DEZE WEEK: NAJAARSKERMIS IN BAARLE
MARK KOKS UIT BAARLE DEED IRONMAN IN NICE
MAJORETTES ST. REMI OP VLAMO WEDSTRIJD IN RETIE
Pagina
Pagina
Pagina
12
21
Optiek Czyzewski heeft OOG voor HOREN • Star geregistreerd • Hoorprof gecertificeerd
33
Chaamseweg 74, Baarle-Nassau, T. 013-5078792
Ons Weekblad 109 e jaargang
Pools oud-strijder Stefan Jezierski vertelt zijn levensverhaal
Oorkondes en dankbetuigingen hangen aan de muur bij Stefan Jezierkski in Massenhoven. deren, naar een oom 35 km verAls 15-jarige jongen verliet derop. Hij was niet thuis, ze behij zijn vaderland toen de sloten verder te lopen de andere Duitsers binnenvielen in dag naar Warschau. Voor 12 uur 1939. Als 19-jarig soldaat moesten ze weg zijn, want dan was hij in Baarle met het 1e werden de bruggen opgeblazen. Pools Pantserdivisie onder Later kwam het bericht dat ze leiding van Generaal Mac- niet naar Warschau konden, het zek, en hij keerde er terug mocht niet want het was overna de oorlog omdat hij een bevolkt, er was gebrek aan water mooi Baarles meisje had ont- en eten. Jongemannen moesten moet en met haar ging trou- naar Modlin, een andere stad. wen. Stefan Jezierski woont Bij een bombardement sprong ik nu in Massenhoven en be- in een gracht en toen ik er weer zoekt als oud-strijder trouw uitkroop was ik mijn familie menig herdenkingsbijeen- kwijt. Ik kwam een militair tekomst. gen met een paardenwagen volgeladen met Poolse uniformen. In zijn huis herinneren tal van 'Zoon waar ga jij naartoe' riep de schilderijen, foto albums en do- man op de wagen. 'Lopen voor cumenten aan vervlogen tijden, de Duitsers, naar Modlin' zei ik. want hij bewaarde alles. Dat de 'Daar moet je niet naar toe gaan, Polen hier komen om te herden- daar zitten al Russen. De enige ken steekt hem een beetje, want kans die je hebt is met mij meede Poolse soldaten van weleer rijden, maar trek dan wel een waren niet meer welkom in hun uniform aan.” En zo gebeurde eigen land na de bevrijding, en het en begon een lange reis voor velen zijn verdwenen onder het Stefan Jezierski. communistisch regime. “De Polen die nu hier naartoe komen, VISSERSBOOT hebben geen aandeel gehad in de Al snel passeerden ze de grens bevrijding” is zijn mening. Als met Roemenië, waar ze werden 90-jarige is hij een van de laatst geïnterneerd in een kamp. De overgebleven soldaten die nog Roemenen hielpen hem in een herinneringen aan deze oorlog groep van 15 man om vanuit het hebben. kamp weg te lopen, de grens over naar Hongarije. De soldaten de 2 September 1939 vielen de Duit- daar zaten waren al vertrokken sers Polen binnen. “Die dag ver- naar Engeland. “Wij moesten naar geet ik niet, want het was mijn Joegoslavië. Met vissersbootjes naamdag. In Polen vieren ze niet zijn we daar 's nachts het water je verjaardag, maar je naamdag” op gegaan met twintig man en vertelt hij. Een massa volk was midden op zee kwamen vissers eerder al gaan lopen toen er ge- uit Schotland ons opladen en ruchten gingen dat de Duitsers die brachten ons naar Engeland. zouden binnenvallen, “wij gaan In Schotland gingen we naar een niet lopen zei mijn vader. Hij was militaire school.” Hij was toen beenhouwer en had een wagen 16 jaar inmiddels. “We kregen om beesten te vervoeren. Toen een woordenboek om onze hals die in beslag genomen werd gin- om Engels te leren, we leerden gen wij toch lopen, met 6 kin- tank rijden en het werk van radio
Stefan Jezierski bewaarde vele documenten die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog toen hij als 19-jarige soldaat via Schotland meetrok met de Eerste Poolse Pantserdivisie van Generaal Maczek.
