Philip Morris, 20 april vertoning SAWA REEL (be kroonde reclames) vanaf 20 00 uur m CZ 101, 21 april feest voor alle actieve leden m MiUer Time, 27 april Oranje-borrel m cafe L'm dustrie, 28 april Lezing over personality mar keting vanaf 20 00 uur in SZ 17,

DOCTORAAL PSYCHOLOGIE

De tweede gelegenheid van het tenta men van de cursus Wetenschapsf iloso fie vmdt plaats op 2 juni m plaats van lójum De tweede gelegenheid van het tentamen Onderzoekspracticum vindt plaats op 16 jum in plaats van 2 juni

soc Propaedeuse sociologie cursus inl. Beleids- en organisatiewetenschappen

Deze (BOW) is een keuzevak m de prop Sociologie De cursus is ingeroosterd in blok 4 van het programma en wordt verzorgd door prof dr J van Dijck, prof dr J Geurts, dr P van Harberden (te vens coodmator van de cursus), dr S Schruijer en prof dr A Wentink De cursus maakt geen deel uit van het curriculum van de studienchtingBOW De cursus is speciaal ontwikkeld voor studenten van de propaedeuse Sociolo gie Het is een echte oriëntatiecursus, in die zin dat de cursus een afspiegeling IS van een aantal elementen van het totale onderwijsprogramma BOW De cursus is geen verplicht entreekaart je voor studenten die na de propaedeu se Sociologie voor de studierichting BOW Wel wordt de cursus voor BOW studenten in spe sterk aanbevolen De cursus is vooral ook interessant voor studenten die wat de studierichting betreft nog geen definitieve keuzen hebben gedaan Voor de twijfelaars vormt die oriëntatiecursus een goede toetssteen Studenten die aan de cursus willen deelnemen worden verzocht om voor 30 april in te tekenen bij het BOC m O46, tel 013-663299 De cursus start op ma l O m e i o m l l 10 13 00uurinSZ17 Inl. Vrijetijdwetenschappen

Degenen die m het vierde blok de cur sus Inl VTWwiUenvolgen, dienen zich hiervoor m te schrijven Dit in verband met de werkcolleges Inschrijven kan tot uiterlijk 29 april bij het secr van de vakgroep, in S 153 BOC Openingstijden van het BOC Ma 15 00 19 00,di 13 30 17 30,wo 13 3017 30, do 15 00-19 00 Gedurende week 15 (12 t/m 16 april) is het BOC gesloten BOW Practicum communicatieve vaardigheden

Het tentamen voor het practicum Com municatieve Vaardigheden (deel 1, schriftelijk) vmdt plaats op do 3 juni

personen (knaak p p ) , voor Zeus Un limited, 23 t/m 25 apnl, slechts f 50,En ook voor de Rolstoel en beddenra ce (organisatie BBBDDR) kun je je in schrijven met een minstens 5 koppige groep, het kost minimaal f 20, en de opbrengst gaat naar een goed doel Over een tijdje Disputen JC-Tocht (27 apr ) en een XP riment op 3 mei ISO

Gezocht bestuursleden voor het Inte runiversitair Studenten Overleg (ISO) voor de periode 1993/1994 Eenjaarin de landelijke studentenpohtiek, over leggen met minister Ritzen, unieke ervaringen Volgens de ministeriele regeling kun je je een jaar uitschrijven en ontvang je maandelijks geld van het ministerie Informatie' ISO-kantoor 030 369669 (vragen naar Calluna Eu vmg, voorzitter ISO) SBIT

Actieve ledendag op wo 21 april Alle actieve leden krijgen hiervoor persoon lijk een uitnodiging De derde en laatste stagetunmg van dit semester wordt gehouden op vr 23 april

a s 9 15 11 5 5 u u r m S Z 2 2 Studenten die van deze (tweede) gelegenheid ge bruik willen maken dienen zich op de gebruikelijke wijze m te schrijven Als deadline voor het inleveren van opdrachten (deel 2) geldt 1 juni Inleve ren bij het BOC (O 46)

FACULTEIT RECHTSGELEERDHEID BESTUURSRECHT A, PROPEDEUSE

Het materiaal voor het werkcollege Bestuursrecht A in week 16 bestaat uit het oplossen (naar huidig en komend recht) van de volgende casusposities Barend Boei, Van Houten, Schoonberg, Meneer Cheops MONITOR GEBOUW B

Graag willen wij alle studenten van de rechtenfaculteit wijzen op de mogelijk held om via de monitor die is geplaatst m de hal van gebouw B roosterwijzigmgen en nieuwsberichten van de faculteit der rechtsgeleerdheid op te roepen WIJZ. WERKKOLLEGE BESTUURSRECHT A

Het werkkoUege bestuursrecht A, gegeven aan wg 6 op vr 7 mei van 13 5015 30 uur m AZ 01, wordt verplaatst naar ma 3 mei 13 50 15 30 uur m CZ 112 WIJZ. HOORKOLLEGE PRIVAATRECHT B

111 eerdere benchten zal dit kollege met plaatsvinden op vr 16 april maar opvr 23 aprilvan9 15-10 55uurinAZ 115 DOCTORAALVOORLICHTING BOVENBOUWSTUDIES FSW IN SZ 17

Zie onder Sociale Wetenschappen

FACULTEIT WIJSBEGEERTE In verband met de Pythisch Spelen op 15 april a s zijn er op die dag geen colleges

FACULTEIT LETTEREN TAAL EN SEKSE

Voor ml over status O-groep Taal en Sekse vervoege men zich tot Marijke Loots VERLOF DENISE LINDENAU

Denise is vanaf 22 maart met zwanger schapsverlof Marijke Loots neem haar taak als studie adviseur over LOKALE INFORMATIE KUB

Smds kort is het mogelijk actuele in formatie, ziektemeldmgen, roosterwij zigmgen, nieuws van de faculteit e d bmnen 'KUBgids' op te roepen STAGES BINNENLAND

Informatie over beschikbare stages is te vinden m de KIK en bij Bureau On derwijs EXCURSIE BERLIJN

Eind juni wordt een excursie georgani seerd naar Berlijn Informatie bij B 201 DUUR TWEEDE SEMESTER

Anders dan m dt studiegids staat vermeld, loopt het tweede semester t/m de week van 17 mei (inhaalweek) LETTERENBEURS

Wie mee wil dingen naar de Letterenbeurs voor een verblijf in het buitenland, heeft nog tot 15 mei a s de tijd om een voorstel in te dienen Nadere mf bi) Marijke Loots

VACATURES Vacatures, geplaatst in Univers, zijn uitsluitend bedoeld voor werknemers van de KUB.

