Tarihe Not Düşülmüş Bir Kent Parkı: Güvenpark
Türkiye’nin başkenti Ankara’nın en bilinen ve en önemli noktalarından biri olan Kızılay Meydanı, Ankara’nın belleğini oluşturan, başkent olma sürecinin tarihini yansıtan mekânlardan biridir. Kızılay Meydanı’nı içinde barındıran Kızılay Mahallesi de Ankara’nın en yoğun sayılacak merkezlerindendir (Türkkan, 2014). Özdemir’e (2013) göre kent meydanları, kentin kalbi, kentlinin sosyal ihtiyaçlarına cevap veren, kentsel yaşamın bütünleştiği, tarihi ve çağdaş özellikleri bir arada sergileyen odak noktaları olarak tanımlanabilmektedir. Özdemir, meydanları kentin birer aynası şeklinde tanımlamakta ve burada oluşabilecek sorunların ve eksikliklerin, tüm kentte bir çöküntüye neden olabileceğini belirtmektedir. Ankara Kenti ve tarihi ile bütünleşmiş olan Güvenpark da Kızılay Meydanı ile bir bütün halini almıştır. Güvenpark, gerek kullanım yoğunluğu gerekse de barındırdığı ekolojik değerler ve kente sunduğu hizmetler açısından oldukça önemli bir odak noktasıdır. Bu çalışmanın amacı böylesine önemli bir özelliğe sahip, Ankara kentinin tarihine tanıklık etmiş ve kent belleğinin yapıtaşlarından olan Güvenpark’ın tarihi süreç içindeki gerek toplum gerek politika etkileşimlerini irdelemektir.
Materyal ve Metot Çalışmanın temel materyali Ankara’nın erken cumhuriyet döneminden günümüze kadar varlığını ve etkisini sürdürmüş en önemli kent parklarından biri olan Güvenpark’ın kendisi oluşturmaktadır. Güvenpark var olduğu andan itibaren Ankaralılar için buluşma, toplanma, dağılma, dinlenme, kentin yoğun ve boğucu dokusu içinde bir nebze de olsa nefes alabilme, yeşile olan özlemi giderme gibi ihtiyaçlarını karşıladığı bir mekân olmuştur. Çalışma kapsamında kullanılan diğer materyaller ise alana ilişkin güncel ve eski fotoğraflar, Google Earth görüntüleri, 1937 tarihli Ankara İmar Planı ve Plan Notları, konuyla ilişkili bilimsel verileri içeren literatür kaynakları (yüksek lisans ve doktora tezleri, makaleler, bildiriler) sayılabilmektedir. Çalışmanın ortaya konmasında izlenen yöntemin aşamaları ise konunun belirlenmesi, sorun tespiti, veri toplama (literatür taraması), veri analizi ve değerlendirme şeklinde sıralanabilmektedir.
Bulgular 13 Ekim 1923’te başkent ilan edilen Ankara’yı, cumhuriyet rejiminin örnek başkentine dönüştürme sürecinin hemen başında kentin Sıhhıye-Yenişehir-Kızılay hattında geliştirilmesi kararı alınmıştır. Herman Jansen Ankara’nın imar planını üstlenmeden önce, daha 1925 yılında Belediye Başkanı Ali Haydar Bey tarafından hazırlanan yasa ile Ulus Meydanı ile Yenişehir arasında 4 milyon metrekarelik bir alan istimlâk edilmiştir. Jansen tarafından bu bölgeye yerleştirilecek olan bakanlık binalarının yanı başında, az katlı bahçe içinde evlerden meydana gelen bir konut bölgesi tasarlamıştır. Burada dönemin önde gelen bürokrat kadrosu ve seçkinleri yaşayacaktır. Böylece kent bütünü içerisinde sosyal hayat da git gide çeşitlenmiş, Ankaralılar Kızılay binasının hemen önündeki Kızılay Parkı’nda bir araya gelme275
S