magazine_open monumentendag by Uitgeverij Verhagen

EDITIE KATWIJK2022|RIJNSBURG | VALKENBURG

17 SEPTEMBER VAN 11.00 TOT 19.00 UUR Locatie: Zwaaikom / Prins Hendrikkade Katwijk • Braderie • 20 oude ambachten met o.a Kniepertjes bakken, netten boeten, staaldraad splitsen • Demonstratie visfileren en sashimiproeverij door Arie Kuit van Visfileren.nl • Nieuwe haring snijden en proeven door Haringkoningin Anneke Ouwehand • Maritieme foto-expositie met o.a. Rederijen familie Krijgsman, familie Messenmaker, familie Kuijt, Parlevliet en van der Plas en Schelpenhandel van Rijn • Eendjes vissen in de vijver, maar liefst 1000 eendjes kiezen er het ruime sop voor een nieuw Guinness Book of Records! • Kofferbakverkoop oude spullen, deelname 15 euro aanmelden bij arenda@beslagkom.nl • Rommelmarkt voor groot en klein. Grondplaats gratis en marktkraam 25 euro. Aanmelden bij arinavanderbent@gmail.com • Vanaf 3 uur optredens van diverse Nederlandse Artiesten en muzikale omlijsting door Arie van Rooyen 1E SKARREL EN RUIFEL MARKT De dag wordt afgesloten met een JEUGDVISWEDSTRIJD georganiseerd door Hengelsport Ons Stekkie van 17.30-19.00 uur en dan aansluitend de prijsuitreiking. Deelname is gratis maar aanmelden verplicht. Alle deelnemers krijgen lokvoer, maden, medaille en een zoete versnapering van ‘t Smausje. Hoofdprijs een jaarabonnement op visblad Beet en een super grote beker. Aanmelden bij Hengelsport Ons Stekkie of beechbv@outlook.com Technische Proefvaart 1964 van de KW221 Arie Jacob van wijlen Henk Krijgsman

Zoals vele jaren is het 2e weekend van september weer bestemd voor de landelijke Open Monumentendag. Ook voor Katwijk is het Comité er weer in geslaagd voor zaterdag 10 september een interes sant programma samen te stellen. Voor u ligt het ons informatieve magazine voor Open Monumentendag, die in samen werking van Uitgeverij Verhagen en ons comité weer een geslaagde uitgave is ge Inworden.hetmagazine

Duurzaamheid Het landelijk thema is duurzaamheid en is natuurlijk niet meer weg te denken in deze tijd. Duurzaamheid is een veel omvattend begrip, wat ook terug te zien is in onze mo numenten. In totaal zullen er 30 monumen ten hun deuren openen. Stuk voor stuk de moeite waard om ze te bezoeken. Eigenlijk voor alle leeftijden. De officiële opening vindt op zaterdag 10 september om 10.00 uur plaats bij het His torisch Informatiepunt Vliegkamp Valken burg. Zij hebben speciaal voor deze ope ning en de gehele dag voor verrassende activiteiten gezorgd. In de ochtend treedt de Band of Liberation op en zijn er oude jeeps te bezichtigen. Het museum heeft er alles aan gedaan om het voor iedereen ex tra aantrekkelijk te maken. Het Comité is verheugd dat de opening hier kan plaats Tenslottevinden. wil ik alle vrijwilligers rond deze Open Monumentendag bedanken voor hun inzet. Zonder deze vrijwilligers zouden wij als comité deze dag niet kunnen organise ren. Op de dag, maar ook vooraf wordt er enorm veel geregeld om de dag zelf goed te laten verlopen. Ik wens u allen een mooie zonnige Open Monumentendag en ik hoop u samen met ons comité ergens te mogen begroeten. Yvonne van den Anker Voorzitter Comité Open Monumentendag

WELKOM OP ONZE OPEN MONUMENTENTEN DAG 2022

staan alle monumenten die zaterdag kosteloos open en/of te bezichti gen zijn. Ook staan er bij verschillende monumenten aanvangstijden voor rondlei dingen en orgelconcerten. Let dus goed op als u daar gebruik van wilt maken. Er is ook een mooie fietsroute langs vele monumenten die op deze dag open zijn in opgenomen en er staan monumenten in die als aandachtspunt worden genoemd. Mijn advies, pak de fiets en laat u verrassen door al het moois wat de gemeente Katwijk te bieden heeft.

In dit magazine vindt u de inspanningen van het comité Open Monumentendag te rug in de weergave van het interessante programma. Ik wil vanaf deze plek zowel het comité als alle onmisbare vrijwilligers zeer hartelijk danken voor hun belangeloze inzet. Ik wens u allen een boeiende en zon nige Open Monumentendag toe en veel plezier! Jacco WethouderKnapeerfgoed

VOORWOORD OPEN MONUMENTENDAG 2022

De Open Monumentendag 2022 vindt plaats op zaterdag 10 september. Het thema dit jaar is Duurzaamheid. Het comité Open Monumentendag Katwijk organiseert ieder jaar op vrijwillige basis de Open Monumentendag. Zij zorgen voor het openstellen van monumenten en organise ren activiteiten in en rond deze monumen ten. Ieder jaar weer zorgen zij daarmee voor een leuke en interessante dag voor veel bezoekers. Zij verdienen onze grote dank hiervoor! Het programma met alle opengestelde mo numenten vindt u terug in dit fraaie maga zine. Opening De Open Monumentendag heeft als the ma “Duurzaamheid”. Nu zijn monumenten, omdat ze vaak al eeuwen meegaan, van zichzelf al heel duurzaam. In de Erfgoed visie hebben we bij monumenten als doel ‘duurzaam gebruik’ opgenomen: “Om mo numenten toekomstbestending te maken en duurzaam gebruik mogelijk te maken, zetten we in op het bevorderen van duur zaamheidsmaatregelen en leegstandbe strijding (herbestemmingsbeleid).” Bij de duurzaamheidsmaatregelen kan gedacht worden aan isolatie en zonnepanelen, waarbij altijd gekeken moet worden of de monumentale waarden daarbij geen scha de Daarnaastoplopen.dragen monumenten ook een verhaal met zich mee. Dat komt mooi tot uiting bij de opening van Open Monumen tendag op het voormalig vliegveld Valken burg. In de herbestemde telefooncentrale is tegenwoordig het zeer interessante be zoekerscentrum van de Stichting Historie Vliegveld Valkenburg gevestigd. Hier wordt het boeiende verhaal van het militaire vlieg veld verteld. Een bezoek meer dan waard! Monumenten Het comité heeft geregeld dat er zaterdag 10 september weer veel monumenten geopend zijn. Net als vorige jaar zijn het Koning Willem Alexandergemaal, het brug wachtershuisje op de Kon. Julianabrug en het particuliere woonhuis de Theemuts (een absolute topper) geopend. Nieuw in het aanbod is de Nederlands Hervorm de kerk op het Castellumplein in Valken burg met het oorspronkelijke na-oorlogse interieur.

KATWIJK RIJNSBURG VALKENBURG Meer informatie & doemeeinkatwijk.nlaanmelden weken 17 t/mseptember11oktober Kom in beweging, ontdekiets nieuws, proef, toon,ontmoet en doe mee! Kom ook op 17 september naar het Doe Mee Festival op het Marktplein in Katwijk van 10.00-16.00 uur. Voor het hele gezin zijn er leuke workshops en optredens!

Op deze foto v.l.n.r. Blondi van der Woude. Piet Dijkdrent, Ellie Guijt, Martina de Groot, Teuntje van Delft, Cor de Jong en Yvonne van den Anker (voorzitter). foto: Eric Hoenson

Het Comité Open Monumentendag organiseert al vele jaren de Open Monumentendag in Katwijk. Het organi serend team wordt ondersteund door de gemeente Katwijk, de historische verenigingen van Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg en de deelnemende, vereni gingen, stichtingen, kerken en eigenaren van de plaatselijke monumenten en vele vrijwilligers. In dit Magazine presenteert het Comité wederom de grote hoeveelheid monumen ten die tijdens Open Monumentendag ge opend en gratis te bezoeken zijn. Er staat een uitgebreid programma van de dag in vermeld, diverse bijzondere activiteiten, verrassende exposities, orgelconcerten, rondleidingen, beschrijvingen van de mo numenten en een plattegrond met fietsrou te. Met het magazine in de hand ontgaat u niets. Het Comité is er trots op deze dag, samen met een heel groot aantal vrijwil ligers, te mogen organiseren en wenst u een verrassende en plezierige dag.

OP ONZE OPEN MONUMENTENDAG

WELKOM

FEESTELIJKE OPENING OPEN MONUMENTENDAG Band of Liberation Army Band openingsact De opening van de Open Monumenten dag zaterdag 10 september om 10.00 uur wordt dit jaar georganiseerd door het Comité Open Monumenten Dag Katwijk samen met de Stichting Historisch Vliegkamp Valkenburg. De officiële opening vindt plaats rond het bezoekerscentrum van het Vliegkamp Val kenburg en krijgt een bijzonder feestelijk tintje door medewerking van het prachtige muziekkorps: ‘The Band of Liberation Army Band’. De band, gevormd door ervaren mu sici met een militaire achtergrond, verzorgt een spectaculair optreden. Tevens staan er enkele oude jeeps waarin de jeugd op de foto kan. Iedereen is van harte uitgenodigd de opening en het optreden bij te wonen. Het programma ziet er als volgt uit: Om 10.00 uur: Entree van de ‘The Band of Liberation Army Band’. Gevolgd door de sprekers Cornelis Visser, burgemeester van Katwijk, Jacco Knape en wethouder en Yvonne v.d. Anker, voorzitter Comité Open Monumentendag. Waarna de openings handeling plaatsvindt. Programma Na de feestelijke opening is er alle gele genheid in het Bezoekerscentrum van het Historisch Vliegkamp rond te kijken, te genieten van de muziek van ‘The Band of Liberation Army Band’ of in de jeep op de foto te gaan. Ook is er gelegenheid iets te drinken. Iedereen is welkom zaterdag 10 september bij het bezoekerscentrum van de Stichting Historisch Vliegkamp Valkenburg, Marine vliegkamp 25, Valkenburg. Het belooft een ware happening te worden. Ook zijn op deze dag in Katwijk ruim 40 monumenten gratis te bezichtigen.

• GEMEENTEHUIS Vanaf 11 uur worden elk uur rondleidingen door het gemeentehuis verzorgd. De laatste rondleiding is rond 16.00 uur. KATWIJK AAN DEN RIJN

•RIJNSBURGMUSEUM OUD RIJNS BURG Op de eerste etage is een bijzondere expositie ingericht van schilderijen van Rijnsburg in vroegere tijd in het bezit van het Genootschap met foto’s ernaast van hoe die plek in het dorp er nu uitziet.

RONDLEIDINGEN EN WAN KATWIJKDELINGENAAN ZEE

Tijdens de Open Monumentendag op 10 september zijn een aantal monumenten in Katwijk, Rijnsburg en Valken burg tussen 10.00 en 17.00 uur weer gratis toegankelijk. Het landelijk thema dit jaar is: ‘Duurzaamheid’. Ook dit jaar wordt wederom dit huis-aan-huis magazine ver spreid. Hierin vindt u uitgebreide informatie over de monumenten die deelnemen aan Open Mo Hetnumentendag.programma is behalve in de geopende monumenten ver krijgbaar op het gemeentehuis, in de diverse bibliotheken, bij het Katwijks Museum en VVV Katwijk. Ook kunt u alle open monumenten en het program ma vinden op de website www. openmonumentendag.nl OPENING De officiële opening vindt om 10.00 uur plaats bij het Bezoekerscentrum Marine Vliegkamp Valkenburg. De volgende monumenten nemen deel aan de Open KATWIJKMonumentendag:AANZEE • Gemeentehuis (1932), Kon. Julianalaan 3 • Vredeskerk (1905), Baljuwplein 1 • De Oude Kerk (1461), Boulevard 109 • Nieuwe Kerk (1887), Voorstraat 79 • Katwijks Museum, Voorstraat 46 • Oude Begraafplaats (1791), Zuidstraat 113 • Redschuur (1951) Rijnmond 200 • t.h.v.BrandweerkazerneSchoolstraat2A • Koning gemaal,Willem-AlexanderBinnensluis • Woonhuis E.A. Borgerstraat 1 • K&O gebouw (de Franse School Sluisweg1883),16 • De UniverselSoefiecentrum Zuidduinseweg(1969),7 • Brugwachtershuisje, Kon. Julianabrug, Biltlaan • De Theemuts, Zeeweg 105. • De VuurbaakpleinVuurbaak, KATWIJK AAN DEN RIJN • RK Kerk Joannes de Doper Kerkstraat(1911),70 • Dorpskerk (1231), Kerklaan 12 • De Roskam (1560), Turfmarkt • Park van de Wilbert (17de Overrijn/Tolhuisstraateeuw), • Molen de Geregtigheid Valkenburgseweg(1740), 7 RIJNSBURG • Merovechpark, Karel de Grotelaan • Grote of Laurentiuskerk (1122), Kerkstraat 32 • Mausoleum en omliggende tuin • Museum van het Genootschap Oud Rijnsburg, • Oude Vlietweg 6 • Spinozahuis (omstreeks 1650), Spinozalaan 29 • Algemene begraafplaats Sandtlaan 72-74 VALKENBURG • Valkenburgs Pontje (1938), Veerpad • Ned. Hervormde kerk, Castellumplein 1 • Torenmuseum, Castellumplein 1 • BroekwegOorlogsgraven, • Marinevliegkampvliegveld(Museum)InformatiecentrumHistorieValkenburg250 •KATWIJKTENTOONSTELLINGENK&OGEBOUW Expositie van foto’s over de duurzaamheid van de bloementeelt, de groente teelt en de visserij. • DE OUDE REDSCHUUR In De Oude Redschuur is op Open Monumentendag de oude Noordwijkse red dingboot Kurt Carlsen te bekijken. De Kurt Carllsen is identiek aan de oude Katwijkse reddingboten Casparis en Barend van Spreekens, • BRANDWEERKAZERNE Expositie historisch brand weermateriaal van Brand weer Hollands Midden, Schoolstraat 2.

•VALKENBURGTORENMUSEUM Over drie etages zijn ver schillende tentoonstelligen te zien.

• OUDE PLAATSBEGRAAF Rondleiding langs graven van zeelieden en oor logsslachtoffers op Oude Begraafplaats aan de Zuidstraat in Katwijk aan Zee.

• LAURENTIUSKERK Tussen 13.00 en 16.00 uur is er de mogelijkheid de toren van de kerk te beklimmen.

• ‘HET HEERENHUYS’ De tuin achter de Wilbert draagt talloze herinneringen met zich mee uit diverse periodes van onze lokale geschiedenis. Er is een prachtige wandeling uitgezet door deze tuinen. De wandelroute is op te halen in de Roskam.

•RIJNSBURGMEROVECHPARK U kunt hier vrij rondwande len. Op de panelen is uit leg over dit oude grafveld te vinden.

• ABDIJ / MAUSOLEUM Rondleidingen over de geschiedenis van de Abdij en het Mausoleum. U kunt zich voor de rondleiding melden bij Museum Oud Rijnsburg.

• JOHANNES DOPERKERKDE Om 10.00, 11.00 en 12.00 uur verzorgen Piet Hagenaars en Martien van Steijn een klim naar boven naar de uurwerkzolder en geven daar uitleg over het uurwerk.

PROGRAMMA OPEN MONUMENTENDAG KATWIJK 2022

• JOHANNES DE DOPER KERK Niek van der Meij bespeelt in het kader van de Natio nale Orgeldag van 14.0015.00 uur het Reil-orgel voorin de kerk. Dit kwam enige jaren geleden in de kerk vanuit De Moeder Gods uit de Voorschoten se parochiekern van de parochie H. Augustinus. Van 15.00 – 16.00 uur bespeelt hij boven de ingang het Pels-orgel, van de bekende orgelbouwer familie uit Alkmaar, dat in 1923 achterin de kerk is geplaatst.

• NIEUWE AFSLUITENDKERKCONCERT

Teksten:27.500Oplage: Leden van het Comité en deelnemende organisaties Fotografie: Dirk van Egmond - Treffend Beeld, Cor de Jong, Mark Ruis, Ellie Guijt, Piet van Kampen, Eric Hoenson, de deelnemende organisaties en diverse andere fotografen. Coördinatie en realisatie: Ellie Guijt (E-linkx) Sales: Carlo van Zelst Hoofdredacteur: Teuntje van Delft

FIETSROUTE Vast onderdeel van Open Mo numentendag in de gemeente Katwijk is de fietsroute langs monumenten. Deze start en eindigt bij het gemeentehuis van Katwijk. De route voert u door de ver schillende dorpskernen, langs de monumenten en bijzondere aandachtspunten. Men kan uiteraard naar eigen inzicht de route aanvangen en vervolgen.

Stichting Historisch Genootschap Het Rijndorp Katwijk heeft sinds kort een nieuw historisch genootschap.

• VREDESKERK

Het orgel wordt geduren de de dag bespeeld door diverse organisten.

De routebeschrijving is met uit gebreide achtergrondinformatie vindt u in het midden van het huis-aan-huis verspreide Ma gazine Open Monumentendag 2022. Ook is deze te verkrijgen in de hal van het gemeentehuis. Wij wensen u een fijne en leer zame Open Monumentendag!