Binnen het aandachtsgebied taalgedrag van minderheidsgroepen is m het Ta lencentrum vanaf 1 9 1993 0,8 forma tieplaats vacant voor de functie van TOEGEVOEGD DOCENT M / V (vac.nr. 810.032)

Het takenpakket bestaat uit - de verzorging van cursussen Neder lands voor buitenlandse aspirant-stu denten op verschillende mveaus, verzorging van cursussen voor uitwisselingsstudenten waaronder een cursus 'Dutch Culture' bijdrage aan curriculumontwikkeling en toetsen Bijkomende taken zullen zijn bijdrage aan ontwikkelmg van zelf studiemateriaal - inzetbaarheid in nascholmgs en ad viesactiviteiten in relatie tot de hoofdtaak Functie-eisen doctoraaldiploma Taal en Literatuur wetenschap, met specialisatie Taal en Minderheden of daarmee gelijk te stel len doctoraaldiploma ervaring met het geven en ontwikke len van onderwijs Nederlands bij voor keur aan hoog opgeleide buitenlanders - bij voorkeur ervaring met het verzor gen van ondersteunende activiteiten in het kader van nascholing en advisering een initiërende rol bij de uitbouw van het programma - daarnaast strekt interesse voor orga msatorische zaken tot aanbeveling Het salaris voor deze functie bedraagt, afhankelijk van leeftijd en ervaring, max f 5 854,00 bruto p m bij een vol tijdse aanstelling Inlichtingen kunnen worden ingewon nenbijdr G Meijers, tel 013 662569 of 662508 SoiJicitatiesschriftelijkbinnen7dagen na het verschijnen van deze adverten t i e o v v hetvacaturenr op de envelop pe, richten aan de secretaris van de Fac der Letteren, mevr drs Ch Thoolen, Pb 90153, 5000 LE Tilburg De KUB voert een positief actiebe leid voor vrouwen waarvan het streven meer vrouwelijke mede werkers te werven, deel uitmaakt Onder andere is voorzien m moge lijkheden voor kinderopvang zwangerschaps en bevallingsver

lof

Drie stagiaires zullen vertellen over hun ervaringen tot nu toe Zij kunnen nuttige tips geven aan mensen die nog moeten gaan stage lopen De halfjaarijks terugkerende Eksbit lezing zal plaatsvinden op di 27 april Er worden binnenkort weer SB ƒ T truien gedrukt Het nieuwe logo en een voor lopige inschrijflijst hangen op de deur van de SBIT-kamer De prijs is afhankelijk van het aantal bestelde truien Nadat de prijs bekend is kun je je naam nog verwijderen van de inschrijflijst

club SOS, waarna om 20 30 uur de ALV begint

OLOF

EFACT

Zaterdag 10 april met de Vrienden Van Olof naar 'Kaas' van Herman Verbeek, in Schouwburg Tilburg Aanvang 20 30 uur, kaarten a f 7,50 zijn verkrijgbaar bij de Senaat Maandag 12 april is de sociëteit gesloten Donderdag 15 april t/m zaterdag 18 april Pythische Spelen in Tilburg Maandag 19 april kookt Arwen, aansluitend de film 'Flodder m Amerika' Toegang gratis Dinsdag 20 april AQB? Vrijdag 23 apnl Alea lacta Softbaltournooi, aansluitend feest ter societeite Maandag 26 april kookt de vrienden

PRIORITIJD

Donderdag 8 apnl lezing door Eurodis ney, 13 50 uur, SZ 17 Entree gratis (leden), f 3,50 (met leden) Op 21 april IS er een voorlichting door oud VTW'ers Deze begint om 20 30 u m 't Trefpunt Op 27 April is het tweede Pnontijdscongres getiteld 'Schaalvergroting de hoogste prioriteit'' Woensdag 21 apnl a s organiseert Ef act een m a n a g e m e n t organisatiespel Waan je voor een dag directeur van een onderneming en run vanuit je directiestoel je bedrijf' 'De mtroduktie van de pil m de VS' Dit en meer staat je te wachten als je meegaat met de excursie naar AKZO (Organon) te Oss op 23 april Naast een lezing kim je een zeer interessante rondleiding en een lunch verwachten Le den f 5,- en met leden f 7,50 De onderwijscommissie van Efact heeft een aantal beroependagen in petto Op

1 ^ ^

8 april 1993

22 april voor bedrijfseconomen en op 29 april voor algemeen en fiscaal economen. Voor meer info: zie matsertjes.

Commissiewerk iets voor jou? Efact is continu op zoek naar mensen die actief wfillen wforden. Momenteel heeft de Dies-commissie (o.a. Case Competitie in maart 1994) nog een vacature. Loop eens binnen op de Efact-kamer voor een vrijblijvend gesprek of kom op dinsdagavond naar de Efact-borrel m café Kandinsky waar bestuurs- en commissieleden vast en zeker al je vragen zullen beantwoorden. Voor de goede orde: de wekelijkse borrel is voor alle Efact-leden. Tot ziens in Kandinsky.

Voor al je vragen: Efact-kamer R 1, tel: 013-662991.

MARKETING ASSOCIATIE

'Roken schaadt de ...'. Hoe verkoop je het? Ga mee en vindt het uit bij de excursie naar Philip Morris op vrijdag 16 april. Voor meer informatie over bovenstaande activiteiten kun je terecht op de MAKUB-kamer R 25 |tel.: 013-663044).

H U N l VKRSI--VJapril (13.50 uur, CZ 105) wordt er een lezing gehouden door drs. J. Bell over internationale joint-ventures van Nederlandse bedrijven.

Lezing 'Helpende Handel', donderdag 8 april (19.30 uur, PZ 12) wordt er tevens een lezing gegeven door mevr.

