lok geen talen tegelij"his fadEty JsGerrit in. Maar de p voor het ipubliek. e ook nog in 1 Peking heb iet de aai n nog een a a m a heb ik in gehad', Dnderdvijftig ld ogende euwe feiten, iizelf naar nverwekJnoor dank t lat hij, Gcrrit jekomen om lekje te opelat zien dat 32il is dat hij ' hand heeft. Dgenloos lakelaar die eten doen Bikt zo'n vijfijgt dan wil-
UNIVERS
Tilburgs Universiteitsblad 23 november 1990jaargang 28 nummer l i .
Universiteiten mogen zelf hun vonnis voltrelcl<en bij onderzoel< men dat ze weer kolen en geiten Al een paar maanden is academisch N ederland in de zullen sparen. Vorige week schreef ban van de onderzoekscholen. Langzaam wordt de Raad van Advies voor het We duidelijk dat er misschien meer te gebeuren staat dan tenschapsbeleid dan ook aan Rit de versterkig van het aiostelsel en de vorming van een zen: 'De universiteiten hebben in het verleden niet aangetoond, ge tiental topinstituten. De instelling van vijftig of zamenlijk tot een nationale profile honderd scholen elk een landelijk centrum van ring te kunnen komen, hoewel de noodzaak daartoe reeds lang er internationaal niveau maakt een nieuwe ronde van concentratie in het onderzoek bijna onvermijdelijk. De kend wordt.' Als stok achter de deur wil de raad nu een keurmerk universiteiten mogen in die strijd tegen versnippering instantie. De Koninklijke Akademie en hokjesgeest zelf voorop lopen. Maar is dat wel zo'n van Wetenschappen denkt er het zelfde over. Alleen waar echt genoegen?
Een half jaar geleden leek het er slechter uit te zien voor het univer sitaire onderzoekbeleid. Minister Ritzen wilde jaarlijks 25 miljoen ist, chamgulden universitair budget gaan es per glas omleiden via projectfinancier s rondgeNWO, om zo een scherpere selec n dat schelen, tie van onderzoek op kwaliteit te iet dat acdforceren. Bovendien zaaide hij on iat middel terust met het plan voor een beperkt » aantal onderzoekscholen, die met 1 van Eijk ersn hun onderzoek intemationaal moesten uitblinken. Opportunisten wierpen zich direct op als kandi daattoppers. Maar een meer alge mene reactie was: angst voor uit holling van de faculteiten. Die za s J. Sij ben gen immers de gelijktijdige geva imeldom de ren van een financiële aderlating, Postbank en vertrek van de beste onderzoekers \nden toe te naar de nieuwe centra, verlies van m de prof zeggenschap over het onderzoek ' over a'n lip. beleid en verbreking van de ban an dat nou, den tussen onderzoek en (eerstefa 'f des tussen iSe) onderwijs. ■raars? Inmiddels hebben universiteitsbe des?) Dat ■aUaering m stuurders twee keer opgelucht kunnen ademhalen. De overheve i. ling van geld naar NWO wordt |stopgezet, in ruil voor de toezeg de rede, iing van een eigen 'selectief' on zekeraars en irkterrein j [dereoekbeleid. Ook het begin okto verschenen, genuanceerdead 'ies van de Commissie Onderzoek incurrentie holen stelde gerust. De scholen d? moesten niet los staan van de uni
tegratie in et komen an ook niet erdommej. roor u dus sing? EHEE, die t als een ver integratie •rsteviging ieidt). verschillen istbank dan? feugdjoumad Keet niet, die 'en opgelost, 'edoe dan? heien) Ik h^tceekend .Ikhebhet
ne? vee persoon het iceekend \s toot anders louden. en intematio t nou tceten) rst de thuisbOf t, dan ga j e I kijken (Zou oed op de c«?) \sor. alstublieft) Meneer Dam\ l o v e m b e r 19
Innovator Marianne Weekers stu deert als eerste boio af bij hetlVA Grensverieggend Het Brabantse bedrijfsle ven wil haar zakelijke rela ties met de derde wereld uitbreiden Oostblok Perspectieven voor Oost Europaprojecten zijn on zeker Japan De reis van een twintigtal studenten naar Tokyo en Osaka i^m