Stichting Historisch Genootschap Het Rijndorp is opgericht op 17 december 2021 en is ontstaan vanuit de behoefte de geschiedenis van het Rijndorp te onderzoeken en door te geven aan volgende generaties. Het Rijndorp wil de verhalen over Katwijk aan den Rijn zoveel mogelijk doorgeven door middel van activiteiten en uitingen in de publieke ruimte. Daarnaast wil Het Rijndorp onderzoek doen naar de geschiedenis van het dorp en deze verhalen delen met de gemeenschap. Ook het aanleggen van een historische collectie behoort tot de doelstellingen. Het genootschap ambieert geen museum, maar zoekt nadrukkelijk de samenwerking met partners uit de dorpskern om de geschiedenis van het Rijndorp uit te dragen. Zo zijn de Roskam en molen de Geregtigheid bereid gevonden deze locaties beschikbaar te stellen voor (kleine) tentoonstellingen. Op deze manier concentreert het uitdragen van de lokale geschiedenis zich niet op één plek, maar wordt het geïntegreerd in de samenleving. Tijdens Open Monumentendag is Het Rijndorp aanwezig bij molen De MeerGeregtigheid.info:www.hetrijndorp.nl

Vanaf 13.30 uur zullen Rob van Efferink, Frank Borsboom en Willem Guijt op het J.H.H. Bätzorgel (1765) diverse orgelwerken ten gehore brengen. Slotconcert: Om 15.30 uur vindt het slotconcert plaats door Rob van Efferink, die onlangs zijn 50 monumentaleheeftorganistenjubileumjariggevierdophetJ.H.H. Bätzorgel uit 1765.

COLOFON OPEN MONUMENTENDAG MAGAZINE

•KATWIJKORGELCONCERTENAANZEEOUDEKERK

Als afsluiting van Monu mentendag wordt in de Nieuwe Kerk om 16.00 uur een orgelconcert gegeven. Dit jaar spelen Diederik Schuitemaker en Jaap van der Plas. Beiden zijn ja ren als organist verbonden geweest aan het Mara nathancentrum in Katwijk. Allereerst op een groot Jo hannus-orgel, en later het huidige Knipscheer-orgel. Jaap valt al enige jaren nog soms in als organist. Diede rik heeft een paar jaar ge leden als samenzangbege leider een nieuwe uitdaging gevonden in de Ichthuskerk te Katwijk, waar hij het ka rakteristieke Jac. Van der Linden-orgel bespeelt.

KATWIJK AAN DEN RIJN • DORPSKERK Het orgel zal van 10:30 tot 16:30 uur bespeeld worden door onder andere Johan Haasnoot, Carel van Egmond, Julian Jon ker, Wim van Duijn, Wim Hagen en Sjaak van Duijn.

VERVOLG PROGRAMMA OPEN MONUMENTENDAG KATWIJK 2022

Uitgave: Open Monumentendag Ma gazine is een uitgave van de gemeente Katwijk en het Comité Open Monumenten dag in samenwerking met Uit geverij Verhagen. Het magazine wordt huisaan-huis verspreid in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg.

Om het concert in goede orde te laten verlopen moet u rekening houden met de volgende zaken: - Toegang en programma blad zijn gratis - Deur open om 15.30 uur. - Deur dicht om 16.00 uur (geen inloop tussendoor)

Tijdens de Open Monu mentendag wordt het orgel bespeeld door diverse or ganisten. Het programma ligt op Open Monumenten dag in de kerk.

•RIJNSBURGLAURENTIUSKERKRIJNSBURG

IT-Shop Mini PC’s met Maximale prestaties IT-Shop Intel NUC Processor: Intel Core i5 - 11th. gen. Harddisk: 512 GB SSD Geheugen: 8 GB DDR4 Aansluitingen: HDMI, Displayport, USB, Wifi Besturingssysteem: Windows 11 Home є 645,IT-Shop Intel Pentium Mini PC • Processor: Intel Pentium G6405 - 4.1Ghz • Harddisk: 240 GB M.2 SSD In de Hoftuin • Anjelierenstraat 40 • T. 071 8895060 • I. www.itshoprijnsburg.nl PC’s met IT-ShopMaxiIntel NUC • Processor: Intel Core i5 - 11th. gen. • Harddisk: 512 GB SSD • Geheugen: 8 GB DDR4 • Aansluitingen: HDMI, Displayport, USB, Wifi • Besturingssysteem: Windows 11 Home Nu voor є 645,IT-Shop Intel Pentium Mini PC • Processor: Intel Pentium G6405 - 4.1Ghz • Harddisk: 240 GB M.2 SSD • Geheugen: 8 GB DDR4 • VGA: Intel UHD Graphics • Aansluitingen: HDMI, Displayport, 8xUSB, Wifi • Besturingssysteem: Windows 11 Home Nu voor є 429,Loop ook eens bij ons naar binnen voor onze laptopaanbiedigen IT-Shop GAME PC’s met maximale prestaties! Aerocool ARGB Game PC Zeer fraaie desktop met RGB verlichting, geschikt voor gaming Specificaties: Behuizing: Aerocool Mirage Gehard Glas Geheugen: 16GB 3200Mhz Kingston Fury Beast RGB Processor: Intel Core i3-10600 3.6Ghz Videokaart: MSI GeForce GTX 1650 D6 Aero ITX OC NVIDIA 4 GB GDDR6 SSD: NVME M2 Voeding: 500W 80+ RGB Moederbord: MSI socket 1200 Koelers: 4x RGB Aansluitingen: - Aansluitingen (USB/FW) 6x USB 2.0, 4x USB 3.2 (Gen1, 5Gb/s) - Video uit HDMI, VGA (D-Sub) - Hoogste HDMI versie HDMI 2.0b - Overige aansluitingen PS/2, TPM header Netwerk: Ethernet Besturingssysteem:1GbpsWindows 11 Professional RGB verlichting is te bedienen via toetsen op de kast en via softwareprogramma €995,00 (Prijs excl. btw €822,31) Antec ARGB Game PC Zeer fraaie desktop met RGB verlichting, geschikt voor gaming Specificaties: Behuizing: Aerocool Mirage Gehard Glas Geheugen: 16GB 3200Mhz Kingston Fury Beast RGB Processor: Intel Core i5-11400 2.6 - 4.4Ghz Videokaart: MSI GeForce GTX 1650 D6 Aero ITX OC NVIDIA 4 GB GDDR6 SSD: 512 GB NVME M2 Voeding: 600W 80+ Moederbord:RGBMSIKoelers:7xRGB Aansluitingen: - Aansluitingen (USB/FW) 6x USB 2.0, 4x USB 3.2 (Gen1,5Gb/s) - Video uit HDMI, VGA (D-Sub) - Overige aansluitingen PS/2, TPM header Netwerk: Ethernet 1Gbps Besturingssysteem: Windows 11 Professional RGB verlichting is te bedienen via toetsen op de kast en softwareprogrammavia €1.245,00 (Prijs excl. btw) €1.028,93 Profile Paul houdt u mobiel Voor de beste service en een eerlijke prijs voor al uw fietsen, brom- en snorfietsen Gratis ophaalservice DRIEPLASSENWEG 1 • KATWIJK TEL. 071 40 12 356 • WWW.PROFILEPAUL.NL Drieplassenweg 1 Katwijk Tel. 071 40 12 www.profilepaul.nl356 Bij inlevering van deze advertentie: Grote beurt voor (Electrische)uw fiets voor slechts * € 20,* Geldig van 1 oktober tot 1 december 2014 exclusief onderdelen✄ ✄ Voor de beste service en kwaliteit voor al uw tweewielers Nu goed en sportief het nieuwe jaar starten? Bij aanschaf van een ATB- of raceﬁets ontvangt u GRATIS een accessoires-pakket cadeau t.w.v. € 250,die u zelf kunt samenstellen Scooters van de merken: • Vespa • Piaggio • Sym • Yamaha • Super Soco Tevens groot assortiment fietsen van de merken: Batavus • Gazelle • Trek • Sparta • Loekie • Cortina • Victoria • Riese & Müller • Sensa • BH Bikes

Het Gemeentehuis van Kat wijk is het bestuursgebouw van de gemeente Katwijk en sinds 1998 ingeschreven in het rijksmonumentenregister. Het gebouw ligt op de grens van Katwijk aan Zee en Kat wijk aan den Rijn en is ontworpen door de architecten Hooykaas en Van Lockhorst. Op 21 september 1932 is het gebouw officieel geopend door prinses Juliana. Bij de hoofdin gang die tegenwoordig wordt gebruikt door bruidsparen, staan twee leeuwen met de wa penschilden van de gemeente HetKatwijk.interieur en het exterieur tonen verwantschap met het raadhuis van Hilversum van ar chitect Dudok. De Rotterdamse architecten Hooykaas en Van Lockhorst hebben zich laten in spireren door het moderne bou wen van Frank Lloyd Wright. Dit is vooral te zien aan de overste kende dakranden. In 1973 ontwierp G. van Iersel een nieuwe zijvleugel en werd de ingang voor bezoekers ver plaatst naar de Julianalaan. De tweede uitbreiding (1999) is gebouwd naar een ontwerp van I’M architecten uit Deven ter. De recente verbouwing van het moderne deel van het gemeentehuis, die in 2021 is opgeleverd, is van de hand van Architecten_Lab uit Zutphen. Kunst Het gemeentehuis herbergt veel kunstwerken. Zo is aan de kant van de Julianalaan in de kamer van de burgemees ter een raam van gekleurd glas aangebracht met de titel Vissen, water en zon”” (1973), ontwor pen door G. van Iersel (Rot terdam). Naast de bezoeker singang staat het beeld de De Klinker of ‘De Dorpsomroeper’ (1979) van Gerard Brouwer. In het gemeentehuis bevindt zich in de hal een model van de oude Uitwateringsluizen (1999) geschonken en gemaakt door de Katwijker Jacques Ouwe hand. In de Trouwzaal bevin den zich de Gebrandschilderde ramen (1932) van Paul Blom. Het is een afbeelding van de drie deugden van het huwelijk: ‘Arbeid’, ‘Vertrouwen’ en ‘Toewij ding’. Verder hangt er een aan tal schilderijen waaronder In het Weeshuis te Katwijk - Binnen (1890) door D.A.C. Artz. Prinses Juliana Op de eerste verdieping zijn in het trappenhuis de Gebrand schilderde ramen (1932) van Paul Blom niet te missen. Op het rechterraam staat Prinses Juliana met boeken in haar hand onder een boom met appels van Oranje. Dit raam schonk zij bij de opening van het gemeentehuis. Op het lin kerraam staat de ‘Vrouwe van Wassenaer’, gravin de Ligne, met haar woonhuis ‘t Sandt. Het middelste raam toont het bedrijfsleven in Katwijk aan Zee; de visserij en het bedrijfs leven in Katwijk aan den Rijn, de Naasttuinbouw.hetgemeentehuis ligt het Burgemeester De Ridderpark (1915). In het plantsoen staat het monument voor gevallenen in WO II, De Leeuw (1948),van L. O. Wenckebach. Ook is er de gedenksteen te vinden ter her innering aan hen die vielen na 5 mei 1945 in voormalig Neder lands Indië of waar ook ter we reld. In het plantsoen staat een hardstenen Grenspaal, de offi ciële grens tussen het gemeen tedeel van Katwijk aan den Rijn en Katwijk aan Zee. Rondleidingen Vanaf 11.00 uur worden elk uur rondleidingen verzorgd. De laatste rondleiding is rond 16.00 uur.

RIJKSMONUMENT GEMEENTEHUIS KATWIJK

‘THEEMUTS’ OPENT HAAR DEUREN

De karakteristieke ‘Villa Duinoord’ opent op zaterdagmiddag haar deuren voor geïnteresseerde bezoekers. Het huis dat lokaal bekend staat als ‘De Theemuts’ staat op een prominente plek aan de Zeeweg 105 en valt op door het hoge rode dak. Be woner Fons Verheijen is zelf architect en kan u alles vertellen over dit beeldbepalen de pand en haar ontwerper. Het huis is een ontwerp van de bekende architect Hen drik Jesse. Het karakteristie ke piramidevormige dak is belegd met ‘geglaasde’ rode dakpannen en torent hoog boven de Zeeweg uit. Aan dit dak heeft het huis de bij naam ‘Theemuts’ te danken, hoewel haar eigenlijke naam ‘Duinoord’ is. De keuze om op deze plek een opvallend pand de bouwen is niet toevallig. Jesse vond dat op een plek waar twee wegen (de Zee weg en Duinoord) elkaar ont moetten een pand zou moeten staan dat onbewust de aan dacht trok. De straat Duinoord zou in eerste instantie ‘Park weg’ gaan heten en was des tijds bedoeld als belangrijke doorgang naar Katwijk Zuid. Door de komst van de Meeu wenlaan is Duinoord echter een rustige straat geworden.

KATWIJK AAN ZEE

De architect Hendrik Jesse is beeldbepalend geweest voor Katwijk. Hij was nog maar 24 jaar toen hij in 1883 een ont werpwedstrijd won voor de Nieuwe Kerk in Katwijk aan Zee. Het ontwerp werd uitge voerd en Jesse beleefde hier mee een vliegende start van zijn Tijdenscarrière.zijn loopbaan heeft hij veel ontwerpen gemaakt die het aanzien van Katwijk heb ben bepaald. De Theemuts vormde het sluitstuk van zijn lange loopbaan. Wilt u weten welke afwegingen de architect maakte om te komen tot dit bijzondere ontwerp? Kom dan op bezoek bij de Theemuts aan de Zeeweg 105. De deuren zijn geopend tussen 13.00 en 17.00 uur!

OUDE BEGRAAFPLAATS

Een beetje verborgen, in de schaduw van de Nieuwe Kerk aan de Voorstraat, ligt de Oude Begraafplaats; officieel de “Algemene Begraafplaats” aan de Zuidstraat. Deze begraafplaats is een Rijksmonument. Het is een begraafplaats en geen kerkhof. Kerkhoven zijn verbonden aan een kerk, maar de begraafplaats en de Nieuwe Kerk hadden vroeger niets met elkaar te maken. De begraafplaats dateert van 1791. De bouw van de Nieuwe Kerk begon pas in 1884. Men noemt het de “’Oude Begraaf plaats”, omdat het de oudste van Katwijk is. Het is zelfs een van de oudste openlucht be graafplaatsen van ons land. Het mooie van het “Oude Graf”, zoals de Oude Begraaf plaats vaak wordt genoemd, is dat het ook nu nog steeds als begraafplaats in gebruik is. En bijzonder is dat je, als je goed luistert, overal verhalen hoort rondzingen. Verhalen over de mensen die hier begraven lig gen en over de bijzondere graf monumenten. Lukt het u niet om deze zelf op te vangen, dan vertellen de aanwezige vrijwilli gers ze u graag. Het gaat om de verhalen over Kneppelhout, de Leidse professoren, de verdwenen Engelse marinemensen en ga zo maar door. Uit de aanwezige monumenten kan deels de geschiedenis van verschillende bouwstijlen afge leid Natuurlijkworden.ishet ook leuk te we ten dat deze begraafplaats, die tegenwoordig ingeklemd ligt tussen de bebouwing, ooit in de middle of nowhere lag. Bijzonder is het officiële oor logsmonument van Klaas Ros. Verder hebben diegene die door oorlogshandelingen om het leven zijn gekomen een status als “slachtoffer van de oorlog” gekregen van de Oor logsgraven stichting. Het gaat om personen die op de Oude begraafplaats zijn begraven.

Open Monumen tendag is er weer veel te zien, zoals een keur aan brandweer materiaal en diverse brand weerwagens. De vrijwilligers zullen die dag aanwezig zijn om uitleg te ge ven over de werking van de diverse materialen en de werk Meerwijzen. informatie is ook te vinden op WWW.SHBKW.NL

Daarvoor werd de brand weerkazerne gebruikt door de gemeente Katwijk voor enkele brandweer voertui gen. Momenteel heeft Stichting His torisch Brandweermaterieel Katwijk (SHBKW) het in ge bruik met enkele historische Tijdensvoertuigen.de

De vormgeving van de Univer sel is door Inayat Khan aange geven. Het moest een vierkante zaal zijn met een koepel, zonder ramen maar wel met lichtven sters. Symbool voor het “bij je zelf naar binnen te kijken”, het menselijk hart is de tempel van God. Het vierkant stelt stabiliteit en kracht voor en de licht door latende koepel symboliseert het menselijk hart dat, gericht op de hemel, zich openstelt voor het goddelijk licht. De grote zaal is 13 bij 13 meter en biedt plaats aan circa 120 personen. Rechts van de zaal is een kleine medita tiekapel. Dit jaar heeft een grote renovatie plaatsgevonden van de benedenverdieping. Stilte zone Het omliggende duinlandschap is bij het plan betrokken. Aan de westzijde is, als beschutting tegen de wind, een hoge wal gemaakt en op de helling is een amfitheater gerealiseerd. Sinds vorig jaar is er een klein podium geplaatst en sinds deze zomer worden er concerten gegeven. De duinpan waar Inayat Khan zijn bijzondere ervaring had, is nu een stiltezone waar men kan Opmediteren.hetterrein staat, verscholen in een duinpan, nog een twee de gebouw, het ‘Wakilhuis’ waar koffie en thee wordt geserveerd. Daarachter bevindt zich de wo ning van de beheerder. UNIVERSEL KATWIJK: UNIEK GEBOUW OP EEN BIJZONDERE PLEK

De “Universel” Katwijk is een van de meest markante ge bouwen van de regio. Ontworpen eind jaren ’60 door de gerenommeerde architect / stedenbouwkundige prof. ir. S.J. van Embden (1904 - 2000). Het was zijn laatste ontwerp en hij vond het zijn allerbeste. Hij ontwierp de tempel vol gens de ideeën van de Indiase soefi-mysticus Hazrat Inayat Khan die op deze plek nu 100 jaar geleden een overweldigen de ervaring heeft gehad – een Godservaring. Hij vertelde er niets over, maar aan alles was aan hem te merken wat voor ervaring het geweest was. Hij gaf aan dat deze duinpan een bijzondere goede plek was voor meditatie en ook dat goed idee zou zijn als er een tempel zou komen. Niet eenvoudig, in een natuurgebied. In juli 1970 werd het gebouw in gebruik genomen. De Universel is een gebedshuis voor iedereen en waar ieder welkom is. Op één altaar zijn alle wereldgodsdiensten verte genwoordigd en in de Universe le Eredienst wordt uit de heilige geschriften van al deze religies gelezen. Alle godsdiensten aan bidden dezelfde god en zeggen in diepste kern hetzelfde. Soefis me kent geen dogma’s. Het is een boodschap van Liefde, Harmonie en Schoonheid. Geen nieuwe religie, maar een uitnodi ging om de eenheid in religies te herkennen. Meer hierover is te vinden op www.Universel.nl

De voormalige brandweer kazerne aan de Schoolstraat is in 2013 weer in gebruik genomen door enthousiaste (oud) brandweerlieden die zich bezig houden met het herstellen en onderhouden van historische brandweermateriaal en materieel.

