DE HILVERBODE - WOENSDAG 15 JULI 2020
PAGINA 12
NIEUW, GROOT MONUMENT IN MIDDELBEERS
Hoofdrol voor het water op het Doornboomplein
Nauw betrokken bij de realisatie van het nieuwe kunstwerk, nabij en aan de pomp: Hanke Lanting van IDM, Nico van Eeten voor het erfgoed onderhoud en Jan van Vroenhoven van Heemkundekring Den Beerschen Aard.
Dankzij een intensieve dorpse samenwerking van Initiatiefgroep Dorpshart Middelbeers en de ‘bouwmannen’ van de heemkunde kan er dit najaar een nieuw monument onthuld worden op het Doornboomplein. De nieuwe manier van hoe we met ons water omgaan en de loop van de Beerze spelen daarin een grote rol. DOOR RENS VAN GINNEKEN Voor Jan van Vroenhoven van heemkundekring Den Beerschen Aard heeft de geschiedenis van het Doornboomplein weinig geheimen meer. Sterker nog; hij kan met zijn parate kennis erover gemakkelijk een uur vullen. Dat plein heeft een bijzondere geschiedenis, die teruggaat tot de Middeleeuwen. “Je moet weten dat het Doornboomplein als adres niet eens bestaat”, zo vertelt de Middelbeerzenaar. “Het wordt zo genoemd naar de straat die erlangs loopt, de Doornboomstraat. Vorig jaar is bij de reconstructie het hele plein afgegraven en toen zag je duidelijk de contouren van de oude drinkkuil die hier vroeger was voor het vee”, aldus Van Vroenhoven. Johanna van Brabant Volgens de verhalen is de naam
Doornboom terug te voeren naar de tijd van Johanna van Brabant, die met haar rijtuig kwam vast te zitten in het drassige Molenbroek, net buiten het dorp. Als dank, zo gaat het verhaal, schonk zij het Molenbroek aan de 28 huizen in de buurt, waaronder die op het Kuikseind, grenzend aan de Doornboomstraat. “Daar ontstond zo een driehoekig, zogenaamd Frankisch plein, waar de schapen, koeien en paarden bijeen werden gedreven om te drinken. Als afrastering was daar waarschijnlijk een meidoornhaag geplaatst, waaruit de naam ‘Doornboom’ weer ontstond”, zo vertelt de heemkundeman. Spinnenkot Het plein heeft in de loop der tijd verschillende gedaantes gekend en is onder oudere Beerzenaren nog wel bekend als het Heilig Hartplein. Daarop stonden ste-
De tekeningen van het monument tonen o.a. een hardstenen bak met daarin de loop van de Grote en de Kleine Beerze vormgegeven.
nen leeuwen, een dorpspomp, een kiosk en het eerste gemeentehuis van De Beerzen. “Daaronder zat nog een ‘spinnenkot’, ofwel het gevang”, zo weet Van Vroenhoven te vertellen. Het verdween allemaal in de loop der tijd, maar de functie als dorpsplein bleef behouden. De voorlaatste reconstructie van het plein dateert van begin jaren negentig. Er werd toen ook weer een pomp geplaatst op het plein, ontworpen door de befaamde Middelbeerse architect Louis de Kok. Die pomp gaat in de nieuwe plannen weer een belangrijke rol spelen op het plein.
mer betrokken. Hij toont de tekeningen en schetsen die vooraf gingen aan het definitieve plan. “Het geheel sluit aan op de huidige dorpspomp en wordt drie meter breed en zeven meter lang”, zo legt hij uit. “Het toont in reliëf de loop van de Grote Beerze vanaf Bladel en van de Kleine Beerze vanaf Eersel, tot aan het punt waar de twee stromen samenkomen: Landgoed Baest. Het water stroomt er echt doorheen, verdwijnt onder de pomp en wordt weer terug gepompt. In totaal kost het maar zo’n vijftig kuub water per jaar”, zo vertelt Van Eeten.
Hevige regenval Hanke Lanting is als lid van de Initiatiefgroep Dorpshart Middelbeers (IDM) al jaren actief met de herinrichting van het Middelbeerse centrum, die nu de laatste fase nadert. Ze legt uit over het ambitieuze plan rondom de huidige dorpspomp. “De klimaatadaptie is nu een belangrijk Brabants thema. We moeten anders met ons water omgaan, met meer aandacht voor waterberging bij hevige regenval, om droge periodes weer het hoofd te kunnen bieden. Voor de Grote en de Kleine Beerze had dat tot gevolg dat de meanders weer terugkwamen. Maar ook hier onder het plein zijn grote infiltratiekratten aangebracht voor bezinking van 225.000 liter regenwater.”
Beerse volkslied Daarmee is de koek nog niet op, want in de rand van de hardstenen bak van Chinese makelij komen de eerste regels van het Beerse volkslied, ooit geschreven door de bekende Beerse hoofdmeester Bert Veldhuis. “We wisten niet zeker of de zin ’Het heeft ons hart gepand’, wel klopte. Moest het niet ’verpand’ zijn?, vroegen we ons af. Maar we hebben het nagevraagd bij Rinus van den Boomen, die een goede band had met Veldhuis en het klopte wél”, vertelt Van Eeten met een lach. Ook wordt de pomp voorzien van een vandalismebestendige sensor en automatische spoeling. “Zo kan iedereen schoon en zonder gevaar voor salmonella drinkwater tappen”, onthult Van Vroenhoven. “Als klap op de vuurpijl komt er ook nog een audio-afspeelfunctie op de pomp. Handmatig wek je de benodigde stroom op en dan wordt de watergeschiedenis van de Beerzen verteld.”