Chidumayo (econome uit Zambia). Zij verwoordt de visie van het zuiden en zal uitleggen waarom Afrika handel prefereert boven ontwikkelingshulp.

Voor beide lezingen is de toegang gratis voor leden èn met-leden.

De tweede lezing is een voorloper op het symposium 'Helpende handel' dat op20aprilplaatsvindt(13.00uur Aula).

Hier gaat het om de rol van het Nederlandse bedrijfsleven in de Noord-Zuid handel. Er wordt gekeken naar het beleid van overheid en bedrijfsleven inzake het handelen met, en het investeren in ontwikkelingslanden. Tevens zal aandacht aan de huidige ontwikkelingworden besteed, zoals de GATT onderhandelingen en de eenwording van Europa. Toegangsprijs bedraagt f5,-

6 mei: Deadline Recover; 8 en 9 mei: Hollandia wedstrijden, Tilburg.

De sportieve kampeerder vindt 1001 merk-artil<elen in 's lands best gesorteerde kampeermarkt tegen de scherpste prijzen.

TILBURGSE STUDENTEN KAMPIOENSCHAPPEN LENTE

Je kunt je nu inschrijven op het Sportcentrum voor het recreatieve voetbaltoernooi op maandag 26 april op het kimstgrasveld bij het Sportcentrum (6 personen)of voor de Run-Bike-Run op woensdag 28 april (start 13.00 uur pompstationweg, nabij Piusoord). Je kimt aan de Run-Bike-Run alleen of met zijn tweeën meedoen. Het inschrijfgeld bedraagt f 15,- per team voor het voetbaltoernooi en f 2,50 per persoon voor de Run-Bike-Run. Ter afsluiting van de TSK lent is er op donderdag 29 april een grandioos slotfeest.

DE KAMPEERMARKT CV. -

^^A^^^

^s<5^

<é!r

160 opgezette tenten te bezichtigen vouwwagens, luifels, voortenten kampeerartikelen en meubels caravan- en camperbouw-art. rugzakken, fietstassen, voedsel slaapcomfort, kookapp.

Extra open dag: 12 + 30 april

OPENINGS- EN SLUITINGSTIJDEN PASEN

HASTELWEG 131 - 5652 CJ - EINDHOVEN TEL. 040 - 51 33 92

Goede vrijdag, paaszaterdag, eerste en tweede paasdag is het Sportcentrum gesloten.

PODIUMCAFË: 'RELIGIEUS FEEST'

VITE

22 april: bezoek aan de Amerikaanse Ambassade met lezing over de taak en de functie van de Ambassade en over President Clintons State of the Union en vervolgens een bezoek aan het Amerikaanse Documentatie Centrum.

Inschrijven is mogelijk bij de stand in gebouw A en op kamer R 15.

SECJURE

Secjure, het onafhankelijke blad van de juridische faculteit Tilburg, zoekt dringend nieuwe medewerkers. Voor reacties en meer informatie, bel: 041682791 (Repko Lap). U kimt ook schrijven naar: Secjure, postvak kamer B 1008, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg.

AIESEC

AIESEC is dé organisatie die jou uit Tilburg weg kan krijgen. Wij regelen namelijk internationale stages die jou de ervaring van je leven laten meemaken in een (ver) buitenland. Denk je dat zo'n buitenlands avontuur echt iets voor JOU is, neem dan contact op met Iris. Zij is elke maandag middag op ons kantoor aanwezig. Ons adres: gebouw R, kamer 19, tel 013-662573.

Dinsdag 20 april organiseert het Podiumcafé een discussie-avond over Religie, Sektes en New Age. Iedereen kent wel het verschijnsel van de goeroe die een horde mensen achter zich heeft staan. Is het verschijnsel Sektes een bedreiging voor onze samenleving of juist een verrijking?

En hoe zit het met de beweging van de New Age? Wat bezielt een mens om zich daarvoor te geven. Wat is de waarde ervan ? En wat is überhaupt de waarde van de Religie in de huidige Nederlandse samenleving?

Al deze vragen en meer zullen aan de orde komen op het Podiumcafé van 20 april a.s. Tijd: 19.00-21.00 uur. Plaats: de PUF. Op 22 april organiseert het Podiumcafé i.s.m. de PUF een groot feest met meerdere bandjes. Onder andere zullen optreden: 'Kinderen met Kinderen', 'Roma', 'IQ69', 'Arnold en Franka' en 'The Wrong'. We beginnen al om 11.30 uur en het zal pas om 24.00 uur afgelopen zijn. Iniedergeval is duidelijk dat je dit zeker met mag missen. Voor verdere informatie gelieve de posters van de PUF en het Podiumcafé de komende tijd^oed_te analyseren.

UNIVERSITEITSTHEATER

Het universiteitstheater (De Koffer) gaat optreden met 3 produkties: Wizard of Oz, Gebroken Spiegels en Zomerdroom (7 april, 't Heks, 20.00 uur, tel.

551171) en op 9 apnl. Zaal 16,20.00 uur, tel. 368381). Reserveren is aan te raden.

Op 29 april treden we ook nog op in de aula (KUB), precieze tijden volgen.

Entree: f 10 gulden (CJP f 7,50). Zomerdroom doet ook mee aan de Pythische Spelen.

MARGE

Wil jij weten waarom het avontuur van Geveke in Scandinavië gigantisch misliep? Stel dan op 27 april je kritische vragen aan de directie. Beleggmgsclub Marge gaat dan naar de jaarvergadering van Geveke (Caterpillar). Opgeven bij Jeroen, tel. 013-358052.

TEV

De TEV zoekt nog actieve leden voor diverse commissies. Heb je interesse of wil je meer informatie, loop dan even langs de TEV-kamer, R 27.

Wiskunde en statistiek Heb je behoefte aan iemand die je de wiskunde of statistiek nog eens een ker goed uitlegt? De TEV regelt voor jou de ideale persoon. Voor meer informatie: TEV-kamer, R 27.

AEGEE

Lezing 'Joint-Ventures', donderdag 8

STAP AF OPEEN PRIMA JOB!

VROUWEN WORKSHOP STEMBEVRIJDING

Door middel van ademhaling, stemoefeningen en zang je eigen stem (her)ontdekken. Durven zingen, je bereik vergroten, maar vooral genieten.

