Tekst: Ad van Schaik Foto’s: Kingsriver Estate
Hollander in Zuid-Afrika Op je zestigste je leven een nieuwe wending geven. Dat deed Ruud de Clercq (70) toen hij in Zuid-Afrika een wijnfarm kocht.
Wie een wijnfarm bezit, moet flink aanpakken. Dat is het tegenovergestelde van iedere dag golfen en bridgen. Waarom maakte u die keuze?
‘Ik wilde nooit met pensioen gaan. Ik heb altijd een afwisselend leven geleid vol uiteenlopende ervaringen; daar wilde ik nog iets mee doen. Anders ervaar ik dat als het weggooien van geld. Vrienden van me die wel gaan golfen en bridgen hoor ik zeggen dat ze zich wel eens vervelen. Ik kom eerder tijd tekort.’ Welke rode draad loopt er door uw leven?
Een echte uitdaging. Typisch voor Ruud want daarvoor had hij al een avontuurlijk leven geleid. Niet alleen woonde en werkte hij jarenlang in Frankrijk, ook was hij directeur van de Efteling en eigenaar van het Dolfinarium.
60 Nestor
‘Als directeur van de Efteling moest ik alles weten van kabouters. Bij het Dolfinarium verdiepte ik me in dolfijnen. Nu ben ik bezig met wijn. In mijn leven zoek ik steeds naar ingewikkelde, niet-alledaagse problemen die ik dan wil oplossen. Ik zou bijvoorbeeld geen aardappelen willen telen. Wijn maken vind ik meer een uitdaging. Van iedere druif kun je wijn maken, maar hoe maak je goede wijn? Van wijndruif tot wijn moet je veertig keer een beslissing nemen, daardoor is het mogelijk je eigen stempel op dat proces te drukken en je eigen wijn te ontwikkelen. Om meer daarover te weten te komen, voerde ik gesprekken met deskundigen in de wijnbouw. Boeiend vond ik dat. Vervolgens kocht ik in 2004 op twee uur rijden van Kaapstad de Kingsriver Estate: de boerderij op het terrein was niet meer dan een bouwval. Het gaf me veel voldoening toen al na enkele jaren mijn rode wijn Kingsriver Estate Shiraz 2007 werd bekroond.’ Waren het Nederlanders die ooit begonnen met het verbouwen van wijndruiven in Zuid-Afrika?
‘Zeker. Jan van Riebeeck, die in 1652 de eerste Nederlandse nederzetting aan de Kaap stichtte, bracht al wijnplanten mee. Ergens schrijft hij: ‘God zij geloofd. We hebben de eerste wijn op de Kaap gemaakt.’ Ik durf te zeggen dat de voorwaarden om wijn te verbouwen in Zuid-Afrika gunstiger zijn dan in Frankrijk, onder meer door de variatie aan grondsoorten en het aangename warme klimaat. Bovendien ligt zuidelijk Afrika tussen twee oceanen. Dat verklaart mede de enorme plantenrijkdom die zeven maal groter is dan in een regenwoud. Net als de rijkdom aan dieren. Wat een prachtig land! Ik houd van de oneindige
schakeringen in de kleur groen, maar ik moet zeggen dat ik de Nederlandse bomen wel eens mis. En ik vind het fascinerend om te bedenken dat het eerste menselijk leven in Afrika tot ontwikkeling is gekomen. Dat de eerste mens - dus ook ‘Eva’ - zwart was. Als ik dan in de avondschemering voor mijn boerderij zit, voel ik me een onderdeel van die keten.’ Hoe ervaart u als senior het leven op de wijnfarm?
‘Nu ik ouder word, vind ik het doorgeven van kennis en ervaring belangrijk. Jarenlang woonde en werkte ik in Frankrijk. Daar hebben ze nog een systeem dat op onze gilden lijkt, waarbij jonge mensen bij ouderen in de leer gaan. Niet om later precies hetzelfde te doen als die senioren, maar wel om er hun voordeel mee te doen. Dat idee pas ik op mijn farm toe op de farmmanager, een Zuid-Afrikaanse jonge man wiens studie farm-management ik betaalde en met wie ik nu intensief samenwerk. Ik merk dat de samenwerking met hem en andere jonge mensen in het bedrijf voor mij belangrijk is. Daar komt bij dat ik niet het eeuwige leven heb. Ik wil er voor zorgen dat ooit na mijn dood dankzij hen en mijn kinderen die boerderij goed blijft functioneren.’ De wijnfarm is een bedrijf dat winst moet maken?
‘Zeker, net als ieder ander bedrijf. Maar geld verdienen komt voor mij niet op de eerste plaats. Belangrijker vind ik het dat ik een zinvol leven leid. Daarnaast heb ik interessante contacten met bezoekers, die nieuwsgierig zijn naar mijn manier van wijn maken. In mijn leven ben ik altijd op de toekomst gericht geweest. Ik vind het niet zo belangrijk om te ontdekken wie ik ben: ik ben meer bezig met wie ik wil worden. In deze fase van mijn leven een wijnboer die tradities en kennis doorgeeft. Een pluspunt daarbij is dat ik zelf eveneens kan genieten van een glas wijn. De keukentafel vind ik het belangrijkste meubelstuk in huis. Daar zit je met je gezin bijeen. Daar paten we met elkaar, bespreken we allerlei zaken en geven we familiewaarden door. En maken we pret. Met het eten komt dan de wijn op tafel. Bij zulke mooie momenten in het leven hoort een goed glas wijn.’ «