HISTORISCH MATERIAAL IN DE BRANDWEERSTALLING

IN DE KEUKEN ALLES KEUKENS De beste kwaliteit en functionaliteit tegen een scherpe prijs, dat staat bij Reddy voorop. We werken uitsluitend samen met A-merk leveranciers en leveren voor elke behoefte en elk budget een passende oplossing. KATWIJK AMBACHTSWEG 5 • KATWIJK • 071 7600263 • WWW.REDDY.NL KEUKENS DIRECT DE BESTE PRIJS! SINDWIR REDDY!

VUURBAAK EN HET VUURBAAKPLEIN OUDE OF ANDREASKERK

Inmen.de

De vuurbaak van Katwijk aan Zee, ook wel Vierboet ge noemd, is na de Brandaris het oudste bewaard gebleven vuurtorengebouw van Nederland. De toren heeft een hoogte van 14 meter en staat achter de boulevard bij het Vuurbaakplein, aan de zuidwestkant van het dorp. Tegen kinderen in Katwijk werd niet verteld dat zij door de ooi evaar werden gebracht, maar dat zij uit deze Vierboet kwa zomermaanden is de to ren geopend voor publiek. Geschiedenis Het verzoek een vuurbaak te bouwen werd in 1605 in gediend bij stadhouder Prins Maurits. Uiteindelijk werd hier pas in 1628 goedkeuring aan gegeven. In navolging van Kat wijk kreeg elke vissersplaats aan de kust zijn eigen vuurto ren of vuurbaak. Op het platte dak lag een rooster waarop een houtvuur werd gestookt, later een kolenvuur en halver wege de 19e eeuw werd een olielamp met reflector in een lichthuis geplaatst. Het vissers licht werd alleen ontstoken als er schepen van de eigen vloot waren uitgevaren. Katwijk heeft nooit een vissershaven gehad, hoewel er een waterweg was van de Haarlemmertrekvaart naar zee en deze door Katwijk liep. De bomschuiten lagen echter gewoon op het strand. De Vierboet staat dus niet bij de monding van die waterweg, maar een stuk zuidelijker. Sinds 1913 is de vuurbaak niet meer in werking, omdat er toen geen schepen meer in Katwijk aan land kwamen. Mitrailleurspost Tijdens de Eerste Wereldoor log werd de toren door de Ko ninklijke Marine als uitkijkpost gebruikt. Na de oorlog werden veel huizen in de nabijheid van de Vierboet gebouwd, die tijdens de Tweede Wereldoor log weer afgebroken moesten worden toen de Atlantikwall gebouwd werd. In de Vierboet werd toen een mitrailleurspost Nageplaatst.deoorlog werden er nieu we huizen gebouwd, maar ten noorden van de Vierboet werd ruimte overgelaten voor het langwerpige Vuurbaakplein. De Vierboet is sinds 1971 een rijksmonument.

De Oude- of Andreaskerk (1461) stond vroeger midden in het dorp. De afkalving van de Noordzeekust, door zware stormvloeden, zorgde ervoor dat het kerkgebouw aan de rand van het dorp kwam te staan, direct aan de Boule vard! De kerk is genoemd naar de apostel Andreas, ook wel “Schutspatroon der vissers” genoemd. Het wapen van de gemeente Katwijk is een azuur blauw Andreaskruis op een zilver fond. Historie Plaatselijk is de kerk bekend on der de naam Oude Kerk, maar de toeristen kennen het als “Het witte kerkje aan zee”. Het orgel is een Van den Heuvelorgel. De kerk heeft 1.200 zitplaatsen en is van de Hervormde Gemeen te in Katwijk aan Zee die deel uitmaakt van de Protestantse Kerk in Nederland. In circa 1571 werd de kerk door de Watergeu zen geplunderd. Er is ook een verhaal dat de Watergeuzen de kerk in 1572 hebben afgebrand. In de periode 1580-1590 werd alleen een gedeelte van de kerk herbouwd. De klok dateert uit 1594. De kerk had een spitse toren, maar tijdens de storm van 29 november 1836 werd de punt zo beschadigd dat deze moest worden afgebroken. Het jaar daarop kwam er een achtkantige koepel voor in de plaats. Om dat de Oude Kerk te klein werd, werd in 1885 de Nieuwe Kerk gebouwd aan de Voorstraat. De Oude Kerk werd in 1890 voor 6.000 gulden verkocht. Tot 1921 deed het gebouw dienst als re derijschuur van N.V. Rederij Kat wijk aan Zee, die eigenaar was van een aantal bomschuiten. Het gebouw diende als opslagplaats voor scheepsbenodigdheden en zoutopslag. Ook werden er net ten gerepareerd op de boetzol der door een ploeg boetsters. Dit eindigde omdat de (trage) bom schuiten werden vervangen door (snellere) loggers, die niet op het strand konden liggen. In 1921 werd het gebouw voor 45.000 gulden teruggekocht. In 1924 werd de kerk opnieuw in gebruik genomen nadat de kerk op z’n oude grondslag was herbouwd. Renovatie Tijdens de bezetting in 1942 werd de kerk buiten gebruik ge steld. Later gaf de Ortskomman dant opdracht de kerk, evenals de huizen langs de Boulevard, af te breken. De bezetter had plannen voor de “Atlantikwall” om een invasie vanuit zee tegen te kunnen houden. Een slimme aannemer redde het gebouw. Hij sloopte alleen de toren tot dak hoogte en beschouwde de klus als geklaard. Het interieur (inclu sief het orgel) was al eerder in veiligheid gebracht. In 1952 werd de toren in ere hersteld. Voor de kerk staat het standbeeld “Vissersweduwe met zoon” van Louis van der Noordaa. Het orgel is in 1995 gebouwd door de firma J.L. van den Heu vel (Dordrecht). Vanaf medio 2009 is de kerk grondig ge renoveerd. Lange tijd is er onder meer met de Rijksdienst voor Monumenten, TNO uit Delft en de gemeente Katwijk overlegd hoe de kerk het best kon worden opgeknapt. De muren zaten vol zout. Na het verwijderen van de witte verf werden de muren be handeld. De kerk was roodbruin van kleur. Na de renovatie kreeg de kerk zijn witte kleur weer te rug. Ook de binnenkant van de kerk is opgeknapt.

DE NIEUWE KERK, ONTWERP VAN JESSE

De Nieuwe Kerk aan de Voorstraat 79 in Katwijk is een zeldzaam voorbeeld van Ne derlandse protestante kerkbouw en kerkinrichting uit de late 19e eeuw. Dat was de mening van de deskundigen over het ontwerp en uitvoering van de Nieuwe Kerk. De Leidse architect H.J. Jesse (1860-1943) won in 1884 een prijsvraag waaraan 31 architec ten hadden deelgenomen. Dit was een gedurfde keuze, om dat de jonge Jesse zich nog niet met een opdracht van dit kaliber had bewezen. Eisen Jesse koos voor de neorenaissancestijl en voldeed goed aan de gestelde eisen voor een kerkgebouw met ruim 1.500 zitplaatsen, dat niet meer dan fl 75.000,- mocht kosten. Dit be drag werd tijdens de bouw ruim schoots overschreden doordat de aannemer failliet ging. Na derhand moesten verschillen de plaatselijke aannemers het werk afmaken, wat al snel fl 10.000,- meer ging kosten. De kerk heeft ondanks de groot te geen pilaren en geeft een overzichtelijke ruimte vanuit de hoofdingang op de preekstoel. Verder valt de zogenaamde baronnenbank op met het wa pen van de adellijke familie Van Wassenaar van Catwijk. Het is vanaf de ingebruikname in 1887 nog altijd in actieve dienst bij de Hervormde Gemeente te Kat wijk. Het orgel komt alleen uit de voormalige Rooms-Katho lieke Broerenkerk te Nijmegen. Het werd overgenomen door Katwijk als instrument van des tijds 22 stemmen, omdat door de afbraak van het genoemde Nijmeegse godshuis dit instru ment vrij kwam en er geen geld meer was voor de bouw van een groot nieuw instrument.

HET KATWIJKS MUSEUM

Een aantal verdwenen ambach ten is hier uitgebeeld zoals het kuipen, zeilmaken en nettenboe ten. Tentoonstellingen De permanente exposities zijn in de Meerburgzaal, waar de eigen collectie getoond wordt in wis selende samenstelling. Het mu seum heeft een flinke collectie schilderijen uit de kunstenaars kolonie Katwijk aan het begin van de 20e eeuw. De bedrijvigheid op het Katwijk se strand trok schilders zoals

Orgelconcerten Het orgel werd in 1983 grondig vernieuwd en uitgebreid tot 80 stemmen door de Dordse orgel bouwer Van den Heuvel, waar door dit orgel het 3e orgel in grootte is in Nederland. Alleen het Marcussen-orgel van de Rotterdamse Laurenskerk (85 stemmen) en dat van de Haar lemse Koepelkathedraal (81 stemmen) moet het Katwijkse instrument voor zich dulden. Het instrument is opgebouwd in de historische orgelkas van Nolting uit 1822. Van den Heu vel heeft zich laten inspireren door de grote Franse orgelbou wer Cavaillé-Coll, maar heeft er zijn eigen karakter aan gege ven. Dit instrument betekende de internationale doorbraak van Van den Heuvel. Het betekende ook een enorme toeloop van grote namen in de orgelwereld die graag concerteren op dit veelzijdige instrument. De or gelconcerten worden als sinds 1935 georganiseerd door het actieve orgelcomité (SONK). Als afsluiting van Monumenten dag wordt in de Nieuwe Kerk om 16.00 uur een orgelconcert gegeven. De deur gaat dicht om 16.00 uur (geen inloop tussen Ditdoor)jaar spelen Diederik Schui temaker en Jaap van der Plas. Nog nooit in het Katwijks Mu seum geweest? Dan is dit de kans om hiermee kennis te maken! Het Katwijks Museum, authen tiek en een bron van historie Wat is er te zien…? Een bijzon dere collectie schilderijen van Nederlandse en buitenlandse schilders en een fraaie collectie lokale en streekgebonden be zienswaardigheden. Botenhal In de botenhal staan talloze scheepsmodellen en authentie ke materialen waarmee de ont wikkeling van het leven op zee en het belang van de visserij voor Katwijk van 1600 tot 1950 in beeld wordt gebracht. De mo delbouwgroep toont hier haar vaardigheid bij het opengewerk te model van het Hospitaalkerk schip ‘De Hoop’ en wordt ook de brik ‘Doesborgh’, die ooit de wereldzeeën bezeilde, getoond.

Jan Toorop, Willy Sluiter en B.J. Blommers, maar ook buitenland se kunstenaars zoals Hans von Bartels en G. Morgenstjerne Munthe. De meeste werken da teren uit de periode 1870-1914. Regelmatig wordt de collectie uitgebreid met hedendaagse kunstenaars. Bottema Op de eerste verdieping is de Bottemazaal ingericht ter na gedachtenis aan de schilderetser-illustrator Tjeerd Bottema (1884-1976) die vele jaren in Katwijk woonde en die door een legaat de in richting van het Katwijks Mu seum, in 1983, mede mogelijk heeft gemaakt.

Van de vroege historie uit de tijd van de Romeinen, de Friezen en de Franken, het Hoogheemraad schap door de eeuwen heen, de impact van de Tweede Wereld oorlog (de Engelandvaarders), de opkomst van het toerisme, tot aan de het architectuurprijzen winnende Kustwerk Katwijk van recente datum. Er is hier tevens een scheeps brug van een logger uit de jaren vijftig en de mogelijkheid om Kat wijks dialect te beluisteren. Neem een kijkje naar de zoge naamde kaart van Konrad Peu tinger, een middeleeuwse kopie van een Romeinse reiskaart. Of de pracht en praal van de oude klederdracht, die geheel uit het straatbeeld is verdwenen. Op 14 september vindt in het Katwijks Museum een Cultuur markt plaats.

Op de vluchtKatwijkverdiepingbovenisinvogeltezien.

VREDESKERK MET HISTORISCH BÄTZORGEL

Na het succes van architect Jesse, bij het ontwerp en de bouw van de Nieuwe Kerk, kwamen er spoedig meer op drachten voor hem los. Zoals voor het huidige Museum waar vroeger reder Meerburg woonde en enkele andere huizen. En zo ook voor de Vredeskerk. Bij het binnen gaan ervaart men de halvormige ruimte, typerend voor de architectuur van Jesse rond de eeuwwisseling. Het dak wordt gedragen door houten spanten, die op en aan de met selwerkmuren rusten. De kerk kwam gereed in 1905, heeft verschillende keren een restau ratie ondergaan en is onlangs geheel vernieuwd. Na restau ratie in 2014 werd het een Ge meentelijk monument. Bätzorgel Wat echt de moeite waard is, is het Bätzorgel. Deze is inmid dels 256 jaar oud. De bouwer van het orgel, Johan Heinrich Hartman Bätz, werd in 1709 geboren en is de eerste van drie generaties Duitse orgel bouwers. Het orgel heeft ver schillende eigenaars gehad, zoals de Doopsgezinde kerk in Utrecht. In 1859 kwam het orgel in handen van de Hervormde Gemeente van Katwijk aan Zee die het orgel in de Oude kerk aan een zijmuur heeft ‘gehan Bijgen’.de bouw van de Nieuwe Kerk werd het orgel verkocht aan de Gereformeerde kerk. Activiteiten Tijdens de open Monumenten dag kunt u de Vredeskerk be zichtigen tijdens de dagopen stelling- zowel ‘s’morgens als ’s middags. Orgelconcerten Vanaf 13.30 uur zullen Rob van Efferink, Frank Borsboom en Willem Guijt het J.H.H. Bätzorgel (1765) laten klinken en diverse orgelwerken ten gehore brengen. Slotconcert: Om 15.30 uur bent u van harte welkom en vindt het slotconcert plaats door Rob van Efferink, die onlangs zijn 50 jarig organistenjubileum heeft gevierd in deze kerk op het monumentale J.H.H. Bätzorgel uit 1765. U bent van harte welkom om op zaterdag 10 september in de Vredeskerk het monumentale J.H.H. Bätzorgel (1765) te ko men beluisteren.

‘FRANSCHE SCHOOL’/K&O-GEBOUW

In 1881 liet Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland het Katwijkse gemeentebestuur weten dat het meer dan nood zakelijk was dat er een school voor meer uitgebreid lager on derwijs zou worden gesticht. Er zat voor het gemeentebe stuur weinig anders op dan aan de wens van GS gevolg te ge ven. Derhalve werd bij raads besluit van 11 mei 1882 een commissie aangewezen die moest nagaan waar het nieuwe schoolgebouw zou komen. Als gevolg van het rapport besloot de raad op 4 september 1882 tot aankoop van duingrond aan het begin van de ‘Grindweg van het Dorp Katwijk aan Zee naar de Sluis’. Nu de Sluisweg. Architect J.I. van Waning uit Rotterdam kreeg opdracht een school te ontwerpen voor 144 kinderen. De aannemers Gerrit de Best en Johannes Verloop voerden het werk uit en in december 1883 was de openbare Burgerschool gereed. Op de school werd als voorbereiding op het voortgezet onderwijs, ook les gegeven in het Frans, zodat de school in de volksmond al snel de ‘Fransche School’ werd genoemd. Opheffen In het vissersdorp Katwijk was er echter weinig belangstelling voor dit soort onderwijs. Zo telde de school in 1893 slechts 50-60 leerlingen: nog niet eens een halve bezetting! Al snel wilde de gemeenteraad de school daar om al weer opheffen. Dit stuitte op weerstand uit Den Haag. Pas in 1914 gaf GS toestemming tot opheffing nadat het gemeen tebestuur had verzekerd dat op twee bestaande openbare scholen een gelijksoortig onder wijs kon worden gevolgd. Het gebouw werd gebruikt door de Visscherijschool samen met de Katwijkse Naaischool. In 1920 kwam de school in gebruik van de Vereniging voor Christelijk Onderwijs op Gereformeerde Grondslag. Deze breidde het eerste gebouw van 3 lokalen (het middendeel) uit naar 7 lokalen: 2 zijvleugels met elk 2 lokalen en een hoektoren. Tot september 1963 ging de school verder on der de naam ‘Franse- of Sluis wegschool’. In dat jaar werd het de ‘Gaspard de Coligny School’. Dit duurde tot 1983 toen deze school naar een nieuw gebouw aan de Meerburgkade ging. Hierna werd het pand door de Gemeente Katwijk ter beschik king gesteld aan de Stichting Volksuniversiteit K&O (Kunst en Ontspanning) Katwijk, die er nu nog is gehuisvest voor het geven van cursussen aan vol wassenen. Hiermee is Sluisweg 16 in Katwijk een van de weinige gebouwen dat al meer dan 100 jaar gebruikt wordt voor het doel waarvoor het is gebouwd: het geven van onderwijs. Tijdens Open Monumenten dag is er in het gebouw een fototentoonstelling over de duur zaamheid van de drie historisch belangrijke bedrijfstaken van de gemeente Katwijk: Bloemen teelt, groenteteelt en visserij.

