DNIVERS Tilburgs Universiteitsblad -'JLlseptember 1989 - jaargang 27 nummer'
Onderwijsbegroting 1990 belooft geen nieuwe Icortingen voor universiteiten De Katholieke Universiteft Brabant krijgt structureel 2 ton extra voor bundeling van onderwijs en onderzoek rond het thema arbeid en het daarmee samenhangende instituut voor fundamenteel arbeidsmarktonderzoek. De oprichting van een dergelijk instituut is daarmee vrijwel zeker, ook al valt de extra subsidie lager uit dan verwacht. De Tilburgse universiteit heeft in 1990 70,3 miljoen te besteden.
4
Voor nieuwe bezuigingen hoeven de universiteiten in 1990 niet te vrezen. Maar evenals in voorgaande jaren lopen zij opnieuw tientallen miljoenen guldens mis waar zij recht op menen te hebben vanwege de alsmaar stijgende studentenaantallen. Op studiefinanciering is voor 1990 evenmin een uitgavenbeperking voorzien. Maar daar doet het venijn zich in volgende jaren voelen: via privatisering van de studieleningen en vert)etering van de studievoortgang moet 300 miljoen gulden optafel komen, maar concrete invulling hiervan blijft uit tot er een nieuw kabinet is. Het totale budget voor onderwijs en wetenschappen bedraagt in 1990 29,1 miljard gulden, ruim 0,8 miljard minder dan in 1989. Deze daling hangt in sterke mate samen met de dalende leerlingenaantallen, die automatisch doorwerken in de be-
groting. De verlaging is echter minder sterk dan aanvankelijk was geraamd, omdat de deelname aan het niet-leerplichtige onderwijs onverwacht sterk is gestegen. Per saldo wordt voor 1990 een nieuwe bezuiniging aangekondigd van 100 miljoen gulden, oplopend tot 400 miljoen in 1994. Voor komend jaar wil Deetman die dekken door de les- en cursusgelden in het voortgezet onderwijs met tien procent te verhogen (opbrengst 30 miljoen), door bouwbeperking en aanpassing van de programma's van eisen in het basisonden/vijs (34 miljoen) en door een beperking op de stijgende huuren investeringsbudgetten in het hbo (36 miljoen). In de jaren vanaf 1991 moet het oplopende bezuinigingsbedrag in belangrijke mate gedekt worden in de sfeer van de studiefinanciering. Vol-
gend jaar wordt voor studiefinanciering geen uitgavenbeperking voorzien, maar in 1994 is die opgelopen tot 300 miljoen gulden. De maatregelen die hierbij horen zijn nog niet uitgewerkt; ze moeten gevonden worden in privatisering van de studieleningen en in maatregelen ter bevordering van de studievoortgang. Over een mogelijke invoering van de privatisering zal nog deze maand een advies worden uitgebracht door de commissie Van derZwan/Leblanc. Over de koppeling van studievoortgang en studiefinanciering is vorige week een advies verschenen van de commissie In 't Veld. Het is aan een volgens kabinet om aan de hand van deze adviezen tot een invulling van de bezuiniging te komen. De kwestie wordt immers door het pwriement te controversieel geacht om met een
Economen in debat na de troonrede
Promotie mr. BÂŤida De administratieve rechtspraak is een zooitje, nneent de Tilburgse jurist. Professor Snellen vertrekt naar Rotterdam (foto). demissionair kabinet te behandelen. Zoals werd aangegeven, is een miljard gulden geraamd ter compensatie van de onverwachte stijging van de leeriingenaantallen in het nietleerplichtig onderwijs. De universiteiten echter hebben wel te maken met stijgende studentenaantallen, maar delen niet mee in dat miljard. Als enige onderdeel van het bestel kent het wetenschappelijk onderwijs geen zogenaamde exogene financiering, dat wil zeggen geen automatische koppeling van budget aan studentenaantal. Was dat wel het geval geweest, dan hadden de universiteiten in 1990 zo'n honderd miljoen gulden extra moeten krijgen - aldus de voorzitter van