Zingen is leuk. Een workshop van 4 bijeenkomsten. O.l.v. Martha Hofsteden. Kosten f 55,- (voor de totale workshop). Start: 16 april, op de vrijdagochtend. Plaats en opgeven: Vrouwencentrum Tilburg.

KOLLEKTIEVEVERZEKERINGSKONTRAKTEN KUB 1993/1994 W J L Verzekering geen eigen risico Gewicht t/m 750 kg 850 kg 950 kg 1050 kg 1150 kg 1250 kg

Kaskoverzekering eigen risiko f300,Oorspr. Cat. prijs incl. BTW tot: f15.000,f20.000,f25.000,f30.000,f35.000,f40.000,-

Bruto premie f 700,f 799,40 f 900,20 f 999,60 f 1099,70 f 1200,50

* Overname no-claim korting tot 70% * Beperkte kasko-dekking 0,9% v.d. cat. waarde * Onbeperkt aantal kilometers

Bruto premie f 831,60 f 1150,10 f 1422,40 f 1640,10 f 1859,90 f 2080,40

* Vraag naar onze circulaire i.v.m. andere kollektieve kontrakten t.b.v. KUB-personeel

BRANDVERZEKERING Uitgebreide brandverzekering inboedel E x t r a u i t g e b r e i d e b r a n d v e r z e k e r i n g inboedel Uitgebreide brandverzekering woonhuis Extra uitgebreide brandverzekering woonhuis Extra uitgebreide brandverzekering woonhuis ( h o u t e n v e r d i e p i n g s v l o e r e n f 0,20 "/^ t o e s l a g )

f f f f f

2,40 »/„„ 2,75 »/„„ 0,55 »/„„ 0,60»/^ 0,80 "/„„ incl. glasdekking

W.A. GEZINSVERZEKERING Gezinsdekking Alleenstaande

1.000.000,- per gebeurtenis; premie/" 72,50 1.000.000,- per gebeurtenis; premie/" 43,50 Premie betaling per maand is kosteloos

BEL VOOR INFORMATIE NAAR:

Assurantiebed rijf STRICK

SPORT VIDAR

22 april: Vidar Onderlinge voor competitieroeiers, gevolgd door het Pré-tentamenfeest; 24 en 25 april: Randstad Regatta, Bosbaan Amsterdam; 29 april: Oranje bal; 3 mei: Algemene Ledenvergadering ten botenhuize, aanvang: 20.00 uur;

Willem II straat 52 5038 BH TILBURG tel. 013-423620* fax. 013-425053

'Cornsystems Int'l organiseert een unieke nationale PC-actie. Nu kunt u profiteren van ons renteloos krediet!

Bij insclirijving betaalt u sieclits de helft van het faktuurbedrag. De rest betaalt u in 12 gelijke opeenvolgende maandelijkse termijnen.

uw computersysteem op maat geassembleerd aflevering aan huis door heel Nederland twee jaar volledige garantie kwaliteit voor een zeer scherpe prijs

de nieuwste technologieën Ons renteloos krediet online support rekent af met uw verdriet Bel: 015-135890 renteloos krediet Model A 386SX-33 2 Mb RAM 40 Mb HDD 256 Kb SVGA P/W Monitor

Model B 386DX-40 4 Mb RAM 130 Mb HDD 1Mb SVGA Color Monitor

/2465-

Model C > ^ 386DX-40 LB*""' 4 Mb RAM 130 Mb HDD 1 Mb T SVGA Color Monitor

/2800-

^

Model D < ^

Model E s ^

486DX-33 L B ^ ' 4 Mb RAM 130 Mb HDD I Mb CL SVGA NI Color Monitor

486DX2-66 LB^' 4 Mb RAM 245 Mb HDD 1 Mb CL SVGA NI Color Monitor

/3625-

f4725r

© lJ93£om Group Corporation, prijzen incl. B.T.W.

8 april 1993 ^UNIVERSFn-

Dinsdag t/m vrijdag wordt het ISST gehouden. Daardoor zijn er deze week geen lessen, trainingen en vnje sport mogehjk. Alleen Keep Moving gaat dagelijks door.

Iedereen is natuurlijk welkom te komen kijken naar het toernooi.

Ga stemmen!

Rob (425241).

PARCIVAL

Als warming-up voor de Batavierenrace (24 april) organiseert Atletiekvereniging Pacival een aantal gezamelijke tainingen voor alle Tilburgse Batavierenteams. Op dinsdagavond 13 april en 20 april om 20.30 uur verzamelen we op het Sportcentrum. Proef alvast het Batavieren-sfeertje en kom gezellig meedoen!! Info bij Marieke (681654) of

T.S.B.V. PENDRAGON

Zin om fanatiek te komen basketballen? Basketballvereniging Pendragonis op zoek naar nieuwe leden voor hun dames- en herenteams. Kom eens langs op een van de trainingen op woensdagavond op het Sportcentrum, dames 1, 20.30 uur, overgangsklasse

BOEKEN LEEGVERKOOP Fabuleuze kortingen op al die studieboeken, naslagwerken, literatuur, Engels, Frans, Duits, Spaans, Italiaans!

Wittevrouwenstr. 5 UTRECHT (naast de UB)

K

R

I

T

I

h

b

GESTEMD

SPAANS ^r.Vr„ MALAGA INSTITUTO FLOMAR BEL ONS VOOR DOCUMENTATIE

0 5 8 - 8 8 6 983 Centro de Estudios - Leeuwarden

INGEZONDEN Sifsiiiiip":*"*'' de redacöé (A %7) Wotitert ingeleverd. De redactie behoui zich het recht voor ingezonden!

M.te,te,agBi

Docent-onvriendelij k Studentgericht Onderwijs is flauw e k u l . D a t vindt a l t h a n s Jan Renk e m a . In zijn bijdrage op de 'achterk a n t ' v a n U n i v e r s v a n 18 m a a r t geeft hij l u c h t aan zijn ongenoegen over mijn SGO-notitie u i t 1991. In e e n t i r a d e v a n e e n h a l v e pagina m a a k t hij duidelijk, dat de n o t i t i e h e m tegenstaat. H e t proza is dor en vaag e n - w a t erger is - h e t d r u k t h e t onderwijs alleen m a a r verder in de hoek, zo stelt hij.