Grote én Kleine Beerze De Grote en Kleine Beerze zijn al vele eeuwen van onschatbaar belang voor het leven in het dorp. Vandaar ook dat IDM en Den Beerschen Aard kozen voor een verbeelding hiervan op het Doornboomplein. Nico van Eeten, gespecialiseerd in erfgoed onderhoud, is als onderaanne-
dere combinatieaanpak, zo vertelt Lanting met enige trots. “We hebben mooi de nieuwe manier van het omgaan met ons water verbeeld én we verfraaien daarmee ons plein. Dat leverde interessante subsidies op, zoals van het Prins Bernhard Cultuurfonds, het Buurtfonds Noord-Brabant en vanuit het Deltaplan Hoge Zandgronden Noord-Brabant. Ook was er nog een potje voor opwaardering van het plein van de ontwikkelaar van het oude ge-
meentehuis, Jo Becx.” Van Vroenhoven vult aan: “Wij zijn hier niet zo van het handje ophouden: met een klein beetje ondersteuning kunnen we héél veel zelf maken.” Na de onthulling, volgens planning ergens eind september, blijft Nico van Eeten betrokken bij het monument voor het noodzakelijke onderhoud. “Als betrokken Beerzenaar trek ik dat wel op mijn fatsoen natuurlijk”, zo verzekert hij met een glimlach.
In het begin van de vorige eeuw stond er nog een oliemolen aan het plein. Ook die verdween.
Interessante subsidies Dat de kosten nergens uit de klauwen liepen komt door de bijzonIn vroeger tijden stond het gemeente huis van De Beerzen op het plein zelf, dat toen nog Heilig Hartplein heette. In de jaren dertig werd het afgebroken.
Waterberging wordt een belangrijk thema aan het nieuwe monument op het Doornboomplein. Ook in 1990 al was wateroverlast een gekend fenomeen, zoals deze foto van het Doornboomplein, toen ook nog met gras, toont.
Beeld uit de jaren zestig van het Doornboomplein, dat tot relatief kort geleden nog niet verhard was.
De Nationale Sportweek 2020 gaat door! Het coronavirus heeft het dagelijks leven in Nederland op z’n kop gezet. Er zijn veel initiatieven opgestart waarbij je thuis fit en in beweging kunt blijven, maar de statistieken laten zien dat de sportdeelname flink achteruit is gegaan. Gelukkig gaat Nederland weer langzaam open en mogen we ook weer buiten èn binnen sporten. En… op 23 juni was het zover: groen licht voor de organisatie van de Nationale Sportweek, ook in de gemeente Hilvarenbeek! De Nationale Sportweek is dit jaar van 18 tot en met 27 september en biedt 10 dagen lang tal van sport- en beweegactiviteiten
voor alle leeftijdsgroepen in de gemeente Hilvarenbeek. Dit zijn: - kinderen tot en met 12 jaar - jongeren 12 tot en met 18 jaar
Walking football, SVSOS, Biest-Houtakker.
- volwassenen tot 55 jaar - senioren 55+ - m ensen met een beperking (alle leeftijden) In totaal hebben zich al 20 verenigingen en sportaanbieders aangemeld om voor iedereen een passende sportactiviteit aan te bieden. Sport doet iets met je Het thema van de Nationale Sportweek 2020 is ’Sport doet iets met je’. Dat sport je fitter maakt weten we allemaal. Maar het geeft je ook meer zelfvertrouwen. Het maakt je socialer. Sport verbroedert. Het creëert nieuwe vriendschappen. Op het veld. Maar ook ernaast. Sport haalt het beste in mensen naar boven. Het leert je grenzen stellen. En er overheen te gaan.
Door sport zit je lekkerder in je vel. Het maakt je gelukkiger. Aftermovie Vorig jaar was de eerste Nationale Sportweek in de gemeente Hilvarenbeek, toen gericht op de senioren 55+. Er werden toen 77 activiteiten georganiseerd, waaraan ruim 750 inwoners hebben deelgenomen. De aftermovie is nog te zien op YouTube via deze link: https://www.youtube.com/ watch?v=DOtvbympZ_M&t=7s. Volop promotie Op 7 september start de landelijke promotie voor de Nationale Sportweek 2020. Voor de gemeente Hilvarenbeek verschijnt er een programmaboekje, met daarin ook de informatie voor het aanmelden bij de verschillende activiteiten. Voor de kinderen tot en met 12 jaar zal dit gecombineerd worden met Sjors Sportief. Deze boekjes worden vanaf
Zwemmen, de Dokkelaers, Roodloop Hilvarenbeek.
16 september uitgedeeld op de basisscholen, wat tevens de startdatum is voor aanmelding. Deelnemende sportverenigingen kunnen gratis posters krijgen en er worden spandoeken verspreid door de gemeente opgehangen. Daarnaast verschijnen er artikelen in de Hilverbode, berichtjes op de Facebookpagina’s van de Sportraad en de gemeente, op de website van de Sportraad en er worden spotjes uitgezonden op VLOHradio. Vanuit NOC*NSF is er een landelijke campagne en ook zal er dit jaar bij Albert Heijn een sportactie zijn tijdens de Nationale Sportweek. Het uiteindelijke doel
is dat we in november weer op de sportdeelname zitten van voor corona. Opening Sportweek De Nationale Sportweek zal dit jaar op vrijdag 18 september om 18.30 uur geopend worden door wethouder Gerrit Overmans in sporthal de Roodloop. Basketbalclub Biks Shots zal hierbij de sportieve omlijsting verzorgen. Zet deze datum alvast in uw agenda, u bent van harte welkom! Houdt u verder de Hilverbode in de gaten; vanaf begin september zult u hier meer informatie over de Nationale Sportweek vinden.