operator. Dan pas in 1943 is de Eerste Poolse Pantserdivisie opgestaan. Families in Schotland zorgden in tussentijd voor ons, voor wat ontspanning en huiselijk leven.” Stefan werd ingedeeld in de divisie van Generaal Maczek en ze leerden rijden in 'doodskasten' zoals ze de oude tanks van de vorige oorlog noemden. Sherman tanks kwamen uit Amerika en daar moesten ze op wachten in Normandië, de tanks waren er later dan de mensen. Bij de landing in Normandië werden honderden soldaten gedood bij bombardementen. Met kleine vissersbootjes staken de soldaten het Kanaal over, honderden. “Het zag er zwart van de soldaten” vertelt Stefan die een zwart/wit foto heeft van een groepje soldaten uit die tijd. Zelf staat hij er niet op. Ze trokken Frankrijk in met de Amerikanen en Canadezen. Bij Chambois werd gevochten, hij herinnert zich de slag bij wat genoemd wordt de Zak van Falaise waar drie Duitse divisies werden opgeruimd. Veldmaarschalk Montgomery meldde later in een speech dat de Canadezen en Amerikanen de Duitsers de flessenhals hadden ingedreven en dat de Polen de stop op de fles zetten! Daarna trokken ze door
of binnen' riep die vader weer, en toen mochten we binnenkomen. We werden goed ontvangen. De vader had de Jodenvervolging meegemaakt, hij ging in de kelder een fles halen, een borrel. Wij mochten er eentje pakken, maar ik zei 'ik drink niet'. Mijn kameraden stampten mij onder de tafel, maar ik heb daarmee goeie punten gekregen van die meskes en van die moeder. De anderen dag was er processie naar de kapel, feest van de bevrijding. Per toeval zie ik die meskes achter mij en ik roep naar hen. Toen zegt ze 'je mag vandaag bij ons komen middageten, gij alleen.' Zodoende kwam ik bij de familie De Laet.” De dochter waar hij een oogje op had, was Bertha, dochter van Thuur en Phil De Laet-der Kinderen. “Ik heb geluk gehad. Zij mocht niet trouwen, we hebben uitstel gevraagd.”
KOLENMIJN Soldaat Jezierski moest verder met de 1e Poolse Pantserdivisie, ze vochten en trokken verder door helemaal tot in Hannover, de laatste stad die hij mee bezette. Van daaruit werd voor de Poolse soldaten die werk hadden vervoer geregeld, en Stefan kon naar Engeland om er te werken in
pen. Daar kwam het bevel van het ministerie, ik moest direct terug naar de kolenmijn of anders naar Kamchadka, Siberië, want ik was gedeserteerd uit het leger. Van de Poolse soldaten die na de oorlog teruggegaan waren is 90% verdwenen. De rest zit overal in Europa.” Een Joodse advocaat in Antwerpen adviseerde hem om naar de Amerikaanse ambassade te gaan en daar een klacht in te dienen. “Daar heb ik een pas gekregen van de consul met de verklaring dat ik internationaal Pools vluchteling ben. Toen kon ik alle werk doen wat ik wilde. Ik ben metselaar geweest, heb bij een tuinbedrijf gewerkt, bij Eurobeton en op het kasteel voor de Graaf Montens.” Hij baatte samen met zijn vrouw een café uit in Massenhoven en bouwde zelf zijn huis. Twee zonen kregen ze; de oudste werd vermoord in El Salvador en zijn vrouw stierf een jaar later van verdriet. Stefan Jezierski is nu op pensioen.
PORT BETAALD BAARLE-NASSAU
België- Belgique PB 2380 Ravels 1 BC 9516
Theater Den Heuvel Alphen Personeelsfeest? Dat kan! www.denheuvel.org T. 013 - 508 1608
DEZE WEEK:
INZAMELEN Na de oorlog is hij teruggeweest in Polen waar hij via het Internationale Rode Kruis zijn familie terugvond. Ze hadden de oorlog allemaal overleefd. Voor Stefan Jezierski was het lange tijd
Zie pagina 10 + 11
WONINGEN ONDER DE LOEP DE 'R' ZIT WEER IN DE MAAND Daarom deze week: elk 2e A.VOGEL PRODUCT
GRATIS
Bij herdenkingen wordt de oud-strijder nog altijd uitgenodigd en is hij een gewaardeerde gast. richting België, Abbeville herinnert hij zich nog. Tielt, waar hij naar herdenkingsbijeenkomsten gaat, net als in Aalter.
