Aan
de muur, op het nachtkastje of gedigitaliseerd als muismat. Alle drie mag ook, al is dit wellicht confronterend voor de moeder. Wijs tijdens een ruzie naar een van de wijsheden, terwijl je de tranen uit je ogen veegt, grondig je neus ophaalt en zegt: ‘Maar méén je dat dan niet?’
22
23
DE MOOISTE 41 SONGS VAN VADERS EN DOCHTERS OVER ELKAAR
Manne dochten zingen over overled rs, dochters hun pasge b zit het en (of wegge zingen over horen de son ongeveer, lopen) vad un gaat h gs. Niet alti in de wereld er. Zo mothe et over de va jd, wel vaak van . r dochte fuckin’ assh der als een bSoms o r de vad die niks zeg le, soms ove loody nodig e er helemaa t. En soms r een Een en n zegt hij h l geen woo heeft k r e mee, mele keer zing t met zijn gi den ta t aar da t zijn u de pasgebor ar. e itzonde ringen.ne 24
40
ERIC CLAPTON 1945 J.J. CALE 1938-2013 THREE LITTLE GIRLS 2006
41
MADONNA 1958 DEAR JESSIE 1989 Madonna maakte wel liedjes met een vader in de hoofdrol (Papa Don’t Preach, Oh Father), maar het is de vraag in hoeverre die verwezen naar haar vader Tony Ciccone. In 1989 zette Madonna Louise Ciccone een lied op de plaat dat Dear Jessie heet. Het staat op de Europese versie van de lp Like A Prayer – op de Amerikaanse is het vervangen door Oh Father. Dear Jessie is geschreven door Patrick Leonard, de man die jarenlang samenwerkte met Madonna en talloze andere grote sterren. Jessie is zijn dochter. Mooiste zin: ‘If the land of make believe / Is inside your heart it will never leave.’
Eric Clapton heeft drie dochters met zijn eenendertig jaar jongere vrouw Melia McEnery. Ze heten Julie Rose, Ellie Mae en Sophie Belle. Hun vader mag dan wat ouder zijn dan de meeste andere vaders van klasgenootjes op de basisschool, het is wel Slowhand Clapton en hij heeft een liedje voor ze geschreven, samen met zijn vriend J.J. Cale – God hebbe zijn ziel. Mooiste zin: ‘We’re in the garden collecting snails / On the bed reading fairy tales / I get all I’ll ever need from / Three little girls.’
25
De zes beste
100
Liefde gaat door de maag. Tijdens het avondeten ontstaan de beste discussies, worden de leukste anekdotes verteld en een huwelijksaanzoek via een ring in een chocoladetaartje is eerder regel dan uitzondering. Als gezin samen aan tafel eten zorgt zelfs voor gezondere kinderen, blijkt uit een onderzoek van Maaike Dijkhof (Universiteit Antwerpen, 2014). Maar het mรกken van dat eten is net zo belangrijk. Samen koken schept een band, of het gerecht nou lukt of niet. Want collectief falen is altijd beter dan alleen. De zes beste recepten voor vaders en dochters staan hieronder op een rij. Leg je smartphone op een plek waar hij niet te zien is, trek een matchend schort aan en vaders: geef het kookboek aan je dochter en laat je instrueren. Dat werkt nou eenmaal het beste.
voor vaders & dochters 101
NIET WAT IK
HAD WILLEN WETEN...
MAAR WAT (HELAAS) WEL ZO IS. 120
OVER MIJN VADER 1
De eerste keer dat ik mijn vader een scheet hoorde laten en daar bewust bij stilstond, was ik een jaar of tien. Het knetterende geluid schoot als het licht van een zaklamp die net aangaat op mij af en na ongeveer een halve minuut kwam ook de geur mijn kant op. Mijn vader keek niet op of om. Rustig bladerde hij verder in het Volkskrant Magazine zoals hij altijd deed op zaterdagochtend en slechts drie seconden na de scheet pakte hij zijn kopje koffie en nam een slok.
Ik was verbijsterd. Zelf liet ik ook weleens een scheet, maar dan het liefst zo zacht mogelijk en tegelijkertijd biddend dat hij niet zou stinken of dat ik op tijd weg zou kunnen lopen zonder dat iemand merkte dat hij van mij kwam. Ik dacht dat elk normaal mens dat zo deed en daarom wist ik even niet of ik hier nou wat van moest zeggen of niet. Toen mijn vader in de gaten kreeg dat ik naar hem zat te staren, vroeg hij wat er was. ‘Nou, je liet een scheet’, zei ik. ‘O. Sorry’, zei hij en hij begon toen vrolijk in zijn neus te peuteren. Pas toen ik op mijn negentiende mijn eerste, echte vriendje kreeg begreep ik dat mijn vader niet uniek was. Vriend D. kondigde minstens één keer per dag vol trots aan dat hij even ging ‘schijten’ en als hij ’s avonds in bed een scheet liet, wapperde hij enthousiast met de dekens om het effect waarvan hij dacht dat het ‘Dutch Oven’ heette, te creëren en lachte dan smakelijk om mijn gezicht. Godzijdank wist D. niet hoe de echte Dutch Oven werkte: daarbij duw je namelijk iemands hoofd onder de dekens en maak je vervolgens een soort tent, om de geur in volle glorie te laten binnendringen. Toen het na twee jaar uitging, was dat een van de dingen die mij sneller over mijn liefdesverdriet heen hielpen komen. Het zal dus wel iets mannelijks zijn, het ontbreken van een schaamtegevoel als je iets doet wat niet zozeer maatschappelijk gedoogd wordt, maar in feite compleet normaal is van je lichaam. En toch hoest ik nog altijd hard als ik een brommend geluid hoor vanuit mijn vaders stoel op de verjaardag van mijn beste vriendin en roep ik ‘gadver, die koeien stinken hier, zeg’, als we in de 121
De brief
128
Dit is een experiment. Er was een brief (geschreven in de nacht na Hannahs geboorte) en er was een moment (onze eerste vette ruzie). Hannah bedacht dat zij het moment zou gaan beschrijven door de ogen van Bert – althans, zoals zij dacht dat hij het m oment had beleefd. En Bert moest het moment dan vanuit haar gezichtspunt beschrijven. Zo zou je dan kunnen zien dat iedereen zijn eigen werkelijkheid maakt. (Bovendien vond ze het een goed idee voor mannen die net vader zijn geworden: schrijf meteen een brief aan je zoon of dochter en bewaar die tot jullie voor het eerst scheldend en tierend tegenover elkaar staan.)
