Poplave najčešće nastaju pod utjecajem više faktora, a prema glavnim uzrocima mogu se izdvojiti sljedeći tipovi: „1. Poplave izazvane kišom i otapanjem snega; 2. Ledene poplave; 3. Poplave usled koincidencije visokih voda; 4. Bujične poplave; 5. Poplave izazvane kliženjem zemljišta; 6. Poplave izazvane rušenjem brana“.3 Prema spomenutoj klasifikaciji, primjeri velikih poplava u ovom radu na području Bosne i Hercegovine bili su kombinacija obilnih kiša – ‘’proloma oblaka’’, koincidencije visokih vodostaja rijeka, njihovih pritoka i navale vodenih bujica koje su se slijevale u dolinu – gdje se uglavnom nalaze veći gradovi u kojima prave veliku materijalnu štetu, a u nekim slučajevima odnose i ljudske živote.
2 3
Isto. Isto. 20.
103
POPLAVA, ZEMLJOTRES, SMOG: PRILOZI EKOHISTORIJI BOSNE I HERCEGOVINE U 20. STOLJEĆU
se razmerima zahvaćenih površina, štetama u poljoprivredi, industriji, saobraćaju i stambenoj privredi izdvajaju od ostalih. Iako su katastrofalne poplave daleko ređe od običnih, koje se javljaju svake godine, njihove posledice su ogromne i dugogodišnje te zahtevaju velika sredstva ulaganja, kako u otklanjanju direktnih i indirektnih šteta tako i radi sprečavanja i zaštite od istih“.2