8/9 'Universitas' Glorierijke producten van de Europese beschaving. 11 Droge akoestiek Klinkende opening van het nieuwe seizoen van de Liedertaf el. de Vereniging van Samenwerkende Universiteiten, ir. P. van der Schans, in een reactie op de onderwijsbegroting. Volgens Van der Schans zijn de universiteiten 'ondanks alle mooie woorden' op de nullijn gehouden door 'een kunstmatige korting'. Nieuw beleid ten aanzien van het wetenschappelijk onderwijs wordt in de begroting nauwelijks voorzien. Deetman maakt wel een opmerking over de startsubsidies die O & W tijdelijk verstrekt aan postdoctorale beroep)Sopleidingen. Deze subsidievorm loopt in 1992 af, nrtaar voortzetting in een andere vorm wordt overwogen. (JD/HOP)
Meer aandacht voor maatschappijwetenschappen
")
Met een matig bezette aula maar een volle perstribune vond afgelopen dinsdag - de derde in september - het jaar-^ lijks terugkerende symposium Na de troonrede plaats, wederom georganiseerd door het OIof-dispuut Kongsi. Op een groot scherm konden de bezoekers de koningin de Troonrede zien uitspreken, waarna discussie volgde tussen de forumleden onder leiding van collegevoorzitter prof. P. Verheyen. Er werd onder meer gesproken over de hausse in de economie. Volgens drs. J . Postma. directeur-generaal van de Rijksbegroting, lagen mondiale ontwikkelingen ĂŠn het beleid van hot kabinet-Lubbers hieraan ten grondslag. Het financieringstekort en de collectieve lastendruk zijn verminderd, betoogde hij. 'In de discussies worden de inspanningen op dit gebied van het kabinet gebagatelliseerd.' De Rotterdamse hoogleraar Monetaire Economie, prof. dr. E. Bomhoff. haalde de werkloosheid aan als teken van het falend beleid van de regering-Lubbers. Hij verweet Lubbers een 'hevig gebrek aan creativiteit' op dit punt. Hoogleraar Kwantitatieve Economie aan de KUB, prof. dr. F. van der Ploeg, erkende dat overheidsuitgaven weliswaar teruggedrongen zijn maar dat daarmee ook 'de kwaliteK is achteruitgegaan'. Dit brengt sociaal enorme j kosten met zich mee, betoogde hij. (QF
989
De minister van onderwijs en wetenschappen zal een nieuw fonds instellen voor toponderzoek en topopleidingen in de tweede fase. Het fonds zal vanaf 1991 geleidelijk groeien om er 500 tot 1.000 jonge promovendi mee aan te stellen. Dat staat in de nota 'Zicht op een nieuw onderzoekslandschap', waarin het demissionaire kabinet het wetenschapsbeleid voor de jaren negentig uiteenzet. De nota is op 15 september gepresenteerd na het laatste kabinetsberaad waaraan W . J . Deetman als minister heeft deelgenomen. Algemene conclusie van het kabinet is dat de nadruk die in de jaren tachtig is gelegd op economische doelstellingen en bevordering van de technische en natuurwetenschappen gehandhaafd moet blijven. Daarnaast moet er meer aandacht komen voor gedrags- en maatschappijwetenschappen en geesteswetenschappen. Uit deze disciplines wordt een bijdrage venwacht aan de oplossing van maatschappelijke vraagstukken, alsmede een bescherming van het nationale culturele erfgoed. Over de financfering van de acties wil het kabinet - gezien de demissionaire status - niet meer kwijt dan dat zij mogelijk gemaakt moeten worden door verschuivingen binnen de huidige budgetten. Een van de belangrijkste acties om
Nederiand internationaal te laten meetellen ligt bij de vorming van 'topkader'. Daartoe moeten er tweede fase opleidingen van zeer hoog niveau komen, die ook wel omschreven worden als 'graduate schools'. De opleidingen zullen nauw verbonden zijn met - deels nieuw op te zetten - onderzoekscentra op terreinen als milieu, telematica, fysieke infrastructuur en transport. De studenten aan deze opleidingen krijgen zo toegang tot onderzoek van internationale reputatie. (JD/HOP)
Braks naar O&W Ir. G.J.M. Braks is de nieuwe minister van Onderwijs en Wetenschappen in het (demissionaire) kabinetLubbers-2. Braks heeft ook het ministerie van Landbouw en Visserij onderzijn hoede. Hij is bewindsman op dat departement sinds het aantreden van het eerste kabinetLubbers in november 1982. Tot er nieuw kabinet is geformeerd is Braks ook 'echt' de bewindsman op O & W en niet alleen maar 'waamemend minister' of iets dergelijks. Eerder werd erop gespeculeerd dat minister Briiikman van WVC het ondenwijsdepartement onder zijn hoede zou krijgen. (JD/HOP)