Tips
Sinterklaas
Sinterklaas is al lang geen feest meer voor alleen kinderen. Ook volwassenen vieren het gezellig mee en krijgen gedichten, surprises en cadeaus. In Nederland zetten mensen al heel lang een schoen, zeker vanaf de vijftiende eeuw. Oorspronkelijk deden ze dat in de kerk en was de opbrengst voor de armen. Pakjesavond ontstond na de Tweede Wereldoorlog, toen de welvaart toenam.
Voor al uw pen sintaanko lein, k f o t o o r g moet u bij p zijn! o h S a h o R
Twinkeltje van Cis Tweedehands kinderkleding en speelgoed Mgr. Nolensplein 27 • 4812 JD Breda
www.twinkeltjevancis.nl Openingstijden: dinsdag - donderdag - zaterdag van 10 tot 17 uur
Extra Sinterklaas Koopavond op 23 november van 17.00 tot 20.00!!!
speelgoed & huishoudelijke artikelen Oosterhoutseweg 2, Breda - 076-5720863 Hoolstraat 22, Teteringen - 076-5716463
breda van weleer Jan du Floo ziet hoe een Amerikaanse generaal bij de SS’ers vrede afdwingt
‘Wat wilt u: oorlog of vrede?’ “Wat wilt u: oorlog of vrede?”… In dat uur werpt een Amerikaanse generaal zijn pistool weg. Hij vraagt wat ze willen? “Komt u maar… als u durft.” Gewapende stilstand volgt. DOOR RINIE MAAS De deportatie naar kamp Bernburg, Nürnberg en Dessau-Alten en Nordhausen, waar de zwaarste arbeid voor de industrie, het vliegveld en infrastructuur onder handen moet worden genomen, op de energie van koolsoep, is Jan du Floo niet in zijn kouwe kleren gaan zitten. Woonboot Op 12 oktober 1944 wordt hij met het gevaarlijkste werk tijdens zijn tewerkstelling geconfronteerd. Werken in een munitiefabriek. Hoe gevaarlijk blijkt uit de vele ongelukken in de Wasagfabriek te Coswig (Anhalt) die Duitse burgers reeds uit het leven hebben gerukt. Met het vertassen van kogels voor pantsertanks wordt de ontsteking getroffen waardoor met donderend geraas de munitie de lucht invliegt. 150 mensen kost dit het leven. Een gevangene, die het overleeft, getuigt dat hij tijdens de explosie met zijn maat tegen de muur gaat liggen. Door de luchtdruk suist een ijzeren balk naar beneden die op het hoofd van zijn maat terechtkomt. Bij de Russen, Oekraïners, Italianen zitten ook Belgen. Ze worden afgezonderd. Weigeren ze hun werk te doen? Zij slapen niet in het lager, maar in een botenhuis op de Elbe waar dit drijvende huis voor anker ligt. ‘s Nachts wordt deze ark naar het midden van de
stroming geleid. De nazi’s in hun torens zetten er de schijnwerpers op. En bij alarm hebben deze lotgenoten geen schijn van kans. Bovendien leidt dit af van de wachttorens. Wellicht hebben zij vrede met hun situatie. Overleven is voor iedereen een dubbeltje op z’n kant. Bunker De anderen mogen bij alarm schuilen in de bossen in een bunker. De rook van een getroffen bunker leidt tot ademnood. Dit is alleen maar te voorkomen met gasmaskers die dan wel beschikbaar moeten zijn. Deze bunker heeft maar liefst vier verdiepingen. De vloer loopt schroefsgewijs op. De muren zijn twee meter dik. Een machine in de kelder zorgt voor luchtverversing. En zo’n merkwaardige bunker in de vorm van een molen heeft du Floo in zijn leven nog nooit gezien. Hij wijst erop dat ze hoe langer hoe slechter worden behandeld. “Dit kan betekenen dat het onze bondgenoten goed gaat.” Het is december. Het vriest 23 graden. Met een pikhouweel moeten we gaten maken voor de plaatsing van noodmasten. Het is niet doende om op de been te blijven. Vele jongens zakken in elkaar en worden naar het kamp gedragen. Voortdurend alarm. Onze bevrijders kunnen niet ver van ons vandaan zijn. We voorvoelen dat we op een dag weg moeten. Uit de fabriek smokkelen we juten zakken om
als rugzak te dienen. Wat we mee willen nemen gaat uit de koffers, die op een veldtocht onbruikbaar zijn. In het lager zetten we ze apart met een tekening van Popey, de sailorman. Spanning De commandant houdt appel. En een toespraak. Bij naderende artillerie van de Amerikanen zal hij verder met ons de bossen intrekken om ons buiten het granaatvuur te houden. Op 27 april steken we de Elbe over…. op weg naar de vrijheid? De gezichten van de vijand zijn wreed, helemaal niet vredelievend. Ze kijken vals en gemeen. Er staat aan de kant een heleboel geschut. En enkele SS’ers vertellen ons dat zij van een Duitse generaal opdracht hebben gekregen op alles te schieten, ongeacht of er Duitse vluchtelingen bij zijn of niet. De dreiging neemt toe. Honderd jonge SS’ers nemen hun positie in. Volkssturmmenschen leggen hun pantservuisten klaar. Wij horen dat de generaal die hier het commando voert met de Amerikanen heeft getelefoneerd. Wij volgen hem op de voet. Gespannen kijkt hij de weg af. Vrij! In de verte komen Amerikaanse jeeps aan. Daarop geschut. Op de zijkant de fonkelende ster. Ieder voertuig is met vier of vijf Amerikanen bemand.
Jan du Floo in zijn pakje als dwangarbeider.
Een telegrafist is voortdurend in gesprek. Boven onze bondgenoten cirkelt onafgebroken een helikopter. De SS’er zitten achter ons. Voor ons de Amerikanen. Wij zitten er met 120 jongens tussenin. De Amerikaanse generaal stapt zijn wagen uit. Hij gooit zijn wapen uit zijn zak die aan een ketting blijft hangen. “Wass willt ihr? Krieg oder Friede?”…Onder de SS’ers ontstaat beroering. Zij hebben geen zin om zich over te geven.
FOTO ARCHIEF RINIE MAAS
Maar de Duitse generaal luistert goed of zijn opponent het meent. Hij zegt: “Bitte!”… De Duitse generaal geeft zich over. Het ontwapenen van de SS’ers gaat niet geheel onvriendelijk maar nu kennen de Amerikanen geen genade. Snel is alles op orde. We lopen door naar het dorpje Mildensee. Onze nachtrust is voortreffelijk. We zijn vrij! Op 10 juni 1945 kom ik thuis aan. Ik hoor een blije stem. “Dat is het belletje van onze Jan.”