D e b a t over S G O is w a t mij betreft altijd w e l k o m ; h e t bevordert m i s schien h e t besef dat onderwijsvern i e u w i n g echt nodig is en niet alleen een naargeestig bedenksel is van onderwijskundigen m e t een overdreven geldingsdrang. In h e t artikel m a a k t R e n k e m a een dreigend gebaar: h e t opgeheven wijsvingertje. Hij heeft woordjes geteld, zoals 'docent' e n 'enthousiasm e ' en w a t blijkt? H e t woord 'docent' k o m t slechts vijf keer in de SGO-notitie voor! Over h e t woord 'enthousiasme' kunnen we maar beter zwijgen. Foei Schellekens, je m a g dan je best doen o m studentgericht over t e k o m e n , je t e k s t verraadt je ware aard: je b e n t docentvijandig!

H e t hoge woord is er dan toch uit; SGO is docent-onvriendelijk. D e z e bewering is snel gemaakt, m a a r is ze o o k waar? Ik h e b de indruk, dat Jan R e n k e m a n i e t de enige KUBdocent is die ertoe neigt deze vraag m e t 'ja' t e b e a n t w o o r d e n . S G O b e t e k e n t , volgens veel docenten, een hoop extra werk waar niets tegenover staat plus een onplezierige druk van hogerhand o m m e e te doen a a n een onderwijshervorm i n g waar je niet o m hebt gevraagd, m a a r w a a r je o o k n i e t o n d e r u i t k u n t . N i e t m e e d o e n k a n i m m e r s al g a u w w o r d e n opgevat als gebrek aan belangstelling voor h e t verbeteren v a n je onderwijs.

De woordcombinatie 'studentgericht onderwijs' k l i n k t inderdaad knullig. Onderwijs is uiteraard altijd gericht op s t u d e n t e n , m a a r je d r u k m a k e n over d e w e i n i g z e g gendheid van de n a a m vind ik overdreven. T e r m e n die wellicht m i n -

dames 2, 19.00 uur, 3e klasse heren 1, 19.00 uur, overgangsklasse heren 2, 20.30 uur, 3e klasse heren 3, 17.45 uur, 4e klasse Meer informatie: (446411) of Jacomijn (439893).

LACOSTE

Zondagavond 18 april 'Tiroler-Abend' in de Korenbloem. Aansluitend op het eerste competitieweekend gaan we met z'n allen bier drinken. Dit alles voor slechts f 15, (mcl. 1 p u U I keer vullen en eten). Vanaf 19.00 uur.

NSK (Nederlandse Studenten Kampioenschappen) Tennis Outdoor (dus op gravel) zijn dit jaar op 22 en 23 april in Rotterdam. Opgeven bij Nicolien (431145).

Tomahawk-cup clubavond is er weer op 22 april. Zin om mee te doen? bel Michiel of Germa (636140).

T.S.S.V. EXCALIBUR

Wil je minder stress en meer plezier in je dagelijks leven?

ANNEKE VAN KOOTEN Praktijk voor Zijnsgerichte Psychotherapie e n Bewustzijnstraining.

Voor afspraken en folder: 01623-13436.

d e r m i s v e r s t a n d o p r o e p e n zijn 'studiegericht of taakgericht onderwijs'? I n h e t bijzonder de e e r s t e t e r m d r u k t u i t waar h e t o m te doen is: onderwijs dat prikkelt t o t actieve v o r m e n van studeren e n dat voor de s t u d e n t een leeropbrengst heeft die langer meegaat dan de dag na het t e n t a m e n . D e achterliggende ged a c h t e is, dat h e t l e r e n b e d o e l d m o e t zijn o m de stof te beheersen (beheersingsleren) e n n i e t alleen o m e e n zesje te h a l e n op een tentam e n . Een m e t h o d e o m dit doel te bereiken is de cursus op t e v a t t e n als een serie taken, s t u d i e t a k e n in ons geval. D e z e v o r m e n h e t centrale e l e m e n t i n h e t S G O .

H e t n i e u w e v a n S G O is de directe koppeling t u s s e n de m a n i e r waarop h e t onderwijs is ingericht en de wijze w a a r o p w o r d t g e s t u d e e r d .

Verondersteld w o r d t dat de inrichting v a n h e t onderwijs invloed uitoefent op de m a n i e r v a n studeren.

Empirisch onderzoek bevestigt deze veronderstelling. Z o is reeds langer d a n v a n d a a g b e k e n d , d a t prestaties van studenten zich aanpassen aan de eisen die w o r d e n gesteld. G a a n de eisen omlaag, dan gaan de prestaties m e e omlaag. Een a n d e r e m p i r i s c h gegeven is, d a t s t u d e n t e n niet geneigd zijn dingen te doen die niet v a n h e n gevraagd worden. D i t heeft m i n d e r m e t luih e i d , g e b r e k a a n i n i t i a t i e f of onzelfstandigheid te m a k e n dan m e t (on- )duidelijkheid van de eisen die a a n de s t u d i e a c t i v i t e i t e n e n prestaties w o r d e n gesteld. O o k een zekere behoefte a a n persoonlijke efficiency speelt m e e . M e n heeft er, in h e t algemeen, een h e k e l a a n dingen te m o e t e n doen die niet nodig zijn. Stelt de docent w e l hoge, m a a r geen duidelijke eisen dan k a n m e n verwachten, dat de s t u d e n t e n weinig gerichte zelfstudie zullen doen t e n behoeve v a n de cursus. Vraagt de docent d a a r e n t e g e n e e n actieve bijdrage v a n de s t u d e n t en doet de docent vervolgens 'iets' m e t deze bijdrage (bijvoorbeeld er c o m m e n taar op geven), dan krijgt de s t u d e n t een goede s t i m u l a n s voor h e t stud e r e n op u n i v e r s i t a i r n i v e a u .

Zelfstandigheid en zelfvertrouwen m o e t e n groeien. D e inrichting v a n h e t onderwijs k a n daartoe e e n belangrijke bijdrage leveren.