BIKE 2 SCHOOL ! VOORNU € 2.849, Achterweg 22 2223 BG www.biketotaal-luyten.nl071-4029035Katwijkww w.BIKETOTAAL-LUY TEN.nl GAZELLE ORANGE C7+ HMB • Bosch Active Line middenmotor, 40 Nm • Inclusief 300 WH accu, tot 90 km actieradius • 7 naafversnellingen BATAVUS PACKD START 3 • 3 naafversnellingen • Terugtraprem • Schwalbe Frank anti-lekbanden • Verlichting gevoed door naafdynamo • Dubbele standaard en stuurblokkering • Zithouding rechtop • Ook verkrijgbaar als herenmodel • Verkrijgbaar in diverse kleuren • 19,3 kg SPARTA CGRID ENERGY • Bosch Active Line Plus middenmotor, 50 Nm • Keuze uit 400 of 500 Wh accu • Tot 110 km actieradius o.b.v. 400 Wh accu • 7 naafversnellingen • Hydraulische schijfremmen • Schwalbe Road Cruiser Plus anti-lekbanden • Automatisch voor- en achterlicht • Verende voorvork • Zithouding rechtop € 649, VOOR € 599, VOORNU € 2.599, INCLUSIEF 5 JAAR GARANTIE vraag naar de voorwaarden in de winkel UIT VOORRAAD LEVERBAAR! UIT VOORRAAD LEVERBAAR! UIT VOORRAAD LEVERBAAR! INCLUSIEF SERVICEPAKKET! INCLUSIEF SERVICEPAKKET EN 5 JAAR GARANTIE!* *Vraag naar de voorwaarden in de winkel (INCL. 400 WH ACCU)

CARLSEN ‘In 1996 kwamen wij te wonen in “Het grote gele huis met de poort”. Dit huis werd omstreeks 1906 gebouwd. De architect was Hendrik Johannes Jesse (1860-1943). Er

200, zaterdag 10 september, 10.00 – 16.00 uur. Rijnmond.inFoto:info@kattekseculturen.nlFB:www.deouderedschuur.nlDe-Oude-RedschuurReddingbootKurtCarlsendeOudeRedschuuraande©RD DE

een kopie van de ont-

REDDINGBOOT

van Jesse aan wezig.’ Opdrachtgever

HUIS VAN DE FAMILIE FREKE-VAN DER SLUIS | E.A. BORGERSTRAAT 1

bouw

loods naast het parkeerterrein DeNoordduinen.loodsaan de Rijnmond biedt in de wintermaanden nog wel onderdak aan de bomschuit KW88, die in zomerse maan den bij de Vuurbaak staat aan de Boulevard. De Oude Redschuur is drie jaar geleden gerestaureerd en ziet er van buiten én van binnen weer fantastisch uit. De loods is in beheer bij Stichting Kattek se CultUren, die de botenloods graag open stelt voor iedereen die daar gebruik van wil maken. Een Rijnmond OUDE REDSCHUUR / KURT is nog werpschets voor de was de aannemer Rein Ouwe hand (1862-1940). In 1888 had Rein, die ook wethouder was, al een passend huis voor zich zelf gebouwd (Burgersdijkstraat 8). Kennelijk gingen de zaken goed, want eind 1905 kreeg hij een bouwvergunning voor dit opvallende pand aan het begin van de E.A. Borgerstraat. Hier voor moesten overigens weer een aantal kleine huizen ver ‘Toendwijnen.wij hier kwamen wonen zijn ondermeer het dak en de dakgoot volledig hersteld. Veel “moderniseringen” uit de jaren zeventig werden verwijderd, zoals de steenstripwanden, de bar in de woonkamer en heel veel schrootjes. In een latere fase is de grote poort gerestau reerd en zijn de muren opnieuw gevoegd. De monumentale schouwen en fraaie paneeldeu ren werden ook zoveel mogelijk in oorspronkelijke stijl terugge Gelukkigbracht.’ zijn ook nog veel au thentieke elementen bewaard gebleven, zoals de vestibule met de mooie rondbogen en de door Jesse ontworpen kapstok. De hal heeft een prachtige marmeren vloer en wanddecoratie met daarboven een deel van het eenkamerglas-in-loodramenfondsFraaikamer.schoorsteenstukoorspronkelijkeuitdewoonzijndeJugendstilplaendegebrandschilderdeindewoonmetafbeeldingenvanBomschuit,deOudekerk en de Meelzak, gemaakt door het glas-in-lood atelier Kerling uit Den Haag. Deze ramen zijn tijdens de oorlog in de tuin be graven geweest en hebben zo het oorlogsgeweld overleefd. Het voormalige kantoor van Rein Ouwehand, dat wij nu ook als werkkamer gebruiken, heeft een authentieke schouw van groen geglazuurde tegels. Een monumentale trappartij leidt naar de eerstst verdieping waar in de keuken nog de oor spronkelijke schouw en servies kast te zien zijn. Helemaal op zolder is de au thentieke dakconstructie zicht baar.’

De Oude Redschuur aan de Rijnmond in Katwijk. U kent die vast wel; die loods met z’n opvallende blauwwitte strepen op de deuren. Op Monumentendag kunt u er een kijkje gaan nemen. In de botenloods is dan onder ande re de oude reddingboot Kurt Carlsen te zien, die van 1953 tot 1990 dienst heeft gedaan in Noordwijk. Tegenwoordig is de Kurt Carlsen een varend monument en van hetzelfde type als de voormalige Katwijkse reddingboten Barend van Spreekens en Casparis. De Oude Redschuur, gebouwd in 1951 voor reddingboot Baron van Kattendijcke van KNRM Katwijk, is een gemeentelijk monument en al ruim twintig jaar niet meer in gebruik als standplaats voor de Katwijkse reddingboot. Die staat sinds de eeuwwisseling een stuk dich terbij zee in een nieuwe boten

voorstelling, een vergade ring, een concert, een expositie, etc. Oude Redschuur,

UW NIEUWE VLOER? Een tegelvloer, mooi, duurzaam en onderhoudsarm Kijk alvast voor inspiratie op www.cerados.nl Taanderstraat 18-A (boven DW Kozijnen) 2222 BE Katwijk W www.cerados.nl • E info@cerados.nl •T 085 130 44 39 Kom langs of maak een afspraak op 085- 1304439 of mail naar info@cerados.nl ’t Heen KATWIJK Vloerverwarming en/of tegels plaatsen? Ook hiervoor bent u bij ons aan het juiste adres! Informeer naar de mogelijkheden. ✔ Lokaal ✔ Persoonlijke service ✔ Hoogwaardige kwaliteit RUIME KEUZE WAND- EN VLOERTEGELS EN VEEL UIT VOORRAAD LEVERBAAR!

2A.

• Voorbij het gemaal slaan we rechtsaf en nemen het fietspad tot aan het de Julianabrug. Het brugwach tershuisje is niet per fiets bereikbaar. Stal dus uw fiets ter hoogte van het Hoornesplein. U vervolgt uw route te voet tot brugwachtershuisje.het

•

• Na uw bezoek aan brug wachtershuisje vervolgt u uw route door het pad te volgen tot aan de Kalkoven. 18. Kalkoven, Reygersberglaan (niet open) Nu het viaduct onderdoor en naar links langs het parkeerterrein. Na het parkeerterrein gelijk linksaf het fietspad op. Dan weer gelijk linksaf richting Roversbrug. Over de Roversbrug, het Roversbrugpad volgen richting de Rooms Katho lieke Kerk. De Zeeweg oversteken en linksaf voor het hekwerk van de begraafplaats langs. 19. R.K. Kerk Joannes de Doper, Kerkstraat 70, Katwijk aan den Rijn Uw weg vervolgen de Kerk straat in. De Achterweg passeren. Rechtdoor de passeertEgmondstraatVanin,linksuhet

Zuidstraat. •

•

De route begint en eindigt bij het gemeentehuis van Katwijk, zo dat u op ieder gewenst punt kunt starten en eindigen. De monu menten zijn (onder voorbehoud) op zaterdag 11 september geo pend van 10.00 tot 17.00 uur.

•

• Linksaf

•

• Daar slaat u linksaf en rijdt door naar de Boulevard. Op de Boulevard rechtsaf slaan en doorrijden tot het einde van de Boulevard. 15. Voormalig Hotel Savoy (1901), Boulevard 1 thans weer Villa Allegonda (niet open) Rechtsaf de Rijnmond op. 16. School voor de Zeevis vaart, Sluisweg 98 (niet open) Bij de rotonde fietst hier rechtdoor. U blijft op de Rijnmond. 16A. De Oude Redschuur Net voor de brug ziet u aan uw linkerhand de Oude Redschuur. Hiervoor moet u de straat oversteken. U blijft aan de kant van de Oude Redschuur en fietst terug richting Boulevard. 17. Koning Willem-Alexandergemaal, Binnensluis 3 Bij de rotonde slaat u rechtsaf. 17A. Brugwachtershuisje Kon. Julanabrug, Biltlaan

rechtsaf de Elleboogstraat

eerste straat rechts af

1.Kon.Gemeentehuis,Julianalaan3, Katwijk Bij het verlaten van het ge meentehuis via de hoofdingang slaat u rechtsaf en me teen weer rechtsaf het fietspad op. Zo rijdt u onder het gemeen tehuis door. Bij de eerste gele genheid weer rechtsaf slaan, de Willem de Zwijgerlaan op. Het fietspad maakt een flauwe bocht naar links en u steekt bij de oversteek plaats de Zeeweg over. Meteen links afslaan bij het bereiken van de overkant. U rijdt nu richting zee. Tegenover het marktterrein ziet u Duinoord. Struikelstenen voor Duinoord 38 Hier liggen op de ventweg 3 zgn. ZeewegditherinneringherdenkingsstenenStruikelstenen,teraandevanuithuisweggevoerdeenindeconcentratiekampenomgekomenJoodsepersonen.Urijdtterugnaarde De Theemuts, Duinoord/ Zeeweg 105 (open van 13.00 tot 17.00 uur) en slaat hier links af. • Bij de rotonde ter hoogte van de Karel Doormanlaan vervolgt u de weg recht door op de Zeeweg. U neemt de eerste zijstraat de Meteen aan het begin treft u aan de linkerkant: 4. Oude Zuid-straatBegraafplaats, Bij het verlaten van de begraafplaats rijdt u terug de Zuidstraat in. U slaat meteen links af, de Schoolstraat in. 5. Brandweerstalling, t.h.v. Schoolstraat 2a Bij het verlaten van de Brandweerloods slaat u linksaf de Schoolstraat in. Deze helemaal uitrijden tot de Parklaan. Bij de Parklaan rechtsaf richting de duinen en de Sportlaan. Deze ligt in het verlengde van de Parklaan. U volgt de Sportlaan tot u recht voor u, op de top van de duinen, de Soefitempel ziet liggen: 6. De Universel - Soeficen trum, Zuidduinseweg 7 Bij het verlaten van de Tempel linksaf de Zuidduin seweg verder uitrijden. Meteen linksaf slaan de Sportlaan op. U rijdt nu richting zee en komt uit op de Zuid-Boulevard. De Boulevard uitrijden richting de Vuurtoren, links ziet u: 7. Oorlogsmonument Enge landvaarders en Informatiepaneel.bijbehorendBoulevardt.h.v.Seinpoststraat. Even verder, aan de rech terkand ziet u: 8. De VuurbaakpleinVuurtoren, Weer op de Boulevard rijdt u in noordelijke richting naar het volgende monu ment. 9. De Oude Kerk en toren, Boulevard 109 U steekt het Andreasplein over en voor het Biologisch Restaurant De Bonte Kraai slaat u linksaf de Wees huisstraat in. Vervolgens rijdt u rechtsaf naar de Baljuwstraat. Meteen weer rechtsaf Rechtsaf de de LouwestraatMelkwinkel/Bakkerij,10 Bij het Baljuwplein in de Zuidstraat in. helemaal uitrijden. Linksaf weer de Voorstraat in en naar de hoofdingang rijden van de Nieuwe Kerk. 11. Nieuwe Kerk, Voorstraat 79 • Uit de kerk komende linksaf de Voorstraat in. De kruising rechtdoor over steken en de Voorstraat verder uitrijden. Aan uw rechterhand ziet u het Katwijks Museum. 12. Katwijks Museum, Voorstraat 46 • Komende uit het museum, fietst u rechtsaf, 50 meter richting zee naar huisnum mer 35. 13. Vredeskerk, Voorstraat 35 Vanaf de Voorstraat gaat u rechtsaf de Badstraat in. Aan het eind van de Bad straat linksaf de WilhelminastraatKoninginin. Daarna meteen de eerste rechts. U bent nu op de Sluisweg en rijdt met de bocht mee naar rechts. 14. ‘Franse’ school (K&O gebouw), Sluisweg 16 • Uit het K&O gebouw gaat u terug naar de Sluisweg en houdt rechts aan en gaat de bij de T–splitsing rechtsaf de Burgersdijk straat in. 14A. Woonhuis E.A. Borgerstraat 1 • Deze gaat over in de E.A. DezeBorgerstraat.uitrijden tot de Te Brittenstraat.

•

naar links, de Voorstraat in. • Tot de hoek van de tweede zijstraat links, daar staat het huis van de Fam. Kraaijenoord. 3. Huis Fam. Kraaijenoord, Annastraat 2 (niet open) • U vervolgt uw weg op de Voorstraat. • Bij de splitsing Voorstraat/ Zuidstraat slaat u vóór de kerk linksaf naar

•

slaan het Baljuwplein op •

(niet open) •

•

Schippersdam op. • Terug naar de Louwestraat 10.

•

20. Transformatorhuisje, Van FIETSROUTE OPEN MONUMENTENDAG 2022

de Louwestraat in. • En

Deze

•

• Dan naar links richting Leiden.

• Ga noordoostelijk op de Kamerlingh Onnesstraat richting Christinalaan.

VERVOLG FIETSROUTE

Egmondstraat 4 (niet open) • De Van Egmondstraat uit rijden tot u op de Turfmarkt bent. 21. De Roskam, Turfmarkt 2, • Uw weg vervolgen door de Roskambrug over te gaan. • Over de brug rechtsaf slaan. U bent nu op de Overrijn. Hier kunt u een wandelroute voor de tuinen van de Wilbert ophalen. 22. De Wilbert, Overrijn 7 • Aan het eind van de Over rijn linksaf de Burggraven laan in. • Vrijwel aan het eind van De rechtsafBurggravenlaanendirektdaarnalinks • U bent nu in Tolhuisstraat, aan het eind ziet u de toegang tot de tuin van de Wilbert. • Terug op de Tolhuisstraat gaat u meteen links de Baron van Wijcker sloothstraat in. Deze komt uit op de Sandtlaan. • De weg oversteken en linksaf de Sandtlaan op, totdat u aan uw linkerkant het Wellantcollege pas seert. • Hier meteen bij de stop lichten linksaf, oversteken en de Spinozalaan in. • Deze volgen met de bocht mee naar rechts. U ziet aan uw rechterhand het Spinozahuis. 23. Het Spinozahuis, Spino zalaan 29, Rijnsburg • Aan het eind van de Spi nozalaan links de Katwij kerweg en de Kanaalstraat op. • De vierde zijstraat rechts is de Burgemeester Her mansstraat 24. Maranathakerk, Burg. Hermanstraat 40 (niet open) • Aan het eind links aan houden richting Brouwers straat. • Rechts aanhouden en direct oversteken naar de Korte Voorhouterweg • U neemt de 2e mogelijk heid om rechtsaf te gaan. De weg gaat over in een onverhard pad, dat u hele maal uitrijdt tot het park. 24A. Merovechpark • Vanuit het Merovechpark fietst u dezelfde weg terug en steekt Brouwersstraat weer over en gaat voorbij de school links af het Noordeinde op. • Weg vervolgen op de Koestraat tot de Vliet. • Langs De Vliet Noordzijde richting het centrum. • Bij de Wilhelminaboom linksaf de Kerkstraatbrug over en de Kerkstraat in. • U komt uit op het Burg Koomansplein. 25. Grote of pleinMausoleum,Laurentiuskerk/Burg.Koomans-

Valkenburgs pontje, Veerpad

Einde route

• Bij het Castellumplein aan de Broekweg staat de kerk met de toren. 29. en 29 A: Toren Museum Oud Valkenburg en Neder lans Hervormde Kerk, Castel lumplein, Valkenburg Naast de Kerk en het mu sieum vindt u de oorlogs graven. 30. De Broekwegoorlogsgraven,

• Na het Waterbospark slaat u rechtsaf het Valkenburg se veerpad op en neemt u het pontje naar Valken burg. 28. Het ruim 400 jaar oude

• Aan de zuidkant van het Burg. Koomansplein is de Oude Vlietweg 26. Museum van het Genootschap Oud Rijnsburg, Oude Vlietweg 6 • U fietst langs het museum en slaat linksaf de Tram straat in.