sprake is van een landelijk cen trum van internationaal niveau, op versiteiten. En bij die laatsten zou een relevant en samenhangend gebied, zou een onderzoekschool zelfs het intitiatief liggen. 'erkenning' krijgen. Wie niet er De universiteit blijft vooralsnog dus baas in eigen huis. Maar die kend wordt, loopt minstens een miljoen gulden steun per jaar mis. vrijheid is beperkt: voorwaarde is, dat ook bij de vorming van on Zo willen de raad en de akademie derzoekscholen de instellingen de instelling van onderzoekscholen zich 'selectief' gaan profileren. Per benutten om de steeds maar uitge vakgebied moet het goede onder stelde grote opruiming in het uni zoek zoveel mogelijk landelijk ge versitaire onderzoek af te dwingen. Maar dwang is niet leuk. Dus wil bundeld worden. Profilering is daarbij de nieuwe len de universiteiten daaraan ont term waarschijnlijk bedacht om snappen. Aan de ene kant hopen dat tjegrippen als Taakverdeling ze, dat ook minister Ritzen terug en Concentratie of Selectieve schrikt voor weer zo'n beoorde Krimp en Groei historisch te belast lingscircus, met alle rompslomp van dien. Tegelijk proberen ze dui zijn. En zo kon het dat de morgen vijf delijk te maken dat deze keer de jaar oude Vereniging van Universi bereidheid tot landelijke afstem teiten (VSNU) in oktober een ming echt groter is dan ooit. Bij de goedbedoelde nota uitbracht over VSNU valt dan ook te horen dat universitair onderzoekbeleid. Jaze 'de discussie in de disciplineover ker, de instellingen zullen meer leggen in volle gang' is. Zo spoe steun geven aan top onderzoek dig mogelijk gaan ook de Colleges en duidelijker toewerken naar een van Bestuur bij elkaar zitten. 'De eigen profiel van specialismen. kaarten komen dan op tafel', zegt Maar voor de vorming van onder men krijgshaftig. zoekscholen vinden ze concentra Maar het is wat moeilijk voor te tie van vakgenoten op één plek stellen hoe bijvoorbeeld de weinig vaak onnodig. Ons land is klein charismatische VSNUvoorzitter genoeg voor netwerken van ver dr. P. van der Schans kan voorko spreid samenwerkende onderzoe men dat het allemaal uitdraait op kers, vindt de VSNU. En daar zit ordinair straatvechten, waarbij niet wat in. Toch hebben de universi de kwaliteit of de samenhang teiten met deze uitspraken niet de maar de bestuurder met de slimste vrees van omstanders weggeno trucs de strijd zal winnen. Optimis
Milieuhoogleraar
CvB wil instromers in laten schrijven in de propedeuse De circa 3 5 0 studenten die een verkorte opleiding volgen aan de KUB zullen binnenkort een brief krijgen waarin hen wordt gevraagd zich alsnog in te schrijven in de propedeuse. De studenten blijven de verkorte opleiding volgen maar tellen zo mee voor de bekostiging van de universiteit door het rijk. Dit zou de universiteit maximaal een miljoen gulden schelen per jaar. H et college heeft dit woens dag besloten. De KUB heeft ten behoeve van de doorstromers uit het HBO speciale verkorte opleidingen ingericht waar deze studenten in twee jaar een doctoraalopleiding kunnen volgen. Deze studenten tellen niet mee als instromers bij de zoge naamde één decembertellingen omdat ze niet ingeschreven staan in de propedeuse en de universi teit krijgt van het rijk daarom geen vergoeding. Veel andere universi teiten leiden de H BOstudenten door de propedeuse en het docto raal door middel van een systeem van vrijstellingen en krijgen wel fi nanciering van het ministerie. Als de deelnemers aan de verkorte