Een derde ervaringsgegeven is, dat s t u d e n t e n geen studieactiviteiten o n d e r n e m e n als er geen studiepunten tegenover staan. Boter bij de vis.

Voor s o m m i g e n is dit h e t bewijs van de o n s t u i t b a r e ondergang v a n de m e n s h e i d . T o e g e v e n h i e r a a n

b e t e k e n t m e e w e r k e n a a n de degen e r a t i e (= verschoolsing) v a n h e t universitair onderwijs! H e t belonen van s t u d i e p r e s t a t i e s m e t s t u d i e p u n t e n is h e t b e l o n e n van een gebrek aan intrinsieke motivatie.

Vergeten wordt, dat de andere v o r m van motivatie, de extrinsieke, vaak de natuurlijke voorloper is v a n de intrinsieke v o r m . N i e t alleen h e t feit v a n belonen, ook h e t m o m e n t waarop dat gebeurt is v a n belang.

U i t ervaring is bekend, dat uitstel van beloning voor goede prestaties h e t leerproces vertraagt. H e t geduld van de gretige eerste-jaars-student die graag wil laten zien w a t hij of zij waard is wordt wel erg op de proef gesteld als m e n een vol s e m e s t e r m o e t w a c h t e n op een eerste reactie op de studieprestaties. Is de propedeuse dan n i e t eerder een select i e op d o o r z e t t i n g s v e r m o g e n e n geduld dan op talent e n i n t r i n s i e k e motivatie? O n t m o e d i g e n w e m e t de traditionele opzet van h e t onderwij s juist n i e t de s t u d e n t e n die w e graag in h u i s willen hebben?

Een vierde e n laatste vermeldenswaardig p u n t is, dat s t u d e n t e n pas echt beginnen m e t ' b l o k k e n ' wanneer h e t t e n t a m e n b i n n e n handbereik is g e k o m e n . D e ervaring wijst uit, dat veel s t u d e n t e n de k a n s op succes van deze studiestrategie o v e r s c h a t t e n . D e tijd v a n voorbereiding op de t e n t a m e n s blijkt bij nader inzien toch t e krap b e m e t e n , waardoor niet alle t e n t a m e n s in één keer worden gehaald. H e t begin van studievertraging is d a n g e m a a k t .

Analyse v a n deze situatie leert o n s niet alleen dat de toets een krachtige prikkel is tot effectief studeren, m a a r ook dat de k r a c h t v a n de prikkel m i n d e r w o r d t w a i m e e r er tijd verstrijkt t u s s e n de laatste studieactiviteiten e n de toets. H e t rendem e n t v a n de c u r s u s zal d a n o o k hoger w o r d e n w a n n e e r h e t afsluit e n d e t e n t a m e n w o r d t vervangen door t w e e of m e e r v r i j s t e l l e n d e deeltoetsen, waarvan de eerste tussentijds wordt afgenomen. H e t idee achter SGO is de s t u d i e p u n t e n n i e t a l l e m a a l i n één keer t e 'betalen', m a a r i n de tijd te s p r e i d e n over v e r s c h i l l e n d e p r e s t a t i e s , dat w i l zeggen over de t o e t s r e s u l t a t e n behorende bij de studietaken, zodat de inspanning niet alleen aan het eind, m a a r o o k i n de loop v a n h e t sem e s t e r geleverd wordt.

Welk p u n t in S G O zou n u docentonvriendelijk k u n n e n zijn? Is h e t wellicht de arbeidsintensiviteit van SGO, de tijd die de docent wordt geacht te s t e k e n in h e t m a k e n van

~^S-

Nieuwe trainingstijden: woensdag 19.00-22.00u in de nieuwe zaal op het Sportcentrum.

Beginners, half-gevorderden en gevorderden op floret, degen of sabel om 19.00u. Veremgmgsavond op donderdag om 20.30 uur m de kleine zaal op het Sportcentrum (partijen voor de interne competitie hebben voorrang m.b.t. de lopers!). Info bij Lawrence (366960).

de deeltoetsen e n vooral in h e t corr i g e r e n e n b e o o r d e l e n v a n de toetsprestaties v a n de studenten?

Als ik de s t e m m i n g goed aanvoel, zit h i e r h e t p i j n p u n t , m i s s c h i e n zelfs e e n taboe dat niet ter sprake m a g k o m e n . H e t beste is inderdaad dit p u n t o n b e s p r o k e n te laten en SGO verder af t e doen als een wazig concept, dat de z a a k v a n h e t u n i v e r s i t a i r onderwijs geen goed doet. Ach, w a t is SGO n o u meer dan een vaag en dor s t u k proza v a n een pottenkijker die geen directe verantwoordelijkheid draagt voor h e t onderwijs en die geen verstand heeft v a n h e t vak? Een vraag die o n d a n k s alles in mijn hoofd blijft rondzoemen is de volgende: 'is SGO nou echt docent-onvriendelijk?'

Wie h e t weet, m a g h e t zeggen.

Hans

Schellekens

Veren van Vrijspraak Vorige w e e k verscheen de jaarlijkse verkiezingsbijlage i n U n i v e r s . ledere partij schreef weer een pakk e n d stukje o m zo zijn kiezers naar de s t e m b u s t e lokken. Z o kregen wij, studentenfractie Juristen 2000 van de juridische faculteit, ook h e t s t u k v a n o n z e c o n c u r r e n t Vrijspraak onder ogen. M e t verbazing lazen wij dat zij c l a i m d e n h e t prob l e e m r o n d o m de inschrijving voor werkcolleges aangepakt te hebben.

D e vrijsprakers h e b b e n kennelijk n i e t z o ' n goed g e h e u g e n . I n h e t verslag v a n de faculteitsraadvergadering van IO september 1992 staat namelijk letterlijk te lezen dat dit probleem door Juristen 2000 aan de orde is gesteld.

Een beetje concurrentie in de facult e i t s p o l i t i e k k a n n a t u u r l i j k geen kwaad. D e kiezer m o e t dan w e l een eeilijke k e u z e k u n n e n m a k e n e n daarvoor is e e n eerlifke voorlichting e e n must. Als je m e t anderm a n s veren gaat p r o n k e n is daarvan natuurlijk geen sprake. Pohtiek m o e t eerlijk gespeeld worden!!