•

• Steek de Oegstgeester weg over en vervolg uw route over de Oranjelaan • Rechtsaf de Christinalaan op, sla rechtsaf om op de Christinalaan te blijven.

• U rijdt ‘t Boonrak weer uit tot u op de Hoofdstraat bent.

•

• Rechtsaf het viaduct over,.

• Deze oversteken naar de Rijnstraat. Deze vervolgen tot de Kerklaan aan de linkerkant. 34. Ned. Herv. Kerk en be graafplaats, Kerklaan 12

• Recht over steken de Broekweg in.

•

• Sla rechtsaf naar de Val kenburgerweg.

• Vanaf de begraafplaats slaan we rechtsaf de Zee weg op richting gemeente huis.

• U rijdt deze op en volgt de weg.

• U komt uit bij ’t Boonrak, deze loopt in een U-vorm. Ga bij de eerste kruising linksaf. Hier ligt het oude gemeentehuis aan de Rijn. 31. Burgemeesterswoning en latere Gemeentehuis, Hoofd straat 6 (niet open)

•

• Aan het eind van de Mid denweg naar links en de Hoofdstraat oversteken.

• Waar de weg samenkomt met de Waterboslaan houdt u links aan.

• Sla linksaf naar de Kamer lingh Onnesstraat richting Christinalaan. 27. Gedenkteken uit 1925, Sandtlaan / Kamerlingh Onnesstraat 62. • Bij de Begraafplaats is het Gedenkteken.

• Rechtsaf de Marinus Post straat in. • Voor het Marinus Post plein gaat u linksaf de Achterweg in.

• Sla rechtsaf en rij op de Kooltuinweg (parallel langs de N206 Tjalma weg) richting Waterto ren-Katwijk, 32. (Museum)BezoekercentrumVliegkampValkenburg,Marinevliegkamp250 Rij door tot de kruising, hier slaat u links af de Wassenaarseweg op • .Volg de borden die ver wijzen naar de Theater Hangaar (Soldaat van Oranje). Bij de ingang van het vliegveld slaat u linksaf Volg deze weg tot de slag boom (die is open). 50 meter na de slagboom ziet u links het bezoekers centrum van Stichting Historie Vliegveld Valken burg. Rij dezelfde weg terug tot de kruising bij de Tjalma weg, steek deze recht over, houdt links aan dan komt u op de Hyacint straa. Vervolg deze weg tot de kruising weg/Wassenaarseweg.Molentuin Sla rechts af de Molen tuinweg in tot de volgende kruising u ziet dan rechts de molen staan. 33. Korenmolen ‘De Gereg tigheid’, Molenweg, Katwijk aan den Rijn

• Na het verlaten van het museum / oorlogsgraven gaat u op het Castellum plein rechtsaf richting de Middenweg.

• Voor u bij het gemeente huis bent ziet u aan de linkerkant 2 witte huizen, het linker is Zeeweg 133. 36. ZeewegStruikelstenen,133

•

• Terug op de Valkenburg seweg komt u bij de krui sing met de Molentuinweg.

• U kunt nu terugrijden naar de Rijnstraat en deze ver volgen, tegenover de R.K. Kerk Joannes de Doper zien we rechts de ingang van de Joodse begraaf plaats. 35. Joodse begraafplaats, Rijnstraat 151, (niet open i.v.m. sabbat)

• Hier liggen op de ventweg zes zgn.

peninhieruitherinneringherdenkingsstenenStruikelstenen,teraandevanweggevoerde-endeconcentratiekamomgekomenJoodsefamilies.

BRUGWACHTERSHUISJE JULIANABRUG

Het Koning Willem-Alexander gemaal is een boezemgemaal in de kern Katwijk aan Zee. Op 12 juni 1951 keurden de Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland het ontwerp van het nieuwe gemaal goed en hetzelfde jaar werd er aan de bouw begonnen. Het gemaal werd geopend in 1954 en verving een bin nensluis op deze locatie aan de Oude Rijn uit 1806 en een aansluitend boezemgemaal. Het gemaal pompt water uit de Rijnlandse boezem. De bouw van het iets ten noorden van de sluis stoomscheprad-gemaalgelegenwerd in 1881 voltooid en kostte min der dan 500.000 gulden. Dit ge maal werd in de loop der jaren verbeterd en werd in 1923 aan gesloten op het gemeentelijke elektriciteitsnet. In 1943 kwam ingenieur P. de Gruyter, hoofd van de Technische Dienst van het Hoogheemraadschap van Rijnland, met het plan om het oude stoomgemaal te vernieu wen. Om de natuurlijke lozing te vermeerderen moesten de binnen- en buitensluis afge broken worden, een schutsluis worden gebouwd (voor toe komstige zandwinning), een nieuwe uitwateringssluis wor den gebouwd (die de eerste zeewaterkering zou vormen), verbreding van de bestaande voorboezem (uitwatering) en het maken van nieuwe langere hoofden in zee plaatsvinden. Gemaalunit Het huidige gemaal werd in 1954 in werking gesteld. Rond de jaarwisseling 1954-1955 werd de machine-installatie van het oude gemaal gesloopt. In 2008 werd begonnen met de bouw van een nieuwe ge maalunit naast het bestaande gemaal uit 1954. Op 19 no vember 2011 werd het geheel feestelijk geopend. Op het gebouw bevinden zich verschillende details van de beeldhouwer Hans Petri en tegen het gebouw bevindt zich een bronzen beeld van graaf Willem I van Holland, gemaakt door Oswald Wenckebach in 1954. Koning Vanwege de troonswisseling en de inspanningen van ko ning Willem-Alexander voor goed en gezond waterbeheer, besloot hoogheemraadschap besloten aan het boezemgemaal Katwijk de naam van de koning te verbinden. De be lettering werd feestelijk onthuld op monumentendag, 14 sep tember 2013.

Nederland telt veel brugwachtershuisjes. Een groot deel daarvan wordt helaas niet meer gebruikt omdat de bruggen tegenwoordig op afstand worden bestuurd. In 1964 werd de Julianabrug - en het bijbehorende Brug wachtershuisje - in Katwijk in gebruik genomen. Van de 1.000 brugwachters huisjes in Nederland staan er honderden leeg. Het is cultu reel erfgoed. Nederland heeft vermoedelijk de meeste brug wachtershuisjes ter wereld. Stichting Brugwachtershuis jes Nederland zet zich in om leegstand van deze huisjes te voorkomen. In 2021 is de Julianabrug vol ledig gerenoveerd. Destijds is ook besloten dat de brug geen functie meer zal krijgen, en daarmee voor eeuwig gesloten blijft. Wel heeft men het brug wachtershuisje als erfgoed bewaard en heeft deze nu een maatschappelijke functie ge Hetkregen.huisje is een verkooppunt voor lokale producten en initia tieven, die via de commerciële kanalen minder kans krijgen. Op deze manier worden die meer zichtbaar. Daarnaast biedt het huisje plaats om fo to’s van toen en nu van de brug op te hangen, als haakje voor mooie verhalen uit het verle Hetden.erfgoed zal op deze manier bijdragen aan andere maat schappelijke doelen, zoals op het gebied van cultuur en toe Oprisme.de website informatietershuisjekatwijk.nlwww.brugwachvinduallenogeensterug.

KONING WILLEM ALEXANDERGEMAAL

Haringkade 6 te Katwijk aan Zee - 071 40 863 79www.DeZuid-Wester.comreserveringen@DeZuid-Wester.nl Sluisweg 2a • 2225 XL Katwijk aan Zee • 071 40 180 10 • info@wapenvankattuk.nl www.wapenvankattuk.nl Brasserie Havenkwartier Rogstraat 1 te Katwijk aan Zee - 071 529 49 22www.Brasserie-Havenkwartier.nlinfo@Brasserie-Havenkwartier.nl

De Roskam en Katwijk aan den Rijn zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De voormalige herberg is hét zenuwcentrum van het Kat wijkse verenigingsleven en wordt beschouwd als dé huiskamer van de kern. De Roskam wordt voor het eerst genoemd in het jaar 1560. Het pand is ooit midden in het dorp gebouwd aan een knooppunt van doorgaande wegen. De bebouwing is ruim opgezet, omzoomd met veel akkers en groen. Het is immers een agrarisch dorp. Gegoede families hadden hier hun bui tenplaatsen. De Roskam doet rond 1560 dienst als regthuys met ge vangenis. De Heer van beide Catwijcken en ‘t Sandt is van oudsher eigenaar. Schout en Schepenen hebben hier hun onderkomen. Herberg De Ros kam is naast regthuys en ge meentehuis een pleisterplaats voor mensen op doorreis om er uit te rusten of te eten. Je kon de paarden stallen en ze te eten geven. Ze werden ge reinigd met borstel en kam, het zogeheten rossen. Regthuys Dominee Pars schrijft in 1697 in zijn beschrijving van de bei de Katwijken over De Roskam het volgende: een fray Dorps Raad en Regthuys met een galerij voor in de gevel. De raadkamer en de secretarie worden sinds jaar en dag door de gemeente gehuurd van de logementhouder. De Roskam is in feite het eerste gemeen tehuis van Katwijk. Overigens heeft in 1875 ook notaris mr. Karel de Koning hier zijn kan toor. In 1877 verlaat de ge meente De Roskam om het raadhuis verderop te vestigen in de Rijnstraat. In 1881 gaat de stoomtram naar Leiden rijden voor De Ros kam langs over de Roskamgestraat.doorRoskambrugdeBrugDedoet tot 1891 dienst als detrambrugoverhetDaarnatramhalte.rijdtvoertuigdenieuweaanSandtlaanen wordt wachtlokaal ’t Wachtje in de Rijn straat in gebruik genomen. Ontmoetingsplaats In 2000 dreigt het Etablisse ment De Roskam zijn functie als onderkomen voor vereni gingen en als de ontmoetings plaats voor de bevolking te verliezen en wordt verkocht. Omdat een aantal inwoners wil voorkomen dat De Ros kam als huiskamer verdwijnt, wordt een stichting opgericht. Stichting De Roskam koopt het eeuwenoude pand en zorgt ervoor dat het wordt ge restaureerd. Het is absoluut moeite waard dit prachtige pand, wat nu weer een actie ve locatie is, te bezichtigen. Open vanaf 10.30 uur. DE ROSKAM HET MIDDELPUNT VAN BINNEN DE DOPERKERK Deze H. Joannes de Doperkerk is gebouwd in zeven maanden tijd. De eerste steenlegging vond plaats in okto ber 1910 en de ingebruikname was mei 1911. Het is de laatste neogotische kerk boven de rivieren, naar het ontwerp van de architect Jean Groenendael. Hij was een leer ling van de grote bouwmeester Pierre Cuypers, vooral bekend van het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam. Interieur van de kerk U zult zich verbazen over het interieur van de kerk, neem de glas-in-loodramen boven het hoofdaltaar van de Maastricht se glazenier Huub Levigne uit 1948 en het glas-in-loodwerk van Balendong uit 1950 in de kruiskapellen. Veel bezoekers hebben bewondering voor de kruiswegstaties, geschilderd door bouwpastoor Hendriks in de jaren 1916-1920. De figuren op de doeken zijn o.a. parochia nen die model hebben gestaan. Zoekplaatje voor de bezoekers: de pastoor heeft zichzelf ook ingeschilderd. Op welke van de veertien staties kun je hem zien? Kijk ook even naar de pi laren. Deze komen uit de steen groeven van de rivier de Ourthe en heten daarom ‘Petit basalt d’Ourthe’. Zoek naar de fossie len van beestjes en schelpen in deze pilaren. Ook graag uw aan dacht voor het ‘Rococo-altaar’ van rond 1760 en afkomstig uit het r.-k Jongensweeshuis in Am sterdam. Werkelijk een icoon op zich. Voor het hoofdaltaar staat nog een altaar. Waarom? Dat hoort u vast bij de rondleiding. Klokkenspel en een aankledingmuzikale Om 10.00 uur, 11.00 uur en om 12.00 uur verzor gen Piet Hage naars en Martien van Steijn een klim naar boven naar de uurwerkzolder. Daar krijgt u alle uitleg over het uur werk. U hoeft zich hiervoor niet aan te melden. Niek van der Meij bespeelt in het kader van de Nationale Or geldag van 14.00-15.00 uur het Reil-orgel voorin de kerk. Dit kwam enige jaren geleden in de kerk vanuit De Moeder Gods uit de Voorschotense parochiekern van de parochie H. Augustinus. Van 15.00-16.00 uur bespeelt hij boven de ingang het Pels-orgel, van de bekende orgelbouwer familie uit Alkmaar, dat in 1923 achterin de kerk is geplaatst. Neem de trap gerust naar boven om te kijken / luisteren en Niek alle vragen te stellen. En mis schien mag u zelf ook uw talen ten als organist(e) laten horen aan alle bezoekers. Van 10.00 – 17.00 uur kunt u na tuurlijk ook op eigen gelegenheid de kerk bezoeken, in een kleine zeven maanden gebouwd, maar u kan ook op verzoek rondgeleid worden door één van de aanwe zige gidsen. Trots op ons monument! Als de orgels zwijgen is er in de kerk, passender kan het niet, Gregoriaanse muziek te beluis teren. Bij de ingang van de kerk kunt u ook het boek ‘Van stof ontdaan’ van Harry Fennes ko pen (€ 10,-), of een boekje over de door pastoor Hendriks begin twintigste eeuw geschilderde kruiswegstaties (€ 5,-), of dé cd van het schitterende kinderkoor ‘De Vrolijke Noot’ (€ 5,-). Monu menten waar we trots op zijn! En natuurlijk kunt u ook uw waar dering voor het kerkgebouw to nen na afloop met een financiële bijdrage via de Givt-app.

PRACHTIGE H. JOANNES

SPINOZAHUIS RIJNSBURG, EEN ICOON IN HET DORP De wereldberoemde filosoof Barurch Spinoza werd in 1632 in Amsterdam, in de wijk Vloedenburg (nu Water looplein-buurt), geboren. Het huis van zijn ouders bleef niet bewaard, wel zijn er drie huizen waar Spinoza enige jaren heeft gewoond, in Rijnsburg, Voorburg en Den Haag. Spinoza vestigde zich in 1661 in Rijnsburg. Dit dorp stond in die tijd bekend als een ontmoe tingsplaats voor Collegianten, een vrijzinnige Protestantse stroming, waaronder Spinoza vrienden had. In de woning van de chirurgijn Herman Homan had hij als kostganger een klei ne kamer, waar hij lenzen voor optische instrumenten sleep en zijn overpeinzingen met de gan zenpen neerschreef. Een heel meester uit de achttiende eeuw, Johannes Monnikhoff, liet een aantekening na, waaruit blijkt dat het huisje waarin Spinoza van 1661 tot 1663 verbleef, een gevelsteen had met een vers van Dirck R. Camphuysen: Ach! waren alle Menschen wijs, En wilden daarbij wel! De Aard waar haar een Paradijs, Nu isse meest een Hel. Bibliotheek Toen er in 1896 in Rijnsburg een oud daglonershuisje, met in de muur dit moeilijk leesbare versje, te koop kwam, herinner de de Spinozakenner Willem Meijer zich het oude verhaal van Monnikhoff. Meijer kon zo het verwaarloosde pand identifice ren als de woning van Spinoza. Er werd een vereniging opge richt die het pand na aankoop herstelde en een bescheiden museum inrichtte dat kon functi oneren als een middelpunt voor de studie van leer en leven van de wijsgeer. De bibliotheek, die Spinoza volgens de in diezelfde tijd ontdekte boedelbeschrijving van een notaris bij zijn dood in 1677 bezat, werd grotendeels gereconstrueerd. De perkamen ten en leren banden vormen nu een boekenverzameling die uniek is in de wereld. In deze en in de andere museumkamers treft men portretten aan, even als facsimile’s van brieven en documenten en een lenzens lijpmachine voor het slijpen van microscopen en telescopen. Tot 2001 bestond het museumge deelte uit twee kamers. De ove rige ruimtes werden bewoond door een huisbewaarder. Na een ingrijpende restauratie werd op 27 maart 2012 het hele huis, als modern museum, voor het publiek heropend. Openingstijden Het museum is gevestigd aan de Spinozalaan 29 in Rijnsburg en is doorgaans geopend van dinsdag t/m zondag van 13.0017.00 uur. Tijdens Open Monumenten dag geopend van 10.00 tot 17.00 uur.

Voormalige buitenplaats Het Hof van Katwijk, de tuin achter de Wilbert draagt talloze herinneringen met zich mee uit diverse periodes van onze lokale geschiedenis. In de 13e eeuw behoorde dit gebied tot het grondgebied van de Graaf van Holland en stond er een klein kasteeltje, Huijs ‘t Sant. Eind 17e eeuw legde een adellijke familie er een lustoord aan; het Heerenhuis aan de Overrijn en daarachter een schitterende tuin die was geïnspireerd op de beroemde Franse tuinen. Deze buitenplaats ligt er nog steeds! In 1831 werd de bui tenplaats namelijk gekocht door een katholieke baron om er een katholiek gymnasium te stichten. Dit gymnasium heeft een prominente rol gespeeld in de emancipatie van het ka tholicisme. Het werd het eerste ‘wereldse’ katholieke gymnasi um van Nederland. De historische tuin werd in deze periode uitstekend onder houden en benut om te debat teren en toneelstukken op te voeren. Bovendien hadden de jongens die er hun opleiding deden er hun moestuinen. Wil je ervaren hoe de jongens en hun leermeersters door de tuinen wandelden, zien wat er herinnert aan vroeger tijden en ontdekken welke beelden er staan en stonden? Haal dan de wandelfolder op bij de Ros kam.