129
R E T H DOC
CADEAUS 140
Dochterdag bestaat niet. Tenminste, dat dacht ik. Maar hij bestaat dus wel.
E
r zijn zelfs meerdere dochterdagen: in de vs is 11 augustus Dochterdag (en trouwens ook Zoondag). In India worden pogingen in het werk gesteld een World Daughter’s Day van de grond te krijgen, jaarlijks op 12 januari, onder het motto Every Female is a Daughter First. Voorlopig slaat het initiatief nog niet wereldwijd aan. Het is natuurlijk ook het beste af te zien van de invoering van een officiële Dochterdag. Met een Vaderdag en een Moederdag is het mooi genoeg wat betreft het collectief en min of meer opgelegd vieren van gezins- en familiebanden. Het is beter je eigen Dochterdag
te creëren en daarvoor een willekeurige dag uit te kiezen. Het kan zelfs leuk zijn om ’s ochtends wakker te worden en te denken: jawel, vandaag is het Dochterdag! – en vervolgens een leuk cadeau voor je dochter te gaan kopen, dat je haar daarna met een blij ‘Gelukkige Dochterdag!’ overhandigt. Wat dat cadeau is, hangt natuurlijk af van de leeftijd en de smaak van je dochter, en van jouw financiële positie. Daarom is hier De Grote DochterGeschenkenwijzer, die je volautomatisch naar het juiste Dochtercadeau leidt. Gemakkelijk, en succes gegarandeerd!
141
Leer meer over de verhouding met je vader met de Vaderhongerschaal, de Vormendevaderschaal en de Vadersbetrokkenheidsschaal! 174
Je kunt met je vader aan tafel gaan zitten om eens even je opvoeding te evalueren. Wat mankeerde eraan, wat had ietsje beter gekund, wat was er gewoon echt waardeloos? Wat was er wel oké aan of zelfs ronduit geweldig?
G
oeie kans dat het gesprek uitloopt op een babylonische spraakverwarring, op irritaties en een situatie waarin jullie allebei te veel gaan drinken en je gefrustreerd het ouderlijk huis verlaat. Nee, we gaan het gesprek wetenschappelijk voorbereiden, zodat het structuur en richting krijgt. Je gaat eerst eens even een paar vragen beantwoorden. Eerst de Vaderhongerschaal. Die is ontwikkeld door vijf wetenschappers van de Universiteit van Florida in Miami (Perrin, Baker, Romelus, Jones en Heesachter). Miami is kennelijk een stad waar de vaderkwestie hoog op de agenda staat, want de andere twee
s chalen komen er ook vandaan – zij het van andere universiteiten. Wat is vaderhonger? De definitie luidt als volgt: ‘Het emotionele en psychologische verlangen dat iemand voelt naar een vader die fysiek, emotioneel of psychologisch afwezig was in diens leven.’ De test die uitwijst hoe het met jouw vaderhonger stond (of staat) is vrij simpel en bestaat uit elf stellingen. Het is geen damesbladentest met concrete scores en antwoorden: je moet hem zelf interpreteren. Duidelijk is dat het aantal nee’s en ja’s bepalend is: hoe meer ja’s, des te groter de vaderhonger.
175
De 10 beste
UITSTAPJES EN ACTIVITEITEN voor vaders en dochters
211
1
Een etentje in Père et Filles in de rue de Seine in Parijs
Het is natuurlijk sowieso aan te raden met je vader (je dochter) naar Parijs te gaan, a angezien die stad op elke relatie een heilzame uitwerking heeft. Maar met een bezoek aan Père et Filles geef je je gezamenlijke v erblijf pas echt diepte. Het restaurant werd in 2004 opgericht door drie vaders met jonge dochters, vandaar de naam. Je kunt kamers huren in het nabijgelegen legendarische hotel Le Louisiana, maar een Airbnb-appartementje in de buurt is wellicht leuker. Als jullie geluk hebben speelt Paris St. Germain thuis of is het uitverkoop.
3 De Efteling (ook als je dochter al 36 is)
Het is altijd goed om waardevolle dingen opnieuw te beleven, en zo de tijd een loer te draaien. Dat kan in de Efteling. Opeens zie je je vader weer als de ietwat onzekere dertiger die niet weet wat hij nou eigenlijk aan het doen is, in Villa Volta of in de rij voor de Python. Alleen is hij nu een stuk geduldiger. Je dochter wordt weer de opgetogen negenjarige, maar nu zonder de hele tijd te zeuren om een ijsje. De tijd verandert ons lang niet zo erg als ze ons weleens willen doen geloven. Niet vergeten samen naar Repelsteeltje te gaan, dat dramatische sprookje over een vader en een dochter.
212
2