Namens Juristen 2000, Prancine L'Ortye Prédéiique Rail Willem-fan v.d. Wolf Einstjan Rutten Esther Satijn

Vrienden In h e t verslag v a n de eerste bijeenk o m s t v a n de Vrienden van Cobbenhagen in de voorlaatste uitgave v a n U n i v e r s w o r d ik, in m i j n b e a n t w o o r d i n g v a n de vraag 'Waar zijn de v r o u w e n ' , neergezet als een regelrechte seksist e n misogyn.

MENU PERIODE 13 T/M 16 APRIL DINSDAG

tomatensoep of juliënnesoep zigeunerschnitzel met paprikasaus of rundersteak met vleesjus mexicomix of rode kool rijst of gekookte aardappelen veg.: schnitzel-paprikasausmexicomix-rijst luxe: varkenshaas WOENSDAG

bonensoep of chinese kippesoep half piepkuiken of baconlap)e met espagnolesaus doperwten of tuinboonties patates frites of gekookte aardappelen veg.: tahoelapie-espagnolesausdoperwten-frites luxe: holstemer schnitzel DONDERDAG

Indische kerriesocp of vermicellisoep nasi goreng-kroepoekseroendeng-sate-pmdasausananas of slavink-witte kool-gekookte aardappelen veg.: nasi goreng-kroepoekseroendeng-saté-pindasausananas luxe: biefstuk américaine VRIJDAG

tomatencrèmcsoep of heldere bloemkoolsoep gepocheerde vis met hoUandaisesaus of kip cordon bleu wortelen of witte bonen pommes toupies of gekookte aardappelen veg.: kaasssoufflé-witte bonenpommes toupies luxe: scholrolletje met verse zalm

D a a r m e e w o r d t geen recht gedaan aan de door mij gegeven serieuze verklaring w a a r o m er b i n n e n deze groep v a n afgestudeerde 50-plussers weinig v r o u w e n k u n n e n zitt e n . B o v e n d i e n w o r d t voorbijgegaan a a n de daarbij geventileerde ideeën en w e n s e n i n z a k e de toekomstige samenstelling van de vriendenkring.

D e verslaggeving w o r d t d a a r m e e onverfrohren malicieus.

Maar dat m o e t ook zo zijn.

D e redaktie v a n U n i v e r s w e r k t zo op haar m a n i e r perf ekt m e e aan de v e r v o l m a k i n g v a n de nostalgische ervaring. Er is n i e t s veranderd. Z o probeerden ook wij aan h e t eind van de jaren zestig alle goede bedoelingen v a n de oudere generatie in een k w a a d daglicht te stellen. N u is h e t mijn beurt o m mij v a n de weergave in U n i v e r s v a n h a r t e te distantiëren. D a t doe ik dan o o k v a n ganser harte. Maar toch is nostalgie n i e t h e l e m a a l m e e r w a t h e t geweest is!

Marcel van der Linden Vice-voorzitter Stichting Cobbenhagen

Afko's In U n i v e r s v a n 25 m a a r t verscheen o n d e r de k o p ' T i l b u r g s e aio's e n oio's vrezen a a n t a s t i n g positie' een a r t i k e l d a t get(a)ooid w e r d m e t t w e e m a a l de afkorting taooi e n e e n m a a l t a a i o w a a r bedoeld w a s t a i o o / T A I O O (Tilburgs AIO Overleg: vrij logisch toch?). Alsof dat nog niet voldoende waS; h e t Landelijk AIO Overleg werd in h e t s t u k m e t ('inderdaad') laaio i.p.v., inderdaad laioo/LAIOO aangeduid. Let wel, h e t gaat dus n i e t o m h e t al d a n niet gebruik m a k e n v a n hoofdletters.

Een grap of een slordigheidje?

Sander fansen, aio Staatsrecht, bestuursrecht en bestuurkunde

8 april 1 9 9 3

Cursus Interactief Gedrag, I Net terug van een cursus interactief gedrag. Iets heel bijzonders geleerd. Nu weet ik waarom op onze universiteit de omgang met elkaar soms zo weinig stumulerend is. Wij gaan verkeerd om met elkaars nieuwe denkbeelden! Uit longitudinale interactiestudies blijkt dat het ventileren van denkbeelden (en met name een discussie in de vereiste gremia) onherroepelijk tot gevolg heeft dat een vakgroep of een faculteit aan slagvaardigheid inboet.

Na deze cursus begrijp ik dit ook beter. Wij hebben het al moeilijk genoeg om aan het heden te wennen. Vaak slagen we hierin pas wanneer het heden al veilig in het verleden ligt. Onder zulke omstandigheden zijn nieuwe denkbeelden alleen maar ordeverstorend.

Tijdens de cursus kreeg ik enkele kopieën uit The Pembeiton Quaiteiley in handen met zeventien technieken voor het begraven van denkbeelden. Laat ik eerst een voorbeeld geven van een nieuw denkbeeld. Ik fantaseer maar iets bij elkaar op het gebied van Letteren omdat u anders misschien denkt dat ik mi jn eigen gras groener vind dan dat van de buren.

Een nieuw denkbeeld (zelf verzonnen dus): Laat de Letterenfaculteit een speciale opleiding creëren voor (bijna)-afgestudeerden van de Academie voor Intonatie en Gebaar. Het accent moet dan liggen op tekstwetenschap en informatica. Zo'n combinatie klinkt misschien ongerijmd, maar er wordt al jarenlang geroepen dat er behoefte is aan academisch gevormde toneelspelers die met een tekst als geheel over^veg kunnen. Deze afgestudeerden kunnen trouwens ook in de gezondheidszorg terecht voor speltherapie, met

HUNIVERSFnspeciale a a n d a c h t voor CD-ROM opslag van tekstuele aspecten; denk maar aan linguïstisch onderzoek bij afasie, autisme enz. Verder is er een aan k r a c h t winnende Indiaase teksttheorie waarin tekst, intonatie en gebaar als eenheid worden gezien. Bovendien, andere universiteiten doen dit ook, waarom dan geen graantje meegepikt?