GEDENKTEKEN BEGRAAFPLAATS RIJNSBURG | BUITENPLAATS HET HOF VAN KATWIJK

Op de algemene begraaf plaats aan de Sandtlaan, die door de Stichting Begraaf plaatsen Rijnsburg wordt beheerd, staat een bakste nen gedenkteken uit 1925 ter herinnering aan de schen king door de heer G. van den Eijkel Azn. van de begraaf plaats in 1893. Het betreft een torenvormig bakstenen monument uitge voerd in baksteen in een zake lijk expressionistische stijl. In het gedenkteken zijn vier zit bankjes en vier bloembakken Verderverwerkt.is daar de vroegere aula te bekijken en twee grote beu ken, die ook op de gemeentelij ke monumentenlijst staan. Gedenkteken merlinghvanafbegraafplaats.ToegankelijkAlgemenedeSandtlaanofKa-Onnesstraat

In en rond de Grote Kerk in 1949 worden tijdens opgra vingen de aan Floris V en zijn familie toegeschreven skeletten gevonden. Een onverwachte vondst: historisch lijkt vast te staan dat de laatste rustplaats van de Graven van Holland in de zestiende eeuw zijn verwoest door fun damentalistische aanhangers van Oranje. Bij opgravingen onder leiding van professor Glasbergen van het instituut voor Prae- en Pro tohistorie van de Universiteit van Amsterdam op het terrein van het abdijcomplex worden in de fundamenten van het dwarsschip voor het koor (ere plaats van de abdijkerk) een aantal skeletten blootgelegd die op één na alle door dr. Dijkstra uit Groningen worden geïdenti ficeerd als de stoffelijke resten van de Graven en Gravinnen van Holland. Later zou Prof. Maat na onderzoek aangeven, dat het wellicht om andere stof felijke resten zou gaan. Dit is niet bewezen. Graven en Gravinnen Bijgezet zijn; Simon, Floris de Zwarte; Petronella van Saxen, stichtster van de Abdij en we duwe van Floris III, graaf Floris IV, graaf Floris V en graaf Jan I. Het laatste skelet, wordt door Dijkstra vastgesteld, als dat van Dirk I, de elfhonderd jaar gele den overleden aartsvader van het Gravenhuis. Herbegrafenis Na deze identificatie worden de Graven van Holland en hun aanhang tijdelijk ondergebracht bijgezet in het mausoleum. In aanwezigheid van Koningin Ju liana in 1975, het jaar van het 1000-jarig bestaan van Rijns burg, vindt de onthulling van het Mausoleum plaats. Het Mausoleum en het gebied er omheen zijn gerestaureerd en hebben de uitstraling ge kregen die het toekomt. Op dat grondgebied is namelijk Rijns burg ontstaan in het jaar 975 en heeft Petronella van Saksen in 1133 de beroemde Abdij ge sticht. Jaap Smit, Commissa ris van de Koning, onthulde in 2018 de prachtige herinrichting en restauratie. Het Mausoleum is gevestigd achter de Grote Kerk op voormalig grondgebied van de Abdij. Een historische plek met een rijke geschiede nis. Er is uitgebreide informatie aanwezig.

MAUSOLEUM RIJNSBURG HISTORISCHE GEDENKPLAATS

GRAFVELD ONDER MEROVECHPARK RIJNSBURG

Het Merovechpark in De Horn is in 2020 officieel geopend. Het grafveld ligt bin nen de oude meander van de Vliet ten zuiden van het Oegstgeesterkanaal en werd in 1913 ontdekt bij het dieper omspitten van een perceel tuinbouwgrond. Tot zijn gro te verrassing kwam een tuinder op zijn perceel potten tegen met daarin resten van verbrande botten, kralenket tingen en andere sieraden. In het grafveld werden mensen begraven tussen 550 en 675. Een groot deel van de schatten is te zien in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en in het Museum Oud Rijnsburg. Merovech was een Franki sche koning die regeerde van 447 tot 458. In deze periode na de Romeinse overheersing kwam het Frankische Rijk, het West-Europa van nu, tot bloei.

Het park en de straatnamen in deze buurt zijn vernoemd naar het gevonden grafveld uit de Merovingische tijd. Graven met status Vooral belangrijke personen kregen op dit grafveld een plaats. Volwassen vrouwen werden begraven met kleur rijke kralenkettingen. Mannen vaak met een wapenuitrusting. In een van de graven is een zwaardkraal gevonden, een geluksteen die aan een koord bij het zwaard hing. Een gou den gesp is de meest bijzon dere vondst. Rijkversierde ge spen en andere sieraden lieten zien dat je bij een belangrijke groep mensen hoorde. De ge vonden gesp is versierd met gouddraad en granaten (rode edelstenen). Uit onderzoek blijkt dat de granaten helemaal uit India kwamen! Waarschijn lijk was de drager van de gesp iemand die de koning vaak ont moette. Het kralenveld Centraal in het park liggen uit vergrote kralen van keramiek die doen denken aan de schat ten die in de graven gevonden zijn. Ook de zwaardkraal ligt ertussen. Deze is van natuur steen gemaakt. Het patroon van de gevonden gouden gesp is op een bank aangebracht. Dit grafveld uit de Merovingi sche tijd is uniek en daarom beschermd Rijksmonument. Het grafveld is verhoogd met grond waardoor het grafveld wordt beschermd. Het park is een aanwinst voor Rijnsburg en voor iedereen toegankelijk.

In het koor bevinden zich frag menten van grafmonumenten voor leden van het grafelijk huis van Holland. Na de ingebruikna me in 1578 is de kerk vijfmaal uitgebreid: 1633, 1660, 1903, 1910 en in 1923. In 1980 werd de kerk geheel gerenoveerd. De Rijnsburgse toren is eigendom van de burgerlijke gemeente. Carillon In de Romeinse tufstenen toren (12e eeuw), de enige overge blevene van een tweetal dat het front van de oude Abdijkerk sierde, bevindt zich een prach tig carillon. De Abdijkerk had twee torens waarvan de zuide lijke bewaard is gebleven. De kooromgang kwam vermoede lijk tot stand in 1660. Tegen de kooromgang is een consistorie gebouwd. De lantaarn en de naaldspits van de toren date ren uit 1830 en zijn herbouwd bij de restauratie van 1964. Vanwege plaatsgebrek werd de kerk in 1903 uitgebouwd met de zuiderzijbeuk naar ontwerp van H.J. Jesse, in 1910 met het noordertransept en in 1923 met het zuidertransept naar ontwerp van W.I. Fontein. Zo ontstond het huidige gebouw met de drie-beukige opzet met transepten. Over de restauratie in 1980-1981 verscheen een ge denkboek. Orgel Het orgel is in 1975 gebouwd door de firma Jac. van der Lin den & Co. (Leiderdorp). Daar bij is gebruik gemaakt van het vorige orgel in deze kerk, dat in 1924 was gebouwd door de firma G. van Leeuwen en in 1953 door diens zoon Willem van Leeuwen gewijzigd. In 1989 restaureert de firma Pels & Van Leeuwen het orgel en wijzigt de dispositie. Torenbeklimmen Tussen 13.00 en 16.00 uur is er geledenheid de toren te beklimmen

Aan de voet van de toren van de Grote of Laurentiuskerk, staat het Museum Oud Rijnsburg, Oude Vlietweg 6. Het museum is sinds 1979 gevestigd in een prachtig gerestaureerd achttien de-eeuws woonhuis op de ontstaansgrond van de be roemde Abdij van Rijnsburg. Het museum wordt beheerd door het Genootschap Oud Rijnsburg. Het bestuur doet er alles aan de geschiedenis van het dorp te bewaren en levend te houden. Door het museum te beheren, rondleidingen en exposities te organiseren, vondsten te bewaren en boeken en verha len uit te geven. Het museum herbergt belangrijke vondsten van omstreeks 600 tot 1700. Op de benedenverdieping van het museum vertelt een vaste expositie over de geschiedenis van Rijnsburg in de Middel eeuwen. Er liggen waardevolle vondsten in de vitrines en er is zelfs een vitrine van de Orde van St. Jacob. Deze gaat over de geschiedenis van Floris V. Digitaal Het museum is volledig ge renoveerd en aangepast aan de eisen van deze tijd. Naast de diverse voorwerpen kan men op flatscreens, verdeeld in drie verschillende tijdsfasen, zelf de geschiedenis opzoeken en doorlezen. Vooral voor de jeugd is het aantrekkelijk dit zelf te doen. Op de flatscreens staan vele foto’s en verhalen. Zoals over de beroemde Vrou wenabdij, de Collegianten, Spi noza en de ontstaansgeschie denis van Rijnsburg. Expositie Op de eerste etage is ruimte voor wisselende exposities. Ook is er een ruimte ingericht als bestuurskamer waarin al les over bestuurlijk Rijnsburg met meubilair van het oude gemeentehuis te zien is. Het museum herbergt een uitge breide historische bibliotheek, waaronder exclusieve boeken, die nergens in de wereld meer zijn terug te vinden. OUD RIJNSBURG

De Rijnsburgse Toren is vorig jaar geheel gerenoveerd en vormt weer een fraai geheel met de Laurentiuskerk. Wie tij dens Open Monumentendag de Grote- of Laurentiuskerk bezoekt, zal zich verbazen over de grote grafmonumen ten onder de houten vlonder in het middenschip. Alleen op deze dag wordt de houten vlonder verwijderd. Ook vinden er ‘s middags orgel bespelingen plaats en zijn er suppoosten om alles over de kerk te vertellen. De kerk is in 1577/1578 gebouwd met mate rialen van een voormalige kerk in de Hoofdstraat (toen Dorps straat) in Noordwijk. De kerk is achter de Romaanse toren uit de 12e eeuw gebouwd. Een res tant van de Abdij van Rijnsburg die in 1133 door Petronella van Saksen, douairière Graaf Floris II van Holland werd gesticht en tijdens het Leids beleg verwoest.

GRAFMONUMENTEN ONDER DE VLOER VAN DE LAURENTIUSKERK

MUSEUM

In 1619 vraagt de Heer van Valkenburg Johan de Hertoge aan de Staten van Holland toestemmning om een tarief voor het Valkenburgse Veer vast te stellen. De oude penning is geen wettig betaal middel meer en er onstaan “kijvagiën en vegterijen” rond het pontje. Met andere woorden: er wordt geschol den en gevochten. 400 jaar later is dat wel anders. Geschiedenis Het veer is veel ouder dan 400 jaar. Al in 1372 wordt het ge noemd, wanneer de Sint Pan craskerk te Leiden anderhalve morgen land koopt “bij het veer te VanoudsValkenborch”.waren

De Nederlands Hervormde Kerk is een ontwerp van de Rotterdamse architect G.M. Verloop en in 1949 in het cen trum van Valkenburg De kerk gebouwd op een heuvel die is ontstaan door de ophoping van de resten van de Romein se castella. Vanaf de 9e eeuw heeft hier een kerk gestaan. Nadat in 1940 de 19e eeuwse kerk was verwoest, werd op het naastgelegen veld een noodkerk neergezet die tot 1950 dienst zou doen. Oorzaak van de 10 jaar lange wachttijd waren de opgravingen naar de castella die onder leiding van Albert van Giffen werden uitge voerd. Vormgeving Zowel de vormgeving als de traditionele rechtlijnige kerkplat tegrond zijn typisch voor de pro testante kerkbouw in het eerste decennium na WO II. De eerste steen van de kerk werd in 1948 gelegd. Uit geldgebrek werd destijds de toren achterwege gelaten. De fundering werd wel al gerealiseerd. De huidige to ren kwam in 1999 tot stand, op basis van het oorspronkelijke ontwerp van ArchitectonischVerloop.kenmerkt het kerkgebouw zich door een so bere, traditionalistische vorm geving. Karakteristiek is de eenvoudige hoofdvorm met de rechthoekige plattegrond en de tuitgevels die het zadeldak in sluiten. De decoratie is beperkt tot enkele betonnen sierelemen ten. De licht getoogde ingangs is voorzien van holle betonnen omlijsting. De dubbele hou ten deuren zijn oorspronkelijk en voorzien van smeedijzeren hangwerk. Boven de ingang is een lantaarn in een historiseren de vorm geplaatst. Aan weers zijden zijn twee kleine vensters met een glas-in-loodvulling aangebracht. Op galerijhoog te zijn drie getoogde vensters in de symmetrische kerkgevel geplaatst. Het lijstwerk is voor zien een glas-in-loodvulling van getinte ruitjes. Rondom de ven

er drie veer verbindingen over de Rijn ten westen van Leiden: het Haag sche Schouw, het Valkenburg se Veer en het veer in Katwijk aan de Rijn. Het Haagsche Schouw wordt als veer in 1802 vervangen door een brug. Hetzelfde was in Katwijk al in 1612 gebeurd. Het Valkenburgse veer is dus het enige van de drie veren te westen van Leiden, dat nog be staat en is een van de oudste nog bestaande veerverbindin gen in ons land. Tot 1850 wordt er met een roei boot overgezet. Daarna is het een echte veerpont. In 1898 wordt het tot dan toe houten vaartuig vervangen door een ijzeren. In 1938 komt er op nieuw een ijzeren pont. Dit laatste pontje vaart tot 1998 en is nu als varend monument te zien bij het Veerpad. In dat jaar komt er een gemotoriseer de pont. Deze komt echter tot zinken en in 2005 wordt de hui dige elektrisch aangedreven pont in gebruik genomen. Als de coronamaatregelen het toelaten neemt de oude pont van 1938 op open Monumen tendag de dienst over van de elektrische pont.

HET VALKENBURGS PONTJE

sters zijn elementen als strekbogen en banden aangebracht, die ook in het ronde venster op kaphoogte te herkennen zijn. De gedenkramen in de beide achterste vensters zijn ge schonken door de re gimenten die bij de strijd in 1940 betrokken waren. Het zuidelijke raam herinnert aan vrede, het noordelijke venster aan strijd. Tegen de westgevel is de drie kantige uitbouw ten behoeve van het spreekgestoelte ge plaatst. De vierkante toren en de aanbouw zijn opgemetseld met een meer egale lichtbrui ne baksteen. De omloop van de toren is voorzien van een hekwerk dat meer eigentijds is vormgegeven.

NEDERLANDS HERVORMDE KERK VALKENBURG

Het Limes Torenmuseum in Valkenburg-ZH opent de deuren tijdens de Open Monumentendag(en) in het weekend van 10 en 11 september 2022. In de meidagen van 1940 werd de dorpskern van Valkenburg grotendeels in puin geschoten.

BEZOEKERSCENTRUM VLIEGVELD

Bezoekerscentrum Vliegveld Valkenburg, de voormalige telefooncentrale van het vlieg veld Valkenburg “gebouw 250” is veranderd van een ja renlang leegstaande telefooncentrale in historisch Informa tiepunt. Stichting Historie Vliegveld Val kenburg, op 1 februari 2016 opgericht met als doelstelling het zo breed mogelijk onder de aandacht brengen van de ge schiedenis van het voormalige vliegveld Valkenburg, heeft de afgelopen jaren hard gewerkt om het bezoekerscentrum te Derealiseren.historie van het vliegveld heeft een betekenis die diep geworteld zit bij mensen uit de omgeving en mensen die op het vliegveld hebben gewerkt en geleefd. Een van de hoofd doelstellingen van de Stichting Historie Vliegveld Valkenburg is het realiseren en in stand hou den van het informatiecentrum. Verzamelde collectie De expositieruimte bevat tal loze foto’s, modellen en kleine voorwerpen, maar bijvoorbeeld ook de vliegtuigtrap waarlangs vele staatshoofden afdaalden en een complete vliegtuigmo tor. Ook zijn er voorwerpen te zien die recent zijn opgegra ven, zoals delen van Duitse en Nederlandse vliegtuigen. Een belangrijke plaats wordt inge nomen door een meterslange, zeer gedetailleerde historisch verantwoorde maquette met hangaars en vliegtuigen. De SHVV wil ook regelmatig activiteiten organiseren, zoals een veteranencafé waar oud gedienden elkaar kunnen ont moeten. Omdat ook scholen in teresse hebben in de boeiende geschiedenis van het vliegveld, worden er lesprogramma’s voor de jeugd ontwikkeld. Daarnaast zal het bezoekerscentrum die nen als startpunt voor wandelen fietstochten door de natuur en langs de onderdelen van de WieAtlantikwall.deStichting Historie Vlieg veld Valkenburg ook financi eel wil ondersteunen kan zich aanmelden als donateur. Ook kan de stichting de hulp van vrijwilligers goed gebruiken: mensen die de collectie onder houden en beheren, gastheren en -vrouwen die in de toekomst het bezoekerscentrum kunnen bemannen, mensen die onder houd kunnen verrichten of zit ting willen nemen in het bestuur of in een van de commissies. Aanmelden voor SHVV-werk zaamheden kan via vliegveldvalkenburg.nl.historie@Ieder een is zaterdag 10 september van harte welkom. VALKENBURG OPEN

Dat drama bood unieke kans om het Romeinse castellum Pretorium Agrippinae bloot te leggen. Zeven keer werd hier aan de limes – de grens van het Romeinse rijk – tussen 40 en 260 na Christus een nieuw castellum op de resten van de vorige gebouwd. De compleet heid en gaafheid waarin het castellum bewaard was geble ven gaven de opgravingen in ternationale bekendheid.

