menselijke activiteiten, zoals varen, vissen en zwemmen. In de afgelopen decennia is onze perceptie echter drastisch veranderd. Samen vormen de oceanen een gigantische oceanische ruimte die haar geheimen niet zomaar prijsgeeft. We staan dan ook nog maar aan het begin van alle mogelijke ontdekkingen. Het geheugen van de oceaan laat ons toe klimaatvoorspellingen te doen en ook op spectaculaire vernieuwingen te wachten. In dit boek maken we twaalf wandelingen in de oceanische ruimte. De wandelingen vormen een drieluik. De eerste vijf gaan over het natuurlijk systeem. Dan volgt, vanuit een Europees perspectief, de kentering: de Portugezen en Spanjaarden gaan de wereld “aan de overkant van de zee” verkennen. Zo gauw ze nieuwe werelden vinden, claimen ze die voor zichzelf. De andere wandelingen gaan over de gevolgen van al die ontdekkingen: walvisjacht, slavernij, diepzeemijnbouw en de visserijproblematiek. Dit boek bekijkt de rol die de oceaan heeft gespeeld in de geschiedenis en zijn impact op ons dagelijks leven. Het is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in wat zich op en onder het wateroppervlak afspeelt.
JAN H. STEL is emeritus hoogleraar Oceanische Ruimte en Menselijke Activiteit aan het International Centre for Integrated assessment and Sustainable development (ICIS) van de Universiteit Maastricht in Nederland. Als wetenschapsmanager organiseerde hij oceanografische expedities en ontwikkelde hij het Nederlands Antarctisch onderzoeksprogramma en de Partners-in-Sciencemethodiek voor kennisoverdracht naar ontwikkelingslanden. Zo organiseerde hij tweemaal de Snellius-II-expeditie (de grootste Nederlandse mariene expeditie sinds WO II), de eerste Nederlandse Antarctica-expeditie, de IndischeOceaan-expeditie en het bezoek van de Nederlandse kroonprins Willem-Alexander en prinses Máxima aan de Zuidpool.
Vlaams Instituut voor de Zee
9
789033 488030
DE OCEAAN ANDERS BEKEKEN
vlakken zoals zee-energie, onderwaterlandbouw en zeedieren als “onderzoeker”, staan ons nog
Jan H. Stel
Al eeuwenlang beschouwen we de zee als een oppervlakte die we gebruiken voor een reeks
Jan H. Stel
DE OCEAAN ANDERS BEKEKEN