Volgt u het nog? Nee? Nou, dat is niet zo erg, want dat gebeurt wel vaker bij nieuwe ideeën. Belangrijker is de vraag: Hoe wordt de rust gehandhaafd bij zo'n ordeverstorend idee?

^Hl£i

1 Negeer bet Reageer nooit op vernieuwingsvoorstellen. Zeg bijvoorbeeld dat u de notitie te laat hebt ontvangen, of dat eerst andere voorstellen moeten worden afgewacht (bijvoorbeeld die over Europese Communicatie). U hebt dan een paar we-

Het is de tijd dat iedereen laat zien gemeld, voor u is het dus nieuw). anders dan anderen te zijn. Groter De bovenste helft van haar rechteren beter. Stem mij, stem ons, want wijsvinger verdween in de pan met wij komen echt op voor jullie be- water (de Engelsen houden bij het langen. Maar leg je de verkiezings- schillen van de aardappelen altijd programma's naast elkaar, dan zie in de linkerhand het mesje vast). je nauwelijks nogverschillen. Een- Enkele dagen later staat ze in het heid in verscheidenheid. Studenten Lagerhuis depo77-tóxte verdedigen. willen goed onderwijs, en het het Zegt de ene MP tegen de andere: personeel wil dat ook. De wetenschappers vinden onderzoek belangrijk, en de studenten ook, want landelijke profilering en meer van dat soort verkiezingenkretologie.

Maakt het nog wat uit op wie je <^ stemt ? Breng j e een voorkeur uit op personen, lijsten, programma's of PTiVrl ideologieën? Wil je je laten vertegenwoordigen door een politicus of een belangenbehartiger? Gaat het om het poppetje dat de zetel bezet 'Wie is die vrouw?' Hij denkt dat z'n houdt of gaat het om de zetel zelf? collega nog onder de snob-whisky zit maar antwoord toch heel hoffelijk: 'Dat is Margaret Thatcher!'

Vragen, vragen, vragen. Margaret Waarop die ene weer zegt: 'Dat kan Thatcher was naast politicus ook niet, want deze vrouw heeft een gewoon huisvrouw - als je je zo mag stukje van haar vinger af, en Thatuitdrukken. Op een goeie dag was cher heeft tien complete vingers.' ze bezig met de piepers, toen ze zich Waarom deze inleiding? Geen in haar vingers sneed (de Britse mens is hetzelfde, zelfs dezelfde boulevardbladen hebben dit nooit mens is niet meer hetzelfde. Over-

:\\i o

enMe SCHILDPAD

ken de tijd om strategisch te kiezen uit de volgende regels.

2 Zeg dat u de strekking verkeerd hebt begrepen 'O, sorry hoor, maar ik had echt niet door dat het om een reëel samenwerkingsproject ging met die Academie. Ik dacht dat het een vingeroefening was in WOH B O - s a m e n werking, en als zodanig vond ik het niet onaardig, integendeel!'

3 Betwijfel de haalbaarheid 'Maar, dat kan toch nooit uitgevoerd worden met de huidige docenten. Bovendien is er dit jaar geen geld voor de speciale kennismakingsmodulen.' N.B. Bij deze regel eenkomsten moeten we zoeken in details. In Nederland wonen twee personen met hetzelfde aantal hoofdharen. De kalen, zult u zeggen. Klopt. Maar ook van de personen die meer dan duizend haren op hun hoofd hebben, lopen er in Nederland twee rond met precies hetzelfde aantal hoofdharen. Wij vragen een bewijs van deze stelling.

Het kassa-probleem is gewonnen door Eric Matthijssen. 'Hij was de enige die zijn antwoord op een wiskimdig verantwoorde wijze en zonder pc heeft gevonden', meldt studentjury Remco Litjens. Er zijn natuurlijk meerdere oplossingen, maar prijzen van 1, 2 en 3 cent kunnen natuurlijk niet. Komen studenten nog wel in supermarkten? [IVlKj Oplossingen vóór 15 april sturen naar Univers, kamer A 16. Onder de goede en meest originele inzendingen wordt een boekenbon van fl. 25,- verloot.

is een juiste timing heel belangrijk.

Betwijfel de haalbaarheid vóór het denkbeeld volledig is toegelicht.

Hoe langer er over een denkbeeld gepraat wordt, des te groter is de kans dat gedeelten ervan wel uitvoerbaar zijn.

4 Prijs het de grond in Wanneer u een kwartier lang de voordelen hebt uiteengezet, zal iedereen zich afvragen wat er fout is aan het nieuwe plan.

5 Wijs erop dat bet nog nooit geprobeerd is Als het een nieuw denkbeeld is, is dit waar. Als het een goed denkbeeld was, zou een ander er toch al eerder op gekomen zijn. Nou dan! óBewi/s dat bet geen nieuw denkbeeld is Elk nieuw denkbeeld vertoont wel enige overeenkomst met bestaande denkbeelden. Wanneer u de overeenkomsten voldoende benadrukt, merkt niemand dat het nieuwe denkbeeld beter is.

7 Merk op dat bet niet in bet beleid past 'Maar de politieke wind waait nu toch helemaal niet in de richting van samenwerking WO-HBO? Bovendien bestaan er toch plannen om de doorstroom van HBOstudenten af te remmen? Ik heb laatst nog contact gehad met enkele Kamerleden die ook een geheel eigen academisch beleid voorstonden.' Aangezien niemand van de aanwezigen het beleid voldoende kent, wint u de discussie altijd op punten.

De komende week kunt u zeven nieuwe denkbeelden begraven!

De volgende week nog tien technieken!

Bart van Klink Jan Renkema Willem Witteveen

Basketbal zit in de lift. Sinds het Amerikaanse dream-team op de laatste Olympische Spelen zulke faioie maakte, heeft de Tilburgse Studenten Basketbalvereniging Pendragon over aanwas niet te klagen. Zo'n zeventig leden - waarvan de langste nét geen twee meter en de kleinste eenmetervijfentachtig meet - ballen wekelijks in sporthal en externe competitie. Met succes: de dames vechten dit jaar voor het eerst sinds tijden niet tegen degradatie, terwijl de heren in de overgangsklasse een hoge positie slechts door typische studentenproblemen - buitenlandstages bijvoorbeeld - uit handen moesten geven. [Foto: Erik van der Burgt]