Het museum is gevestigd in de toren naast de kerk. De eerste etage vertelt via een tijdlijn de lange geschiedenis van Val kenburg, inclusief de meidagen van 1940. Op de tweede etage staat het leven van de soldaten in het castellum aan de noordgrens van het Romeinse rijk centraal. Er zijn (delen van) wapenrus tingen, gereedschappen, sie raden en munten te zien die in Valkenburg zijn opgegraven. De derde etage geeft een in kijkje in het leven van de bur gers die in en om het castellum woonden via het vaatwerk dat ze gebruikten en hun persoon lijke eigendommen.

LIMES TORENMUSEUM IN VALKENBURG EN OORLOGSGRAVEN VOEL DE AANWEZIGHEID VAN DE ROMEINEN

Bij Molen de Geregtigheid is het ieder jaar een gezellige drukte van belang en dat is niet verrassend. De korenmolen uit 1740 is namelijk op zichzelf al een scheenGenootschapkennisjaartotlenzijnmolenaardankzijbezienswaardigheid,interessantemaardeinspanningenvanJackBoumaenvrouwCaritaisdemoinmiddelsuitgegroeideenmini-museum.DitkuntubijdemolenookmakenmetHistorischHetRijndorphuncollectiearcheologivondsten.

Laat u meenemen door de mooie orgelconcerten en leer aan de hand van de vele his torische elementen over de ge schiedenis van de Dorpskerk. Het orgel zal van 10:30 tot 16:30 uur bespeeld worden door on der andere Johan Haasnoot, Carel van Egmond, Julian Jon ker, Wim van Duijn, Wim Hagen en Sjaak van Duijn. Wees welkom in de Dorpskerk!

EEN FEEST VAN VERRASSINGEN BIJ MOLEN DE GERECHTIGHEID

Bijzonder is het grafmonument van Willem van Liere en Maria van Reigersberg, een uniek beeldhouwwerk van de be roemdste beeldhouwer uit die tijd, Rombout Verhulst. Het mo nument is niet alleen bijzonder om haar schoonheid, maar ook omdat het betaald werd uit par ticulier geld. Bovendien werd voor het eerst ook de vrouw op het graf afgebeeld, ongekend in die tijd wat daarna nog maar één keer is herhaald.

ORGELCONCERTEN IN DE DORPSKERK

Jack Bouma is van jongs af aan al geïnteresseerd in de geschiedenis van Katwijk en de regio. De Katwijkse ge schiedenis heeft nog talloze verhalen en mysteries die nog niet verteld of uitgezocht zijn en dat motiveert hem om de lokale geschiedenis te blijven onderzoeken en de verhalen te blijven vertellen. Zijn creatieve vaardigheden komen daarbij goed van pas. Bouma is van beroep molenbouwer met veel bouwkundige kennis en daar naast is hij een verdienstelijk schilder. Dit komt tot uiting in Molen de Geregtigheid. Zijn enorme schilderij ‘500.000 jaar klimaat, mens en dier’ is een leerzame tijdlijn die van alles vertelt over het leven in onze regio. Een tweede doek is in middels in de maak en vertelt over het leven aan de hand van grondboringen hier in de regio. Ook zijn er modellen te zien van diverse type molens. Het nieuwste exemplaar is die van het ‘Hoornesmolentje’. Deze molen stond ooit langs de oever van het kanaal en had als functie de Hoornespolder droog te pompen. En wie wist er dat er langs diezelfde oever een 500 meter lang bouwwerk stond, van 12 meter hoog, be staande uit hout en takken? Wie Molen de Gerechtigheid bezoekt komt ogen en oren tekort. De gastvrije Carita ver zorgt de versnaperingen waar bij de opbrengsten altijd naar een goed doel gaan. Komt dat zien, een leuke bele venis voor jong en oud!

In de Dorpskerk in Katwijk aan den Rijn kunt u dit jaar weer de gehele dag genieten van de mooiste orgel concerten. Het rococo-orgel van de Dorpskerk is in 1765 gebouwd door de Leidse orgelbouwer Pieter Assendelft en was een geschenk van de toenmalige heer van Katwijk Frederik Hendrik Baron van Catwijck. Terwijl u geniet van de mooiste orgelklanken kunt u de Dorps kerk bewonderen. De geschie denis van de kerk gaat terug tot de 13e eeuw en dat is te zien aan de vele historische elemen ten die de kerk rijk is. Vergeet dan vooral niet naar de vloer te kijken, waar diverse grafzerken liggen uit de 17e en 18e eeuw. Zo ligt de stichtster van het Koningshofje hier begraven en vinden we een rijk versierde steen van Carolus Boers, bal juw van Katwijk.

1. Gemeentehuis (1932), Koningin Julianalaan 3, Katwijk Het gemeentehuis ligt op de grens van Katwijk aan Zee en Katwijk aan den Rijn. Het gebouw is ontworpen door de architecten Hooykaas en Van Lockhorst. Op 21 september 1932 is het officieel geopend door prinses Juliana. Naast het gemeentehuis ligt het Burgemeester De Ridderpark (1915). In het plantsoen staat het monument voor gevallenen in WO II, De Leeuw (1948),van L. O. Wenckebach. Ook is er de gedenksteen te vinden Ter her innering aan hen die vielen na 5 mei 1945 in voormalig Ne derlands Indië of waar ook ter wereld. In het plantsoentje staat een hardstenen Grenspaal, de officiële grens tussen het ge meentedeel van Katwijk aan den Rijn en Katwijk aan Zee. 2.voorStruikelstenenDuinoord38

2A. De Theemuts, Zeeweg 105 (van 13.00 tot 17.00 uur) Op de hoek Duinoord/Zeeweg staat op huisnummer 105 de villa bijgenaamd de Theemuts of (1937) ook bekend als Pad destoel, een ontwerp van de architect H.J. Jesse. Tegenover de Meester C. Fock straat , aan de Voorstraat (links) op Hogeweg 1 staat het huis Ons Prinsesje (1903), naar een ontwerp van H.J. Jesse. Hier woonde o.a. Jan Toorop die les heeft gegeven aan de Katwijkse kunstschilder Willem Wassenaar. 3. Huis van de Fam. Kraaijenoord, Annastraat 2 (niet open) Dit woonhuis dateert uit 1903 en is ontworpen door de archi tect H.J. Jesse. Even verderop staat in de Sta tionsstraat het appartemen tencomplex De Wissel. Dit is gemaakt in de voormalige ‘Boorsmaschool’, een lagere school ontworpen door Van der Klaauw in het midden van de jaren 30 van de vorige eeuw. Links in het plantsoentje staat het borstbeeld van schilder, etser en illustrator Tjeerd Bot tema (1978) naar ontwerp van Jaap (Jacques) Hartman.

KATWIJKSE CULTUURHISTORIE “OP

Onderstaande monumenten zijn, tenzij anders vermeld, Open Monumentendag geo pend van 10.00 uur tot 17.00 uur.

5. Brandweerstalling, School straat 2a De voormalig brandweerstalling is in 2013 weer in gebruik ge nomen in zijn oude functie door enkele fanatieke brandweerlie den die zich bezig houden met historische brandweermateriaal. Daarvoor werd de stalling ge bruikt door de gemeente voor enkele voertuigen. Momenteel zit in het pand Stichting Histo risch Brandweermateriaal Kat wijk (SHBKW) met enkele histo rische voertuigen- en historisch brandweer materiaal-alsmede het historische voertuig van de Noordwijkse brandweer, eigen dom van de personeelsvereni ging van de huidige brandweer uit Noordwijk. Tijdens de Open Monumentendag zal weer veel brandweermateriaal te zien zijn en diverse brandweerwagens te zien zijn. 6. Soefi Tempel (1969), Zuidduinseweg 7 Een prachtige plek voor een tempel, zo op de top van de duinen. Het is een ontwerp van S.J. van Embden. De tempel is in beton gegoten en aan de buitenzijde bepleisterd. Aan de binnenzijde lijkt de koepel doorschijnend en laat deze een zacht gefilterd licht door in de ruimte. Deze tempel is uniek omdat het de enige tempel van de Soefibeweging is in de hele wereld. 7. Oorlogsmonument Engelandvaarders en het bijbehorende Informatiepaneel (2018). Boulevard t.h.v. de Seinpoststraat. Het informatiepaneel vermeldt in het kort: 1. Het verhaal van Katwijkers of mensen die vanuit Katwijk tegen de wil van de bezetters naar Engeland gevlucht zijn om zich daar in te zetten tegen de Duitse overheersing van ons 2.land.De geschiedenis van het Zeehospitium en het tunneltje waardoor in de oorlog diverse personen hebben geprobeerd naar Engeland te ontsnappen! 3. De geschiedenis van de Duitse verdedigingswal, de zgn. ‘Atlantikwall’ die hier stond en waarmee de Duitsers probeer den te voorkomen dat de geal lieerden vanuit zee Nederland zouden binnenvallen. 8. Vuurtoren Vuurbaakplein(1605), (niet open) De oude vuurtoren was door landafslag op het strand beland. Dit exemplaar is een rijksmonu ment dat in 1989 is gerestau reerd. De vuurbaak is, op de Brandaris na, de oudste van Nederland en heeft tot 1913 dienst gedaan. Omdat er geen schepen van het strand af- en aanvoeren en de lichten van de vuurtorens van Noordwijk en Scheveningen het hele kustge bied bestreken, werd de vuur baak overbodig. De toren wordt beheerd door vrijwilligers van het Genootschap Oud Katwijk. Er is een permanente tentoon stelling over Katwijk ingericht en op de toren krijgt u een prachtig uitzicht over de zee en het dorp. Op het Vuurbaakplein staat de KW 88 ‘Zorg en Hoop’ (1911), de enig overgebleven originele bomschuit (garnalenboot) ter wereld. Ook ligt er een 200-jaar oud anker, dat door een Kat wijks vissersschip uit de Noord zee is opgevist. Terug op de Boulevard staat in de zeereep het beeld ‘Vrouw in ligstoel’ (2004) door Guido Metsers en links daarvan staat voormalig Cafe Restaurant ’t Zwaantje. Dit restaurant vervangt het in de Tweede Wereldoorlog, op last van de Duitse bezetter, afgebroken eeuwenoude Restaurant het Zwaantje, welke gelegen was op de hoek Voorstraat / Bou levard. Het nieuwe restaurant heeft de stormramp van 1953 doorstaan doordat voor het ge bouw als fundament een bunker uit de Tweede Wereldoorlog is gebruikt en deze door de storm niet is weggeslagen. Het ge bouw staat momenteel leeg. 9. Oude Kerk en Toren (1461), Boulevard 109 De kerk werd door de Span jaarden en/of de Watergeuzen in brand gestoken. Rond 1600 is de kerk weer herbouwd. Op oude afbeeldingen is goed te zien dat de kerk oorspronkelijk midden in het dorp stond. Stor men hebben in de loop der tijd zoveel grond weggeslagen dat de kerk sinds ongeveer150 jaar op de Boulevard staat. In de oorlogsjaren (1940 - 1945) is het bovenstuk van de toren door de bezetter afgebroken. Omstreeks 1953 is de toren op gebouwd en voorzien van een DE KAART” IN HET KORT

Tegenover het marktterrein is de ingang van Duinoord, in de ventweg liggen voor nr. 38 sinds 2018 3 Struikelstenen, dit zijn herdenkingstenen ter herinnering aan Joden die van hieruit weggevoerd en in de concentratiekampen omgeko men zijn.

4 Oude Begraafplaats (1791), Zuidstraat De namen van de kerkmees ters staan op een ingemetselde steen naast het toegangshek van deze bijzondere begraaf plaats. Katwijk aan Zee was de derde gemeente in Nederland die het begraven in de kerk af schafte en overging op het bui ten de kerk begraven. Deze be graafplaats werd geopend voor het begraven van personen uit alle rangen en standen. Zo zijn er grafstenen van diverse pro fessoren, burgemeesters, dich ters/schrijvers, kapiteins, maar ook van de gewone Katwijker.

Herman Heijermans tussen 1901 -1904 gewoond, de be faamde schrijver van tientallen toneelstukken, onder andere van het bekende ‘Op Hoop van Zegen’ (dat gedeeltelijk in Kat wijk werd verfilmd). Het pand nummer 12, uit ongeveer 1900, is het vroegere woonhuis van reder Lammens, op de gevel bevindt zich een groot tegeltableau waarop een voorstelling is afgebeeld ontleend aan het vissersleven. 14A. Huis van familie Freke-van der Sluis, E.A. Borger straat 1 (“Het grote gele huis met de poort”). Dit huis werd omstreeks 1906 gebouwd. De architect was Hendrik Johannes Jesse (18601943). Opdrachtgever was aannemer (en wethouder) Rein Ouwehand (1862-1940), die eerst in 1888 een passend huis voor zichzelf bouwde op de Burgersdijkstraat 8. Eind 1905 kreeg hij een bouwvergunning voor een groter pand aan het begin van de E.A. Borgerstraat, waar overigens een aantal klei ne huizen voor moesten ver dwijnen. Er is nog een kopie van de ontwerpschets aanwezig.

carillon. Katwijkers noemen de kerk ook wel de Oude Kerk of Andreaskerk.Voordekerkstaat

13. Vredeskerk (1905), Voor straat 35 Architect H.J. Jesse ontwierp de Vredeskerk. Het is van de gereformeerde gemeente, die zich in 1834 afscheidde van de hervormde gemeente van Kat wijk. In de kerk bevindt zich het al evenzo befaamde Bätz orgel (1765), gebouwd door Johann Henrich Hartman Bätz. Oor spronkelijk werd het gemaakt voor de Doopsgezinde kerk in Nederland in Utrecht. In 1859 is het aangekocht voor de Oude Kerk en na sluiting hiervan is het in 1886 verkocht aan de Gereformeerde kerk. Het ‘Witte Schooltje’ is in 1848 gebouwd als bewaarschool, van 1906 tot 1948 gebruikt als ‘gemeentezaal’ en in 1949 ver bouwd en vergroot en weer in gebruik genomen als kleuter school. In 1994 werd het weder om verbouwd en is sindsdien als winkel in gebruik voor de verkoop van radio’s en tv’s. De Badstraat is helemaal ge moderniseerd. Bij het verbou wen van het pand op de hoek Badstraat / Tramstraat werden onder de vloer de spanten van een vroeger Bomschuit (houten vissersschip) terug gevonden. Deze spanten staan nu opge steld in het Katwijks museum. 14. ‘Franse’ school (K&O gebouw), Sluisweg 16 Dit is een school voor het la ger onderwijs, met bouwjaar 1883, naar ontwerp van J. van Woningh. De school werd in 1914 uitgebreid met hoektorens. Deze school staat bij de Kat wijkers bekend als de ‘Franse’ school (de zogenaamde Bur gersschool, hier werd in het begin van de vorige eeuw al on derwijs gegeven in talen, onder andere in de Franse taal). Ook de bekende kunstenaar- en schrijver Rien Poortvliet heeft hier op school gezeten. In de Burgersdijkstraat heeft links op nummer 14 (uit 1898)

het beeld ‘ter nagedachtenis aan de stoere vissers die gedurende de oorlogsjaren 1914 - 1918 zijn omgekomen’ (1930) van Louis Simon Willem van der Noordaa. Het stelt een vissersweduwe met haar zoon voor. Het beeld werd geschonken door Prin ses Juliana. Zij gaf het aan de Katwijkse bevolking bij haar af scheid van Katwijk. De Weeshuisstraat is een na gebouwd buurtje waar kleine (vissers) woningen in oude stijl zijn gecreëerd. Op de Schippersdam staat een mooie wa terpomp in oude stijl en op num mer 2, zien we een eenvoudige visserswoning uit 1901 zoals ze rond die jaren talrijk in Kat wijk voorkwamen. De Louwestraat behoort met onder andere de Zuidstraat, Baljuwstraat en Voorstraat tot de aller oudste en meest karak teristieke straten van Katwijk. 10. Melkwinkel / Bakkerij, Louwestraat 10 (niet open) Deze voormalige boerderij annex bakkerij is heel lang in bezit geweest van de Familie Verdoes. De gemeente besloot in 1974 het gebouw op de mo numentenlijst te zetten.In 1994 is het pand door dhr. P. Ver does verkocht aan bouwbedrijf D. van Duijvenbode. De Rijks dienst voor Monumentenzorg heeft een restauratieplan opge steld. Aan de hand van dit plan is het pand gerestaureerd. De herkomst van de naam Louwestraat is niet helemaal duidelijk, maar is waarschijnlijk zo genoemd omdat de straat in de luwte (’t Loutje’) lag. Vroeger stond deze straat in het kadas ter vermeld als ‘Middelstraat’ . 11. Nieuwe Kerk (1887), Voorstraat 79 De kerk is gebouwd naar ont werp van architect H.J. Jesse in de Neo-Renaissance stijl. Het gebouw diende ter vervanging van de te klein geworden Oude Kerk. Het is de enige kerk van deze afmeting, die gebouwd is zonder pijlers en ruimr 1.500 zitplaatsen biedt. Internationaal bekend is het Van den Heuvel orgel (1983) dat behoort tot een van de grootste van ons land.’s Zomers vinden er orgelconcer ten plaats van internationaal be faamde organisten. De prach tige lampen van de kerk heeft de schilder C. Jetses op een van de door hem geïllustreerde schoolplaten afgebeeld. Ook bevindt zich in de kerk de in Renaissancestijl vervaardigde Baronnenbank, met het wapen van de familie Van Wassenaer van Catwijck. Het uurwerk in de toren werd geschonken door Baron en Baronnesse van Was senaer van Catwijck. 12. Katwijks Museum (1913), Voorstraat 46 Het gebouw is ontworpen door H.J. Jesse. Deze kapitale rederswoning is gebouwd in opdracht van de Katwijkse reder F.E. Meerburg. Het werd van 1953 - 1981 gebruikt als politiebureau. Vanaf 1983 doet het dienst als museum. Op 10 mei 1984 werd het museum door Prinses Juliana feestelijk geopend. Kunstenaar Tjeerd Bottema (1884-1978) is medeverantwoordelijk voor de inrichting. In het museum be vindt zich dan ook een speciale ‘Bottemazaal’, waar materiaal van hem, zijn kunstzinnige vrouw en beide dochters zijn tentoongesteld. Het museum kent wisselende tentoonstellin gen. Vaste onderdelen zijn een keur aan schilderijen, kleder drachten, stijlkamers, scheeps modellen, voorwerpenoudheidkundigeendiorama’s.