SPECIALE MEDAILLE Maar de mooiste herinneringen bewaart hij toch aan Baarle-Hertog. “Daar heb ik een speciale medaille gekregen: mijn vrouw. Er is ook zwaar gevochten, 36 doden vielen er bij ons.” Hoe hij zijn vrouw leerde kennen vergeet hij ook niet. “We waren met drie kameraden op zoek naar een etablissement om een pintje te drinken. Op de markt was veel kapot, we liepen door naar de Molenstraat, en daar staan drei meskes aan 't café. Er brandde licht, de deur stond open, maar het was geen café, een snoepwinkel en sigarenwinkel. De twee andere soldaten spraken de meskes aan, ik was verlegen. Ze riepen mij erbij, in Polen is de tweede officiële taal Duits, dus ik kon een paar Duitse woorden. Dat ene meske viel me direct op, ik dacht dat is van mij. We klapten wat in Engels, Frans, Duits, alles door mekaar. Ze waren aan het kuisen, daarom gingen ze op straat. Toen roept vader van binnen, 'wie is dat'. 'Poolse soldaten' antwoordden de meisjes. 'Buiten
een metaalfabriek in Bristol. Als de ouders van Bertha zich garant hadden gesteld, had hij naar België gemogen. Na drie maanden kwam er bericht van zijn lief, kom naar België, wij gaan trouwen! Stefan ging naar het Belgisch consulaat, want hij moest een paspoort hebben om werk te kunnen krijgen. Hij heeft het allemaal bewaard, het visum. Er moest getekend worden om voor 9 maanden in de kolenmijn te gaan werken. Zodra ze getrouwd waren nam hij zijn vrouw mee naar Waterschei bij Genk. Acht jaren woonden ze daar en werkte hij in de kolenmijnen. “Toen kwam daar zo'n grote camion om longfoto's te maken. Ik kreeg geen uitslag. In het zwart heb ik toen in Holland foto's laten maken en mijn longen waren beschadigd. Daarmee ging ik naar de kolenmijn om op te zeggen. Toen dreigden ze me terug naar Polen te brengen waar ik de bak in moest. “ Stefan wist niet wat te doen, want hij had geen pas, geen nationaliteit. Op zijn Belgische pas stond dat hij alleen in de kolenmijn mocht werken. “We hebben alles ingepakt en zijn naar Massenhoven gegaan, daar woonde familie van mijn vrouw. Ik dacht dat die ons konden hel-
onmogelijk naar zijn geboorteland terug te keren. Zijn familie bezocht hem in België. Hij zamelde ook nog jarenlang kleding en levensmiddelen in om met hulptransporten naar Polen te sturen, bracht het ooit ook zelf weg. Van allerlei instanties en landen kreeg de Poolse soldaat onderscheidingen voor zijn verdiensten tijdens de bevrijding. Ze hangen in de hal en zitten op zijn pak. Achteraf werd hij ook nog bevorderd tot luitenant. Alle documenten heeft hij bewaard, veel oorkondes in het Pools. Bog Honor Ojzena, voor God en Vaderland. (Jeanny Wouters)
actie geldig van 3 t/m 9 oktober 2014 alleen van toepassing op producten van A.Vogel, geen combinaties mogelijk VA STE L AG E PR I J Z E N O P W W W.TE R VO.E U
Sint Annaplein 20, 5111 CA BAARLE-NASSAU (vlakbij Jumbo) www.tervo.eu
DEZE WEEK IN UW BRIEVENBUS!
WO N t kran • Ons Weekblad • Weekblad Gilze en Rijen • Weekblad Nieuw Ginneken • Weekblad Oosterhout • Weekblad ’t Carillon • Weekblad Dongen • Weekblad De Langstraat
OPVALLENDE WOONPLEKKEN
OKT. 2014
NR. 5445 - Week 40 Vrijdag 3 oktober 2014
Oplage ruim 105.000 ex.
DE TUIN WINTERKLAAR
GEREED VOOR GEREEDSCHAP
Dé kunst- en klikgebittenspecialist! Alphen 013 - 508 1413 Baarle-Nassau 013 - 76 20 200 (NL) 014 - 69 80 02 (BE)
www.ubentuniek.nl
WONEN IN EEN OUDE LEERFABRIEK
EEN PRACHTIG TUINHUIS
De Woonkrant is een uitgave van Uitgeverij Em. de Jong bv • Baarle-Nassau • Tel. 013-5075534