opleidingen aan de KUB zich als nog inschrijven voor de prope deuse combineert dit de voordelen van beide mogelijkheden, aldus collegevoorzitter prof.dr. P. Ver heyen. De studenten blijven de verkorte opleiding volgen en krij gen mogelijk de beschikking over een propedeusecertificaat waar door ze meer studiemogelijkheden hebben. Een examencommissie zal bekijken hoeveel vrijstellingen de studenten voor het propedeuse diploma krijgen op basis van de eerdere H BOstudie en vorderin gen in de verkorte opleiding. 'Mis schien is dat honderd procent, mo gelijk moeten enkele elementen van zijn doorstroomopleiding eerst afgelegd worden of hij heeft de propedeuse na de hele door stroomopleiding en misschien moet hij nog iets extra's doen', al dus Verheyen. Aan het inschrijven in de propedeuse zijn geen kosten vertxjnden en de student is niet verplicht o m aanvullende cursus sen te volgen of tentamens te doen. (GR)
ten mogen hopen, dat de universi teiten straks van minister Ritzen de ruimte krijgen en erin slagen om het wijze midden te zoeken tussen enerzijds bundeling van kwaliteit en anderzijds behoud van voldoende brede eerstefase oplei dingen. De netwerkgedachte van de VSNU kan daarvoor het goede uitgangspunt zijn, zolang het maar méér wordt dan het schaamlapje om het ontbreken van samenwer king te verhullen. Ondanks alle goede wil van de VSNU is er dus een goede kans, dat over een paar jaar het universi
taire onderzoekslandschap bestaat uit enkele tientallen forse kluiten onderzoek, in een wel zeer dunne pap van eerstefaseonderwijs. De scheiding van onderwijs en onder zoek waarvoor de verdedigers van universitaire autonomie vreesden, is dan werkelijkheid geworden. Maar het verschil is dat de univer siteiten er geen enkele externe in stantie de schuld van kunnen ge ven. Ze zullen zelfs het verwijt krij gen dat ze hun vonnis zelf hebben uitgevoerd. (FS/HOP/ingekort)
houdt pleidooi voor
luchtschap'^
Afgelopen vrijdag hielden prof.dr. Nico Nelissen en prof.dr. W i m Hafkamp hun inaugurele redes in een stampvolle universiteitsaula. Beide zijn als bijzonder hoogleraar natuur en milieuvraagstukken aangesteld, respectievelijk aan de sociale en de economische facul teit. Nelissen (1942) beweerde in zijn rede dat de huidige vervui lende samenleving op weg is een ecologische maatschappij te wor den. H ij ziet de toekomst hoopvol tegemoet en bemerkt een daden drang op allerlei gebied om tot maatregelen te komen ten bate van het milieu: hij sprak \ « n een 'groene hyfjeractiviteit die zijn weerga in de geschiedenis niet kent.' Nelissen concludeerde dat de voorstanders van een ecologi sche samenleving de toekomst be palen, en dat de positieve aanpak van het milieu is begonnen. Hafkamp (1953) zag contouren van een schone economie, maar voorspelde dat de invulling daar van nog wel enkele decennia op zich kan laten wachten H ij ziet Nelissen (I) en H afkamp snijden de taart aan
een kentering ten goede: vrijwel iedereen is tegenwoordig bereid te offeren voor het milieu. Ook ziet de hoogleraar enkele goede mi lieumaatregelen van de overheid. Maar er moet nog gewerkt wor den, meldde H afkamp, en pleitte voor de heropening van een anti verzuringsfonds, en dat uit te brei den tot een 'luchtschap'. Zo'n in stelling zou zich bezig moeten houden met het terugdringen van de uitstoot van schadelijke stoffen. Na afloop van de door ruim zes honderd mensen bezochte inaugu ratie was er een receptie van de twee kersverse hoogleraren, waarop de belangstellenden hun felicitaties en presentjes konden overhandigen. Onder het toeziend oog van rectormagnificus Ruud de Moor, andere kopstukken uit de universitaire gelederen en hun beider echtgenotes sneed het tweetal gebroederlijk een levens grote taart aan. In de ruimte rond het atrium werd vervolgens nog ruim anderhalf uur genoten van de de laatste wandelgangenroddels, jus d'oranges, al dan niet alcohol houdend bier en pinda's. (DvE)