15. Villa Allegonda - Voormalig Hotel Savoy (1901), Boulevard 1 (niet open) Gebouwd door de Katwijkse aannemer J.A. de Best als het woonhuis Villa ‘Sigrid’. Hier woonde schilder G.M. Munthe. In 1916/1917 is het door J.J.P. Oud (een van de oprichters van De Stijl) verbouwd tot villa in de kubistische stijl. Het huis kreeg toen de naam ‘Allegon da’, vernoemd naar de vrouw van de Rotterdamse eigenaar/ theehandelaar Trousselot. De Moorse kamer in het pand werd ontworpen door Menso en zijn zoon Harm Kamerlingh Onnes. Het pand werd wereldberoemd. Na het overlijden van de zoon van eigenaar Trousselot werd de villa verkocht en kreeg uit eindelijk een bestemming als hotel. In 2015 is het pand weer verkocht en krijgt het weer een woonbestemming.

16. School voor de Zeevisvaart (1953), Sluisweg 98 (niet open) Het gebouw is ontworpen door ir. J. Jonkman en P. van Dorp uit Leiden. Al in 1888 werd er in Katwijk zeevaartkundig on derwijs gegeven. Grondlegger hiervan was Cornelis Boorsma (1825-1915), directeur van de eerste visserijschool. Om streeks 1909 werd deze in ge bruik genomen. In 1951/1952 is deze vervangen door het huidi ge gebouw. 16A. De Oude Redschuur De loods werd in 1951 is ge

21. De Roskam (1560), Turfmarkt 2 Het gebouw was van oudsher eigendom van de baronnen van Wassenaer van Catwijck. In het verleden deed het dienst als herberg. Zo komt het ge bouw ook aan zijn naam: men kon er paarden stallen die wer den geborsteld en gekamd. La ter heeft het gebouw jarenlang dienst gedaan als gerechtsge bouw en gemeentehuis. Het is recent verbouwd tot vereni gingsgebouw. 22. De Wilbert (1722), Overrijn 7 (niet open. Het park is wel open) Het toenmalige ‘Hof van Kat wijk’ werd in 1831 aangekocht en in gebruik genomen als Rooms-katholiek gymnasium voor jonge heren, St. Willebrord genoemd. In het begin van de 20e eeuw was het een oplei dingsinstituut voor de paters Jezuïeten en later de paters Franciscanen. Het werd be kend onder de naam Missie college. Sinds 1966 wordt het pand gebruikt als bejaarden- en verzorgingstehuis. Eveneens deel van het geheel is gebouw Mutua Fides (1851) ontwor pen door M.G. Tetar van Elven. Het Heerenschoolbos is de tuin die oorspronkelijk bij de buiten plaats ‘Hof van Katwijk’ hoorde en waarvan de 17e eeuwse aanleg met middenas en vijvers nog grotendeels herkenbaar is. In het park ligt de begraafplaats van katholieke geestelijken.

24A. Merovechpark, Karel de Grotelaan Het Merovechpark is een uniek stukje Rijnsburg In De Horn ligt dit archeologisch rijksmonu ment, een begraafplaats van de vroeg-middeleeuwse Merovin gers. Bij opgravingen zijn grafvondsten gedaan, waaronder kralenarmbanden en een gesp. Het grafveld is nu een groen

24. Burg.Maranathakerk,Hermanstraat 40 (niet open) De kerk heeft in de zijmuren glas in loodramen met mooie voorstellingen, waarin het Onze Vader wordt uitgebeeld. De kerkbanken zijn allen voorzien van houtsnijwerk. U komt door de Koestraat. In de Koestraat en op de hoek Koestraat/Vliet NZ staan enkele panden die stammen uit het be gin van de vorige eeuw. Ze zijn de afgelopen jaren gerestau reerd. De Koestraat is een van de oudste straten van Rijnsburg. Rijnsburg is destijds ontstaan langs de Vliet. Eeuwenlang werden via de Vliet goederen af- en aangevoerd. Aan de Vliet Noord- en Zuidzijde staan nog enkele fraaie gerestaureerde woningen. De Vliet zelf werd in de jaren 80 gerestaureerd.

18. Kalkoven Reygersberglaan(1934),(niet open) Dit is een van de weinige indus triële monumenten die onze ge meente rijk is. Het is de laatste nog bestaande kalkoven van Zuid-Holland. Hier stonden oor spronkelijk twee ovens. Deze heeft tot 1971 dienst gedaan als oven van schelpkalk. Sinds 1992 is het een gemeentelijk monument dat diverse malen gerestaureerd is.

17. Het Koning Willem-Alex ander Gemaal (1805), Binnensluis Het huidige boezemgemaal heeft het oude gemaal, uit 1805, vervangen en is het grootste gemaal van Rijnland. Het wordt gebruikt voor het lozen van het overtollige water naar zee. Het zorgt er voor dat de waterstand binnen het Rijnland op het juis te niveau blijft. In 2009 zijn de pompen vervangen en is het gemaal uitgebreid. Het gebouw zelf is een Rijks monument en staat op de lijst van 100 topmo numenten in Nederland uit de wederopbouwperiode (19401958).

19. RK Kerk Joannes de Doper (1911), Kerkstraat 70 Het gebouw is ontworpen door J.H. van Groenendael, een leer ling van Kuijpers. Opmerkelijk is dat de kerk in slechts 9 maan den is gebouwd met behulp van de werkloze bewoners van Kat wijk aan den Rijn. De aangren zende begraafplaats werd al rond 1860 aangelegd. De glas in lood ramen dateren uit 1948 en zijn in 1999 helemaal geres Intaureerd.deKerkstraat zijn ook een aantal monumentale panden te zien. Nr. 60, 62 de oude Bank van Lening uit 1786. Later was er een schoenmakerij in ge vestigd. Op nr. 58 staat een oud boerderijtje, vermoedelijk uit de 19e eeuw. Nr. 47 is ge bouwd in 1805 en betaald uit de nalatenschap van Antonia Jacoba Koning. Het hofje was bestemd voor alleenstaande dames uit de gegoede stand. De entree wordt gevormd door een hek met opschrift ‘ANNOKONINGSHOF - 1805’ Nummer 54 was in de periode 1844 - 1853 een instituut voor jonge dames, met onderwijs in de Franse en Duitse taal, die kan worden gerekend tot een van de meest belangrijke van het dorp. Nr. 35 is een woonhuis uit de 18e eeuw, dit was de woning van pastoor B.C. van Straelen en de (koopvaardij) kapitein Maarten Spaanderman, wiens ‘dagboek’ is verfilmd en Pieter Rosier. Nr. 33 is een 18e eeuw se woning. Nr. 30 is een van de alleroudste pandjes van Katwijk aan den Rijn, vermoedelijk 17e eeuws, de vorige eigenaar heeft het gerestaureerd. Nr. 31 is een 18e eeuwse woning en voor heen het woonhuis van de smid. Nr. 29 was de smederij (1832). Deze was in de zestigerjaren van de vorige eeuw nog steeds in bedrijf. In de muur ziet men de ringen nog zitten waaraan de paarden vastgezet werden tijdens het beslaan van de hoe ven. Nr. 4,6,8 en 10 zijn in 1857 gebouwd als ‘Weeshuis’, op de fundamenten van het oude weeshuis (van voor 1500). Het weeshuis heeft tot 1927 (of 1929) dienst gedaan. Op de ingesloten driehoek, naast Bakkerij Van Maanen, staat de Oranjeboom. Rond om de kastanjeboom staat een ijzeren hekje waarop in goud kleurige letters O.V. 93 is aan gebracht. Om de boom heen is sierbestrating aangebracht. Links van de boom, op de lin kerhoek, kruising Kerkstraat/ Achterweg, staat een rechthoe kig huis wat gebouwd is op een ‘Communicatiebunker’ uit de Tweede Wereldoorlog. 20. (1927/1928),TransformatorhuisjeVanEgmondstraat4 (niet open) Het electriciteitsgebouw is ook vanwege het ervoor liggende pleintje bijzonder. In 2015 is op initiatief van de Wijkraad Kat wijk aan den Rijn, het smeedijzeren hekwerk in oude stijl te ruggebracht. Wat het geheel tot een zeer bijzonder pand maakt.

bouwd voor de reddingsboot van KNRM Katwijk. De Oude Redschuur is van de gemeen te, die vorig jaar is besloot deze te behouden, te restaureren en een nieuwe toekomst te geven.

23. Het SpinozalaanSpinozahuis,29,Rijnsburg De wereldberoemde filosoof Benedictus de Spinoza woonde van 1661 tot 1663 in dit huis je. Hij had er een kleine kamer waar hij lenzen voor optische in strumenten sleep. Hier schreef Spinoza verschillende werken. Zijn voornaamste werk was de Ethica. In 1896 werd de woning aangekocht door de vereniging Spinoza. In1899 werd het mu seum in de woning geopend. In de vorige eeuw is het huisje door veel beroemheden be zocht, waaronder de geleerde Albert Einstein.

17A. Brugwachtershuisje, Kon. Julianabrug, Biltlaan In 1964 werden de Juliana brug en het bijbehorende Brug wachtershuisje in Katwijk in gebruik genomen. Het is cultu reel erfgoed. Nederland heeft vermoedelijk de meeste brug wachtershuisjes ter wereld. In 2021 is de Julianabrug volledig gerenoveerd. Er is besloten dat de brug geen functie meer zal hebben en daarmee voor eeu wig gesloten blijft. Wel heeft men het brugwachtershuisje als erfgoed bewaard.

33. Korenmolen ‘De Gerechtigheid’ (1740), Molenweg, Katwijk aan den Rijn De molen heeft tussen 1933 en 1968 diverse verbeteringen on dergaan. In 1963 raakte de mo len door brand inwendig zwaar beschadigd en in 1968 geres taureerd. Op de buitenmuur be vindt zich een gebeeldhouwde steen met opschrift. De molen stond vroeger bekend als ‘De spookmolen’. Dit wordt uitge beeld door de kat op de draai inrichting. Rijnstraat 13 is het Vleeskeu ringsgebouwtje, uit circa 1920. Op de nrs. 38 en 40 zien we het voormalige ‘Raadhuis’ uit de 18e eeuw, dat in 1902 werd verbouwd. Nr. 44, was de voor malige burgemeesterswoning. Nr. 58a/Grootesteeg 2a uit 1891 van H.J. Jesse werd gebruikt als Postkantoor.

31. Burgemeesterswoning en latere gemeentehuis, Hoof straat 6 (niet open) Aan de Rijn staat het voorma lige gemeentehuis, gebouwd door de Leidse architect H.J. Jesse. Het deed eerst dienst als burgemeesterswoning. Het werd door particulieren gebruikt tot het de functie van gemeen tehuis kreeg (tot 2006). In 2014 kreeg het de naam “Herberg

Welgelegen” en wordt het ge bruikt als trouwlocatie, voor re traiteweekenden en als verga derlocatie, tevens zorghotel.

28. Het ruim 400 jaar oude Valkenburgs Pontje, Veerpad, Valkenburg

Het pontje legt aan bij het Veer pad. Links ziet u ‘t Wapen van Valkenburg. In de voorganger van dit gebouw, vroeger de her berg het “Wapen van Valken burg”, werd tot de Franse tijd recht gesproken. Valkenburg vormde tot 1864 een Heerlijk heid en was in het bezit van een ambachtsheer, die de lage rechtspraak kon uitoefenen. Ter gelegenheid van het ruim 400-jarig jubileum bij het pontje zijn hier ex tra activiteiten in de maritieme sfeer. 29 en 29A. Torenmuseum Oud Valkenburg en Neder lands Hervormde Kerk, Castellumplein 1 Sinds de vroege middeleeuwen stond hier een kerk waarvan de eerste versie opgetrokken werd uit tufsteen. De een na laatste versie werd in de Tweede We reldoorlog verwoest. Vanwege de opgravingen werd pas na de oorlog aan de laat ste versie begonnen. De toren werd om financiële redenen pas in de jaren negentig van de 20ste eeuw gebouwd. De toren biedt een prachtig uitzicht over de regio. 30. De Broekwegoorlogsgraven, De graven herinneren aan de gesneuvelde Nederlandse mili tairen die in Valkenburg bij zwa re gevechten tegen de Duitsers omkwamen. De Duitsers waren gedropt boven het vliegveld. Dit was eind jaren dertig aangelegd als militair vliegveld, maar was nog niet helemaal gereed in mei 1940. Het vliegkamp werd gebruikt door de marine tot het in 2006 werd gesloten.

25. Grote of Laurentiuskerk (1122) / Mausoleum, Burg. Koomansplein De abdij en de abdijkerk zijn gesticht door Petronella van Saksen. In 1574 werden kerk en klooster verwoest. In 1578 is men begonnen met de her bouw van de kerk. De kerk is verschillende malen verbouwd en vergroot, voor het laatst in 1981. In de kerk zijn eeuwenou de graven te vinden. Naast de kerk staat het stand beeld van Graaf Floris, daar naast is er het mausoleum waar de graven van Holland hun laat ste rustplaats hebben gekregen. Aan de achterzijde van de kerk zijn de fundamenten van de kloosterkerk te zien.

32. Bezoekerscentrum (Mu seum) Vliegkamp Valkenburg, Marinevliegkamp 250 Met het doel de geschiedenis van het voormalig vliegveld Valkenburg onder de aandacht te brengen heeft men een in formatiecentrum met een mu seale functie op het voormalig vliegkamp ingericht. U kunt hier een groot deel van de tot nu toe verzamelde collectie bekijken.

Hier liggen op de ventweg zes zgn. Struikelstenen; herden kingstenen ter herinnering aan de van hieruit weggevoerde en in de concentratiekampen om gekomen Joden.

26. Museum van het Genootschap Oud Rijnsburg, Oude Vlietweg 6 In 1979 heeft het museum zijn intrek genomen in dit 18e eeuw se woonhuis. Er zijn belangrijke vondsten te zien van omstreeks 600 tot 1700. Er is een maquette van het vroegere abdijcomplex, er zijn voorwerpen van typisch dorpse aard en er is een verzameling agrarische gereedschappen te zien. Het museum heeft een in teressante tentoonstelling over de middeleeuwen.

34. Ned. Herv. Kerk en begraafplaats (1231), Kerklaan 12 In de kerk bevindt zich het mar meren Praalgraf van Willem van Liere (1663), ontworpen door Rombout Verhulst. Hij ontwierp o.a. praalgraven van Michiel de Ruyter (Amsterdam), Maar ten Harpersz. Tromp (Delft) en die van de gebroeders Evert sen (Middelburg). Het grafmonu ment in Katwijk wordt gerekend tot zijn mooiste ontwerp. Tegen de oostwand in de kerk bevindt zich de ingemetselde grafsteen van de eerste dominee van Katwijk, Wouter van Barne veld, en twee zeldzame tekstborden uit 1609 en 1610. Rechts van de kerk bevindt zich de grafkelder van de Familie Van Wassenaer tot Catwijck (1858). De toegang hiertoe ligt aan de oostzijde. De laatste keer dat de kelder geopend werd, was in 1996 toen het stoffelijk over schot van Mr. Arent Jacob Otto, baron van Wassenaer tot Cat wijck werd bijgezet. 35. Joodse begraafplaats, Rijnstraat 151 (niet open i.v.m. sabbat) De hier begraven Joden woon den voornamelijk in Leiden. In 1807 ontplofte er in Leiden een schip geladen met buskruit. Bin nen het ommuurde gedeelte lig gen schoolkinderen begraven die bij de Kruitramp omkwamen. 36. ZeewegStruikelstenen,133

park binnen de nieuwe woon wijk, waarbij het straatmeubilair, onder andere in de vorm van kralen, verwijst naar wat er on der de grond zat en zit.

27. Gedenkteken uit 1925, Kamerlingh Onnesstraat 62 Op de begraafplaats, die door de Stichting Begraafplaatsen Rijnsburg wordt beheerd, staat een gedenkteken uit 1925 ter herdenking van de schenking van de begraafplaats in 1893. Het betreft een torenvormig bakstenen monument in zake lijk-expressionistische stijl met vier zitbankjes en vier bloem bakken.

VOOR IEDEREEN DIE XTRA VEEL UIT DE DAG HAALT! KjeldNuis * Vraag naar de voorwaarden. Druk- en zetfouten voorbehouden. 2 1.299,-STUKSVANAF FITXMOTIONSLOWTRA NU GRATIS1+1* * Vraag naar de voorwaarden. Druk- en zetfouten voorbehouden.